Fonética e Fonoloxía

•María & Laura

Índice

• Fonema ,son e grafía

• Fonética e fonoloxía

• Sílaba• Fonemas vocálicos

• Alteracións principais no vocalismo

• Fonemas consonánticos e as súas alteracións principais (seseo, gheada)

Fonema, son e grafía

• Fonema: É o elemento mínimo distintivo. Non se poden dividir en unidades menores e permiten distinguir palabras.Tipos de fonemas:– Fonemas vocálicos

– Fonemas consonánticos

Son: Unidades fonéticas concretas pronunciadas por cada individuo en calquera acto de fala.

• Grafía: Representación dos fonemas na escritura, as letras.

Os fonemas vocálicos

• Cadro do sistema vocálico (tónico e pretónico)

Alteracións do sistema vocálico

• Son alteracións que se producen nas palabras debido ás vogais, hai casos nos que se engaden vogais como por exemplo:

• Prótese: engadir unha vogal ao comezo; arradio=radio• Epéntese: engadir unha vogal no medio da palabra; soio=só• Paragoxe: engadir unha vogal o final; facere=facer

Ou alteracións nas que se suprime a vocal:• Aférese: suprímese a vocal ao principio das palabras;

topar=atopar• Síncopa: suprímese una vogal no medio da palabra; pra =

para• Apócope: suprímese a vogal final;verdá=verdade, pa =para

Metafonía

• Fenómeno que consiste en que a vogal tónica abra por influxo dunha A final ou peche por influxo do O final

exemplos:

Voda = V/ /da; o A final inflúe no O tónico ɔabríndoo

Medo= M/e/do; o O final inflúe no E tónico pechándoo.

Outras alteracións vocálicas

• Harmonización: consiste en pechar un grao unha vogal por influxo dun I tónico

- Direito en lugar de dereito

- Cireixa en lugar de cereixa

• Labialización:

Lovar en lugar de levar.

Fonemas consonánticos

• Son fonemas asilábicos pois para formaren sílaba precisan ir acompañados de unha vogal

Alteracións do sistema consonántico

Seseo:Consiste na non diferenciación do fonema /θ/ e a súa realización como /s/ Seseo total: cando se produce en calquera posición,

tanto explosivo como implosivo Explosivo: sinco= cinco Implosivo: Lus=luz

Seseo parcial: canso soamente se produce en posición implosiva

Gheada: consiste na relización do fonema sonoro G dun xeito máis ou menos aspirado

• Gato=háto

A sílaba

• É unha unidade composta dun ou máis fonemas.

Clasificación das sílabas:-Libres ou abertas: as que rematan en vogal

-Trabadas ou pechadas: As que rematan en consoante

-Tónicas: Aquelas sobre as que recae o acento da palabra

-Átonas: sobre as que non recae o acento da palabra

Ditongo, tritongo e hiato

• Ditongo: é a agrupación de dúas vogais nunha mesma sílaba; é preciso que polo menos unha das vogais sexa de serie pechada i, u

-Crecentes: cien-cia

-Decrecentes:fei-ra

• Tritongo: é o encontro de tres vogais nunha soa sílaba. Fórmase cunha vogal tónica aberta ou media entre dúas vogais de serie pechada

• Hiato: consiste no encontro dunha palabra de dúas vogais heterosilábicas, e dicir pertencentes a sílabas distintas