Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza
Transcript of Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza
![Page 1: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/1.jpg)
Errusiar Iraultza
Lehen benetako iraultza
![Page 2: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/2.jpg)
Gertakizun sozial garrantzitsuena
• Hainbat historialariren esanetan, Urriko Iraultza gizakiaren historian gertaturiko gertakizun sozialik garrantzitsuena izan zen.
• Gertakizun honek aldaketa asko ekarri zituen. Ordura arte, iraultza guztiak politikoak izan ziren.
• Baina, iraultza honek, giza esklabutza eta zapalkuntza ere suntsitu zituen.
![Page 3: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/3.jpg)
Ganorazko bizi baldintzak
• Espiritualki hitz eginaz, Errusiar Iraultzak esperantza eta are garrantzitsuagoak direnak: giza duintasuna lortu zuen, anaitasuna eta beste lurraldeetako langileriarentzat esperantza eskuratu zituen.
![Page 4: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/4.jpg)
Errusiaren egoera• Europa osoak aurrerapenak egin nahi zituen
eta bertako lurraldeak euren artean borrokan zebiltzan Afrika menperatzeko asmoz.
• Baina, Errusia Erdi Aroan balego bezala bizi zen: feudalismoan.
• Ondorioz, herritar guztiak oso txiroak ziren eta esklabuak balira bezala bizi ziren, Tsarra (erregearen antzeko zerbait) eta beste noble gutxi batzuk herritarren bizitzen jabe balira bezala bizi ziren bitartean.
![Page 5: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/5.jpg)
Errusia-Japonia guda
• Japoniarrak osasuntsu mantentzen ziren.
• Europarren antzeko armak zituzten eta oso flota modernoa zuten.
• Frantziarrek eta Alemaniarrek entrenatu zituzten.
• Errusiarrek arazo asko izan zituzten.
• Soldaduak ez zeuden prestatuta eta pisu asko garraiatu behar izaten zuten.
• 43km egin behar zituzten oinez izotzean zehar oso arma gutxirekin.
![Page 6: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/6.jpg)
• Noski, Japoniarrek irabazi zuten eta Errusiarrek lur-eremu batzuk eman behar izan zizkieten.
• 1905ean, Errusiaren egoera are latzagoa bilakatu zen.
![Page 7: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/7.jpg)
Larunbat Odoltsua (1905)
• 20. mendearen hasieran, industrian lan egiten zutenak 11 orduz aritzen ziren lanean.
• Langileen osasun-egoera benetan kaxkarra zen ez baitzuten jatekorik eta gosez akabatzen ari ziren.
• Egoera gainditzeko, Aita George Gaponek Errusiako Langileen Asanblada osatu zuen.
![Page 8: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/8.jpg)
• 1904an, prezioek izugarrizko gorakada izan zuten. Hori zela medio, 110 000 langilek greba egin zuten St. Petersburgen, beste biderik ez zegoenez.
• Egoera lasaitzeko asmoz, George Gaponek langileen eskaerak bildu eta jaso zituen Nicholas II tsarrari emateko.
• Manifestazio bat egitea erabaki zuten, beraien nahiak kontuan hartuak izan ez zirelako.
• Biktima kopurua 1000 hildako langile eta beste 1000 hildako izan ziren.
• Baina, ez hori bakarrik, Nicholasek manifestazioa antolatu zuten langile sindikatuak eliminatu eta hauen liderrak erbesteratu zituen.
![Page 9: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/9.jpg)
Beste saiakera bat• 1905eko martxoan, langileek zapalkuntzaren
aurka borrokatzea erabaki zuten sufragio unibertsala eta asanblada hautesle bat eskatuz.
• Lurrak okupatzen, uztak konfiskatzen, grebak egiten…hasi ziren.
• Orduan, Nicholas zerbait gaizki zihoala sumatzen hasi zen eta Duma (ezertarako balio izan ez zuen hauteskunde faltsu) bat deitzea erabaki zuen.
• Boltxekikeek (langile iraultzaileak) eta Trotskyren (politikari sobietarra) taldeak boikota deitu zuten.
![Page 10: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/10.jpg)
Potemkin korazatuaren altxamendua
• Potemkinren korazatua Errusiaren Itsaso Beltzeko flotaren zati zen.
• Langileak oso egoera txarrean zeuden. Beraz, usteldutako haragia jatera behartu nahi izan zituztenean, ofizial zapaltzaileen aurkako altxamendu bat hasi zuten.
• Ofizial batzuk akabatu zituzten (eta beste batzuk atxilotu), haragia egoera onean zegoela esan zuen sendagilea eta Evgeny Golikov kapitaina, esaterako.
• Marinelek bandera gorria altxatu zuten.• Gertakizun honek eman zion hasiera 1917ko
iraultzari.
![Page 11: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/11.jpg)
Sobieta
• Urrian, lehen Sobieta sortu zen. Sobieta greba batzordea zen.
• Berehala, lurraldea mobilizatzen hasi zen eta Tsarrak konstituzioaren aldaketarekin erantzun zuen.
• Burgesia iraultzaren aurkako gudu-zelaira deitzen zuelarik.
![Page 12: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/12.jpg)
Sobietaren desagerpena
• Hilabete beranduago, León Trotsky Petrogradeko Sobietaren lehendakaritzat hautatu zuten.
• Sobietak langileriari greba deialdia egin zion. Baina, 13 egun Moskun borrokan egon ostean, sobieta desegin egin zen.
![Page 13: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/13.jpg)
Duma hauteskundeak
• 1912ko Duma hauteskundeetan, Boltxebikeek boto kopuru handia jaso zuten. Horrek, langileen atzerapenaren amaiera suposatzen zuen.
![Page 14: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/14.jpg)
Tsarraren gainbehera
• Tsarraren aurkako iraultzak hasi ziren eta herritarrek “ogia eta bakea” eskatzen zuten.
• Tsarraren soldaduak langileekin bateratzean, Tsarraren gainbehera iritsi zen.
• Sobietak berriz elkartu ziren.
![Page 15: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/15.jpg)
Berriro ere, burgesiak boterea lortzen du
• Tsarra erortzean, behin-behineko gobernua jarri zen.
• Baina, gobernu hori, burgesiarena zen.• Stalin eta Kamenev Boltxebikeen
zuzendariak ziren eta behin-behineko gobernuarekin bat zetozen.
• San Petersburgen, behin-behineko gobernuaren aurkako eraso bortitzak zeuden.
![Page 16: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/16.jpg)
Leninen itzulera
• Lenin (Boltxebikeen lider garrantzitsu bat) erbestetik itzultzean, Sobietek botere osoa lortzea nahi zuen eta behin-behineko gobernua baztertzea.
• Trotsky bat zetorren Leninekin.
![Page 17: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/17.jpg)
Ogia, bakea eta lurra
• Beste behin-behineko gobernu bat osatu zen eta Mentxebikeek hartu zuten boterea.
• Herritarrek, “ogia, bakea eta lurra” eskatzen zuten Boltxebikeek esan bezala.
• Herritarrek burgesia baztertu eta botere guztia Sobietena izatea nahi zuten.
![Page 18: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/18.jpg)
Boltxebikeak gobernuan
• Hirugarren behin-behineko gobernuko lehendakaria Kerensky zen.
• Boltxebikeak atxilotu zituen eta Leninek ezkutatu egin behar izan zuen.
• Bueltatzean, herritarren gehiengoa beraiekin ados zegoenez, gobernura iristea lortu zuten.
![Page 19: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/19.jpg)
Aurrerapenak eginez
• Aldaketa batzuk egin zituzten eta langileentzako aurrerapenak.
• Gudetatik irten ziren, jadanik, jende-kopuru ikaragarria hil zelako.
• Bankuak nazionalizatu zituzten, dena denen artean banatzeko.
![Page 20: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/20.jpg)
Gerrate zibila
• Komunismoaren gerra hasi zen.
• Tsarra akabatua izan zen.
• Diru guztia armetan inbertitu zuten Gorriak (langileak) defendatzeko.
• Beste lurraldeetan, boteredunek ez zuten langileek boterea hartzerik nahi eta Gorrien aurka egin zuten Tsarraren alde. Hauek, Zuriak ziren.
![Page 21: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/21.jpg)
Egoera ekonomiko guztiz larria
• Diru guztia Gorrien armetarako erabiltzen zen.
• Gerra zibila amaitzean, lurralde osoa ekonomikoki suntsituta zegoen.
• Jendea hain gose zen, non kanibalismoa agertu baitzen.
![Page 22: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/22.jpg)
Leninen heriotza
• Lenin, nerbio-sistemako palisi batengatik, hiltzean, Stalinek hartu zuen boterea.
• Leninek bazekien langileekin konpontzen. Bazekien masak konbentzitzen, baina, Stalin basatiegia zen, Leninek hil aurretik esan bezala.
![Page 23: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/23.jpg)
Rasputin: Errusiaren deabruzko geinua
• Botere psikikoak zituen gizon analfabeto bat zen. Bere botereen bidez, Tsarra kanpoan zegoenean bere ordez jartzen zena bilakatu zen.
• Hemofiliko bat senda zezakeen.
• Gorteko emakume guztiek miresten zuten, Tsarinak bereziki.
• Yussupov printzeak akabatu zuen.
![Page 24: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza](https://reader033.fdocuments.co/reader033/viewer/2022061523/559015591a28ab28758b45a1/html5/thumbnails/24.jpg)
Rasputinen profezia
• Behin, bera hil ondorengo seigarren astean Tsarraren bizitza arriskuan egongo zela esan zuen.
• Hil ostean, bi hilabete baino lehenago, Alexis Nicholayevitch oso gaixo jarri zen.
• Ondoren, Tsarrak abdikatu egin zuen.
• Azkenik, Tsarra eta bere familia kartzelaratuak izan ziren.