11. zaira eta isa
Transcript of 11. zaira eta isa
![Page 1: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/1.jpg)
KLONAZIOA ETA ZELULA AMAK
Zaira Palacios eta Isa Rodriguez.
![Page 2: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/2.jpg)
Aurkibidea
Zelula amak. -haren garrantzia. -nolakoak diren. -nola lortu eta erabili.
Klonazioa. -Dolly ardia. -klonazioaren aplikazioak eta etika. -klonazioari buruzko legeak.
Espezien berpiztea.
![Page 3: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/3.jpg)
Zelula amak
• Ama-zelulak, diferentziatu gabeko zelulak
dira eta organismo multizelular
guztietan aurkitzen dira.
• Berritzeko eta desberdintzeko ahalmena dute.
![Page 4: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/4.jpg)
Zelula ametatik obulu funtzionalak sortzea lortu dute saguekin.
![Page 5: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/5.jpg)
Zelula amaren garrantzia.
• Gaur egungo ikerkuntzan, klonazioa eta ingenieritza genetikoaren oinarriak dira.
Horrexegatik, ikerkuntzak egiteko hauek oso ondo ezagutzea garrantzitsua da.
![Page 6: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/6.jpg)
• Diferentziatutako zelulak bihurtzeko ahalmenaren arabera, zelulak mota hauek izan daitezke:
Nolakoak izan ahal dira?
![Page 7: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/7.jpg)
• Zelula ama totipotenteak: hazi daitezkeen eta organismo oso bat eratu daitezkeen zelula amak dira.
• Zelula ama pluripotenteak: organismo oso bat ezin dute eratu, baina beste edozein zelula motak ekoiztu ditzakete.
• Zelula ama multipotenteak: bakarrik bere ataleko zelula motak ekoiztu daitezkenak.
• Zelula ama unipotenteak: bakarrik zelula mota bat ekoiztu daitezke.
![Page 8: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/8.jpg)
Zelula totipotenteak
Zelula pluripotenteak
Beste zelula amak
Odol zelula amak
Erreproduzitzen ari direla esan nahi du
Globulu gorriak Plaketak Globulu zuriak
Zelula espezializatuak
![Page 9: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/9.jpg)
Nola lortu eta erabilpena. Biologoek bi zelula ama motekin lan egiten dute:
• Enbrioi-zelula amekin: (pluripotenteak).
• Zelula ama helduekin: Pertsona heldu batean 20 zelula ama mota aurki daitezke. Horien artean, gastatutako ehunak (azala edo odola) edota hondatutakoak (gibela) birsortzeko gai diren zelula amak daude.
• Zelula amarik garrantzitsuenetakoa da zigotoa. Espermatozoideak obulua ernaltzean sortzen da.
![Page 10: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/11.jpg)
Klonazioa• Klonazioa organismo garatuetik kopia berdin-
berdinak lortzeko prozesua da.• Bi ezaugarri hauek garrantzitsuak dira:• Animalia garatu batetik hasten da, izan ere
klonazioa nahi dugun animalitik kopiak egitean datza.
• Bestalde, era asexual batean sortu behar da. Sorkuntza sexuala ez digu uzten kopia berdin-berdinak lortzen, naturak ugalketa mota hau anitza eta ezberdina egiten du eta.
![Page 12: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/12.jpg)
1996an Dolly ardia klonatu zutenetik 20 espezie baino
gehiago klonatu zituzten eta etenik gabe ikertzen ari dira.
![Page 13: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/13.jpg)
Klonazioaren aplikazioak.
• Ikerketa hainbat esparruetan garatzea.
• Animalia transgenikoen ugalketa.
• Desagertzeko zorian dauden animalien ugalketa.
• Aplikazio terapeutikoak.
![Page 14: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/14.jpg)
Klonazioaren etika.
• Oraindik klonazioak ez du giza erantzunik. Zientzialariengandik eta erradio-esatariei eta abokatuei teologoengandik gizaki bat klonatzeak dakartzan alderdi erlijioso, etiko eta legezkoak eztabaidatu dituzte.
• Klonazioaren nozioak gure humanitatearen funtsezko alderdiak ukitzen ditu.
![Page 15: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/15.jpg)
Gaur egun klonazioari buruz dauden legeak
Ditu Espainian debekatuta dago sortzea giza klonazioa izaki berdin-berdinak sortzeko edo beste prozedura arrazaren hautaketa aukeratzeko.
Beste herrialde batzuetan ere debekatuta dago. (Estatu Batuetan, Japoni-an ...)
![Page 16: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/16.jpg)
Espezien berpiztea.
• Duela milaka urte galdu ziren piztien DNA berreskuratuta, haien genoma osatu eta atzera bizitzeko aukera aztertzen ari dira.
• Nekazaritzan barietate eta espezie berriak sortzen, klonak sortu, gaixotasun batzuei aurre egitea nahi dute.
• Abeltzaintzan haragiaren edo esnearen produkzioia handitu nahi da.
![Page 17: 11. zaira eta isa](https://reader036.fdocuments.co/reader036/viewer/2022081422/55be534abb61ebd3678b47f5/html5/thumbnails/17.jpg)
Bibliografia
• Wikipedia.
• Blog batetik.
• Deia egunkaria.