Gacetiñaabril

16
ABRIL - 2011 Número - 43 APARTADO CORREOS.- 400 - 15403 FERROL http:// promafe.blogspot.com - [email protected] Asociación de productores de madeira de Ferrolterra BOLETÍN INFORMATIVO DE PROMAFE editorial............................................ 2 enlaces de interés............................. 3 revista de prensa.............................. 4 a fondo: certificación forestal........... 7 convocatoria, axudas e normas........ 8 rincón legal e fiscal.......................... 11 o mercado........................................ 11 anuncios para socios....................... 12 zona reservada para socios.............. 14 outras especies, outros usos............ 14 eventos actividades da asociación.... 15 silvi-cultura...................................... 16 rutas................................................ 16 sumario Reunión PROMAFE 15 de Abril 19:00 h. editorial............................................ 2 enlaces de interés............................. 3 revista de prensa.............................. 4 a fondo: certificación forestal........... 7 convocatoria, axudas e normas........ 8 rincón legal e fiscal.......................... 11 o mercado........................................ 11 anuncios para socios....................... 12 zona reservada para socios.............. 14 outras especies, outros usos............ 14 eventos actividades da asociación.... 15 silvi-cultura...................................... 16 rutas................................................ 16 sumario

Transcript of Gacetiñaabril

Page 1: Gacetiñaabril

ABRIL - 2011Número - 43

APARTADO CORREOS.- 400 - 15403 FERROL

http:// promafe.blogspot.com - [email protected]

Asociación de productores de madeira de Ferrolterra

BOLETÍN INFORMATIVO DE PROMAFE

editorial............................................ 2

enlaces de interés............................. 3

revista de prensa.............................. 4

a fondo: certificación forestal........... 7

convocatoria, axudas e normas........ 8

rincón legal e fiscal.......................... 11

o mercado........................................ 11

anuncios para socios....................... 12

zona reservada para socios.............. 14

outras especies, outros usos............ 14

eventos actividades da asociación.... 15

silvi-cultura...................................... 16

rutas................................................ 16

sumario

Reunión PROMAFE 15 de Abril 19:00 h.

editorial............................................ 2

enlaces de interés............................. 3

revista de prensa.............................. 4

a fondo: certificación forestal........... 7

convocatoria, axudas e normas........ 8

rincón legal e fiscal.......................... 11

o mercado........................................ 11

anuncios para socios....................... 12

zona reservada para socios.............. 14

outras especies, outros usos............ 14

eventos actividades da asociación.... 15

silvi-cultura...................................... 16

rutas................................................ 16

sumario

Page 2: Gacetiñaabril

editorial

Adxuntamos comunicado de PROMAGAL ante a situación na que estamos. Por todo elo consideramos necesario adiantar reunión prevista ao día 15 de Abril do 2011 as 19:00 no local de Esteiro, polo que pregamos a asistencia.

Comunicado de PROMAGAL (Federación de Produtores de Madeira de Galiza), 28 de Marzo 2011

l:

1º) Recomendar ós socios, e ós propietarios de montes en xeral, non vender a súa madeira de eucalipto a precios inferiores de: 34 €/tonelada con casca e 40 €/tonelada sen casca (Advertimos, segundo os indicadores, unha tendencia à suba do prezo do eucalipto para pasta) polos seguintes motivos:

- O prezo da pasta de papel (valor de referencia, entre outros, para estimar o prezo da madeira) permite o marxe comercial suficiente para que o propietario perciba estes prezos. Estamos falando de 600 €/tonelada (850 $/tonelada), valor de mercado que se mantén estable a pesar do aumento do valor do dólar (1€=1,41$).

Notas de prensa aclaratorias publicadas pola empresa ENCE:

A Presidencia de PROMAGAL transmite éste COMUNICADO con carácter URXENTE de interese para socios, propietarios de montes e opinión pública en xera

“Ence alcanzó en Lourizán en febrero su tope histórico de producción”Autor:

la voz / pontevedra Fecha de publicación: 5/3/2011

La planta de Ence en Lourizán alcanzó el pasado mes de febrero su máximo histórico de producción con 33.772 toneladas de pasta de papel, según informó la compañía. Esta cifra supone un incremento del 20% con respecto a las cifras alcanzadas en el mismo mes del año anterior, y un 32% del total de la pasta de papel que fabricó la empresa en febrero en sus tres plantas españolas, que sumaron una cifra también histórica: 102.835 toneladas.

La producción alcanzada en la planta de Lourizán sitúan a la fábrica pontevedresa en un puesto «clave» para el desarrollo de la compañía. En Navia se alcanzó también un máximo histórico en febrero 38.418 toneladas, mientras que las 30.645 fabricadas en Huelva supusieron la segunda producción más alta en la historia de la planta andaluza.

Precios al alza

Estos datos tienen, en opinión de la empresa pastera, una importancia «muy relevante», especialmente con la actual coyuntura de mercado, con un contexto de precios de celulosa muy elevados en el mercado europeo -en torno a 850 dólares por tonelada- y con una «alta demanda» del mercado asiático. Este buen panorama se complementa con nuevos usos para la celulosa, que se está convirtiendo en un sustituto natural del algodón.

Los analistas apuntan a que la tendencia de precios de celulosa para el segundo trimestre del actual ejercicio será de estabilidad, sin descartar aun ligeras subidas.

“Ence logra un récord histórico en producción de celulosa en Navia”La fábrica recoge madera de eucalipto en A Mariña y el Occidente

Fecha de publicación:5/3/2011

La planta de Ence en Navia logró en febrero un récord histórico de producción de celulosa. Fabricó 38.418 toneladas de pasta de papel de alta calidad, lo que supone un incremento del 16% frente al mismo mes del año pasado.

La planta de Navia favorece así que la compañía cierre el mejor mes de febrero de su historia en producción de celulosa. Este aumento, explican, de producción tiene relación directa con la mejora de la eficiencia y la productividad de cada uno de los centros y con los planes de mejora continuos puestos en marcha en las fábricas.

Este dato tiene, dicen, una importancia muy relevante, especialmente con la actual coyuntura de

Page 3: Gacetiñaabril

mercado en un contexto de precios de la celulosa muy favorables (850 dólares por tonelada y con buenas perspectivas) y con una elevada demanda del mercado chino. Además, determinados usos de la celulosa se están convirtiendo en el sustituto natural del algodón, lo que aumenta aún más el valor de la celulosa en el mercado.

Producción

El pasado año, consiguió una producción cercana a 1,2 millones de toneladas de celulosa, lo que consolidó a Ence como líder europeo en fabricación de celulosa de eucalipto. Ence exportó el 75% de su producción, especialmente a los mercados centroeuropeos.

La fábrica naviega recoge madera de eucaliptales en toda A Mariña y Ortegal, también en el Occidente astur. Comercia con la pasta de celulosa a través del puerto de Ribadeo.

cumprimos o compromiso de vender 250.000 toneladas de madeira á fábrica que ENCE ten en Navia por medio de compradores e a través das asociacións. Fixemos coutos redondos e colaboramos na certificación forestal, con éxito e satisfacción por parte de propietarios e compradores.

A posibilidade de continuar con este proxecto de venta vese paralizado pola falta de colaboración e compromiso por parte de ENCE tanto con propietarios como con compradores. A aportación ó sector forestal que PROMAGAL pode facer para este ano é de 400.000 toneladas de madeira, continuar o proceso de certificación iniciado, promover a xestión conxunta dos montes e, en definitiva, aportar o noso traballo en prol dos propietarios e do sector.

3º) De novo queremos denunciar a grave situación sobor da praga do eucalipto (Gonipterus scutellatus) e a pasividade da Administración e do sector. Demandamos a declaración oficial da praga para iniciar, de forma colectiva, ó protocolo adecuado de actuación.

- O valor da BIOMASA para o propietario é 0 € cando empresas como Ence factura 140,2 millóns de euros no ano 2010 xestionando cada ano 500.000 toneladas de residuos forestais, que proceden, na súa inmensa maioría, da limpeza e xestión de montes. E a tendencia para o 2011 é positiva.

- Ó longo deste ano 2010, e no marco do proxecto de venta de madeira para sócios de PROMAGAL, movilizáronse, con grande esforzo, 200.000 toneladas de madeira certificada que supón un valor engadido ó producto.

2º) Ó longo do ano 2010 PROMAGAL

4º) Realizaremos a seguinte campaña informativa:

- Reunións e asembleas de socios, e propietarios en xeral, por concellos.

- Divulgación en prensa, radio e televisión.

5º) PROMAGAL promoverá e asistirá a todas aquelas reunións ou foros onde se poida correxir esta situación. No caso de non ser así, promoverase a paralización de cortas a partires do 31 de marzo deste ano e non se descarta movilizacións.

enlaces de interesO mundo forestal non pode permanecer alleo das novas tecnoloxías e sobre todo de Internet, polo que

nesta sección incluiremos enlaces (links) de páxinas que coidamos de interés para que as poidades visitar e ampliar coñecementos. Lóxicamente estamos abertos a todas as suxerencias e opininións dos lectores para incluilas en números vindeiros.

Asociacións:PROMAFE: http://promafe.blogspot.com/ PROMAGAL: http://promagal.es/Asociación Forestal de Galicia http://www.asociacionforestal.org/ Silvanus: http://www.silvanus.org/

Institucións: Consellería de Medio Rural: http://mediorural.xunta.es/ CIS Madeira: http://www.cismadeira.es/Galego/inicial.php IGAPE: http://www.igape.es/ INTERNET

Page 4: Gacetiñaabril

La huella del «Klaus» sigue vigente en la zona del Ortegal Carla Elías 25/1/2011

Se cumplen dos años desde aquella fatídica noche del 2009 en la que el ciclón Klaus azotó la zona de Ferrolterra, cebándose especialmente con la comarca del Ortegal. El vendaval destrozó edificios, arrasó montes, levantó carreteras, y sobre todo, se llevó por delante gran parte del tendido eléctrico en la zona, dejando a miles de personas sin luz durante los días siguientes a la tormenta. Fenosa tardó un mes en retirar los generadores de auxilio, y tras el caos, comenzaron los trabajos de rehabilitación, aunque quedó patente la fragilidad de la red y lo obsoleto que estaba el tendido eléctrico en algunas zonas. Los dirigentes locales coinciden al afirmar que no se han tomado las medidas necesarias para que, de volver a acontecer una tormenta de la misma magnitud, no vuelva a provocar tantos daños. La mayoría de los municipios del Ortegal, epicentro de los destrozos, han recobrado la normalidad, aunque hay daños en algunas zonas que aun se siguen subsanando. El alcalde de Cedeira, Jose Luis Vergara Rey, asegura que en su municipio aún se puede ver la devastación que sufrió la villa. «Todavía quedan restos de los destrozos en la zona de A Capelada», afirma el primer edil cedeirés. El Concello terminó hace apenas dos meses los trabajos de limpieza del monte, y acaban de comenzar las labores de reforestación. Estas labores de limpieza provocaron más problemas en la zona. El tránsito de camiones de recogida de la madera por las pistas rurales, que no están acondicionadas para el tráfico pesado, provocó aún más daños en la red vial municipal. «Desde el Concello hemos convocado un plan especial para rehabilitar las pistas forestales», aclara el regidor. Y en el municipio de Valdoviño, la alcaldesa, Isabel Álvarez, asegura que también quedan zonas por terminar de recuperar.

En Ortigueira, otra de las villas más azotadas por el ciclón, el Concello asegura que han recobrado totalmente la normalidad. En los jardines del Malecón todavía es visible la huella del temporal, que tiró varios cipreses centenarios y dejó maltrechos los que quedan. «A raíz del Klaus la gente tomó conciencia de que hay que separar los eucaliptos de las casas, y algunos ayuntamientos hemos mejorado las tareas preventivas», detalla el alcalde, Rafael Girón.

Plan de emergencias : Concretamente, el Concello ortegano ha creado una unidad de policía ambiental para «velar por el cumplimiento de las distancias de seguridad en las plantaciones de eucalipto». En Ortigueira también están redactando un Plan de Emergencias Municipal para este tipo de casos. «Permitirá al ayuntamiento mejorar su capacidad de respuesta ante estos sucesos», explica Girón.

revista de prensa

Absuelven a un maderista por talar un monte que no compró17/2/2011

Un juzgado de lo Penal de Ferrol ha absuelto a un maderista de Ortigueira. Había sido acusado de hurto por talar un bosque que no había comprado y el fiscal había solicitado diez meses de prisión e indemnización a la propietaria en cerca de dos mil euros, cuantía que amplió en el juicio. La acusación particular, ejercida por la dueña, reclamaba cerca de cinco mil euros.

Los hechos se produjeron en abril del 2004 cuando el imputado, G. A. T. C. compró madera a una propietaria, ya fallecida, en la zona de Esbedridos de Abaixo, Soutomo, parroquia de Loiba (Ortigueira). El sobrino le indicó los lindes de la finca. Cuando llevaba cortada más de la mitad de la finca fue informado de

que la parcela pertenecía a otra persona diferente, colindante con la anterior. Los daños y perjuicios fueron valorados en cerca de dos mil euros. La sentencia aplica el principio de presunción de inocencia y da la razón al maderista al considerar que fue un error. En consecuencia, el litigio tendrá que solventarse en la vía civil.

Page 5: Gacetiñaabril

Cuatro concellos del Ortegal regularán la tala de madera

San Sadurniño, Cerdido, Moeche y Somozas buscan acordar medidasCarla Elías 26/1/2011

La Casa de la Cultura de San Sadurniño acogerá este fin de semana una nueva reunión entre los dirigentes de las localidades que forman parte de la comarca del Ortegal. Participarán, además del alcalde organizador, Secundino García, los mandatarios de As Somozas y Moeche, Manuel Candocia y Julio López, y la regidora de Cerdido, Ana Rodríguez. «Nesta xuntanza trataremos o primeiro tema que acordamos solucionar na última reunión, regular a tala de madeira», recuerda el primer edil de San Sadurniño. Y en esta ocasión también asistirá un representante de Valdoviño El regidor asegura que los municipios de la zona están sufriendo graves problemas con la tala indiscriminada de madera. «As empresas utilizan maquinaria pesada que non poden soportar as pistas municipais (explica García), as zonas rurais non dispoñen das infraestructuras adecuadas para a circulación de este tipo de transporte». El primer edil afirma que las talas sin control también están enfrentando a los vecinos de estos municipios, ya que muchas veces no se respetan los límites de las plantaciones, «O problema é que non temos ordenanzas que regulen a actividade nin persoal para vixiar que se cumplan as reglas», lamenta el regidor. En la reunión de este sábado también participarán los agentes principales del sector de la madera.

Están convocados los responsables de veinte empresas madereras y de gestión forestal que trabajan en la zona, agentes forestales y las asociaciones de propietarios forestales de los cuatro municipios. El objetivo de la reunión es que todos los implicados expongan sus demandas y se puedan alcanzar soluciones consensuadas. «Queremos que no futuro podamos levar a cabo medidas conxuntas coas que regular o sector e paliar estos problemas», detalla el regidor de San Sadurniño.

Compartir servicios

En la primera reunión, celebrada el pasado mes de noviembre, los dirigentes plantearon también otros problemas que acontecen en sus respectivas localidades. A la palestra salieron temas como crear un cuerpo de policía local compartido entre las diferentes villas, aunar el servicio de recogida de basura, abrir un centro de acogida para animales abandonados o proponer programas educativos y deportivos conjuntos.

La idea es compartir algunos de los servicios que hay en la villa para afrontar la crisis, y crear nuevas lineas de actuación conjuntas

Donos de montes denunciarán a Fenosa por cortas sen permiso

A empresa fixo perder os ingresos desa madeira, que a Consellería de Economía lle obriga a recollerS. DAPENA 27/02/2011 - 17:50 h. - XORNAL DE GALICIA As localidades coruñesas de Paderne e Coirós están en pé de guerra pola corta de 2.000 árbores por parte de Gas Natural Fenosa en montes privados. Os propietarios das terras afectadas, que consideran indiscriminadas as talas, acudirán á vía xudicial para que a eléctrica os compense polas perdas en madeira.

A empresa eléctrica cortou o pasado mes de novembro unhas 2.000 árbores en montes de Paderne e Coirós amparándose nun decreto da Xunta que obriga a manter limpos de vexetación sete metros a cada lado dunha liña de media tensión para evitar incendios forestais. No entanto, os propietarios desas árbores levan

El sector forestal, otro de los que cuenta con más víctimas 14/2/2011

Muchos medios de trabajo como las máquinas forestales son otro de los instrumentos que provocan un importante número de accidentes en el campo. En el monte, uno de los accidentes más comunes tiene su causa en las talas que se realizan a mano, con lo que no es difícil que el árbol acabe aplastando al que realiza el trabajo. Basta remitirse a los siniestros de este tipo registrados en los últimos meses. Como en otros sectores, la formación es un punto fundamental a tener en cuenta a la hora de prevenir ese tipo de accidentes.Pero, aun así, los datos que manejan en el departamento de Traballo de la Xunta muestran año tras año que entre los accidentes más frecuentes en el sector agrícola siguen apareciendo los atrapamientos en ejes o tomas de fuerza de vehículos como los tractores, los vuelcos, los golpes con fuerza, o las labores que tienen que ver con la prevención o extinción de fuegos, y los desplazamientos.

Page 6: Gacetiñaabril

semanas denunciando que con esa escusa, unha empresa subcontratada pola eléctrica entrou sen permiso nos montes e deixou limpos de 20 a 30 metros a cada lado do cableado, moito máis do considerado preciso no decreto autonómico.

Ademais, os operarios non recolleron o que tronzaron, que está ciscado e mesmo enriba de árbores en fincas contiguas, polo que denunciarán a Fenosa e á subcontrata para conseguir compensacións.

“Tiñan que cortar sete metros a cada lado e eses terreos tampouco se pagaron no seu día, pero agora aumentaron as cortas unilateralmente: non avisaron, nin pediron permiso, nin houbo indemnizacións polos danos”, explica un dos propietarios afectado, Francisco Maceira, que tamén integra unha plataforma de protesta. Ante o que consideran un abuso feito coa “conivencia” de alcaldes aproveitando a imposibilidade da xente maior para protestar, acudirán “ao Valedor do Pobo e aos tribunais”. Segundo Maceira, moitos veciños completaban os ingresos familiares vendendo a madeira que Fenosa cortou de máis sen pagarlles nada. “Non lle importa que a xente viva de vender os eucaliptos”, di, e recoñece que seguramente non teñan moitas posibilidades de gañar un pleito á compañía.

UNHA REIVINDICACIÓN

“Aínda que non gañemos servirá de acción reivindicativa para que se lle paren os pés a Fenosa, que xoga co minifundio de Galicia e o avellentamento da poboación” para facer estas talas, avisa o afectado.

De feito aínda que xa teñen advertido á Xunta do ocorrido, porque mesmo se cortou a vexetación pegada a un regato en Paderne, tan só a Consellería de Economía e Industria lles deu parcialmente a razón. En resposta a unha reclamación interposta por un veciño, indican que a compañía denunciada “deberá proceder á execución da xestión da biomasa na finca do reclamante”, pero invítano a acudir aos tribunais ordinarios de xustiza para obter unha indemnización.

Mentres tanto a que si acudiu aos tribunais é a empresa subcontratada que levou a cabo as cortas. Esta denunciou a oito veciños de Coirós que se opuxeron a que os operarios entraran nas súas terras sen permiso. “O 27 de abril temos un xuízo en Betanzos porque nos paramos nos montes e o capataz dixo que o ameazamos”, explica Carlos Sánchez, que afirma que hai dous anos si se lles avisou por carta de que se ía proceder á limpeza nos sete metros preceptivos. “Agora veñen escapados como delincuentes cando a xente está a traballar nas fincas”, critica.

Sánchez advirte de que irán aos tribunais con fotos dos danos causados e as estimacións de peritos que contrataron

El grupo Ence bate su récord mensual de producción con 110.000 toneladas

7/2/2011

REDACCIÓN - PONTEVEDRA Ence hizo historia en enero. Sus tres fábricas (Lourizán, Navia y Huelva) sumaron una producción de más de 110.000 toneladas de pasta de papel en un sólo mes. Es el registro mensual más alto de salida de celulosa del grupo, según informan fuentes de la compañía.De la planta de Pontevedra –la única que produce en exclusiva celulosa totalmente libre de cloro (TCF)– salieron 37.541 toneladas, lo que supone un incremento del 17,5% respecto al registro del mismo mes de hace un año.Ence-Pontevedra exporta el 90% de su producción a través del puerto de Marín y de acuerdo con los datos facilitados por el grupo empresarial: el 52% de las ventas tienen como destino países del norte de Europa, en los que las exigencias ambientales son muy estrictas. El resto de las exportaciones tienen como destino otros países europeos, el mercado no comunitario y también el español.Mientras que Ence hace balance de sus éxitos, en otros frentes se felicitan del fracaso de sus iniciativas. Es el caso de responsable de Medio Ambiente del PSdeG-PSOE, Carmen Gallego, que se congratula de que “la Xunta da la razón a los socialistas al imposibilitar a Ence la instalación de una planta de biomasa en Lourizán”.

Recurso atendidoEl PSdeG-PSOE había presentado un recurso, ahora atendido, contra la resolución de la Consellería de

Industria que daba luz verde al anteproyecto de instalación de una central de biomasa solicitada por Ence en Pontevedra.Gallego sostenía entonces, y sostiene ahora, que “otorgar a Ence la licencia para una planta de biomasa supondría que la empresa siguiese funcionando más allá del 2018”, año en el que vence la concesión estatal de los terrenos que ocupa en las marismas de Lourizán, en dominio marítimo terrestre

Page 7: Gacetiñaabril

CERTIFICACIÓN FORESTAL:

A Certificación Forestal pode definirse como “o procedemento polo cal unha terceira parte proporciona unha garantía escrita de que a xestión forestal é conforme cunha especificación técnica”. En resume trata de garantir que todo o proceso permite un desenvolvemento sostible, é decir: Satisface as necesidades actuais das persoas sen poñer en dúbida a posibilidade de que as xeracións vindeiras fagan o mesmo. Outra posible definición podería ser “un instrumento que garante e que lle demostra ao consumidor que a madeira, ou calquer outro derivado, procede dun bosque xestionado de maneira responsable e sostible.

Trátase dun procedemento voluntario para as partes, pero se vemos a evolución dos mercados a existencia deste selo de calidade cada día abre máis portas e, moito nos tememos, que co paso do tempo será necesario certificar a xestión dos montes si queremos vender os nosos productos no mercado global.

Até aquí todo parece claro, pero inmediatamente xurden preguntas que non sempre teñen unha resposta doada. As dúas cuestións básicas son qué implica (ventaxas e obrigas) e cales son os costes económicos asociados. As ventaxas van asociadas xeralmente a un incremento do precio de venta do producto e as obrigas (ademáis das cuotas iniciais e de renovación) consisten en presentar a documentación requerida, a realización dos trabajos según criterios sostibles, somenterse ás auditorías e comunicar a entidade as incidencias.

Á hora de certificar hai moitas entidades que o poden facer, pero que teñan maior implantación poden resumirse en dous sistemas: O PEFC e o FSC, ambas cumplen plenamente con todas as garantías, pero obviamente teñen as súas diferencias e decir cal é a mellor escápase do fin deste texto. De feito os grandes grupos aspiran a ter os dous sellos.

No contrato asinado por PROMAGAL cun grupo de compradores (e suscrito logo pola nosa asociación) acórdase a certificación de todas as fincas dos socios que vendan madeira (solamente as que se van cortar) sen coste para o propietario ( co correspondente beneficio mutuo para as partes) quen q u e i r a m á i s i n f o r m a c i ó n d o g r u p o p o d e c o n s u l t a r o s e g u i n t e e n d e r e z o

. Estas fincas quedan certificadas durante cinco anos, posteriormente haberá que proceder á renovación pero cun precio moito máis baixo que a inscripción inicial. Comentar ademáis que para nós e ventanxoso tamén con relación á documentación, porque somentes debemos aportar a solicitude e o plano obtido via internet, aforrando a documentación completa (plan de xestión visados por técnicos, planos cartográficos, etc.)

O sistema empregado ao que está acollido o grupo é o selo PEFC (aínda que tratan de acadar tamén o FSC). Podemos distinguir tres niveis de certificación en función da natureza dos propietarios ou xestores:

http://certificacionforestal.blogspot.com/

a fondo

-Certificación Individual: Un propietario ou xestor forestal pódelle solicitar directamente á entidade de certificación acreditada o inicio do proceso de certificación. Este é o caso máis caro, xa que todos os custes recaen sobre o único propietario, polo que é asumible somentes para grandes propietarios

-Certificación de Grupo: Un colectivo de propietarios ou xestores forestais agrúpanse para solicitar a certificación, co que disminuen os costes asociados e logo ir certificando según se vaian sumando. Este é o caso no que estamos nas asociacións neste momento (coa ventaxa adicional

de que non se repercute o coste inicial sobre nós).

Page 8: Gacetiñaabril

-Cert i f icación Rexional: Tratase de certificar unha gran zona ou rexión á que logo se p o i d a n i r s u m a n d o o s p rop ie ta r i os i nd i v i dua i s . Entendemos que esta debería ser a forma máis económica e

sinxela e a que debemos aspirar, pero parece que non avanza ao ritmo previsto, xa que son moitas entidades e administracións as que se deben poñer de acordo para definila e concretala.

Este sistema PEFC conta co apoyo de parte da industria e con algúns colectivos sociais e medioambientais pero tamén ten fortes detractores sobre todo no sector ecoloxista. O outro sistema (o FSC) tamén ten levantando fortes controversias, aínda que parece que gusta máis a sectores de defensa medioambiental. Como o noso ánimo é informar e non impoñer criterios, invitamos aos lectores a unha visita das web destes colectivos para que saquen as súas propias conclusións. Evidentemente non podemos predecir o futuro para decir se funcionará unha ou outra, as dúas ou ningunha, pero todo da a entender que o mercado exixe (e cada vez máis) que as cousas se fagan con criterios sostibles. Sexa como sexa debemos loitar para abaratar os costes da certificación e disminuir as trabas burocráticas e de documentación e isto solamente se conseguirá, como sempre, UNIDOS

Neste apartado incluiremos as normas, subvencións, axudas, etc que se publiquen nos boletíns das diversas Administracións Públicas relacionadas co forestal. Dado que en algúns casos os plazos son moi axustados, queremos poder envialas por correo electrónico aos socios que así o desexen e que dispoñan desta ferramenta. Polo tanto suxerimos que nos envíen un correo á seguinte dirección: [email protected] , desta forma recibirán ademáis desta información, as novas da prensa diaria e da especializada e os avisos da asociación.

O día 23/3/2011 sae publicado no DOG nº 58 o Decreto 45/2011, do 10 de marzo, polo que se regula o fomento das agrupacións de propietarios forestais, os requisitos e cualificación das sociedades de fomento forestal e a creación do seu rexistro. Este é o resumo que aparece na web de Medio Rural o 23/3/2011:

“O DOG publica o Decreto de creación das sociedades de fomento forestal, para unha xestión máis sostible e rendible do monte

· Esta norma, que entrará en vigor aos vinte días da súa publicación, regula as agrupacións de propietarios, os seus requisitos e cualificación e a creación dun rexistro específico

· A nova figura busca a posta en valor do monte e o aumento da renda agraria, facilita a adscrición dos propietarios de xeito sempre voluntario e fai posible a coexistencia de socios titulares de terreos con outros investidores

O Diario Oficial de Galicia (DOG) publica hoxe o Decreto polo que se regula o fomento das agrupacións de propietarios forestais, os requisitos e cualificación das sociedades de fomento forestal (SOFOR) e a creación do seu rexistro. Esta norma, como é habitual, entrará en vigor aos vinte días da súa publicación.

Coa publicación desta medida no DOG dáse cumprimento a un dos compromisos máis importantes dos asumidos pola Xunta de Galicia en materia de ordenación do monte para esta lexislatura. Esta norma confire personalidade xurídica á figura das SOFOR, que ten como principal obxectivo acadar unha xestión máis sostible e rendible do monte, a partires das pequenas parcelas de propiedade forestal particular existentes. Estas fincas de pequeno tamaño están en mans duns 600.000 titulares e ocupan unha superficie total de 1.200.000 hectáreas. O que se procura coas SOFOR é unha xestión forestal sostible, baseada na viabilidade económica e a sustentabilidade social e ambiental.

convocatorias, axudas e normas

Page 9: Gacetiñaabril

A d s c r i c i ó n v o l u n t a r i a d o s p r o p i e t a r i o s Esta nova figura presenta diferentes vantaxes: En primeiro lugar, o feito de ser propia do dereito

privado, con regulación mercantil específica; en segundo termo, que a súa finalidade non se restrinxe unicamente á prevención de incendios forestais, senón que vai máis alá, buscando a posta en valor do monte e o aumento da renda agraria; tamén ten ao seu favor a adscrición sempre voluntaria dos propietarios; permítese, ademais, capital privado investidor só no capital social (poden coexistir socios propietarios con outros capitalistas); garántese o dereito de propiedade dos socios, que só ceden os dereitos de uso e a venda de produtos por aproveitamento forestal pode facerse de maneira directa desde a sociedade.

O modelo das SOFOR, voluntario e de responsabilidade limitada ás aportacións para os socios, está baseado no mantemento da propiedade por parte dos titulares dos terreos, que unicamente aportan o uso dos mesmos á sociedade; cun obxecto social especificamente orientado á xestión, aproveitamento e comercialización dos recursos de xeito conxunto.

X e s t i ó n s o s t i b l eNa exposición de motivos do Decreto publicado hoxe lémbrase

que lograr unha explotación económica rendible do monte convértese nun factor imprescindible para facer posible unha xestión sostible das superficies forestais de propiedade privada. Este obxectivo resulta de difícil consecución se temos en conta a estrutura da propiedade e a organización do monte de particulares en Galicia, que se caracteriza por unha excesiva fragmentación da propiedade.

Na norma explícase tamén que resulta evidente que para acadar unha explotación económica rendible e sostible do monte é fundamental dispoñer dunha superficie mínima adecuada e, para

conseguir isto, é imprescindible o impulso e fomento, desde as institucións públicas, das actuacións de concentración, xa sexa da propiedade forestal, xa sexa da xestión da mesma. Neste contexto, considérase que a figura societaria de responsabilidade limitada se adapta adecuadamente ás necesidades de xestión do monte galego. Trátase, ademais, dunha figura que permite unha diferenciación clara e unha articulación flexible entre propiedade e xestión.

Entre as principais finalidades que ten este Decreto están, en primeiro lugar, o fomento da incorporación voluntaria a sistemas de xestión conxunta dos aproveitamentos forestais por parte dos propietarios, incluíndo os aproveitamentos e a comercialización das producións forestais dirixidos á mellor ordenación e xestión dos montes galegos. En segundo termo, búscase outorgar un maior protagonismo ás persoas silvicultoras, permitíndolles alcanzar unha rendibilidade das súas propiedades forestais, e a conseguinte consolidación da súa propiedade. Por outra banda, trátase de posibilitar unha axeitada xestión sostible das superficies forestais de propiedade privada, alcanzando superficies suficientemente extensas de xestión conxunta e a aplicación de instrumentos de xestión forestal sostible.

Por último, outro dos obxectivos da norma aprobada hoxe é reducir o nivel de abandono do monte

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - s

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - e

Aproveitamento forestal

De acordo coa norma publicada hoxe no DOG, terán a consideración de “sociedades de fomento forestal” aquelas agrupacións de propietarios que asocian a persoas titulares de dereitos de uso de parcelas susceptibles de aproveitamento forestal, que ceden os devanditos dereitos de uso á sociedade. Ademais, poderán asociar a outras persoas físicas ou xurídicas que non sexan titulares de dereitos de uso de parcelas, sempre e cando a súa participación non supere o 49% das participacións sociais. Entre os requisitos xerais que se establecen para as SOFOR figuran os de ter a forma xurídica de sociedade de responsabilidade limitada, ter o domicilio social e fiscal en Galicia e inscribirse no rexistro creado a tal efecto no propio Decreto.

Máis polo miúdo, o Decreto explica as condicións que teñen que cumprir estas figuras societarias. Entre elas atópase a superficie forestal mínima a xestionar conxuntamente que, atendendo á súa tipoloxía, será a seguinte: Para plantacións forestais de froito, 15 hectáreas; para plantacións de frondosas caducifolias ou

---------------------------- - - - - - - - l

Page 10: Gacetiñaabril

masas preexistentes de frondosas autóctonas, 25 hectáreas e, por último, para outras plantacións ou aproveitamentos forestais, 50 hectáreas.

Dereitos de uso

Tamén se establece o requisito de que as SOFOR deberán dispor, por calquera medio xurídico válido, dos dereitos de uso da superficie forestal. En canto á delimitación desa superficie, establécese que poderá estar formada por un máximo de tres unidades en couto redondo, sendo a extensión mínima de cada unha delas a equivalente ao 25% da mínima establecida polo propio Decreto.

Poderán incluír ata un 30% de superficie de encravados, que non computarán para a os efectos da superficie mínima esixida, deberán estar contidas nun mesmo termo municipal ou en concellos colindantes e non se verán interrompidas por límites naturais (ríos, lagos, etc.), artificiais (vías de comunicación) nin administrativos (concellos, provincias).

As SOFOR terán que dispor dun Instrumento de Ordenación da Xestión Forestal, aprobado pola dirección xeral competente en materia de montes, entendéndose por tal os proxectos de ordenación de montes, plans técnicos ou outras figuras equivalentes.

Con respecto ao seu obxecto social, dise no Decreto que unicamente poderá ser a explotación e aproveitamento en común dos terreos forestais dos que o uso das parcelas foi cedido á Sociedade, mediante unha xestión sostible e viable dos mesmos, concretada nos aproveitamentos forestais definidos na Lei de Montes: Os madeirables e leñosos, incluída a biomasa forestal, os de cortiza, pastos, caza, froitos, fungos, plantas aromáticas e medicinais, produtos apícolas e os demais con valor de mercado característicos dos montes. Son polo tanto posibles SOFOR dedicadas unicamente á produción de madeira, ao aproveitamento de pastos, ou á produción de castañas; ou SOFOR cunha produción combinada, dependendo da orientación que lle dean os propietarios socios das mesmas.

P r a z oA cesión de dereitos de uso á sociedade realizarase por un prazo indefinido ou determinado e

concreto, sempre por un mínimo de 25 anos. O Decreto que hoxe publica o DOG crea tamén o Rexistro de SOFOR, que ten entre as funcións a de inscribir as agrupacións de propietarios forestais e cualificalas con esta figura societaria e, no seu caso, determinar a baixa daquelas que perderan tal cualificación; recibir a información periódica a proporcionar polas SOFOR, cualificala e inscribila; realizar a ordenación, tratamento e publicidade da información rexistral acumulada e resolver as cuestións que sexan da súa competencia, en aplicación da normativa correspondente.

I n c e n t i v o sNesta norma regúlanse ademais os incentivos susceptibles de aplicación para esta figura,

establecendo que as SOFOR con inscrición definitiva no rexistro poderán beneficiarse de subvencións de ata o 100% dos gastos necesarios para a realización da concentración privada das propiedades integradas na sociedade. Neste caso, a lo menos o 70 por cento da superficie a concentrar debe ser de titularidade da propia SOFOR ou dos socios da mesma.

Ademais, poderán recibir axudas de ata o 100% dos custos de redacción do proxecto de obras e infraestruturas comúns, e da mesma porcentaxe para cubrir os custos de redacción do Instrumento de Planificación da Xestión Forestal. A subvención poderá chegar ao 70% dos custos de execución de infraestruturas comúns derivadas do proceso de concentración privada das parcelas. Para facilitar a inclusión no rexistro das SOFOR de entidades constituídas baixo distintas figuras xurídicas que agrupen á propiedade forestal, neste Decreto contémplase un período de doce meses, así como axudas específicas”.

En números vindeiros falaremos máis polo miudo da SOFOR e como nos afectarán. Tamén está previsto que en breve se aprobe a Lei de Montes que tan necesaria é para o sector forestal.

------------------------------- - - - - - - - o

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . o

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . s

Page 11: Gacetiñaabril

rincón legal e fiscal

Nesta sección tentaremos aclarar as cuestións legais e de procedemento que afecta ao eido forestal. Pero dadas as datas nas que estamos, co inicio da campaña da Renda á volta da esquina, compre lembrar que si un particular obtén ingresos pola venta de madeira, debe declaralos de forma axeitada, en concreto

como RENDIMIENTOS DE ACTIVIDADES AGRICOLAS Y GANADERAS. Lembrar tamén que debe dispoñer do certificado de retencións que emite a empresa compradora da madeira.

Para aqueles socios que descoñecen o procedemento e queiran acudir a unha xestoría para que lles fagan a declaración e non traballen habitualmente con ninguha, dende aquí propoñemos a asesoría BEMA (é a que se encarga dos trámites e papeleo da Asociación con moi bos resultados). Polo momento non temos acordado precios con eles para traballos cos socios, pero non descartamos que en campañas futuras chegar a acordos ventaxosos para os socios

VARIACION BHPK PIX

0,00 €

100,00 €

200,00 €

300,00 €

400,00 €

500,00 €

600,00 €

700,00 €

800,00 €

05/0

1/2

010

05/0

2/2

010

05/0

3/2

010

05/0

4/2

010

05/0

5/2

010

05/0

6/2

010

05/0

7/2

010

05/0

8/2

010

05/0

9/2

010

05/1

0/2

010

05/1

1/2010

05/1

2/2

010

DATAS

EU

RO

S

EUROS

o mercadoAdxuntamos os precios de venda da pasta según o www.foex.fi que é o referente que indica a

vaciación final do precio do noso producto unha vez transformado.

Ano 2010:

VARIACION BHPK PIX

570,00 €

580,00 €

590,00 €

600,00 €

610,00 €

620,00 €

630,00 €

640,00 €

650,00 €

660,00 €

28/12/20

10

30/12

/201

0

01/01/20

11

03/01/201

1

05/01/

2011

07/01/20

11

09/01/201

1

11/01/20

11

13/01/20

11

15/01/20

11

17/01/201

1

19/01/201

1

21/01/

2011

23/01/20

11

25/01

/201

1

27/01/20

11

29/01/20

11

31/01/20

11

02/02/201

1

04/02/201

1

06/02/20

11

08/02

/201

1

10/02

/201

1

12/02/20

11

14/02/201

1

16/02/

2011

18/02

/201

1

20/02/201

1

22/02/20

11

24/02

/201

1

26/02/20

11

28/02/201

1

02/03/201

1

04/03/

2011

06/03

/201

1

08/03

/201

1

10/03/20

11

12/03

/201

1

14/03/20

11

16/03/201

1

18/03/201

1

20/03/20

11

22/03

/201

1

DATAS

EU

RO

S

EUROS

Analizando a grafica vese a evolución á alza hasta mediados de ano e unha baixada leve na segunda metade, pero o balance é claramente positivo

Ano 2011:

Page 12: Gacetiñaabril

anuncios para sociosAqueles socios que venderon madeira a través da asociación no último ano, xa saben que teñen a xestión certificada nun plazo de cinco anos. Polo tanto están obrigados (se non queren perder a condición no caso de auditoría) de cumprir unha serie de normas.

No tocante á planta a empregar (no caso de novas plantacións) a condicións a cumplir son:

Polo que entendemos que debemos ter unha factura e o documento que acredite a orixe e procedencia da planta e gardalo por se o esixen. Na asociación contactamos con diversos viveiros que cumpren con estes requisitos (se algún socio coñoce algún máis agradeceríamos que o comunicase para vindeiras

campañas, así como a valoración dos propostos).

En Viveiros Mañente ( 982.141.852) en Foz dispoñen de planta , quen queira dispoñer dela pode anotarse local de Moeche (de 10:30 a 13:30 os sábados ou no teléfono 606.330.500 no mesmo horario).

www.viverosmanente.com

En Viveiros Rey en Sequeiro Valdoviño, tamén dispoñen de planta con toda a documentación necesaria. Ademáis tamén se poden ocupar da plantación, se o socio o desexa. O teléfono de contacto é 981.48.53.34

En Viveiros Teixedelos en Goente (As Pontes) tamén podén proporcionar planta ( aínda que eles están máis especializados en Nitens polo que para Globulus habería que falalo con tempo). O teléfono de contacto é: 981.44.53.54.

Noutro orde de cousas comentar que a próxima reunión de Promafe terá lugar no local da Asociación de Veciños de Esteiro (Rúa Fernando VI Bloque I baixo en Esteiro (Ferrol) o día 29 de Abril. Ademáis para f a c i l i t a r o s segu imen tos de cortas e compras de

IGRmadeira dispoñemos de persoal no

centro de PROMAMOECHE (Lugar de Casablanca s/n –edificio da biblioteca Municipal-San Ramón de Moeche) no cal en horario e teléfonos indicados anteriormente poderán recibir información.

Adxuntamos croquis de acceso:

Concello de M o e c h e

FERIA

L O C A L D EPROMAMOECHE(B IBL IOTECA)

Page 13: Gacetiñaabril

Comentar que para acercamos máis aos socios estamos dando os nosos primeiros pasos na rede. Poden vernos en:

BLOG: Para ofrecer información de actividades, novas, etc.

http://promafe.blogspot.com

FACEBOOK:

Para contactar e intercambiar datos con outros colectivos ou particulares. Para buscala hai que teclear

Promafe Productores de Madeira

LISTA DE CORREO:

Para crear unha lista de correo para difundir de forma inmediata as novas, convotarias, etc.

Agradeceríamos que os socios que dispoñan de correo electrónico envíen un á dirección seguinte para incluilos na lista.

[email protected]

Para os novos socios adxuntamos croquis para achegarse ao local donde se realizan as reunións en Ferrol.

cantons

localasociación de vecinos de esteiro

Page 14: Gacetiñaabril

ZONA RESERVADA PARA SOCIOS

Nesta sección incluiránse en números sucesivos todos aqueles anuncios, dúbidas, suxerencias, queixas, etc. que desexen facer os socios. Polo que convidamos aos lectores para que nos envíen información. Para contactar coa sección poden facelo por correo electrónico [email protected] ou ao apartado de correos 400 de Ferrol e incluiranse en vindeiros números.

Queremos expoñer nesta sección, outras alternativas as plantacións forestais habituais. Non faremos un análisis económico nin da idoneidad da nosa zona, solamente faremos unha exposición deses novos usos (aínda que moitos deles xa son moi antiguos) i especies por se fosen de interés dos socios como nova actividade ou como complemento da principal. Entendemos que ven a conto o tema, dado que cada vez hai máis limitacións á plantación dalgunhas especies en determinadas zonas (pensemos na lei de prevención de incendíos), o que deixa zonas abertas a novos usos.

Nesta primeira entrega queremos achegarnnos ao cogumelos e a interacción que poden ter coas árbores. Según estudos a cercanía entre uns e outras favoreceos mutuamente (aumento de crecimiento, resistencia a patóxenos e condicións de stress). Partindo destas premisas a empresa galega Hifas da Terra leva anos traballando neste eido en varias líneas de traballo.

Imonos centrarnos na micorrización de árbores para a producción de cogumelos, é decir inocular na raiz da árbore cogumelos comestibles que unha vez plantada producirá (aos dous anos máis ou menos) setas da especie coa que foi inoculada. As especies disponibles son moi variadas (Boletus Edulis, Russula, Níscalo, etc e a inoculación poden facela tamén en moitas especies arbóreas (Castiñeiro, Carballo, Bidueiro, Carballo

Americano, piñeiro, etc). Se ademáis da producción de madeira engadimos os cogumelos e os froitos (por ejemplo castañas), pode ser unha boa forma de aproveitar ou complementar as nosas plantacións.

outras especies,outros usos: (non toda vai a ser eucalipto)PARA SOCIOS

outras especies,outros usos: (non toda vai a ser eucalipto)

Para máis información poden consultar a súa páxina web www.hifasdaterra.com , por e-mail [email protected] ou p o r t e l é f o n o n o 986.86.10.87. Tamén se pode visionar un vídeo dunha repor taxe de Labranza da TVG do 22/11/2009, o enlace á páxina sería:

http://www.crtvg.es/asfroot/acarta_tvg/LABRANZA_20091122.asx

Page 15: Gacetiñaabril

eventosNesta sección propoñeranse actividades, viaxes, feiras, etc, que poidan ser de interés para os socios. No

presente número ofrecemos duas viaxes para os próximos meses, para tratar na vindeira reunión e ver o interés que desperta e poder xestionalo (si se conta con número axeitado de interesados/as).

Visita a Trabada (Lugo):Este concello está considerado como un exemplo de xestión forestal , donde os propietarios procederon a

concentrar as propiedades (mediante concentración parcelaria privada) e a posterior ordenación das plantacións (o cúltivo básico é o eucalipto, pero quedaron masas con outras especies e áreas lúdicas, co que queda garantido

a multifuncionalidade do monte). Pero, por se isto fose pouco, no concello está a central da empresa Villapol que transforma esta madeira en productos cun alto valor engadido (laminados, fiestras, vigas, etc), o que supón un complemento ao uso para o que se vende habitualmente.

A nosa intención sería facer a viaxe un sábado de Maio. Na vindeira reunión cerraremos datas se hai interés e daremos máis detalles (data posible, coste, etc).

Aqueles interesados agradeceríamos que o comunicasen canto antes, ou ben na reunión ou ben por correo eléctrónico [email protected]

Viaxe a Asturforesta (Tineo-Asturias): Os días 16-17-18 de Xuño está previsto que se celebre en Tineo a

feira de Asturforesta. Celébrase no monte Armayán de Tineo, nun espacio forestal con demostracións de todo clase de maquinaria in situ. Para más información de actividades recomendamos visitar a web www.asturforesta.com

A proposta sería acudir o sábado 18 para permitir a visita de máis socios. Na vindeira reunión cerraremos datas se hai interés e daremos máis detalles (data posible, coste, etc).

Aqueles interesados agradeceríamos que o comunicasen canto antes, ou ben na reunión ou ben por correo eléctrónico [email protected]én temos previsto propoñer a vista a algunha das plantas de ENCE (Pontevedra ou Navia) aínda que a estas solamente permiten acceder Martes, Mércores ou Xoves. Estamos abertos a todo tipo de suxerencias deste tipo que se propoñan.

Neste apartado incluiranse aquelas actividades, reunións, xornadas, etc., nas que participe a nosa Asociación ou PROMAGAL que como sabedes é a federación á que pertenecemos.

reunións

cantons

localasociación de vecinos de esteiro

Reunión PROMAFE 15 de Abril 19:00 h.

local asociación de vecinos de esteiro

Consideramos necesario adiantar reunión prevista ao día 15 de Abril do 2011 as 19:00 no local de

Esteiro, polo que pregamos a asistencia.

Page 16: Gacetiñaabril

SOUTO DA RETORTA:

Cando se fala do forestal e máis en concreto do eucalipto, antes ou despois acaba saíndo Chavín e os seus enormes exemplares desta especicie. Pero unha vez alí, aínda que xa estivéramos anteriormente, sempre nos sorprende, polo que calquer momento pode ser bon para acercarse por primeira vez ou voltar. Compre lembrar que cerca de este entorno tamén se celebra a Romaría do Naseiro coñecida mundialmente por mozos e non tan mozos. Para chegar ata alí podemos ir pola autovía en dirección Vilalba e sairnos antes cara a Viveiro e seis kilómetros de Viveiro hai que desviarse pola estrada haciaMondoñedo (LU-540) e logo a Chavín (LU-161).

A ruta parte de Chavín (Fábrica de Hidrofersa). A uns 200 metros achamos os primeiros eucaliptos considerables, ao que se ve habitualmente. Seguindo o sendeiro, ao chegar ao cruce de camiños tomamos o da dereita que conduce directamente aos eucaliptos máis grandes, entre os que se atopa O Avó que acada 67 metros de altura e 10,5 metros de diámetro. Pero non somentes hai eucaliptos, dado que estamos na beira do río Landro, na zona conviven outras especies: freixos, ameneiros, bidueiros, carballos, castiñeiros etc. Retomando o sendeiro hacia a antigua central hidroeléctrica, a uns 800 metros atopamos a fermosa Pena da Vella, rocha de grandes dimensións suxeita por un ferro curvada. A uns 500 ou 600 m está a saída da presa, onde a auga forma un salto espectacular coñecido como o Salto do Can. Con esto remata a ruta e podemos voltar á estrada. Dado que estamos moi perto de Viveiro podemos rematar dando un paseo polas suas hermosas e centenarias rúas.

Para comer recomendamos un lugar non menos coñecido e que tampouco está moi lonxe, sería a mítica Casa Cándida en Viveiró (Muras). A Relación Calidade/Precio é inmellorable, pero sorprende sobor de todo pola cantidade

A Fundación Juana de Vega editou a Guía para os propietarios de terreos eólicos, a devandita guía está feita en colaboración coa Universidade de Vigo. Esta guía trata de resolver as dúbidas que se nos poden plantear á hora de “negociar” coas empresas a explotación dos parques eólicos nos montes. Comentan os autores que as negociacións feitas ata agora estan por debaixo das realizadas noutras zonas do estado, polo que compre dispor de información de cara a negociacións futuras.

A guía pode descargarse de balde no seguinte enderezo:http://www.juanadevega.org/es/publicaciones/?id=9 ou solicitarla a PROMAFE para que poidamos enviada por correo electrónico

silvi-cultura

rutas