Estudio de los yacimientos de estaño de la Provincia de ... · Dirección: Biblioteca Central Dr....
Transcript of Estudio de los yacimientos de estaño de la Provincia de ... · Dirección: Biblioteca Central Dr....
Di r ecci ó n:Di r ecci ó n: Biblioteca Central Dr. Luis F. Leloir, Facultad de Ciencias Exactas y Naturales, Universidad de Buenos Aires. Intendente Güiraldes 2160 - C1428EGA - Tel. (++54 +11) 4789-9293
Co nta cto :Co nta cto : [email protected]
Tesis de Posgrado
Estudio de los yacimientos deEstudio de los yacimientos deestaño de la Provincia deestaño de la Provincia de
Catamarca "Minas San Salvador"Catamarca "Minas San Salvador"
Gutiérrez, Marcos M.
1913
Tesis presentada para obtener el grado de Doctor en Químicade la Universidad de Buenos Aires
Este documento forma parte de la colección de tesis doctorales y de maestría de la BibliotecaCentral Dr. Luis Federico Leloir, disponible en digital.bl.fcen.uba.ar. Su utilización debe seracompañada por la cita bibliográfica con reconocimiento de la fuente.
This document is part of the doctoral theses collection of the Central Library Dr. Luis FedericoLeloir, available in digital.bl.fcen.uba.ar. It should be used accompanied by the correspondingcitation acknowledging the source.
Cita tipo APA:Gutiérrez, Marcos M.. (1913). Estudio de los yacimientos de estaño de la Provincia de Catamarca"Minas San Salvador". Facultad de Ciencias Exactas y Naturales. Universidad de Buenos Aires.http://digital.bl.fcen.uba.ar/Download/Tesis/Tesis_0088_Gutierrez.pdf
Cita tipo Chicago:Gutiérrez, Marcos M.. "Estudio de los yacimientos de estaño de la Provincia de Catamarca"Minas San Salvador"". Tesis de Doctor. Facultad de Ciencias Exactas y Naturales. Universidadde Buenos Aires. 1913. http://digital.bl.fcen.uba.ar/Download/Tesis/Tesis_0088_Gutierrez.pdf
ESTUDIO DE LOS YACIMIENTOS DE ESTAÑO
Provincia de Catamarca
MINAS “SAN SALVADOR”
l'.\'|\'lCl.’.\'ll).-\l') .\'.\1‘I().\'.\L DI“. HI'I'ZNUS AIRES|".\('l'l.'|'.\l) lll". ("ll'íNí'l\>‘ I'ÍX,\("I'.\\. |"I'.\ll',\.\' Y .\'.\'l'|'l¡.\l,|"..\
ESTUDIO
DE LOS YACIMIENTOS DE ESTAÑOIII-Í l.,\
PROVINCIA DE CATAMARCA
MINAS “SAN SALVADOR” -,..«' ‘ ¡HIM
«¿für T IEtí}.
TESIS ¿3" mi: 74y}
. .7 gli.' _* \ “4',
Presentada para optar el grado de Doctor euy'Qgímicá/A e},INI]:I-Zl.I-Z\-\I.l\I\ll É ‘¿r I
, , ‘Ï ¿8 fMARCOS M. GUTIERREZ ,1; S"
>¡XÏHIIÍI'Hvu: l: 011-" .¡ ¡{:¡zmí-‘J \.A 1mm] ul."¡mm-sn] SnIAIrmn l'umluly-m. H .. . L' ¡l'lllHlÍvHL .ïn- 1.. l"
ur I'm '¿llllllí‘ .l .lvl «'4Iv ¡luv-nm UnA-x\ .'.w ¡A ¡{vu-“¿v xllllll‘ll lhwwz.“ . Alu
"Am-Lu. l’xxímn \ \'.lHl!.lII'\ I.
Iil‘l’..\'(l\' .\lHl-'."
l:_ ¡ww-1.121",\I.\'I.\.\" '\ Én'ïwl'ín l‘_’\Ï¡1'13
¡.11 ¡"III'FIHNII nn .w' llfll't' Still-¡"I
I‘Íll ¡Ir [us u];¡¡lÍth'.\' I'r‘rfirlux v'u [us
’Í .r'a- Í .s',
l'.\'l\'l'3R.\‘I|).-\l) .\'.»\1'I1).\'.r\l. lll'Ï ¡H'I'INOS ¡URI-IS
l".\l'I'l.'l'.\D DH l'H-Z.\'l'|.\.\‘ HX.\("I'.\.\'. FÍSICAS \' .\'.\'l'l'R.\I.H.\'
hl‘2('.\ï\'n
Ingeniero .luun l". Nzll'lly.
\'l('l-Z-hH('.\.\'Il
Ingo“ ivru .\gusr ín .\l(‘l'(':l|l.
.\r.\l>l-’:.\n<'uunqume
lngvnioru (¡uillvrmu Whilv.
.\I'.\m5:\:n-n.<
lugoniorn Luis .-\. Huergo.Ingeniera I‘Ïllllfll'tlu Aguirre.lngonivm (mn Kruuso.lngvníoru .luuu l". Snrhy.Ingeniero Numiugu Hrizm.Ingeniero Julián Rumor”Ingt‘nioru Emilio Palm-in.“urlm' Juan .I. .l. Kilv.lhwlur .\lumwl IB. Hullíu.
|)m-tnr .\lnnzlsiu Quiroga.Dm'lul' “¡IM-uns” l’. Ramos .\ll'jíll.hurtnl‘ l'ÏnIIlurilu L. Ilulmlwrg.I'm-mr .\ugol Gallardo.“¡n'lur (':II'Ius .\Í. .\Íul'ull's.
(‘1l.\'.\'l*'..]I-ÏKU.\'
Ingeniero Luis .\. llllvrgu.lugvniorn l-Ïnluurnlu .\guirro.I'ngouivrn (Miu Krause.lngoniom .Inzln I". Nul'h)‘.lngonivrn .Iuliúu ¡{unn-ru.lngvniorn .\guslín .\lorvuu.Ingvniorn.lulin thunho.IIIL’Á‘IIít‘I'ULul‘unzo Amespil.Ingenier .\Ínuria-in Ilurriru.Ingeniero l"('|‘ll:lllllu .\‘ognviu.“(n-(ur (':l|'|n.\' .\Í. .\Iumh's.Don-lor lldvl'nnsn I’. Ramos .\lojíu.“(whil' Angol Hulhlnlu.I)Ul'|nl' Julio .I. “uni,Dun-lor lgnm'in .\ 7.1il'iu.
l'\l\ l-Íl.’\||’_\|’‘ 1;, 1.: ‘
In u"1't H: \ZH!
'1\«1\.\ l\:\_\l'|1).\.\l. [FIC|1l'l-L\I).\ .\Il¡'l':-\
"y «y '._\ \
l-3\ QI'!\II<'\
‘l:.'wm:'|1¡.-:“.
WH \
ÏIlÏlIH'
',!.>
'c'n-x¡u¡u¿_ .':¡_
IM.:¡3 "
PADRINO DE TESIS
Consejero .z‘ng,Eduardo Aguirre
J} los míos
. . . . ...;1|I94\‘>r:xmu»z.\ ( 1I.\'.\I'Z.HZI{H>. d .v‘ i \ . 1€f
a“
Sl-ZÑUH!J>l’lmr‘lsmluzsz j'f, y
A! l‘v
Lu win-unszanu-in ¿1.- n-nlimrw un I'Nïlltlil) gw)lúgi1-n’t'_\Épvlrn, . . , . . - . . : /
31mm“ (ln- ln n-glun u- 1.1.x“¡mus (11-mlunu «han hnlruÉor». . , "J . F
lu lmn'un-¡u (1.- ( ¡lïíllllin't'u \' o-l (¡q-su) «Ío-¡'nlulml'all' n-ll‘uÉ/v “1%- /
\".5
h-sunlc Il':l|):l_]u mn ilLL’llllílx'l1¡\'¡-sllgalvmm-s qulInn-u\_®‘,‘5nruI'M'sh y «lv Im lllillt'l'állt'ü ¡1.- «NL-“'10. llil’in'l'hll I|llt' vligivr: ‘ '
¡:sllnln vulnn ollju-ln prim-¡[ml (lv mi luis.
I’m" nlru pill'lt'. lu «llum-ión «¡n-ll-slmlin n qln- mn- ln- I'vl'vl'itlu.
(u-usinnó 1:1lnrgn (ll-nmru u-n ¡”'usvnlan' vslu n \'lln'.\’ll‘n (lii'lilllli'll.
[Illl'x hulwrlu ln-vlm :mh-s. ¡mw-imlivmln (lv ¡m 41:1er gn-nlúgit-(Ix
y ¡n'h'ngrúïit-m. hnhimu xidn rluiInl' lu lum- M-gln'u v intlispvn
>;IIIII-:l ¡ns Il'illhiljnx(lllílllit‘1>>A|llt'_¡li<liltl<l<. hulnivrnu Ivnídu tun
xúln n-I vulm' «lv ximplvs (¡mm nnnlílin-m‘.
l|n_\'. :Il lum-rln. vspwrn (llll‘ In-lltll'vix vn vuu-nlu u mi favor las
vnuxnln-x Íllliil'nlhlx. mnshln-rnmln quv N' Il'nlu (ln-l pl'inwr trar
¡‘iljll (ln- «mln ílhllllt' «¡11v sa- ¡mlnlit-u mln-v lux _\'¡n-imin-nlns os»
inlmíll-ms :Irgvlninm _\' 1:1 wz l-l {mil-n ¡mr lu i'm-mu (lo sor
4lo'lel'l'4llliltltl. n-n l’l qm- los nnúlik'ix quínlívm nn x111“w Ilnn
¡ï'I-I-Illzlnlu snln-p hn 1||i|14-l':lln-<(¡1' :lplil-nn'ión. Nino lilllll)¡<"ll snln'o
lux l'm':|,\ ¡nl-illn-ilmlt-x.mmrihuyrmln uxí. jumn mn los (lnlm
pulrnurínlivnx. ¡1 ln :u-lnrm-iún «lv las u-nndivinnn-< guulúgims (lv
lux _\';II'iHlÏUlIIH.\.
('tm vslo «Till-rin. hu prm-Mlidn M1 v] Il'nlm'iu (lv il('|ll‘l'(|() (-(m
«I xiguivmv plan gun-ru]: Intrmlun-vión. Rolm'iunos gmlógimx'
L'n'lln'l'uh's (lv los ynvimiontos. Ïms _\':I('Ílllil'llt(l.\' y xlls rolun'innox
“14
gq-ulógivux y ¡n-Irngrúliu-ux. I'Zslunliu 11.- Íils l'm'ih. l'lelhliu «¡v lux
¡aint-ml“. .\líln-ríu ¡lu-l mluñu. l‘unn-¡nximn-x‘.
.\nh-s ¡Iv h-I'nlillul'. ¡lu-1mnui-¡niw-wr il mi n-xlimmln .\' nlislin
unido pl'nl'vwl'. ingn-níwrn «lun l'hlnul'tlu .\L’llil'l'l‘. n-l ¡Ilïn Imnul'
an- llll‘ «líslwnx'n :n-umpnñúndunw vll mln- :¡4-Yn.
.\l sI-ñnl' «¡un th'uulnr .\l"/.||HiÏJ|. ¡mr Twins sux ¡IM-nviunvx
_\ I'm-ílirlmlq-x «¡w- mw uiiú vn ¡mln mmnvnlu ¡mm ¡HHÍv'I' wv'm-lum
n-sïu trulmliu. ln mime vlnv-:¡I ¡im-hn" Hum lio-MH. mi mix ¡Il'u
I'luuln :¡L'I'nn¡winnivmn .\‘ ¡ll «Im-mr l‘h'hm‘tu lmngnlnn'tli \' wñnl'
¡{un .\'í«-n¡:'|\ ('zmux. ¡:IIIIIIÍ¡"II Im :¡m'an/yu Mx Ïhllv'llíh --nn\-|-_iw\
.\' \'íl“n<0\ (¡Mus ¡[11.- m.- (¡I'l'r-a'in‘l'llll,
l_\"|'¡:ul)l't't‘l(t.\'
I'lx lil] hm-lm nuInHv 4lllv' Im .\';1¡-imivnïu\ ¡iv ¡«L-¡fm aix-I lil"!
¡Un-H ¡'lbllm'Í111) wn l'llil'upu. v'\i\1<-llI¡-\ .-¡1 illx ïul'xnx ni" ¡21x :Illli
:Hux IlurllïJIÍIJH ín-rvíniwux. 1'n1'n\\'ull. l-Ilwzwltimn .\lur!|ihun.
wing. wn lux I'lxïnniux Muïuyux. -'ll .\ll\ll':lli:| .\' UH'Hx \hi1l\. M'ZIII
unix u-n v-l I'ullïillr'llh- ¿Inn-I'ivunn.
1,;1 IH'WÍIII'VÍIHI «ll"'\1.‘|l—ll|"ll hu I':\I::IÍ<I,\ ¡"Hitlnx Inn I'iz-n vn
yu-imiwnhn «lv uïrnx IIlI'¡:I14'\. n-x inxiunilit-nulv. Nulumu-nïu- 1m
.\ll(lu'\ ¡iv “HHYÍJI llili'n'll «'\A'v'¡n'i"lll Ull "xïn' N‘lllitlll. l’t‘l'm «li\'|'l'
31v“ Iml:|\'í:| lux ¡william-x. snlm- u-l rurúvh-r (Iv Im llllllll'l'|>\¡.\
.- “¡una «¡up allí \I' I'll1'l¡«'llïl‘:lll _\' .-1|_\':x4'\;>]l!lilAun-imil-mm 4
vió“ ¡wm numrilnnywllilu I-n wwnln "'Illxí\i\l':l!ll|' :2 In ylï'luillv
uiún mundial. Ñn'uún SII-luh-r llul- ímH-xïiuú [u'qunnn-nh
l!.il¡'\H'.‘I\ nln- Im _\:I4'ÍI11Í«'llïu\ .lw “l'IH'II _\' nlr- nïl'm ¡”Hilux l
vwmx vx'ïún u-unxïi'uídm :II míxnu 1iv'mlm ¡mr \'.-1:1\ ¡1.- plain _\'
lexmuïu y Iiumlm mn I'mul‘ .-:'nxi\'n\ mlnlvl'nux viv] ¡vi-wíurin
MI opinión :I wxln-¡www-In hu ¡nwlumínmlu huxïu lnx I'llïimm
nñnxz ¡wm [mr num‘m «Ilulim (lv Im .\':I«-imi.-mu\ Imli‘ïiullux'
'_) , v'ÏHI\'v'I'ÍÏÏI':lII1I¡illn'M'IÏ2'1r4'1IÏ\ÏÏIISIIÏI'IIHI'ÏIIlllt‘lllls<lt>\1i—
_.1(,-_
pos. es deeir, el tipo descripto por Stelzuer y otro que se aseme
ja mueho al tipo conocido en Europa. Asia, ete. Sin embargo.
antes de juzgar definitivamente es Imeno espe 'ar nuevas invesligan-iones.
En la República Argentina las eondieiones favorables para
l‘l l'ormaeión de yaeimientos de estaño del tipo eomún se enenentran soln'e largos treehos: es deeir. en la parte oriental delos Andes. donde a t'lo 'an grandes masas (le roeas granítieas en
las provineias de ('atamarea. Rioja. (‘órdoha _\‘San Luis. En
et'eeto. se eonoee aquí desde llaee muello tiempo. yan-¡mientos
del grupo. bien earaeterimdos por la paragenesis de sus mine
rales, del «¡ne los _\'aeimientos de estaño son una facies espeeial.
como son las numerosas vetas deseriptas por liodendender (1),y otros. (21. «¡neademas de la \\'olframita contienen mine 'ales
de eolire _\'. a veees tambien. molihdenita. l’ero los _\'a(-imientos
de estaño, smsu slrirlu, earaeterizados por la preseneia sola o
predominante (le la easiterita. son tambien aquí eseasds.llasta ahora se los ha eneontrado solamente en (lOspuntos, es
deeir: en la sier 'a de Maxim, en la prorineia de la Rioja. _\'en
la parte austral de la sierra de (inalampajá entre Belen y l-‘iam
bala. en la provineia de Catamarca.En la sierra de Mazán. se repiten claramente las relaeiones
de los yacimientos de Zinnn'ald. La easiterita se halla sola o
junto eon wolframita en vetas gruesas. eompnestas de enarzo _\'
(ie llllealelara. Se puede averiguar (¡lle estas vetas estan ligadas.como una de las últimas t'ormaeiones de la dit'ereneiaeión mag
matiea. eon nn granito mn; ¡it-ido.que ha perforado nn granito
porfírieo (le edad mayor: v de las eondieiones geológicas se (les
(l) (l. lhlnl-INIH-ZNDHILLas ¡"rial/tros ¡Ir ll'nlfrum j! mulihtlrnilu (Ir luSierra ¡lr ('Úrdolm. Bol. .\ead. Nat. (‘ien. Córdoba. 'l‘omo .\'l\'. p. 93.115;lsoï.
‘.’\ (). \'. l\'F.\'ZERl.I.\:(:.:Iry/t‘uliuisrhr II"nl/rumer:Im/rrslüllrn: Zeitselir.l-‘. ¡vraktiselle geologie. p. lñti-lliñ: ISMEL
— lÏ
¡m-wív qnn- “qu yurinzív'llïwx wn unligum: ¡mw-áInIu-ivm u ¡mI""/¡Iii'(l\.
Imx ¡Yuwimiu-m'm ¡1.- lu Sivl'l'n (lv HI1ulumpujú. (lilivn-n (lv lnx
vlv-ln Siwn'v (lv Muzïnn. líxiún Iigmlus lumhión mn ¡"uuu gl'ullí‘
¡;I';1\. ¡n-I'n n-l mini-ml ¡lv «mL-11'14).ln A'nxiïl'l'ilu. >l' hulln :uluí vn
¡rw-utamïilnx _\' wn mnnx ¡Iv granito :Illr'l'lliltl y ll'illhl'Hl'lllmlU «'11
:I'vív'll.
Relaciones geológicas generales de los yacimientos deestaño en la Sierra de Gualampajá, en la región delas minas “San Salvador“ ‘l'.
Lu Sil'l'l'íl lu “llnlulnpuljú m un mmni (iv lu :Illu musa dv lu
l’unu (lv .\I.‘l<'illll.‘l. l¡n-ulugivunu-nln- pvl'ln'nn-m- u L'Is sil-I'l'us l’um
[t'ílll:l.\': ¡"x«¡v-ix: .l mlnvl grulm dv l'iv\'¡ln'il)ll|'\ M-punulus u “¡su
Iudus vn 'x prm'invim th- ('ululnul'vu. Lu Rioja. ('ónlulm. Sun
Luix _\' San Jun“. nlumiv. wgún lllllNlI'nx «nqu-ixlliwnlm :u-lun
hs ¡ll'lm-un wn ln muyur nxh-Hsión, 1m- I'()I':I.\mín antiguas ¡lv lu
¡Julpúlnliwu .\1'_I_rvmin:l.
Los vnl'm-lwrvx gmlr'ugímx vm-llt-izllt-s _\' mln-viuon (lv «'slus sic
rms son l()\ siguít-lm-x: mln-u unn mas" (lc-nudmln ¡»rul'unnlu
llll‘llh'. mmpuvslu «lo t'x'qllixlnxI'I'ÍNIIIHIHN<1" mlzul ¡num-{Imlnl'h-H.
y ¡wl'l'm'mlu whrw ¡“1'meH'whm¡mrrnwnsulw ¡n'nl'ululirlml. lll"
vunx'nn ¡wln'uíïm ¡'IIIIIÍIII'HÍEIL'N¡lvl ¡mm/Jn.“ ,xlll’l'l'iül' .\' rh-l
¡.u-«muím, ¡{qm- ¡ln-¡"Link I'lllili|'l||'ll .-n varios Iugun-x plantas
l'IrSÍlIN «lv ¡als I'lul'alx ¡iv Humiu'unu. Mtlll'v hill!) lll-l [)¡\1)1Íl' “¡the
_\(|llll‘l'i\ _\ 4h] I'nïliuu. Suln'n- «¡ÍVIMN«ll-pfnilm signal «n l'()l|('(11'
(L'llll‘iil :Illíll't'llll'. :n'vnisn-m .\' :nwillm mlul'mlnx ¡LI «lu-¡{wm \
¡mr lin. gmlulm :¡vumulm-innm I'hn'iálilm «le lvl'vinl‘ÍU.
lín los ulixïilllus grill!“S 'lu- los swliInn-nlns :n'l'ilm ¡lv In
Ium- «-1'is1;|lin:¡ sv llullun mms n-l'usivns. prim-ipnInn-mv rw«ns ¡»fish-ns <1 imu-I'mwliul‘ius.
I'Ïsuus I'l'lilt'inlln's w uhsvrvnn Iumhión. q-n gran ¡mmm l'll
"I Ill! un «wïsnlfln ¿«mV-gin“¡u-¡I'ugrúliun' -l.- ¡:1nn Ih'. Hum ](O‘Ïl]1'l.
¡"T'I'IL «'l'l'vtllnnln ¡ul'
.__ 20 _
el pertil de la Sierra de Uualampaja, en la latitud de los_\acimientos de estaño.
Los yacimicntos se hallan al lado occidental del primercordón que se cruza sobre esta línea, en cl viaje desde los
hajos de Helen y Londres hacia el poniente. lil cordón estacompuesto, en su mayor parte, de rocas graniticas. _\' la
faja que constituye tiene dirección meridional _\' una anchura de 20'25 kilómetflm. En varios sitios las rocas grani
ticas estan pert'oradas por rocas mas hasicas: dioritns _\'dioritas port'írieas que. muy prohablemente. como las deleerro Fraile, mas al poniente. son del paleozoico superior omesozoico inl'erior. Lo que interesa aqui es la falda occiden
tal del cordón. lis un plano inclinado con 2:0 grados hacia
el poniente _\'de una regularidad que llama la atención.
La ¡“Vestigaeión muestra ¡[lle se trata de una antigua ¡ïla
nieie de destrucción que sale a lu'/. en nn trozo continuode 1.3 kllólllt'll’OS por lo menos, en la direceit'nn meridional.
Esta planicie ocupa la parte superior dc la cresta del cordón,enlre las alturas de 2300-2700 metros aproximadameutc, _\'
llega hasta las cumbres. llacia el poniente desaparece debajo un sistema de areniscas coloradas parduzcas del grupode tiondu'ana. que tiene la misma inclinación que la planicie.
El pertil general adjunto. muestra estas relaciones (ligura n." 1).
l.a existencia de la antigua planicie de destrucción tiene
cierta importancia, porque influye sobre las condiciones bajolas cuales afloran los yacimientos de estaño.
En toda la planicie se ohservan únicamente rocas graniticas. llos _\'acimicntos se hallan distribuidos en estas sohrcun trecho de 5-6 kilómetros ell dirección meridional _\'desde
la cresta del cordón hasta cerca (le la línea, donde la pla
nicie esta recubierta por las areniscas.
E(fl-ITU1'"qun0
VI¡«Ja-SanSulvlulurnooo
s-\\\
Canunlmno'n
Lámina1.
Ï’orfiltransversal(lelaSierra(le(¡l'lalnpajenlalatitud(lelas¡ninasdeestaño,mostrandolaextensióndelmacizogranítico,lasituacióndelos
porlasEll'l‘llslicGmln‘ana.i‘
vlasuperposición(leella
Los yacimientos y sus relaciones geológicas y petrog‘ráficas
Según las nnwsli'as i'wogidas vn (-I lado oriental (lvl cor
dón, (-slo ostá constituido principaInn-nio (lo una granilila,compuesta (lo l'vldospalos (lo potasio, (lo plagiovlasa _\' ¡lo
hiotita. Esta roca no nnwstra ual'avh-n-s alwrranlvs: ¡wm(-n la falda ovnidonlal. vn ul plano (lv la planiviv (Iv (Iq'sll'llt'
(-ión sv lll).\'('l'\';l «¡no la gl'anilila n-slú i'm-Inplazaula por una
l'ai-ivs más ácida. A posar «lv «¡nv la iin‘vsligaoión. l'l'lHliVil
nu-nlo ln'vvv, no bastaba para l'IH'lHlll'ill' [mias las lransicio
nos, _\' illli)i\'l‘il siqlo nwvsai'io. para (-onm-vr mas n-xavlanwmv
(Mas. lm'nnlar n-n ("M'iliil grandv (-l ¡napa guilogico-¡wlro
}:I'aiico. sv ha ¡militlo «lislinunir los tipos print-ipaIvs.
'l'otlas las rocas gl'aliílicax (¡un afloran n-n los ¡lil't‘lIl-(ltn'l-s
dv los _\'aviniionlos. ¡lition-n (lc' Ia gi'anilila normal por sn
('4)!Íl(’lli(i() i-vlalivainvnlo mayor (lo una plagioclasa (¡vida _\'
por los indicios (lo alloi'ación gcnvralt-s (illl'illllv la ('l'islali
zación «le magma _\' los pl'nvvsfls nvnlnaíolílir'os posh'l'iul'l's.
_\'c ¡nn-(h- ('(Hlsitií'l'ül' la mon ¡n-invipal ('2Íl':ll'l('l'i7.¡l(i:l por una
lnolila ('Iill'iL ('Ollit’llil‘llíil) Hui Nií'lllln'l' lilina. ('(lllll) I'm-ios
(iv l'lllh‘lillh‘ilill _\' l'iflN‘iiil'ill'hl mino ¡[mui/¡lu ¡(Ira/¡mL
Hasálniosv vn las l)i).\'(‘l'\'2l1'illlll‘sInwhns vn los alrululoros
(iv los .\'2l('illli\‘nl().\'. vn los S()('¡I\'()nt'.\' _\' los aflorainit-nlos na
ínralvs al lado «lu las sondas. .w pnvdu distinguir a-n la grani
tila alualina. por lo llll’ll()S. l'()lll() fat-ios (in ush'nvlnl-a vnati'o
variuladv‘; IN (Im-ir: 11 granilila (Iv grano llll'tiil)’. 2' grani
Iila «lu osh'nt-tni'a pol'l'íi'iva: ii“ gi'anitita aplítiva «lo grano
lino y 4 sugi-vyzzn-ioiws¡lo granifita pl'gllliliíiit'il. (¡wgniatitaniagnnitiva i.
Hua“ vai'iwhnlvs no «Nnin limitadas notamontv. por lo "It‘
no< no w han hwlm niNMW'm-innns c-l] UR" svnlido. Ron pro
(Im-Im du la prinwra snparm-in'm du] mismo magma.
Los [)l‘0tc>o>. por los l'llilll's >1-hnu l'oruuulo los }'ill'illli(‘lll()5.
«slim ligados cun lu dil'un-m-im-ión (ln-l magma push-rior. Aquí
w ¡uu-don (lislinguir tros l'usvs. Sl'gúll los mnm-imicntus ¡n'
llullos, os decir: 1) lu ¡'urmm-in'nu (lc }_'l'ullilíl¡1 pul'l'íricu. (lo
uplilus _\' (lo pvgmutitus: 2 ln ulh-ruvíón y Imusl'ornuwi(m
(¡e uslus I'm-us _\' dt- lu gl'unititu 2| gl't-isvn on ('Íl'l'ïils zona“. \
ln ¡u-ción llidl'oh-rmal muy Inl'díu.
Dvntro do 1-510vuudru sc puulvn sopell'ul' vonu-nicnlvuu-ntv
para lu descripn-ión. los siguientes grllpos:
1. Ln grmlitilu ¡llvzllinu _\' su< \’¡ll'Íl'(lil(l('.\.
2. Los (lil-(¡N (Iv lu (lil'oroln'i:I(-iúll.
5. Las prmluvtos (¡o lu ¡lltorm-ión _\' trunsl'ornuwión por los
proc-¡N05nmunaïolítiws.
———,..\\\+y4.*.¡Á\\\\\\\\\\\\\
++++++++++*+,*++1 A‘\\\\\
S \\o\\\\\\5'+A+\\\\Em=En'\\\\'TJ:.¡||||I.\\\\\‘\\¡\\\\\\17"J+‘uummumunullwl\\\\\\\¿“nosg¿a+*+*+’+*+*++++‘I 4»;4»0JJ,4,"ÉH
*++"*+**4’+‘+1‘**++*+4‘+*+.3»;+—3+523+4*+4‘, '.5"d
X
Husumlifiiï"'I'"¡¡i'ii""3"aIÏ:_.P'J\\\:\\\\Jl“' 1"r..n\\\\\‘\\v+\9g
\\\\\\\\4-“\‘:
\\\\\\\\\\\\\\1N.9\\\\\\\\\\\\\\\\\\\ ',—g\x\\\\\\\\\\\\\\\\\\\cuEEo:a4.la“"\\\\\\\\\\\\\\\\:1fi:o‘K‘xs&&\\‘\\\\\\\\ECJ¡a\\\\\\\ "w"’\\\‘\\‘55F:P"\\\\\.4oGU)5::1Grl:5°<
a. i;00000 \
ehusrll, telzner v
R¿”315,330s
í
Ihmquvjn geológico ¡le lal S
Escala 10
EE}
ESTUDIO DE LAS ROCAS
I.“ c-sïil ¡mrh- ¡um ¡willml't'llnm «lvl n-slmlm químion _\' ¡wh'n
gl'úlinu ¡lr lux I'm-¡Lxlu-l'lvlh-vivlllvs n los dil'cl'vlllvs grupos Incu
vinllmlm :mlvrinrnu-nlv. .\'u .w Ililll vila-lumlu análisis (lv todos.
.xillu (11- winm (ln- lux máx imlmrïnuh-s (lv I'llzh.
Lu mu--onlnm-i:1 vnll'n‘ Im (lutm «¡llílllirns ulflvllidm por ul
:znzílixix. mn Im ¡n-Irngríltimx. vs. vn gn'llt'l'ill, lmslunu- gl'umlo
3 1.1 v-un'u-lm-iún «¡1' vllus hn ])|'l'lIlÍIÍ110 Sill'ill' impurlumvs mn
vlnxiunnw l'n-xlll‘I'IU ¡I ln nnlul'ulvzu (lv Im- ¡Him-rulos (¡m- los
mnxlilnyvn _\' 4-11ulgunm Husos l'm-¡lilumn «'I lrulmju.
¡ix “sí. qlln' IInIIin-mln ¡lvmmlnuln lu (¡IN-Murió“ ¡wll'ugrá
i‘m. In ¡nu-wnuin (lu-l ¡“pm-in. xngiriú lu invwsligm-hïn (ln-l fllwl'
v-n lux I'Iwux «¡un-ln n-Innwníun: lu px-van-iu du lilio. muslnludn
¡mr vl <-\¡w|-|l'uwnpin. ¡wrmilió «lnsilivzn' unn mivu (ln-l grupo
¡ll‘ ln liiulitu. mmm lilínniln: lu :Iuwm-iu dv] nulglwsin _\' n-I
uhu «uma-11M“ a-n hiq-I'rn. (lv un “¡inn-ml (luv “111m ¡lu-l vxúnwn
(-nímim I'l¡¡'-mnx'hlvruqlu mmm hinliln. him qlla- dvx‘puós (lv Él.
I'm-w «luxiïivmln mmm lvpidmm-lnnn.S111!“ :1 :nN-nvin (lol Zil'vullitl. vn mdus las l-m'us analizan
dns. nu unlll‘llvl'llil mn 1:1inwsïigm-iún pv1l'ngl'z'lfivn. (¡uu l'('\'1']:l
¡.n |'\Í\In']ll'iil l'll wllux‘d.- ln «¡m-iv ¡Him-rulógirn Kin-ón. lo quo
I'Hign .1 ¡lllt' w “fm-luv IIIIM'Os o-sludim (¡uu :n-lurvn 1.1| (-nnn'uwmidn.
_-_u,_
La granitita alcalina y sus variedades r1)
u) La granitita de grano medio
lista roca ¡[floral cu los ull'odulurvs dcl sm-¡n‘ón «l-Imiuu»,
vn lu purlc nu-ridiouul «lu lu rvgiún n-stnnníl'cru. I'XÍClMlidU
desde ¡lqllí soln-o lt)le ¡'11dim-rió“ non-lc.
La mucsll'u ínvvstigmlu 1n¡«run-(mira¡nu-1111. _\' vuyn ¡luz'nlisix'
químim >1- ll'ílllSI'l'ÍhU mín mln-lunlv. sv rwogió un ul som-nvón
«Emilia» .\' puede ¡(num-sn-mino I't-[H'vsclllillllv (lv nslu van'iulml.
Im I'm-¡l (ln- ('olor grix' ¡Ilnul'illu n-lau'n. vstú uunlpuoslu «l.
m-Inclnsu. plugiouluszl. uuu-zo _\- luiolitu.
La nrtorlusn. muy (-¡mlinizaulzL «w u-n gram p:er pvl'tílivn.
Lilx' ln-Illm (lo lu porlitn ¡mu-sim“ hivn las lnminillns «Iv nm
vlels. Lu orlm-lusn llcnu. prim-¡pnl¡lu-ute. las íntcl'stívios.
Lu plugim-luvl >1-¡n'vwmn u nn-nluln mn muturnns I'M'lslll
guluros y (lv lnvllul' lmnnño qlu- ln urlm-lusn: mn mm-lus nl.
lu Ivy (lv lu ¡Ilhitu y (lo ln ¡wrin-Iinu.
La pluginvlalsn «N.wgún un mrtv: __.\l l’ wn ....]Íi." .l’M/II.
El ('uurzn so t‘ll('ll('llll'¡l vn gl'umlos granos _\' campos (-mn
¡nu-sms (lv varios individuos qu.- sv limitan vn sulurus. Hui-s
1:';I ¡levnsión ondulnsn _\' l'll('i('l'l'2l poillh'l-lns fmgnwmns _\' ('I'Ís
hilos (11' In il”)ilil.
Im llliHl (lo ('0l0l' hlzmm so 1m soutn vn hojas y ilgl't'gíllllM
¡lv hojas (lo («nun-nus muy il'l'vg'lllill'vs. Ilnnnndn npurvnto
nwnto iniorstir-ios ullïl't' «Il marzo y los t'vltlcspatos. Está
n-nhsorhido on slls Inn-(los _\' :ulvmás "llorando. lo «¡uu su «ln-s
¡ervndv ('lal'nlIu-mo (lo In forum-ión (lo o-«¡uolotns (lv ¿zi-¡Inun
_\' (lo granos do tapar-io.
(l) Las «animamos úpiivns ¡lo lns folvalultns. fuel-nn ¡lr-torminmlns ¡.mo! ¡Im-tm- Hngo Rat-Hum].
.7.
-—9uann
lnvluyw “unn-mms ln'qlli'ñth ¡-|'isl;llI-< d.- ¿in-ún illln' .«¡fln
¡win-:nlm ¡mr :llll'I-Iflux lth'lll'il‘ plvm-miuux. ('nnm mln min-n
]H‘I'll'lln'w' :1] grupo ¡lv lu hiutilu _\' lu im'vslígm-iún («px-va
vúpin-n ulmnuwïru ln pl'I'SvllI‘ÍH ¡lv ln liïinn. .w ¡mln (lv lu lilin»
him.
('nnm uumlmllvnh- ¡mu-«min sv plwdv l'UllSidt'l'Jll' ol ¡”Inn-in.
«¡ln- w hn I'nrmmlo «ln-¡11m ¡ln- Im- l'ulrlu-spnlusz lu lilinniiu. on
¡nt-quu'ñm uI-unns. llum los intu-rslivím.
I-Il :Inúlíxix' químivu. «li/1 vl I'muhmln xiguin-mu:
.\I1Iwh'¡.lu \:Éí¡-E<'4I. . LÏl‘I“.mg II.1I4III__‘¡'.\inln Il" Tíïillltl.
HE xÍ-ln) ¡lr Z;"A'I'Ilill. ln I'KIIIYiq-IH‘
_\nhiulrinln rurlu'mín-u. nun WIIHÍI'XH'
.\uhínlri-ln I'Usl'n'u'ivu. <I_!¡;.'.<I
.\/lïll|_ “_l'W'fi:"lnlu, “_IZ'IMI
¡"ll-II]. . . \¡'>ÏÍ*_[ÍU\
.\'_{|¡.'I. wlnrv EIC. 1'. > nn n'ullïit‘llf‘Uxiulu:¡l|;1|:í|livn. - ll'. "'pl!“_\¡IIII lt'l'l'uxu. -> II_.
lui-lu ff-rrim. . . ‘-> un vonlivlw
Hxidu Ill:lll;_[.'lllu>n. 3) H THIIUxi-ln vúlu-in-u, v “_[Llllll(Mi-lu ¡u'lrivm > nn mmlionu
(anlu l!l:l;lll"‘il‘l‘. \¡'\I¡;_:ÍI>>“Nit!” lmh’nsií'n. ¡_JÉÏIU(’xinln Nr’btliru. _ , , LMÍIIII
Llïín. “¡uwïrnmw'nlvíunnwnrv ¡uniï'no
{nula-1:3:
I. Granitíta alcalina de estructura porfirica
I'M“ I'm-u sv (lislinglh' nIm-rnsn-npiuu¡nn-mn- «¡nl iipn normal
lun!‘ lu (“xll'illllt'ióll y 4-l lumuñn (lo sllx l'n-luluxpulos. “v ln mas“
«iv Im gmnm finos (¡no :I simplv vista Inlu-sll'n. il menudo.
;h]n-l‘ln snvnruidq-n, w «lwslul-slll I'a'nm-ristulm ¡Iv I'u-ltluspann _\'
{_‘l‘illllll's' grunnx' (11' n-unrzn. I'll ¡'0101' ¡N n-lnm. unlrv {_rrix' l'ossuln
_\' gris mjim. ¡"fu-¡llnvnh' su ¡»null- n-u-nnnn-vl' trulhin-imn-s (¡HI'
__2(,-_
mnduwn (lc lu rom dn-gl'uuo medio y estructura normal u lu
l'Ucil I'ruucumcutc porl'írivu.
Las dos muestras Llosa-¡ptas aquí, están ccl'cu dc las extrumideldcs (lo la serio.
Lu prinu-ru, «cn-z: dv la I'ocu nornml, sc Im sacado (ll'l su
mn'ón «Sun J‘lm'iquv» cu lu puru- t‘l‘llll'ill; la sogundu (-011
grumlvs l'cuocl'istulcs. (lo lu (-uju suptt-nlrionul (ln- lu wm «San
Ramón». (-11 ln ¡nu-h- nwl'idlunzll dq- lu rvgión n-x'tunuíl'vru.
Muestra del socavón «San Enrique»
Lu l'm'u n-s'lá mmpun-stu (ll’ un t'vldvspzllo (lv potasio. 01'10
I-Iusu. plugim-lusn. biolilu _\' cuarzo.
Ii] t'vlnlvspnln do pomx‘io muvslrn vstrm-turu mit-mpvrlíl¡(-u.
Hs mirrm-linn purtílivn.
La ortovlusn muy (¡q-srmnpllvstu dt' slb‘tzlllciu ruulínica _\' pul
\'('ru|vnl:|, (lv (-ulm- gris vn los planos dv los («n-tos. “('llil las
intorsliriox o rodea los gl'mws (lv lu plugim-Iusn. l-Islá jnqu-mlu
¡mr In fm'nun-ic'm (lo pt'l‘ÍíÍíl.
Lu plugim-lnsu sv encuentra (-011prot'vn-m-in en poqut'ñus
¡wm ¡Im-llos grunns idiomori'm (lo forma prismíllit-n. 'l‘ivnv mu
('lzls hion limitadas. según las lvyos (lo la alhitu (lv Kurlslnul
_\' dv ln pvrivlinu. És l'í‘lilliYilllll‘nÍl' fruwu o im-lnyv pvquoñm
granos (lo gzrmmlv _\' hnnhión «lo tnpm-io.
Ï'n om'h- Au . . . . . . . . . 7-13.":2 El “o .-\n.
;'< ll .B < n ;\“)Íl:lLas hojas (lo lu biolilu. (lv color pálido _\' on pario lilzm
(¡llt'ildiL tienen tamaño reducido.
2 Vu: > IU."
Hu illl("il(rióll se (lvspromlo (¡o lu format-¡ón (lc grunulu- on
usquvlvws. Adomás vn su mas" vstá distribuida nmgm-titu un
forma de polvo.
I'll I-uzu'zn. «'Ulllpullt-lllt‘ prulmniuunlv. .\l' pl'l'N‘lllil n-n grun
nln-sgrulws ¡lv I'urmu irrvglllur y (lv l-xlim-ióu olltllllnsu ¡1 \'.->
rm mn lvlltlt'lll‘íu ¡l forman- «-rislulvs idiotnurl'os. .\(lmu:'|s llvnn
1m ¡Illvl'slít'im vnlrc los l'uldl-spnlus. 'l‘mnllión ¡'n n-l vuurzo n
lmllnn pt'qllt'ñus granos ¡lo lopill‘iU.
J'Íslo lun-Im. junio mn lu l'urnuu'ión (h- graululv. (lonnu-slm
quw lu rwu mlú :Iltormln por lu :u-t-iÚlllennululílim.
Muestra de la veta «San Ramón»
I-Íslu nun-sim l'slú (-mnpm-sln ¡mr “Mm-losa. vn ¡Dill'Ít' MI
formal (1- l'vllm-l'islnln-x'. (ln- plnszíwluxu. «¡I- hiulílu _\' (lv vuurxn.
¡AH t'nl'ilt'h‘l'q'x' IníI-ruwópiu-m wn. vn gl-nvl'ul. Im mismm (¡llr
ios (lv ln mln-slm (lvl suun'n'un «San l-aniquv».
I'll ¡'ulduspuln d.- ¡mlusim wll'lill'lilN'Zl vn ln muynu- |Iill'll“.
mmm-van- grunnlvx‘ gmqu _\' ¡nm-sun unn n'x‘ll'llt'llll'il ¡wrlílin-u
:H't'lHlliHlil. Las luminillus (lv lu ¡wrlilu son llil<lillllt' gmnlivx‘
_\' nulosle uuu-Im wgún lu Ivy (lo lu :¡lhi1n. Lu ul'lm'lusal (ax-lá
.ivsn-unlpllcsln y (-uulinizndu. “1' su musa >1- (lvshlt'ull l'lill'il
Hlvlllt' pn-qlll'I-IOsprinnus (lv plzlgim-Insn (¡llv inn-luyv. l-Ïstus in
rlusinnn-s vslím huxlunln- inullm-mlns _\' Inuvslrun nun-lan. Im
plugim-lnwn nm. wuún un n-m'Iv:
.lÍ/¡Í/Il.
Lu hiulilu on hojas (lv (-umurnm muy Íl'l'vglllill'l's por rvuhsur
ción _\' forman-ión (lv Input-io. ¡«12'1lnlzmqm-sulu. l,“ invosliguvifm
unn-51m lu pl'vsvln-íü (lo ln litinu. 51- Il'nlu. ¡nu-x; también :¡quí«lc “IÍUIIÍÍH.
«w Granitíta aplítica de grano fino
ESI“ l'm-ivs Iivm- gran vxtonsiún vn lu purlu nu-(Iin _\' norte
nh- 1:: l'l‘fJÏÚl]«stunníl'vrn. lilnilámlnw :Iquï pI'vl'vl'unlonu-ntv unn
__ '_)\\ _
1.".grunililu puri'íriru c iu<-lu_\‘cu«losugruguciolws ¡lv «struvluru
¡wgnmlíliveL
Lu l'()l'¡l (lÍÍÍUl't'(lo las yu descrile pur su gramo film: ¡wm
lllillPl'illogiflllllt‘llll‘ t-slá mmpucslu mmu las otras t'm-ius.
La nrloolosu muy ('unlinizmlu Inlln-stm ÍlldÍI-¡ns dv lu vsll'llv
turn ¡wrtílival y lln-uu pI'íllcípuhna-mu- los illh'l'slívins. l’rmlmni
un vntrv los l'l-lduspntus.
Lu pluginvlusu 'mn ívmlvnviu ¡unn-mln 111-i'm-nun" vrixlulq-s
prismúlims ¡wtá hivn muvlmlu. snlu'v todo sugún 1:1 Iv)- «lo luulhílu. Está l'l'osval.
Lu vompm'au-ión (lo 10s ímlíw-x' dv rvï'rm-viún 4M vnzll'ZU y 11v
l.‘ pluginvlusn. «lu mmm rvsullmln:
un [msiviún cruzada: u' x1 . m ”- — l'ï 0 ., An.
En ¡mail-EG“ wvulvïa: u' w . ;" ¡* .|I— 2'.) "u .-\n
(‘olllpzuun'ión mn (-l lnllxmnuz 11V u . ;" ‘u
Lu plugim-lusu ws .l/lu'hl.
I'Íl vuurm sv vnruvnlru n-u gran vunïiqlml. I'umpnnv gl'nntN
(lv vontornos 1-vdoudos y “l‘llil. vn gran purtv. los imu-rslivim.
Lu hiolitu vu hojas il'rcgulnrvx' “t‘llil los illln'l'x'lii’ilh vulnlos otros lninorulos.
('mno unnponvnlvs ¡n-wmrim su vnn-uvmrnn también :uluí.
¿ulvnlús (lo pom nlugllclilal. vl grunulv _\' «'1 lupalvin vn 91mm“
n vsquvlvlos (¡unn-4) dt- l:l hinïitu 4) ¡lol Í'I‘Ml-x'pnln.
——2!) _
(¿niniiennu-nhu tiene ln siguiente eoniposieión:
.\Ililitil‘i¡]o silii'il'n. '72 (34.3“)0Bióxido de tirano. :9 0.0747llióxido de zireonio. >> no contiene.\nhidrido enrhónieo. >> 0.0880.-\n|lidrido fosfórieo. :> 0.0574Azufre. >> 0.23250('lnl'n. r) 0.0790l"|uor. . . . . . :> rest igios
Agua. (sobre 103°) ('. 1) 0.4908(lxido :Iluinínieo. :> ILL-¡5:26Hxido l'el'roso. >> 7.7760()xido l'ól'rieo. . .9 3.7|(i0Oxido innngnnoso. >> II.7'_’.')-lOxido ('úleieo. » l. HHH)Uxido luirieo. :> no eonliene
Oxido Inngnósieo » 0.3212Oxido polúsieo. .> (5,0004Oxido sódieo. . . . . r 2.2|71l.irio. (ospeell'useó]Iil'ullloule). 3 posiliru
99 . 92-12
«lu Segregaciones pegmatiticas
('oiuo ejemplo de eslns segregneiones se pneden describir In
grnnilitn peginntílien que nflorn en la purle illlll’l'ÍOl'del l'ron
¡(in «Quilmes» _\' (¡ne está repn-senlndn también en otros lllll
ellos puntos, por ejemplo. :i los dos lados de lu senda que con
dnee de la parte eentrnl de ln región estannífem n Ins exenvu
ciones de ln \'etn Quilmes.
La roen llannn ln ¡lll'lH'ÍÓlLen el easo citado. por la partien
lnridnd de su estrinrlurn. Está compuesta de g'nndes I'eldes
patos más o menos paralelos. EstOs i'eldespntos se toenn _\' se
«onl'unden en sus im'n'genes y están sepa'ados. en grupos de
dns o tres en fornin de lente. por una red nnastoniOsqu de
una roen de grano lino _\' eolor gris elaro que. por su aspecto.
es ln grunitilu aplítir'a desoripla.
Llls‘grandes f'eldespntos están manchados por cambio de co
_ Lil)__
iul' dvsdv vl gris parduzvo amarillo llasla vl azul \'vrdoso. Cla
ramvntv salirvsalvu por su luslrv los planos dv vxl'nliaviún. Si:
puvdc rvuonuvvr a simple vista o mu la luntv dv aumento. gra
nos dv cuarzo transparvmv disvlaiuados pnr la masa dv los
graudvs l'vldvspalos y advmas hojitas dv una mica usvura.
Bajo vl lnivrosvopio sv \'v. quv la mayor parlv dv la masa dv
los grandes l'vldvspalus. vs un i'vldvspalu dv potasio (¡llv hau-v
vslruvtura mivrm'líniva _\' Inivrupvrl'u'onovvl' uvtamvntv I;
li‘iiva. (¡vuvrallnvnlv _\'a vsta hastantv vaolinizada.
lnvluidos vn la lnivrm-Iina sv hallan vrislalvs. rn-vlaugularvs
vn su mayor mina-ro. dv una plagiuvlasa llivn mavlada quvv-: una alhita: advlmis vuarzu vu vrislalvs hivn idionmrl'ns n vu
vampos dv vomornos irrvgularvs _\' vmnpiivsïns dv varios indi
viduos, quv muvslran indivius dv la vxlinviúu nndulusa.
La uiiva usvura. (¡Uv vs hiulita. p.15. hlanquvada vnnm vn los
cortvs ya (lvsvriptos. vuulvnivndo también pvqllvñus vrislalvs
dv. zirvóu von aurvulas plvnvroivas. vsqllvlvïns _\' granos dv gra
natv _\' tapar-io.
La. rvd anaslonmsada (¡llv svpara los grandvs l'vldvspalns.
vsta conlpuvsta dv granos irrvgularvs v idinmol'lbs dv vuarzn.
dv vrislalvs l'o'vlilnglliill'vs y l'ragmvntus dv ¡Ilhitíl ¡nm-lada. dv
l'vldvspalo dv polasin von vstruvlura Illil'l'1)('lílli1'il'}' dv la hin
tila blanquvada. llvnando von prvl'vrvnvia vstns dos minvralvs
los inlvrslivius viHrv lns otros. l“rvvuvntvmvnlv sv halla topa
vin vn pvquvños granos. En vsla ruva sv rvpitvn las varavlvrvs
dv la granilita aplítiva.Llama la alvnvión la virvunslanvia dv (¡uv la granilita ¡wg
matítiva vn la parvd dvl I'romón (¿uilmvs vsta vorlada pul'
angoslas grivlas mas o nlvllos paralvlas y distantvs unas dv
otras dvsdv pavos milímvlros Ilasia 2 vvntínlvlrns. listas griv
tas, llvnadas por una miva osvura. son tan rvgularvs ('()lll().si
huhivrau sido livvhas von un vuvllillu. ('nrtan las lvnlvs para
lvlas dv los {:l'illllivs l'vldvspatos _\' la I'm-a aplíliva dv sus in
tvrstivius hajo un angulo dv TÍ) grados mas n aivnns.
J'Isln mm limiludu il'n-gulurun-mu lun-¡u ln gl'unililu nur
mul o pnl'l'írivn ll:l_\'(llll' musidvrurlu como un prmluvlu (lv lu
wpm'ut-ióu (lol nmglnu duramlv ln prinu-l'u l'usv (lv crislulizn('íÓll.
l)¡- «slus l'uvios (h- usll'llcllll'u huy «¡lu- distinguir los produc
los (lo ¡:1 (liI'vn-llviuvit'm (lol mugan. De odos ¡n'mlurlus sm
[lllt'dn' derihir ¡nluí'dikvs (lv grunilitu porl'íriuu (¡no cruzanla I'm-u num-mu. «un vnpus him-n nílidns. las ¡wgnullilns on
l'nl'nm (lv wins. mmm también lns unn-vn!I'm-iones ¡wglmllí
livus que. n monudn. 1'Ullïil'lll'll cl minvrnl (lu c'slilñn. sul mino
romponvmc primario n Íllll'lnllll'idí) ¡mr los prom-«N nvumniolíï ivns.
Los dikes y otros productos de la. diferenciación
:1) Dikes de granitita porfirica
I‘Inm- los (“ka (¡llt- vruzun lu grunitilu, suln-o lodo «n u
dirvm-iún .\'I'I.. lluluu lu uh-m-iún una mm (lo «olor gris (-lam
lmsln gris ncgru. Su ln n-Iu'm-nlru ('ll \'2ll'ius sitios. ('mun l'l'])l'('
wnlnnlv (lv mln I'm-u sv Im ¡mu-stigmln unn ¡nun-sim ¡Iv los
(Íikvs «¡In- ¡lflm'un :¡l lanlu «1.- la mula qm- l'lHHIUi’l' ¡lvl mun'ón
«lilninu» ul sm'un'm «Sun l-Inríquv». IA): (“lii's sv lunllun aquí)v1 ln grunilim llm‘lnnl. mn uspmm'us lun-ln ¡lu i. vvnlílnvll'us.
.\ simplv YEN!“lu l'lwu ¡mn-w «lvn‘u. Algunos gl'umlus gru
llUS (h- l'vltlt'spulu t'lill'O w «ll'shum‘n dv lu mas“. ¡"(HIconlm'nns
irrugulzn'n-s y difusos. :nlvlnús granos (lv l'llill'Ï.“ claro y. Ml
mmlidaul l'l'lhll'illïl. unn lllil‘íl mvuru vn puquvñns mnm-lms.
l’nl' l'l-(luq-vit'm¡ln-l lumuñu (lv las grunm. vn mnlp:u';wiu'ul mn
:. ¡'m'u llliltl'l'llil. _\' mnu‘ntrnvión do mu) n (las (lo los mmpo
lll'lllI“. sn produvon. ¡l vom-s. l'ujitns purnlvlns ¡l ¡ns rnjus.((¡l-Iwnllvrtv 'l‘uxlm'
IAN l-umpnnn-mvs mn 10s mismas «¡un un In grunitiln. ("lnrnl
u.._ ,_)__
menle >L'distinguen los l'enoeristales de la masa de grano lino
de los Iuislnos iiiinei'ales. Entre los l'enocristales el euarm y
la plagioeasa se encuentran preferentemente en granos idiomorl'os. la ortoelosa y la biotita eon contornos irregulares. La
hiotita entre estos es escasa. llenando los intcl'sticios de la masa,
euyo componente principal es el cuarzo.
La ortoelasa esta aquí también bastante eaoliuizada. pero
muestra todavía esll'lu'tul'a iuieroelíniea. La plagioelasa. una
alhita algo mas lnisiea emuo en la granitita. está t'resea. .\ me
nudo se hallan Iuaelas, sobre todo según la ley de la alhita.
La Iniea es hiotita blanqueada. (‘ontieue uuu-has pequeños
cristales de zireón rodeados por aureolas nSeuras pleoeroieas.
lopavio y granate.
Algunos grandes granm de topaeio _\'de granate sobresalen
ell el eorte entre los demas emuponentes.
I») Dikes de pegmatita y aplita
J'Ista roea se lia eueoutrado en varios puntos. sobre todo a
los dos lados del soeavón «San Enrique». en las sendas que eou
dueeu de aquí a los primeros afloramientos de la veta «Quilmes»en el Norte _\'al soeavón «limina». eu el Sud.
La rova llama la ateueión por la particularidad de su es
tructura _\'de su composición. Presenta unn de los (-asos. (lou
de se confunden a veees. iinpereeptihlemente la aplita y la
pegmatita. En los easos investigados. las vetas estan (-onsti
tuídas de dos partes distintas, es decir: de fajas (le una auehura desde p0e0s eentimetros hasta varios deeímetros. emu
puestas de uua roea aplítiea. _\'.de (-apas de cristales gruesos
de euarzo, de una miea nseura _\'de ¡meo feldespato. listas t'a
jas _\'capas. alternan las unas eou las otras.
No ha_\' duda que. eu lo que se refiere a la emuposieióu mi
lu‘l‘aiógít'a. no hay dit'ereueia eseneial entre estas- dos partes.
_33_Lo (llll’ sc n- u-suna difrrrncia dt' rstructura. Esta _\'a queda
comprobada por r] hecho lll' qur ru las fajas aplítioas t-stún
intort-aladas nunwmsas capilas onduladas y mas o lia-nos pa
ralelas, dr 1-2 nun. de espesor. (¡llo se componen como las capas
(it cristales gruesos, principallncntt- dt- granos do cuarzo y unamica oscura.
.\ siniplt- vista la l'()(‘ildo las l'ajas aplíticas muestra grano
fino _\' por t-so un ilSpl'l'ÍO sararoidoo. Se destacan dr ella gra
nos dt- cuarzo dr un tamaño dv 2-3 nnn. y ost-asas hojitas do
una lllil'H oscura. El t-olor total. vn que dominan los t't-ldt-spa
tos. ¡N gris msado ('lül'U.
J-In los (-urh-s sv w qu.- t'l vulllpont‘uh‘ prinvipal vs l'l ruarzo.
halla vn granos wlirn-mlicntt-s. los qm- sv purdt-n distinguir
Ilit‘ll ya ¡mu-msvopit-ainvntr. vn pvqucños t'ragnwntos (llll' llrnan los intn-rstivios o cm-ivrrau los otros ininrralt-s. sobre todo
la plagiot-asa. La mayor parta (lt' los granos dt-l cuarzo til'lll’ll
('OIIÍOI'IIIIirrt-gular .\' hHH'll I'I't'llll()l'('l' los prinwros indivios (it'
1:: ('XÍÍIN'ÍÓIIondulosa. El l't-Idt-spato dt- potasio está conside
'ablt-nwntt- «lt-st-oInput-sto. La ortorlasa esta alli-rada _\' trans
formada I'll una masa ('HOlíllil'il: _\' por los l'oslos dv la estruc
tura St' puedo vor qllt' hay también ¡nit-ropertita. La plagio
t-lasa asta todavía liastantt- rri‘fit'il. St- halla n-n poquvños gra
nos dn- c-ontornos irrt-gularn-s _\' u-n granos l'Oll cortos rt-t-tan
guiarvs. ill'nillltil) los into-mtit-ios vntrv v] cuarzo o encerrado
l‘l] («tu La plagiot-lasa mat-lada. a menudo vs alhita. La mit-a
¡ulanqnu-ada llo su puede distinguir optit-ann-mo dt‘ la hiotita
t-lara qm- sv ohst-rva entro los componentes dt- la granitita _\'
sus durivados. So halla on poqut-ñas hojas do contornos muy
irrt-gularq-s.
La t'rw-ut-m-ia dt-l topat-io un g'anos. vs notahlv. Dondv se
halla al lado (it' la mi'a. invadiendo vsto mini-ral por entradasdigitit‘ornws. sc-puedo avrriguar «¡nola ha suhstituido rn parto.
por t-l ill'l'ilu (it’ «¡ln- t'llt'it'l'l'íi Pt'ílllÍ'I-lfls cristalus rosados du.
zirt-on qlln' anIn-s t-stahan invlnidos vn la ¡nit-a.
_:;4_Jin lux' rulms ('olnpllvstih «¡1‘gruvsm ('l'isïillq's (ll' n-uurm. “¡h-.1
_\ t'n-Mvspuln. vl mmpunvuh- prinu-ipu] vs n-l u-uurm. lis lll' m
n'm' lrluum n gl'ix' hluIn-u “¡nu-n _\' vnvin-rm lu mivu y n-l I'vl
«ln-spain.
|42| mimi vn lux' Inllvstl'sls u-allltlimlus [nm-m- “films” ¡N'lll'íl
L'Il las lmjus (iv algún t'SlH'x‘tll'.¡wm vusí inm-ulnru. mn I'llwl'lu
Inslrv «n «lvlgmízu lz'nnimh' (lv n-xl'ulinviún s‘vul'm w UI]. |.;1
¡wquvñzl ¡Hu-¡"turn ¡lvl ángulo (11' ‘.’ IC y lu posición (11' lllx “jm
(¡Mit-os sulm- vl l'uyu prim-ipul «lv ln figuran «lv ¡wn-n46“. lux
l'EII'JIl'ÏUE'iZIÉ“mmm unn :nivn ¡lv ln wglnlnln I'ÑIH‘l'i". _\' «¡unn mln-
nu'u' ln in\'n-<li_l_':n-iÍ-11m]va¡wm-ópivu «ln-mua-x'll'n «'Iill'ullln'lllt' lu
Pl'l‘N'Q'llt'iïl¡lv ln liïinu. .w “'qu 11.-lu lilinniïn. I'lslu mimi. :lnlvmús
(lv lu ¡mw pru-dnminumv. hum- ra-mnm-u-I'I'ul'iH «lv unn pirfnnhlv.
I'Én In «III-:2 wlu 'In- [H'L’lllilliïiL ¡«Inïmïr-u ¡mr xn v-x'ïl'nn-Iul'n _\' (‘Í
rnlnllín cllll'v uplth _\'¡n-gmutitu. qlu- w llullu ul lmln ¡ln-ln wmlu
«¡m- mmlum- «lv lu vals" (lo lu mina :1] wwnvún «Sun l'IIlI'quv». ln
Inivu (Ni’lll'u. uni IlI'LEI'H\'=-1'4l<>\:|.w «lisïinunu- ¡lv 1;: «lt-st'l'iplu.
Lu flvxíhilidml Im (ln-snpzu'm-idn «¡Mi mmplq-Iunwmv. y Iuljn (-I
vnim'osvupin sn- l'l'vtnlnl'v «¡nn-u-slú :lhvrmln vn «¿mn ¡ull'lv ¡mr
linmnim.
Nin n-mhuruu. nivi :¡núli-í‘ (¡Ilímim sïguívlllnn w pw- lv «ln-«lllz-ir
-‘.'HI'w [mln :ln- infithv'wlnlin.
.\llhinll'iulu NÍIín'Ïn'u. 13,531!”liíúxhln ¡lo Iilunn. II. ¡N11lïialnxitlu lll‘ lirt'nlliu. lzu 1'4III1ÏI'II4'
.\u|linlrinlu 4-:Irln'mivn. \'o<ligius
.\Illlilll'illn l'IIN'l'Úl'Íl-II. 0.0631)
.\>u¡'1.- ¡Linux1'Inl’u, \I'>Ïi:iil.\l"|llnl'. . . \<'\!i;_[iu.\.\gu:|, mlu'v IIIÏ. ¡|_\.',<n(Ixinlu :llmníním “LNB?!Uxinln l'l'rrnhn. ¡LVIII!Uxhiu I'ÚI'I'h-u. '__'\"_'\lll¡
Hxinln m: nwu. II_.':-_‘ml
(innlu .-;' 1I_‘_’\j;cl
Uxiuiu LÚI'iuu. ¡u unlïívhv
“NM” Il::|;l'n'w:-'n h-xtiginx“Kill” llilÏ."l‘íi'll 1;.‘JL'HUxínlu n'ulívn. É. L'HI',
Lilia. ‘¡“I‘l'I‘ÏTI>\-‘I.I[¡i1'ïlllll'H'l". IIIINiHHl
iml..'>.'y¡.'.
c. Pegmatitas de forma irregular
I'Islus ¡wgmulilm :lflnl'zlll vn ¡nm-¡ms mins. l." mayor part.
(lt' lus _\';u-imi«-mn.\ vxplnlmlm ¡Mil ligado von l‘Hilx o .w a-n
l'lll'llïl'íl vll sux ¡llrn-«lmlmws imm-«liutus.
Los :Iflnl'ulnivlllnx' «lmulv un l:.'1_\'n “¡HII'c'lllt'lnn'llll' no huy
HISÍIQ'I'ÍIH.son l'ill'lh v ill‘il‘lniïi'ïlnll“. ('tnnn vjnlllplu lll’ vx‘lns
rusos w ¡nu-¡ll- vilsn' «'l ran ¡lv unn wm irrvgulur (lo ¡wgmu
tiln qnv ufluru -n 1.1 ¡nm-d «lvru-Im «lv ln gulwl'ín quu- n-nluluu
(lol snuzn'n'm inl'a-I'inl' (lv lu wm «Sun Hmnón» lun-in wl SIC. I'Ïslú
l't)lll])llt'\I:l 111’1'll1ll'7.”lylunm “pum. ¡lv I'l'ÏAlvNPHIUd.- ¡mlux'iu gris
l'HIUI'ÉlllU_\' d.- unu mivzl ¡ln-l grup“ ¡lv lu hinlilu.
HHÏI'I' los (Ill'th :Iflul'ulllívlllnx' Ilu_\' (¡lll' distinguir los «¡llt‘ liv
nvn «quin-rita y _r-u_\'u<minvrulws Hu «wtán :llIn-I'mlm ¡lv los qm
¡nm-«Irun una ¿IIh-rm-iún 1:”) :uln-Iunlaulu ¡[111-sv puudu (-mlsinlu
_ Zflj_
rar el produelo linal L'OlllOgreisen. De las pegnialitas de eslu
elase que se distinguen de las del tipo de la vela «San Ramón»
unieainenle por la preseneia de la easilerita 0 per su altera
ción y la formación de niinerales nuevos, por la aeeión de los
inineralizadores durante la l'ase neuinalolítiea prineipal. sepuede eitar inuehos ejemplos.
l)e las distintas tl'ansieiOnes vanius a eonsiderar aquí sn
laniente aquellas euyo l'eldespato no lia sido substituido por los
minerales neunlatnlíliees hasta la l'urinaeión del greisen \'er
dadero _\'eu_\'a iniea no este lllll_\' alterada. Las otras Íl'illlSil'lU
nes. que se uliserran en el sitio que oeupahan como emnpnnenles
primarias. el l'eldespato y la lniea. los minerales neunnuolítieos
sobre todo euarzo. lopaein _\' easilerita. se pueden eonside'ar
emnu greisen. lista separaeión es artilieial. pues por el pru
('eso de la greisenimu-ión. son alteradOs eonjuntamente. la gra
nitita _\' sus derivados. l-Il línlite e01H‘eiiieiiïe para la deserip
ción se puede trazar allí donde por la infiltraeión de enarzo.la I'orinaeión de lnpaeio. ete.. en el sitio de los l'eldespalos _\'
de la iniea. Ia ruea se lla endureeidn tomando el aspeeto del
gl'eisell lípieo.
('nmu ejemplo se puede (lt’S(‘l‘ll)ll‘les restos de pegnlatila al
terada en la veta del Raja de las ('ristales. Lo que aquí se
reennoee a primera vista. es la transieión de pegniatila. eu_\'u
l'eldespatn de potasio. (lllit'l'OvllllilI. esta poeo alterado a prudllelns de la transl'orniaeión neuinalnlítiea. en los euales el I'el
despaln eslá transformado en eaolinita de eolm' hlanen \'('l'
(lost) (¡lle inelll_\'e el'islales de topaeio. easitel'ila y a \'eees laln
bien. de fluorila. Llama la ateneión la eirennslaneia que. mien
tras el l'eldespalu esta alterado la Iniea useura pareee pneo u
nada transl'nrnimla. He la eneuentra eoneentrada en nidOs irregularmente limitados. -\quí la ro-a es blanda _\' l'rialnle. La
nliea. que es litionita. predmnina. Las láminas paralelas a la
base estan sohrepnestas Freeuenlemente (le tal Inane'a que
¿L -I
rodilla un príx'nm d.- mmurun alpill'n-llïl'mvllll' Iu-xugonnl. pm
lmlplmm-nh- ¡mr las mms U l 0 _\' l l l.El i'vldospnto. mmle¡nm-nn- vuulinízudo. llcnu las inn-rs
tivius. .\(lvlnás sc rovoum-n- granos (lo (-llall'zo y Input-in. I'Zn
ut 'als t'nnsicionos ln ultcrm-ión dv la mit-u Im :ulvluntmlo y
mtú sllhslitllitlil vn ¡mrlv por lupucio. Dando ln ¡uu-ión m-umu
ÍOIíïÍl'il Im Nillll más l'lu-rtv. w [’lll'dl‘ Ohm-¡war vu ln musa (ln-l
('llill'li) hlum-u-upm-o. individum illl'lmlplvïilIIll'lllt' A'I'Íslillilildus.
¡Cn wm wrín- dc- Irnnsivinnos w ¡Hu-(lc-n'tllh‘itln'l'nl' mmu uno (lc
los últiums prnduq-Ius_ las ¡n-gumtims. :Ilh-I'mlm vn ¡:ll grado.
qu.- I-mllltu una l’lwfl l'ríuhlv. r-u_\'n l'c-Mm’pznu n-slú I'ilUlilliZiltlU
_\' vuyu «num! _\' XIIÍI'HAtún I'w'mpluzunlm vnxi mmplvtumvntt
por lupuvin _\' I'ilN'ÍÍQ'l'ÍÍiI.
Greisen
l).- («10‘ lll'l’h'ildOS sc distinguv ol gn-isvn típico por su du
rozu. Su voutvnido vn ávido Silít'iUU vs siompn- "llo. Hu (-UIOI'
vs gris \'l'l'dosu o gris usvlll'o. Sit'llllfl il \'1>H's l-usi Ill-gm. No lu
«nom-mm «vnlu mayor purlu ¡ll' los uflormnicnlns. sm (‘Ulllh(lv
I'i\'¡ldu «h- lu ¡n-gnnniln u «lu-lu granitilu. lin gu-Ilu-rnl vl ¿zh-¡wn
>n- ¡nu-wm“ wn \'«-I:|\ _\' l'ujux nu lyivu limitadas. I'l'llZillHlu ln
grunititn ilululn-ndivmq-nwmu- dn- xux' ¡ll‘l'iVHtlHNZu-n ¡nl-us sitios
los :IvulllllilI-líl _\' aquí .1 ww, w ulm-rvu ¡[Illa v-n su vwindnul.
lu ¡wgmuïilu nn Im <i4lu alla-ruda.
DI- ]m' "unn-|1th uflnmmivlnm w puvdv derihir Irrs Ii
pm: vl ¡»rinn-m. DTOl't‘lll‘llïi' 1L- lil ¡mrtu- Sud «L- ]:I \'.-I:I «Quil
nn-s». «-l wuunqln. «lu-ln-hifiún «Quilnws» y w] ton-wm «lvl sm-nvón‘ .alumna».
:n Greísen de la parte Sud de la veta Quilmes
5'.- pllt'lll' \'.-r qllv :Iqllí vl gin-¡wn vs ul «lvrivmln ¡lv unn gru
nititu frum-¡um-nto pm'fírit-u.
—36—
Macroscopicamente la roca ofrece todavía casi el aspecto de
la r0ca materna y se puede distinguir todas las transiciones,desde la granitita, relativamente poeo alterada, hasta un greisen, en que toda la masa entre los grandes fenocristales esta
reemplazada por los minerales neumatolíticOs.
Bajo el microseopio sc \'e que también los fenocristales (le
la microelina están muy alterados. Apenas se reconoce su es
tructura característica. a pesar (le que a simple vista. en lamuestra se reconoce facilmente, por el lustre de sus planos deexfoliación. Los fenocristales están reabsorbidos en sus bordes
y por eso se confunden con los minerales que llenan'sus inters
tici0s. En su interior estan perforados o reemplazadOs en par
te considerable, por granos aislados de topacio. de cuarzo _\'una
mica de un color parduzco sucio claro.
La masa que rodea los fenocristales alteradOS y que macros
copicamente tienen un color oscuro. está compuesta de granos
irregulares (le cuarzo. perforados por granos de topacio _\'por
hojas de una mica clara. además de topacio en pequeñOs gra
nos _\'(le mica en hojitas y en fin, de cristales de casiterita.
(‘laramente sc puede ver que la mica, blanqueada y alterada
que, por la pequeña abertura de 2 V es una mica de la seriede la biotita. está reemplazada en gran parte por la casiterita.
h) Greisen del cmflón «Quilmes»
El afloramiento de, este greisen se presenta como una veta
en la dirección general de la veta «Quilmes» y con inclinación
hacia .el poniente.Está rodeada por granitita porfírica en su base y por grani
tita de grano medio en la parte superior _\'pasa a estas rocasuna zona de cuarzo.
El greisen en la parte media de la veta tiene color verduchnegro. Nacroseopicamente se distinguen granos de cuarzo.
7-- 2*!) —
:ngl'vgmlnx ¡h- ¡lllal lllil'il ost-um. graumh- rojo punluzm _\' Io
lülvií).
¿“ju v] ¡nin-nsuópiu su w grumh-s campos (lo Mlul'Zn ¡wn-l'nrn
dm ¡mr granos aislados (h- lupau-io _\' hojitas dl- lu lllifll. Lu
lllÍl'H hlnnqun-¡ulu Uslá com-onlrudu l)rvl'vl'olm'nIMIIo. vn "gn-guulm (lv l-svnllnls films. lis una mica (lo lu svl'iv (lo lu lnioliln.
quizás lilinnilu. _\'.kpuwlu- l'l'l'mlm'ol' (¡no llll'il mira. (¡no vs pru
hulnln-nu-ntv lu llll¡.\’('()\'ilil. hu I'm-mplumdu vn pnrh- u los l'vldvs
putos. l)l)llllt' hu Slll't'didn 0510, >1- nlm-I'Yn lumhión grulmlv
vll vsquvlvlns y granos v im-llnionm (lo un minm'nl nvgrn upalm
(¡nngnvtiln J.
l-In ulgunux- pan-Im ('Í lupnviu mmpmw ¡Igl'vgiulos (lo pvqllv
ños granos i<t)1¡|l'-ll'ims.
l-I] :Inúlix'ix' (¡llÍIIlÍi'U (lv (Astn l’()(':l. dió ol I'vsultmln siguivnln-z
_\llllith'inln silíí'il'u. Ü; 7¡.L'3“”“¡óxinlu ¡lo tirano. >> (LO-HH“¡óxido ¡lo ¡in-(mio. T) nn mution.\nhinlri¡ln I'ul'hóllit'n. . . >> uu (-unliono.\Il|lilll'¡tln Í'le'ól'il'n. .‘> 0.117”_\'/ufro. . . . >> ILHHS
('lm'u. :> n'sligiusI"Ium'. , . . . . . . . . . . . . :> vvsligios
.\;_ru:|. (snhro ¡“33) ('. >> (Lili-HUx'uln :lllllllíllii'u. >>
(Minh) fl‘l‘l'nnh. . . . . . . . 2)
(lxillu fórriu-n. ‘>
(Ixinln munuunom_ >>Oxido "i'lll’il‘o. r) LTÍ'IN)HXÍnlu hílrivn. _ nu vunlivm
UXMU mugnósil-o . >> un (-untivno
Oxido potásico. y, 4.4290().\'i|ln sóvlii'o. . . . . . . . >> 55 ’45
Liïim («sportI'IN-l'Iph-nlllonl0). >> positiva
DEL8991)
—--H)—
1') Greiseu del Socavóu Emina
JCI grvisvn del souu'ún limiua. cs do vol01"más l'lill'l).
.\l¡wrosmpiunnonlo so distinguc cuarzo _\' ugrcgndox (ll' unn
mii-¡1 gris wrdosa. |52le ul lllit'l’OSt'Upil) sv rwonm-v «¡1n- n-s'tú
n-mnpuvs'tu prinoipalnwntv do (-unrzo _\'do unn mica hluuqum
du. Además sv n- poqucñus granos do tapan-io M] 1-]«marzo.
(¡minuto sv halla dentro dv los agregados dv ln mica. vn pv
qm-ñus granos in'ugulurnn-ntv limitados o cn osquvlntns. Lu lllil'íl.mu 2\'=1-')":. es una mica do lu scrii- do la liiulitu. _
Lu im'vsligau-iún Pspt’l'lPOSCÚPÍHImuestra lu pl't’fl'lh'iil dv ln
litinn. pudín-ndo plle (-unx-idmm-lu vmuo litinnitn.
Miu-luis dv lalx' hojas (-ontipnon poquvños «'l'istnII-s dv zil'win
con zum-olas pluu-roicns ()\'('lll'il.\'. ('usitvrim no so n-nvun-ntl‘u.
El :lllúlisís quíllliw) dió 1‘] sigllivllll' l'vslllhldn):
.\uhidndo Silíi'it'lL . ',' JELIHNIIIIlióxidn do Iimnn. ‘> 0.0597
>> no uomiont'Hióxidn do zin-oniu..\nl¡idridn l'íll'lN'lllii'U. n xmïigir».-\nl1idrido i'nsl'órivn. n mas“?.-\7ul'l'v. >‘r ¡[IB-l”
('loru. 3) ws! iginsI-‘lunr. . . . . . . o vos! igins
Agua. (sobre 107)” Í‘. . » 1.131")Oxido :nlumíuim. . . . \> 20.14“:Uxidn foi-msn. . . >> J: . 21H!)
Oxido Í'Ól'l‘il'n. >> 6_H4lll)
Oxido mungnnnm, . _ :> 1.2090Oxido ('¡‘lll'ilïh . . . . . . . >> I .lIIUH
un vuntivnvUxidn búrit-U. J)
Uxidu nmgnósim . . . . . . » wsligiusOxido ¡mlúsil-n. ,> .' :{s‘titlOxido sódii'n. . . . . . . . . >> ¡HH-03'
Litio. ((‘Slu‘l'll'uil'Ú]Iit'IIHH‘lltO). , , >> ¡msilivu
DE),9631!
ANÁLISIS QUÍMICO DE LAS ROCAS
Preparación de las rocas para su análisis
I’m-u l-l'l-vluur los análisis (-lvgilnns los trozos más l'l'l‘svtm.
Imnumlu 20 :I 250grs. ¡Iv mula um), (¡lu- sv “¡volvieron on un
¡uuu-l hlunm .\' i'm-rh- .\' pulvvrízurun grusvmnwnlc nu-«liunlq
nn martillo solm- unn plancha dv ¡H'l‘l'OZlos rvslos (lo ¡mln-l
¡ulln-rvnh-s. mmm también las partículas más finas (lv las rn
rus, sc svpsn'ul'nn (-uidmlosunn-nlc. Los ¡n-(luvilns más gl'uosmsi Il'illll'ill'llll vll nml'lvm (lv ¡wn-m I'll(|lll'(‘(‘i(l(l. l’ul'u 1-\'il:u‘
|¡lll' sv HH'Zl'lill'illl nl ¡mh'u ¡mrlívulns «lv llit'l'l'fl. sv Iln'n vui
(¡mln «h- gnlpn-¡u' lu munu (ll'l mmm-rn (-nn unn nmzal «lv nm
(ll‘l'il _\' no ('01! un mul'lillu.
l’um ulnun-r unn mln-sim «¡lll' n-ln'usonlan'u hivn ul tór
mino ¡In-(lío «h- uuln nwn. sv lnnml'nll 10 21's. aproximada
nu-nlv ¡ln-I polvo gruvsu nhlvnítlo (-on ¡"l IIHH'ÍM'U_\‘sn- ¡mln-
¡"i2434-11 pmpm'vionvs (lv ¡3 ¡l I gramo q-n mmm-rn (ll' {lgulu
¡msm rwlucil'ln :1 ¡mlvn ¡inísimu l'Hu \'n7. pulw'l'ízmlus. sv so
mn-on las ¡nm-sims ¡nun!vniónnlnlns. husln (-unslum'ín (lv ¡n-so.
cn una l'siufu n 105-110' (7‘.\' sv ('01)St'l'\'¡ll'0ll un I'm-¡pimleIil'qllt'I-WS. llu‘l'lllt'iÍt'íllllt'llït‘ ¡'M'I'Hdus.
_c 43 _,
'l‘clnicndo (¡nc cn as nun-sïras conscrvmlas así. pndiura
variar la holnogcin-idad (lc las mismas. dchido a «¡nc las par
tículas mas pcsadas l'ncran al l'ondo, m- agilahan los frascos
cada vcz quo cra ncccsario cxïracr una cicrta canlidad paralas difcrcntcs opcracioncs analílicas.
Disg'regación de las rocas, mediante el carbonato sódico
Para cfcclnar csta opcracion ha_\'nna scric dc métodos «¡nc
sc cniplcan dcsdc hacc mucho ticnipo _\'otros (¡nc sc han pro
puesto cn los últimos años.
lil método dc disgrcgacion mas antiguo _\' gcncralincnlq
cniplcado, consistc cn fundir la roca pnlvcrizada con unuran cxccso (lc carbonato sódico o hicn con una niczcla (ll'
(¿sicy carbonato potásico: la ortoclasa., p. sc dcsconiponodc la signicntc niancra:
2K.»\l.\'i3()‘—j—-Ii.\'a._,(03:19; (US-PAL, ():,—f-«Ii.\':¡._,Sion-+5“):
Sc l'orina por lo tanto, cl silicalo alcalino _\‘los ÓdeOS o
carbonalos rcspcctivos dc las bases: al tratarlos con agua yacido clorhídrico, cstas últimas sc disucchn, inicntras sc sc
para la sílicc. (,‘on cstc método, (¡nc cs cl usado por nosotros.
cs ncccsario dclcrniinar a parto los alcalis.l’ara dctcrnlinar cl anhídrido silicico, cl hioxido dc tilano.
cl hióxido dc zirconio, cl óxido dc aluminio. oxido dc hicrro.
óxido dc niangancso, óxido dc calcio y óxido dc niagncsio. sc
lncsa una cantidad dc la roca como lll’lllOSindicado—(aproxi
madamentc nn graniol-¡v sc niczcla dcntro dc un crisol do
platino con scis \'(‘('I'S su poso dc carbonato sódico anhidro
¡'13, hacicndo uso dc nna cspatnlita dc platino. qllt' al final
(l) La lllll'("/:l dol carbonato sódico vinplcado. l'nó dctcrlninada anlcriornwnto. rcsnltando cxcmo dc anhídrido silícico. alúniina. hicrro. calcio_\' inagncsio.
sr litnpia ('on otro poro dr ('arhonato dq-sodio a lin (ll' cvilat'
pórdidas dt-l lllllll'l'ill.
lis prvl'crililt- (‘i uso drl (-arhonalo sódico al do la ¡nom-la
(ll' los dos (-arhonat0s (sodio _v potasio), pues la accion (lt'i
('arlmnato sódico solo vs mas intrusiva, por sor mas rlrvadosu punto (ll' l'usion.
lil crisol ('tll)iel'lo ('on su tapa. sr ralirnla prinu-ro con una
llanta puqut-ña (llll'illlll‘ unos dirz minutos _vdospuós SOlH'l‘la
llanta grandt- dq- tln nn-uhoro 'l'rrlu _vpor último ¡,1 a ¡A3hora
al S()])ll‘lt' hasta (-t-sacion completa «lvl (it'sln'l'llllllllll'lllU (lt'
anhídrido varlu’mico. os dvcir. ('ltando rl ataque lia_va (-on
«'lllído. St- t-alt-inan las parrdvs latt-ralvs (lt'l t-risol .v l: tapa
«lvl mismo. para .(lisgrogar las partículas arrojadas du 'antvla opvrarion.
('uando toda la niasa ostó rn rstado dr l'usión tranquila.
st- ¡la por ll‘l'llllllilllil la disgrt-gacion. sv tonia rl crisol (-on
unas pinzas dv puntas dv platino _val rtnpozar la solidifira
(-iún sc- introduce rl fondo drl (-risol rn agua l'ría. para l'arili
tar la separación dr la ntasa (lt' las [lill‘t'tll's dvl crisol. El pro
durto (il' la l'usión sv introduw vn un vaso dr prrripilarit'm.
Las pal'lt‘s aún adhvridas al crisol. so Sl'llill'flll con agua ua
ill’llll' _v un pot-o (lo ¡it-ido ('lOl'llídl'lH) diluido. rvunióndolas
l'UIl c-l rosto (ll'i producto.
Anhídridido silícico
l’ara St'lnll'íll' la sílico _vdisolver las bases, sv agrega unos
tit) 1-. c. dr acido clorhídrico concentrado, (-uln'iondo vl I'm-i
pivnlt' ron un vidrio (lt' rrloj _vsr calienta. revolviendo dr
vw, un cuando. hasta desaparición dr toda partícula dura.l).A t-sta ¡nana-ra las hast-s sv distu-lvvu mientras la SíllH‘ ('ll
parto st- sq-pal’a vn vopos _v t'll parto queda solublr. En pri-
sn-llt'izl (lt'l ntanganrso l'i produt-to (lo la t'usión os \'l'l'(l(‘ _v la
_.H_solución rosada; es necesario calentar en este caso hasta des
aparición del color rosa, lo que se obtiene más rápidamenteagregando algunas gotas de alcohol, el cual reduce el permanganato formado.
l’a'a insolubilizar la sílice se pasa el contenido del vasoen una cápsula grande de platino _vse evapora a sequedad,hasta que el residuo tenga solamente una coloración amarillo
pálido y no se note más el olor de ácido clorhídrico. Se deja
una hora mas la cápsula sobre el baño maría y despues deenl'riada se agrega unos diez e. c. de ácido clorhídrico concentrado. Después de unos quince minutos de contacto seagrega unos 100 c. c. de agua caliente manteniendo el todo
por unos quince minutos a baño maria. revolviendo de vez
en cuando. Se separa entonces Ia sílice por filtración _vse
lava repetidas veces con agua caliente hasta que una pequeñaparte. del líquido h'ltrado no de con el nitrato de plata ninguna reacción de cloro. El filtrado se evapora de nuevo asequedad, en la misma cápsula de platino siguiendo el mismo
procedimiento.Para mayor seguridad de que se insolubiliee toda la sílice.
se calienta el residuo seco durante un cuarto de hora en una
estufa dc aire entre llO y 120° (‘.
Tratando luego con ácido clorhídrico _\'agua quedan aun
pequeñísimas cantidades de sílice. que se recoge sobre uníiltro _\' la 'a perfectamente. Amhos filtros con la sílice se
introducen, aun húmedos, en una cápsula de platino _\' se
calcinan, primero sobre un mechero llunsen _v por último
al soplete por 5'10 minutos y hasta constancia de peso. conel fin de eliminar completamente el agua.
(‘omo la sílice así obtenida no puede conside'arse comple
tamente pura, por contener a veces vestigios de ácido titánico si la roca lo contnviere o de óxidos de aluminio v de
hierro, se agrega a la sílice. despues" de pesada. unas diez a
_..i,)_
quinm- gotas (lo acido sull'úl'ico diluido y Í) a ll) cc. (lo ácido
llum-hídrico químicanwnlv puro _\' sc pl'OCUdt‘a ovaporar ol
C()lll\'lll\i() (lv la cápsula (lv platino, put-sta soln'u un carton
(lv amianto _\' ('íllt’lllilllíl prinn-ramontv con llama pequeña,
lnasla eliminar todos los vapon-s (lc ¡icith sull'úl'ico. Al l'l'Sl
¡luo foi-mado por las impurezas, Sl‘ lc agrega unas parlículas
(iv l‘ill‘lmllillt)(lo amonio y so calicnla para eliminar complo
lunn-lih- cl acido sulfúrico, ¡num-mando paula!inamcnlv la
ll'llllll'l'ullll‘íl. lil ¡It-so (lc las impun-zas sv roslan (lc la silicoi-IH'Ullll'iltlilillll('l'lol'lllt'lllt'. La diferencia nos (la 41 anhídrido
,siÍÍrir'u puro.
Hierro, aluminio, titano, zirconio, manganeso y anhídridofosfórico
(Precipitación con el amoniaco)
lil líquido lllll'illlo (¡no resulta (lo la separacion (lo la Silifl',
sr ('Ull(f(’llll':lhasta l'(‘(lll('il'l() a unos 200 c0. aproximadann-n
11', sv llm'a a la vbullichin (-n nn vaso (lv pi'ot'ipilacióli. su ¡1-
lil'a íll‘l l'uvuo. so lo agrega 10 cc. (lv una solución com-on
¡rada (lv (-lorui'o amonioo, para h'lt'lll'l' vn lo posilllt‘ la mag
m-sia l‘ll solucion y (lv 5 a 10 (w. (lu ln'l'ÚXillO (lo llilll'Ógt‘lH)
('ll solucion al 7}fl} _\' lung sv procipila (son un ¡wau-ño ox
('l'SU(lo amoniaco liln'o (lv carbonato. pol'qlu- (lv lo contrario
¡na-vipilariu algo «lol oxido (lo calcio.
l‘il [Il'l'('i[)ilíl(l() golaïinmo i'ol'matlo. (‘l (-ual osta ('onsliluitlo
por alúmina. óxido (lv llit‘l'l'o . ¡ii-¡(lo titanioo. oxido (lo zii"
('ollio. lliÚXidfi (lv manganoso y acido i'osl'órim, ('gvnvral
mvnlv bajo l'orma (lv fosfato (lo aluminio). pudiendo (-on
h-nvr. advmas. algo (lo cal _\' (lo magnesia. so i'ocogt- sobrv
nn filll'o _\'sv lava (í a h‘ nst con agua hirviondo. lvnimnlo
_45_cuidado de revolver cada vez el preeipitado mediante lamisma agua que se proyecta por medio de una piseta.
(‘omo este precipitado encierra, por lo general, pequeñascantidades de calcio, magnesio y aun álcalis, es necesario re
disolverlo y volver a preeipitar. l’a'a esto. se introduce elfiltro con precipitado en el mismo vaso usado anteriormente,se le agregan de 3')a 10 cc. de ácido clorhídrico concentrado
_\'se calienta hasta que el precipitado se haya disuelto com
pletamente y que el papel sea reducido a papilla. Entonces.y sin separar las partículas del filtro, se vuelve a precipitaren caliente con amoniaco. algo de cloruro de amonio _valgu
nos c.c. de peróxido de hidrógeno. Se mantiene algunos mi
nutos a la ebullición, a tin de que el aluminato de magnesio
que pudiera haber. se descomponga. teniendo cuidado que
siempre haya un pequeño exceso (le amoniaco, porque de locontrario habría disociación del cloruro amónico v una partedel precipitado se disolvería.
Se filtra _vlava perfectamente el precipitado. Aun húmedo
se lleva en la misma cápsula de platino que contiene el re
siduo de la e "aporación de la sílice y se calcina, evitando deelevar mucho la temperatura, porque de lo contrario seríadificil de disolver los óxidos. más adelante.
El residuo de la calcinación no forma granos .duros, sino
que está constituido por un polvo pardo extremadamente fino,debido a las partículas (le papel de filtro que envolvían elprecipitado, consigniéndose de tal manera atacar mas tarde.con suma facilidad el residuo eon el hidrato sódieo. (Vease
más adelante).El precipitado puede ahora contener alúmina. óxido fórri'
eo, óxido salino (le manganeso. bióxido de titano _v l)ióxido
de zirconio, ademas alúmina, óxido fórrico. oxido de calcioy óxido (le magnesio, combinados al ácido fosfórico.
Siendo las rocas analizadas muy pobres en fosfatos, puede
_ 47
l!‘.('('l'.\('vaso omiso «lol acido l'osl'ói‘ico un la separación dc los
óxidos Illll' sq- \'a a n-i'i-a'luai'.
Separación de los óxidos precipitados con amoniaco
(Fusión con hidrato sódico)
l’ara la si-¡mi'acióu su l'undou los óxidos (ton liidralo sódico
¡»urisinnn cn crisol o cápsula dn- [llillilz t-xli'ayondo con agua
(¡ui-dan iusolul)I(-s. l’i óxido «lo him-ro _\' l'l hióxido dq- lilano
klliljo l'ol'nla dv nu-lalilalialo sódicul. ol liióxido dq- Zil'HHIÍU.
óxido salino dv ¡nanganosm óxido dn- ('illl'il) _\'óxido (lo inag
lu'sio, inivuli'as vl óxido dq-alulninio y cl auliidi'ido l'osl'i'n-ico.
('oluliiuados al sodio. (lll(‘(lilll solulilos.
,le ¡u'i-l'i-i'ilili- vslt- ulÓiodo al «lol li'alainii-ulo (-ou liidi'alo
sódon o polásit-o vn sollu-imu-s acuosas, puos con la l'usióu
M‘ (ll)lil'll('ll resultados Iuojoros _\' adouias no vs lll'(',('Sill'iUl'HliSlllVl'l' los óxidos con ácido ('l()l'lli(ll'i('o.
lil rosiduo l)lll\'('l'lll('lll() dv los óxidos, ()l)l('lll(l() do la ina
Iu-i-a indivada. so lllll'Olllll‘t' un un crisol do plata (ii‘ unos 4
a 5 conlinwli'os (lt' diánu-iro _\'sv lo rooulu'v con 4 a li gramos
(ll' liidl'aio sódivo lilu'o do llit'l'l't). preparado ¡lol sódio nun
lalico. Su ('alivnla ])I'Ílll(‘l’()suavonu'uio, pa 'a ('lilllillall' la llll
lnodad _\'vl agua ¡n'mlut'ida por la i'm-avvil'ui.luvgo sc aunwnla
la loiupc-i-alura _\'sv lllillllit'llt' al rojo por unos diez minutos.
agitando (lo voz on vuando (-on cuidado. para quo todas las
¡nai-liculas (it‘l ])I'1'('ll)ll¡l(l0 sul'l'an la art-ión (ll'l alaquv.
l)¡-spuós ¡lol vnl'l'iaiuivnlo so lleva (‘l (-i'isol a una cápsula
do ¡ml'm‘lt'llil vu la vual su ponc- agua ('ílllt'llli' _\'so hace disol
\'l'l' n-Iproducto ¡lo la fusión.
Los úllilnos \'I‘<li|_'ios (lt‘ óxido (lo him-ro lllll' I|ll('(lilll adho
ridos al crisol ¡lo plata. sv disuvlvou un un poco dv acido
('lnl'lliill'iW) diluido _\' sv añadon al liquido alvaliuo dt- la vap
_4b’_
sula de porcelana. En el caso de existir en el líquido com
puestos oxidados solubles de mauganeso, como manganatosy permanganatos, se hacen insolubles, al estado de bióxido
de manganeso, agregando algunos ce. de peróxido de. hidrógeno y calentando a baño maría.
Todo el óxido de hierro _vde manganeso se depositan en
el fondo en forma d_eprecipitado pardo oscuro y se puedenfiltrar fácilmente. Después de calentar por un cuarto de. horase filtra el líquido alcalino superior a través de un filtrogrande de 15 centímetros de diámetro. se lava repetidas veces el precipitado con agua hirviendo y se filtra por decantación: por último se vierte también el precipitado sobre elfiltro _\' se lava con agua caliente. Con el filtrado, Líquido
(lÍt'flÍÜHIA, se procederá como se indicará más adelante.
Hierro, manganeso, titano y zirconio
El óxido de hierro, etc., que queda sobre el filtro, retienebastante cantidad de álcalis _vpor lo tanto, si se calcinara,se obtendría un peso demasiado elevado. Por lo tanto se vuelve a disolver el precipitado con ácido clorhídrico diluido ycaliente sobre el mismo filtro. Generalmente queda insolubleun poeo de cloruro de plata, (proeedente del erisol de plata).el que se elimina por filtración. En el liquido filtrado se agrega un exceso de amoniaco y algunos cc. de peróxido de hidrógeno, para obtener completa precipitación del manganeso. Es indispensable un exceso de amoniaco para disolverel resto de cloruro de plata el cual, como se sabe, es algo
soluble en eloruro férrico. Para obtener despuós de la caleinación el óxido de hierro en forum pulverulenta fina, es
eonveniente agregar antes de la filtración un poco de papelde filtro. reducido a papilla previamente por agitación fuertecon agua. De este modo se obtiene. además, una filtraciónmás rapida _\'es más fácil el lavado del precipitado.
_49_Ñ! ¡nm (-l ¡um-ipilu-lo von “gun caliculu hasta «¡lu- uuu
l-orcion (lvl filtrado, üt‘illlliíltiíl con ¡it-ido nítrico, no uh- más
run-cion ¡lo cloro. Si no sr q-liluiuaran complc-laum-m1- 10s
(-loruros. «lurunh- lu culvimwin'm Sr obtendría, por «loblv dus
colnposiciou. ('lol'lll'o l'órrivo \'ol¡i|i|. I'll filtro (-on ol prvoipi‘
liulo sv inlrodlu-v húmwlo uuu, (-n (crisol (ll' plulino, sv inci
nuru _\' sv (-ulcinn ul rojo n-l l'l'sidlln l'ormzulo por óxido ¡"(-rri
co. oxido siililio dv inungauwso. Iiioxinlo (lv lilnno _\' Dióxido
«lv zirwmio. lilh-go sv ¡un-sn.
El filtrado último ohh-nido. w ¡u-iduln von ¡ii-ido ¡uf-tivo.
SU 1'IIlll'I'lIH'il _\' _\'.- invvsliuu «'I mln-io con oxululu ¡mionico _\'
¡'Il I'i Iiill'nlin ¡lv (61". n'i lllílglla'siu run fosfato N'Kiil-n _\' ¡Illin
níut-o. En c-I «uso ¡la ohtvlwr pra-vipitmlos. sv sign-«¿nn c-stos,
más turclv. n los prvvipilanlos prim-¡palos d.- oxululo mili-¡vo
_\' th- l'osfnlo-umónico-nmgmïsivo. l'l'sth'Ii\'Hlll!'llïl'.
_\'i las l'0(’¡l.\'comia-non ávido tilánico _\' oxido dv zirt-onio,
(«los sv l'lH'lli‘llïl'illl con c-I oxido (lv hivrro. bajo l'ormai «le
suln-s Sóllil'ils insoluhlq-s. l'ornuulus «¡uranio la l'usion ('on ol
hidrqu sfuliq-o. _\' han sido. por lo lnnto. pri-vipilmlns mwwnm-nw Min ¡nnuním-o Imjo lu forma (lo óxidos hidralados.
Separación del titano, hierro y manganeso, en ausencia delzirconio '
('omn un ninguna dq- 11h I‘m'sh 4"“¡(“Hdils por nosotros. Im
sido consumida lu prom-noia «lvl zirconio y si lu dvl Iítuno.
¡minos ¡Hiopliulo vl Sigllit-llh- ¡u‘m-n-dilnivmo para lu separa
rion ¡lvl liivrro. mungaln-so y líhlno.
El i-c-siduo «iv illx' óxidos. posado. sv mom-lu n-n ri mismo
crisol (-on 2D n-m-s. aproxinlmlnIm-mv. su poso (lo sull'ailo
{witlo ¡lv pomsio. ])l'l'\'i¡lllll'll|l' so-mlo _\' fundido. _\' su ('ulm
q-i 1o<lo will oli-¡l (-upitn ¡lvl unsmo. Sn Inpn liga-ruuwnh- _\' su
('¡llic'nïal .l.’-l.iluu-m.- priIm-ro. :¡umvntulnln ¡mula!innmonh- lu
—:')o—
temperatura y manteniendo por algún tiempo al estado defusión tranquila al rojo sombra, evitando una temperaturae.\'cesi\'a, que descontpondría el bisnlt'ato de potasio.
A fin de que el anllidrido sulfúrico contenido en este últi
mo, pueda actuar en forma disolvente sobre el óxido de hierro, es.neeesario que la fusión se efectúe lo mas lentamenteposible; generalmente dura de 1 a 2 lloras.
(‘uando el contenido sea claro. se retira del fuego. I’or ae
ción del bisulfato fundido, _\' del respectivo pirosnlt'ato quese forma, se obtienen los sult'atos de hierro. inanganeso _\'tita
no. solubles en agua.
L'na vez enfriado, se lle\'a el crisol a un vaso de precipita
ción _\'se trata con agua fría. (‘uando el producto de la fusión
se haya disuelto, lo que generalmente tiene lugar al día si
guiente, se lava el el'isol _\'su tapa con agua, y se filtra la so
lución si tiene algún residuo. Si este es blanco. puede ser
sílice procedente de los recipientes _\'no hay que tenerlo encuenta. Para convencerse que sea sílice, se evapora con acido
fluorhídrieo _\'algunas gotas de acido sulfúrico. Si el residuoes coloreado , se seca y se vuelve a fundir con bisulfato de
potasio, procediendo conto antes.
Acido titáníco
Determinación colorimétrica (t)
En la solución obtenida se puede preeipitar por ebullicióncuantitativamente el ácido titanico bajo forma de ’l'i()._,,o bien
se puede determinar eolorinletrieamente. Nosotros. en vista(le las muy pequeñas cantidades de titano contenidas en las
(l) Según .-\. “"IflaJ-IR: lleriellte der Deutsellen (lesllsellat't 1.2592(IsS'Z).
_ __
i-uvas analizmlas, IIvnms svgnido vl invlndo volm'iinvlrivn, ¡luv
sv basa sobrv la mayor n mvnm' intvnsidad dv la volnravión
amarillo-anal'anjanla. «¡nv ¡n'm'nva vl pvróxido dv hidrógvno
vn nna solución avidnlada dv acido titanivn. y (¡llt' su dvhv a
lil fullllilt'ióll dv Ti“?La intvnsidad dv la volm'avión vs prnpnrviunal al vontvnido
vn ¡ividn titanivo. l‘In pi-vsvnvia dv vronm. vanadio _\' inulib
dvim. vl método no vs vxavm. pllvs vstns vnvrpos dan talnlnivn
l'vavvionvs vnlorvadas von vl agua oxigvnada.
I'In nnvslru vaso vl método vs pvi't'vvtalnvntv aplivahlv. dada.la ansvnvia dv vsos vlvinvnlos.
lil hivrru vn peqnvñas vantidadvs no inflnyv, para vantida'dvs vivvadas sv vt'vvtúa una cni'i'vvvión soln'v la vit'ra ()l)ll'lli(líl
para v! títann, La avviún vnlm'antv dv 1).] grs. dv svsqnióxido
dv snlllvitin snlt'l'n'iva al Í) Í}. (-(n'i'vslmndv hivl'ru vn HH) v. <.
¡Iv “¡wnas a grs. 0.00023 dv 'I‘i()._.,vs dvvil'. «¡nv pnvdv dvsprvvial'sv vn nnvstI-I) vaso.
I’ara v\'il¡n‘ «¡nv vn la sulnvión analizada sv t'm'inv ávido
invtalitanivn. (¡nv no vs volnl'vadn por v] pvróxidn dv hidró
gvno 11‘. vs nvvvsario ||ll(’ vontvnga ¡mr lo ¡nvnqs 5 'i dv.ávido snlt'l'n'ivo.
(‘mnn líquido (lv vnnipai'aviún. sirvv una sulnvión dv ávido
titanivn dv vnnvvntl'avión vonnvida. Sv tmna vnn vslv 0|)jvtny
Üfitltliï‘g's. dv Illlntitallatn dv IltlïilSiU. i\'-_n']‘ii“.;.(x'nl'l't-.\|Inll
divnlv a 0.2 ur. dv ¡l'i()._.r. ¡n'vviann-ntv i'vvrislalizmlu _\'svvadu
a 107)" hasta vonstanvia dv pvsn, sv intrmlnvvn vn un crisol dv
platino, sv vvapm'a l'vpvtidas \'vvvs vun :ividn snlt'úrivn von
vvnti'ado. sv agl'vga illvgo algunos grs. dv hisnlt'alo dv pota
sio _\'sv valivnta por Innvlm tivnipo al rojo smnln'a. hasta obtvnvi' nna t'nsión clara. [Ína \'v7. frío. sv disnvlvv vl contenido
dvl vI-isnl vn agua t'i'ía. y la snlnvión sv introdnvv vn nn ha
Bulle(l\ “ll,l.I-'.IIR.\.\'l). .N'mm ¡u‘im'ípltn‘ 11ml mrHituIs of I'm'k "¡luli/x 'tin ut' l'nitvd Statvs (¡vulngival Survey. lTli. p. líh‘,
_5g_loucito al'orado de 200 e.c., sc agrega de b' a b’ c.c de acido
sulfúrico concentrado _\'se completa con agua hasta la lineaque marea 200.
Cada e.c. de esta solución contiene 0.001 gr. de 'l‘i()._..
Para cada ensayo se ponen 10 e.c. de esta solución en un
haloncito aforado de 100 e.c., se agregan algunos e.c. de solueióu al 3 72 de peróxido de hidrógeno puro. se completa
hasta la línea _\'agita bien. l)e esta solución tipo, cada e.c. corresponde a 0.0001 gr. de 'l‘i0._..
' l’ara efectuar el dosaje eolorimetrieo, se agrega a la solución obtenida anteriormente de la fusión con el bisulfato de
potasio, algunos e.e. de peróxido de hidrógeno, hasta tantono se observe mas aumento de coloración. Se lleva dicha solu
ción a un balón aforado de 250 o 500 e.c., según la intensidad
de color y se agrega tanto acido sulfúrico como sea necesario,para obtener una solución al 5 72, se completa con agua y se
agita. La intensidad de eolor de la solución así obtenida, secompara con la del tipo prepa 'ado, sirviéudos19 para el casode uno de los tantos colorímetros adecuados al efecto. Nos
otros hemos empleado el de l)ul)osq. Por medio de uu simplecálculo, se obtendrá directamente el porcentaje de 'l‘i()._,.enla roca estudiada.
Determinación del manganeso
(Joneluida Ia determinación anterior, se reune la soluciónanalizada. contenida en el cilindro del eolorimetro, al resto
contenido en el balón, _\'se le pasa a un vaso grande de .lena,
se neut'aliza casi todo el ácido mediante amoniaco, _\' al lí
1¡lll(l0aun ligeramente ácido se añaden de 20 a 40 e.c. (le una
solución al 10 34 _\' filtrada de persult'ato de. amonio _\' se ea
lienta por varias horas al baño maria. 'l‘odo el maugaueso se
separa así bajo forma de superoxhid 'ato y después de dep0‘
hÍIJHÍU .\|- ¡uunwiv-rm-ugrr wlbw un Iillru. El lillrmlu mmiq-unsulmm'uh- 1'] llivl'l'u.
J-Il mungum-m ¡u'wipiludu nu m. \iu ¡'llllüll‘gll. mm]flvmlm-ntc
pum, sino «¡no «'I'lllÍl-Ht' sin-mln-v algo do hin-rro _\' "dc-¡mis un
pum ¡lu ávido 1i1úuim; pana-lm-pnrurlns hemos llsmlu q-l método
:ll ¡nm-mln.
So (lislu-Iw (-l poquvñn ¡»rw-¡pilmln mn {lt-¡(lu (-Iurhídriuo vn
“(‘lltl' _\'muu-nlrmln. sulm- n-l mismo filtro. sv lillrn un un vas“
(lv pl'r-r-ipitm-h'nn (lo 1mm 21m «y. ¡lv r-upul-idml. y .w :lgrvgn en
frío Iunïal Soluriuïu «liluíqln ¡lv hi-lrntn su'nlivo puro. hasta ohh-
Iwr uuu “¡mln-sn-nviu [H'I'lllhllv'llh‘. Sr vliminu “tu 1-0“ un
pum ¡iv fluida u-lul‘hí‘lriv'fl diluidti. sn- ugzrn-gun 1-2 L'I'. 4L- aw
Éutn ¡«uN-“iva. sv -lílu_\'n- wm 30 u 1|)“ 124-. clo- :¡L'uu hirvin-ndn.
.sn-hiv-I'w ulguw-s minutos. Sr filtra imnmlian:unvnh- .\- w hn'u
o! ¡Il‘m'ipílnlln .In- hith'ulu {(-I'rim mn "gun u-ulinmv.
Jin r] fihl'miu sv [il'l't'illiïil v] mungnm-sn lmjn forman ¡lo hifi
Xidn ¡mr un prnlnuumln (-ulvuhnnin-mn al Iun'm maría. (-nn
nulnníau-n _\' solución «lv ¡wrsuh'uln :lnu'mivo. Se h'llrn. sv lnvu
¡u-rfi-vl¡um-¡Ill- ol ¡nw-ipilmlo. sv invilwm _\' (-nlcinu ¡ll uil't- _\'
sv ¡num Imjn forum (lv Úxinln snlinn ¡lv mungmwsu ICNn-I ¡má
lisis. sv valvula t-nnm _\IIIH. Inuhiplivumln a-l ¡wsu “Im-nido
pnl-01’30].Lu suluriúll 41v] I‘mítluu «'ll {lt-ido clorhídrico onlivllh'. Hu
ch-ln- «lm- «un sulI'm-iunm-u ¡lv pulusío. más quv unn valoran
ción nin-nus mami": «lc ln l'nllïl'ill'ill vI qungum-m «ontondrá
:H'III |I:|>!::l:1v ¡lic-I'm _\‘ sn-rá In-m-san'ín ¡wm-tir ¡mln la opa-ru
(tión.
Hierro
I'In l‘I IilII'udn áciuln prim-illa]. (Ivspuós «lo sepm'mln o] man
gnnvsu _\' «h-spuós (lo vnnvvllll‘nl' vl líquido. su prw-ipítu 'I-l hi0
rm (-nn :unnnínr-n, _\' so nah-inn junto con o] hid "nm obtenido
cn la-scpal'ación con cl mangancso mcdiantc cl método al
acctato, y sc posa como Fc._.()3.('asi con Ia misma cxactitud sc ohticnc la cantidad dcl
scsquióxido dc hicrro. dc la suma dc hicrro. mangancso _\'títano, por difcrcncia.
'l‘amhión. como vcrcmos mas adclantc. pncdc dctcrminarsc
cl hicrro \'0llllnctl'icamcntc con pcrmanganato potásico. dc"
pnós dc rcdncir la solución con ácido sulfhídrico.
Alúmina y ácido fosfórico
El filtrado alcalino-.-\-. ohtcnido dcspués dc la fusión con
hidrato sódico. _\' (¡lic conticnc ademas dc alúmina _\' ácidofosfórico. también rastros dc ácido silícico disnclto. sc acidnla
con acido clorhídrico. sc cvapo-a a scqncdad _\' sc dctcrmina
como antcs, la silicc scparada: su poso sc agrcga al dc lacantidad principal. En cl filtrado sc precipita con amoniacocn cxccso, cn calicntc y después dc adición dc cloruro amónico, la alúmina bajo forma dc hidrato dc aluminio y cl ácidot'osfórico al cstado dc fosfato dc aluminio. (‘omo la alúmina
ticnc cl inconvenicntc (lc ar 'astrar consigo salcs alcalinas, cs
ncccsario también aquí, rcpctir la prccipitación. El lavajcdchc ct'cctnarSc hasta la dcsaparición dc todo cloro. pncscomo cn cl caso del óxido fórrico, al ser incinerado, la ah'nni‘
na podría formar clOl‘lll'Odc aluminio. volatil.
Bicn lavado cl precipitado _\' no del todo scco. sc incineray sc calienta al soplctc por unos cinco minutos, hasta constancia dc peso.
La alúmina calcinada absorhc cn la balanza rápidamenteagua, y puede obscr 'arsc durantc la pesada nn aumcnto depcso; cs convenientc por lo tanto, determinar aproximadamente sn poso, hasta el milígramo. luch calcinarlo algunosminutos y volver a posarlo rapidamentc.
Acido fosfórico
l’ara dvlorminar (-1acido fosfórico, so inll'oducv cl I't'sídllo
quo acabanms (lo pt-sal', vn un vaso (ll' 100 (2.o.(le capacidad
y su Ilil'l'\'L‘por unos 15 minulos con 10 0.o. do ácido níll'ico
(lilllítlo ¡1:2'. I‘Ïl l'osl'aïo (lo aluminio so (lislu'h'o completallh'llïv.
l’ara pra-cipílar vI acido fosfórico. sl' agrega sin previa
fillrat-ión, unos ‘_’()(no. (lo una solucion (lv lIlUlilHIillO (lo amn
nio (L1), _\' su calienta ('l líquido suavvnn-nlv (hu-anto media
hora a baño maría. lÏna voz «lt-posiïado ol procipilado, sc
filtra solm- un filtro (lohlv _\'sv lava ol pn-cipilado n-polidas
vom-s (-on solllcion (“lllídil k2), (lo molílnlato alnónico. lluogo
St' (lisuoln- ol prw'ipiïíldo 1-011amoniaco. solm- n-l mismo fillro.
_\ sq- I'Q'COjl'(-l filll'illlfl vn 0| mismo vaso «¡lu- ha sorvido para
¡»l-wipilal'lo. para «¡m-m-Iamoníaoo (lism-lva las partículas del
¡n-m-ipilallo aun atllwn-nlvs al vidrio. Luvgo su filh'a todo
soln'v ('l mismo filtro. rwogimulo ol líquido vn otro vaso do
¡n-m-ipilelcit')n: so agn-ga {lt-¡(lo í'l()l'llí(h'i('0 vom-vn! "ado hasta
qm- (-I procipilado amarillo «¡m- so va formando sv disuelvasolo ('oll dificultad. No vm-Ivu a alcalinizar fuvrlonu-nto con
amoniaco _\' una voy. frío so pl'vcípita ol ácido fosfórico (-on
un poro (h- mixtura magnosiana (SH. al estado (lo fosfalo
anu'mico magnósico.
Duspuós ¡lo unas horas (lo roposo sv rwogo l'l pl'wipilatltí
solm- un filtro. sv lava con amoniaco al 2M; ‘áí. hasta (¡lun
l ’arn's igualvs (lv solucion «lo molilnlaro mnonivo al 15 0., _\-deNQ“. d. «l. I. 2.
"2 NIIp. (¡(1la sol. vom'ontrada aulm'ior. ('on 20 p .\'();;H. d. |.'¿ _\'1”” p. «loagua.
1-! Sol. :m gr. .\|,I.';l'|._.Mis“ Tll gr. .\'H¡('l. vn 650 r, v. “.30. masNll¿;. al 10"“. hasta |00|! ¡'. 1'.
__.')6__
4! filtrado acidulado con acido nítrico no dé mas la reacción del
cloro. Se seca a 90 grados y se caleina primeramente con lla
ma pequeña y por último al rojo. Si el residuo de la ca'lcina
cion Mggl)._,()-. no es bien blanco, Se lo lnnnedece con unas
gotas de ácido nítrico concentrado, se elimina este con cuidado, y se ealcina hasta constancia de peso. lil peso del pirofosfato obtenido, nos dai, multiplicado por 0.6376, la cantidadde anhídrido fosfórico. Substrayendo esta cantidad de la
suma. encontrada anteriormente de .-U._,03mas AIPU.1 se
obtiene el peso de la :\l._,(')3pura.
Calcio
Los fi'ltrados reunidos del óxido férrico, allimina, etc., quecontienen solamente calcio _\' magnesio, se acidulan lige'a
mente con ácido acético _\'se evaporan reduciéndolos a peque
ño volumen, _\' a la ebullición se precipita con 15 a 20 c.c. de-una solución concenl 'ada e hirviendo. de oxalato de amonio.
Se observa si todo el calcio ha sido precipitado. agregando
una gota (le oxalalo amónico al liquido superior. Si así hasucedido. se deja enfriar y se filtra, despues de doce horasde reposo. Se decanta el líquido claro y se la\'a varias vecesel precipitado con agua caliente en el mismo vaso, _\' recién
entonces se le recoge sobre el filtro. Se redisnelve el precipitado en ácido clorhídrico caliente, porque si se pesa 'a después de la primera precipitación, se obtendría una cantidad(‘X('('Si\'íl,por tener el.0xalat0 de calcio, la propiedad de ence
rrar sales extrañas. Solamente despues de la segunda precipitación Se obtiene libre dc alealis. La solución clorhídrica
del oxalato cálcico; se recoge en el mismo vaso que sirvió
para la primera precipitación. El filtrado ácido se, lle 'a a laebullición. se agregan otros 5 a 10 e.c. de solución (le oxalato
amónieo _\' se precipita el calcio por adición de amoniaco ca
iicnïc. i’ara c\'ilar ¡luc cl rccipicnlc >ca atacado por cl amoniaco
calicntc durantc cl ticmpo quc 81'dcja rcposar cl líquido. sc aci
dula cl líquido ligcramcntc con ácido acético. l)CS])llÓsdc 4 a
li lloras, sc pucdc filtrar cl oxalalo calcico. _\'dcspucs dc la
varsc l)lcl| con agua calicntc. aún húmcdo. sc incincra cn cap
sula dc plalino _\' sc calcina al soplclc hasta constancia dc
puso, 5'4- olHicnc asi cl oxido dc calcio y sc, pcsa como tal.
llla_\' ¡plc agrcgar a ('ill‘. cl ('a() ()l)l('lll(l() «ch lllll'iHll) (lclhim-To
Magnesio
l‘In lux- lillrados dc las prccípilacioncs dcl calcio. sc sopal'u
cl magncsio mcdiantc cl fosfan dc sodio. al cstado dc l'osl'alo
amonico magncsicu. .‘lgNlhl’Ul. 4ll._,(). _\' sc posa al t'Stildu
(lc pirol'osl'alo dc luzlgllcs'lo .\l¿_r._.l’._,ll;.
Ann-s dc la prccipilacion cs convcnicntc conccnlrar mc(lianlc c\'a¡mraci¡'m. los lilírados pn-viamcnlc acidulados conun poco dc acido clorhídrico. I
.\| líquido acido cnl'riado sc agrcga priIm-ramcnlc l'osl'alosódico _\' ¡ucgo, rc\'ol\'icndo cncrgicamcnlc con una varilla
dc vidrio, un c.\'ccso dc amoniaco, (l Il llt‘l volumcnl. L'na
\'c7, dcposilado cl prccipitado, sc compruclm por adición (lcalgunas gotas dc l'osl'alo sódico. si toda la magncsia lla Sido
prccipilada. dc lo contrario sc agrcga mas l'osl'alo sódico _\'sc
dcja dcposilar algunas lloras. Sc fillra _\' la\'a cl prccipitado
unas cuantas \'cccs con amoniaco diluido (2 1/5 ‘¿il, _\' soln‘ccl mismo fillro sc \'ucl\'c a disochr cn acido clorhídrico.
Hu Ia\'a cl filtro. sc agrcga a la solucion un p0co dc cloruro
amonico _\'algunas gotas (lc fosfato sódico _\' sc rcprccipita cl
Elmgllosio agrcgando I il dcl volumcn dc amoniaco al 10 "í.
llum-puésdc cuaïro horas pucdc filtrarSc: prímcro sc filtra cl
líquido claro. _\'luch cl precipitado. lavado ya algunas veccs
con amoniaco diluido ¡li " 1: ' . _\'i- ('Ulll‘ill_\'(‘hu'umlo mn
¡Igllíl unmniuvul huslu l‘iilllilliH'iÚH vmnpit-lu (h' vloruros. So
M'l'il cl l)l'l'(’i])iiil(l0 _\'Sl'lml'íl lo ¡mjor posihlo (il'l Íiill'U (-n una
l-upsulilii (lr lHIl'H'lilllil. sv ilH‘illl‘l'il ¡i ¡mrlv vn una espiral (h.
lliiliillh, I'l'(‘,1l{_{i('llli()his cvnizns ¡lvl mismo on un crisoliln (lo
ptll‘Cl'iilllil lurmln.
_\'o l'('lllll' con ('Siils ul pru-ipihuh) principal. sv l'Iilllillil con
(’lliliiHiU (-l unmníeu-o. lili-go sv (’¡lii1‘llïil más flloi'tv _\' por últi
mo uhsoplcll'. hasta ohh-“vr un l'l’<ilill()hicn hhmco. Si (¡Irwin
gris. sv ln Inum-nlw-n von un poco (h- ;ivialo nítrico concvnh'n
«In. sv t-limillu ('SH' con pri-vulu'iúii. y so ('iliCillíl (h- num'n.
JC] l't‘SidllU. Álggl’fih. sv ¡H'SZL_\' nlultiplivaulo por 0.21602.
nos (hi hi ('¡llllillálll (lv óxido (lo ningun-sin.
Determinación de los álcalis
Disgregación con cloruro amónico y carbonato cálcico, según
Lawrence Smith
“l' los (lit'vn-nlos ¡nf-todos uinplvmlos para cl (losujv (lv los
úlculis. humos l‘Il'gitlfl 1-](lv Lawrvliu- Smith (H. (-I (-luil ¡uh
nuis 1h- svl' sonr-illo _\' rápido. tit'lli’ hi \'('ntilj;l (lv quo lmh) UI
maigm-sio se st-pm'u ul vshuln insoluhlo. conjum¡unontv wm
his ¡lvniás ¡nm-s _\' l'l ávido silícico. (¡lH'llíIlHin sohimcnh- los
úlmilis. snluhh-s vn "gun.
('misish- ¡»n ('alvntan' primvi'u mari-himno .\' luego n ¡illa
Ii'lllpt'l'üllll’íl. hi mm pulrm-izmhi _\'nu-zchuhi con llll gram ox
c-vso (lo vnrlmnnlu yáh-iro. ¡l(]i(‘i()l1¡l(l0 dv un poco (lo (-Ioruru
mnónioo.
(l) .\m. .Iourn. of SI-iqu-v. '_’«lserios, rol. I.. p. 269; (IST!) _\' Animlonnlcr ('homiv ¡un! l'hnrmm-io IS!) p. "'.’ (1‘71).
llc aqui uu cjcuiplo «lc como sc prmlucc la I'caccit'vu:
-_’¡(Aixam li (,'al'()¿; 2 .\'l[4(.‘l:.:li casan; «u:o._,_i—.-\l._,o_.l
+ 2 lil‘l -Ï—2 Nllu Hill . ¡ltlclnas sc l'm‘luacloruro (lo cal
vln _\' ÓXÍLlu (lc calcio.
llc la cxll'accu'nu acuosa (lcl produclo (lcl alaquc, (lcspuós
(lc climiuado cl calcio iucdiautc carbonato auióuico. pasado
a! csla'do mlulnlc (llu'autc la rcaccióu. _\' volatilizacióu (lc las
Mill-s auiouim-alcs. sc ohlicucu cXclusivauu-utc los álcalis, al('Slílllll (lc clol'lll‘os.
l-Il clol'lll'o aluóuico. como también cl carlmualo calcico ('lll
¡:ln‘arlus‘cu la tlisgrcgaciou. licucu quc scl'. como cs ualul'al.
(lc la Iua_\'o|' ¡run-7.a posiblc.
l’al'a cl ¡losajc 51'loma uu-(lio gr. (lc roca finalluculc puch
J'izmla _\'sc un-zcla Ínlllualuclllc cu uiorlcro (lc agala con igual
(‘illlllllilll (lc cloruro aiuouico: lllcgo sc agi'cga trcs gr. _\' luc
«lio (lc cal'lioualo (lc calcio ¡uu'isiluo cu ¡wnlucñas poi'cioucs.
Iriluralulo ¡wl'l'cclaluclllc cada \'c7.. hasta ()l)ll‘ll('l' una uch
cla ¡wrl'cclamcutc liquogóIu-a. (¡uc sc iulrmlucc cu uu crisol
allo (lc plaIiIIo. Sc limpia cl morlcl'o cou Oll'O uu-(lio gr. ¡lc
('¡Il'llnllíllh calcico. «¡uc sc añadc «lcspuós al coulcuido (lclcrisol. i
l'Il crisol lapado sc calicula por uu cuai'lo (lc hora muy sua
\'cuiculc con una ¡wqucña llama Sllllïlllil a lulcua (lislaucia.
l'ua \'cz (ll‘SillHll'PCldOcl olor a aulouíaco. Sc calicula con uu
luccllcro (l()l)l(‘(lc liuuscu o mejor con un hucn lnccllel'o 'l‘c
clu. «¡uc sc «lcja actuar por 40 a .30 minutos.
l)cspu(-< (lo frío sc oblicuc por lo gcuc'al uua masa sculi
l'luulilla _\'coulraída ílll("(?()ll la mayor facilidad salc (lcl cri
sol. Sc iulrmlucc cu uua cápsula (lc platino _\'sc lc agregan (lc
lio a SOc.c. (lc agua. calculando a haño maría hasta quo lodo
sca I'(‘(lll('l(l() a uu polvo fino. Después (lc algunas horas Sl‘
fillI-a. priincro por (Icc,autaci(m y por último su lava con alum
«lamc agua hirvicudo hasta quo 'a no pascu cloruros. Si ol
ilÏilÍllll' hu \‘i(l() pvl'l'n-vln. 1'] ¡"vsixluu illll‘ (¡lll-du mlm- 1-1 “lll'n
(lclw (Iisuin-rsv l'll ácido clurhídrim diluido sin (ll'jill‘ puni
rulzzs nsvurus: th- lu mnlrurin vs “vn-murio n-lwtir lu mln-m('ÍÓJI.
JCI íillranlu, m-Irun] :ulomús ¡lv los vlnl'ums nlvulinm I'm-
Inaulus. 1'1Illlil'lll' ¡n-qul-ñus vunlidmlcs «lv vlm'ln'n válvivn «
Izidrum «¡ill-im. sv n'nliu-nlu u ¡u u-hullivifm cn un \':l.\'u ¡lv
-¡<-lu1,sv lu- iljll'l'gil illlllmíill'n y Iunln ('HHNHHIIU:nnúnit-u (mqu
son m-wsnrio. husln ¡[114-pl'l-vipiïv «nl'lmnulu dc (-ulviu. Sn- til
ll'n _\’sv \'ll('l\'l' :1 disnh'c-I' t‘l lnw-Ïpihuln lzn'mln. I‘ll i'm-¡(ln u-Inl'
hílll'il'l) diluido y utrn vw. sv n-l'l-cïúu ln pl'w-ipilut-ión mn ¡mm
llíiH'O .\' «'all'lmnmu :llm'ulit-n_ von v] uhjvïu «lv swpul'nl' lux IN'
r¡u¡-ñ:|.\' ('¡llllitlíltil's «lv ¡ïlt'zllis vnwrrmlm ¡mr nl vul'iwnuïn
(-úlvivn vn lu ¡n'inn-l'u ¡m-ripilm'íón.
lms Iilll'aulns ¡'c-lmidus sv (-unm-nïl'un, lll-vúnnlnlns :1 ¡w
Iíuvñn vnlumn-n. y un un ¡nu-«¡ul-ñn \':I.\'ÍIU w ¡lllil'ihllil ¡lv un
IHH’O(lo :llll()llí¡l1'0 y algunas guias (lv uxululn :IlllÚllil'n ('¡l
Iionlv. ¡mm vlimíunr ¡mln I'nslrn (lv (‘ill('¡(l,Si lu I'm-:1 ('Ulltit‘lll' uzul'l'v. w vln-nnll'nríu mmm .xull'niu u-un
nl ('ltll'UplilïillálÏU (lvjuntamente mn los «lururm :Ilvnlinm y
I’Ulnx‘h)Marín ¡“HHH-iliva [mr <ull'um «'nlim. l’nru n-limímn'
Iu< <ull'ulm. >1-ngI'I-gsl nnïvs (lv lu pn-vipituvh'ul «lvl «uh-in. :1 lu
sullu-ión (-lnl'hítli'it‘n l‘illit'llll'. ¡algunux- gutm (lv ulnrurn «ln Inul'íu:
sv (lí'jíl n-pnx'ur :Ilgún lit-mpu mnlunil-mlu villii'llïv. w ¡nlz-nlinizn
0| líquido mn :nnnním-o _\-(-nn un lnwn d.- ('ul'lmllnln (lv :mmniu
su ¡wm-¡pita 1-] 1'Xl'1’51)(lv bario. y rol-ión (lvspuf-x' w :lñmlv n-I
nxnlalln (lv amonio.
I'll líquido (-lzll'n (-ontionl- nhnru. :ulomús (lv las snqu ullmllin.vnlvs. l-leusivunwntv Ins u-lnrums :|I(-;Ililms.
“UspllÚS dv algunas horas so filtran. sv ]¡l\‘.'l hinn v] prat-¡pi
falda. y q- M'upm-n ol liltrmln vn unn «'ápx'ulu grumln- «lu plnlinn:
¡IS Sillí'N'(Iv :nnnnin vulvnlundn pl'inwl'n snhl'u- NL.sv (-liminun
«lv amianto _\'Int-gn n] rnjn smnln'n.
_61_I'll rmíníuu sv l'XII‘HL‘uuu algun y su IilIru lu solurión v-u uuu
Ibn-«¡uvñu“ipsum d.- plutiuu lamulu.
l’uru Irunxfm'mm' 1m vurlmnulos ¡Ilcillinns qlu- pudieran
llallwrsl- l'urnuulo. vn «lol-unn. ¡msm “gn-gar algunas gotas (lo.
{ll-ido l'IUI'IIi(l|'i1'II diluido: ¡lu-go sv ¡-\'up()l'2l u sl-qlu-(lnd. sv l'u
livmu nl rojo débil _\' ¡n-su. Sr uhlivm- así. q-l lOlill (lo los
I'ÍUl'lll'IN illt'nlillfls. I’Hl'u (ll'Íl'l'lllillill' svpnI'mlmnvnlv los (los clo
znvnim. w transforma vl pulusiu cn vlul‘OplillÍlliHOpulúsim y o!
xmlin w “Miu-nn. (lv unn munurn vxsn-ln. por «lil'orvln-iu.
Potasio
I’uru lu Irunsl'ornuu'ióu vn sulvs dnhlus dc platino .w "mu-gn
:2 ln salut-¡(In acuosa dc 1m q-lul'lll‘m. cu pvqlln'ñu u-ápsnln (l.
lutl‘vn'lllïlh llllu vunridmi IL- ('l'll'llI'U ¡Ililllllivm “lgl’ll'l.;).
¿Ilgn mayor 1 dn- ¡u Iu-t-q-szll'iupara Irunsíurnuu' u-l ¡“ml dv
los ('lnl‘lll'lh. ('¡llt'llliltlth vu «Iul'lll'o (lv sodio. que livlll- cl IH'MI
llmlm-ulnr Illa-nor. Lu ¡mw-lu .w n-\'¡l]ml'n u quumlml vn Imñu
mnríu. I'll I‘vsiduo frío sv 1mm mn 30 ¡-.(-.dl- ult-ulml absoluto
u 1'01] nlvuhul ¡m-lílim _\' I'('\'Ul\'ivll(l() (lo wz q-n uumulo. sc- «lvju
vn mm;th por una llora.l‘un n'xlq-ll'illíllllil'llïfl sv llisllvh'l' c-l cxku (lv ('Iol'lll'nplutí
ním y vl 1'|4)I'I)]Il:lïill:l¡n d.- Mnlin. (¡llmlumln insuluhln- ul l'lul'u
¡urïinulu ¡lv putada. lmjn l'urmu «lq-un pnlvu cristalino dv vulnr
nnml'íllu nm, Su- lv I'm-njv wlu'n- un ÍÏIII‘U .\' .w lo Iu'rn u'UII ¡I!
mhu] Lusm «¡11vmtv pílSn' im-ulnm. IC] filtro mn n-l ¡»I'vvipitmln
l SMI ¡¡_ n'l ¡um-v¡lo i‘m u'lornrrm ¡LNB-í" gn. «N Il('('l'\.'ll'in. va]<-=.¡'¡:u¡xln«Nim n'umn l'urmzulux‘ ïnl:lllll"llh' ¡mr ('lXa. st-gún ln. Drum-ión.L’(‘].\'u Hjl’H'L; yleI’XÏI‘L. '_’HH. ¡nn-u ¡lux nmlnïrulus l'an llÏ:una mulc'n'ulu ¡ln-“¿I’H'L 4010.7).ox ¡ll"'Íl‘ ¡mm 0.054031; l-lnrurus. HT:
, 41m}, 1|_u,‘..|u.|¡I‘.I_Ï¡:1Í)_H.'¡»Ill: .\ ; \ “_ “.131”. gn: Im]. lll “un”.¡
«nn-u |ln- 3 . l'. «lv- ¡mn .wluvifnu nln-n-lnrurn ¡nluïínirn :¡l -l "a.
_(52__
se seea a 90 grados y luego eon agua hirviendo, se disuelve
totalmente el eloroplatinato de potasio y se reeoje la solucionen el erisol. Se evapora a sequedad _\'seea a 135 grados hasta
eonstaneia de peso.
Multiplioado el peso de eloroplatinato potásico. K._.Pt('l,¡.por 0.3056, se obtiene el cloruro de potasio correspondiente _\'
por 0.1940, el óxido de potasio.
Sodio
El sodio se ealeula directamente por difereneia ti). sin lemor de ineurrir en error. pues pr0eediendo de la mam-ra in
dieada están exeluídas todas impurezas de ealeio. ete.
Agua. combinada y anhídrido carbónico
De los diferentes métodos empleados para el dosaje de estos
dos eompnestos, hemos elegido el metodo de Jannaseh (2).
que es el que más se presta para los easos en que dit-has
sustaneias sólo se eneuentran en pequeñísimas eantidades. _\'
también euand’ hay existeneia en las roeas de sustaneias oxidables.
('onsiste en ealentar la sustancia en un tuho de vidrio po
tásieo. en una eorriente de aire seeo .\' ahsoreión del agua _\'del
anhídrido earliónieo en los aparatos de absoreión eoneetados al
aparato: figura 3.El tuho potásico l), tiene 24 em. de largo y un aneho de 1 em..
teniendo a 10 em. de su horde una hola de paredes gruesas re
sistente al ealor. En la parte posterior entre tílplflltNde algodón
(l) Si para los (HIS-IOgr. de eloruros se encontraron p. ej, 0,0692 La;¡le eloro platinato potásico. estos rorresponden a 0.0|Zl37 gr. de K4):(¡.llL’ll gr. de KH: sustrayendo estos últimos de 0.0540 gr. de elorurostotales, quedan 0.0329 gr. .\'a(,‘|:0_0|746 gr. .\'a:o_ '
("2) DR. ¡’.\l'l. J.\.\'.\'.\.\'('H. (¡m'lrit'hIsmmlysr, ¡904. p. 20.
4._.
. .::
. _::y.—
u" y Á‘ I . .i.- 1.1.¡ïu.\¡.í.. _\ .>|1‘¡_\i-iuHL: ,h-‘¡W ..'¡ Ill' ¡ILE'LW I_.....
'ï" ¡tiumm ¡í «¡.Im'iu z: EI'I'III'I' u-l :IAIII'I'I'. "mr... - v. 1.4: ¡mn-
"un: 15-: ini“ v'xïú --<In ¡mula «'¡IH HH Illln'n .‘n|ml'.'¡'w ww:
¡ÏUI' «Íl' ilil'l'. I'lll'lllíllill INII' In'n'Ílrit'lllnN lli‘llílllU‘ <‘IIlI hith'uïn ¡Ín'
Ilulihim 1'!'II'III'H ¡lv I':Il4'i1)_ t'nl NIHIJIIL'I .\‘ {lr-id“ \||“.l.ll'il’l>. |'1-.\'.
[IM'IÍYHIIII nlw. |.:¡ «¡11'21punlu :le lulm In, «un unidn ¡I Im- ¿lpuw
l'.‘IÍU\ ¡iv ¿Illxnl'I-¡Úll “"11”le run ulnl'ul'u (ll‘ «uh-in HH _\' ¡'¡II No»
:Ïmi: x «4.- In- xiunv nH'n mln. :lw wuln'i\l:l«i v . n-un
{urin'u {u «¡L-in ¡mm u-xitnr mu .-u11H';l n-III'I'in-nïw nl" :Iil'v'
Ezúznn-nin.
l.:: «MH-mw ‘in- :«ír- v un .wpim
:miníu 'nZ íÏTÉ ‘:;¡--I w {zu-inn. ¡mr :nw lia JI
‘¡II ".II-l" .1 _'-- _\!;'--x Hu ji n- i-:';1Ï ‘imznjv- www-.1 --Ï THIm in.
“¡IN';;.' llÏuIl'l'i.“ "r1: ¡h .‘;.v"'.."l'w Junin-'11 _\' ¿ur'ln “¡lu ]>.;\.L‘ .n
Í 1“; xv. 21;“ xt' .'r.;A.u-ï..¡; _..\ ¡llil||\ 1‘..
':¡mu1' :vI. ¡ unn N. j v- Nuil- n'u Hum xi n- '.l'.ll.'¡l'¡l -i«-¡ «luxujv.
_\v ¿nin --nI'nur vn "Ill'l'iv'llln- tll- unn: w xul-nn 1m :¡[mmlm «in
;nlumrwiun. wl'rnmio ¡unn-niiuiu:uvnw u-i ¡Him (lr u-unllnhliún mn
u-l lulm ¡ln- NI'LEIlI'ilL'Ill.um n'I ¡in «lv ¡nunh-nurln sm-n. Si Im
upurnlm ¡Inn :lllllln'lllutlu ¡lv lux... w rvlnilw v-i .nmyo huxlu (¡un
'.-: vnnxïnlh'in. n Fui-11Il.|\ï.'l .¡uw «I num-nin ¡lu-¡{v in\.n-1;1|I.v;
v1; mi» mms “uuu-11mm uuwzvz- 1':' www '¡n :‘mr must.- 21'“
Ïdpn Í. "II ‘_’É',
Ñ- «i-‘r'm u-Cmi“[En I¡';I- ¡»Vu '.I'!1‘_'.'; ;; Ag'II"Z.1l' ":1
.'IT. 14 w .Hnl'ïa'u: Im "I' Ilrlp M :.:1"v' ¡4\.|" ¡.‘l "4I!'ï':'-'.—
1.. .ÍI- ;'l"" \ m- wmlin-II/¿I .: n-.¡'nn'.,:' ví ïvz'hv ¡Him-wn v1! ¡:1
pum” mín ¡"win _\ 'HHHïr'IIÍv'HIln n-unx‘nlaïu-Inv-IHu- ¡lu-Im}. ¡Ir ln
«mln: «lv Úxitlux v Mmm“ IIHJI ¡mln-13;: Ilznnn.
l’nl' I‘llïilnu x‘n-«'nÏin-mu lu «Num-in. lla-n'nululn Ililsln ¡'l rojo
IÏUJI I"I‘¡"'I rs lrï'¡*\':II\w|;'r .:«I¡-"'v i‘!‘ "Zn-I .I.- |vl,1v'u'líll‘.'¡.
_o4_con un Incchcro 'l'cclu. l’or último con una llauia sc i'ccorrc
cl luho para leaccr pasar cl agua condcnsada cn cl lnho dc
cloruro dc calcio _\'sc dch cut'ríar sicuun'c con la col‘ricnlc
dc airc. l'll alnncnto dc pcso dc los aparatos nos da dircclaincntc las cantidadcs dc agua _\' dc anhidrido carlainico rcs—¡wctivann-ntc.
l’ara sustancias dil'ícilcs dc dcscouipoin-r sc ¡num-lan cu la
hola con oxido dc plomo scco _\' liln‘c dc anhídrido cal‘lninico
_\' sc ln'occdc como sc ha indicado.
Oxido ferroso
Método Cooke y Pebal-Db‘lter
t'onsistc cn dctcrluiuar por titulación con pcrtuanganatopotasico la cantidad dc oxido l'crroso coutcnida cu la roca.
prcvia disgrcgacion con acido sulfúrico y acido l'luorhídricol'ucra dcl contacto dcl airc.
lin una cápsula dc platino sc introducc aproxiiuadaincutcun gr. dc la roca pulvm‘izmla. _\'con una t-spatula dc platino
sc Inczcla con 3 <-,c. dc acido sulfúrico diluido tlz-h _\' sc
agrcgan dc 20 a 30 c.c. dc acido t'luorhídrico (¡llíllllt'íltlll’lllt‘
puro. tcxcnlo dc sustancias capaccs dc rcducir cl pvrtnangza
nato potasicou .N'cponc soln'c haño maría _\'sc tapa con una
campana por la cual sc hacc pasar una corricntc dc anhídridocarla’ruico. y sc calicnta CEO-40minutos. rc\'ol\'icndo dc cuando
cu cuando para cvitar ¡luv cl contcnido sc adhicra a las
parcdcs dc la cápsula. I'na voz t'río sc pasa cl (-ontcnido cn
ot "a cápsula mas g'audc dc platino contcnicndo agua hcrvida. l'ucrtcmoutc acidulada con acido sulfúrico y sc titula.
agitando. con pcrunnlgzanato potásico. hasta colorach'nn rosa
Iit't'sl\'l(‘tllt‘ por algunos chlllnlOs. Si sv signo agrcgando
—ti5——
'¡n-I‘Imlngnlmlu hasta «¡un- la valoración rusa Im ¡ln-saparezcamín. w “¡nin-nen resultados vxcvsivanwlno n-lc-vmlus.
lil óxido {arrow olnvnidn. ¡multiplicado por 1.1111! nos du
q-l n'nxinlufórrion correspondía-nto. que se resta (lo ln cantidadohh-Hill" anteriormente. l." (Iil'm'vnvia. dal (-l hierro n] estu
IlH I“02( ):¡.
Azufre
.N'c-¡“sun-gn. cu CFÍNII dc platino. uuos ¡los grs. «le roca
¡rllch-rízaulu ¡"un 5-6 \'«-n---\ ¡lr ‘u pcs“ ¡lv I-urlmlmlu N'nliu-u
pllrísilnn y l-_-gr. ¡lv nitrato ¡"midi-n. ponia-mln n-l w-riwl >0hrq
unn ¡Ilulwlm ¡wr‘ïnrndu ¡lv ¡nuiunln para q-vilur qun- los gansos
snh'urmlus «lv 1.-.combusïión «lvl gus llegut-n hasta «lc-¡nro del
crisol. l’n'xlbllll'i (lv lu disgrn-gucióu sc dvja c-nfriur. w a-xtrau
«un ¡IL'IHL¡"t-«luciendo vvonlthm-utv el mungulnnu formado
¡mr Inn-¡lio «lo algunas gotas dc- alcohol, se filll'n _\' sv luvu (-l
l't-sitllln (l J, pl'iuwro con unn solm-ión dc- hitlrallo (h- smliu dilui
ulu ¡mI-u¡wilur una run-«ión runtruriu _\'hwgu run uuu” vnlit-ntv.
I'll tiltl'uuln w ¡II'Í1llll2l a-un :‘witln ulnl'híqll'it-u _\' so- ¡»rw-¡pila run
un ¡n'quvñn vxa-vw dn- n-lorurn «1.-bario. l'rw-Ípilu c-I sulfato «¡v
haria. lillrv nin-xílín-v; ¡wz-u ¡mr-¡l In:|_\'nr wguriclml. ¡ln-qunïs d.- in
c-in--r;ulu v] pr-wipitmín u-n "MMM" ¡lv platinu. w vmporu mn
alumnas ¡:nïus ¡lr ácido flurnrhídrivn y ávido sulfúr'u-n _\' s.
Hill-inn ¡msm t-ollslam-in ¡lv [II'SlL Muhípli-nndn o-l ¡msn <ch
sulï'utu ¡lr lmrín por 0.13711sn-nlnirno la mutidad «lv azufre
¡«m-rm;mwlii-ntn'.
(11 I':\l1' n-s'hluu w ¡nmle ulili'ml' ¡num investigar ol vírvmliu.
_ (¡(3_
Cloro
Un gr. de roca pulverizmla, se funde en crisol de platino,con 4 o 5 veces su cantidad de carbonato de sodio libre decloro.
Una vez disgregado y frío se extrae con agua, el filtradose acidula débilmente con acido nítrico y se deja hasta el díasiguiente. Si la solución lla quedado límpida, se precipita el
(:loro en (-alienle por nledio del nitrato de plata y se determina como eloruro de plata. según el procedimiento ordinario.
El peso encontrado de cloruro de plata. multiplieado por0.2473. llos da la cantidad de (-loro.
Si la solucion aeidulada (con acido nitrieo. hubiera dejado
despositar algo de sílice. se agrega un poeo de amoníaeo. sehierve. filtra _\'en el tiltrado acidulado con acido nítrico. se
precipita el eloro al estado (le (cloruro argentino.
Baño
Ninguna de, las rocas analizadas por nosotros conteníacompuestos de bario: sin embargo, indiearemos aqui el método de llerzelius. «¡ue se empleo para investigarlo _vque sirve.
al mismo tiempo para su dosaje.Se disgregan ‘_’grs. de la roca pulverizada eon {leido sul
fúrieo _vácido l’luorliídrico. lil residuo. seeado en estut'a de
aire. se calienta por algún tiempo eon {leido sult'úrieo diluido
al Í) ïí, _\'se filtra. lavando repetidann-nte el residuo.
Se ealeina este en erisol de platino _vse disgrega eon un
poeo de earhonato sodieo. El produeto de la fusion se t'ataeon agua; el residuo se disuelve en acido elorhídrieo _vpre
eipila en ealiente eon ¡it-ido sulfúrieo diluido. l’ara evitar
UÏ
¡luv v1 lbl‘l'í'llvllntiu ¡nn-nin comun-r «uh-in sv lc lrqu run ¡it'inlu
sull'l‘ll'icn vonm-nlrudn _\' m‘ diluyv mu-vmuvulv mm “gun. l’c
mln ¡num-ru sv m-¡mrn q-l sulluln «¡1'huriu puro, -¡m- .w n-vujc
mln-v un lilll'u _\' mlviun. I'll Nllllilln «1.- «uh-in ¡lun-¡lu n-n mln»
ción. Lu (’illllillilll vnvnnll'uclu «h- sull'uln (lv bario, ¡multipli
cmlu por 0.037], nos (lu (’I mmm-nido vn óxido (ll: lHll'ÍO.
Estroncio
'l‘umpm-u llvums llilllullu vsïn' «um-¡m rn las nwus u-sludiudas.
El ¡nf-¡mln vIledeu ¡un'n ¡mv-slignrln. hu 5:11”vl siguín-n
Iv; HHH“ ¡ax \:¡Íhinltl_ v‘l x'sll'nln‘ín ¡“IMM Illli<lu ¡l lil fill. i'llillllln
sv ¡u'w-ipilu von «¡xululu ¿Ilm'n'livu n-n sulllvinmw nu muy uli
luiulsn‘. y ¡len-nln-M'lun'ul'w II'nnxl'urlnnmln ¡le «'nxidns n-n nill‘u
los _\'H'nïannívnm sum-Sinn wm n'-lul'-:llvu|ml. lil óxidn «lv ('Jllt‘iu
¡luv ¡lnnlin-m- n-I n-sll'unviu. vulvinmlu _\' ¡"NIth m- inlrmIm-l:
('ll un Imlom-ilo (lo I'Il'lonnn-yn-r ¡lv 210(ar. (lv capacidan _\' sn
(lism-ln' on un ¡uu-n ¡Iv {It-¡(In Ilill'il'U. sv l'\':l|ml':l _\' sm-u vl
Imlmn-íïn mn n'l u'nnlvniqln. ¡ml' unn .‘I «los lllbl‘ilx’:l ¡SII-Iii!)
vn uuu (-m'riq-nh- ¡lv :¡iro sum. lil n-sidun sv Iran mu algu
llm mv. «lv ¡lll-uhnl minulu‘m. w nui!” :¡lgunm \'«'<'I'\ _\' w .‘l"l'I""_ ¡.4
1:: 1I1i\1||.':w:m'.'¡.l;eni¡luÍ-Iu-r';'¡w-'31'u. l)-‘\llll"'.\'II"¡li!1lll:l\ ¡IIII'Jh x.
íilïl‘u w l:n\;¡ wm ¡nm mv! |‘ÏG‘I'I'il-IliPllllll'li .l. ÑI' ('¿lil'iïlil
t‘ll1'i'lilslllíl (lv ¡vinïilw vi niïmïu nin-l'NH'1IlI"Ïn «¡llv ¡glh'llál «¡Im
4-l ¡iIn-u .\' sr Ibn-SHmmm «ïxiulu l’uru e-1!<:1_\‘:|rsu ¡mn-Zu. s‘
ill\'0'\'li;.!:l ¡wlu'l'll'usl'opit'ilIlII'llI".
Zirconio
l’nl'u invvsiignw ln ¡nn-solwiu ¡lvl ¡in-¡mio un las I'm-ns. IN'
mm- milizmlu 1-1rusidun ¡Ïu' ln vxh'm-uiu'm :wuusu ohh-Hill“ n-n
la opa-rm-iún «lv nlnsujo 410] :Izuí'rv.
_U¿_
Dicho residuo .sc dcja por largo licnipo un conlaclo con
acido sulfúrico calionlv y diluido al Í) j“. lin ul lillrado (¡uu
conlicnc all'nnina. llivrro y la mayor parte dol zirconioy se
agrega agua llasla qm- ol avido sulfúrico ¡miga una conwn
lravión no mayor (ll' l _\' agua oxigt'nada. mas algunasgolas (ll' l'osl'alo (liSÚdllfU.
l‘ll aluminio _\'cl llln‘l'l'u no pru-ipilan con n-lávido l'osl'ol'it-o,
'dol)ido al ¡nn-dio ligoi'alnt-nlv ávido. inivnlras el zirconio pre
t'ipila lulillllll‘llll' al vslado (lo l'osl'alo. dospnós dv nno a dos
días (l(' roposo.
lin ninguna dv las l'lll'flh‘('sllllliildils. so onoontró la presu-nria dvl zirconio.
Investigación de pequeñas cantidades de fluor
Nu utiliza la prueba llt' (-ol'l'osioll drl \'idrio ¡mr l'l acido
l'lllorllídl'it'o pllt'slo vi lll)L'l'lil(l por ul acido sulfúrico. l’oro
cn prvsvncia dc siliu- i-sla prnulia no da resultado, si so cil-v
lúa (lll‘l't'lillllt'lllt'. por ¡lnq- ol l'lnor 51' desprondv (-n forma dc
l'lnosilivalo (¡no no ataca (-l vidrio.
l’or lo lanlo. Ionin-ndo (¡nn- lmsvar llk'llllVl-Hlsvanlidadt-s do
l'lnor vn lo: Sillt'íllus sv lransl'orina [H'illlt‘l'illlll'lllt' (-l l'lnor
('ll l'luornro do ('5llt'i0. _\' von (-sll; .w vl'u-llia la ¡mu-ha (l(' un
rrosion. l’ara soliarar «Il l'lnor bajo l'ornla (ll' l'lnornro do
('¡ll('ll). sv mom-la l'l silivalo linanlonlo pnlvvrizado (-on sois.
\'l'('(’S su «¡unidad (lt' (-arlmnalo sódit-o: so l'nndn- vn nn (:l'isol
(ll' plalino _\‘dos!)le dv a-nl'riado. so Irala ol prodnclo (-on
agua. (Dl)ll'lllt"ll(l0.‘i('una solia-ion ¡1m- vonlivno lodo l'l l'lnor
al oslado (ll' l'lnoruro dn- sodio y 4'l ¡in-ido silíuico al oslado dt'
siliralo dv sodio. l’ara Soparar l'l ávido siliciuo so nrnlraliza
la solia-ion ('asi uomplolaan-¡m- ('on {ii-ido ('l()l'llílll‘l('() y so
aurora nn ('X('l‘Sildo ('arlionalo ainonico. so (-alivnla débil
llll‘lllv y sv doja on roposo por dovo ll()l'21.\‘. Ño lillra para
— ti!) ——
separar la sílice, se concentra cl tiltrado llevándolo a uu
pequeño volulncu _vse añade unas gotas de fenoll'talciua. po
nicndose el líquido rojo. Se añade acido clorhídrico con precaución hasta dcscoloracion _v se calienta a la ebullición,
volviendo a producirse la coloración roja. lÏua vez frio sevuclve a descolorar con otro poco de acido clorhídrico. hastaque despues dc la ebullición la solución tome llll tinte 1uu_v
(lcliilnicntc rosado. Entonces sc agrega un poco (le cloruro
(le calcio _vse hierve. He t’ornia llll precipitado de carbonato
y de t'luoruro de calcio. que se recoje soln'c un filtro. sc lava,
se seca y se -,al(:ina en un crisol de platino: luego se trata
con acido acético diluido. sc evapora a sequedad. se adicionade agua _vsc reeoje sobre un filtro cl t’luoruro de calcio inso
llll)l(‘. se seca. se calcina con el filtro _vcon el residuo así ()l)ll‘lli
do se efectúa la pruelia (le corrosión.
.lin un crisol dc platino se agrega al t'luoruro de calcio,
acido sulfúrico concentrado. se tapa con un vidrio de reloj.cuya parte convexa lia sido recubierta con una capa de cera.con algún dibujo en descubierto. y sc deja actuar unas docehoras en frío, calentandose luego (lóbilinente por algunosminutos.
En presencia de solo gr. 0.0002! de t'luornro de calcio. se
obtiene sobre el vidrio de reloj. un grabado perfectamenzevisible.
Investigación del litio
La solución que contiene los cloruros de los metales alcali
nos. se evapora casi a sequedad. se remueve eon alcohol a
EN)°/o _v se filtra. La solución. (¡[10 contiene todo el litio. no
esta aun lilire de sodio _vde potasio. se vuelve a evaporar 3'
:2 tratar por el alcohol. El filtrado se evapora a Sequedad _vsetrata con ácido clorhídrico concentrado. se vnelve a secar _v
Tn
w <‘¡Il('lllil (lóhílmclllv. L'nu \‘u'/. l'rín m' uñzulr lll4'7.('l.‘| t-lvn-u
ult-ullólíl-u, sv l'l'\'lll‘l\'l' lllvll «un unn varilla (lv vidrio _\' lilll'u
rílpitlmnt‘lllv snln'v ÍÍlll'U lllllll('(l('('l(l(h run lu IIII'ZÍ'lJI l‘li'l'wl
¡Ill'an'Illt‘iL
|.:¡ solución 1-1(-l't-u-ulrnllólivu «¡lu- (‘Ulllll'lll' ('l (-lnl'um «Iv
lili”. M- l-\':l¡un':1 2| sn-qnl-«lml _\' sl- ¡"xuminn :ll n-slwl'll'usl'nlllll.
Hierro total
('ulnn ('Ullll'Ul. ¡nu-«lv ¡ll'lt'l'illlllill'Sl' vl him-ro Inlul. (lisgrc
gulnlu unn ("in-rin ('¡lllll(l2lll «lv ¡"m-u ¡mr uluqlu- (-nn ¡'u'ílln
l'lllm'llílll'it'o _\' ílH'lllO Slllll'll'll'í).
Hn- (llSlll'lYt‘ A-ll'vsiduo (lv ln <-\':1¡mr:|:'i«'m t-n {u-itln sulfúrico
«liluiíln _\' sv I'Wlllt'l' u-l ll‘u-rm lllt'lllilllll' unn ('Ul'l'lt‘lllt‘ ¡lu
{lt-¡(lnsull'llíllrit-n. lun-un w lillm n-l líquido rn un mulrnz llumlln- :lllllltll'ldí) vnrln'mivu. lluslu lu n-liminm'iún «lv lmln ol |-.\'
¡msn ¡lt- hidrógvno sull'ln‘mln. Nn- llt'jil vnl'rizn'. sil-mpn- vn ln'wr'n lmslnull- {with(-m'riu-nln' «lv ¡Illllltll'ltlu vurlnïniru. sr ¡13.:!
sull'úrim ¡liluidn y sv titula innu-«linlulnvnlv mn ¡wnmmgu
1mm ¡mlúsil-n. ohh-niónrlnw (lil-cl-Iunn-ntu por vl válvllln lu runlillml (lv Úxítlu ¡"(-rl'il-umm]. llvstnmln «lv vsln. lu l'illllldiul (lo
(-xilln l'órrim mrrn-spnmlivnïa- nl óxido t'n-rmm. sv (¡Mit-rw lu
vnnlidml (lv lllt'l'l'll :ll INHHlU (lv «Éxitln l'Órl'íq-o.
T]
Resultado de los análisis de las rocas
.\nllí<|ri<lu sílíq'it'n.“¡ÚNth «lo tílmm“¡óxido ¡lo Zil'(‘l)lliu¿\Illlílll'i<l(l ('ill‘l)Óllil'0 ..\nhí¡h'i«luAzufre('Im'nFlum
1.0517!rien .
_\;¿u:|. (suhro III.')°(')_Uxinlu :¡lnlnínivu(lxillu forms”.UXÍlIU l'ól'l'ic'u
Oxido mungulmw.Uxillo I'ílll'ivu.Oxidu lu'u'iru
(Minh: lll:l;_|’ll(‘si<'u
().\'i1ln ¡mlúsil-n.Uxínln sódico
Lili”. (export¡"uN-(¡picnmomo)
.\'
’72
l.——-(¡r:u¡il ¡tu
74.7400 —(¡4_::|no— 13.5500»»TS.23(NL—55).65NNI¡>.-u55— 0.0495; 0.0597(l.00ll‘_’2>—- lI.U7-I7—-
no | íouvwnn Mono-nn livno Im (¡ono-lu) I ¡muno liono— (l.l)SHO—«vosl. —Im tiono- vosl.ILIÜÏM — (LUJÏ-l-w ll,(l(i3()— |I_IITÜ——<0.0987
“¡[063 —w0.22.3(L- ILSIISIF- II.|9|S——- 0,3245!
¡“3m 7 qwïsmm \'oslig.—-vostig.—voslig.ws! ig. -— UNI ig. u - vestig. ——vostíg. ——vos! ig.
(“sms ox." ¡.13anun livnv--- ¡»a “¿EH-|lZLNSL'HI»»]2.452Íïv7 “HHH-w E).H'_’U-|—'_’(l.-l-H6n. 7.7760“ ll.\'(i-|ll— ¡.(I-HII— 3.2041)¡unionu- ::_Tmn_ 2‘3on 0,232077”(¡num113340 ——0.7354”- n,32(ln— ¡¡,::2.).)-— l.‘_’0!)II0.9.100— msnm“ 0.3530»; ¡Jimny Lomono tiono—nutiene-nn livnv-nu tiene un liom'vestig. — 0.52l2 — rostig. ——nnli(‘llo— vos! ig.4.3710 — 6.0|)IH——-6.924l— 4.4290- 5.33634.8600 -— 2.2|77—— l.4ñs:i— 3.5245- ¡.3705
posit. —---posit. — pusil ——pus“. — pusil.
“¡0.02l52—!l!).92-l2—“¡0.55lZ:—99.S!Hll¡—SHHHSSU
¡lo grano medio.2.——-(Sr:mitituuplílivn ¡lo gram) fino.3.--Lopidmnvlnno.-|.—(iroisvn ¡le vhiflón «Quíhnvs».5.-(¡1-oison «lolsocavón «Emilia».
ESTUDIO DE LOS MINERALES
Formación de los yacimientos
Las lllINl'l'ÏíH'iUIIt'.‘hwhus u propósito (lv las l'm‘us demues
tran «¡ul- lu forman-¡(m ¡lv los _\'¡lL‘¡Illil'llï()Svslaumíl'l-rns «h- la
Sil-I'm (ll' (illululnpujíl hu sufrido los lnisums pl'nccsos. 0mm
cidos vu ulrus l't'gilllll's hiq-n invvslimulus, donde lu cusítol'ilal
mlú ligmlu von nnliguus l'()('íl\' grunílit'ns.
('num los _\':l('illlil'll|1ls nu ('uim'idn-n lu-I'l'm-Iunwnlv ('nu lns
pvgmulilus _\' sv han l'm'mmlu muy lul'ulv. l'll lo prim-ipnl. Hu
sn- «Iisïingzlu-n por vuruch-rvs (-slwvinh-s. «num muvhns «lv las
¡n-gnnnilus. (llllltlv ln «¡hill-rita] tiuuru n-n runliqlml I-ullsillw
I'nhlq- n-nln- los ('Illlsliïll)'l'llïvs pl'illull'ius. En gun-ru] l’StilS
lll‘LlelílïiÍilS. ospm-iulnu-ntv. Im (¡no sun rivas vn rus‘ih-rim
primaria. ïivIn-n lHH‘íl ¡Inpnrlzuu'iu c-vullúulit'n.
lil mim-rul «lo estaño. vuyu mus-.1 ¡u'inít-ipul sv hu l'nl'mmlo
«¡uí on una de las fases temp 'mms «lo lu difm'n-noinción ¡unu
málit-u. w hu acumulado n w-ws un ninlns muy ricos pm'u
lmnhin'm ¡lv poca oxtonsión.
.\Iu_\' prulmhlonu-mv sv halla un los _\':wimiomos (lo In Sini
l'rn ¡lo (hlnhnnpnjá. (‘ilSiÍi'l'ÍIil primaria vnlrv Im- unmpnnun
va‘ (lu- las ¡wgmnïitus «lo-I2." grupo: ¡wm lu (-¡nwn dv lu l'ar
Ïrl ——
uuu-ion priuripal lla sido uuu-ho mas Iardv. t'llulldu todo ('l
magma sc había _\'a solidificudo.
Aunque su cuuuvulra la u|a_\‘or parla (lo los pl'odlll'los ari
(los (lr la (liformu-iaciou-—tsaurv spaltuugsgvslvuwJH. que
so surlvu ohsrrvar (lolltln- la (IiÍ‘t-rn-ut-iacin'm¡h- Iuagulas gra
uílicos ha sido complt-la _\' t'allau solauu'uh- las l'ormariouos
oxlroulas mas áridas. t'muo por vjq-Iuplo los maulos _\' rolas
«lo ('uarzo _\' mira. ¡lun- sv n-u vu la Sim-ra «lv _\lazíul. o (‘l
halo ruso sou ïau «nm-asas«luv fín-iluwulr csrapau a la ohsvr
rat-ion. la formarit'm (Iv los yarimivulos vmpivza‘ _\'¡Ill'íllllil su
Iuaxiuuuu (luraulv la n'xpulsíúu ¡lo lo< agl'llh‘x' miuvralizaulorrx.
('ou la l'oruuu-iou dc las lwglualilas do] '_’."grupo. [Jill't'Ul'
halwr lcl'luiuado vu su parh- prim-¡pal la (liI'u'cuciau-iou <ch
lllilfJIllíl. lu) «¡llt- sigut' ¡lvspuós US 1' t‘fl‘l’lt) ¡llll‘l'llilllh .\' lll'
lrausforluaciou ¡lv los agvult-s ¡uuu-ralizadorvs. vs (ÍUUiI'.la
alluraviou (lv la grauilita _\' dl- las ¡wgmalitas vu masas ('¡lll
liuimulas y su lrausl'ouuu-ióu n-u L’l'l'iSl’ll.junto con uua ilu
¡ua-guaciou il'l'vglllul' ¡wro a n'm's muy ahumlaull- (lv casi
lr-rila. liluro “los prom-sos _\' los aulvriorcs «lv la nlii'orou
viario“. hay pues una separación hivu uma.
Las allvral-ioun-s _\' lrausI'oruuu-iom-s. quo hau louido lugar
vu las (lisliulas rariulatlos (lo la granitíta _\' las pcgmalilas
(lt-l '_’."grupo sou. ou lo vsolu'iul. las siguivnlvs. |.a (lifvrvuría
])l’ill(‘i])íll outrv las distintas l'm‘ils altvratlas y trausl'oruul
«las. vsla indicada por n-lgrado (lo la alle "ación hasta la subs
Iiluciou (-omplvla (lvl l'vldvspalo. I'Iu esto hay lrausicíoues.
(lo modo «¡llo uo se puvdt- (¡voir vxat-ïmuoulv «loudq- mupioza
v] grvisvu.
('oluo Iuiuvralos swulularins prim-ipalvs sv puvdv (-ousido
rar (-I cuarzo st'cuudal'io, la mica (lo color claro. ou parto
muscovita, caolïn en masas compactas y compuestos dv m
r-amas finas agrupadas. a vovvs ou forma (lo rosotas. topar-io. (-asilvrita. g'aualv y fluorim.
_ h) __
'l'anto el cuarzo como la ¡nica clara .\' el topaeio se han l'or'inado principalmente de los feldespatos potasicos.
l'In general la plagioclasa ha desaparecido (tonipletalnente;pero los l'eldespatos de potasio perlniten reconocer frecuentemente, aún allí. donde la l'ElUlllllZilClÓllha adelantado hasta
la greisenizacion, rastros de la ext'oliaeión o restos de su es
truetura niicroelinica _\' pertítica.
Jin la mayor parte de los casos. el cuarzo ha penetradopor eompleto la masa del l'eldespato alterado.
(ienel'alnlenle el cual-7.o de nueva l'ornlacic’m se distingue
del euarzo primario. exeepeiún heeha de los casos en (¡tu ro
dea a los campos de este. por el gran núinero de restos l’rag
nu-ntarios «¡ue eneierra, espeeiahnente de los minerales resislenles eolno el zireon o de los nuevamente formados. entre
los que oeupan el prinu‘r lugar el topaeio. el g'anate y restos de la mica clara .
Ademas es rico en pequeñas inclusiones líquidas. Donde elnl'nnero de estas y (le los minerales eneer-ados auinenta. apareee el cuarzo (cribado como un tamiz.
lis notable que no se haya observado turmalina: en eanihio
el topaeio es sumamente l'reeuente. aeuniulandose a vecestanto. sobre todo en las pegnnltitas eaolinizadas, donde, en
t'ortna_de una roea desmenuzahle saearoidea ocupa el lugardel t'eldespato. «¡ne se podría hablar de una roca de topaeio.
lia formación de granate. mineral generalmente escaso enlas I-oeas neunlatolítieas de los yacimientos del estaño, ha
tenido lugar l1I'el’erenteniente en el sitio de los feldespalos de
potasio. junto eon la de la Illl(':l clara o despues. reemplazando a esta: desde la l’orina de agregados de hojitas (le caolin
_\'de iniea clara rodeando granos irregulares o idiomorfos (lecontorno triangular, hasta la substitución completa de lamiea por cuarzo. quedando el granate solamente en restosutrir-ularios o en forma de gotas. pudiéndose ohserrar todas las transieiones.
_7(,'_
lil IllÍIH‘l'ill más rvsislcnlc ¡l lil ¡ll'L‘ÍÚll mln-lOs ¡lgl'lllt's ¡Him-
l'illiZiHlOl'l'Shu sido Ílldlldubll'lllcllïU lu himim. Está blan
«¡uozulu simuprc .\' ¡1 ¡lu-nudo (-unlivlu' liliuu. En purlv hu Sid“
lrnnsl'm'lnaulu vn una micu (-Ialru n SllSliÍllillil. vspwíuhm-mo
(lvsdo sus Imnlvs. ¡mr lupalvin y grulmlu. I'll lun-Im «h- ¡“lo lullli('il í'l'l-vm-nlvmvnlv. 12mm vn las vurimhulos (-unlinizanlns
('(lIIlO ('Il l gl'viwn. sulm- ¡mln on hu “¡rin-Judn-x‘ (Ní'llï'ílx.
donde _\':| u silnplv \'Í\'Íil sv Illll‘tll' rm-«mm-n-rnl :lltu mmvnidn
(lu («lo minvrul. hinliïil. (lvmumïru «¡Hn-lu vmnpnsluifm uri
ginurial (lv ln I'm'il ílllt'l'ildil n Irunsl'm-Imulu Im tuninln mm'hu
illnlll'ln‘iil: ¡»lu-s vn todos «¡stas rusas lu himim es un milw
ml prinmrio. ¡Gsm (-il'cunsïnm-iu ¡wrmilu- ¡mtv todo I'm-nun.
m-r lu mui nmlvrnu. svu «sin 2| gn-nnililu n unn pr-gmnlilurica (-n lniutilu. uún :Illí ¡lmnlv ln subsliluvión ¡lv las mms
lnilwmlos Im sido (-mnpll-ln.
|12| ('llllll'ílí'ÍÓll ¡lu In lllit'n ¡mr mhsïznn-in limnnílim siuuu-n
(lo los plule «lo ln q-Xi'nlim-iún y 1'] l't'l‘ll]|)|il7.() ¡mr Inalgm-ïitu.
¡l www von lu limiluviún lwxngnnul (lv las hojas Inlszllvs. son
Í't-Iu'nnmms muy ¡n-nlmhlvnwmv ligadas unn 1:1 «lvsvnmlmsi
(sión (lo lu himim. prm-vdiondn n vllu n-I llit'l'l't) ¡h- lu mismamica.
Sv llull «mm-¡Tudo [H'l'i'u'lillm'llll' las ¡lun-olas pll’íH'l'Uil'ilS
¡Nuums (lo ln himim. «¡Iu- gun-I'uInu-mv l'Ullt'ïlll ¡mph-ños
vI'istulvs (lo Kin-ón: algunas \'('('n's también vn los rusas. vn ¡llu
L'I'nmlos hnsz (lv la híotitu han sido trullsfm'nmdus en 10s agre
gados films (Iv lu mimi ('lm'u: ¡wm vll varios (h- lus uul'tvs so
\'(- lulnhión vn (N108 ugl't-gmlns n (¡outro (h- ln hinlilu. 2|] lmln
(¡v nuuwmsus uuruolns. un Iumll- pnnln owum plnm-rnim
l'lHlí‘fllldO grannk mayores 114-grunnh- _\' flunrihl. minor-¡IMnuevamente formados.
Lu I‘m-uuwión (lo 1:1vnsitoritn _\'su dístrilnwión. (N irregular:
pero casi siompro vs ilhlllldflll'l’. mnpvznndo su fm'muoin'm ya
(-nn lu ¡Irinwrn ¡wn-ión (lv los ugonlos n:ínvr:lliz;ulm'vs_ No
_¡¡._¡amic «lucir «¡uusu cantidad. un gcllcl'al ca Ianlu mayor cuau¡o ¡nu-nus lnlcusa us la lransl'orumclou.
1.05 _\'acimiculos mas ricos son aquellos, un que ul I'cldcs
pam ha sido apenas caoliuizado o (¡Olldl' la grclsculzaL-lón
no ha lll-gado a su fin.
Lux [N'mlllr'lus run lu .wslilurián ("wap/(lu (lr! f('I(Í(’.\‘[IllIIIpor
cua/"zu. 1x (Iu'ir, las relax y munlus del gru'scn, son casi u com
pit/tmth (slz'rihs. La mayor parto de la vasitcrila se hallaI'll ¡n-¡luq-ñm ¡'I'Í\'I¡Ilos. a ¡In-nudo hicn idiomorl'os: puro vn las
¡lu-_L'Iuatilasmnulinizzulas .w mu-m-nlr.-ul también (lo un tamaño
hasta (11-varios wmínn-Irns o agl'vgados dc' c-stus prvl'vrcnïv
llll'llh' ¡lvulm (lc-l('anlín Inlanrn. ¡luv “vllil los intenta-ios anglr
1mm vmrv lox‘ I'llill'ZtN gl'illhli's.
La (-asih-rila ha sustituido ¡anto al fl'hll'spilh) mmm a las
«lii'a-rva-s unicas. Dondv o-l l'H'llll)l¡l7.0 ha sidn (-mnplvlo. so
nlm-rra al lado (lr la casitvrila solauwnlv cuarzo _\' topacin.
l’m'n vn «nl úuivu (-asn mmm-ido. «lmnlv (-l gra-¡son [lill'l’Cl' sor
riun vn vasih-I'ila, osïo vs. on la vma Adminislran-ión. sv limu
la illllll'l'SÍÚll (lv quv vsiv ¡aim-ral sv haya formado _\': on ol
prim-¡pin ¡lv la acción nvumalnlílira. rt-vmplazamlo la ma
yor partv «le (-aulín _\' dq- ]as Inivas _\' (¡lu- dvspuós. ol resto
(lv q-slus ¡uim-ralvs haya sido susliluidu ¡mr cuarzo.
La fluorita sv ha Human-mln. vu ¡mua-ños cristalvs (lo color
\'¡-r«ln-manzana _\' viola-ta. llt'llÍl’O lll'l canlín dc- las ¡wgmatitas
alh-rmlas y ulm-rvadn vn algunos porn-s (lv la g'auitita im
¡m-unada mn vasitorila. vn manchas 1h- comurnns iria-aula
'S. rn-mnplazamln Ianïu los :Ign-gadns do la mit-a clara (-mnnla himim. La flum'ila vs un milwral n-lativanwnln- vscaso:
¡unn-vm- más frvt-uontcun-mn- (-Il las rocas (-anlillizadas que
un las ya transfornuulas «n ¡_vroison.
_\‘n-parada (lv ¡»x-tus])l'()('(‘\'(ls por un largo illtl'l'WllO do tiem
¡m vsfá la noción (lo las aguas. quizás on parto formales. onlas ua\'(‘rl|as (lo las pogmatitas _\'los intorstioios dv la grani
liiu L'illllilliZiHiil. ('unm indicios dv vsln ¡lCL'iÚllvnvunll'umos
un dvlmsilu l'l'ln'lhln dv vauvvdumu _\ dv inilivi'ulvs dv vnhi'v
Il'illlSlUl'llliltiUSlmslvl'lm'mvnlv vn vul'hunulus. lil dvln'mln dv
lu vulvcdoniu hu sido pvrllli'lmdn varias \‘vvvs por los lnm'i
inivnlus “mg-mmm, vu_\'u vl'vvin ivnvnms ¡[Uv vunsldvi'ui'¡UlliH'íiL
('mun vvl'cu dv los yuviinivnlus y vu vslus mismos no hu]:
¡dvnnzudu grado mayor, vs díl'ívil cnniln'nlmr si pvl'lvnvvvn
ul grup“ dv lns lllll\'illlit'lll().\ Illll' han dislnvudu ¡mr í'adlua,
¡21 plmiiviv dv dvsli'uvvión ,inmn vnn las ul'vnisvus ¡lllv ¡lux
vnnsun mln-v vllus. _\'in vndnn'gn, lrulúinlrmv dv l'zillus vn lu
dus los lugzu'vs iin'vsligudus. sigllivndu u iuvnudn his plumm
dv lus diuvlusus, sv ¡nn-dv dvduvii' (run mucha ¡n-uimhilidud
dv vvi'lvzu, «¡llv lus ¡nm'imivnlns inlvi'vinivmlo vnIi'v vl dvlu',»
sim I'c-lwlidn dv ln vulva-duniil. han ¡wi'llu'lmdn lux _\':Ivimivn
los dvsplivs «luv sv liuhíu l'ni'lnzldu lu pluniviv dv dvsli'uvvión;
vs dvvir. vil una (-¡mvn más lurdíu (luv lu dv ln I'nl'muviún dvI
lmlulilu L'l'.‘l|!ili('u y '11 dii'vi'vnvinvión.
En 1nd” vaso iii .‘lvviÚli liI' i215 :lLl'llilS. 11:1 ivllidn Inn-:1 illi
“livllviu xulu'v lu vmnlmsivión._\' vslruvlul'u dv los _\';¡vímivn
los. Sus i'nslrm sv nlw-i'mn ¡nit-n. ¡n'inviludnivnlv vn :l ¡ti-ui
mulilu dvx‘ll'n/¿idn dvl “¡lle dv lux v1'isl:ilv>.
Hu las ¡n-gmuliins vunlinixudus u vn su lrnnsl'unnuvi131.
muy ¡ldvlulllzidn vn ul'visvn. lu vulvvdnniu 1m pvuvïi'udo sulll'v
gl'ivlns. Hvlmndn los inlvi'slivim v ilnhihivndn lux ¡»:ll'lvs hlillldns dvsnn-numlrlvs dv las mvus :divrudux'. snln'v [mln vn las
musas vunlínivns li'nllsl'm'mudus _\';l vn ¡mrïv vn musvm'ilu _\'
vnlrv lux granos vi-islulilms dvl il)[):l('i(\. dundv vs1v. hn ¡"a-vid
¡»lumdu ¡ull'viul o vniziplvl:Iinvnïv :il I'vldvspinn ¡miúsivn dv
las pvgmulilns.l-Il vm'lv dv unn inuvsïi'u dv ¡wumuliïn vmdinizndn _\' vn
1runst'ni'muviún :1 ui'visvn. ¡n'nw-dvnïv dv I” ¡mm- .|(. “XM”,
hit-ión sllpvl'inl' dv ¡:1 vxtl'vmidnd svmvnti'innul dv In \'v1:i
—TS!—
(Quilmes, enseña nno de estos casos. La calculonia ha pene
trado aquí, entre los grano.» de una roca compuesta principalmente por topaeio _\' easilerita. En otros lugares, dondela ealcedonia ha entrado por grietas llenanth intersticios inayores (le la roea alte'ada, se re «¡ne desde los :alnpos (le
enarzo seeinnlario, se han l'l'gt'llt'l'iltlo granos o cristales bien
itlioniort'os. «¡ne se extienden dentro (le la Inasa (le Ia ealee
(lonla sobre todo en la dirección del eje principal.A menudo estos eristales regenerados encierran, imitando
por (leeil' así la est rnetnra zonal. (lil'nsas eaniadas opaeas pnl
vernlentas (le la t'ílltft'tltnllïl. lista se puede observar hien es
peeiahnente en los eortes ll'l' una pegniatita alterada. quoaflora en la lahor (le explotaeión inl'erior en la parte norte
(le la reta Quilmes. que atlenias es notable por la eirennstaneia ¡le que aqui se puede reeonoeer pert'eetantente el
reemplazo (lel t'ehlespato (le potasio por (-aolín _\' Innseorita.[vayas hojitas se aurnpan en t'orlna (le rosetash y granos de
topaeio _\'granate.
l.a mayor t‘illllltliltl (le ealewlonia se ha t'llt‘lHlll'íltllI en los
trozos (le peginatita eaolinizada en la parte norte (le la lahor(lel llajo (le los eristales. .\lli la (‘ill('t'tl0lll1l.eolno agata en
ln'eeha _\' eiilte:nla.. ha llenatlo grietas .\' ea\'ernas (le varioseentinietros hasta ¡le varios (leeínietros (le extensión. lil eo
lor «¡ne ¡na-(lolnina. en las fajas opaeas. es en general. el par
(lO violado. |):ll'(l|l7.('0 _\' hasta rosatlo. interealamlose .\' ramitieantlose entre ellas. eamadas (le nna (‘le(‘('tl()lll¡l llll’tlll)
transparente (le nn eolor gris azulallo elaro.l-‘reenentemente la ealeetlonia eneierra pedazos angulosos
«lel cuarzo elaro _\'opaeo (le la pegniatita. fragmentos (le peg
niatita l'HOlllllZiltlil _\' riea en hiotita. «le eaolín hlaneo. _\'n vu
ees tanihión cristales sueltos (le easiterita y topaein.l'Ïn las (lrnsas los eristales (le enarzo elaro — algunos (le
ollas ¡le varios eentínietros (le largo-v. t'orniatlos sohre la
¡nnrvnl lllít'l'llfl'. “¡lll fill“ “¡Liv "I'm ¡I'I'u \v-/ ¡wr' vnjuh
I'uxv'v'ninlliixlml'llull'il “linux.
5'" pllvdu l‘ccunuccl' (¡lu- cl tlclu'vailn ¡lc ¡l ('¡lÍCR'VÍUIIIJIllh
silln prl'llu'lmulo ¡mr l<>>lllII\'ÍlH¡|'IIIn\. ¡nar vi Inc-rin» ¡lv Illll' la
I'ull'wlnniíl. Ill'fl'lh'w ¡lv ¡mln-1' (-nlrmln vn ¡us \':11'Í1I.\nln- ¡nm
¡wgmulilu «un l'c-Inlnmpmu sum». ¡wm rul'lnnln _\ lun-MU. hu
sido ¡ln-sll'nzmlu _\’ Il'illu‘mlu _\' nH'n \'n'/ "num-Malin ¡mr I-uÍn-r
¡(“nin num'n. ¡'nl' c-aïnnxnun‘imivnïnx w ¡mn ¡'ul'mnvln Iu'vt-Imx
rlv I'l'ilL'Xllv-HIUN:¡ngulnmm print-igualmvmu- nlv-ï vmn'xn wiuru _\
“¡turn 'lv- Ïux ["‘L’ÏHÁl‘i'JlN .K 'Ív- 1:1 "Jl.|""i'|!lli‘ v'lln-v-ï'f'n-i'm “7211
\"/, v-n I-uïvv-ni-míu ::*¡--\;¡::.v-111v-dry-mitad“.
Nu w ïív-nn- nhwvwm'wh'w ¿nz-r ¡wr'nlïn'r -‘-w-í!' xí E-u n:n.--
mív-x viv 1'1h¡=!'I-.vL- w -'ï;l‘H-'II"';.I: ":n'rnx vn :‘av'wx
-In- lux _‘..'|I'Ímí--H‘n\. ¡Win-'lgnnÍ!!:-':|Ï-' -'h !"'!"!..‘: ¡iv 1'r>>T!';.\ niv'ir
‘_.’¡l1}.'l\_\‘ Illíllll'll¡l\ «lv mulullniïu wlnt'v- lux Iunwulvx -l«- Erin-1:”
.‘Ihil'l'ïil‘. w ¡lun Inl‘lnnnln :¡I mismn Tiv-mlm ¡gllr L1 "¡Ilt'IWlIHIiZL
pum un xv hu \'i\1n milln'l'nlv-x' ¡Iv- vuln'n- ni «'lITl'n-los EIlÍllt'l':IÏr\
¡nl'ilmn'ius n sw-Inuhn'ins «¡1- las Flli'ih :Ilïl'l'iltlHN‘ ¡mr los ¡Iru¡wws In-nmuïnlíïivus. ¡A ¡luv >1- hu “I'm-I'Ynnlu 411- vllnx'. nn
l'nrmn ¡lv n-nrlnmuhm vw nlv forman-53“ ¡"Mu-rial".
ANÁLISIS otímco nE'Los MINERALES
Reconocimiento del estaño en sus minerales
lnnx ¡“inn-ruÏ-w ¡«Im-lu. v¿!1.- Ïu n-uHiv'hvh ; v-x'nvíw I',"
“mn-mn. ".¡r'n-tu wn www. wn "(l-Kw rw-un simp
\'i\|.‘l. ¡mr xu 2l\'|>"I‘ÏHv-xl¡"u-in].su ur'nn ¡mu.x1¡|-nlur.\' ¡...¡- ¡”o
«’I'iNIJIII'h «¡ln- gn-nn'rnlnmnh- ¡»tw-wm“; ¡nn-I'm n-n lux HI"!I"I'.‘I¡I"
¡mIm-x n-slv I'l'l'HIHN'illli1'llïtl :1 simpln- \'i\1.'; «ax llil'ívil. ¡uh-s l'l
nlilwl'nl ¡h- ('SlJIÑIl u-slú I'l'n-ruu-nlunn-nln- ¡Iisv'minmlu un ¡mr
ÍÍVHIJH Iinnx I'IHI'I' ¡:1 :n‘viHn _\' Úxí‘íux «lv llivv'l'n»
¡lll I'Y'ífl'l'llilllic'HMI v':'|}vill'_ VEHMI'HJH vn I'M'HYÏJI [HII' ¡“x
_¿51_
L'Hïv'ittlill'l-S.L'Ultslsle en pulverizar finamente el mineral y
l¡l\'¡||‘lu en un platillo para M‘pitl‘itl'la easiterita (le la ganga
qtln' es t'aeillnente arrastratla ¡mr el agua, Inientras que aque
lla. ¡mr su gran densidad. forma en el residuo un reborde muymareado.
('nn la praetiea se pueden tener indiem-imn-s bastanteaproximadas aeel'ea (le la le_\'del mineral.
Igual pl'ot't'tlllllll'lllll se aplica a las piritas. despues (le una
tuslaeiún que ¡n-t'oxinla el llierrn _\' hace que sea facilmente
arrastrado ¡mr el agua y transforma el estaño on hióxitlo quoSe separa enn t'aeílinlatl.
l-Zlnu'-tmlu que aealianms «le llltllí‘iil'. sn'nlu plll'tll' apliearse
.n Itulivia. donde l'asi sin except-¡(HL todos los vaeiluientos
«le «leterminmlas I'u-ginnm euntietwn estaño.
Reconocimiento por medio del soplete
l’at'a que este (¡(- lnlenns resultados. es (‘Uln't'lllt'lllt‘ enl'l
quem-r el mineral ¡mr nn-tliu ¡le un lavado. eonm aealnnnns ¡lelllllll’ill'.
l-Il t't'slilltn se tllt'Zt'lzl eon una pequeña l'illllllliltl «le ear
lmtlatu ¡1.- smliu _\' lmrax. o mejor. con earlmnatn (le sodio _\'
eianuru «le ¡mtasirx _\‘.enlrwíunloln en una pequeña (cavidadl‘u'I'llíl un un carbón. se ln minute a la art-ión I'etllll-tnl‘a (lvl
sopla-tv. obteniéndose un botón muy brillante _\' maleahle.
Reconocimiento por medio de una. fusión con cianurode potasic '
lms mineraqu (le estaño se reenuoeen muy l'a'n-illnente. l'un
cliqïntlnlus en un u-I'isul «le ¡wlan-lana. (lt‘sllllóx' ¡le ser l't'llllt'lllfls
_b'_)_
¿l polvu fino, «un vím-o u mix www-s su ln-sn ¡iv ('Ííllllll'th 1h" ¡m
lilsio.
l’au'u ¡luv sc rulum-u (-l vsluñu. uu sv uuwsilzl ln-uuwl'ulul'u
muy ('ll‘\'il(l2l, .\' uuu n-y. ¡luv lu num-lu vull'u u-u uuu l'usiou
Inuuluilu, sv n-liru (lvl fuego y ¡lgilu mu cuidado. (¡lu-«¡mula
vu 1'] l'mulu uu lmlóu uu-lálivn muy lu'íHuu‘u- _\' umlvuhlnu vu
ol «¡lu- sv l'u'ollm'v las lll'lll)it'lliltll‘.\' lll‘] q-sluñn. Hu «-I <':|.\1I ¡il
(llh- uu ¡un-svmu ¡«1m- vunu'It-h-s. w In ¿um-u [mr 1-1 {lt-ini“ uí»
Iriu) _\' sv prom-(ln- mum íudiuuum :Iulnvs.
(‘muulu los uliuol'uh-s ¡llln-sv vnu u n-usuym' mu píl'ilusus. n
su suslwvhu 4lllt: vqun-uguu Ull'(l.\' un-ïulm-s qun- ¡»uu-«lun so-I' l'u
lllH‘illUS junlu ul n-slnñn. so prom-«lv (M siuuívuh- mmin; sn
puln-rizu fiuunu'uto (¡I lllillt'l'nl _\' m- ¡lïíll'il ¡mr ("l uguu :‘vgiu;
¡'¡n'auuln ('I l'('Sillll(l vn uu platillu. si o-l ¡uuu-ml muï'u-uv nstn
ñu. 1-] ávido r-x'tfumim «¡lu- q-xisíín n-u (-1 u (¡un- .x't‘ formó ¡1|
“hu-ur por n-I uguu regia. sv supm'u i'fu-ilmo-ulv y ])ll('(ll' uplí
vau'sv ('llulqllit'l'íl (lu- los pl'flt‘t'tlilllii'llïHS ¡luv ht-ums uwuviuumlo.
Ensayos industriales de los minerales de estaño
-I
]H)l'(‘t'lllil_i('(lv ('Slilñn ¡lv los uliuvrulvs. quo vu lu pl'út'ïit'u. m
I'Iu los vusuyus imlusll'iult-s. n-s suficivuh- (lt'lvl'lllillill'
l'l'tllu'l'll u lu (,‘ílSiïl’l'iïil.
El vsluño su put-(lv (lí).\‘ifi('íll'por vía! swu 0 [NH' \'í:| lu'uuulu:
pudiendo Isuuhíí-u ulnsifimu'so \'()Illllll"Íl'i(‘¡lllll'lHl' o ¡mr ola-I I'olisis.
Dosage por vía seca.
Los “¡suyos ¡mr \'í;| soul son los ¡Im- m- l'llllhll'illl ngu-l'ul
uu-uto, _\' hiou conducidos. duu buenos rvsulhuins. I’m-n n-stnx
¡u'm-mlimín-1mm oxigq-u ¡Ilgllllzls ¡nu-(vuu'imn-s l-spl-viuh-s ¡lluilulit-sn'vums lu-m'vuwulv.
_.-_,_..-_.._——<
Si se opera sobre una easiterita muy pura, la reduccion se
/ llaee eon t'aeilidad. pero en presencia (le lO o 20 :3 de sílice,la redueeión eompleta del {leido estannico, no se obtiene mas
que a una temperatura eXeesivamente elevada, al rojo blanco,domle hay siempre perdidas notables por volatilizaeióu.
lCn el easo de que un mineral contenga bastante sillce. es
menester eliminarla previamente o et'eetuar la redneeión enpresencia de un exceso de hierro, por tener este metal lapropiedad de desalojar al estaño de su eombiuaeii'unsilieatadal'ormando silieato de liierro _\' dejando en libertad al estañometalieo.
Si el mineral t'nese inipnro. tambien lialiría neeesidad deeliminar previann-nte. las impurezas eventuales que el ¡nineral pudiera eontener: eohre. arsenieo. tllngstello. ete.
De lo «¡ue precede. se deduce que la redueeión directa es
rara _\'que lo más gene 'al es que el mine 'al deba sufrir. antes
de la- fusión. un tratamiento mecánico o llll tratamiento quí
niieo apropiado. destinado a eliminar la ganga _\'las impure
zas que lo aeompañen.
Ensayo de un mineral rico y puro
('onsideramos eomo mineral rieo. aquel euya le_\' pasa del
15 3;: _\'eoino mineral puro. el que eontiene el estaño al es
tado de easiterita. estando acompañado solo por las gangaseorrientes. eoino el cuarzo. las arcillas. los óxidos de hierro,
ete.; reeonoeimiento «¡ne con práetiea. se puede liaeer a sim
ple vista.El mineral sometido a ensayo no debe eontener sílice 0 te
ner lllll_\' pequeña eantidad y por lo menos 50 'ÏJ de estaño.Los resultados obtenidos son tanto o mas exaetos euanfo mas
rieos sean los ¡nine "ales.
Los llllllt":lles‘ pnln'es seran eoneentrados por el lavado.
\:"']/.‘|¡IH .\ 1h ‘_'"\ v _.¡ u .-;¡r'inl.|¡ ‘1y
nunÍtI'u; imiu w “¡v/run Inívxz .1 ¡Im'«..¡mw rn 1m wriwl |í1‘
¡nln!|1'>;:ullz;:,\'.
\.\ \
x. V \¡ .x.“ ,_
'11 ¡HI Im>!"vi'u IÍIIHIÏI' NI ¡v'¡'l\"!';;/‘z. ‘n-‘ur, V".\¡2Íl" «‘N
¡ulluhrrh'v'{1K;|Y"H:;'II4I[D.l"; men ‘J: v'xt'ul'íJ. JHHU'W‘II
\y
\
I
x
1 I.:w_u"* "mr'n
'_’ I'.-¡¡¡¡¡-Í|u\ gy';¡1¡..\. \| g.;¿"¡l‘Ï.,\ ¡.." .Ï u ;
Í: l'IIIYn I‘MÍI‘HIII» ¡ml- II-\'I|_":;1-i".|g
H? “MMM” ¡mr \í;¡ x1 .-, W v '
imluslriul _\' lq- ¡wrmitc uprl-cinr. ul misnu) tivlnlm que cl l'l’ll1llllllq'nln ¡lvl “¡im-rail. ln nnlurulvzu lli'l ¡In-¡ul (illll'lllllfl.
l’uru fnrmurso una llll‘il «ln-lu ('¡llilliltl (lt'l Illt'lall. sv ln \'lll'l\'(‘
a fundir u lu más baja lt'lllpt'l'illlll'il posible _\'se lo Imcv colar
cn uuu (f¡l\'l(l¡l(l poco profunda _\' ulnrgmlai lll'('llil sobre marmol blanco.
Si lu superficie (lvl molnl vs lvrsa, brillante, vxvnlu «lo mun
clms. rn-(lomloaulu vn los lHH'ÍIPSy su pllwll- plogur rnrius run-s
sin quo so rompa. el ¡In-tal os (ln lun-nu l'illidüll: un ¡ISPM'ÍO
grisuu-o. (lvlmtu la l)l'(‘S!‘ll|'l:l (ln-l :¡rxcïnit-n: c-l lungsh-lm lu
hau-n-frugil y una npurionciu cristalizmln u \'Íll‘u'il. iiulivu lu
pl'i'sq-lll'lil «lvl cobro. zinc. plomo. :¡ilïi111011i0,llll-I'I'o. etc.
Si lu tvuipc-razïuru lm siqln cmn'vnin-mu, v! limón lq-nlll'á un
(-nlur hlmn-n ¡Il'gt'llIHL mie-ntrus «luv si ln h-Iuln-rnluru fué
muy n-Ivvmlu. variará sn-gún su grado. «líhl:nnurilln :¡l rojo nazul.
l’uru olm-zn-r un lmiúu «lv im-lul más pum. sv uporu'rá «lol
sigliia-Illv mmln: oi mim-rul posado. sv (‘í)l()(‘¡lvn unn cápsula
(lo ¡mrt'vlumn st- ¡Il-liltlt‘ llll ligt-I'o (-xcvsn «lo ávido ('lUl'llídl'lUU
¡liluiclu _\' sv lllilllllt'lll' u una SllilVl‘ Íf‘llllH'l'ílllll'il (Iurunh' una
llum. No (lllll_\'t' lu solución con "gun l'Jllit'llïc- y w filtra. El
l‘t-sitlllu sv lan'u ¡wrfu-t:numlv. 5.- «lu-wn. “wm-lu ul u-alrln'my
prom-(lv (-mnn sv hu ¡"(lil-mln.
Si n-I mim-rnl vs Silll‘llfil). c-l (-urln'm no rmliu-o (-mnpln-tnnmn
h- n-l luióxinlu «lv vstaño: n-s nn-q-i-suriu Olli'l'ill' un |)l'('St'llCl:l (lvl
óxido «lv him-rn 1|lll' q-scurifit-u lu síliw, ¡wrn sv nlnic'm- mito"
(ws unn :¡lu-au-h'm ¡lv a-stuñu _\' «lv llic'l'l'n. vn lu ('llill sv (lvlw lla
cor vl análisis ¡lvl vs'tuñu ¡mr rin ln'nnwlu. ¡lc-l IIIIHlu «¡no st
imlit-alrú después, Sp ¡nu-«lv i'lll|)l0áll' (-mnn ¡na-7.0|“: 40 grs. ¡lv
lllllll"¡ll pulrorizailo. 20 grs. ¡lo óxiiln fórrion _\' 10 grs. (lo
carbón «lo nnulorn. «¡uc-sv ln l'umlv vn crisol (lo livrru rvl'ruo
lill‘lil muninlo ¡lo su tnpu. priuu-rn llH‘lllHllnru :ll rojo smnln'n
_\' ¡lospllós mwliu horn ¡ll l'njn hInm-n. Ho íll'jil vnfrinr (-nm
‘n >11
lill‘lnlllt'llh'. sv l'tllllln' 1-1 (-risul. limpia _\' ¡msn 1'] ¡mI/tn ¡nn-¡:1
livu .\‘ (lvspuós 51- (IUSÍÍÏl'íl (-l n-sluñu ¡mr vía ln'unmlu.
su llllt'tll' nhlclu-r ¡mr \'í:l sun-1. 1'1-szllïaltlrvsunu'lm más
cxm-Ins, ¡mr fusión (-1111('Íillllll'nl (¡1' pulusiu impum «lt-l (-u
nu-l'oin ¡luv cnnlivm- ('¡Il‘llmlilln «lv smiiu. Illlt' uln'u mmm l'lm
(lonll- solil'n' lu Si]i('1'._\' «lu también I-l-sulludns ¡mxlnma- ¡In-visus ¡nm um lns “¡inn-l'ule silivnsns.
Sc l-nlm-u vn n-I I'muln (¡v un (-I'iwl ¡lv ¡mn-vlnnu unn (111m
«lv ('Ízllllll'U «lv pnlusin on polvo. (lo 25 mm. «lo l'spl'snl‘, dvspuós
109:“. (lv ¡“im-ml vn ¡mh'n muy film. ¡In-ZI-Imlnsínlilnumvnlu
wm .3 grs. (¡1- ("iunurm _\' n-vulnivl'ln «un a-l I-iunm'u 'llll' sv Illi
lizu 1mm limpia!" <-| llliil'ïl'l'l'.
_\'v ('¡llit'lllzl :1] rojo sumln'u _\' ¡nunlia-m- v! «¡mmm vn fusión
Il'illlllllilil (hn'nnlv un ('llall'ln ¡lv lun-n: sv rolim ¡ln-l ¡11ng _\'
(lnmln ¡mph-ños grulpu-ilns ul «risol. ¡mm ¡[llt' _\'l' junh- (-l
¡nl-¡ul I'Inulitln vn una _\'nIn mas“. .w ulvju vnl'l'ízn'.
5'1- l'tllllpn' 4'] 4-l'isui. l'vlil'u (-l ‘mlÚll. «luv .\l’ Si'lNll'il lll' lll (‘\'
(-m'iu millon-mv y sv ¡n-su.
lis (-mn'n-nin-mn- l’HlYl'l'iZill' ln vwnrin _\' Ilíslnh'n-z'lu n-n u-l :Igun
«'nlivnlv. ¡mm :I<v3_zlu':1rsv: I." _\'i ln ¡'wlum-iún Im sitln l'ulll
pln-lu u si hu 4|H1‘ll2lll0 ¡11‘10 411-(-nsilq-rilu 1m l'I'tllll'illil: vn 1-51!
t'usu Imln'ú 1|ll1'l’llllwmll'tl' ¡mmm lu n]wl';win'>n. '_’."Si hu ¡[lll'
rlmln ¡wqun-ñus granos (h- nwlnl.
(‘un vslt' In-mwdimivnln ¡nin-1in-umvnh- sv (¡Mívnv n-suhu
1lns «¡uv sv npl'nximam ¡l ln \'l']'(liltll'l'0 vn un 0.3
Pan-u uhlom-r un Imlón ¡lv uquñn más ¡nn-u. sv ¡unirá trulan'
v1 mínvru] ¡mr n'l {n-Mn ('lfll'llílll'il'fl. :Illït'S (11' t'llndirln mm l'l
uinnum.
1'umn (-(mh'ol os ('mn'vnivnh- ])l'2l('ÍÍ('¡H' un onsuyu «lnlnlt- _\'
musinlvrnr (-nnm maior. ol «¡110(11"rvsultudns mín vlvvaldns.
Minerales pobres y puros
.N'il'l mineral quo su vnsuyn vs ¡Iv huju Ivy. sv l)ll\'(it' aplicar
ol Inéïmlo (¡un- urulmmos (¡o imlivur. porn prvvia uuu-entran(‘iún (iv dicho ¡Him-ru].
Sl‘ lH'lll’t'd!‘ (lvl Inmln siguii-nlv: .N'v rmluu- vl lllilll"¡li u
polvo tino y >1- ¡wsun 14H) grs. o más. sogl’ln lil Ivy (¡lll' se
('¡IlUHh' ¡mr vi usln-cln (lo la uuu-sim: so luvu vn un plulo (lu
fumlu plano. ugilumlu vnnlinumnvnlo 1mm l'awililalr la rv
uniún (lv ln «¡mili-rita n-usi pura. al] mismo lil-mp0 quo su oli
luinn 1:1ganga. ('un un ¡mm dn- prártimi sv puwlv Ullll'lll‘l' ln
vux'ih-ritu vusi pura. ¡wm m) mm'iq-nu lim‘nr muy :ulvluule
lu «num-nlran-ión. para n-vilnr ¡nirdiilus por :lrraistrv.
I‘ll mim-rul min-vmrmlo sv su-n y ¡msn _\'SUIH'I'1 n 2 grs. (ll‘
«¿sin su ¡rrm-uln- :Il análisis lil'i mmln ¡luv hmnns innlivmlo para
los mim-rulvs puros _\' rii'ns.
(‘nnm su (-nnm-o vi ¡wm (¡(‘i Illilll'l'ïli :lntl-s _\' ¡lospllós (lv iil
(-mwvmración. vs t'áui]. (-mnwivndn lu Ivy del lllilll‘l'ill ('ull
centrado. (it‘lillt‘il' ln 4M primitivo.
Minerales impuros
I'prnmlri-ums cl mólmlu ¡I seguir para un lllillt’l'íll muy
illllnll‘u. «¡uq-mmlcugu silico. cobro. azufre. arsénico _\'lungslv
im, ¡nuliómlost- muplvur un prm-n-(limivnm más simpla- cuando
c-I mim-rul lln cnnlvngu más quv una o algunas de vslus im
pura-lux.I'Íxmninurvmus (los casos: I." El min 'al vs rolulivumolm
rico. von 225 :l 30 ro de l'Siill-IOZ0 2." Cs ¡mhrtn
l." En l'l priuwr ruso su [H'Sil (lo 100 ¡l 200 grs. ¡lv Inilu-rnl
y sq- Iv hau-«-sufrir mm ioslawión vn la Illllfiil. (¡o Inalnv'n «¡no
so ilvsmmlmngn lo más posible. los sulfuros. :ll'smlillrns. ole.
“55 __
IA! nmll'l'iu lnsludu m. inlrmluw- rn un l'rnwu «lv I'Zl'lu-nlnn-p-r
¡lv gin-m 1‘Elliill'i(lilll y sv :lñmlv SHIU(21'. «1.- ¿uuu l'I'KÍJI: .M' ¡Mu
:wluzn' un mmm-nin ¡1 \H¿:\'«' ll'IIllwl'ulnll'il y ‘ln-spu'ïs sv “l'\'il
¡ll huñu (¡1' :ll't'llil. lh'slmós «iv Inn-«Hu 'Iml'u 11.- n-Imllít'íúu mn
llt'l'ihlil. su «liiuyc- wm “gun. ugílu \'i\':nm-n!n- _\' sv .lvmmu v!
líillliílll qm- soln'vnmlu: sn- n-pih- l‘\.||‘ Il':II:l!HÍ|'HIU lun!“ qm
IílS ¡[guns (h- Iu\';:,jv un (lu-n más «¡w- ¡mu law-«ión «If-Mlmrmv
{with}. Hl- ('()l(l(':l n-I ¡Il'w'ipílmln vn ¡Inn t'llïnl ¡11' Mmm» _\' S!’ ll
¡lñzltlt‘ ¡[4' 21) ¡l 30 (w. ¡lv :lln'inlu l'llml'hính'n-n vnnm-nlrmlu xv
}¿ún su ll'llfll' «'Il .x'ílíu- : xv In «ln-ju :¡n-lnuz' un ¡ml' ¡ln- humx ¿1
unn In-Inpvl'ulln'u Imnlu-I'xnlu. ¡mm Alvsnlujzn' 1'! {lunn'm'n 1'11
Silit'io: su ¿ll-liltlt‘ un ¡nu-n «ln {willn qllï'l'n'it-m m- (¡iluyl- «un
¡Luna y (lu'unïu. Hc- Iillru. luv“. llum-vu .\' (-uluinu lign-I'umvnlv.
Lu «¡lsiln'l'iln «mi pum. su ¡wsu _\' ¡lt'xllllll'N' w In l'I'tlllm- yn
xml ¡ml' 1'] (-zn'ln'm u lml' 1'! t'izllllll'n_
1?." 'í lu Inlh-sll'u vs unn :ll't'llal n aluvión muy lmlll'r. sv lun-l
:llllt’s (lv lmlu, una solunwu'iún lnw-{Inivn ¡lt-l --sIn'-1'il.¡mr l::\':|
jt-s mln-u SUI) n HH)” grs. th-I mim-I'ul. wuún lu I'inluu-zu ¡nu-
Nlllllíllil. _\' (ll-splll'm' >1-uplivu q-l prm-mlimin-nlu ¡um-rior.
Si c-l ¡Him-ru] vnnluvil-n- Iungslvnn. ¿Illïu'S ulq-¡n'm-mlwl' u lu
rmluwinïn. w ll'nln 4-I «mu-vulnuln ¡mr 3‘) :1 14H!('.t'. nln-¡Hun
Ilim-n. .x'n'lu llt'jíl :u'luzn' ¡l Sll:l\'1' ïl'lllln'l'illlll'il (llll'unh- unn
¡mm _\' ¡ll-sluuós so filïl'u.
I'll ávido túngdim. «Hum-lll» n-n n-I :nnnním-n. ¡ulwlu wi" I'v
nihinln .\' ¡wsmlu svgúll lílx‘HHH1HIHS('(HlíH'illliS,
Dssificación del estaño por vía. húmeda
El prou-«linwnln Iun- vía húnn-(lu. sv t-I'nwtúa mmmvnh'. :
menus quv w Irult- (lv lun-vr un :nl:'lli<i< ('Hlllplvlo lll'] minvm].
('mnn pum los prom-¡liInivntm ¡mr \‘í:l sw". vs illtlÏN])1'll\'íl]’I|'.
<inn w 1mm máx' (¡ln- (lv lu (In-h-I'minuvión ¡lvl wluñn y si n'l mí
IN‘I'HÏno m muy rin). dv hau-vr unn ¡ml'ifivm-íón prm'in ¡L- In
mmm-in :Intvs «lo prm-vdvr nl :Im'llisix' <|llíhli1'0.
I Í('mlm no m5. pmihlc lrahajar snlm- todo vl rrsiduo rnriquc
(tido. >70tendrá ruidado (lospuós (lvl tratamiento. (lo «alrinar _\'
pvsar la «asin-rita purificada. para pudor relavionar los I't'slll
tados al pul'l'l‘lllíljo (lo la mah-ria primitiva.
La pulrrrizm'ión (lo la Inlwslra. dvlw sur lo más perl'w-la
pusihlz'. suln'v todo si sv ra a emplvar la (lisgrogación sull'u
rante. ‘
¡Cum- lodos los pl'orodilniolltos (‘lll[)ll':lll().\'.uno (lr los mas
:n-vptahlvs por los resultados quo sr ohliom-n y por la rapitlvz
«un qu:- su ola-ra. vs v] (lr una (lisgzrvgm-¡ún prm’ia por v] hióxi«lo (lv sodio.
l-Islt- prm'odimivnln. ¡uh-mas «lo las wntajas Inmu-imnulas.
pq-rmito vn una sola olwrarión. la (lisgrogavión total (lo la vasiIvrila.
SI- olwl'a suhrv lllln u dos gramos (lol minrra] finanwmo pnl
n-rizado: sv ln intrmlllvr vn un (-risol (lo hierro o (lo plaia _\'
un-zvla ínlimanwnlr ('nll vuatro o «¡m-o \'('I'|'\' su poso (lo hióxido
«lu sodio. Sq- lu llvva al rojo sombra _\'después durantn- algunas
minutos al rojo \'i\'0. El ataquv <íolnpro vs porn-um.
l)l‘<l)ll(".\'«lo onl'riamivnto. su toma por agua y llm‘a a un granram (lo vidrio: tvrminada la (lísnlm-ión sv lo trasvasa a un
malrúz graduada dv .304)l'.('. (lo caparidad: sr uomplu-ta el \'0
luna-n. Iiltra _\' mido 11H)(-.('.. sv :Irillilira ligvramvntr por vl
ávido vlnrhídrim o níll'iu). (liluyv _\' añadv un oxvvso du una
sulla-ión (-mu-rntrmla (lv nilraïo (lv amonio. (¡7) a 20 grth _\'se
«alivnla algún tiumpu. 'l‘mlu r] vs'tañn so prwipita hajo la
forum (¡1' hióxidn hidratado. Dvspllós (lo un (-irrtn rvpusu so
«levanta. su wha sobra un fillrn _\' lava (1)!) agua hirvivmlo. So
«wa. I'alrina y posa q-l óxido (lo vstaño.
Análisis completo de la. casiterita.
Indíoarumos ln'm'vlnrntr unn (lr los prm-ulimivntn»; mas
avvptal)los.—rodnoción (lol hióxidn dr ostaño por ol hidrógv
nu. '¿HI nuria vn xnx ¡lu-¡:H..-s_m-vuz. mulln" ¡-.::';l ¡m4.
I--r12:¡ ¡»una n impm'n.
l. ¡Msi/Hilti ¡w‘rvn Lux \'¡l\iír'!'í1¡h [IllHln I-nmiv-un-n win
mwnlc- un ¡rm-u m- n-unrm _\' w-xquíúxídn .íw lliu-I'ru. .‘leJilllU‘
.u-nlígl'umm ¡mr ln ¿_n-nq-rul
Hu .‘llílqllt' «'Ulnlill‘ln ¡mr w! hiqhwïgt-lm pum. n" ulil'íl-il _\' Inl'gu
¡lv “Im-nm: [HIM I-l ¡«L-11'11».¡"n-«'uínrívnnlu 1m grunm ¡lv unn vn
\nllm';l Inc-lúlivu fundida. h:sz ¡luc- n-I lli‘il'i’flll‘llí' Im :1!1';¡\1--w
HHH} "¡Mann-mr. _\'n M ílv'uu :1 ¿uu-“1' ¡ill JIÏJIIH” "¡Hilllll'lll .-“
.‘IIL’HIIJINlwrzlx. \Ílln w Inn-Lulu v! 2;:inu-rnï mn xu ¡ww tiv- www/n
¡»ur-n _\' ¡Inl‘mr'í/leín. v¡nv-shui l-- 1;, L.¿:‘I I'í.,¡Áitlz'rïuv-uu.
.\'- 1mm 'lnx ururnm AiI'Ï. :nínv-l‘u. !v4'!'ï:!'Z/.llí"
ílu ‘__’I'íl!|li¡\ ¡iv wilul'fil I‘ll ¡mh'n «-.\¿1v'1:.:u-h' [wm Ïu‘. ¡my zum
Hurry-mv- uiv llí‘ll'l’lufllfl wm. rn 1111:;¡“nu-Hu 1iw II'IÉ"'I".‘.'III‘: w
Zur-min vn un Iulm I:|lelvi|"ll ¡L- lnvlw-v-lnnu. Nv- n-ulin-mn ¡Hugh-x}
\-;nn.-m.- IMM“ u-l l'l>_inwmhl'n. «lulnív w lu mumiu-nv- ¡{Inmun
¡nm lwru _\' Illl'tliil ¡vrn'nximmm-xmn ¡mm nhln‘llvl' uuu I'n-«hu-t-iún
u-mnplvln sin I'llxíún: tll'\l)|l<“\ su ¡l'l'IIIÍHH r-nln'lllulhln :¡l rnjn
\'i\'n Illn'nnïv un I'llul‘ln ¡lv 1mm. [mm n-\'i1:n' «luv --¡ Ilín'l‘rn _\' «l
nwïnün I'n-leh-Mm wun ll'll'oïllll'iv'h: w nírju wnI'rim‘ v-n in vn
Fri-111w ¡lv hi.h'«1;:n-1|n_\' ¡wm 1:1 ll;:\’--v-Ïlí:l. ru_\';¡ ¡nïniidu qiv- ¡ur-w
ll't']-!'v'\--HI:K ¡l n-nmhlm! ¡lr n\í|_'-'11n Hu'HniH «u m rutina-ión: \i
v-l HHH'I'HÍ vs punt. min [HÏHÉÍIÏH ¡It-w. ¡wrmíïw «:jwuluz' mn
¡Inxïum- --\::I-¡Éïllni v-l "¡VIIÏH ‘lfl ¡«hn-1“.
Sul 1mm u-l r-wivinn ¡mr v! :L-in‘m v-iurhídr'ivu I'\x:1\"-!I'.!'.':<ÍH. «¡Hn
nivju inwluhlv {min-:nm-mn- 1-1«nur/n: \H ¡"mn Julian-viv?“ law-Im
.lw Im ¡Im f_’l':lll|u\ «lv I'll.‘ll‘/U nun-gmlm l'n-¡uwwnïu In unn!”
inwlulnlv. I-Ín In snluu-iún vlnl'hídl'il'u w ¡mw-¡pita nl vsïuñu ¡mr
ul ávido <ull'hítlri4-o. w lillru y «lnsilin'u a-l hivl'l'n l'“ lu sullu-iún
iilll'mln ¡mr Im- 1.¡{-|mlm «mlfnm-im. (l.-<p||(-< (lv ln vXplllsÍÚh (lol
{In-¡(lu <ull'hídrivn _\' ¡Iv ln ¡wl'nxitluvión l’Hl'I'A'N]mlltlil'lltt'.
‘_’. Hui/«rifa ¡mertL l'n “¡inn-ml «ln-¡win 4-]:m- put-«ln- vuln
—!!1—
lm-nwr mit-mín ("h-i hióxidu (ll' vsmñu, M'squióxidu (lo hiorro y
runrm, lIlÍHlÚvkt-l.mh-upirilu, \\'ull'rum y him-ru lituundu.
I‘ll análisis ¡nu-(lv n-l'm-luul'sq-(¡Pl Sigllil‘lllt' mudo: 2 grule
(in-Iminurnl ¡nm-lirizmlus. sv lrulun por agua n-giu (Iiluidu un un
vullnm-n igual (lv ugllu: mi. snlunwnh- >1-(lisucln- lu pirilu _\'
v! llliipivkt-l. Im solución lillraulu, put-du coutcum' t-ohl'c. hierro,
:nxóniru. sllll'allns. (-112.lllilizumlu mn vlln un pnwulimiolno
:umlílim :¡pmpimln svgún st-u lu nulul'ulczal de los L'llt'l'pns (¡un
«HHH-ng“.
I'll rositluu lunulo. vulvilulclu y pt-s‘aulu.mnlomlrá lyíúxido «h
mlnñu. \\'ull'r;nn y v1 IIÍPI'I'II lilmuuln. (¡llo l'l'SÍúll'll :II ¡H'inwr
illilqlln'. Nu llill't' una reduu-ióu por ¡“(WHO(lol hidrógonn. (-(nnu
vn q-l msn unn-rior, ¡wm sin :ulivión previa dv 1'llilI'Z0. inútil
¡'llilllllu l'l minvru] os impum: sv vnliontu (lln'unh- dos hm'us ¡ll
mju smnlu'u _\' (ln-spuós Inn-diu lmrn :ll rojo vivo. I'll rmiduu so
¡mln n-n unn l-{Ipsulzl por ávido (-Im-llídrim diluido. :ulivimuuln
(lv algunas gntus (lv a'u-itlu nítriu). (llll' (lismrlw sulmm-nlo ol
mini“) y v] hin-n-n. (¡n-m'n-nin'nlvs «ll-l \\'ull'l‘:nn _\' (le Ilic-rru li
lunmlnu _\' (ll'jil ilh‘uhlhlv n-l \\'0|l'r:un _\' l’I híóxidu (lo lílunu
(-011ol (-unrm. No (lositivu ol ustuño _\' ol him-r0 ('n ln sulut-ión
rlnn-llídriml. dv] mismo modo quv mx ol ('¡lsn uuu-rior.
lil n-siduu su- truln n-n vnliwmv por agua rvgin vonvontrmln
«lumnla- \':Il'Í:l\‘ lmrus 1mm ¡Han-¡lr (xl “'uH'I'um: sv (¡vulntn «'I
:|‘_'ll;l l'vgm. qm- “PVH lodm'ïn un pum (lo hinrm _\' (lv mangu
nvsu. ¡1m- >I' nñmln- u] hÍM'I'n pl'im-ipu] «L- lu olwrm-ión :lllttl'iol'.
I'll I'm-¡slim Sl' train ¡mr «Il :llllllllíilt'O. quo disuelve ('l ácido
h'mgstin-u _\' (ln-ju insoluhlq- (-I (-mn'zn _\' o] ávido litímit'o. quo so
svpnm por unn I'llsión mn |Ii<l|H';It0 (lv ¡mhwiu
l’ul'n nIm-m-r I-vsultmlns más oxm-los dv] nzul'rv _\' del ¡Irsó
Hil'lb. sn- [HIMÏv trulm' un posa más grumlv (lvl minera]. (2') ¡1 10
gramos. por ul :IL’IHIrugin diluidu o invwligzu'hm un ln solurión
I't'xpt-vlivn.
Resultados analíticos de los minerales (le estaño (1)
“thx-¡ln VEI- ¡A
IÏ’I’I\H!II 4;
MMM:«milla|I\*.!¡“V4”(I\ ¡in()\'ulu«¡VJHIl\wi4. Q.\,r' "\uv'»v H.
.‘....n.i ..i É':]>v'l‘."“A{¡|\ 7.1.1
iru!'«':xninv\ ;.'1‘«!'uzr::n-¡'7n.
MINERIA DE ESTAÑO
Las minas «San Salvador»
Humunux «sms (lulus l't'l't'l't'lllt's ¡1 lu ¡Him-rin (lol vslzu'm vn lu
l'I'L'iÚll lllll' nm twupn. «lv unn puhlivnl-ión ¡lu-Im por l'l xn-ñnl'
¡lun Sulvmlm- All-squilu nl _ «un lnn|i\'n ¡h- lu n-Xllillit'íóll vn lu
I'prmiq-iún lluluslriul .- 13'10, dv ulguuus uuu-5111“ (lvl mina-rnl l'XIl'ilí(lU ¡lv «Has.
[lis/“ria. .N't-gún .w (lil'l'. hm-l- unn-lun años, un unn-mln!" (lux
4-uln'iú n-n t-l <¡Iiu cn quv vslillll hoy lils minus. uuu n-lu (llll’
rin-3.3 I'lll'l'il 111"¡ninu-rulvs «11'plata: mn algunas uuu-sims «¡no
¡Im-ó ¡l 'I'inngmlu. vunsiguió ¡Mon-sur u \'¡ll'¡2l.\' ¡wn-sonas dv
¡nlllvlln ltlt'ulitlilil. las qm- Pillit'l'tlll llnu 1'Ulll't‘SiÚl]Imjn «l ¡mln
ln'a- ¡h- «.\linu\ (lvl Durnmm». ¡por lu pl'uNilllillíld (ln- unn ÍÏIH'H
llummln así; I’u-ru illllIN ¡lv n-mprvmla-I' ningún lrulmjn un vl
wrx-u. mnxlulnmn «¡Uvl‘l minvrnl «lkuhivrtn Im (-mllvnín plu
1;. y ¡llunulnnnrnn Imln.
l'nsln-l‘iln'llll'nlv. I'll Dit'it'lnln'q- (ll- 11H)“. llllíl (lv :l<|llt'||¡l<
mundi-us I'm" al ¡mrnr :1 las numns ¡lvl m-ïunl pl'upit‘lul'iu. «¡uile
hnhin-mlu constnlmln n-n l-Hn lu pn-wnvin (lvl vsmñu. nwlnl
l'(IlllPll'Íillllt‘llll’ Ilv'\'1'1ll|4)1'í(lo¡mr 1m ¡Him-rm (lv :¡qllvlln rq-giún.
him :l\'¡‘l'i;_'ll¡lviulll'\ _\' u-nlt-us .\' (Ivnunn-¡Ú ln propit-(lml iH‘ÍllHI.
l .\ll_5mm\ dutux xuln'v lux llliIHIN ¡lv ¡«HH-In «San Nuh'nnlnl'“. lemx.\.irn--. lí'll'.
—SH—
mln-o lu IMM:(lo lu n-lu <<Dl-sculH'inhn'u», lllll' cs pl'ulnlhlvlllclllc
ln misma qllc ol prinwr «¡llunlm' lmhíal (lvnulu-iudo años atrás.
Sillulrióu Las minus wm“ ulrivmlus vn lu prm'inn-iH (lv ('ulu
nun-kn. ('ll lu Sim-rm (lv anulu. vn ¡ns «wn-m llamados (imqu
_\' 'l‘rvs Magnlnw. il una ulïm-¡l (lv 251M “wn-m snlm- v1 niwl «la-l
¡nur .\' :1 uuu tlislnnu-iu (lv «¡nm ln-gnus _\' lllwliál (lvl Plll'IIIH (1'
llulltll'l's. l]lln'\'1' (ln' lil (lv ’H'ltl'll_\' ll'd'l'l' U l'illul'w- (11'Till“
gustan.
HI ¡Im-mo ¡l las minus. (-uumln >1-l'llllN'Zill'Ull Im Irulmjm ¡ln
vxplm'uviúu. vl'u vusi impusihlv. ml n-l'un (lo ;’|\l)l'l'1)\' p ¡“Hall-I'v
sihlm‘ :Iquvllus rvrl'ns. llulvif-mlml- Yisln obligado o] N1: Mmqlli
tu. para] pmlvr llvgau' ¡l (xllus lll-mudo algunas vargas. ¡l llum-r
:Iln-il- «un (linumilu unn m-mlu du más (In m-lm laguna ¡lv-1h»
(-1 ¡»iv (lv lu Sim-ru (lr Zupuln. «lvl Imln (lv 'I'ínng;¡<t:¡.
Más L'mlv. cuando mln-lumumn los Imlmjm «ln prolongan
l'ÍÚll (It' lál líllt'íl (lvl ¡"('l'l'm'áll'l'il .\I'_¡_:I‘Illillu (lvl Nlll'll'. sn (li‘l'i—
«¡ió «NÍHMH'PI' lílh‘1'Ulllllllit';l1'i()ll¡'\ ¡mr v] ¡mln (lv lmmlrvx'. :Ipl'n»
n-n-quuln ¡2| wlan-ión «('vl-ro Nn-gI-n». (¡un- (lista ¡lv ¡“Im-Hu ¡m
Iylm'ión (lnm' n rulm'w' Ioguus.
Lu vmpl'vsu Im «ru l'íu'il. pum lu fultlu ul'ivmul (lv mln Sic
I'ru. mln (-urtmln mui :1 piqllt'. I'm-mundo unn nllu'ulln in:qu
silllt' «lu.- .wpzn'n nn ¡uluvl pllnln o] (ÏI'INII'ISIHII'HIU(lv lil-14"“ :lvl
(h- 'l‘iuug;1s1n. (h-Im “¡osos (lv lulml'. ('Oll Irvs 4-Ilurll'ill:l< «lv [wn
nvs .\' mln-llos (-ujmn-s dv dinamita. sv mnplvnmn n-n luln'zn' ¡"I
lll'l'lllOSl)y :ltl'nvido runninn (lv tmpus «¡un salvando mm «lis
Íillll'iil npl'nxinlmln (Iu-ln's login“; lulju hoy (lo lui minus 112M”
las campos (lv In Aguada. (lisïunh-s (Im leguas .\' llll'lliíl (lol
punhln (lv Lnndrr‘s.
Iïnhiómlnsn duridídn ¡mslvriornwnh- ](-\‘;lllï:ll' ¡'ll lu «¡lu-hrmln
¡ln ln Aguada un ostnhlwimiontu pum ln mnwnllm-ión (Iv lo;minv'nlvs. Im sido nvz'mnrin mnx'truir un muninn «¡Irun-turn
quo. [HII'HMHÏO(Iv un punin «lo! <':Il'l'il quo \':I (lo Lnndn-x- :1 ("o
rrn NI‘QÏ'Ü.distunin 111m"Ivglms dv] prinwm dv ostos puphhm
4..«i
_9;,_de aeeeso directamente al establecimiento. Debido a la natura
leza del suelo, hnho que \'eneer mnelias ditienltades en la eonstrneeión de este camino.
IIHSdistaneias detinitiras son: de t'erro Negro al eslahleei
miento, diez. _\' seis leguas de eamino earretero; del estahleel
miento a las minas tres leguas de eamino de herrmlnra.
Los fletes a pagar por tonelada. desde el estahleeimientohasta el “(hill'itl o Buenos .\ires. oscilan entre cincuenta _\' sc
.senta pesos moneda nacional.
JCI(.‘ongreso Nat-ional ha votado haee tiempo los t'ondos para
el estudio de nn ramal que partiendo de t'erro Negro dene
pasar por Londres y Belén.
Si ese ¡"errm-arril llega a ser eonstrnído. el estableeimiento
(¡ln-daría a unas tres leguas de la ría t'errea. eon las eonsi
Sinientes \'l'lllil.iíls para el desenvolrimiento t'ntnro de las minas.
Descripción de las minas y trabajos hechos
1.a propiedad eonsiste en tres perteneneias. que aharean las
prineipales \'etas desenhiertas hasta hoy en el t'erro (¡rande_\'dos soezn'ulles. nno en (lit'ilt) eerro. llamado soeavón «Emilia».
que ampara nna extensión snperlieial de 1000 metros a rada
lado de su entrada por tres mil metros en el sentido de su lon
gitud: _\'otro. el sm-avón «San I‘Inriqne». en el eerro eontignn
llamado «'l‘res Mogotes». eon las mismas dimensiones que elanterior.
('ompletan la propiedad. nn dereeho de tierras adquirido
en la (¡nehrada de la Aguada. donde se ha eonstrnido e] esta
hleeimiento de eoneentrat-ion. _\' una eoneesion de aguas. otor
gado por eI tiohierno de (“atamarea.Se han explorado numerosas vetas. variando las poteneias
de las minas entre sesenta eentímetros y dos metros. _\' dando
«r HU —
HIÍIII'I':IÍ1'.\ n-u_\'n\' lo‘_\'I-x(N'ilnn I'llll't' 1]"1'1'4'.\'\"\1'll'21 _\' I'llull'n ¡mr
Win-mn (lv wlan-ln mn‘lúlin-u.
.llrlrluíurlriu. Lu muqllinau'iu :uiquirillu 1-11lu vnxu lllnnlmldl(¡1- -\ll'lll:llli¡l. mnxlu (ll-2 unn vuldu'n Iulmlur :¡Iinn-nlmlu :l
JI-I'lal_\' Innlnl' «l wiuh- .\' x‘t'is rululllm: un mnlíno «lv ¡mlns nú
nn-rn Si; un «'quilivzulnr Mmm; (los jim-gus «ln-spilxkuxln-n: (1m
“Filliltllllïh'llv'Il't-xl'nllllláll'lilll1'llltlsI':lll:l unn: «Im-mmm (lv mn
m'nlmn-ión llumlmlqh _\' unn Immlm n-vnlríl'ugn ¡mm I-lm'nr
:aguu.
'l'it-nv unn n-upm-idml (lv divx Iunm-lmlux vn divx Iltll':l> ¡lq- tru
luljn. u-slzlnqlu Imlu ¡m-purudn ¡mm «luplimn'. II'ÍIIIÍHII' n ¡‘Il¡l*
rlruplivur mln pl'mlm-n-iún. >í vl rrmllmlu ¡lv lu l-xplm-m-ión
. ux'í lu :u-nnwjn.lu- lux \'I-I:1s vn ¡»ml'umlidm
í'umn Hills]I'llI‘t'Í(IlII'\. lux minux «nunlun. .‘ll'l'ílul mn unn msn
¡mm .\ulminisli'm-ión _\' u-unll'n ¡mm ¡wow-x. Alvujn. vn ln «11h»
¡H'mlzL mlún mnxlrnídm. l-l n-lliíivin ¡mm t-l t'flilhll‘l'illlil'llÍU «l
«num-nll'uvión .\' ¡rr-x ulle máx. unn ¡mm ln “¡I'm-ción .\' .\dmir
nislI'm-iún. mm ¡mm lullnilm-ílm ¡mrïivulur .\' “Im ¡mm mn»
I|ll'1|1ll|\ _\' [H'I>ll«'\
/'.'.r'¡mr/m-í:íu. “:1silla¡niviutluunnunn ¡wm-xa «lv20M") kg. «ln
«lun'l'íllu» n miwmnlrmlm (¡w «¡Hiït‘l'ilíh mn unn Ivy ¡1.- TH '..
rumingth u In Alu-lalllun-x'n-Ilwlml'l(lv ¡"I'zlnkl'm'L
l‘:<!()\1'1Illl‘l'llll'mllN ¡mr x11 pura-7.a. han xinln tll‘sïillilllih :1 1']!
l'illlln't'l'l' ulrnx (-lllll'rllll'fllllhx (lv ]v_\' ¡un-nur. ¡mr 4-l1_\'nnmlh‘u mn
muy solivil:ulm_
Resumen y conclusiones
ln—l-In la Sicrra dc (¡lullalnpajz'L provincia du (‘atamah-a.
aflora formando parto dc una masa de rocas granílivas muy
vxtonsa, sola-o todo un la din-wión meridional. una granitita.
varavlorizada por la prvdmninanvía (h- ¡n-l'lita. Inici-nlwrtila.a“)th y hi0til:l.
2 I—Las I'm-asgranílicas han sido donndadas a profundidml
mnsidvrahlv. hasta la t'ornnu-h'm (lv una planiviv dv (ll-sll'llv
u-iún. (¡no todavía hoy día tiene q-xtensión grandv _\' quo forma
la baso du nna sul-io dq-arvnisoas (lv gran vsposor. roprosmtan
do pruhahlvnn-nto la parto dv los n-slratus do (¡nndn‘ana «(n'l'n-s
¡mndíontu al palmznic-o snpq-rior hasta nn-sumivn ínl'ol'iur.
Ih-lin vxïil planiviv. dobajn du las arvllísras aflora una graniiita lel’illillil. vn la thvnsión d.- .') knl. por ln llll'IlUS.dv sad
a norte. «¡no sv ¡nn-dv c-nnsidorar roma fih'it’s d.- mastitnvión
du la granitita _\' (¡no se divido Pm" S" l‘íll'h‘ l‘ll Variae i'm-ios dv
(‘sfl'lll'llllïL
4 La granitita alt-alina (-aravïvrizada por la plï-su'llt'iil dnl
topavin. la ('(llíH’iH'iÚllt-lara dn- la hintita. :¡nn a nwnudo os li
Iinnita. asta ammpañada por sus dikw. vs «¡m-ir.dv granitth
pnrfírica. pogmatita _\'aplita _\'d.- nn grupo d.- ¡wgmatiïas pos
tn-rim'os. faltando 0 sinndn mn_\' osvasos solanlonto los prudnrtoxmín ar'idm (lo la difmwnviaoión.
ÏI Ï-Ïx'tax' I'm-as du- dikm‘ mnvx'tran. mm Ia frtwnonvia dol
Mpavín. la ahvraviún dv la mira. la formación do granate y
——!’b——
w ¡Us ¡wm-van nvllnmïulíïims,pm- uil'nx imlirius, lu inl'nu-nvin 1
l-spn-víulmvnll- lux pq-gnmlilus «in-l wgluniu grupo: ¡muumiu
¡láll'lc' vn su mlxlpusír-í4'n11.mmm ("unslilll_\'vnll' primario. muy
ln'ululhlvnu-nlv ÍHIIIIFÍÓIIlu (-¡Iai'u-l'ilu.
(i;—ll;1 sido muy ¡uh-usa lu inl'lm-In-iu (iv los ¡lgn'nlm “¡im-
rnlízmlun-s ¡ll ¡in «lv ln dil'l-rvnvim-in'm mugnn'nivn _\' ll\'.\'[¡|11".\'(lv
lu mlitlilivuvión (11-lu grunitilu _\' _\lls «lvl'ivmlnx. ’mjn >11:lm’iÚll.
lu x-m-u¡nuit-rn“ _\' prim-ipulnn-nh- las lwgnmtilus (lí'l svgundn
grup“ lum sida ulln'rmlus _\' Irunsl'wmzulus.
7' 'Hh'ltls ¡mm-sm wn los llil'll ¡«nun-Mm, l'll_\'(l ¡Il'iltlllt‘llb
lina] m 1-]gh-iwll. l'InlI'v las muncl'mus lrunsivinnvs «lo lux m
n-us alli-nulas .w puwln-n distinguir «los ¡n'nulIh-Im pl'illvipulos,rs ¡lu-ir: ¡"(wm n-uulinizaulus. sin n mn “¡im-mln-s (lv Inn-Vil
l'urmunión mmm vuul'zn. “rpm-in. (-nsilvl'iïu _\' fllmrilu. _\' 1'1 gl'ci
N'I'll \‘n'l'(l¡l(lvl'n. I'll (¡ur vl lï-Mvspzl‘lu hu si<ln ¡mr vnluplvlu sllsli
Illílll) por (-um'm. lllil'íl v'luru _\' lnpuviu.
I'll mini-ml múx' rn-sixlcuh- l'N‘In himiïu. (¡ul- sl- ¡Inn-w-nh'n uuu
las ¡"m-m mm¡nin-Iunh-nlv trunsl'urI'rw-uuntu-mo-nh- lumhión M
mmlux' n'll grnisvn.
H »-—-l'ln_L’A'lll'l'íll.los ¡u-nuluvlus «ln- ln vuulinixuvíón «omic-nm
más rusih-l'iln. huhiómlosv mnwnn-mln ¡ax-h-mim-ml MI (“NII'Í
¡nu-ión il'rn-uulur. :I Inn-mula a'll nítlus sumuun-nlv rin-m. ¡Cn nlms
lll'mllll‘ïnx' también o] town-in Im suxtiluïdn. n-n uma-51:14hs (¡Ux
nwlnlxuhlvx‘. :Il I'vltlvspuïu. hnx'ln 1.1| unuln qlu- w ¡nn-¡ln- llillllill'
¡lr- uuu I'(H':l (lo tupm-ío.
EI‘—l’I'nlmhlvnwnlo doqnuïx lll' 1:1 ï'nl'muvión (lv lu planivie
(lv «ln-sll'nm-¡ón xv han «ln-pusitmln on 1:1: (':l\'(‘l'nil\' o inhlrstivios
¡14-Izls ¡wgmnliins .\' (lu 1:1gruniïiiu mmlinizmlnx' \‘:u'í:1< mluwlu
Híns Holmmln gl'iva u- iHIIH'PL'HilHllUlas munx l'l'i;l¡)lv<; ¡uh-máx
vn n-sïn «¿pm-n sv lmn I'nrmmln mini-rnll-x' (lv (-uln-u Íl'illlxl'nl'nlíl
(lux vn Innlnquilu y ¡mm-im. mln sr- pl'nNI-mun vn ('INH'HN(lvlrzm
¡las 1:l]l:lllll1) Ius Pill'f‘le «11-lux L’I'ÍPHN.
HI",-—Pm' Im mnvimionim ulh-rimw del lvn-iuriu. unn parto
dc la.»yan-imiculos hu sido alterada. Las dislocucioucs. diilL‘liINïh
run poco rechazo y fallas, Iium-u porn importancia; sin umhur
gn han (ln-strozudu las rocas como cl grcisuu _\' aplastado u lux
.-:ml¡nizmlus hlundus. lllülclillldo los fragmentos considerable
nu-mu cn algunos lugares.
J'In vuuutn ul porvenir (11-las minus de (¡sim-10«San Salm
4101'».lo «¡irá v] resultado de ln l-xplorm-ión melódiru que se está
rvulizundu vn vllzls. lnlju dil‘cvuióll _\' lln'l‘sflllill mnnpq-h-ntc _\'
qm. (líu u día. Vil!) ¡"min-mln u (li-sruhiq-rln num’us y ricos dv
pósítus dv luinornl. Si u 0510 sv "gn-gn lu ¡nm-zu «lvl mismo.
dvmustrndu por las análisis (lv ¡num-rusas muestras prmrmlontos
d.- (lin-rsns purtvs (lu ln región milwrulizmln. my fundadas
IIIIHÍHN¡mru ¡varulz «¡m-on un futuro ¡lo muy ivjmm. lu liv
púltlil-u -\r;_'vminu vomrilmirá on huvna pnrtt- :1 lu prmlm-vh‘m
mundial «ln-lmtnñn. mvml mnu-rvinl dn- grnn vulur. (lv impur
mnn-in industrial «mln din más mundo _\'r-nyas fuentes do pru
¡lnvviún lil-mln] Ml {Jollvl'al}u (¡wm-r.
.\Ï.\n('r).< M. (¡vrllïtunryh
lun-uns Alu-s. Muy.- Íll ¡lo 1913,
l’ruwmndn vu ln I'm-hu mn wwmu y sia-u- páginna
I’4 Í’I'II J. (¡Mili
SOvrm:u'in.
Ihlonus Aire». .\Í:l_\'u Ill ¡lo 1912:.
l‘uw :1 ln ('mnisiún rxumimulnrn 22 para quo sv sirva
¡wtunliur lu proscnh- h-sis.Suun'.Dt‘vulm.
I’rIÍI‘n J. ('run'.Soon-nui”.
__. 1m!
l'Ïn ln I-innlml «ln- “¡h-nm .\ÍI'|'\. :1 3m «im'v ‘ÏÍZH viví mw ¡l
-l|miu ¡lv mil nmw-L-nlm Íl'm'w. LI Furníxí/un v-\:l:1|ill.‘uiul':;
¡'m'IiHI ¡n'm-l-¡Iit'n:I v.\:nnin;n' lu I-wix [II'n-wllïmln ¡mr wÍ 1'.\-.'I;illll!l0
.\1:II‘M)\' .\|. ‘¡IIIÍÜI'I'N/ ¡mm IIIHHI' “Í L’I'JMÍH¡Íw hu'ïnl' v-I (¿:¡Í
lnivn. .\' ¡"wmnhí-Ï :14'w¡II;II'Ï.‘I.
l-I'l/m/¡u’u _lIy/u[,'¡'«l./«//¡'/, ./_
HI7 ¡(r w. ./v¡
/Iv// I. II", "HW/Vu.
Í,‘1I,"I._ ’IIV'IIN";(;/I/Í’v
'/'. ¡ri/¡1mXII/ul”)! II, _l'/"‘/V"
um,”
.l /’_‘/' "y
{Ml/(n -,I/I'II/. .,, - . y (Ir/(vr‘ll'lilíl .\1/HI1Í1!'_