1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak
-
Upload
irakaslube -
Category
Documents
-
view
718 -
download
25
Transcript of 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak
![Page 1: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/1.jpg)
1. UNITATE DIDAKTIKOAMATERIAREN
ANTOLAKUNTZA-MAILAK. ZELULA. EHUNAK.
![Page 2: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/2.jpg)
– Zertan dira berdinak aurreko bi irudi horiek?– Eta zertan ezberdinak?– Zerk definitzen du bizia?
1. BIZIAREN FUNTSA. MATERIAREN ANTOLAKUNTZA-MAILAK
![Page 3: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/3.jpg)
● Izaki oro materiaz osaturik dago.
● Materia, berriz, partikula txikiz osaturik dago, eta partikula horiek elkartuta konplexutasun-maila ezberdinak lortzen dira.
![Page 4: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/4.jpg)
Giza gorputzaren antolakuntza-mailak
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
IRTENAURREKOA
Maila atomikoa
Maila molekularra
Maila subatomikoa
Ura
Proteina
Zelula-maila
Ehun-maila
Organo-maila
Aparatu-maila
Organismo-maila
Sistema-maila
![Page 5: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/6.jpg)
● Bizidunok:● 3 BIZI-FUNTZIOAK betetzen ditugu.● Zelulaz osatuta gaude
![Page 7: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/7.jpg)
BIZI-FUNTZIOAK
• Izaki bizidun orok 3 bizi-funtzio betetzen ditu:•NUTRIZIO-FUNTZIOA•ERLAZIO-FUNTZIOA•UGALKETA-FUNTZIOA
![Page 8: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/8.jpg)
NUTRIZIO-FUNTZIOA
• HELBURUA: Gorputzak bizitzeko beharrezko dituen energia eta materia eskuratzea
• Gizakiaren kasuan parte hartzen duten aparatuak:
• DIGESTIO-APARATUA• ARNAS-APARATUA• ZIRKULAZIO-APARATUA• IRAITZ-APARATUA
![Page 9: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/9.jpg)
ERLAZIO-FUNTZIOA
• HELBURUA: Kanpo- zein barne-ingurunetik datozen aldaketak edo estimuluak jaso eta hautematea eta behar izatekotan erantzun bat ematea.
• Gizakiaren kasuan parte hartzen duten aparatuak:
• NERBIO-SISTEMA• SISTEMA ENDOKRINOA• ZENTZUMENAK• LOKOMOZIO-APARATUA
![Page 10: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/10.jpg)
UGALKETA-FUNTZIOA
• Izaki bizidunek ugaldu eta belaunaldi berriak sortzeko gaitasuna dute.
• Gizakiaren kasuan parte hartzen duten aparatuak:
• UGAL-APARATUAK
![Page 11: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/11.jpg)
2. ZELULA● Izaki bizidun oro zelulaz osaturik dago.● Teoria zelularrak dioen bezala:
1) Zelula izaki bizidunon unitate anatomikoa da, hau da, izaki bizidunak zelulaz osaturik daude.2) Zelula unitate funtzionala da, hau da, 3 bizi-funtzioak betetzen dituen izaki bizidunik txikiena da.3) Zelula jatorrizko unitatea da, zelula oro beste zelula batetik dator.4) Zelula unitate genetikoa da, izaki berri oso bat eratzeko informazioa darama.
![Page 12: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/12.jpg)
Neurona. Izar formakoa.Zentimetro batzuetako luzera
Espermatozoidea. FlagelodunaØ (buruan) 3 μm
Giza zelulen ezaugarriak
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
IRTENAURREKOA
Globulu gorria. AhurbikoaØ 8 μm
Gihar-zelula. FusiformeaØ 10 μm
Zelula epiteliala. ZapalaØ 0,2 - 15 μm
Leukozitoa. EsferikoaØ 12 - 15 μm
Zelula konektiboa. Biribila
Ø 0,5 - 20 μm
Obulua. BiribilaØ 100 - 200 μm
![Page 13: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/13.jpg)
GIZAKION ZELULAGure zelulak EUKARIOTOAK dira. 3 osagai nagusi hauek
ditu:
* Zelula, mintz plasmatikoaz inguratuta dago. Zelulari babesa ematen dio eta substantzien sartu-irtena kontrolatzen du.
* Zitoplasma. Ingurune urtsu batez eta zitoeskeletoz (proteina-zuntzez osatua. Zelulari eutsi eta hainbat egitura eratzen ditu: flageloak, zilioak, zentrioloak) osatua. Hainbat organulu ditu: mitokondriak, erretikulu endoplasmatikoa, erribosomak, lisosomak, golgiren aparatua, bakuoloak,…Bakoitzak, dagokion funtzio espezifikoa beteko du.
* Nukleoa dauka; bere barnean material genetikoa dago. Zelularen funtzioak kontrolatzen ditu.
![Page 14: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/14.jpg)
Giza zelulen egitura
![Page 15: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/15.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Giza zelulen egitura
IRTENAURREKOA
IRUDIA HANDITZEKO
Mintz plasmatikoa
Mitokondrioa
Zitoplasma
Golgiren aparatua
Lisosomak
Bakuoloak
Erretikulu endoplasmatikoa
Nukleoa
Zentrosomak
Erribosomak
![Page 16: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/16.jpg)
http://www.lrn.org/Popup/Cells/figure3.2.html
![Page 17: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/17.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Giza zelulen egitura
IRTENAURREKOA
Mintz plasmatikoa
Mikroskopio elektronikoz ikusita
Proteina
Mintz plasmatikoaren egitura
Lipidoak ATZERA
![Page 18: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/18.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Giza zelulen egitura
IRTENAURREKOA
Mitokondrioa
ATZERA
Mintz bikoitzaGandorra
![Page 19: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/19.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Giza zelulen egitura
IRTENAURREKOA
Zitoplasma
ATZERA
Ur-disoluzioa
Proteinak
Organuluak
![Page 20: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/20.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Giza zelulen egitura
IRTENAURREKOA
Golgiren aparatua
ATZERA
Xixkuak
Zisternak
![Page 21: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/21.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Giza zelulen egitura
IRTENAURREKOA
Nukleoa
ATZERA
Nukleoa, mikroskopio elektronikoz ikusita
Kromosomak, mikroskopio
elektronikoz ikusita
Mintz nuklearra
Poroak
Kromatina
Proteina
ADN
![Page 22: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/22.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Giza zelulen egitura
IRTENAURREKOA
Erretikulu endoplasmatikoa
ATZERA
Erretikulu endoplasmatiko leuna
Erretikulu endoplasmatiko pikordunaErribosomak
![Page 23: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/23.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Giza zelulen egitura
IRTENAURREKOA
Bakuoloak
ATZERA
Mintzez osatutako xixkuak
![Page 24: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/24.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Giza zelulen egitura
IRTENAURREKOA
Lisosomak
ATZERA
Mantenugaiak digeritzen dituzten substantziak
gordetzen dituzten xixkuak
![Page 25: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/25.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Giza zelulen egitura
IRTENAURREKOA
Zentrosomak
ATZERA
Zuntzak
Mikrotubuluak
![Page 26: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/26.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Giza zelulen egitura
IRTENAURREKOA
Erribosomak
ATZERA
Azpiunitatea
![Page 27: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/27.jpg)
ORGANULUAK FUNTZIOA
MITOKONDRIAK Arnasketa zelularra egin eta energia lortu.
ERRIBOSOMAK Proteinak sintetizatu
ERRETIKULU ENDOPLASMATIKOA(EE)
LEUNA: lipidoak sintetizatu eta garraiatu.BIKORTSUA: erribosomak ditu itsatsita. Proteinak sintetizatu eta garraiatu.
GOLGIREN APARATUA EE-tik datozen substantziak xixku edo besikuletan gorde eta jariatu egiten ditu.
BAKUOLOAK Erreserba edo hondakin-substantziak gordetzen ditu
LISOSOMAK Zelula barneko digestioa
ZENTRIOLOAK Zelularen zatiketan parte hartu eta zilioak eta flageloak eratu.
![Page 28: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/28.jpg)
Mikroskopioa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
IRTENAURREKOA
Mikroskopio elektronikoaMikroskopio optikoa
FUNTZIONAMENDUA
PRESTAKINAK
![Page 29: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/29.jpg)
Mikroskopioa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
IRTENAURREKOA
Mikroskopio optikoa Mikroskopio elektronikoa
ATZERA
Okularra
Leiarrak
Prestakina
Argi-iturria
Elektroi-iturria
Prestakina
Elektroimanak
Okularra
![Page 30: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/30.jpg)
Mikroskopio elektronikoaMikroskopio optikoa
Mikroskopioa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
IRTENAURREKOA
ATZERA
Paramezioa ParamezioaOdola Odola
Bakterioak BakterioakLegamiakLegamiak
![Page 31: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/31.jpg)
3. EHUNAK● Organismo batean antzeko funtzioa betetzen duen zelula-multzoa da.
● Ehunak biltzen direnean organoak sortzen dira: funtzio bat egiten duten ehun desberdinen elkarketa.
● Organoak biltzen direnean aparatuak eta sistemak sortzen dira: funtzio bat egiten duen organo-multzoa.
![Page 32: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/32.jpg)
3.1. EHUNEN OSAGAIAKEhunek bi osagai nagusi dituzte:
1) ZELULAK. Zelulak geruza bat osatuz edo multzokatuta egon daitezke.
2) ZELULARTEKO GAIA EDO MATRIZEA. Zelulak inguratzen dituen, zelulaz kanpoko materiala.
![Page 33: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/33.jpg)
3.2. EHUN MOTAKBost ehun mota bereiz ditzakegu:
A.- EHUN EPITELIALAB.- EHUN KONEKTIBOA .- Ehun konektibo orokorra edo konjuntiboa .- Ehun konektibo bereziak: .- Gantz ehuna .- Kartilago-ehuna .- Hezur ehunaC.- MUSKULU edo GIHAR-EHUNAD.- NERBIO-EHUNAE.- ODOLA
![Page 34: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/34.jpg)
A. EHUN EPITELIALAOSAGAIAK1) ZELULA EPITELIALAK
● Oro har, forma laukikoak dira.● Hainbat kasutan, zelulek egokitzapenak izaten dituzte:
● ZILIODUNAK: arnas bideetan. Funtzioa: kanpotik etorritako partikulak mugitu.
● KERATINADUNAK: azaleko epidermisean. Funtzioa: babesa, epidermisa iragazgaitza bihurtzen dutelako.
● MIKROBILOSKADUNAK: heste meharrean. Funtzioa: azalera handitzen dutenez, xurgapena errazten dute.
● Substantziak JARIATZEKO gaitasuna dutenak: batez ere, mukia jariatzen dute eta “kaliz” itxura daukate: kaliziformeak deitzen dira. Digestio hodian eta arnas bideetan. Funtzioa: babesa (arnas bideetako partikulak itsatsi eta digestio hodian urradurak eragotzi).
![Page 35: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/35.jpg)
2) ZELULARTEKO GAIA EDO MATRIZEA: Zelulak elkarrengandik oso gertu egoten direnez, zelularteko gai edo matrize gutxi dauka.
3) MINTZ BASALA: epitelioak elkarrekin batuta mantentzen duen lodiera ezberdineko mintza, epitelioak eta ehun konektiboak bereizten dituena.
![Page 36: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/36.jpg)
FUNTZIOAK:● Gorputzaren barnealdeko hodiak, organoak eta barrunbeak estaltzen ditu.● Gorputza kanpotik ere estaltzen du (azala).● Hainbat kasutan, zelulek guruinak sortzen dituzte:
● Guruin endokrinoak: jariakina odol-hodietara jariatzen dute (hormonak). Adb: tiroidea, obulutegia,…
● Guruin exokrinoak: jariakina gorputzetik kanpo edo bere barrunbe batera jariatzen dutenak. Adb: izerdi-guruinak, listu-guruinak,…
● Guruin mistoak: aurreko bi eginkizunak betetzen dituztenak. Adb: barea.
![Page 37: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/37.jpg)
MOTAK● Funtzioaren arabera 3 epitelio bereizten dira:
1) ESTALDURA-EPITELIOAK
2) ZENTZUMEN-EPITELIOAK
3) GURUIN-EPITELIOAK
● Zelulen multzokatze eta egituraren arabera, berriz, 2 mota:
1) EPITELIO SOILA edo BAKUNA
2) EPITELIO GERUZATUA
![Page 38: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/38.jpg)
EPITELIO MOTAK
![Page 39: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/39.jpg)
Solairuzko epitelio geruzatua (keratinagabea). Ahoko mukosa.
Ahoko mukosaren zelulak lauak dira, nukleo
esferikoa dute. Bakterio batzuek estaltzen dute zelulen kanpoko azalera.
![Page 40: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/40.jpg)
EPITELIO KUBIKO ARRUNTA. Eskema
![Page 41: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/41.jpg)
Epitelio kubiko bakuna. (Giltzurrun hodiak)
Zelula horiek, zeharkako ebakiduran, itxura karratua dute. Nukleo borobila eta handia dute.
![Page 42: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/42.jpg)
EHUN ZILINDRIKO ARRUNTA. Eskema.
![Page 43: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/43.jpg)
Epitelio zilindrikoa bakuna (giza heste meharra)
Zelula zilindriko horiek prisma hexagonalak dira. Mikrobiloek osatzen dute heste mehearen argira aurkezten duten lerro
gorri iluna.
Zelula zilindrikoen artean, zelula kaliziformeak daude. Horiek mukia gordetzen duen bakuolo bat dute (kolore urdinean), eta
bakuolo honek nukleoa bultzatzen du zelularen oinaldera.
![Page 44: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/44.jpg)
Epitelio zilindriko bakuna zilioduna(Giza Falopioren Tronpa)
Falopioren tronparen epitelioan zelula zilindriko ziliodunak eta zelula mukijariatzaileak daude (azken hauek argazkian ez dira bereizten). Zilioek obulua aurrera bultzatzen dute.
![Page 45: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/45.jpg)
Epitelio zilindriko sasigeruzatua eta zilioduna (Trakea)
Zelula kaliziformez (urdinez tintatutako bakuoloa dutenak)eta zelula zilindriko ziliodunez (nukleo gorria dutenak) osatutako epitelioa da.
![Page 46: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/46.jpg)
Slide 3 Unicellular glands. Notice the mucous being secreted from the apical end of the goblet cells. Also notice the microvilli which make up the brush border (arrow).
![Page 47: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/47.jpg)
Stratified Columnar epithelium is rare. One place you can find it is in the largest ducts of salivary glands (parotid, submandibular, etc). The basal layer of cells are cuboidal cells and the layer nearest the apical surface includes columnar cells. The large droplets are mucus, in Goblet cells.
LISTU-GURUINAKGuruin
exokrinoak
![Page 48: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/48.jpg)
EPITELIO LAU ESTRATIFIKATU KERATINIZATUA
![Page 49: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/49.jpg)
![Page 50: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/50.jpg)
Microvilli
![Page 51: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/51.jpg)
B. EHUN KONEKTIBOA● Oro har, euskarri funtzioak betetzen dituzten
ehunek osatzen dute, bai euste mekanikoa bai betelan edo konektatze-funtzio gisa.
● Mota ezberdinetakoak izan daitezke:1. EHUN KONEKTIBO OROKORRA edo KONJUNTIBOA2. HEZUR-EHUNA3. KARTILAGO-EHUNA4. GANTZ-EHUNA
![Page 52: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/52.jpg)
B.1.- EHUN KONEKTIBO OROKORRA EDO EHUN KONJUNTIBOA: OSAGAIAK
.- Mota desberdineko zelulak: fibroblastoak (zuntzak sintetizatu), makrofagoak (fagozitatu), mesenkima zelulak (totipotenteak, batez ere, enbrioi garaian), leukozitoak edo globulu zuriak (infekzioetatik babestu).
.- Zelulak modu sakabanatuan kokatuta daude, zelularteko gai ugariz inguratuta. Bertan kolagenozko zuntzak daude: ehunari luzatzeko gaitasuna eta sendotasuna ematen diote. Baita elastina-zuntzak ere: ehunari elastikotasuna ematen diote.
![Page 53: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/53.jpg)
FUNTZIOAK:
.- Ehunak eta organoak lotu eta beraien arteko hutsuneak betetzen ditu.
.- Defentsa lanean ere parte hartzen du.
![Page 54: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/54.jpg)
Ehun konjuntibo lasa(dermisa).
1: zelulak; 2: gai amorfoa; 3: kolagenoa; 4: elastina.
![Page 55: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/55.jpg)
LOOSE CONNECTIVE TISSUE. Ehun konektibo harroa edo lasa
![Page 56: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/56.jpg)
![Page 57: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/57.jpg)
Konjuntibo trinkoa (Giza tendoia)
Fibroblastoak.
Zuntzak sintetizatzen dituzte
Kolageno zuntzak
![Page 58: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/58.jpg)
B.2.- GANTZ EHUNA
OSAGAIAK:
.- Zelulak: adipozitoak. Zelula esferikoak dira eta beraien zitoplasman gantz-tanta handi bat daukate
.- Zelularteko gaia edo matrizea. Bertan kolagenozko zuntz meheak daude.
FUNTZIOAK..- Erreserba energetikoa..- Isolatzaile termikoa. Azalaren azpian gantz panikulua
eratzen du; panikulua oso lodia da hotz handia egiten duen eskualdeetan bizi diren animalietan.
.- Organoak babesten ditu kolpeen aurrean (gibela, bihotza, birikak…)
![Page 59: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/59.jpg)
EZAUGARRIAK:
.- Bi gantz mota bereiztu behar dira:
* Metaketa- gantza: elikaduraren araberakoa. Batez ere, azal azpian agertzen da. Elikagai eskasiaren aurrean energia-iturri gisa erabiltzen da.
* Egiturazko gantza: artikulazioetan, bizkarrezur muinean…
.- Gizonezkoen gorputz-masa osoaren %15-20a osatzen du eta emakumeen % 20-25ª
![Page 60: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/60.jpg)
Giza gantz-ehuna (tintatuta)
1.Adipozitoen nukleoak; 2.Zitoplasma; 3.Gantz tanta; 4.Gantz tanta eratzeko prozesua; 5.Zuntz erretikularrak; 6.Ehun konektibo; 7.Adipozitoen taldeak; 8.Odol hodiak.
6
![Page 61: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/61.jpg)
Tecido Adiposo Unilocular Coloração Hematoxilina e Eosina 1 – Adipócitos 2 - Fibras musculares
estriadas
![Page 62: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/62.jpg)
B.3.- KARTILAGO- EHUNA.
Osagaiak:.- Zelulak: kondrozitoak. Aintzira deitzen diren hutsune
batzuetan kokatzen dira..- Zelularteko gaia edo matrizea: bertan kolagenozko zuntz ugari
daude. Zelularteko gaia solido samarra, baina, malgua da.Ezaugarriak:.- Perikondrio izeneko ehun konektibo batez inguratuta dago
![Page 63: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/63.jpg)
FUNTZIOA
.- EUSTE FUNTZIOA. Sudurrean, arnas-bideetan (epiglotian), ahots kordak lotzen dituzten laringeko kartilagoetan,….
.- HIGADURATIK BABESTEN GAITU. Artikulazioak estaltzen dituztenak, saihetsezurretan,…
![Page 64: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/64.jpg)
Kartilago hialinoa.(Giza sudurra)
Kondrozitoaren nukleoa
Kondrozitoen talde bat aintziraren barruan
Gai amorfoa
Kartilago mota hau sudurrean egoteaz gain, enbrioiaren eskeletuan, brokioetan, trakean, hezur luzeen muturretan eta saihets-hezurretan ere aurki dezakegu.
![Page 65: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/65.jpg)
KARTILAGO HIALINOA
![Page 66: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/66.jpg)
![Page 67: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/67.jpg)
Zuntzezko kartilagoa (Ornoen arteko diskak)
Kondrozito bat aintzira batean
Kolageno zuntzak
Zuntzezko kartilagoa oso erresistentea da eta, horregatik, erabilera handiko tokietan agertzen da (meniskoak, ornoen arteko diskak)
![Page 68: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/68.jpg)
Kartilago elastikoa ( Giza kanpo belarria)
Zuntz elastikoak dituenez, kurruska hau kurruska hialinoa baino deformagarriagoa da.
kondrozitoa
Zuntz elastikoa
![Page 69: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/69.jpg)
ELASTIC CARTILAGEEpiglottis
Dog, Zenker's* fluid, H. & E., 162 x.
![Page 70: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/70.jpg)
B.4.- HEZUR-EHUNA
OSAGAIAK..- ZELULAK * Osteoblastoak: zelula gazteak. Hezurra eratzen dute. * Osteozitoak: zelula helduak. * Osteoklastoak: hezurraren berritze-prozesuetan parte hartzen dute. .- ZELULARTEKO GAIA EDO MATRIZEA. Solidoa eta zurruna da. * Osagai inorganikoa: kaltzio-gatzak (batez ere, fosfato eta karbonatoak). Gogortasuna ematen dio hezurrari. * Osagai organikoa: batez ere, kolagenozko zuntzak. Iraupena eta elastikotasuna ematen die hezurrari.
![Page 71: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/71.jpg)
FUNTZIOAK:
.- Eskeletoa eratzen duenez, euste funtzioa dauka
.- Babes funtzioa. Nerbio-sistema zentrala eta hainbat organo babesten ditu.
.- Lokomozio funtzioa. Lokomozio aparatuaren atal pasiboa da.
.- Hematopoiesia: odol-zelulen sintesia
.- Gatzen biltokia: Ca, P eta Mg-a batez ere.
![Page 72: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/72.jpg)
SAILKAPENA
.- Hezur-ehun trinkoa:
* Osteoblastoek jariatutako matrizea geruza edo xafla kontzentrikotan antolatzen da.
* Hezur dentso eta gogorra da. Hezurren kanpo aldean agertzen da. Bertara lotzen dira muskuluak.
.- Hezur-ehun harroa:
* Hezur xaflak elkar gurutzatuz kokatzen dira eta tartean hutsuneak geratzen dira. Hori dela eta, oso arina da.
* Hainbat hezurretan (bizkarrezurra, saihetsezurra, omoplatoa..), hutsuneak, hezur muin gorriz beteta daude: funtzio hematopoietikoa.
* Beste hezur batzuetan, gantz ehunez beteta daude. Hezur-muin horia.
HEZURRA INGURATZEN PERIOSTIOA DAGO. Ehun konektiboa
![Page 73: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/73.jpg)
![Page 74: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/74.jpg)
Hezur ehun trinkoa (Giza tibia)
Havers-en erretena
Osteozitoen aintzirak
Odol hodiak Havers-en erretenean
![Page 75: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/75.jpg)
Hezur ehun harroa (hezurren epifisia)
Hezur muin gorria
Hezur xaflak
![Page 76: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/76.jpg)
HEZUR-EHUN HARROA
![Page 77: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/77.jpg)
HEZUR-EHUN HARROA ETA TRINKOA
![Page 78: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/78.jpg)
![Page 79: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/79.jpg)
Fetuaren hatzaren garapena (luzetarako ebakidura)
Kurruska (kartilagoa) hialinoa
Osteoblastoa (kondroklastoek kurruska suntsitu eta osteoblastoek hezur berria eratzen dute)
![Page 80: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/80.jpg)
C. MUSKULU-EHUNA OSAGAIAK
.- Uzkurtzeko gaitasuna duten zelulak ditu: muskulu-zuntzak. Zelula luzeak dira.
.- Zelularteko gaia edo matrizea: gutxi
FUNTZIOA
Muskulu-sistema osatu eta mugimendua ahalbideratu.
![Page 81: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/81.jpg)
SAILKAPENA:
.- Muskulu eskeletikoa: hezurrak mugitzen dituzten muskuluetan aurkitzen da. Zelula zilindriko luzez (15 cm) osatuta. Nukleo bat edo gehiago. Uzkurketa azkarra eta nahitakoa.
.- Muskulu leuna: bere zelulek (luzeak eta nukleo bakarrekoak) uzkurdura erritmikoak egiten dituzte (geldoak). Erraietan, hodietan e.a…daude. Nahigabeko uzkurketa eta geldoa.
.- Muskulu kardiakoa: bihotzean dago. Zelula zilindrikoz eta nukleo bakardunez osatua. Uzkurdura azkarra eta nahigabekoa.
![Page 82: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/82.jpg)
Muskulu ehun zerrendatua edo eskeletikoa. Hezurrak mugitzen dituzten muskuluetan aurkitzen da
Luzetarako ebakidura.
Zelulek nukleo asko dituzte. Sarkomeroetan banda argiak (I) eta ilunak (A) bereizten dira.
Uzkurketa azkarra eta nahitakoa
Zeharkako ebakidura.
Endomisioa urdinez tintatuta agertzen da. Punto gorriak nukleoak dira.
![Page 83: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/83.jpg)
Muskulu ehun leuna.
Erraietan agertzen den muskulu ehuna da. Zuntz muskularrak zelula fusiforme eta nukleobakarrekoak dira.
Uzkurketa geldoa edo erritmikoa eta nahigabekoa
Nukleoa
![Page 84: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/84.jpg)
Muskulu kardiakoa
Nukleoa (bat edo, batzuetan, bi egon daitezke zelula bakoitzean).
Zelulek zerrenda ilun eta argiak dituzte.
Uzkurketa azkarra eta nahigabekoa
![Page 85: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/85.jpg)
D. NERBIO-EHUNAOSAGAIAK:
.- Nerbio-bulkada edo korrontea transmititzeko gaitasuna duten zelulez osatuta dago: neuronak..- Neuronen arteko hutsuneetan, beste zelula mota batzuk ere
badaude: neurogliak (funtzio ezberdinak betetzen dituzte: neuronetara elikagaiak garraiatu, neuronak eutsi,nerbio-sistemako lesioen birsortze- lanetan parte hartu, fagozitosiaren bidezko babes lana, mielina jariatu,…).FUNTZIOA:
.- Nerbio-sistema zentrala osatzen du: entzefaloa eta bizkarrezur-muina..- Horietatik gorputz osora doazen nerbioak ere osatzen ditu.
![Page 86: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/86.jpg)
Neuronak
Nukleoa eta bere nukleoloa
Dendrita. Luzakin laburra
Axoia. luzakin luzea eta bakarra
![Page 87: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/87.jpg)
Bukaera nerbiosoa muskulu eskeletikoan
Axoiaren bukaera adarkatzen da eta muskuluan plaka motorea osatzen du
![Page 88: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/88.jpg)
NeurogliaAstrozitoak (entzefalora doazen sustantzien garraioa erregulatzen dute )
Zelula sateliteak (gongoiletan euste funtzioa egiten dute)
Mikroglia (defentsa: hondakinak fagozitatzen dituzte)
Oligodendrozitoak (NSZean axoien inguruko mielinazko zorroak egiten dituzte)
Schwann-en zelulak (NSPan axoien inguruko mielinazko zorroak egiten dituzte)
Zelula ependimarioak (Likido zefalorrakideoa dagoen espazioak tapizatzen dituzte)
![Page 89: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/89.jpg)
E. ODOLAOSAGAIAK:
.- Zelularteko gaia edo matrizea: Plasma, zati likidoa
.- Zelulak: * Eritrozitoak (globulu gorriak edo hematieak) Funtzioa: Oxigenoaren eta karbono dioxidoaren garraioa * Globulu zuriak (leukozitoak). Funtzioa: Defentsa lanetan parte hartzen dute. *Tronbozitoak edo plaketak. Funtzioa: odolaren gatzatze- prozesuetan parte hartzen dute.
![Page 90: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/90.jpg)
Odola1.- Eritrozitoak (globulu gorriak)
2.- Plaketak (odolaren gatzapena)
3.1.-Eosinofiloak (fagozitoak); 4
3.2.-Neutrofiloak (fagozitoak); 5
3.3.-Basofiloak (antikoagulatzaileak jariatu);6
3.4.- Monozitoak (fagozitoak); 7
3.5.- Linfozitoak (prozesu inmunologikoak); 8
Odola
3.- Leukozitoak
![Page 91: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/91.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Ehunen ezaugarriak
IRTENAURREKOA
Ehun epiteliala
Ehuna: zelulen multzoa • Mota berekoak• Egitura berdintsua• Funtzio bera betetzen dute
Zelula epitelialak
![Page 92: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/92.jpg)
Estaldura-epitelioa
Epidermisa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Ehun epiteliala
IRTENAURREKOA
Guruin-epitelioa
Muki-mintzak
Endotelioak
Guruin exokrinoak
Bilgor-guruina
Guruin mistoak
Guruin endokrinoak
Pankrea
Hipofisia
![Page 93: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/93.jpg)
Ehun konjuntiboa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Ehun konektiboa
IRTENAURREKOA
Gantz-ehuna
Glándulas endocrinas
Kartilago-ehuna Hezur-ehuna
Adipozitoa
KondrozitoaOsteozitoa
![Page 94: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/94.jpg)
Gihar-ehun ildaskatua
Gihar-ehun leuna
Gihar-ehuna
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
IRTENAURREKOA
Bihotzeko gihar-ehuna
Eskeleto-giharra
Nukleo asko
Bizepsa
Nukleo bakarra
Odol-hodiak Bihotza
Nukleo bakarra
![Page 95: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/95.jpg)
Zelula glialak
Schwann-en zelula
Neuronak
Nerbio-ehuna
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
IRTENAURREKOA
Astrozitoa
Nerbio-ehuna
Neurona
Mielina
Zelula-gorputza
Axoia
Dendritak Mantenugaiak
![Page 96: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/96.jpg)
Organoak
IRTENAURREKOA
Gantz-ehuna
Bihotzeko ehunak
Ehun konjuntiboaGihar-ehuna
Estaldura-ehun epiteliala
![Page 97: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/97.jpg)
Sistema endokrinoaNerbio-
sistemaEskeleto-sistema
Gihar-sistema
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Sistemak
IRTENAURREKOA
![Page 98: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/98.jpg)
Sistema endokrinoaNerbio-
sistemaEskeleto-sistema
Gihar-sistema
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Sistemak
IRTENAURREKOA
![Page 99: 1ud Materiaren Antolakuntza.zelula.ehunak](https://reader038.fdocuments.co/reader038/viewer/2022102523/55332e044a79595c598b4899/html5/thumbnails/99.jpg)
Arnas aparatua
Ugaltze-aparatuak
Iraitz-aparatua
Digestio-aparatua
Lokomozio-aparatua
Zirkulazio-aparatua
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Aparatuak
IRTENAURREKOA