17/2007 EE: Estudo sobre as características da ... · da implantación do sistema de Inspección...

Isaac Peral 12, Entresuelo 36201, Vigo (Pontevedra)

EEllaabboorraa PPrroommoovvee

Estudo sobre as características da implantación do sistema de

Inspección Técnica de Edificacións nos municipios de Galicia dende o punto de vista

da competencia

20 de agosto de 2007

ESTUDO SOBRE AS CARACTERÍSTICAS DA

IMPLANTACIÓN DO SISTEMA DE INSPECCIÓN

TÉCNICA DE EDIFICACIÓNS NOS MUNICIPIOS

DE GALICIA DENDE O PUNTO DE VISTA DA

COMPETENCIA

Traballo elaborado para o TGDC por:

Estudo sobre as características da implantación do sistema de Inspección Técnica de Edificacións nos municipios de Galicia dende o punto de vista da competencia

2


Índice

1. Introdución.......................................................................5

2. Metodoloxía do Estudo......................................................8

3. Delimitación do Ámbito de Estudo ..................................20

3.1. Definición da Inspección Técnica de Edificacións 20

3.2. Normativa Reguladora da ITE: As Ordenanzas Municipais 25

3.3. Os Servizos Municipais da ITE 32

4. Contextualización dos Mercados da ITE ..........................37

4.1. Análise da Demanda: Obrigados 37

4.2. Análise da Oferta: Os Profesionais Capacitados 40

4.3. Ámbito Xeográfico da ITE 52

4.4. Edificios suxeitos a inspección 56

5. Procedemento da Inspección Técnica de Edificacións.....................................................................60

5.1. Forma e Prazos da ITE 60

5.2. Resultados da inspección 68

5.3. Incumprimento do deber de realiza-la ITE en prazo e/ou forma 70

5.4. Contratación do Persoal Técnico Competente nos municipios galegos 72

5.5. Axudas para a realización da ITE 79

6. A Implantación da ITE ....................................................81

6.1. Difusión e Situación da ITE nos municipios galegos 81

6.2. A ITE en España 89

6.3. Comparativa dos municipios analizados 103


3


7. Análise da Competencia na ITE .....................................105

7.1. Introdución á Competencia 105

7.2. Órganos de Defensa da Competencia 107

7.3. Diagnóstico da Competencia no mercado da ITE: Identificación de Condutas Restritivas 109

7.4. Demandas do mercado para a mellora da Competencia 118

8. Conclusións...................................................................123

9. Bibliografía ...................................................................131

10. Anexos..........................................................................144


4


Introdución


5


1. Introdución

Non fai moito, existía a conciencia cidadá de preocuparse só polo

contido e non do continente da vivenda e ambos son elementos

interdependentes. O deterioro do exterior do inmoble ao final verase

reflectido na vivenda propia de cada persoa e de cada cidade ou poboación

como identidade dos seus habitantes, ademais de levar a graves

consecuencias.

A Constitución impón á cidadanía o deber de conservación dos seus

bens en condicións de seguridade e habitabilidade, co fin de evitar danos

materias e riscos para as persoas. Neste senso, atópanse o mantemento

dos inmobles, como problema social ao que se enfrontan tódolos cidadáns

como modo de calidade de vida. Cómo mecanismo de ordenación para o

cumprimento desta obriga, nace a Inspección Técnica de Edificacións.

No ámbito da Comunidade Autónoma de Galicia, outórgase aos

Concellos galegos a obriga de inspecciona-los edificios dos seus municipios

para a determinación do seu estado de conservación, mediante o

desenvolvemento de ordenanzas propias a cumprir polos propietarios dos

inmobles. Búscase así, mellora-la calidade do capital urbanístico no

territorio galego co fin de eleva-la calidade de vida da poboación e potencia-

lo patrimonio natural e cultural da Comunidade.

A hora de face-la inspección, o obrigado a ela poderá acudir a

calquera dos profesionais técnicos capacitados para elo. Existindo esta

liberdade de contratación dos servizos, é aquí onde cobra importancia a

situación da competencia no mercado e a posible concorrencia de

actuacións que danan o exercicio libre da mesma.


6


Por mor destes feitos e despois de facer unha descrición de todo o

sistema de Inspección Técnica de Edificación nos municipios galegos con

ordenanza municipal reguladora, Ideara SL, realiza no estudo unha

contextualización da competencia no mercado.

A existencia de limitacións ou barreiras á competencia pode ter

efectos negativos para a poboación e tamén para os profesionais que

operan neste mercado, repercutindo no prezo e na calidade do servizo

ofertado. Detectando e analizando estas actuacións contrarias a libre

competencia permitirá lograr un beneficio común para as partes integrantes

dun mercado, a oferta e a demanda.


7


Metodoloxía do Estudo


8


2. Metodoloxía do Estudo

Para o desenvolvemento deste estudo levouse acabo un plan de

avaliación/descrición coa finalidade da consecución dos seguintes

obxectivos:

Obxectivo xeral do estudo:

O obxectivo xeral deste estudo centrouse en describi-lo sistema de

Inspección Técnica de Edificacións nos municipios da Comunidade

Autónoma de Galicia dende o punto de vista da competencia para contribuír

ao benestar do mercado.

Obxectivos específicos do estudo:

� Describi-lo ámbito da Inspección Técnica de Edificacións en

Galicia e as súas características básicas.

� Realizar unha análise dos mercados definidos pola ITE.

� Coñece-lo procedemento da Inspección Técnica de Edificacións

nos municipios galegos.

� Analiza-los sistemas de contratación do persoal técnico nos

municipios galegos.

� Diagnostica-la competencia no sistema e identifica-las accións

que restrinxen a súa práctica correcta

Para elo, o estudo estruturouse en tres fases, nas que se describen os

pasos a realizar, empregando diversas metodoloxías en función dos

obxectivos a conseguir en cada unha delas, centrados basicamente na


9


Validación final on-line dos resultados

FASE DE DESEÑO E PLANIFICACIÓN

FASE DE DESENVOLVEMENTO DO ESTUDO

Deseño de ferramentas e recompilación información

Descrición do sistema da Inspección Técnica de Edificacións e o seus mercados

Análises do procedemento de Inspección e os sistemas de contratación nos municipios galegos

Contextualización da competencia e identificación das accións restritivas da mesma

PMI FASE DE CONCLUSIÓN

-Fontes documentais -Entrevistas en profundidade

-Fontes documentais -Entrevistas en profundidade -Validación final on-line

Elaboración final sobre a situación do sistema da ITE e a súa competencia nos municipios galegos

-Fontes documentais -Entrevistas en profundidade

descrición do sistema de Inspección Técnica de Edificacións e a competencia

no mercado dos municipios galegos con inspección. Combínanse así

distintas fontes de recompilación de datos: primarias (técnicas cualitativas)

como secundarias (consulta de fontes documentais e arquivísticas diversas)

ESQUEMA DO ESTUDO


10


1. FASE DE DESEÑO E PLANIFICACIÓN

Consiste no punto de partida, no que primeiramente se fixo un

escrutinio sobre os municipios galegos para coñecer aqueles que contan con

Inspección Técnica de Edificacións. Para elo, realizouse unha mostraxe

polietápica sobre o total dos 315 municipios galegos (ver capítulo 4.3) e

procedeuse á configuración do proceso de recollida de información (datos

secundarios), mediante a análise do fondo documental e arquivístico.

Tamén nesta fase estruturouse o proceso de recollida de datos

primarios, obténdose a configuración do panel de profesionais e axentes a

entrevistar e o deseño dos instrumentos principais de recollida da

información.

• Configuración do proceso de recollida de datos secundarios

A esencia fundamental da metodoloxía de análise residiu na obtención

de información a través da consulta de fontes documentais e arquivísticas,

xa que permitiu coñece-lo punto de partida do desenvolvemento da

Inspección Técnica de Edificacións e a súa competencia e o deseño dos

instrumentos de recollida de datos de tipo cualitativo (guións das

entrevistas).

Partiuse da recompilación, selección e clasificación de información de

tipo documental e arquivístico específica sobre o mercado da Inspección

Técnica de Edificacións, procedendo posteriormente a análise da base de

fontes documentais. Para este estudo, as principais fontes consultadas foron

as seguintes:


11


Normativa estatal e

autonómica

Ordenanzas municipais

Prensa e revistas do sector

Expedientes

Colexios Profesionais

Normativa europea

FONTES CONSULTADAS

Figura 1. Fontes documentais consultadas

Fonte: elaboración propia

• Configuración do proceso de recollida de datos primarios

Estruturouse o proceso de recollida de datos primarios, obtendo así os

principais indicadores de análise, a configuración do grupo de axentes e

profesionais a entrevistar e os guións para a execución das entrevistas en

profundidade. A continuación procedeuse a realización das entrevistas, coa

finalidade de obte-la información necesaria para realiza-la análise que se

levou a cabo na fase seguinte, permitindo a determinación das

características e contidos do estudo.


12


Entrevistas en profundidade

Esta técnica cualitativa realizouse mediante unha conversación cara a

cara e en profundidade, cunha mostra de axentes e profesionais

relacionados coa materia de análise, mediante un contacto directo, aberto e

persoal, a través dunha serie de preguntas semiestruturadas, seguindo uns

criterios que respondían aos obxectivos de investigación, e recollendo un

apartado de observacións co fin de recompila-los aspectos non obtidos ao

longo da entrevista (ver guións no anexo 1). Estas características veñen a

definir o que se chama entrevista semiaberta, onde o entrevistado expresa

libremente a súa opinión en relación a determinadas cuestións. Isto levou a

que as respostas do entrevistado foxen de tipo subxectivo, onde o técnico

investigador tivo que analizar e interpreta-lo contraste de ditas respostas.

Coa entrevista pretendeuse contrasta-los resultados obtidos a partir

das fontes documentais e aclarar conceptos confusos, así como obter

información sobre o procedemento seguido polos axentes e profesionais do

mercado ou outro tipo de información adicional que permitirá definir novas

hipóteses. Tendo en conta o perfil das persoas a entrevistar, partiuse do

deseño de distintos tipos de entrevistas, facendo fincapé nun ou outro guión

de bloques de preguntas en función do tipo de axente ou profesional

destinatario. Unha vez deseñados os guións e antes da súa aplicación, estes

foron validados mediante a comprobación da forma e contido, coa finalidade

de adaptalo o mellor posible aos ítems de estudo.

Mediante a confección previa dunha mostra de colaboradores

(persoas a entrevistar), seleccionáronse aqueles que representaban en

maior media aos axentes do mercado da Inspección Técnica de

Edificacións e posúen experiencia neste área. Unha vez elaborado o panel

de profesionais e axentes a entrevistar, contactáronse con eles

telefonicamente co fin de informarlles sobre a presente investigación e

solicitóuselles colaboración para a mesma. Confirmase a súa colaboración


13


e establécese unha data e hora para a realización da entrevista. Deste

modo, realizáronse entrevistas, aos seguintes perfís:

- 4 Representantes dalgúns dos Concellos con Inspección Técnica de

Edificacións

- 4 Profesionais da Arquitectura (arquitectos e arquitectos técnicos

ou aparelladores)

- 1 Representante de Colexios Profesionais

- 2 Representantes da propiedade

As persoas encargadas de realizar estas entrevistas de carácter

aberto foron os técnicos de Ideara SL, responsable da elaboración do

estudo, os cales se desprazaron á localidade correspondente para realiza-la

entrevista, de forma semidirixida, de tal modo que puideron dirixir ao

entrevistado cara aqueles aspectos do estudo que necesitaban saber.

Os datos que conforman a entrevista recolléronse a través de

diversos medios:

� Guión da ferramenta

� Rexistros de audio

� Notas de campo

� Diario de investigación

� Transcrición

Ao tratarse dunha técnica cualitativa, a súa fiabilidade ven

determinada pola análise e interpretación realizada polo equipo técnico de

traballo sobre as respostas obtidas a través das entrevistas.


14


Tratamento da información. Metodoloxía de análise de datos

Unha vez realizada a entrevista, a primeira análise fíxose en base a

lectura como instrumento de recompilación de información: texto escrito e

gravado ou texto propio. Para a análise, empregouse un enfoque narrativo,

con interpretación do discurso, seguindo as premisas seguintes:

� Transcrición, no seu caso, da entrevista

� Lectura das transcricións de cada entrevista e codificación.

� Unha vez codificado, unión dos fragmentos de cada bloque.

� Integración local: reclasificación do material e interpretación.

� Integración final: unión de tódalas secciones de maneira coherente.

Deste modo, unificáronse as respostas en función do apartado do

estudo e tívose en conta para a elaboración posterior dos diversos informes

que caracterizan o proxecto.

2. FASE DE DESENVOLVEMENTO DO ESTUDO

Nesta fase procedeuse a análise da información recollida na fase

anterior a través da consulta de fontes documentais e das entrevistas e a

súa posterior verificación mediante a validación on-line. Esta análise

estruturouse nas seguintes cuestións:


15


Descrición da Inspección Técnica de Edificacións

ITEMS A ANALIZAR TÉCNICAS DE RECOLLIDA DE

DATOS

Finalidade da ITE

Características

Normativa autonómica e municipal

O papel das Áreas/Xerencias Municipais de Urbanismo

Os Rexistros de Edificios ou ITE

Fontes documentais e arquivísticas

Mercados definidos pola ITE


DATOS

Obrigados a realiza-la inspección

Persoal capacitado para levar a cabo a ITE

Ámbito xeográfico da ITE

Edificios suxeitos á inspección

Dimensión temporal da ITE


Entrevistas en profundidade

Procedemento da Inspección Técnica de Edificacións


DATOS

Forma e prazos da ITE

Resultados da inspección

Incumprimento da ITE

Contratación do persoal técnico competente

Axudas para a realización da ITE


Entrevistas en profundade


16


Implantación da Inspección Técnica de Edificacións


DATOS

Difusión da ITE

Situación da ITE nos municipios galegos

A ITE en España



Competencia no mercado da ITE


DATOS

Órganos da Defensa da Competencia

Diagnóstico da competencia

Identificación de condutas restritivas da competencia

Demandas do mercado



Validación on-line

Validación on-line de resultados

A información obtida na investigación validouse a través da

realización dunha validación final on-line. Esta técnica cualitativa, de

carácter interno, consistiu na consulta vía Internet a unha serie de axentes

e profesionais sobre os contidos obtidos na investigación, así como para a

recollida de información complementaria derivada da súa opinión. Neste

senso, procedeuse á realización dunha validación on-line cara ao final do

estudo, para contrasta-la información obtida.


17


Para a aplicación desta técnica empregouse un cuestionario de

validación on-line (vía e-mail) composto por hipóteses da investigación que

se difundiron a través dunha única circulación, co obxectivo de obter varios

puntos de vista sobre os aspectos propios a debater en cada unha das fases

de análise ás que foron asignadas. Esta metodoloxía está fundamentada

teoricamente no Método Delphi, pero con importantes peculiaridades,

evitando así a complexidade que supón a aplicación literal deste método.

Neste caso fíxose unha única circulación e non varias, que é o que

caracteriza o Delphi pero si se traballa cun cuestionario que recolle

hipóteses e existe o anonimato entre os participantes.

Participaron nesta validación algúns dos axentes e profesionais

participantes nas entrevistas. Este grupo de colaboradores, composto por 7

persoas, englobou a Representantes dos Concellos e Colexios Profesionais

colaboradores e profesionais do mercado da Inspección Técnica de

Edificacións.

Tratouse dunha única circulación onde este grupo de axentes e

profesionais participaron activamente na validación, ademais de aportar

outros posibles puntos de vistas ou suxestións sobre a materia de estudo,

reforzando a información obtida co emprego da outra metodoloxía

(entrevistas). O cuestionario enviouse aos participantes, así como un

dossier cos informes parciais para a súa validación a través do cuestionario.

Tratamento da información. Metodoloxía de análise de datos

Logo de recibi-las respostas e comentarios do grupo de axentes e

profesionais partícipes na validación, realizouse a análise de contidos de

cada cuestionario retornado e elaborouse un informe final coas conclusións

desta ferramenta, para posteriormente incluí-la información obtida nos

diferentes informes que caracterizan o estudo. Asimesmo, no seu caso,

procedeuse á corrección das desviacións detectadas e comentadas polo

grupo de validación.


18


3. FASE DE CONCLUSIÓNS

Terceira e última fase do estudo na que se redactou o informe final da

constextualización do sistema da ITE e a diagnose da competencia no

mesmo, mediante o deseño da ferramenta PMI (Plus, Minus, Interesting),

configurando así o principal produto do estudo.


19


Delimitación do Ámbito de Estudo


20


3. Delimitación do Ámbito de Estudo

3.1. Definición da Inspección Técnica de Edificacións

Tal como se recolle no artigo 47 da Constitución Española, tódolos

cidadáns teñen o dereito a dispor dunha vivenda digna e axeitada,

dándoselle autoridade aos poderes públicos para promove-las condiciones

necesarias e establecer as normas axeitadas para conseguilo.

Un dos grandes obxectivos é conseguir a concienciación cidadá neste

aspecto, conseguir que os propietarios das vivendas e construcións se

preocupen polo estado de conservación e rehabilitación das súas

propiedades. Esta cuestión é de importancia fundamental na mellora da

imaxe urbanística dunha poboación ou rexión e da súa calidade de vida.

Un dos instrumentos que contribúen a consecución deste obxectivo e

que se configura como medida de control do deber de conservación e

rehabilitación, é a Inspección Técnica de Edificacións (ITE), regulada

mediante normativa autonómica e ordenanza municipal, tal como se

describirá máis adiante. Trátase dunha inspección periódica que deben

pasar tódolos edificios, calquera que sexa o seu uso (vivendas, oficinas,

industrial, etc.), en función da súa antigüidade para comproba-las súas

condicións de seguridade, conservación e ornato público.

Esta inspección permitirá mellora-la situación dos inmobles,

acometendo as medidas correctoras para velar pola seguridade das persoas

e contribuíndo tamén a apoiar aos futuros usuarios de vivendas de certa

antigüidade ou rehabilitadas.

A ITE non está totalmente definida como actividade na Clasificación

Nacional de Actividades Económicas (CNAE-93), xa que a obrigación de

cumprila foi recollida no marco normativo das Comunidades Autónomas


21


españolas recentemente (dende o ano 2000). Polas súas características,

que se analizarán ao longo deste informe, esta actividade pode vir definida

dentro da agrupación Outras Actividades Empresariais, cos subcódigos nº

74201 e/ou 74302, ao recollerse neles, respectivamente, os servizos de

asesoría técnica de arquitectura e outros servizos de análise técnica, tales

como control técnico da construción, homologación de vehículos, plantas,

etc. (ver notas CNAE ao pé da páxina). Ademais, xunto a Outros ensaios

e análises técnicas, atópase tamén a Inspección Técnica de Vehículos,

servizo moi similar á Inspección Técnica de Edificacións.

CNAE-93 ACTIVIDADES

74 Outras Actividades Empresariais

741

Actividades xurídicas, de contabilidade, auditoría, asesoría fiscal,

estudos de mercado, etc

742 Servizos técnicos de arquitectura e enxeñería e outras

actividades relacionadas co asesoramento técnico

7420 Servizos técnicos de arquitectura e enxeñería e outras

actividades relacionadas co asesoramento técnico

74201 Servizos técnicos de arquitectura1

74202 Servizos técnicos de enxeñería

74203 Servizos técnicos de cartografía e topografía

74204 Outros servizos técnicos

Fonte: Clasificación Nacional de Actividades Económicas do INE

1 Esta subclase comprende:

− os servizos de asesoría técnica de arquitectura:

• a proxección de edificios e de plans de construción

• a supervisión da construción

• a ordenación urbana e a planificación paisaxística e de xardíns

Esta subclase non comprende a decoración de interiores (CNAE 74.841)


22


CNAE-93 ACTIVIDADES

74 Outras Actividades Empresariais (continuación)

743 Ensaios e análises técnicas

7430 Ensaios e análises técnicas

74301 Inspección técnica de vehículos

74302 Outros ensaios e análises técnicas2

744 Publicidade

745 Selección e colocación de persoal

746 Servizos de investigación e seguridade

747 Actividades industriais de limpeza

748 Actividades empresariais diversas

Fonte: Clasificación Nacional de Actividades Económicas do INE

2 Esta subclase comprende:

− a medición da pureza da auga ou aire, da radioactividade; a análise da contaminación potencial por emisión de fumes ou augas residuais, etc.

− as análises no campo da alimentación, incluídos as análises veterinarias e o control relacionado coa produción alimentaria

− os servizos de auditoría e certificación medioambiental, de riscos laborais e de xestión da calidade

− a realización de probas de resistencia de materiais e outros obxectos

− o control técnico de construción

− a homologación de barcos, aeronaves, vehículos motorizados, contenedores presurizados, plantas nucleares, etc.

Esta subclase non comprende os servizos de consultaría de riscos laborais e medioambientais (CNAE 74.141)


23


� Principais Características da Inspección Técnica de

Edificacións

Como xa se expuxo, enténdese por Inspección Técnica de Edificacións

a inspección a cal deben estar sometidos tódolos edificios e construcións,

segundo unha determinada antigüidade, para velar polo seu estado de

conservación.

Este estado concretase no mantemento das condicións básicas de

seguridade, estabilidade, estanquidade e consolidación das estruturas, así

como as súas condicións de habitabilidade, en función do seu destino ou

uso, entendidas como:

- Seguridade, estabilidade e consolidación da estrutura do

inmoble, de maneira que non se produzan nel danos que

comprometan a resistencia mecánica do mesmo e a súa

estabilidade.

- Seguridade e estabilidade dos elementos construtivos do edificio

ou construción e cuxo estado poida supor un risco para a

seguridade pública (chemineas, varandas, cornixas, elementos

ornamentais, etc.).

- Estanquidade ou impermeabilidade fronte á auga na fachada,

cuberta e terreo, que poidan prexudicar a habitabilidade no

inmoble e supor a falta de seguridade na edificación.

- Estanquidade e correcto funcionamento das redes de fontanería

e saneamento.


24


En conclusión, os aspectos ou elementos nos que se centra a

inspección técnica son basicamente os seguintes:

a) Estado xeral da estrutura e cimentación

b) Estado xeral das fachadas interiores, exteriores, medianeiras e

outros paramentos, en especial os elementos que poidan supor un

perigo para a vía pública (petos de terrazas ou placas, etc.), así

como as patoloxías que poden afectar á integridade da edificación

(fisuras, humidades…)

c) Estado xeral de conservación de cubertas e azoteas.

d) Estado das redes xerais de electricidade, fontanería e saneamento

do edificio ou construción.

e) Situación urbanística do inmoble en relación co Plan Xeral de

Urbanismo do Municipio (PXOM).

f) Elementos comúns: portais, escaleiras, …

Esta inspección periódica deberá permitir coñecer se as edificacións

están sendo correctamente conservadas ou se presentan certos síntomas

claros que indiquen unha certa perigosidade nas mesmas. Configurase así

nun medio preventivo e de fomento, evitando riscos innecesarios e

mellorando a identidade urbana dun municipio.


25


3.2. Normativa Reguladora da ITE: As Ordenanzas

Municipais

A Inspección Técnica de Edificacións configurase basicamente na

normativa urbanística autonómica e nas ordenanzas municipais, como

ferramentas para impulsar a prevención e conservación do patrimonio

arquitectónico dunha poboación. Sen embargo, tamén na normativa estatal

se concreta o deber de conservación.

Deste modo, no artigo 9 da Ley 8/2007 de 28 de mayo, del suelo (nº

128, Boletín Oficial del Estado del 29 mayo de 2007), que modifica a Ley

6/98, exponse que o dereito de propiedade do solo comprende o deber de

conservalo en condicións de seguridade, salubridade e accesibilidade,

acometendo traballos de mellora e rehabilitación se é necesario para a súa

conservación. Tamén noutras lexislacións, como a que regula a Comunidade

de Propietarios (Ley 49/1960, de 21 de julio, de Propiedad Horizontal, coas

modificacións introducidas pola Ley 8/1999, de 6 de abril) e a Ley 38/1999,

de 5 de noviembre, de Ordenación de la Edificación (LOE), entre outras,

expresan esta obriga.

Para a regulación autonómica da Inspección Técnica de Edificacións

pódese remitir a Ley 9/2002, do 30 de decembro, de Ordenación

Urbanística e protección do medio rural de Galicia (Diario Oficial de Galicia

do 31 de decembro de 2002)3, onde no artigo 9 recollese a obriga dos

propietarios dos terreos, construcións, edificios e instalacións de mantelos

en condicións de funcionabilidade, seguridade, salubridade, ornato público e

habitabilidade. Tamén no artigo 199 se recorda este deber de conservación

dos propietarios e a obriga dos Concellos de ordenar, de oficio ou a

instancia do interesado, a execución de obras necesarias para a

conservación das mesmas.

3 En adiante LOUGA


26


Por outro lado, o artigo 200 reflicta o deber dos Concellos galegos de

regular mediante ordenanza municipal a obriga de inspección periódica das

edificacións para determina-lo seu estado de conservación. Sen embargo,

non se expón ningún prazo concreto para o cumprimento deste compromiso

e segundo as fontes consultadas por Ideara S.L. á Consellería de Política

Territorial, Obras Públicas e Transportes da Xunta de Galicia, tampouco se

realiza por parte da Administración Autonómica ningún tipo de control da

súa consecución. Dun modo xeral e segundo a Consellería, a comprobación

do acatamento destas normas compete ás Administración Locais.

Nesta normativa establécese que estas ordenanzas municipais

albergarán as edificacións que están suxeitas á ITE en función da súa

antigüidade, incluíndo sempre aquelas catalogadas ou de antigüidade

superior a 50 anos. Asimesmo, recollerán os prazos e as condicións nas que

se realizará a ITE e o tipo de profesionais facultados para levala a cabo.

Tamén englóbase neste artigo, modificado pola Ley 15/2004, do 29 de

decembro, de modificación da Ley 9/2002, do 30 de decembro, de

Ordenación Urbanística e protección do medio rural de Galicia (páx. 18.533,

nº 254, Diario Oficial de Galicia do 31 de decembro de 2004), que o

facultativo consigne os resultados da inspección nun certificado, con copia

ao Concello e ao Colexio Profesional correspondente, onde describirá os

estragos apreciados no inmoble, as súas posibles causas e as medidas

recomendadas para asegura-la estabilidade e seguridade da edificación ou

as súas condicións de habitabilidade.

No caso do incumprimento da inspección periódica polo obrigado, o

Concello a realizará subsidiariamente ou mediante execución forzosa coa

imposición de multas de 300 a 6.000 euros, como describe o artigo

220.1.a) da LOUGA.


27


� As Ordenanzas Municipais

A LOUGA recolle o deber dos Concellos galegos de regular mediante

ordenanza municipal a obriga de inspección periódica das edificacións. Ata

este momento, soamente existen en Galicia catro Concellos que recollen

nunha ordenanza municipal o regulamento da ITE. Estes Concellos son os

de Lugo, A Coruña, Vigo e Cangas de Morrazo, estes dous últimos na

provincia de Pontevedra. Atopamos que o Concello de Santiago de

Compostela, nas datas de elaboración deste informe, está inmerso na fase

de redacción da ordenanza municipal conducente a regulación desta obriga.

En Pontevedra existe unha inspección parcial dos inmobles, regulada

pola Ordenanza municipal reguladora das Medidas de Conservación e de

Seguridade nos Elementos Exteriores das Edificacións (páxs. 9-13, nº 246,

Boletín Oficial da Provincia de Pontevedra do 27 de decembro de 1999),

afectando soamente os seus elementos exteriores (cuberta e fachada), de

igual modo que acontece no Concello de Barcelona. Analizando a ordenanza

pontevedresa pódese concluír que non é en realidade unha ITE senón outro

tipo de inspección, xa que non cumpre o relatado no artigo 200 da LOUGA

sobre as ordenanzas reguladoras da ITE.

“Esta ordenanza establecerá as edificacións suxeitas a esta obriga en

función da súa antigüidade e en todo caso, incluirán tódalas

edificacións catalogadas ou de antigüidade superior a cincuenta

anos...” (art. 200.1)

“Dito facultativo consignará (...) as medidas prioritarias recomendables

para asegurar a súa estabilidade, seguridade, estanquidade e

consolidación estruturais ou para manter ou rehabilitar as súas

dependencias en condicións de habitabilidade ou uso efectivo...” (art.

200.2)

En Pontevedra a inspección das fachadas e cubertas afecta soamente

aos edificios ou construcións con elementos á vía pública e con


28


independencia da súa antigüidade. Asimesmo, esta inspección ao revisar

soamente os elementos exteriores non asegura as condicións de

habitabilidade do inmoble. Estas características non se adaptan ao relatado

no artigo 200.

• A Ordenanza do Concello de A Coruña

En A Coruña, a iniciativa parte no ano 2002 da Sección de Ruínas da

Área de Urbanismo, que despois de moitos anos de experiencia sobre as

deficiencias dos inmobles e tras coñecer o acontecido coa primeira

ordenanza de Madrid (derrogada por falta de respaldo legal a nivel

autonómico ao tratarse dunha obriga onerosa imposta aos propietarios),

propuxo á Área de Urbanismo a necesidade de implantar a ITE, con

cobertura xurídica, para controlar e previr eses danos nos edificios e

construcións antes que actuar cando sexan xa un problema.

Con esta finalidade e realizándose naquel momento as reunións para a

elaboración da lei autonómica do solo, propúxose esta iniciativa mediante o

representante que o Concello de A Coruña tiña nesas reunións. Deste modo

esta proposta quedaría reflectida na lexislación autonómica como base

xurídica para podela aplicar.

Polo tanto, a partir da revisión das ITEs de varios Concellos españois,

en marzo de 2004 aprobouse a Ordenanza sobre Conservación de Edificios e

Ruínas (Boletín Oficial da Provincia de A Coruña do 15 de marzo de 2004),

que regulaba a ITE no seu Título II, tal e como explicaba na entrevista un

dos representantes entrevistados da Área de Urbanismo coruñesa sobre a

elaboración da normativa.

“ …baseándonos en varias ITES de España, casos ya aplicados como

Zaragoza, Madrid, Alcobendas, Valencia, (…) recogímos lo interesante

para nuestras circunstancias de ciudad”.


29


Esta ordenanza expoñía a obriga de realiza-la ITE, na primeira fase,

por parte dos propietarios das edificacións englobadas no PEPRI4. No

municipio de A Coruña o PEPRI facía referencia soamente aos ámbitos da

Cidade Vella e Pescadería.

Sen embargo, no ano 2006 declaráronse tres novas áreas de

rehabilitación preferente (Sagrada Familia, Grupo de Vivendas do Carmen e

Fernández Latorre), unha das razóns que fixo necesaria a modificación e

derrogación da ordenanza anterior a través da aprobación da Ordenanza de

Conservación e Rehabilitación de Inmobles, de 30 de outubro de 2006 (nº

264, Boletín Oficial da Provincia de A Coruña do 17 de novembro de 2006),

regulando a ITE no seu Título III.

• A Ordenanza do Concello de Lugo

Despois da celebración dunha serie de reunións con diferentes

colectivos afectados polo regulamento (colexios profesionais, asociacións de

construtores, asociacións de veciños, etc.) para obter un texto co máximo

consenso, o 3 de marzo de 2003 o Concello de Lugo aprobou a Ordenanza

sobre conservación, rehabilitación e estado ruinoso das edificacións (nº 231,

Boletín Oficial da Provincia de Lugo do 8 de outubro de 2003), regulando a

ITE no capítulo 3 do Título I.

O Concello lugués e en concreto, a Oficina Municipal de Rehabilitación

e o Servizo Municipal de Urbanismo, vendo o estado do patrimonio

arquitectónico e urbano que caracteriza a cidade de Lugo, con numerosos

edificios catalogados e suxeitos ao entorno da Muralla (declarada Patrimonio

da Humanidade), tivo unha importante preocupación pola conservación

destes valores e do resto das edificacións do municipio. Por este motivo e

en cumprimento do disposto polo artigo 200 da LOUGA procedeu a

elaboración deste texto a partir da revisión das ordenanzas publicadas

noutros Concellos. Asimesmo, aproveitou unha iniciativa da Unión Europea

4 Plan Especial de Protección e Reforma Interior


30


Ordenanza sobre Conservación, Rehabilitación e Estado Ruinoso Edificacións de

Lugo

Marzo 2003

Ordenanza sobre Conservación e Rehabilitación de Inmobles de A Coruña

Outubro 2006

Ordenanza sobre Conservación de Edificios e Ruinas de A Coruña

Marzo 2004

Ordenanza Municipal

Reguladora da ITE de Vigo

Abril 2005

Ordenanza de ITE de Cangas

Febreiro 2006

para proceder ao estudo do despoboamento das cidades con monumentos

declarados Patrimonio da Humanidade, sendo preciso para face-lo referido

estudo efectua-las inspeccións técnicas dos edificios establecidos na area a

estudar, tendo como conclusión poder realizar estas inspeccións de forma

gratuíta, sen gasto para os obrigados.

• A Ordenanza do Concello de Vigo e Cangas de Morrazo

O Concello de Vigo acolléndose o artigo 200 da LOUGA, o 1 de abril de

2005 aprobou a Ordenanza Municipal reguladora da Inspección Técnica de

Edificacións (ITE) (nº 93, Boletín Oficial da Provincia de Pontevedra do 16

de maio de 2005), con entrada en vigor o 1 de xaneiro de 2006. Neste

caso, todo o articulado fai referencia íntegra a este tipo de inspección, como

no caso do Concello de Cangas, quen aprobou o 25 de febreiro de 2006 a

Ordenanza de Inspección Técnica de Edificacións (nº 126, Boletín Oficial da

Provincia de Pontevedra do 3 de xullo de 2006).

Figura 2. Calendario Ordenanzas Municipais


Cada unha destas ordenanzas municipais engloban, respecto o

regulamento da ITE, as seguintes cuestións que se desenvolverán con máis

detalle máis adiante:

- Obrigados a realiza-la ITE

- Edificios suxeitos a inspección


31


- Capacitados para realizar a inspección

- O Informe de Inspección Técnica: contido, forma e prazo de

presentación

- Rexistro da ITE e outros documentos relacionados coa ITE

- Consecuencias do incumprimento da inspección, informe

desfavorable e réxime sancionador

- A inspección subsidiaria do Concello

- Axudas destinadas a esta obriga


32


3.3. Os Servizos Municipais da ITE

Para o cumprimento destas ordenanzas municipais aprobadas nos

municipios, é función dos Concellos utiliza-los mecanismos xurídicos e os

medios máis idóneos, tanto para forzar aos propietarios como para

incentivar este cumprimento, colaborando cos obrigados nas tarefas máis

difíciles.

Para elo, creáronse dentro do Concello, ou ben uns servizos municipais

específicos para controla-lo cumprimento desta inspección ou definíronse

unhas competencias concretas, levándose a cabo nalgún dos servizos

municipais xa existentes.

No primeiro caso, temos por exemplo,

no Concello de Vigo, o Servizo de Inspección

Técnica de Edificacións, como órgano público

de ámbito local e dependente da Xerencia

Municipal de Urbanismo. Para este Concello,

a supervisión da ITE facía necesario dispor

de maiores recursos materiais e humanos, o

que levou a creación deste novo órgano

administrativo.

Sen embargo, e partindo de organizacións municipais xa existentes,

son a Sección de Ruínas e a Oficina Municipal de Rehabilitación e o Servizo

de Disciplina Urbanística da Área de Urbanismo dos Concellos de A Coruña e

de Lugo respectivamente, os que asumen estas novas tarefas relacionadas

coa ITE, prescindindo da creación de novos órganos administrativos. No

caso do Concello de Cangas, por mor do seu tamaño máis reducido, é

directamente a Área de Urbanismo mediante os seus arquitectos

municipais, a encargada de supervisa-la inspección.

Oficina ITE. Xerencia Municipal de Urbanismo do Concello de Vigo


33


O tamaño do equipo que conforman estes Servizos varía dun Concello

a outro, quedando patente na maior ou menor axilidade dos traballos. De

tódolos modos, o equipo ven composto esencialmente por un profesional do

ámbito da Construción (Arquitecto, Arquitecto técnico ou Aparellador

Municipal) e un Xurídico.

Entre as funcións principais destes Servizos encontramos as seguintes:

- Preparación da base de datos de edificacións suxeitas á ITE.

- Supervisión e tramitación de cada un dos Informes de ITE

presentados.

- Validación de cada Informe, incluíndo a data de presentación do

mesmo e da Ficha Técnica e o seu contido no Rexistro de ITE.

- Control do incumprimento de presentación do Informe ITE no

seu prazo, procedendo o seu requirimento previo e a

tramitación, de selo caso, da sanción por incumprimento da

presentación correspondente.

- Verificación da realización de obras, no caso de informes

desfavorables.

- No caso de incumprimento de realización de ditas obras,

realización do requirimento previo e tramitación, no seu caso,

dos expedientes de orde de execución forzosa da obra polo

incumprimento.

- Realización da inspección subsidiaria de oficio, a custo dos

obrigados, por incumprimento do seu deber de realiza-la ITE.


34


� O Rexistro de ITE ou Rexistro de Edificios

O Rexistro de ITE, ou Rexistro de Edificios nos Concellos de A

Coruña e Lugo, trátase dun rexistro informático centralizado, dependente da

Área/Xerencia de Urbanismo de cada Concello, dos edificios e construcións

suxeitos á inspección técnica, coa finalidade de realizar o control do

cumprimento da obriga.

Neste rexistro recompílase a data de presentación e contido de cada

un dos Informes ITE presentados e as súas correspondentes Fichas Técnicas

de Edificación, este último documento soamente existente como tal nos

Concellos de Vigo, Cangas e Lugo.

A información a recoller neste Rexistro ven sendo xeralmente:

a) Emprazamento, características e nivel de protección do inmoble, no

seu caso.

b) Data de construción ou, en defecto, ano aproximado.

c) ITEs realizadas e o seu resultado, figurando a subsanación das

deficiencias atopadas.

d) Descrición das ordes de execución ditadas.

e) Reportaxe fotográfica do estado do edificio (Lugo).

Etc.

Hai que destaca-lo caso do Rexistro de Edificios do Concello de A

Coruña, que a ordenanza divide en dúas seccións. A primeira faría

referencia soamente os datos de aquelas edificacións que obtiveran informe

favorable da inspección realizada, así como os que executaran obras como

resultado dun informe ITE desfavorable. Na sección segunda, recolleríase

datos dos edificios que tiveran un resultado desfavorable ou aqueles que


35


non presenten en tempo ou forma o informe ITE. Na actualidade o Concello

funde as dúas seccións en unha soa.

Os datos que se acumulan no Rexistro serán de carácter público aos

efectos estatísticos e informativos, respectando o recollido na normativa de

protección de datos de carácter persoal e do procedemento administrativo

común5. A información pública sobre os edificios recollidos neste Rexistro fai

referencia os datos da edificación da que o solicitante é parte interesada

(propietario, comunidade de veciños…), respectándose, desde modo, a

protección de datos de carácter persoal. Segundo confirmación dos

representantes dos Concellos entrevistados soamente ás partes interesadas

poderáselle aportar información sobre o expediente do inmoble suxeito a

inspección.

5 Ley Orgánica 15/1999, del 13 de diciembre, de Protección de datos de carácter personal y Ley 30/1992, de 26 de noviembre, de Régimen jurídico de las Administraciones Públicas y del Procedimiento Administrativo Común


36


Contextualización dos mercados da ITE


37


4. Contextualización dos Mercados da ITE

4.1. Análise da Demanda: Obrigados

Segundo as ordenanzas municipais, os obrigados a realiza-la

inspección son os propietarios, persoas físicas ou xurídicas, titulares de

calquera tipo de edificacións situadas no termo municipal correspondente a

ordenanza, con independencia do seu uso ou destino final (vivenda,

oficinas, industrial, comercial, etc). Exceptúanse as edificacións con

declaración firme de ruína e tamén as que están sometidas a expediente

contraditorio de ruína a espera de resolución firme. Na situación de existir

herdeiros, a obriga corresponde a comunidade hereditaria, que é a que se

constitúe mentres non exista a partición correspondente. Inclúense tamén

as administracións públicas, sempre e cando sexan titulares do inmoble.

Cando as vivendas ou locais estean integrados nunha comunidade de

propietarios, o deber de inspección corresponde a propia comunidade. No

Concello de Cangas, de non facelo a comunidade, responderán

subsidiariamente cada un dos propietarios na parte proporcional á cota que

teñan na comunidade.

Na ordenanza de Lugo, clarifícase que en defecto de que os

propietarios non cumpran coa súa obriga poden presenta-la inspección

calquera outro titular lexítimo dun dereito sobre a edificación (arrendatario,

usufructurario, etc.) no prazo dun ano, no caso de incumprimento do prazo

xeral, e no prazo de 6 meses no caso de incumprimento do prazo específico.


38


Esta obrigatoriedade aos propietarios ten, como se expuxo no capítulo

3, por un lado, a finalidade de establecer na cidadanía unha preocupación

pola conservación da propiedade e por outro lado, unha finalidade

preventiva que procura evitar:

- posibles anomalías ou deficiencias nas estruturas dos inmobles que

poidan supoñer un perigo para os inquilinos, residentes e propietarios

dos mesmos, así como para os transeúntes.

- reparacións máis complexas e custosas se estas se demoran.

� A Obriga Subsidiaria dos Concellos

No caso de incumprimento da obriga de realiza-la ITE por parte do

propietario da edificación, ou titular lexítimo dun dereito sobre a mesma no

Concello de Lugo, no prazo ou forma establecidos, e despois de ser

requirido polo Concello, este poderá efectuala de oficio e a costa do

obrigado, ademais de emprender unha sanción sobre el pola súa infracción.

Neste caso, o Concello comunicará ao obrigado a identidade do técnico ou

Colexio (Lugo), que realizará a inspección e o custe estimado da súa

intervención.

Para a execución da inspección subsidiaria as ordenanzas recollen que

os Concellos poderán concertar ou non convenios cos Colexios Profesionais

para que estes realicen a inspección técnica, como se analizará no capítulo

5. A posibilidade de establecer convenios de colaboración cos Colexios é

unha opción que xa ven recollida no artigo 7.3. da Lei 11/2001, do 18 de

setembro, de colexios profesionais da Comunidade Autónoma de Galicia (nº

253, Diario Oficial de Galicia do 22 de outubro de 2001), no que di que a

Administración

“...poderá subscribir convenios de colaboración cos Colexios

Profesionais para a realización de actividades de interese común e para


39


a promoción de actuacións orientadas á defensa do interese público e,

en especial, dos usuarios dos servizos profesionais dos colexiados”.


40


4.2. Análise da Oferta: Os Profesionais Capacitados

Esta inspección periódica debe levarse a cabo por profesionais titulados

e legalmente facultados para a realización desta inspección e no caso de A

Coruña, pódese tamén contratar a unha entidade de inspección técnica

rexistrada e homologada pola Consellería competente en materia de

ordenación urbanística (no momento de facer esta consulta ao Concello, na

Xunta aínda non existe esta homologación)

A competencia legal do profesional para efectua-la ITE ven recollido na

Ley 38/1999, de 5 de noviembre, de Ordenación de la Edificación

(LOE)(Boletín Oficial del Estado de 6 de noviembre de 1999) e acreditase

mediante o visado colexial do Informe da ITE por parte do Colexio

Profesional do técnico facultativo (ver procedemento da Inspección Técnica

de Edificacións no capítulo 5). Como se pode concluír, é requisito

imprescindible do profesional estar colexiado nun Colexio Profesional pero

en ningún momento se especifica na normativa a territorialidade do

profesional ou Colexio.

Segundo regulamento dos Colexios Profesionais, estes soamente

poden visa-los traballos realizados no ámbito territorial onde teñen

competencia. Polo tanto están facultados para a realización da ITE os

profesionais dos Colexios con competencias nos territorios onde existe

ordenanza municipal (competencia autonómica ou provincial), que se

explicará máis adiante, pero tamén os profesionais doutros Colexios do

país, o abeiro do artigo 2.3. da Lei 11/2001 de colexios profesionais da

Comunidade Autónoma de Galicia.

“...Cando unha profesión se organice por Colexios territoriais, bastará

a incorporación a un só deles, que será o do domicilio profesional único

ou principal, sen que poidan esixi-los Colexios nos que no seu ámbito

territorial non radique o dito domicilio habilitación ningunha nin o


41


pagamento de contraprestacións económicas distintas daquelas que

esixan habitualmente aos seus colexiados pola prestación dos servizos

dos que sexan beneficiarios e que non se atopen cubertos pola cuona

colexial...”

Neste senso, os propietarios das edificacións, ou o Concello de forma

subsidiaria, deben acometerlle a un técnico competente na materia, ou no

caso de A Coruña a unha entidade de inspección técnica, a realización da

ITE dirixida a determina-lo estado de conservación do inmoble ou as obras

de conservación ou, de selo caso, de rehabilitación que fosen precisas.

Queda de manifesto, unha falta de

concreción nesta cuestión, xa que en ningún

momento se deixa especificado cales son en

realidade os profesionais capacitados para a

realización da ITE. Normalmente, esta inspección

ven sendo desenvolvida polos profesionais do

ámbito da Arquitectura (arquitecto e arquitecto técnico ou aparellador). Sen

embargo, tamén os enxeñeiros superiores ou enxeñeiros técnicos industriais

poden realizala, especialmente naqueles ámbitos da súa actividade (naves,

construcións industriais, instalacións metálicas...), tal como se recolle no

art.2 da LOE.

Dende o seu comezo, nos Concellos de A Coruña, Lugo e Vigo soen ser

os arquitectos e arquitectos técnicos ou aparelladores os que realizan a ITE

ao abeiro do tipo de construcións suxeitas a inspección ata o momento

(edificios catalogados6, edificacións construídas antes de 1940). Asimesmo,

estes profesionais teñen un ámbito de actividade maior que o enxeñeiro

superior ou enxeñeiro técnico industrial, razón pola que é este tipo de

profesional ao que se acude xeralmente para a realización da ITE. Por este

motivo, neste informe, analizarase en maior profundidade estas dúas

profesións.

6 Neste Concellos non hai naves e construcións de uso industrial catalogados


42


Segundo o artigo 1.3. da Ley 53/1984, del 26 de diciembre, de

incompatibilidades del personal al servicio de las Administraciones Públicas.

(nº 4, Boletín Oficial del Estado de 4 de enero de 1985), no caso dos

profesionais municipais (arquitecto ou arquitecto técnico/aparellador

municipal) existe unha clara incompatibilidade para o exercicio desta

actividade cara os propietarios. Están exercendo no ámbito privado unha

actividade que se está controlando dende o ámbito público. Sen embargo, si

poden en caso de excedencia, xa que desta forma o profesional xa non

traballa para o Concello durante ese período. Asimesmo, no caso da

inspección subsidiaria a ordenanza do Concello de Cangas outorga a

posibilidade de que esta poda ser efectuada polos técnicos do Concello, que

neste caso si é posible xa que non vulnera a lei.

En canto a responsabilidade civil ou penal dos profesionais no exercicio

desta actividade, actualmente non está nada definido. Existe tamén un

baldío nesta cuestión. Segundo o traballo de campo, estes profesionais

contan cun seguro de responsabilidade civil para o exercicio da súa

profesión. Sen embargo, a ITE faise normalmente de modo visual, como se

explica no capítulo do procedemento da ITE, sen estudos máis específicos, o

suficientemente apoiados con métodos técnicos, o que leva non poder

asegurar que o diagnóstico da inspección é totalmente fiable. Trátase dun

tema moi delicado, no que aínda non se determinou ata onde chega a

responsabilidade dos técnicos.

• O Arquitecto

O Arquitecto é un dos profesionais encargados de planificar, deseñar e

supervisar a construción de edificios en base ás necesidades urbanísticas e

dos usuarios. Dada a relevancia que supoñen as decisións que debe tomar

este profesional e as implicacións económicas, técnicas e de seguridade que

leva, nalgúns países esta profesión está regulada legalmente. Para acceder

a esta profesión é necesario superar uns estudos especializados de 5 anos

nas Escolas Técnicas Superiores de Arquitectura (en Galicia, soamente en A

Coruña) e unha formación práctica.


43


Os arquitectos deseñan unha gran variedade de construcións

(vivendas, oficinas, centros comerciais, universidades, hospitais, etc),

dende as instalacións (acondicionamento, rede eléctrica, prevención

incendios...) ata o equipamento interno. Esta profesión tamén pode ser

desenvolvida na Administración Pública (Goberno Central, Autonómico ou

Municipal) como autónomo, como membro dun estudio de arquitectura ou

nunha empresa construtora.

• O Arquitecto técnico ou Aparellador

O título de Arquitecto técnico obtense despois de cursar a carreira

correspondente, de ciclo único de tres anos, nas Escolas Universitarias de

Arquitectura Técnica, en Galicia soamente sita na cidade de A Coruña.

A configuración da anterior profesión de aparellador xurdiu no ano

1935 co Decreto de Atribuciones, de 16 de julio, establecendo a

intervención obrigatoria desta figura en tódalas obras de arquitectura, como

axudante técnico das mesmas. Por outro lado, a Ley de Enseñanzas

Técnicas, de 20 de julio de 1957 configurou os estudos conducentes a esta

profesión, establecendo as especialidades de urbanismo, organización de

obras e instalacións.

A denominación do título de Arquitecto Técnico en execución de

obras, apareceu en España a partir da Ley de Reordenación de las

Enseñanzas Técnicas, de 29 de abril de 1964, integrándose os estudos na

Universidade a partir da Ley 14/1970, de 14 de agosto, e constituíndose as

Escolas Universitarias de Arquitectura técnica por decreto no ano 1972. En

virtude do Real Decreto 927/1992, de 17 de julio, estableceuse o título

universitario de Arquitecto técnico, sen a “coletilla”, e a aprobación das

Directrices xerais dos plans de estudos hoxe vixentes e conducentes a el.


44


Figura 3. Evolución da Profesión de Arquitecto técnico


Como se recolle no gráfico 1, nos últimos anos existiu unha evolución

positiva do número de arquitectos técnicos titulados na Comunidade de

Galicia, o que albisca un futuro positivo para esta profesión.

Gráfico 1. Evolución nº arquitectos técnicos titulados en Galicia

Fonte: elaboración propia a partir de datos da revista Deplano nº 9 do COAATAC

Na LOE estipúlanse as intervencións na edificación desta profesión,

onde se deixa claro o importante papel do arquitecto técnico ou aparellador

no sector da Construción, xa que intervén tanto no deseño e aplicación das

técnicas construtivas como no asesoramento na contratación e na selección

e compra de materiais, produtos e instalacións, obtención de autorizacións,

realización de estudos, medicións, control de calidade, etc. Asimesmo, leva

a cabo peritacións e valoracións de inmobles, levantamento de planos e

Aparece denominación titulación Arquitecto Técnico

en execución de obras

Configuración profesión Aparellador

Anos 30 Anos 70 Anos 90 Anos 50 Anos 60

Configuración estudos da profesión

Integración estudos na Universidade e constitución da

Escola Universitaria de Arquitectura

Técnica

Establecemento do Título de Arquitecto

técnico e as directrices do plan de

estudos universitarios vixente

166

140156

199

2002 2003 2004 2005


45


elaboración de informes sobre o estado de conservación e uso dos edificios,

onde incluímos á ITE.

Cabe subliña-lo destacado papel que xoga esta profesión nas

administracións públicas, xa que na maior parte das Comunidades

Autónomas e dos municipios españois e galegos, os servizos técnicos están

desempeñados por un arquitecto técnico ou aparellador.

� Os Colexios Profesionais

Trátanse de corporacións de dereito público con personalidade xurídica

propia que agrupa a determinados profesionais para defender os seus

intereses e para ordenar e velar pola actividade profesional correspondente

na sociedade. Os Colexios Profesionais involucrados na actividade da ITE

son xeralmente o Colexio de Arquitectos de Galicia (COAG) e o Colexio de

Aparelladores e Arquitectos Técnicos (COAAT).

O seu papel na ITE é fundamental, xa que en moitos dos municipios

con ordenanza municipal os Colexios Profesionais convértense en

impulsores da inspección de edificacións mediante a súa proposta aos

Concellos e a realización de xornadas de difusións da mesma á poboación

e/ou aos profesionais.

Asimesmo, participan no procedemento da ITE de dúas formas.

Realizado o Informe ITE polo técnico competente, o seu Colexio Profesional

encárgase de visar o mesmo antes da súa entrega no Concello. A

determinación de que Colexio debe visar estes documentos ven definida

pola competencia territorial do Colexio. Neste senso, no caso do COAG, este

ten un ámbito de actuación a nivel autonómico (con delegacións nas

principais cidades galegas) polo que calquera arquitecto da Comunidade

Autónoma de Galicia podería realiza-la ITE en calquera destes municipios

galegos e obter o visado dixital, de caracter centralizado. Sen embargo, no

caso do COAAT a competencia territorial é a nivel provincial, polo que


46


soamente o Colexio da provincia do municipio con ITE pode visar estes

documentos.

Para que un profesional poida realiza-la ITE fora do ámbito territorial

do seu Colexio terá que comunicarlle ao Colexio correspondente a súa

actuación no seu ámbito territorial. Por exemplo, un profesional colexiado

en Asturias poderá realiza-la ITE en Galicia prevía comunicación aos

Colexios galegos implicados.

Por outro lado, no caso de que o Concello teña que realiza-la

inspección de oficio este pode concertar convenios cos Colexios Profesionais

para a realización da mesma. Xeralmente, si se fan, concértanse cos

Colexios do municipio, xa que segundo os representantes dos Concellos

entrevistados o máis lóxico é facelo cos Colexios que operan nese territorio

pola súa comodidade.

• O Colexio de Arquitectos de Galicia (COAG)

Na busca dunha actividade de maior vinculación co seu territorio, no

ano 1973 creouse o Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia (COAG),

mediante a súa separación do antigo Colexio de León, Asturias e Galicia.

Actualmente, o COAG ten a súa sede en Santiago de Compostela e conta

con 7 delegacións no territorio galego: A Coruña, Ferrol, Santiago, Lugo,

Ourense, Pontevedra e Vigo.

As súas funcións e competencias, así como as bases da súa

organización, veñen reguladas nos estatutos aprobados polo Decreto

293/1999 de 28 de outubro, da Xunta de Galicia (Diario Oficial de Galicia de

16 de novembro de 1999) e a Lei 11/2001, de 18 de setembro, de Colexios

Profesionais da Comunidade Autónoma de Galicia (Diario Oficial de Galicia

de 28 de setembro de 2001).


47


Dende a súa creación, o COAG

desenrola no territorio galego unha

labor de servizo aos colexiados

(asesoramento xurídico e tecnolóxico,

formación, recursos de apoio ao

exercicio profesional, etc.) e á

Arquitectura, defendendo a súa práctica

como profesión e como actividade

vinculada á cultura e ás necesidades da

sociedade.

No COAG funcionan dúas agrupacións profesionais sectoriais: a

Agrupación de Arquitectos Peritos e Forenses e a Agrupación de Arquitectos

ao Servizo das Administracións Públicas en Galicia. Os seus órganos de

goberno encóntranse na Xunta de Goberno, para a xestión directiva do

COAG, e nas Xuntas Directivas, para rexer as delegacións territoriais, cada

unha das cales son apoiadas por tres comisións colexiais. Por outro lado, o

Consejo Superior de los Colegios Profesionales de Arquitectura de España

(CSCAE) representa aos Colexios e aos profesionais ante as corporacións

públicas e privadas e ante os organismos internacionais.

Sede COAG en Santiago


48


Figura 4. Órganos de Goberno do COAG


ESTRUTURA ORGANIZATIVA XERAL

XUNTA DIRECTIVA

Presidente Tesoureiro Secretario

ESTRUCTURA ORGANIZATIVA TERRITORIAL

XUNTA DE GOBERNO

Decano Presidente e Representante do COAG no CSCAE

Tesoureiro-Contador Secretario 5 Vogais

Presidentes das Delegacións do COAG

COMISIÓN DE CULTURA

COMISIÓN DE ASESORAMENTO TECNOLÓXICO

COMISIÓN DE PLANEAMENTO E MEDIO

AMBENTE

COMISIÓN DE CULTURA COMISIÓN DE ASESORAMENTO TECNOLÓXICO

COMISIÓN DE PLANEAMENTO E MEDIO

AMBENTE


49


• O Colexio de Aparelladores e Arquitectos Técnicos (COAAT)

Os COAATs, de ámbito provincial (un en cada provincia galega), son

corporacións de dereito público e forman parte do Consejo General de la

Arquitectura Técnica de España, con sede en Madrid e de ámbito nacional.

Os Colexios provinciais galegos a súa vez poden ter delegacións nas

principais cidades da provincia. A súa organización profesional está

representada por tres organismos:

Figura 5. Organización Profesional do COAAT


CONSEJO GENERAL DE LA ARQUITECTURA TÉCNICA DE ESPAÑA

Coordina e representa a profesión a nivel nacional e internacional

Participa en institucións de normalización, acreditación ou calidade

Participa en institucións internacionais relacionadas coa construción ou profesión

CONSEJOS AUTONÓMICOS

COAATs

Coordina a actividade dos seus Colexios e os representan na

Comunidade Autónoma

CONSELLO GALEGO DE COLEXIOS DE

APARELLADORES E ARQUITECTOS TÉCNICOS

COAAT Lugo

COAAT A Coruña

COAAT Ourense

COAAT Pontevedra


50


Cada Colexio encárgase de ordenar e

velar polo exercicio da profesión (ordenación

do exercicio, representación e defensa dos

intereses da profesión), asegurando que esta

contribúa ao progreso da sociedade. Por

outro lado, ocupase do visado dos traballos e

das documentacións técnicas, xestión de

honorarios, formación, asesoramento e apoio

xurídico e técnico, entre outros, dos seus

colexiados (Arquitectos técnicos e

Aparelladores que exercen a profesión no

ámbito provincial do Colexio).

En Galicia existen máis de 2.500 colexiados, atopándose o 80 % dos

mesmos nas provincias de A Coruña e Pontevedra (ver gráfico 2). O

Colexio de A Coruña alberga máis da metade dos colexiados galegos.

Gráfico 2. Distribución colexiados COAAT nas provincias galegas. Ano 2006

Fonte: elaboración propia a partir de datos da revista Deplano nº 9 do COAATAC

As súas funcións e competencias, así como as bases da súa

organización, veñen reguladas nos estatutos aprobados polo Real Decreto

542/2001, de 18 de mayo de 2001 (Boletín Oficial do Estado, nº 135 de 6

de julio de 2001) e na Lei 11/2001 de Colexios Profesionais.

Colexio de A Coruña

Lugo; 10,99%

Ourense; 9,05%

Pontevedra; 27,44%

A Coruña; 52,52%


51


Os seus órganos de goberno encóntranse na Xunta de Goberno, tal

como se expón a continuación:

Figura 6. Órganos de Goberno do COAAT


XUNTA DE GOBERNO

Presidente/a Secretario/a Tesoureiro/a Contador/a Vogais

COMISIÓNS E GRUPOS DE TRABALLO


52


4.3. Ámbito Xeográfico da ITE

Para detecta-lo grao de aplicación da normativa de Inspección Técnica

de Edificacións nos Concellos de Galicia, realizouse unha mostraxe

polietápica sobre o total dos 315 municipios galegos, que conta, por tanto,

con varias fases diferenciadas.

Coa falta de estatísticas oficiais que informen e resuman o nivel de

antigüidade das edificacións existentes en tódolos Concellos de Galicia

utilizouse, como criterio para a elección das unidades mostrais, o número

de edificacións existentes no Concello.

Considerouse que o número de edificacións era un criterio moito máis

axeitado que o de habitantes ou o de vivendas xa que así tratábase por

igual as primeiras residencias e as edificacións habituais ou ocasionalmente

baleiras. Ademais, grazas a este rexistro tamén se tiveron en conta as

edificacións de uso non residencial e que polo tanto, non estaban incluídas

no rexistro de vivendas do Instituto Galego de Estatística (IGE). En concreto

a base de datos do universo manexado está baseada nos datos publicados

polo Instituto Nacional de Estatística (INE) en base ao censo de poboación e

vivenda do ano 2001, data do último censo realizado.

Aplicáronse dous tipos de mostraxe:

En primeiro lugar seleccionouse ao 20% dos Concellos galegos con

maior número de edificacións para detecta-la aplicación da ITE,

conseguindo unha primeira submostra. Ao seleccionar este 20% (65 dos

315 Concellos) obtívose que os Concellos cun número de edificacións igual

ou superior ao de Allariz (3.063 edificacións) autorepresentábanse na

mostra, polo que o contacto fíxose con todos.

O resto da mostra (42 Concellos, 16 % do total) foi seleccionada ao

chou entre os restantes Concellos galegos de menor volume edificado ao


53


antes descrito (menos de 3.063 edificacións). Ante a pouca implantación da

normativa da ITE nos Concellos galegos determinouse que este era un

número suficiente para concluír, cunha gran fiabilidade, o número total de

Concellos con ordenanza. En concreto, a marxe de erro para esta mostra

aleatoria foi do 7,89% para un nivel de confianza do 95,5%. (unha mostra

de 107 Concellos ante a poboación de 315).

Este traballo de campo efectuouse, nos meses de xuño e xullo,

consultando aos responsables das Áreas de Urbanismo de cada un dos

Concellos seleccionados, vía telefónica, fax ou correo electrónico e ao

persoal dalgún dos Colexios Profesionais existentes na Comunidade galega

(COAG e COAAT).

Mediante esta prospección, atopáronse que soamente se aprobaron

ordenanzas municipais reguladoras da Inspección Técnica de Edificacións en

catro municipios, polo tanto son os propietarios das edificacións dos

municipios de A Coruña, Lugo, Vigo e Cangas os únicos que están

obrigados a realizar esta inspección, estando en Santiago de Compostela en

proceso de elaboración. Do resto de Concellos consultados e dos que se

obtivo resposta (ao redor dun 90 %), non existe ordenanza reguladora da

ITE no seu municipio.

En vista do escasísimo número de casos en que se está a desenvolve-

la Inspección Técnica de Edificios e que ademais só se realiza na práctica de

forma plena en municipios de gran tamaño, considerouse que a mostra

seleccionada era a adecuada para os obxectivos do estudo e que o criterio

do número de edificacións axudaba a aumenta-la fiabilidade da mostra.


54


Figura 7. Municipios galegos con ordenanza municipal da ITE


A continuación exponse a relación dos Concellos contactados con

inexistencia de ordenanza reguladora da ITE:

Lugo

Cangas

Vigo

A Coruña

Santiago

ITE

en proceso ITE


55


MUNICIPIOS SIN ORDENANZA MUNICIPAL REGULADORA DA ITE

A CORUÑA LUGO OURENSE PONTEVEDRA

Ames Arteixo Bergondo Betanzos Boiro Camariñas Cambre Carballo Corcubión Culleredo Fene Ferrol Frades Laracha (A) Mazaricos Melide Muros Narón Noia Oleiros Ordes Ortigueira Outes Pobra do Caramiñal (A) Ponteceso As Pontes de García Rodríguez Rianxo Ribeira Sada Santa Comba Teo Valdoviño Vedra Zas

Abadín Begonte Foz Monforte de Lemos Pontenova (A) Samos Rábade Trabada Valadouro (O) Vilalba Burela Monforte de Lemos

Allariz Arnoia (A) Avión Beade Beariz Carballiño (O) Coles Entrimo Esgos Xinzo de Limia Leiro Merca (A) Montederramo Ourense Pereiro de Aguiar (O) Piñor Ribadavia Toén Verín Vilar de Barrio

Baiona Caldas de Reis Cambados Campo Lameiro Cangas Estrada (A) Gondomar Grove (O) Guarda (A) Lalín Marín Moaña Moraña Mos Nigrán Poio Ponteareas Ponte Caldelas Redondela Salvaterra de Miño Silleda Soutomaior Tomiño Tui Vilagarcía de Arousa Vilanova de Arousa


56


4.4. Edificios suxeitos a inspección

Na LOUGA manifestase que as ordenanzas municipais establecerán os

edificios e construcións que quedan suxeitos a esta obriga en función da súa

antigüidade, incluíndo sempre as edificacións catalogadas ou de antigüidade

superior aos 50 anos.

Neste senso e segundo a

normativa municipal de cada

Concello, están suxeitos a inspección

tódolos inmobles inscritos no

Rexistro de Edificacións ou ITE, que a

corto e longo prazo englobará ás

edificacións incluídas no Plan Especial

de Protección, Rehabilitación e

Reforma Interior (PEPRI), no Plan

Xeral de Ordenación Municipal

(PXOM) e/ou aquelas que superen certa antigüidade dende a súa

construción ou obra de rehabilitación equivalente. Esta antigüidade

corresponde a idade de edificación, entendendo esta como o tempo

transcorrido dende a data de terminación total da súa construción.

En conclusión, as edificacións suxeitas a ITE cada ano segundo as súas

respectivas ordenanzas son as seguintes:

Edificio vigués do 1900


57


Edificacións obrigadas segundo antigüidade

A Coruña Lugo Vigo Cangas

2004 Catalogados, declarados e inventariados segundo art.

24 LPCG7

2005

Catalogados en PEPRI situados na Cidade Vella e Pescadería

Catalogados en PEPRI do centro histórico, agás

anteriores, que teñen > 10 anos o día de aprobación

da ordenanza8

2006 Resto de inmobles catalogados en

PXOM Resto de inmobles de

<1940

≤1919

2007

Situados na Cidade Vella e

Pescadería con > 40 anos

Resto de inmobles de 1952-1939

1920-1939 ≤1939

2008 Resto de inmobles do municipio con

> 40 anos

Resto de inmobles de 1959-1965 1940-1949 1940-1949

2009 Resto de inmobles de 1966-1973

1950-1959 1950-1959

2010 1960-1969 1960-1969

2011 1970-1980 1970-1980

2012

1981 1981

7 Lei 8/1995, de 30 de outubro, do Patrimonio Cultural de Galicia

“Art. 24.2. O patrimonio cultural de Galicia, con arranxo ao disposto no título anterior, se clasifica en:

a. Bens declarados, que serán aqueles que se consideren como bens de interese cultural, previa incoación do oportuno expediente.

b. Bens catalogados, aqueles que se incorporen ao Catálogo do patrimonio cultural de Galicia.

c. Bens inventariados, aqueles que, sen estar incluídos entre os anteriores, merezan ser conservados e se inclúan no Inventario xeral do patrimonio cultural de Galicia.”

8 Os edificios do PEPRI que teñen <10 anos o día da aprobación da ordenanza deberán pasa-la ITE dentro dos 5 anos seguintes á data nos que cumpran esa antigüidade.


58


Os demais edificios e construcións deberán pasa-la ITE dentro do ano

seguinte a aquel no que a edificación cumpra a seguinte antigüidade dende

a súa construción ou obra de rehabilitación equivalente:

Antigüidade da edificación a partir da cal realiza-la ITE


40 anos 30 anos

Segundo a opinión dos profesionais do mercado da ITE consultados, o

criterio de antigüidade ou idade de edificación seguido polos Concellos para

determina-los inmobles suxeitos á inspección ten un pequeno inconveniente

ou defecto. Os Concellos a hora de elabora-los censos de edificios e

construcións obrigados a realiza-la ITE empregan datos catastrais, no cal se

recolle o ano de construción da edificación pero non o de ocupación,

rehabilitación ou reforma. Esta fonte leva a que algúns dos inmobles que

foron reformados ou rehabilitados totalmente teñan tamén que realiza-la

ITE como consecuencia do seu ano de construción, obtendo loxicamente un

resultado favorable. Sen embargo, este problema subsánase mediante a

acreditación da idade da edificación de acordo cunha serie de documentos

(certificado final de obras, licenza de ocupación, licenza de obras ...) á hora

de contradici-la data que consta no catastro como de construción do

inmoble. Deste modo, o ano a tomar de referencia para o computo do prazo

da ITE será o ano da súa rehabilitación, que ten un carácter equivalente por

afectar profundamente ao conxunto do edificio.

O Concello pode esixir de modo expreso e motivado a realización da

ITE, aínda sendo aos propietarios de inmobles non suxeitos, cando as

circunstancias o fagan necesario, como regulan as ordenanzas.

A inspección ten unha renovación periódica, de modo que as seguintes

ITEs realizaranse dentro do ano seguinte a aquel no que se cumpran 10

anos da última ITE. O Concello comunicará ou enviará ao propietario do

inmoble unha carta recordatorio da súa obriga.


59


Procedemento da Inspección Técnica de Edificacións


60


5. Procedemento da Inspección Técnica de

Edificacións

5.1. Forma e Prazos da ITE

O cumprimento do deber de efectua-la inspección cúmprese mediante

a presentación da documentación da ITE esixida en cada Concello por parte

do técnico facultativo e por conta e cargo do propietario do edificio ou

construción, ou titular lexítimo dun dereito sobre o inmoble no Concello de

Lugo, segundo modelos oficiais (ver documentos ITE no anexo 2), nalgúns

Concellos recollidos nas súas ordenanzas municipais ou webs:

Documentos da ITE


Informe ITE

Acta ITE

Acta ITE

Ficha Técnica de Edificación

No Informe ITE exponse mediante documentación escrita e gráfica

tódalas circunstancias observadas na revisión das edificacións e no que se

reflectirán tódalas deficiencias patolóxicas atopadas. Asimesmo, exprésase

a opinión do técnico sobre o Informe. Nos Concellos de Lugo, Vigo e

Cangas, este Informe conforma xunto co Ditame de Actuacións o Acta de

Inspección Técnica de Edificios (AITE). No Ditame determinase se o

resultado é favorable ou desfavorable. Estes documentos van acompañados,

nestes municipios, da Ficha Técnica de Edificación, que recompila

información sobre a situación xurídica, arquitectónica, urbanística e o

réxime de propiedade e ocupación do inmoble.

No Concello de A Coruña, sen embargo, contase por un lado, co

Informe ITE e por outro, coa Acta ITE, onde se recompila información sobre


61


o edificio, o propietario e o técnico, así como sobre o ditame do Informe de

inspección.

Algúns dos técnicos entrevistados manifestan certo inconveniente no

formulario do Informe ITE. A súa estrutura, baseada no modelo doutro

municipio seguido como referencia, limita de certa maneira o contido do

Informe ou da inspección. Isto supón a adhesión ao Informe dun documento

complementario coas inspeccións adicionais non recollidas no formulario

oficial (instalacións eléctricas, ascensores, calefacción…).

“... si tu no envías una ITE con un informe complementario que diga

como está la instalación eléctrica no pasa, porque aunque la ordenanza

no dice que hagas una inspección de la instalación, si te dice que la

vivienda tiene que cumplir unas condiciones de habitalidad (...) pero

no hay ninguna ficha para la inspección de la instalación eléctrica (...)

Además, en el formulario sólo cabe un nombre en la firma (...) Espero

que mejore y se realicen modificiones.” (profesional entrevistada)

Dende o mercado demandase unha adaptación do modelo ás

características da inspección e da Comunidade de Galicia, así como maior

amplitude no espazo da firma do Informe para poder ser firmado con

comodidade por tódolos técnicos participantes na inspección.

En función dos Concellos, o prazo para a elaboración do Informe, é:

- Dentro do ano seguinte a aquel no que o edificio cumpre a idade de

edificación correspondente (Lugo, Vigo e Cangas) ou,

- Dun ano contado a partir do día seguinte a aquel no que o obrigado

reciba a notificación na que se lle require a presentación dos

documentos da ITE (A Coruña)

ou dentro do prazo específico cando o propietario é requirido a facelo

de forma motivada pola Administración Municipal:


62


Prazo para a realización do informe ITE se é requirido polo Concello


6 meses 3 meses

En Lugo, no suposto de que os anteriores prazos se esgoten, a

ordenanza prevé uns novos prazos de un ano e seis meses respectivamente

para que este sexa presentado por calquera outro titular lexítimo dun

dereito sobre a edificación (arrendatario, usufrutuario, etc.).

Se antes do vencemento do prazo de presentación do Informe ITE o

propietario ten que realizar obras de reparación no edificio ou construción,

estas levaranse a cabo, coa previa obtención da licenza correspondente.

Neste caso, o prazo previsto para a presentación do informe técnico queda

interrompido dende o momento de petición de licenza ata a finalización das

obras de reparación. Se existise orden de execución de obras, a paralización

do prazo será durante o tempo outorgado pola licenza para a realización

das mesmas.

Normalmente, a maneira máis segura é facer a inspección mediante

métodos, pero segundo profesionais consultados, o seu maior custe e a

solicitude do propietario leva a que esta se faga de maneira visual. Coñecer

con seguridade se a totalidade de elementos do inmoble se atopan en

correcto estado supón desmonta-lo edificio para analiza-los seus elementos,

o que implica unha tarefa imposible por parte do técnico tendo en conta as

anteriores cuestións.

“...puedes encontrarte una viga de madera que no ves. Dile tu a un

señor que le tienes que picar el techo para ver la viga de madera (...)

Entonces, la técnica visual es muy relativa...” (profesional

entrevistada).

Polo tanto, o técnico ten que deduci-lo estado do inmoble mediante os

síntomas que presenta visualmente o edificio (fisuras, filtracións). Isto fai


63


que a responsabilidade do técnico sexa menor pero a posibilidade de que se

produzan incidentes ou erros sexa maior. Por elo, débese axuntar ao

Informe o maior número de probas posibles para corroboralo e non

repercutir en responsabilidades. Moitos dos profesionais engaden a maiores,

xunto co Informe, un documento anexo co resultado da súa inspección e as

súas alegacións como proba.

“...Nuestra responsabilidad es a tipo informativo y yo en el informe me

cuido mucho. Incluyo un informe escrito por mi además de las

fichas...”. (profesional entrevistado)

Para que a obriga se entenda por cumprida de forma efectiva, unha

vez elaborados os documentos da ITE e firmados polo técnico facultativo e a

propiedade, debe presentarse copia dos mesmos

no Colexio Profesional do técnico que os elaborou

para o seu visado. Despois entréganse no

Rexistro de Edificios ou ITE, ou en A Coruña en

calquera Rexistro do Concello, podéndoos

presentar os propietarios das edificacións, os

presidentes das comunidades de propietarios,

terceiros interesados titulares lexítimos de

dereitos sobre a edificación (Lugo) ou o

administrador do inmoble correspondente (Vigo e

Cangas).

No caso das edificacións pertencentes a Administración Pública, os

documentos poden ser conformados polos seus servizos técnicos

competentes.

Edificio lugués

Cumprimento obriga= elaboración documentos ITE + firmas

técnico e propietario + visado colexial + presentación no

Rexistro Concello


64


As copias que acreditan a

presentación no Rexistro do primeiro e

sucesivos Informes ITE e resto de

documentos correspondentes, de se-lo

caso, deben axuntarse ao Libro do

Edificio ou a falta da súa existencia, á

documentación técnica do mesmo,

debendo ser conservados polos

propietarios das edificacións e transmitidas

aos novos titulares da propiedade. O Libro do edificio ou da Edificación ven

a asegurar a adecuada construción e conservación dos inmobles e xurdiu de

man das Administracións Públicas en maio do 2000. Componse de varios

volumes que recollen a información que a lei obriga en base os datos

principais do edificio (dende os iniciais ata cada ampliación, reforma ou

rehabilitación), converténdose nunha ferramenta moi útil para os

propietarios finais da construción e para os profesionais do ámbito da

mesma.

� Contido do Informe

Co Informe preténdese comprobar se a edificación reúne as condicións

básicas de seguridade, estabilidade, estanquidade e consolidación

estruturais requiridas na ordenanza municipal para obter un contexto de

habitabilidade correcto. Para elo o Informe recolle o estado de conservación

dos seguintes aspectos:

- Estrutura e cimentación.

- Fachadas interiores, exteriores, medianeiras e outros paramentos,

sobre todo os que poidan supoñer un perigo para os transeúntes

mediante os seus desprendementos.

- Cubertas e azoteas.

- Redes xerais de fontanería e saneamento do edificio.

Edificio coruñés


65


- Elementos comúns do inmoble (escaleiras, portais, patios, etc).

Aínda que non ven recollido expresamente nas partes que compoñen

o Informe ITE oficial, os técnicos aclaran que na ITE inspeccionarase tamén

as instalacións eléctricas, entre outras (ascensores, calefacción…), xa que

na ordenanza exponse que o inmoble ten que cumprir condicións de

habitabilidade. Sen embargo, como xa se explicou, o Informe non ten no

seu interior un apartado dedicado a esta cuestión.

Este informe deberá ir acompañado, ademais da Ficha Técnica da

Edificación nos Concellos de Lugo, Vigo e Cangas, dunha reportaxe

fotográfica do exterior e interior do inmoble e do plano de situación do

mesmo, recolléndose nalgunha das ordenanzas a escala requirida para o

plano parcelario da edificación.

Senón se acada o estado de conservación requirido dos elementos

anteriores, o Informe debe recoller esta circunstancia (resultado

desfavorable da inspección) e sinalar as posibles causas desa situación e as

obras necesarias a realizar para subsanalas, xunto co prazo estimado para

as mesmas. En caso de existir situacións de perigo para os residentes,

colindantes ou transeúntes, deben indicarse as medidas inmediatas de

seguridade.

No caso das inspeccións periódicas, deixarase tamén constancia do

grao de realización das recomendacións recollidas na anterior inspección

periódica, de selo caso.

� Visado do Colexio Profesional

O visado é unha función, atribuída pola Lei 2/74 de Colexios

Profesionais, que levan a cabo os Colexios para controla-la actividade dos

seus profesionais. Tódalas intervencións profesionais que realizan os

facultativos están suxeitas ao visado colexial, agás os formulados polas


66


Administracións Públicas a través dos seus funcionarios. Consiste

basicamente no control de tres aspectos:

- Identidade e habilitación facultativa do profesional que realiza o

traballo e o firma, é dicir, corroborar que se trata dun técnico

titulado e colexiado e que se encontra legalmente autorizado para

o exercicio da profesión.

- Comprobación da documentación dos traballos realizados e

firmados polos técnicos, garantindo a súa viabilidade. Revísase o

contido dos informes entregados para ver se falta algún

documento, existe defecto de forma, etc.

- Vixilancia dos regulamentos e acordos colexiais sobre o exercicio

da profesión.

En definitiva co visado trátase de obter

a viabilidade da inspección técnica realizada

polo profesional, ver se falta algo. O visado

pode ser outorgado ou denegado e soamente

mediante o pago previo pola realización do

mesmo ao Colexio o interesado pode retira-

la documentación presentada a dito trámite.

Actualmente, nalgúns Colexios, pódese levar a cabo o visado dixital.

Deste modo, vísanse os traballos a través da web do Colexio ao mesmo

tempo que pódese comproba-lo estado dos mesmos e se se produce algún

tipo de incidencia. Unha vez visado o traballo e efectuado o pago do

trámite, o profesional pode descarga-lo traballo dende a web co selo e a

firma dixital do Colexio.

O visado dixital axiliza os trámites e resulta tamén máis cómodo para

os profesionais. Para a utilización deste servizo solicítanse unha serie de

Visado Colexial


67


requisitos (creación da firma dixital do técnico, asistencia a un curso,

tarxeta colexial para o pago, etc).


68


5.2. Resultados da inspección

No momento de realiza-la inspección poden darse 2 situacións: que o

informe sexa favorable ou desfavorable, anotándose ese ditame no Rexistro

de Edificios ou ITE do concello. Soamente, no caso de ditame favorable

entendese a ITE como superada.

Cando sexa desfavorable, efectuase polos servizos municipais

competentes o correspondente informe, ordenando o que proceda. O

Concello incoará de oficio un expediente contraditorio de deficiencias, tendo

que acomete-la propiedade as correspondentes obras e de apreciar no

inmoble a incursión dun suposto legal de ruína, un expediente contraditorio

de ruína, segundo os artigos 199 e 201 da Lei 9/02 respectivamente. Cando

sexan necesarias obras, a propiedade debe solicitar e obter licenza

municipal e, de ser necesario, as oportunas autorizacións para a execucións

das obras. Se estas non son de carácter urxente, a propiedade dispón, nos

Concello de Lugo, Vigo e Cangas, de 2 meses para a solicitude de dita

licenza.

Unha vez finalizadas as actuacións requiridas, presentase no Concello

unha copia do certificado final das obras, de selo caso, ou un certificado de

idoneidade firmado polo técnico responsable da súa execución e visado polo

Colexio Profesional correspondente. En xeral, fora da ITE, as obras menores

non requiren dun certificado final de obras, sen embargo, se estas obras se

tramitan para a subsanación das deficiencias atopadas coa inspección

(informe desfavorable) este certificado final de obras si é requirido pola

ordenanza, implicando a realización dun estudo técnico e dun estudo de

seguridade tamén para as obras menores (por exemplo, fixación de

varandas), repercutindo nun custe adicional á propiedade e a demora nos

prazos, complicando innecesariamente a tramitación deste tipo de obras. O

Concello reservase o dereito de realizar unha inspección final do inmoble

antes da súa inclusión no Rexistro coa subsanación das deficiencias

atopadas.


69


En caso de incumprimento da realización de obras, o Concello inicia o

procedemento para dita-la orde de execución das mesmas ou de selo caso,

declaración de ruína, aplicando a correspondente sanción ao propietario.


70


5.3. Incumprimento do deber de realiza-la ITE en prazo

e/ou forma

Se transcorrido o prazo para efectua-la inspección por parte da

propiedade, ou dos terceiros lexitimados no Concello de Lugo, esta non a

realiza ou o informe resulta incompleto (defecto de forma), o Concello

ordénalle a súa realización ou subsanación dos defectos atopados na

documentación no prazo de 3 meses, con advertencia de realizala no seu

defecto o Concello a costa do propietario mediante execución subsidiaria.

De existir danos que impliquen perigo para persoas ou bens, o concello

pode actuar de forma urxente e como proceda.

De non subsana-la deficiencia do informe ou realiza-la ITE, a

Administración Municipal pode aplicar o correspondente procedemento

sancionador por infracción urbanística leve de 300 a 6.000 euros, así como

a realización por parte do concello da inspección de forma subsidiaria e a

cargo do propietario da edificación.

A modo de resumen, recollese na figura 8 o procedemento para a

realización da ITE e as actuacións ante os distintos resultados que se poden

presentar:


71


Figura 8. Procedemento da ITE



72


5.4. Contratación do Persoal Técnico Competente nos

municipios galegos

� Por parte da Propiedade

Para a realización da ITE os propietarios poden contratar libremente

aos técnicos competentes e o custe será o libremente pactado con eles.

Normalmente o servizo realizase baixo factura ou contrato por obra.

Polo xeral, segundo os entrevistados, moitos dos obrigados non teñen

coñecemento de cales son os técnicos capacitados para a realización da

inspección (recórdese a falta de concreción clara nas ordenanzas analizada

no capítulo 4.2. deste informe) e descoñecendo profesional algún para a

elaboración do Informe, soen acudir á unidade competente do Concello a

preguntar sobre esta cuestión.

“... en la comunicación al propietario dicen un técnico cualificado (...)

Yo no sabía si la persona competente tenía que ser un ingeniero, un

arquitecto o un que, entonces llamé al ayuntamiento pidiendo que me

informen...” (representante da propiedade entrevistada)

Nesta asesoráselles sobre este tema, dirixíndoos aos Colexios

Profesionais pertinentes ou ofrecéndolles unha lista cos nomes e datos de

contacto de profesionais facultados para á ITE entregada polos Colexios ao

Concello, como por exemplo no caso de Vigo. O propietario, en caso de

dispor da lista, elixe libremente ao profesional que quere para realiza-la

inspección.

Asimesmo, no tema da búsquea do profesional por parte do propietario

“...las que direccionan mucho son las comunidades de vecinos y las

asociaciones vecinales, que son las que dirigen a la gente...”

(profesional entrevistado)


73


Os Colexios fan unhas recomendacións ou orientacións para o cálculo

dos honorarios dos profesionais (función que alberga o artigo 5 da Ley 7/97

de Colexios Profesionais), recomendando uns baremos en función da altura,

antigüidade, volume e estrutura da edificación e un prezo mínimo do que

non baixar pero o prezo é libremente pactado entre o profesional e a

propiedade. Este prezo verá definido polo tipo de inspección a realizar,

xeralmente de tipo visual, que poderá variar no caso de que existan obras,

medicións, levantamento de planos, etc.

� Por parte do Concello

O Concello para realiza-la ITE de oficio pode concertar convenios cos

Colexios Profesionais para que leven a cabo eles a inspección. Deste modo,

a designación do colexiado a fará o Colexio designado segundo normativa

interna, limitándose o Concello soamente a decidir, mediante procedemento

rotatorio, cal é o Colexio Profesional, dos que firmaron o convenio, que ten

que seleccionar técnico a medida que xurdan incumprimentos desta obriga.

Segundo representantes dos Servizos Municipais entrevistados

“..este es el mecanismo más cómodo para los Ayuntamientos, ya que

de no existir convenio se tendría que estar tratando con un profesional

u otro y sería bastante complicado”.

De non celebrarse convenio, na maioría das ordenanzas recóllese a

posibilidade de organizar unha quenda á que poden acceder tódolos

titulados colexiados que reúnan os requisitos de capacitación técnica

esixibles. A súa designación farase de forma rotatoria por orde de

antigüidade na lista.

Das entrevistas recompílase que o prezo a cobrar de forma subsidiaria

é sempre algo maior que o que se cobra por parte dos profesionais que

realizan a ITE de forma particular aos propietarios, xa que neste último caso

o prezo o determina o mercado. Con este prezo búscase


74


“..obligar a los propietarios a realizar la inspección por su cuenta y no

por cuenta del Ayuntamiento. Asimismo, se pretende evitar cobros

abusivos por parte de los técnicos que realicen la ITE para el

Ayuntamiento y que la inspección resulte demasiado gravosa”

(representante de Concello entrevistado)

En definitiva, búscase a equidade, un prezo que estimule aos

propietarios a ser responsables da ITE e a súa vez unha tarifa non

demasiado alta.

• A Inspección Subsidiaria no Concello de A Coruña

En Galicia, soamente o Concello de A Coruña mantén un Convenio co

Colexio de Arquitectos de Galicia, delegación de A Coruña e o

Colexio de Aparelladores e Arquitectos Técnicos da provincia de A

Coruña (ver anexo 3), firmado en xullo de 2004, para a realización da

inspección subsidiaria e encomendándolles a eles a elección dos técnicos.

Para a súa elaboración tomouse como referencia o de outro municipio e se

adaptou para A Coruña, como apuntan os representantes do Concello

entrevistados.

“…Como ejemplo se tuvo el de Madrid, adaptándolo con cosas de aquí

que hacían falta…”

O Concello a medida que xurdan inspeccións de oficio chamará a un

destes Colexios alternativamente.

Nestes Colexios esíxense uns requisitos específicos para estar

capacitados para a realización da ITE subsidiaria: experiencia mínima de 5

anos e ter superado un curso de formación impartido ao efecto, co fin de

acreditar esa capacitación e seguir uns criterios homoxéneos. A partir

destes requisitos confeccionase unha lista cos profesionais autorizados para

a realización desta ITE subsidiaria, co obxecto de poder realiza-la selección

do técnico de forma aleatoria. Para elo, faise unha convocatoria mediante


75


H = 288,50 x Código Antigüidade x Código Altura x Código

Volume x Código Estrutura do Edificio x (1 + IPC)

circular para que nun prazo establecido (10-15 días) poidan anotarse os

colexiado que reunindo estas condicións desexen realiza-la ITE. É parecido

as listas de peritos xudiciais que utilizan os Xulgados. Ademais, ven

seguíndose un mecanismo tamén recollido na ordenanza, onde se expoñía a

utilización de listas no caso de non celebrar convenio.

Esta lista ten unha duración anual, de modo que o ano seguinte

realízase unha nova lista cos profesionais anotados nesa quenda para a súa

actualización. A partir desta lista o Colexio seleccionará cada ano, por

sorteo, unha letra do alfabeto dos apelidos dos inscritos para comeza-lo

nomeamento e a medida que o técnico realiza unha ITE pasa ao final da

lista e rota ao seguinte técnico.

No Convenio recóllese tamén os honorarios a percibir polo técnico

designado, tal como se expoñen na ordenanza, e que serán comunicados,

xunto coa identidade do profesional, ao propietario por parte do Concello.

Estes honorarios foron establecidos pola Administración Municipal a partires

das actuacións levadas a cabo noutros Concellos e son fixados en base a

uns taboleiros elaborados a partir de certos criterios: idade do inmoble,

altura, volume e estrutura do inmoble, así como o IPC dese ano.

Este Convenio ten unha vixencia de dous anos, prorrogable salvo

denuncia na súa contra. De todos modos, representantes do Concello

deixan claro que dito Convenio está ás beiras dunha revisión para adaptarse

ás modificacións recollidas coa nova ordenanza municipal publicada no ano

2006 e ver se incorporar novas modificacións.

“El convenio estaba bien por aquel entonces (…) Ahora evidentemente

se van a incorporar casas homologadas. También habrá que ver bien

con quien, qué colegios, se firma ese convenio...”


76


Como na actualidade o Concello de A Coruña está analizando os

resultados da ITE dos anos anteriores, como se analiza no capítulo 6, de

momento non se realizou ningunha inspección de oficio por parte do

Concello e polo tanto tampouco houbo aplicación deste Convenio.

• A Inspección Subsidiaria no Concello de Lugo

No Concello de Lugo, como se explicou no capítulo 3, as inspeccións

iniciais foron levadas a cabo polo Concello e por conta gratuíta do

propietario, xa que tiñan subvencións europeas enmarcadas no Proxecto

ATLANTE, dentro da iniciativa comunitaria INTERREG-III B, orientado á

mellora das cidades atlánticas Patrimonio da Humanidade. Para realizar esta

tarefa, o Concello de Lugo subscribiu no ano 2005 e dentro dos prazos de

entrada en practica do contido da ordenanza, un Convenio co Colexio de

Arquitectos de Galicia, delegación de Lugo, coa finalidade, entre

outras, de facer un análise do estado de conservación dos edificios sitos no

entorno do PEPRI de Lugo e de realizar tódolos traballos. Para elo,

nomearon a un número determinado de arquitectos, que se encargarían

dunha zona concreta, en función do presuposto ofertado polo Concello e o

número de edificacións a revisar.

Este Convenio xa non ten vixencia ao remata-la tarefa para a que foi

asinado. Por parte do Concello intentouse chegar a un acordo pero o non

concretarse deixouse aberta de momento esta cuestión. Unha vez finalizada

a revisión das ITEs feitas ata o momento e a elaboración do censo de

edificacións suxeitas a ITE para os seguintes anos, como se explica en

puntos posteriores do informe, o Concello estudará máis afondo como

contrata-la inspección subsidiaria.

• A Inspección Subsidiaria no Concello de Vigo

Nun comezo, para a realización da inspección subsidiaria en Vigo, a

principios do ano 2006 concertouse un Convenio co Colexio de

Arquitectos de Galicia, delegación de Vigo e o Colexio de


77


Aparelladores e Arquitectos Técnicos da provincia de Pontevedra,

recollendo tamén os honorarios a percibir polos técnicos a través duns

baremos. Segundo a representante do Concello entrevistada, estes Colexios

puxéronse en contacto co Concello para o establecemento deste Convenio e

comprometéndose a realización duns cursos formativos para os

profesionais. O Concello tamén púxose en contacto con outros Colexios para

esta cuestión, sen obter interese algunha pola súa parte.

“...No seu día, comunicóuselle ao Colexio de Enxeñeiros a tramitación

do Convenio e estes dixeron que estaban interesados (...) volveuse a

falar máis adiante con eles pero ao final o Colexio de Enxeñeiros non

deu resposta...”.

Neste Convenio recollíase a elaboración de dous rexistros:

- Un rexistro de colexiados a disposición dos propietarios e na que se

inscribirían os profesionais voluntariamente para a realización da

ITE, figurando a antigüidade de colexiación.

- Un rexistro de colexiados especializados, en función da súa

experiencia, capacitación e idoneidade técnica. Para elo

elaboraríase un baremo para cuantificar a experiencia, formación e

dedicación, tanto específica como xeral, necesaria. Nesta lista

soamente poderían apuntarse os profesionais que reuniran estes

requisitos mínimos e cumpriran a puntuación fixada no baremo.

Deste rexistro, alternando as listas dun Colexio ou do outro,

designaríase o técnico de oficio.

No Convenio recollíase tamén os honorarios a percibir polo técnico

designado, que serían comunicados, xunto coa identidade do profesional, ao

propietario por parte do Concello. Estes honorarios determinaríanse en base

a uns taboleiros elaborados a partir dos criterios tidos tamén en conta no de

A Coruña:


78


H = 360,61 x Código Antigüidade x Código Altura x Código

Volume x Código Estrutura do Edificio x (1 + IPC)

Sen embargo, este Convenio

foi presentado ao Tribunal Galego de

Defensa da Competencia (TGDC), da

Consellería de Economía e Facenda

da Xunta de Galicia, para a súa

aprobación, xa que segundo a

Representante da Xerencia Municipal

de Urbanismo, a fixación destes

prezos levou o Concello a

comunicarllo ao TGDC para a súa revisión. O TGDC estimou derrogalo por

vulnera-la liberdade da competencia no mercado da ITE ao fixar uns

baremos para os profesionais e uns honorarios fixos (ver resolución do

expediente do TGDC no anexo 4).

Como na actualidade estase a revisa-las ITEs realizadas o ano anterior,

de momento non se realizou ningunha inspección subsidiaria. Sen embargo,

para o futuro e como este Convenio está parado, o Concello manifesta que

estar pensando eliminar certas cuestións e buscar como mellora-lo

Convenio.

• A Inspección Subsidiaria no Concello de Cangas de

Morrazo

No Concello de Cangas están cos preparativos para comeza-la

aplicación desta normativa. Sen embargo, hai que destacar na ordenanza

municipal deste Concello, que para a realización da ITE subsidiaria o

Concello poderá utilizar a un técnico municipal capacitado, contratar a un

técnico externo ou celebrar convenios cos Colexios profesionais.

Edificio vigués


79


5.5. Axudas para a realización da ITE

Nas ordenanzas englobase a posibilidade de outorgar axudas aos

propietarios que acrediten fidedignamente a carencia de recursos

económicos suficientes ou ben para a realización da ITE ou para levar a

cabo as obras recomendadas. Estas axudas poden consistir nunha redución

da taxa polo outorgamento das licenzas de obras ou bonificacións sinaladas

na ordenanza reguladora do Imposto sobre construción, instalacións e

obras.

Non se poderán conceder axudas municipais á rehabilitación total ou

parcial ás edificacións que non cumpriran en prazo coa obriga de realización

da ITE.

En A Coruña subvenciónanse as obras de rehabilitación realizadas nos

edificios con máis de 50 anos de idade, os que teñen ordes de execución de

obras como consecuencia da ITE e as encamiñadas a mellora-las condicións

de accesibilidade do inmoble para discapacitados. Estas axudas varían en

función da área á que pertenza o inmoble e se son elementos comúns do

edificio, elementos privativos da vivenda ou locais e establecementos

comerciais. Sen embargo, non existen aínda ningún tipo de axudas para a

realización da ITE.

No resto de Concellos con requirimento da obriga da ITE, segundo

representantes dos Concellos entrevistados, non están aprobadas axudas

para esta cuestión (realización da ITE e execución de obras). Sen embargo,

se está a traballar sobre este tema para aprobalas nun futuro próximo.


80


A Implantación da ITE


81


6. A Implantación da ITE

6.1. Difusión e Situación da ITE nos municipios galegos

Como se constatou anteriormente, a Inspección Técnica de Edificacións

é unha práctica moi recente nos municipios galegos polo que a situación ou

fase na que se atopa varía duns Concellos a outros.

No momento da súa aprobación, na maioría dos Concellos galegos con

ordenanza municipal reguladora desta obriga realizouse unha campaña

divulgativa á cidadanía, a través da prensa, presentando o que era a ITE, os

obrigados a realiza-la e o seu procedemento básico, entre outras cuestións.

Asimesmo, a través dalgúns dos Colexios Profesionais dos técnicos

capacitados para a realización da ITE realizáronse unha serie de xornadas

divulgativas e cursos de preparación orientados aos profesionais

capacitados para a súa execución. Por exemplo: Colexios de Arquitectos e

Colexios de Aparelladores e Arquitectos Técnicos.

Para a comunicación da obriga aos propietarios, faise dende o Concello

unha notificación postal (ver anexo 5) ou mediante bando municipal, onde

se lles informa sobre:

- A súa obriga e as posibles excepcións (declaración de ruína ou

obras de reforma xeral do edificio)

- O prazo para a presentación do Informe ITE

- A necesidade de contratar a un técnico capacitado para a súa

realización

- A sanción en caso de incumprimento da obriga

- Os datos de contacto para calquera aclaración ou consulta


82


Asimesmo, nos servizos municipais

encargados da ITE existen uns folletos

informativos sobre a ITE (dípticos, trípticos…) a

disposición de calquera interesado e realízanse

periodicamente cursos dirixidos aos

profesionais, por parte dos Colexios Profesionais

e pola Universidade (existe un curso de

especialización ITE, de 60 horas, na

Universidade de A Coruña).

Na actualidade, xa non se fai unha difusión masiva da ITE á poboación.

Segundo o traballo de campo, a sensación que se respira no mercado segue

sendo de certo descoñecemento da ITE entre a poboación, o que xera a

aparición de certos “timos” ou desvirtuacións entorno deste mercado. A

xente non sabe o que é, por qué teñen que facela e cal é a súa finalidade, o

que leva en moitos dos casos, a converter ao profesional na persoa

encargada de explica-lo funcionamento da ITE á propiedade.

“...existe un desconocimiento en la gente, de que significa la ITE y

porque tienen que hacerla y para que se hace. Entonces, tienes que

hacer una labor de información lo primero...” (profesional

entrevistado)

“...yo creo que hay poca información (...) deberían informar un poco a

los propietarios porque tú hablas por ahí de la inspección técnica y la

gente no sabe lo que es (...) falta información para el público en

general y a través de los ayuntamientos o de la Consellería se debería

hacer algo...” (representante da propiedade entrevistada)

Polo tanto, faise necesario levar a cabo de novo esta difusión, unha

campaña de sensibilización, así como empregar outro tipo de mecanismos

para que a información chegue ao público en xeral como vallas publicitarias,

cuñas de radio, divulgación entre os administradores de fincas, etc.,

ademais de a través da prensa.


83


A continuación procédese a analizar a situación de cada Concello.

• A ITE no Concello de A Coruña

Cunha antigüidade de aplicación da ITE de pouco máis de dous anos,

nas datas de esta investigación no Concello de A Coruña atópanse

analizando os resultados das inspeccións realizadas ata o momento e que

corresponde os edificios e construcións situados na Cidade Vella e

Pescadería (catalogados no PEPRI e PXOM e resto de inmobles de máis de

40 anos desas zoas). Segundo fontes documentais, a cifra a data de xuño

de 2007 corresponde a 1.181 expedientes de ITE.

Como se pode ver no gráfico 3, ata o momento presentáronse 337

ITEs (28,53 % do total), sendo entorno a metade visadas polo COAG e a

outra metade polo COAATC e das que 275 ITEs foron tramitados polo

Concello despois da súa revisión. Para o resto hai requirimentos de

documentación, alegacións, etc. Das ITEs aprobadas, ao redor dun 86 %

son favorables.

Gráfico 3. Estatística da ITE en A Coruña

Fonte: elaboración propia a partir de fontes documentais

*datos de xaneiro a xuño

337 188

667

326

0

100

200

300

400

500

600

700

800

2005 2006 2007*

ITEs presentadas Inmobles suxeitos á ITE


84


Existen 75 expedientes de ITE pendentes da realización da inspección

subsidiaria e cumpríndose o prazo dos 3 meses de prórroga para as

edificacións que non realizaron a ITE (220 expedientes).

En opinión dos representantes da Sección de Ruínas da Área de

Urbanismo do Concello, atopáronse cunha resposta cidadá bastante boa, en

comparación co acontecido noutros municipios españois (por exemplo,

Sevilla, como se analizará máis adiante). En xeral houbo bastante

concienciación cidadá, aparecendo algunhas reticencias ao principio como

apuntan os representantes municipais.

“En el fondo los problemas reales con los que nos encontramos son

dos: 1. Los edificios catalogados que han sido rehabilitados. Alguna

gente no entiende que la tengan que pasar. 2. Las comunidades de

propietarios que son conflictivas entre ellas. En la medida que hay un

propietario que no deja acceder a su vivienda y demás, causa

dificultades para la inspección de ese inmueble…”

Neste ano, tamén estase realizando a ITE das edificacións catalogadas

fora da zona PEPRI. Para o cumprimento desta obriga, o Concello asesora

aos interesados sobre tódalas cuestións propostas, contando cun tríptico

informativo da ITE á disposición da cidadanía (ver anexo 6).

• A ITE no Concello de Lugo

No caso de Lugo, realizouse a inspección dos edificios e construcións

enmarcados no PEPRI9, correspondendo basicamente á parte vella da

cidade. Polo tanto tamén neste Concello estase a revisar os resultados

desas ITEs e vendo as posibles subvencións antes de da-las ordes de

execución de obras.

9 Edificios e construcións enmarcados no ámbito do Plan Especial de Protección, Rehabilitación e Reforma Interior do Recinto Amurallado e a súa Área de Influencia (PEPRI)


85


En Lugo, como se sinalou no

capítulo 3, para a realización da ITE

dos edificios e construcións

enmarcados no PEPRI, aproveitouse

unha iniciativa da Unión Europea para

axudar ás cidades con recursos

declarados Patrimonio da Humanidade.

Deste modo, o Concello encargouse da

realización da inspección destas

edificacións, sendo de forma gratuíta

para os obrigados. Para elo, comunicouse previamente esta tarefa aos

propietarios mediante anuncio no taboleiro do Concello da relación de

edificacións suxeitas a inspección e mediante bando municipal publicado na

prensa, avisándoos sobre o inicio das inspeccións por parte do Concello coa

visita dun profesional contratado pola Administración municipal e o seu

carácter gratuíto (ver capítulo 5.4. de Contratación do Persoal Técnico

Competente nos municipios galegos).

Destacar que dos inmobles enmarcados no PEPRI fíxose a ITE

practicamente a todos (867 ITEs, segundo datos municipais), excepto a un

pequeno porcentaxe dos mesmos debido, entre outros motivos, a

imposibilidade de localización dos seus propietarios ou a imposibilidade de

acceso aos mesmos.

Tamén na actualidade estase elaborando a relación de propietarios do

resto de edificacións a efectos de obter unha listaxe dos edificios, dos

propietarios dos mesmos e do ano de construción co fin de fixa-lo ano que

lle corresponde para realiza-la ITE. Polo tanto, a obriga da ITE non existirá

mentres que o censo non estea finalizado. Neste caso, xa non será de forma

gratuíta para os propietarios e comunicaráselles a súa obriga mediante

publicación no taboleiro do Concello e bando municipal na prensa. Esta

modificación de calendario ven derivada da carga de traballo atopada, ao

principio da posta en marcha da ordenanza, na elaboración do censo de

propietarios dos inmobles enmarcados no PEPRI, xa que o tratarse de

Edificio lugués


86


edificacións moi antigas atopáronse dificultades engadidas na identificación

dos propietarios, xa que moitos resultaron ser herdeiros de herdeiros,

engadindo a este a súa dificultosa localización.

• A ITE no Concello de Vigo

No Concello de Vigo, cun ano e

medio de vida da ITE, tamén se está a

revisar os resultados da ITE do ano

anterior. No ano 2006 requiríase a ITE

das edificacións construídas antes do

ano 1920. Para elo, ademais da

comunicación pública en prensa e vía

carta aos propietarios obrigados, o

Concello realizou unha xornada divulgativa na Federación de Veciños

Eduardo Chao, co fin de dar a coñecer esta obriga entre os veciños dos

barrios e parroquias das asociacións veciñais que forman parte desta

Federación, a máis representativa da cidade. Con referencia a comunicación

postal da obriga, dende o mercado demandase que esta comunicación se

realice con maior anterioridade, a principios de ano e non na metade, para

obter máis tempo os obrigados para planificar e realiza-la inspección.

Asimesmo, realizouse ao principio, e tamén faise con periodicidade, cursos

específicos por parte dos Colexios Profesionais dirixidos aos profesionais.

Dende o Concello tamén asesorase aos interesados sobre tódalas

cuestións propostas, contando cun tríptico informativo da ITE á disposición

do visitante (ver anexo 7) e dunha relación de arquitectos e arquitectos

técnicos ou aparelladores proporcionados

polos Colexios Profesionais do municipio.

Tamén xurdiu a iniciativa de entregarlle ao

propietario do inmoble, unha vez realizada

a ITE, unha tarxeta a modo simbólico, onde

se marca a ITE realizada (por exemplo, 1ª

Edificio vigués do 1910


87


ITE 2006) e cando pasar a seguinte revisión. Tratase dun tarxeta de tipo

similar as entregadas aos donos dos automóbiles a hora de pasa-la ITV.

A impresión por parte da Responsable da Oficina ITE da Xerencia

Municipal de Urbanismo do Concello de Vigo sobre a resposta cidadá é

bastante boa. Segundo o Concello e fontes documentais, no ano 2006

pasaron a ITE ao redor do 68 % dos inmobles suxeitos (ver gráfico 4).

Gráfico 4. Estatística da ITE en Vigo


N.D.: no hai datos

Entorno o 44 % das ITEs presentadas foron visadas polo COAAT,

correspondendo o resto o COAG. Non se pode precisar ata o momento,

segundo a representante do Concello, o total de incumprimentos no

municipio, porque aínda se están revisando algúns informes do ano pasado

e introducindo datos pero se pode avanzar que existiron ao redor de 1.200

incumprimentos desta obriga. Polo tanto de momento non se realizou

ningún tipo de inspección subsidiaria por parte do Concello.

Dende a Oficina ITE municipal tense a intención de establecer un

programa que permita realizar a ITE de forma dixital, de modo que o

2.600

N.D.

3.400

3.800

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

2006 2007



88


técnico introduciría os datos no programa e automaticamente quedaría toda

a documentación arquivada.

• A ITE no Concello de Cangas de Morrazo

No caso de Cangas, coa ordenanza aprobada o

ano pasado, na actualidade estase aínda na fase

previa de preparación para a súa posta en marcha. De

feito, segundo datos municipais aínda non se realizou

ningún tipo de difusión ou comunicación á cidadanía

sobre esta obriga.

Edificio cangués

A modo de comparativa, na taboleiro seguinte plásmase a situación

destes Concellos:

Situación da ITE nos Concellos galegos segundo ano da obriga de inspección

2004 2005 2006 2007 A Coruña Fora de prazo Prórroga Executándose Lugo Fora de prazo Elaborándose censo Vigo Prórroga Executándose Cangas

Preparándose

posta en marcha


89


6.2. A ITE en España

Barcelona foi a primeira en impoñer unha revisión obrigatoria das

edificacións, dende o punto de vista das fachadas e elementos exteriores

dos edificios (como no caso de Pontevedra), coa finalidade de adecenta-los

seus inmobles de cara ás olimpíadas de 1992, definíndose como unha

especie de ITE parcial. Sen embargo, foi o Concello de Madrid, a principios

do ano 1999, o pioneiro en España no establecemento dunha completa ITE,

converténdose a súa ordenanza no modelo a seguir polo resto de Concellos

españois a hora de elaborar as súas propias ordenanzas reguladoras.

Na actualidade, en practicamente tódalas Comunidades Autónomas do

país existe unha lei autonómica que esixe o deber de conservación das

persoas e na que se fundamentan as ordenanzas reguladoras da ITE dalgún

dos seus Concellos.

Procedese a examina-las características básicas da ordenanza

municipal do Concello de Madrid e doutras cidades españolas, como Sevilla

e Cádiz, como primeiras cunha ordenanza reguladora da ITE, en

comparativa cos municipios galegos analizados.

� A ordenanza ITE do Concello de Madrid

O 28 de enero de 1999, o Concello de Madrid aprobou a Ordenanza

sobre Conservación, Rehabilitación y Estado Ruinoso de las Edificaciones

(Boletín Oficial de la Comunidad de Madrid, nº 45, del 23 de febrero de

1999), regulando a ITE no capítulo 3 do Título I. Para a realización desta

tarefa partiuse dos Colexios Profesionais existentes e creouse o Rexistro de

Edificios, dependente da Gerencia Municipal de Urbanismo.

Pero dita ordenanza necesitaba a adaptación da ITE aos preceptos que

sobre a mesma recolle o artigo 169 da Ley 9/2001, del 17 de julio, del

Suelo de la Comunidad de Madrid. Para elo, no ano 2003 fíxose necesario a


90


modificación e derrogación da ordenanza anterior a través da aprobación da

Ordenanza de Conservación, Rehabilitación y Estado Ruinoso de las

Edificaciones, de 22 de diciembre de 2003 (Boletín Oficial de la Comunidad

de Madrid, nº 37, de 13 de febrero 2004).

Cun procedemento na mesma liña que as ordenanzas galegas, a

continuación recóllense as súas principais características:

Características Ordenanza Municipal

Obrigados Propietarios dos inmobles de antigüidade

igual ou superior aos 30 anos

Capacitados para a ITE -Profesionais titulados legalmente

competentes

-Entidades de ITE homologadas e reguladas

na Ley del Suelo de la Comunidad de Madrid

Prazo realización ITE Dentro do ano seguinte a aquel no que o

edificio cumpra os 30 anos. Seguinte ITE aos

10 anos

Medios informatizados - Rexistro de edificios que inclúe os edificios

con Informes ITE favorables e os edificios

que tiveran obras como resultado de ITE

desfavorable

- Censo de ITE, que inclúe edificios con

Informe ITE desfavorable

Contido inspeccións -Estado xeral estrutura e cimentación

-Estado xeral fachas interiores, exteriores e

medianeiras

-Estado xeral cubertas e azoteas

-Estado xeral fontanería e rede saneamento


91



Documentos da ITE Modelo oficial de cuestionario de inspección

aprobado polo Consejo de Gerencia

Prazo requirimento ITE 3 meses

Inspección subsidiaria -Posibilidade de concertar convenios cos

Colexios Profesionais correspondentes para

que se responsabilicen da ITE. A designación

do colexiado se fará segundo normativa

interna e o Colexio determinará os

honorarios.

- A falta de convenio, organizarase unha

quenda rotatoria de colexiados por orde de

antigüidade na lista

Existencia de Convenio Si, co COAAT e o Colegio Oficial de

Arquitectos de Madrid e o Colegio de

Ingenieros Caminos, Canales y Puertos,

Demarcación de Madrid

En comparativa coas ordenanzas dos municipios

galegos, cabe destacar que os obrigados a realiza-la ITE

corresponde aos propietarios dos inmobles de

antigüidade igual ou superior aos 30 anos, igual que no

caso de Lugo, Vigo e Cangas. Coa nova ordenanza

madrileña, inclúense agora as edificacións de

titularidade pública, que na anterior ordenanza estaban

excluídos.

En canto a capacitación para a inspección, nesta ordenanza tamén se

recalca que se realizará por entidades de inspección homologadas, como

acontece tamén na ordenanza do Concello de A Coruña. De igual forma, na

ordenanza coruñesa defínense dous apartados no Rexistro de Edificios (na

Edificio madrileño


92


actualidade fundidos nun só) segundo o informe sexa favorable ou non,

emulando o exposto na regulación de Madrid. De feito, xa na entrevista, os

representantes do Concello destacaron esta ordenanza como a base na que

fundamentaron a elaboración da súa propia regulamentación.

En canto o calendario de execución da ITE, tense o seguinte:

Edificacións obrigadas en Madrid segundo antigüidade

2000 Edificios catalogados cos niveis 1,2 e 3 de > 20 anos de titularidade privada

2001 Edificios do Centro Histórico e os cascos Históricos Periféricos dos artigos 4.3.17 e

4.3.12 do PGOM de Madrid de > 20 anos de titularidade privada

2002 Resto de inmobles de <1940

2003 Inmobles de 1940-1952

Aprobación nova Ordenanza

2004 Inmobles de 1953-1958

2005 Inmobles de 1959-1961

Edificios catalogados cos niveis 1,2 e 3 de 30 ou máis anos de titularidade pública

2006

Inmobles de 1962-1965

Edificios do Centro Histórico e os cascos Históricos Periféricos dos artigos 4.3.17 e 4.3.12 do PGOM de Madrid de 30 ou máis anos de titularidade pública

2007 Inmobles de 1966-1969

Resto inmobles de titularidade pública de 30 ou máis anos

2008 Inmobles de 1970-1974

2009 Inmobles de 1975-1978

2010 Inmobles de 1979 ou posterior


93



A partir do ano 2010 estarán obrigados os edificios que cumpran 30

anos dende a súa fecha de finalización.

Cando o informe é desfavorable os propietarios deben acomete-las

correspondentes obras. Para elo, na ordenanza madrileña mencionase a

posibilidade de outorgar distintas subvencións a fondo perdido aos

propietarios que carezan de recursos suficientes para a reparación, podendo

oscilar entre ata o 50 % de dito custe e o 75 % do mesmo, para aquelas

persoas cun nivel de ingresos máis baixo. Tamén atópanse axudas por parte

de entidades bancarias.

No caso de incumprimento de efectua-la inspección, en Madrid

establécese máis dunha prórroga, a diferenza do que acontece nos

municipios galegos e tamén se poden establecer máis dunha multa, non

podendo exceder de tres. Deste modo, o procedemento sería o seguinte:

Figura 9. Procedemento do requirimento da ITE en Madrid


94


Outra cuestión a destacar e que non sucede no caso dos municipios

galegos, é a existencia de dous modelos de Informe ITE, en función de se a

inspección é favorable ou non. Sen embargo, si se recolle tamén a

posibilidade de concertar convenios cos Colexios Profesionais para a

realización da inspección subsidiaria.

Neste caso, o Concello de Madrid en 1999

firmou un Convenio para a realización do ITE de

oficio co COAAT e o Colegio Oficial de Arquitectos

de Madrid e no 2002 un Convenio co Colegio de

Ingenieros de Caminos, Canales y Puertos,

Demarcación de Madrid. Estes Convenios

determinan que os Colexios encargaranse da

difusión da ordenanza e da formación dos

profesionais. Asimesmo, realizarán a designación

dos colexiados, sinalando anualmente a letra do

alfabeto correspondente ao apelido dos inscritos en virtude dun sorteo e

designándose sucesivamente conforme a chegada de solicitudes ao

Concello. Para elo, confeccionarase unha lista á que se poden inscribi-los

colexiados que posúan unha antigüidade de ao menos 5 anos ou acredite

unha formación específica no coñecemento de patoloxías. En canto os

honorarios a percibir por estes técnicos, no Convenio tamén se recolle o seu

calculo en función dunhas táboas en base a uns códigos, de igual modo que

acontece no caso da ordenanza coruñesa.

Asimesmo, destaca-la existencia no departamento da ITE do Concello

de Madrid de catro seccións técnicas e dous xurídicas dotadas con 31

funcionarios municipais, ademais de 3 persoas dedicadas exclusivamente a

informar á cidadanía. Neste servizo existe un programa dixital dende o

Concello (programa MAITE) para face-las ITEs dixitalmente.

En canto a súa implantación, moitos dos madrileños xa están

concienciados sobre a ITE, levando a non existir actualmente unha campaña

divulgativa por parte do Concello. Por exemplo, extraese de fontes

Edificio madrileño


95


28.847

7.1916.725

18.00015.000

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

2000 2001 2002 2003*


documentais que ata o ano 2003 había 46.916 edificacións a pasar a ITE,

das cales ata abril dese ano pasaron a inspección ao redor do 61 % (28.847

edificios), como se reflexa no gráfico seguinte:

Gráfico 5. Estatística da ITE en Madrid


*datos ata abril

Das ITEs presentadas, 26.550 ITEs foron tramitados polo Concello

despois da súa revisión, para o resto atopáronse errores. Destas ITEs

aprobadas, o redor dun 53 % son favorables. Xa nos primeiros dous anos

da ITE a resposta foi de máis do 41 %.

Sen embargo, como se recompila de fontes documentais, é destacable,

ao longo dos anos, a diminución do número de ITEs realizadas neste

municipio. Segundo profesionais do mercado madrileño, esta situación é

debida a que ata o momento non se fixo efectiva ningunha sanción, o que

leva a relaxación dos propietarios no cumprimento da súa obriga. Ademais,

as prórrogas dos prazos iniciais marcados estase a converter na norma da

capital de España.


96


� A ordenanza ITE do Concello de Cádiz

En Cádiz, segunda cidade pioneira, o Concello aprobou o 5 de febreiro

de 1999 a Ordenanza sobre Conservación y Rehabilitación del Casco

Antiguo (nº 50, Boletín Oficial de la Provincia de Cádiz del 3 de marzo de

1999), regulando a ITE no capítulo 3 do Título I e con modificacións

posteriores do artigo 17 e 30 (BOP de Cádiz de 30 de agosto de 2000) e do

artigo 26.1 (BOP de Cádiz de 4 de xuño de 2003), este último para a

adecuación da ordenanza a Ley 7/2002, de 17 de diciembre, de Ordenación

Urbanística de Andalucía, cambiando a antigüidade dos edificios suxeitos á

ITE de 40 a 50 anos. As súas principais características son as seguintes:




Capacitados para a ITE Profesionais titulados legalmente

competentes

Prazo realización ITE Dentro do ano seguinte a aquel no o edificio

cumpra os 50 anos. Seguinte ITE aos 10

anos

Medios informatizados Rexistro de edificios



medianeiras

-Estado xeral cubertas e azoteas

-Estado xeral fontanería e rede saneamento


97



Documentos da ITE Ficha ITE

Prazo requirimento ITE 3 meses 1º requirimento, 15 días sucesivos

requirimentos

Inspección subsidiaria -Posibilidade de concertar convenios cos

Colexios Profesionais correspondentes para

que se responsabilicen da ITE.

- A falta de convenio, organizarase unha

quenda rotatoria de colexiados por orde de

antigüidade na lista

Existencia de Convenio Sí, co COAAT de Cádiz y Ceuta e o Colegio

Oficial de Arquitectos de Andalucía

Occidental, Demarcación de Cádiz

Neste Concello atopase que a obriga de realiza-la ITE corresponde aos

propietarios dos inmobles de antigüidade igual ou superior aos 50 anos, a

diferenza dos Concellos galegos. O contido da ordenanza é bastante

reducido, de feito non se plasma ningún calendario sobre os edificios

suxeitos á ITE, como acontece nas ordenanzas implantadas en Galicia.

Tampouco se fai mención algunha de axudas sobre esta cuestión.

No caso de incumprimento de efectua-la inspección, en Cádiz de igual

modo que en Madrid, establécese máis dunha prórroga (neste municipio a

segunda e sucesivas de 15 días) e tamén se poden establecer máis dunha

multa, non podendo exceder de tres. Deste modo, o procedemento sería o

seguinte:


98


Figura 10. Procedemento do requirimento da ITE en Cádiz


Para a aplicación da ITE,

o Concello de Cádiz subscribiu

en 2000 un Convenio de

Colaboración co COAAT de

Cádiz y Ceuta e o Colegio

Oficial de Arquitectos de

Andalucía Occidental,

Demarcación de Cádiz. Este

Convenio determina que estes

Colexios elaboraran unha ficha

técnica específica que servirá de base para os profesionais que realicen a

Vista aérea de Cádiz


99


66,60 € inicio traballos + 100,00 € por cada vivenda, local ou

dependencia da finca + 16,00 € por dereitos colexiais + 16% I.V.E.

MÍNIMO A COBRAR: 430 EUROS

inspección e que o Concello deberá asumir no procedemento da ITE. Esta

ficha será cuberta por un equipo técnico composto por un arquitecto e un

arquitecto técnico. Para elo, confeccionarase un listado con tódolos equipos

formados e que desexen participar neste proceso e aos que o Concello

ofertará a realización da inspección mediante quenda rotatoria. De existir

outros equipos ou profesionais que queiran participar, deberán pedir

solicitude á Administración Municipal. En canto os honorarios a percibir por

estes técnicos, no Convenio fíxanse os prezos a desembolsar para a

inspección da seguinte maneira:

Para realiza-la inspección a propiedade pode contratar libremente ao

profesional ou ben solicitar por escrito ao Concello a asignación dun dos

equipos técnicos da lista elaborada. No primeiro ano, a ITE foi de carácter

voluntario para os propietarios e onde os Colexios facilitaron ao Concello

esta lista para entregar a cidadanía que a demandase, designando un

destes equipos de modo voluntario.

En canto a súa implantación, do total de inmobles suxeitos á

inspección (algo máis de 3.500), antes dos dous primeiros anos foron

revisados ao redor do 20 %.

� A ordenanza ITE do Concello de Sevilla

O 25 de maio de 2000, o Concello de Sevilla aprobou a Ordenanza de

Inspección Técnica de la Edificación (Boletín Oficial de la Provincia de

Sevilla, nº 143, del 22 de junio de 2000). Sen embargo, esta ordenanza

necesitaba a súa adaptación ao artigo 155 da Ley 7/2002, de 17 de

diciembre, de Ordenación Urbanística de Andalucía. Para elo, o 20 de maio

de 2004 modificouse e derrogouse a ordenanza anterior a través da

aprobación da Ordenanza de Inspección Técnica de la Edificación, de 20 de


100


maio de 2004 (Boletín Oficial de la Provincia de Sevilla, nº 139, del 17 de

xuño de 2004).

As súas principais características son as seguintes:




Capacitados para a ITE Técnicos competentes

Prazo realización ITE Dentro do ano seguinte a aquel no o edificio

cumpra os 20 anos. Seguinte ITE aos 15

anos para edificios de <50 anos e 10 anos

para edificios de ≥ 50 anos

Rexistros informatizados Rexistro de ITE



medianeiras

-Estado xeral conservación cubertas e

azoteas

-Estado xeral fontanería, rede saneamento e

electricidade do edificio

Documentos da ITE Informe ITE e Ficha Técnica en modelo

oficial e soporte informático

Prazo requirimento ITE 6 meses


101


En comparativa cas ordenanzas

dos municipios galegos cabe destacar

como diferenzas, que os obrigados a

realiza-la ITE corresponde aos

propietarios dos inmobles de

antigüidade igual ou superior aos 20

anos e no tema do Informe da ITE, si

se detalla como parte do mesmo a

inspección do estado xeral da rede de

electricidade do edificio.

Outras das desigualdades, é que na Ordenanza da capital andaluza non

se recolle ningunha mención á inspección subsidiaria e polo tanto a

posibilidade de concertar convenios cos Colexios Profesionais para a súa

execución. Soamente se expón que no caso de incumprimento do

propietario da súa obriga en tempo e forma, a inspección realizarase pola

vía ordinaria da policía edificatoria con aplicación de sancións.

O prazo de execución da ITE, contado dende a data da entrada en

vigor da ordenanza, é o seguinte:

Edificacións obrigadas en Sevilla segundo antigüidade e prazo

1 ano Edificios catalogados no PGOU e edificios > 100 anos

2 anos Inmobles de 75-100 anos




Edificio sevillano


102


Para as edificacións con menos de 10 anos de antigüidade, deberán

presenta-lo Informe da ITE dentro do ano seguinte a aquel no que cumpra

20 anos.

Neste Concello, as axudas para este tema non soamente teñen unha

regulación propia mediante a Ordenanza reguladora de las Ayudas a la

Rehabilitación, Conservación e Inspección Técnica de las Edificaciones

(Boletín Oficial de la Provincia de Sevilla, nº 275, del 26 de noviembre de

2004), senón que non se someten a convocatoria anual.

Analizando os resultados dos dous primeiros anos da ITE no municipio,

as fontes documentais reflictan unha resposta do redor do 16 % dos

inmobles suxeitos a inspección nesas primeiras datas (máis de 6.500

inmobles), o que mostra unha resposta pequena en comparativa co resto de

municipios estudados.


103


6.3. Comparativa dos municipios analizados

Despois das análises realizadas, conclúese que tamén as ordenanzas

municipais españolas reguladoras da ITE estudadas presentan as principais

características atopadas neste informe nas ordenanzas galegas:

- Falta dunha definición clara dos profesionais capacitados para

realiza-la ITE

- Inspeccións realizadas xeralmente por arquitectos ou

arquitectos técnicos/aparelladores

- Fixación de Convenios de Colaboración cos Colexios Profesionais

para a realización da ITE subsidiaria, con fixación de prezos e

requisitos aos profesionais.

- Divulgación da ITE ao comezo da aplicación da ordenanza.

- Falta de experiencia na aplicación da ITE subsidiaria.

A modo de resume, exponse no taboleiro seguinte algunha das

variables que definen as ordenanzas descritas e onde se pode ver a boa

implantación que a ITE tivo nos municipios galegos en comparación co resto

de municipios españois analizados:

Madrid Cádiz Sevilla Lugo Coruña Vigo Cangas

Data Ordenanza

Xaneiro 1999

Febreiro 1999

Maio 2000

Marzo 2003

Marzo 2004

Abril 2005

Xullo 2006

Antigüidade edificios suxeitos

30 ou máis anos

50 ou máis anos

20 ou máis anos

30 ou máis anos

40 ou máis anos

30 ou máis anos

30 ou máis anos

Existencia Convenio

SI SI N.D. NON SI NON NON

% realización da ITE nos primeiros dous anos

41 % 20 % 16 % 99 % 28 % 68 % Non se aplicou de

momento


104


Análise da Competencia na ITE


105


7. Análise da Competencia na ITE

7.1. Introdución á Competencia

Pódese entender por competencia a rivalidade dos produtores

(empresas, profesionais...) dun mercado por conseguir o maior número de

clientes. Canto maior sexa esta rivalidade ou loita (en termos de prezo,

calidade do produto ou servizo, innovación, etc.) máis eficiente será o

mercado e mellor beneficio obterán os consumidores finais, os produtores e

a economía en xeral. Pero esta competencia debe darse en condicións de

liberdade para o funcionamento correcto de calquera economía de mercado

e que todos os axentes económicos saian beneficiados. A existencia dunha

competencia suficiente e a protección e axuda contra toda práctica que

atente contra a liberdade da mesma (barreiras de entrada, fixación de

prezos, concentracións, etc.) convértese en tarefa fundamental.

O cumprimento desta meta perséguese dende tódalas esferas políticas,

tanto a nivel autonómico, nacional coma supranacional, mediante a

aprobación de mecanismos ou medidas de defensa da competencia, xa que

nela asentase a prosperidade e xeración de riqueza da economía dun país

ou rexión. Na actualidade, sobre este aspecto, a Política da Competencia na

Unión Europea está regulada mediante o Reglamento Nº 1/2003 del

Consejo, de 16 de diciembre de 2002 (Diario Oficial de las Comunidades

Europeas de 4 de enero de 2003), para garanti-la aplicación efectiva das

normas comunitarias da competencia, basicamente os artigos 81 e 82 do

Tratado Constitutivo de la Comunidad Europea (Diario Oficial de las

Comunidades Europeas del 24 de diciembre de 2002), que no seu capitulo 1

do Título VI, fai referencia ás normas sobre Competencia. Estes dous artigos

deben ser cumpridos polas autoridades responsables da competencia nos

Estados membros na súa aplicación da lexislación nacional de competencia.


106


No ámbito do estado español, este compromiso xa ven establecido no

artigo 38 da Constitución Española

“Se reconoce la libertad de empresa en el marco de la economía de

mercado. Los poderes públicos garantizan y protegen su ejercicio y la

defensa de la productividad, de acuerdo con las exigencias de la

economía general y, en su caso, de la planificación.”

Con este obxectivo aprobouse a Ley 16/1989, de 17 de julio, de

Defensa de la Competencia10 (nº 170, Boletín Oficial del Estado de 18 de

julio de 1989), de ámbito estatal, onde se establece un control dos acordos

que limitan a competencia, as prácticas unilaterais capaces de prexudicala

e as concentracións económicas, entre outras cuestións, a cargo de dous

órganos administrativos (describiranse no punto seguinte) e a Ley 1/2002,

de 21 de febrero, de coordinación de las competencias del Estado y las

Comunidades Autónomas en materia de defensa de la competencia. Dende

a súa entrada en vigor, producíronse unha serie de modificacións da mesma

e promulgáronse diversas normas de desenvolvemento, así como unha

importante reforma do marco comunitario da defensa da competencia.

Coa finalidade de adapta-lo regulamento nacional a estes cambios

acontecidos o seu redor, este ano aprobouse a Ley 15/2007, de 3 de julio,

de Defensa de la Competencia (Boletín Oficial del Estado, nº 159, de 4 de

julio de 2007), con entrada en vigor o 1 de setembro de 2007.

10 En adiante LDC


107


7.2. Órganos de Defensa da Competencia

As principias institucións europeas encargadas da aplicación e revisión

das normas comunitarias sobre a competencia son a Comisión Europea, o

Tribunal Europeo de Primeira Instancia e o Tribunal de Xustiza da Unión

Europea.

Cando as restricións á competencia se centran nun Estado membro, a

aplicación das normas comunitarias de competencia corresponde

principalmente ás autoridades nacionais, actuando a Comisión Europea

soamente cando sexa necesario.

No caso español, a Ley 16/1989 encomenda ao Tribunal de Defensa

de la Competencia (TDC) e ao Servicio de Defensa de la Competencia

(SDC) as funcións de resolución e, no seu caso, de proposta sobre asuntos

relacionados coa competencia no territorio español, no primeiro e da

instrución de expedientes no segundo. A nivel autonómico, en Galicia a

defensa da competencia tamén se delega noutros órganos administrativos

de igual propósito, o Tribunal Galego de Defensa da Competencia

(TGDC) e o Servizo Galego de Defensa da Competencia (SGDC).

É así, como o sistema de defensa da competencia queda establecido

do seguinte modo, en función do seu ámbito de aplicación:

Ámbito Territorial Órgano Regulador competente

Unión Europea Comisión Europea

España TDC e SDC

Galicia TGDC e SGDC


108


� O Tribunal Galego de Defensa da Competencia e o

Servizo Galego de Defensa da Competencia

O Tribunal Galego de Defensa da Competencia (TGDC), pertencente a

Consellería de Economía e Facenda da Xunta de Galicia, foi creado en base

a Lei 6/2004, de 12 de xullo, reguladora dos órganos de defensa da

competencia da Comunidade Autónoma de Galicia (nº 141, Diario Oficial de

Galicia, do 22 de xullo de 2004), normativa desenvolvida mediante o

Decreto 20/2005, do 3 de febreiro.

A súa finalidade é velar pola libre competencia nos mercados galegos.

Con tal propósito, leva a cabo tres tipos de funcións:

1. Función resolutoria e sancionadora sobre as condutas que lesionan

a competencia.

2. Función consultiva e de arbitraxe.

3. Función de promoción e difusión na sociedade dos méritos da

competencia a través da realización de estudos en materia de

competencia.

Para o desenvolvemento das súas funcións, o TGDC ven rexido polo

Pleno, conformado por un Presidente e dous vogais e serán apoiados por un

Secretario. O nomeamento do Presidente e dos vogais ten unha vixencia de

cinco anos, coa posibilidade da renovación dunha soa vez.

Na súa actividade de vixilancia da competencia e do cumprimento da

LDC, o TGDC delega sobre o SGDC a detección das condutas contrarias á

competencia e a instrución dos expedientes. Este órgano componse da

Subdirectora Xeral e o Xefe de Negociado.


109


7.3. Diagnóstico da Competencia no mercado da ITE:

Identificación de Condutas Restritivas

Como se conclúe ao longo deste informe, a Inspección Técnica de

Edificacións será realizada por profesionais cunha formación especial

relacionada co Edificio (arquitecto, arquitecto técnico ou aparellador,

enxeñeiros superiores e técnicos industriais). Estas profesións liberais11,

xunto con outras como avogado, notario, contable, etc. englóbanse dentro

da actividade de Servizos Profesionais, mercado caracterizado por un alto

nivel de regulamento da profesión, tanto por parte de normativas nacionais

como da autorregulación das organizacións profesionais. Esta actividade

xoga un papel moi importante na economía de calquera nación, en termos

de emprego e volume de negocio.

Por este motivo e coa finalidade de entender mellor o regulamento das

profesións liberais, dende a Comisión Europea, no ano 2004, elaborouse un

diagnóstico sobre a competencia nos servizos profesionais12. Nesta análise,

identifícanse 5 categorías de regulacións restritivas da actividade dos

profesionais liberais, que se pode xeneralizar ao mercado da ITE:

- Fixación de Prezos (honorarios a cobrar, tarifas permitidas...)

- Prezos recomendados

- Regulación da publicidade

- Requisitos de entrada (nº de profesionais exercentes da

profesión) e actividades reservadas aos profesionais

- Normativas reguladoras da estrutura empresarial e prácticas

multidisciplinares

11 Denominase profesión liberal a aquela actividade persoal na que impera o aporte intelectual, o coñecemento e a técnica. 12 Informe sobre la competencia en los servizos profesionales. Comisión de las Comunidades Europeas. Bruselas, 2004


110


A Comisión Europea consideraba que a existencia de certa regulación

pode estar xustificada para mante-la calidade dos servizos e protexer aos

consumidores da neglixencia profesional, en base a tres razóns:

1. “Asimetría da información” entre prestadores do servizo e clientes.

Os profesionais teñen un nivel de coñecemento técnico do que

poden carece-los consumidores, existindo unha desigualdade sobre

a información.

2. “Externalidades”. Algunhas veces a prestación do servizo, ademais

de no cliente, repercute sobre terceiros. Exemplo: unha ITE mal

realizada pode por en perigo a seguridade dos residentes ou da

seguridade pública.

3. “Bens públicos”. Certos servizos producen bens públicos que son

valiosos para a sociedade. Por ex.: a realización da ITE

correctamente tradúcese en beneficio para os cidadáns do Concello

correspondente ao mellorar o aspecto dos inmobles da cidade.

Sen embargo, unha regulación demasiado excesiva ou antiga pode

ter efectos negativos para todos. Pode eliminar ou limita-la competencia

entre os profesionais, diminuíndo por tanto os incentivos destes en base a

relación coste-eficacia, a posibilidade de obter prezos menores, mellor

calidade ou a oferta de servizos máis innovadores. No Parlamento Europeo

concluíuse a necesidade destas normas sempre e cando non restrinxan a

competencia. Neste senso, a detección dos regulamentos abusivos e outras

prácticas restritivas á competencia, convértese en obxectivo primordial para

asegura-lo benestar do mercado.

Esta análise realizarase en función das regulacións características do

servizo da ITE e da existencia doutro tipo de barreiras á competencia. Para

elo, faise necesario distinguir dous tipos de mercados:


111


- O mercado da inspección privada, que é aquela ITE realizada polos

profesionais por encargo da propiedade.

- O mercado da inspección subsidiaria, que engloba as ITEs

realizadas polos técnicos facultativos para o cumprimento da

obriga de oficio que teñen que cumpri-los Concellos no caso do

incumprimento dos propietarios.

a) Fixación de Prezos

No mercado de inspección privada, os honorarios facturados polos

profesionais se negocian libremente entre os técnicos e os clientes

(propietarios). Os oferentes do servizo participan de modo libre no proceso

de selección, polo que o prezo de realiza-la inspección podería alcanzar o

menor prezo posible, beneficiando ao propietario.

Para a inspección subsidiaria, como aínda non se executou en ningún

Concello, a súa análise dende o punto de vista da competencia soamente se

pode realizar sobre os acordos, decisións ou demais actuacións realizadas

para a súa planificación. Analizando as características do Convenio firmado

entre o Concello de A Coruña e dous Colexios Profesionais (remitirse a

capítulo 5.4.), a determinación do prezo pola interacción da oferta

(Colexios Profesionais, en representación dos profesionais capacitados para

a inspección) e a demanda (Concello de A Coruña, en representación e a

cargo dos propietarios dos inmobles suxeitos á ITE) non existe. O prezo ven

fixado por uns baremos establecidos no Convenio para a execución da ITE

de oficio, cuxo caracter de obriga administrativa e desembolso a cargo do

propietario ten unha repercusión directa sobre este último. Tratase dun

mercado especial, onde se concerta un servizo entre os técnicos que

realizan a ITE e o Concello, converténdose os propietarios en afectados por

este acordo ao ter que ser eles os que teñen que desembolsa-los honorarios

do profesional.


112


Esta práctica de determinación dos prezos nun Convenio tamén

prodúcese noutros Concellos españois, como se viu por exemplo, na análise

dos Concellos de Madrid e Cádiz.

Na Resolución do Expediente A/2006 Inspección Técnica de

Edificacións II (remitirse ao anexo 4), efectuada no ano 2006 polo TGDC

sobre o Convenio de Colaboración para realiza-la ITE de oficio entre o

Concello de Vigo e o COAG, delegación de Vigo e o COAAT da provincia de

Pontevedra, este órgano ditaminaba que a fixación de tarifas incumpría o

artigo 1.1., letra a) da LDC (sen posibilidades de ser autorizado en base o

disposto no artigo 1.3.), onde se expón que

“Se prohíbe todo acuerdo, decisión o recomendación colectiva, o

práctica concertada o conscientemente paralela, que tenga por objeto,

produzca o pueda producir el efecto de impedir, restringir, o falsear la

competencia en todo o parte del mercado nacional y, en particular, los

que consistan en:

a) La fijación, de forma directa ou indirecta, de precios ...”

Asimesmo, na resolución do Expediente 374/96 de Aparejadores de

Valencia y Alicante do ano 2005, o Tribunal de Defensa de la Competencia,

con actuación no territorio nacional, declaraba tamén a fixación de prezos

como unha práctica que limita o artigo anterior.

Xa no artigo 5 da Ley 7/1997, del 14 de abril, de Medidas

liberalizadoras en materia de suelo y de Colegios Profesionales (Boletín

Oficial del Estado de 15 de abril de 1997), que modifica a Ley 2/74, de

Colegios Profesionales, de ámbito estatal, se sinala que os acordos,

decisións e recomendacións con transcendencia económica dos Colexios

deberán cumprir este artigo 1 da LDC. Asimesmo, o regulamento

autonómico dos mesmos, mediante o artigo 2.2. da Lei 11/2001 de colexios

profesionais da Comunidade Autónoma de Galicia estable que


113


“O exercicio das profesións colexiadas realizarase en réxime de libre

competencia e estará suxeito, en canto á oferta de servizos e á

fixación da súa remuneración, á Lei sobre defensa da competencia...”

Os axentes entrevistados da oferta e demanda deste mercado

(profesionais e representantes dos Concellos), postúlanse como defensores

do establecemento deste baremo, xa que con el garantirase un prezo non

demasiado gravoso para o propietario (ao limitarse a subida dese prezo) e o

mesmo tempo que non poida ser un prezo demasiado baixo que faga que o

obrigado se desentenda da súa responsabilidade. Asimesmo ese prezo

representa unha certa calidade do servizo a prestar por parte do profesional

e do que responde o Colexio como encargado de realiza-la inspección

encomendada polo Concello.

Por outro lado, os propietarios consultados tamén apoian esta medida.

Consideran que para obte-las vantaxes dun mercado libre tense a

oportunidade de realiza-la inspección no seu prazo e aqueles que non o fan

terán que responder polo seu incumprimento. Consideran que

“..se o propietario que ten esta obriga non a cumpre ten que aterse ás

consecuencias e pagar un prezo maior que os cidadáns que cumpriron

no seu prazo”.

Aínda que o Convenio facilita a realización subsidiaria da ITE polo

Concello, poderíase optar por outro mecanismo para o cumprimento da súa

obriga sen necesidade de chegar á fixación de prezos, que ven sendo unha

das restricións á competencia máis reprochadas polos órganos encargados

da súa defensa.


114


b) Prezos recomendados

Nos Colexios Profesionais dos técnicos capacitados para elabora-lo

Informe ITE existen uns prezos recomendados ou unha orientación para o

seu cálculo, función que poden realiza-los Colexios segundo o artigo 9 da

Lei 11/2001 de Colexios Profesionais na Comunidade de Galicia. Segundo o

estudo realizado pola Comisión Europea sobre a competencia dos servizos

profesionais, comentado neste capítulo, de igual modo que cos prezos fixos,

a Comisión Europea opina que as tarifas recomendas poden ter efectos

negativos sobre a competencia ao facilita-la regulación da política de

prezos, é dicir, pode producir efectos negativos sobre o mercado da ITE

onde a prestación do servizo ao propietario é libre (mercado privado da

ITE).

Para a Comisión Europea, si ben os prezos recomendados non sempre

limitan automaticamente a competencia, existen outros mecanismos máis

favorables a esta que favorezan aos consumidores e aos profesionais. Por

exemplo, a recompilación e publicación de información sobre prezos obtidos

a partir de estudos realizados por organismos independentes (consultoras,

organizacións de consumidores, etc.).

Na Resolución do Expediente COMP/38.2549 da Comisión Europea

(remitirse ao anexo 8), efectuada no ano 2004 pola Comisión Europea

sobre a recomendación de prezos efectuada pola Asociación de Arquitectos

belga, este órgano ditaminaba que a fixación dun baremo de honorarios

mínimos recomendados vulnera as normas comunitarias en materia de

competencia, xa que poden facilita-la coordinación da política de prezos do

mercado. Na súa resolución, a Comisión decidiu multar á Asociación de

Arquitectos belgas con 100.000 euros.


115


c) Regulación da publicidade

No mercado da ITE ou no exercicio das

actividades das profesións que realizan esta

inspección, non existe unha regulación sectorial de

publicidade que restrinxa a mesma. Os Colexios

Profesionais están a favor da publicidade sen ningún

tipo de limitacións. A publicidade é boa para calquera

mercado, xa que fomenta a competencia ao informar

aos consumidores sobre os distintos produtos. Nos

mercados de libre competencia, os axentes coñecen

os prezos e as distintas alternativas existentes, onde os consumidores

elixirán a mellor opción. Para elo, a información debe ser alta para que o

consumidor poida toma-la decisión correcta.

Unha das alternativas que atopan os profesionais para dar a coñece-los

seus servizos á cidadanía é mediante o envío de publicidade. Para elo o

mellor mecanismo para poder realizar esta actividade é coñece-los edificios

e construcións que están obrigados a pasa-la ITE. Esta información, como

se explicou ao principio do informe, atópase no Rexistro ITE ou de Edificios

de cada Concello. Nas ordenanzas municipais inclúese que os datos que

constan no Rexistro de ITE ou Edificios

“serán públicos aos únicos efectos informativos e estatísticos,

verificándose o acceso ao mesmo de acordo co previsto no artigo 37

da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de Réxime xurídico das

Administracións públicas e do procedemento administrativo común e

na Lei Ordinaria 15/1999, do 13 de decembro, de Protección de datos

de carácter persoal”

Sen embargo, segundo profesionais entrevistados está información

non é publica para todos. Soamente no Concello de A Coruña aparece

publicado na web os expedientes ata o ano 2006.

Edificio vigués


116


d) Requisitos de entrada no mercado da ITE

No mercado da ITE encargada polo particular ao técnico, en xeral na

Comunidade Autónoma de Galicia existe un mercado libre. O propietario

obrigado a realiza-la inspección ten total liberdade para a selección do

técnico que realizará a ITE, buscando pola súa conta o profesional ou

acudindo ao Concello ou aos Colexios para que lle asesoren. Mencionar que

dende o COAG, delegación de Vigo e o COAAT da provincia de Pontevedra,

elaborase anualmente unha lista de profesionais para realiza-la ITE no

municipio de Vigo, con revisión anual, para por a disposición de calquera

particular, comunidade, empresa ou administración que o solicite ao Colexio

ou ao Concello de Vigo. Esta lista é cedida polos Colexios ao Concello a

modo informativo, entregándoa aos propietarios que piden asesoramento

sobre algún profesional á Oficina ITE Municipal. Non é necesario estar na

lista para a realización da ITE, a súa inscrición é voluntaria e comunícase

mediante circular.

Para a inspección subsidiaria, cada Concello actuará en base as

opcións propostas nas súas ordenanzas, mediante unha quenda a que

poderán acceder tódolos profesionais competentes ou a concertación de

Convenios de Colaboración cos Colexios Profesionais, encargados da

selección do técnico. No Convenio firmado entre o Concello de A Coruña e o

COAG, delegación de A Coruña e o COAAT da provincia, establecese que a

selección do técnico que realizará a inspección se efectuará a partir dunha

lista de profesionais que reunindo unha serie de requisitos (antigüidade

mínima de 5 anos no exercicio profesional e haber superado un curso de

formación impartido para esta cuestión) se inscriban nela, asegurando así a

calidade do servizo encomendado aos Colexios. Polo tanto, implica que

soamente os técnicos que reúnen estas condicións poderán inscribirse neste

rexistro para efectua-la ITE de oficio para o Concello, limitando o acceso

dalgúns profesionais no mercado da ITE subsidiaria.

Na Resolución do Expediente A/2006 do Convenio de Vigo, sobre o

“Rexistro de Profesionais Especializados” e o sistema de baremación


117


empregado para cuantificar a experiencia, formación e dedicación necesaria

do profesional para poderse inscribir na lista, o TGDC considerou que esta

práctica incumpría tamén o artigo 1.1., letra a) da LDC que prohibe

“... todo acuerdo, decisión o recomendación colectiva, ... que tenga

por objeto, produzca o pueda producir el efecto de impedir, restringir,

o falsear la competencia ... que consistan en:

a) La fijación, de forma directa ou indirecta, ... de otras

condiciones comerciales o de servicio.”

En ningún momento, nas ordenanzas municipais recóllese mención

algunha sobre algún requisito concreto de formación ou experiencia do

técnico. Simplemente, especifícase que este terá que ser competente,

condición que a LOE outorga claramente a este tipo de profesionais.


118


7.4. Demandas do mercado para a mellora da

Competencia

Detectadas as distintas limitacións á competencia no mercado da ITE e

consultados aos axentes e profesionais que operan nel, estes demandan

unha serie de melloras para obter beneficios para todos.

1. Mellora das listas de Profesionais

Como se explicou no punto anterior, o COAG, delegación de Vigo e o

COAAT da provincia de Pontevedra, elaboran anualmente unha lista de

profesionais para realiza-la ITE no municipio de Vigo, con revisión anual.

Para os profesionais, a elaboración das listas está ben sempre e cando sexa

aberta a súa inscrición, para darse de alta e baixa cando se queira e non

soamente unha única ocasión anual para inscribirse, pechando o mercado.

“Si tu llegas tarde para inscribirte en esa lista ya no tienes oportunidad

...porque esas listas se cierran...Y si tú de repente quieres hacer

inspecciones ¿ya estas fuera del mercado? Cierran una fecha y ya no

hay opción de entrar en esa lista que tiene el Ayuntamiento, que es la

que se da a toda la gente que va al Ayuntamiento a informarse”

(profesional entrevistado)

Asimesmo, na lista figura cada profesional co seu ano de colexiación.

Esta información pódese entender como un dato para demostra-la

experiencia do técnico, sen embargo, un profesional pode traballar no

sector da Construción, non estando colexiado nese tempo. En termos de

competencia estaría así en inferioridade, xa que pode ter incluso máis anos

de experiencia que outros dos integrantes da lista. Para a mellora das listas,

proponse dende o mercado substituír o ano de colexiación polo ano de

finalización dos estudos.


119


2. Fixación dun prezo mínimo

Dende moitos dos profesionais entrevistados demandase a fixación

dun prezo mínimo, para non romper o mercado e protexer tamén a calidade

do servizo ofrecido, aínda que esta fixación non impedirá que algúns

profesionais segan ofertando servizos de escasa calidade.

Existen profesionais que traballan a un prezo moi baixo, ao que non

poden facer fronte o resto de técnicos, xa que este prezo non cubre nin

sequera os gastos habituais que leva realiza-la inspección (visado,

desprazamentos, medicións, dossier fotográfico,...). Este prezo por debaixo

das posibilidades presume a existencia de inspeccións de baixa calidade. Por

mor desto, os técnicos demandan a fixación dun prezo que cubra como

mínimo estes gastos.

“La profesión no puede medirse en dinero, tienes una responsabilidad

y al final (...) es formación, es tiempo (...) o sea, la calidad es tiempo.

Lo del precio es bueno, ayuda a que la competencia se equilibre, sin

duda...” (profesional entrevistado)

Sen embargo e xa como se viu, a fixación dun prezo mínimo incumpre

a LDC. Haberá que buscar uns mecanismos menos restritivos da

competencia e que permitan mante-la calidade da inspección e protexer aos

consumidores.

3. Definición clara dos profesionais capacitados

Nas ordenanzas municipais sinálanse aos profesionais capacitados

como os facultados para realiza-la ITE, sen facer unha concreción máis clara

sobre algunha profesión específica. Dende o Concello remiten ao estipulado

na LOE como profesionais capacitados, sen embargo, nin nas ordenanzas

municipais nin na LOUGA faise mención algunha a LOE como fonte que

define aos profesionais facultados para realiza-la ITE.


120


Pídese dende os profesionais e propietarios dos inmobles unha maior

concreción sobre os profesionais que están capacitados para pasa-la

inspección.

4. Maior sensibilización sobre a ITE

Os profesionais entrevistados denuncian a existencia de certos “timos”

ou desvirtuacións do mercado, no que se introduciron empresas

construtoras que realizan a ITE a prezos “irrisorios” e incluso gratis, coa

finalidade de ditaminar un informe desfavorable e logo eles acomete-las

obras, prexudicando así ao propietario.

“...de rebote hubo empresas constructoras (...) que se metieron a

hacer inspecciones ¿qué era lo que hacían? Pues ellos cobraban 80 €.

Hubo una a 70 incluso. Y lo que hacían era materialmente imposible

(...) Reflejaban el mayor número de deficiencias posibles que había en

la vivienda para hacer ellos la obra...” (profesional entrevistado)

Tamén atopáronse profesionais que se presentan á propiedade como

técnicos municipais, de forma que o propietario facía as inspeccións con

eles porque así non terían problemas.

Estas actuacións veñen a viola-lo artigo 7 da Ley 3/1991, de 10 de

enero, de Competencia Desleal (nº 10, Boletín Oficial del Estado de 11 de

enero de 1991), que di que

“Se considera desleal la utilización o difusión de indicaciones

incorrectas o falsas, la omisión de las verdaderas y cualquier otro tipo

de práctica que, por las circunstancias en que tenga lugar, sea

susceptible de inducir a error a las personas a las que se dirige o

alcanza, sobre la naturaleza, modo de fabricación o distribución,

características, aptitud en el empleo, calidad y cantidad de los

productos y, en general, sobre las ventajas realmente ofrecidas”


121


Demandase polo tanto unha maior sensibilización da ITE á cidadanía,

unha maior campaña de divulgación da mesma para o seu mellor

coñecemento entre a poboación e evitar ou polo menos minorar estes

enganos.

5. Acceso ao Rexistro ITE ou de Edificios

Demandase dende o mercado o acceso libre a información sobre as

edificacións suxeitas á ITE, datos recollidos no Rexistre ITE ou de Edificios

da Área/Xerencia de Urbanismo de cada Concello.

Noutras cidades españolas cunha dilatada experiencia no

desenvolvemento da ITE (Madrid, Sevilla...) figura na web do Concello o

listado de edificacións suxeitas á ITE cada ano. Así, calquera propietario

pode consultar se ten que pasa-la ITE sen necesidade de desprazamentos

ou chamadas e o mesmo tempo os profesionais poden enviar publicidade

sobre os seus servizos, beneficiando aos propietarios ao obter maior

información do mercado e dos prezos.


122


Conclusións


123


8. Conclusións

Despois de finaliza-la descrición do mercado da Inspección Técnica

de Edificacións e a diagnose da súa competencia, preséntanse máis

claramente as distintas conclusións do estudo mediante a ferramenta

denominada P.M.I. (Plus, Minus, Interesting), onde no “PLUS” recóllense

os aspectos positivos atopados, no “MINUS” os aspectos negativos que se

deben mellorar e, por último, co “INTERESTING” exprésanse os aspectos

destacables do ámbito da ITE.

Desta forma realízase unha exposición visual das principais

características que definen este mercado.

PLUS MINUS INTERESTING

� Conservación do patrimonio arquitectónico/ estado dos inmobles urbanísticos

� Seguridade dos inquilinos ou usuarios dos inmobles

� Seguridade dos transeúntes

� Mellora da calidade de vida das persoas

� Descoñecemento da ITE entre a poboación

� Ausencia de campañas periódicas divulgativas sobre a ITE

� Lentitude administrativa

� Atrasos na aplicación das ordenanzas

� Falta de concreción do perfil dos profesionais capacitados

� Medida de control do deber de conservación e rehabilitación

� Medida preventiva

� Obriga dos propietarios dos inmobles e subsidiaria da Administración Municipal

� Regulamento por parte da Área/Xerencia de Urbanismo de cada Concello

� Administracións Municipais responsables do cumprimento


124


PLUS MINUS INTERESTING

� Inspección visual. Existencia de risco no ditame da ITE

� Carencia de axudas á propiedade para realiza-la ITE

� Fixación de prezos e requisitos aos profesionais na inspección subsidiaria dalgún Concello

� Existencia de “timos” ou desvirtuacións no mercado da ITE

� Inspección periódica

� Traballos visados polos Colexios Profesionais

� Madrid, Concello pioneiro da ITE (1999)

� Concienciación cidadá. Resposta positiva

� Responsabilidade Civil dos profesionais

� Comunicación da obriga vía carta ou bando municipal

� Inspección visual, carencia de métodos específicos que elevarían o custe

� Liberdade de contratación do propietario

� Existencia de convenios para a inspección subsidiaria nalgún Concello

� Formación periódica dos profesionais da ITE

� Existencia de barreiras á competencia na ITE subsidiaria dalgún Concello e pola falta de coñecemento do mercado pola poboación


125


Tras haber analizado os puntos fortes e débiles mediante a

ferramenta P.M.I., a continuación descríbense as principais conclusións

do estudo en base aos obxectivos propostos ao inicio da investigación.

1. Descrición do ámbito da ITE

Coa implantación da Inspección Técnica de Edificacións buscase

obter unha medida de control do deber de conservación e

rehabilitación dos inmobles propiedade da cidadanía, conseguindo

unha mellor imaxe urbanística do municipio e da calidade de vida,

ademais da seguridade da poboación. Esta actividade céntrase na

revisión dos aspectos de estabilidade, habitabilidade e ornato público,

entre outros, do inmoble.

A súa regulación ven establecida dende o ámbito autonómico e

municipal (LOUGA e ordenanzas municipais), correspondendo aos

Concellos, a través dos seus propios servizos, a labor de comproba-lo

cumprimento do deber de conservación e rehabilitación por parte da

propiedade das edificacións.

2. Mercados da ITE

Na actualidade, soamente existen catro Concellos galegos coa

implantación da ITE: A Coruña, Lugo, Vigo e Cangas, sendo aprobadas

as súas respectivas ordenanzas municipais no período 2003-2006.

Corresponde aos propietarios ou comunidades de propietarios dos

inmobles (catalogados ou de 30 ou 40 anos de antigüidade), ou outros

titulares lexitimados con dereito sobre a edificación no Concello de

Lugo, a realización da ITE, respondendo subsidiariamente a

Administración Municipal en caso de incumprimento desta obriga. Nas

ordenanzas non se concreta claramente o perfil dos profesionais


126


capacitados para a realización da inspección pero segundo as

características desta actividade repercute basicamente aos profesionais

da Arquitectura (arquitecto, arquitecto técnico ou aparellador,

enxeñeiro superior ou técnico industrial).

3. Procedemento da ITE

A obriga enténdese cumprida coa presentación dos documentos

oficiais da ITE no Rexistro de Edificios ou ITE, ou en A Coruña en

calquera outro rexistro, na forma establecida e dentro do ano seguinte

a aquel no que o edificio cumpre a antigüidade correspondente ou en A

Coruña nun ano contado a partir da comunicación do Concello á

propiedade. En caso de incumprimento en forma ou prazo, a

presentación dos documentos prorrógase 3 meses. Estes documentos

da inspección son visados polos Colexios Profesionais para comproba-

la profesionalidade do técnico responsable da inspección e o contido

dos documentos. En caso de ditame desfavorable o Concello

determinará as actuacións oportunas (declaración de ruína ou

realización de obras no inmoble).

4. Sistemas de Contratación do Persoal Técnico na ITE

Analizando o mercado, obsérvase que existe liberdade de

contratación dos técnicos capacitados por parte da propiedade. Para a

inspección subsidiaria dos Concellos as ordenanzas recollen a

posibilidade de concertar Convenios de Colaboración cos Colexios

Profesionais ou organizar unha quenda a que poidan optar tódolos

profesionais que reúnan os requisitos esixidos. O Concello de A Coruña

é o único que na actualidade ten un Convenio subscrito. O existente en

Vigo, subscrito no ano 2006, non foi autorizado polo Tribunal Galego

de Defensa da Competencia.


127


4. Implantación da ITE nos Concellos galegos e forma de

contratación da inspección

No momento de realización do estudo, nos Concellos galegos

estase a revisa-las inspección realizadas ata este ano, sen existir aínda

ITEs subsidiarias dos Concellos. En España, xeralmente existe unha

escasa ou falta de aplicación da ITE subsidiaria, o que leva a

inexistencia aínda de respostas ou alegacións dos axentes do mercado

ante os requisitos tipificados nos Convenios de Colaboración firmados

entre os Concellos e os Colexios Profesionais, que caracterizan o

mercado da ITE.

En xeral, na ITE ditaminase unha resposta positiva da xente (en

Lugo e Vigo con máis do 65 % de ITEs efectuadas). Pouco a pouco

conséguese a concienciación da poboación. Sen embargo, segue

habendo un descoñecemento xeral da normativa ITE e da súa

finalidade. A pesar do asesoramento que se ofrece dende os Concellos,

faise necesario unha maior campaña divulgativa.

5. Diagnóstico da competencia no mercado da ITE

A defensa da competencia convértese en tarefa fundamental a

seguir dende tódalas esferas gobernamentais, xa que a libre

competencia define toda economía de mercado.

Analizando a competencia no mercado da ITE, atopáronse unha

serie de barreiras ou limitacións á libre competencia, como son:


128


Barreiras á Competencia

A fixación de honorarios dos profesionais

Recomendación de prezos para o exercicio da actividade da ITE

Limitacións ao acceso de información do Rexistro de Edificios ou ITE

Requisitos esixidos aos técnicos para realiza-la ITE de oficio

Segundo a Resolución do TGDC sobre o Expediente do Convenio

de Vigo, este foi denegado por conte-la fixación dos honorarios dos

profesionais e un sistema de baremación mediante uns requisitos para

poder face-los técnicos a ITE subsidiaria. Estas limitacións exiten

tamén no Convenio de A Coruña firmado con dous Colexios

Profesionais (Colexio Oficial de Arquitectos e Colexio de Aparelladores

e Arquitectos Técnicos).

Finalmente comprobouse, que por parte dos axentes do mercado

da ITE demándanse unha serie de cuestións, coa finalidade de mellora-

la competencia do mercado da ITE e o desempeño da profesión, como

son:

Demandas do mercado

Mellora na confección das listas de profesionais entregadas a modo

informativo

Fixación dun prezo mínimo no mercado

Definición clara dos profesionais capacitados para realiza-la ITE

Maior información e sensibilización sobre a ITE

Acceso á lista de edificacións suxeitas á ITE


129


Aínda que coa fixación dun prezo mínimo, os profesionais buscan

protexe-la calidade da inspección, esta medida vulnera a competencia.

Sen embargo, o resto de peticións si supoñen o perfeccionamento do

mercado da ITE, outorgando beneficios aos axentes que operan nel.


130


Bibliografía


131


9. Bibliografía

MONOGRAFÍAS, ARTÍGOS E OUTROS DOCUMENTOS

� Guías, Anuarios, Estudos de mercado e Outras Fontes

� COMMISSION decision of 24 June 2004 relating to a proceeding under

Article 81 of the EC Treaty. Commission of the European

Communities. Bruselas, 2004. Dispoñible en:

http://ec.europa.eu/comm/competition/antitrust/cases/decisions/385

49/en.pdf

� CONVENIO de Colaboración entre el Excmo. Ayuntamiento de Cádiz,

el Colegio Oficial de Aparejadores y Arquitectos Técnicos de Cádiz y

Ceuta y la Demarcación de Cádiz del Colegio Oficial de Arquitectos de

Andalucía Occidental. Cádiz, 2000. Dispoñible en:

http://www.arquitectosdecadiz.com/index.asp?p=318&c=432aca3a1e

345e339f35a30c8f65edce

� CONVENIO de Colaboración entre el Excmo. Ayuntamiento de Madrid,

el Colegio Oficial de Arquitectos de Madrid y el Colegio Oficial de

Aparejadores y Arquitectos Técnicos de Madrid. Madrid, 2001.

Dispoñible en:

http://www.coaatm.es/detalle.aspx?CodContenido=324&tipo=16

� CONVENIO de Colaboración entre el Excmo. Ayuntamiento de Madrid

y el Colegio Oficial de Ingenieros de Caminos, Canales y Puertos de

Madrid. Madrid, 2002. Dispoñible en: http://www.ciccp.es

� CONVENIO para a Inspección Técnica de Edificios subscrito entre o

Concello de A Coruña e o Colexio Oficial de Aparelladores e

Arquitectos Técnicos de A Coruña. A Coruña, 2004. Dispoñible en:


132


http://www.coaatac.org/5_gabinete_tecnico/5_3_ite_y_mantenimien

to/ite_inspeccion_tecnica_de_edificios/7_convenio

� INFORME sobre a situación da competencia en Galicia no ano 2005.

Tribunal Galego de Defensa da Competencia. Santiago de

Compostela. Dispoñible en:

http://www.tgdcompetencia.org/informes/situacion_competencia_gali

cia_2005.pdf

� INFORME sobre la competencia en los servicios profesionales.

Comisión de las Comunidades Europeas. Bruxelas (Bélxica), 2004.

Dispoñible en: http://eur-

lex.europa.eu/LexUriServ/site/es/com/2004/com2004_0083es01.pdf

� RESOLUCIÓN Expte. A 2/2006 Inspección Técnica de Edificacións II.

Tribunal Galego de Defensa da Competencia. Santiago de

Compostela. 2006. Dispoñible en: http://www.tgdcompetencia.org

� RESOLUCIÓN Expte. 374/96 Aparejadores de Valencia y Alicante.

Tribunal de Defensa de la Competencia.Madrid. Xaneiro de 2005.

Dispoñible en:

http://www.tdcompetencia.es/PDFs/resoluciones/2005/1996.pdf

� Artigos de Publicacións Periódicas

� AGRAFOJO, N. Más del 45 % de las fincas del casco histórico ya están

rehabilitadas. En: La vozdigital.es. Cádiz. Dispoñible en:

http://www.lavozdigital.es/jerez/prensa/20061111/cadiz/fincas-

casco-historico-esta_20061111.html

� Aprobada unha campaña para dar a coñecer a Inspección Técnica de

Edificios. En: Xornal Vigo. Concello de Vigo. 8 de xuño de 2006. Vigo.

Dispoñible en:

http://xornal.vigo.org/xnnotsemana.php?lang=gal&noticia=6350


133


� BLASCO, P. La inspección de edificios no examina instalaciones

eléctricas. En: El Mundo. 17 de abril de 2000. Madrid. Dispoñible en:

http://www.elmundo.es/2000/04/17/madrid/17N0029.html

� CIFUENTES, A. Repaso a la Inspección. Dispoñible en:

http://www.arquitectura-tecnica.com/ARTCERCH62-2.htm

� El Ayuntamiento detecta problemas en las estructuras de 38 edificios

de más de 40 años. En: La Voz de Galicia.es. A Coruña. 6 de agosto

de 2007. Dispoñible en:

http://www.lavozdegalicia.es/coruna/2007/08/06/003_6039963.htm

� Evolución del nº de A.T. en Galicia 2001-2005. En: Deplano, nº 9,

páx. 19-21. Colegio Oficial de Aparejadores y Arquitectos Técnicos de

A Coruña. Abril 2006. A Coruña. Dispoñible en:

http://www.coaatac.com/10_revista_deplano/ano_2006/deplano_n1_

9

� FELIPE, A. La ITE cae en el olvido con miles de edificios precarios. En:

Su Vivienda, nº 423. El Mundo. 23 de decembro de 2005. Dispoñible

en:http://www.elmundo.es/suplementos/suvivienda/2005/423/11352

92412.html

� FELIPE, A. La responsabilidad de los técnicos de la ITE “en el aire”.

En: Su Vivienda, nº 200. El Mundo. 6 de abril de 2001. Dispoñible en:

http://www.elmundo.es/suvivienda/2001/SV200/SV200-03.html

� GÁMEZ, R. ITE: Algo más que una simple inspección. En: Su

Vivienda, nº 204. El Mundo. 4 de maio de 2001. Dispoñible en:

http://www.elmundo.es/suvivienda/2001/SV204/SV204-04.html

� ITE: para evitar derrumbamientos. En: Expocasa.com. 2001.

Dispoñible en:


134


http://www.expocasa.com/reportajes/index.cfm?pagina=reportajes_

vivienda_005_005

� La falta de seguridad en los edificios de Cangas se penará con multas.

En: Edición Digital, nº 2549. Faro de Vigo. 23 de febreiro de 2006.

Vigo. Dispoñible en:

http://www.farodevigo.es/secciones/noticia.jsp?pNumEjemplar=2549

&pIdSeccion=18&pIdNoticia=48304

� La financiación llega a las obras de la ITE. En: Su Vivienda, nº 237. El

Mundo. 25 de xaneiro de 2002. Dispoñible en:

http://www.elmundo.es/suvivienda/2002/237/1011943310.html

� La ITE costará cara a los madrileños. En: Expocasa.com. 2001.

Dispoñible en:

http://www.expocasa.com/reportajes/index.cfm?pagina=reportajes_

vivienda_013_013

� PARDO, J. La universidad formará a los inspectores de la ITE

coruñesa. En: Edición Coruña. El Ideal Gallego. A Coruña. Dispoñible

en:

http://www.elidealgallego.com/servlet/ContentServer?pagename=Op

enMarket/Xcelerate/Render&inifile=futuretense.ini&c=CSINoticias&cid

=1110357333725&t=NoticiaCompleta&edicionnav=1028218396342&

arglink=nolink

� Pasar la Inspección. 1999. Dispoñible en: http://www.arquitectura-

tecnica.com/ARTICULO3.htm

� QUIAN, C. Las ayudas para rehabilitar viviendas llegan al 80 % del

coste de la obra. En: La Voz de Galicia, nº 200. A Coruña. 15 de

octubre de 2006. Dispoñible en: http://www.lavozdegalicia.es


135


� Un año de ITE. En: Deplano, nº 10, páx. 22-24. Colegio Oficial de

Aparejadores y Arquitectos Técnicos de A Coruña. Xuño/setembro

2006. A Coruña. Dispoñible en:

http://www.coaatac.org/10_revista_deplano/ano_2006/deplano_n1_

10

� VOCENTO/VMT. El ayuntamiento de Barcelona, a diferencia del de

Madrid, renuncia al control integral de los edificios. En: Terra

Actualidad. Dispoñible en:

http://actualidad.terra.es/provincias/barcelona/articulo/ayuntamiento

_barcelona_madrid_791579.htm


136


LEXISLACIÓN

� Ámbito Comunitario

� REGLAMENTO Nº 1/2003 del Consejo, de 16 de diciembre de 2002.

(Diario Oficial de las Comunidades Europeas de 4 de enero de 2003).

Dispoñible en:

http://europa.eu/eur-

lex/pri/en/oj/dat/2003/l_001/l_00120030104en00010025.pdf

� TRATADO Constitutivo de la Comunidad Europea. (Diario Oficial de las

Comunidades Europeas de 24 de diciembre de 2002). Dispoñible en:

http://eur-lex.europa.eu/es/treaties/dat/12002E/pdf/12002E_ES.pdf

� Ámbito Estatal

� LEY 53/1984, del 26 de diciembre, de incompatibilidades del personal

al servicio de las Administraciones Públicas. (nº 4, Boletín Oficial del

Estado de 4 de enero de 1985). Dispoñible en:

http://webs.uvigo.es/cigatins/lexislacion/promocionC/persoal/lei%20

53-1984%20incompatibilidades.pdf

� LEY 16/1989, del 17 de julio, de Defensa de la Competencia. (nº 170,

Boletín Oficial del Estado de 18 de julio de 1989). Dispoñible en:

http://www.dgdc.meh.es/legislacion/legislacion_16_89.htm

� LEY 3/1991, del 10 de enero, de Competencia Desleal (nº 10, Boletín

Oficial del Estado de 11 de enero de 1991). Dispoñible en:

http://www.uam.es/personal_pdi/derecho/bbagooria/LCD%203-

1991.pdf

� LEY 7/1997, del 14 de abril, de Medidas liberalizadoras en materia de

suelo y de Colegios Profesionales (Boletín Oficial del Estado de 15 de


137


abril de 1997). Dispoñible en:

http://www.coag.es/normativa/archivos/17/17.pdf

� LEY 38/1999, de 5 de noviembre, de Ordenación de la Edificación

(Boletín Oficial del Estado de 6 de noviembre de 1999). Disponible

en: http://www.coag.es/normativa/archivos/233/233.pdf

� LEY 15/2007, de 3 de julio, de Defensa de la Competencia. (nº 159,

Boletín Oficial del Estado de 4 de julio de 2007). Dispoñible en:

http://www.dgdc.meh.es/Informes/LEY%2015-

2007%20DEFENSA%20COMPETENCIA.pdf

� Ámbito Autonómico

� LEI 11/2001, do 18 de setembro, de Colexios Profesionais da

Comunidade Autónoma de Galicia (Diario Oficial de Galicia de 28 de

setembro de 2001). Dispoñible en:


� LEI 9/2002, do 30 de decembro, de ordenación urbanística e

protección do medio rural de Galicia. (Diario Oficial de Galicia do 31

de decembro de 2002). Dispoñible en:


� LEI 6/2004, de 12 de xullo, reguladora dos órganos de defensa da

competencia da Comunidade Autónoma de Galicia (nº 141, Diario

Oficial de Galicia do 22 de xullo de 2004). Dispoñible en:

http://www.tgdcompetencia.org/normativa/Lei_6_2004_gl.pdf

� LEI 15/2004, do 29 de decembro, de modificación da Lei 9/2002, do

30 decembro, de ordenación urbanística e protección do medio rural

de Galicia. (Diario Oficial de Galicia do 30 de decembro de 2004).

Dispoñible en: http://www.coag.es/normativa/archivos/395/395.pdf


138


� DECRETO 20/2005, do 3 de febreiro, de desenvolvemento da Lei

6/2004, de 12 de xullo, reguladora dos órganos de defensa da

competencia da Comunidade Autónoma de Galicia (nº 32, Diario

Oficial de Galicia do 16 de febreiro de 2005). Dispoñible en:

http://www.tgdcompetencia.org/normativa/Decreto_20_2005_gl.pdf

� Ámbito Municipal

� ORDENANZA de conservación e rehabilitación del Casco Antiguo del

Ayuntamiento de Cádiz. (Capítulo 3, Título I, nº 50, Boletín Oficial de

la Provincia de Cádiz de 3 de marzo de 1999). Dispoñible en:

http://www.arquitectosdecadiz.com/index.asp?p=318&c=432aca3a1e

345e339f35a30c8f65edce

� ORDENANZA de conservación e rehabilitación de inmobles do

Concello de A Coruña (rex. 12779-x). (Título III, nº 264, Boletín

Oficial da Provincia de A Coruña do 17 de novembro de 2006).

Dispoñible en: http://www.dicoruna.es/bop/2006/11/17/12779-

x.htm

� ORDENANZA de Inspección Técnica de Edificaciones (nº 139, Boletín

Oficial de la Provincia de Sevilla de 17 de junio de 2004). Dispoñible

en: http://www.coaat-

se.es/varios/ficheros_normativa/ordenanza%2020-5-04(ite).pdf

� ORDENANZA de Inspección Técnica de Edificacións do Concello de

Cangas. (páxs. 10-22, nº 126, Boletín Oficial da Provincia de

Pontevedra do 3 de xullo de 2006).

� ORDENANZA municipal reguladora da inspección técnica de

edificacións do Concello de Vigo (exp.936/400). (páx. 59-72, nº 93,

Boletín Oficial da Provincia de Pontevedra do 16 de maio de 2005).

Dispoñible en: http://www.coag.es/vigo/varios/Vigo-OM-ITE.pdf


139


� ORDENANZA municipal reguladora das Medidas de Conservación e de

Seguridade nos Elementos Exteriores das Edificacións do Concello de

Pontevedra. (páxs. 9-13, nº 246, Boletín Oficial da Provincia de

Pontevedra do 27 de decembro de 1999).

� ORDENANZA sobre la Conservación de los Edificios y Ruínas. (Título

II. Boletín Oficial da Provincia de A Coruña de 15 de marzo de 2004).

Dispoñible en:

http://www.coruna.es/especiales/ite/pdf/normativa.pdf

� ORDENANZA sobre Conservación, Rehabilitación y Estado Ruinoso de

las Edificaciones del Ayuntamiento de Madrid. (Capítulo 3, Título I, nº

45, Boletín Oficial de la Comunidad de Madrid de 23 de febrero de

1999). Dispoñible en:

http://www.fidas.org/usuarios/evaristoucedo/madrid/ord_mad.PDF

� ORDENANZA sobre Conservación, Rehabilitación y Estado Ruinoso de

las Edificaciones del Ayuntamiento de Madrid. (Capítulo 3, Título I, nº

37, Boletín Oficial de la Comunidad de Madrid de 13 de febrero de

2004). Dispoñible en:

http://www.coam.org/pls/portal/docs/PAGE/COAM/COAM_AYUDA_PR

OFESIONAL/HTML/CAT12981.HTML

� ORDENANZA sobre Conservación, Rehabilitación e Estado Ruinoso das

Edificacións do Concello de Lugo. (Capítulo 3, Título I, nº 231,

Boletín Oficial da Provincia de Lugo do 8 de outubro de 2003).

Dispoñible en:

http://www.Concellodelugo.org/Concello/docs/ordenanzas/2003-10-

8_04772.pdf


140


PÁXINAS WEB

� Asociación Española para la Defensa de la Competencia

http://www.aedc.es

� Colegio de Arquitectos de Cádiz

http://www.arquitectosdecadiz.com

� Colegio Oficial de Administradores de Fincas de Galicia

http://www.coafga.org

� Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia

www.coag.es

� Colexio Oficial de Aparelladores e Arquitectos Técnicos de A Coruña.

http://www.coaatac.org/5_gabinete_tecnico/5_3_ite_y_mantenimiento/i

te_inspeccion_tecnica_de_edificios

� Colexio Oficial de Aparelladores e Arquitectos Técnicos de Pontevedra.

http://www.coaatpo.es

� Consejo Superior de los Colegios Oficiales de Arquitectos de España

www.cscae.com

� Consejo General de la Arquitectura Técnica de España

www.arquitectura-tecnica.com

� Constructora Digital

http://www.enllave.es

� Dirección General de la Competencia de la Comisión Europea

http://ec.europa.eu/comm/competition/index_es.html


141


� Dirección Xeral de Fomento e Calidade da Vivenda. Consellería de

Vivenda e Solo (IGVS)

www.igvs.xunta.es

� Dirección Xeral de Urbanismo. Consellería de Política Territorial,

Obras Públicas e Transportes (CPTOP).

www.cptopt.xunta.es

� Federación Galega de Municipios e Provincias

www.fegamp.es

� Gerencia de Urbanismo del Ayuntamiento de Cádiz

http://www.cadiz.es/Category/Urbanismo/Inspeccion_Tecnica_de_Edifici

os/617

� Gerencia de Urbanismo del Ayuntamiento de Madrid

http://www.munimadrid.es/portal/site/munimadrid/menuitem.9d9e646a

0a81b0aa7d245f019fc08a0c/?vgnextoid=e6c9a2d6cdc5f010VgnVCM200

0000c205a0aRCRD&vgnextchannel=8dba171c30036010VgnVCM100000

dc0ca8c0RCRD

� Gerencia de Urbanismo del Ayuntamiento de Sevilla

www.sevilla.org/urbanismo

� Información ITE do Concello de A Coruña

http://www.coruna.es/especiales/ite/

� Información sobre a ITE

www.ite.biz

� Ministerio de Fomento

www.fomento.es


142


� Organización de Consumidores y Usuarios

www.ocu.org

� Planeamento urbanístico de Galicia (Colaboración entre a CPTOP e

COAG)

www.planteamentourbanistico.xunta.es

� Portal dos Concellos de Galicia

www.eidolocal.com

� Servicio de Defensa de la Competencia

www.dgdc.meh.es

� Tribunal de Defensa de la

www.tdcompetencia.es

� Tribunal Galego de Defensa da Competencia

www.tgdcompetencia.org

� Universidade da Coruña

www.udc.es

� Xerencia Municipal de Urbanismo. Concello de A Coruña

www.coruna.es

� Xerencia Municipal de Urbanismo do Concello de Vigo.

http://hoxe.vigo.org/movemonos/urbanismo4.php?lang=gal.

� Xunta de Galicia.

www.xunta.es


143


Anexos


144


10. Anexos

Anexo 1 Guións das entrevistas

Anexo 2. Modelos oficiais dos documentos ITEs dos Concellos de Vigo,

Cangas e A Coruña

Anexo 3. Convenio de Colaboración entre o Concello de A Coruña, o

COAG, delegación de A Coruña e o COAAT da provincia de A

Coruña

Anexo 4. Resolución do Expediente A 2/2006 Inspección Técnica de

Edificacións II do Servizo Galego de Defensa da Competencia

Anexo 5. Carta de comunicación obriga da ITE do Concello de Vigo

Anexo 6. Tríptico informativo da ITE no Concello de A Coruña

Anexo 7. Tríptico informativo da ITE no Concello de Vigo

Anexo 8. Resolución do Expediente COMP/38.2549 de la Comisión

Europea sobre a recomendación de prezos da Asociación de

Arquitectos belgas

Anexo 9. Ordenanzas Municipais galegas consultadas

Anexo 10. Ordenanzas Municipais e Convenios de Colaboración españois

consultados

Anexo 11. Resto normativa consultada

17/2007 EE: Estudo sobre as características da ... · da implantación do sistema de Inspección...

Documents

Transcript of 17/2007 EE: Estudo sobre as características da ... · da implantación do sistema de Inspección...