El ePaciente y las redes sociales completo...El ePaciente y las redes sociales es un libro que abor...

75
Salud 2.0 El ePaciente y las redes sociales Vicente Traver Salcedo Luis Fernández-Luque Coordinadores: El ePaciente y las redes sociales El ePaciente y las redes sociales es un libro que aborda en profundidad el tema de los pacientes y las redes sociales, es decir la web 2.0 aplicada a la salud desde la perspectiva del paciente. Así, a través del libro se hace un estudio detallado de este movimiento participativo, analizando sus luces y sus sombras, se presentan los principales recursos disponibles relacionados y se plantean las tendencias de futuro. El ePaciente y las redes sociales www.salud20.es 9 788469 441107 El ePaciente y las redes sociales Coordinadores: Vicente Traver Salcedo Luis Fernandez-Luque Edita: Publidisa Deposito legal: ISBN: 978-84-694-4110-7 I

Transcript of El ePaciente y las redes sociales completo...El ePaciente y las redes sociales es un libro que abor...

  • Salud 2

    .0

    El ePaciente

    y

    las r

    edes s

    ociales

    Vic

    en

    te T

    rave

    r Sa

    lce

    do

    Luis

    Fe

    rná

    nd

    ez-

    Luq

    ue

    Coordinadores:

    El ePaciente y las redes sociales

    El

    eP

    ac

    ien

    te y

    la

    s re

    de

    s so

    cia

    les

    es

    un

    lib

    ro q

    ue

    ab

    ord

    a e

    n

    pro

    fun

    did

    ad

    el t

    em

    a d

    e lo

    s p

    ac

    ien

    tes

    y la

    s re

    de

    s so

    cia

    les,

    es

    de

    cir la

    we

    b 2

    .0 a

    plic

    ad

    a a

    la s

    alu

    d d

    esd

    e la

    pe

    rsp

    ec

    tiva

    de

    l p

    ac

    ien

    te. A

    sí, a

    tra

    s d

    el l

    ibro

    se

    ha

    ce

    un

    est

    ud

    io d

    eta

    llad

    o

    de

    est

    e m

    ovim

    ien

    to p

    art

    icip

    ativo

    , a

    na

    liza

    nd

    o s

    us

    luc

    es

    y s

    us

    som

    bra

    s, se

    p

    rese

    nta

    n lo

    s p

    rin

    cip

    ale

    s re

    cu

    rso

    s d

    isp

    on

    ible

    s re

    lac

    ion

    ad

    os

    y s

    e p

    lan

    tea

    n la

    s te

    nd

    en

    cia

    s d

    e f

    utu

    ro.

    El ePaciente

    y las r

    edes s

    ociales

    ww

    w.salud20.es

    97

    88

    46

    94

    41

    10

    7

    El ePaciente

    y

    las r

    edes s

    ociales

    Coord

    inadore

    s:

    Vicente

    Tra

    ver

    Salcedo

    Luis F

    ern

    andez-

    Luque

    E

    dita: Publid

    isa

    D

    eposito legal:

    ISBN: 978

    -84-6

    94-4

    110-7

    I

  • II

    INDIC

    E

    III

  • IV

    Índ

    ice

    PR

    ES

    EN

    TA

    CIÓ

    N

    IX

    PR

    ÓL

    OG

    O

    X

    III

    BR

    EV

    ES

    BIO

    GR

    AF

    ÍAS

    DE

    LO

    S A

    UT

    OR

    ES

    X

    IX

    INT

    RO

    DU

    CC

    IÓN

    1

    A

    lain

    Och

    oa

    1. L

    A W

    EB

    CO

    MO

    FU

    EN

    TE

    DE

    CO

    NO

    CIM

    IEN

    TO

    1

    .1 I

    ntr

    od

    uc

    ció

    n

    1

    9

    An

    do

    ni C

    arr

    ión

    ,C

    arl

    os

    ñe

    z

    1.2

    Nu

    ev

    as

    te

    cn

    olo

    gía

    s,

    nu

    ev

    os

    ac

    tore

    s

    2

    1

    Ma

    nu

    el A

    rma

    yon

    es,

    Ca

    rlo

    s L

    uis

    nch

    ez

    1.3

    Co

    mp

    art

    ir i

    nfo

    rma

    ció

    n s

    an

    ita

    ria

    .

    eP

    ac

    ien

    tes

    : c

    om

    un

    ica

    ció

    n e

    in

    tera

    cci

    ón

    47

    Ign

    aci

    o B

    asa

    go

    iti,

    Lu

    is F

    ern

    án

    de

    z-L

    uq

    ue

    1.4

    Lo

    s e

    Pa

    cie

    nte

    s c

    om

    o g

    en

    era

    do

    res

    de

    co

    no

    cim

    ien

    to

    6

    9

    Lu

    is F

    ern

    ánd

    ez-

    Lu

    qu

    e,

    Ign

    aci

    o B

    asa

    go

    iti

    1.5

    Re

    fle

    xio

    ne

    s s

    ob

    re e

    l L

    ibro

    Bla

    nc

    o d

    el

    E-p

    ac

    ien

    te

    85

    Ca

    rlo

    s L

    uis

    nch

    ez,

    Elia

    Ga

    ba

    rró

    n,

    Arm

    an

    do

    Ru

    iz-B

    aq

    s

    2. C

    OM

    UN

    IDA

    DE

    S V

    IRT

    UA

    LE

    S D

    E P

    AC

    IEN

    TE

    S

    2.1

    In

    tro

    du

    cc

    ión

    10

    3

    Lu

    is F

    ern

    ánd

    ez-

    Lu

    qu

    e

    V

  • 2.2

    Co

    mu

    nid

    ad

    es

    Vir

    tua

    les

    Pa

    ra P

    ac

    ien

    tes

    10

    5

    Imm

    acu

    lad

    a G

    rau

    , Jo

    sé A

    nto

    nio

    Ga

    lleg

    o,

    F

    ranc

    isco

    J.

    Gra

    jale

    s II

    I

    2

    .3 S

    alu

    d 2

    .0:

    el e

    Pa

    cie

    nte

    y l

    as

    re

    de

    s s

    oc

    iale

    s

    11

    9

    Ma

    nu

    el (

    Ma

    nn

    y) H

    ern

    án

    de

    z

    2.4

    Co

    mu

    nid

    ad

    es

    vir

    tua

    les

    de

    pro

    fes

    ion

    ale

    s y

    pa

    cie

    nte

    s e

    n M

    un

    do

    s V

    irtu

    ale

    s

    13

    3

    Ca

    rlo

    s A

    lme

    nd

    ro

    3. S

    AL

    UD

    IN

    TE

    GR

    AD

    A:

    PA

    CIE

    NT

    ES

    Y P

    RO

    FE

    SIO

    NA

    LE

    S M

    EJ

    OR

    CO

    MU

    NIC

    AD

    OS

    3.1

    In

    tro

    du

    cc

    ión

    14

    7

    Lu

    is F

    ern

    ánd

    ez-

    Lu

    qu

    e

    3.2

    Sis

    tem

    as

    de

    Sa

    lud

    Pe

    rso

    na

    les

    e H

    isto

    ria

    s d

    e S

    alu

    d P

    ers

    on

    ale

    s

    14

    9

    Fra

    nci

    sco

    Lu

    piá

    ñe

    z-V

    illa

    nu

    eva

    3.3

    Sa

    lud

    bli

    ca

    2.0

    1

    61

    Cla

    ra B

    erm

    úd

    ez,

    Jo

    sé F

    ran

    cisc

    o G

    arc

    ía,

    J

    aim

    e J

    imé

    ne

    z

    3.4

    Sa

    lud

    vil

    17

    9

    Dia

    nn

    e S

    ulli

    van

    , Je

    roe

    n V

    ee

    nh

    ove

    n

    3.5

    Sis

    tem

    as

    sa

    nit

    ari

    os

    s c

    erc

    an

    os

    1

    87

    Alb

    ert

    o O

    rtiz

    de

    rate

    3.6

    Ma

    nif

    ies

    to S

    alu

    d 2

    .0

    20

    3

    VI

    4. C

    AT

    AL

    IZA

    DO

    RE

    S Y

    BA

    RR

    ER

    AS

    HA

    CIA

    EL

    FU

    TU

    RO

    4.1

    In

    tro

    du

    cc

    ión

    20

    7

    Vic

    en

    te T

    rave

    r

    4.2

    Pri

    va

    cid

    ad

    y d

    ile

    ma

    s é

    tic

    os

    20

    9

    Pila

    r S

    ala

    4.3

    Re

    tos

    le

    ga

    les

    de

    l e

    -pa

    cie

    nte

    21

    9

    sar

    Igle

    sia

    s

    4.4

    Am

    bie

    nt

    As

    sis

    ted

    Liv

    ing

    y W

    eb

    2.0

    2

    35

    S

    erg

    io G

    uill

    én

    , M

    arí

    a T

    ere

    sa A

    rre

    do

    nd

    o

    4

    .5 C

    on

    clu

    sio

    ne

    s y

    te

    nd

    en

    cia

    s d

    e f

    utu

    ro (

    e-p

    ac

    ien

    te)

    24

    7

    Mig

    ue

    l Án

    ge

    l Má

    ñe

    z, J

    ulio

    Ma

    yol

    5. R

    EC

    UR

    SO

    S A

    DIC

    ION

    AL

    ES

    5

    .1 I

    ntr

    od

    uc

    ció

    n

    2

    59

    Vic

    en

    te T

    rave

    r

    5

    .2 C

    atá

    log

    o d

    e r

    ec

    urs

    os

    de

    sa

    lud

    2.0

    2

    61

    Aito

    r G

    uita

    rte

    5.3

    Na

    ve

    ga

    ció

    n s

    eg

    ura

    en

    In

    tern

    et

    27

    7

    S

    erg

    io G

    arc

    ía

    5.4

    Glo

    sa

    rio

    2

    93

    Ig

    na

    cio

    Ba

    sag

    oiti

    AG

    RA

    DE

    CIM

    IEN

    TO

    S

    VII

  • VII

    I

    PRESENTACIO

    N

    IX

  • X

    PR

    ES

    EN

    TA

    CIÓ

    N

    Pa

    rece

    q

    ue

    so

    mo

    s b

    ast

    an

    tes

    los

    qu

    e

    no

    s p

    reo

    cup

    am

    os

    po

    r la

    so

    ste

    nib

    ilid

    ad

    y vi

    ab

    ilid

    ad

    de

    nu

    est

    ro a

    ctu

    alm

    en

    te b

    ue

    n s

    iste

    ma

    de

    sa

    lud

    , ta

    nto

    en

    el

    ám

    bito

    blic

    o co

    mo

    en

    el

    pri

    vad

    o.

    So

    bre

    to

    do

    en

    el

    pri

    me

    ro,

    de

    ma

    ne

    ra q

    ue

    ést

    e s

    e m

    an

    ten

    ga

    sin

    m

    en

    osc

    ab

    o

    de

    la

    ca

    lida

    d

    de

    l se

    rvic

    io

    y si

    n g

    en

    era

    r co

    ste

    s a

    dici

    on

    ale

    s p

    ara

    lo

    s p

    aci

    en

    tes,

    ca

    rga

    qu

    e é

    sto

    s, e

    n l

    a m

    ayo

    ría

    de

    lo

    s ca

    sos,

    no

    po

    drí

    an

    afr

    on

    tar.

    Un

    si

    ste

    ma

    de

    sa

    lud

    es

    just

    o c

    ua

    nd

    o of

    rece

    un

    a m

    ed

    icin

    a d

    e m

    áxi

    ma

    ca

    lida

    d p

    ara

    tod

    os

    los

    ciu

    da

    dan

    os

    con

    inde

    pe

    nd

    en

    cia

    de

    su

    po

    sici

    ón

    o c

    on

    dic

    ión

    . L

    a F

    un

    da

    ció

    n V

    od

    afo

    ne

    est

    á c

    om

    pro

    me

    tida

    co

    n e

    ste

    pla

    nte

    am

    ien

    to y

    lo h

    ace

    a t

    ravé

    s d

    e p

    roye

    cto

    s d

    e I

    +D

    +i

    l d

    e

    asis

    tenc

    ia s

    ani

    tari

    a y

    soci

    al

    con

    el

    conc

    urs

    o d

    e l

    a t

    ecno

    log

    ía.

    Ad

    emá

    s d

    e a

    po

    yar

    su d

    ivu

    lga

    ció

    n.

    El

    libro

    qu

    e tie

    ne

    en

    tre

    sus

    ma

    no

    s –

    pro

    yect

    o d

    el

    qu

    e n

    os

    sen

    timo

    s es

    pe

    cia

    lme

    nte

    sa

    tisfe

    cho

    s d

    e h

    ab

    er

    cola

    bo

    rad

    o c

    on e

    l In

    stitu

    to I

    TA

    CA

    - o

    fre

    ce a

    ltern

    ativ

    as

    pa

    ra h

    ace

    r vi

    ab

    le n

    ue

    stro

    sis

    tem

    a s

    an

    itari

    o.

    Alte

    rna

    tiva

    s q

    ue

    pa

    san

    po

    r re

    no

    var

    con

    cep

    tua

    l y

    ma

    teri

    alm

    en

    te e

    l so

    po

    rte

    lo

    gís

    tico

    de

    nu

    est

    ra s

    alu

    d y

    co

    nve

    rtir

    lo e

    n e

    con

    óm

    ica

    me

    nte

    vi

    ab

    le

    y te

    cno

    lóg

    icam

    en

    te

    act

    ua

    liza

    do

    . A

    ltern

    ativ

    as

    qu

    e

    tien

    en

    co

    mo

    so

    por

    te

    fun

    da

    me

    nta

    l la

    s n

    ue

    vas

    Te

    cno

    log

    ías

    de

    la I

    nfo

    rma

    ció

    n y

    la C

    om

    un

    ica

    ción

    (T

    IC).

    Cie

    rta

    me

    nte

    , e

    sta

    s T

    ecn

    olo

    gía

    s, m

    óvi

    les

    y u

    bic

    ua

    s, s

    e h

    an i

    do

    in

    corp

    ora

    nd

    o n

    o s

    in

    esf

    ue

    rzo

    a la

    sa

    nid

    ad

    y e

    stá

    n c

    om

    en

    zan

    do

    a m

    ost

    rar

    sus

    apo

    rta

    cio

    ne

    s d

    e u

    na

    ma

    ne

    ra

    con

    vin

    cen

    te a

    la

    s o

    rgan

    iza

    cio

    nes

    sa

    nita

    ria

    s, l

    os

    pa

    cie

    ntes

    y l

    os

    pro

    fesi

    on

    ale

    s de

    la

    sa

    lud

    . E

    xist

    e

    un

    n

    úm

    ero

    cr

    eci

    en

    te

    de

    p

    roye

    cto

    s d

    e

    de

    mo

    stra

    ció

    n

    e in

    sta

    laci

    one

    s p

    ráct

    ica

    s q

    ue s

    e s

    irve

    n d

    e P

    DA

    s, s

    ma

    rtp

    ho

    ne

    s y

    term

    ina

    les

    vile

    s a

    lgo

    s si

    mp

    les,

    e

    n u

    n e

    nto

    rno

    do

    nd

    e p

    rima

    n d

    e m

    an

    era

    de

    finiti

    va l

    as

    com

    un

    ica

    cio

    nes

    in

    alá

    mb

    rica

    s y

    las

    red

    es

    de

    sen

    sore

    s. .

    Est

    e l

    ibro

    , si

    ng

    ula

    r y

    cla

    rific

    ad

    or,

    an

    aliz

    a d

    esd

    e l

    a c

    on

    verg

    en

    cia

    de

    los

    con

    cept

    os

    Inte

    lige

    nci

    a A

    mb

    ien

    tal y

    e-S

    alu

    d,

    pa

    san

    do

    po

    r la

    s n

    ue

    vas

    po

    sib

    ilid

    ad

    es

    que

    ofr

    ece

    n la

    s re

    de

    s d

    e c

    omu

    nic

    aci

    ón

    ap

    lica

    da

    s a

    est

    e c

    am

    po,

    los

    sist

    ema

    s d

    e t

    ele

    me

    dic

    ina

    y d

    e

    pre

    ven

    ció

    n

    vil,

    pe

    nsa

    do

    s p

    ara

    p

    ers

    on

    as

    ma

    yore

    s o

    e

    nfe

    rmo

    s cr

    ón

    ico

    s,

    ind

    ep

    en

    die

    nte

    de

    l en

    torn

    o e

    n e

    l qu

    e s

    e e

    ncu

    en

    tre

    n.

    El

    tra

    ba

    jo

    qu

    e

    ah

    ora

    p

    rese

    nta

    mo

    s

    tam

    bié

    n

    ab

    ord

    a

    el

    surg

    imie

    nto

    , e

    n

    tod

    os

    los

    niv

    ele

    s, d

    e u

    n n

    ue

    vo m

    od

    elo

    de

    ate

    nci

    ón

    sa

    nita

    ria

    y u

    na

    nu

    eva

    re

    laci

    ón

    pro

    fesi

    on

    al d

    e

    la

    san

    ida

    d-p

    aci

    en

    te

    (qu

    e

    ha

    brá

    q

    ue

    m

    ejo

    rar

    de

    m

    an

    era

    co

    nst

    an

    te

    pa

    ra

    qu

    e

    las

    rela

    cio

    ne

    s en

    tre

    lo

    s p

    rofe

    sio

    na

    les

    de l

    a s

    alu

    d y

    los

    pa

    cie

    nte

    s n

    o s

    ólo

    no

    se d

    ete

    rio

    ren

    si

    no

    qu

    e,

    en l

    a m

    ed

    ida

    de

    lo

    po

    sib

    le,

    se i

    ncr

    em

    en

    te l

    a c

    on

    fian

    za e

    n vi

    rtu

    d d

    e u

    na

    a

    sist

    en

    cia

    s fle

    xib

    le y

    pid

    a).

    Y c

    on

    ig

    ua

    l in

    teré

    s a

    bor

    da

    lo

    s n

    uev

    os

    en

    torn

    os

    de

    tra

    ba

    jo e

    me

    rge

    nte

    s p

    ara

    lo

    s p

    rofe

    sio

    na

    les

    de

    la

    san

    ida

    d,

    en

    lo

    s d

    ifere

    nte

    s e

    sce

    na

    rio

    s e

    n l

    os

    qu

    e p

    rest

    an

    su

    s se

    rvic

    ios

    (ho

    spita

    les,

    ce

    ntr

    os

    de

    ate

    nci

    ón

    pri

    ma

    ria

    , e

    tc)

    y d

    el

    nu

    evo

    pe

    rfil

    qu

    e s

    up

    on

    e e

    l e-P

    aci

    en

    te

    Efe

    ctiv

    am

    en

    te,

    de

    est

    e n

    ue

    vo m

    arc

    o r

    ela

    cio

    nal

    y d

    e l

    os

    apo

    yos

    TIC

    se

    visl

    um

    bra

    un

    n

    ue

    vo p

    aci

    en

    te;

    loca

    lizab

    le,

    imp

    erc

    ep

    tible

    , p

    ero

    efic

    azm

    en

    te m

    on

    itori

    zad

    o;

    es

    el

    qu

    e

    reci

    be

    el n

    omb

    re d

    e e

    -pa

    cie

    nte

    o p

    acie

    nte

    ele

    ctró

    nic

    am

    en

    te a

    sist

    ido

    allí

    do

    nd

    e s

    e h

    alle

    y

    de

    ma

    ne

    ra a

    bso

    luta

    me

    nte

    dis

    cre

    ta.

    XI

  • El

    con

    jun

    to d

    el

    an

    ális

    is d

    e t

    od

    o l

    o a

    nte

    rio

    rme

    nte

    se

    ña

    lad

    o co

    nfo

    rma

    la

    ap

    ort

    aci

    ón

    qu

    e

    “El

    e-P

    aci

    en

    te y

    la

    s re

    de

    s so

    cial

    es”

    o

    fre

    ce a

    la

    co

    mu

    nid

    ad

    te

    cno

    lóg

    ica

    , so

    cia

    l y

    san

    itari

    a.

    Est

    am

    os

    seg

    uro

    s q

    ue

    su

    lect

    ura

    va

    a r

    esu

    ltar

    útil

    e i

    nte

    resa

    nte

    pa

    ra t

    od

    os

    los

    qu

    e c

    on

    tinú

    en

    po

    r la

    s p

    ág

    ina

    s si

    gu

    ien

    tes.

    Sa

    ntia

    go

    Mo

    ren

    o F

    ern

    án

    de

    z D

    ire

    cto

    r G

    en

    era

    l F

    un

    da

    ció

    n V

    od

    afo

    ne

    Esp

    a

    XII

    PROLO

    GO

    XII

    I

  • XIV

    PR

    ÓL

    OG

    O

    “Tu

    blo

    g,

    no

    mu

    y b

    ien

    pa

    ra q

    sir

    ve

    , p

    ero

    … e

    stá

    s c

    om

    ien

    do

    bie

    n?

    Fu

    e l

    a r

    esp

    ue

    sta

    qu

    e m

    e d

    io m

    i m

    ad

    re c

    ua

    nd

    o l

    e i

    nfo

    rmé

    qu

    e e

    sta

    ba

    la

    nza

    nd

    o m

    i b

    log

    de

    g

    est

    ión d

    el c

    on

    oci

    mie

    nto

    y c

    om

    un

    ica

    cio

    ne

    s e

    n lo

    s in

    icio

    s d

    el 2

    00

    9.

    Para

    pod

    er

    ente

    nder

    la v

    erd

    ad

    era

    ese

    nci

    a q

    ue e

    stá

    de

    trás

    de e

    sos

    dos

    sim

    ple

    s num

    erito

    s div

    idid

    os

    por

    un

    punto

    , 2.0

    , n

    ece

    sita

    mo

    s a

    cepta

    r,

    en

    tre

    otr

    as

    cosa

    s,

    tres

    import

    an

    tes

    conce

    pto

    s:

    1)

    que

    nos

    desa

    rrolla

    mos

    en

    redes

    pers

    ona

    les

    y pro

    fesi

    ona

    les

    dentr

    o

    de

    un

    co

    nte

    xto

    so

    cia

    l d

    e c

    onv

    erg

    en

    cia

    cog

    niti

    va,

    cultu

    ral,

    tecn

    oló

    gic

    a y

    ge

    ne

    raci

    on

    al;

    2)

    qu

    e v

    ivim

    os

    en

    un

    a v

    ida

    co

    ne

    cta

    da

    ; y

    3)

    qu

    e s

    i qu

    ere

    mo

    s se

    r 2

    .0 n

    ece

    sita

    mo

    s a

    cep

    tar

    nu

    evo

    s p

    ara

    dig

    ma

    s.

    A s

    u v

    ez,

    las

    rede

    s en la

    s que v

    ivim

    os

    y co

    nvi

    vim

    os,

    tie

    ne

    n u

    n e

    spaci

    o d

    e c

    onve

    rge

    nci

    a q

    ue s

    e

    da

    en

    la

    dim

    en

    sió

    n d

    e l

    os

    con

    ten

    ido

    s q

    ue

    se

    pro

    du

    cen

    y f

    luye

    n y

    en

    lo

    s flu

    jos

    po

    r d

    on

    de

    tra

    nsi

    tan

    y s

    e p

    rod

    uce

    la c

    on

    verg

    en

    cia

    . L

    a r

    ed

    es

    en

    ge

    ne

    ral,

    de

    re

    laci

    on

    amie

    nto

    est

    raté

    gic

    o,

    de

    gest

    ión

    del

    conoci

    mie

    nto

    , te

    tica

    s o

    soci

    ale

    s,

    siem

    pre

    e

    stán

    gen

    era

    nd

    o

    y d

    isem

    inando

    co

    nte

    nid

    os

    que,

    de

    un

    a

    u

    otr

    a

    form

    a,

    pasa

    n

    a

    ser

    uno

    de

    lo

    s princi

    pale

    s ac

    tivos

    y eje

    s co

    nd

    uct

    ore

    s d

    e la

    s re

    laci

    on

    es,

    co

    ne

    xio

    ne

    s y

    con

    oci

    mie

    nto

    qu

    e s

    e p

    rod

    uce

    n e

    n la

    s re

    de

    s, e

    n la

    s re

    des

    de r

    edes

    y en

    los

    am

    bie

    nte

    s 2.0

    .

    Co

    nsi

    de

    rand

    o l

    a e

    volu

    ció

    n d

    e la

    s te

    cno

    log

    ías,

    ob

    serv

    am

    os q

    ue

    ho

    y p

    ue

    de

    n l

    lega

    r a

    co

    nviv

    ir hast

    a

    4

    ge

    nera

    ciones

    pro

    fesi

    onale

    s dife

    rente

    s en

    la

    mis

    ma

    re

    d.

    Est

    a

    situ

    aci

    ón

    debe

    ser

    en

    ten

    did

    a y

    co

    nsi

    de

    rada

    co

    mo

    asp

    ect

    o e

    sen

    cia

    l d

    e c

    onv

    erg

    en

    cia

    pa

    ra q

    ue

    , la

    s co

    ne

    xio

    nes

    , co

    mu

    nic

    aci

    one

    s e

    in

    terc

    am

    bio

    d

    e

    info

    rma

    ció

    n

    y co

    no

    cim

    ien

    to,

    fort

    ale

    zca

    n

    el

    bu

    en

    fu

    nci

    onam

    iento

    de

    las

    mis

    mas

    y se

    alc

    ance

    n lo

    s re

    sulta

    dos

    2.0

    esp

    era

    do

    s.

    En

    am

    bie

    nte

    s 2

    .0 c

    oe

    xist

    en

    y c

    on

    verg

    en

    co

    noc

    imie

    nto

    s e

    in

    tera

    ccio

    ne

    s d

    ive

    rsa

    s, b

    asa

    do

    s e

    n

    exp

    erie

    nci

    as d

    e v

    ida

    pe

    rso

    na

    l y

    pro

    fesi

    on

    al

    de

    lo

    s ac

    tore

    s. C

    on

    lo

    s ci

    ud

    ad

    an

    os

    con

    ne

    cta

    do

    s,

    coe

    xist

    en

    idi

    om

    as

    y cu

    ltura

    s q

    ue

    se

    va

    n m

    ezc

    lan

    do

    y q

    ue

    ha

    cen

    de

    la

    s re

    de

    s u

    n e

    spa

    cio

    de

    a

    pre

    nd

    izaje

    co

    ntin

    uo

    e

    in

    tera

    cció

    n,

    en

    e

    l á

    mb

    ito

    tem

    átic

    o

    y ta

    mb

    ién

    e

    n

    los

    com

    po

    ne

    nte

    s co

    mu

    nic

    aci

    ona

    les

    y cu

    ltura

    les.

    Al

    mis

    mo

    tie

    mp

    o,

    est

    o h

    ace

    que l

    as

    pers

    on

    as

    este

    n m

    ejo

    res

    info

    rmada

    s d

    e

    la

    evi

    de

    nci

    a

    medic

    a

    mas

    reci

    ente

    , qu

    e

    pueda

    n

    en

    contr

    ar

    a

    gente

    co

    n

    pe

    nza

    mie

    nto

    s,

    con

    oci

    mie

    nto

    s,

    y/o

    e

    nfe

    rme

    da

    de

    s e

    n

    com

    un

    , u

    ltim

    am

    en

    te

    cre

    an

    do

    un

    e

    cosi

    ste

    ma

    de

    info

    rma

    cio

    n y

    re

    laci

    on

    es.

    Cu

    an

    do

    nos

    re

    ferim

    os

    a l

    a c

    on

    verg

    en

    cia

    dig

    ital,

    no

    s e

    sta

    mo

    s re

    firie

    nd

    o a

    mie

    mb

    ros

    de

    la

    s re

    des,

    o a

    mbie

    nte

    s 2.0

    , qu

    e h

    an e

    sta

    do e

    n c

    onta

    cto (

    pers

    ona

    l o p

    rofe

    sion

    al) c

    on lo

    s dife

    ren

    tes

    est

    ados

    de e

    volu

    ción

    de la

    s te

    cnolo

    gía

    s y

    que p

    or

    tan

    to,

    tiene

    n d

    ivers

    idad e

    n lo

    que r

    esp

    ect

    a a

    la

    ad

    ap

    tab

    ilid

    ad

    a la

    s m

    ism

    as

    y su

    ap

    lica

    bili

    da

    d s

    oci

    al y

    pro

    fesi

    on

    al.

    P

    ero

    lo

    s im

    po

    rta

    nte

    , e

    s q

    ue

    en

    un

    am

    bie

    nte

    2.0

    , e

    sta

    mo

    s co

    nvi

    vie

    ndo

    en

    tre

    pe

    rso

    na

    s q

    ue

    h

    an

    co

    me

    nza

    do

    su

    co

    nta

    cto

    co

    n la

    s te

    cno

    log

    ías

    cua

    nd

    o lo

    s te

    léfo

    no

    s ce

    lula

    res

    era

    n d

    e t

    am

    o

    de

    un

    a c

    aja

    de

    za

    pa

    tos

    o a

    un

    ma

    yore

    s, ju

    nto

    co

    n o

    tra

    s q

    ue

    ni s

    iqu

    iera

    lle

    ga

    ron

    a c

    on

    oce

    rlo

    s y

    qu

    e p

    ort

    an

    ce

    lula

    res

    del

    ta

    ma

    ño

    de

    su

    de

    do

    me

    ñiq

    ue

    . Y

    se

    en

    cue

    ntr

    an

    ah

    ora

    , e

    n e

    spa

    cio

    s

    XV

  • virt

    ua

    les

    pro

    fesi

    on

    ale

    s o

    pe

    rso

    na

    les

    (re

    de

    s so

    cia

    les)

    , co

    n p

    ers

    on

    as

    y co

    leg

    as,

    qu

    e d

    iscu

    ten

    y

    de

    ba

    ten

    al

    mis

    mo

    niv

    el

    inte

    lect

    ua

    l, p

    ero

    qu

    e h

    an

    co

    me

    nza

    do

    su

    ca

    rre

    ra p

    rofe

    sio

    na

    l e

    n u

    n

    mu

    nd

    o e

    n e

    l cu

    al

    Inte

    rne

    t p

    ue

    de

    lle

    ga

    r h

    ast

    a l

    a p

    ue

    rta

    de

    un

    a h

    ela

    de

    ra o

    ha

    sta

    un

    asi

    en

    to d

    e

    avi

    ón

    , en

    tre

    mu

    cho

    s o

    tro

    s lu

    ga

    res.

    Est

    a e

    volu

    ció

    n d

    e l

    as

    tecn

    olo

    gía

    s, e

    sta

    s n

    ue

    vas

    form

    as

    de

    re

    laci

    on

    am

    ien

    to s

    oci

    al

    en

    esp

    aci

    os

    virt

    ua

    les

    y n

    ue

    vas

    me

    tod

    olo

    gía

    s d

    e t

    rab

    ajo

    , si

    n d

    ud

    a u

    na

    de

    las

    s ve

    rtig

    ino

    sas

    de

    la h

    isto

    ria

    d

    e l

    a h

    um

    an

    ida

    d,

    ha

    ce q

    ue

    las

    rel

    aci

    on

    es

    inte

    rpe

    rso

    na

    les

    sea

    n m

    ás

    com

    ple

    jas,

    pe

    ro m

    ás

    en

    riq

    ue

    ced

    ora

    s. S

    in e

    mb

    arg

    o,

    tam

    bié

    n t

    rae

    n c

    on

    sig

    o n

    ueva

    s fo

    rma

    s d

    e e

    xclu

    sió

    n s

    oci

    al

    y n

    ue

    vas

    bre

    cha

    s d

    e

    con

    oci

    mie

    nto

    q

    ue

    se

    p

    rod

    uce

    n

    po

    r a

    spe

    cto

    s so

    cio

    -cu

    ltura

    les

    qu

    e

    se

    repre

    senta

    n m

    uch

    as

    vece

    s en la

    s re

    laci

    ones

    entr

    e p

    ers

    onas

    (rede

    s),

    que e

    n m

    uch

    as

    oca

    sio

    nes

    lleg

    an

    a n

    o co

    no

    cers

    e n

    un

    ca p

    ers

    ona

    lme

    nte

    . E

    n o

    tra

    s p

    ala

    bra

    s, h

    oy

    som

    os

    “co

    lega

    s” y

    ha

    sta

    “a

    mig

    os”

    de

    p

    ers

    onas

    que

    nunca

    vi

    mos

    y que

    mu

    y p

    rob

    able

    mente

    nunca

    ve

    rem

    os.

    E

    n

    resu

    men,

    est

    o q

    ue

    no e

    s o

    tra c

    osa

    que e

    l re

    sulta

    do d

    e e

    sta

    mara

    villa

    lla

    mada I

    nte

    rnet,

    red d

    e

    red

    es

    po

    r e

    xce

    len

    cia

    , y

    a l

    o q

    ue

    Al

    Go

    re,

    mu

    cho

    s a

    ño

    s a

    trá

    s d

    efin

    ió c

    om

    o “

    Un

    a n

    ueva f

    orm

    a

    de

    so

    cie

    da

    d o

    rie

    nta

    da

    a la

    s p

    ers

    on

    as

    .”

    Cu

    an

    do

    no

    s re

    ferim

    os

    a l

    a c

    on

    verg

    en

    cia

    cu

    ltura

    l d

    eb

    em

    os

    ser

    cap

    ace

    s d

    e c

    om

    un

    ica

    rno

    s co

    n

    pe

    rso

    na

    s d

    e d

    ive

    rsa

    s n

    acio

    na

    lida

    de

    s, r

    elig

    ion

    es

    y cu

    ltura

    s q

    ue

    co

    nvi

    ven

    en

    un

    mis

    mo

    esp

    aci

    o

    virt

    ua

    l, p

    rese

    nci

    al o

    te

    tico

    . E

    s d

    eci

    r, q

    ue

    bu

    sca

    n,

    al p

    art

    icip

    ar

    de

    un

    a r

    ed

    , a

    lca

    nza

    r o

    bje

    tivo

    s co

    mu

    ne

    s o

    sim

    ilare

    s, y

    es

    imp

    ort

    an

    te e

    nte

    nd

    er

    tam

    bié

    n q

    ue

    lo

    s a

    lum

    no

    s d

    e h

    oy

    (en

    ero

    de

    l 2

    01

    1)

    ya i

    nic

    ian

    sus

    est

    ud

    ios

    pro

    fesi

    on

    ale

    s en

    la

    era

    de

    la i

    nfo

    rma

    ción,

    Inte

    rnet, e

    Health

    , F

    ace

    book,

    Tw

    itter,

    y

    otr

    as

    tecn

    olo

    gía

    s y

    me

    tod

    olo

    gía

    s de t

    rabajo

    o s

    oci

    ale

    s q

    ue 1

    0 a

    ños

    atr

    ás

    era

    n im

    pe

    nsa

    ble

    s.

    Es

    mu

    y im

    port

    an

    te e

    nte

    nder

    que

    el c

    once

    pto

    de

    2.0

    tra

    e c

    onsi

    go la

    So

    cie

    da

    d d

    e la

    In

    form

    aci

    ón

    ;el

    cual

    de

    be

    ser

    aplic

    ado

    por

    todas

    las

    inst

    ituci

    on

    es

    y p

    ers

    onas

    que d

    ese

    en s

    er

    par

    te i

    nte

    gra

    l d

    e e

    ste

    mo

    de

    lo.

    El

    con

    cep

    to 2

    .0 e

    s u

    n c

    am

    bio

    de

    pa

    rad

    igm

    a e

    n l

    a I

    nte

    rne

    t e

    n d

    on

    de

    lo

    s u

    sua

    rio

    s d

    eja

    n d

    e s

    er

    sim

    ple

    s le

    cto

    res

    y p

    asa

    n a

    in

    tera

    ctu

    ar

    con

    lo

    s co

    nte

    nid

    os

    qu

    e p

    ub

    lica

    n

    las

    inst

    ituci

    on

    es

    y lo

    s p

    aci

    en

    tes

    pa

    san

    a in

    tera

    ctu

    ar

    con

    los

    pro

    fesi

    on

    ale

    s p

    or

    inte

    rme

    dio

    de

    las

    tecn

    olo

    gía

    s d

    e i

    nfo

    rma

    ció

    n.

    Dic

    ho

    s co

    nte

    nid

    os

    pu

    ed

    en

    se

    r m

    ejo

    rad

    os,

    critic

    ad

    os

    y so

    bre

    to

    do

    ca

    lific

    ad

    os

    po

    r lo

    s le

    cto

    res

    de

    lo

    s si

    tios

    web

    e

    xist

    en

    tes

    y lo

    s p

    aci

    en

    tes

    pu

    ed

    en

    re

    cib

    ir

    tra

    tam

    iento

    s o i

    nte

    ract

    uar

    con p

    rofe

    sionale

    s de

    la

    sa

    lud

    , d

    esd

    e y

    ha

    cia

    lu

    ga

    res

    rem

    oto

    s q

    ue

    a

    nte

    s e

    ran

    hu

    ma

    na

    me

    nte

    imp

    en

    sad

    os.

    Po

    r e

    llo e

    s cr

    ític

    o e

    nte

    nd

    er,

    asi

    mila

    r y

    ad

    op

    tar

    las

    sig

    uie

    nte

    s p

    rem

    isa

    s e

    n t

    od

    os

    los

    niv

    ele

    s de

    o

    pe

    raci

    ón

    y f

    un

    cio

    na

    mie

    nto

    de

    las

    inst

    ituci

    on

    es

    y e

    n n

    ue

    stra

    s m

    en

    tes

    pa

    ra e

    ntr

    ar

    y a

    pro

    vech

    ar

    est

    o c

    on

    oci

    do

    co

    mo

    2.0

    :

    Pre

    mis

    a N

    º1:

    Pas

    amo

    s a

    to

    mar

    acc

    ion

    es

    en

    co

    nju

    nto

    Pa

    sam

    os

    de

    le

    er

    a c

    omp

    art

    ir,

    de

    co

    mp

    art

    ir a

    cola

    bora

    r, y

    de c

    ola

    bora

    r a t

    om

    ar

    acc

    ion

    es

    en

    conju

    nto

    Pre

    mis

    a N

    º2:

    No

    s c

    réd

    ito

    s i

    nd

    ivid

    ua

    les

    Ace

    pta

    r q

    ue

    en

    un

    a s

    ocie

    da

    d 2

    .0,

    nin

    gu

    na

    pe

    rso

    na

    pu

    ed

    e t

    om

    ar

    el

    cré

    dito

    de

    alg

    o q

    ue

    fu

    e

    pro

    du

    cid

    o c

    ole

    ctiv

    am

    en

    te, a

    un

    qu

    e h

    aya

    sid

    o “

    su”

    ide

    a.

    XV

    I

    Pre

    mis

    a N

    º3:

    De

    cis

    ion

    es

    co

    lec

    tiv

    as

    - r

    es

    po

    ns

    ab

    ilid

    ad

    es

    co

    mp

    art

    ida

    sT

    en

    er

    cla

    ro q

    ue

    de

    cisi

    on

    es

    cole

    ctiv

    as

    cre

    an

    re

    spo

    nsa

    bili

    dad

    es

    com

    pa

    rtid

    as;

    Pre

    mis

    a N

    º4:

    Ide

    nti

    da

    de

    s c

    ole

    cti

    va

    sS

    ab

    er

    y a

    cep

    tar

    qu

    e m

    i id

    entid

    ad e

    s la

    ide

    ntid

    ad

    de

    l gru

    po

    .

    Pre

    mis

    a N

    º5:

    La

    s i

    de

    as

    so

    n d

    el c

    ole

    cti

    vo

    S

    er

    con

    scie

    nte

    qu

    e c

    ua

    nd

    o e

    xpo

    ngo

    un

    a (

    mi) id

    ea

    en

    la w

    eb

    , e

    sa id

    ea

    pa

    sa a

    se

    r d

    el c

    ole

    ctiv

    o

    y n

    un

    ca m

    ás

    pu

    ed

    o r

    ecl

    am

    ar

    cré

    dito

    po

    r e

    lla.

    Pre

    mis

    a N

    º6:

    To

    do

    s s

    om

    os

    un

    po

    co

    de

    to

    do

    …A

    ctuar

    sabie

    ndo

    que

    en

    la W

    eb 2

    .0 t

    od

    os

    som

    os

    pro

    du

    cto

    res

    de c

    onte

    nid

    os,

    to

    dos

    som

    os

    periodis

    tas

    urb

    ano

    s, tod

    os

    est

    am

    os

    “pre

    sente

    s” y

    po

    r ta

    nto

    , to

    dos

    som

    os

    un

    poco

    de

    todo…

    Pre

    mis

    a N

    º7:

    Pro

    du

    cir

    , e

    sc

    rib

    ir,

    y p

    ub

    lic

    ar

    Est

    imu

    lar

    a p

    rod

    uci

    r co

    nte

    nid

    os

    en

    lug

    ar

    de

    re

    pri

    mir

    en

    no

    mb

    re d

    e la

    calid

    ad

    .

    Pre

    mis

    a N

    º8:

    Un

    a vi

    da

    en

    co

    nve

    rge

    nc

    iaS

    ab

    er,

    en

    ten

    de

    r y

    ace

    pta

    r q

    ue

    en

    un

    a s

    oci

    ed

    ad 2

    .0 c

    on

    vivi

    mo

    s e

    n u

    na

    so

    cie

    da

    d m

    ulti

    cultu

    ral y

    m

    ulti

    ling

    üe

    en

    do

    nd

    e s

    e p

    rod

    uce

    un

    a c

    on

    verg

    en

    cia

    dig

    ital,

    cog

    niti

    va,

    cultu

    ral

    y g

    en

    era

    cio

    na

    l re

    laci

    ona

    da c

    on la

    adop

    ción y

    el u

    so d

    e t

    ecn

    olo

    gía

    s d

    e in

    form

    aci

    ón y

    de

    com

    unic

    aci

    on

    .

    Viv

    imo

    s e

    n u

    n m

    un

    do

    do

    nd

    e s

    e p

    ued

    e a

    cce

    der

    a i

    nfo

    rma

    ció

    n,

    de

    ma

    yor

    o m

    en

    or

    calid

    ad

    , a

    tr

    avé

    s d

    e m

    últi

    ple

    s ca

    min

    os.

    Sin

    em

    ba

    rgo

    , te

    ne

    r la

    fo

    rma

    ció

    n p

    ara

    sa

    be

    r có

    mo

    acc

    ed

    er

    a e

    lla y

    su

    ve

    rda

    de

    ro v

    alo

    r y

    ap

    titu

    d e

    s u

    n p

    rivi

    leg

    io q

    ue

    no

    est

    á a

    l alc

    an

    ce d

    e to

    da

    s la

    s p

    ers

    on

    as.

    Pa

    ra c

    ua

    lqui

    er

    tra

    ba

    jad

    or,

    en

    el

    ma

    rem

    ág

    nu

    m d

    e i

    nfo

    rma

    ció

    n q

    ue

    ma

    neja

    n h

    oy

    en

    día

    la

    s in

    stitu

    cio

    ne

    s, d

    om

    ina

    r lo

    s m

    éto

    do

    s y

    las

    he

    rra

    mie

    nta

    s q

    ue

    sirve

    n p

    ara

    dis

    cern

    ir l

    o q

    ue

    es

    rea

    lme

    nte

    útil

    se

    ha

    co

    nve

    rtid

    o e

    n u

    na

    de

    la

    s h

    ab

    ilid

    ad

    es

    s d

    em

    an

    da

    da

    s e

    n e

    l m

    un

    do

    la

    bo

    ral,

    est

    a p

    reca

    rie

    da

    d d

    el

    exc

    eso

    co

    ntr

    ast

    a c

    on

    la

    frá

    gil

    form

    aci

    ón

    de

    un

    a g

    ran

    ma

    yorí

    a d

    e

    pe

    rso

    na

    s.

    Es

    allí

    , en l

    os

    am

    bie

    nte

    s 2

    .0,

    dond

    e s

    e h

    ace

    n r

    ealid

    ad l

    as

    conexi

    ones

    , co

    nta

    cto

    s, a

    pre

    ndiz

    aje

    , div

    ers

    iones

    , le

    ctura

    s,

    conve

    rsaci

    ones

    y to

    do

    tip

    o

    de

    inte

    racc

    iones

    hum

    anas,

    ta

    nto

    se

    an

    p

    ers

    on

    ale

    s co

    mo

    p

    rofe

    sio

    na

    les.

    E

    s im

    po

    sib

    le,

    en

    la

    so

    cie

    da

    d

    de

    la

    in

    form

    aci

    ón

    , d

    esc

    on

    ect

    arn

    os

    de

    la

    s re

    de

    s e

    n d

    on

    de

    no

    s m

    an

    eja

    mo

    s p

    rofe

    sio

    na

    l y

    pe

    rso

    na

    lme

    nte

    y e

    ste

    lib

    ro,

    el

    eP

    aci

    en

    te y

    la

    s R

    ed

    es

    So

    cia

    les,

    no

    s e

    xplic

    a d

    eta

    llad

    am

    en

    te t

    od

    o l

    o q

    ue

    ne

    cesi

    tam

    os

    sab

    er

    pa

    ra d

    esa

    rro

    llarn

    os

    fun

    cio

    na

    lme

    nte

    en

    la

    So

    cie

    da

    d d

    e l

    a I

    nfo

    rma

    ció

    n y

    pa

    ra q

    ue

    , co

    mo

    d

    ijo l

    a D

    ra.

    Mir

    ta R

    ose

    s P

    eria

    go

    , D

    ire

    cto

    ra d

    e l

    a O

    rga

    niz

    aci

    ón

    Pa

    na

    me

    rica

    na

    de

    la

    Sa

    lud

    /

    Org

    an

    iza

    ción

    Mu

    nd

    ua

    l d

    e l

    a S

    alu

    d,

    sea

    po

    sib

    le r

    efle

    jar

    s e

    qu

    itativ

    am

    en

    te e

    n l

    as r

    ea

    lida

    des

    lo

    cale

    s, lo

    s a

    van

    ces

    qu

    e s

    e lo

    gra

    n e

    n s

    alu

    d p

    úb

    lica

    , en

    los

    niv

    ele

    s n

    aci

    on

    ale

    s o

    re

    gio

    na

    les.

    Ma

    rce

    lo D

    ’Ag

    ost

    ino

    XV

    II

  • Bre

    ve C

    V

    Es

    Analis

    ta d

    e S

    iste

    mas

    de l

    a U

    niv

    ers

    idad d

    e B

    elg

    ran

    o,

    Arg

    entin

    a y

    Ma

    gís

    ter

    en D

    ire

    cció

    n d

    e

    Info

    rma

    ció

    n

    y G

    est

    ión

    d

    el

    Co

    no

    cim

    ien

    to

    de

    la

    U

    nive

    rsid

    ad

    A

    bie

    rta

    d

    e

    Ca

    talu

    ña

    , E

    spa

    ña

    . E

    mp

    ezó

    a t

    rab

    aja

    r e

    n la

    OP

    S/O

    MS

    en

    19

    87

    co

    mo

    pro

    gra

    ma

    do

    r, e

    n e

    l Ce

    ntr

    o P

    an

    am

    erica

    no

    de

    Z

    oo

    no

    sis.

    E

    n

    19

    91

    fu

    e

    con

    sulto

    r e

    n

    el

    áre

    a

    de

    si

    ste

    ma

    s d

    e

    info

    rma

    ció

    n

    en

    e

    l C

    en

    tro

    P

    an

    am

    erica

    no

    de

    Fie

    bre

    Aft

    osa

    . E

    n 1

    99

    2 i

    ng

    resó

    al

    Inst

    ituto

    Pa

    na

    me

    rica

    no

    de

    Pro

    tecc

    ión

    de

    A

    limen

    tos

    y Z

    oono

    sis

    (IN

    PP

    AZ

    ), c

    om

    o A

    nalis

    ta P

    rogra

    mad

    or,

    don

    de

    en 2

    00

    2 a

    ctu

    ó c

    om

    o J

    efe

    d

    el

    Áre

    a

    de

    T

    ecn

    olo

    gía

    d

    e

    la

    Info

    rma

    ció

    n.

    En

    2

    00

    2

    em

    pe

    a

    tra

    ba

    jar

    en

    la

    B

    IRE

    ME

    (OP

    S/O

    MS

    ), d

    on

    de

    ocu

    el c

    arg

    o d

    e C

    oo

    rdin

    ado

    r d

    el C

    on

    ven

    io d

    e C

    oo

    pe

    raci

    ón

    cnic

    a e

    ntr

    e

    ese

    Ce

    ntr

    o y

    la A

    ge

    nci

    a N

    aci

    on

    al d

    e V

    igila

    nci

    a S

    an

    itaria

    de

    Bra

    sil (

    AN

    VIS

    A)

    y e

    n 2

    00

    5 a

    sum

    el c

    arg

    o d

    e g

    ere

    nte

    de

    pro

    yect

    os,

    ma

    rke

    ting

    e in

    no

    vaci

    ón

    . E

    se m

    ism

    o a

    ño

    asu

    mió

    el p

    ue

    sto

    de

    A

    seso

    r R

    egi

    ona

    l en

    Dis

    em

    inaci

    ón

    de

    Info

    rmaci

    ón

    del

    Áre

    a

    de

    Info

    rmaci

    ón

    y G

    est

    ión

    del

    Co

    no

    cim

    ien

    to,

    resp

    on

    sab

    le d

    el s

    itio

    we

    b,

    Intr

    an

    et

    y B

    iblio

    teca

    Ce

    ntr

    al d

    e la

    OP

    S/O

    MS

    . E

    n ju

    nio

    d

    e

    20

    10

    as

    um

    com

    o

    Ase

    sor

    Sr.

    d

    e

    Ge

    stió

    n

    de

    l C

    on

    oci

    mie

    nto

    , te

    nie

    nd

    o

    ad

    em

    ás

    la

    resp

    on

    sab

    ilid

    ad

    de

    lid

    era

    r lo

    s g

    rup

    os d

    e p

    rod

    ucc

    ión

    cie

    ntí

    fica

    y s

    erv

    icio

    s e

    dito

    ria

    les,

    eH

    ea

    lth y

    tr

    ad

    ucc

    ion

    es.

    E

    n

    ag

    ost

    o

    de

    2

    01

    0

    asu

    mió

    co

    mo

    G

    ere

    nte

    d

    e

    Ge

    stió

    n

    de

    l C

    on

    oci

    mie

    nto

    y

    Co

    mu

    nic

    aci

    on

    es

    en

    do

    nd

    e s

    e a

    gre

    ga

    n l

    as

    resp

    on

    sab

    ilid

    ade

    s d

    e c

    oo

    rdin

    ar

    tod

    os

    los

    pu

    nto

    s a

    nte

    s m

    en

    cio

    na

    do

    s m

    as

    los

    de

    : 1

    ) In

    form

    aci

    ón

    P

    úb

    lica

    y

    Ma

    nejo

    d

    e

    me

    dio

    s,

    2)

    Ima

    ge

    n

    inst

    ituci

    on

    al

    y 3

    ) P

    rod

    ucc

    ión

    Mu

    ltim

    ed

    ial.

    Ad

    em

    ás,

    act

    úa

    co

    mo

    Ed

    itor

    Adju

    nto

    de

    la

    Re

    vist

    a d

    e

    Medic

    ina y

    Seg

    uridad

    de

    l Tra

    bajo

    del I

    nst

    ituto

    Carlos

    III

    de

    Esp

    aña

    .

    Ha

    p

    ub

    licad

    o,

    en

    tre

    o

    tro

    s,

    los

    sig

    uie

    nte

    s a

    rtíc

    ulo

    s ci

    ent

    ífic

    os:

    1

    ) S

    AN

    Z-V

    AL

    ER

    O,

    Javi

    er,

    D

    ’AG

    OS

    TIN

    O,

    Ma

    rce

    lo J

    osé

    , C

    AS

    TIE

    L,

    Luis

    Davi

    d e

    t al.

    La

    inic

    iativ

    a O

    pen A

    cce

    ss,

    una v

    isió

    n

    de c

    on

    junto

    . M

    ed

    . se

    gu

    r. t

    rab

    . 2

    00

    7,

    vol.

    53

    , n

    o.

    20

    7

    2)

    Myr

    na

    Ca

    rolin

    a M

    art

    i, Jo

    rge

    Ve

    iga

    De

    C

    ab

    o,

    Ma

    rce

    lo

    José

    D

    ´Ag

    ost

    ino

    , Ja

    vie

    r S

    aen

    z V

    ale

    rio

    . D

    igita

    l L

    itera

    cy

    in

    the

    In

    form

    atio

    n

    So

    cie

    ty.

    Me

    d.

    segur.

    tra

    b.

    200

    8,

    vol.

    54,

    no

    . 210

    y 3

    ) Ja

    vier

    Sanz-

    Va

    lero

    , Jo

    rge

    Veig

    a D

    e C

    ab

    o,

    Ca

    rlo

    s R

    ojo

    -Alo

    nso

    , M

    arc

    elo

    Jo

    D´A

    go

    stin

    o,

    Ca

    rmin

    aw

    an

    de

    n-B

    erg

    he

    , Jo

    sep

    X

    avi

    er

    Esp

    ulg

    ue

    s P

    elli

    cer,

    C

    rist

    ina

    R

    od

    rig

    ue

    s G

    uila

    m,

    los

    filtr

    os

    me

    tod

    oló

    gic

    os:

    a

    plic

    aci

    ón

    a

    la

    me

    dic

    ina

    de

    l tra

    bajo

    esp

    ola

    . . M

    ed

    . se

    gur.

    tra

    b. 2

    00

    8, v

    ol.

    55, n

    o. 211.

    Ha

    da

    do

    coo

    pe

    raci

    ón

    cnic

    a e

    n l

    os

    sig

    uie

    nte

    s p

    aís

    es:

    Arg

    en

    tina

    , B

    arb

    ad

    os,

    Be

    lize

    , B

    razi

    l, C

    ost

    a R

    ica,

    Colo

    mbia

    , C

    on

    go (

    AF

    RO

    -HQ

    ), C

    uba,

    El

    Paso

    (U

    S-M

    exi

    co b

    ord

    er)

    , E

    l S

    alv

    ado

    r,

    Engla

    nd

    , G

    en

    eva

    (W

    HO

    -HQ

    ),

    Gu

    yan

    a,

    Gua

    tem

    ala

    , Ja

    maic

    a,

    Mexi

    co,

    Nic

    ara

    gua,

    Pa

    na

    , P

    ara

    gua

    y, P

    eru

    , Uru

    gu

    ay,

    Unite

    d S

    tate

    s, S

    pa

    in,

    Tri

    nid

    ad

    & T

    ob

    ag

    o a

    nd

    Ve

    ne

    zue

    la.

    XV

    III

    Bre

    ve

    s b

    iog

    rafí

    as

    so

    bre

    los

    au

    tore

    s

    Ala

    in O

    ch

    oa

    Esp

    eci

    alis

    ta e

    n M

    ark

    etin

    g c

    on

    s d

    e 1

    2 a

    ño

    s d

    e e

    xpe

    rie

    nci

    a e

    n c

    omu

    nic

    aci

    ón

    , la

    ma

    yorí

    a

    cen

    tra

    do

    en

    con

    ten

    ido

    s p

    ara

    el

    sect

    or

    san

    itario

    . A

    ctu

    alm

    en

    te d

    ed

    ica

    do a

    fo

    rta

    leci

    mie

    nto

    de

    m

    arc

    a y

    de

    sarr

    ollo

    de

    ne

    go

    cio

    pa

    ra D

    iari

    om

    ed

    ico

    .co

    m,

    ha

    sid

    o c

    oo

    rdin

    ad

    or

    de

    la

    se

    cció

    n d

    e P

    olít

    ica

    Sa

    nita

    ria

    en

    Dia

    rio

    dic

    o.

    Co

    nfe

    ren

    cia

    nte

    ha

    bitu

    al

    en

    fo

    ros

    sob

    re s

    alu

    d y

    We

    b 2

    .0 y

    co

    lab

    ora

    do

    r a

    cad

    ém

    ico

    en

    la U

    niv

    ers

    ida

    d C

    om

    plu

    ten

    se d

    e M

    ad

    rid

    . E

    s co

    -au

    tor

    de

    l mo

    no

    grá

    fico

    'La

    nu

    eva

    sa

    nid

    ad

    y l

    os

    nu

    evo

    s p

    aci

    en

    tes

    en

    la

    We

    b 2

    .0'.

    Blo

    gu

    ero

    ha

    bitu

    al

    tan

    to e

    n M

    éd

    ica

    B

    log

    s ('A

    vie

    ne

    la p

    laga

    ') co

    mo

    en

    su

    pro

    pia

    pág

    ina

    (h

    ttp

    ://a

    lain

    och

    oa

    .co

    m).

    Alb

    ert

    o O

    rtiz

    de

    rate

    Lic

    en

    cia

    do

    en

    psi

    colo

    gía

    , e

    s D

    ire

    cto

    r d

    e A

    ten

    ció

    n C

    iud

    ad

    an

    a e

    n e

    l De

    pa

    rta

    me

    nto

    de

    Ju

    stic

    ia y

    A

    dm

    inis

    tra

    ció

    n P

    úb

    lica

    de

    l G

    ob

    iern

    o V

    asc

    o.

    En

    tre

    lo

    s a

    ño

    s 2

    00

    4 y

    20

    09

    ha

    eje

    rcid

    o c

    om

    o

    resp

    on

    sab

    le

    de

    p

    roye

    cto

    s e

    n

    la

    Ofic

    ina

    p

    ara

    la

    M

    od

    ern

    iza

    ció

    n

    de

    la

    Ad

    min

    istr

    aci

    ón

    , d

    el

    Go

    bie

    rno

    Va

    sco

    . H

    a t

    rab

    aja

    do

    die

    z a

    ño

    s e

    n la

    ge

    stió

    n d

    e se

    rvic

    ios

    blic

    os

    san

    itari

    os,

    te

    nie

    ndo

    e

    n s

    u h

    ab

    er

    seis

    os

    de

    exp

    eri

    en

    cia

    co

    mo

    co

    nsu

    ltor

    de e

    mp

    resa

    s. H

    a p

    ub

    lica

    do

    el

    libro

    "M

    an

    ua

    l d

    e u

    so d

    el

    blo

    g e

    n l

    a e

    mp

    resa

    : có

    mo

    pro

    spe

    rar

    en

    la

    so

    cied

    ad

    de

    la

    co

    nve

    rsa

    ció

    n"

    (In

    fon

    om

    ía,

    20

    08

    ). P

    art

    icip

    a e

    n e

    l lib

    ro c

    ole

    ctiv

    o “

    Op

    en

    Go

    vern

    me

    nt:

    Go

    bie

    rno

    Ab

    iert

    o”,

    (A

    lgó

    n

    Ed

    itore

    s, 2

    010

    ).

    An

    do

    ni

    Ca

    rrió

    n y

    Ca

    rlo

    s N

    úñ

    ez

    En

    ferm

    ero

    s a

    sist

    enc

    iale

    s e

    n e

    l H

    osp

    ital

    de

    La L

    íne

    a (

    Ser

    vici

    o A

    nd

    alu

    z d

    e S

    alu

    d).

    Usu

    ari

    os

    inte

    nsi

    vos

    de

    lo

    s S

    oci

    al

    Me

    dia

    y p

    art

    icip

    an

    tes

    activ

    os

    en

    la

    Blo

    go

    sfe

    ra S

    an

    itari

    a.

    Ed

    itore

    s d

    el

    blo

    g

    La

    C

    om

    isió

    n

    Ge

    sto

    ra™

    (l

    aco

    mis

    ion

    ge

    sto

    ra.b

    log

    spot

    .co

    m)

    y C

    arl

    os

    au

    tor

    de

    l b

    log

    Ho

    mo

    san

    itari

    us

    (ho

    mo

    san

    itari

    us.

    blo

    gsp

    ot.

    com

    ). C

    oa

    uto

    res

    de l

    a g

    estió

    n,

    ed

    ició

    n y

    difu

    sió

    n d

    el

    Ma

    nifi

    est

    o A

    bla

    20

    10

    . A

    ctu

    alm

    en

    te e

    n v

    ari

    os

    pro

    yect

    os

    rela

    cio

    na

    do

    s co

    n la

    e-s

    alu

    d y

    la s

    an

    idad

    p

    art

    icip

    ativ

    a.

    Arm

    an

    do

    Ru

    iz-B

    aq

    s

    Lic

    en

    cia

    do

    en

    Ve

    teri

    na

    ria

    po

    r la

    Un

    ive

    rsid

    ad

    Au

    tón

    om

    a d

    e B

    arc

    elo

    na (

    UA

    B).

    Po

    stg

    rad

    o e

    n

    Alim

    en

    taci

    ón

    y S

    alu

    d p

    or

    la U

    niv

    ers

    ida

    d d

    e B

    arc

    elo

    na

    (U

    B)

    y M

    ást

    er

    en

    Lid

    era

    zgo

    y G

    est

    ión

    de

    la

    Cie

    nci

    a y

    la

    In

    no

    vaci

    ón

    po

    r ID

    EC

    -Un

    ive

    rsid

    ad

    Po

    mp

    eu

    Fa

    bra

    (U

    PF

    ). S

    oci

    o f

    un

    da

    do

    r d

    e

    To

    pp

    ing

    m

    ed

    ica

    l re

    sea

    rch

    , un

    a

    spin

    -off

    de

    la

    U

    AB

    q

    ue

    lid

    era

    e

    l p

    roye

    cto

    w

    ww

    .Id

    ea

    sen

    Sa

    lud

    .co

    m:

    un

    a in

    icia

    tiva

    pio

    ne

    ra e

    n in

    vest

    iga

    ció

    n p

    art

    icip

    ativ

    a y

    en

    el f

    utu

    ro d

    e la

    m

    ed

    icin

    a 2

    .0 b

    asa

    do

    en

    el a

    po

    de

    ram

    ien

    to d

    e lo

    s e

    pa

    cie

    nte

    s. E

    l pro

    yect

    o c

    ue

    nta

    co

    n e

    l ap

    oyo

    y

    fina

    nci

    aci

    ón

    de

    la F

    EC

    YT

    de

    l Min

    iste

    rio

    de

    Cie

    nci

    a e

    In

    no

    vaci

    ón

    .

    Ta

    mb

    ién

    es

    con

    sulto

    r en

    Bio

    me

    dic

    ina

    e in

    no

    vaci

    ón

    en

    el O

    bse

    rva

    tori

    o d

    e la

    Cie

    nci

    a d

    e la

    UA

    B

    y p

    art

    icip

    a e

    n d

    ive

    rsa

    s in

    icia

    tiva

    s em

    pre

    nd

    ed

    ora

    s e

    n e

    l cam

    po

    de

    la s

    alu

    d.

    XIX

  • Ca

    rlo

    s A

    lme

    nd

    ro

    Ca

    rlo

    s A

    lme

    nd

    ro e

    s m

    éd

    ico

    esp

    eci

    alis

    ta e

    n m

    ed

    icin

    a d

    e F

    am

    ilia

    y C

    om

    un

    itari

    a,

    Eje

    rce

    en

    la

    act

    ua

    lida

    d c

    om

    o T

    écn

    ico

    de

    Sa

    lud

    en

    la

    Ge

    ren

    cia

    de

    Ate

    nci

    ón

    Pri

    ma

    ria

    de

    Cu

    en

    ca.

    Dir

    ect

    or

    cie

    ntí

    fico

    de

    la W

    eb

    de

    Se

    mfy

    c d

    esd

    e 2

    00

    6.

    Ha

    pu

    blic

    ad

    o di

    fere

    nte

    s a

    rtíc

    ulo

    s o

    rien

    tad

    os

    ha

    cia

    el

    de

    sarr

    ollo

    pro

    fesi

    ona

    l co

    ntin

    uo

    y l

    as

    TIC

    s. H

    a c

    ola

    bo

    rad

    o e

    n e

    l d

    esa

    rro

    llo d

    e p

    lata

    form

    as

    form

    ativ

    as

    y p

    roye

    cto

    s e

    Le

    arn

    ing

    , tu

    tori

    zaci

    ón

    on

    line

    y e

    valu

    aci

    ón

    fo

    rma

    tiva

    en

    el

    ám

    bito

    de

    la

    m

    ed

    icin

    a.

    Exp

    ert

    o

    en

    te

    cno

    log

    ías

    y p

    ed

    ag

    og

    ía

    ed

    uca

    tiva

    e

    n

    en

    torn

    os

    on

    line

    . A

    ctu

    alm

    en

    te

    tra

    ba

    ja e

    n la

    de

    term

    ina

    ció

    n d

    e c

    om

    pe

    ten

    cia

    s in

    form

    aci

    on

    ale

    s e

    n e

    l ám

    bito

    de

    la S

    alu

    d.

    Ca

    rlo

    s L

    uis

    nc

    he

    z

    Ing

    en

    iero

    en

    In

    form

    átic

    a d

    e G

    est

    ión

    po

    r la

    Un

    ive

    rsid

    ad

    de

    lag

    a y

    ste

    r e

    n S

    oft

    wa

    re L

    ibre

    p

    or

    la U

    OC

    . P

    roce

    so d

    e d

    ato

    s e

    n la

    De

    leg

    aci

    ón

    de

    Eco

    no

    mía

    , In

    no

    vaci

    ón

    y C

    ien

    cia

    en

    lag

    a

    en

    la

    Ju

    nta

    de

    An

    da

    lucí

    a.

    Co

    lab

    ora

    do

    r y

    con

    sulto

    r té

    cnic

    o e

    n e

    Sa

    lud

    y S

    oft

    wa

    re L

    ibre

    pa

    ra

    div

    ers

    as

    fun

    da

    cio

    ne

    s y

    aso

    cia

    cion

    es.

    A

    uto

    r d

    e

    div

    ers

    os

    art

    ícu

    los

    sob

    re

    eP

    aci

    en

    tes,

    re

    des

    so

    cia

    les

    y sa

    lud

    .

    sa

    r Ig

    lesia

    s

    Lic

    en

    cia

    do

    en

    D

    ere

    cho

    p

    or

    ICA

    DE

    , U

    niv

    ers

    ida

    d

    Po

    ntif

    icia

    d

    e C

    om

    illa

    s;

    Lic

    en

    cia

    do

    e

    n E

    con

    óm

    ica

    s p

    or

    la

    UN

    ED

    ; In

    tern

    atio

    na

    l E

    xecu

    tive

    M

    BA

    p

    or

    el

    Inst

    ituto

    d

    e

    Em

    pre

    sa.

    Ha

    d

    ese

    mp

    ad

    o p

    ue

    sto

    s d

    e a

    seso

    ram

    ien

    to j

    urí

    dic

    o r

    ela

    cio

    nad

    o c

    on

    nu

    eva

    s te

    cno

    log

    ías

    tan

    to e

    n

    Ad

    min

    istr

    aci

    on

    es

    blic

    as,

    na

    cio

    na

    les

    y e

    uro

    pe

    as,

    co

    mo

    en

    el s

    ect

    or

    pri

    vad

    o.

    En

    la a

    ctu

    alid

    ad

    e

    s a

    bo

    ga

    do

    esp

    eci

    alis

    ta e

    n n

    ue

    vas

    tecn

    olo

    gía

    s y

    de

    sarr

    ollo

    de

    ne

    goci

    o d

    e U

    me

    r &

    Co

    y

    con

    sulto

    r e

    xte

    rno

    pa

    ra W

    ea

    rab

    le I

    nfo

    rma

    tion

    Te

    chn

    olo

    gie

    s, S

    .L.

    Cla

    ra B

    erm

    úd

    ez

    D

    oct

    ora

    e

    n

    Eco

    no

    mía

    d

    e

    la

    Sa

    lud

    y

    ste

    r e

    n

    Sa

    lud

    P

    úb

    lica

    y G

    est

    ión

    S

    an

    itari

    a.

    Inve

    stig

    ad

    ora

    de

    la

    Esc

    ue

    la A

    nd

    alu

    za d

    e S

    alu

    d P

    úb

    lica

    (G

    ran

    ad

    a,

    Esp

    a)

    y d

    el

    CIB

    ER

    de

    E

    pid

    em

    iolo

    gía

    y

    Sa

    lud

    P

    úb

    lica

    (C

    IBE

    RE

    SP

    ).

    Co

    ord

    ina

    do

    ra

    de

    la

    U

    nid

    ad

    p

    ara

    A

    po

    yar

    la

    Inve

    stig

    aci

    ón d

    el H

    osp

    ital U

    niv

    ers

    itari

    o V

    irg

    en

    de

    las

    Nie

    ves.

    Dia

    nn

    e S

    ull

    iva

    n

    Do

    cto

    ra

    en

    B

    ioq

    uím

    ica

    , D

    ian

    ne

    S

    ulli

    van

    h

    a

    tra

    ba

    jado

    co

    mo

    in

    vest

    iga

    do

    ra

    en

    te

    ma

    s re

    laci

    on

    ad

    os c

    on

    el

    cán

    cer,

    así

    com

    o a

    seso

    ra c

    ien

    tífic

    a e

    n e

    l g

    rup

    o V

    od

    afo

    ne

    Re

    sea

    rch

    &

    De

    velo

    pm

    en

    t.

    En

    la

    a

    ctu

    alid

    ad

    o

    cup

    a

    el

    pue

    sto

    d

    e

    Ma

    na

    ge

    r S

    én

    ior

    en

    In

    vest

    iga

    ció

    n &

    D

    esa

    rro

    llo p

    ara

    la

    s so

    luci

    on

    es

    mH

    ea

    lth (

    mo

    bile

    He

    alth

    , S

    alu

    d m

    óvi

    l) d

    e V

    od

    afo

    ne

    . A

    sim

    ism

    o,

    tien

    e e

    n s

    u h

    ab

    er

    div

    ers

    as

    pu

    blic

    acio

    ne

    s ci

    en

    tífic

    as

    en

    el c

    amp

    o d

    e la

    bio

    qu

    ímic

    a.

    Eli

    a G

    ab

    arr

    ón

    Lic

    en

    cia

    da

    en

    P

    sico

    logí

    a

    y d

    oct

    ora

    nd

    o

    en

    la

    U

    niv

    ers

    ida

    d

    Au

    tón

    om

    a

    de

    B

    arc

    elo

    na

    (U

    AB

    ).

    Act

    ua

    lme

    nte

    de

    sarr

    olla

    ndo

    su

    te

    sis

    do

    cto

    ral s

    obr

    e e

    pa

    cie

    nte

    s y

    red

    es

    soci

    ale

    s, b

    ajo

    la d

    ire

    cció

    n d

    e l

    a U

    niv

    ers

    ida

    d A

    utó

    no

    ma

    de

    Ba

    rce

    lon

    a (

    UA

    B)

    y la

    Un

    ive

    rsita

    t O

    be

    rta

    de

    Ca

    talu

    nya

    (U

    OC

    ).

    Cu

    en

    ta c

    on

    un

    a a

    mp

    lia t

    raye

    cto

    ria

    en

    in

    vest

    iga

    ció

    n c

    línic

    a e

    n e

    mp

    resa

    s p

    úb

    licas

    y p

    riva

    da

    s, y

    e

    s a

    uto

    ra d

    e n

    um

    ero

    sos

    art

    ícu

    los

    cie

    ntí

    ficos

    en

    re

    vist

    as

    dic

    as

    na

    cion

    ale

    s e

    in

    tern

    aci

    on

    ale

    s.

    Act

    ua

    lme

    nte

    co

    ord

    ina

    pro

    yect

    os

    de

    inve

    stig

    aci

    ón

    en

    la

    spin

    -off

    de

    la U

    AB

    To

    pp

    ing

    Me

    dic

    al

    XX

    Re

    sea

    rch

    , a

    la v

    ez

    qu

    e e

    s p

    rom

    oto

    ra y

    dir

    ect

    ora

    de

    l p

    roye

    cto

    Id

    ea

    sEnS

    alu

    d y

    co

    nsu

    ltora

    de

    l O

    bse

    rva

    tori

    o d

    e D

    ifusi

    ón d

    e la

    Cie

    ncia

    de

    la U

    AB

    .

    Fra

    nc

    isc

    o J

    . G

    raja

    les I

    II

    Fra

    n(c

    isco

    ) J.

    Gra

    jale

    s II

    I (C

    isco

    giii

    en

    la w

    eb

    ), e

    s vi

    ce-p

    resi

    de

    nte

    de

    l gru

    po

    de

    tra

    ba

    jo e

    n r

    ed

    es

    soci

    ale

    s d

    e la

    O

    rga

    niz

    aci

    ón

    In

    tern

    aci

    on

    al

    de

    Info

    rmá

    tica

    M

    éd

    ica

    y e

    x co

    nsu

    ltor

    de

    la

    O

    rga

    niz

    aci

    ón M

    un

    dia

    l d

    e l

    a S

    alu

    d (

    Gin

    eb

    ra,

    Su

    iza

    ), B

    an

    co M

    un

    dia

    l (W

    ash

    ing

    ton

    . D

    C,

    EU

    A),

    y

    la O

    rga

    niz

    ació

    n P

    an

    am

    eri

    can

    a d

    e S

    alu

    d (

    Wa

    shin

    gto

    n,

    DC

    , E

    UA

    ). S

    u in

    vest

    iga

    ció

    n d

    e m

    ae

    strí

    a

    (Un

    ive

    rsid

    ad

    de

    Co

    lum

    bia

    Bri

    tán

    ica)

    y d

    oct

    ora

    l (M

    ass

    ey

    Co

    lleg

    e,

    Un

    ive

    rsid

    ad

    de

    To

    ron

    to)

    est

    á

    cen

    tra

    da

    en

    los

    div

    ers

    os

    uso

    s d

    e la

    we

    b 2

    .0 p

    ara

    la s

    an

    ida

    d.

    Fra

    nc

    isc

    o L

    up

    iáñ

    ez-

    Villa

    nu

    eva

    Pro

    feso

    r C

    ien

    cia

    s d

    e l

    a I

    nfo

    rma

    ció

    n y

    la

    Co

    mu

    nic

    aci

    ón

    – U

    niv

    ers

    itat

    Ob

    ert

    a d

    e C

    ata

    lun

    ya

    (UO

    C).

    In

    vest

    iga

    do

    r G

    rup

    o d

    e I

    nve

    stig

    aci

    ón

    In

    terd

    isci

    plin

    ari

    a s

    ob

    re la

    s T

    IC (

    i2T

    IC)

    de

    l In

    tern

    et

    Inte

    rdis

    cipl

    ina

    ry I

    nst

    itute

    (IN

    3)

    e I

    nve

    stig

    ad

    or

    visi

    tan

    te S

    cien

    ce a

    nd

    Tec

    hn

    olo

    gy

    Stu

    die

    s U

    nit

    (SA

    TS

    U)

    Un

    ive

    rsity

    o

    f Y

    ork

    . A

    ctu

    alm

    en

    te

    tra

    ba

    ja

    com

    o

    inve

    stig

    ad

    or

    en

    e

    l In

    stitu

    te

    for

    Pro

    spe

    ctiv

    e T

    ech

    no

    log

    ica

    l Stu

    die

    s (I

    PT

    S)

    de

    la C

    om

    isió

    n E

    uro

    pe

    a.

    Ign

    ac

    io B

    asa

    go

    iti

    dic

    o d

    e A

    ten

    ció

    n P

    rim

    ari

    a e

    In

    vest

    iga

    do

    r d

    el i

    nstit

    uto

    IT

    AC

    A d

    e la

    Un

    ive

    rsid

    ad

    Po

    lité

    cnic

    a d

    e

    Va

    len

    cia

    . C

    om

    pa

    gin

    a d

    esd

    e h

    ace

    14

    os

    su l

    ab

    or

    asi

    sten

    cia

    l co

    n e

    l d

    esa

    rro

    llo d

    e p

    roye

    cto

    s e

    n

    los

    cam

    po

    s d

    e

    la

    e-S

    alu

    d,

    Sa

    lud

    2

    .0,

    env

    eje

    cim

    ien

    to

    act

    ivo

    y

    me

    dic

    ina

    p

    art

    icip

    ativ

    a.

    Act

    ua

    lme

    nte

    es

    Dir

    ect

    or

    dic

    o d

    el

    gru

    po

    de

    Te

    cno

    log

    ias

    pa

    ra l

    a S

    alu

    d y

    el

    Bie

    ne

    sta

    r (T

    SB

    ) w

    ww

    .tsb

    .up

    v.e

    s y

    coo

    rdin

    a

    pro

    yect

    os

    com

    o

    Sa

    lup

    ed

    ia

    (ww

    w.s

    alu

    pe

    dia

    .co

    m)

    y O

    bse

    rva

    tics

    (ww

    w.o

    bse

    rva

    tics.

    org

    ). E

    s co

    ed

    itor

    de

    l blo

    g w

    ww

    .sa

    lud

    cola

    bo

    rativ

    a.o

    rg,

    do

    nd

    e a

    po

    rta

    su

    vis

    ión

    p

    ers

    on

    al d

    e la

    sa

    lud

    y la

    tecn

    olo

    gía

    .

    Imm

    ac

    ula

    da

    Gra

    u

    Lic

    en

    cia

    da

    en

    Co

    mu

    nic

    aci

    ón

    Au

    dio

    visu

    al

    e I

    nge

    nie

    ro T

    écn

    ico

    de

    Te

    leco

    mu

    nic

    aci

    one

    s p

    or

    la

    Un

    ive

    rsita

    t R

    am

    ón

    L

    lull,

    P

    ost

    gra

    do

    en

    O

    rga

    niz

    aci

    ón

    T

    ecn

    oló

    gic

    a

    (UR

    L)

    y d

    oct

    ora

    nd

    a

    en

    S

    oci

    olo

    gía

    po

    r la

    Un

    ive

    rsita

    t O

    be

    rta

    de

    Ca

    talu

    nya

    . H

    a t

    rab

    aja

    do

    en

    Te

    levi

    sió

    de

    Ca

    talu

    nya

    , e

    n

    el H

    osp

    ital U

    niv

    ers

    itari

    o L

    a P

    rin

    cesa

    de

    Ma

    dri

    d,

    y e

    n e

    l Ho

    spita

    l Clín

    ic d

    e B

    arc

    elo

    na

    , e

    n e

    l qu

    e a

    ctu

    alm

    en

    te e

    s la

    re

    spo

    nsa

    ble

    de

    la

    un

    ida

    d d

    e D

    ivu

    lga

    ció

    n e

    Im

    ag

    en

    y d

    esd

    e d

    on

    de

    dir

    ige

    el

    pro

    gra

    ma

    foru

    mcl

    inic

    . H

    a s

    ido

    co

    lab

    ora

    do

    ra d

    oce

    nte

    de

    lo

    s e

    stu

    dio

    s d

    e s

    eg

    un

    do

    cic

    lo d

    e

    Co

    mu

    nic

    aci

    ón

    A

    ud

    iovi

    sua

    l d

    e

    la

    Un

    ive

    rsita

    t O

    be

    rta

    d

    e

    Ca

    talu

    nya

    (U

    OC

    ) y

    de

    l In

    tern

    et

    Inte

    rdis

    cipl

    ina

    ry I

    nst

    itute

    (IN

    3)

    de

    la U

    OC

    en

    est

    ud

    ios

    sob

    re e

    -He

    alth

    .

    Ja

    ime

    Jim

    én

    ez

    Inve

    stig

    ad

    or

    de

    la

    Esc

    ue

    la A

    nd

    alu

    za d

    e S

    alu

    d P

    úb

    lica

    (E

    AS

    P).

    In

    ge

    nie

    ro d

    e O

    rga

    niz

    aci

    ón

    In

    du

    stri

    al,

    esp

    eci

    alis

    ta e

    n e

    l a

    lisis

    de

    re

    de

    s vi

    rtu

    ale

    s y

    tecn

    olo

    gía

    s d

    e l

    a i

    nfo

    rma

    ció

    n e

    n

    ám

    bito

    sa

    nita

    rio

    .

    XX

    I

  • Je

    roe

    n V

    ee

    nh

    ove

    n

    Lic

    en

    cia

    do

    en

    B

    usi

    ne

    ss

    Ad

    min

    istr

    atio

    n

    po

    r la

    H

    an

    zeh

    og

    esc

    ho

    ol

    Gro

    nin

    ge

    n,

    en

    los

    Pa

    íse

    s B

    ajo

    s. P

    ose

    e t

    am

    bié

    n e

    stu

    dio

    s de

    po

    stg

    rad

    o e

    n M

    ark

    etin

    g I

    nte

    rna

    cio

    na

    l. E

    n l

    a a

    ctu

    alid

    ad

    e

    jerc

    e e

    l ca

    rgo

    de

    An

    alis

    ta d

    e M

    erc

    ad

    o p

    ara

    la

    s so

    luci

    one

    s m

    He

    alth

    (m

    ob

    ile H

    ea

    lth,

    Sa

    lud

    m

    óvi

    l) e

    n

    Vo

    da

    fon

    e G

    lob

    al E

    nte

    rpri

    se:

    ge

    stio

    na

    y d

    esa

    rro

    lla la

    est

    rate

    gia

    de

    me

    rca

    do

    , a

    lisis

    y

    pro

    pu

    est

    as

    com

    erc

    iale

    s p

    ara

    la n

    ue

    va lí

    ne

    a d

    e n

    eg

    oci

    o e

    n V

    od

    afo

    ne

    de

    no

    min

    ad

    a “

    Vo

    da

    fon

    e

    mH

    ea

    lth S

    olu

    tion

    s”.

    Jo

    An

    ton

    io G

    all

    eg

    o

    So

    cia

    l m

    ed

    ia m

    an

    ag

    er

    de

    l g

    rup

    o B

    BV

    A,

    pre

    sid

    en

    te y

    fu

    nd

    ad

    or

    de

    Ae

    rco

    (a

    soci

    aci

    ón

    esp

    ola

    d

    e

    resp

    on

    sab

    le

    de

    co

    mu

    nid

    ad

    es

    on

    line

    ) y

    ad

    viso

    r d

    e

    Fo

    rum

    C

    línic

    (H

    osp

    ital

    Clín

    ic

    de

    B

    arc

    elo

    na

    ).

    Lic

    en

    cia

    do

    en

    C

    ienc

    ias

    Eco

    nóm

    ica

    s y

    Em

    pre

    sari

    ale

    s p

    or

    la

    Un

    ive

    rsid

    ad

    C

    om

    plu

    ten

    se d

    e M

    ad

    rid

    , y

    exe

    cutiv

    e m

    ast

    er

    en

    el I

    E B

    usi

    ne

    ss S

    cho

    ol.

    Co

    nfe

    ren

    cia

    nte

    y

    pro

    feso

    r in

    vita

    do

    en

    nu

    me

    rosa

    s u

    niv

    ers

    ida

    de

    s .

    Blo

    g:

    com

    un

    ida

    de

    nla

    red

    .co

    m

    Jo

    Fra

    nc

    isc

    o G

    arc

    ía

    dic

    o.

    Do

    cto

    r y

    Esp

    eci

    alis

    ta

    en

    M

    ed

    icin

    a

    Pre

    ven

    tiva

    y

    Sa

    lud

    P

    úb

    lica.

    P

    rofe

    sor

    de

    la

    E

    scu

    ela

    A

    nd

    alu

    za

    de

    S

    alu

    d

    blic

    a

    (Gra

    na

    da

    , E

    spañ

    a).

    A

    seso

    r R

    egi

    on

    al

    Te

    mpo

    ral

    de

    l Á

    rea

    de

    Sis

    tem

    as

    y S

    erv

    icio

    s d

    e S

    alu

    d d

    e l

    a O

    rga

    niz

    aci

    ón

    Pa

    na

    me

    rica

    na

    de

    la S

    alu

    d (

    Wa

    shin

    gto

    n D

    C,

    US

    A) .

    Ju

    lio

    Ma

    yo

    l

    Pro

    feso

    r T

    itula

    r d

    e C

    irug

    ía d

    e la

    Uni

    vers

    ida

    d C

    om

    plu

    ten

    se d

    e M

    ad

    rid

    . D

    ire

    cto

    r d

    e I

    nn

    ova

    ció

    n y

    Je

    fe d

    e S

    ecc

    ión

    de

    Cir

    ug

    ía G

    en

    era

    l y

    Dig