INTRODUCIÓN DOS INTRODUCIÓN DOS VALORES RELACIONADOS VALORES RELACIONADOS

COA IGUALDADE, NON COA IGUALDADE, NON DISCRIMINACIÓN E DISCRIMINACIÓN E REXEITAMENTO DA REXEITAMENTO DA

VIOLENCIA NOS CENTROSVIOLENCIA NOS CENTROS

Azucena Arias CorreaAzucena Arias Correa

COMOCOMO

• De xeito contextualizado.• Non illadamente ou puntualmente, senón

integradamente nas diferentes tarefas e ámbitos do centro.

• Inducindo á reflexión.• Incidindo na sensibilización cara á temática en

toda a comunidade escolar (con charlas, lecturas, deseño de folletos, grupos de debate, entradas específicas na web do centro ou no blog,...).

• Analizando o currículo oculto e tentando facelo explícito.

A NIVEL DE A NIVEL DE CENTROCENTRO

Nos diferentes documentos de centro, tanto nos que integran o Nos diferentes documentos de centro, tanto nos que integran o proxecto educativo como nos outros, neles deberá recollerse o proxecto educativo como nos outros, neles deberá recollerse o

principio de equidade que garanta a igualdade de oportunidades, principio de equidade que garanta a igualdade de oportunidades, a inclusión educativa e a non discriminación a inclusión educativa e a non discriminación

(recollido na LOE no cap. 1 artigo 1)(recollido na LOE no cap. 1 artigo 1) • Incluíndo estes aspectos no PROXECTO EDUCATIVO do

centro: decisións de centro que colaboren na promoción da

igualdade e non violencia, relacións que se establecerán coas familias e coas institucións relacionadas coa non discriminación e a igualdade, modelo de organización participativa de centro, a comisión de “non discriminación”, como se recollerá a educación para a igualdade e a non violencia no currículo de centro, a potenciación da autoestima e autocontrol, o desenvolvemento de habilidades sociais, normas de convivencia negociadas.

Recollerá sobre todo os valores que o centro potenciará e como fará o tratamento da educación en valores, os obxectivos e prioridades de actuación do centro, a distribución das actividades extraescolares, a concreción destes aspectos no currículo de centro, a atención á diversidade.

• Incluíndo no PLAN DE ACCIÓN TITORIAL: Un adecuado Plan de acollida que traballe as normas, a resolución de conflitos na aula, o fomento da non violencia, o desenvolvemento de estratexias para o traballo en valores non discriminatorios, a planificación de actividades e actuacións dende a titoría (puntuais e sistemáticas), a organización da aula, o reparto igualitario de roles, o nomeamento de encargada e encargado, a xestión dos tempos, o deseño dun programa afectivo-sexual adecuado, o debates obre os antivalores (machismo, sexismo, clasismo, racismo,...),

• Incluíndo no PLAN DE CONVIVENCIA (previa análise da situación no centro desvelando a violencia escolar e a súa posible marca de xénero) as medidas, preventivas para mellorar a convivencia e as medidas de intervención e actuación no centro ante os conflitos e as condutas inadecuadas, todo dende un punto de vista de xénero. No plan recolleranse as NORMAS DE ORGANIZACIÓN E FUNCIONAMENTO, evitando calquera tratamento sexista na orde formal (diferenciar vestiario, localización na aula, tempos de atención...), ou disciplinar.

• No PLAN DE ORIENTACIÓN EDUCATIVA, ACADÉMICA E PROFESIONAL, facendo fincapé na promoción de valores relacionados coa igualdade, nunha orientación profesional dende unha perspectiva de xénero, promovendo no centro un traballo naqueles aspectos que dificultan unha elección profesional adecuada (baixa autoestima, as presións familiares, as convencións sociais, ...), un desenvolvemento persoal adecuado (autoconfianza, independencia, responsabilidade, autonomía,...) recollendo recursos diferenciados para desenvolver unha actuación adecuada nestes eidos.

Dende o departamento Dende o departamento de orientaciónde orientación

• Valorando as necesidades neste ámbito e deseñando accións e programas de intervención que axuden na prevención da violencia de xénero.

• Elaborando un plan de orientación educativo que atenda á igualdade entre os sexos

• Coordinando o desenvolvemento do Plan de acción titorial e achegar recursos. adecuados que fomenten a igualdade.

• Participando na elaboración do proxecto educativo asesorando para que se inclúa un tratamento axeitado dos aspectos relativos á igualdade, coeducación, non discriminación, non violencia,...

• Facilitando ao alumnado apoio e asesoramento en momentos cruciais para o seu desenvolvemento académico, persoal e profesional de xeito que se superen os hábitos, e actitudes discriminatorios.

• Impulsando a participación do profesorado en programas de innovación e investigación nos ámbitos relacionados coas habilidades sociais, interpersoais, persoais, de educación en valores,...

• Promovendo a cooperación familia-escola en aspectos relativos a unha educación non sexista e que fomente a resolución adecuada de conflitos.

• Asesorando ao alumnado sobre as súas posibilidades académicas e profesionais dende unha adecuada perspectiva de xénero.

Dende os servizos Dende os servizos administrativos do centro e administrativos do centro e

a secretaríaa secretaría

• Linguaxe administrativa non sexista seguindo suxestións de organismos nacionais e internacionais neste senso.

• Documentos de centro, web do centro, blogs,... na linguaxe non sexista.

Nas relacións coa ANPA e Nas relacións coa ANPA e familiasfamilias

• Informarlles dos obxectivos do centro con respecto á igualdade.

• Facerlles suxestións sobre xoguetes, distribución de tarefas, lecturas,...

• Informar a través dos plans de acollida das familias sobre expectativas, roles, os contos que se contan, a transmisión de estereotipos, a publicidade e a imaxe, responsabilidades, fomento da autonomía, establecemento de normas, autocontrol, ...

A NIVEL DE A NIVEL DE AULA E OUTROS AULA E OUTROS

SERVIZOSSERVIZOS

• Desvelando o currículo oculto.• Deseñando e desenvolvendo actividades que favorezan a

igualdade e que preveñan a discriminación e a violencia.• Procurando recursos (contos, xogos, libros, materiais

dixitais, películas,...) que permitan traballar de xeito diversificado ao redor desta temática.

• Sensibilizando, reflexionando, ... ao/co alumnado encol de actuacións actuais e sociais relacionadas co tema.

• Elaborando proxectos de traballo, tarefas complexas, unidades didácticas, obradoiros,... que recollan diferentes ámbitos relacionados coa igualdade e a non violencia.

• Evitando a masculinización dos contidos das áreas.• Promovendo unha organización de espazos, tempos e roles

igualitaria. Controlando a ambientación e o uso das cores na decoración de espazos de xeito que non promovan modelos sexistas.

• Traballando normas de convivencia.

• Colaborando na avaliación inicial da situación no centro.• Propoñendo modelos alternativos positivos, visibilizando as

achegas das mulleres nos diferentes ámbitos do saber.• Compartindo responsabilidades e tarefas.• Fomentando a participación das nenas.• Axudando ao alumnado a desentrañar mensaxes

discriminatorias, violentas, ...• Traballando coa prensa e debatendo sobre feitos cotiás de

xeito que non pasen ao subconsciente como normais.• Actuando sobre calquera conato de violencia verbal, física ou

psicolóxica. Evitar que o cotiá destes comportamentos poida levar consideralos normais.Visibilizar o problema para poder actuar conxuntamente.

• Establecer tempos periódicos de debate sobre condutas, promover a mediación de conflitos. Ter espazos para analizar, aprender a pensar, descubrir, ...

• Promover na aula o respecto, a igualdade dentro da diversidade e a diferenza, o espírito crítico.

• Potenciando a expresión das emocións, da afectividade e dos sentimentos (utilizando canles adecuadas).

• Fomentar valores de colaboración.

BIBLIOTECABIBLIOTECA

• Proporcionando recursos non sexistas.

• Rrecollendo coleccións, vídeos, folletos, ... relacionados coa educación en valores.

PATIOPATIO

• Promovendo unha axeitada distribución das actividades de lecer.

• Fomentando unha ocupación de espazos igualitaria.

• Analizando as situación de violencia e conflito, observando aquelas que teñan nesgo de xénero e promovendo intervencións apropiadas.

• Actuando sobre calquera conato de violencia verbal, física ou psicolóxica. Evitando que o cotiá destes comportamentos poida levar consideralos normais.

AULA DE INFORMÁTICAAULA DE INFORMÁTICA

• Proporcionando idéntico acceso.• Achegando webs e xogos axeitados.• Convidando ao alumnado a ser crítico cos

contidos verquidos.• Promovendo un uso adecuado, saudable e

libre de perigos.• Potenciando e fomentando a competencia

dixital sen deixarse influír por estereotipos ou expectativas.

PROFESORADOPROFESORADONos centros sensibilizarase ao profesorado para:• Realizar unha análise de xénero, cuestionarse os modelos

impostos polos roles tradicionais, abrir abano de posibilidades diversas a nenas e nenos.

• Ter unha visión crítica dos materiais escolares e detectar a reprodución de estereotipos.

• Realizar as transformacións necesarias nos documentos e rótulos de centro e aula.

• Revisar as propias condutas e expectativas diante de condutas concretas de nenos e nenas.

• Non esquecer implicar ás familias na educación en valores.• Ser modelo para o alumnado.• Analizar currículo oculto.

OUTROS OUTROS ASPECTOSASPECTOS

A TER PRESENTE NOS A TER PRESENTE NOS CENTROSCENTROS

• A linguaxe usada, debe abranguer a homes e a mulleres.• A promoción de xogos e xoguetes non sexistas, non

asignados en función do sexo.• A organización de espazos do centro que promovan a

participación, que sirvan de modelo de integración e que permitan un reparto igualitario no seu uso.

• A expresión adecuada dos sentimentos, o control dos impulsos e da ira, a independencia afectiva,..

• A toma de decisións.• A valorización do traballo doméstico e a non división sexual

do traballo.• O rexeitamento do uso indebido do corpo da muller na

publicidade, no cine, nas cancións,...• O tempo de lecer.

TEMAS E TÓPICOSTEMAS E TÓPICOSNos centros poderán traballarse temas e tópicos, e facer partícipes á

familia e á sociedade, temas e tópicos relacionados con:• A tiranía da beleza• A discriminación laboral, a dobre xornada• A publicidade• As noticias de xornal relacionadas co deporte, a violencia, as actividades

culturais,...• aprender a dicir non• A tolerancia • A denuncia e a protección, combater o silencio e a complicidade ante as

agresións• A visibilización dos tipos de violencia• Prevención de perigos e autoprotección ante sinais de perigo, contextos

e condutas• como actuar ante a violencia• A educación afectivo-sexual• ...