Emblemata selectiora : typis elegantissimis expressa, nec ......EMBLEMATA SELECTIORA. TYPIS...

164

Transcript of Emblemata selectiora : typis elegantissimis expressa, nec ......EMBLEMATA SELECTIORA. TYPIS...

  • "S^ !

    n^, yf dM' 3,^14' fy^0^

    I

    l^^flblioiliccSiVmtxa5 ; C^orL

    veiiliiwM-uuiciiii^ uiKoi^augia

    \ .'

    l^: ^N?^ •

    ^;7

  • '•.*'

  • 5

    1--Vi

    »

  • EMBLEMATASELECTIORA.

    T Y P I S

    ELEGANTISSIMIS EXPRESSA,N E C N O N

    Sententiis ^ Carminihus ^ Htjioriis ac Proverhiisy

    ex fcriptorihus cumfacris tum profanis^

    anttqiiis fef recentiorihus ^ tllufrata.

    M

    Sumpibits Ky^ntJjoris ^•venstmt

    AMSTELiEDAMI,Apud Franciscum vander P i a A T $•

    M D C C 1 V.

  • Xd lectorem.On ego , ficut Citharocdi quon-dam fuas prcclufiones populocon-

    flucnti dabant. Tibicines r)i Ma-t^

    i"o>' ordicbantur, Choraui:r Mu-fici ante cantum in nabliis prx^Iu-

    dio, ut Theocritus vocat , hct^pvTrTiS-ui [olch^inty tc

    Lector Benevole in limine morabor. Hu-jus generis libri quot hoc feculo prodiere , juxta

    mccumnofti; tanto quidem gratiores , quanto ap-

    tiores ad ufiim vita: quotidian^. Nec mirum j figu-

    IX typis expreffe gratiam quandam addunt , & fm-gul^ unico momento reprefentant, quod vix inte-

    gro volumine dici pofTet. Nova autem dc vetera hic

    appofui, qu^ficompillaflemealiquis dixerit, nihil

    refert, fi modo bona compilaverim. Nec enim ara-

    nearum textus ideo melior, quia ex fe filagignunt,

    nec meus quoque vilior , quia ex ahis inftar apis libo.

    Bradeatam vero eloquentiam & epelvi fugorcmaliisrelinquo : ampullas non fundo , locos Rhetoricos

    nontrado, numerosnonfedor, deniqueconciones* z non

  • AD LECTOREM.non infcribo, nec partes Tullianas mihi fumo. Alii

    meros flores loquantur , alii folia & inutiles ramosdiffundant : tu mi Le6tor fi frudum legeris, opti-

    mam partem elegeris. Pleraque tamen congefta efcriptoribus cumiacristum profanis, Pliilofophis 6c

    Poetis, trita nonnunquam , (i cjuis caufetur, re-

    ponam vulgatum illud : Nunquam fatis dicitur

    ,

    quod mnquam fatis difcitur. Zoilos autem , Mo-

    mos, Maftigophoros 5 dc fimilis farinx homines

    minime curo , fiquidem probenovi, promtiuseffe

    omnibus judicare quam facere, & de caftrenfi mu-nimine, pericula fecundo vultu confpic^re. Opti-

    me (ane SeduUus : Proferant fua y qui carpere nitun-tur aliena. Et Martiahs :

    Carpere vel noli nofira vel ede tua»

    EMBLE-

    \JIUC 1

  • TtTTAlVI IMi: COPIA rECIT .In medio liixu lccurain deoere Aritatii ;

    Haec , ii^iia in teri-is , vita beata milii eit

    y^^c Ma^ ^/c/^ ,^ecAt. ye/u/Utjr ncemen.:Z>ie 7-ei/^^j,rtr/c^ t„^ J^ee/i/e^/ Ŝ/oemen .

  • Digitized by the Internet Archive

    in 2009 with funding from

    University of lllinois Urbana-Champaign

    http://www.archive.org/details/emblemataselectiOOplaat

  • Pag. t

    EMBLEMATASELECTIORA.

    I.

    TUTAM ME COPIA FECIT.

    /;/ me^io luxu fecuram degere vitam ;

    HacJiqua in terris , vita beatamihi ejf,

    SI cuipiam contingatj dum res fecundae funt , pacatamatque tranquillam vitam degere , non eft profed:o,

    quod fibi amplius a Deo petendum in terris putet. Nam

    ,

    ut ait Cicero, nihil homini magis optandtm^ quam pro-^^^"':

    Jpera , aqualis , perpetudque fortuna , fecundo vita fine i»rn.

    iilla ojfenfone curfu. Tamen cum illud plane divinum fit

    ,

    rebus omnino non moveri , nec quicquam fibi adverfum

    pati, tranquillam, felicem^ atque fecuram vitam is dege-

    re rede dicetur , qui nuUius mali fibi confcius , fe fuaquc

    omnia illi committit, qui novit fuis cultoribus congrue pro-

    futura prasflare. Felicem vero qui fe jaiftet,quod dcliciis

    aiTluat , cum interim peccatum fit in confcientia 3 & fecu-rum

    , quod fibi ab aliis nihil timeat , cum vel a fc ipfo fatis

    liabeat timendum, is profeflo mihi non fapere fcd plane

    A deH-

  • t EMBLEMATAdefipere vidctur. Etenim voluptas femper habet famem fui

    ,

    js2«^/?w& tranfada non fatiat. C^tens , inquit Bernhardus, ajjue'

    ta deliciis ^ nec excnlta difciplina farculo , multas con^

    Derepa- trdbit fordcs. Et Chryfoflomus : Qejttum :, fi flaceat ^fat. lapf.

    ^,^^Q^ demus deliciis , adde & alios centum ; fi Ubet jinfupcr decies centumy qua erit ex his ad aternitatem

    com^enfatio ? Nonne tempus vit£ hujus ^ quo deliciis

    frui videmur ,. quafi noBk unius fomnium ? Securus au-

    tem nemo debet effe , cum a fe ipfo fecurus non fit. S^efe

    ^i^inord. enim (verba funt Gregorii) quem tentationis certamen fii-

    ferare non valuit , fua deterius fecuritas firavit..

    11. SUBI-

  • SXJBITO 3HJTA.BII.X COEIvXJM EST.J^ixae jiimc puppis aj*at coelo -ti*aiiqiijlla, lei^eno

    j\.ea uoA*a , mo:jc -ventxs obiMiittu-otte inai*i .

    V JvT^l AT SC TIIXI,l^TC T^RJCEEILEJ^

    .

    -Z^c» 2cy// Jie t/cA^y yolj7//nst Ae/iraal^ ,

    ZDoo/' /ior/n Aet Aoota /ji7

  • 3ELECT10RA. 3

    I I.

    SUBITO MUTABILE COELUM EST.

    ^/^ nunc pnpfis arat coelo tranquUla fereno^^/Eqiiora , mox ventis Qbriiiturque mari. ^

    SEcundis moderate gaudendum. Nam , ut aic Scneca : e/. xrir,Neminem eo fortuna provexit ^ nt non tantum illi

    minetur j quantum promiflt. Subito mare vertitur ^ ac eo-

    dem die , ubi luferunt navigia, forbentur. Inquieta fem-

    per felicitas , quac (lare loco nefcit , & fpecie , dum videturblanda, mentitur. Hinc illud Ciceronis : O Fallacem ho- ub. deminum Jpem , fragilemque fortunam _, & inanes noftras^^^^' ' -cogitationes , qu£ in medio Jpatio fape franguntur , (9

    corruunt : ^ ante in ipfo portu obruuntur , quam ^ortumconfpcere fotuerunt. Etenim ut ait Comicus:

    CMutantur hitmana vario modo omnia.

    Et Seneca: 7» T^y«A

    Nemo tam T>ivos habuit faventes ,^rofpera ut ^offit fibi poUiceri

    :

    Res T>eus nojfras celeri citatas

    Turbine verfat.

    A 2 QLiam-

  • Herenn.

    4 EMBLEMATAp phorm. Qiiamobreni optime non minus quam veriflime Tercntius

    :

    - - - Omnes ciim fecund£ res funt j, tummaxime

    CHeditarifecum o^ortet , quo^afio adverfamarumnam

    ferant^

    IV. ai ^ldemille, qucm modo dixi, Ciccro: Sapienter cogitant ^qui tem^oribus fecundis cafus adverfbs reformidant.

    Excmplum iliuftre praebuit Epaminondas , qui cum alfasfolitus efTet un(?lo corpore, hilarique vultu prodire in publi-

    Gum,

    poftridie ejus dici , quo felicitcr pugnatum eft mLcudlris, proceffit fqualidus ac fubmiflus. Amicis autem

    icifcitantibus , ecquid illi moleftum accidiffet : Nihilj

    inquit, fed heri fenpplus aquo mihi placuijfe : ejus gaudii

    intemperantiam hodie cafttgo. Adco mctuit arrogantiam

    vir Bseotus ac militaris , & nos non idcm facicmus , quotie,sfccunda fortunx aura rcs nobis fucccdunt ?

    ill. ADEO

  • Abi:0 A TBTSrXRIS jUiSUESCEILE, IVItJIvTTJIVI XSTSis licet ttaoue potens ,^atui.^a,evei*tei*e mores

    ConiuetiMlo ±1105 oA aliatiando valet •

    J>:e opvoEniNa zs j^tt &JtooT v^EJtJSfOGETir.^oo aJs rne/v Tfi/ule e/i ^uis-Ao/z^ yveride^

    ,

    -^en- Aaast: uit Ati/i//e a/'i^-e/i- Ae/uie-

    ,

  • SELECTIORA. %

    I I r.

    ADEO A TENERIS ASSUESCERE MULTUM EST.

    Sis licet tifquefotens natura ^ evertere mores

    Conjiietudo tuas aft aliquando valet^

    LYcurgus is, qui LacedjBmoniis lcges condidit, cumco-naretur cives fuos a moribus prsfentibus ad temperan-

    tiorem vivendi rationem traducere , eofque virtutis & ho-nefli ftudiofos reddere (nam erant corrupti deliciis) duos

    educavit catulos eodem patre eademque matre progenitos

    ,

    quorum alterum pafTus eft domi delicatioribus vefci cibis , al-

    terum edu(R:um venatibus exercuit, Dein cum ambos pro-

    duxiflet in forum , pofuit illic fpinas ,. fimul & efcas aliquasdelicatiores , mox emifit leporem: cum igitur uterque rape-

    retur ad alTueta , alter ad efcas , alter leporem invaderet :.

    Konne videtis , inquit , cives _, duos catulos , cum ejuf

    dem Jlnt generis ^ tamen ob diverfam educationem ad-

    modum diffmiles inter fefe evafijfe , plufque ad honeftum

    momenti habere exercitationem quam naturam. Sunt

    qui dicant ab illo produd:os catulos , non quidem ex iif-

    dem parentibus natos^ fed quorum alter eflet cx ignobilL

    canum gcnere , qui aluntur ad aedium cuftodiam , alter ex

    his qui aluntur ad venandum. Deinde qui erat cx ignobi-

    liori generc exercuit ad venatum , alterum qui crat ex prse»

    A \ ftan-

  • 6 EMBLEUArAflantiore getiere tantum deliciis exercuit. Jam cum uter-

    que ferretur ad ea quibus aflueverat ^ atque hoc padlo pa-

    lam omnibus feciflet Lycurgus, quantum inftitutio valeret,

    tum ad meliora, tum ad deteriora , dixit: ^roinde ne nO'

    bis quidem 6 cives nobilitas , quam miratur hominum vulgus^

    duEfumque ab Hercule genus , ^rofuerit , nifi ea gefferimus,

    fer qua ille mortalium omnium clarijjlmus ac generojiljimus

    exfiitit ,ac fer omnem vitam quce bonejia Junt^ difcamus

    ^ exerceamus. Reperit vir ingeniofus viam , qua multi-tudini philofophicis rationibus non fatis idoneae , virtutis ima-

    ginem ob oculos poneret. Qiiod autem ille fecit in civita-

    tc , hoc cuique patrifamiHas in fua domo , cuique modera-

    tori in fuo grege faciendum efl:. Nam quanquam res effi-cax eft natura, potentior tamen eft inftitutiOj quae malam

    naturam corrigit & vertit in bonam.

    IV. REI

  • ±

    RiHDOMESTICAJ: CVRA. AMPMSSIMA TIX^ORI GIvORIA.Haiic ia.t jnapniiicam lilji palmajn. viniicet nxoi'

    .

    ^^ cuj*et: Qiiavii ioJu-litate domuin.

    .

    JIv^ISI.YI:TTT.I1^ TS T X^ROITM^.T^ ICHCOlsr CIEILA.A.Ty.

    . J/s t /t^ersfity ^'re^i^ZL7a/n Ai//s /'^/ti^re//

  • SELECTIORA, 7I V.

    REI DOMESTlCiE CURA, AMPLISSIMA UXORIG L O R I A.

    Hanc fat magmjicam fibipalmam vmdketuxor jVt curet gnava fedulitate domum.

    I"'vvAiKt Koa-fxog o TtpoTTog y Kov K^irict i inquit Comicus : Mo-

    res mulierem decorant , non monilta: quo cum conve-

    nit Crates : C^tulier non ornatur auro , neque purptra >

    neqne finaragdis , fed tis qua vim & Jpeciem addunt ho-nepatis. Hinc illud Pauli : Velim igitur j mulieres fefe iTtm,

    j j . . j ^ II. ^ III.ornent non ctncinnis , veL auro , vel margantis _, vel vejfe

    fratiofa j fed bonis operibtts , non detrahentes , fedfideles

    in omnibus. Laudatur autem proba prcCcipue ab induftria

    &verecundia: C^iulier fiipens , aitSalomon, adificat do- pnv.v.

    mum fiitam ^ ^ fiortis obleciat virum fiuum , ^ annos vit^tllius im^lebit inface. Simile efl, quod habet Grxcus:

    T\)vv[ yct^ oiKco TTtjfia, Kcu (roTtipia.

    Uti exitium uxor , ita ^ Jalus adibus.

    Vulgatum jam dudum

    :

    TmcM.og ia-QXfig Wi (ru(iiv oiKiiag.

    ^icecunque mulier eft proba, hac fiervat domum^ .

    Notumillud quoque Vireilii; Lih.viii*

    • - - oetL

  • a E M B L E M AT A- - - - - Seufaminafrmum jCiil tokrare colo vitam j tenuique CMinerva

    Impojitum _, cinerem & Jopitos /u/citat ignes

    :

    NoSfem addens oferi , famulas adlumina longo

    Exercet penfo ) caflum ut fervare cubile

    Conjugis ^ fo/jit farvos educere natos,

    Ecdef. Talem qui poflidet , inchoat pofTeflionem. Adjutonum fc-^^^^* cundum illum eft , & columna, ut requies.

    DAT CUNCTA MOVERI.ovid.Uh. 1)um vires annique/inunt j tolerate labores:

    amnndi' Jam venict tacito curva fene^fa />ede.

    cap.x. Optime Syrach: tMelior e/i operatur ^ abundat in om-^^°'

    nibus, quam qui gloriatur ^ eget pane. Nam ut ait Re-

    p/i)'y.:nr. gum fapienriflimus : In omni opere bono erit abundantia jubi autem verba /untplurima ^ ibi frequenter egeftas. Ad

    iBtrnh. m opus autcm cum vcneris , ita temperabis , utfoHcitudo operis

    agendi animum tuum ab us , qux Dei lunt , non avertat.

    V. LEN-

  • Teitina leiite. Cui px»aecep« proiiiit iinqiiamCu~fXii«'? al: intei*itiirti iaepiii* ille oeclit ,

    2>JJS L^T^G^AAl^ GAAT, G^A-T ZI^XlCKJi^

    ^oet m/ftmermeer rteJcAie/y/^ja^e^ •

  • SELECriORJ. 9V.

    LENTO GRADU ITUR SECURE.Feftina leute. Cni praceps profuit unquam

    Curfus ? at interitim fapius ille dedit.

    PRoverbium hoc, Feflina lente , non inveniiftam ienigmatisfpeciem prx fe fert : propterea quod conflat verbis inter

    {^{t pugnantibus. Vimautem & fententiamfiaeftimeSjquamhaec tamcircumcifa vocum brevitas infecompleftiturj quam

    fitfoecunda, quamgravis, quamfalutaris, quam adomnem

    vitsE rationem late patens , profedo facile deceHeris \n hanc

    fentenriam, uc in tanto Proverbiorum numero non arbitreris

    ullum aliud efTeperindedignum , quod omnibus incidatur co-

    lumnis : quod pro templorum omnium foribus defcribatur , &quidem aureis notis : quod in principalium aularum valvis de-

    pingatur : quod primatium infculpatur annulis : quod regiis mfceptris exprimatur , denique quod omnibus ubique monumen-

    tls repraefentetur , propagetur , & celebretur. Etenim , uti mo-lajuftovelocius circuma(5la, facile flammas concipit: ita qui

    nimiumfeftinat, operamfspe perdir. Imprimis principis vel

    femelprscipitatum confilium, Deum immortalem! quantastempcflates nonnunquam excitat

    ,quantas rerum humanarum

    ruinas fecum trahit : cum contra maturitas quaedam ac modcra-

    tio , fimul cx vigilantia lenitudineque temperata , ut neque

    per temeritatem quicquam faciat pcsnitendum , neque per fo-

    cordiam quicquam prastcreat,quod ad Reipub. commoduni

    pertinere videatur , fclicitatem adferat , haud quaquam ipfisB im-

  • lo EMBLEMATAimperii terminis circumfcribendam , fed & undique longe late-quead finitimospopulosdimanantem. Trifariam vero uci lice-

    bit hoc Proverbio : primum fi quando admonebimur , diutius

    deliberandum, quam aggrediamur negocium : polteaquam

    ftatuimus, tumvelociter peragendum: namut adconfultan-

    di moram pertineat ancora , ita ad conficiendi celeritatem del-

    phinus. Hucpertinet iliud Salluftianum : yf;^/^f^//^;« i;/ri^/W^

    confiilto : & tibt conftilueris _, matitre faBo opis eji. Alterufurpandi modus erit , cum admonebimur affedus animi , velu-

    ti rationis habenis reprimendos efTc. SiquidemPlatoanimum

    hominis intresparticus partes , rationem , iracundiam , concu-

    pifcentiam, in hoc Philofophissfummam fitamefleputat, fi

    afle(5l:us pareant rationi non aliter quam regi : cui quidem ob id

    ipfum fedem in cerebro , velut in arce datum exiflimat. Tertia

    utendi ratioerit, cumadmonebimur, in omni negotio vitan-

    dam prsecipitem celeritatem; quod vitium quibufdam ingeniis

    pecuhariter infitum efi: , ut iUis in omni re quantulacunque

    mora longa videatur. Hujufmodi feftinationis comites

    effe folent error & poenitentia juxta verficulum apudGrsecoscelebrem

    :

    tJiiultls malQrtm catifa eft praciptantta.

    His occinendum nobile illud Catonis diclum : Sat cito, ftfat

    bene: cujus mentionem fecit divus Hieron. fcribens ad Pam-

    machiuminhaecverba: Scittmeftilltid quoqueCatonis : Sat

    cito , ftfat bene j qtiod nos quondam adolefcentuli , cum aferfe^ooratore in ^rafatiunctda diceretur ^ rifimus.

    VI. ME-

  • Ixi me

  • SELECTIORA, n

    V I.

    MEDIUM TENUERE BEATI.

    /;/ medio fixiffe gradtm j fidcherrima virtus

    :

    'Vltra tendentem certa riiina manet.

    Nlmis alta qui petunt fubito fepe cafu temeritatis fuaeposnas luunr. Optimum in re qualibet menfura, ne-

    que quicquam tentandum ultra vircs modumque : quod ita

    extulit Hefiodus

    :

    C^lenfttram ferva , modus in re efl o^timus omni.

    Idem fere habet Plautus inPoenuIo

    :

    C^todus omnibtis tn rebus , foror , eft optimus.

    Horatius dixit:

    EJi modus in rebus ^ fimt certi denique fines.

    Huc pcrtinent varia Apophthegmata , quorum primummaxi-

    mc celcbratum , & olim pro foribus templi Dclphici ab Am-phyc^ionibus infcriptum , yvod^i a-zeivTov , Nofce te i^fiim. In

    quo quidemProverbiomodcftiasmediocritatifque commenda-

    tio eft, ne nobis vel majora , vel etiam indigna fcquamur.

    Quam fcntentiam ita complexus efl Pindarus : ^n-rci 6vyiTo7gTT^iTTu

    : Mortalia mortales decent. Alterum eft iliud Por-

    B 1 phy-

  • 12, EMBLEUATApbyrion: Intra tiiam pellicuUm te contlne ; quo vetamur

    obliti fortis noftrae , majora conari , quam pro noftra facul-

    tate. Sumptumid, meo judicio, ab afino illo Cumano,

    quem Apologi fabulantur , adaptafle fibi leonis exuvium , at-

    que ita fefe ad tempus pro leone gefTifle ; donec agnitus , &magno omnium rifu aliena pelle exutus, fullibus ad necem

    csederetur. Tertiumeft, iJ.ri^iv ciyctv , Ne quid nimis : quod

    Diogenes Laertius Pythagorae adfcripfit : AridotelesBianti;

    alii Thaleti, ahi rurfum Soloni.

    ReBius egopMto, quodfint mediocria cun5fa.

    Quartum efl : T^imidium plus toto. Hoc aenigmate prover-Lih. 111.

    i^i^j- jtej-m-n commendatur aurea mediocritas. Plato : Nonnede Lcg.

    quod ignoraverint Hefiodnm reBifJime dicentem , dimidium

    Jape numero plus ejfe quam totum j videlicet cum totum

    accipere noxium Juerit j dimidium autem moderatum. Ad

    eundem modum enarrant Hefiodi interpretes: in toto figni-

    iicatam efTe rjjv :TAgovg|/ctj/, in dimidio tjJv ifroTsyrt*. Siquidem

    qui dimidio contentus eft , is medio confiftit : contra quif-

    quis ad totum ufque progreditur, is mediocritatem prgerer-

    ^reffus , ad extremum perveniat oportet. Cstera fuperfedec.

    Yir. PRE-

  • y

    ^il iion mole alxaita iecit ^N^atm^a pravatuin

    ^loi^tales pi-^mimiu-* poMjdeA^ ottxsaue iuo .

    04^at- rne/t/c^ c/ien ei^e/z /asf met i/ftt/cte

    .

    04^t£/ts /teA /tietr yna/c yoor 'tr /7aaj^uA. /u/cte

    '

  • E.

    SELECTIORA, ^3

    V I I.

    PREMITUR PONDERE QUISQUE SUO.

    Nil non mola aUqua fecit Natura gravatum

    :

    C^lortaks premimurpondere qui/que fuo^

    Jufdem fere argiimenti efl quod vulgo dicitur

    :

    - - - Nihil eft ab omni^arte beatum,

    Nam quanquam aliena nobis, noftra f^epe plus aliis pla-cent; tamennullaeftfortuna, quae non admixtum habetali-

    quid infortunii , nulla felicitas, quae non quodammodo efl:

    infelix, nullus in terris ftatus, quinon aliquaex parte cala-

    mitofus. Bojium invenire^emea nullum potes j admixta

    cui non aliqua portio mali ,\jit aitille: aut fi mavisGracce:

    OvK eV^v cV'? 'TrcLyiT ctvJj^ gvoott^ovgT;

    Eivct* v7roXct(^i Kdi

  • V.

    14 EMBLEMATAcertum dolorem j incertam volu^tatem j diirum laborem j

    tlmidam quietem _, rem pknam mijeri^ j fpem beatitudi-

    E^.Fam. nis inanem. Redle iraque Cicero : Homines nos ejfe me-

    minerimus , ea lege natos , ut omnibus telis fortuna pro-

    fojita Jit vita nofira : neque ejfe recufandum , quo mi-

    nus ea , qua nati fimus conditione , vivamus : neve tam

    graviter eos cajus feramus , quos nullo confilio vitare

    fojfumus : eventifque aliorum memoria refetendis ^ nihil

    accidiffe nobis novi cogitcmus,

    Similc efl quod habec Terentius in PhormioneJ

    ^od fors feret ^ feremus aquo animo- - - IJfuc viri eji officium.

    VIII. SUUM

  • 8

    Aeaun.xnFce**ne, leva momeixU» axnstt ini^uo :

    AA le«>e« aeaui dxr-iqat omne jnanu» •

    J)ie men/cA Aee/t »^ts t aerust/ie /ee7'en ,

    2)w e/^ /taar- recAi^ ^et js^-n Lan^eej^cn .

  • SELECTIORA, ly

    VIII.

    SUUM CUIQUE TRIBUE.

    zyEquim , cerne, levi momento dijlat mquo:

    i_Ad leges aqui dtrigat omne maniis,

    RE(5le monet Syrach : Tro juftitia agonizare fro ani- ca^.ir,ma tua nfque ad mortem , certa pro juftitia j ^

    'Deus ex_pugnabit fro te inimicos tuos. Etenim qui ope-

    ratur juftitiam , ipfe exaltabitur. Juftitia jufti , inquit

    Propheta , fuper eum erit j & impietas impii fuper eiim Ez.echiei.erit. Eft autem juftitia, quae nihil aUenum vindicat, qus'^^^^^"

    fuum cuique tribuit, qua^ negHgit propriam utih'tatem , uc

    fervet communem a^quitatem. Hs^c omnium domina at-

    que regina virtutum. Nam fme prudentia phirimum y^- i.Beieg,lebit juflitia , fine juftitia autem nihil valebit prudentia. Ju-

    fiitia , inquit Ciccro , ex qua una uirtute viri boni no-

    minantur , maximus ineft fplendor ; neque tantum homin^

    [olitario j atque in agro vitam degenti necejfaria eft

    ;

    fed eis etiam qui vendunt , emunt j, conducunt , locant ^

    contrahendifque negotiis imflicantiir , ad rem gerendam :

    tantaque ejus vis eft j ut nec illi , qui fcelere & male-ficio pafcuntur ^ poffint fine aliqua juftitia fartictUa vi-

    vere. ExTndis^ qui PedaUi vocabantur , nil fcre aU"ud in^^^^^^^^

    {kcrificiis a Diis immortahbus petebant, quam juftitiam , ra-^^^'"^'^'

    ti.

  • 16 EMBLEMATAti , fe omnium facilc virtutum compotes futuros , fi ^xl

    hanc unam efTent confecuti. Sed quoniam Juftitia cfl uni-

    j»//^.c«rcuique fuum tribuere, tribuendum igitur , Pt habet Anfel-Deus ho- . . . . ,. • • /• ^mo. mus , majori reverentiam , pari concordtam , minori dij-

    cifllnam , T)eo obedientiam , Jibi /anifimoniam , inimico

    fatientiam j egeno operofam mifericordiam. Optime Gr«e-

    CUS:

    Sis aquuSj aqua confequarls ttt itidem.

    IX. ME-

  • Metui: sxjblimia.Stas iti pi'aecipiti , q^iii icepti-o ijiiutex*i.s ; illinc

    Ni cii-^umQeiies lumina mille, i'ues .

    Steilte is aEVA^TiLiriCL

    ^oet ^/cA T^aor a/ yoorzicAti^ Jra^ert

  • SELECTIORA. 17

    1 X.

    MEJUE SUBLIMIA.

    Stas in pr£c'tptti, qui fceptro inniteris / ilUnc

    Ni circumgeftes lumina mille rues.

    JAm duJum experientia comprobatum , qiiam vcrum C\xillud quod liabec Seneca in Hippolyco

    :

    Fraus fublimi rcgnat in aula.

    SiKpe cnim videmus , nonnullos Principum favore & gratiaeo ufque provedlos , uc fibi omnia tuca , nec quicquam in

    terris timendum arbitrentur: cum interea in fummo dignita-

    tis faftigio fulgentes , arrogantes ac coeci , nec fibi fatis ca-

    ventes, repentead infima detrufij fuo ipfi excmplo difcunt

    ,

    nihil tam excelfum , nihil tamfortunatum, quod non merito

    fit fufpec^andum. Etenim utCoIoffi, feu flatuce mal^Iibra-

    tae faepius fubvertuntur , ita & nimius honos evertit multos:& ut in rerum natura , quae fpedatiflime florent , celerrimemarcefcunt , ut rofse ^ lilia , violae , cum alia durent , ita in ho-

    minum vita , quae florentiffima funt , citiffime vertuntur ia

    diverfum.

    ^iem dies vidit veniens fuperbum ,Uunc dies vidit fugiens jacentem.

    Exemplum illuflre prxbuit Belifarius , quondam imperii

    C glo-

  • ,8 EMBLEMATAgloria, principum amor , civium decus; fubito tamen aci

    temporis momento ex deiiciis ad egeftatem , ex triumphis

    ad funera, cx vi ex Ijpnoribus an infamiam

    tradu

  • PLATS^IORA Sr^l^T COMMODIORA .^e nimitun skA.lccsvAAS, nojiltuit itiblimia. tuta.:

    Quae xninuK eit pi-aeceps , aptiai-> illa "via .

    JO

    DE JdllN^STK STKILTJE, GXMA.KKi:j.YKST.J^et S/eA^e i/at xtf-zt Auys mee cifoax^t t

    'De minste/tei/te' t ie/i SeAaa^t .

  • SELECTIORA. 19

    X

    PLANIORA SUNT COMMOPIORA.

    Ne nimium adfiendeis ; non fiint fiithlimia tuta

    :

    ^ia miftus eft prace^s aptior illa via,

    1N re qualibet fpeAandum femper quid vires nollra;poffunt. 5tultum efl tentare

    ,quod cfficerc nequcas,

    Omnis aBio j inquit Cicero * vacare debet temcritate ^negligentia: temeritate, ne quicquam tibi affumas, quod

    facultatem & conditionem tuam excedit : negligentia , neab opere & labore defiflas » fed adidue progrediendo , Sccommodiorem viam fequendo , ad metam tendas. Mon-

    tem licet altiflimum confbendes , fi prudentcr agendo , cam

    infiftis viam , quie minus prsceps , minus quoque mole-

    (la & periculofa fit : cum contra ardua , ignota atque afpe-ra petendo , non tantum nihil proficis , fed & fsEpe ma-gnis pafiibus in prjecipitium ruis. Rede igitur , quifquis

    efl , dixit : ^ianto majus fit ^ quod .obverfiitur pericti^

    lumj tanto major debet ejfe cautela. Notum illud quo-

    quc Comici.

    'Prudentia bonumfimper eft quam maximum,

    C X Au.

  • ta EMBLEMATAAuguftinus ait : ^bicmque fuerit frudentia j frujiratt'

    tur univerfa contraria : ubi autem frudentia negligitur ^

    mnia contraria dominantur.

    XI. LA

  • II

    Xaborx i:t coxli favori:.Et Pnoeljo et manil^iis cult-fjcibus exxt in altum

    Sui^culitA : alteruti^o «leiiciente peJ:*ii;

    .

    ^e/i ielo dte s Aemels tyAi/r/c/r ^e/t/-aa/de

    ,

    ^aa/t-JcAai/u}y/-j/A yc/ vr//c/t/e/t^raa/c/e .

  • SELECTIORA. n

    X I.

    LABORE ET COELI FAVORE.

    Et Ti*hoebo ^ manibus cujiricibits exit inaltumSurculus ; aiterutro' deficiente ^erit.

    V.EriiTimc Graecus

    :

    ^iligentia cunBa^arere Jolent.

    Hinc illud Maronis

    :

    Labor imfrobus omnia vincit.

    Nihil enim tam arduum , nihil tam excelfum , quod non

    labore Si induflria paretur ; juxta vulgatum ilkid

    :

    Laboribus divi omnia vendunt.

    Cum contra:

    - - - - Nil fine magno

    Vita labore dedit mortalibus. Horat.t.Strm. ^.

    Nec tamen quicquam efficies nifi favore divino , & fruflralaborabis , nifi Deus opus benedicat. Quid enim fi quis indefef.

    fus agrum colendo, fibi fruAus promittat haud poenitendos,

    quid fi furculum plantandocumqueafTiduerigando, arborem

    C 3 ex-

  • z^ EMBLEMATAcxpe(flet pfocerum, nifi numinis fupremi clementia , coelc-

    flis inquam gratia , ad hoc ipfum quod agit concurrat. Hinc

    illjB Platonicje locuiionts ',SiT>eus concejferit :T>eo favente

    \

    xCqt. ii.^eo volente. Huc fane refpexit Paulus, cum ait : Non

    ille qul flantat eft aliquid j peque qui tigat eft aliquidi

    Jed qui incrementum dat Tieus. Concluendum ergo nihil

    a Deo conccdi abfque labore : & contra nihil laborc efficiabfque divino favore.

    XII. FO.

  • TOVKISTE COEI.O PROATi^NrillNT OMlsriA . ^^liadcl- agei% pleiiisq^iie ieges turoeicit aaustis ,

    Deiceiidit coeli dum liaATix* xr-i^ioims.

    sHemels injtloi:.!» j^aakt alli:.s vj^ttciitbaar.

    jyord -yati- des Aeme^/s^unst -yerjvac^t^ . '

  • SELECTIORA ^3X I l

    fOVENTE COELO PROVENIUNT OMNIA.

    Q

    RUet ager , flemfque feges turgefcit ariftis , •

    ^efcendit cosli dumfavor irriguus,

    Uicquid in terris utile ac beatum a Dei pendct ck-

    mentia.

    vtrj.17.

    - - - - - Favor omms ab alto*Defluit in terras.

    Confentit Jacobus , cum ait : Omnis donatio bona ^ omne c»p. t.domm perfeEium defttrfum eft, defcendens a Tatre lumi-num j at?ud quem non eft tranfmutatio , nec viciffitudinisobumbratio.

    ^io nihil ejfe fotefl hec fingt majus^ ab omni

    Qorporea ftans mole procul, tamenomniafngens

    Corporaj velprorfus mutari nefcia j vel qua

    Temporis anfraBu longo labefa£fa fatifcunt r

    ^rincipium fine frincifio j fons unde bonorum

    Efftutt omne genus _, natura reSior ac au6tor ,Omnia comprendens ; at non comfrenfus ab ullo,

    Nufquam habitans^ ubique habitansjmmobi/is^ dansi^fftdue motum cunBis y a quoomnia, ^ inquemOmniaj ferquem etiam funt omnia, femper eadem

    Con^

  • 24 EMBLEMATACondltlone manens, nullo mutabilis avo:

    ^o fine nilpareret tellus j nilgtgneret aquor.Omnia igitur quibus fruimur bona tanquam Dei beneficia

    confideranda funt. Hinc tritum illud : A Jove frincifium.Nam' ut ait Poeta

    ;

    - - - - - Nihil eji mortalibus unquam

    ^tilius quam coeleftem fanEiequepieque

    Orandofibi quarere o^em ^ agnofcere l^ivos. %

    XIII. FER-

  • rEKTII.IOR lAIBRE RIGATUS A.&EIL .Ii-ror-at ±ci'va.8 plitvj-o

  • SELECriORA. zs

    XIII.

    FERTILIOR IMBRE RIGATUS AGER.

    Irrorat terras ^luvio dtm Jupiter imbre j

    Nil non in terris fertilitate viget.

    DOcemur iflhoc emblemate , hominem , quanqnam pcrfe incptus fit ad bonum , tamen , cum irrigetur rorc

    coelefti , uberrimos edcre fru(flus. Hinc illud Apoftoli

    :

    Omnia fojfum per eum qui me gratia confortat : Per gra-

    tiam autem inteiligimus primo Dei favorem ac benevolen-

    tiam, ex qua benefacit. Non quod affeftus aliquis 'm Dco

    locumhabeat, vel affedlus analogum, fed ex effe6tis Dco

    improprie tribuatur: quo fenfu gratia & debitum opponun-tur. Deinde fignificat gratix effecftum in nobis ,' donum

    Euangelicum, prxfertim falutare. Dcnique ejus abundan-

    tiam intenfivam & extenfivam. Omnia conjun6la habetLucas : 'Ter vifcera mifericordia T>ei nojlri j quibus nos cap. t.

    vifitavit oriens ex alto. Vox autem fumpta latifTime, ut'

    omnia comprehendat, quse diximus ^ & Dei amorem & dona

    Euangelica, pro ratione difpenfationis divinae fub N. nunc

    Teftamcnto , omne illud complecn^itur , quod homincm

    aptum ac idoneum reddit iis produccndis frudibus , quibus

    Deo gratus & acceptus , tandem aliquando confequatur idD ipfum,

  • i5 EMBLEMATAipfum , .quod Dei bonitas ac clementia imprimis intendit.

    Neque enim nos ipfi quicquam valemus , fed omne quod

    in nobis eft bonum a Deo proficifcitur : Deo inquam , cui

    proprium eft mifereri , 6c qui ex fe ipfo miferandi fumit

    niateriam.

    XIV. ABUN-

  • ^^

    ABTJlSrDA.TsrTI^ Cr^ELATFXAJ^ -posTjjj^Arr .Si "tilji iit coelo data. oivea copia i*er*tim ,

    -A-uctoj:*! "vewiai: oi^atxa dx«?iia Deo .

    OvT:ji.vj^ ox^jy ms cjxt zt^isrjcjiJLAiiJiEii» .Ge/u^^ia dte doi^/' de oj^et-y/ae^ ,

    {^e/rajt jvcfd^ ttrt /tet ^ooa/te ooe^ /

  • SELECTIORA. ^7

    X I V.

    ABUNDANTIA GRATIAM POSTULAT.

    o

    S't tibi {it ccelo data dives copia reruntt

    K^uBori veiiiat gratia digna ^eo,

    Ptima bencficiorum CLiflos eft ipfa mcmoria.benelicio-o;^^/?.

    rum, & perperua confeffio gratiarum. Htmc maxi-''^ '^*'

    '

    me cultum j inquit Galenus , d nohis T^eus exigit j non

    ut hecatombas taurorum tlli facrificemus , fed iit omnibm

    notum faciamus , quanta fit ejus fotentia .fafientia & boni-tas. Danti enim nihil gratius ab accipiente rependi poteft

    ,

    quam fi gratum habuerit,quod gratis accepit : nam fpiritui

    gratise contumeliam facit,qui beneficium dantis grata men-

    te non fufcipit. Hinc Epi^tetus: Si quid mente valemus ., .

    quid nobis agendum, nifi ut T^eum affidue celehremus ^

    gratiarum aEiiones canamus , dum terram fodimus aut ver-

    timus ; feu lahoramus j feu requiefcimus ! ^ias autem ?

    Magnus ^eus j qui hac infrumenta dedit : Magnus, qui

    manus ipfas largitus eft nobis: ^JMagnus vero j qui ianta

    infuper nobis beneficia contulit. Pertinet huc iliudPlauti: ^^"«^"

    ^iis eft aquum gratias nos agere fempiternaSy

    Cum noftram petatem a^probant decorantque 2)/ im-mortales.

    Pulcra efl iUa Ambrofii fententia de fratre Satyro : Nulluminom.

    D X reJ'"'

  • a8 EMBLEMATAreferenda gratia majiis eft offichm. ^od Jl homini nonreferre , Jimile bomicidii judicatum eft: quantum crimen

    non referre T>eo /

    Exemplum prxbent vel ipfe aviculae, quse inDei celebra-

    tione funt afTtduas. Epicfbetus: Si lufcinia ejfemj facerem

    quod lucinia : cum autem homo rationalis Jim ^ quid fa-

    ciam ? haudaho 'Deum , 7tec cejfaho unquam.

    Laudahtur igitur Agefilaus , qui , quoties fortuna uteba^

    tur profpera, non liomines pr^e fe coiitemnebat , fcd & Diisgratias habebat , tefte Xenophonte : Socrates , qui pro fru-

    gibus Deo facrificandum cenfuit : Populus Romanus , qui

    fupplicationcs Diis decrevit, quoties vel infigni aliqua cabr

    oiitate liberatu? , vel vidorie infigni potitu$ eflet.

    XV. OMNIS

  • At ,«o/ie^s flectit Tole caclentecaptrt .

    ^S

    QEi::sr schooifHj^m ni: s Ti^KrniG.7)e roos van t mof^en /icAt ^e/c^eene/t ,

    Js 7'aak te/' aronJ zon yerd>yeenen .

  • I

    'SELECTIORjfi ^9

    XV.

    OMNIS FORMA CADUCA.

    i^d radios frimi floret ro/a Jplendida folis:i^d moriensfleBit fole cadente capit.

    N rerum naturac quae florentifrima..unt , citilTime vertun»tur in diverfum.

    art.ii.

    Forma bonitm fragile efl : quantumque accedit adaiinos j ovid. de

    Fit minor : & Jpatio carpitur ipfa fuo.Nec femj^er viola j, necfemper lilia florent:

    Et rtget amifja Jpina reliEia rofa.

    Et tibijam venient cani ^ formofe , caplU

    :

    Jam venient ruga , qua tibi corpus arent.

    Ih eundum fere fenfum cecinit Seneca in Hercule Oeteo.

    Ut alta Jylvas forma vernantes alit j^tas nemore nudo primus inveflit tepor

    :

    At cum foltitos extulit Boreas Notos ,Et peva totas bruma decujfit comas, ".

    T^eforme foliis afpcis truncis nemus:

    Sic noflra longum forma percurrens tter ,T)eperdit aliqtiidfemper j ^ fi^^g^t minus

    :

    ^ialifque minus efl quicquid in nobls fuit

    Olim petitum , cecidit.

    D 3 Simile

  • 5(> EMBLEUArA^licioi.iv. Simile quid habet Nemefianus

    :

    JSl^oM hocfemper eris _, ferdunt ^ gramina flores ^^erdtt ffina rofas ^ nec fmper HHa candent.

    Nec longtm tenet uva comas , nec po_pulus umbras ;^onum forma brevis efl , nec fibi commodclt omnis.

    Bion olim dicebat , formam efle bonum alienun^ : fentiens

    extra hominem effe , quod fibi nec dare poteft , nec tueri da-

    tum.

    XVI. COE

  • Vis c OEi/i surncit vsa. .Spoirte Xtia itnibj'oso lirat vitis paliiiite: clexLti'fte

    Nbii ctiltJ-icis eoet . aiiO«l :£ovet atu^a. I>ei .

    .-rl

    Gons KJtA.ciiT TrERAisrni^Ri) a-LLHS

  • SELECriORA. 3 ^

    XVI.

    COELI VIS SUFFICIT UNA.

    S^onte Jita umbrofo ftat vitts palmlte : dextr^

    Non cultricis eget ^ quodfovet aura T)ei.

    SOlus Deus vere fortis ac potens , qui ut nutu fuo nos quofTdam creavit , ita quoque mortuos regeneravit. Vokns

    ,

    inquit Apoflolus , nos progemiit fermone veritatis ^ tit efe- '3mh. i^

    mits primitia qnadam eortim qna creavit. Hunc fanefucceffum habuere molimina ejus

    , qui homicida eft ab ini-

    tiOj ut quotquot exiftunt homines , antequam regeneren-»

    tur , natura fua mortui fmt in lapfibus & peccatis. Per rc-generationem autem nova ilHs vi|^ inditur: refultans ex gra-

    tiofa unione cum Deo ejuicjue fpiritu. Cujus tanta quidem

    vis eft , ut fubito hominem mutando , ex feroci manfue-

    tum , ex fupcrbo humilem , ex immorigero obedientem red-

    dat. Illuftre ejus quod diximus exemplum habemus m A-poftolo gentium Paulo , qui dum minas ac caedem fpirarec

    adverfus Chrifticolas, repentc hice de coelo circumfufus, ac

    dilapfus in tcrram, ejus, quem igne & ferro perfequebaturjfervitio fe mancipavit. Opus fanelonge prjeftantiffimum , &tantum quidem , ut prima fronte vel ipfo Hxbr^eorum ma-

    giftro Nicodemo videretur fieri non poflc. Cyprianus ^CEp.ii.

    feipfo : Ergo cum in tenehris atqtie nof^e coeca jacerem ^

    cnm-

  • 3* EM^LEMATAcumqtie in falojaEiantisJactdi ntitabundus ac dubius vejit^

    giis oberranttbusfluBuarem^ vitamea nefcius ^ veritatis

    ac lucis ^lienus ; dijflcile frorfus ^ro illis tunc moribus

    opnabar,qtiod in falutem mihi divina indulgentia folli-

    cebatur j ut quis denuo renajci pojfet ^ utqtie in novam vi-

    tamanimatus, qiiodj^riusfueratextieret. ^ui folfibilis ^

    ajebam, ejl tanta converfio , ut rejente ac perniciter exua-

    Uir j quod velgentiintmJitu materia naturalis obduruit^

    vel ujurpatum diujenio vetuftatis induruit.

    XVII. TRAN-

  • Traistsit ^iotvixt^tto GI^ORIA T^XJ1VI>I .Decei'pt-i lloius itil>it"0 liiccitsciu.e coloi^qtie,

    "Ett modo oiiae i:ii.ex'a±. oi*atia tota iiioit .

    s ~Wi:ri:lt)s schoojst vi:rtvje,t.ict haast^e A/oem j^aa jrorte/ /ajf oiit//oot

    ,

    J/aa^ yan ^t/n 'y^r^ e^n ^/anscA yer/c/root .

  • SELECTIORJ, n

    X V I L

    TUANSIT MOMENTO GLORIA MUNDL

    ^ecerpti florts fublto Juccufque colorque

    Et modo qua fuerat j gratia tota fugit,

    MUndi gloria & quicquid in eo donum breve, 3c reSfugax eft. CMmtdus^ inquit Joannes, tranfit ^Ep.i. c*f\

    concupifcentia ejus. i.udos facit fortuna 8c 'fubito nobis*'^'''**^*

    mortalibus honores , divitias , gratiam , atquc formam eripir

    :

    quorum alia inter manus diripicntium fcifla funt : alia infida

    focietate divifa : alia magno detrimento eorum , in quos de-

    venerant, deprehenfa, Hinc illud Auguftini: O amatores j^^-y^mundi j cujus rei gratia militatis: major enim non poterit^"^^'^'

    efe fpes veftra , quam ut amici mundi ftis. Et quid

    quieft) ibi nifi fragile, plenum periculis , quibus ^ per-venitur ad majus periculum ? ^ereant hac omnia j ^dimittamus hac vana ^ inania; conferamus nos ad fi-lam inquifitionem eorum , qua finem non habent : vita

    hac mijera eftj mors fubito abrepit^ ^ fofi hac negUgen^tia pxna fupplicio luenda eft. Etenim nihil in hoc mundo

    flabile , nihil firmum , fed omnia quafi unius noc^is fungi

    ,

    uti fubito fiunt j ita quoque fubito pereunt. Nihil in eo

    quod vel frucfhim adferat laboranti , vel fulcimentum inni-

    ;enti. Gloria ejus quam fallax , quam brevis , quam fspe

    E ctiani

  • 34 E M B L R U AT Aetiam turpisl ita quidem,iit non injuriaTragicus exclamet;

    Cloria mtindt nihil aliud eft , quam aurium inflatio magna.

    Quid enim fortis gloriatur , quem corporis aegritudo eificic

    infirmum? Quid dives gloriatur, cujus fpcm furaut Tyran-

    nus arripit? Quid nobilitas gloriatur afledata, nonnunquam

    indignis & miferabilioribus ferviens. Hsec omnia fiquis fe-cum confideret, non errafle fatebitur, quirerumterreftrium

    fragilitatem tt oflenderent , mundum& quicquid in eocom-pararunt bullae , fumo , vento , gramini , flofculis decerptis

    .

    tanquam fubito pereuntibus ? Brevi^r autem , fed copiofQ

    dixit Salomon : Vanitas vanitatum j ^ omnia vanitas.

    XVIII. OM^

  • Omjsz :NiMixj:\r vxrtitur iis ^^ittitmCxii tcntpe.stivits Ijt Piioebiis , pi-olpex-a cx-ercit

    Ai'boi*; at inimodlcis aestibtis iiita. pex-i-t

    .

    :La

  • SELECTIORA, 35-

    X V 1 1 r.

    OMNE NIMIUM VERTITUR IN VITIUM.

    Qui temfefttvusjit Thosbus profpera crefcit

    K^rbor ; at immodlcis afiibus ufia perit,

    REs natura fiia optimas j nifi modus adfic, malas fieri,non lolum ratio , fed & ufus docet : Terniciofiffi-

    mum tn omni quidem vita , ait Plinius , quod nimium. ub.iLNam ut modicus calor arbores fovet , nimius autem fervorcafdem enecat , ita quoque modicus rerum ufus animos

    confervat, nimius corrumpit. Hinc illud Ciceronis primo

    de Officiis : CHediocritas ad omnem ufum , cultumque vi-

    t£ referenda eft : In omnibus rebus mediocritas efl o^i*

    ma. Et in oratione ad Brutuni: Nihil reperiri poteft tam

    eximium _, aut tam expetendum ^ quam mediocritas. Pho-

    cylides quoque dixit

    :

    liclvToiv fjt>iTpov olpi

  • ^6 E M B L E M AT AAriftoteles ; pro Deo fupponens fapientiam. Huc pertinct

    quoque quod dixit Horatius:

    Virtns eft medium vitiorum utrinque redaBum.

    His igitur in rebus , qux tra(flantur in vita , modum quetv-dam & ordinem adliibentes , honeflatem ^ decus confervai-bknus.

    XIX. NU-

  • ^^

    ^UCI.XXJM E8SE Qjri ^TJZ.^T , -NTJC:E.J^Z rRATiT&AT.INil pulci-a patet xqiiarvrxs . X* aooi* oni.nia. px^aeitat

    :

    ^oii apls altsciue lulo Mxella lal>ox*e 1p*^i^^ -

    CejC2V ZOJET Z02^TfXIt ^HJaT^ID .

    JDoo^' noe/^e }^/trtr ^yjj-J t zoet rer/cj-eoe/iy ,

    '^at ons foec/ie/i^/ Lxods /ru/da ^eeae/i .

  • S E L E C T I R^A, 57

    X I X.

    NUCLEUM ESSE (^l VULT, NUCEM FRANGAT,

    Nil fulcri patet ignavis. Labor omnia prafiat:

    Nott aps abfque tillo ntella labore legit.

    QUi commodum appetit, ne fugiat laborem. Qui qirae-rit voluptarem , prius experiatur fudorem , fine quo

    non paratur vera voluptas. Generofos animos j inquit Se- Ep.XxH

    neca, labor fmtrit j hborem fi recufes ^ parum ejfe potes.

    Non efl viri timere fudorem. Ipfi apes non fine labore mel-klegunt; ita tu quoque non fine labore quicquam capies

    jucundi.

    Non quifquam fruitur veris odoribus j cianriian.Si fronti caveat\ fi timeat rubos ^mnll'

    Ky^rmat fpina rofas.

    Ut enim, quac praeclara funt, vix multo cultu provenfunn

    contra csepe , allium , & qujedam hujufmodi vilia etiam rc-pofita aut fufpenfa proferunt ^^{q : ita quae funt egregia , noti

    nifi multo contingunt labore : quae mala , pafHm obvia funt.

    Non etenimfieri egregium ac memorabile quicquam^

    Kyibfque labore fotefi.

    Hinc illud vulgatum

    ;

    ^i € nuce imcleum ejfe vult , nucemfrangat.E 3 Quod

  • j8i E M B LM M AT AQuod quidem di(^um c Plauto defumtum divus Hieronymus

    alicubi ufurpavit de inveftigatione fenfus literarum myftici

    :

    §lui ijudrit \ inquit ^ animi pabulum ' in arcmiis literis >

    firutetur fub allegori£ involucro conditum myfterium. Nux

    enim foris tum dura eft , tum amara : intus tamen condit

    cibum fuaviftimum. Huc referendum iilud Homericum

    ligmentum de Moly herba , quam ait radicem quidem habe-

    renigram, fed florem ladeum. Hanc ita defcribit OdyfT

    lib.X.J--^^i>i'^^

    iilvi [jttv [Xihotv ta^ze , yd^ctKTi ncti u>ti?

  • 2,0

    ^OlSr IMOB-TErM: rORMIBAT AMOR .^e Bot^an , Ixvememavie » et laevas len-txat tuijd.a3 ,

    Qtu. calet iti ciipia.o pectOA*e, pi^aeltat amoi*.

    Likfdie: icxjsrn gje:i:j^ a^viA^iL

    .

    'yaor zee, e^nac^ir, lt/^ toor/tae>^aarir,^e /ie/r^ aaoii' ^aar A/-ac/rtea/£aa/'t •

  • S E L E CZ LO R ^.\ y%

    XX.

    NON MORTEM f6rMIDa¥ AMOR.iv^ Borean j hyememqiie ^ favas fenttat undas y^ti calet in cupido feEiore frafat amor.

    Nlhil eft amantibus arduum , nulluslabordifficilis ;amo-:ris igne omnia vincuntqr. - jHjncjUud Virgilijbjj n '"p

    •.v"y.«!^^. 'i" Omnia viftciP' df^or.- ^»^^ quam quod diligit. Non accipit de impoflibilitatefolatium, nec ex difficultate remedium : nec confilio tempe-

    ratur , nec tempore frenatur , nec ratione fubjicitur. Seneca

    Tragicus

    :

    Non regi curat, ^atiturve frenos

    :

    VXSAHaud timet mortem, cuftt ire in ipfosObvius enjes,

    Pro-

  • r

    40 EMBLEMATAPropertius.:

    Verus amor nullum novit habere modum.

    Re^le autem Paufanias amorem divifit in vulgarem & ctele-fiem. Coelefli vero amore intelligimus afleAum fpiritualem

    ,

    quo animus fertur in Deum, tanquam in fummum bonum,fibique ante omnia diligendum , non tantum ad regulam ali-

    quam aut menfuram, ut res alias, fed fine modo. De hoc

    fenTvii^^rnardus : ExceUit in natura donis affeBio hac amoris

    serm. prafertim cum ad Juum recurrit frincipium. Et alibi

    :

    ' t^agna res eji amor, fi Jua reddatur origini., Ji refujiis

    fuo fonti ^ femperex eo fumat , undejugiterfluat. Princi-

    i^^oim.pi'^"^ autem amoris eft ipfe Deus : Non enim dileximus

    ^'»' ^eum^ fed ille dilexit nos.^ ^ mifit filium faum expatio^nem^ro^eccatis nofiris.

    XXI, NON

  • 2.1

    IN^OT»^ OMlsriBXJS AEqxiA SORS V^E-l^rTT .IN^on. eaa.em lalrx -vis Xuminis itiitat et imia ;

    Saepe auoi ex:cellu,Mi est ^lsla iaqitta lex^xt:

    .

    ^i,jlje:s hei^ft j^ii:t t zi:lvk lot.^e ioaoycAiet^ meest i/e/t/ryZ of 't jyt^ ,

  • SELECTIORA, ^t

    XXI.

    NON OMNIBUS BQ}J X SORS VENIT.

    Islon eadem fati vis Jummis inflat sS imis

    :

    S.efc qiiod exceifum e(i^^ 7nijfa fagittafirit.

    Ftlices qui videntur faepius infelici/llmi. Excclfa cnini

    uti confpicua , ita ad omnes quoque fortunx cafus

    patent. Hinc Horatius ad Licinium , ut alta nimis pericu- ub. u,

    lofaelTedoceat:''^'^'"

    Sapius ventis agi^atiir ingens

    Tinus ; ^ ce/fe graviore cafti^ecidunt ti rres , feriuntque fummos

    Fulmina montes.

    Stulti profefli qui fecuri fe putant in dignitatis faJflL

    gio. Nam ut habet Cicero: Superiorihus invidetur fape -^"^-Tyevehementer j ^ eo magis quidem fi intokrantius fe ja-Eiant j C^ aquabilitatem communisjurisprafiantiadigni'

    tatis j aut fortuna fine tranfeunt. Hinc quidani interro-

    catus, quomodo invidos non haberet ? refpondit: Si nihil vd. mhx.

    inquit , ex magnis rebus habiieris : aut nihil feliciter

    gefferis ; nam fola miferia caret invidia. Huc refpexitStneca, cum dixit : Invidiam efugies ^ fi te non ingeffe- Ep.xvn.

    F ris

  • ;^5jEMBLEMATA

    rls ocuUs : fi bona Uia non jaBaverls ^ Jl fciverh In

    -De rtm flnu gaudcre. Ovidius quoque

    :

    (ftnons.

    Summaptit livor , prflant altifflma ventk

    1S^

    XXII. QUAN-

  • ji:2.

    Qijatn^Ttjm: QTjisqux titvie-t, ta^tstttjim: tugitPex'Jiices aJJii" peditu-S tinioi' anx:ius alas

    .

    Ivt^^acxt itt cu.x'\xk,a Sa levis iiJcjue laTjoi:'

    .

    3^/

  • XXII.

    QUANTUM Q^UISQUE TIMET. TANTUMF U G I T.

    ^ernices addtt fedibus tinior anxitis alas^

    Et facit ut cur.Jus Jit levis ufque labor.

    TUtiffima res eft nihil rimcre pr^eter Deum. Timidumautem non facit animum nifi reprehenfibilis vitx con-

    fcientia.

    Nam ut re(5le Juvenalis

    :

    snty.

    XILL

    - - - confcia fa[ii

    ^jMens habet attonitos j, & fttrdo verbere caditOccultum quatiente animo tortoreflagellum.

    EtNafo: i^ih.v,

    Confcia mens ut cuique fiia eft , ita concipit intra

    ^eEiora fro faBo fpemque metumque fuo,

    Hinc Cicero : CMagna vis eji confcientia in utramque pro au,partem ; ut neque timeant ^ qui nihil commiferint y (^

    ^^^^'

    poenam femper ante oculos verfari futent , qui peccave-

    rint. Licet enim audacifTimus fit quifquam , vel timidiffi-

    mum facit ipfa confcientia. Bias igitur interrogatuSj quseres in vita metu careret ? non abfurde refpondit : Bona

    F z con-

  • 44 E M B Z|p M AT Aconfcientia. Quamobreni , ^H^olis timere , fi nolis efle tri-

    ftis, bene vive. Secura mens^feiftitiam levircr fullinet. Bo-

    im vita gaudium feraper habet ':. fonfcientia autem rei fem-

    per in poena eft. Nunquam fccurus eft animus reus : mens

    enim mala confcientiae propriis agitur (limulis. Cicero pro

    Cluentio : S't opthnorum confiltorum atque faSforum tejlis

    in omni vita confcientia nobis ftierit y [ine ulio metu fmrt'-

    a cum honefate vivemus. „^

    XXIIJ. JU-

  • ^J^

    IrSTITIA CEKTISSi:MrUM HUMAT^ARUMKHRUM ntAESIDIUM:.I*i*aelwliitm T coltimen, cei»tislimaqiie ^icoi-a i*ei.*iun ,

    Pas elt: : nec mTi.ndum. iiu'a pei'ii*e lijii4.ii-t

    .

    tJLec/?t doer/ cfe -yyere/d /faanJe Slvyeo- ;

    J)oet ^or^te/v ^eeiycAe^tr SeA/yyert^ .

  • SELECTIORJ. 4^

    XXIII. ^

    JUSTITIA CERTISSIMUM HUMANARUMRERUM PR^SIDIUM.

    ^rafidium j columen j certijjlma ancora rertim ,

    Fas efi , nec mimdumjiira perlre finunt,

    SOlon perconratus , quid maxime ad falutcm Reipii-blicae prodeflet? refpondit: Si boni ^pramtis invitan-

    tur : mali autem ^osnis coercentur. Simile quid habet

    Cicero: Nec domus nec, Rejpublica flare fotefl, fi in ea jjj,Denec re^fe faBis pramia extent ulla j nec fufplicia fec- ""'*

    '^""''

    catis. Etenim peccandi impunitas maxima cft illecebra:

    & quos ipfa nacura retinerc in ofHcio non potefl, ii ma-gnitudine poens maleficio fubmovcri debent.

    Notum illud Horatii

    :

    ^-^ ^^

    - - - adJFt

    Regula ^eccatis^ qu£ foenas irroget aquas.

    Optimc fanc Cyprianus : Juflitia tft Republica cft pax mxxL^opulorum , tutamen patria j immunitas ^lebis , mimi'

    "^"'^

    F 3 men-

  • j^6 E MB LE U AT Amentum gentis ^ cura languorim , gaudium hommumjf

    temperies -aeris , ferenitas maris j, terra foecunditas _, fo-

    latium pauperumj htereditas fliorum , ^es futura bea-

    titudinis.

    XXIV. RE-

  • Rl^LIGIO PTJBI.IC7\.i; SAIvUTlS PI?_AXSIDIir:M:

    .

    Ceirs ieltx, jxtitoa coelo quae iolvit lionoi*ea;

    INrtitiu' lioc :fiilci*o puolica -tttta, lalus .

    Daar cte a/tna/' yuu/'e/p/taJi^jmoo/cen .

  • SELECTIORJ, 47

    XXIVRELIGIO PUBLICiE SALUTIS PR^SIDIUM.

    Gens fellx , jitjlos ca^lo qna folvit honores ,

    Nititur hoc fulcro pibltca tuta falns.

    QUxritur inrer politicos , an aliqua debeat in RepiiblicaefTe Relig;io ? feu an Relido oc cultus Dei tantie fic

    neceffitatis , utabfque eafocietas politica confifierc ncqucat?

    Communis omnium populorum confenfus in affirmationem

    confpiravit, ita quidem ut nulla tam barbara. natio reperia-

    tur, qu^ nonDeum aliquem ac Religionem agnofcat. Sed

    reperti tamen fuerunt Athei,qui omnem-hanc de Religione

    materiam tantum pro commento humano habuerunt in eum

    finem a prudentioribus excogitato , ut rudcm multitudinem

    metu numinis & posnarum infernalium in oilicio conrinerenrQLiam imprimis fententiam propugnat Lucretius, & hodieomnes illi feftantur, quos Machiavelliflas vocanr.

    Haec periculofa opinio imprimis ex animohominum cxtir-

    panda : ea enim femel admida perit omnis focietas humana,

    ac horrendis fceleribus janua aperitur. Qiiapropter etiam

    Ethnici Atheos ad nulIumReipubliczemunus admittebant.

    Neceflitas autem Religionis ira dcmonflrarur : Ubi nulla

    Religio , ibi nuila fides : ubi nulla fidcs ^ ibi nulla focdera &pada : ubi nulla foedera & pa(fla , ibi nulla Refpublica. Pro-

    batur

    ,

  • 4S E M B L E M AT Abatur, quia omnia fcsdera & pada confirmantur juramento.Juramentum autcm, efl religiofa invocatio Dei , tanquam

    viiidicis perjurii. Si ergo nulla eiTet Religio, nullum c-

    tiam eflet perjurium , ideoquc liceret impune fallere. Secunda

    ratio hxc eft. Quia faepc in Rcpublica talcs accidunt cafus

    ,

    qui non nifi Religione expediri pofTunt. Exempli gratia..

    Cum contra hoftem longe potentiorem efl pugnandum , ficut nulla fpes in humanis viribus fuperfit , tum a fola Reli-

    gione petendum cfl: auxilium , ac miiiti perfuadendum , non

    in multitudine exercitus , fed de coelo vidoriam eflc. Con-

    cludimus ergo ReHgionem in Republica abfolute efTe necef-

    fariam, ac publicx falutis maximum prsefidium.

    XXV. AE-

  • -^s

    K.~£.^A:i-.^ JtlS, AEQIJAI.IS POTESTAS.Aeoito tiii'e valet ciitaevxs aenmcta Potei-ta3 :

    Hocaue im.ntt^ iuj:*1s, mio miiior-enlis, ei^it

    .

    GrJE.LYICi: J^^GT, GI^LY^JC ItECHT

    .

    Jie^/i: yaa/:- t ae/fJc.e /'ecAt- -'^i,v*/^/v»v

  • S^LECTIORA. 49XXV.

    JEQUALE JUS, ^QUALE POTESTAS.

    ayFquoJure valet quavis aqudta potejfas

    :

    Hocque mlnus juris , quo minor enfis erit.

    MEminitPlutarchus, ut quondam legi , fenem Antio-chum irrififle hominem

    , qui fibi urbes ahenas op-

    j-ugnanti commentarium dc juftitia adferebat. Opinabatur

    enim, juris five juflinihil prseter inanc nomen exiftere, &id efTe sequius quod vaHdius ; five ut Tacitus eandem fen-

    tentiam expreflit ; Id ejfe jus _, quod ei qui plus foteftj

    utile eft. Idem fenfit Carneades , & probare conatureoar-gumento, quod omnes homines natura duce feranturad fuas

    utihtates, atque proinde fibi pro moribus varia fanxiflejura,

    qu£ fibi utih*a arbitrarentur, faepe etiam&mutafl^e: undefe-

    queretur nullum dari jus naturale,quod & flatuit Poeta

    :

    Nec natura potejijufto fecernere iniquam.

    Quanquam vero hoc minime concedendum, fiquidemho-

    mini propria efl: appetitusfocietatis, idefl:communitatisnon

    qualifcunque fed tranquillas , atque proinde qusdam propen-

    fio ad ea flne quibus illa focietas minime confervari potefl

    ;

    tamen quoniam nonnuili ufque adea indomitis cupiditatibus

    agitantur , irt interim quid ad communem focietatem condu-

    cat, minime attendant, ahi ahos opprimentcs, acdenudan-

    G tes.

  • So EMBLEMATAtes, cum potentiores qujEvisimpuneagunt, fit faepe , utali«

    quis fcmetipfum ac fua confervare iion poflit ^ nifi viribus

    contra invaforem fatis fit inflru(R:us , atque propterea , tametfi

    optimo jure nitatur,

    jus illud fuum omni careat ef?e(H:u

    ,

    fi viribus deflitutum fit. Ubi autem vires aequales fmt,

    quoniam potens aequc potentem tuto aggredi non potefl,

    ibi aut nulia injuria , aut fi fubinde oriatur , facile repellitur.

    VerifTime igitur dixeris, concordiam optime ali, atquequod

    juflum eft exerceri , fi partes inter fe fint aequales, Quanto

    enim quis potentior , tanto faepe & promptior ad Ijedendum

    ,

    quod fi fiat,

    Q^ii^v.----- Qedit "jirtbus aqtmm

    ^

    irij. 8. Vi5faque pugnaci jura fub enfe jncent.

    XXVI. NON

  • :xe

    Imponas capxti lepox-ino casHda toi-vam

    ,

    Fruitra ex-ifi ; in^ii

  • SELECTIORA ^tXXVI,

    NON SOLA FIT CASSIDE MILES.

    Imfifhas capti leforino cafjlde torvam,

    Fruftra erts ^ indtgni militis ora vides.

    FRonti nuUa fides : nam plerique non tam efle boni acfortes quam videri voliint. Hinc illud Clirifti: No-l'^^'^^^'

    lite judicare fecundum faciem j fedjuftojudicio judicate,

    Non enim bonus atque fortis,

    qui externa fpecie bonitatcm

    & fortitudinem pras fe ferat, fedquireipfabonusacfortiseft.Bonus autem dicitur

    ,qui 2equitatem& juftitiam amat; for-

    tis , cui animus crefcit in ipfa rerum difficultate : quique ad

    mortem ita paratus eft ; ut meminerit maximos lud:us morte

    finiri : parvos multa habere intervalla requietis , mediocrium

    nos effe Dominos, ut fi tolerabiles fmt, feramus: fm mi-

    nus , aequo animo e vita , tanquam e theatro , exeamus.

    Fortilfmus ille eff , .

    ^i fromptus metuenda fati : fi cominus inftent , ^^^* "'^'^*Et differre ^oteji. - _ -

    Vicfere licet homines nefcio quid magni voce , Vultu , ha-

    bitu promittentes , ubi vero ad rem veneris nullius pretii.

    In periculis timidi , fic ubi metus abeft inflati,

    pelle leones,

    & corde lepores. Ejufdem generis funt hypocritse , quiG i dum

  • xxnt

    5-1 E M B L E M AT Ajn pf.

    dum virtutem fimulant, virtutem non exhibent ; ^miamjinquit Augudinus , fotum frtiBfm m laude hominum po-nunt. De his Bernardus : Hy^ocrita volunt ejfe humtles

    fine defpeUtu ^ fauperes fine defeBu , bene veftiti fine fio-

    licitudine : delicata pacis fojfejfores fine labore j aliis

    adulantes j aliis detrahentes : mordaces ut canes , dolofi

    ut vulpcs : fiuperbi ut leones y intrinfiecus autem lupi rapa-

    ces : mellis dulcedinem, id eft , inanis gloria & latentislafcivia , ut urfii quarentes. Volunt effe fiine authoritate-

    judices , fine vifiu tefies : poftremo falfi accufiatores j &omni veritate carentes. Sed notandum quod oh'm dixit

    Dominus ad Samuelem: Homo fp>e£fat quod efi ab oculos;

    ^eus autem fifetiat quad eft in ammo.

    XXVII. PE-

  • PECTJlSrij*. SAlsrGUIS ET AlsrrMA MORTALIUIM .C^uittQ itiJ. nal»e-t xrtu.t%Atis , a-epina Pecitiuia vLniCii-

    ,

    ruitriineoqite ictit lortiu^ luia iei*i-t .

    7Ca/z /neef c^aa t- 4^/i^f~iuur uit ric^ten^ •

  • SELECriORA. syXXVII.

    PECUNIA SANGUIS ET ANIMA MORTALIUM.

    ^iicqtiid habet miindus ^ regina fecunia vincit,

    Fulmineoque iffu fortius una ferit.

    RExIfrael Ecclefiafles , ciijiis ranta authoritas, iit fc fa-

    cile contra omnes pofTit defendere , tribus verbis ma-

    ximam veritatem complexus, !Pm////>, inquir, obediwit Ecckf.x,

    omnia. Etenim pecuniam , qux genus & formam donarepotefl, reginam facimus omnes. Huic fervimus omnes;

    huic palmam tribuimus omnes ; huic omnia expenfa, huic

    omnia feruntur accepta , & in ratione mortalium fola utram-que paginam facit. Nec mirum. Nam quicquid exijiiium

    ,

    quicquid fplendidum , quicquid venuflum , quicquid deni-

    que gloriofum hominibus contingit, id a folius pecunise be-

    neficio proficifcitur. Unde 6c Ovidius:

    Carmina latidantur j, fed munera magnafetuntnr

    :

    IDum modo fit dives harbarus ille placet.

    i^urea funt vere nunc facula : plurimus auro

    Venit honos _, auro conciliatur amor.

    Auro fervitia, auro fafces, auro miles in foro, exercitus \n

    agro , auro denique omnia comparantur.

    Virtus , forma , decus j divina humanaque pilcris^

    ^ivitiis^arent 3 qtias qui confruxerit , illeG 3 Qa-

  • 54 EMBLEMATAClarus erh, fortls , juflus , fapens etiam ^ReXjEt quicquid volet. - - -

    Hinc illud Hefiodi

    :

    X^^jUrtT* yd^ ^^Z^ 7ii?^iTeti hiXo7a-i (^pofoiff-t.

    'Pecunia anima atque vis eft mortalium.

    Qua ratione permotus Bellcrophon apud Euripidem dicit

    :

    Sine meyocari fejjlmum, ut dives vocer.

    Nemo an bonus ; an dives omnes quarimus.Non quare , ^ unde : quid habeas tantum rogant.Ubique tanti quifque , quantum habuit j fuit

    ^id habere nobis tur_pe fit j quaris? nihil:f^ut dives o^to vivere , aut fatij>er mori.

    Bene rnoritur , quifquis moritur dum lucrum facit.

    'Pecunia ingens generis humani bonum

    :

    Cui non voluftas matris ^ aut blanda foteft

    Tar effe proHs, non facer meritis parens.• Tam dulce » f quid venerit ; in vultu micat.

    tMerito illa mores coelitum atque hominum movet.•

    vyo domo Refle tamen Cicero : Caduca femfer ^ mobilia hac effe^"^* duxi , nott virtutis atque ingenii , fed fortuna ac tempO'

    rum munera .- quorum ego non tam facultatem unquam &cofiam exfetendam pitavi y quam in utendo rationem, (S

    in carendofatientiam.

    XXVIII. NON

  • ^NiON IVIIlsrOH. ErST -VTH.TUS pTLTAM ^AXEIIRX i»AIlTA TXJERI . irN"il luvat iiiQeiiti coxioeiJta. pecuma acer-vo ,

    ^

    ^i +e lei'-vaiiclx pjxrvaaa. cui*a teiiet . i

    T GjELJD X.ISCHT VOORZTCHTxaHIl^m .

    Zie> Ji^e/ /roe Ajr sj^nAert AeJi^aartr.

  • #

  • SELECTIORA. ffXXVIII.

    NON MINOR EST VIRTUS Q^UAM QU^REREPARTa TUERI.

    Ntl jnvat ingenti congejla petunia acervo

    Ni te fervandi frovida cura tehet,

    PArfimonia magnum vegtigal. Unde Mecsenas ad Augu-flum ait : T>ivitias magnas collegi , non tam miilta

    accipendo , quam non multos fumptus faciendo^ Pertinet

    huc Chrifli praeceptum de coUigendis fragmentis : & quodait Cicero : ^arfimonia res optima & in privatis familiis^ in Repiblica. Juflinus dixit : Genitrix_ virtutum eji nLxx.frugalitas. Namut animus luxu folvitur , inquitSeneca,ita frugalitate firmatur. Moderatus autem opum ufuscum magna fapientise laude eft conjuncftus , fecundum illud

    Thoms Mori:

    ^tere divitiis tanquam moriturus ^ idemTanquam vidlurus parcito divitiis.

    ^arcere divitiis qui tempore novit & uti jIlle modum fervans inter utrumque fapt.

    Contraria vero adjun(?ta prodigalitatis concomitantia & con_fequentia funt pefTima. Concomitans efl turpitudo. NamCiccrone tefle turpiffimum eft fmere rem familiarem dilabi.

    Confequentia funt : paupertas , rapin«e , furta , honoris ja-

    (R:ura,

  • S6 E M B L E H AT Ad:ura. Hinc Tiberius Casfar prodigos fenatores cum igno-

    minia ab oiliciis publicis removit. Pertinet liuc vetus iliud

    :

    ^^dificare domos ^ farcere corpora muttai^d pau^ertatemfroximus eft aditus.

    Nec non illud Horatii:

    Serviat a:ternum quifarvo nefiiat uti.

    Exemplum autcm Parfimoniae infigne habemus in Pompo-

    nio AtticOj quo, cum opulentia alTlueret, nemo fuit mi-

    nus emax, minus xdificator. Cato fenior ajebat , duobus

    proventibus fe rem familiarem regere & augere ; parfimonia& agricultura, quarum altera frucftus pr*ebet, alteramddumufus adhibet. Cavendum vero , ne fordida fit parfimonia

    ,

    & in avaritiam degeneret. Avaro enim quid mali optes , ni£iiit diu vivat?

    XXIX. AS-

  • ASTU DOIVIATUIL VIOLXIN^TIA .Quicl ruis, imm.cnG.s , I^eo, fretua vii^ious: ecce ,

    TjnU"ti*a es ; plufi alti '•alert"tItiis unpejxiunuiue "Vf

    JMjSXK jyOOR ICON^ST ^T^S IC^ItyLCHT.2)oor A-onst^ ji'ori£ leeitjye/i ^'oc^t ^etemt-

    ;

    2)oor t aoutP^ raa^ Jeuailen moe^

  • SELECriORA. S7

    XXIX.ASTU DOMATUR VIOLENTIA.

    ^iid ruis immenjis j Leo , frettis viribus ; ecce ,Frujlra es : flus aftus ingeniumque valent.

    NArrat Munfterus in fua Cofmographia , anno fupra mil-iefimum quadringentefimo , & feptuagefimo , orta

    difrenfione inter Hpifcopum & cives Colonienfes , duosEcclefi^ Catiiedralis Canonicos conlulem quendam fibi in-

    vifum, poftquam eum verbis blandis ad prandium invitaf-

    fent, fraude illeflum , camerae five cavernae inclufifle , pa-

    rato ibi, quem liabebant Leone , jam fatis fame macerato

    ,

    ut hominem vivum laceraret : illum vero , fmiulac Leoneni

    irruentem vidiiTet , protinus manum lacinia tec^tam belluae

    gutturi ingefrifle, atque hoc modo pene fuffbcatam gladio

    trajeciffe. Lyfimachus quoque , Agathoclis filius, fxvi/Ii-

    mo Leoni obje6lus fubito manum pallio involvit , atque eaori belluae ingefta , fmiulque prxhenfa ejus lingua faciie

    enecavit. Capitur etiam Leo velatis oculis, ut his verfi-

    bus non nemo innuit:

    Vincere fi fcvum cupis (^ vincire Leonem:

    Fac oculos vincas y ^ Leo vi6ius ertt:In pugnis oculi primum vincuntur & aures

    :

    Lumina qui potuit vincere , viBor abit.

    H Do-

  • 5» EMBLEMATADocemur igitur hoc cmblemate , confilio & artc f$pe pluseffici quam vi.

    . Jiinc iliud Gr^ci -.

    \_Ars ejl hominibns ^ortus tnforttmii,

    Lih.ii. Ovidius dixit:Fa/ior.

    - - - IJbi vincere aperte

    Non datur j injidias , armaque te^iafarant

    Fraude ^erit virtus. - - -

    XXX. VIR-

  • 3"A^TRTUTi: SXTPEltATUR T>OIvUS.

    I

    Eltidil: -VT-vtus ai'tcs lici'oa aoloiaa

    ;

    Sti*eniiaqtie immotum ttexrtx*a i-e-vrellit opus .

    STERJCTE oT^Ri^rsrrt xxsT

    .

    Geen. /zst J(uin ^e/c/ea kr-ac^t ie/luite/v:

    Geen Tooft o/^^»"^^^i^ ^oe/iJieidjhitren^

  • SELEQTIORA. S9

    XXX.

    VIRTUTE SUPERATUR DOLUS.

    Eludit 'virtus artes hevoa dolofas.

    Strenuaque immotum dextra revellit ofus.

    \Tls iiti facile fuperatur arte, ita quoque virtute fupera-tur dolus. Per virtutem autem intelligo fortitudinem

    illam, qu;s prudens j fortis ac temperans eft. Fortitudo enim

    ,

    fi confilio fulciatur (nam fme confilio integra non efl) quid-

    vis contra paratur, disjicit atque convellit. Agis igiturfcif-

    citanti, quot eflent Lacedaemonii ? ^^uot fatisfunt j inquit,

    ad propuljandos malos : oflendens referre , quam fortes vi-

    ros haberet civitas , non quam multos. Magis hoc tamen

    procedit, fi animi fortitudinem fpedles. Robuftus enimani-

    mus nihil in hac vita pertimefcit , neque infidias Diaboli

    ,

    neque illecebrasmundi. Quicquidobftat, nihil ; momento.

    rumpitur:

    Invia virtuti nulla ejt via.

    Hinc illud Graeci

    :

    A^jUg Ti y io-ofJt^icB^ct TroKKo^ Kccfi^Qns.

    Nos fortitudine plurimum p-ajiabimus.

    Fortitudo namque animi inexpiabili proelio adverfus omnia

    vitia decertat; invi^^a ad labores , & fortis ad pericula, ri-H i gi-

  • 6o EMBLEMATAgidior adverfus voluptates: ut avaritiam fugiat , tanquam

    labem quandam , quae virtutem efFcEminat. Efi fortitiidi'

    1}J'^' nis proprium j ^ magnitudmis animi , inquit Cicero , «i/:;//extimefcere , omnia hiimana defpicere : nihil quod homini

    iii. Dt accidere foffitj intolerandum pitare. Idem alibi: ^imagno animo efl atque forti , omnia qtia cadere in ho-

    minem pojfunt , defpicit & pro nihilo putat : atque iflevir altus & excellens magno animo vere fortis _, infra

    Ephef.vi. fe omnia humana ducit. Re(R:e vero Paulus : fratres

    ,

    confortamini in 'Domino , ^ in fotentia virtutis ejus,EfM.xiL Nam ut ait Propheta : Fortitudo noflra & laus noflra T)0'

    minus : faBus efl nobis in falutem. Qlio & pertinet il-C/r^.x^.Iud: Facius efl fortitudo pauperi: fortitudo egeno in tri.

    hulatione fua.

    XXXI. NIL

  • IN^iiw isroTsr i>o3^abii,i: .

    St"ei: loiupes lice+ oz-e xef03c ; Kimc Xfaeiia coefcen ,Cti±n-ei-e conaiitem laxea. pila vetat .

    SJ^

    ^li.:es is ti: Tx^r^fJE?^.

    Ofjc^jon AetjfaardJtamjj^eic/enJ^rinjt

    ,

    De Jiui/ en toom 3j'^i ^rac/tt liec/jfin^t .

  • SELECriORA, 6i

    XXXI.NIL NON DOMABILEL

    Stet Jbntpes licet ore ferox , hunc frana coercent ,

    Currere conantem faxea fila vetat,

    EQiius licet ferocifTimus facile domatur, fi fit pruden^-ia;quidni effrenae libidines & carnis cupiditates domari

    poffent, fifitconrilium^Arduum fateor hoc elTe (nam ut ait

    Terentius, ingenium efi omnium hominum froclvve ad libi'

    dinem) non tamen tale , quod omnino fieri nequeat : unde &illud Auguflini. Noliint homines effe potentes contra vitia

    atque libidines , cum^men plane oportet ^ ut unufquifqiieeam potentiam aj>petat : ut potens (it in fe ipfo. Virium

    fcilicet fatis eft, nifi defit voluntas. Non tamen quifquara

    vere potens dicetur , fi non hanc fuam potentiam in femetip-

    fum & pro fe ipfo exerceat.

    ^ii fe volet ejfe potentem

    Kylnirmtm domet ille ferocem.

    Neque enim cupiditatibus modcrari efl fe fervum facere, uc

    autumant illf, qui nifi quod oculis , auribus ac abdomini

    blandiatutj in bonis habendum putant ; ^t^ plane liberum,

    fiquidem libertas eft poteftas vivendi ut velis. Is autem vi-

    six. ut vult,qui red:a fequitur , qui gaudet ofRcio , cui vi-

    vendi via confiderata atque provifa eft;qui legibus quidem

    H 3 non

  • LiL 11.S/tU 7.

    61. EMELEMATAnon proptcr metum paret:fedeasfequituratquecolit;quia \A

    falutare maxime eflejudicat: qui niiiil dicit, nihil facit, ni-

    hil cogitat denique , nifi libenter ac libere : cujus omnia con-

    fiha , refque omnes , quas gerit , proficifcuntur , eodemque

    referurttur: nec efl ulla res , quac plus apud eum polleat:

    quam ipfius voluntasatque judicium. Cui quidemetiam for-

    tuna ipfa cedit. Qiiapropter & Horatius

    :

    ^lfiiam fgttur liber? Sapens , fibique imperiofiis.

    ^em neque fauperies j neque mors , neqtfe vincnlaterrent

    Refiponfiare cuftdinibus^ contemnere honores

    Fortis j ^ in fie iffio totus teres atque rotundus,Externi nequid valeat per leve^orari y

    In quem manca ruit fiemfer fiortuna.

    hi^^^oan. Nequevero omittendum illud Auguflini: Vis ut carofier^viat anima tua: 'Deo firviat anima tua : debes regi, ut

    ^ojfis regere.

    XXXII. FOR.

  • 3^

    rORTlTUDO IvtJCIS IlsrBI&A.^N^xl taoi iti-enuitas -temei*aj.*ia coecaoue px >Iit;

    A.+ aiiae cojiillxl IttmiLne clara vldet

    .

    STJE,Ri:iTK HjEX,TT TICHT JSTOnia

  • V

    SELECTIQRA. 6^

    XXXII.

    FORTITUDO LUCIS INDIGA.

    NH ttbi ftrenuitas temeraria coecaque frojit

    :

    K^t qu£ confdii lumine clara videt.

    Is confilii expers ipfa fibi gravis. Hinc illud Flacci

    :

    - - - Nott folis viribus aquum

    Credere; fefe acri potior prudentia dextra.

    Fortitudo namque deftruitur, nifi per confiiium fulciatur:

    quia quo plus fe polTe confpicit, eo virtus flne moderamine

    rationis deterius in prseceps ruit. Quid fi vel Cyclops

    exoculatus manus quoque verfum porrigat ? quid fl viribus

    ftoiide ferox omnia tentet abfque judicio ? Strepitum hi ex-

    citant, nihil eiEciunt , nonnunquam & pereunt. Unde ScJuvenahs

    :

    - - - Viribus ille

    Confifus feriit admirandijque lacertis.

    Neque enim corpora vafliffima , neque exercitus numerofiiH-

    mus quicquam valent, nificonfiho regantur: tanto magis fi-bi in perniciem , quanto magis fua mole premantur. Caete-

    rum quaecunque tandem fpedes , nihil in hac vita confiflere

    poceft

  • ^o:n^ -vti seo tutitjs arti: .:Noii leiiipej' validae pi-aeitant miuiimina >-ii-e.s

    Saejje XJiq^ens iola pellitui- arte maitim .

    LlST VXlTLIGJi VOOR Gi:v\rjCl^n .J ^r/ta/iit Auz/i, list soo M^el Se/teeAe/L-

    .

  • SELECTIORA, (,^

    XXXIII.

    NON VI, SED TUTIUS ARTE.

    Kon femper valida prajlant mnmmina vires

    :

    Sape ingens fota pellitur arte maliim.

    FErocifTimns animaliiim Lco ; audax prorfus & cufKftii;terrorem incutiens; unde& in Heroum fepulcris Leo-

    num fimulacra flatuebantur ; quod non tantum vecus Scho-liaftes Horatii ad Epod.XVI, fed & Levinus Torrentiusobfervavit, addens , talia fnTiulacra Leonum in Italia pal-

    fim confpici. Quanquam vero tantis fit Leo \4|ribus , ucfibi.vel ab audaciilimo nibil timeat, paratus iw prslium

    ,

    ore & unguibus , quodcunque fit obvium , foede dilacerans

    ,

    tamen nullo negotio pellitur , fi quis edoctus ejus natu-

    ram, ignem modo (Iruat vel tsedam accendat : confpe^taenim flamma fubito expavefcit ac neminc infcquente fuair.

    H inc patet verifTimum efTe, arte & confilio fubinde t^^oX^quod vi nequaquam potefl. Hujus rci pafHm in hiftoriis

    cxempla funt obvia. Qiioties enim hoftes territi , exer-

    citus fufi , ingens malum averfum non vi {t

  • 66 EMBLEMATACiceronis : Sapentis animus magnltudine conjilii optime

    feptus ., vinci aut expignart non foteft. Nec abludit

    ,

    quod habet Auguftinus : IJbicunque fuerit frovidentia

    ^

    tbi univerja contraria fruftrantur. Interim tenendum

    eft illud , ne ad bonos fines adhjbeamus mala media.

    Nam vir vere prudens veram re^lartique adhibet confulta-tionem^ honeftis utitur mediis, turpibus abflinet, gnarus

    non facienda mala ut eveniant bona.

    XXXIV. QUOD

  • Sd- •

    Qtjoi» GX:M:iisrTjM kst :ptaj& xjsqxje, ^^IvXT"Wiitae -v^ires , et conloexata poteitaa

    ^Nxl lioi non tutmn i-^ddit , et omne domat •

    JD^^B-Exx icjt^cjiT -irEJRj^A& vj:,x:j^ .^aa/' aoSae/e. /na^t ^leer saum fc/^/^on^en ,

  • SELECTIORA. 67

    -..tk-XXXIV.

    QUOD GEMINUM EST PLUS USQUE VALET.

    ^nit^ vires & conjbciata poteftasNihil fibi non tutum reddit ^ omne domat.

    SCilurus Scytha liberos ocloginra mafculos habens , cum

    elTec moriturus fafculum jaculorum fmgulis porrexit, juf-

    fitque frangere. Id cum finguli recufallent, eo quod videre-

    tur impoffibile ; ipfe fmgula jacula exemic , atque ita facilc

    confregit omnia. Quo fadlo filios admonens; Si concordes ^inquit _, eritis , validi inviBiqiie manebitis ; contra/i di(jl^

    diis ^ feditione dijirahemini j imbelleseritis ^ ^ expugna-tu faciles.

    Et fane quod urbes & olim , & hoc noftro faeculo hofti cefle-re, ducibus in diverfa (ludia, & confilia diftraclis , aut na^tionuminterfe smulatione, invidia, diflenfione? quasinter

    fi unitas & concordia fuiflet, hoftem in campo, aut ipfo invallo, ad internecioncm deleviflent, obfidionem folviflent,

    urbes lervaflent , atque optima fpolia reportaflent. Quod

    fa(5lum legimus in obfidione Bethuliae , ab immenfls AfljTio-

    rum caflris, quos cives , quafi vir unus egredientes , fuga-

    runt , fuderunt , madlarunt , ac ingentibus fpoliis divites^

    viclores, actriumphatores in urbem reverfl funt. Quidenim,

    obfecro , tantas vires addidit hominibus prope vidis ? Pro-

    I X fedo

  • 68 EMBLEMATAfeifto nihilaliud quam unanimitas atque concordia: ^oniam

    xr!^* t-yfJIyrii i^oN ADUNATi ift fugam ibant fracipites ;fiiti autem Ifrael uno agmine ferfequentes , debiii'tabant cmnes

    ,quos invenire^oterant. Barbarasquaeforefpi»

    cite nationes. Nonne Turcarum imperiumad tantam magnitu-

    dinem proceffit, eo quod unoquafi fpiritu animati difcordes

    atque diirentientes facile fuperarint? Nam ut vocibus fimu*

    jundis graviorfit concentus, iraquoqueviribus fimul jun(?tis

    major fit poteilas. Agefilaus igitur interrogatus , quam ob cau-

    fam Sparta moanibus non cingeretur, oHendit cives armatos

    & unanimes : Hi j inquiens , fimt civitatis Sfarta moenia^Idem, cum interrogaiTetquidam, refpondit,. civitatem non

    faxis lignifve, fed pro vallis ac mcenibus incolentium virtu-

    te muniri oportere : ^ios , inquit, fi Jungit concordia^i

    millus potefi ejfe murus expugnabilior, Hxc autem concor-

    dia maxime neceffaria in pugna fpirituali adverfus poteftates

    tenebrarum, cum quibus arfiduanobis colltK^atio eft. Huc

    MMar- fpedat illud Tertuliiani: 'Diabo/us inveniat vos mtmitos s^

    concordia armatos .quia^ax vefira bclkim eft ilU.

    XXXV. U-

  • ^^

    ~Vl^TJl^qTJOTyqjJX SUIS A^RIMIS 3kITJlS^ITU3IINal irujvet iriti'*epia.t4,m jutevi canis impetus apinnn ,

    (^uem tutu-m a motriu, rfei^i^ea, JJeta ^kc'±±

    .

    Ki^jm jsjE^zsm zirjsr JCRA.CHT.

  • SELECTIORA, ^^XXXV.

    UNUMQUODQUE SUIS ARMIS MUNITUM.

    Nil movet htrepidum favt canisimpetus aprimj

    ^iem tuttm a morfu ferrea feta facit,

    OMnibus quidem & fingulis animantibus a natura armavirefque concefTa funt , utfe, vitam , corpufque de-

    fendant , declinentque ea,qu^e nocitura videantur. Denti-

    bus enim vel cornibus, unquibus, cruftis, fquamis, fpinis,

    aliifque id geniis rebus armata atque munita funt > ut velvim

    vi propullare, velalio quocunque modo fetueri valeant.

    - - - Omnibus hofiem ^-^^^ ^ ^^'^^*

    *Prafidiumque datum fentire ^ riQfcere teli^Vimque modumque fui. - - -

    Lucretius:

    Sentit enim vim qnidque fiiam , qua pofflt abuti ;

    Cornua nota prius vitulo quam frontibus exftant:

    Illis iratus petit atque infenfus inurget.

    Porphyrius quoque tertio de non efu animalium: Novit u-

    numquodqiie animantium j qua pars fui infirma fit , qu£

    valida; illi cavet ^ hac utitur , ut dentibusTardalis , Leo

    C^ unguibus ^ dentibus ; Equus tingula j Bos cornibus,

    ^ Chryfoftomus de Statuis undecimo : Ratione qua carent ^^I 3 arma

  • 70 E M B L E M AT Aarma m t^fo habent corpore , utBo^ cornua ^ dentes ^fetasAper, ungues Leo. tMihl vero non in corforis natura,

    fed €y:tra corfus^eus armafofuit. Omne igitur animalfive brutum , five ratione prseditum habet , quo fe defendat

    ;

    ac novit , qua parte potiffimum valeat, Hinc fsepe videmus , uc

    qusE vel fpecie minora funt , fibi a majoribus nihil timeant. Ne-

    que enim hoc tantum procedit in iis,quae cLxaya, dicuntur , fed

    etiam in rationaHbus refpe(ftu brutorum , aut fibijnvicen^

    oppofitis. Nam fi ego exempU gratia promptus manu, af-ter erit confilio , & fj ego viribus corporis inftrudium me vi^deo ad audendum, alter ingenio felonge inflrudiorem vide-

    bit ad dechnandum. Qiiapropter, fi quis hoflem contemnar,

    fibi vero gratuletur , is profecfto fe magno exponit periculo

    :

    nam & omnis belH Mars eft communis , & exitus prdiorumfemper incerti funt. Hoc , ni fallor , refpexit La^tantius , cuni

    lih.vi.^^^* ^^P^^t'^^ ^on eft velle certare y ^ periculo fe vellecommittere : quoniam ^vincere non e[t in nofirapotejiate,

    (^ ancej^s efi omne certamen.

    XXXVI. ALIUD

  • 3S

    Al.IXJI> AI.II TTJIvCRO XST.

    rij.-u« Ifi elt clemu-m, atu. non^tim r-eliu-s attiici.

    ,

    JCQLLapli*. vix"«s litl»qex'i"t xjple iua-S .

    ;j>'Xz;2Vj& icitA.ciiT Hoxrn j).AJsrni:,iLE, ST.A.AJsri%j:.

  • SELECriORA. yt

    XXXVI.ALIUD ALII FULCRO.

    Fidus is eji demum , qui noJidim rebus amiciColla^fis, vires fubgertt i^fe fuas.

    RE^le monet Ambrofius ; Neceffitates aUorum quantum Beoffic,fojfumus juvemus ; ^ plus interdum , quam pojfu-

    mus. NiJjil tam fecundum naturam eji _, quam juvare

    confortem natura. Vult enim Deus unumquemque alte-

    riusanguftiasut proprias fentire; &quomodo in tali tribula-tione , fi effet , fubveniri fibi cuperet : ita ipfe alteri propter

    Deum fubvenire non poftponat. Bernardus : ,, Tuncamor tuus„ad te ipfumtemperans erit: & juflus,fiquodpropriis fub-^, trahitur voluptatibus , fratris nece/Titatibus non negetur : fic

    „ amor focialis efficitur , quum in communi protrah^ur. Sed

    quemadmodum flamma defe^tu materiae jam occidcns , vento

    fi exponas , hoc praefidio quafi fulta fuftentatur ^ extinda

    autem non facile revivifcit ; ita quoque amici facilius juvantur

    alTli^lis eorum rebus , quam defperatis. Nam & nutantibusquaedam propria adhuc vis eft , ubi vero ceciderint , magno

    demum labore eriguntur. Huc refpexit Seneca , cum ait

    :

    Succurrerepaupertati amicorumfiude^ imo^otius fuccurre-

    re* Notum eft illud Plauti

    :

    Is amicus efi , qui in re dubia rejttvat ^ ubi re o^us eji.

    Ovi-

  • y%. EMBLEMATADe Ponto. Ovidius dixit

    :

    Brachla da, lajfa fottusfendenda natantl j

    Necpgeat mento fuffojiujfe manum.

    •De -DoaY. Notandum tamen , quod liabet Auguftinus : Homtnes

    omnes aque diligendi funt j fed omnibus [ifrodejfe nonpof-

    fis , his potiffmum fubveniendum efl j qui fro locorum &temforumj vel quarumlibet rerum opportunitatibus ^ ttbl

    quafiquadam forte uniuntur. Nec omittendum eft , ita aliud

    agendum , ut noftrum non oblivifcamur negotium : amicis enim

    ita prodefle debemus , ut nobis non noceainus.

    XXXVII. CON-

  • j:

    COTS^TIilS^TlO ^UGET VIRHS.lixacui-t vali«las acx"is contentio -vii-es

    :

    Quoclmie i'iu--t pi-aeceps , io±'tiits M,iq[ue i'urt

    StRYH VI^RGJi-OOT KH-yiCMT

    .

    J^e^rrjot/te JiracAt- e/v n^oe^ie aeere/t .

  • 4^

  • S E LECTIO RA: 75

    XXXVII.CONTENTIO AUGET VIRES.

    Exacuit validas acrts contentio vireSj

    §uodque ruit fraceps ^ fortius ufque ruit.

    AThletas videmus quibusviriiim curaell:,cumforti/Iimisquibufque confligere : exigere ab his per quos certami-

    ni prxparantur , ut totis contra ipfos viribus utantur , Sc fi

    non inveniant fmgulos pares, pluribus fimulobjiciuntur. Vt

    enim palmae arboris ramus impofito onere non infle^titur in

    terram cseterarum more; fed renititur &uItroadverfus farci-

    I\x pondus erigit {c(^q ; itaquoque viri fortis acprobi animus,

    quo plus negotiis premitur^ quove magisfortuna fsevit, hoc

    cfl ere

  • 74 EMBLEUATAfe dcmonftrat , quanto adverfa autrobuftius tolerac , autfor-

    tius rcpcUit. Pcrtinet huc iliud Horatii:

    . - - Vivite fortes

    Fortiaqtie adverfis ojjfonite ^e£fora rehus,

    Vir , inquit CalTiodorus , vocatura viribus , qui nejcit in

    adverfis tokrando deficere , aut in profperis aliqua elatio-

    ne feja5fare : fed animo ftabili defixus , ^ coeleftium re-rtm contemplationefirmatus -i fem^er manet imj^avidus.

    XXXVIII. AM.

    K

  • AMBlGtTIS AIvIS :M:OI5II.ISHORAArOLATTempox*a labiin.tur , -tacitismie ieiiesciinus annis ;

    lit iugixmt i:i*aeno non i-emoi-ante dies .

    J3

    ^e ^ytl c^ey/eu^^eld, ta/ rerme/^,Ol^at s Aeme/s t^eesf a£ de aard 'iezl&/d

    .

    ^

  • s E L E c r I o R j: 7S

    XXXVIII.AMBIGUIS ALIS MOBILIS HORA VOLAT,

    Tempora labuntur j tacitlfque fenefcimns aiinls ;

    Et fugiunt freno non rcmorante dies.

    OMnktempiishabenr, & fuis fpatiis tranfeunt univer-fa fub coelo. Sicut unda Uiidam propcliit , ita dies

    diem trudit.

    CnnBafluuntj omnifque vagans formatur tmago,

    Iffa quoque affiduo labuntur tempora motu

    :

    Non fecus ac fiumen, nec enim confiflerefi.umen

    ,

    Nec levis hora poteft : fed ut unda impellitur unda ,^rgeturque eadem veniens urgetque priorem:

    Tempora fic fugiunt pariter , fariterque fequuntur ^Et nova fiint femper , nam quodfuit ante , reli&um e[f,Fitqite quodhoc fuerat j momentaque cun[ia novantur.

    Attendentes hanc infinitam temporis velocitarem ahi non

    immerito cum ahs depinxere , quibus cjus velocitas inflar

    avis quae pernici volatu per aera fertur, non infcite exprimi-

    tur. Idque a Poctis , non de annis duntaxat, fed&deho-

    ris decantatum. Pehcrnus vates

    :

    - •^-^

    - - - Nihil eft annis velocius.

    K 2, Ec

    EccUf. V.

  • 7^ E M B L E^M AT AEt Seneca Tragicus

    :

    Volat ambtgms mobWts alis

    Hora. - - -

    smtc* Obfervat autem Philofophus , Virgilium cum de cderitatc^^*^°^*

    temporisagit» nunquam aHoverbouti quam>^/V:

    - - - Fugit trrefarabtle tempus

    Optima quaque dies mi/eranda mortalibus avi^

    ^rimafugit, - - -

    Ex quibus hxc Lucilia fuo nobifque praecepta tradit: Nifi

    froperamus , relinqutmur : agit nos j agiturque veloxdits,

    Nunquam dixit Virgilius , dies ire ; fid FVGERE , quodcurrendi genus concitatifflmum efl. Quid crgo ceflamus nos

    ipfi concitare , ut velocitatem rapidiffimae rei pollimus aEqua-

    re : meUora praftcrvolant. Qiioniam igitur tempus adeo

    vclox fit, ut paflim cum alis exprimatur: anni & horae ala-tx ftnt, & inftar avis tempus praetervolet, quid melius dici

    Kthf-V' potcft, quam quod dixit Apoftolus : Redimenies temfus^

    Ea enim jad:ura rei graviflima eft , quas femel amilTa recu-

    perari non poteft.

    ovmih, Nec quafrateriit , rurfus revocabitur unda^vj. f^ji.

    jq^^ qua^rateriit , hora redire pteft,

    F I N I S.