1_6_TejidoNervioso
-
Upload
cristian-moreno-camano -
Category
Documents
-
view
7 -
download
3
Transcript of 1_6_TejidoNervioso
-
TEJIDONERVIOSO Tema21:Introduccinaltejidonervioso 1Histologa1
TEMA21INTRODUCCINALTEJIDONERVIOSOTIPOSCELULARESSISTEMANERVIOSOCENTRALSISTEMANERVIOSOPERIFRICO
-
TEJIDONERVIOSO Tema21:Introduccinaltejidonervioso 2Histologa1
Eltejidonerviosoestcompuestopordostiposfundamentalesdeclulas:lasneuronasylasclulasglialesEltejidonerviosoformaelsistemanerviosocentral(SNC)yelsistemanerviosoperifrico(SNP).TantoenelSNCcomoenelSNPencontramosneuronasyclulasgliales.EnelSNCsedistinguendoszonasclaramentediferenciadas:lasustanciagrisylasustanciablanca.Enlasustanciagrisselocalizanloscuerposdelasneuronasconsusprolongacionesdendrticasydiversostiposdeclulasgliales.Enlasustanciablancaseencuentranprolongacionesaxonalesdelasneuronasydiversostiposdeclulasgliales.EnelinteriordelSNCseencuentratambinunacavidad(derivadadelprimitivotubonervioso)queesttapizadaporunepitelioformadoporuntipoespecialdeclulasglialesyquecontieneunlquido(ellquidocefalorraqudeo)formadoporunasestructurasespecialesdenominadasplexoscoroideos.ElSNCestenvueltoporunascubiertasexternasquerecibenelnombredemeninges.ElSNPestformadoporganglios(somticosovegetativos),dondeselocalizanlossomasdeneuronasyclulasgliales,ypornervios,dondeseempaquetanlasprolongacionesneuronalesenvueltasporclulasgliales.
-
TEJIDONERVIOSO Tema22:Neurona 3Histologa1
TEMA22NEURONAINTRODUCCINCLASIFICACINDELASNEURONAS 1.Segnelpatrndelrboldendrtico 2.SegnlalongituddelaxnSOMANEURONAL 1.Formaytamao 2.Ultraestructura 3.FuncinDENDRITAS 1.Morfologa 2.FuncinAXNOCILINDROEJE
1.Morfologaconodeimplantacinsegmentoinicialsegmentoprincipalramificacionesterminales
2.Funcin
-
TEJIDONERVIOSO Tema22:Neurona 4Histologa1
INTRODUCCIN Laneuronaesunaclulamuyespecializadaconunaformamuycaractersticayunaspropiedadesfuncionalesquelepermitengenerarypropagarimpulsosnerviososdenaturalezaelctricaalolargodesumembranay,adems,transmitirlosaotrasclulasvecinas(neuronasono).Losaspectosfundamentalesquecaracterizanaunaneuronasonlossiguientes:
cadaneuronatieneuncuerpo(soma)celulardelqueseoriginanprolongacionescitoplasmticas:lasdendritasyelaxn
laneuronatieneunapolaridadfuncional:habitualmentelasdendritasyelsomaactancomoelementosreceptoresdeestmulosnerviososyelaxnactacomoelementoconductorytransmisordelosimpulsosnerviososgeneradosenlapropianeuronaaotrasneuronas(uotrotipodeclulas)vecinas.
lasneuronassonunidadesmorfolgicasyfuncionales:entrelasneuronasseestablecencontactos(sinapsis)peronoexistecontinuidadentreellas.
CLASIFICACINDELASNEURONAS 1.Segnelpatrndelrboldendrtico:pseudounipolares,unipolares,bipolares,bipenachadas,
multipolares(estrelladas,piramidales...)2.Segnlalongituddelaxn:neuronasdeproyeccinyneuronasinternunciales(interneuronas)SOMANEURONAL Elsomaneuronaleslaporcindelaneuronaqueincluyeelncleoyelcitoplasmacircundante(pericarion)ydelquesalenlasdendritasyelaxn.Eltamaodelasneuronasesmuyvariable:desdelas4mdelasclulasengranocerebelosashastalas130mdelasneuronasmotorasdelastaanteriordelamdula,aunqueeltamaomediodelasneuronasoscilaentrelas15ylas50m.Laformadelsomaneuronalesmuyvariableydependedelnmeroyorientacinespacialdelasprolongacionescitoplasmticasqueenlseoriginan.1.Ultraestructura
ncleovoluminosoconnucloloprominenteretculoendoplsmicorugoso(sustanciadeNissl)polirribosomasyribosomaslibresaparatodeGolgiretculoendoplsmicolisomitocondriasneurotbulos(microtbulos),neurofilamentos(filamentosintermedios)yfilamentosfinosdeactinamuyabundantes(losfilamentosdeactinaperifricosestnunidosalacarainternadelamembranacelularporlaprotenafodrina,laespectrinaneuronal)
lisosomaspigmentos(melanina,lipofucsina)
-
TEJIDONERVIOSO Tema22:Neurona 5Histologa1
2.Funcina.sntesisdeprotenasenzimticasyestructuralesb.sntesisdeATPc.sntesisdecomponentesdemembranad.sntesisdeneuropptidose.recepcindeestmuloselctricosnerviosos
DENDRITAS Lasdendritassonprolongacionesneuronalesrelativamentecortasyramificadasennguloagudoquesedistribuyenenlasinmediacionesdelsomaneuronal.Lasdendritasnoestnenvueltasenvainademielina.1.Morfologa
lasdendritasqueemergendelsomasellamandendritasprimariasystasseramificansucesivamentedandoasuvezdendritassecundarias,dendritasterciarias...hastadarlossegmentosterminales.
eldimetrodelosdendritasdisminuyealalejarsedelsomaneuronal.lasdendritastienennumerososneurotbulosyneurofilamentosdispersosregularmenteporellasydispuestosenparaleloconelejemayordeladendrita,lamismadisposicinquepresentanlasmitocondriasylascisternasdeREGyREL.
algunasdendritastienenprolongacionesapendicularesquerecibenelnombredeespinasdendrticasyqueconstandeuntallode12mydeunbulboterminal.Elbulboterminalcontienealgunosribosomas,algunavesculadeRELyalgunosmicrofilamentosqueconstituyen,enconjunto,elaparatoespinoso.Estasespinasdendrticasaumentanlasuperficiedendrticaderecepcindecontactossinpticos.
2.Funcin
a.lasdendritasconstituyenlamayorpartedelasuperficiederecepcindeimpulsosnerviososb.lasdendritasrealizantambincontactossinpticosfundamentalmenteconotrasdendritas(versinapsisinterneuronal).
AXNOCILINDROEJE Elaxnesunaprolongacincitoplasmticanicaquepuedenacerdelsomaneuronalodeunodelostroncosdendrticosprimarios.1.Morfologa
elaxnesfinoytieneundimetroconstanteelcitoplasmaaxonalcontieneabundantesneurotbulosyneurofilamentosformandohacesorientadosdeformaparalelaalejemayordelaxn.ElaxncontienetambinmitocondriasyvesculasdeRELperonocontiene,salvoenelconoaxnico,REGniribosomas(enelsegmentoinicialdelaxnpuedenversealgunosribosomaslibres)
puedendistinguirsevariossegmentosenelaxn:conodeimplantacinoconoaxnico,eslazonadetransicinentreelsomaoladendritaprincipalquelooriginayelpropioaxn
segmentoinicial,esunazonade2040mdelongitudquenoestnuncamielinizada.Adosadalacarainternadelamembranaaxonalhayunacubiertaelectrondensacaracterstica.
-
TEJIDONERVIOSO Tema22:Neurona 6Histologa1
segmentoprincipal,tieneunalongitudvariable(devarioscientosdemicrmetrosaunmetro).Enlasneuronasdeproyeccin,einclusoenlasinterneuronas,sueleestarcubiertoporunavainademielinadiscontinua.Suelendarramascolateralesadiversasalturasdelaxn,dondestenoestenvueltoporlavainademielina
ramificacionesterminales,seproducencuandoelaxnllegaalavecindaddelaestructuraconlaqueestablecercontactosinpticoyfinalizanenlasdiferenciacionespresinpticas(botonesterminales,placamotora...).
2.Funcin
Lafuncinprincipaldelaxneslaconduccindelimpulsonerviosodesdeelsomahastalareginsinptica.Lavelocidaddeconduccinesmayorenlosaxonesmielinizadosyestambindirectamenteproporcionalalcalibredelaxn.Enlaszonasdondeelaxncontactaconotrasestructurasvecinas(vereltemadelasinapsisinterneuronal)seproducelatransmisindelimpulsonervioso.
-
TEJIDONERVIOSO Tema23:Sinapsisinterneuronal 7Histologa1
TEMA23SINAPSISINTERNEURONALINTRODUCCINCLASIFICACINDELASSINAPSIS 1.Segnlalocalizacindeloselementospresinpticoypostsinptico 2.Segnelmecanismodetransmisindelimpulsonervioso 3.SegnelefectoproducidoenlamembranapostsinpticaSINAPSISQUMICA 1.Ultraestructuradelareginsinptica 2.SustanciasneuroactivasSINAPSISELCTRICA 1.Morfologa 2.FuncinFUNCINTRFICADELASINAPSIS
-
TEJIDONERVIOSO Tema23:Sinapsisinterneuronal 8Histologa1
INTRODUCCIN Lasinapsisinterneuronaleslazonaespecializadadecontactoentreneuronasatravsdelacualseproducelatransmisinunidireccionaldelimpulsonerviosodesdelaneuronatransmisora(neuronapresinptica)alaneuronareceptora(neuronapostsinptica).Elimpulsonerviososetransmiteunidireccionalmentepero,engeneral,latransmisindesealesesbidireccional(delaneuronapostsinpticaalapresinpticapuededifundiroxidontrico,cidoaraquidnico,NGF,...).Generalmente,cadaneuronarecibemilesdecontactossinpticosprocedentesdemltiplesneuronasy,asuvez,establecemltiplescontactossinpticosconotrasneuronas.
CLASIFICACINDELASSINAPSIS 1.Segnlalocalizacindeloselementospresinpticoypostsinptico
sinapsisaxosomticas,sinapsisaxodendrticas,sinapsisaxoaxnicassinapsisdendrosomticas,sinapsisdendrodendrticas,sinapsisdendroaxnicassinapsissomatosomticas,sinapsissomatodendrticas,sinapsissomatoaxnicasDetodosestostiposdesinapsis,lasmsfrecuentes,conmucho,sonlastresprimerasy,sobretodasellas,lassinapsisaxodendrticas
2.Segnelmecanismodetransmisindelimpulsonervioso
sinapsisqumicassinapsiselctricas
3.Segnelefectoproducidoenlamembranapostsinptica
sinapsisexcitadorassinapsisinhibidoras
-
TEJIDONERVIOSO Tema23:Sinapsisinterneuronal 9Histologa1
SINAPSISQUMICA Lassinapsisqumicassuponenlacasitotalidaddelassinapsisinterneuronalesdelsistemanerviosocentralyperifricoyenellaslatransmisindelimpulsonerviososerealizapormediodeunproductoqumicoquerecibeelnombredeneurotransmisor(NT)1.Ultraestructuradelareginsinptica
Lasinapsisqumicaestformadaportreszonasbiendiferenciadas:lazonapresinptica,lahendidurasinpticaylazonapostsinptica.
ZONAPRESINPTICALazonapresinpticacontieneelterminalsinptico(quehabitualmenteeselbotnterminaldeunadelaramificacionesterminalesdeunaxn)ylagliaperisinpticaTerminalsinptico
membranapresinptica:eslamembranacelulardelterminalsinptico.Enlazonaenlaqueseproducelaliberacindelosneurotransmisores(zonaactivadelamembranapresinptica)seveunazonamselectrondensaquesellamarejillaodensidadpresinptica.EntodalamembranapresinpticahaycanalesdecalciosensiblesalvoltajeyreceptoresparaNT.
vesculassinpticas:lasvesculassinpticas(VS)sepuedenformarenelcitoplasmacelularysertransportadashastaelterminalsinpticoobiensepuedenformarporunprocesodeendocitosisdelamembranadelterminalsinptico.Enelterminalsinptico,lasVSalmacenanlosneurotransmisoresolosneuropptidos.Lasvesculassinpticasqueseencuentranenelterminalpuedenser:a.vesculassinpticaspequeas(50nmdedimetro)
Estasvesculascontienenlosneurotransmisoresclsicos(monoaminasyaminocidos).Algunasdeellasestnlibresyjuntoalazonaactivadelamembranapresinpticaparaliberarconrapidezelneurotransmisoralahendidurasinptica.Elrestodelasvesculasestnancladasafilamentosdeactinapormediodeunasprotenasdemembranaquerecibenelnombredesinapsinas.
b.vesculasgrandesdecentrodenso(60150nm):estasvesculassonsimilaresalosgrnulosdesecrecindeotrasclulas,seformanenlaregintransdelaparatodeGolgienelsomaneuronal,contienenneuropptidosysontransportadasdesdeelsomahastalareginpresinptica.
otroscomponentesdelterminalsinptico
mitocondriasvesculasdeRELneurotbulos,neurofilamentosyfilamentosdeactinaprotenassolublesqueintervienenenlosprocesosdesntesisdelosneurotransmisores(glutaminasa,decarboxilasadelc.glutmico[GAD],colinacetiltransferasa[CAT]...)
Glaperisinptica:elterminalsinpticosueleestarrodeadoporprolongacionescitoplasmticasdeclulasgliales(sobretodoastrocitos)
-
TEJIDONERVIOSO Tema23:Sinapsisinterneuronal 10Histologa1
HENDIDURASINPTICAeselespaciointercelularde20nmqueseparalasmembranaspreypostsinpticaestocupadapormolculasdelamatrizextracelular(proteoglicanos...)queenocasionessevencomounmaterialelectrondenso.Esasmolculasdelamatrizextracelularpuedenunirse,porunlado,aprotenastransmembranosasdelamembranapresinpticay,porotrolado,aprotenastransmembranosasdelamembranadelareginpostsinptica.
ZONAPOSTSINPTICA
membranapostsinptica:eslamembranacelulardelsomaneuronal,dendrita(oaxn)conelqueestablececontactosinpticoelterminal.Estazonadelamembranacontienereceptoresespecficosparalosneurotransmisoresquesonliberadosdesdelazonapresinpticayotrasprotenastransmembranosasquesepuedenuniralamatrizextracelulardelahendidurasinptica.
densidadpostsinptica:esunazonamselectrondensaadosadaalamembranaquecontieneactina,fodrina,tubulina,calmodulina....Algunasdeestasprotenas(actina,fodrina)sirvendeanclajeentrelasprotenastransmembranosasqueseunenalamatrizextracelularylosreceptoresparalosneurotransmisoresdetalmaneraquelosreceptoresestnencaradosconlaszonasdelamembranapresinpticaporlasqueseproducelaliberacindelNTquevaainteraccionarconellos.(Segnelgrosormenoromayordeestadensidadpostsinpticalassinapsissedenominansinapsissimtricasosinapsisasimtricas)
aparatosubsinptico:estformadoporunatramafibrilaryunaseriedecisternassubsinpticas(quesonvesculasdeRELmsomenosordenadas)quepuedenservircomoreservoriosdecalcio.
2.Sustanciasneuroactivas
Lassustanciasneuroactivassonproductosqumicossintetizadosporlasneuronasque,alserliberadosporlazonapresinpticaeinteraccionarconreceptoresdelamembranapostsinptica,producendiversosefectosenlaneuronapostsinptica.Estosproductossuelensintetizarseenlapropiazonapresinptica(exceptuandolosneuropptidosquesesintetizanenelREGdelsomaneuronal)ysealmacenandisueltosenelcitoplasmaoencerradosenlasvesculassinpticas.Losmsimportantesson:neurotransmisoresclsicos
monoaminas:acetilcolina,noradrenalina,dopamina,serotonina,histaminaaminocidos:glutamato,GABA,glicina,taurina
neuropptidosLosneuropptidossonconsideradoscomoposiblesneurotransmisoresocomoneuromoduladores,siendosufuncinelregularlaaccinsinpticadelosneurotransmisoresclsicos(acetilcolina,GABA...),amplificandooreduciendolaaccindestos.Hoyseconocenvariasdecenasdeneuropptidos,algunosdeloscualesson:
ACTH(hormonacorticotropa)angiotensinaIIANF(factornatriurticoatrial)bombesinabradiquininacalcitoninaCCK(colecistoquinina)CRFoCRH(hormonaliberadoradelaACTH)endorfinas
betalipotropinaLRFoLHRH(hormonaliberadoradeluteotropina)MSH(hormonaestimulantedelosmelanocitos)motilinaneuromedinasneuropptidoYneurotensinaoxitocinasecretina
-
TEJIDONERVIOSO Tema23:Sinapsisinterneuronal 11Histologa1
encefalinasgastrinaGIP(pptidoinhibidorgstrico)GRP(pptidoliberadordegastrina)glucagnGRFoGHRH(somatocrinina)
SRIF(somatostatina)sustanciaPTRFoTRH(hormonaliberadoradetirotropina)VIP(pptidointestinalvasoactivo)vasopresina
gases:Recientementesehademostradoqueelxidontrico(NO)yelmonxidodecarbono(CO)son
productosutilizadosenlacomunicacininterneuronal.Estosgasessonproducidosenlareginpostsinpticay,comogasesqueson,difundenlibrementealespacioextracelularyejercenunafuncincomomensajerosinterneuronalesretrgradossobrelasneuronasvecinas(unafuncinquetambinejerceelcidoaraquidnico)
Durantemuchotiemposepostulqueunaneuronautilizabaunanicasustancianeurotransmisoraentodossuscontactossinpticos,perosehademostradoqueenunamismaneuronapuedencoexistirdosomsdeestassustanciasneuroactivas.Cuandosedaestacoexistenciadeneurotransmisoresenunamismaneurona,sesuelenencontrarunodelostransmisoresclsicos(monoaminaoaminocido)yunoomsdelosneuropptidos.Recientementesehademostradoqueenunaneuronapuedencoexistirdosdelosneurotransmisoresclsicos,aunquefaltaporversilosdossonliberadosalavezysicumplensimultneamenteconsufuncinneurotransmisora.
FuncindelasinapsisLafuncindelassinapsisqumicasestransmitirelimpulsonerviosogeneradoenlaneuronapresinpticaalaneuronapostsinptica.Elimpulsonerviosoquesepropaga,habitualmenteporelaxn,cesaalllegaralareginpresinpticayseregeneradenuevoenlazonapostsinptica.
Elmecanismodelatransmisinsinpticadelimpulsonerviosoesunprocesocomplejoquesepuededividirenlassiguientesetapas:Sntesisdelneurotransmisor
sesueleproducirenlamismareginpresinpticaapartirdeprecursoresqueelterminalcaptadesdeelespaciointercelularygraciasalosenzimasdesntesisquehayenelterminal
elneurotransmisorsealmacenaenlasvesculassinpticasodispersoenelcitoplasma.ParaintroducirelNTenlasVSstastienenensumembranatransportadoresespecficos.
losneuropptidossesintetizanenelREGdelsomaneuronalysontransportadosalolargodelaxn.Sealmacenanenlasvesculasgrandesdecentrodenso.
LiberacindelneurotransmisorlallegadadelimpulsonerviosoalapresinapsishacequeseabrancanalesdeCa++sensiblesalvoltajeenlamembranapresinpticayquepenetreCa++enelinteriordelareginpresinptica
elCa++formauncomplejoconlacalmodulinaquehacequeseactivenlasCaMquinasasIyII.Estasenzimasfosforilanlassinapsinasyalgunasdelasvesculassinpticaspequeasancladasalaactinaseliberanyestndisponiblesparafusionarseconlamembranapresinpticayliberarelneurotransmisor.
elprocesodefusindelamembranadelavesculasinpticaconlamembranapresinpticaesunprocesocomplejoenelqueinteractanprotenasdelamembranadelavesculasinptica(sinaptovrebina,sinaptotagmina,...)conprotenasdelamembranapresinptica(SNAP25,neurexina...)yqueacabaliberandoelcontenidodelavesculasinpticaenlahendidurasinptica.
InteraccinneurotransmisorreceptorpostsinpticoElneurotransmisordifunderpidamenteporlahendidurasinpticaysefijaenreceptoresespecficosdelamembranapostsinptica.Estainteraccinneurotransmisorreceptorpuedeproducirenlaneuronapostsinpticarespuestasionotrpicas(trasiegosdeionesquepuedenexcitardespolarizaroinhibirrepolarizarlamembrana)orespuestasmetabotrpicas(generandomensajerosintracelularesqueactivanoinactivandiversosprocesosmetablicos):excitacindelaneuronapostsinptica:elcomplejoneurotransmisorreceptor(NTR)hacequeseabrancanalesinicosquepermitenqueentreNa+alaclulayquesalgaK+deella.Estetrasiegoinicohacequelamembranapostsinpticasedespolarice,esdecir,elpotencialdereposodelaneurona(70mV)seinvierteysehacepositivo.Siestepotencialsuperaelumbraldeexcitabilidaddelaneuronasegeneraunimpulsonerviosoquesepropagaportodalamembrananeuronaldelaxnysetransmitiraotrasneuronas.
inhibicindelaneuronapostsinptica:elcomplejoNTRhacequeseabrancanalesinicosquepermitenqueentreClal
-
TEJIDONERVIOSO Tema23:Sinapsisinterneuronal 12Histologa1
interiordelaneurona(oquesalgaK+deella).Estohacequelamembranapostsinpticasehiperpolarice,esdecir,elpotencialdereposodelaneurona(70mV)sehacemsnegativo(80mV,90mV...)conloqueesmsdifcilmentedespolarizable.
generacindemensajerosintracelulareseintercelulares:elcomplejoNTRpuedeproducirefectosdentrodelcitoplasma.Habitualmente,losreceptoresquemedianestosefectosmetabotrpicosdelosNTestnasociadosaprotenasGoacanalesdecalcioyacabangenerandomensajerosintracelulares:nucletidoscclicos(cAMPycGMP),calcio,derivadosdelfosfatidilinositol(IP3,DAG)...Enalgunaocasin(unfenmenoconocidoenlassinapsisglutamatrgicas)elresultadodelaactivacindereceptoresmetabotrpicossuponelaproduccindemensajerosintercelularesretrgradoscomoelxidontricoocomoelcidoaraquidnicoque,porsunaturalezaqumica(gaselxidontricoyunproductoliposolubleelcidoaraquidnico)puedendifundiralahendidurasinpticaydesdeallintroducirsealareginpresinpticadondemodularnlaeficaciadelatransmisinsinptica.
InactivacindelneurotransmisorLainactivacindelneurotransmisoresmuyrpidaypuedehacersedediversasformas:inactivacinenzimtica:enlahendidurasinpticahayenzimasquedegradanalasustancianeurotransmisora.Assedegradalaacetilcolina,graciasalaaccindelaacetilcolinesterasa.
recaptacinpresinptica:algunosdelosneurotransmisoressoncaptadosporlamembranapresinpticayutilizadosdenuevoparaserliberadosenotrastransmisionessinpticas.Alfinalacabansiendoinactivadosenzimticamenteenelinteriordelapresinapsis.Estesueleserelmecanismodeinactivacindelanoradrenalina.
captacinglial:algunostransmisoressoncaptadosporlaglaperisinpticayenelcitoplasmadelaclulaglialsontransformadosmetablicamente.EstaeslaformadeinactivacindelGABAyelglutamato.
SINAPSISELCTRICA Lassinapsiselctricassonescasasenlosmamferosysuimportanciafuncionalnoesbienconocidatodava.1.Morfologa
Labaseestructuraldelasinapsiselctricaeslauninintercelulartipo"gap".2.Funcin
Latransmisindelainformacinseproducemedianteunacoplamientoelctricoentrelaneuronapresinpticaylaneuronapostsinpticayaquelosconexonespropiosdelaunin"gap"permitenelflujolibredeionesyportantolainmediatapropagacindelimpulsonervioso.Obviamenteestassinapsisnoutilizanneurotransmisores.
FUNCINTRFICADELASSINAPSIS
Enlasinapsis,ademsdelatransmisinunidireccionaldeimpulsosnerviosos,seproduceunatransferenciabidireccionaldemolculasosustanciastrficasnecesariasparaelfuncionamientodelaneuronapreypostsinptica.Lassustanciasquesetransfierensuelenserpptidos(comoelfactordecrecimientonervioso),aminocidosynucletidos.Estatransferenciadesustanciasesespecialmenteimportanteenelperiododedesarrollodelsistemanervioso.
-
TEJIDONERVIOSO Tema24:Neurogla 13Histologa1
TEMA24NEUROGLAINTRODUCCINCLASIFICACINASTROCITOS 1.Astrocitosprotoplasmticos 2.AstrocitosfibrososOLIGODENDROCITOSCLULASMICROGLIALESEPITELIOEPENDIMARIOEPITELIOCOROIDEO:PLEXOSCOROIDEOSBARRERAHEMATOENCEFLICACLULASSATLITE(Gangliosnerviosos)CLULASDESCHWANN
-
TEJIDONERVIOSO Tema24:Neurogla 14Histologa1
INTRODUCCIN Lasclulasglialesson,juntoconlasneuronas,loselementosfundamentalesqueconstituyeneltejidonervioso.Lasclulasglialessuponenlamayorpartedelasclulasdeltejidonervioso(9clulasglialesporcadaneurona)ysuponenaproximadamenteel50%delvolumendelcerebro.Lasclulasglialesocupanlosespaciosquedejanlasneuronasysusprolongacionesdetalmaneraqueeneltejidonerviosolosespaciosextracelularesquedanreducidosaestrechosintersticiosintercelularesdeunos20nmdeanchuraocupadospormolculasdelamatrizextracelularquesintetizanfundamentalmentelasclulasgliales(sobretodolosastrocitos).Alcomplejoentramadodeperfilesdeprolongacionesneuronalesyglialesqueformanpartedeltejidonerviosorecibeelnombredeneuropilo.Lasclulasglialesnointervienendirectamenteenlageneracinypropagacindeimpulsosnerviososperosquerealizanunpapelmuyimportanteenlaregulacindelfuncionamientoneuronal.CLASIFICACIN 1.NeurogladelSNC
Neuroglaintersticial:astrocitos,oligodendrocitosyclulasmicroglialesNeuroglaepitelial:ependimocitosyclulascoroideas
2.NeurogladelSNP:clulasdeSchwannyclulassatliteganglionares(anficitos)ASTROCITOS Losastrocitossonclulasdeorigenneuroectodrmicoqueselocalizanenlasustanciagrisyenlasustanciablancadelsistemanerviosocentral.Sunombresedebeaquesonclulasdemorfologageneralmenteestrelladaporlasnumerosasprolongacionescitoplasmticasqueseirradiandesdesucuerpocelular.
Haydostiposmorfolgicosdiferentesdeastrocitos:astrocitosfibrososyastrocitosprotoplsmicos
1.Astrocitosprotoplsmicos
Localizacin:enlasustanciagrisdelsistemanerviosocentral.Estructurasonclulasestrelladasconprolongacionescitoplasmticasmsescasas,cortas,flexuosas,gruesasyramificadas
algunosastrocitostienenalgunadesusprolongacionesencontactoconlasuperficiedeloscapilaressanguneos:estasprolongacionesrecibenelnombredepiesterminalesoprolongacioneschupadoras.Estasprolongacionesrodeanporcompletoalosclulasendotelialesyasulminabasalyseparanlaparedvasculardelrestodeloselementosnerviosos.
enlasuperficiedelSNC,losastrocitostienenprolongacionesqueacabanaplanndoseyyuxtaponindosentimamenteparaformarunacapacontinuaquerecibeelnombredeglamarginal.Estasprolongaciones
-
TEJIDONERVIOSO Tema24:Neurogla 15Histologa1
astrocitariasformanunrevestimientocontinuoqueseparaaltejidonerviosodelapiamadre.Entrelapiamadreylacapaglialmarginalexisteunalminabasal.
Ultraestructuracitoplasmaclaroconpocosorgnulosyescasasgliofibrillasperoconabundantesgranulacionesdeglucgeno
prolongacionescitoplasmticasirregularesqueformanlminasmuyfinasqueperfilanporcompletosomas,dendritasyaxonesneuronales(soloenlosnodosdeRanviersielaxnestmielinizado).Elrevestimientoglialdelasneuronassoloseinterrumpeaniveldehendidurasinptica.Laslminasglialesquerevistenlasregionespresinpticasformanloquesellamaglaperisinptica
estosastrocitosestnunidosentrespormediodedesmosomas(enrealidadsonpuntosadherentes)yunionestipo"gap".
2.Astrocitosfibrosos
Localizacin:losastrocitosfibrososselocalizanpreferentementeenlasustanciablancaEstructurasonclulasestrelladasconnumerosasprolongacionescitoplasmticaslargas,finas,rectilneas,desuperficielisaypocoramificadasqueseentremezclanconlosaxonesdelasustanciablanca.
estosastrocitostambinpuedenformarpiesterminalesalrededordeloscapilaresydarprolongacionesqueformanlaglamarginalenlaszonasdelSNCenlasquelasustanciablancaestlocalizadasuperficialmente(mdulaespinal...)
Ultraestructuraunncleodecontornoirregularcitoplasmaclaroconpocoorgnulosyenelquedestacan:
muchosfascculosdefilamentosintermedios(gliofibrillas)compuestosfundamentalmenteporunaprotenacidafibrilarglial(GFAP)
granulacionesdeglucgenoprolongacionescitoplasmticascilndricasquecontienenhacesdegliofibrillasdispuestosenparaleloconelejelongitudinaldelasprolongaciones.
desmosomas(enrealidadnosondesmosomasomculasadherentestpicas,sonmspequeas:puntosadherentes)yunionestipo"gap"quemantienenunidosalosastrocitosentres.Tambinunionestipo"gap"entreastrocitosyclulasependimariasyentreastrocitosyoligodendrocitosdetalmaneraquetodasestasclulasformanunaespeciedesinciciofisiolgicoenelSNC.
3.Funcionesdelosastrocitos
Losastrocitoscumplencondiversasfunciones.Lasmsimportantesson:
Sostnmecnicodelasneuronas[Losastrocitosestnunidosentresformandounatramatridimensional,unidaaloscapilaresyalasuperficiedelneuroeje,queproporcionaunsoporteestructuralaloselementosneuronales]
AislamientodelaszonassinpticasydelosnodosdeRanvier[Laglaperisinpticaimpideladifusindelosneurotransmisoresfueradelahendidurasinpticayayudaamantenerlaindividualidaddelosimpulsosnerviososdelosdiferentescircuitosneuronales.EnlosnodosdeRanvier,lasprolongacionesastrocitariascontrolanlaconcentracinextracelulardeK+queseacumulaenlareginnodalalpropagarseelpotencialdeaccinalolargodelaxn]
Reparacindeltejidonervioso[CuandoenelSNCseproducenlesionesdedistintanaturaleza(traumatismos,infecciones,enfermedadesdesmielinizantes...),losastrocitossehipertrofianyproliferanpararellenarlosespaciosqueestabanocupadosporeltejidolesionado(tejidoqueesfagocitadoporlasclulasmicroglialesoporlospropiosastrocitos).Esteprocesorecibeelnombredeastrogliosisreactivayelresultadofinalsueleserlaformacindeunacicatrizglial]
-
TEJIDONERVIOSO Tema24:Neurogla 16Histologa1
Modulacindelatransmisinsinptica[CuandoseproducelatransmisindeunimpulsonerviosoenunasinapsisseproduceunasalidadeK+alespacioextracelular.ElaumentoenelespacioextracelulardelaconcentracindeK+hacequeseproduzcaunflujodeK+haciaelinteriordelaglaperisinptica(quepuedeserpasivooATPdependiente)atravsdecanalesdepotasioyqueconsigueequilibrarlaconcentracinextracelulardeK+.Laexistenciadeunionestipo"gap"entrelosastrocitoshacequeelaumentodelaconcentracinintraglialdeK+difundainmediatamentealasclulasglialesvecinas.Denoexistirestemecanismo,elK+extracelulartendraqueserretiradoexclusivamenteporlabombadeNa+K+delamembrananeuronalpostsinptica.Estemecanismoesrelativamentelentoyportantoeltiempodelatenciaentrelatransmisindedosimpulsosnerviososconsecutivossealargaramucho]
OtrasfuncionesdelosastrocitosLosastrocitoscumplenconotrasfuncionesquepuedenvariardependiendodelalocalizacinydelmomentodeldesarrolloenelqueseencuentren.Produccindefactoresneurotrficos:LosastrocitossintetizanfactoresneurotrficoscomoelNGF(factordecrecimientonervioso),BDGF(factordecrecimientoderivadodelcerebro),elGDNF(factorneurotrficoderivadodelagla),elbFGF(factorbsicodecrecimientodelosfibroblastos)...,quesonimportantesparalasupervivenciadelasneuronasyladiferenciacindeotrasclulasglialesduranteeldesarrolloytambineneladulto.
Guaparalamigracindeneuronas:Duranteeldesarrollohayclulasglialesradialesquesirvendeguaalasneuronasparamigrardesdelazonadeproliferacin(lazonaventricularysubventricularqueluegosetransformanenelepitelioependimario)hastalazonaqueocuparndefinitivamenteenelSNC
Guaparalaformacinycrecimientodelaxndelasneuronas:Losastrocitosproducenmolculasdeadhesincelularneuronal(NCAM)yotroselementosdelamatrizextracelular(laminina,fibronectina,citotactina...)quesonnecesariosparalaformacinylaelongacindelasprolongacionesneuronalesduranteeldesarrolloyenlosprocesosdereparacinyregeneracindelSNCdespusdelaslesiones.
Intercambiodesustancias:Aunquenosehademostradoquelospiesterminalesoprolongacioneschupadorasdelosastrocitosrealicenlafuncinqueselesatribuyalprincipio(transferenciadesustanciasdesdelosvasossanguneoshastalasneuronas),hoyseaceptageneralmentequeexisteunintercambiodeproductosmetablicosentrelasneuronasylosastrocitos
Degradacindeneurotransmisores:Algunosneurotransmisoressoncaptadosdesdelahendidurasinpticaporlaglaperisinptica(quetieneensusuperficietransportadoresparaciertosneurotransmisores)ydegradadosenelcitoplasmadelosastrocitosgraciasasucontenidoenenzimasdedegradacindeneurotransmisores.ElGABAesdegradadoporelenzimaGABAtransaminasayelglutamatoestransformadoenglutaminagraciasalaaccindelaglutaminasintetasa.
Interaccinconelsistemainmunitario:AunquelaexistenciadeunabarrerahematoenceflicahacequeelSNCestaisladodelsistemainmunitario,encondicionespatolgicaslosastrocitospuedenejercercomofagocitosytambinpuedenactuarcomoclulaspresentadorasdeantgenosaloslinfocitos.
OLIGODENDROCITOS Losoligodendrocitossonclulasdeorigenneuroectodrmicoquesecaracterizanporsermspequeasyportenermenosprolongacionesymsfinasquelosastrocitos.Aunqueetimolgicamenteoligodendrocitosignifica"clulaconpocasprolongaciones",esunadenominacinquepuedellevaraerrorporqueeloligodendrocitoesunaclulaqueposeebastantesprolongacionescitoplasmticas.1.Localizacin
LosoligodendrocitosseencuentranenlasustanciagrisyenlasustanciablancadelSNC.Losoligodendrocitosdelasustanciagrisseencuentranasociadosafibrasnerviosasmielinizadasoseencuentranenestrecharelacinconlossomasdelasneuronas(oligodendrocitossatlite).Losoligodendrocitosdelasustanciablancasedisponenformandohilerasquesesitanentrelosfascculosdeaxonesmielinizadosysedenominanoligodendrocitosinterfasciculares.
2.Estructura
cuerpocelularpequeoyredondeadoncleopequeo,redondeadoymuyteidoconloscolorantesbsicos(hematoxilina,violetadecresilo)
-
TEJIDONERVIOSO Tema24:Neurogla 17Histologa1
prolongacionescitoplasmticasfinas,conalgunasdilatacionesvaricosasypocoramificadas.3.Ultraestructura
unncleoconcromatinacondensadaengrumosyuncitoplasmabastanteelectrondensos,loquecontrastaconlamayorclaridaddelasneuronasylosastrocitos.Cuantomspequeosson,losoligodendrocitossonmselectrondensos.Losmspequeospuedenconfundirseportamaoyelectrondensidadconlasclulasdelamicrogla.
abundanteretculoendoplsmicogranularyaparatodeGolgiposeenpocasgliofibrillasypocosgrnulosdeglucgenotienenabundantesmicrotbulosdistribuidosdeformairregularporelsomaydispuestosenparaleloenlasprolongacionescitoplasmticas
lasprolongacionescitoplasmticassoncilndricasyterminanenunaexpansinlaminarqueseenrollaenespiralalrededordeunsegmentodelaxndeunaneuronaparaformarlavainademielina
tienenunionesocluyentes(tightjunctions)entreellosyunionestipogap(gapjunctions)conlosastrocitosvecinos.
4.Funcin
LafuncinfundamentaldelosoligodendrocitosesformarymantenerlavainademielinaenelSNC,tantoenlasustanciagriscomoenlasustanciablanca.Cadaoligodendrocitopuedeproducirhasta50segmentosinternodalesdemielinasobrediversosaxones.
CLULASMICROGLIALES LasclulasmicroglialesfuerondescubiertaspordelRoHortegaconsumtododetincindelcarbonatodeplata.LasclulasmicroglialesodedelRoHortegasedistribuyenportodoelSNC(aunquesonmsabundantesenlasustanciagris)ysuelenestarenlavecindaddeloscuerposneuronales,delosvasossanguneosodelasprolongacionesastrocitariasdelaglamarginal.Origendelasclulasmicrogliales
Enlaactualidadnoesttodavabienclaroculeselorigendelasclulasdelamicrogla.DurantemuchotiemposehaaceptadoquelasclulasdelamicroglatienenorigenmesodrmicoyaqueselesconsideracomomonocitosemigradosalSNCenunmomentodadodeldesarrolloembrionarioytransformadosenclulasmicrogliales.EnelSNCdeladulto,cuandoesnecesario,puedehabernuevasmigracionesdemonocitosquesetransformanenclulasmicrogliales.Enlosltimosaossehaempezadoaconsiderarquelasclulasmicroglialestenganunorigenneuroectodrmicoyaqueexpresanmarcadorespropiosdelasclulasdeorigenneuroectodrmico.Algunosconsideranquehaydospoblacionesdiferentesdeclulasmicrogliales:unassondeorigenmesodrmicoyotrasdeorigenneuroectodrmico.
1.Estructura
EnelSNCsepuedenencontraralasclulasmicroglialesentresformasdiferentes:ClulasmicroglialesinactivasoramificadasEstaeslaformahabitualdelaclulamicroglialenelSNCnormal:cuerpocelularpequeoyalargadoprolongacionescitoplasmticasescasas,tortuosas,ramificadasytachonadasporunospequeosapndiceslateralessimilaresalasespinasdendrticas
ncleoalargadointensamenteteidoconloscolorantesbsicospresentanlossiguientesmarcadoresdesuperficie:
receptoresparalafraccinC3delcomplemento
-
TEJIDONERVIOSO Tema24:Neurogla 18Histologa1
receptoresparalafraccinFcdelosACNDPasa(nucletidodifosfatasa)
ClulasmicroglialesactivadasEstasclulassonsimilaresmorfolgicamentealasanteriores,peropresentanalgunasdiferencias:tienencapacidaddeproliferacinymigracinademsdelosanteriores,expresanotrosnuevosmarcadores:
tienenvimentinaensucitoplasmaexpresanensusuperficiemolculastipoIytipoIIdelMHC
ClulasmicroglialesfagocticasEstasclulaspresentanlosmismosmarcadoresdesuperficiedelasclulasactivadasperopierdensusprolongacionescitoplasmticasysonindiferenciablesdeotrosmacrfagosquehanpodidollegaralSNC(enformademonocitos)enelmomentoconcretoenqueunalesinoenfermedadhahechonecesariofagocitardetritusylasclulasmicroglialesdelazonahansidoinsuficientesparallevarloacabo.
2.Ultraestructura
Lasclulasmicrogliales,sinhacerdistincindesisonramificadas,activadasofagocticas,presentanlassiguientescaractersticas:ncleoovaladoconcromatinacondensadaengrumoscitoplasmabastanteelectrondenso
abundanteslisosomas,cuerposdensoslaminaresygrnulosdelipofucsinafagosomasenindividuosviejosoenzonasdelesinnotienegrnulosdeglucgenoylosfilamentosnoformanhacespocosmicrotbulos
3.Funcin
Fagocitosis:Lasclulasdelamicrogla,unavezactivasenunazonadelesinnerviosa,soncapacesdeproliferar,dedesplazarseconmovimientosameboidesydefagocitaractuandocomoverdaderosmacrfagosdelSNCparafagocitarlosdetritusdelazonalesionada.Silasclulasmicroglialeslocalessoninsuficientesparadepurarlosdetritusdelalesinseproducelaincorporacindenuevosmonocitossanguneosaltejidonerviosoqueseconviertenenmacrfagos.Cuandoelprocesodefagocitosisdedetritusseacaba,lasclulasmicroglialesfagocticasylosmacrfagosrecinllegadosadquierendenuevolaformadelasclulasmicroglialesramificadas.
Liberacindecitoquinas:Lasclulasmicroglialesactivadassintetizanyliberandiversostiposdecitoquinas(IL1,IL6,TNF,TGF,MCSF...).LaIL1queliberanlasclulasmicroglialesinducealasclulasendotelialesvecinasaexpresarselectinasensusuperficievascularquefacilitarnelpasodemonocitosaltejidonerviososilacapacidaddefagocitosisdelasclulasmicroglialesnoessuficiente.Adems,laIL1activalaproliferacindelosastrocitosqueformarnlacicatrizglialenlazonalesionadayfagocitadaporlasclulasmicroglialesylosmacrfagos.
Presentacindeantgenos:LasclulasmicroglialesactivadasexpresanensusuperficiemolculastipoIIdelMHCyportantosoncapacesdepresentarantgenosaloslinfocitosenprocesospatolgicosenlosquelabarrerahematoenceflicaalteradapermiteelpasodelinfocitosalSNC.
-
TEJIDONERVIOSO Tema24:Neurogla 19Histologa1
EPITELIOEPENDIMARIO
Elepitelioependimarioestformadoporclulasglialesdeorigenneuroectodrmicoquerevistenlascavidadesquederivandeltubonervioso:elepndimoylosventrculoscerebrales.Duranteeldesarrollo,elepitelioquetapizalascavidadesdelSNCformala"zonaventricular"ysuproliferacindalugaralosneuroblastosyglioblastosquesediferenciarnparaformarlasneuronasylasclulasglialesdelSNC.Cuandolasclulasdelazonaventriculardejandedividirsesediferencianparaformarelepitelioependimario.
Elepitelioependimarioesunepiteliosimplecbicocilndricociliadoenelquesepuedendistinguirdostiposdiferentesdeclulasependimarias:losependimocitospropiamentedichosylostanicitos.Enalgunaszonasdelaluzependimariaoventricularexistenunasclulasaisladassobrelasuperficiedelosependimocitos:clulassupraependimarias.Estasclulassupraependimariastienenexpansionescitoplasmticasyparecequepuedenpenetrareneltejidonerviosoyconvertirseenmacrfagos.Enlasuperficiedelepitelioependimariotambinpuedenencontrarseterminacionessensoriales.
Ependimocitoslasuperficieapicalestcubiertadeabundantesciliosydealgunasmicrovellosidadeslassuperficieslateralesdeclulasadyacentesestnunidasporznulasofasciasadherentesyunionestipo"gap",peronohayunionesocluyentes
lasuperficiebasalestapoyadadirectamente(sinmembranabasal)sobreunacapasubependimariaformadaporastrocitosyclulasmicrogliales,ysusprolongaciones.
elcitoplasmacontienefascculosdefilamentosintermediosyuncmulodemitocondriasenelpoloapical,ademsdeloscuerposbasalesdondeseoriginanloscilios
elncleoesovaladooredondoysusuperficieesregularEnalgunaszonasdelSNC,elepitelioependimariosemodificayformapartedeunasestructurasllamadasplexoscoroideos.
Tanicitosestasclulasependimariasseencuentranensitiosmuyconcretosdelepitelioependimario:sobretodoenelsuelodeltercerventrculo,enelacueductocerebralyenelsuelodelcuartoventrculo.Suelenencontrarseformandogruposenlosrganoscircunventriculares(eminenciamedia,reapostrema,rganosubcomisural,glndulapineal)
hayalgunascaractersticasquediferenciasalostanicitosdelosependimocitos:presentanunaprolongacinbasaldeorientacinradial,habitualmentesinramificar,quepenetraenelneuropilosubyacenteyqueacabaestableciendocontactoconalgunadeestasestructuras:
unvaso(formaunaestructuraparecidaaunpieterminalastrocitario)lasuperficiepialcerebralunaneuronaoprolongacinneuronal
enlacaralateraldeestasclulashayznulasocluyentessusuperficietienepocosciliosyabundantesmicrovellosidades
Funcionesdelepitelioependimariomovilizarellquidocefalorraqudeo(LCR)querellenaslascavidadesventricularesyependimariacapturarresiduosdelLCR(graciasaunalectinaconpropiedadesadhesivasquehayenlasuperficiedelasclulasependimarias)
-
TEJIDONERVIOSO Tema24:Neurogla 20Histologa1
EPITELIOCOROIDEO
Elepiteliocoroideoestformadoporclulasglialesdeorigenneuroectodrmicoquerevistenlosplexoscoroideos.
PLEXOSCOROIDEOSLosplexoscoroideosselocalizaneneltechodel4ventrculo,eneltechodel3erventrculoyenlaparedmedialdelosventrculoslaterales.Cadaunodelosplexoscoroideosestformadopormltiplesprolongacionesvellositariasqueseproyectanenlaluzdelventrculo.Cadaunadeestasprolongacionesvellositariasestcompuestadeunazonacentraldetejidoconectivolaxomuyvascularizado(derivadodelapiamadre)recubiertaporunepiteliocoroideo(continuacindelepitelioependimario).Epiteliocoroideoesunepiteliocbicosimpleelcitoplasmadelasclulascoroideascontieneunncleoredondeadocentralyesricoenorgnuloscitoplasmticos(REL,REG,ribosomas,lisosomas...).HayabundantesvesculasclarasquesonvesculaspinocitticasoriginadasenlasuperficiebasaldelaclulayquevanhacialasuperficiecelularparadescargarsucontenidoenelLCR.
lasuperficieapicaldelasclulasesconvexaytieneunagrancantidaddemicrovellosidadespleomrficasyalgncilio
lassuperficieslateralesdeclulasadyacentesestnunidasporznulasadherentes,unionesestrechasyabundantesinterdigitaciones
lasuperficiebasalestapoyadasobreunalminabasalypresentaalgunasinterdigitacionesEnlasuperficiedelepitelioseencuentranunasclulasquerecibenelnombredeclulasdeKolmer(clulasestrelladasconabundanteslisosomasyfagolisosomas)yqueparecenseruntipodemacrfagoquemantienelimpiadedetrituslasuperficiedelplexocoroideo.
Tejidoconectivolaxofibroblastosyfibrillasdecolgenavasossanguneos:enelejecentralconectivosevenarteriolas,vnulasycapilaresfenestrados(enelSNChaycapilarescontinuos,salvoenlosplexoscoroideosyenlosrganoscircunventriculares,quetienencapilaresfenestradosyson,portanto,zonasdondenoexistelabarrerahematoenceflica).
Funcinlafuncinprincipaldelplexocoroideoeslaproduccindellquidocefalorraqudeo.[ElLCRnoesunsimpleultrafiltradodelplasmaquepasaporlasfenestrasdeloscapilaresfenestradosquehayeneltejidoconjuntivosubepitelialsinoqueeselproductodelasecrecinactivadelepiteliocoroideo(enestesentidoelepiteliocoroideoseparecealepitelioquetapizalostubosrenalesolosconductosestriadosdelasglndulassalivares).ElLCRessecretadoporlosplexoscoroideosalaluzventricularydesdeallsedistribuyeportodolacavidadependimariayporelespaciosubaracnoideo.]
elepiteliocoroideotambinabsorbeproductosdelLCR
BARRERAHEMATOENCEFLICA
LaexistenciadeunabarreraentrelasangreyeltejidonerviosodelSNCsededucedelaevidenciadequelasdiversassustanciasquecirculanporlasangrelleganalSNCadiferentesvelocidades.Lasestructurasquepuedenserlasresponsablesdelabarrerapuedensertres:(1)lasclulasendotelialesdelapareddelosvasossanguneos,(2)lamembranabasalquehayentrelasclulasendotelialesylospiesterminalesastrocitarios,o(3)lospropiospiesterminalesastrocitarios.
-
TEJIDONERVIOSO Tema24:Neurogla 21Histologa1
InyectandomarcadoreselectrondensosenlasangreyenelinteriordelacavidadependimariasehademostradoquelafuncindebarrerahematoenceflicalacumplenlasclulasendotelialesconunionesestrechasentrespropiasdeloscapilarescontinuosdelSNC.Engeneral,lasclulasendotelialesdeloscapilarescontinuoscerebrales:permitenelpasolibredelosproductosliposolublesydelosgasespermiteneltransporteactivodedeterminadosproductosparalosquehayenlamembranacelulartransportadoresadecuados
nopermitenelpasodemolculasmuypolarizadasAlgunaszonasdelSNCcarecendebarrerahematoenceflica.Estaszonasestnirrigadasporcapilaresfenestrados(alcontrarioqueenelrestodelSNCdondeseencuentrancapilarescontinuosonofenestrados)ysonelreapostrema,elrganosubfornical,laepfisis,laneurohipfisisylaeminenciamedia.
CLULASSATLITE
Lasclulassatlitesonclulasglialesdeorigenneuroectodrmicoderivadasdelacrestaneural.Estasclulasrodeanalasneuronasganglionaresdelosgangliosraqudeosyvegetativos.Estasclulasformanunaenvolturaglialcompletaalasneuronasysusprolongaciones,exceptoenlaszonasenlasquelasneuronasvegetativasrecibencontactossinpticosdelasfibraspreganglionares.Lasclulassatliteestnunidasentresporunionestipogapyrodeadasensucaraexterna(laquenoestencontactoconlasneuronas)porunalminabasal.LasclulassatliteganglionarescumplenunafuncinsimilaralaquecumplenlosastrocitosprotoplsmicosylosoligodendrocitossatliteenelSN
CLULASDESCHWANN
LasclulasdeSchwannsonclulasglialesdeorigenneuroectodrmicoquederivandelacrestaneural.Estasclulasselocalizanexclusivamenteenelsistemanerviosoperifricoyenvuelvenalosaxonesqueformanlosnerviosperifricos[verTema25:Fibranerviosaperifrica.Nervioperifrico]
-
TEJIDONERVIOSO Tema25:Fibranerviosaperifrica.Nervioperifrico 22Histologa1
TEMA25FIBRANERVIOSAPERIFRICA.NERVIOPERIFRICODEFINICINDEFIBRANERVIOSA
FIBRASNERVIOSASPERIFRICAS
1.Fibrasnerviosasamielnicas2.Fibrasnerviosasmielnicas
ESTRUCTURADELNERVIOPERIFRICO
FIBRASNERVIOSASDELSISTEMANERVIOSOCENTRAL
1.fibrasnerviosasamielnicas2.fibrasnerviosasmielnicas
-
TEJIDONERVIOSO Tema25:Fibranerviosaperifrica.Nervioperifrico 23Histologa1
DEFINICINDEFIBRANERVIOSA
Enelsentidomsampliodeltrmino,unafibranerviosaescualquieradelasprolongacionesemitidasporunaneurona.Haciendounadefinicinmsrestringida,queeslaqueutilizaremosaqu,unafibranerviosaesunaestructuraformadaporunoovarioscilindroejesquepuedenestarcubiertosonoporunasenvolturasexternas.Enelconceptodecilindroejeseincluyenelaxndelasneuronasyladendrita(prolongacinperifrica)delasclulasganglionaresraqudeas.
FIBRASNERVIOSASPERIFRICAS Enelsistemanerviosoperifriconosencontramoscondostiposdefibrasnerviosasdependiendodeltipodeenvolturaquetengaelcilindroejeoloscilindroejesdelafibra:fibrasnerviosasamielnicasyfibrasnerviosasmielnicasa.Fibrasnerviosasamielnicas
UnafibranerviosaamielnicaperifricaesunaestructuraformadaporunoovarioscilindroejescontenidosdentrodeunavainacomnformadaporlasucesinininterrumpidadeclulasdeSchwann.AestasfibrasnerviosasselesdenominatambinfibrasdeRemak.1.Estructura
ConelmicroscopiopticonosepuededilucidarcmoestnorganizadaslasfibrasnerviosasamielnicasconvainadeSchwann.Conelmicroscopioelectrnicosedistingue:cluladeSchwannpresentauncitoplasmasimilaraldescritoluegoenlasfibrasmielnicaslasuperficiecelularpresentaunaovariasdepresioneslongitudinalesenlasquesealojanloscilindroejesqueformanpartedelafibranerviosa.Losbordesdecadaunadelasdepresioneslleganaponersecasiencontactoperodejanunahendiduraentrelazonaenlaquesealojaelcilindroejeylaperiferiadelafibra;aestahendiduraseledenominamesaxn.
lasclulasdeSchwann(yportantolafibranerviosa)estnrodeadasporunalminabasalcontinuayfibrillasdecolgenaqueformanpartedelendoneurio.
cilindroejeocilindroejeseloloscilindroejesdelafibranerviosaamielnicaconvainadeSchwannestnalojadosenlasdepresioneslongitudinalesdelasclulasdeSchwann.Habitualmentecadacilindroejeestenunadepresinpero,enalgunasfibrasamielnicas,cadadepresinpuedecontenervarioscilindroejes.
loscilindroejestienenlaestructurapropiadelasprolongacionesneuronales.Enelcasoqueestoscilindroejescorrespondananeuronasvegetativas,presentancmulosdevesculassinpticasalolargodesurecorrido.
2.LocalizacinLasfibrasnerviosasamielnicasconvainadeSchwannrepresentanlamayoradelosaxonesdelasneuronasdelosgangliosvegetativosylasprolongacionesperifricasdelamayoradelasclulasganglionaresraqudeasdemenortamao.
-
TEJIDONERVIOSO Tema25:Fibranerviosaperifrica.Nervioperifrico 24Histologa1
b.FibrasnerviosasmielnicasLacapademielinaqueenvuelvealoscilindroejesenestetipodefibrashacequestastengan,enfresco,unaspectoblanquecinoybrillante.1.Tincin
conazuldemetilenooconsalesdeplata,elcilindroejeseveteidorespectivamentedeazulodemarrnnegroylamielinanosetie.
conH.&E.setiederosaelcilindroejeylamielinanosetie.conelmtododeWeigertocontetrxidodeosmio,lavainademielinaseveteidademarrnoscuroyelcilindroejequedasinteir
conelmtododeKlverBarrerasepuedeteirelcilindroejeylavainademielina.2.Ultraestructura
Cuandosehaceunestudioultraestructuraldelafibranerviosamielnicaseencuentran,dedentroaafuera,lassiguientesestructuras:
cilindroeje,quetienelascaractersticasdescritasenel1ertemadeltejidonerviosoparaelaxn.
vainademielinalavainademielinaesunadependenciadelasclulasdeSchwannquelarodeanporfuera.Resultadelenrollamientoenespiral,sobreelcilindroeje,deunaprolongacinlaminardelacluladeSchwann.ConformelalminaseenrollaalrededordeunsegmentodecilindroejeelcitoplasmaquecontenaesrechazadohaciaelcuerpodelacluladeSchwannysevanfusionandolascarasinternas(ocitoplasmticas)delamembranacelularqueformalalmina.Entrelavainademielinaylamembranadelcilindroejequedaunespaciointercelulardenominadoespacioperiaxonal.
lavainademielinaestinterrumpidacadaciertotrechoenlosllamadosnudosondulosdeRanvier.AniveldelosnudosdeRanvierelcilindroejeestdesnudo.AlsegmentodevainademielinacomprendidoentredosnudosdeRanvierselellamasegmentointernodular:cadasegmentointernodulardevainademielinaestproducidoporunacluladeSchwanndiferente.
enlasmicrografaselectrnicasdegranaumentosevelamielinacomounaestructuraenlaquealternanlneasoscurasyclarasconunpatrnrepetitivocada12nm(verfigura11.20delTratadodeHistologadeBloomFawcett):
lalneadensamayortiene3nmyrepresentalafusindelascarasinternasdelamembranacelulardelalminadelacluladeSchwann
entredoslneasdensashayunalneadensamenor(quesonlascarasexternasdelamembranacelular)
vainadeSchwann
lavainadeSchwanndeestasfibrasnerviosasmielnicasestformadaporunacluladeSchwannencadasegmentointernodularyes,evidentemente,continuacindelavainademielina:enlaespiralmsexternadelavainademielinasedespegalalneadensamayorylamembranacelularcontieneelcitoplasmayelncleodelacluladeSchwann.
vainadeHenle:sesitaalrededordelafibranerviosamielnicaconvainadeSchwannyestformadaporunacapaglicoprotica(unalminabasal)conalgunasfibrillasdecolgena.EstavainadeHenleyanoformapartedelafibranerviosapropiamentedichasinodelendoneurioquelaenvuelve.
-
TEJIDONERVIOSO Tema25:Fibranerviosaperifrica.Nervioperifrico 25Histologa1
ESTRUCTURADELNERVIOPERIFRICO
Enelsistemanerviosoperifrico,lasfibrasnerviosasmielnicasyamielnicasseasocianenfascculosque,rodeadosportejidoconectivo,formanlosnerviosperifricos.Eltejidoconectivoqueformapartedelnervioperifricosedenomina:
epineurio:lacapamsexternaquerodeaatodoelnervio.Estformadoporclulasdeltejidoconjuntivoyfibrasdecolgenayalgunosadipocitos.
perineurio:lacapaqueenvuelvealosdiversosfascculosdefibrasnerviosasqueformanunnervioendoneurio:lafinacapadetejidoconectivoqueenvuelveacadafibranerviosa.Estformadoporalgunosfibroblastosyfibrillasdecolgenadispuestaslongitudinalmente.
FIBRASNERVIOSASDELSISTEMANERVIOSOCENTRAL
Enelsistemanerviosocentraltambinseencuentranfibrasnerviosasamielnicasymielnicas,perohayalgunasdiferenciasconlasfibrasnerviosasperifricas:
fibrasnerviosasamielnicas notienenningntipodeenvoltura(nisiqueiraestnenvueltasporlminabasal):unafibranerviosaamielnicaenelSNCestformadaexclusivamenteporelaxnneuronal
fibrasnerviosasmielnicas
lavainademielinadelaestproducidaporlosoligodendrocitos lossegmentosinternodularessonmscortosy,portanto,losndulosdeRanviersonmsfrecuentes cadasegmentointernodulardemielinaestformadoporunsolooligodendrocito,peroelcuerpodeeseoligodendrocitonoestenntimocontactoconlafibranerviosa(estalgoalejadodelafibraycomunicadoconlamielinapormediodeunaprolongacincitoplasmticatubuliforme)
unoligodendrocitotienevariasprolongacionesqueproducensegmentosinternodularesdemielinaavarioscilindroejesdiferentes(unacluladeSchwannproducelavainademielinadeunsegmentointernodulardeunnicocilindroejeenlafibranerviosaperifrica)
ademsdeestasdiferenciasestructurales,haydiferenciasenlacomposicinqumicadelamielinadelSNCydelSNP.
-
TEJIDONERVIOSO Tema26:Terminacionesnerviosasperifricas 26Histologa1
TEMA26TERMINACIONESNERVIOSASPERIFRICASINTRODUCCINTERMINACIONESEFECTORASOMOTORAS 1.Sobreelmsculoesqueltico:uninneuromuscular 2.SobreelmsculolisoylosepiteliosglandularesTERMINACIONESRECEPTORASOSENSORIALES 1.Terminacioneslibres 2.Terminacionesdelpelo 3.CorpsculodeMerkel 4.CorpsculodePacini 5.CorpsculodeMeissner 6.CorpsculodeRuffini 7.Husoneuromuscular 8.rganotendinosodeGolgi
-
TEJIDONERVIOSO Tema26:Terminacionesnerviosasperifricas 27Histologa1
INTRODUCCIN Enelsistemanerviosoperifricohayprolongacionesneuronalesqueestablecenrelacinfuncionalconlasclulasdeotrostejidos.Estasprolongacionespertenecena:
lasmotoneuronasdelamdulaespinalydelosncleosmotoresdeltroncodelencfalolasneuronaspostganglionaresdelosgangliosautnomoslasneuronasganglionaresraqudeasydelosgangliossensorialescraneales.
Lasmotoneuronastransmitenimpulsosnerviososalmsculoestriadoylasneuronaspostganglionaresvegetativasalmsculolisoyalasglndulas.AlasterminacionesperifricasdeestasneuronaslasdenominamosTERMINACIONESEFECTORASOMOTORAS.
Lasprolongacionesperifricasdelasneuronasdelosgangliosraqudeosydelosgangliossensorialescranealesseponenencontactocondiversasestructuras(piel,articulaciones,paredesvasculares...)yrecogendeellasdiversosestmulossensoriales.AlasterminacionesperifricasdeestasneuronaslasdenominamosTERMINACIONESRECEPTORASSENSORIALESysoncapacesdeconvertirelestmulosensorialenunadespolarizacindemembranaquesepropagacentrpetamentehaciaelSNC.
TERMINACIONESEFECTORASOMOTORAS 1.Sobreelmsculoesqueltico
Elaxndeunamotoneuronaseramificayacabainervandoavariasclulasmuscularesestriadasesquelticas(losmsculoslarngeosyocularessonunaexcepcinaestareglageneral).Lasramasterminalesdelaxnpierdensuvainademielinaenlaproximidaddelaclulamuscularalaquevanainervaryseadosanaella.CadaunadelasramasterminalesdelaxnencontactoconlafibramuscularformaunaestructuraespecializadaquesellamaUNINNEUROMUSCULAR.Alazonadelafibramuscularesquelticaquesubyacealterminalaxnicoselellamaplacamotoraterminal.(Alconjuntoformadoporunamotoneurona,suaxnylasclulasmuscularesqueinervaseledenominaunidadmotora.)UNINNEUROMUSCULAREsunaestructuramuysimilaralasinapsisqumicainterneuronalyestformadaportreselementosprincipales:
unacubiertaglial,formadaporclulasdeSchwann(llamadastambinclulasdelatelogla)queestn,asuvez,recubiertasporunalminaexternadenominadavainadeHenle.TantolasclulasglialescomolavainadeHenlerecubrenlasuperficieexternadelterminalaxnicoysoncontinuacindelasqueenvuelvenalaxnentodosurecorrido.
unterminalaxnicoquepresentaunaarborizacinfinalqueseadaptaperfectamentealashendidurasquepresentalamembranadelaclulamuscular.Enelterminalaxnicohayunagrancantidaddevesculassinpticasredondasyclaras(4060nm)quecontienenacetilcolina.Lasvesculassinpticassefusionanconlamembranapresinpticaenunaszonasconcretas(zonasactivas:paralelasalashendidurassecundariasdelsarcolema)yliberanlaacetilcolinaalahendidurasinptica.Adems,elterminalaxnicocontieneunagrancantidaddemitocondrias.
lamembranadelafibramuscularquepresentaunadepresinenlaqueseencajaelterminalaxnicoarborizado.Estadepresinsellamahendidurasinpticaprimaria.Enestahendidurahayunagran
-
TEJIDONERVIOSO Tema26:Terminacionesnerviosasperifricas 28Histologa1
cantidaddepequeasdepresiones,paralelasentresyperpendicularesaladireccindelahendiduraprimaria,querecibenelnombredehendidurassinpticassecundariasyquecontienengrancantidaddereceptoresparalaacetilcolina.Enelsarcoplasmasubyacentehayabundantesmitocondriasyalgunosncleoscelulares.(Aesteconjuntodeestructurasdelafibramuscularesalquesellamaplacamotoraterminal).
Elespaciointercelularqueseparalamembranadelaclulamuscularylamembranadelterminalaxnicoestnseparadosporunalminaexterna(continuacindelalminaexternaqueenvuelvealasfibrasmuscularesesquelticasyalacluladeSchwann)quecontieneacetilcolinesterasa.Laacetilcolinesterasaseencargadedegradarlaacetilcolinayportantodefinalizarlatransmisindelimpulsonerviosoenlauninneuromuscular.
Launinneuromuscularfuncionadeformaparecidaalassinapsisqumicasinterneuronales:lallegadadelimpulsonerviosoalterminalaxnicohacequeselibereelcontenidodeacetilcolinadelasvesculassinpticas.Laacetilcolinainteractaconlosreceptoresdelsarcolemayabrecanalesdesodio,conloqueseacabaproduciendounadespolarizacindelamembranadelafibramuscular.Estadespolarizacinalcanzaalostbulostransversosyestoscontienenprotenastransmembranosassensiblesalvoltajequecambiandeconformacin.ElcambiodeconformacindeestasprotenasinduceuncambioenlaconformacindecanalesdecalciosituadosenlamembranadelRELadyacentequeacabanabrindoseyprovocandolasalidadeCa++desdeelretculosarcoplsmicoalcitoplasmacelular.ElaumentoenlaconcentracinintracitoplasmticadeCa++desencadenalacontraccindelafibramuscular.
2.Sobreelmsculolisoylosepiteliosglandulares
Losaxonesdelasneuronasvegetativassonfinosyamielnicosyalllegaralavecindaddelasestructurasqueinervanseramifican.Estasramificacionespresentan,enlavecindaddelasclulasmusculareslisasodelasclulasglandulares,unasvaricosidadesensutrayecto.Estasvaricosidadescontienenvesculassinpticasymitocondriasporloqueparecenbotonessinpticos.Sinembargo,estosbotonessinpticosnoestnenntimocontactoconlasclulasmuscularesoglandularessubyacentes,estnseparadosdeellasunadistanciaquevaraentre20y100nm.Estosbotonesliberanlosneurotransmisoresalespaciointercelularyporldifundenhastalasmembranasdelasclulasdiana.Enelcasodequeseanbotonesdeaxonesdelsistemasimpticoliberannoradrenalina(almacenadaenvesculassinpticaspequeasdecentrodenso)ysisonaxonesdelsistemaparasimpticoliberanacetilcolina(almacenadasenvesculassinpticaspequeasdecentroclaro)
TERMINACIONESRECEPTORASOSENSORIALES Losreceptoressensorialesperifricosseencargandetransformarestmulosdediversanaturalezafsicaoqumicaenimpulsosnerviososquesontransmitidosalsistemanerviosocentral.Existendiversasclasificacionesdelosreceptores(exteroceptores,interoceptoresypropioceptoresporunlado;mecanorreceptores,barorreceptores,nociceptores,fotorreceptores,termorreceptores,quimiorreceptores,...),peroaqunosceiremosaunaclasificacinmorfolgicadelosreceptoressomatosensoriales,sinentraraconsiderarlosreceptoresquerecogenlosestmulosacsticos,visuales,olfativosygustativos[verHistologaII,temas2528]
-
TEJIDONERVIOSO Tema26:Terminacionesnerviosasperifricas 29Histologa1
Terminacionesnocapsuladasterminacioneslibres,que,comosunombreindica,estndesprovistasdecualquierenvolturaterminacioneshederiformes:estasprolongacionesasciendenalrededordelaestructuraqueinervancomosifueranramasdehiedra(terminacionesdelpelo)
corpsculodeMerkelTerminacionesencapsuladasLafibranerviosaterminaenvueltaenunacpsuladetejidoconectivo:
corpsculodePacinicorpsculodeMeissnercorpsculodeRuffinihusoneuromuscularrganotendinosodeGolgi
1.Terminacioneslibres
EstructuraEstasterminacionesprovienendefibrasnerviosasamielnicasdepequeodimetro.UnasolafibrapuederamificarseprofusamenteylasramificacionesacabanperdiendolaenvolturadeclulasdeSchwann.Lasterminacionesnerviosasdesnudasnopresentanningntipodeespecializacinestructural.
LocalizacinEstetipodeterminacionesconstituyenlamayoradelosreceptoressensorialesdelapiel(lleganhastalaepidermis),perotambinsehallanenfascias,ligamentos,cpsulasarticulares,periostio,endomisiomuscular,pareddevasossanguneos...
2.Terminacionesdelpelo
EstructuraCadafolculopilosorecibevariasfibrasnerviosasmielinizadasdediversocalibrequerodeanlongitudinalycircunferencialmentelamayorpartedelfolculopilosoensurecorridoporladermis.AlfinaldesurecorridolasfibrasnerviosaspierdenlavainademielinaylaterminacinnerviosaquedaemparedadaporunpardeclulasdeSchwann.
LocalizacinEstasterminacionesnerviosasselocalizan,evidentemente,enlapielpilosaysuponenlamayorpartedelasfibrasnerviosasdelosnervioscutneos.
3.CorpsculodeMerkel
EstructuraLafibranerviosamielnicaseramifica,pierdesucapadeclulasdeSchwannyperforalalminabasaldelaepidermis.Cadaramificacinacabaformandounaplacaodiscoqueseadhierentimamenteaunaclulaepitelialmodificada(cluladeMerkel).LacluladeMerkeltieneprolongacionescitoplasmticasqueenvuelvenalaterminacinnerviosaynumerosasvesculasgrandesdecentrodensoenlazonadecontactoconlaterminacinnerviosa.
Localizacin:enlaepidermisdelapiel.
-
TEJIDONERVIOSO Tema26:Terminacionesnerviosasperifricas 30Histologa1
4.CorpsculodePacini
EstructuraEsunreceptorgrande(1mmdedimetro)formadoporunacpsulaelpticaquepuedeestarconstituidapormsde30capasconcntricas.Cadacapaestformadaporlaaposicindeprolongacionescitoplasmticasdevariosfibroblastosyentrecapaycapahayunespaciollenodeunlquidoviscosoformadopormatrizextracelularconalgunasfibrillasdecolgena.Lafibranerviosamielnicapenetraenlacpsulaporunodesuspolosyacontinuacinpierdelacapademielina.Lafibra,envueltaenunacapadeclulasdeSchwann,transcurreporelcentrodelcorpsculohastaelpoloopuesto.
LocalizacinZonadermohipodrmicadediversasregionescorporales,periostio,articulaciones,mesenterio,pncreas...
5.CorpsculodeMeissner
Estructura:Esunaestructuracilndricade150mdelongitud.Estformadoporclulasaplanadas(clulasdeSchwannmodificadas?)queformanlminasqueseapilandentrodeunafinacapadetejidoconjuntivofibroso.Laparteterminalamielnicadelaxn(puedehabermsdeunaxnenunmismocorpsculo)serpenteaentrelaslminascelulareshastallegaralpolodelcorpsculo.
LocalizacinEstoscorpsculosselocalizanenlaspapilascutneasdelamanoydelpie,delantebrazo,enlaconjuntivapalpebralyenlalengua.
6.CorpsculodeRuffini
Estructura:Esunaestructurafusiformede12mmdelongitud.Tienenunadelgadacapaconjuntivaqueencierraunespaciollenodelquidoqueestatravesadoporfibrasdecolgena.Unafibramielnicapenetraenelespaciocapsular,pierdesuvainademielinaysedivideenungrannmeroderamificacionesamielnicasqueseentretejenconlasfibrasdecolgena.
Localizacin:piel,regionessubcutneas,articulaciones(sonlosmstpicosdelosreceptoresarticulares).
7.Husoneuromuscular
Estructura
unacpsuladetejidoconectivoconformadehusodetamaovariable(0'5mmdeanchurapor110mmdelongitud).Hayunacpsulaexternaformadaporvariascapascircunferencialesdefibroblastosaplanadosyunacpsulainternaformadaporfibroblastosestrelladoscuyasprolongacionesrodeanalasfibrasmuscularesintrafusales.Entrelasdoscapasdelacpsulasedelimitaunespaciollenodelquidoquerecibeelnombredeespaciocapsular.
-
TEJIDONERVIOSO Tema26:Terminacionesnerviosasperifricas 31Histologa1
variasfibrasmuscularesesquelticas(de2a20)dispuestasenparaleloconlasfibrasmuscularesextrafusales.Lasfibrasintrafusalessonmuchomenoresendimetroylongitudquelasextrafusales.Haydostiposdefibrasintrafusales:fibrasmuscularesenbolsanuclear:sonunaodosfibraslargas(salendelacpsuladelhuso)ygruesasquetienensuzonacentralsinestriacin(sinmiofibrillasy,portanto,sinposibilidaddecontraerseenestazona)yocupadaporunagregadocentraldencleos.Aambosladosdelagregadonuclearcentrallosncleosformanunasolahilera.
fibrasmuscularesencadenanuclear:estasfibrasmuscularessonmscortas,msfinasymsnumerosasy,ensuzonacentralnoestriada,tienenunanicahileradencleos.
variasfibrasnerviosassensoriales
tipoIa:esunafibranerviosamielnicagruesaquepierdesuvainademielinaalentrarenelhusoyquesedivideenvariasramas.Cadaramaterminaenunaseriedeespirales(terminacionesanuloespirales)querodeanlazonacentraldeambostiposdefibrasmuscularesintrafusales.Cadaunadeestasramasterminalessellamaterminacinsensorialprimaria.
tipoII:sonfibrasnerviosasmielnicasmenosgruesasqueformanterminalesen"inflorescencia"enlazonaestriadadelasfibrasmuscularesencadenanuclear.Cadaunadeestasramasterminalessedenominaterminacinsensorialsecundaria.
variasfibrasnerviosasmotoras:lasfibrasnerviosasmotorassonfibrasnerviosasmielnicasdelgadasyseoriginanenmotoneuronasgammadelastaanteriordelamdulaporloquerecibenelnombredefibrasgamma.Estasfibrasnerviosasacabansobrelazonaestriadadelasfibrasintrafusales:sobrelazonaestriadadelasfibrasenbolsanuclearyencadenanuclearformanestructurassimilaresentodoalasunionesneuromuscularesdelasfibrasmuscularesextrafusales
sobrelazonaestriadadelasfibrasintrafusalesencadenanuclearproducenmltiplescontactosdifusos"enhuella"
LocalizacinLoshusosneuromuscularesseencuentranentodoslosmsculosesquelticosdelserhumanoysonmsabundantesenlosmsculosquerealizanmovimientosdelicadosyque,portanto,estnsometidosaunmayorcontrolporpartedelsistemanerviosocentral(msculosdelamano,delanuca...)Loshusosneuromuscularesseestimulanconelestiramientodelosmsculos.Lasfibrasnerviosasgammaproducenlacontraccindelasfibrasmuscularesintrafusalesporloseproduceunaelongacindelazonacentraldelafibramuscularintrafusal.Estaelongacindelazonacentralhacequelasterminacionessensorialesseanmsfcilmenteestimulablescuando,alestirarseelmsculo,seproduceelensanchamientodelazonacentraldelasfibrasmuscularesintrafusalesqueescaptadoporlasterminacionessensorialesprimarias.
8.rganotendinosodeGolgi
EstructuraEstereceptorsensorialestformadoporunacpsulaconectivafibroblsticaquecontienegrandeshacesdefibrasdecolgenaquesecontinanconlasdeltendnenelqueseencuentra.Elrganotendinosorecibeunasolafibranerviosamielnica(tipoIb)queseramificaypierdesuvainademielinaalpenetrarenlacpsulaconectiva.Lasramificacionesterminanenunosengrosamientosnodularesquesesitanentreloshacesdefibrasdecolgena.
Localizacin:estosreceptoresseencuentranenlasunionesmsculotendinosas.