Tema 3: A industrialización das sociedades europeas 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Aumento demográfico e expansión agrícola

O nacemento da industria A expansión da industrialización

O capitalismo industrial A segunda fase da industrialización

A nova sociedade industrial Os movementos sociais: marxismo e

anarquismoSILVIA FERNÁNDEZ FREIRÍA

Aumento demográfico e expansión agrícola Revolución industrial, resultado dun conxunto de cambios económicos e tecnolóxicos relacionados entre si. Comezou en Gran Bretaña a mediados do século XVIII

A revolución demográfica Crecemento da poboación (revolución demográfica) Aumento da produción. Unha melloralimentación fixo á poboación máisresistente ás enfermidades Diminución da mortalidade e lixeiro incremento da natalidade. Crecemento da poboación no continente, pasou de 140 millóns de habitantes no ano 1750 a 266 en 1850

A revolución agrícola O incremento da poboaciónprovocou un aumento da demanda de alimentos e unha alza dos prezos agrícolas. Foi posible grazas á: • Introdución de cambios na estruturae máis na propiedade da terra. A propiedadeseñorial converteuse nunha propiedade privada, os propietarios podían cercar as propiedades, realizar transformacións e expulsar óscampesiños • Aplicación de novos métodos e técnicas de cultivo. Supresión do barbeito e a súa substitución por plantas forraxeiras(sistema Norfolk). Progresiva mecanización das tarefasagrícolas. Introdución de novos cultivos e expansión da gandaría.

O nacemento da industria

• 2.1. Máquinas, vapor e fábricas Innovacióntecnolóxica. As máquinas foron substituíndoo traballo manual. Primeiras máquinas accionadas pola forza humana e, posteriormente, por enerxía hidráulica (vapor). Máquina de vapor creada por James Watt. Sistema fabril de produción, consiste na concentración dos obreiros e das máquinas en grandes edificios, as fábricas.

A industria téxtil Primeiro sector enmecanizarse foi a industria do algodón A lanzadeira volante aumentou a velocidade do proceso de tecido Novas máquinas de fiar. O tear mecánico completou o procesode mecanización.

Carbón e ferro: A siderurxia A siderurxiafoi o sector pioneiro Carbón de coque foi un invento de Darby Bessemer inventou un convertedor que transformou o ferro en aceiro

A expansión da industrialización 3.1. A revolución dos transportes

Incorporación da máquina de vapor aotransporte terrestre e marítimo.

O ferrocarril utilizábase nas minas. Invención da locomotora, por StephensonPrimeira liña de pasaxeiros construíuse en Inglaterra unindo Manchester e Liverpool. Despois a máquina de vapor aplicouse aosbarcos de vapor

O incremento do comercio

A Revolución Industrial deu paso a unhaeconomía de mercado. Aumento do comercio interior. Incrementouse o comercio exterior. Teorías do librecambio. Moitos Estados impuxeron o proteccionismo.

4. O capitalismo industrial A Revolución Industrial impuxo o capitalismo, un novosistema económico sustentado no librecambio económico.

4.1. Liberalismo e capitalismo Adam Smith estableceu os principios do liberalismo: • O interese persoal e a procura do máximo beneficio é o motor da economía • Os diversos interesesequilíbranse no mercado grazas ao mecanismo dos prezos que adopta a oferta á demanda • O Estado debe absterse de intervir no funcionamento da economía e permitir o libredesenvolvemento dos intereses particulares O capitalismo industrial estrutúrase nun sistema de propiedade privada. No capitalismo orixínansecrises económicas e aumenta o paro.

Bancos e finanzas A banca converteuse en intermediaria. Os bancos subministraron préstamos a empresas, compraron accións e facilitaron pagamentos. Adquiriron importancia as sociedades anónimas.os propietarios poden vender as súas accións na bolsa de valores.

A expansión do capitalismo industrial A industrialización estendeuse a Francia e Bélxica Despois, tamén o fixeron Rusia, Alemaña, Estados Unidos e Xapón. No Sur de Europa coexistiron rexiónsindustrializadas e zonas esencialmente rurais. Europa oriental á marxe da industrialización ata o século XX.

A segunda fase da industrialización O mundo entrou nunha nova fase do proceso de industrialización, a Segunda Revolución Industrial.

Novas fontes de enerxía e novas industrias A electricidade e mais o petróleo desbancaron o carbón. A invención da dínamo permitiu producir electricidade. O alternador e o transformador posibilitaron o seu traslado. O petróleo comezou a extraerse en Estados Unidos. A invención do motor de explosión permitiu o petróleo como combustible nos transportes. A metalurxia tivo un gran impulso debido á produción de novos materiais. Na industria do automóbil, Henry Ford inventou o coche utilitario. A industria química tivo un importante desenvolvemento en Alemaña. Produción en masa de aceiro e de cemento armado permitiu a edificación dos edificios.

Unha nova organización industrial A finais do século XIX creouse a fabricación en serie. Isto coñécese como taylorismo. Naceu en Estados Unidos, a fabrica de Ford foi a primeira en utilizalo. Concentración industrial. Naceu o cartel (acordos entre empresas), o trust (fusión de empresas), o holding (grupo financeiroformado por empresas e bancos) e o monopolio (dereito exclusivo dunha empresa a comercializar un produto)

A nova sociedade industrial Paso á sociedade de clases, dous grandes grupos que se diferencian pola riqueza: a burguesía e o proletariado.

A burguesía: • Gran burguesía: formada por banqueiros,

xente que vivía de rendas e propietarios de grandes fábricas.

• Mediana burguesía: composta por profesionais liberais (avogados, médicos…), altos funcionarios e comerciantes.

• Pequena burguesía: elevado número de empregados, tendeiros e artesáns, cuxascondicións de vida apenas se diferenciabando proletariado.

Os obreiros Os traballadores das fábricas e outros asalariados urbanos, así como os campesiños a xornal formaban o proletariado. A xornada laboral duraba de 12 a 14 horas diarias e as remuneraciónseran insuficientes para manter unha familia. Os salarios e as festividades eranestablecidas arbitrariamente polosempresarios.

Os movementos sociais: marxismo e anarquismo

7.1. As primeiras asociacións obreiras Oposición ao maquinismo. A súa protesta dirixiuse ao ludismo, destrución de máquinas e o incendio de fábricas. Conciencia de clasessociais. Creáronse asociacións de traballadores (Sociedade dos Socorros Mutuos) co obxectivo de axudareconomicamente os seus membros en caso de enfermidades ou paro.

O sindicalismo En 1825 fundáronse os primeiros sindicatos obreiros dun mesmo ramo En 1834 fundouse a Great TradeUnion, sindicato que unía obreiros de distintos oficios Co obxectivo de melloraras condicións de traballo dos obreiros

Marxismo e anarquismo Karl Marx estableceu as bases do pensamento marxista. Friedrich Engels denunciou a explotación da clase traballadora e defendeu a revoluciónobreira para destruír o capitalismo. Acadouse a sociedade comunista, sociedade sen clases. Creación de partidos obreiros socialistas

O anarquismo Conxunto de pensadores que compartían tres principios básicos:

• Exaltación da liberdade individual

• Defensa de formas de propiedade colectiva

• Rexeitamento á autoridade Defendían a acción revolucionaria dos obreiros e campesiños, mediante a folga xeral Defendía a acción directa Creación de sindicatos revolucionarios chamado anarcosindicalismo

As internacionais obreirasInternacionalismo proletario. En 1864 creación da Asociación Internacional de Traballadores En 1889 fundouse a II Internacional Coa II Internacional creouseo himno Internacional e a festa do Día dos Traballadores