Duet met valse noten - Bart Moeyaert

voor gevorderden

Duet met valse noten 14-08-2008 16:12 Pagina 173

In 1977 begon ik een dagboek, en na drie dagen alsloeg ik aan het liegen. Ik schreef dat ik tot over mijnoren verliefd was. Elke dag fietsten Judith en ik sa-men naar school, en we zaten naast elkaar in de klas,en niets stond onze liefde in de weg.

Dat was mooi.Ik zat op een jongensschool en ik kende geen

meisje dat Judith heette.Het dagboek hield ik bij in een schrift zonder slot,

in een kast zonder slot. In mijn zes oudere broershad ik blind vertrouwen. Een halfjaar later betrapteik één van de zes op heterdaad, en meteen zette ikeen punt achter mijn verzonnen leven.

Judith verdween van de ene dag op de andere,maar niet voor lang. In de studietijd tussen vier enzes op school dook ze na een paar weken weer op,terwijl ik eigenlijk huiswerk hoorde te maken. Ik be-gon een verhaal, noemde haar eerst nog een bladzij-de lang Eefje, maar greep uiteindelijk terug naar denaam Judith, want met haar was alles begonnen. Ikschreef op losse vellen van een kladblok, formaat A4.Tot mijn verbazing was ik niet snel uitverteld. Door-gaans gaf ik verhalen al na een paar bladzijden op.

Ik kocht een schrift, formaat A5, het formaat waar-van ik nooit meer was losgekomen sinds ik als jongkind zulke schriften cadeau kreeg. Ik schreef de eer-ste hoofdstukken over, en vanaf toen was het een feit:


ik werkte aan een boek. Het was het derde verhaalwaar ik bewust de naam boek voor gebruikte. Opmijn elfde had ik Het pillenkind afgemaakt, een langverhaal, ingedeeld in hoofdstukken, over een jongendie langdurig ziek is en veel medicijnen te slikkenkrijgt. Het verhaal was gebaseerd op de betrekkelijkkorte periode dat ik op mijn elfde door ziekte vanschool moest thuisblijven. Ruim een jaar later had ikLodi afgemaakt, een verhaal over een club van jonge-ren met een clubhuis in een bestaand gebouwtje opeen bestaande terp in het West-Vlaamse Hertsberge.De terp, die vroeger als vluchtheuvel diende bijhoogwater, zou worden afgegraven, en zou moetenplaatsmaken voor een supermarkt. Geheel in de stijlvan de geëengageerde jeugdboeken uit de jaren ze-ventig trok de club de straat op, en natuurlijk moestde projectontwikkelaar het onderspit delven. In Lodi

Het dagboek, 1977


zit al de kern van het liefdesverhaal dat ik in Duet metvalse noten helemaal zou uitwerken.

De boeken die ik als kind had gelezen en de boe-ken die ik in mijn puberteit las hebben de basis ge-legd voor wie ik als schrijver zou worden, maar ikkan me in het geval van Duet met valse noten niet her-inneren dat ik me aan bepaalde titels of schrijversspiegelde. Ik was een gretige lezer. Ik ging de plan-ken in de bibliotheek systematisch af en koos mijnboeken op basis van de rug, het omslag, de uitgeve-rij, de flaptekst, de eerste zin –in die volgorde. Alsdertienjarige zocht ik vooral naar de herkenbare rugvan mijn favoriete series: alle boeken die verschenenin de Regenboogreeks van Van Holkema & Waren-dorf (ik koop ze nu tweedehands uit jeugdsenti-ment), de kommer- en kwelserie van Lemniscaat, deJuniorreeks van Lannoo. De schrijvers die ik meege-nomen heb uit mijn kindertijd en mijn jeugd kan ikop één hand tellen. Astrid Lindgren noem ik nog al-tijd mijn derde grootmoeder, ik was erg onder de in-druk van Wim Hofmans Wim en Het tweede boek overWim, en ik keek reikhalzend uit naar nieuw werk vanNina Bawden, Marilyn Sachs en Paul Zindel.

Terwijl mijn derde boek in de groei was, verander-de het een paar keer van titel. Een tijdlang heeft Du-et met valse noten een titel gehad die geleend was, ofzal ik zeggen: onhandig gestolen. De titel van hetliedje I’d rather be blue over you uit de musical FunnyGirl (1968) had ik omgebouwd tot Ik denk lieverblauw over jou. Ik wist toen nog niet dat het Engelseblue niet alleen voor romantiek stond. Op de eerstebladzijde van schrift nummer één (het werden er


drie) plakte ik een gedroogde plant uit mijn herbari-um, het was een herderstasje, en met een viltstift gafik de plant een blauwe halo.

Een jaar later verklapte mijn zwangere schoonzusde namen die ze voor de baby in gedachten had. Of-wel Liselot, ofwel Lander. Ik vond ze allebei goed,ze klonken als de namen voor een paar dat samenhoorde. Ik schrapte Judith en Bart, en doopte kortdaarna ook mijn boek om. Waarschijnlijk onder in-vloed van de jeugdboeken van toen, die titels uit despreektaal plukten, koos ik voor Zeg maar dat ik gekben, een titel waarvan ik nu vind dat hij de lading nietdekt. Logischer was het geweest als ik voor Zeg maardat ik gek op je ben had gekozen. Ik denk dat ik hettoen over mezelf had. Op mijn vijftiende wist ik weldegelijk dat ik niet helemaal spoorde met de rest.

Meer dan twee jaar na de eerste zin, ik was nognet geen zestien, schreef ik de laatste zin van mijn

De drie schriften, 1978-1980


boek. De laatste zin uit het manuscript is: ‘Die meidtoch.’ In het typoscript en het uiteindelijke boek isde laatste geworden: ‘Het lijkt wel alsof ze écht lamis.’

Van de laatste punt in mijn manuscript heb ik metvulpen een heel grote punt gemaakt. Ik wist metstellige zekerheid dat er geen zin meer zou bijko-men, en voelde me bevrijd. Duet met valse noten waswat mij betrof af. Of beter: Duet met valse tonen waswat mij betrof af –een subtiel verschil van twee let-ters. In de eerste versie vertelde Lander het verhaaltot op een dramatisch moment, en daarna verteldeLiselot verder. Twee delen, wat mij betrof genoegvoor een duet.

Het hele boek lang was ik dicht bij huis gebleven,en dicht bij mezelf. Bijna op elke bladzijde kon ikeen autobiografisch element aanwijzen, een plaatsdie echt bestond, een persoon waarvan ik de fysiono-mie had geleend.

De stad waar het grootste deel van het verhaalzich afspeelt, was ontegensprekelijk mijn geboorte-stad Brugge, waar ik tot mijn zestiende schoolliepom dan naar de kunstacademie in Gent te trekken.Op de kaart van Brugge kan ik verschillende locatiesaanwijzen. Lander woont in het huis waar ik ben op-gegroeid, bijvoorbeeld. De villa waar Liselot woontstaat in de enige dure laan die ik toen kende, de Bis-schopsdreef, een laan waar ik graag doorheen reedals ik naar de plaatselijke bibliotheek ging. Het wasalsof je daar door een kathedraal van bomen fietste.De villa zelf staat niet in die dreef. Die villa is ge-woon het grote huis van de buren waar ik naast


woonde. Ik was er al binnen geweest, ik kende deuitgestrekte tuin met de vijver en het kippenhokwaar ook konijnen zaten. Nog zo’n plek: in het boekrepeteert de toneelgroep in een schouwburg diezonder twijfel de Stadsschouwburg van Brugge is. Ikhad toen nog nooit een stap achter de coulissen vandat oude stadstheater gezet. Voor Donald, het stam-café van de toneelgroep, stond een café achter deschouwburg model, de Carrousel. Op dezelfde plekis tegenwoordig een restaurant gevestigd. Voor dePaddock tenslotte, het trendy café waar Bieke metLiselot heengaat, stond het gelijknamige café op deBrugse Eiermarkt model, het pleintje waar de mu-ziekcafé’s elkaar op zaterdagavond naar de kroonproberen te steken. Ik kwam er toen ik zestien wasen op stap ging.

Afstanden waren voor mij toen nog groot. Eentournee van de ene Vlaamse stad naar de andere,Brussel, Mechelen, Blankenberge, leek me op mijnvijftiende een belevenis. Ik herinner me niet waaromik uitgerekend die steden koos. Het is een feit dathet theatergebouw dat ik in Brussel heb neergezet inwerkelijkheid in Mechelen staat en helemaal geentheaterzaal is. Bij het theatertje in Blankenbergedacht ik aan Het Witte Paard, het bestaande show-theater in de Vissersstraat, waar al jaren in het zo-merseizoen elke avond een revue te zien is, en waarik nog nooit van mijn leven ben geweest.

Toen ik bijna zeventien was veranderde een week-endje in Amsterdam het einde van Duet met valse no-ten. Door dat verblijf, waar ik erg van onder de in-druk was omdat mijn oudste broer die een jaar in


Amsterdam had gewoond me de bijzondere plekkenvan de stad kon laten zien, groeide het idee om Lan-der en Liselot weer opnieuw samen te brengen opeen podium. De extra uitvoering van Moord in Parijszou doorgaan in Amsterdam, in het Vlaams Cultu-reel Centrum De Brakke Grond, vlakbij het Rokin,waar de dramatische laatste bladzijden van Duet metvalse noten zich afspelen.

In 1981 stond mijn besluit vast: ik zou mijn boeknaar een uitgever sturen. Niet omdat ik ‘schrijverwilde worden’, maar vooral omdat ik een reactie wil-de horen. Ik had nog tijd genoeg om schrijver teworden, dacht ik. Voor nu was het belangrijk om teweten of iemand anders mijn verhaal een boeknoemde, zoals ik mijn verhaal een boek noemde.

Die warme zomer, terwijl iedereen buiten van dezon genoot, tikte ik in de koelte van mijn kamer aande noordkant het hele verhaal over op de oudeschrijfmachine die ik van mijn vader had gekregen.Die schrijfmachine heb ik bij een verhuizing in dezomer van 2001 in een vuilniszak gedropt, een daadvan vestandsverbijstering waarvan ik allang spijt heb.Soms zie ik mijn zwartgeschilderde schrijfmachine,die in Gent was gemaakt en me erg dierbaar was, ingedachten op een vuilnisbelt liggen.

Uitgever nummer 1 wees het boek in een brief ge-dateerd 17 december 1981 af, zonder motivatie.Schrijfster Mireille Cottenjé, die ik na een lezing inKnokke aansprak, en aan wie ik had gevraagd of ikhaar mijn manuscript mocht bezorgen, reageerdeamper een week later per telefoon. Of ik onmiddel-lijk naar haar toe wilde komen. Ze was erg enthousi-


ast en maakte een aanbeveling van het manuscriptvoor uitgever nummer 2, maar ook die reageerdeniet positief. Schrijver Jos Vandeloo, die toen hoofdalgemene uitgaven was van uitgeverij nummer 2,meldde me dat de reacties van het leescomité helaasnogal tegenvielen, zeker na de bijzonder hartelijkeaanbeveling van Mireille Cottenjé. ‘Persoonlijk vindik dat ontzettend jammer. (…) Misschien kunt u hetwerk toch nog voorleggen aan een andere uitgevervan jeugdboeken.’

Wat ik ook deed. Onderhand wilde ik heel graagdat mijn boek zou worden uitgegeven. De afwijzen-de brief van Jos Vandeloo deed me eerlijk gezegdniet zo veel. Ik was een dromer pur sang, en slechtnieuws drong blijkbaar niet diep door. Al mijn hoopwas nu gericht op uitgeverij Altiora, waar Duet metvalse noten op het bureau van uitgever NorbertVranckx lag. Hij had –wist ik toen uit een krantenbe-richt– de opdracht om een frisse wind te laten waai-en door het indommelende Altiora.

Op 16 maart 1982 stuurde hij een positief ant-woord. ‘Na onderzoek door onze lektoren bleek datuw manuscript voor uitgave in aanmerking kan ko-men.’ De eerste van twee officiële brieven die ik ooitvan hem zou ontvangen. Zijn eerste brief heb ik latersteevast aan het publiek laten zien, als ik een lezinggaf over mijn boeken. Norberts antwoord was hetbegin van alles.Norbert Vranckx schrok een beetjetoen hij me voor het eerst zag. Hij had geen jongenvan zeventien verwacht. Ik had met geen woord overmijn leeftijd gerept. Els Beerten, toen lector bij uit-geverij Altiora, later zelf auteur, werd aangewezen


om mij bij het herwerken van het manuscript te be-geleiden.

In mijn archiefdozen hebben zich kattebelletjesen kaartjes opgestapeld die Norbert me tussen 16maart 1982 en het najaar van 1994 schreef. Hijmaakte de posterijen rijk, hij schreef vaak, ik hadgeen telefoon. De nieuwtjes schreef hij in hemels-blauwe inkt op A5-velletjes van een notitieblok.Soms gebruikte hij meer kaartjes dan hij van planwas geweest, en dan nummerde hij ze voor de lees-volgorde. De nummering was niet altijd even lo-gisch. Enveloppen met meer dan één kaart erin wa-ren spannend.

Een proefdruk van het omslag van Duet met valsenoten kwam ook per post, onaangekondigd. Er wasniet overlegd. Ik ging er toen nog vanuit dat de au-teur wat vormgeving betreft niets in de melk te brok-

André Sollie en ik bespreken het omslag van mijn tweede boek. Aan demuur, ingelijst, het omslag van Duet met valse noten.


kelen heeft, en was alleen maar aangenaam verrast. Ikwas erg blij met het omslag, getekend door AndréSollie. Ik herinner me dat ik alleen thuis was en po-pelde om het aan iemand te laten zien.

Ik kende het werk van André Sollie en vond zijncollagetechniek, de kleuren en de sfeer perfect pas-sen bij het boek. Ik wist hoe Liselot en Lander eruit-zagen, maar hun gezichten zijn door het eerste om-slag van het boek veranderd in de gezichten dieAndré Sollie had getekend. Ik kan ze me nu nietmeer anders voorstellen.

De officiële perspresentatie van Duet met valse no-ten vond op dinsdag 18 oktober 1983 om 19.30 uurplaats in een boekhandel in Brugge. De toenmaligeminister van onderwijs, wijlen Daniël Coens, hadhet die avond in zijn toespraak over het leesonder-wijs, en meerbepaald over een onderzoek van deuniversiteit van Antwerpen waaruit gebleken was dat

De persvoorstelling, met (v.l.n.r.) Minister Daniël Coens, Els Beertenen ikzelf.


de behoefte om spon-taan in de vrije tijd tegaan lezen bij jonge-ren daalde, naarmatede leesdruk vanuit deschool groter werd.

Els Beerten zei inhaar toespraak ‘dat zeal bij het lezen van het ma-nuscript vermoedde dat er met dit boek iets onge-woons aan de hand was. Dit boek is niet uit routinegeschreven. Dit is ook niet het werk van iemand diekrampachtig probeert zo modern mogelijk te zijn.Er is geen valse poging merkbaar om taboes te door-breken, er zijn geen zogenaamd hippe woorden tebespeuren, hier heeft iemand elk woord enthousiastneergeschreven, iemand die schrijft zoals hij voelt enniet zoals volgens de laatste mode gevoeld moetworden.’

Van mijn ouders en mijn broers kreeg ik een bak-steen. Een broer nam het woord in naam van de helefamilie: ‘Op het eerste gezicht lijkt dit een doodge-wone rode steen, en dat is ook zo. Natuurlijk is dezesteen hier niet dé steen die we je willen geven. Deechte is nog niet klaar. (…) We hopen dat we je nogveel stenen zullen mogen geven, en dat je er ooit meezult kunnen bouwen, dan geven we je nog wel eenseen deur ook.’

Op het moment dat Duet met valse noten ver-scheen, was ik negentien, en nog niet afgestudeerd.Mijn studiejaren in Gent en Brussel waren tropenja-ren. Ik had dan wel een boek over een eerste ver-

De eerste steen, 1983


liefdheid geschreven, maar een specialist in de mate-rie kon ik mezelf niet noemen. Ik had last van de bo-ze buitenwereld. Ik had altijd veilig in mijn kamerzitten schrijven en in die steden bleken ineens ergveel mensen te wonen, en nu kreeg ik er ook nog le-zers die ik niet kende bovenop. Lezers had ik nogniet eerder gehad. De positieve en negatieve reactiesoverdonderden me. Het duurde drie jaar voor ikmijn tweede boek kon afmaken.

De drie belangrijke jaren in Brussel veranderde ikeen paar keer van adres en ik dacht ook een paarkeer dat ik de ware liefde had gevonden. Al die tijdwas er een constante: de correspondentie van Nor-bert. De kaartjes en brieven klasseerde ik chronolo-gisch op mijn bureau, in het zicht. Het was de postvan Mijn Uitgever.

In 1985 ging ik in de zomer mijn hart achterna.Mijn vader en moeder dachten dat ik in Brussel wasen wachtten op nieuws van me, maar ik verbleef inParijs en leefde er van de dauw en de nieuwe geliefde.Overdag doorkruiste ik de stad of zat uren in de Jar-din du Luxembourg. Ik wachtte op mijn toekomst enmijmerde er graag over. In het notitieschrift dat iktoen bij me had, het schrift waarin mijn boek SuzanneDantine aan het groeien was, worden stukken van hetboek onderbroken door onafgemaakte en dus ooknooit verstuurde brieven. Die zomer in Parijs nam ikbelangrijke beslissingen, niet alleen over mijn leven,maar ook over mijn schrijverschap. Ik schreef geenbrieven aan leeftijdsgenoten of aan familie. Ik schreefonaffe brieven aan mijn uitgever van toen. Dat ik debrieven niet afmaakte, ligt aan de onrust van die zo-


mer. Dat ik de brieven aan mijn uitgever richtte,maakt duidelijk dat ik hem toen echt als mijn uitge-ver beschouwde. Het is mooi als een man of eenvrouw een manuscript in een boek kan veranderen,maar het is niet genoeg. Je bent pas een uitgever meteen hoofdletter als je eigen leven nauw verbondenraakt met dat van je schrijver, waardoor je zijn ge-schiedenis, en dus ook zijn werk, verandert.

Zodra Duet met valse noten in de winkels lag, maak-te het furore. In Vlaanderen was het lang geleden dater een nieuwe schrijver van jeugdboeken was bijge-komen, en het feit dat die nieuwe auteur ook nogeens jonger dan twintig was, vonden mensen heel bij-zonder. De kritiek was het niet met elkaar eens. Hetging van jubelend naar uitgesproken negatief, entoen het boek ook nog eens de Prijs van de Kinder-en Jeugdjury won, begon de storm pas goed. De enerecensent vond dat het boek op het peil stond vaneen flink opstel uit de lagere middelbare school, deandere vond het een verbluffend debuut.

In een interview met het cultuurtijdschrijft Tmu-zet vroeg journalist Luk Lammens me in het voor-jaar van 1984 of er door de tekstredacteur van Altio-ra – voor de duidelijkheid niet Els Beerten– vaakwas ingegrepen. Ik verzweeg het feit dat ik erg veelwerkwoordsfouten maakte, maar antwoordde verderin alle eerlijkheid. ‘Er is geschrapt, maar nooit echtingrijpend,’ zei ik. ‘Op inhoudelijk vlak verdween erniets. (…) Er werd het meest gecorrigeerd op taalge-bruik. Zo vond ‘de schrapper’ het aangenamer omde esthetica-lerares die ik had beschreven als ‘eenvrouw met walrusheupen’ gewoon ‘rijke heupen’ te


geven. (…) Het ging soms om kleine dingetjes. ToenLiselot en Lander samen in een lift negen hoogmoesten, schreef ik ‘een zoen van negen hoog’,waarin ik hun de kans gaf om een potje te vrijen. Datwerd dan veranderd in ‘een omhelzing van negenhoog.’ (…) Oorspronkelijk had ik het idee om hensamen te laten slapen. Er werd toen echter gezegddat dit erg clichématig was, en dus vertelde ik ermaar niets over; de lezer zou zelf wel een versie be-denken. In mijn versie ligt Liselot met haar hand bij‘zijn geslacht’. Dat werd later geschrapt ‘omdat hetniet relevant werd gevonden om die woorden in eenjeugdboek te gebruiken.’ Wat ik in dat interview nietzei was dat ‘zijn geslacht’ veranderd werd in ‘op zijnhuid’, en dat ik die verandering pas opmerkte toende eerste druk in de winkel lag.

In de derde druk werd de huid dan toch nog eengeslachtsdeel.

Duet met valse noten was een verkoopsucces: de eer-ste oplage van welgeteld 4023 exemplaren was in viermaanden uitverkocht, een tweede druk volgde in fe-bruari 1984, een derde druk in december 1984.

In een interview met het kindercultuurtijdschriftPluizer in 1984, merkte schrijfster Mireille Cottenjénuchter op: ‘Ik wil niet zeggen dat Duet met valse no-ten een hoogvlieger is, maar ik geloof sterk dat diejongen talent heeft. En als blijkt dat hij het niet heeft,wees gerust, dan zal het bij dat ene boekje blijven.’

Aan alle aandacht moest ik wennen. Ik was altijd‘alleen’ geweest, een dromer, een zwijger. Plotselingmoest ik overal een mening over hebben, en werd ikschrijver genoemd, terwijl ik nooit had gedacht dat ik


schrijver zou worden, laat staan jeugdboekenschrij-ver, zoals ik genoemd werd. Ik wist zelfs niet dat dateen beroep was.

Het is een prettige, geruststellende gedachte datnu, een kwarteeuw later, blijkbaar nog niet álles isveranderd. Het is merkwaardig dat de namen uit depopmuziek die ik vijfentwintig jaar geleden in hetboek noemde, nog steeds niet verdwenen zijn. Ieder-een kent abba, Barbra Streisand, the Bee Gees, Don-na Summer. In de eerste druk waren de geluidsdra-gers nog elpees en cassettes, later draaiden Liselot enLander cd’s, maar aan de namen van de popsterrenheb ik bij geen enkele herdruk iets willen veranderen.

De veertienjarigen die het boek lazen toen het pasverschenen was hebben nu zelf kinderen van veer-tien. De mode is anders dan vroeger, de muziekgen-res zijn veranderd, de wereld beweegt sneller, maarde mode en de muziek en de wereld in beweging ver-anderen in wezen weinig aan de kern – de onzeker-

1983 1988


heden, de dromen, de ideeën van jongeren. Blijkbaarheb ik in mijn eerste boek onbewust een gevoeligesnaar geraakt. Als je over de eerste verliefdheid tus-sen twee jonge mensen schrijft terwijl je zelf veertienbent, kijk je natuurlijk anders tegen de eerste kus aandan iemand van veertig.

In de periode dat ik Duet met valse noten schreef,eind jaren zeventig, begin jaren tachtig, nam ik weldeel aan de wereld, maar ik zat vaak met mijn hoofdin de wolken. Ik spéélde dat ik leefde. Ik was toe-schouwer. Ik zag veel, vooral dan de details die ereigenlijk niet toe deden, maar waaraan ik plezier be-leefde. In het hoofdstuk ‘Fin’ (blz. 117), waarin Li-selot beschrijft hoe ze de eerste dag na de kerstva-kantie weer op school komt, is het spel dat zij speelteen spel dat ik als veertienjarige vaak speelde: ‘Toenik de klas binnenging, dacht ik aan het einde van zo-’n Franse film: de deur gaat dicht, de camera zoomtin, en op het geverniste hout verschijnen sierlijke

1994 2004


letters: ‘Fin’. Dat Liselot het over een Franse filmheeft, is geen toeval. De films die ik in die periodeop de televisie zag, waren niet altijd de Amerikaansekaskrakers, zoals nu het geval is. Aan het begin vande jaren tachtig was België veel meer een tweetaligland dan nu.

Op mijn veertiende vond ik het prettig om eentoeschouwer zijn. Kijken, registreren, en zelf niet op-vallen. Later hebben mensen opgemerkt dat mijnboeken filmisch zijn, wat ik een erg mooi compli-ment vind.

In het geval van Duet met valse noten kan ik de le-zer hier en daar de beelden laten zien van vóór ikook nog maar één woord had geschreven. Hetmeest duidelijk aanwijsbare voorbeeld is de school-feestscène (blz. 139): ‘Boven de dansvloer hingendraaiende bollen met spiegels, die lichtstraaltjesdoor de rokerige lucht strooiden. Vanaf het plafondglinsterden glitterslingers naar beneden en er wieg-de een groot bord boven het hoofd van de dj, waar-op in rode kronkelletters met roze rand veertiendeschoolbal stond. “Hé, daar zijn mijn vrienden,” zeiAlex. “Ik zie je nog wel.” En weg was hij, naar kerelsmet leren jasjes, gel in hun haar en kauwgom in hunmond.’

Bekijk na die scène uit het boek eens de film Greaseuit 1978, en let in het bijzonder op Olivia Newton-John vóór haar make-over (en vergelijk haar met Li-selot). Skip daarna alle scènes tot het aangekondigdeprom-bal, waar ongeveer de helft van de film zich af-speelt: daar begint de schoolfeestscene uit Duet metvalse noten.


Wie mijn zucht naar harmonie uit die tijd wil zien,moet op zoek naar A Little Romance uit 1979, metLaurence Olivier en Diane Lane en Venetië in dehoofdrollen, en Trocadéro Bleu Citron uit 1978, waarineen moeder in de schaduw van de Eiffeltoren de pril-le liefde aanmoedigt tussen haar tienjarige zoon enzijn vriendinnetje. In die films is de hartenklop tevoelen die een paar jaar later ook in mijn boek is ge-slopen.

Tot en met de dertiende druk van Duet met valsenoten stond ik erop om het voorwoord dat ik op mijnveertiende schreef, vooraan in het boek een plek tegeven.

‘Lieve lezer, soms krijg ik schrijfstuipen, zoals nu.De zon schijnt nochtans, en dat weertje trekt demensen naar buiten. Maar mij niet, want ik hebschrijfstuipen. Ze zeggen: je bent gek. Ga naar buitenin plaats van hier binnen te zitten ‘schrijven’. En datlaatste woord klinkt nogal minachtend. Maar ik zieeen jongen en een meisje en heel hun wereld voorme. Ik weet precies hoe Lander praat, hoe Liselot er-uitziet en hoe ze samen zijn. Het verhaal van een jaaruit hun leven zingt als een duet door mijn hoofd.Eerst een heel mooi deuntje, harmonisch en gevoe-lig, maar dan komen de valse noten.’

Het was een voorwoord, toen.

Bart Moeyaert


Duet met valse noten - Bart Moeyaert

Documents

Transcript of Duet met valse noten - Bart Moeyaert