guía didáctica para el docente guía didáctica para el docente
Guía Didáctica El Verdugo
Transcript of Guía Didáctica El Verdugo
![Page 1: Guía Didáctica El Verdugo](https://reader031.fdocuments.co/reader031/viewer/2022012318/55cf91b6550346f57b8ff154/html5/thumbnails/1.jpg)
El verdugo
1
![Page 2: Guía Didáctica El Verdugo](https://reader031.fdocuments.co/reader031/viewer/2022012318/55cf91b6550346f57b8ff154/html5/thumbnails/2.jpg)
El verdugo
2
EL VERDUGO
(Luis García Berlanga)
FICHA TÉCNICO‐ARTÍSTICA España‐Italia, 1963 Color. Duración: 85 minutos. Género: Comedia Dirección: Luis García Berlanga Guión: Rafael Azcona, Luis García Berlanga e Ennio Flaiano xefe de producción: José Manuel Herrero
Director de fotografía: Tonino Delli Colli
Música: Miguel Asins Arbó
Montaxe: Alfonso Santacana Reparto: Nino Manfredi (José Luis), Pepe Isbert (Amadeo),
Emma Penella (Carmen), José Luis López Vázquez (Antonio),
Ángel Álvarez (Ángel), María Luisa Ponte (Estefanía),
Alfredo Landa y Félix Fernández (sacristanes), Saza, José
Luis Coll, Chus Lampreave, Antonio Ferrandis...
![Page 3: Guía Didáctica El Verdugo](https://reader031.fdocuments.co/reader031/viewer/2022012318/55cf91b6550346f57b8ff154/html5/thumbnails/3.jpg)
El verdugo
Sinopse:
José Luís, empregado de unha funeraria, coñece a Amadeo, verdugo, e á súa filla, coa que ninguén quere saír pola profesión de o seu pai. José Luís tampouco o ten fácil por o seu oficio, así que... O DIRECTOR: Luís García Berlanga(1921‐2010) Director e guionista, Luís García BerlangaMartí naceu en Valencia (España) o 12 de xuño de 1921, no seo dunha familia burguesa. O seu avó fora gobernador civil de Valencia e o seu pai foi deputado en tempos da Segunda República por Unión Republicana. Na súa infancia estudou cos jesuitas e estivo durante un tempo internado nun colexio suizo. Cando o seu pai ingresou en prisión por formar parte da Fronte Popular, Berlanga, que estudaba Dereito e Filosofía e Letras,
abandonou a Universidade para enrolarse na División Azul como medida para que as
autoridades tratasen con benevolencia ao seu proxenitor.
3
Nos anos 40 escribiu en “Las Provincias” e a mediados da década comezou os seus estudos no Instituto de
Investigacións e Experiencias Cinematográficas de Madrid, rodando
![Page 4: Guía Didáctica El Verdugo](https://reader031.fdocuments.co/reader031/viewer/2022012318/55cf91b6550346f57b8ff154/html5/thumbnails/4.jpg)
El verdugo
4
por esta época os seus primeiros curtos, “Tres Cantos” (1948), “Paseo por unha guerra antiga” (1948) e “O Circo” (1949). No ano1951 debutou cunha longametraxe con “Esa parella feliz” (1951), comedia co‐dirixida e escrita xunto a Juan Antonio Bardem que contaba co protagonismo de Fernando Fernán Gómez, Elvira Quintillá e José Luís Ozores. Esta cinta supuxo un aire fresco e unha orientación diferente a o, salvo excepcións, acartonado cine español realizado tralo conflito bélico. Bardem e Berlanga volveron colaborar en “BienvenidoMr. Marshall” (1952), un filme dirixido polo autor valenciano e escrito entre Bardem, Miguel Mihura e o propio Berlanga que gañou varios premios no prestixioso Festival de Cannes. Os seus protagonistas principais eran Pepe Isbert, Lolita Sevilla e Manolo Morán. Este título exemplifica ben o seu cine, xeneralmente coral e narrado en planos secuencia con trazos de sátira, farsa, humor negro e unha visión crítica e esperpéntica da realidade sociocultural e política española. “Noivo á vista” (1953), “Calabuch”(1956),”Os Xoves, Milagre” (1957) son outros dos seus títulos na década dos 50. Os anos 60 comezaron con dúas das súas obras máis importantes, “Plácido”(1961), un título protagonizado por Cassen e José Luís López Vázquez que lle valeu unha nominación ao premio Oscar como mellor película de fala non inglesa, e “O verdugo” (1963), comedia negra con Pepe Isbert, NinoManfredi e EmmaPenella que volveu atopar notable repercusión internacional, sendo de novo galardonado en Venecia. “O verdugo” foi a primeira vez na que Berlanga colaborou en longametraxe co guionista Rafael Azcona, o autor de títulos como “O pisito” ou “O cochecito”. ¡Vivan os noivos!(1970), con José Luís López Vázquez e LalySoldevilla, interesante pero título menor na súa filmografía, “Tamaño natural” (1974), unha curiosa historia de amor entre un home interpretado polo francés Michel Piccoli e unha boneca hinchable, e “A escopeta nacional” (1978), coral e aceda diatriba sociopolítica con José
![Page 5: Guía Didáctica El Verdugo](https://reader031.fdocuments.co/reader031/viewer/2022012318/55cf91b6550346f57b8ff154/html5/thumbnails/5.jpg)
El verdugo
Sazatornil "Saza", Luís Escobar, José Luís López Vázquez e Mónica Randall como protagonistas foron os seus títulos na década dos 70, época de transición e liberdade política que terminou, paradóxicamente,prexudicando o cine do seu autor, quen se movía moito mellor intentando salvar con enxeño os límites da censura franquista. A partir dos anos 80 o seu filmografía se trivializa en moitos dos seus aspectos e xamais volveu realizar as obras mestras do pasado. “A Vaquilla” (1985), representación cómica sobre o conflito da Guerra Civil intenta manter o ton divertido e o enfoque crítico e ácrata que caracteriza a mellor obra do director e guionista valenciano, un dos nomes imprescindibles na historia do cine español. No ano 1986 recibiu o Premio Príncipe de Asturias das Artes O GUIONISTA: Rafael Azcona Logroño, 24 de outubro de 1926 ‐ Madrid, 24 de marzo de 2008 Chegou a Madrid na véspera do seu 25 aniversario. Os seus primeiros pasos deunos como poeta, pero pronto se decatou da súa incapacidade para a poesía e adicouse ao humor.
5
», crítico coa moral da época.
En xullo de 1952 publicou por primeira vez en «LaCodorniz», a histórica revista de humor gráfico e literario que burlou ao franquismo e a censura. «Atópome estupendamente facendo esas cousas: tirarlle da barba á severidad, á tristeza, á melancolía e á estupidez é unha delicia». Rafael escribiu artigos, contos, chistes e inventou ao seu popular personaxe «O repelente neno Vicente
![Page 6: Guía Didáctica El Verdugo](https://reader031.fdocuments.co/reader031/viewer/2022012318/55cf91b6550346f57b8ff154/html5/thumbnails/6.jpg)
El verdugo
6
Rafael compaxinou a súa produción en «LaCodorniz» coa escritura de novelas. A primeira é «Cando o touro chámase Felipe». Logo seguiron «Os mortos non se tocan, nene», «Osilusos» e «Oseuropeos», entre outras. Catro delas asinadas co pseudónimo de JackO'Relly. Onde demostra as condicións que o definirán como guionista: o tratamento coral, a soidade e o aparente caos dentro da meticulosa planificación da obra. Non volveu escribir novelas desde 1960 aínda que si as corrixiu e reeditou. En 1958 colaborou co director italiano Marco Ferreri na adaptación da súa novela O pisito. Así se introduciu no mundo do cine, que xa nunca abandonaría. Segundo contou Ferreri: «Eu convencín a Azcona de que se fixese guionista e Azcona persuadiume a min de que me dedicase á dirección». «O pisito» (1958) foi o seu primeiro guión para cine co que iniciaría o seu primeiro gran tándem creativo. A filmografía de Azcona está unida a catro directores en catro etapas do seu traballo: Marco Ferreri, Luís García Berlanga, Carlos Saura e José Luís García Sánchez. O feito de traballar con poucos directores (estes catro dirixiron a metade das súas 97 guiones para o cine) deulle a posibilidade de ser un dos guionistas máis persoais do cine español. Foi recompensado co Premio Nacional de Cinematografía en 1981 e cinco Goyas como mellor guionista, O bosque animado (1988), Ai, Carmela! (1991) BelleÉpoque (1993), Tirano Bandeiras (1994) e A lingua das bolboretas (2000), ademais do Goya de Honor en 1998. Recibiu a Medalla de Ouro de Belas Artes.
![Page 7: Guía Didáctica El Verdugo](https://reader031.fdocuments.co/reader031/viewer/2022012318/55cf91b6550346f57b8ff154/html5/thumbnails/7.jpg)
El verdugo
7
PARA COÑECER MELLOR A BERLANGA
1. Del dixeron...
... Dígalle ao meu fillo que faga películas como as que ven as miñas amigas, con Sarita Montiel e con cancións.
Doña Amparo Martí, nai de Luís
Berlanga non é comunista, é moito peor: é un mal español.
Francisco Franco, generalísimo
É o cronista cuantitativo e coral da posguerra. A súa narrativa é grotesca, ocurrente, inspirada, divertida, esperpéntica, escéptica e sentimental (...) é ampuloso, barroco e meridional. Pero, sobre todo, é fiel amigo dos seus amigos.
José Luís López Vázquez, actor
Plácido e O Verdugo seguen parecéndome as dúas mellores películas que se fixeron neste país (...), o punto de partida do cine español.
Fernando Trueba, director
No Verdugo Berlanga vestíase de indeferencia e preguiza para meterlle a censúraa coitelos que chegaban ao corazón da ditadura.
Francisco Umbral, escritor
![Page 8: Guía Didáctica El Verdugo](https://reader031.fdocuments.co/reader031/viewer/2022012318/55cf91b6550346f57b8ff154/html5/thumbnails/8.jpg)
El verdugo
8
2. seu cine caracterízase por... Unha forte ironía, agresivo humor negro; unha visión pesimista, lúcida, crítica e tenra do tercermundismo da nosa cotidianidad.
Películas corales con fluídos diálogos, con gran variedade de personaxes que retratan á sociedade española. Os seus protagonistas son condutores dunha historia máis xeral.
A utilización de actores secundarios ou de carácter. O importante é o aspecto físico, e a través del crea os tipos das súas películas; por iso, e porque os dirixe moi ben, os seus intérpretes parecen naturais.
Poñer en escena feitos de a vida cotiá, deformados polo seu talento creando un mundo e un estilo propios: o berlanguismo. É frecuente, en situacións inverosímiis, dicir: ¡Parece unha pelí de Berlanga!
Retratar a España de a segunda metade do século XX en ton de comedia: desde as penurias da guerra civil ata a autarquía da posguerra, o desarrollismo económico, a decadencia das clases parasitarias do franquismo, a transición democrática e a corrupción de éraa socialista, ata chegar ao cambio de milenio.
O emprego maxistral dos planos secuencia como elemento narrativo. Neles destaca a posta en escena: separadamente do que se move a cámara, o traxín de a xente que provoca un ritmo intensísimo. Berlanga monta dentro do plano e usa o plano secuencia porque el é un voayeur, un mirón que quere ver todo o que está ocorrendo en cada momento..
![Page 9: Guía Didáctica El Verdugo](https://reader031.fdocuments.co/reader031/viewer/2022012318/55cf91b6550346f57b8ff154/html5/thumbnails/9.jpg)
El verdugo
9
1‐ACTIVIDADES PREVIAS AO VISIONADO DA PELÍCULA 1.1‐Xustificación da elección desta película:
Coñecemento do contexto histórico da España do desarrollismo. Sinsentido da pena de morte.
1.2‐O contexto histórico A película que imos ver sitúase na época da posguerra. Cómpre que antes de comezar aclaremos algúns conceptos respondendo ás seguintes cuestións:
Que é unha ditadura. Que é a autarquía Que son as cartillas de racionamento. Que apoios recibe España do exterior nestes momentos.
2‐ANÁLISE DA PELÍCULA 2.1 O tema.
Cal é a mensaxe principal que transmite a película? Elabora un esquema cos temas secundarios observados ao longo da proxección.
Expón a película algún tema que che chamara especialmente a atención
![Page 10: Guía Didáctica El Verdugo](https://reader031.fdocuments.co/reader031/viewer/2022012318/55cf91b6550346f57b8ff154/html5/thumbnails/10.jpg)
El verdugo
10
2.2 O argumento. O filme narra a historia dun par de homes que se relevan nun extraño traballo a raiz de diversos problemas económicos. En clave de divertida comedia, nárranos o sufrimento dun home atrapado entre as súas conviccións personales e a presión que exerce o entorno que o rodea. Poderías poñer algún ejemplo de esta afirmación? ou simplemente crees que a peli non trata ese tema, reflexiona entón sobre o, que ti opinas do, argumento da película. 3.3 As personaxes. Que personaxes teñen especial importancia no desenvolvemento da película? Caracterízaos a partir do que recordes da proxección. Que trazos da súa interpretación che chamaron máis a atención? 3.4 O espazo. En que lugares se desenvolve a acción? Que ambientes, rurais ou urbanos, naturais ou interiores, son os máis habituais? Saberías decir en que lugares de España se está a desenvolver a acción? Podrías comentar a situación social ou elementos característicos da época que apezcan reflejados na película? 3.5 O tempo En que época se sitúa a historia? Que datos explícitos se dan na película? Cómpre poñer estes datos en relación co contexto histórico. Elabora un breve contexto histórico vinculado a os datos que nos aporta a película.
![Page 11: Guía Didáctica El Verdugo](https://reader031.fdocuments.co/reader031/viewer/2022012318/55cf91b6550346f57b8ff154/html5/thumbnails/11.jpg)
El verdugo
11
1‐ACTIVIDADES POSTERIORES AO VISIONADO DA PELÍCULA
( POSTA EN COMÚN) 1. O Verdugo é Amadeo, pero nunha segunda lectura simbólica, a quen podería referirse o título? 2. Quen era o Ministro de Información e Turismo en 1963? 3. É oportuno usar o humor para abordar a pena de morte, que
vantaxes e inconvenienteslle ves?
4. Coñeces algunha película que trate sobre a pena de morte. 5. Imaxina que o teu amigo Berlanga che comenta: os da censura
non me deixan estrear co título do verdugo, que poño? Non esquezas que o título é importante: ten que crear expectativas, debe ser suxerente, atractivo e representativo.
6. Que imaxe se da de España na película? Corresponde coa
realidade histórica que temos visto na aula? 7. No verdugo aparecen diferentes puntos de vista sobre a pena de
morte, indícaos. 8. En que momento e quen realiza o alegato máis claro contra a
pena capital? 9. A maioría de un modo hipócrita repudia ao verdugo, pero iso non quere dicir que estean en contra da pena de morte. Comenta unha frase de Amadeo que reflicte isto.
![Page 12: Guía Didáctica El Verdugo](https://reader031.fdocuments.co/reader031/viewer/2022012318/55cf91b6550346f57b8ff154/html5/thumbnails/12.jpg)
El verdugo
12
10. Por que razón é verdugo Amadeo? E José Luís? 11. Crees que na caracterización do personaxe de Carmen, Berlanga deixouse influír pola súa recoñecida misoxinia? 12. Neste sentido, recordas unha frase de Amadeo á o seu xenro para que sexa valente?