A Terra é o centro do universo. O Sol e os planetas xiran o seu arredor. Modelo xeocéntrico. Ptolomeo (s.II d.C.).

A Terra foi creada para a especie humana.

PERSPECTIVA ANTROPOCÉNTRICA

AVANCE DO COÑECEMENTO CIENTÍFICO

O Sol é o centro do universo. Modelo heliocéntrico. Hipatia (s.IV), Copérnico (s.XVI) e Galileo (s.XVII).

PERSPECTIVA ACTUAL (Un agradable recuncho dunha galaxia)A inmensidade do universo. O Sol non é o centro do universo, nin tan sequera da Vía Láctea.

Descubrimento do tempo profundo. A Terra non foi creada hai 6000 anos como morada da humanidade. A Terra ten 4 600 m.a.

Evolución biolóxica. As especies non son inmutables (Teorías fixistas). Darwin mostrou que as especies evolucionan.

Explicacións cheas de supersticións e mitos

Xorde a astronomía (ciencia)

Estudamos dous modelos astronómicos, separados entre si catorce séculos

Xeocéntrico (Ptolomeo S. II d. C)

Heliocéntrico

(CopérnicoS. XVI d. C.)

Ambos estaban equivocados; hoxe en día acéptase o modelo actual; segundo el, a Terra xira ao redor

do Sol, que non é senón unha estrela máis entre os miles de millóns que forman o universo.

1. A Terra é esférica e está inmóbil no centro do universo.2. O Sol, a Lúa e os planetas xiran en torno á Terra en

traxectorias circulares.3. As estrelas están fixas nunha esfera moi afastada que xira

arredor da Terra.

El modelo xeocéntrico de Ptolomeo (s. II d.C.)

O modelo heliocéntrico de Copérnico (s. XVI d.C.)

1. O Sol está inmóbil no centro do universo.2. A Terra xira sobre si mesma e a Lúa faino o seu arredor.3. A Terra e os demais planetas xiran arredor do Sol a distintas

velocidades e en círculos concéntricos.4. A esfera de estrelas que rodea este sistema non se move.

HIPATIA s.IVConsiderada por moitos como a primeira científica da historia.

ÁGORA. TRAILER- PELICULA (126min)

MODELO HELIOCÉNTRICO

http://sociedad.elpais.com/sociedad/2009/04/29/actualidad/1240956005_850215.html

ESTÁ BEN, RENUNCIO…E, non obstante, móvese

SE O ACUSADO NON RENUNCIA ÁS SÚAS IDEAS,

SERÁ CONDENADO A MORRER NA FOGUEIRA

MODELO HELIOCÉNTRICO. Xuízo de GALILEO GALILEI en Roma (1663)

Biografía Galileo

Video Galileohttp://www.elmundo.es/especiales/2009/06/ciencia/astronomia/galileo/index.html

VER VIDEO GALILEO

GALILEO GALILEI (1564-1642)

http://elpais.com/diario/1992/10/31/sociedad/720486009_850215.html

Situada a 2,5 millones de años luz

Planetas exteriores

O SolPlanetas interiores

Cinto de asteroides

Planeta anano

Cinto de Kuiper

Nube de Oort

COMPOÑENTES DO SISTEMA SOLAR

VER VIDEO COMPARACIÓN TAMAÑOS

COMPARACIÓN DO TAMAÑO DA TERRA RESPECTO ALGÚNS SATÉLITES DO SISTEMA SOLAR

Distancia Terra-Lúa 384.400 km

SOL

Urano

Mercurio

Venus

TierraMarte

Júpiter

SaturnoNeptunoPlutón

y Luna

O

As estrelas

Protuberancias solares

Imaxe real do Sol

MERCURIO

– Planeta máis pequeno do Sistema Solar (pouco maior que a Lúa).– É o planeta máis próximo ao Sol.– Non ten satélites.– Temperaturas extremas. Parte iluminada T= 425ºC. Parte non iluminada T = -170ºC.– Non ten atmosfera (carece de procesos erosivos).– Presenta gran cantidade de cráteres de impacto semellantes aos da Lúa.

VENUS

– Coñecido como o luceiro da alba ou do atardecer. As nubes de ácido sulfúrico reflicten moito a luz.– O seu tamaño é parecido ao da Terra.– Atmosfera: Dióxido de carbono, ácido sulfúrico (Efecto invernadoiro).– Temperatura superficial: 450 ºC.– Presión atmosférica 90 veces superior á da Terra (equivalente a un fondo mariño situado a 800 m de profundidade).– Non ten satélites.– Nubes de ácido sulfúrico. A chuvia nunca chega á superficie.

TERRA

Que fai posible a vida na Terra?

- Temperatura suave (15ºC media), consecuencia da distancia ao Sol e da existencia dunha atmosfera protectora.

- Existencia de auga líquida.

- Presenza dun campo magnético que retén o vento solar e dunha atmosfera que nos protexe da radiación solar.

VER VIDEO VIDA EN MARTE NODO

2004-Opportunity. 2012-Curiosity. Robots que continúa activo estudando Marte.

MARTE

– Coñecido como o planeta vermello, cor que lle proporcionan os óxidos de ferro que contén.– Temperatura superficial: -50ºC.– Contén o maior volcán do Sistema Solar, o Monte Olimpo (27 km).– Contén a falla máis grande de todo o Sistema Solar, chamada “Valle Marineris”. – Ten dous satélites, chamados Deimos e Fobos.– Atmosfera escasa, formada principalmente por dióxido de carbono. Neva en forma de CO2.– Crese que tivo océanos no pasado.– Vida no pasado? Sen confirmar.

XÚPITER

– É o planeta máis grande do Sistema Solar.

– É de natureza gasosa (81% hidróxeno, 18% helio). – Ten 67 satélites coñecidos. Os catro máis grandes son Ío, Calisto, Ganímedes e Europa. Descubriunos Galileo en 1610.

– Destaca a súa Gran Mancha Vermella, enorme anticiclón con ventos que acadan os 400 km/h.

VER VIDEO EN EL ESPACIO...

SATURNO

– É o segundo planeta máis grande do Sistema Solar.

– Composición semellante á de Xúpiter.

– Ten 61 satélites coñecidos. Destacan: Titán e Encélado.

– Presenta un sistema de aneis moi vistoso, formado por partículas de xeo de tamaño próximo á grava.

URANO

– Feble sistema de aneis (descubertos accidentalmente polos escintileos dunha estrela situada detrás do planeta).

– Enorme inclinación (98º) do seu eixe de rotación. Isto puido ser causado polo impacto dun enorme corpo durante a formación do planeta.

– Atmosfera composta por hidróxeno, helio e trazas de metano, o que lle confire unha cor verdosa.

– Actualmente coñécenselle 27 satélites.

– Stellarium: acercarse a Urano para observar a súa inclinación.

NEPTUNO

– Tamaño e composición semellantes aos de Urano.

– Posúe 14 satélites coñecidos (A última Lúa foi descuberta en xullo 2013). Destaca Tritón (-235ºC, superficie máis fría coñecida)

– Descuberto en 1846 grazas a predicións matemáticas (Urano gana velocidade ao aproximarse a Neptuno).

– Rexistra os ventos máis rápidos do Sistema Solar (ata 2 000 km/h).

– Sonda Voyager II

Gran Mancha Oscura

ASTEROIDE, METEOROIDE, METEORO E METEORITO

Un meteoroide é un corpo menor do Sistema Solar. Denomínase así aos obxectos de entre 100 µm ata uns 50 m de diámetro, maior que o po cósmico e menor que un asteroide, pero estes límites de tamaño non se utilizan de forma estrita. Por exemplo, a Royal Astronomical Society considera meteoroides só aos corpos celestes de entre 100 µm e 10 metros.

Meteoro:É o ronsel de materia incandescente que deixa detrás de si un meteoroide ao atravesar a atmosfera. Por exemplo, o que se viu nos ceos de Rusia foi un meteoro, como tamén o son os que atravesan o ceo nas fermosas choivas de estrelas como as Perseidas.

Bólido e Superbólido:Cando un meteoro é moi brillante, ata máis que Venus, denomínaselle bólido. Se chega a eclipsar a luz do Sol convértese nun superbólido. O que iluminou o ceo de Rusia foi un superbólido. Popularmente coñécellos como «bólas de lume».

Meteorito:Fai referencia aos restos dos meteoros que sobreviven á combustión da entrada na atmosfera, non se desintegran por completo e alcanzan a Terra. O que os científicos atoparon nos arredores do lago xeado de Chebarkul, en Rusia, son meteoritos.

Un asteroide é un corpo rochoso, xa sexa carbonáceo ou metálico, cun tamaño inferior ao dun planeta e superior ao dun meteroide.

VER VIDEOExplicación Borja Tosar. http://surftitan.blogspot.com.es/search?updated-max=2013-10-24T22:00:00%2B02:00&max-results=10&start=40&by-date=false

COMETA. PERSEIDAS OU LÁGRIMAS DE SAN LORENZO

Potencia estimada mil veces mayor que la bomba atómica de Hiroshima. Esto provocó que fueran arrasados alrededor de 80 millones de árboles en un radio de 830 kilómetros cuadrados en todas las direcciones y se produjera una nube de cenizas que cubrió gran parte de Europa. El resplandor se pudo ver desde la lejana ciudad de Londres.

Ver video CARL SAGAN

COMETA. Bólido de Tunguska 1908

CARL SAGAN (1934-1996). Foi un astrónomo, astrofísico, cosmólogo, escritor e divulgador científico estadounidense.

Ver video

Está considerado como un dos divulgadores da ciencia máis carismáticos e influentes, grazas á súa capacidade de transmitir as ideas científicas e os aspectos culturais ao público non especializado con sinxeleza non exenta de rigor, o que deu orixe a multitude de vocacións científicas entre o público xeral.

Cosmos: A Spacetime Odyssey (en Hispanoamérica: Cosmos , en España: Cosmos) es una serie documental para televisión y continuación de Cosmos: un viaje personal (1980), que fuera presentada por Carl Sagan y cuya emisión a través de la PBS se considera un hito en la historia de los documentales científicos. Su presentador es el astrofísico Neil deGrasse Tyson , quien fue inspirado por Sagan al conocerlo en su juventud.

ORIXE DA LÚA

TERRA

TEHIA

150 millóns de Km

SOL TERRA

A Unidade Astronómica (UA) é a distancia media entre a Terra e o Sol. Equivale a 149 600 000 Km, aínda que esta cifra soe redondearse a 150 millóns de Km.

1 UA

As distancias no universo

A luz tarda 8,4 minutos en chegar

SOL

A luz tarda 8,4 segundos en chegar

PLUTÓN e o seu satélite

CARONTE

A distancia entre o Sol e o planeta Plutón é casi 40 veces maior que a distancia Terra-Sol.

39,5 UA

As distancias no universo

A luz percorre 300.000 Km nun segundo

Un ano luz é a distancia que percorre a luz nun ano, propagándose á velocidade de 300 000 Km cada segundo.

As distancias no universo

Un ano luz equivale aproximadamente a 9,46*1012 km!!!!!!!!1 billón = 1 000 000 000 000 = 1 *10 12 = 1 millón de millóns

¡Imaxínate os quilómetros que percorre nun ano!

A luz de Andrómeda tarda 2,2 millóns de anos en chegar a nós

RECORDAUn ano luz é a distancia que percorre a luz nun ano Andrómeda, a

galaxia máis próxima

Vía Láctea

Nós estamos aquí

Distancia = 2,2 millóns de anos luz

As distancias no universo

Diámetro da Vía Láctea: 100.000 anos luz Dentro duns 4 000 m.a colisionarán ambas galaxias LACTÓMEDA

http://www.todo-mail.com/view.aspx?emailid=2182&source=relationship_en

La imagen más antigua de nuestro universoEl Hubble ve tan lejos, tan lejos, que cuando mira a las profundidades del espacio puede tomar imágenes como esta que contiene luz de estrellas y galaxias situadas a 13.000 millones de años luz de distancia. Eso quiere decir que lo estamos viendo tal y como era hace 13.000 millones de años (se calcula que nuestro universo tiene unos 13.700 millones de años). La imagen se conoce como Campo Ultra Profundo del Hubble: requirió un montaje de diversas tomas hechas día a día durante más de un año y se considera una de las fotos más impactantes de nuestro universo. Foto: NASA, ESA, S. Beckwith (STScI) y el HUDF Team.

DATOS

Número de estrelas que ten a Vía Láctea: 100.000 millóns.

Número de galaxias no universo: 100.000 millóns - 200.000 millóns.

Hai máis estrelas no universo que grans de area en todas as praias e desertos do mundo

enteiro!!!!!

Andrómeda (M31) es la galaxia más grande y brillante del Grupo Local. Es el objeto más distante observable a simple vista desde la Tierra

La galaxia más cercana espiral que tenemos, no es Andrómeda (M 31), sino la Gran Nube de Magallanes, seguida de cerca por la Pequeña Nube de Magallanes.

En este Grupo Local de galaxias hay tres que por su tamaño son principales: la Galaxia de Andrómeda, la Vía Láctea y la Galaxia del Triángulo (ésta es bastante más pequeña que las otras dos). Las demás, hasta unas 30, son satélites de éstas, por lo que se forman tres sistemas de galaxias.

M31

A VÍA LÁCTEA. Galaxia espiral barrada

Ler monográfico mc2

Foto da Vía Láctea. A Veiga. Ourense

VÍA LÁCTEA OU CAMIÑO DE SANTIAGO. Compostela significa campo ou camiño da estrela.

GUERRA DE FORZAS

EVOLUCIÓN ESTELAR

ESTRELA DE TAMAÑO MEDIO (Sol)XIGANTE VERMELLAANANA BRANCA ANANA NEGRAReaccións: H + H He Cando esgota o H.......... He + He C Como a masa da estrela é pequena, non poden fusionar o C e a estrela xa non pode contrarrestar a gravidade ao non crear E, polo que se condensa ata que os protóns e neutróns chegan ao estado de plasma.

ESTRELA MASIVA XIGANTE VERMELLA SUPERNOVA

Reaccións: H + H He Cando esgota o H.......... He + He C Cando esgota o He........ C + C así sucesivamente ata que se fabrica o Ferro O Fe, como é o elemento máis estable da natureza, non se pode fusionar (non se libera E), polo que a estrela colapsa porque a gravidade gana a batalla. Nese estoupido (supernova) prodúcense o resto dos elementos químicos da táboa periódica, entre os que se atopa o ouro.

ESTRELA DE NEUTRÓNS = Púlsar(masa estrela > 8-10 masa Sol)

BURATO NEGRO(masa estrela >20 masa Sol)

SUPERNOVA. Explosión dunha estrela. Nela sintetízanse elementos químicos moi pesados que se dispersan polo espazo intergaláctico e constitúen o po cósmico.

BURATO NEGRO. Rexión do espazo con tanta masa concentrada nun punto que ningún obxecto, nin sequera a luz, pode escapar da súa atracción gravitacional.

10 000 m.a.

10 – 20 m.a.

EVOLUCIÓN ESTELAR

VER VIDEO El enigma de los agujeros negros minuto 5:30 a a 9:00

As estrelas son fábricas de novos elementos químicos; por exemplo, cada segundo o Sol está producindo 695 millóns de toneladas de helio a partir do hidróxeno. Estrelas maiores que o Sol producen carbono, silicio, aluminio ou ferro. O resto dos elementos químicos orixínase nas explosións das supernovas. O carbono da túa pel e o calcio dos teus ósos foron fabricados tamén en núcleos de antigas estrelas. Algúns din que somos “po de estrelas”, pero en realidade toda a materia que nos rodea está feita con elementos sintetizados nas estrelas.

BRIAN COX. Wonders of the Universe / Wonders of the Solar System.

Video Stardust min 27:30 y min 43:30

MATERIA ESCURA. Materia que non emite suficiente radiación electromagnética para ser detectada cos medios técnicos actuais, pero cuxa existencia pode ser posta en evidencia indirectamente polos efectos gravitacionais que causa sobre as galaxias.

A ENERXÍA ESCURA actúa como unha forza repulsiva que se distribúe uniformemente por todo o espazo, onde actúa como unha especie de antigravidade esgazando o universo.

CERN. ACELERADOR DE PARTÍCULAS DE SUIZA (LHC)

STEPHEN HAWKING

Premio nobel de física en 1921. Teoría da relatividade

1879-1955

BRIAN COX. Wonders of the Universe / Wonders of the Solar System.

CARL SAGAN (1934-1996) Foi un astrónomo, astrofísico, cosmólogo, escritor e divulgador científico estadounidense.

Ver video. Un punto azul pálido

Está considerado como un dos divulgadores da ciencia máis carismáticos e influentes, grazas á súa capacidade de transmitir as ideas científicas e os aspectos culturais ao público non especializado con sinxeleza non exenta de rigor, o que deu orixe a multitude de vocacións científicas entre o público xeral.

PELICULAS PROPOSTAS DAS QUE PODEDES FACER TRABALLOS:

• APOLLO 13. Protagonizada por Tom Hanks

• ÁGORA (VIDA DE HIPATIA). Dirixida por Alejandro Amenábar

• ELEGIDOS PARA LA GLORIA

• MOON

• WONDERS OF TEH SOLAR SYSTEM/ WONDERS OF THE UNIVERSE . Serie documental narrada polo físico BRIAN COX

• INTERESTELLAR. En cines

EXPERIMENTO DE MILLER

CORPOS CELESTES AOS QUE CHEGARON SONDAS ESPACIAIS:

1. 1966. LÚA. Lunik 62. 1970. VENUS. Sonda Venera 73. 1971. MARTE. 4. 2001. ASTEROIDE 433 EROS5. 2005. ASTEROIDE ITOKAWA6. 2005. TITÁN 7. COMETA 67P/Churyumov-Gerasimenko Sonda Philae. Nave Rosetta. 10 anos de

viaxe. Situado a 500 millóns de km da Terra.

As constelacións son agrupacións de estrelas inventadas polos seres humanos. Estes grupos non son reais, xa que as estrelas da mesma constelación poden distar entre si varios anos luz.O ser humano establece 88 constelacións, cuxa visibilidade varía segundo a época do ano. Doce destas constelacións constitúen o que se coñece como Zodíaco formando un cinto imaxinario que se estende na esfera celeste. O Sol permanece en cada unha das constelacións, aproximadamente un mes ata completar toda súa traxectoria durante un ano. Nese mes, a constelación en que se encontra o Sol non se ve, xa que nesa zona o ceo está demasiado brillante para que se aprecien as estrelas.

Info movemento de precesión: http://recursos.cnice.mec.es/biosfera/alumno/1ESO/Astro/contenido14.htm#

PLANISFERIO CELESTE

http://www.vtelevision.es/informativos/meteo/2012/05/25/0031_62_141051.htm

Páx 36. Santillana CMC

COMO LOCALIZAMOS Á ESTRELA POLAR?

DESCARGAR STELLARIUM

http://www.mallorcaweb.net/masm/conloc.htm

Carro Grande da Osa Maior

Estrela Polar

Carro Pequeno da Osa MenorCasiopea

Estrelas máis brillantes:1ª. Sirio (8,7 anos-luz)2ª. Arturo (37 anos-luz)3ª. Vega (26,5 anos-luz)