Post on 20-Jul-2015
OS PET´RÓGLIFOS, A ARTE RUPESTRE GALEGA
Fernando Javier Costas Goberna,
Instituto Estudios Vigueses.
Gondomar xaneiro 2014
OS GRAVADOS RUPESTRES DO GRUPO GALAICO DA ARTE RUPESTRE PREHISTORICA
+ de 500 superficies con petróglifos no SO galaico
OS PETROGLIFOS DA PREHISTORIA RECENTE
As combinacións circulares
As armas
A fauna
O Home
Suroeste Galaico e Noroeste Portugués. Xeométrico
O grupo galaico da arte rupestre prehistórica
Monte Tetón I; Tebra, Tomiño
Coto da Moura VI; Arbo. Foto M. Certal
Monte Fortes; Valença,
As Combinacións circulares
Suroeste Galaico e Noroeste Portugués. As Armas
O grupo galaico da arte rupestre prehistórica
Suroeste Galaico e Noroeste Portugués. A fauna
O grupo galaico da arte rupestre prehistórica
Suroeste Galaico e Noroeste Portugués. A fauna e o home
O grupo galaico da arte rupestre prehistórica
A distribución territorial
O grupo galaico da arte rupestre prehistórica
A serra da Grova. O caso de Oia
Según A. de la Peña Santos
e F.J. Costas Goberna
Grupo I
Suroeste Galaico e Noroeste Portugués. A fauna e o home
O grupo galaico da arte rupestre prehistórica
Creta
2000 BC
Egipto
2600 BC
Thera
1600 BC
Fenicios
1500 BC
Creta
1800 BC
Creta
1550 BC
5
6
4
3
2
1
TABLA 1
Egipto
1200 BC
Pilos
1200 BC
Creta
1200 BC
Pueblos
del mar
1200 BC
Esciros
1100 BC
7
8
9
10
11
Ulu Burun II. reconstrucción dun barco naufragado no s. XIV a.C na costa
SO de Turquía . Bodrun , Turquía. Xuño/2006
Suroeste Galaico. Os barcos de Oia
A embarcación nº 1 de Auga dos Cebros
OS PETROGLIFOS DE EPOCAS HISTORICAS
As cruces
Os taboleiros de xogo
Outros
I . A ORIXE DA CONFUSIÓN . CRUCES e
CRUCIFORMES INTERPRETADOS COMO
FIGURAS HUMANAS PREHISTORICAS .
1916 . J. CABRÈ
PEDRA DO ALTAR de Punta Herminia.A Coruña.
Escenas de danzas
EIRA DOS MOUROS Cotobade; Pontevedra.
Estilizacións de figuras de muller e siluetas de homes.
1923. OBERMAIER
Propón duas fases.
III. A FIGURA HUMANA ESQUEMATICA DO GRUPO
GALAICO DA ARTE PREHISTORICA.
Figuras esquemáticas de apariencia cruciforme que xeralmente portan algún tipo de obxeto (armas).
III. A FIGURA HUMANA DO GRUPO GALAICO DA
ARTE PREHISTORICA. PEDRA DAS FERRADURAS
Aparecen con outros motivos que corresponden o GGARP.
Jesús FERRO COUSELO
1952- Os petroglifos como elementos de delimitacion territorial de épocas históricas.
1957. S LORENZO RUZA
As cruces como elementos de épocas historicas.
V. CRUCES E CRUCIFORMES. TIPOS E
PARALELISMO NAS CONSTRUCCIÓNS DO
MEDIOEVO. FIGURAS EN PHI
Facilmente identificables:
- líña vertical
- óvalo na parte superior
- ramificación na parte inferior
V. CRUCES E CRUCIFORMES. TIPOS E
PARALELISMO NAS CONSTRUCCIÓNS DO
MEDIOEVO. FIGURAS EN PHI
San Xoán de Portomarín. Lugo
Catedral de Ourense
VII. AS CRUCES COMO ELEMENTO DE CRISTIANIZACIÓN.
O LABERINTO DE PEDRA ESCRITA EN BURGUEIRA. OIA,
PONTEVEDRA
VIII AS CRUCES COMO ELEMENTO PROTECTOR
CRUCES NOS MUIÑOS DO FOLÓN. O ROSAL, PONTEVEDRA
VII. AS CRUCES DOS MUIÑOS DE AUGA E AS CRUCES DAS ROCHAS
NO SUROESTE DE GALICIA
A.- Cruces en superficies ao aire libre
B.- Cruces nos muiños
Os paneis con gravados de épocas históricas son fundamentais para o coñecimento do noso pasado. Algúns son tan espectaculares como os prehistóricos, por iso merecen a mesma atención e respeto.
… AS PEDRAS E OS XOGOS. OS PETROGLIFOS DE
EPOCAS HISTORICAS
Os taboleiros de xogo
… AS PEDRAS E OS XOGOS
A problemática das figuras xedrezadas nos petróglifos galegos
Coruña. Muros. Cova da Bruxa. Catedral.
Pontevedra. Baiona. As Abeas.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Figuras xedrezadas ao aire libre en Galicia
… AS PEDRAS E OS XOGOS
As figuras xedrezadas como taboleiros de xogo
Egipto
… AS PEDRAS E OS XOGOS
A problemática das figuras xedrezadas nos petróglifos galegos
Pontevedra. Baiona. Castro de Morade.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros axedrezados e o latrunculi dos romanos en Galicia
Pontevedra. A Guarda. Castro de Santa Trega.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros axedrezados e o latrunculi dos romanos en Galicia
Lugo. Castro de Rei. Castro de Viladonga.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros xedrezados e o latrunculi dos romanos. Roma
Italia. Roma. Foro romano
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros xedrezados e o latrunculi dos romanos
Italia. Roma. Foro romano
Alemania. Mainz. Romische und Germanische Museum.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros axedrezados en Galicia. O románico e mais adiante
Ourense. Catedral.
Pontevedra. O Rosal. O Folón
… AS PEDRAS E OS XOGOS
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de tres en raia
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de tres en raia en Galicia ao aire libre
Pontevedra. Tui. Randufe. Mirador do Coello
Pontevedra. Oia. Pedornes. Vilar.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de tres en raia no mundo romano
Turquía. Dídima. Templo de Apolo.
Italia. Roma. Basílica Julia.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de tres en raia en Galicia. En construccións
relixiosas
Pontevedra. Cotobade. Ermida de Xan Xusto.
Portugal. Guimaraes. Museo Martíns Sarmento.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de tres en raia en Galicia, ao aire libre
Pontevedra. Oia. Mougás.
Pontevedra. Mondariz. Sabaxáns.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de tres en raia en Galicia, ao aire libre
Pontevedra. Mondariz. Sabaxáns.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de tres en raia en Galicia. En construccións
relixiosas
Pontevedra. Tui. Catedral.
Ourense. Allarriz. Santa Mariña de Augas Santas.
Ourense. Catedral.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque en Galicia. O alquerque de IX.
En lugares de paso.
Pontevedra. Oia. Burgueira. A Portela.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque en Galicia. O alquerque de IX.
En emprazamentos de antigos castelos.
Pontevedra. Gondomar. Vincios. Castro de Xián .
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque en Galicia. O alquerque de IX.
En emprazamentos de antigos castelos.
Pontevedra. Vilanova de Arousa. Monte Lobeira.
Conímbriga. Condeixa a Nova. Portugal
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque en Galicia. O alquerque de IX no
mundo romano
Lugo. Penadominga. Quiroga.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque. O alquerque de IX no mundo romano.
Mediterráneo Oriental
Siria. Bosra. Mezquita de Omar
Siria. Bosra. Basílicas cristianas.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque en Galicia. O alquerque de IX.
En iglesias románicas
Ourense. Leiro. Gomariz
Ourense. Catedral.
Ourense. Leiro. Gomariz
Libro dos Xogos. Alfonso X El Sabio.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque. O alquerque de IX
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque en Galicia. O alquerque de XII.
En emprazamentos de antigos castelos.
Pontevedra. Vilanova de Arousa. Monte Lobeira.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque en Galicia. O alquerque de IX.
En emprazamentos de antigos castelos.
Valença. Mosteiro de San Fiz de Freitas
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque en Galicia. O alquerque de IX.
En igrexas románicas
Ourense. Catedral.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque en Galicia. O alquerque de IX.
En construcciones románicas
Portugal. Bragança. Domus.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque en Galicia. O alquerque de IX.
Reaproveitados
Ourense. Allariz. Santa Mariña de Augas Santas.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de alquerque. O alquerque de XII
Libro dos Xogos. Alfonso X El Sabio.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
A conquista leva os taboleiros a América.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Taboleiros de xogo ao aire libre
1, 2, 3 trés en raia 4, alquerque de XII 5, 6, 7, 8 alquerque de IX 9, xedrezado 10, 11 otros
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Taboleiros de xogo en edificacións
1, 2, 3, 4, 5, 6 trés en raia 7, 9, 10, 11 , alquerque de IX 8, alquerque de XII 12, xedrezado
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros circulares
Maia. Portugal.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
As figuras circulares dos petróglifos galaicos coma taboleiros.
Figuras de duvidosa cronoloxía
Auga dos Cebros II. Pedornes. Oia.
Maia. Portugal.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros circulares
Paso de Gordobalo. Loureza. Oia.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
As figuras circulares dos petróglifos galaicos coma taboleiros
Figuras de duvidosa cronoloxía
A Portela. Burgueira. Oia.
Gorguillón. Sabaxáns. Mondariz.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros circulares romanos. Mérida
Mérida. Teatro.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros circulares romanos. Itálica
Taboleiros circulares de Itálica.Santiponce. Sevilla.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros circulares romanos. Itálica
Taboleiros circulares de Itálica.Santiponce. Sevilla.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros circulares romanos. Roma
Roma. Basílica Julia.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros circulares romanos. Turquía, Dídima
Dídima. Turquía. Templo de Apolo
Efeso. Turquía.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros circulares romanos. Turquía, Efeso
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros circulares romanos. Turquía, Afrodisias
… AS PEDRAS E OS XOGOS
A problemática das coviñas en Galicia.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os posibles taboleiros de coviñas en Galicia.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os posibles taboleiros de coviñas en Galicia.
Pontevedra. O Rosal. O Folón.
Pontevedra. Baiona. San Cosme de Baíña.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os posibles taboleiros de coviñas en Galicia
Eira do Ramos. Arbo.
A Portela. Oia.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de coviñas. Antecedentes.
Bulgaria. V milenio aC.
Grecia. Santuario de Perachora siglo V aC.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os posibles taboleiros de coviñas
Itálica. Santiponce. Sevilla.
Taboleiros romanos
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os posibles taboleiros de coviñas en Galicia
Pontevedra. Oia. Chavella.
Pontevedra. Oia. Pedornes. En xacimento romano
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de coviñas no mundo romano. Merida e Itálica
Sevilla. Santiponce. Itálica.
Badajoz. Mérida.
Roma. Foro romano.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de coviñas no mundo romano. Roma
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de coviñas no mundo romano.
Tunez, Dougga.
Tunez. Dougga.
Siria. Palmira. Templo de Bel
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de coviñas no mundo romano. Siria, Palmira
Siria. Palmira. Arco triunfal
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de coviñas no mundo romano. Siria, Bosra.
Mankala
Siria. Bosra.Teatro romano, posteriormente fuerte árabe.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de coviñas no mundo romano. Siria, Bosra.
Mankala
Siria. Bosra.Teatro romano, posteriormente fuerte árabe.
Os taboleiros de coviñas no mundo
romano.
Siria, Bosra. Mankala
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de coviñas nos castelos de oriente próximo. Siria.
Mankala
Siria. Crac des chevaliers. Siria. Aleppo.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os taboleiros de coviñas nos castelos de oriente próximo. Jordania.
Mankala.
Jordania. Al Azrak. Jordania. Kerak.
Os xogos de
semente
(Mankala)
O taboleiro da filla de Abderramán III e un
taboleiro de hoxe en día en Siria
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Os posibles taboleiros de coviñas en Galicia. ¿bolos, mankala...?
Pontevedra. O Rosal. O Folón.
Pontevedra. Baiona. San Cosme de Baíña.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
As coviñas e as pedras do xogo dos birlos en Galicia na actualidade.
Val Miñor
… AS PEDRAS E OS XOGOS
As coviñas e as pedras do xogo dos birlos en Galicia onte e hoxe.
Val Miñor
… AS PEDRAS E OS XOGOS
As coviñas e as pedras do xogo dos birlos en Galicia onte e hoxe.
Baixo Miño
Mesopotamia. Real juego de Ur (sumerio). Museo Británico. Reproducción. 2600, 2400 a.C.
… AS PEDRAS E OS XOGOS. OS PETROGLIFOS DE
EPOCAS HISTORICAS
Os taboleiros de xogo
… AS PEDRAS E OS XOGOS. OS PETROGLIFOS DE
EPOCAS HISTORICAS
Os taboleiros de xogo
Grecia. Creta. Cnossos.
Creta. Cnossos. 1600 aC. Museo de Herakleion
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Egipto.vUn burro y un leon jugando al Senet. 1100 aC.
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Aquiles y Ayax nunha pausa da guerra de Troya. 530 aC. Roma. Museo Capitolino
… AS PEDRAS E OS XOGOS
Taboleiros de duodecim scripta en Afrodisias, antecesor do backgamon