Post on 29-May-2020
Gönül Elçileri
El Kitabı“Biz gönüllüyüz! ! Ya Siz?”
1
İçindekiler
ÖN SÖZ1. Hoşgeldiniz2. Neden Gönüllülük?3. Gönüllülük
a. Gönüllülük Nedir?b. Gönüllüler Neden Önemlidir?c. Neden Gönüllü Olunur?d. Neden Gönüllü Olunmaz?e. Gönüllü Ne Yapar?f. GönüllüHangiSektörde/Kurumda/KuruluştaÇalışabilir?
4. Gönül Elçisia. Gönül Elçisi Kimdir?b. GönülElçilerininHizmetVereceğiDezavantajlıGruplarKimlerdir?c. Kimler Gönül Elçisi Olabilir?d. GönülElçisiNeTürHizmetler/İşlerYapar?e.GönülElçisiOlmakİçinNeYapılır?f. GönülElçisininHizmeteKatkıFaaliyetleri/HizmetSunumuNasılOlur?g. GönülElçisininÇalışmaİlkeleriNelerdir?h. Son Söz
Ekler1. Gönül Elçisi Başvuru Formu
Kaynaklar
ÖN SÖZ
Gönüllülük; bireysel eylemeleri ortak bir amaç kapsamında bir araya getirerek
medeniyet tarihimiz boyunca geçmiş-gelecek çizgisinin devamını sağlayan, bir hizmet
anlayışıdır. Gönüllülük ve yardımlaşmanın sevgi ve kardeşlik duyguları ile birlikte
yoğun bir şekilde yaşandığına tanıklık etmek, bir medeniyet göstergesidir.
Tarihimiz karşılıksız olarak insana hizmeti şiar edinmiş bir tarihtir. Buradan yola çıkarak,
gönüllülük esasına dayalı hizmetler ile kimsesizlerin kimsesi olmayı kendimize düstur
edinmiş bir ecdadın torunlarıyız. Milletimiz tarihin her döneminde mazlumların,
yetimlerin, gariplerin yanında olmuştur. Bu açıdan bizi biz yapan insani değerleri
yaşattıkça, sevgiyi, şefkati, merhameti paylaştıkça gücümüzün artacağına inanıyor,
tarihimizden aldığımız enerjiyi geleceğe taşımak için sizleri “Gönül Elçisi” olmaya davet
ediyoruz.
Bizi biz yapan insani değerleri yaşattıkça, sevgiyi, şefkati, merhameti paylaştıkça
gücümüzün artacağına inançla, sizleri işbirliğine çağırıyoruz. Yaptığımız hizmetlerle
kendimizi keşfedip, ilgi ve yeteneklerimizi ortaya çıkarmanın dışında birlik ve beraberlik
için, gelin sizde “Gönül Elçisi” olun diyoruz.
Sizleri bu önemli göreve davet ediyoruz.
Zehra Zümrüt SELÇUK T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
5
1.Hoşgeldiniz
Ülkemizde,bölgemizde,ilimizdeveyöremizdekiihtiyaçsahibikişileredestekvermek
üzerehazırlananGönülElçileriElKitabı’nahoşgeldiniz.
Bu El Kitabı, Bakanlığımız tarafından yürütülen "Toplum Kalkınmasında Gönül Elçileri
Programı" kapsamında hazırlanmıştır. El Kitabı'nın amacı "gönüllülük" ve "gönül elçileri"
kavramlarını tanımlamak, gönüllülüğün toplum kalkınması açısından önemine değinerek
yaygınlaştırılmasını sağlamak ve "gönül elçisi" olmak isteyenler için elverişli iletişim
kanalı oluşturmaktır.
Gönüllüçalışmanınesasıolansosyalilişkiler;bireyleringelişmesi,toplumunkalkınması
verefahıiçinkritikönemesahiptir.Dahası,gönüllülük;yoksulluğunsonucuolarakortaya
çıkansosyaldışlanmayıazaltmaktadır.Aynızamandagönüllülük;kadın,çocuk(özellikle
kızçocuk)genç,yaşlı,engelli,kentyoksulu,topraksızveaztopraklılargibisıklıkla
dışlanannüfusgruplarınıntoplumadâhilolmasınınbiryoludur.Özellikledezavantajlı
gruplarolaraktanımlananbunüfusgruplarınıntoplumaentegrasyonlarındagönüllülükbakışaçısıvegönüllükişilerin"gönül elçileri"önemlibirrolübulunmaktadır.
Aslındagönüllülük,neredeyse insanlık tarihikadareskiamaeskimeyenbirgerçeklikve
birpratiktir.Birbaşkaifadeylegönüllülük;içindeyaşadığımızcoğrafyaiçinhem gelenek
hem de gelecektir.
6
Niyet,emek,
yürek,gönüllülük,
mutluluktur
2. Neden Gönüllülük?
Köklüvetarihigeleneklerdendoğan,
yardımlaşmavedayanışmaduygularına
dayanangönüllülük;insandavranışının
entemelveeneskiifadeşekillerinden
birisidir.Buifadeşekliylebireyler,
içindeyaşadıklarıtoplumadahaaktif
olarakkatılmaktavediğerleriiçin
önemliolduklarınıhissetmeihtiyaçlarını
karşılamaktadır.Buihtiyacınözünde;
kişilerarasıilişkilerinolumluveyapıcı
birhalalmasıvebunabağlıolarak
kişilerinvedolayısıylatoplumların
refahınıarttırmaisteğibulunmaktadır.
Gönüllülüğünolduğuyerdeolumluve
yapıcıiletişimnedeniylesosyalbağlılıkve
güvenduygularıpekişmektedir.
Gelenekaçısındanbaktığımızda,Osmanlıİmparatorluğudönemindehayıryapmainancıyla
şekilbulan“Vakıf”anlayışı,gönüllülükkavramıylamuhtaçlarayardımetmenindünyadakiilk
örneğiolmuştur.Dahasonratümdünyaülkeleriningıptaederektanımladıklarıbugelenek
TürkiyeCumhuriyeti’ndededevamedegelmiştir.
Dünyada, özellikle de batıda modern anlamda sivil toplum hareketi ve gönüllülük
hareketlerine paralel olarak, Türkiye’de 1980’lerde çağdaş unsurları da içeren
gönüllülükvesiviltoplumhareketleri ivmekazanmayabaşlamıştır.Halen,gelenekten-
geleceğeakanbusüreçtegönüllülük;ülkeinsanınınilgi,ihtiyaç,kültürvemedeniyetiyle
harmanlanarakdevametmektedir.Özellikle1990’larınbaşındaTürkiye’desivil toplum
kuruluşlarının gelişiminin hız kazanması, kişisel ve toplumsal bilinçlenmeyi de
beraberinde getirmiş ve buna paralel olarak da bireysel gönüllülük çalışmaları,
organizasyoneldüzeydeyürütülmeyebaşlamıştır.
7
8
3. Gönüllülük
a. Gönüllülük Nedir?
Gönüllülük; bir bireyinmaddi karşılık beklemeden ya da başka bir çıkar beklentisi içinde
olmadan, ailesi ya da yakın çevresi dışındaki bireylerin yaşam kalitesini artırmak ya da
genel olarak toplumun yararına olduğu düşünülen bir hedefe ulaşmak için, yalnızca
içindengelerekvedoğruolduğunainanarak,birtoplumsalgirişimedestekolmasıdır.
En yalın özelliğiyle yardımlaşmada şekil bulan gönüllülük dünya üzerinde her
toplumdagörülenbirolgudur.Budurumutanımlayanterimlervegönüllülüğünifade
biçimleri toplumdan topluma, kültürdenkültürevedildendiledeğişiklikgöstersedegönüllülüğü güdüleyen değerler ortak ve evrenseldir: Ancak, detaya inildiğinde ve
günlük yaşamda karşılığı arandığında gönüllülüğün daha kapsamlı ve çok boyutlu
olduğu görülür.
Örneğin,gönüllülük;
Çözümübaşkasındanbeklemekdeğil,bireyselgücünüçözümbulmakiçinkullanmaktır.
Başkasınımutluetmeninenbüyükmutlulukolduğunufarketmektir.
Güveni,dürüstlüğüvepaylaşmayıöğrenmekveöğretmektir.
Karşılıkbeklemedensevmektir.
Yolundagitmeyenherşeyiçinbireyselolarakyapılabilecekbirgörevolduğunu
bilmektir.
Karşılığınıveremeyecekbirineiyilikyapmanınhazzınıömürboyukendineyaşatma
demektir.
9
Üzüntüvesevincinpaylaşılmakisteneceğiilkkişiolmaktır.
“O”nakimsesizliğinivemuhtaçlığınıhissettirmemektir.
“O”nunkişiselliğinihepaklındatutmakve“biricik”olduğunubilipbaşkalarıyla
karşılaştırmamaktır.
“O”hatayaptığındaonasahipçıkmaktır.“O”nunyanındaykenhiçbirsiyasıveideolojikgörüşeaitolmamaktır.
Önyargılardankurtulmaktır.
Emekvermektir.
Bazenaffetmektir.
Bencilliktensıyrılmaktır.
Empati kurabilmektir.
Sabretmektir.
Örnekolmaktır.
Özlemektir.
10
Gönüllülük;özen,dikkatvesorumlulukgetirmektir.İştebunedenlegönüllülük;
“O”nayapılmayacaksözlervermemektir.
Oncadirençvezahmetlegirmeyibaşardığınhayatlardançıktığındaoluşturacağı
boşluğuhesabakatabilmektir.
Gönlününestiğindedeğil,“O”ihtiyaçduyduğundayanındaolabilmektir.
Gönlüneduyulangüveniboşaçıkarmamaktır.
b. Gönüllüler Neden Önemlidir?
Mevcuthizmetveçalışmalarıntoplumtarafındangörülmesinisağlar,
Devletiletoplumarasındaköprügörevigörür,iletişimigüçlendirir,
Yapılançalışmalarınbaşarısınıartırır,
Hizmetlerinsunumvekullanımınındahaetkiliolmasınısağlar,
11
İnsankaynaklarınıngüçlendirilmesinekatkısağlar,
Profesyonelolarakçalışanekibemoraloluşturur,
Özellikletoplumkalkınmasıçalışmalarındakikatkıvekatılımilekalkınmanın
sürdürülebilirliğinisağlar.
c. Neden “Gönüllü” Olunur?
Gönüllüolmagerekçeleritoplumyapısıvekişiselözelliklerdoğrultusundaçeşitlilik
göstermektedir.Buçeşitliliğikişilerözelindeanlamak;iyibiriletişimveişbirliğiiçinde
gönüllühizmetsunumuvealımındakienönemliunsurlariçindedir.Gönüllüolma
gerekçelerinikişivetoplumodaklınedenlerolarakikitemelkategorideelealmak
mümkündür.Örneğin;
Kişi-Odaklı nedenler;
Başkalarınayardımederekkendiniiyihissetmek,
Bilgi,becerivedeneyimleripaylaşmak,
Başkalarınaörnek/modelolaraktakdirveövgükazanmak,
Belirlibirkonudayetkiveyetkinlikkazanmak,
Kendisiniihtiyaçduyulanbirisiolarakgörmek,
Sosyalbirçevrevekonumedinmek,
Aidiyetduygusunuyaşamaktır.
Toplum-Odaklı nedenler;
Kamuyararıfaaliyetlerekatkıdabulunmak,
Toplumsalbirsorunaçözümbulmak,
İnandığıvegüvendiğibirçalışmayıveyakuruluşudesteklemek,
İnsankaynağıihtiyacınakatkıvermektir.
12
Çok istiyorumama, ben
ne yapabilirim ki?!
d. Neden Gönüllü Olunmaz?
Kişilerinniçingönüllüolmadığınıbilmek,onlarınniçingönüllüolmakistediğinibilmekkadar
önemlidir.Gönüllüolmamakiçinnedenlerdahaçokkişilikyapısındankaynaklanmaktadır.
Örneğin;
Gönüllülükkonusundanegatiftutumveönyargıyasahipolmak,
Sorumluluküstlenmektenkorkmak,
Teklifedilmesinibekleyenkişilikyapısınasahipolmak,
Dahaönceyaşadığıyadaşahitolduğuolumsuz
deneyimlerlekarşılaşmaktançekinmek,
Halenyaptığıişeyadaözelhayatınaolumsuz
etkilerindençekinmek,
Yapabileceğibirişolmadığınıdüşünmek,
Özgüvenyetersizliğinedeniyleyapacağıişin
beğenilmemesindençekinmek,
Yenisosyalçevrelereuyumsağlamaktazorlanmak,
Yapılacakişinsıkıcıve
keyifsizolduğunudüşünmek,
Vakitvenakitkaybındançekinmek,
Yeterlivakitbulamamak,
Aidiyetduygusunasahipolamamaktır.
13
e. Gönüllü Ne Yapar?
Toplumungüçlenmesivetoplumsalsorunlarınçözümlenmesiiçingönüllü;
Deneyimlerinedayalıfikirleriylekatkıverir,
Hayallerinedayalıfarklıbakışaçılarıiçerenfikirleriylekatkıverir,
Emekgücünekatkıverir,
Parasalkaynaksağlar,
Kamuoyuoluşturur,
Kuruluşayeniüyelerkazandırır,
Sözcülükyapar,
Hedefgruplarınyereldüzeydekiihtiyaçlarınagöregündembelirler,
Üstdüzeydeilişkilerkurarakyönetici/kararvericilerindesteklerinisağlar,
Örgütleyicifaaliyetleryürütür,
İletişimvebilgilendirmefaaliyetleriniyürütür;-benzeramaçlıfaaliyetlerekatılarakbilgialış-verişindebulunur, -farklıamaçlafaaliyetlerdefırsateğitimleriyapar,
-yerelmedyaileiletişimkurar,
Araştırmayaparakyadaasılişigereğiyaptığıaraştırmalarıyöneticivetoplumla
paylaşır,
Sorumlubirvatandaşolarakverilenhizmetlerinkalitesiniizlerpaylaşır,
f. Gönüllü Hangi Sektörde / Kurumda / Kuruluşta Çalışabilir?
Gönüllüler,ulusalveuluslararasıalandakitümkamu,sivilveözelsektörlerdeçalışabilir.
Hernekadargönüllülüksiviltoplumhareketiileanılmaktaysadapratikteçokuzun
yıllardanberiherüçsektördedegönüllülükesasınadayalıçalışmalarınınolduğu
görülmektedir.
14
Örnekler;
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nda Gönüllülük;Devletyapılanmasındayeralanveresmikuruluşuntümözelliklerinesahipolmasınakarşınözde(vizyonvemisyonunda)insanı ve onun ihtiyaçlarını odağına alarak gönüllülük ruhuyla dayanıklı toplumlar oluşturmaya katkıda bulunmaktadır.
Kamu Sektöründe Gönüllülük; Devletyapılanmasındayeralanresmikuruluşunhizmetlerinekatkıvermeküzerekurulanvakıflarbulunmaktadır.Örneğin;SağlıkBakanlığıüstdüzeyyöneticileritarafından1983yılındakurulanSağlıkveSosyalYardımVakfıhalenortakamaçlarkapsamındagönüllülükruhuylahizmetvermektedir.
Özel Sektörde Gönüllülük; günümüzdesosyalsorumlulukprojelerikapsamında;baştailerigelenbüyükşirket,firmaveholdinglerolmaküzerepekçoközelsektörtemsilcisigönüllülükhizmetlerindeörnekuygulamalaryapmayıkatmadeğerleriolarakortayakoymaktadır.
Sivil Toplumda Gönüllülük;çağdaşsiviltoplumkuruluşlarındahernekadarprofesyonelkişilerinhizmetvermesiveteknolojininavantajlarınınkullanılmasıistendikbirgerçeklikisedebusektördekiuygulamalargönüllülükzeminindegerçekleştirilmektedir.
Uluslararası Kuruluşlarda Gönüllülük;BirleşmişMilletler(UN)yapılanmasıiçindeki“BirleşmişMilletlerGönüllüleriProgramı(BMG)”eniyiörnektir.Bugönüllübirim/programınamacı;dünyaçapındabarışvekalkınmayagönüllülükyoluylakatkısağlamaktır.YaptığıçalışmalarlaBMG;evrenselvekapsamlıgönüllülüğübenimseyerek,gönüllüğünçeşitliliğiniveözgürirade,bağlılık,sorumlulukvedayanışmagibideğerleridevamettirmektedir.
Buörneklerdenyolaçıkılarak;Türkiye’degönüllülerintümsektörlerdegörevyapabileceklerigörülmektedir.
15
4. GÖNÜL ELÇİSİ
a. Kimdir?
Özgür iradeylevedayanışmaruhuiçinde,herhangibirmaddikarşılıkbeklemeksizin
sahipolduğudeneyimbecerivekaynaklarıtoplumundezavantajlıgruplarınınyaşam
kaliteleriniyükselmeyeyönelikolarakkullanarak,T.C.Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler
Bakanlığınınvermişolduğukurumsalhizmetlerekatkısağlayankişidir.
“GönülElçiliği”tanımı insana ve insanlığa hizmet için karşılık beklemeden
emek veren kişi ve gruplar içinkullanılanderinanlamlıbirifadedir.İfadeninderinliği,
yapılanişiniçinde;akıl,düşünce,deneyim,beceriveprofesyoneluzmanlıklarkadarinanç,
değerlerveinsansevgisininbulunmasındangelmektedir.
Ülkemizdepekçoksektördebutanımaltındahizmetverenkişivegruplarbulunmaktadır.
Örneğin;doğa,kültür,turizm,siyasiparti,din,eğitim,gençlikvespor,hayırişlerivb.
konulardaemekverenleriçinGönülElçileritanımınınkullanıldığıgörülmektedir.BuEl
KitabındakullanılanGönülElçiliğiveGönülElçileritanımlarından;T.C.Aile, Çalışma ve
Sosyal HizmetlerBakanlığıtarafındanyürütülen“ToplumKalkınmasındaGönülElçisi
Programı”kapsamındakigönüllükişilerkastedilmektedir.
b. Gönül Elçilerinin Hizmet Vereceği Dezavantajlı Gruplar Kimlerdir?
T.C.Aile, Çalışma ve Sosyal HizmetlerBakanlığı’nın yetki görev ve sorumlulukları
10.07.2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 No’lu Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile belirlenmiştir. Bu kapsamda
dezavantajlı/kırılgan gruplar;
Kadınlar,
Çocuklar(yoksul ve yoksun, mevsimlik tarım içcisi, sokakta çalışan, sanayide
ve diğer sektörlerde çalışan çocuklar vb.)
Engelliler,
Yaşlılar,
Şehit yakınları ve gaziler
16
Yoksullar(topraksızköylülervekentyoksulları), Diğer(maddebağımlılarıvb.)gruplardır.
c. Kimler Gönül Elçisi Olabilir?
İhtiyaçsahibiinsanlaraveinsanlığakatkısağlamakisteyenherkesGönülElçisiolabilir.
Örneğin;
Emekliler;özelliklesağlık,sosyalhizmetveeğitimsektöründehizmetvermişolan;
Öğretmen
Doktor
Hemşire
Sosyal çalışmacı,sosyolog,psikologvb.
Yarızamanlıçalışanyetişkinler
Evhanımları
Gençler;
Yaşamaveinsanadairbilgiedinmekisteyenler
Sosyalhizmetleralanındabirmeslekseçmekiçinbilgiedinmekisteyenler,
Gönüllülük ruhuna sahip olanlar
Öğrenmeninenkolayolduğuyaşlardakiçocuklar/öğrenciler.
Toplumtarafındantanınankişiler;
Biliminsanı
Oyuncu
Sanatçı
Yazarvb.
Toplumdakidoğalliderler.
Önemliolankişileringerçektenböylebirişiyapmakistemeleridir.Neyapılacağınagelince;
herkesinbirbaşkasıiçinyapabileceği,birbaşkasınaverebileceği/vebirbaşkasıyla
paylaşabileceğimutlakabirduygusu,düşüncesi,fikri,deneyimi,aynivenakdikatkısı,
ideallerivehayalleriolduğumuhakkaktır.
d. Gönül Elçisi Ne Tür Hizmetler/ İşler Yapar?
GönülElçisi;hedefgruplarınihtiyaçlarınagörekendiilgi,bilgi,becerivedeneyimleri
kapsamındakiher tür sosyal hizmetekatkıverebilir.Buhizmetlerkurumve
kuruluşlardaverilebileceğigibievziyaretleriiledeyürütülebilir.
GönülElçilerindenbeklenentemelgörevtoplumilekamukuruluşlarıtarafındanverilen
hizmetlerarasındailetişim sağlamaktır.BuamacaulaşmakiçinGönülElçileri;
Yaşadıkları il ve ilçe düzeyindehizmet veren ilgili tüm kamu kurum / kuruluşlarına bağlı hizmet birimlerini ve verdikleri hizmetleri ana hatlarıyla bilirler ve ihtiyaç sahiplerinin bu kuruluşlardaki ilgililerle iletişime geçmelerini sağlarlar.
T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl / İlçe Müdürlükleri ile sosyal sorumlulukprojesi yürütmek isteyen özel sektör temsilcilerine yol göstererek iletişime geçmelerini sağlarlar.
BağışyapmakisteyenhayırsevervatandaşlarayolgöstererekT.C.Aile, Çalışma veSosyal Hizmetler İl / İlçe Müdürlükleri ile iletişime geçmelerini sağlarlar.
17
18
“GönülElçiliği”nintanıtımveyaygınlaştırılmasıiçinAile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığıİl/İlçe Müdürlükleri tarafından toplumda farkındalık yaratmak için yapılan toplantı ve eğitimlere katılırlar. Toplum kalkınması çalışmalarında rol modeli oluştururlar. Gönül Elçisi’nin yapacağı hizmetin ne ve nasıl olacağı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İl / İlçe Müdürlükleri ile işbirliği içinde belirlenir.ALO 183, ALO 170 ile ihtiyaç sahibi tüm grupların; sosyal psikolojik hukuki ve ekonomik alanlarda danışmanlık ve rehberlik desteği alabileceği yönünde bilgilendirme yaparak farkındalık oluştururlar.
e. Gönül Elçisi Olmak İçin Ne Yapılır?
GönülElçiliğikonusundabilgiedinmekveGönülElçisiolmakiçinikişekildebaşvuru
yapılmasıgerekmektedir.
1. Doğrudan Başvuru: T.C.Aile, Çalışma ve Sosyal HizmetlerBakanlığıve il müdürlükleri iletişime geçilir.
2. Web Sayfasından Başvuru: Aile, Çalışma ve Sosyal HizmetlerBakanlığıWebSayfası
(www.gonulelcileri.gov.tr)ilgilibölümündekiyönlendirmelerdoğrultusundaişlemyapılır.
Her iki durumda;
GönülElçiliğihakkındabilgialınır.
BaşvuruFormu(Ek:1) doldurulur.
Formundeğerlendirilmesinitakiben
Bilgilenmetoplantı/görüşmeleriyapılır.
il / ilçe Müdürlüğütarafındanmülakatyapılır.
GönülElçiliğikararı(herikitarafça)netleştirilir.
Gönüllühizmetalanıbelirlenir.
Gönüllühizmetverilecekil/ilçe/köy/mahalle/kuruluşbelirlenir.
Görevtanımı;İl/İlçeMüdürlüğüilebirlikteyapılır,yazılıolarakkayıtaltınaalınır.
19
f. Gönül Elçisi’nin Hizmete Katkı Faaliyetleri/ Hizmet Sunumu Nasıl Olur?
g. Gönül Elçisinin Çalışma İlkeleri Nelerdir?
Hedef Grup açısından;
Bakanlığabağlıresmikurumvekuruluşlarda,bukuruluşlardanhizmetalantoplumave
hizmetpolitikalarındasözsahibiyerelyöneticilerefarkındalıkgeliştirme,savunuculuk,
lobifaaliyetlerivb.gönüllühizmetlerverir.
Bakanlığınöngöreceğiyereldüzeydehizmeteulaşmasorunuyaşayanözel/marjinal
grupvekişilerehizmetverir.
GönülElçisi’ninkendisininönereceği(yereldüzeydeihtiyaçsahibiolan)veBakanlıkproje
yetkilileriilebirliktekararverilecekgrupvekişilerehizmetverir.
Gönül Elçisi’nin görev tanımı doğrultusunda (kurumlarla işbirliği, ev ziyaretleri, lobi faaliyetleri, toplum duyarlılığı artırma vb.) ilk adım İl / İlçe Müdürlüğü danışmanlığı ile atılır.
Hizmetin ilk ziyaretini (kurumu / kuruluşu / kişileri tanıyor olsa bile) İl Müdürü ve/veya ilgili uzman ile birlikte yapılır. Gönüllü hizmetin ilk gününde işbirliği ve iletişim içinde çalışılacak kişiler Gönül Elçileri ile tanıştırılır.
Kurum/ Kuruluş personeli Gönül Elçisi’nin görev tanımı konusunda bilgilendirilir.
Gönüllü hizmetler ev ziyaretleri ile yapılacak özellikteyse yine ilk ziyaret İl / İlçe Müdürü ve/veya ilgili uzman ile birlikte yapılarak hizmet alan kişiye ne tür bir destek verilebileceği açıklanır.
Gönüllü hizmet “Gönül Elçisi - Hizmet Alan Kişi - İl / İlçe Müdürü ve/veya ilgili uzman -(varsa) Kurum/ Kuruluş Ekibi” iletişim ağı içinde yürütülür.Gönül Elçisi her ay sonunda kısa bir “ faaliyet raporu” hazırlayarak deneyim, izlenim ve önerilerini paylaşır.
Gönül Elçisi hizmet vereceği alana (örneğin; koruyucu aile, kaliteli yaşlanma ve kuşaklar arası uyum, engelli ve hizmetlere erişim, aile ve yoksulluk, kadın ve güçlenme vb.) ilişkin il, ilçe ve mahalle düzeylerinde farkındalık toplantılar ve görüşmeler yapar.
Gönül Elçisi, kendisi ile birlikte çalışacak farklı disiplinlerden oluşan Gönül Elçileri Ekibini oluşturur
Çalışma zaman ve süresi bakımından;
Gönüllü hizmet bile olsa Gönül Elçisi belli
birsorumluluksahibiolarakhareketetmeyi
kabul eder.
Kendisininbaşlangıçtabelirleyeceğizaman,
vesürelereuygunolarakhizmetverir.
Hastalık,seyahatvb.gerekçelerlehizmet
veremeyeceğidurumlarıhemyetkililereve
özelliklehizmetverdiğihedefgruplara/
kişilerebildirir.
Çalışmayabaşladıktansonrazaman,süre,
bölgekuruluşv.bkonulardabirdeğişiklik
yapmakistediğindeöncedenyöneticiler
vehizmetverdiğihedefgruplara/kişilerebildirir.
Hizmet içeriği bakımından;
BaştaBakanlıkolmaküzerehizmetverdiğikurumvekuruluşunvizyonvemisyonunu
bilirvebuçerçeveiçindehizmetverir.
Hizmetverdiğitoplumunihtiyaçvedeğerleriningözönündebulundurur.
Görevtanımıkapsamındahizmetverir.Sorumlulukalanıdışınaçıkmazvesorumluluk
alanıiçindeeminolamadığıdurumvekararlarıyöneticileredanışarakverir.
Tercihenkendi,eğitim,meslekideneyimvebecerileriileilgilikonulardahizmetverir.
Farklıalanlardahizmetvermeisteğiİl/İlçeMüdürlüğüve/veyailgiuzmanilebirlikte
değerlendirilir.
Verdiğihizmetvehedefgrubudahaiyitanımakveiyiiletişimkurmakiçintanıtımve
oryantasyontoplantısınailavetenyapılantoplantılarakatılmakiçinistekliolur.
Gereğinde(kendinieksikyadageliştirmekistediğinde)İl/İlçeMüdürlüğüve/veyailgi
uzmandanteknikbilgiveeğitimtalebindebulunur.
20
Ekip üyesi olma ve hizmeti benimseme bakımından;
Hizmetverdiğiyeri/kurumubenimseyerekaidiyetduygusunungelişmesiiçinolumlu
tutum içinde olur.
Görevtanımıkapsamındakendiniekipiçindehissetmekiçinolumlututumvedavranış
içinde olur.
Verdiğihizmeteilişkinkişiselgörüşveönerilerinibelirterekhizmetkalitesinin
artırılmasınıvekendisininaktifbirekipüyesiolmasınısağlar.
“İnsan-Odaklı” hizmet anlayışı bakımından:
Hizmetalanherbirkişininayrıbirdeğerolduğunubilerek“İnsan-Odaklı”hizmet
anlayışıvegüçlüempatiduygusuylailetişimkurarakhizmetverir.
Hizmetalangrupvekişileriniçindebulunduklarıözeldurumlarnedeniylehassasve
kırılganolabileceklerinibilerekiletişimkurar.
Farklıvezorkişiliközelliklerinegöreiletişimbecerilerinikullanarakhizmetverir.
Hizmetvereceğigrupvekişilerleduygusalbağkuracağınıveonlarıhayalkırıklığına
uğratmayacakbilgi,turum,becerivedavranışlarasahipolduğunainanarakyolaçıkar.
21
22
h. Son Söz Olarak;
GönülElçisi’ndenbeklenenentemelhizmetdezavantajlı/kırılgangruplarınsosyal
haklarınıkullanabilmeleriiçindevletinilgilikurumlarıilebuluşmalarınayardımcıolmaktır.
Dezavantajlı/kırılgangruplarınentemelsorunlarıhizmeteulaşmavehizmetkullanımda
ortayaçıktığından;devlet,özelsektörvesiviltoplumkuruluşlarıtarafındansunulanher
türhizmetebugruplarınulaşmalarınaaracıolmaktır.
Bugönüllülükhizmetlerininnasılyapılacağıda;T.C.Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler
Bakanlığı ileişbirliğindebelirlenir.
“Toplum Kalkınmasında Gönül Elçileri Programı”kapsamındagörevebaşlayan
GönülElçilerininkatkılarınınbeklendiğiönceliklialtprojealanları;
ÇOCUKKALİTELİYAŞLANMAVEKUŞAKLARARASIUYUM,
ENGELLİVEHİZMETLEREERİŞİM,
AİLEVEYOKSULLUK,
KADINVEGÜÇLENME
Altprojealanlarıdezavantajlı/kırılgangruplarınihtiyaçlarıveAile, Çalışma ve Sosyal
Hizmetler Bakanlığı’nınpolitikalarıdoğrultusundadeğiştirilebileceğigibiyenikonular
daeklenecektir.
Kaynaklar
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Uz,Fatma“ToplumlaÇalışmadaEvZiyaretleri”,BasılmamışSeminerNotları,2000. www.filantropi.org/dunyadamodernfilantropinintarihçesi/p=930
www.insanca.kadikoy.bel.tr/gonulluluk_eğitim
www.osgd.org/staticfiles/files/gonulluluk_arastirması_kasim_2005.pdf
www.panel.stgm.org.tr/vera/app/var/files/g/o/gonulluluk2.pdf
www.siviltoplum.com.tr
www.siviltoplumakademisi.org.tr/index.php?option=com_content&view=articl&id=57
1:goenuellueluek-nedir&catid=44:son-haberler&Itemid=118.
9.
www.un.org.tr
10.
www.undp.org.tr
11.
www.nps.gov/.../fundraising_individuals_volunteering.htm
YamanYılmaz,“”SivilToplumDergisiYıl:1Sayı:2/Nisan-Mayıs-Haziran2003.
İletişim Adresi
T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler BakanlığıEmek Mahallesi, 17. Cadde No:13 Pk: 06520 Çankaya / ANKARA Telefon : 0(312) 296 60 00
Web Sayfası www.gonulelcileri.gov.tr
www.ailevecalisma.gov.tr
www.gonulelcileri.gov.tr www.ailevecalisma.gov.tr