5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya
-
Upload
irakaslube -
Category
Documents
-
view
1.470 -
download
1
description
Transcript of 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya
![Page 1: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/1.jpg)
5. GAIAAZIDO NUKLEIKOAK
![Page 2: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/2.jpg)
0. SARRERA● 1869an, Miescher biologoak zelulen nukleoan masa molekular oso handiko substantziak zeudela ohartu zen, eta horien osaketan nitrogenoa eta fosforoa zeudela. Halaber, izaera azidoa zutela ere ikusi zuen, eta, beraz azido nukleiko izena eman zien.
![Page 3: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/3.jpg)
1. AZIDO NUKLEIKOEN KONPOSIZIOA
● Azido nukleikoak nukleotido izeneko azpiunitateak lotuz eraturiko polimeroak dira.●Konposizioaren arabera 2 azido-mota daude:●DNA●RNA
![Page 4: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/4.jpg)
●Nukleotidoek 3 osagai dituzte:● A) Base nitrogenatua● B) Pentosa● C) Azido fosforikoa
1.1. NUKLEOTIDOEN KONPOSIZIOA
![Page 5: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/5.jpg)
●Nitrogenodun konposatu heteroziklikoak dira.●2 mota:●BASE PURIKOAK–Purina eraztunaren deribatuak dira.–Garrantzitsuenak: adenina (A) eta guanina (G)●BASE PIRIMIDINIKOAK–Pirimidina eraztunaren deribatuak dira.–Hiru dira: zitosina (C), timina (T) eta uraziloa (U).–Timina soilik DNAn agertzen da; uraziloa, berriz, soilik RNAn; gainontzeko guztiak bata zein bestean.
A) BASE NITROGENATUAK
![Page 6: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/7.jpg)
![Page 8: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/8.jpg)
●2 pentosa-mota agertzen dira azido nukleikoetan:●DNAn β-D-desoxirribofuranosa edo desoxirribosa.●RNAn β-D-erribofuranosa edo erribosa.●Egitura ziklikoa dute, eta molekula barruko lotura hemiazetala.●Pentosen karbonoak 1', 2', 3', 4' eta 5' izendatuko dira.
B) PENTOSAK
![Page 9: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/9.jpg)
●Azido fosforikoa (H3PO
4) ioi fosfato eran dago
(PO4
3-).
C) AZIDO FOSFORIKOA
![Page 10: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/10.jpg)
1.2. N-GLUKOSIDIKO LOTURA: NUKLEOSIDOAK
●Pentosa base nitrogenatuarekin N-glukosidiko izeneko lotura bidez lotzen da, ur molekula bat askatuz.●Lotura pentosaren 1' eta base pirimidinikoen 1. posizioa duen Naren eta purikoetan 9. posizioa duen Naren artean gauzatzen da.●Honela lortutako konposatuari (base nitrogenatua + pentosa) nukleosido esaten zaio.
![Page 11: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/12.jpg)
1.3. FOSFODIESTER LOTURA: NUKLEOTIDOAK
●Nukleotidoak nukleosido baten pentosari fosfato talde bat lotzean eratzen dira (gehienetan 5' karbonoan). Lotura ester motakoa da eta, beraz, ur molekula bat askatzen da.
![Page 13: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/13.jpg)
●Aldi berean, nukleotido bat beste nukleotido batekin elkartu daiteke, nukleotido baten fosfato taldea hurrengo nukleotidoaren pentosaren 3' karbonoarekin ester lotura bidez; lotura mota honi fosfodiester lotura esaten zaioa
![Page 14: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/14.jpg)
![Page 15: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/15.jpg)
2. DNA● ●DNAk belaunaldiz belaunaldi transmititzen den informazio genetikoa darama.●Nukleotidoz eraturiko polimero lineala da. ●Bere pentosa desoxirribosa da.●Base nitrogenatuak: adenina, guanina, zitosina eta timina.●Hainbat konplexutasun-maila azal ditzake, baina, batez ere egitura primario eta sekundario gisa agertuko da. Hala ere, proteina nuklearrekin lotu eta egitura kondentsatuagoak era ditzake (egitura tertziarioaren parekoa)
![Page 16: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/16.jpg)
●Kate bakarreko desoxirribonukleotidoek osatzen dute, azken hauek fosfodiester lotura bidez elkarri lotuta.●DNA kateak, beraz, bi mutur aske ditu: 5' muturra eta 3' muturra.●Bi DNA kateen arteko diferentzia baseen kopuruak, osaketak eta sekuentziak emango digu.
2.1. DNA-REN EGITURA PRIMARIOA
![Page 17: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/17.jpg)
●DNAren egitura sekundarioa Watson eta Crick-ek zehaztu zuten 1953an.●Hauek aurreko ikertzaile batzuek ateratako ondorioak baliatu zituzten:●DNA molekula zurruna eta luzea da.●Baseen baliokidetasuna dago. Espezie beraren barruan base purikoen edukia eta base pirimidinikoena berdina da:–Adenina = Timina–Zitosina = Guanina ●Molekulan 0,34 eta 3,4 nm-ko errepikatzen diren egiturak daude.
2.2. DNA-REN EGITURA SEKUNDARIOA
![Page 18: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/18.jpg)
WATSON ETA CRICK-EN EREDUA EDO HELIZE BIKOITZARENA●Watson eta Crick-ek proposaturiko eredua aipatutako ondorio horiekin bateragarria zen.
●Ereduak zera proposatzen du:
a) DNA polinukleotidoen 2 katek osatzen dute. Kateok ardatz imajinario baten inguruan biribilkatzen dira 2nm-ko diametroa duen helize bikoitza eratuz. Biribilkatzea dextrogiroa da eta plektonemikoa, hots, 2 kateak ezin dira banandu desbiribilkatu gabe.
![Page 19: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/19.jpg)
b) Base nitrogenatuak helizearen barruan daude, eraztunen planoak elkarrekiko paraleloak dira eta perpendikularrak helizearen ardatz imajinarioarekiko.
c) Helize bira bakoitzean 10 pare nukleotido daude, beraz, biraren luzera 3,4nm-koa da eta nukleotido-pare bakoitza 0,34nm-ko distantziara dago hurrengotik. Konformazio espazial honetan 2 ildo nabarmentzen dira: ildo handia eta ildo txikia.
d) 2 kateak antiparaleloak dira, hau da, kate bat 5'→3' norabidean badoa, bestea 3'→5' norabidean joango da.
![Page 20: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/20.jpg)
e) Bi kateak osagarriak dira, hau da, adenina timinarekin lotuko da 2 H-zubiren bitartez eta zitosina guaninarekin 3 H-zubiren bitartez.
![Page 21: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/22.jpg)
● Giza-zeluletako DNA harizpi guztiak batuko bagenitu, ia 2 metroko luzerako harizpia lortuko genuke. Kontuan hartuz, nukleoak 5-25 μm dituela (1 μm = 10-6 m), nola bildu DNA kantitate handi hori hain bolumen txikian eta, aldi berean, bertako informazioa eskuragarri izatea?
2.3. DNA-REN KONDENTSAZIO-MAILAK
![Page 23: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/23.jpg)
● Arazo hori konpontzeko, DNAk egitura kondentsatuak edo paketatuak ditu.
● Kondentsazio-maila zelularen ziklo zelularreko fasearen araberako da.
● Kondentsazioa maila ezberdinetan ematen da:
![Page 24: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/24.jpg)
10nm-ko zuntzak● Eukariotoetan● Perla-lepokoa edo perla-idunekoa bezala ere
ezagutzen da egitura hau● DNA (karga negatiboa) karga positiboko
proteinekin lotzen da, histonekin eta nukleosoma izeneko egitura eratzen du.● Nukleosoma lau histona motako bina proteinez
eratuta da, 8 guztira, oktameroa izenekoa.● Oktameroaren inguruan DNA kiribiltzen da, 1,75
bira emanez.● Amaitzeko H1 izeneko histonak egitura
egonkortzen du.
![Page 25: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/27.jpg)
30 nm-ko zuntzak● 10 nm-ko zuntza bildu eta forma trinkoagoa
hartzen du, solenoide edo 30 nm-ko zuntz izenekoan.
● DNAren jatorrizko helizeak baino 40 aldiz kondentsatuagoa da.
Begiztak, arrosetoiak, kromatida
● 30 nm-ko zuntza begizta eran tolesten da.● Begizta horiek, aldi berean, arrosetoiak
eratzen dituzte, eta hauek arrosetoi-kiribilak.● Honela lerrokatuta kromosomen kromatidak
eratzen dira azkenik.
![Page 28: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/28.jpg)
![Page 29: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/30.jpg)
● DNAren desnaturalizazioa helize bikoitzeko egitura galtzean datza.
● Tenperatura eta pH-a aldatzearen ondorioz gertatzen da:
● TENPERATURA balio jakin batera iristean (DNAren urtze-puntua deritzona) harizpiak banandu eta desnaturalizazioa gertatzen da. Prozesu itzulgarria da
● pH-aren aldaketa handiek ere desnaturalizatu egiten dute DNA, baina pH-a balio biologiketara itzultzean berreskuratu egiten du egitura
2.4. DNA-REN DESNATURALIZAZIOA
![Page 31: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/32.jpg)
3. RNA
● RNA erribonukleotidoz eratuta dago, hau da, bere pentosa erribosa da.
● Base nitrogenatuak: adenina, guanina, zitosina eta uraziloa (azken hau timinaren ordez agertzen da). Zenbait kasutan base hauen deribatuak (deribatu metilatuak maiz) agertzen dira.
![Page 33: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/33.jpg)
● Oro har, egitura primarioko kate bakarrekoak dira (salbu erretrobirusetan, non helize bikoitzeko katekoak diren).
● Kate bakarra izan arren harizpia zonalde batzuetan espiralizatu egiten da (urkila izenekoetan); zona osagarriak inguru ez-osagarriekin bananduta daudenean begizta izenekoak eratzen dira.
3.1. RNA-REN EGITURA
![Page 34: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/34.jpg)
![Page 35: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/35.jpg)
● Ia organismo gehienetan, RNAren funtzioa DNAren informazioa kopiatzea da (transkripzioa), gero proteinen sintesia (itzulpena) egiteko.
● Erretrobirusetan RNA helize bikoitzak DNAren papera jokatzen du, hots, informazio genetikoa darama.
3.2. RNA-REN FUNTZIOAK
![Page 36: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/36.jpg)
● Hainbat RNA mota daude. Garrantzitsuenak:● RNA mezularia (RNAm)● RNA erribosomikoa (RNAr)● RNA transferentea edo garraiatzailea (RNAt)● RNA nukleolarra (RNAn)
3.3. RNA MOTAK
![Page 37: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/37.jpg)
RNA mezularia (RNAm)● Zelularen nukleoan sintetizatzen da, DNA
harizpi bat moldetzat hartuta.● Funtzioa nagusia informazio genetikoa
kopiatzea eta erribosometara eramatea, bertan proteinen sintesia
![Page 38: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/38.jpg)
RNA garraiatzailea (RNAt)● Molekula nahiko txikiak.● Funtzioa aminoazido espezifikoak
erribosometara eramatea da.● Maiz base nitrogenatu arrunten deribatu
metilatuak dituzte.● 50 RNAt mota daude.● Egitura antzerakoa da guztietan:
● 5' muturrean base nitrogenatuen hirukotea eta bertan guanina eta azido fosforiko askea daude beti.
● 3' muturrean CCA sekuentzia, aminoazido espezifikoaren hartzaile gisa jarduten du.
![Page 39: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/39.jpg)
![Page 40: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/40.jpg)
![Page 41: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/41.jpg)
RNA erribosomikoa (RNAr)● Ugariena.● Proteina jakinei lotuta erribosomak eratzen ditu.
![Page 42: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/42.jpg)
RNA nukleolarra (RNAn)● Proteina jakinei lotuta nukleoloa eratzen du.● Antolatzaile nukleolar izeneko DNA
segmentuetan oinarrituz sortzen da.● Funtzio nagusia RNA erribosomikoa eratzea.
![Page 43: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/43.jpg)
4. INTERES BIOLOGIKOA DUTEN BESTE NUKLEOTIDO BATZUK
● Nukleotido batzuk aske daude zelulan, azido nukleikoak eratu gabe.
● Nukleotido horiek zenbait funtzio dituzte, hala nola, energia ematea, kofaktore gisa jokatzea edota komunikazio zelularreko prozesuan bitartekariak izatea.
![Page 44: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/44.jpg)
● Azido fosforikozko molekulekin energia handiko lotura kobalenteak dituzten nukleotidoak. Lotura horiek energia kimiko gisa erabiltzen da.
● Aipagarrienak ATP eta ADP dira; bestelakoak: GTP, CTP, TTP, UTP
4.1. ENERGIA HANDIKO NUKLEOTIDOAK
![Page 45: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/45.jpg)
● Koentzima gisa dihardute prozesu metabolikoetan. Adib.:● FLABIN NUKLEOTIDOAK (FAD eta FMN)● PIRIDIN NUKLEOTIDOAK (NAD eta NADP)● A KOENTZIMA
4.2. KOFAKTOREAK DIREN NUKLEOTIDOAK
![Page 46: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/46.jpg)
![Page 47: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/47.jpg)
● AMP ziklikoa (AMPc) adenina-nukleotidoa da.● Prozesu hormonal askotan bitartekari gisa
jarduten du eta zelula barruko erreakzio askoren abiadura kontrolatzen du.
4.3. NUKLEOTIDO BITARTEKARIAK
![Page 48: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/48.jpg)
BIBLIOGRAFIA●http://www.bionova.org.es/biocast/●http://irudionak.blogspot.com/●
![Page 49: 5.AZIDO NUKLEIKOAK_anaya](https://reader035.fdocuments.co/reader035/viewer/2022081716/54e7ef1e4a7959704f8b464e/html5/thumbnails/49.jpg)
Inigo Louvellik sortua