Post on 11-Jul-2022
Sacr¿e T7^eo/(^/^ 'PnVw^r^ ' P r ^ ^ r / x m %egio, Mag* noque Illiberitano Lic^o Sanñi francifci de Qhjw~.
jjMttf y & Archlepjcopatus (^ranatenfis Examinatms Synodalis
M A N U D U G T I O A D CELEBRE INGENS OPUS, E I U S
aliquale Gompendium, 8¿: Approbatioex Conimifsione Regia.
CONCORDIAM Gr cse 3 & Vulgata? verfíonum , hínc inde verrarí-í tium in. ílippucatione annorum.á Mundi exordib ad víqLie Re-
demptoris noílri Natalitium , mirabili nova artentara via3 á nemine trita femira,rufccplt ílabillcndam Illuí]:nfí>ImLis D.D.D.Ioannes de Lclba,Tu-ris vtriufque Doólor notiisiníius, apud Granatenfem Academíam m Facúltate Pontificia Decanus^poft alia ifei, & alibi femperipíius meriris, & dexteritate imparia,aut minora munera^Pvegij Saceliillliberitani Dignif. fimus PraJÍul, Maior Gappelianus , ac tándem ad Infulas Sacras eveólus in Sede Almerieníi conftitutus. Eum dum in minoribus ageret, primam yidi imponere man.um , & miror, conrumaíTe : quippe opus erat ingens; arduum, & non communitér animus ingrauefcendus pro foetus genitura; Sed tamen cbncepit Arnilor, Librum pepcrit, fecretioris cruditionis va* ríetate plenum , facratioris Chronologia? veritare planum, omnibuíquc numeris abíblutum. O qualis Liber J Sed^ó qualis Au¿i:or ! Nefcies, cu-íus quis dignuSjAudor libriaan líber Audoris. O Audor! Rerplce3quan-tum poíl te reliqueris, & credent oranes quantum in Libro petas. O Li^ ber! Maiora te non inuenies, quia talem meruifti Audorem. Quid am-plius? Eluóluat calamus3fateor3 in elogio dígnirsimoí& benemerito;Scd cuiufcuius huc, illuc non volitaret penna laude fublimi ? Rethores porri-* gant operi ifti dexteram j haud greíTus valebunt dinumerare. Qmd den-íiisThucidides,íi nitidum noftrum opus?Quíd líTocratcSjaut comptus5aut nitidus jfi dulcis Libcr?QLiid Herodotus dulcis^fi Audor nervofe acutus? Acutum vides Stagyritam/ed vltra LiberéAudor Mathematicis Arith-metic^ , & Geometria? abundat regulis , Schemmatibus, Laterculirque> graui fententiarum ponderé ponderad, inaflfcdata iucunditate pr^diti, vehementia dicendi3vbertate foecundi, verbis prefsl affluunt rebus, vbi-que amcenijtot eloqugitia3 exuberant numeris^ quot numeris exuberant pro cloquenti verirate. Sed ageiam. Quid immoror forte calamiftris ' . : \ puerilibuSjaut caradere incompto^vel methodo affedata? Aggredíamur pro accurata ludicij libra Grandamim opus setatem habet(per millenos enuracrat annos ) de fe loquatur. Audiamus3 fivé pro fui elogio digno, fivc pro noílrí eruditione. Sed antea peniciUq breuungens difiScul-
i
tatis pun&um i quod AuSorls foellcitéí monít calamüm ; pro'poñamu^; 1 Vniuerfalis Chronologia, qua? per quinqué otates diuagatur
ápud Sacra Biblia á mundi fabrica vfqüe ícxtaiti attingit/eré tot habuir, &hahec Computatores 5 quot números & feré tanta in ipíis diTcordia.» quanta culüfque eft varía íupputatio. Huius in cau(a eft Septuaginta ín-terpretum Translatio^ Vulgata noítra, qux invicem numcrorum coordinaras aciesvidentur oftendere ex oppofito; & plus 3 minufve annorum In vitisPatrum^GenerationibuSjMortibufque agglomeran^addendo, auc
v Augufiinttu pm.ueííd|5 retardant, vel progrcdiuntur. Hinc Chronoíogi, hinc Patres ¡ib. xj.deci~ Eccleíi^ (vno Auguftinoexcepto 3 qui vtpoté odorans pofsibilemali-uit. Del, cap. qqe^ verfionum conreníum3vel conformitatem 3 medius h^rer, concor-il.per totnm. tcrita^ ¿iyin^jj. induftriam ) nec hác,aut illác pedem íígunt} quief-
cunt animo. Videbis, Gr^cam Translationem feólari aliquos (íed pau-cifsimi funt;) reliquos Latínam fubfeqüi/ed non íídelitériquippe pmer-quamquod aliquí ad Vulgatam ánnos excefsivé apponant, & reponant aii j ; ipfos annos vel horis, diebus, noólibus,aut in meníibus, íiue obfcu-rant^velprocraftínantjquaíiloíue polTent clamore valido dicere : Sol, ne mouearis* Sed adhuc Vülgatos noftros (inquam Vulgatá; Sedatores) non parum torquct Catholicse Romana; Ecclcfice auóloritas in Peruigi-^ lioNatiuitatisDominhííquidem tympano,& choro,organo3& íolemniíi íima laude incipit modulari: Anno á creatione Mundi, quando i tí principie Deus creauit coelum , ¿r terram qninquies millefmo centefmo ncnágepnio nono, Ecce Eccleíia proferens ipfam Septuaginta Interpretum Supputa-tionem , relióla in feré omnium opinione noftr2e Latina Chronologia,' qu^ vfque Saluatoris noftri advenrüm in carne pafsibili; (iuxta commu-nem Audorum ) numerat á mundi initio ter millefímos nongentcíimos íexagintatres. Exceííuseftnotusinannis 125^, quibusGrsecaLatinam fuperar. Tamen adhuc Vulgata ( hoc non obftantc) ipíius Ecclefise au-<5iorÍtate3& maiori commendatione viget, cumSynodus Tridentina feíí, •4.in Decreto de editione, & vfü Sacrorum Uhrorum ita deccrnat,Íbi: Sta~ tuity^r declarat (Szcrohní la . S y n o á ú s ) v í hxc ipfa Vetus3¿r Vulgata Editio, qud longo tot{¿culorum vfu in ipfa Ecclefia prohata e/ljnpuhlicis ¡effionihs, difputationihussfrddicationihusi& expofitionihus pro úuthentica haheatur: vtnemoillamrei\cere P R & T E X T V audeat ¡velprefumat, Vide Eccleíiam eleuantem ita fublimitér Vulgatam 3 vt nullo valeat adverfari praetextu : Vide etiam a ipfam Eccleíiam feóhri in Chronologia Mundi .Translationem Graecam , qu¿e ita excedit Latinam > vt per mllle, & am-plius annos ab ipfa elongetur: Vide fiue Gordium nodum , ííue Samfo-. nis funículos fere iníolubiles: & Vide denique exhinc Chronologos di-ftrahi3pro euidentí certitudine habentes, apud vnam folum ex Veríioni-bus veritatem extare^repugnare apud vtramquejquiá vrget difcrepantia annorum3& vrgent alia/ere confenfu impoísibilia3qua? á num.marg. 19* vfque 31 .in hoc opere contlnentur,
2 Haec Ita res ardua maximorum ingenia hominum premebar; quando Auóbor nofter, nefcio, qüo Diuino afflatua aut fuperno inftin<5lu plura apud fe meditabatur circa hanc clarifsimam annorum difcrepan-riam inter Veríiones, circa Verfiones ipfas, circa varias combinationes fadcndas^habita non vulgarl crudítione la Supputationibus^irca mo
dos
idos varios eam appllcandí ad Sacrám CHroriologíam. Ht qüla á DodcU ribus non nífi apertiísimíe Difcordiíe vocem,& clamores audiebati tune íirmifslmé ftatuit apud fe, ipíbs Sacríe Littcra* textus ex vtraque transla-tione evolvere diligcntifsimé 5 & omni poílpo/ita íngcnds laboris deíl-día , concordiam aggreditur, potlus hucufque ómnibus occultam^quám repugnantem. Intendat Leótor dicendis^ referam ego praífentis Ope-ris3íive progreífus mirabiles,íive fírmltudinem fundamentorum, quibus Concordise huius harmonía & erigicur3& íucem vidit.
3 In primis Au(5tor nofter pedetentim Labyrinthum ingredíens, & In veftibulo limlna ipfa quaíi perpendens , aüt examinans, refoluic apud fe s redé cogirans, quod , etfi noftra Vulgata infallibill fplcndeac ventare, non proinde á veritate , & auótoritate fuá déficit Grseca tran-ílatio3 adhuc poíl Tridentinurn ; ac proinde apud nullam ex eis verfarí errorem adhuc in Chronologijs religioía veneratíone credit: Nefas cnim eíTet, in alijs veras infallibiatér eíTe Veríiones,& in annorum fup-putatione defícere alteram. QLiod vero ípecialiter Sep^uagínta Intcr-pretum translatio procul íit ab omni erroris n x v o , vel vmbra , iníinuac Audor j numer. marg. 20. adducens Baronium in Apparatu , & ánum. marg. 141. Sed quia Ciaconius in lííagoge ad Pontifícum Eccleííaílí-cam Hiftoriam fub titulo ¿4finé Hshrdorum , a í t : Ñeque proinde Gr^corum
fupputationibHs ex Septuaginta Interpfetum verfíone mutuatis acquiefcendum arbitramur 3 in qua annorum numeri non fauci Scriptorum ofeitantia, incité ria y & fomnolentia , vt credipar eft , deprehenduntur corrupti, depraua-» it3¿* c: Et quia etiam plures inveniuntur metÍGuloíi In praeftanda Septua-' ginta Interpretibus veritate infallibill in ómnibus, & per omnia ; feiane eundi, Chriftum Dominum , Euangeliílas, & Aportólos ^ dum ísepius Prophetarum veterislegis oracula , & teftimonia cirant, non alia, quám horum Interpretum verfíone vti: fciant,Eccleíiam Romanam in Refpon-forijs Ofíicij, MiíTarum Introitibus, Gradualibus 3 Sc alijs non niíí Gr¿e-ese translationis voces accipere, vel recitandas3 vel modulandas : Et de-nique audiant vnum, aut alium ex Patribus tám Gra?cis, quám Latinis: ExGr^ecis quidem Irenseum^lib^ .cap.2 5 .de veríioneSeptuaginta^diccn^ tem ; Etenim Apofloli ^ cum fint his ómnibus vetufliorest confonant pY¿di£i* interpretationi, ¿¡* interpretatio confonat Apoflolorum tradhionu Etenim Petras, ¿r loannes, Matthtus, ¿* Paulus , & reliqui deinceps , ¿r horum fe~ Calores, Prophetica omnia ita annuntiaverunt quemadmodum feniorum in* terpretatio continet, Vnus enim , ¿r idem Spiritus Dei^ui in Prophetis quidem proeconavit quis , ¿r qualis ejfet adventus Domini, in fentonhus autem inter~ pretatus. ejl lene, qu¿ heneprophetata fuerant, Clemcntem Alexandrinum, lib. 1 .Stromat. Ñeque vero ah infpiralione Dei erat alienum, qu¿prophetiam dederat, vt interpretationem quoque tamquam Gracam efficeret Prophetiam» Origenem homil. 1 .in Cant. Nos Septuaginta Interpretum feriptaper omnia ctiftodimus. Chrifoftomum homil.5.ad cap. r . Matth. Ádfaciendam vera translationis fdem , ómnibus alijs ture Septuaginta Interpretes fint digniores, vlde alia apud' ExLatiois autem Hilarium fup.Pfalm.2. Perfe^a horum Septuaginta Inter- Coc** fretum auffontas manet. Hieronymum Epiít. 101. ad Pammacnium5cap. ^cathollcoji: 4.de óptimo genere mterprQtznábSeptuaghta editio vires ebtinuip in Recle- e.art.z.per te-
Jijs, OmmittQ alios. tHm* A t
% ¡AY ínquies í TeSarémuí quidem ^erfioñém Gr^cám Vé] ínfallibilí vcrítace pollentem; fed tarncn deprauata eft , & corrupta tran-fcribentium Inícitía. Sed reípondeOj vndc tibí conftat deprauatos Sep-tuaginta ? Ncícics. Ego fciOjD. Aaguftinurn lib. i 5 .de Ciuitate Deí^cap. 13. dicere apud fe habere quinqué tranfcriptiones veríionis Gr^cae, vnafn Latinauijaliam SÍram,& tresGríEcas,^^ omnes conforman in jota, & ápice: Item notoria cít Sixti V. cura ín aceurata Septuaginta veríionis recuisione: ergo íam nec verbum fonare debet deprauationis Septua-ginta. Potuit, fateor 5 & ita á Doóloribus fcribitur infcitia tranfcriben-dum deprauare;fed nec omnes tranfcribentes infcij ^ec deprauatores. jQuam nunc habemus tranfcrlptionem ex SancTis Patribus accepiraus^qm accuratifsimi erant: er^o ex hoc non valet defícere á noftra veneratio^ ne Gradea translatio. Viteriús inftas: In alijs infallibilitér veros eííe Sep : tuaginta , non in Chronologijs; quia excedunt Vulgatam In número cx-cefsivo annorum. Sed OI Quifquis talia faris. Norme hsec methodus eft íbivendi antinomias Sacrorum Bibliorum ? Minime. In ipfa Vulgata apparentér claufulas integras ex varijs locls concertare confpicimus; de tamen compoíitioni infiftimus , concordiam quaerimus, inveftigamus. Cur non ita inter Gr^camj & Vulgatam quoad annorum fupputationem? SI in vilo, quantumvis rainimo , á vero Vulgata noftra deuiaret, in alijs quis crederet ? Ergo implicat, Septuaginta veros in alijs eífe , & non in Chronologia. Vel melius infero : Ergo qul Septuaginta veríionem quoad alia recipiunt , &refpuunt quoad computus annorum, fibi ipíis implicant: quia femper eft in promptu, quare, vel vnde feis errorem in Chronologijs5& reótum in alijs? Igitur inveftiganda diligentifsimé eft fo-lutio huius celebérrima: antinomiíe veríiones inter, quoad Chronolo-J giam Mundi infallibilitér ftabiliendam; vt nofter Audor, non inanis gloria? cupidus , fed haurienda? veritatis folicitus, aggreditur in prsefenti ce-i lebri laboriofo opere nimis.
5 Secundó me ditabatur Audlor , verfionum diferepantiam fnj Chronologia , non omnes tranfeendere setates, fed tantúm in prima, & fecunda 5 nempe ab Adam vfque ad Diluvlum; & ab hoc vfque ad Abrahamum involvi, Se apparére; cum á fecunda per tertlam^ quartam,'; quintam vfque fextíe initium , quod eíl: Chronologia terminus, annus nempe Natiuitatís Dominica?, concordes penítus procedant 3 íequales annorum fupputatione evadant, & mirabili Invicem refpondeant con-i cordi harmonía. Hoc fupponit Audor in fui operis decurfu, dum totus i eft in examinandis, evoluendifque folum prima 3 & fecunda Mundi seta-, te, quas cap. 5. & 11. Geneíis continentur exprefsé in vtraque veríione.^ Sed fpecialitér numer.marg. 114.ait Audor : fecunda átate terminus efi díuerfitatis , ¿r pugna verfionum Vulgata 5 Septuaginta : exinde enim pet omnes Sacros Libros fihi confonant. Er certé hasíitanti in hac veritate facile oceurremusj íi praeter primam3 & fecundam ¿etatem^reliquas per fe feor-íim offeramus ad corabinationem. Accedat ergo quifquis incredulus ad Sacra Biblia, non vero ad Audores, qui in hoc 3 fícut & in alijs Chronologia? pundis3acervatim diíl:ribuunt3vel números, vel annos adlibitum; accedat (inquam) &veríiones conferat.
^ lert io düigentifsimus Audor nofter obférvauit, in his \yñs prímaj.
prima § & fecunda «táte mün3í pérpeñden3os valde eíTe iññds 5 tSm iií ¡píbrum Patrum vítis ítmplicitér ab eorum Katiuitate vfque ad morrcmi tüm in fuorum generationíbus filiorum; tiim irr Poftgcneratiünibus. Ra^ tío cíl apertirsima , quía vcríiones ípfe non in ómnibus his diÍGrepanty cum in allquibus ex hisconvcniant. Difcordant ergo veríiones inGe-' nerationibus ííliorum , difcrepant in Poftgenerationibus j fcd vnivocie funt quoad annorum números in vira íímpliciter vniufGuiufquG Patris á natiuitate vfque.ad mortem. Huius meditationis fubtilifsimam vcrita-' temconvincit Auólor, á numer. marg. i . vfque induíivc; ad oculum oíferens SacríE Lhterse textus ex vtraquc veríione lirteraies, & poftcá á íium.y.vfque 17. per clarifsimos Laterculos, faótis combinatíonibus va-rijs per-primam5& fecundaméétatem in Generadonibus fíliorum^Poílge-*. nerationibus3vitisJ& mortibus Patrum coníonam,vel diífonam rcfpcdU vé annorum fupputationem inter veríioncs aperiens. Sed adhuc in hoc jpfo refledens oculatifsimus D. Dodor Leiva aduertit num* marg ,7. & S3 Septuaginta excederé annis Vulgatam in filiorum Generationibusj at in Poftgenerationlbus Vulgatam fuperare Grsecum Interpretcm, 6c quoad Patrum vitas fímplieiter á natiuitate vfque ad mortem sequales progredi veríiones, vt dixi;quamvis in his ipíis diífeníibus, auc confeníi-tus annotatís nonnihil exceptionis obfcruet noíler Auólor ex textus lit-; íera, de quo ibi,
7 Qiiartó, exploratifsimus Audor nofter reflexíortem oculatifsk mam faciens in annis addltis á Septuaginta InterpretibusA^ulgatíE inGe^ nerationibus ííliorum (nota Ledor qUod ex his generationibus deíumi-tur Chronologia Mundi^práecipué in vtraque ver(íone,cap. 5 .& 11. Ge-jief.) obferuauít, Annorum addifíonem, nec afbitrariam, aut tumultúa-riarn eííeí fed fatis índuflriofam vattentatam í imo vt proprius loquar ob alíquod ílgilantem myfterium , aut facraraeutum, quaíí mille Argos oculis fíxam* Et mirandum eft ^ quod düMi Dodbribus fpecialifsimüm Itiotivum eífe deberent Addítiones iftaí in magnam eundi expetoio-nem alicuius Diuin^5vel Sapientias, vel Prouidentiae arcani facri; potius ííue incuriíe ok 'mn. ix^ut inconíiderationiSeptuaginta Interpretum3vel faltem infciti¿e tranfcribcntium eft ab aliquibus tributum. Mirabile} in -quam,& difficile creditu3 quod fine laboriofa aliqua in his additionibus induftriáe ponderatione, in additíonem ípfam fe vertant, vt euertant temeré! O homines! Si intclligunt aliquandOjOl Plaudent manibus,quam^ vis non omnia leda plaudbilia . Si non penetrant^defecít opus, Auótor in culpa eíl:3cum potius Leólor. Accedat ergo ifte quifquis, imo cundi ac-ccdant vigiles,quia Audor nofterTextuSacro eruditus ait:Palpatey& vi* ilete, quoniam Spiritus Vulgata? tot annorum corpils non habet, ficut íu-. dicio Ecclcfiae Chronologiam, á Septuaginra compaginatam videtis ha-bere. Ergo vnum totum quoad annorum Supputarionem effíciunt ver-ííones iftae; fpiritus eft Vulgata, Gra?ca corpus; h^c apparet, expanditur» & vt ita dicam, palpatun illa virtute fuá femper adeft, vbique rtumerat¿ quamvis per corpóreos números, nempe per centenaria annorum adáka a Septuaginta^qu^e perpendit Audor attentifsime,& bene confülta inue- nit. Vidc ipfum,ne adum agamusjnum^. & 8. vbi ctiam iti aliquibusPa-tribus abcííc additíonem vidcbis; vtpoté tune fuperfluami dé quo infr^ nos tannipcK,
^ 4 gurnt^
^ QtiíntOjrioíler Auflór confidérat attehte, qüí I%re"s $nm%$ & fecundas setatis in vtraque vcrííone nuraerandi runt,& Chronologi-r^ Concordia? adaptandi. Er in hoc certe vellem huius iníígnis Operis Le-dorcm valdc eííe animadverfum : adfunt íiquidem offendicula nonnulla, & aliqua non vulgaris difficultariSípra^cipuc circa vnum Patrem, cap. 11, Geneíis, & cft Caynam , circa quem vcríiones diííonanr. Vulgata ílqui-dem illum íilcntio prasterit^ in re omittendus cft,de quo nos infra pro-, pe fíncm huius Manududionis; Septuaginra vero eum exprimunt rquos iequens S.Lucas in Euangelio s cap. 3. ipfum enumerar» Auétor nofter hoc ex profefíb diícutit á num. marg. 249; (quamvis fle antinomia ab ómnibus Scriprurarijs componenda, & non prsecifle á íblo noftro Aurore) & refoluitjexcludendumjquod feré euidenterconuincit. ReftatiVC in compendio Patrum numerum pro duabus setatibus, ex Audore, imo ex textu Sacro Ledoris oculis obijeiam. Sunt igitur pro prima aérate v i -que ad Diluvium,cap.^.Genef. AdamsSethtEnos¡Caynam¡Malaleeljared, llenoch, Mathufala, Lamech , ¿'•Noe, Sunt omnes decem. Pro fecunda í m t e poft Diluvium 3 cap. n , Genef. Sem, Arphaxad, ( omiíTo hic Caynam ex Vulgata) Sale3Hekr}Phaleg,Reu} Sarug, N a c h ^ & thare, AbrahíE Pater. Sunt omnes nouem,íta vt vtriufque íctatís Patres funt í 9 rantüm.
9 Sexto, Auólor prx oculis habet, & Le¿lor deber habere, quod quamvis in Sacro Geneíeos textu plurium Patrum circüraferanturge-nerationesfíliorum non tamen omnes Patres , ñeque generationes omnes príEter relatos ad Chronologiam pertinent. Ratio eft ipfa textus Sa-c-á Litterajqua? cap.5.& 1 i.Genefis,dum ordinatMundi Chronologiam, folos enumerar prsedidtos Patres, exprefsis annis, hinc inde ; de reliquis autem,aut eorum generatíonibus in confufo ait: Genult filios^ ftl¿as3 d,U toíilenrio reliáis ram eorum nominibus, quám annorum numero pro fuis generationibus. Sed adhuc mirabilius eft, quod dum Moiíes,cap.4. Genef.Cain refert pofteritatem,<Sr cap, 10. laphet, & Chamí licét hic,<& ibinominaexprimatíiliorum, nonautem generatlonum anuos,ínquo evidentér oftendir, & vult,hos Patres, eorumque fílios non attendendos. pro Mundi GhronoIogÍa,fcd relatos tantiim numeró antecedenti.
10 Hucufque Auéloris meditationes exploratifsimas vtriuíquc verfionis in Sacri textus Littera aperuimus , quas Audor tacuit in opere in parte, in parte exprimir; quia totum operis praídpué intendebat. Sed Gl Reftant alia, imo potiora cognitionis abfconditiE, non folum fciolls^ fed adhuc vulgar! rantüm eruditione edo¿í:is$quse cardo funt,in quo con-cordiíE machina vltró , cítróque voluitur. Igitur apud ^gyptios quaíi verfans Auótor nofter ( manuducente ; quo ? Niíl illo Athanaíio Kilicer, Societatis Iefu,mihi colendifsimce,pr2eclaro Procere, grauioris, & fecre-tioris Litterarurae armario plenifsimo , numquam fatis laudato, quamvis laudando femper) adinvenit quamdam annorum Supputationem, &rc-riem euidenrér inrrodu(flam,& expreíTam in cap. 5,& 11.Genef.áMoife,-fapicntia Orientalium valdé imbuto,vtpote ibi nato,ibi erudito & diuini-tus3&humanltus. Aft, quia á numero marg.37. vfque 13p. inpra?fenti opere Audlor ad longnm >£gyptiacse Computationis huiuíce lincas, du-.cit, & reducir ad Genefeos dida capitain vtraque veríione pro earum Concordia3abíit vt repetam tot ibi dida , & foelicitér applicara. Sed ramea compendiofam huius harmonice Supputationis fcriem breuiter In-
íinua-
fmu$rc,mttgHmlDOi:, qua» forte alíquibús ñon aclco verratis M erlt pr6 operis inteliigenciaíquamvis opus non egeat,vtpoté clarifsimum.
11 Ergo ^gyptij ponderoía íudicij, & fapientiíE lance Solis or-i tum,gyrum5& occaíum obfervantes^pmer vulgares annos(qui 35$ die-bus coníhntjVel 366 íi eft bifíextilis, dum vnoquc quarto anno íir intercalarlo proptcr exceííu ra fcx horarum 3 qua: fingulis annis ruperfunt ad 3<55 dies, quam Tulius Csefar Roma! introduxlt, & Romana feruat Eccle-fía ) ftatucrunt aliara anni indurtrioíam computationera pro Iníignibus Athanetfun rebus3 pofteritati m fpecialiísiraara venerationem relínquendis; qui anni, KiiKer.in cedí-alio noraine,alia itera numerornra rumma,licét infallibíli, apud eruditos P0 P*í"m> p™* tantüm fervarentur. Erat ergo f attendat Lector, quia fumo Concordia e¿pf* l ' * ' clavera } erat inquara apud y£gyptios vnus xA.nnus3 qui conftabat ex 3 6 5 cUf. 7. cap.x. annis vulgaribus; erat alter annus,qui ex i4<5o vulgaribus componeba- ^ ^ alibi tur. Vnüfquifque ex his duobus annis appelíabatur ttnjkks Magnas , fcd i f ^ ^ l l ^ vlterius annus ex 365 dicebatur annus Sothicus , feu ^//V ; annus vero ex drhum, cenfo-li^óQwpyelXúizimCjnkus^/Egyptíacus, Vlterius annus ilíe Sothicus, fcu GemU Solis ex 365 erat amtematicus , vel virtualis ,* quia adfui refolutionem "I*** ^f.1'.10: pendebat a multiphcatione per 4: faóla enim ifta, reíuitant 14(50 anni, 5fr^»c^,L«-qui funt ille annus Cynicus 1460; ex quo fequitur}quod annus Sothicus, cianumypifcta* & annus Cynicus in re ídem funt; aft cura hac diíferentia, quod Sothicus J^-JÍW?W' erat abfeonditus, & pefidens ab illa multiplicatione per 4: at vero Cyni- Mditur io~ cus erat expreíTuSjdarusível vtitadicam,expanfus;&etiam erat declara- fePh»s sediger tivus anni Sothici. Huius inventionis eruditio íatis clara eft in prasfenti de. emmeHfa opereanum.marg. 37, &períequentcs, vbi dicituretiam,quod annus ub.^.f^btit^ Cynicus, fi erat perfeóhis, hoc eft, cura fuá intercalatione, conftabat ex l° * De Anno IX461Í itera plura inculcat Auótor de multiplicatione per 4 pro anno So- ^ f S ^ y f thico,feu Solis,furapta paritate á menfura A R V A L I , qua fceula raetie- damnatuStper* bantur jfigyptij, & vnaquíequeerat 2 5annorum; itavtquatuor ex his mifusqmitd menfuris centum annos effícerent. "rlZllru**.
12 Ad noftrura cafum revertentes , palman demonítratione s*er.cA$* apparetjGríecara , & Vulgatam verfiones in Chronologia Mundi habere dúos annos magnos , vnum in prima íetate, alium in fecunda ; vnum in Raptu Hcnoch.cap.5. Genef.alíam in Promifsione Meíiae Abrahíe fadla cap, 12. Genefeos. Sed cura hac differentia , quod in Vulgata ifti dúo anni magni indigent raultiplicatione,quia íunt Sothici^ feu Solis, & prop-tereá virtuales, senigmatici, vel abfconditi:at in Septuaginta ifti dúo anni magni funt cxprefsi,íive expaníi,C/«/V/, fíve &gy¡>tij. Cura antera Interpretes Graci poííruri eííent expreííos fuos dúos annos magnos, propte-reá addiderunt tot centenaria annorum ad annos Vulgata in cap. 5. & 11. Genef. vtentes arvali menfura ad folvendum Vulgata? enigma, & vt Mundi Chronologia expreífa, & clara decurreret. Ex his evidentér con-ftat, Septuaginta Interpretes per centenariorum additionem ad Vulgatam in duabus illuftrioribus epochis, feu Mundi eventibus mirabiliori-bus, nempe Raptu Henoch , & Mcfise Promifsione duabus primis mundi a?tatibus,cap.5 .& 11 .Genef.eífe Gloífatores,Declaratores, imo & Solu-tores nigmatis anni Sothici contenti in Vulgata ; quod Audór mathe-maticé oftendit á num.raarg.i 2 6,víque 13 9 excluíivc.
13 Aft quia forte aliquijVel conceptu irabecilli, quaravís ftudio-íbp vel íaltera cemporis prefuraimpediti, percurrere non valebunt totum V:. ' ' Co«-
IConéóváix dpús t S.vt,h!c alfqqánt^""peariíéitíoñpréní s exc^ífam nnrió'-J rum á Septüaginta Intcfpretibus fupra Vulgatam in -duabus-.prlmís mun-». di xtaúhüSj cífe facramentum illu.d antii M ^ u i fa?culis hacufíiuc abfcon-dküm,¿enlgma5 aut myfterium ab.Au(ftoj!einduíliioíc ñimú, ¿claboriolc fblutüiliJ& deredum3nulip non evoluto fupputationura lapidG (vr parct & num, marg, i $ 9 vfque fere fínem operis per tria felec^iísima Media , vt? ipfe vocn^xercitqthmsjleci/ionum, & éwwfírathBum) iplzcuit hlc rubij-cerc huluslnduftrjse aliqualem verifícsi.iioncín;duorum tofl^rüniíiti%^®ü tum applicationem ad duas primas, secares;§c veríionuna Gríec^e, & vulgar^ Concordiam in compendio^, forendat Leótoi%(fevMearyquod dúo promitto,vnum apenrc dúos annos magnos in cap. 5L.&J 1,Gencf.áSep-tuaginta exprcííbs, 8c á Vulgata fignatos; alterun^ Gompendium Con-r cordííe poneré. .. , - ,
14 Circa prlmumi & loquendo de prima setare,, Annus magniis; !icét.Sothicus/eiiSolKs eft in Vulgata, cap. 5.Genef. dum a k S a ^ tus: Étfo&ifunt ornnes dies Benoch trecentífexaginta quinqué.ami: amhttlóJ mtque enm Veo, & non dpparuzt^uza (ulit eum DeHs, H x c Yulgata. Rap^ tus crgoHenoch fuit vitíe íua: annis—r 3 65
{víuidpUcahos annosper.— . 4
Efficiunt-^—14603 qui eñ Annus Magu« Cy-, t
bicits, Ikét Sothícu^ ín Vulgata,.dependens á multiplicatlone iuxta era-ditionem >£gyptiacam, quá vfus Interpres Latlnus propter relinquen-"jdam f^eculis, aut pofteritati huius Raptus memoriam venerabilirsimam. •
15 Audi autem nunc Septuaginta Interpretes hunc Annum Mag-f hum primse tatís ponentes expreííum per íuas centenariorum additio-nes. Igltur quando evenit mirandus hic Henoch Raptus, currebant anal Mundi iuxta Vulgatam S75,vt videri poteíl; in texcu cap.5.Gencf¿ fada fumma. Septuaginta v i - ' , flue tune per centenarios—-5 85 addiderant.
Efficlurit 1451 qui eíl annus magnusCynícus,& pertf
FediTsímus; quoconvinclcur evidentér, addicloném Septuaginta tot een^ tenariorum fuiííe propter hoc myfterium,
16 Quod vero additio induftriofa centenariorum á Septuaginta ímportet illos 586 annos,eíl: euidenSjledo eorum textu:
ISÍam dum Adam genuit Seth, habent Septuag, —230—Jn Vulgata—-130 Dum Seth genuit Enos, habent Septuag. 205-—In Vulgata—1051 Dum Enos genuit Caynam, habent Septuag,—1 po—In Vulgata— 90 DumGaynam genuitMalaIeeI,habentSeptuag.—170—In Vulgata—70 DumMaIaleelgenuitIared,habent Septuag.- 165—In Vulgata— 65 Dum lared genuitHenoch, habent Septuag. 162—In Vulgata—152hic equales verlione^ DumHenoch genuítMathufala, habent Septuag.—155—In Vulgata— 65 DumMathuralagenuitLamech,habentSeptuag.-i67—In Vulgata—187 plus Vulgata 204 jRaptus Henoch fuit infantil Lamcch auno*——- ^ — I n Vulgata— 1 anno ;
1460 . 87^
Ex fiís ápparet;5uoa ^ Í t ó | l ^ ^ í ^ í ^ M i ^ í VulgatáB inAdam -IOÓ in Scth—— IOO in Enos-—— ioo
in Gaynam — — ioo in Malaleel \ o ó
nihil ín larcd ooo InHenoch IDO, fcd aufcrünt Septuaginta 2o,& manent 080
Ex infantia Lamech aíTumunt Septuaginta 5.
Ergo additi á Septuaginta faciunt — — 586^ qul iundi cum fumma Vulgar^—875 & — *
585
EfKciunt—— 14^1. Quid claríus?
'17 Vífo iam évidcntcr primo anno magno in prima setate apucf Vtramque veríionem,nempé apud Vulgatam Sothico^ feu Solis , & apud Septuaginta Cynico, expreíTo, feu expanfo propter centenariorum addw dones ; accedamus ad fecundum annum magnum 3 Cynicum quidem ir^ Septuaginta, & Sothicum in Vujgata pro fecunda xtate, quae eft poft D i -luvium3cap. 11. Genef. Igitur pro hoc anno ab Arphaxad vfque ad Pro-í-mifsionem Me{i^3 fadam Abrahae,ponÍt exprcíTe Vulgata—365 annosir^ generationibus filiorum^quos^íi vt íupra fecifti36c eft ani-piadverfumímultiplices per1 1 .,. — — 4
EfKciunt 1450 , & 11$
funt Vnus annüs Sothiciis3íeu Solis, Vt íam eft notatum* Quod verci ííntin Vulgatailli 3^5 patetlitteralitér ex textu í namibi dicuur^ <juo^ dum Arphaxad genuit Sale, habebat 0 ü m Sale genuit Heber, habebat — Dum Heber genuit Phaleg, habebat Dum Phaleg genuit Reu, habebat Dum Reu genuit Sarug,habebat. Dum Sarug genuit Nachor3habebat-Dum Nachor genuitThare,habebat-DumThare genuitAbraham^habebat'——7 o pura cap.i 2 .Genef.Proraifsio Mefíse fada
fuit Abrahse, habebat ifte——jf¡
Effíciunt——3 65 - qul eR annus Spthku^ Tcu Sol¡s,& mujtipliatus per 4/acit 14^0
hoc modo—— 4:
35 ^nos
11450-qui effi annus Cynicuá pxprefíqs; L '
i 8 ^idcapius Séptuagíntá; quomodg ^ura additione fuoruní
eentcnanórum éfhclunt fuum fecüncium atirium niagnum expreífum, Cy-nicumj&perfe^ifsimum. IgiturScptuaginta iricípiunt harmoniam íuife^ cuadUnní magni ab anno vhx Noe 81 iuxta ipfos, qui concurrunt cura ¡172 3 iux^ Vulgatam. Ergo ab anno 81 vitas Noe iuxta Septuaginta vf-quc ad Diluvium iuxtá Vulgatam íunt—519 intercapedinis. De filio Sem biennio poft Diluvium^ 2 De filio eius Arphaxad 35 omiífo híc Caynam cum De filio eius Sale — ^ 1 - — 1 3 0 ómnibus, fuis annis exVul-De filio eius Heber 13 4 gata^vt infra dicam. De filio eius Phaleg 130 De filio eius Reu 13 2 De filio eius Sarug ? 130 De filio eius Nachor — 17P De filio eius Thare — - — - 70
Effíciunt vfque a d A b r a h a m — 1461, quicft annus magnusCy^
Iiícus j expreííus , & perfedirsímus á Septuaginta rnterpretibus^ropter, additiones centenariorum ín hac fecunda astatejcap, 1 i.Genefis.
Vel alitér brevius, ñ vis. Accipe totam Jineam 19 Patrum iuxta Septuaginta ab Adam vfque nativitatem Abrahf, & funt omnes anni— 3184 linea Vulgatíe ab Adam vfque ad Heber,qui Ibi eíl vlrímus — — 1723
Fac computum, qui dlcitur reflandiíHiípanicé reftar —1461\
refultat annus magnus, propter additíonem Septuaginta in fuis centena-js?& propter alia, qua? poífunt videri in hoc Opere in Secundo,&Temo
Medio á numera marg. 243 vfque fínem Operis, Et eft adeó induftriofa» &mirabilishfG additio centenariorum á Septuaginta Interpretibus, & fabrica etiam anni magni, vt Audor nofter á num. marg. 27^ vfque 290 per quatuor clarifsimosLaterculoslnvnoquoque Parre vtriufque pr im^ ' & fecunda? gratis ab Ádam vfque ad Abraham (faótis combinationibus ) exprimat, & deducat annum magnum, Vide i b i , quía mihi fatis debuit efíe nuperrimam anni magni verifícationem iníinuare, tám in Vulgata^ quám in Septuaginta, cap. iJklJU Gcnefís, concludendo, huius magni anni exprefsionem eííe myftcriura centenariorum á Septuaginta addkoH rum,& tota caufa difcordfe yeríionura in Ghronologia Mundi.
19 Circa fecundum,quod promifíjnempejCompcndio tradere Corfa fcordiam ínter Gr^cam, & Vulgatam veríiones, quas Concordia, confen* fus, confonantia, aut conformitas efírfínis^motivum , aut terminus huiu¿ valdelaborioíí operis, quod Audorin Sanase Romana? Matris noílra^ ^cdeíia? obfequium fuit aggreífuSjattcnde bené,
A creatione Mundi vfque ad Natluúatem Abrah j iuxta Septu^gíntai funt 1—3184:
Éodem tempere iuxta Vulgatam funt — 1 9 4 ^
ÉxceflEisSeptuaginta fupra VulgatiPi &nt — 123^
Híc íxceflus progenie ex aHdítlone ceñtenariorum^qu^ Septuagi pd-fuerunt in generationibus ííliorún^tüm vt exprímerent, vel expanderent fuos dúos ánnos magnosCynicos in príma3& fecunda setatejtüm vt in reí veritate annos legitimé decurfos per duas primas setates numerarent, quos Vulgata fygillaverat infuis duobus annis Sothicis, feu Solis, vt v i -íum eft fuprá. Sed quia forte in his grauifsimis materijs non fufiícit dice-re/ed vltra probanda funt diótaíprobo euidentér3quocÍ centenaria anno-rura á Septuagintaadditorumfupra Vulgatam in cap. 5. & n . Geneí¡ efficiuntillos annos 1236. Nám capite 5. Genefeos víque ad Raptum Henoch addiderunt Septuaginta 586 annos^vt vidimus palmaritéi;, coUatis veríionibus , num. 16. in fine.
In fecunda íetate — 650 funt additi á Septuaginta fu
pra Vulgatam, cu.Genef.Effíciunt-1236 anni, Quod vero infecunda «tatc anni additi á Septuaginta íínt i l l i 550, probo mathematicéjCollatis veríionibus in hac fecunda íEtate; advertendo prius, quod non debent computari anni Caynam 3 tüm propter hucufque iníinuata, tüm propter infra dicenda; & ex coníequenti non admiífo ifto Caynam ^fuus Patcr Arphaxad debet relinqui, vt eft in Vulgata, cum íuis 3 5 annis íine addi-ííone,-& fíe combinado verfionum debet inciperc á Sale hac methodo:
Dum Sale genuit Heber,habebat iuxra Septuag.—13 o—luxta Vulgatam—3 o DumHeber genuit Phaleg,habebat iuxta Septua.-134-T-Iuxta Vulgatam—34 Dum Phaleg genuit Reu,habebat iu xta Septuag.-i30—Iuxta Vulgatam—30 Dum Reu genuit S arug, habebat iuxta Septuag.-i 3 i—Iuxta Vulgatam—3 2 Dura Sarug genuit Nachor, habebat iuxta L x x — 1 3 0—Iuxta Vulgatam—30 DumNachor genuitThare, habebat iuxtaLxx—179—Iuxta Vulgatam— 29 Dura Thare genuit Abraham,habebac ex Sept.- 7o-IuxtaVulgatam idem-70
9os 25?
Ex Hoc patet, quod Septuaginta addiderúht hac fecunda aetate, in Sale-100
In Heber—i 00 In Phaleg—IOQ In Reu—-100 In Sarug—IOO InNachor-150
Efficiunt—6 5 o, qui fi iungantur,vt dixi,cum addltls á Septuag glnta in prima « ta t e , & erant—5 86
EfEciunt—123 6.Ergo euidenter conftat,quod centén
tiaria addita á Septuaginta ín prima,& fecunda «tate,cfficiunt Ules annos^n qui bus Septuaginta excedunt Vulgatam. Ergo l i Vulgata pone-ret expreíros,& expanfos íuos dúos annos magnos in illis duobus mirabi* ¿bus Epochis^íivemuudievfcntibus^Ragm ^ « ta t c , ^
Me*
Ueñx Promifslorie in re¿íurr3á 5 HaBére! éotáem omnlno hnños ¿re ScpA tuaginra ín duabus prlrals aetatibus. Eíl cvidenS. Ergo ñ Septuaginta pofuiíícnt íuos annos magnos Sothicos,& Vulgata Cynicos3VuIgata ex-cederet Septuaginta. Eft cuidens,quia per accidens fuit , quod Vulgata: apponerentur anni Sothici3& Gr^ca: verfioni Cynicij feu exprefsí. Ergo tándem Vulgata eofdem omnlno In re annos habet in Chroaologia mundij ac GríEGa translatio; licét cum hac differentia5quod Vulgata ha-bet íuos dúos annos magnos fygillatoSjabfGonditoSjVirtualefque in annis Sothids, & proptereá retardatur in Chronologia í Septuaginta vero ex-plicatosjexpreírosjexpanfosjíive claros, vrpore Cynicos. Ergo nec vna, nec alia déficit veriio,- fed vna aliam explicat 3 nempe Gr eca Vulgatam. Ergo dicente Ecclcíla in Martyrologio ex Septuaglnta Interpretibus : A creatloneMundivfque ad Chrifti Natalitium • 5i99( rEt dicente Vulgata:A creationeMundi víque adChníiiNacalitium-3 963
Concordantbenc,ííillecxceíTus annorum • —1236
appllcetur Vulgat^3vt debet appíicari,& íic Vulgata habebit íicut Eccleíia, & Septuaginta—• ^ — M — —519^
Fac computum,& reperíes Innegabilem hanc Concordíam. In ipfa optí-mus eft Audor per totum fermé opus j fed ípedalitér á num. marg. 3461 VÍque in fínem, '
20 Ex hac Concordia ínter veri!ones Vulgatam^ Grsecam, qug máthematlcé convincit quántumvis fcrupulofum computiftam3autGhro-. nologum fequitur íblutio trium celeberrimarum quseftionum , quas vaU de acritér concertant hiilc inde Scriptürarij, & Sanóli Parres, & nuíquam funt defínitse propter conceptam hucufque diferepantiam, & diícordiam .Verfíonura. -Prima eft: vtrüm Mathufala filius Henoch, de pater Lamech mortuus íít anteBiluvium? an Diluvio perierir, vel vtrum poft Diluvium Vixerit? D.Auguftinus,lib.is.deCiuitateDei,cap. 13 tenetduo3pnmüm eft^Mathufala non potuiíTe v i toe poft Diluvium, qüia D.Petrus Epiíiolaí l i .cap. 3 .ait:In ArcaNoe paucijd efl o&o anima fa lva f a f í * fant per aquam¿ Ifti oólo fiieruntNoe3eius vxor,tres fíiij, & tres eorum vxores, vt dickur Genef.y.nec eft credibile,quod extra Arcam falvaretur.Secundüm quod Auguftinus tenet, eft,mortuum fuiífe Mathufala fex annis ante Diluvium: Alij tenentjDiluvio perijííe j fed tamen eft inverifsímile, Dcum fuppliclo, innundationis puniré Mathufala iuftum,^^ redlum coram eo. Audor no-íl:eránum.marg.2 4^ vfque 248 probat mathematicé, Auguftini fenten-llam ex fupputacione veram eííe, Videátur i b i , quía extra genij mei ge-í nlum eft diáa repetere.
21 Secunda eft: vtrum prseter Caynam, qui exprimltur, Genef.fílius Enos , & patef Malaleel , concedendü^ fie alius Caynam^} quem ponunt SeptuagintajCap. 11 .Genef.fílium Arphaxad,& patremSa-) le ? Quod debeat poní /próbaturtüm ex textu Septüaginta Interpreturrf dido cap.i 1 .Genef.tüm prajeipuéjquia D.Lucas in fuo Evangelio, cap. 3 .Illum expreííe tradít d icens: J¿>ui fitH Sale,qui fuit Capam^qtii fuit J r - i
f U x a d . Sed quod non debeat;admku ^ íed"potius e^eludi2 convincitur¿
í m c*nbftrá VulgatáVqü^ tap.t i.Genér. lllum omíttítuum exdp .u lib.i.Parallpom.vbide eo nullamfacítmentionemí tüm ex Sanóh Romana Ecclefía in Chronologla Mundi in Dominica Natiukatis Pcrui^ii l io, vbi non ñipputat iftius Caynam ahnós Natiuitatjs\, generationis 3 & mortis. Igítur Audor nofter hoc fecundum dcducit vcruiti ex varljs comblnationlbusfuae Coircordiíe i & á num. marg. 249. ^cfoluit^ hun¿ Caynam optimé füiííe omiííum tüm á Vulgata > tüm á Sanda Ecclcíia. Et certe hoc eft tenendum $ qula preteí* fundamenta extrlnfeca pctita á ¡Vlilgata?}& Eccleíise audontate^adfunt düí^ congruentía? hanc excluíio-ncm Caynam convincentes : Prima eñ3 quod dum iti Scptuaglnta Inrcr-jpretibus adducitur Caynam pater Sale , idem nümerus annoruin appli-catur ad vnum, quám ad alium ; nam ibi Caynam habet in generalioné igoannos ^Salein generatione 130; Caynam in poílgenerarione ha-feet 3 30, vSale in poftgenefatione 3 30: Caynam in tota fuá vita 460 aní iios habet, Sale in tota flia vita 460* Quis ergo ex hac fola circiinl>an-tia non dket ^ hunc Caynam eííe ipfum Sale 3 licét híc horiió appclletur CaynamJ& Salc^Hoc modo facile folultur textusD.Luca^ita conílrnen-do^vt Sale íií in genitiuocáfü, & Caynam in nomlnatiuo» Secunda cñi quod qui introduxit hunc Caynam in cap. 11» Genef* in textu Septua^ ginta, laborabat cquivocatione in alio Caynam 3 cap»5. Geneí. híc cnim ponitür quartus numero 3 ínter Patres priraae setatts j 5¿ fimilitér Sclolus ille appoíuit etíam fuum Caynam , quartum etiam numero Ínter Patres primse setatis* Propter haec^ alia omitatUr Caynam ifte fecündus, & e^ confequentii nec numerandi-funt ahni eius in Chronologia, liec ilii 100j quos Septuaginta apponunt, & addunt ad Arphakad> dum gencrat Cay-i namíquia íi non fuit Caynam,nec eius generatio füit.
a 1 Tcrtla eft illa celebris Autinomia, ia cuius folütíone plures liucufque defudarunt, & video, ipfam femper ftare* Eft ergo inter cap¿ i ia . Génen&capiy.A^or» Dicitur in cap* t u Gencf. quodThare Pater !Abraham mortüus eft in Harañ j & cap. 1 a^Gencr.dicitur^quod fuppoíítá niortei&funeraUtharei Abrahamexijtde Haráné Atcap.7. M&m aíTeritur quod poftquam Abrahan exijt de Haram 3 perrexit in Charan^ hicque mortuüs dicitur Thare* Quomodo íimul mortuus Thare in Ha-* ran ^ & Cháramfirtiul? Et quomodo ante eggreííum Abraha:' ex Ha-tan , & poft habitatum Charam íimul moritur Thare ? Non alitér foluitar h^c Antinomia, quám annorum íupputatione* Videatur Audor ¡ mésí margal 5 ^ 1 aliquid iníinuat folutionis,& ego alibi, quia nunc exccdit munus Mcum. i . i
23 'íandem debeo, eggreíius aliquarttuluni vicina, imo propriá tuca, vt melius dicam , qu^ non íunt huius Concordia peregrina in médium adducere. Ergo Venerabilifsima illa noftra Mater , & praecipuei mea > propter innúmeras feré mei erga ipfam obíequiofas, humiles ¿ím plices recomendationes , María á leíu de Agreda in fecunda parte My-ftic^CiuitatisDer, lib. ^.cap.i 1. num.marg. 138 aitHifpanké loquen^ 4o de Diuini Verbi Incarnatione miranda í Suadib e/io Viernes h veinte y aneó de M a r y aUom^t dél Alvo, wwyen el año de la Creación del Mundo, de cinco mil ciento jf nouenta y nueueiComo lo cuenta ¡a Iglefia Romana en el Mar tj/rologio 3goveinM*í0t 4 l W Q i E ^ a (s & verdadera , j i
Oratione Irí Mágnuni BA-
tterta ¡ y aft ífé tite hd déctardcíó i f r é t u n t m M por ór'clén dé td ohédíeticiaj Dúo diciíVenerabiIiísímaMaterjVnum,Dominkám írtearrtatiórtem fuif-fc á Creatione Mundí lllo armo, quem díck Romana Hcclcíia íii Mafty-. rologio i & in hoc haber Eccleíiam pro fe Vcnei'abiliísima Mater. Sed cuiii Eccjefia ín iHo Martyroíogio non defínlat, fed tantíim permíttat, illum decanrarlcomputnm annorum j quamvís híecperrnifsío íítmagnaí aiiótoritatis 5 non tamen de íide manet ille computas, & poteft Ecdcíia; data meliori íuppütatione j variare Chronologiam* Propter hoc dicit fccundiim noftraVencrabilifsima Materjíibi f uiíTe reúeIatUnl,ChroñOlo-giam Ecclcíl^ in Martyrologio cííc verdm^ & certárti* Gírca hóc labora-bat aliquando IIIuftnTsíiTius ille D.D.IofephusXimenezSamaníegoEpií^ copus Placentinus^um in Mlnoribus eífetifed prá*pedítiís ingen t í^ nu-mcrofa negotiorum cura propter Seraphici Ordínís latum régimen j alí-quas (exiftímo, vfquc ad nouem accederé) Epiftolas familiarífsímás ad noftrum Auótorem dircxit, íi forte Ecdeílae Chronologiam CJÍ Septua-» ginta ínterpretibus defumptam, euídenti computatíone poífet vérdm, ¿* ^/•/^«Í demonftrare* Annuít Auílor noíler, tüm ín Eccleíia? príECipué obfequium ^ tiim ín iloftr^ VcnefabííiTsirrise Mafris memoríam dulclfsí-i mam , tüm deníque inílluftrirsímí Principís amicabííem bertevolendanu Aggreííus ergo Au¿lor Chronologíam^fínem tándem vidit* vídít ^ ^ gá-uiííus eft 3 qtiía multís erat promiísio faóta ^ & non fácilís e^ítus. Hund iam quoad hoc pundum habent conmilitones meí noílri Auótorís eu¡-dentem demonftrationem,vt quántum humana valct tenuitas^vaieat exclamare cum Venerabilífsima noftra Matre; Chronología Eccleííse vera, ¿r certa e/í ,non folurri quia ab Ecclefia permiíTaínon rolum,quia vt Vera ; & certa, Matri noftras de Aggreda fuit reuelata, fed quia in fe vera cftv certa eft, aut defícient palmares numerorum íupputationes. Nec de hoc plura.
2 4 Hasc eftjL^^^J4 quífquís , celeberriniá Concordia á celebérrimo ftabiíita D. Illuftrífsimo Dodorc D. loanne de Leyba* Híc eft líber. Hic eius labor extra omnem expedationem prodíens. Qiicerat íant Fama ( & nefciojan digne fonorum vaíeat ínvenírc) lítUum nov í im, vt in Vrbem,& Orbem de hoc buccínet teííellatoOpere*0 FamaíSi haud po-\ tes ínveníre, timeo, ne ín tot r epetitís clamoribus pro benemeritls íníig-nium Perfonarum laudibus defcfa íís lafsitudíne ,.canora que íit depoíim tuba. Ergo pro t e , pro me, pro Opere iílo, pro verítate aliquales ácci-piam á Nazíanzeno (tantiTper audi) excelfas, e^aggeratas, candidas vo^ ees pro noftrí Audorís pr^conio digno, elogio debito. Qiiód diícíplínae genus eft, ín quo,ó Audtor, verfatus non fís,atque ita exímíc veríatus, quaíí in eo íblo ? Síc nimirum omnia complejas, vt ne vnum quídem quifqaam; íingularurrusíta ad fummum quaíí nihil alíud práíterea didí-ceris ? Quis in Rethorica i l la , vim ignís fpirante cum te comparandus? Quis ín Grammaríca, quee linguam adGraeciíítium formar, hiñorias collí-gitímetris príEeft,carminíbus leges praeícribít | QLIIS ín Philofophia , ex-celía proculdubio fcientia3& furfum gradiente ? íanl Vero Geometriam^ numerorü proportíones ha(5tenus didíciíTe contentase* ímó confummatus ín breui^explens témpora multa, vt non ab ijs, qui ín eiufotodí rebus feí-t i , & crudítí func exagitarensr Qamat opu^ íftud mum, erumpít in vo
ces
ees concordes Concordia ifta tua, EucIIdís regulasj forte oblítas melíori luce, á'tqiíelücem meliorem orieftteSincmpé ad lucidum tüum opus.Nec an ápice fcientiarúm, Theológia, hofpes nofter Au^or, aüt peregrinus. Sacrorum Librorüm Ortodoxoruni Patfüm áccúrátám íñ co confplci-mus cognitionet1n}& de Deo^ AngelisjChnftiah^qlie Religíonis ¡Víyftc-rijs, diüerté, íubtilitér, graúiter enuclear plüries. Sed iam qüíd dicam de proprio ( & propría funt Auótorís miinera hucürqüe relata ) íürifcon-fulti muñere? Iniftitü'tionibü^Pándeáis,& Cónftitütionibús Codicis pie-üé imbutus^Sacris CanOnibús plenüs adeo^üei
Hic accedebam, & iam iám deponefidus calamús prbliké fatis hu-s cufque circüíeñs3fiue prorniífam aliqualem pro , & ád iíliid opiis ÍVÍánu-duólíonem, fiueEpiftolamGommeridatitiam ád eruditüm íllúftrífsimüm Audorem dirigendam , quándo D. D. Antónius ác Aííaro & Sicrrá Re-gij Collfilij Advócatüs , Giúitatiá Grartátó Praefcdus & clufdém Pro^ Prsetor íniüngít Ceníori^ münüs cüm hliius Concoi-dí¿e Remifsioiie. Sed qula iám abundé in SupérioHbus de Opere iíló aperlii iüdicíütft> fexpi-cfsi mentem , quía nüllibi video diílbnünl fídei, & morúm rcgiilis, riil á Sah-ótis Patribüs devium j adeo^nec Rcgalibus t)ccretis contránümj & cerré Concordia\fta> non folum publicatn lucem mercíur, fed cjüám primó amandetur píselo, opportunüm. Slc fentió (faluo meliori) in Regió } Se Magno Granateníí Conuentüde Obferúanua SiPbNoftri ¡Prahclíci die l i Aprilisanno 1701*
Fr . loannes de jfcargórtái,