~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v...

105
~ ; ~ . I 0 y ® , I t (,11A1'1'l'1t1, CIN(uïlll~ntH: 1tetrnitt" ( lu 11 01141ra, ('iulipr-3l0<Ionu1(1 MiniSti're 11) 1, i)uinl t l tii~~ullc .-- AliniKl~+ro Dlclhniul~i-l)~~rinn .---11t . Li+l~ llicr,' nrini~lr~+ .~ III ~17i1 ri~ ultuir .. w Sit rii' lccli V n t1 1111 4 ( 1V4 u 1( l V ilI 0 . - - 1 * l• V c ( i 0 n I clu'I ) l tl t + AL t 0 _(li 1111uiKliTr . -illinlKter0 TIRlii+- ,N I+ IU- ° duniIIt1 . .-(i)ulitkin . - . l'roj v t do CI III fiWitItiui . lllit,jrnil~S,,l It ;-cliïla(li(~tttle' ilüi avait si ulclln jlls- , rs cunlnt(iu 0 lly v0tluli8 (lu lu ilirc, lu lniitkl(tir o Car- tal(,) , nltlcl, litl itucl~nii~li ~+1 1 Hli : :, ;3uc n,ll 1 rujut d e ~Itt hay Ili uutruit Iri . ~ti•ol d u (i~ c~llses po ur l e s r V sauul~Cc s l n ni~ i sru (loltlllt as"t cl(Sllti 4 iult rlt uilti, c L ui iivititr= .;tiuv~(,rlt(S SOUS le nom I e cnityer~~l- ~ .•, ,;,l $C ~ l (1(itr .ltl»ttlcl~nltu~r lo l~i>t i vc iv . ~ 11 : 1 illilA cliOIty 'g t'ltYC9 It11X l15l1 gl' .4 recc llllu3 ' m~j~it~ tio,nltul, tnltlt ;lcS ~uy lnrno5yc~yiluiilruse y :(llt ~~~rimo ( ~ . ; . 1pro(iihui~eH i ' j 1ul ;itiu trttnalà l ttl,i(lùu (lr .y ~tllati, (lcült M . Çltilier, ' lui = 1 ti~tru, ( St a it l'ltv( cltt et l'avi m ur, (;t (luitl il l,i xi tit ( li ul lia . , 16 t(t ivé, 11 f~nvulr t~t -$Itlltiru ( l u nrltt.iü(iut~uti' 1 i li- ti(Xuo ;,, malW(S la '(ltlltl i(i1t~~it (iuÿ (l~u~ltui :y 1 u1 jica dan s 1 03 g rltlt(ly rltvliitx . ux {uut.~~~ ._l ,tr l'lï(llitilti»tl tic n,t t hi (~( trl nKlli e (ltt ~ ( rr,tn(l-'l'rultu et' h llt ç~ ul-

Transcript of ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v...

Page 1: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

~ ; ~. I

0

y

®

,

I t

(,11A1'1'l'1t1, CIN(uïlll~ntH:

1tetrnitt" ( lu 11 01141ra, ('iulipr-3l0<Ionu1(1 MiniSti're 11)1, i)u► inl t l

tii~~ullc .-- AliniKl~+ro Dlclhniul~i-l)~~rinn .---11t . Li+l~ llicr,' nrini~lr~+

.~ III ~17i1 ri~ ultuir.. w Sit rii' lccliVn t1 1111 4 ( 1V4 u 1( l V ilI 0 . - - 1 * l•Vc ( i 0 n

I

clu'I ) l

tl t+ AL t 0 _(li ► 1111uiKliTr . -illinlKter0 TIRlii+- ,N I+ IU- °

duniIIt1 . .-(i)ulitkin . - . l'roj v t do CI III fiWitItiui ► .

lllit,jrnil~S,,l ► It ;-cliïla(li(~tttle' ilüi avait si ►ulclln jlls-,►rs cunlnt(iu 0 lly v0tluli8 (lu lu ilirc, lu lniitkl(tir o Car-

tal(,) , nltlcl, litl ► itucl~nii~li ~+1 ► 1 Hli : :, ;3uc n,ll 1 ►rujut de

~Itt hay

Ili uutruit Iri.~ti•ol ► du (i~ ► c~llses po ur les rVsauul~Cc s

l .û nni~ ► i sru (loltlllt as"t cl(Sllti 4 ►iult rlt uilti, c L

ui iivititr= .;tiuv~(,rlt(S SOUS le nom ► Ie cnityer~~l-~ .•,

,;,l $C ~ l (1(itr.ltl»ttlcl~nltu~r lo l~i>t i vc ► iv . ~

11 :1 illilAcliOIty 'g t'ltYC9 It11X l15l1 gl'.4 recc ► llllu3 '

m~j~it~ ► tio,nltul, tnltlt;lcS ~uy lnrno5yc~yiluiilrusey:(llt ~~~rimo (~ . ; .1pro(iihui~eH i

' j 1►ul;itiu trttnalà l ttl,i(lùu (lr.y ~tllati, (lcült M. Çltilier, ' lui =

1 ti~tru, (St a it l'ltv( cltt et l'avimur, (;t (luitl il l,ixitit (li►ul ► lia . ,

16 t(t ivé, 11 f~nvulr t~t -$Itlltiru ( lu nrltt.iü(iut~uti' 1 ► i ► li-

ti(Xuo ;,, malW(S la '(ltlltl ► i(i1t~~► it (iuÿ (l~u~ltui :y 1 ► u1 ►jica dan s

103 grltlt(ly rltvliitx . ux {uut.~~~ ._l ► ,tr l'lï(llitilti»tl tic ►n,tt

hi (~( ► tr► l ►nKllie (ltt ~ ( rr,tn(l-'l'rultu et' h llt ç~ ►ul-

Page 2: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

l .l :TEIl .l,Il?It 1)lr i5A1\'l'-JU5'l' 1:'1` B0\ .'l'1?~tl'S . 11 r~ •; ., . . . .

W. - . . ., . . ; , ; .. , >

alltrc'ti t ;l lel:y tIu'ôli Ini it rollr00112s; ce., parti ,llt,liitt( ! nu ; (111 p ltu l avec mie uiucn'it6 , cltuls 1t -, ; ~. • ,. .

II,t ► ii-,l',inutlti, et cOnsel'vIlit encore illui luttj(iritç c01181-

(l,~t, ► I~li ,

11 i .11 .\ t'ttll5t'9 1 ► l'illCillill(!bi avaient ('.otltl'il ► l1Û 1 ll1 8 11t'.ll!9

de re parti ; ( i'Itluir~( l'appui ul ,(r► tl et Civil dit cloi'l;G tlè(u'ttt' tlcrl ► Iv rr~ In'O VitU'(',Ct 1)lli9 llll. . sy S 0 111o .' (" Ive-t111-a

l

ilni I 1 r (, l ;tii th (ic' : ttl ► us n o lill ) iroi`ï X , (linit , 1t1 ~ ()uvi,ir, lrri-. . . . ,~ ,• : .~ . . ,~ . ~ ; .

► 5cY tttllt('l'cilt4, ltlt 1111 ►y(% ;

II'lllll 1,1 ►Illl' (1(! Illllll(1'11V1'(' s, fl'lllltlllll!t18C8 . Utls tlllal ( tllll i,` , /

ce 11 111 , t ► ill('ltliit it t't ► I1Sl'tv('t' clt` :3 f( ► r.1 11C`l ' i e~,tl(~4, 1t1t't)11-Y . Iltllt'~ I~~11' l'l'Xlll'rll!II('O COIllllll! II1st1Ilislttltt!y I1 0111' l'( .l ► t'Illlt'l '

Ic~ tlii'lldt' ; t~.l(~at( ► rttlc~ ; lui 1 ► e t'mottuit de vio ► lor ic'rticltl-i~t(+ilt I'l's prit do lu G'utt~titiltiun, ~~I1 (~lill~t~cllnilt )w 1111111i ., . , . .ti'si,t'iwn 1 ►Ivinc ('t, r.uti6ro (III se utitilellt 1 ►p tlltiirt+. *

dellx ' 1)t'int.,il ►Itux cllef.y tlt~~l culis~~cvutunl:~, 11I . ,I,-:1 . 11,IOdt ► Ilttlti ot All . ('ltl'tic'1•, entlttiunt (lollo ilttlls l'op-

` pos itiou io' ut ; (les forct'S rv (1Ollt ables . T,uur 1• 01 l ►ututi(1 ►(' 1 ) uIUiv Ilutnillea pul ► Iit ;.4 tStttit 1 1 11 1 ►otl ùulluutS v , lultiy ()Ii1 vnr p ► Ir(1oluulit It"Ise i, W tlJrul mu(:Ittltl inlly o (io lonrtll~~illlt'i'i'Syl'llll'11L 1 ► tll'8( ► i111Cl (ft tll,' ltllll' ('ltl)II(fit(' t'l'('OIlllll(' .

(,)u s :t%; ► lit (plo Ili l'1111 Ili l'üutr(1 110' ti'tut ;ti(!Itt ol11-icl ► i9

~~;t~• Ir . 1 ► un ~'r► ir .~ ûut(+fois o,il pou rliujntl'(l'Itui si le ult~rri ~ tS, srrrtit rrt?t à lcy t itc'r toits (lou X, . ~•

• I v i nm c ►► ' li' ► ut'ny titit ;+ i1 ~ i ti loi i► li'etoriffi t'n l8 ;'i;'r et ou ltt,ïK ûtnwi ► ttn~nfli„tnp, Lis r~~i9r ► rt ~nl~tn ~ It4~youlu ► rnl huy iuloliter Io v r, ► i r('n ► è g lo .('r tilt vit vnin M . tiicorttn p rojia+u, ci' ItiGO~, do tlit'i'ttiy,~nu~ lt•►hn :u,in \ i ll r(uli (in iicv n ► ~ut~lut~ .

41

Page 3: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

. ;I ; , . .

Z YG r,h:lEt.r,Irit DE fiAI NT-JUST

. co111)nc''11lutie~lt'9 It 9Ui l'rC, soi : llltll$ -i tl v ii . 1 iTi v l,~c soit .. ~t .dltu:i 11t vi c l ► il hüiltl e , )urtll;rd jll'il le ;t, ait rcct ► Ill Inuutlt'. 3pU11t11111 t .S1 tUil"'tl:1`lly . ~

• C,1tli ► i tltl'il (.. n F i► it, les n ► i1l W qti'il s avstieilt tiil'ih j'~ sttvtli W ►t reu (j i ttt '9 y t t•vict+y 4eis a durables, par tlt~srCft ►rmev imIRM ltnt" , ~tlituiU j1 i► r lu li,ts-( .'tinutiii, NQque l'ttt,tjliliult 1iu,il V , tit'i ;; t 11-1 ; i~5 ft" i,tii t'rl X ; 'lit 'ct,tiilicltti,u ndes, Iuiw;'ct, Ilt tltl-ceütrulis 1t tiul~ juilitsiltire . 0

1)'uti tttltru vûtlu tlettc'tl~l hruntl=l'rt ► ilt .~, ilui r~'Gli~ N t►It 1 ► ltla , tl e $26 000 000 (1\11,8 liu ('uillltlu, et SurtS► ut l ea. inlutit :s t4 les suitt~ ► tlt~llu il'li~lttrictrt des 1 ► rutlihttlitt '- 3~fuitt~s tl .ci~ttel .uis~~tunte t~t~)ul I nt;uit~ ( Itut 7r~~luei~t .,tlit, tl dol).

nltilt, tit,llilnltt,), l es tit ► in111 oi u116 ,utlltle:, it ()ttu~rlt t1 11 11 4 I ►►coilstrut~t ion 141 i tliti c"y 1 ► itLli'y, p 1 ► 111• .C t ! rutruit v cr (, n-

" Atlitr, titlns tl em )uttiu s I ►i•i rtVy tjtt wul ► vt+llti1111èr tl v :► WN ;~t

tl't~lve tiuu, So l -out- Ilrujt,tll s Mis it lit 01111 'no des t't ► 1 ► -st±,r v tt-~ .W ur:, tlt+' co ltv t~l,u~lnt~, ci ►11tn1n rtilt,tilttlo tncltey ti,in ►

• , nc ►tro i ► i stuirt ► lvtrlrntt ilt~tilt~ S t r cc tlerllicr l ► oilrt , .lit ► u .j, ; . ,t►vc► ila lo ' t ffiulûir;unl;O tl ( i ct ► hst~ti~~~ntt~tlï :y cli},ni~q ti e foi, t c lstltio Atb[ . l .uii ► ul ;,~r, Cltul ►i ► iy uG tiinl~trtl, ~tt1' ulltiluitlili ►~

~ . ~do pillage ttl ►ulltr e t l;i ;;it)ttes t1110 ',lus tlt+ jw n~e H faites IlOtttt~t~u. ~ f ~

A.la cltuto tltt lilirti,tbro Ç tll tit~r~'1tlt~ tlunnltl, les lil ► t~-oritu x~ furent itl 1 l )(1 l 0w iltl .l q ► u v t ► ir, yt ti,rtl Monk chulgeaAt . ,101 1 11 . w1t111iultl" AN-l)tniiltl do f6 r'1ti o r tln iuilli ;lli" r o. .Ce lui-tti lu'cuiiil ► ~► y o , et. y'Itïlji ► i}{nit btAl ;` 1)t,rit ►Il et rS i

- 4ottc. 11ltt k AT . \1)orioli su ~~utirt~ pou ttE ►r~q, .liv vuuluut ,

Page 4: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

j,aS nSsnlilh.r 1u i~i~sliuti :~lihilit(t d(3 ln cl)tlstructil)n dit cltc .

lnintlc for Trnterci ► lotlilil, it cnit5e. do l'i tat 1 ► rltcairé (It'v

• lililltlc("s it lit s Ilito (10,11t nrltnll6 crisct cunltnc ►rciltlc coin..

)urur 1 .1v clt 1$5 i:~ . . ~. ~.l' :n I\n'(n;ittt l ltllnlinistrltti~)n 41es Ilflitirew, lc 1 1111 N'(' 11 . it

lniui ;ti"r ► ~ t('ucc► jt~:i'ttit 1l 5l)1 ► (lÛ l ) ilt dus o 1 ►,tades llitlic il('s ,it sliriuunthi; la' y Mu ,tirnls j; 411i 11 tll' ,4 ll(1 18.6 1 avaient

Cté t;t v ►► ra l)les litta cuilner v(ttetll -.4, et l'ltt6 t(I(1( ► hostile (lo(i'ul'! ;(t Brown vis-ii-vis 1(!, .g 1111S-i`at1111iliCllk, I 1 ' 1 1Yitlt 1)t1 4

p ("il c 1 ► ntril ► u('i ,il f,lini inline r ( Il " lit (:'llutll h 1• 0 de-4 lil) lt-l'IIIIX 111111'111II111t4 (111 1 lll5-Olltlitllil . , P 11111' . 111(fttl'C &'a, 111C-

5111'i ti( 1 11 It'l11'l'l', l o no111'l'llll 11111 )k tl1•l! ne l)011 '\'itlt C( ► I1111-

(l"l' I~IIe tilll' Illll' 111t1j1 ►t Ill' I11(1l'l'ISl" et qui Ile 111i.

ses l"OIli'nu(" .4, ot pal . l'ttl ► ln•Jcilttil ►n (lii lit presse'. tiealll ►-

Itl ► Il ► rt,lït I,I14 lit f ► l v l llivc5sltire, P t ( 111 i (1(t'ait l ► tl),tll(ll ► I1-.nl'r ;1 lll ~as~il ► u ~ ;ili~~ltl~ll~ .4 f 1. . . r

t'(~ l'llt M . 1 .('tcllil'1• (I ni ftlt, cliltl•t ;('i , it l'l ► u v('1•tur(, ll(, ln 'Sl",Fi ► ili, ll(, llt r►~l ► utl~cl► ttu (li,cuuls ( 1 11 'l'rî► uu ( lltrly ) l~~(,', ► ua"il I ,l'. :.;i .ti~lit i I':,

11 11('rl ► rill ► lit Itvoc Ily .st!i do :► Ilcc(tiy cote lïll'llu 1 ► Ittl ► (1( ;ut ill ;;r,(tl', si Polietl ,jilno,lnlr l es lil ► l ► Iliu(lil,u iul i llta ltu~

t(~ ► lrllt~y lui 1,1 4s Ut•ttilillt till r,ttlr; 1 ► I'( I l'111i'Il e ilt (litfly aul lIlllltl, ('t s It v illl!111' l'l'('lll' tio f i 118111t, (ll!li~ s l!Lltlt' . M 111U-~ ~

ci 'llt + il 14 ulil•0~ tit 1i11v5ûilüllt this t 1 t 1 cnt .4 I ► Itillltltl!?," * il no . ; ,tutllu l; l li~r~l it I ► r(~n(lru 1(t jiû~titiuu ti~► _ allef ltit ('uu-sl'il hl.gisllltit ; ut it Gti(+ Itl ► l ►ull± it l'utrct• dans le !ni »

'l'u ►cultr, Le Cu ►►û,l'( aorre 1' Ui► iun, 1 ) . 1 84 .I

Page 5: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

Ili ► ; Ub r(s 5tti v ït1 ►t, recnllstitn( ", ' j ► tu : .1f: Sltilllficl(1 11Ic1 ► o .

,tuneu~~ls 8 11r llllu I1l(►tiuu dircia( ► do 11011 -colltitluc(s l~rts :

l'I ;LI.t lat ll1', ;i .U'i'1'-J US' P

. ulllll . l,a (W -faite (lc ce dernier, le 8 litai 1$ 63 ; avait . (t G

r . _j ► i ►sl~u par ,It . Mitc(ltiiial(l .

I .is uliili,li. l o COMM 40 i 14 l(, nutl ► (lu 1tl;l )uuitlll .

Sic/ ► t.te , mérit(i ltllc uli±lltit,l l llt ► nrn',tl,ll ; all yu,j(+t c 1 '11ti 0

(lnc:a i ►►u ln•11 11 iutu ill( ► is ; t ;'est W. ;t(sill p u v ctlir vrailu .viit., .

(lllrfil ►Ils ctn'il ilit luiys( '~. ]l avait, fûit, ( 1( 13 ► 'cc ► ll ! x 8(fj )c 1 r ► '0

il rivtli~ccr, il l'euculltr ► i d'une population e 11 très gralid( t

(ln l,Ittut-Vutliulu, ti11 urtiol( ïlv` :+i ►ü inc . jn'o,1 ;1'uuli .(h tt o

uietiiil'o, tunte JI ► 5to"(111'(,llls III(, en tj ► Ourio, e4ilit (liflioilc

lilllley ~l61rvtlù j ► i'(sviu(~u ( lil(2 c( lix-ci vl ► tllaiv. nt Icm'

iulljut'it(~~l ► t U~sluutc, ut (l 'li i ittlilt 111118 llustil/s Itltx c stlls~ ► -

~ 1 1t,x, pal. III sect ► ttri ll(s li t

Ilt llïl (ll+'i i(!l ► les de, l ;t,ï :i) dont ltw (s11'l~t~t t~titi(snt illlt-''~st111'("4, (!t . 1l3 ilV'üll'llt toujours O1'Itl'. (Il!, li't)II (1(!1 :111H'l'

pour i s(s lstty fl `ui"osvr :►ùl' ce point III qelltituisllt, cl ► + I ;t

1lliltitit1 Illnll' : ;tilllt(!, 11 ('tait ' 6.6 l(!llt (Ill(! 11t ll6 l)Iltlu lU1 1

(lll tl1iul-l',inlulu• ui+ ct ►nyyntil'ttit j ►► ty tti tull ► I ► tl►►' les vuvi ,

.1,(+» luirlititi. l('y l~rlt(i ( l(~I ► ly li'ut'ti( m t y lly ' c ► .';i+ . t(► u e 11 v t' it

rit(! ll(! It'lll :~ ('.ll-1'(!IIn i 1 ► Illlllll'("1 (III I1 : 1•`i-liil1111( Ill .

ünitlilliati~r(~ . ll (Stltit l~j{, ► j(siulsnt, 111•tvll ilu(s lu ulil ► i ;-

trr~l lil ► (tlttlix Islil'~'iilr(snl lié+tilntuiil~l'il fttiris jsli~sor l~t 1„i

(les (SGûI e :+ ;tlsli tt<'sle fanai ;ttit' le vott► , les clcc6v ' g i'i M , '

t611 (► (lu lu (I(sul ► lo Il I ii,jt ) t'ilu ifu'il îllv 0 . 111' ttit, Les ulitlis-

17ttt lll t :(' ;+ttll'l+llll'llt FIt (w11115`111111, l!11 :illlvütlt lt, ti1'S- ,

lltit't', (III l't~llasl ;yf111t Ît ftlil'o passer C .+tt(s 111e!illl'h, It11li%I1e .

Page 6: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ll J

iil ► ;11i11~~1 ► ilèlerSt llturs nlli( :r ( lu 13ay•( ;nilncln, et, 'lsligsZrcllt

1f . s iiluiticlli Al c, I)oi ralil nvec un o mirroritlS conyill eritl ► lo

lli~ll> ll~ Ifuiltt( :'ill~illla . ( ~clni-ci 1)alQlli;ll ~ ► Clltlnllt lllÏCl~,

que tl'iil p `;, pour $ilVQll', a'll devait ri,' +I gn 1t,'l', 1 ► 1119 l'l'4 0111t,

11 11 i ► liln~e llt tll! f;in•llcr le jmuvlrir. l,c, clll!f do l'o 1 ► 1 ►lsitiun,

1f .' Jid in A . N fualulutl d , lui avait ~lnnuû l'o xolnl,lo do

41 uil1't'I1Nf1' 111111ri'tS 11111 : 11111lO111t<s tlllll s- sit 1)l'llv IÎICV, et 11 0

l lout•uil g uér (1 l'e li Illîtni~~r. 1)c 1111 N Ili lnilli,sO rr, cn ►yui t; . . .

1 1 11 0'011' CUI1111(l!l' .tilll' lit l'l'.l'l ►II11ilIKÜt11l!li lll!`l liîlI - C itllil-

llilll~i, I ► iU 11 .)5(lul~ll il 4't~t~tit K~lltl'ililt, illin ll'itS~l~l'd!l' it' .. ,lulila fr~.lvy catlll ► lil plcs illl Ilaut-Uitlüulit 1 0 tiril ►nll ► lle

ll'üu ►+ 1 0 i ilepuj,s ldr1htellil ►a lltSairi l! . (.'oyt C uttls loi llll i

est 1'I11'i ► l'c illljlllll'(l'lllll (!Il \'Iri111!lll', et (Pli à

l l ~illl~l~lclll ► Il i.;l

/

'llitl'illl' .

('o lü•ulluut lllN cl ►I1`'i'Yittvlil's (III 11 .t 4-(, ►tllnl i il Wo n_ . ,linr~'ut pas, vl ►ullilt il M . tiituliulli \Il-l)~ ►uitlll, t quel. .

~lil ►~ ., .nn~ illli ;re nt iulh tlc j114,111t ;il lui rul ► i•t ► clll+i', ~( lulln li t• . . i

~M14 ►► 1 ► 5ui vülitr, rl'ilvt,ir, itllil)id l)nIliS It~ 1 ► i l incij ► (1 li (,~ lit

Ilui11 ► 11~ lilil•j1n'itÛ. I,'Ili9tul'i e il 'l'IirGOttl2 il, el111 ► t ►ÎÎIS ll3 llit ,l

Ill rri~ i'u,l+u~ . Ait lioll tlu te~!nulutttrh,lt+ acrvic{+ yiç~ ;lutl~+

l ►+lilln it .40'v c ►►-rr.li -;io lllmïroy, at ll'itl ► 1 ► ro llve r# 1 r5 .46 111

nil ► ~'~ il iln'il y avilit, t,it ► : In leur 1 ► l'l ► i ;lal'lr, il 106,11 su 1f,

8aln 11 i o l 11 \trl)llnnlli li'itvuir 1 nI1n1 1 u6 do tligmnit+ i!u clittu

occn s i o i1, t 1,1 1 rt+flialtllt, tlu t'ttyillel' .

11,1~4t vtiti 1, fu'il Itl>;t,iïliulllltlit un lriilcilill I Iïl'il Ilviti tj . - - .. .

.

rVl• o i11111 ; lllitiy Cl'ItX (11,11 ItVitiQltt vota la ll eaiirl+ llu 4111 1

cli1wilt'lïc+iitivilt 11'aurititint llity liQ Atro lm j lrullliç► r411 ltr '1 , \

. ~ ~.\` . . . . .

Page 7: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

4S

~~•

(«.

IA

t ♦

:;

I t

►„

I

!w

3 ~ . . . - . . ~ . ., ~ ' ~.. . '. ~ _. . .

20 . ' I,F'C1;L(,lEltl!I)E 9AINT-JU Sx

l ►Is"tllicr. Pourtant cotte mesure rli '- lltit finsilelnont lino

1 (1111'stlOll l'l)tlll!llsl!.,', Rt cela ati l 10-- tt•iuleitt des ' Iilx" l'aux,

the antre canon l)luo /llliunl,lnc a l ► Il: 611 hlnr, allai t. . . . , Y . ..

`41f t ►cllcr Ill chute llt4 nlitlistèrll . ! ,es llivi,yiuny ds111s les

ri lngA lles lilu" r;tllx c{t,ti O ltt l1r'utt► liiclvs. lI \I, . IZç•►~~~~ u "~tR

H IC(1ttC l!ttllCitt fit x 11(!CCQ all 41 l 1 l!t l~l!9 C(7 ) 11!1

séllaréc~s é t. clu llt rcl~r~+5 e llttlti ►► ll l ►r►► l ►n~tinllil~~llh . ~I . J1, ► :t'iun clitltra it lll , ses unis ylir to tarif et, to ;;yyt (I nlc: llu

1u utilicc . Àf 1I . 1I C l)t► ulllll ut 8 ivuttu ~i► ll l ti V ilt •Iiie' nlGt

4i" Sl'.INtI'l'l' ( 11it1C111i9 t!t l'iVilll\ : All (4, l 10l4, lil 11111111C11-

ruuyU ► tJli6 ru des ll "I/ ltva ► 'cr,V Iwitit s ii1 ► 11 vO 1e ii l6colltl~li . ,butent llliy , lrluii ► luiy, et, l'I~t~lt 1 ► rc~l~uit'u,,ll~~ ülutücl~s

11 avait, , rien llti r ► rs :flil ►tnt l o 11 l' It, 1 16 lij)lh .

riltn s ces c ► ~u,j o ilctllrl;s'clillic ïïe .4 , ;rr . S ,itldlil ► l '110' -

- ,•1)OIlltld reconstitua au l t~~°lllillidtilt' o ïv('c l'intl)Iltiuil ll'l' n

appeler 1i.11 pe lllllo par 11110 dio-lolut-ion .

I :ncll»inistl'utiula 1101 ) ►►nnl ► l-I)ln'iun; tilrlll(1o le 1 6

tlllti 1863 , so tt'nllvil cu11111U i(l l1 mies llllim tl )- rlla NtliViult,,, . , • . ,._tous IiI1ha llx do frunolLll ltoulu : .

1 10U'c-(1ANAn X ; . /lf1 ► 11 . M . ;;,1ltltïl :lll 1i o' f)t ► Illilll, l)roclarour'-1{lSnlSrrll

Will \(o1) ►lug-di, r ► 1iii'luiyuicu des '1.' vrrla ;" "' ~V.-l'. lfuwl ►inll, \~l: ►a~-l~ur-~lsnl~rltl ;

Olivut', ü'Iuw ► tt., lnnltrc- ;{(tulSrltl lloy lulytrs ;" 1,011ï3 w ► tlll)ri ► tgll, ÿ ► illic;ithur-g"Snlsrltt ;

BAS -( ) ANA11A :

llun lf. A.-A. l)ori/ilt, l~tvll~ltrcur-~►~ulSral ;. . ~ ,

Page 8: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

El' SON T r,M t's . 121~ ; .

11 ► ii1 . M . 1,Ittlièr 1I . 1I0ltou, 1i ► iilistro . (1(s finances ;

l J ,- . 1)l1U11 1 11( ►11(l, Cnllllllly 'S itl ICI ( 1C9 ~1'4 1VltIl X

11111 ► 11(~y ;( Ï „ 1 1I11 •I I , ~. . , . 1

. . . . 1 . . . ,

l 1,

tl ,~tnc ( .Itu, 1 ► lcal( ellt cu Grnly(~11-~,xV-

clltif ; ^ . .

I, .-~:1lnlltill~;toil ; 9ullicitetir-f;énirltl

. I,. .(,t t„,lllel (lt ► Itlnt-Jtlyt; lr) ltllstlc;(lo l llt;rl.

ctlltllrc~ ;

( .llitl ►►liy Idt réfll4(S I 6i .1 ► cn't v C(* Ilill( (ic+w tru~~ltux

~pibItry, (Iiie. 1 M . 1)rtilnul( ►ntl ,

M . I .etellier fi lclc 1 4luttlville . 1w

l'v Illllllstl'0 y('. fl ► l'111111t yOltY , (1Cy1tllsl)1W'9 (ltW lvl ► -

1,11 ► It e t lïwc', c1cN (ictl)ri!i\clt! Ctllt1i (tlti volmit cl o qcl (1i3 . ,

II t I t,cT , . Al. ; ;io ► ltv , ( jiii avilit tSt(S 1 ►Iey-4 (lu l a Irr(I- f(+renc t,

tliil111t1' Ît All , 1)l ►l'11 ► 11, Ot III ii ItYilit (llltl'Ittl ) (S Itv('.G Itil H(!H

(1014-riflvy tllt I1'11s-(,ïtlllvlll, vUllltil, 1 ►1u' (tllt)(WTl+t,titln il Il t

tlt rnii rt~ lletlre , v 1 ► lj ► irtt t Ir lit ;+ittltttit ►n. l,'llivt( ► ir(1 IN ,j 118 t 0 -

iut~nt Ilttri ln co Ilcltlito (lr. All S iVutt O t 111 ct+tt(t i ►ccllwiull ,

l';I1 e fut , P I11,00 (lil'Il Illpllltl1111l11t S('a 11111IN (Ilt lly ull u(',li5 o tlilliril v , et qu'il trcl~llj ► ;t l(I publie, qui Comptait 9U1`

soit intl(1 ► t+uclnni~e (lu (~~trltct(~ru et 8o 11 inl~"grittS ju +clllt~-~,1

Il tt ► lltt.l t l ► hltlv(1~ E11_ 111tH~tllllt à l'( ►1tU(111ii, il portait tilt', • .('o ► Il ► Gtt,tl Iltl llitrti lil ► (Srltl . Oli lui offrit. (1(, w'( ► tlhcor en

116111lonltlnllt Son Hibga do cl61n1t(S llauc tl11cl 1 ► lttco (la ., ~ .

1 lllils j;ritu(l680 -

Page 9: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

Elle 11'cSt, ct'lluutlu nt luis Il'l1iUl' . j (,1in llnu lu llit, : lu'cnl~, .

tique (_i u .y- Pat ii, " '1 T'uut lu 1 lt ') 11lltf lll l'ulltlllllll l t', tt t

cncorc, celle do guccolubcr it l'li ; ► lîlt, tl'li<llisilll]t, -colnrn c, . . .„lt;' lllt .1 lll'cl)tth, ; .Sl'8't111113, St:9 . III lll!~, ht 1 ► l'i'Ît l'illlt C 3

]Iltll'l'i 3 1 ► i'Clllllltll'l~H il Sl'8 ( ll!r ( ► II'3 et il 50 11 'Itt)11111'lll' . `

Cette j ►olitilllt ; i't;lit de l< ;et, d' mare lulcllütr' m itp~te .

" et elultnlll 11 ► sn

i"A

( ;vt actu no clt ► it ljtq tant su nll~lur'cr en lu,litirlnt,

aur yn nravitt'. n ►urüll,'tjn o sur sl>, lr►rtéu llt'. li t6ru Gt ► n tro

10 g t)llr't'l'llt'llll'llt l'1+1 ► 1'l, r ;t'lit 1 ltl f ; l :'t!5t 1 ; 111' lll'3 I111)p . 11 3

r~clnl ► tlll ► It's tlut l' li l ;illtlt ; Vil enlever Sul ► pr,tl'lt :nuvllt . -

Lunllilt~ tel, vt ► trafic, do, l'intlrl ►tlilll ►~ucu t,l'uli' (P liutt'! lur ., .]'itl.+ 111 t ' l ► ll'liilc s t+r' i rr, nun s1► 111cltli'ut ct)Iltru \1 . sandlieltl' ;

rlullc~llltltl, Soin 1 ►riucil,lll lultulll', 1111lis aussi contve

ci ► lli'~;lll~w, dont- M . Lotelliur (' .tait un del 1,111 4

Nutrt~ tlt~r'uir't~~;t (Io ct ► ùtlunlnçr lu 1ut ►yrll iltlul ► tt~ l~uur. ,l3(1 tll'l)ilrtutiht r tltt ►~~`iiïlutil', quoiqu'il ai t1 ► nr utlu luujt ►ritû lit ( ;lllltull ►rte, t't v xt, w-6 par liil l ie r . ,

sollun};t+ (10 lit llnlltt l'è ;l ►cutal ► ilitt '- Ilu M . Durion . '

I .u, luil ► istitlc, en 40 l~rl~il'.Iltlu~t llt`,r'llnt .It) 1 ► 1 ;111 ► Ir ,

pl1► 1 ► Itlul~nlllll lt , ~~rillt~ilw do lit double - llllljt ► i'itû ; lllli~ t~n

n ]'uYIlllCllt', il U t tlll 11111111t11'll den t't't,lt!y m t' t ► ;111't!q, qui ('il

6t ilitllt 111 ► Irt'li v lt do Soli 1 ► rt)g1'111111110 .

l .toy l'll :Ct11)1lV 1l' 11t13.y1'l'l!IIt UII 111111(► l'ItÛ t11111'1 I o 1 i,14-

C,lnlulll, et ull lllujuritv tl~lni lu . 1 Gtllt-(s lil,ltl ;t . I?n-

• Le Coï► uda eaue P Unian, p. 104 .

Page 10: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET SQN TEMPS '. ~ • ; _ - , - . -

$ ,1l11111 0, lei 11 ;11ti s SC tl'0 111'tlielltell 111'('Sé IICC aven, (1C9_ .• r

for'! ~~~ ;1 I ► ~~n I ► ri~~ : ('ri•tle .~ . MaiyiVI NI . 1)(irioli, Tl~lltunet

1"WIligt M•1tllt i té• clc~f7titA ; à 1f ►)llttl~ tl par* lf 1f . (,'ltrtiol', .

l ; o s v ► t 1Ir(~ ► ~c', et M . Ilrlllliin ►► rlcj ayant M l3 battu dans~ ~ .► lc•llx rnlntii et c ► l ► lincS de. rt;ner, ll; tniltistcro perdi

t (Ont lav•stini~. •1

L~+ j ►rélllic 1 r allini,~tlc, lf . : J. Sittt(iRel,l ilfcl)on,tl , l, .

Il ;ll~ilr,4'~ ► ~il ► I(; et rot ►tri; no su 'li t fit' 1 ;114 de, sorlipille),

(xl ► li ►'nt~ clili Illi 1►r►►niwttltil ►nt (1 Ilelliit e Kllr.etiy, tou t

► Il1'il fllt ; Il ptl•viitt, iiiilsi_ Il nllittctmyror 11tl,tvv~r ; la s(.ssi„n ,tvoc 1111t lnltj ► n'itO de deux Ott troisVulx, ► lui 1 ► ni't011t ou V ►► r ►► ull tlulll . 1 ►elt cléccltt., mai s • , .

•0l1l1r ► pri('. it sa fui64,18 .41 : 1 ) . . . . . . y mnjol'i<p, . 11 n'It-vclit p,li assez de fur ► " ey poile litir( ► adopter les tno-sllrr . Prul,ï ► ti(1eS dilu~ - le llisc,~ ► 111• .~I (llt î►ur, etil e ilt (46► I ►Tlit yllr uli vote direct, de no11-c►► t ► lillilce , :811tls la (lftùc=ti~ ► n ► l~+ 1l \f . 1~' ►► 1 ►►ÿ,l~t~lt~'IC~tllnl' ► tn; clollx hl(~t ► tl ►rüs ll Stlt-cllt'i ► li. l'ul ►pi ►sitiunt 1111i vot~lt'hilt All c(3tcS tltitliWit'iol ;1 . :1 )11~,jol'itO. 1)1 ►t1111L1u Hllr lll choix do 1'01,itour,, M.11';Illl ► ri~l~;►~t l0

tl~it trop Ililnillln(SO Ilour l ► t~wutettt'u att

lniui,l~~i'~~ ll ► ~rcc► n(inl~cr Il ;Se matilltcinir. 1 'o 11 4tltnt il est ,

it'i1lvilt itlijuln'll'Itlii lllt' e n ilSilllk"ant lellt:3 forces (tltltr .

Kl'.s, 1 ► !y lil ► t+l'illtX auraient 1'6119sl A llOItliltl'l' fit 81t11(ltioll .C, ►è lç~ fuitw prouvent (111o los catmrvlttlillt :t eltaiont

tauy rtlycull ► l( ► 4roltf, fiiiblo•3 pour gc,uvorttor, ot qu'on

trok ,tus, il u'y mit 1)a9 111ph1a do aitul tniitisOrvs cliffl#.t

ti

Page 11: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

\~I .I.TI:LLI1?R DE- SAIKT41 'S7 '

,„

rents,-go succéd~tireut . .rlpns deus Mectiolls` hV.' L . . . • . , . . Ï . . . ..

r~~, siing ;l ►ouvuir ger Xrine main ilssur~o leltililoi ►_ ~ ~• ~ ~~ - ~ . ~i •

Ces' Il u ►ni ' e~ 1 tlssc~l -t>>lt . cil Intte rtrdru;`~i~ .

'ilniilltto`res lll: ']it l ► ill•t ( l~S llClixtes,hel•so1 ►11clles et Técl

f

1)itl•ti5 . ~, ~~ ~ , . ~ ~~_'," ~~~ ., . \

La c ► tusc ~ïrillciluile• de fit ellrntç i les lihirstiux iloit, être j

attribuée à Iii dl fèciioit ~ie, M . Sicotte. 118 c~ilrcllt, cc-

~p-nklsillt 1cf te l nlia <'o~ .C+re1J des i(fo l•l ► es ü(Iluii ► istültiv(ks ,

tlc! § ccolloii ics ct des rctl{muhclilèlits . Its i• 6d uisireut de

moi ~6 . le-s4.5ido postiilde .£lO4 .OQO cl tlevu11t alloué ~ .

It lit Lc~l~l,ilgiio A1l ► i~l,' c?t fixèi t.211t lt;-riü lbsi~lo 1~i~5t ►► l ac-

cordé 1 tu 1~Gt ittul-'l'lollc, it ~100 Ilal"r-iuill~ . Cil~îc~z iiux

efforts (le ~• j . TI1111itlllleilU, ils ré ~;li~t•o llt, p ttr une C'0114~ t r u;;~,►uSlti~ ll ~l ~~

I~r~

,t fait aux lnc,~~u%~u

I ~ . .i~ . I • \~; ~ , ~, l

~ ~ ~1~u~lic

ta ~l

,t,1ué1 ►e Lit milice, qui avait etc lit 1 ►ielte tl itcllol ► pe =~ ; ~ •

• nient des ccnl5e ~vatelils, fut organisée stt r titi pied 5uf- .

1 i3llllt. ~

j

Le dthartelnqlt de l'A~.;riculturc< ccillfici h M. Letel-

lïer, {tîiit celui (lui colivolutiit le plus IV- yea l;oftt:y et il

ses ahtitudçg.

T.a cololli 8ntibil des teri .es .pr les enfants fllt ",401 itv,tit: ~---- •

. .

ttttirtS'soil ilttollGloll spéciale ." Il voyait, itvec lit jetillcsye . "

Gilllil(~l~il_11C, lit .46 ve do notre ritce qiiittcr 1 ~, fûycl- de la~ . . .

famille, lwùr. tiller clicrcller aux I 4" titts=Ullls llllt'slll)als-

touee plus fa(j lf6i; eriallpitrenco, Mill s'1ni► iily 1)ernuuicutc'I

que colle quë lui oftriiit lc il6frlçhülnellt de .nôs ; U6mldi, . : . . . : . _ .ü 13!tel-res . Afin d'ittteiilllrC co htt~, , ~►ittl'ioti(Ilie,~ c'est-N-(l

- , q , `, .1 •

Page 12: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

i1tÎl de 11t fOlll'l1Cl' llOs` Canadiens de l'l'Ull~l'ittl0ll -à l~tStl'itll-

1vr~i'u 1 v nr ofl'ritnt des nviilltill ;es pour s'etul ►lir (lnils'lu

il lit vol 4n'1'oit\'el'tur(.~ des chemins do colonisistioli ,

(1 ► tr~~+ Îtés ct~lui do lit v;illéu (lu l ;tc -5;lillt-Jr~tn , `

(' 1111 I'iluto 11 :1 all Çcitiucliot (1u .10 février 1881 ,1 11e-pl4;ige suivant, ., (III i, veilitllt (i'l~aie 0 u 111 e adverse,

, . , ; •., ,~ nll

t~lit i~tri; sotll l (,(►nll~-.tle l,tu•t ;i(~it6-ell

/ fit~'cur (1(; Al .

Let~~lli~~r. i \

"s \,'► u~ tleyull .,3 citer, hr ivtiit-il, on f~it i;ellenlüwt qtti,•' %u~~li51e lno Itl'e ( lesir~~u x `(l~' ictn~ ►licson déwùil•. •

I :I ► 1St;1 deux citoy~~tls(le Saint llocll(le- C,ltli~l ► e(~ ,if ritllu ;(i>siu & les l'ç .q soul'cc~ que ~ltt. vitll&e (ltl lltc-S ;lilit-

~'t i1l';lll lt~l~l'i11t llit colO111 :11tt,11)11, elltl'Ul)l'1C(',lltj avec 1(!tll'`)

j1lnl-l('8 l'eSSOlIl'CCSy ll :oll N'111'/1111 ellellllll' (1111, eolllllle,il-t • ~ `t ; . ,

l; ;lnt"l s t(Ilç- llitill, G► lltilltlu~'l6 t, Cil droite 11 gi 1e jllatlll'i ►at

~~ ~ „ ~ - • S ~l ~ ,~l ;tl~-Suint. JV,ilt .11s (1(1)1~(%.l

,~nt cl( s ; i i>1111111 d'argen t• , ~ . ,

"ilill~ullitiltcs pour çy~lty(~r (i'it'1ivcl ittul 1(stlltat (it%'ù-. , ." rul ► Il' . `~\ l'iti(lc (lo chu5seiivs qu.1 cu1 1 11it's5aiout lit1

" I;~rC~t, (lulls ses lirufi ►li(Ilaurs, IIsln fïcüllt exl lorér; ut

tlou \ erenl, qil'il serait, ltos~ihl~ de pri~~i(lutr uil\04oute

tüclle , 111'ey;ln0 ell ligne (irûl~e liul l m u ràit ftiltcto5 . . ~ ~.

411 lwrles (iti llistittlcu lles etttlhliyetn( ;Ilt (lu lit1c ,-Sittn

(. ;Ill . -118 til'ellt ell Co1tSi'(jtl(~~1Cp `(l C8 t•tivtttt`C 1 ► Â' d lltt-~.

''t l ;ituires consiQ~litiales j usqtt'iltt )au - Jac lttes- C itrtic r ,

s itla d ;1 tille liAtlinco tl'oilvirolt i-C Milles (1( , Clu6hhc

" tnaü,~Jls dur lt~ g'iirr6tcr, 61nis6s il'iugeiit

" (lctlés~•

~ et fort, el-

Page 13: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

zlli

~ O t Ile I Utl~r~~~,i ;,u11e li ► i ► I( . U.iiltllter(l ►,te, et l'(t~l,~r ► t

', t~elitcut,iûüt t de.j loi,"i [8t .l lesdl ectiu ► i s, sur (111111 1

Pt slar l'luiiltl ttiou do lit jnatim ; il liptlftull11i1 At1531 ,

lu trtiit(+ (llt c(tcll)ro(.~,`

ltivçc les l ;t,it~~-tlnis, ot .' Itt tr,ul 4 -, z

lutiui ► (Ill siërie ~(llt ) uN'eruenlont it Ottawa ( 1 ►ltl$ tlll„ , , _ • ,., ,il\'(!lill 1)lUGllltlll . '

Aucull tim~u~iellle ilt lie f(tG .l)roI)e3~ h l'a(lruss~ / lüi>l-

ge6 tlll (161 )at t1cCClJtl . et ttet'i1110t1ienX . l . 'pl) ~9Sitioll su

, - . . :~ • : _ .126-' ~ r.r,ir ;rai[iac irN:

;s A[vr-,resr ~.rr

/ 4 d ,•.

_

;' .

" U l 1 cuTl1itl' ( l'e)I(l 1('te çi)listlitil ces f;tita, et en fit ri111• .

" 1 ►(~rt it 1 .'~15suii1106e' isl ► ttiVe, ` c(. nclntult ' it 'l ;t reconl-. _ ; . . ~" luau(ltttioll ( 'iltle exploration r(' -;u i~~r(~ ; (~t ~innltlltut,

l'll rfll'ilil; te111119, 1(! . "1'illl(l ilCtl~ tl(; ► ~Illi~ ► ti511t`e lllf , ('CS~~

(lt'llX clt( ►~'('.1~1 s , (1l1Ç ll' gU111'el'1)elllellt l .!Ytlit R(Z

ic

tri )ll~,►t,

" (l 1 tl'I 8 l'ul ► lil;~t~►~1 ('iu(ll~lll~ser do -lrul :S ( llsc~ . "

,rr: l.ctcllicr, s ► IC llt foi (1l ; ce r~ll ► ~)rn't`► 5'cllil'c~sfia

"(l'(il'(lulilier llll~~ exploration, et .110111111a Neils( ► ~1

" et lI,tliiel, Itll)(11telii .mi (1u Q61,1 l ►ec ( lt C c ►►n11)It , n ll0 \ I

Ju.;el ►lt Perrault, itlul :3 .(lél ►tl0 de"' mic

" l'Itecuin p lir . / I,„'r► 11 ► 1)ort`'(1o, c04 illes>ivlirs fut ile'11tnt.

" l,uint 1 ► tvur,tlAe , et 1,111111 'Vo 5llivttilte, Al . Ullltpais, . ~ ." It v llit i. t6 nonlui( all nliitistère des Travaux l'ul)lir ~i ,

fit cOultitwil'yer to p et'ceu wmut .(l'nil cllcniirt (ltli, iltijulit'-

" (l'llui, est conil ) lk~,m t1 v 1 ► t (tüvéct . "

I l`, luilli~té le I t't tiliit 1 o s (,lt ;tlill ► i'c`i 1~ 0111, lst 111rn1Oi•itl ► lU~. ,sessiiil lle ~~ti~f .~ l,(1 lli~i ;~,iu :~ ( ltt 'l'r(inc lluul ► It li~u it

. lin(',' li)il'll q '(lisc ll8 si o ► 11 . II ullllnl ► ytit,

1► Ii1Si e tlC 4 tCi tritltX, ~. , r

lrulrlicy, llitll(~,IiOr;tti( ►n (1(t lit -1lavin►ttiull (Ill 'Stilnt=Z,iu1-

Page 14: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

rrskmait 1111cy atA7nu 6 11 1'69 lu A)h nvoir eoin Au so

fo l v t; ,~

• 1 ► ;l m l'intcrvrlllc . de ci iclliii sitcclïlit, M . I)oi•ioi i~ . ~

1 ) 1'0 1 111 < ;1 la ntc~suré 1a j,lus iltilaurtti ltu , celli ;j~ 1 (~s t~lec-

iji,ii uéiti.l ►tîoins ilo (luvilit êt '(1 adoptée (Inc 11~1 ►n-.

tvull s üllt'ès . lit lo i ljll'il lit ' ausscr cu 18j 4, et clui,,'r~,4, l . n(~ur(~ cll vigueur itlij(,111'( lttti . . I~,llc eonsistilit; tYul 1 ulii.' `l ;ill ► ~ r_ l nominal et lu l fIr fc ;litinittioll lli~s cilnlii(lat~l•

lixitit il~rl :{SCltl joui'' lic ►ilt' hl, votation, c't lu lnêlit csJ /~~ ll ;lus .t~~ls l(~5 cllluf ( ~rt . Villec lll! illl!~Illl'lltillt to lit~lul i r, ;des 11111't'illli de \'(Itittlll`Il ., 1111'.5111'l3 111'n(;Iltl! C\lill'il

avec 1,1 ll 0 ~uissiull llu/;~uuftu lll I, 1e1)r,ll,ll+l qui •, eoyc tii',i fltll tu

I'It ► 1 iI ll' ) <<i y l i irl5itlt (21 liliilA 1864) .

:1l,r("s l)lna~(,~11 tentatives infcuctllelises, \i,' 1~'ut'-(lu(s lr, \vul'uctlr itvilit tl ► 1,h1 6 , nu put rl '! lissil '

,il lul'IUl'l' lll illlllltitl!l'l'. .~I,l's c(111iC1'viltCill:9 l'l)stiltl)Il t

• 11111> ( , t CO } 1111Q1Ct :~, et 11l! , A'U111i11Ullt l~i111C11111' COill ► tll!Il . '.

Sir haiv t,_► ilo ulitilyno llo ' stlcclw do,l~lllàll"I11' .~, l'('llsslt, on 8'it111 o1nm lil t AL John A . Mile -°

(Iin;illl, ,tt• Composer itn 1lliuistcrr~ rülsurvtttei tr. ; 11 li it 1 3en lilllllitl'l' tilllt ses 1O.Ill' .3 to 14 jllltl 91111'itllt -( 1)ill' $,111t U~ - \ •

tl'lln \•1 ► lu do 6on-collt};111cJ prolo-16 par M . Dol-ion .

Ovidck nu'liii tel état d 6 cl ► uses`llo p tivclitIl Quit uu 'cllilnh(;illi>>lt q11c11,1 ►nllilo .

,1[ .114Ow11 ilevint Alors 1'lloiulne llul lit l,it'cous~l op , etil\~~c 5uu cuncotiri, lus }rlscs llu la (;onfiulél•iltioiiTt l'ollt~ . ,lirolr,u'des,ilu 1l10yolill'uliccoulitioll entre lesi(oux hnrtis .

Page 15: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

L~,TRLLIRR DR SAINT-JGST

Brown montra :filors lutcY e,hufSl;;ttid'1 et,ttn pntrio •

Dès 1860' il nv~tiit''prohosé le

avait été I~eel ~~illie, "ciltns le teti ~s, parles risées (le ceu x

plan tlè l'1l, iJouféldre,tiull, coltltllc moy ~ ll de larvi;lti ► ' s1/un nicilleu\1 sy,6 ité (10 p11vcTll cille llt . Sit Pl'ol)o3it 1 o 1 1

qui venaient i~\ses 1 ) 'lls, etl 18~1~ .""•~ ~ ,

l'es ç~~ënenlc ',Ilt$ -A Ili amenèrent ln Coli fé cidration.aoti t trop récents poi`ir être oubliés ; nous nous contell-

terolts (le les iQtuliytàr. 1l slfflit tiu mentionner lmiùve-

mellt :l'iictioll de M. Letellier dans les leb ;lts aUSCltlel s

1e llôuvcau ~rcjet clon ~ it lieu 1)elitlililt s Il d; il~lorittiû"n .<< .f

Page 16: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

Wititti sûr In (?oi ► féciGrnlion . : ONi ►oxition de-M . Letellier nu projot.

clu 1.'I ► tl ► tctclpLi.e .

ltinu~tir►tlle ► tt .do .In-'(.'oi ► fi•tli~rati©it .--l'ret ► tier 1 ►atrleuteut~fG-+li•r+il . Le Comté de liu;uuttr,t ►+ko . -Inauri-vct loti ckK ;1létix c 10,l, ► Iti~ ürc-ltouyt{u". 1tic1 .-~~1, ► -tel l ier c1G6,it ,1 l'IKlut .--l;lc~tic ►tttlfi,lér,tlc+y tlu I~i'!.---5c+tn ► litle du l'► tç ill lue .-tiir Uci ► rgu 1~: . (,'► trtier► IéGtit,tt .llutttcé+tl .-•Sitcii"M (les libéraux ._-DLtYu en tu ;ettsu~ipuclc, mini ►itrC/a par M. Ilttntiu~tutt . -l'roroti ► ttiuti ( lu l'tu•leùtent .-C ► pnmis,iuti Royale . -1)Ctuin.4icitt (lit tn,t ► irtt~ru .-!ltit ► ir► ti~ro .Dl,uclcenfia- M. l,etellicr ministre du l'Agrlcüllttru . -laec-ti,utw etOepttIkiuna du Itiel .-Autnistiè îaccordée tw N 11t(+tiH . .

< Plainte de M . r .etellicr en Cour cl,; Itontu .---Vitiitû de 111 : ï .u~c1-° licr fnt Nor~l-vacsl . - 111urt do 111ucl+tmo J.utulliur.-l:x1►uaIttqn

L~,rs des cl tbats atu• In, Conf tcltirtitiou liecuialit la -•~ . _ .sv5sio ► u 1.865, Al . I,etellier prit une ttttituclo ferme etdici ► 1i^~ h l'oncocttro (III ln~c~jet . Ses i; tes cltniocrititiclûes1 etul,c~cltniettt cl'ti

~)l ►rcilv,cr un chtcnheAnettt (111118 lit Cons-

)11 (1111 AM

Wf,itiuu et 4ln ëlu)ix, (III henl ► lc. Lo ln•ctniei pas il faire,s!tivil1tt lui, o~Qt 40 clo soaiiiettro to 1 ►h1i ► lii•ôlios t, 1)ours ;ciiscussion 1tr6tilaLle, deJn> ► t les comices des cl`vcl;3esi ► roritices iitt~'ress(les . It 110 VouluitI»is ciue lo 1~lnn lourfût iunl ►oscS, pour qu'on essnytlt ensuite Wobte»ir d'oiles

Page 17: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

r,I:TRF.I .I 1-;lt 1)t ; SA 11v'T-J ufiT

lln v rittilirütic,ïl c'llle\ i e sous foi-Ille (le :f~lit ,

ileculul,li . cl'lll)e pression 5111 - : ll! : vote l( ► 1 ► 1llilil•C

c t ► l,~lli,l l &I- j ► iscitc it lit Na )( 4.011 Itl i

l,lttlit le l ►ri,jl t l rl an 11.11. lu t ;l ► tl\'crnsrfl,cmt, rt\'cc Prl

,SClls utlluï' 1( ►l1

i ► tiil! (lotit, lit furc('1 et; 1{i - v l~ritl'+ ne fnl•l'll t

É I I1(! trop 11l 1111i11t1'l'l'S P ill' Il'S l\lll ',1111'11tS (1111 S111\ l l

1 U0Sllllt (1C cette, illltullr ►lllll'S'l'tit 1'('7111 s 't', l~ill'•l'eX-

l'ilt .• • y

Sit '1•sl,ivsll'iti lIli fit ciltrl! 6' t, lc5 - Sllitcs (lt t

c omluc fau(t~t('s slll'1 ► icil ► c,iutg, v t s nrt ►>ut 1111iail ► 1( s

it'1'ttrntcmcituic (1 ►.'n l'ruv•in(!5 . . Lit jiuStl' ."' .40 cle ses 1 ► r~ ~ i -

tlcuc .t', lur., ► lu~ Ih :i h . 1#0 cle ;~lt 1 ► r1 ► \'inc ►± cn1L irt altt ;t=

ltlll'~, l~,lI sa 11t,!l'BUlll ) l', kp IISI (I11(3 .11(1115 itllf7l 19 : Il! \'ull',

l~~l'lulll ► lü1Jti, ( '~ ► lllllll~ pis itll('l ., lrt, lll'l'c5 8 itÛ ( ill 111( ;i11(lllt, •il

. llll'ilit l lcGll,tl'~. U,llll tllïir,U 1l l (li'i' I t1C des c ;lllu(ltts . s l'y

oilüis, l km : l) ► 'iuu, llultril et, 1111utiut;tnn, Il(,' ci'nyïlil'tlt

1 ► il`i lU'tlllll,s li( ► 111' 1 ► ~ ;i rt l' ttll CllltllgCUlCUt 4111i lie

l ►itliu~uitlt, l nti ï1L~ ►► lulu~~nt iu(li~l ►etlsnl ►ll', \1• Ullul;ill,

('s1 ► 1 it~~ (li lils ut snl ► til ,~ lii l~► ~~lt; llel ►ui, jll ;; ► ! de lit. Uni~ 'l•

l'icur,~► tv•itit étl± ii ll ► i'lllc ( 1 '6 t u ► lihr (llti .v lullritetnl)5 cti . .

t fllllll, C( ► 111111(! . 9l'Cl'Ûtillllll'I\'l' (lU 1 .Ol'll 1) 1 11'llllll, Cl'/

1 ►r0Pub, (luul,~ lit 1 ►reinii're i ►10e eyt (lite' i1 c(, n ► lll t'(ïruelu',

11'' lll'llll'l \ ~1)'3llt Itlll! ~~ltll( Illl~'~, C~Illf)g Ot. C ►► I1f11~31~11t,

deux ,julll:S (It l10u .1C nllits. Af. I,utClliel• aU v(jy,tit (lun C

,

( ► li lli ► aV i. ► lll'~ (l ;'llill ►tt l'attrllt i(ïn ( ll! lu Uli;t •lulirh lien ► lilut. . ~. , •

ulll l uy,i ])Ill., (lew esprit ." vclltir~+~," solides; y6l'icnx, cc ~l'lll t

1 ►atl•iutiynlcsiilchc et nccol11 ► 1t, /

1 .:t cause, et le but 1 ►1'iucil ► itl t,la la Coilfécl~rlttiuu ltt,tit ' .

Page 18: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

,r, T 8 nv •rl;Mr5 i ;tl, • ~ .

111' fair! 1 :1 ts ;1!l' l' an fil CrO lllsllll! C'lltl'0 les Ill!It\ 111Y)v111CC$

lilt H lllt, vt dlll IÎ a ~- Ca llit , la, all. 51111!t de lit r(~l,l'c'SC!tt~'

tuti~ ► tl 1~111~lculcllt ► lil•c, lr,l -A., stil- lot population do c 111110

rl'l'll v .4 . - w .l'insi s t ;tllcc r111 . 1 fit111;- C41,1111ul i t Sill' C O; J u,illt,, th

,c, M ;w 11~~ ~1'Itccrl,is,t lneut ~ ct,,ll .4 i f li l',ll ► lu de slt, 'I,o l ► tllsi

- tiot v Il', k I l r ''yle t'er . o il,eulcut, .01tit lit p ict'rr, Il'ucl ► r,l ► 1 ►(- ': • _.. _ __ ,lnc'llt, r'lltr e lir ; Ile 1 lx-l ►r(i~' n'0s. I .tt 13 a's -( ;aiiütilfi-tt o lls i-

Il~ r ;lit . l'Ililit ► ti r,1,l ►iiu e tilt pacte. Tr~~l~r,tl, e~ ~'efn~ltit r,l,stii-~

IIt u ►1 It 1o 'rlwnno. ' une 1 ► r6 luljt ► ll'trnucl3 rlc'! ci,ivl, it l a

1 .1 rçllo ttt,tit le, c;l ►nsirltté~i1~1 151'ili i l ; Ilr,-

Inili ;ltinn r~tl 1,tu ;;r,r1 . 1 r,tc ,llt luu~ IV, Ill ruc (! , et surta,ilt

1)o l~l Itva it rll " i;uulci ttil. moyeu tèr Inrs

1111'r ►il. avait, h'1 ► ilvu Il 1iu, III cinlfl,lc ► luüjrn'itct,'.~, .

I :ullllllt' l''~1('. ( litll`+ 1 4 ; s tlll i ll't! t :(!(1tll ► llllt'llb3 . ( iCtlti

tll~ ~l'll', t Illlitlll)lC t!It itl ► lptl'l'.Ilr'~', ( .̀t711t lll~lllltl'llilllll !

r,uiurnc+ 11 rirlc'il ) l : Itl ► ;t.l•uit ; a rlilliw il•o rl'ltl ► l ► lioutiuu . l ~, Il t l

- fiuit jllt' (N re Itlfitnlll ►Iluéi 1 01111 l ) i',ïtillu (' I m t' les pa rti s (11 1 1

))„r % l'uiti ( 'nt ult o rlt Itive lucnt tilt p1 ►Itvuir. AL, .lulu ► A .l

1ÏI1(' i l, ► 1r1111 'se vit l'~tllilil, cU111i111~ luil ► i>itrt!, il go 11 v t'Plle t'

. tiu I~rn~ inr.l~, I wurl,tllt, Iunntenll ►s, itvc ,(*, Itnl;)fl ;l,lllritul. Ir.ts-

c;lli,t~li~~line . I,'Itnllurultlt: Ocr ►iri~ 13rc ► ~~•il, rlill Itv,ti t

r~ ►ulb,lttil si Itrclclnnlr+tt{ . • 1>i► tlr le rep. by pop; '

pn'r'mrJrt( rf ion. by lwl,ulut dtt), ~tllltit voir clllilt tririhl-

I1110~ so4 \1 IRIS sill' lilt li 11*IrS r1 itul tlté .lt'1•e, on I 148111"'t lit

sit 1 ► r1 ► viltcc r.lrt 'W" ràl ► 1(t :t'1ltution lü'lillut'tilluncllo t 1 Il'el 1 0

1r v I ;llllllil Cu{t1111C tlll l~ ( ,

Il l';11' ] 0 .4~)rujla (lc ; YûtlCrclçrrcnt, 1( -. nolliUrU, .tles rcliriS-

Page 19: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

1 : ' • , ~

132 LI?TF.LI,IRIt I) T; SAINT-J(jS T

~etltnnts clti l3slq-Cll~rnilst restait li .L' s1 6 cl'Urlc mnni(re1 ►e1-1nanento et invariable, tsinciiscjue,celili ill"s ttutt'e41)rOvi,,ce9 devait (1h .0 stli(;ntellte all fnr ét st illesurc de

,

Ieur pôl)ttlsttion reqli(~ctivc .AI. Letellièr avait 'A Co si ► Jet des ttl)1)r(~hc~,lsions qlt'i1

mssüifi~,tst (istn~ tln e~~r(~cllcut cliyr~o111 :~ ti ;it points (lo vilennti-f~~(lé ;tl, ainsi qua~', le i'ecounsttt l'hi4trn•ii~ll'l' licottc . -~,Jrt Crainte n(ltlc l'orsttèilruxl ►ri,ustit it l'11911rd (III 'msiilt-

~ticn (io 1'nutonrnnic, (leg 1)roviüce4, i tstit, c~ilnle 1101 1 .4~l'avons clc'J ;t renlsu'(lu(~, ` , t1n liea,,notifi iitli /;ltli fiti :► rtic.~llt~ 'tiunoncer cc 1 ► ri)jet, cloll

it'il 1)rCssentstit 1v~ dangers le- 4 ~

Plus sG'rictlx pour slt province. I) étsiit)qyn du "s'atttenslro, ~ •~(111C 1111-111!Illl'. serait 1111 5jOtll 111)11(~l(! Îl ll'(! ]it 1)l'(!lllll'l't!

victime et Tuxvlnl ►lu lu j ► llls fr,tl)~r,lilt ► lc l' int( I rvuuti ►►n

Section cl ,iuir stllr illtérTtg (lu 1'stutrc, . l~'t (l' ► illciil :l,~1} èo,l f' ilS t' ~

ll-bit-raire (III 1)k) ktv1)ir

_

C(~Iltl~tt .--" '

/

1,V O 11 (! fi• 1 1 1 1c1lCllt e ,ltdit-i ) , "

,(Itlu ju l~r( fi ri'>~slis tlne ts,llc~`n lihisl ► tlivu entre lu

1 Ist11t et le . ~ . l~ ~.illlfl(~11, Itvl(, i fll ''~ 1 IIItU lll ,'('1)1•(',i('ll fi l -tion listus 1st~cllstnit)rk~ 1»l~ar; et, l'o t;;iliti~ dall'i lit (1111 ;11111)110 : ,

provinces (103: I{ltt~tl 11ti0-9 rScil ► •ottiic .y 1 ► ,)llrlcllrs 11181 itls -, . .tlo,l9 ,('91)(!Ct7~'h~ . , ~;k',lll ll'ltl}h ►1lC,ItC1•ilit 1>;1~3 les IlltliÇll .~q ' .3

~au lst . hrovi,,c(, ot 8cruit 1) t/IS r1'slcholl-l avec n ►s iilt(~Ir't,ict les id (,! ay 1 1 1)ul l l ► le, 13ic,t u'i l~1 , y stttrltit nig ,llitlids~ns, 1a ch ntl ru (l'sts ul , lnl. )léu l'('g ltlitu (11111 .4 le consc+il1cShi,ylnlif it irs}i corllltl , ci ► Iltrel ► oi(ly, et enll ► îcl1C nit tille

( ist ,on tlo Mnystcrc-t-ellb i )n~ lu 1)rincil u (je lit

Page 20: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET SON TEMP S. F ,

lrlri sentsltirn ► baie 9111 lii . population :? Elle (1 ► inl ► er,tiil1Jl3 nï'iln(I~~I~rl~l ►rnllll~rilll(',(~ ill'i~llie (l(! .4 Iljttïlln .tlilé5, ('ï, ,~ : , ,; •cnlnulc . l(~ t;l ► uv(•ri ►ellr-t; ►

,n(

,-1'itl it 1e (lrnit Je z►ct o snr Ié i. , . . . ~ ' . . ,

nous (111 ri►►uveril(+Ineut' lr,cicl, Il'yanritit=il 1 ►i1s cllicllju e

(llui;;lr ]c; i ;il-s-(,'ullit(lit ? "

. Il eN140l e llsniteljtl e le I)rldt+t lié tait, 1 ► ,15 ilssçg coiiiir tdu 111 • 11p le; et llrl o g v y In üilllilt ; l irci , • lliuls lei .4Iv(1 kC1171I11 h•l"4 , 11'ilVitl(.'llt l ► il3 01.0! hllill'g". a lll ; l'i!11 ► Ull('.I(!1• li t

(,)nuail lltion . II ili%'( ► 1li1lt _ .Ic,1 ► 1'incil ►e do l'('t leeti( ► lt lu►u1' 1( : 'II71t all 11l!Il (I(! lil 1I 01'lllllltt IO11 l/ill' lil (il)II ►'1)Illl(', 111)Illlilllt

v

('111111111! C\l'I111)l(', 16 ll3111ti1t s1ltlSfillslllt tle lil l'l!flll•Illit-

t1O11(111 (ull-S('ll I,gmSliltlf. 11 (I(!yll'illt Cr)11II71Ît1'e 1 )111 .4 l'lt

li l~ll'~ l'(" t v 11(llit! d l! .-s ilttl'll ► lltltl119 1. -Sv 1ve,y illlX Il1Y ►1'lllCe~, ~

l't î•t ee'('l~rtuin llc lu protection llev tiiinl'itV' a s (,11 :1 I o

T;~p lu ; i't ll ► l'i llllCiltil,li . ( '( ►11l1l1(1 ('.Uf1C111 .5i( ►11, il (I(!lllil,il-

ll i lit lit* r l+luis l+ ll vS lli Ir,tts .

Ii 11Vnll(,lucllt (I11'il 1 ► r( ► I ► ( ► ;it ;t cotte tin fnt ro l ► l ► (I,tS O.,Pill' III11' 111711 ► 11'46de dix -lltllt.'~VI ► IX, l!t l'7U11'l!4~l! il . Iil

~ ..Ii('llll' tllt ( III71Il)111(!Ilt itill) p tÎ l! lYll' 1111t! 111i11 ► 1 ► 'ltl'. tl e tl'l! ► ltl;

ve k l 1 ; 111,4 tu Uull-iVil 1-.(I ;;islittif., . ~ ~. . ,

, .11±ti(+ ► Iil ►Ittr l,t'~i,litt' -

llili, t(+IUI)i lue , ne lit lù I ► r( ► jlt I ►itllll ► ( üli tVli .r .~ •• i`

Lx-4 llrl ► viuvc-4 (l'OI1t7 ► 1'i6, llh . Q (IéUlc, et (itl Nnilycilil-'e,l, Iî tifii'i'('I ► t itli,`i 1 l1 e(rti o n i~~tn~!lillc`4 . Mai-ii. . ~

lit ~`IIIhV'l!11(! ; l'.(Si19~ ' Il' 1`('( nI1 na'~ Cil II111951! . . 'Le 1)l'i .

'.1 111111U1 ' t'ut le seul li(, iut d l;uiuis~~1îel é lu . lin is bientôt

Page 21: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

®

134 1 • ' r.r,rt:r,r,rr;tz r,l; sn J a•r- .rr ; ;;•r

l e (lis~cutitnent'~hret ► t~ ( i( : c !!tti; (lcrtliéru province . S' ;1-. ,l ► ;lisit 1 ►ül' rlex 1 ► ronte s :se .4 (l(► 1►el te>' /ci'm .- r, vt,lu minist q(t

si ► t . t ;,lnu e r~•l'Il( ► ncrritl ►Ic M . li( ►we , clle f i I( ► cln e i ►t (±t, rv .

(1(,tltitl ► 1(► (ln lr,uti üuti-f~slli ritL ('c ► nutlu l~rix de Sit lli"-, ,fectic,ll . cv •lllliut(s recul Illl lu ► l'ttofeuiÏle tclllpln'njr(t Ilc

ulilliyti'c, at l ►c ►~ ill lri .5 lit c(,nlnliSSi( ►n de l .ictlt;llla ilt-

(iuuvcl•ilrttr de lit Nuu ve llv.- Erl ►s"e . ( 'l't; llonllille , cl( ►nt I ;1

('ill'I'tl,'l'C fl\'illt. ('tl' si 111'lllillltt', l11)Ut lit r;l(Îll'(! itVillt; 4 Î

111 8('1I('-lit Silll s til('ll'(' ) at (llll 0,111t, (1C v l'.Illl l'idole, (le til'ti

en ►n) i1tri ► itr5, tnlnlr,t , W ' A CO " ►► 1 ► 1n1 0 tit (lilu~l le ln('-plk , •

Ass llilli .(lc repi•(,c lue9 c;( ► M mc ll«crtl'llr 111 ► sun (lrill i ritil

par nue ll'1tlliti(,li 1i11'ge IllCllt 1Y,- ('.qlil p(IlIS(,- (' ; il II(! :311 6 'k llt

pas h 5O11 ( 1 0-8 11OI11l('lll', (', t, Ilil)l11'Ilt ; 1111 111Oly il p l'(' :1 :

1.e rlliilistérc voila lit 1101 1t o de N. l[owe v t 1a

° 5icl11w) (' ► t (,. 1C v i11 ► t G .t lle P ► liv r it 1111 lu ► 5tl', ült5 .~ i 111 1 11u•.

1•itl ► 1 e. C 1'(~tilit (~lul ► lr('l' leur ~aI1tU l'(lulult(n(~ ,

1,11 tl'alll~'(111 Sl' l ) iI)'0 et, lll' S~'. h'Glllll,l'll.y o 1 ► it 4̀ .

(,)uillu(l l'il ► t ;ilnl ► 1)l tlttll yii t, (lclnitlill e r all llliuistl'Q

:I'lliels lit si ►nllnl ► l ► ronli,e lr( ► 1 l,1• livret' ht• duchesse ll c

lle t'ry, re lui-M prit 1 e,4 1 ► ille t 4 lie, banque tilt bout dvs

~ ► iul~ett~~~ (Ili foyer, et les -thu(là i1 1)cutll en ll é t( ►nrnun t

(;'est ilillSi (ltl'(► ll 1 ► Ily' e 1l'8 tt'itltl•('.S .

l)illl~ -lit . cr6tlioll du S i tistt, les lill(tri111 x ct 1 ► + ;

C(►► fSCI N'ilt v ltl'S fttl•i111t 1101 11 111éA cU t1a ► lll)t•U ( r.(Itl, 36 lllf

clli ► /lue ct► t(i . I: .it hittite lw9itiu n lltt't►çenl ►a it Nf. T,l-thl-

Page 22: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

lilr (1 1711" la politique le (lisinu ;tit (l'avance conttaie un,

(1(•s t'ntsil•:1 Sélsstt eul- .1 . AIstiS telle eitstit, lit Lutin(; (lite lui

ss v ; lit ~ onl'( ., Al . (;:tl•tict', (lll'il I'(`l t19•it it fi liTC Oillettr(3

so n 11011 1 (1s 1114 1 ► t li-Ae ( lui fut yuuluis(; stit (ault vcrucur-

G (" m, l';sl . Lord \Ii ► nk re ftl sa cl(; lst s i ;;n c.), tst 'tlt (ll lc 10

luml (Ic+ 1 1 . l,cfcllier >l(,-` Wy ti'uu vst lrw . ] .st - 1 ►sWlû 4 do -

G oces ► l a ls -i Io ~tii I~stt, (lui it d i sparu del ► nis 1 ►s'lr li ., fait.(I~•5 (' ► ms - •r~•ututlry, tendait it trs s ur~+r par 1 ;t lu li'( ;i i le iut-

ltftl a lit(1,(IC ( :(," ' CUI'llq, (1Ctit11W it l tl'(! 1111 C(llltYl'IIUI(1 .`3 it

lu ► •I ► mul ► ro I ► ,I :> ie . .ll, l .ete llil. t• c(,t ► tintsst ( i'êtrv 1'sî1u 6 •

► lu Irsrt i ' lil ► ('l rul v t 1( l. clt(• f (lc, l'ul ► l ositic ► tu (lülss )tt cllsuul ►ruh, ► ilt v . sa r(nuluitc y l'nt ~c~ll;► ~, t'o i•lu(t~et nu ►► l 6ri c ; il tint~ ;,I,n(1` 1 ► i( Illî►t l'(~sliln( ► de 5i ! s (;ulli~~uc~, et l'0 1 1 j ►v tlt stf'-lirsu( r(lsl'il i ► 'st ,,jsuuslia (l0 11 116 prise s1' S( l .i stll ver s" sires ,~ o it I ),ir ilit el ul ► " rstucc ( 1(i 1s 16g ►► 1;e , soit . l , str (1c;s stttsulucs •

' j~(•r~~ ►usirllra . ,

I, ;Ir(' 1 ► uf*(, (1( , r•sttii ) li fut lililll~ ;ill •(" (~ avec (~clstt lc lcr Jtsil-t . ., ,IN 1~̀3 ► J . 1.1t , 1 ► l'(IV111C(! do wtll'I ► Oli 17tCG'C1 ► til It1•C(: . C11-

go ► ne tile 1 ► t " l~t Full uÛ vit, ltl]C1111(; tust(litv.5tstti( ► 1l 111,41YtIli.C

(lo la part iltl 1 ►c+tit tti ►illi ► re (ftt.i .4 ')~ ét itit cil ► l ►osé . l,c(1 ► rn~ ~ st v lrtlt cliantl(,t sulllisi(vl iinti & ( . , cuut,r'i bust lsu•;;c-Itl ► •ISt ;i 1 1111 '0 ct ►~'i!iss~( r le ttiv e ItU A~~ti-llt(l l 1 '1111Q tnlt-

tlièli"! tii vorstl ► lu . 1 :1;~î~ ► lttc de ltiin( ► tl8ki, 11 1rr;l . 1 ttiricyiu,Isli avilit (Is ► tti lv1tt ~4 sij ► 1 ► 1•ol ►sttion 81) L ' cistl(1 t1 1t 114 1 1nt► lcth'~1~,s5t(~r ► t1(~ (Ill 13 jtiiti 1 ► r ~~ ~ tlc~tlt . .

~ ~. (, ettc l(,ttru i ►c,ilrrnit 161ulnlo itM s9 sij ► l ►li(lne t', en lst li-•~ . .$;n( ;l iul lu ► iht do V~uu q ►urciucttt •1 ►uliti(lt1e , it d'stulrcy

,

Page 23: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

1 36 LF:TI:LLII:R DE SAINT-JUST

1 ►res(t11o,uIlllC . 'Olt s ucesllsst sl (n'rg,tul sec 1(: yy5t(':nll: sud-1 ►► irlitiitsitif (l 1 ll 18 ~5 Ca ► liti silw l ) ►ur les (li v l:r-i N1~urti.:~i ►ent 8 .Cette Inuu( ►t( ► I ► iiS l'1 ► t tl•o lil,li ( : pal . Ilfl O vi fle lvCn t (l t lilo.

r,11 ► l0 ( 1 11i jeta" l'i lu ► ,i ► 11u vs tout In p flys. l,'llul ►or1111 I 07'Mnuils l)' :1rl :y M cGcv; irlitllcl i li5, ul ►► 1 -i ll6 I ► ntû ( lu '1, I 011 t-r( . ill-On est, ln'. rit vi(;tiu ►é (.l'ssnu culi .S l,iratiull ,do svs coin.' .I iltl'll)t(' :1, (ltlt 'Il: 1•l 1111tillCllt tlilit ► 'lv, a lit Ça ll -s (1 do Hl'-

1111111C. 11 fi l' t s1s 811 .4 5i1i6 ( lillla lit IÎ l Iit (lit :J itvl'il, ' tlt Il1U-,111c11t ; l) it, de l'etottl' ( 1 '1111U 517us~~(~, il entrait, A S lnl 1o o. 1: 8.

t'1 ► IUilulnü eJsunc s l'iltricl., \`'lleclsul llli tirLl tlll cou p

(l0 pistolet il I,ullt 1 ►ul'tslut,~- llau s lst nu(lu o (III col, ctlu

1 Coli SC1• vsltl•iCCs slll x (,'( ► 1n1t1 t L11es, Co (titi Tcn(lit l'oppositio n

fut ouverte le 1 2 u ► sil :3 1868, et fl it tria c ►t fi 1 ► C . Je (luu-M l: lnstn(i~tt, sllut,i l~l:l n ► i +, avait 11 ► ll titli toutou lCa foi' i ;C s

Oll it1111'lll's. ~ •

La 1 lC4I11 L%

1'C 8(981(1l

(III 11011V t 1 r 1 ll(Ir1C1 ►t f6((ral

Cllilll~ClllCllt~ dans la f(Il'IIIC (Ill gouvernement, en (ittllétClïl

1111t nli(lv ,

ccuLiuct . , Duran t les I11Y'llitllllitql'C8 sic' lit Conf6deration ,

I~ulls llovou~ rhiustr►tucr ternit fîyit sil,nulicr, c'c~t ► juole culntl,s (lu Ksuunuru~l :u 11'él,lit pvs p rl,l(4~c litl: dans eu1,slr11~11 ► l :ilt . Le siérili étslit (lulu e tll'~ vacant, Ca r il n'y '

; ti v itlt pas . (,,il l 1 '('ICI't1011 . Le.i C11'Cl ► l1~tiU1CC~ (Illi avaien t;clul ;êl116 cette ilectioti méritent li'é t fu 1'11 l ► l ► ol•tev :4, . il

citusu (lla nullvestux _l~orsollnsi~c ► '(ltli y .ligurollt, ctfll u

CCIiX qUC 11 018.H y 1 1. v 0 1 19 (lej il Vtlsi l ' ll 8' c411C .

M. (,'llal ► uis était /lo~~él ► u nlinistl•o c1sllïs le Ilollvl~au

Page 24: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

il avait fiiit pnrtie . de la conféreïiee d'octobre 1864,con ►u ►e itn . des dGlégnés de sa province. Il recevait de sonparti l,~ juste rCcomlién5e des nombreux et irnportants

aervi~ èa qu'il lui avait rendus pondant les dix ans du-rant lesquels il avait réussi àé liininér un homme dela ~aleur de M . Letellier. . i

Lors (les premières élections fédérales de . 1867, ifvint donc (le nouveau se prtsenter aùx suffrages de soncornt~, av eic un prestige p lus éclatant que ja lnais,`et:► nili s ,u ► t, suivant lui, pour lui- permettre (le brigi i nr à la . .

~ Tois ley deux mandats, tant aux Communes qu'à~ l'As-;~;n ► 1 ►l~SC LFgislative de Qu6bec. L'eritenw parfaite entrele gouvernement fédéral et celui de Québec .

avait fai tfixer le ► néme jour pour les deux élections . M. Chapaidn'a3'cut pas voulu so conte nter du mandat aux Cow- . .u ► uney, re ncontra comme adversaire un jeune hommedé talent et d'avenir, M. Pelletier, maint;enatat sQn.atçur,(lue M. I.etellier lui suscita pour contester le mandatloc; ► l . ]en détachaiit quelques voix parmi les conser.viitc l i ►:y qu 'il amenait, M. Pelletier domuiit à la lutte `une tournure alar i iaautc pour le niinistre, ' vu l'état -toujou ► :~ balancé des partis .

ce f►it sous c ,es vireonsta t ir,da que l'olli (;ier-rappwrteur,1 ►roçl ►e parent do M. Chiipaie, , crut devoir prendre sur

. lui ( le tl~frnucliiser trois lqéalivs, eonnues par lti pré.1 ► un ► lrr~iucé : d i t vote lib6rizl, entrQ autres l'importantel~aroi„~~ ► 1 ►~ ~iait ►t-Pitscal . Cot ollicicr cro,yait voi r

p~ . .,

Page 25: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

I,I :TF,Lt,lla1_ 1)r, . .~ n I,i'r- .ï vST ~

1'cilnr~~iôil (le ccrtiliucti fcirln,jliifs cl a ns ln, confection (lu slistr.~ M(ct(n'sllés de r.e5 endroit ;; CO qui suffis ait, Sui-_ ,,.viült lui, i )ouré( arter les '64 etcila :g . C;e ! ni6 inn oflicicr, 'non sètlleluet i t, S 'étii,it rcli(lit suspect, de haitiulitcI ,' ill,lis~ •'~

(iilns Ic, fuit lii, lllttp (' inllule pcéc -(Ie1 ► tii5 ~jnelilli cicn~l)s' avec. il avait insult (; l,ul)lüln( hicllt le ,lll)l'l,ltm ~iU' i111 in 6 luOiltitril0O1) ,Sig llf IIC;Itiivc (li; sou

.(lc.ssciu, et iliis .si 1 ► r( ► \'()ritnlc+ (llae visible . À ti ; chef-lici t. , . ~ .(ltl,coluttt, dan" In vil lige (le Kilàllotu'ilska, ifilvilit pr ( ► -,llll~il(, ltii-Illî'iilc,

~i'li l ►lcil~ j~,ll', .9a vlcl1c o11p"c I 1 C

,l'tll)i1115 l)lc,t5 iltlitcllc5 aux copies, •t !~u( l i4(ln'e lli'. traîilitit• .

h li>, (itictlc tlil lull~; ~i'lll•► ,ul~rui«/c. : U'était])lu5 rti ► 'il ~fli'ellfitllait y,ollr (',Xi s lil'l'('T ll's, esprits (ic'J~l cllililfli '. , ,i )

1)lill)c, cllc7a (les ('1cCtc11r5 ill•jllslclucnh 1ûcllilcés (l' ► "'tr~` I

I)l'1V' 6S do . l(}lll' fllll(:lll ;(! . ~ Lt11S51, l(11:9 (lot,iciliti (lcs'(~iin(li(liltti, irii tr~, 4ri l;ncl llOlnl)re, ( '( " léc,teln'> s'y, ..truu V6r(nlt l,rési'ilts, et . (ii,vis O.'s cll : 'jkmx l hâssc" { 1 0 tcr-

~

ll)111('fd 1('$ 11118 31 111'O(1'(I(']' l l'(! I C0106 1l~ ]C' . 1.1 1 1 11'(?8 il l'('lll-'~

.' ;li6chor 5i l'OIl 1)el:5iytait Sl ( W- fr,iiic.lliseP lcs e4e (iteu b 0-

vit llill,' 1N1 M111'1C !! 4 11('lillC (!L 1111(', 1)tltillll(3 n ilU u lillltCC0. . S l ;

. . I tr(li ;~ psir(,i .~ties : l,'(illiciér-l'itlq)u1'tcilr ayant (lct e lilr4 (liï'i,

nuccrn'(lciillt l ► rl~ w 1,ull~r (liln~l es c~n(li , olt~l, Il s'cwil ü

In 1)rc',cil)it,t âii ct il ne (lut son salut lu, ~

lrr(,tection (le qtlc~l(luc5 lilxOriiux . qui In • tuent (~\~il~ir r- k ~ '.

. . . . ' ', I . / .

' HCCI' 6t('lll('llt . Ililll`i lil 111(`1('(', 11l11 :31UUrA fllll-ont I)1(!F4"},. • ~ ,- , ~

(luc.'1(laeg-~»is Mêle le Ment (lunf;ereuscillcllt,; et rps=

tZ'l'('llt sur le Cill'l't!illL Les, p ill't18iU19 'de M . C;lfi 11) t11 3- .~ .

Page 26: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

SON TEMP S•~ ; .

dut sl .fur~!ut nii~ cnti l1lSllulltt : cciuij~létë, et lui- 1m^11 ,

l'it 'il -, l v l' dam 1111 cc6lk )b)tr;cL16 tlt'.StIIIC`it ltll tout tltltl' . ; .

u s~ It! ; v , 1 ► il , il cl ow c,lu•i>, blotti l,entlüut ll)lusihlu•3 l~ll~tit•es ,lA'l'( ) ltl'ti St. V1311n11'l'.IIt lll! l'l)IIiCCI',1'-1'ill)1 ► (11'tl!IlP par (ll!S~

il1'ililI l'i I I ll'1 'l (lilt `llll)ll' il it Ilt)lltl!, a 115 Il! ÎOl'( l'ullt' il

rcl ►► t'itrl! .lu .,3 In'ef 3 cl' O ll!cticnl cilt im ll'ttl s nlllilts, c~i,,l~lti,

c) l 11t~v ll ;t lit double l;ll!ctiull . , Uct in i ;i(1l.'nt'1)ru(luiyit llnhs~~I1 S , ;lt(t~li . Lfl~(illlull)ri~ t'l'~ll7çillu ot(lullll,l Ituc ull_ ~

' n . ~ , .. .\ . . • A .•__ . . . . ~ . . .

I~ ► lF . ll1! gl!ti 1 ► l'11'Jll'ri► ! .~. lP (IU lilll t~ ., ._ .---

l o l' 1'l'11i111•0 1' l'OIlt' ;I(!l'-t'illll)1 ► l'tClll', et l(', lll!(aill'il Illlllrill! ; .

ll't'i tr(' ( 'IUn iSi . cutlllnl , toi (l ;lllti l'ilVl'11i1' .. l.l' Clitll O, fut ( I("

- I 5 nlcïi :•i ,

Dans ~, iutr,t•v,lllu, M . Ullilltiti~ fiit élu i l ;lû lu cl)n1ti ;lll+ l'llulul ► l,liu, A ttll pl n 1 ► 1u5 (ard II prit.

( Iu 50.1l,ltenr L'usS l, , `1t ►Ilr lil (livi,itau (Ic lit Unr;llt`-tit~~~', rlit',ti~~lut Inuuter ~~cllli-t;isllr lu 13,u1 o, de ltl (a7n r5u~iri~!i11~ ►. ,'~ ~ ~~. ~ i, • .

Irl s Iv. lu(► is, de jllilt 18,69, 111 ) I1 o uvctu Int±f ll'ckc-t11111I t~(~11111111!,'l't M . !tl(!C l'l'(f;)Illllll!IICiI'~ lit Illltu~ ; , ,~• ,

lttt{ir lt~itlt+lut illlX, ( .c ► ultlrllul'y cl ► iltt'(, 11 . (tnntllic~,~', • ~ , .tul v ('I ;ilil't! '11SCAl', par M . ais ; (ll! son 641",-M .~ , C ~ . ~ , ,

.~m I L ],t.t~lltU ,p, l,r~~ s ,~uhl 1)uur lil~ c~lli~nil ►rl, lc~l,ttll, 'e't, i,ltt p t ►tlr;• / ~ ~ ~,

iU. (\ o t ti a ll'C M. Q llitl'luti . Roy; il l'O(!lltl!ll t h 8 ill l ►t-!`Il no._ U . . . . ., . ~ ~~ ~(,~,utti ll ll(! AI.. I,qtclliur li'ilit Ifil s ét,é 6 l 11 ; on petit a i l•u (lu( ) :/ i vl,l ~ ïrtuilt~ si luil ;;tuntlim fi . 16~ lll f,l 'II :/ . l .llil~)ili~ ut ..l 5n ► ttvo -ii leur = v 0 ll il)1) l . 8 ül e, ; ►1l)litç i ftilt 1I•.l~ putlti ,,l ) lut,` `kC 1[; l',tllutt Li' u .otiut s ur ,l u i " iltu 11>. .tjurit~ ilu , 5

Page 27: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

140 , i.I: fiBr,f.IF;li •' 'DE SAINT-JUST

o é citoyens .~l{aloinout

\~~

voix . . La fortïitie lé M. Letellier resta la mcine, M. Roy.

triomphn par 30 vôixÏ C'était toû~oiirs la ni énie clivis io i iiles partis tranchée oxectenient.

\ .Co fnt à cette 6poqu.o de 18 69 qu'un mouvemen t

nouveau commença à s'opérer clans .les rangs du clccrl ;L~ ,t particulièrement datis celui du comté do Knmo,uask,t,, . ,13tuit un premier pas qui devait ontrainer, pn sé s

stiites, une conséquence importante, et finir pcr,~~fiiirelever l'espegro d'excommunicatioti qu'on faisait peser surlos libéraux ,~ . . ~

Nous dgvôats dire, pour Atre justey, qtt'il yI eut ton-jours; parmi les membres les plus cl a irvoyrint9, lc~iq i,lnsléclairés et les plus prudents du clorgt, un cet•titii~nomUrQ~d'hommeg cltti no subirent pas l'enriouement b t .ii6ral en fnvour dti parti con9ervt►tonr.

Tout en, demeurant (laits la noutrelitts,lls clesiii~l~rou-vaièt priv6inent co qit'il .i regardaient, (le lit ,part (le

clnnl;erouso, cli;i devait tôt oit tiuYi amener un conflitentre l'jegliso et l'Etiit .' La eage 'conduite do ',cetto tniitoritd ÿ'itccentcin h .

l'6poqne dont nôits .,pai•loitg, et voici III) (tés incidents qui ÿ' donnèrent lieu --- I)ca le Comnïencômotct de la

lutte entre MM,' Pelletier et ltoicthier, i lo cat~S X . l i e`+~'6tnit pronônc6 ni pour l'tut ni pour l'antro rles candi.

u ,dnts, et ilavait méni dit eu chaire qu'il ~eco~ ►~uussait

Page 28: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

(ll ► blcs 4~t (i~gï)c~ cié collfinnco . ; ' lVI: ll~tttlli~t; qili cdliTli-

t~it 'ce curçS comm(, i. ~ j lit d(; mes tucillour~ : itmis ; troilva, . ,ctren ~c que lui ot son p lirti pussent Atre mis, devant . ,l'E~li ie, sur le même pied qlie M . Pelletier etIl el la fitible iise et colnmit la fi 1to d'aller S'en plttindre

acte otl écrit qlti aitsl)u fa ire nnltl, .p les' lir(,ji,lt;s• et los,

ttu ç~(né X . Il alla ~118(Iil'i~ .' 1)el•mettro de' lui faire;.- -. - ren)ontrstnce, et de lui rel)roch r le tort c~ue,lo citc6 lui

.`

1 . b

fillsltit à lui, ainsi qu'à la ettuyo (lo . 11 n irligiotti, cil ïle lui(lollilitllt pas (le 1)16f6i`~ lïco ppr un nlil)ui f(~rmel, quiseml ► lslit obligatoire d'nPrbs l'exemple (1/), toits ses coll, , ,frères . - " N'ai-je pas dit vrai ? Iui'r61)on dit 1(i cllrtt, ;" ;1f . Pelletier n'est-il litis ait-981 Cecommntitifil)le q uevolis 0 ► li, r61)6iuiit M. I tolitlliel., Mais vous uede v riez pus le (lire, cela i)te Jfüit doinnt ►tde ." " Coin-

..

ment, reprit le, clir6 indigné, vouq auriez d011 0 vôltlilque ,1c viusie trahir la vérité et commettre mie injustice. . ~, u

à votre profit., 'Je Hflls i)lilln t(tinillltri` ( lltnt 111'etl tenir sltrt

h't' Co disant il le ~onn6(itt U'stutresprî~tri ;s, 110111 ilioills"(lil;nc9 et non moins f(~rme3, lle su

cachèrent pas d'appuyer (le lotit" sy-~ n j,iittllio ( i(,~ y ' lib(tr,tn x.dc bnü nl(ii en politique, (lont ](t cotldllite l,rivïtou 110 garantie tle leur droiture, (]ails la,vi o

Nous avons recl ie rc1u6, clt vain, d(iïls la currMro poli-tique (► ll (111118 lit -V10° 1)riÿ~b do At . I,etullier, clucil ( lilo

pr t % eiltiollÿ . soill t v6s contre lui. personllpllôuiellt jus_• ,,(l1ï',t cette 6puclüo, 1)63 l'origitw, on -a f,tit peser sur,

Page 29: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

0

ltii .lil i'éSl~(,u~itl)ilitl clu j)ru~;ritlnutt, cle l'ylweiti,r, clt l'e i lr►;ilïülllt .~oliclilii',-, tan!ii~ (l it'il ittllit 11'utOirc r I it'il avait, ~ , .slccj,ti l e ln'u;;r,ll,nlë ~i Cci tn et t~)ut h fait ili)fi'uIltiif l 10~S(► 11 Ç1 ► itltl! . l il!1)1113 CtrttC 117ttC, I1Ulhl'(, ses l'CI)L'll' ij tll!S

GlllSl.l(it1C9 et Sl.'v(~l'CS il l'l.'llilt'Ult do CL'l'ti11119 CC! ;1l' .`31`l itl-.(111C`i, lliltlS les 1-Cliltlô ll8 il il tl)11j 1)Ill'3 • .lllnlltl'~

• ,ttllt ; f;r,lutll; t'~-3et'vc! on 1 ► itl~lir; it leur (le I ► ltiy ila 1)Ull`}.4. lit Illitg Ililllllllttl! (!t lit grandeur jusqu'itho t)its se vclll;,;r de Ccttx (lili lui (:n uttt (onild l'uc~m-SII)lt, • # l)tlll ; ll 4 Al !!'il (l4 V( ► 1 j6 ,• tif ( ;O It't!yt ~l l'~Îl' llll lll'r? ,

des ïl~ ;tcy (I tic' l'lluurleur do la rcligio~il et do qCa lltini,-

t1'0s llr,it Unvt'iP ll'ttfl llllllltCllit . LetL'lli(;1' iïtll',it~l,lit Ct

~lll'l!l'ill'~llt~l'illllllllll(!Iltl~llt ll','l't1111'Ç$~;CIIICIIt cll ; l'opinion ,

I1 . ~ t ► 'etlt(!nllüit 1 ►i13'l ►ilr là que r(Ital)ilil,itiou (ont il,. ,_ _ .11'il\' i llt pas l) ; ;3( ►111, Iltilly il vl)Illiltt l!tlp l'l!Cpil ► Ill . l)Ol(l' ~ ;1'

qu'il é t111t1?t,ilVi~`t Ili t)lll9, Ill 111(ItII~,Cr)IIlillClllr)IIlI11U

l,ûl i lt(; et I,l'ivé li . . Cu ► t P littm t cil; l,l j jtl,,tic ;;clc 5l cai i :C et, de lil~jii3te~31, d (; :,ï 1 ) I) .i itir)It t ► o liti ! 'lltr! t

l'ciult'(tit dit Cll ;rl;~~, il clé{,lrn',lit soil ltr)stililé, " la1lLt1i11v tiC`i .CltU.icy, lli3ilit-il, ( luit llél,l'S .y;tircutïfllt itlu, ncY-_• ` .tiu

.Cl ►ill .~;cilItclltt, 011 ut; i t, f'a\ll ;ur . (;l ; que j~, llé~ir~ l,c~ vl!-

ilir est ull rr,vir,~utcl ►t hl-u3 plu et viulo ttt ( ill l'ul ► iuin utl ;t~►~ 1l; 1)~ti~ ► lc, llui ll~4lrt~i~; le but tlalt'i $ ï eç,tcti()11 . J o~~ .lu; v(rrriti ltl ut-C;lr~; r)ïli cette Û vultttir)il ( itl 111 011 viv7lt,

iuüis l'ilttititch ; `l in 'UIern,, 6 titut f4 t 1*se , Cu . 14'l,,t 'l ► lil siltl:'ttnc itil ;tit'l; (le te ntl;i l ► .~itt' lit rl-iljlt5tuc, (-Il fti,anttl,tévilluic Icl vl iriLul~ll~ ~)t'iu,;i~)u cl~ l,t' Cu~t3ti~utiuit ~llt iuuiw r,,',;it . . -f

Page 30: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

I.'i' SON 'i' E ~f I' S

L,t NP tl vcllr ! -1?cosse avait fini 1 ►rlr se s.o u mettrn,du(i-

Q& (1( li ► itn v i ► i5c t;0c(', ati tl(iu v caü r(f;iu e . . A l Alm

liit 1 W, r10 luî'tue (lit territo ire (lit, Now'I.-Onek., (lie Ne;<-t° r,ric ( ► ~ ► ('nic 'lIL ( lll ( it11Ql(l ~i 11%,114

de 1 i 1, 6) ► ilt o n i lie de lit lt ► tie(l'1Iu(lt(,n,.

ctu ai;ll(;tattt ~

(Ir(~its ti~rrit Orittt ► x, ( i,ius lii ~~u~, f(le faire enhyr

t o iit (" "l' A ► m"rirlli e L'ritittltii f lite (111 .1 Nqrd (1 -1,'11! .4111110 vast e

• cnufi,, r . ► ti o ~ ► . - ( '('tte tic ► jtiisitiotlhroy ( ► ilun,,c)le•, , lcs MOis .

► 1 e la I ;iviërc-lt()nrie et'ilcs"cll~ir~► i i►;, lit] tla( ) il Veillen t

üisnrrecti ►► l ►nel (luiit tl(ns` (lcvotls r16tailler . les cses , . _

-a ► in dI, fi ► irv culn pre ► l ( lr•c leg c imsi ► lüe l icès (ltlt e n~

ti.rr~tlt, j~~lrti~ ;itli('reutetlt (iauts In, 130-(. ;itltit(Ia, ► tu liclitit '

11 ► t vue 'national etrelil;ir ;ttx . \rûtt. vi'trtnis la l~artcllle ;

M. Li ;tullier * fuLnllj~uappui à l wcn(Irè ANS le r'~- nl (~ iueilt;' (les' ,

~lillirul l

:1 part cv q deux ( ►hsttli;les, la colllrtlddnitioli . entrait

lr•, cu ► itlit's entre les (lifl'r'wenk' pouvoirs nluyeittix .

Lv dol ► I , 1( ; ,tuutldat (l( ► t ) tl ;tit tlii iuté1•0,t crirlltitutl (le-l')arti

► lit ni,ljnrit(t 1 ► 0 ur sr ►titeilir .l(~ 1;( ► it~'( ;ruélnetit central en

lui- inr tviul ► --l ( I uc 1( s g►► itt'éruotu( ;ut's locaux, (lu tu11t1it!t'e

i► ( ;tiIi> IT 1(~ 1 ► t( ► iil» (le fruisst't ►lent h(lssillle . Le 1 ► tttrottl ►ge

,(4 ► li" pltvi lit (l6 ll('nsc ;;çitéritle rlu'enttit4li►tit In Idgiuth•üi ;~u ; ► n~~, fl ► rent trl,,uy ( 1 et1 x lil)Jt•aletilent eXpl( ► ités; etoi ► trihmi r,tl ► L it .rulli( ;r les ttutallilités atnl ► iti~tt~céi. clniflu•c ►► t,s,iti>f,titcy. j~

Cette i't•o nuiavc;lle •(l'uile nntion ; ► litd mode Imp des

C.

Page 31: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

moyens -plcifiques et colllméllc6e sous d'heureux nus . .

---- ~ . ~ _144 . - LT:T[:YLIER DE SAINT-JUfiT ;

'11-s'empara (le 48 prisonniers anglais qu'il détint ( l ; üly; . ~ .

émissaire 1 0 .lic'utenlint-colollel llellnis pour lui fiaYér laroute à main armée Ai 'C'était 116ces sAil•e, il' lie putprendre possession (lit pays .- Louis Il.iel, à. li>, tète, ( les,iusurgés, s'e111pu~a 'tiu fort Garry et (lu conlptoil• cl c }il •_Colllllagllie. I1 fit organiser un aluseil dont il so colis-titan lo chef, et r6sol 1 lt (le se faire ob6ir rlïilit~ireliletit .. . j . .

b~a'gr6 ses 1) r0011uuatio114, et quoiqu'il eût ellVoyé .Sol l

~PlilltoJlllle (1C,18G9, ile,1'houorahleM . Mcl)otigal} vcilait'1 ►rellclre posyes~iou c~û 1~ayg *coniine I,ieutelmtlnt-Gouvér-

lieur, i}ss'insur9ereilt` spnntan 6 ►né lit . Un ~ t)ou nombre(Ventre eux allèrent il ~a i•eucolitre, et lui signifièrent (le ' .lie lxis outrer cllez e11x '; ét cu eflit, il clt~t rebrot[sserChemin) et se rUtim

ns

,

arrogants qu'il avait envoyé y. I,ors(lil'ils aphriient (1 .1111 Q

f<<isliit c14 ju ilr}icuttn soilsi lelirs yeux pal . des g .~mi~tres '

Métis de j 1a Izivièrc-l~ougo étaient mécontents (lequ'on 1 it leul ~cAt ilnl(~te sans les consulter . I1 6taicntaccoutumés ait r(Sgulae, bienveillant (lé la Compagnie 6

. la I3aio d'Hudson, et 11(; reconnaissaient colllllle Qliltol' ► té .(Ille celle de lit ei ;ic~ . ' . . . ',. /

. ; ' .Ils furer~t 1~liets et a 1111- lnes ail sujet (le, lit 1~1~SSes-

sioll ( Io leurs te res, quo * le gollvcillentellt (l'nttal~~~i

1)lcea, fllt bientôt troubl6e, co111n1C lotis 1 venons dc le

dire, par 1'insui•rectiolt des Métis du Nord-Ouest, qui 're .~ fusaient de recolina4tro l, a . domination du Canada . Les ;

,

Page 32: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

'IRT SON TEMPS

le fo rt . Riel, av,tit`(t t clés son ettfitncc le hrot(f;é; . do11,r'l';tr,lk'.,nrclicvê~~ite cleSitiut-13ottifüce ; et tR rtitettcoiou'h tout jc11110 liotnm c. l; xult ILI , cnerni(lui . , et cl'utt citr;ic- '

clt : ;r c lt ;tnt it cointurtucler; it i ►rit utie itiflnencehep(iui ! siu• les 1[( ;ti3 . I.tt sïtite fera N. o ir qu'il tt' Utuitl;is :', la l ►üutetn• ( 1 o lu rél ► ntrttion (7tti )tii fut fuit-c~. Ii.cutninlt ; (li~s son (lc ;httt all 1 ►ot ► vcir, min ~Ct•ime inutile cl ;ti,p-1-dit s;t cause . '1'r 011 1 04 1 ► rtt 1 ►~s.ici~trncl~~`tlès'i, ► r,ttnces et .! e s ; j~ ll - u ► :; i ► ites (lit•i4As c„iici•c ; liti, il fut ttt~,(~int l~lns tttr, l' l',tli ► tu,ti ►►tt nient,tl o ,, et ftt't intecit,s ~ ►ét i,. ,t„~~~,, ; . l' . : ► , . .t . . n ~- ._ , , , . . .. . . . ► . , . . . , . . . . . . . . : . . :. .M pu

Min ► lu ► ~(ytfli rer la rçvollo ët-l ►r4 vtür-de 141118 grüüds

ltif~ ►~ié ettsnitc ti ► ix I~;t,tts, tlatia, it y rettottçit'al l':111G~-~~anc~~ l ;rit ;iutii ► lué, e~t . .~e fittt,ttnr,tli5ise citoyen rtttii ci-c;titi,l ► u ► tr (1e,lrl retoitr,ner ait Nord-Ou st ., -1lfiitis 'tt'aüti-- • , .cil ►mt, lrts .

,n;tns,le Ciotiv~~r- M.

f;~~nGs: ► ~tiit` C;ttrt(l,t, Sir Jolla.1' ► nn ►„ nrit, un ► rttnnistiç-'~;6 tt 6 rnle aux Af~Liq, s'il vou-l "1i eut sv tlisOc1:9(~i• elI ) i'x et do BUltl! 5011 ~1 , , nttc,ttt(t fut .tr~~utl ► ~ c . Ce fut éit. vain qu'il (I(tl,uht le 1 ►étè 'l'hibititl t" ► e ► v ► 1 ►►uet tte titllulllel•ry pout• .rétnlilir l'orcire .

Tout co qu'ils purent obtenir à leitr• nrrivé, ~

j%11' ► tt• 1~. A . Stnitlt, tneïnbrè~ dg ln, C;utn p tihuici (le laBai(; d'lluclsott, pet'sôt nng~ ittfltiettt,~ fttt; ssi è><voy6cnnim~~ cuintnissniro sli t~iitl . On' esl*nit tque par leur .

.iiillucitcc éi,ttj ► iirtto, ils ninc~ner,tieitt le .~ rebelle-4 n la. , .

C, lo1J janvier 1870, fut> quo lu Couvôuttiou du lmiye, réunie

10

Page 33: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

Nt l('l- flllllc', f it lln$sel' le 11(111 ) 111(' r -l i~ l1f1111ns Scott SI)Illlllfll-

rns,~cr (l'Iilll)lisonlliei' illColnlno[IU (lni le~ll~~~ürt(;Ilit, Soit '

pour faire il il c,xelïll,lc cl'ntltorrit(~, ~oit l)nr .cr;lillte l .ou r

1?tlrls l :ilitel''villj(','le 4 iuar-8, "ltü~l, soit pôitl'se ilél,al .

provisoire . Puis' hi, Convention nom,nlri 1► i~1 lir~~~iclc'lit .'. . , ,

1•(!ilt lc «-Y G llliva~ Coinlll4 ; cll;ll'gIlûa ~l l ~,)u~ cl'neinQll t

l;l,icl:, le l,ère 1 ► itclu,t et ]Ct . A' II. Scott, l,~lrti-

(lu \'ol•cl-01 c1st dans lsl Collfi :'llll',ttiell . Et cil . effe t, lo.

Droits ('Gill of rights), pour r(I-t;lcl' les terlllë~ cl'c+~ltr~ o

M . Ho w ( ',1, le d el l ;nt"tioll avec mie cléalrcru(iQiz (l(s,

clhfG~ii~~ri ci►r.l;(11Er,ll, ryti'l~e par lc %ecrMnit'é c 1 '1?tnt :

all fort 9 su'ry, eilverrnit h•Ottslwn, ~II vailt l'invitation

retlsc vic ( iuic, jusq ile sous le cottv(,rcle (11 1 co rccuil, (luifut levé pour-luilorter lu Coup cle1 . 1;r11cc, I,e c,t,ltit'r~,refuse aux l nrcllts, (lisPartit (lnlls ll<< nuit, snlis fltt'on aitjnlllnis 1n1 savoir CO qu'il l'tllit develitl . . ~ .

,l,clotull (le soldats comtn,iuclés par le ca l ► it a ine L é l,ine .I,'c~(t;utioll,~ 5tllltülvm(~nt dirin~~c, fllC brut. llc, ° ct onpr('te lulit It~'oir (, lltelulil le . l;élniss nlcllts,cie .llt ln;lllleu•~~

. ~r(luellt (1evnut üilè l,rc~~cu(ltlcl çcnir nl~lrti,llr, Sit lis l'cn•

tendre, ct cluel(I'ilcs lletires ül iès) il le fit fusiller par ui l

A In lieuvelle (lo ce luetlrtrc, itll frisson cl'hor ro u rl ;tls~a filir le Cuuncln, ll ytircr~citnlioll (levillt it Soli conl b lc,

8 urtputcinlls Olltnrio .!, 1)'lul côté Scott était clr.lllgist i» do ,

l'Ilutro les Co illlrllalës c"tnicr► t des cntholiclnes , c 1 n'onnpllelctit tl'ttitrea, cl tloyilu x et rebelles, n9snss 11 ls excité spur loura pratrea, ete ., étc .

LETi:LL1Elt I) E BAIN,T-J ST

Page 34: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

A leur üfi i yée it Uttitwi - les cl~l~~~ ►uC~s A Scolt ~t l'. o • ~ ~ ~

Commue if ôtait iattltilu do sun,,'r il ellvc ►yer des

,)oc I{itelLot ftlretlt ittrêtés cornme coutplicéQ, mais

r~l~iclu ,(lt; 5ttite. IN clin' iilt(li•cent olli&lleltlent .siitlivitco et Sir , John A . '111m luualtl, üin-~i que sirGem.go. E. Cartier, furéllt,sl)l~ch le ment iitltc► risc~5 it traiteram ctix. I),ttts lu coi lf6rence qui sui % it, oll ' (llsciltit li tliste (l es coil ► litiolt3 quo lus cl l("1;tI64 sotiutircut pourl' m litiiss ion (lit te rcitr)ire, et ent ,t e ztutrcy, ]a clattso siucqud )tc))L (I' lllle, illtlllistil', g151 01 'itll!,

f_-M .' l .etcllier avait, ( l' un prelnicr c0 u p cl'r~~il, relit1cjttd

}'i'hA, itlli ► iu ;tliu (llle 1)Pt!ventitit c -- tte ( 1~~~)Ilt~tti(,It (! G-si t, ~ `,,I'eception . Si" on cun .~i ' lcritit (111 'e 11(t r ► ;I,I,isentitit (ley

rcl ► rll~ ;,,elle (levait 1)otlr ' 1e .1 i 1 oirts (Rre (1- c61)tluite ; siüu ---contritil' c. o rt consentait i1 traiter avec elle, (Ale k i l itrrcottnne (le fitit. , ' ,

11 cun5t~illit att ' 1)iwe Ititcltot (le Sc fiti )' o Vec(;uu;titee oltdni : fol 1110 - et par 6erit, wtelutilt co dernier l S in f►titdr5 ► i~rilc .3 (to lit (li p lontittie . •Lè 1)61-0 Ilitcltot se cOntentit'(Ie sint pIc ., })t -c)nlesses il Nig ,tr,l ( le lit vériji t' ittioIt et (1(s,lit - l'eci11111iti 481111eÔ (1(1 Hey 1)ütt\'q11 :3 ; if Itl ; 8'itl)el'ty.lit quo ,tl•ul ► turd q la'il g '4titit litiss~ ( lul,clr .

tiuulie , ell hi ver h AVinltil)eg, Io tttiuyt 6 rcl prit . lo parti(les itt ( . rini)ielncltts et (10 lit' hftcilicittiolt ,

l ;i~ itYteit ► l~tut, l'itrchov(?~ltto ~l~ S;ültt-11~llif~tc.~, 11f~ r,,I,,ICIt~~, ;tl(►r.~ ~ lt ►►utu pour lc c•tttcil~ (11i Vatican (jititvier

1 8 70); fut ul .tu .l,~, oil tottt ;t lt .itu )al, 1e .3doux foitvocu3T

Page 35: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

~~8 . LF;t'f;l,[.Il~lt U1: Snl\•1•-JUS"i '

11

mel~t~ iinl;(.ri,ll et culuilij ► 1, pour allaiser la reoçllion. IIic~ illt de suite, et fut cll ;irC;o ullicicllculent (10 1, ► lui»iui tcl(; Ilucifier le \ultl-Uucst, 11uui cic 1(t In'0tl)c-'i5c ( l'(uiéslt n, llistic; };ene r<<1(; qui clevait être 11t'ucla 1116 t; sS,its 11 e 'l t ' al i

.

11 ta1n ~lc la Itcii l e ; • il 11' 111'riva m " tlluo nro lise,tncut (Ille lémtus st Tort-Clsu'l'y, c'est-il-(lirc ciu~l jou1 :3 ill ► ri~3 le lfle,lirtte. ,.de Scott, mais 15 jouira néaniuo ill s avant 1(; (l6 l,iu•t (1 o 3dél6;ués tlon 't nous venons do parler. Al,rLi avoir (1i , -„11osS les c 8i hri h il lit paix, l'ur"o-110%,ê(lilc i ,rulitiL d (; su ilisceu(Gult 811 r I:i(;l l,oür fa ir(: lil ► ~i•cl.' (1,111)61-d la Iu~,iti édes ln'isoillticl:s , et lc restU la y(ilu th la yltiva uto .° 11 1111 -.11 o 11 çu (,ttvei•tw ilc+llt lu ln•(1ul e-4so tl'Irn ► ni .- tio i ► ux 'W ti•,~t réu s-s i t it caiul v r l'ilg itittion.Ut~lu:xi L lt ► nt 1~ ► id cuutiiinnde facto i'l gUltv e l'lIt T I,1'Ovial,l,l't;1111'ilt . . 11 ül'I)I1 n L le, IIPi I-

1letitt I,rit(ului q ue ( luni lc iort, uît il ;;(r llluintint ., c(,uli ;nitditilg lll l,ruluc'S -~41 ll o 1 'utltttistiu ( lni (I ( ~. v,tit être l,t•ocl 1 uu ('e ..~ •,.. ~ .Il y ~l(tn ► t~ur~t lii .3~lu'it ~',ttrtv~ ( ~ 1=•3~ ►► 11t•~~ l8i( ► ) .~lnColonel NVul~~,l ;y, III tt~tlt~ilailt f,)t,l 17( Iik ;IcY ; y t f ; h m

disait etlvuÿt; itve(; tulu Mi-ss iuu tlu - l,ilix . A l'illip r+ w ll e

des truul,u±, lli( ;I, cr,ligiu,tilt I ►„niIr sit' -A Cirec", s'elifui t

ttvac (}ttcl(fucY-Itll~t tlcy si( ;rly, et ~S 1s réfuhiu iLUx l';t ;lt .i -,

I

~~ .U1119. AIUI'3 Culllilil'.Illfll llil g011Yl'it(lI11(;Ilt TJgllli t

1'0 r~l 1•0 fltt rétabli, tlnui - lu'il y cAtid'1tntre :~pertos (lc vie

il t~61l10rcr par la suite . I ;,tuitl i5tt( : ui'~itluluin~; 11' ;~rri-

vilit 11a3 . llll• in( ;i(lutlt yttt• ► int t~Icl1( ; ► 1(l ;lllt qui utlra it`,III

]t~` f:tilu `lntlclnnlcr, A lit ü t tlc. i'allt(~uliiu 15 1 ,O ' .Uuualiu6 , un clea insurges ,

, iilGtu~l(ti~ cl(j liltissuu Co,

Page 36: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

t~'ntll llu ► ~ ill~',t~ü~" f~~llütllnc clult3 ll ; \I;ii~ltul ► ,ï . lticl\ . ~ .rrl al-lit uf1'r :t, ges shtvicc5; (jlti furent ilcc:'l ►ti; par l cLil'ut ► n;tilt-C ~ ► il16 :erncttr~ rcllil, ;tlrl, et il so trouva lj*icit-Ct ;1 I ;1 ti .,tc rll ► ."I00 ii ;:,t)( ll~,ïliu ►e~ üt'm1~ .3 1 ► r► tit , lit' clir-

f► 'u<I ; (III tr~rriluiru. , Le 1,iq ittcu•int (~utl~•etitelir',l ► ~i5~it(-Il 1' 41 1'lld! lt'4' v r)1( ► lltittl'C9 , les ft;llCiiü

"L't. tendit lit mai n

A lti ► 'l, (I t ( 1 ÿiï s uite .

lal llri :~v lli ;i; do ]til'l ltl,rd~ l'invstsi ► ti,\itli )l'hnt lrtÿ lu- . . . . ~Stlitl', .tlovint till Cull~itPr ;l 9 l,ullr Il' Itlii ► i7tl'1'~~, Ilili il'itVili t

~„loi l,r► ,c}iltul~ l'iu1 ) 11i~ti1+,' lr,trcx~- (Ili' ; rl,tn~ l lstitt ► lcs c-4 ...

lnit,liu (.'illiaulil, elle a ti.r•itit l,tt Citliscr' 11110 cr,iuiitl ►til,i l

11111ti ~ ;r,u11iC rluc ccllll (III Nohl-OIlv ;t• . , Les çlectiuuShinl'.1-,11e3 éttll ► t 1 .1'uilles,' Sil- .101111 A . AI,tt :iluuitl,l s'l ;li-tt-uilit it%'vc I'it ► 'clll ;vO4111-tii 'l',tl,lll~, 1 ► ulll' élui t ;nw e ylillut Itil'1 ;jll .,llll'it l :l ► I~It'ulli' s flt>ietlt tcrlninél~ .a, c,t ilrV n ► it il co l ► rélitt til 001) },unc sill ► v o rti ► '• ltttx lie :iuills do.

160 0 ► 1 o -~ 11 f~lluill~~ pcltlliltlt suu lll ►i c;til ;v . Lu l,il .*" titt;-~ - ; -ti ;üit ; oIlt'cl'ü u- nr ,1r,iltill .tl1 y fit it,jultter ,f;l',t)t) stu1'lill4;l'111' I`I[~ ► tl . D.-Il. tinli~lt, l,uitl, f,tir ► éIl,igit :~t~ I, '1 ► iltc ëi l1n ('1 luP! t01111)a, O~i~üttr~4it 1 ► ei111: it cruir~i Ilnll * c'l l .,t 1 01

même 1i'• eutici' litilii,tl'l► rti ! i, ii~ter} ► ;sll! p1,u ultr~~y , l.,1114l ► tlbliqtlïq. l ► r,tn' S,Ivuir c ► it Oltitit Il .iel, t'i 1 ► rilt-

► lit : (. ►url /,• ► luu ;K, I wix/e"I cutr/ll. <;ut,;lt' /ct I ► t. ! U'c',L(111 .11111 .4 I ►+i i~Il'ctü ►u3 l~tltint, iï . l it v ►~ill i ► s~l t,~„il' li~~ll, Istt.I111e LI Il~i ;littilr~ : tl'0111,31'iu ull'„rt 8,5000 ► 1 ► ;II., ; HIIIN!11~1! 1 ► I ► 111' l'illl} ► l' . II Î~t(LIP 11 0 1 t 1 v I, 1 .1)l'.i 11 LI ÇI! 3

11tC111G9 CllfCt1U 1 19 ri~ é Itér,tlo3 0 u ~u ►t~i u 18- 2• ~ ltiul yQc

Page 37: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

I

LETI ;LLII;It DE bAIyT-JUST

<l ;; soti lilflllellce itlll)1'e-4 de-4 Mèt1is, eut l'audace (10 sej ►risuiltcr cotnnle cltnllid ut (l,in i Prcvltncll k:r, certain Ile

l'C111 1 I nt~ ► ' ~► tl (.IÜrke. , _('tel' $111' le, 1 ►1'Olall'CUI' ~~,rt M. (iill' l Il'l' ,

(l~+füit 14 1luutlittl, ilnl ► l ► ?r ;i l'at~,i3t ► tnce cle .l'~~1'~;ltet~ê,llle ,qui lst llti (lultna itv elc l'entet ► to ( l',tvoit' (nu fi n )a l ►rocllt .

lultti o li de l'nillnistitr . . \Ini' 'l'iulé fit retirer lit can ( li ► llt-tln'e lti(rl, et g r.îc ►; Il l'i " flnellcc; (l,ltt it ,joiti331tit il i tns ' lo

1»iy s , et st l'iltp rveut h )li g l, l! cinle c111 I,ieutellia.l lt-Gon ycr_

ltenr, Arcllil ►ul► l, Sit' l .iel)r~ë G1►i~ti;r i'iit (Tit par aec iui-ii: `--

tion. ~

I:op inc fnt, , tr► t i lllit ► lev,tut 1ee a3 d.-v:v ( 1(; 11Z,tnit ►► I ► ;1 ,

r► ttl)it ►;rni p1'ncé .4, et fut canlllunllû it l'i cll,tf~tucl, nutl~l~

li ; .i t~tlcl ► t .~ tl ►: itvucit M . Ch t, ►l(ml, qu'un seiit i'ilienL

, joué et dél' ► ;n-se. 11 y( ► 1tt r~+f ► it (l(; lit 'yuttt ► ~t ► c;c . 4

I :It~lnlini~trittiun Il'Ott,tw.i r ► ; ► loutltit eI ► C()I10 trop

l'efli ;l'vescerlc.e ( L ;3 eï I ► t'it3 1 ► u itr ' ui sl~ * I)r. ) :;laut,► 1' Il,tmni:3 .

de, que ri (;lltlnliit tunf )ur3 ~f,t' 1' .tials, et qu'il re .ie -

11111111lit cette foie avec IIle11 tCL' Ilt,' E tll'S du 't'.,V é littll)!li

a ► u ► prialuctt,iltte ï. Lit, l't'uvinr,i ► du (àuéhju Main lit

itus5i cette Itntui5tie itvec plus lie tel M~ii3(;IIX-Illl'111C i. Le titi pli itl'lm, CI'Oyillt ae y111(;ItlSl' (1 1 1 l'ttUt)l'-

(lul ►t. Il tcrriivcr3u ~1(; iliv ►;I :iey n et finit, pzi r

d~clitrl;r it l'~lrulu,vê,~u(+,clu'it la ]t .~ilto settle nl)1)arteusti t

la 1)rtrc)g,ttiv ► 3 (llt I) Ir► lOu .

T :Itnt,q ►ui s ltt(; clt ~i r,va . y l,l'it,. I t it sujets (1S l'Itmnistic ,

-uit" c .ir,td ltru Il .ttiult,tl et co liâiSUJC. Ucl ittt[' .tit l)cin~ _ .~

Page 38: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET SON TEMPS

uiljout(l'ltlli ;l se fair(; une idée (lc 1'intellsitC du i iiott-~cul~+iit ( 'iriitil~ ►tltie (lüe lliel rencontra dans Ontario,

. ~;et 1 ►1r contre. ( lil trtotavetlieltt de syln pnilt ie (lili' se mn-liifest,l dans ln province (lt! Qt1CI,ec poiu sa ( lifense, et .auttncl , pal tici pa to clel ,,. tout entic i

► 1 e rrtllie Im'. >lt l1111c'. (ltll)s ln 'esse frall6nise et

siu~ 1('q I~2~8~t~tff8, (11 ) 1 CXCrcr> une it ► Il ► lence ,enorute (llins. , -

. 1o ykls illtltt des électt►llls. . 1 : çlGnlent i el it;ietl x et l'elé-,

.- 1 i,Ltil_ ti ;ltüililtl s'illlisgnie .tat ( l' t lrl C011111111-1) accord et avec.__- ._. , _ .._,

l ;t ufinlc sir d ( 'il pour suutellir In c,tllsc ((~ l~rel~v~y i. _ ~-------~__et (les 114tis .

Af in ('.e c(mset• ver l'ordre chr(m 6lno i 4 lne, tlous revie ttL( 11-o 11, 1 1 1u 'i tard sttr.le snjet (lo l'slntilistic, lol•aclu'e lle se h tacc( ► r► lée par to iuinist t-ro dot ► t A 1 . Letellicr fer,t 1)ulrtic . .

. . ~ - +w *

Lou , i(l'(?h~c rcrhnt(S par Se .4 tlolitl>reuses (l~~f► lites, il voll-

Le calme 0 it -S' cStltit, ,tnut dinlte et imposant qu'il h ar(lt,(tnit loin (le ' eotnl ► ler l'unlLiti(nt et to besoin ( l',tcticm(t11 u M. 1.ete,llier ressentait ait - dednn .5 (le lui=i)lêiilo .

l ;tit ilonlie ►•, llli rtlitn o nt c( ► itgtitnt ►1 son (ictlvit(~è el) etl-tr,tllt (111114 lltle sphère oit il resl ► irf'Irait plus ait hu-ge, et o1,4

il lourr,iit f(iro accélierer les qu'il avait,t ►~l ► junl:i cil vue . Il el ► iait l'occltyi~on (l'eiitt'er (laps l'as.'senll,lée lr't;isllitivo (le sa province. Cette occasion so( ► r~~ .~entlt aux élection~ générales (le 1 8' 71, et il s(i porta

suc les rul>g3 dans Io coutW do 1 Ial~et, contre M. Ver.

1

Page 39: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

1 59 Lt:Tri`~tTrn nr S11\T J

®iw

iilt, cit~lïttt(; Sint il ► t ." Ccltti' ci.,Soit ét

. :é s,ul~porL itifitietit (lé la fitniille .l ;iitticllc il . ét~tit

anus clc -lut ► ,uè (ltitunrC~fri)idissctuettt, ~t,ittsiti'ven u

titré, et ( lui r~~,t~l ;t~t qt3 le c~iinté . j Il ti~•,iit~li~ 1 ► lti3c. ,en ~ti fit %ur l'al ► l~~ti c(ttiil~in~S (lc, tl ►ci~t~•t,ü :~ ïiiinist4t'i~~l scl'OttflC~•tti e de ,•it,rlici~ . :~f . Ç1t,ttt•~-î~sttt,jtlors ~nti ► it, t

~ .

ttiiïtistre loi ~~, tt'etitte~'it lrl3 s,ltt~ ; tjil ►rélteitsion l ;~ j~(~r, _1 ►( cti~ e cle .' t~~ttt; 2 uti~r clilus l'czÉ.~l ►►►si ( i( ► ti •,itit

;,itts5i reclutttal~lc~ftt~~ lr.L(~tqllicr.,C;u~ ► iflit'ils fitsscut, .

~~ntt'e en \ , 's,tus tuittefûi~ rotul ) re la paille j~tittr ; ttr~tt s1 I r \•ir d'tuic ~;i(>ill(~ ~~N 1 ► i±u i

_cl ~celt~'i'e Pont, éliitliitér . A I~ C .•tel~1(~r, et il }~ r~tts~if .~.~I . 1'errfLnlt tric ► ti► j~lt,i pal. uti ks îu,t,j",t'itO de S, .vois, ,

\y~t uinc~ins i11 .' L:ctellier iit~'sëcousi(lc~r,i point comm e

lrittit . I1 tilt,ulnsi ](I ui,tn(l,it cl~~ntt ri~~ttl (lev~tut ttti '. • , . .coinit' (l'ilection, avec l'e51~~,ir (1e•~l c . faire c.iutnlc~r, enl'tttl)ll A illlt (111(; lit'lll~ll(lPitl! ll,~~lll! 't;llt en sa tit'Veill' .

- ~ ~ •` dl à11 était (ttt ;~ ;t_ttnl ►o :eil~ly, c .outtué'aito 'j j otit`oit, c1eJ > clit, .t .

~t~~èc Suit tril~uiiit~l t ;cl qu'il r;tttit_,tlci~~:g ciiutlx ►5c~, de voir " ,•~çl'nne c~i iut(~statton:° 7~,llt~ languit ~ï(Jlll 'être ' fin~tle-

, lnettt~ ttb~tn(lottncc . ~~, .

Ce3fut ltt, •clérni6re, fois ~itLiitéllic brigua le sstiffrn~es ltôl»il~nes . 'C,~~t~uttt, itctif~t vinil~,rit, il

l iri ta iux électioü~ i;~iiér,tlé"s iies co .iiti~tti ., cl,ius 1'~técl e

• ! Ln ('our~retr, ;iicl~ ~F~lrc: u ~lc' teanli .tL~hri s ~ni ~ ert~iiii ,~~inb ►'c ~lé «~t ~ntt ., ii1 Se 111'3 s 1 u• le .~ l~te=, l isuhi3niit anr ai iircr il lie, innjuritG n .~1 . 13• t I .iér ;

nmi o le cuiult n'çitt-ltia~1 de cè jti~ ~ucut, rrtidu,. . - ,trop tard. , . ,; • . , . . . . , . ,

~

~~ . ~ •~ UST

Page 40: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET NON 9'f{N1r S

1872 , j i l` d iyécllon de,

9celles ( t; q6 ll parti pour lil).é;;iolr~~~In c~tc ►nliluc~ sus le nomde le, C6té cZic; ►S' vk 11 .90'"iuontiu~~l~all~ ► ilt ; discour ;>~ilt w hi . les ktistings, et ôrg;lni-~âift hi r,lmha ;;lle électoi•ille sur tous les Point.s . _ Le fu t

alincil, ;:lulilcilt Y1460 A ses elï. orts qé le liiirti libelnl"fuit tilil "If ses' succès les Plus écliltellts : tous lescoliitt,,~lc ~~ctté live, depuis L4vis jllsilu'~l Gaspé, fureli t('111~1urt "

~ .~ *

\~~il" ►1rO ► ]]s ru l)lôrWr trait wipe~illt hicll l e'6 1,1,001 (,)'(.1 ( i~ . ll . Lctc,llic ;t qui filit . voii• que ~iti vie

1nlilitz~~t

`

~ il,tivi>it' l~,as t~,ri~c~ll,llli les'?sèllti= .) .

' , - ) .~ •nlrnt,• ,lft'i~~tuc n~ c 1~ 'do~~~,collillie~ rl u~itl .lv~ q iie trFrp► i ;irn; . 1~1 c~iril'c~re' pcilitiqtie . I1 i'evi nilit de• ~~ ,

l;iln~,rta;i, avec le 11 o 11VY depntt; C le l'Islet, a1n~Lls avoir, ; , . , • ,, , -

,'I,II,I'I~,~ ► , il ~lT~tio>l du '1)i F iset . Collu ► >: (Ib il liilsstlit àI SteillYler :•eli ~l ;lrtilll~ c

l~~illl',1( . ~r• ( r uc, r~w,iz,rn~ly, soli colnl ►r~f,n,( illclc~ Voyage •lui prol)t)sa

n Y Pnns 1110 r ilné : Poiutc, pour lé Cali( i~liltt~ libél'~~l/~jui c `l ►ré5clllilit (1 11, ol)1)c,isitioli il ' bf- M'illi ~,t u i, I ►;van

l'ricc, fi-(,,c clil slnütéiu• David ilri 6le 'nr ,r e .

9 . ~` ~ . .. ~. ~ - . . .. +~ . ~ ' ~~ . .

~11ncs lllu,5ienrs ']]lintttes dé sjlen~e; Al . r.etellier _r~l~~nl~lit ` il soli lllli .~~ Nom, je ai'il a i pas, je ne puis pas, ~ : ,. . : . . ."o1 l ►11er (li1e mon ami David Pricc, üitlli tiuc .cle lnes"('1CC(,I~ ►

I1~,` 111'lï C11`'Oy t, (1C Ilil-111('711C (',t i, Ses ,Îl'11s, Ûl1 C., 1 .

cll, ~il~llellil}~, pou ll' tl'i11191)I)l't( .r i6 l~ ', ' L ~~lVlll'C-

Page 41: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

LI:Ti:f L[l:R DE SAIIQ'l'-JUST

bIlellc me5 -Al otyilirs ill,sents ." - ntisI f'ouettant' le sz

Clll v ili ► \, il .ti'l lOln lil (1e l'a t('1lli1t1011 . ~` tl~il(llllll'('," i l11111ti1-

t~il, "l,l belle lil~l)i)sc li>( ' . mon ami .1'llolin~'t~i ~f. l ; ;u•11'

" lll'7i i;IllC ( '11 tlll e • lu ('111C oCt'ilSil)11 ---- Mo h ('(r ' No ' P " f~ ; . . j

Ifort V ;tcc 4n(ç politique . "

Pendant, (Ille 11I .' l .et('llier ~ll~l~l, ►yliit nn travail- co ll-

ljnlrlé (l'1>>1 succès, '--'i éclatant pour lc Zilrti lil ►ir ;al" il : .

il;uul'ilit, cull ► illc totlt: h..- public, les soluln(>s 4n01,11lu, ,lne .

.iJil'I[lihll tllliu) avait fuilrnies illl x .nlilli ' ll'i's,llt all lll ovo I

(les ltuclll's Ceiîx-ci cuiül,tttieilt "i('lu~tcl' lc c ►n'1i5~ ïlcç

toral 'i w g lobo ., Po In cxl ► li(li,cr le.lil',`di f;litc, leK ç ( ,lt~t'r -,-vütïlir5 pr(!tl'iulircalt itlors t~nc Ile, cill,it,~listç~4(li's l?ta~ ~. . ~Unis i1'ilic llt, l'( ;nr[ ►'i iLtix lïl)CI'iilt x Ill'S 80111 iui 1 5 ( l'lll'!"i'll t

doubles ► ic clllh~ üv;incies par Sir 1Ii1y11 Allan . M .

I.etrllier ll,t lu a jillil ; ► is l'eçi( . 1111 liard, })i,d irecteiill'ut ; ni

sit ion, i1lCllt c~ltl'll)ll(', sans l)llt, ~tlt~ l'lCCtlO118 des j IIJI'

11l(lil'l'ctt'll)l'llt, ('t"

it:e( ► Ilh s ilt il' ;III l'Ptlt llt~ 1161-iter, do 1-10

l,il. ~tré (l,ilis`•1,i`'(li,tî'ilnitü)il (lè- cos I%)n (l, 'S 'ils

eussent. é 'x i -40 . jll,st liilihillû do l,t'nscr (lc[è les iui wri- .~

Cill,lls , qui 11 iL~'ill(!llt i111C1)11 lllt('lŸ't (!Nlllllltlll avec, l 'U p 110-

.'1'illl\ ~ C'est it (lt' CC$-lllellsoll"es lllv(!11tC i 1J11111' cUll\'l'll'

linc lli fltitl, it),1tt~ ! lillue 'èt illexl,licill)lc l~oür les l'1)u~ir-

V'iltetli$, 11 IÎ les 1l4 s( ►111eCS (1Ollt 1l1 l Villellt ('II a* ;(11s 11q$Cl' . *

l'uis(111c" 101 9lim+nsitlii"rll6 cl' suji~t, llous lie lx ► 11 V tnl

s passerUlltl'C à~lils~C .\q 1O$C1' ])P1lV('lllClll toute l'Ui~ilil'C (~Il lt ' ..

it jais lè 1(iln (le 8c(è7uliçlc (lit l'ctcificru'c, (lui it eu pou r

ollsi'(lueilCé la chiite' dçs" col)I servütcurs, l'llrrivC'e do

Page 42: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

lil)' ► tn :X ,1 ►1 Ponv(ür, et~l ;L fotln ;titioli (ill ulillistére d6nt1L L :~t ► ~Ili~~r li été ILhli~l( "~Lf,lit'~ 1,tLrtit,+,~ .~

devenu ( 4,0o 1' ro ,T' . G ;'tL(,'l', l;tiLl t

1 j )FO iili ,;i' l ;,lrlcn itt;ut fé (lér,Ll' ;iv;lit été (1i .:5(ins Aè 1 4, , 'jIlial 184, *) . . l:ntrO ;lutr0 .1i tllèsllie~, il ;LV ;ütt -,,LUCti(illtl~ ~

. nue loi 'ilttril'i,antl'hxtcittif ch f';tire .ltn".cl~llir,lt J ►ctli' l,L c ~l► ;tru, ti~in il ► i cll Itlill (lc foi- (III I' ► lci(i!Ilte .

. sir 1 Clt (;ll .111,L1i, l)Ilissaut ;Lt'ni ' >,tellt' d (; ;1r ►►Iltr 61 Ll, etId 15 l"16 i .fi)l '4 11TII110 .1 ►1'lll' t. r f f, N'il\iLlt I) ;Li l il' l~tl'~lll( f l'

. .. , ,~

C!! I woj s'ltt ;lit l,h) cntv - l',LSsistlttlce ,l(; ► livl~r., c ;Ll)i-tllll ;tt,ti Il,'7 l~itilt)-11 1113, 1)1)111' S'oITtI) .Ll'CI' 1113 (( t(, ;! 111111u .113 C

clitr o l,ir iso , a il avait; (li+;j h ~lir~tlilir~~ l'Org ;tni,it ft io~i (l'ntle ,c 0111) l,l ;. ;uio p)HC :obtenir lo Co lltl ';Lt . Al. 1), tvill L. 1Ic;-'"

i11a1t,te ll ;Ltlt Sir l),lVl(l, 'i l:Llt tlll~ il tCtl

(l'll ►► o ;111t1'e CUllll),4gItIC, lft CUIIvUltil.lt Of 1,1C!Ill',lltl'(',Iltl'(;G

pris" . 1.!~ I goIl\'l'l'i10111i .'.~ll, l;ll'jLlll~' l)Ll' ( ;di ll :'l1X, COIlll) .L-

(FIIIC, l'I\' .llt!'s, tCit .lit th C\(slltl'o •lo--35 (ilI)l[ ;tli3ths iLtllvl't-

c,lili,, ]),)Ill. i viter le l'i .~(l ► ic que lit clt, ► 1'te c ,III i(lietinl, III,tou ► l ►:It cutte lus I,l ;Lins : ll(~~ ;LCtiutlu :lit',~~ iltl ilrur'llc(,'~ t

f1

l'àluQ(1l; l',tIfiLit'O ;t .llt(i ;ltcu" .il,.et tilll; . holi'l,l)ilc cette b, x-clll .~i~ ►1, llt~(Ilt'ILI1 80 jilillr,t, (l,ltll, iliilOrt,LtlN, (L lil)téi~:C ► u ► n ► c, lo gunvccilell ~loïlt lli l)ot(v;Lit r'ilisiir . A ,. , . . ~~fLir,;

1114)1 ti lu r le -~5 cu ► lilr,ln►nilr3, il voiilut it écél+l• mie t N _sièn)~ ~lu ► It il ;lüt'uit 1(; contrôle . . Sur cuï e lltrefitites, ils'l lc\'a lull,(li(T° renl 'cl~te~ 5ir .Tul>I1 A . lf ►>clloit :Ll(i e t,. , .

c ,LCt'l(1', iLtl Sll,jt:t lll' l',L marche il Slllvlt;,

Page 43: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

1~~ LI',l'FI,7.IF:It 1i: ~AIrT-JUST~ . _

et il fut question, th i[n certain moiuent, clléi cc (lc•r_ .

nié[•, d'Minliiler Sir Joli[t, A . Macdonald

. Sir Hu~h ` croyant trouver dans Sir`(~eo . C' ;lrti~~r

, 'Rvait pèsd et c011)1)tc le r)onilx•e de-8 (1e41 )Vtes d0ut i !

le cotitrôle sur los clGputes (lil Bas-CaijW izl . Sir Ilugh

promesses écrites . Il s'y prit de mt inière à lui el [lever-' ,

cl'aborci en lui forç•dlllt 1 ;1 n)illll, l~)111 q -en l',ïnlennnt ~l ~les

l'l[onrme (l ►li doniine l'illt la S1t11i1t1011, voulut se l'~ls~niér,

celui (le ses ilssoc16s .

pourrait disl)oser •lr,lr suite (lés élections (le Montrai ct

clos envirulis, q~i'il•,allnit maîtriser. - I l

tetiir lit clef del troisélectiol[g (luh)3 XTo ntr6:tl, et parti-

culièrement della division que Sir (1eo . Cartier briguai t

pour lui-nieme.~ 1l lui fit sil;nilier de ne pas sona~ ;r ;[ 5'Y~pi eseliteiolilIlle candidat) s'il -lie cessait son hostilité, à

soli projet; et si le contrat W,etitit pas (loi)ne dans, le seins

du Tas -Czinadii, -c'eat-û-(lire dans son propre, svll, et• ~ ,

. ..~

trop 'près, dut-se résigner it .gul)ir tuu l)re ;sion inévit,ible,

, Le . gouve ►•I)enicï[t; ou 'pluttît Sir Geo[,7e, scccc+ de .

.car il s'Ltttit convainqu que Sir Illi,li avait retissi A .

-prochtiient, Sir iIill;li devénait'plas l)ce9Sil[lt ~ : Il parvin t

cotlt~81er sor[Aectio.n . A mesure que les dlectibn .ti ~ili-~(,•y . ~ _ . . . . ' . _ • ..

commander ti[ ► vote franc fus plus (lite suffisant pour4 . 1

A nméncr AZ. Cartier h signer un ari•zirngeineilt par lcqilel ;

i l consentait il,la foriliatioli d'une dont si ré îi colisiclcc i,cttiôn de cértu ines conditions ~no>ac~t(~iri~,

Page 44: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

H'l' `'SO.1 'l'F 1f PS .

II 11 ,1i : séi'ait le 1 ►rési(lelit et c0lltr8ler;tit „lo cttpit,tl-~ctiuil5 . • ~ .i, ~. ~ V~~1P I[nt;h l ►ayr`1 . ' ~jC11~3C)11Cllt, "lllll4 i~ ii'n»f~,, .],, ; i

INA jctcr in l,ou(ll'e lllla ]1jU111 6 il(1 x,"1 C11C o l'C ]no1119 per-(lll 58s ilVtU1CCS ~ 1)Otll'tltllt

iii~ il ~,1'itlt (1(~~~1 VCfi3l' c11V11'OI 1

~' ïU QUU 'lrour les f► ,11(l, (pale("Lions at pour l'ach,tt (lc l .,

lrclsulle dé (livels ,jonlv11111x . ~De plus il s' ktttit''clll;agé ;t"~ïU 000 .aj•c~s 1'obtclltiorl clu cuutr,lt . Prudent, e t

Sl;l'l'6 , COlllllle ]111 (tcOSSitl 't, ,. il* Prit, Ses Ilrécalltioils~ vil,,ccl i t pour ('tre :S{~i (l'C'tle rë11111uurs~~, Clt cas qu'il fûtfru5t.ri dans son plan (l'ztecltlrslrer le 'cr►ntr,lt ., : .

$Sir Jolill, (le son cô avait h It, avait cst)in (1 ' itr~~~llt ])Out' cnl

•-

porter son, é1;c;ctiuli ;t I~inf;,tu>~ any. elle 6tttit s(.~rictt,5ellletltcu-danger. I1 cltv~~y,t, lc ~G'ac~îtt, ~t M. Abbott, l',tlli(1(; .de Sir Mnnll ;le• fi III icuXtelél;l•,tinllltc, tlullt In 1 ► t111'1it;,ltiotl~ ~Îit ulte si terril,le scllytitiull plu.:] ttyrl .l, et ((3ervit ell-S1111C il lllettt'C Se S

c . .ad VC~:~illl'l'~3 sur lil piste . 111(,aI1 ftlllt ,

r ,

poilait le telE~1-1 rlllniué, Ickccutrrc (lix niiGlc j ►i«strc.4, " NYlu ;tll~lucz l,lls . L'est lè clei'uiel'. Itél,uil(lez liitjourd'Itlli .'• '

lI. Cliltler tti,tit, d(; soll côto, sur Sit, 1[u:;lt l,un ►'" tlue slliulé (le $20 000 polir des ftu :~ f;élidr,lle~l (l'~~l~c_

dont. il scr ►tit teniï Compte 1 ►11ts tlir(l, sllivnait le ~4térnles (le ~lt l~ttre il 5it l

"., ,,,M ~ cir► r

Page 45: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

1,1:'l'1?LLII :It DE SfMT-JUST

" l'PivéC et ct~nfiilt~ithir~lln ._t-

" (,I>,ér S ir Iln~;lt ,

Les amis •sl•tt g0 tiverllcinéitt 5'xtteltci e ii•t Jecetuir•~

"+des fonds dans les l)roclt,liue5 élections, et tout litull-`~Idllt (11l(; 1'OII .,. , UII : vof I, 141m 'P I

1 bttt, vous, sent retttl)oltt :,é ( ) :c"ou1 )(" +l) ; * lilt ltlélllri-riulbtuit des 1)esoil1y iututétliitts est ci-jl,+int . "

Sir Ili') g lt Al litlt .

• . - ., ,~ `. Votre (lovouc's

(.il?i), E. (iAll1'1I•:It .

<<3CSUi1tS acttlelS .

" Sir Joltlt .A . A [,tcI )uliitlll . . . . . . . . . . . . . . . . . S 2f)'0'001 [utl . Al . Lttilgwvi u . . . . . . . . . . . . . . . . . . : . . . . . . 1 0 00Sir Gym E. (.'~trticr . . . • . . . . . . . . . . . .~, . . . . . ~) () , 0 Otl

E . Uiutit;i' (le, mettre sil cJ lit~lntlC ,pur écrit,, tlfllt cl'ê trc

« . i .Sir J 0 1 1 n . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .il ( lcl . . . . . 1U 006-

1(` tl . Al . h llli ►~,VI11 . . . . . . . . . ., ." ~;~ . . . . . . . . . . . . 1O Q U O" /71r ( .. . . . . . . . . . . . . . . . . { . . . . . . . . . . . . . . . . .

•'' . 30 000 1 1/Sir lllll;lt, cc)lnulcon le voit, itvilite .r'iné de Sir (A) .

/• Ou s'c•;t t~)Iljulii, ~ictu~lutiG d ;ptti ., coi liment et l)-i r

ele, luncl ► c,luts lul il t' tient tlt•Jtt lotirai 00 0 . L ès je u)uis (je twrll :ril écrlvait il A nll,lnd.+ ,to<Rcié .•s d'y ailct• les ~'eux fcrtné . l'vut lui, i !

" sera ti~rl1(S . J'lli pré .ti m :f .t10O Ilpltt •/ i ' vii /!A; me 8C .~ iliU-

enlenlla it r( tul)Unr-er Slt' 111(,.;l1, et pi c, ; d t•ruA r est j,luulia millri+ d ll,ses fi)tt,l3 . ' 7 .c lU .~)tenilié~ l t7 2, Sir Illlg lt éi~rit'It'+t it JI . N Ic i lull ( •n,dj tt 1)ou, Ir.u•Irn1u7 cl-Ill)t i .i :'' Je l)t•n ;c (lue, dans dix juur+, le c ( il~tral t

Cttut nwuls pAuill4u5, r'J'I ► t il j1 lr,lyl tl .t-ili :j3 3U0, ct, js ta'tti pu de ' ,8 IluNM U C6 uV t)uls en ll\•utr . . '

z

Page 46: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET SON TEMPS . 15 9

;tntrii :isé à ftiit'e le-1 ttvitncés . Il voulait l;.u'clel' sc6 armes

.en lil ;lins, .Ct l~iel~ fc ►ni'hbs . ])Me llJus it a ti',titob teitlt (lc Sir

-l ;uluelle celtii-ci .5't'llgttgcllit it faire

tuliti ~;c5 eflort5 ~ ) ouh ai der Sit- .I[tlnll it former sa COllll)tl-A ~

!~llll', 'et ~11' ~1

se0)'~(: lui tl'ijliSlill'tlitlt ell"111C'lile tel)Ills til l1r nl,lit~ de Si li'dc311i1, ilni ; clcs,l~~U Jnillét,itvltit`1 ► iumi

q l'iq llne ilee (In ~ gli ► itvei'lie 1. C pour faire obtenir ü Sir

, 1111 ;,11 Ia hresiiléllce cle 1,t conlh,t,ilië, tout en l'ecol ► l-

In ►tiitl~lul~ le séçi'et lientl ► int Ic5 t lcctic~lls .

l'vIUluilt ces uenûc?ia lirnls, tltr 11o1nnl6 111leli

;lv, l it l-'tÛ l'ilnt'tit ibçcl.61 lil 6 cll',S ctll d ttli .; G it ►uél'icitill`l,'e t. . . t . . . : . .

aV,lit 'vl'vi 'l'ii ► tel'Iné ► li ;tirc ctttle t~lix et . Sil' I[ug ll . . l lI IF. ,

~i~;~~ ;lit, de Sir ICilgli IloJlr ses st~l'vl ►1es, vu cflrc ► l,,tffitil e

avait l'i:ti55i, lltll' wo Illllllt;l'a tlUll [► l'l► l ► f ► l'tlf ► litlie 1 lent' 1111-.~`

Port'uler . Ce clel'i iet' la cùluidri' .tit cc,ulttije trop élçvée,

et 611liti' ;ilente it it cliwllt ;igm AInis slu' Inetj ►tce de fuire. . ~r

(l ► ~'~ ► ull ► l~tcB l'GVLI,tt c~lls, il 61111"A 5'~,xéctltcr, et Sit, 1[ti ;ll ,

poul• s'ussul'er de la e4 t'rèsl ►rnltlal~ce , culul ► rt ►nlett,tnfe clile. „

\[c~[ullen avait en mai is, entra cil cclitil ►u~iticln avec

lili. Sir I[ul;ll ûtottfïi>~ti holll be prête it ~cl,ltér, é V .

forant la bouche (le'-soit courtier avec ~''0' 000 c0v111 j4 sitlt ,

et ~17 t- U ;) .liftÿ~lb les dix Jo ltl :3 après la session (lit pro- -

cll ;tiu 1 ► a i'l e nte'llt. Ce dernier h~tys~uiellt é f a it'f,ti ( ~~,t

t InlaY t±n d'un clec'q uc déposé sous cacllet avec là corces-

1)uu~l ;ülcc~ stillsi Itclleti r. ; le 'tout fnt rëmi3 entre les ". . ,

In,lius (le M . Stürnes, (le Montréal, avec Ilitente que

l,t curreshoütlauce serait détrilite

Page 47: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

®

LETI:LLII ;it I)F;' SAIN'l'-JUS T

Sion, C'CSt-i~- ( lli'e une fois le Contrat ilS s tll't! par la l'iltlti- ;c:ition (lit Parlement .

Nous verroll .3 l,lPa tard c f,mi illctlt 1ZcAl itlleu, 11'sl yailt1 ►sls Zké l,slyC (les~ .'.A 17- 500; publia la corresllond ,,l ► icc,- (Iotil;

.: .il avait, l;a rtl 4l . col ) ic . ,11,tl ;;ré tolls les efforts ( lo Sir Ifll ,;ll et 'les GG 00 6 .,

piastres (1611C11% es polit' le's eAect,iol» (le illolltrllrll, et l acol'rlll)tioll li6 l ) lU)i ef►'rl`ilt e~ (ltli ell résulta, M. tTCttl,coll ►11 tu'rcllt de Sir Gcor~e, fut élltI) ►>r 1)Ins de 1,300 voi

Y lle ul;ljorite :

Ii'llCllec Ctillt tel'l'lt)ll'. . Sit- G' l'.ol'rit! ll'ilV'fllt I)i14 Ci11Y ;1111'( 11 l'lltlé al-Ille phis "1 ►tlissivllle que tout l'or (tc Sir Iilinl l`se touruel'llit contre lui .

1 .'évV(llle'(le ;11oti ta~ e"itl, i11 g;r 13out'getti (!Il conflit avec,ll~s ~~nll ►rcieli .i thu sujet tic lt► (livi .s i ►► 11 ' (les .lrlrorsses de l a,Ville, 11',l1'illt pas p ll'dolilll, it Sit' G t! ( l'at ll'ilvllll' G l)ollsl.

lsl cN llts O (le 5~lillt-5li11 ► i,c ;c . Il Mit tout 80 ►11 l )oills (LUISla h:iltluce enfilvv ttr de. 1LJettlt, et l'oll vient de, voir(111el en fut le résulta t .

L ('9 j 1 b ttl'i111X avaient g,141110 1111 tel'litlll lllllll('.Il l3(! Sill'

tolite ha lihne, et arriv 6- l'ent e14 ; ;1 ►~~rl~uicnt 1'Annw dansritle ol ► I)osiGioll foi mill,Ll►le par 1(~ Ilolllhré ct lo tillent. ..

L,1, séssi o tl s'ouvrit le J llllll .j- 137 ,3. Ai, - Iiulltillgton ;

(le la Ch"6n 1 bl'e ~ )"Ir Soil (I'l lo(lueil (Oe et ses talents, .6tlli t

(1`épitt(t (lo Sllètrord, uli .d e's r)rèinbres his l ► llls (iisti ► ldur✓ s

• .La corruption avilit ctG géuéra cconte ,W .i ?i lit ri•Yinid1 ii d r+ clutiuhr e ? ..

Page 48: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

t~f~ c~tttt it,cl~e~li~'rit' ]tti eorresh~t)cllluce c ne i1lcllulle nt!'nltit, ('ll l'c~ .~Cr~'C . ~ •

j . e 2 tti•ril il lança devant la ( ;hltimhr~'une cl , lioncit>-tiull üesministres, .qui Mata comme une bombe, e t cloittf

cltr, sr ; r, herctit~~ tl,ttts le pays tout voici :' .

Ilunlimq (on ln•ohbsc que M . Jlrrnlrrrjlon, ntcmin'c . (lerlrttuln•r', ai•nnt clicl ►u~G de arm siège qu'il est ill*foriilé d'une

iu ;nri ; ri digne clé foi' et qu'il croit pouvoir établir par clçü prcu Vcis ,a vrtt~lùi~~ttrlr .~1 ~

r. i ;it' v n ln•i viaion cle lrtl(•gitil ;ttii)tt (le la clcsrhü•re session rvlative ailf ltutniu rl o fur (111 il fil( conclu ni) arrangement éntre Si rlh/G .Irl•rrr, n„i ;mant pour Itti-uiûmr, cl, c•et•taina r ►ntri~H ln•utnrrtcurar,unuiioh', et G' . Il'.' pont. vertitillii capitalistes

~ rl~~ 1:(n1<-linia, .l~nr leillivl derniers (ler G nruir't~~tt ► .lc, fundIc néccr;sttir~a pour lit c•otitzh•nrtirn citt chemini • i Lo t*, . r proJ .•ti•, et, (le tlunuer aux premiers titi cer•Min herccntrigo~~rl'iurin~l, c•n considération (le leur in(lueticCCt (le leur position, 10.1 1 . Irut rIenvrntt étant os;tetlwilrlc.mcmt celui d'une compagnie cnntt-r• rlii tinf . u~ ,utt Sir 11u1jk .,Ill,rrr (1c )rutuo président ,

Il rln t! I l ;~n ► vernemc ut fnt iu ;~n•mG que dex n('-t;ocirttions Gtoii?ut', tw Ildaillus les dites partie s

i• t,► n, suLsrtrlnc•mincntit ftit convenu entre le f;rnivcrnement et Sirlhyld .Ill .nr .0 M . ,1/,Gol[, M . t' ., - rlne Sir Ihry h :-11/miret acrs rnmiaus,rn-vr.tivntune forte somme rl'iirt;rnt, pour aider à l'Glcction Qcaiuini<Iri-s e t (le huis amis t► l'i,lc<tic~n f;i•ni.rrtlo alois prochaine, e t

l 'rl,i ' • lui v f : ;o ; ruititi auraient le conti.I. Will rlc f~ ! r

, M . llnut'ttnlo,i a Gtis ~•iolemm~~nt ntt,tclnG ct iujin•iG pour tvoir re-.trw~ 0 1l~,cuu~•ot•t lei rlri6ftmi-nl> clni ont ('r~nt•nt let preuve de st• :rtCCU-

i n : : r~n l ti u reprocltG rlr+ Ic .4 uvoit' nlat-nu ; rl'nne itrnu•i Ntro aubrep-ti~ 1:u ~nl~lru ;,tnt Cette i ►nlrnlr ► ti )n fonrléc., c .t-cc yti'il nw mf"ritc pa s

publique lroin' avoir 'mis mi jottr le Scandale (lit' .rririyrl•~ rr .

~

I I ' 1 1 , r,t rlne 1 s conilrlice :j cl ►'n~ crttc rt(l';tire (pli ln ► i ., .cnt a'c ► il~l~ni lrr . 'lIo oi+ le .1 Irotinrl" k'3 f;,n3 1111i uut it cu,ur 1 iuti ► etrle III chosepulrl ;y tc rloi~•cnt Ini en srtvoir grG. ' '`

Page 49: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

T,1:'l'1 :1 .1 .11 ;It 1 ► 1; fiAi\7`-Ji' :~T '

ç' (!11 % 11 (( l i tlttt'll( (~II' ~/r f//r , 1~/r'!~ il\7111r,i1 1IIlC fol-U . A( 11 .111(•

t',{i•Itt t :i .u ; : 'cl .j'a ii - (llrrlt .< Itl(l ;tiul,l .i', 111 11 p rcr : ; . ,n(c:AS luiui>1 t

~r l ;n'tlnt I n tit tl~ ~ tl v niv l s (li t ►i Il,i• :; 1 nl Sit- I/,rq/r ,Il/rln ;mil. r l ..t e l ► i ► l'u(tc ( t'i ► Il•( ) Il I( +titti(nl (m i ltiukc, lui titi Ir~ytt 1 ;11 Ilvllil ( ; :t i .

" t±lli,a( ti tlr,e l ;lut~, ( ii ~( rl tn lit" I'nrrttt ►nl•ïiuvlt ( i nl lu tl~ ci lui :-il s I i t'i i'Ir,l(,lni, . lltl'lu4 c•r illf(• lit- Sept ' itlv tnlir~•, ~ult lrMu ► ln(• I ) unr S '4 It-

u i lnirir lié tuutv .~ lus riri ( it~fnilr rs ►:c t•nllui•Ltlilf tlltx ui ~iu i ;ltir utiwtn' lit c'u ► l,trn(•ti( .n liu (•Ilrn ► irl lt(+•frr IN l'(tciliqllr, .il 1+1 ligir+l ;tlif l l

44 (Icjlit (1(•rnü•1(• :<i4si( ;11 stir it, i:njr•I . i•t 1 l'll(•tr(ji de lu (•lirtrte it '4i rn'll,ryl, .1(liia t•t nnttl ~• it\•l•(• t( nt•ui ► ll'( li\•r~y-( t' ilui t'i , rrrun ti~ t

91 lr,ttdl I',, cl III-cc ilisltIu•tiun lit- filiri• iltl)lun uu5 ti luui .hmlt;rs pris licl• ;Int Ilti ainsi tIn(t<lc "'es tli•Iill ~ r .ttio n4 . "

a,es,ri~ggl('s,lulrll'ul( tltllirt ~ ('lll l (Ncllliultt llnntin,,t w

(1( ', IlUllll('t' lectltt'(,(l'311Icltit tlu('ITuCllt CC ► tl,trte llrl'.Ilciv

l'lllllirti do :, tl t We trlr,ltil ► tt . ( .11r11 Iliill ' 'i~ilt lui re lirta•II,t il

tult j 111J15 la :tlit',•, dv t ► ',t\•niq -i1` I11( I t ;; ► '(Iliilti tlll l .ri•tlrnp 'l9it(l flll'f(', ~ ~

- T.l II, luiui,ti'r( ; fit F(+ull ► l ;ltlt il v . tlc pas 111•rntlri~ ltu.'s t " lit'1tX C''ttl! ili•(•Il ~z iltll ► ll, ( 'Îl Ill ► l+ ;ll'1+11t't"! tl'nl ► i Ilt)l'llln lnilll'~vive vraie . II 1 rn~OItnlt, S;Itl-s mot llirv~, titi vote liili •Q rtr6 1 w r ll ► Î V'ui :C~CtnItl'tflt! 17l )t~~(~)v*ur~' all c (nflitt '. . ,

~rl'tllllrtl~illS li'fi lll iu`i,tr(' ; tie ,111 ►1i\•Itict ►t tlelttt .- t 1 l'ct• , ( ► 1~,le ('.( ► 111 ► d 'flll e i lllltlltllt s ► tl aussi itlÎ;lt ► tll~lt e. 11$ titl•t ► t, .\

t1( ► ltttttc't' tilt (10111 il(, ( 'I~flljlli ti', ctullt ;(~ (

L'l ;lk(', 1)tiriun, .Ttltut ~ \~clJliu,llcl et 1(ill,li',l (;.',lurr•eo j ltl•OI5 CI11151'l'1'ittC11l'i l',t (IQIIX 1111 6 1' j lli\, il1't't; 1 ü) 11\'t)1!', ('l l

~ ct t tt (l'li tt : 1~Ji ~lll ci ;ilc lJ ;tS"sl~e trc l l 11l)o, • ll'(tlt e.tlillt • l o •, ,

tl'lltl ► in.? St,'1 : SI l'utcut. l .(' cl ► lititl~ s'i`tll ► it rt~lltti 1(1 ;; lu lj ;

s'(tji,iti•lill ln'"tl-en, ,jnill( 1 1 , Siir un r(Jte• (lu .`~,

crJlti~,, _J ,, ., •_ ~ . •- vii l'ul ► :~llt,~'llo (Il•tix télltuin} itïiilodants, àIJ( . (.',rtier ,

®

Page 50: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

t :ll 160 .1N 'rt:at t %~ ; 163 ,

1 , t .1 h ' )( ► tt 1 ( sL 't l ; t . de nt :tu ( It - (i,; 5i1' JI'ltn, 1, L. Llr,ïnil~r~ .porluit' cuL ; tj„Ittn,~utc~ut . I,-.i (;ll tull ►r, c11~-11 ► isliit, s'sî-

j„ l urm i (lit 23 tu A i ait 13 it( ► îtt. '' ► III t ► ~f►~i~ il ~flit,etttétutl u~ . ~-~~~1, tt' .r; ► 1,1 ►~nt illr"cuntitu scr;tlt, wi t . l m Ilr h, 1 ; ; st ► ,îtt ;( pqM , Iix tJe Avsuteu I,nt' l,i•1 ► r ►Wr1)1K ti ► m 1 d it t' ;u•lcnicnt .

I " t V4 •il 10 ► Ilt :? jnill ►n , ttu ►; 1 ►r i ► cl;tlltt :i ( ► It l,1t 0 li (" t;,l,t1 ► "i 1 ► t6 , 1 .,~1, UOr,, icllr, ,ts ► n ► ,n ► ;ait. lu tli,,t vuu, (-i ► 'k g1vte -1 .0

► I hl l 1" i "JI tI- ci 'tlc a itt+,,•i -sa ut, l' ;tu ► litiun ~1,~~ t ► lnuiil, 5ui1 s~ . ~sorn ► ,•tlt . -Sil' lullil l'av ;til, stills i l ► ryv It, ct avait tuî'tu o-tu ; MU15 „ï,, w ttat e .-i s ur c (,Oo l () i, (jui llti 1>itr ;ti is ttit iu -l'ull ' l ll I II I"11111',ll e l't tl>' t J w

Jl ;li ; il tt+tl ;liL i ► c ► ,n5orver If! trihlin;ll cle 5u11 c- l ►o iv, o itil Wun l d ;li ks iu' utt o. au ;t,jY ,, rit (~ . It l,ro 1 ► o;,i (jo nc ( I o t`()rul (s t',tv ., lu 4ü,1~rT, ► Itt cutltit.{, litl+~'c~ ► luuli .;,i, ► It ropt(e, Itlirt doId") 1-11T s,1 1IS • t ► Itt11 - 1 1 41 i•et,tM ,-ut& :1t1I . 1)r,riuu et

,; 1~! ;,1 ;~ ! 1~'1•n ;s'ro iiL Wy . 's iiger c►► u,lu C cuntiltiss a it'es , pou

r lNVnr,: tu, ►titi , et lrit•ticulii'rcut u ► it fuite rlu pa sel i l'r ; ! iu , i 1-0 l,t tligtlit6 i ! t l'ill I l, " llo n - la llco (III l',trlewcttt,' ,,tlf ~~~ ,l : ,Il,l~;tcts n,tit lc ; 1 ►ti~ ili,n ► ~ ~~cltt~if sl~~ c, ►ucltii rt,FuInlm,lo, la (;lt ,ttul ► r~~- ~l'Itill~~nt :3 t ► 'a~~,tit, Irt, sw~~~ ;~i+i ;t ,.l'~~Il'là~ ►1'ttllt~ çutnti.tis~iuti ' ru~itlo ~,c~ ► l~oyée pal lc; , tiiinis---

• t i . r ► ' ;

111>~i~~1L stl ► t'é~ l',Ij~,ut'nc~ineut clti Crrluito~, i 1 ► ,trit tilail ; fi 116 '<tl,l do 1luuLr~ ltl tsrtc l~ ; ►~! ,1 f. 5 t~~ï ~ 1 ; i„ity I

'l~r~~E.+'u ;i1 ► t (lii l'ItuteuX llcl[Illlutl Elles it,tis~tlt cu~ll c,-

aie di n e yfit'ic tlc li;t.trusct tl f; M gi;uttuied çchuu~é .*îwutrc S ir 1 11ofl, licllull•„tt ct 10 .3 c .il,ituli .,tt 3 uuiéric,tilt~,

Page 51: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

. .,

164 J,i.i l l .r.llat Di; <nlri-aU5r

Le 1,ttLli ►,11'av i► it p ti .13 l, ;~rtt ju5rlu e - 14 t crc► icc, ;i In (111) ;l_l-?ilit("' des rl,il ► iytres , mals 'Cette. coll-espli4alice

dea faits qui, 1 ► rimd .jï t cic , l"ar ' ti5"'tie ut verittll .,lctuc i it fundrs) 111 ,1 lbr6 les éxplicutir► lt-s ct les t141'111~l; ► tliûrls de "~i r

4 .11uglr, qu'!l publia sous serment . ~; .

1.'0u ttprc';, tl',tutrestlucilluetltv tttcorc =1 ► lü;t cc ► ttlld'u-

ntctttults 1'nrcl ►t ruis au juur" par 1h"llullcll,entre ttutri~~

'0̀ ltt tlczu,LUdé do Sir Ucur~;ç ù8ir l[tigll de $20 000, tA h ;

télugratuttlt;clc Sir ,lohtttlou"tïltl,tllt, cululltu de I rilii'rc

fa,vettr, uu (c'ub-fs :1u 000 àSir .Ilut;ll par l'uuta'cluke do

son confident AL Abbatf.

Priuce-l .ïlotl l u -tl tlu,tlt{,i' ces pièces " ci.,rr► ,l,urtttives lliitombèrent sous les yeux. Il iuattclft de suite 1vt ~M .'l'illvyet '.['ttp lx;r, deux (le ttiinihtr e-4 , qui se tro!ivaiein dans

l'tl e , et requit rl'eil x des (~xlilieittioll .'i' que Ceux-ci lie

purent donner ► lut, par tttlu ~1~11~~~ tit ► rt ~~;~t ► érsLlc, . 1,- Guuvcrltéur colnttic. ulç;at it avoir (les duutey sé ric llx ;

jusrlu~~~lâ il'itvttîÈ cru, comme il l'a dit plus tard, que

M.ltutrti l r'gttnt ;; 'ét14it aycutur~ imprudemment, t,t,'1~ ► ~lu~

1 1 0 i1s servir tlu `so lt ex l,r►~~si ► ,u, llirtt Iîc, /E~r, ( G l ► t l-c m tl► f :

wro ? t g cttcl eli' '(hc nlic+l,; tl ►t'il avait plis le l,~ttull par 1 ; :

mauvais bout . ' i l ~ï,~tlt~tci~miua à rGul ► ir les cllltuihres le

plus tôt 1 o ,5i b1e, ,C4 il 5e . L,attt ciu r e- vullir à Ottawa 1 ► t:►ur ,

le 1 3 auitt,,ttiu (I'Y>r-;til .(,:-du Parlement vi i~ per.-iOlllli's et itlltlE)1icCr Cil 114t?IIW t e IIIl13 - u11C 1)rt)ck 111i C

cU1lvOCitt1011 .

Page 52: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

r;P SON 'r FINtrS 1 6 5

Elle ► ~ut lieu lat,tl~réilcy lcutuntrltilces . elctites(lc 92 '

Ce jour -lsl, le comité ;tucjttcl l a Ch;tulbro avait co 1 1fil; .l'l'lllf IIl'tl', Il' ( t1'i11ty CO111111L O11 s'y ittt(.'ll(lillty ittlCttll l'Ft111101't .

~

it f,lirr . (,'cttc inaction clu coluitû et les cl c'. l lti s ;;tirveuti -3

le ;5C111111~1il~llt fort it tut (lelti ( lc jil s. tic/;, c(3 qui I 1'clü~ ► ÇClli 6

pI, les 111 illi,;trea cl'ill s istcl' uul,lès iltt Pollvel-Iletil . pour) ,t I,in ► r,)i

,► ltiult ilutne,}liltto~ cunlule it avait U4 olltelidil .

11 ►,p 111 ► ' S,, rllti s'étlliclt ~

l'cl l rl, "".c llcr, et (lui, da ti .i ce but, c ► lvûyèrcnt utle tlc p ltt,t-

t.i,il all <<uttv ► arneltr. cette, ( li lp utatiolt lui >,'el,Nielitlï

( tu'il y ► 1va it ti6jit•e lt trop fie etaltdit devoir

rt de l'llw ll ► e nr t;to,, la ( .;ll a trll,rc il'ecl,tircir au phis t ►ît le-4,

ae i;ll s ,ltiulls l,ur tecs cuntro ses luinis trey . Elle le pliait,

en r► 1 i1 .,4é ► lu ► - ltct,, de :i tl s l,euclre son jn; go nte lit, afin de lte .'pas elnlrUcl ► t,r la Clla tnl ► ri; ( t o fitiire l'cnlluûte i re, ',Kuite .l .ut ►1 1)Itfli;rill i tttit (halls tlnc iull ► , ►s ,i ; ~45yci clifl icile, et .r; ► 1 Irnul ► , il le d it ltli-tuÊ 1, le , " lsi s itlt ► ttiuit Otait critique 6tC 1 1,14 Irri G .,ya llte."I 1 110 1 ►► ,II1 vi lit ► td rn ► tttrt;lit c 11 1lrllliilitédu ~ ► ! ; illilli -stres, ► llm i (llt' ►.,llc t'11t Il ssui l ' rû'stututb lu cl t

~ ; • ~appau i" 11cc, it llm ill 's (11t'vllc 11 (; flit ré~;ltliérctneltt; C tahlil . t

~ Il 1 --, ;I v tit il ► ttrrl ► cllés, s(tt' lu, ltr llulul ;ttr pc1:3unltcl è ts ur l+~ilr luya tit►, cnvcr i la Uuul-01111e, de st ; déclat•er itltli!vi ' ltwlleulcltt et tous tn4eti11ilc fl qvclttltti, ~ 111110ceutstlét[111te,7 ces ilNl,I i tQttiUns, Ct les 1ni11istr0 3 lui Lttvtti( ;itt jnl•6

suleIlu k tlle lncut lcut illii ►c611cu. . Il - sc cléc,l ► la A( 11(3 • 41,~ r 9. \

1~1 ► ~Ir, ;l~t lu l`,trl6ulettt, l s llu .-i avec 1<< lnc ►ulcsie alto. -h 1< <~l~I ►~~,i~i~ll, ( lc 110 I 11 nlcc 1 In nt6( li,ttcluclit tillé uonulii3si.oi l,

j

Page 53: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

1 e5:•(,'Iüiill ► Èi+-' l'i ;>ib"t ,(lilc lt jlll jw1t (l ,'s_cuuiait'S>tlll'('S C~~l v ( 0 li ;~li l ,

l'it1~11U11('('. U1'!llllilll't' ( 1C, l t, 1)l'( ► I'(1<<ittlllll ': lllt' fillt('." iLI1X. . ~ ~ `. .

clil~üté cll <<ünté, clll~l`t rç~'i;llc y~.ll (li-% ,=•lll es, Pt 1à ;

cristle j ) i tit ~ l('tii 'ili(ll~iillliufl culktr~ 1( s 1 iil ► I,tlc~ t~t cl ►~ ► trt~ lt ("iutt vorlleüP,

11 .( sL li ►► il (1(i .rt~lll~tr ► l`ü( ! r (I III(! lt~ (lOl ►ttti• ul,i(C'ric1 .,

llC'~It,' \1 (' n iC -,' t (]ttil w, t,-aV•7tllt tu

('III(- leur 1~~1'isl'IICCu tuit l ►il~ i~C'lliti5C j ;latu ~a,~i;ter il iltl - ",

~ .Sllill, ( . lilol( ►~all~,ll .

Le 1 ►1î'rnlt ; 5uir '1~~s ilél ► tttî, ;"l,r~~5 ►~ltts~sc r~~itiiiréilt,i~ tllll ► l ) ► ;i.tlUïl jrt5 m 11t'S 'vusulllti(1na,ulu ( Ull(liu(illel -1'il ► -. ï . . ~ ,. • , .- . ~

- irit( iii ii Itlt ili' ;;(t d t1 ► lut -t; tr( ►uN'itit /clt~~~ai .i S"nr laquelle i ltli~lllël\lll(' jltt l~llt`,ll1) ;l l',\Cllt3iN C eL I ►Piulilii'l! .. ~ . . .

i\I, L(~ ~llicl, Illvtt(j il ~ ►±tCt c~ ► llvellti"~~l ► , ~ 'r Iliuutrrt til l(1~, tli. ~ . f('tt5ï1(;s l ► lil5 l'i'rlu(ls ll~ cc .(III !I croyal t11I1-t1CS 1 ► 1'll~j (!i~ll',i IC,~ IttlCll\ l'tilltlC.s (10 1i1 l~)llitltlltÎ~I tr

iltrllt~li:~il ► lu(l,t ~'cii,tit. tl'ctci' (lutt~. I1 üc,ellsit les A li-`>Ilis tt'es ( l',t v oil cuïliltiis" itnc violat irall 11,igi' .lntt (les j ► 1i%'i-\li"'e .s et t1C, l'o n IL ü'1 ►çlltl ;iuec (llr 7üt•lcuie .tit . Les (10-liltt("s

'`1 ► l i~~elltS ~tilTllt 1,11~UI'~ 1 - ~Il ~ill(~I' ltlitlls~;l',rC, I ►lili ; . '

Ilt~)U Cti j' Illl i ttltl)t_1~l'S f~i )l'IWCy~ IrI'~sll'il t~lt ~iiïllV'! I'llClll' ,

li [tlit C~ illçllt tllté JiA (li 1!1(, ns li'it.t .il)Il e t. ' 1t,3 1•éLi'iluill Y -

ti~~l5 ~~tiut t~ü 1)uittl► ' ,itrliC` cliri ;i'CS c~~tlti ;i, llli .• O~i lO. : . . ~l it' (l' Ii'il vuil l ► li5 tls('. (i,0,` S1L,lïréi:U~,ilti\1~~ I)otii Il'fll5cr :

, . . . : .•,,ll 1)l'Ul'U'~i t1Ull ~Ct~CI'L'li ilYUll'• i61Ji :s t; 'cil sulJstlttlitllt • A 111(9o . ~, ~ .

Page 54: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

/

t~r s~~T 'i1 .~tr5 F~=.r16 7=. , . . . .• . . . . ~- ~,~ ., :. .,_ ~, .. •. .,~iull'roy ;l .le "1 Yçiltlni l~ li,irl~ uïi llt ;tirc~ .` 1 .'rxcit~i--- ._ ,

ti - ,uit v irnt sl soWcnil1l ► lc tilin5 la '~ 'ill o cl' M ;t M11 : et11- 1r,n'ttnitt fe 1 ► 1 y-' :

I0 ~ .

' [È+ I~'il~lt~ul,lin,~-f>~r ► r~l 15ilffclrill 'cri,lit 1 ► ti• cnnllui, .,iol ►, . .. - . . _ _ .l'u~~ll~' . t't ll(111111Ut1( ~1~f)111,r CI ►1111111,~~111iY!~ t!)Ittlll tt'lll'•5 1 L~ ~.4W

. 1 . 0 I1 rit l'IU("l' ; IC . lll!~~' '1► lc'tiC, ('ll (Illli',il,)115, t t

" a ll . C t', 11( ► 11 vCllll tl'll)111131l, llüll l_ lill 1 ►111 1ll i

I11 tl'i'~It (tll?t'~, Ct t'11(Ii51 l~lll'1111 lt'll~~ ÇI't' ;1t111C!~, Ctlllt 111itC-\ .

cf 'l'1,ih1C 1i11111' l('S lll`Cll s lll l'll1'S .

1( . l 1 nliti(iït"1, Il v i ► ir cltl il ► LI" 1' 6 tlvv( ses c01-

1ai'~ r► ' ['tl~,l ;tle ic'cc,lllïnitrclit jlri'i ► lictü6u tl es cmnlllllssliul:,, se fcmcl a tlt, ' ln.i ;1115"i 1, snr le . pri v iii'ge de

, ; l'll .ill ► l~r~> ; cill'il no \• O ili,tit 1 ► , ► 5_ eonta•il ► uèl'• h y ü ► lcr . US'rnlni•a Ilres 1)PnÇétli rt'nt ('.T 1,iy '/r' 9,tlla IN ; et quis

( ,ir ('nti~utlu iin grs>llcl n~»>11 ►rs~clt ► t~lur► ius, ily firt~li t~• ~ •11 .1 s ilop lc+, - ]' a 1') lïtn't des iérnl.ui,nages , ,~,tns éxln'illicr

`,Ilii ;lue ►► 1~ilii~n stir le résliltltt de 41, jireu v c, .1, f

l . 1) lal 01111cotlvo i-pil ;ti ks C ll ;ultlir v,~ 1 ►► ,ti-l'lc"Um + ;1(iu clè recev b lc ce r ,~ lilu ► i .

, . .. , : :11+r~',Itn 1 ►► 11~ .clc~lrit,1Y. Plns lluhnrt ;tllt qui tut e11 licit

Ç ►►n fil"( l0 cclti 61" 1e t~l iili,tèlevc ► y,ili t la. 1 ► t, .siti ► il>.~l i'ie 10 harli de 1e ciénl ( t"tro ,tv ;tllt rlc rc~cei ~ ► ir . .I', : OWnNl ;iiililutic► i ► p ti' nll vo te . 1l,ii .~ , 'i l a tl0 l I ii4.o- llettr~t,

' l•t l~' a llt tl'i11111011E',Cl' lClll' 1l'.il"illtC, les IlylllTSt r('S ('UIUill (% - ,r},1 1,t lil es 'IlYe ~lc 1t'ui:, :~ 1~► re~liric,i t~ ions eü f,ti~,tllt 'cc ~-. ►.i! ► lli• li l i'i lnr,,l71 i1cnilillÛti t ► ii - ll'.tl Ili, f6 itle .tle leril:i cl .(";lt (I l e ,

1i17 .`1 ► 1 25 ) ;t . divers' emploi 1 . • 1.

~t ~ ► ilblic}. 1)u ,lu; ils `~ . .

"01 0 :

Page 55: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ttouifiièrent iut (le lc~ut :~ et►llç~ttcs I,icntctüirit-C,oiivcr-

rni~3lr (lit et ull de leurs htti'tk- ;tu .4

wçllecornstituti(nt, est la 1 ► lti .~ ,(1 ►~1 ► lcn• ;tl ► lc (ltlc Ton, • ~.lialsse dans luis ültn~lcs l~c: ► lititllicy ; cst la page 11 ;. . r ~

W il tfe cltllté-rltll ► relt ► icr-iuinist.ère ]'w'uté sous In llc,fi-/} r . .-~di v~tlés 1 .icut~ li;int-C' i ► u %, crncur (l'Onttlrio .

liste de l'èr (~de 1,>, t10-r,ttiin Arcs in inistres s ► oh iicnt

couverts (l'(plrroln~c,, et l'(>piulon h111 ► liiluo les rrn}•,ii t~tellc~tltt~ltt 6>itfonces s

.ilts tci•rc'-cju e pein,oillte

.ne Soli =

r.;oQit h ll'f`l'(Ill' l'('SSllscltcl' 1111 ,)o11P h 17l .\S 1)Itl ► llillli4% •

W 1~~5 1 ► tis~~l s(~ `retirer. S,tli~:. itiilro f►► rliic, ► lkV 1► r"cè ; ,

41 ►6-s' l.cilr conl'çssion clè jligetiielit

: AI`. Létcllivr et, uil . cerhlift Nl ► lih'~ i tïtivltt' (l' ►t6, d o1 ► roc('(lcr pat' . vo ie d"in ► lua (' h iitc q l, ~t ] , t •1 ►a6,c do l

a \ \ (;llaiul~rZ~, cintre. los jn'itte ilra . 1lxillc~lll~i S ir John A .

ill ► te.lVn .11 ►1 et 5qs collègfles . - 1Is se f()rncl,tiéltt' Sur l é>-

motif clllc-l,t silul ► lc rc,,,4fnitticni ( 16 'leur3 'lx~rtcfctlill .,

, ;it'it ;tit pas iluc, p llniti<► it s'il ; Gt ► ti(~llt cc ► iï]i~il ► 1(+s, 'et, 1 ' 01 1-. .(1,iit, yuinc . .et illuso

.irc ]a r(~sl ►ol~~~tl~ilit~: .,(li~ lnil ► i,tr~~ ~

• -~. ~_ , , . . .hrG%,ilricatéuls . S'lls c±(aicnt iltnoc~~'itt .~, ! l'lic ► ulléu ► '' (1 e l, t

,iitit ►►ccuce, aurait (lift les e ► ln;lgor' h (lclnait ► lçr- cl'cilx-

, . . . ,,~tistti(in c~i?;ctüt iulli~ rietisèmci~L lcitr rélt~ihilitati~n . ~l,cur

llolpi c ►ur het,olilie l, (lïi'ils ;lflit'lllitl('.lit (; u 1 hochamant lin lr ,

1 uêutes lcur In~cès pour se, ,lustliici'.S'ils it,iioiit •. ~. ,

troilvés pilip,tblca, ils devaient (k .'rç 46cl,u-6s iué)igiblrs~ :

`' Par resl~cct lioi ► r lit . C'rn ► ;tihili~m, lc,, noiüinnli~~iis ii cc : deu x 1 )() = ;~ ~~ î 'iuiport ;uils-nc' furent point n ► inuli•e ;; par le :i .1►cco,seüra (Irÿ n ► ini ;iirs

Page 56: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

aux Coniiiitti 1 es, et à tout étüpl'ôi d'honneur oil , de con-

fiaitca sous liti Couronne, suivant l4s procGdénts dtabli s

: ëu r1n~;létèrrc.` ~ , V

( ; f ;tivis s@ riLliln•ocliait ç lé cel f i cite l'liottoraule M .1 lllaker itvc,it éuiis t , )res la prorol;,titiorn 1di> >ii„is tl'aoflt, savoir ,de iiè l~zti~ Ab~iiido~inéh le dioi t

.

qu'~tv .iit la Chambre cle"ftiirç~ - ce Z~rocZs, Vu'elle devait

. relnën(irc nit plits vite sui fant lui . yet a.vis .~ de M. '

I;l,~f:~~ (~l~tit cotiforme aussi i1~la resoltitloIl •itu~ninic, des• ;12 61)tttés, adoptée le inçme soir:

tl>ii c1Gn>.eince ou n>anuitïité, soit parce, quo

basse stn•ses e itnciiYis .

1'o.l~ul»u publique s'était prairmicee si éue~giquéiiie)it

cOntî(~ lcS ministres.d(~lius qu'ils -il(. 3 semblaient plus à

cr;tiu~lrc it l'a,veüir) M. Mackenzie rie voitlût pas frapper

dc~'cnucuiis vaincus et renversés tl, terre . . Il eut tort, '. ,. . Ï . ,au iii o i lis sur titi point, celui de ne pas sauvegarder•powr

1 l ►lus t~trti l'honneur national, qtic > lt; pays lui confiait en -, ; .ce in~~uleïlt,` t~t qu'une 91~;e prévoyance aurait mis pQUr

tonjo ti, à de l'atteinte des mêntès ï. i~dividus .ministre a'ua~ca~r~,ctèro plus, ( ,iïibitieïix que M.

;Ifackeuiie eût agi comme It,icltelieû,' il eût fait main•, ,

. l1n' fait - qit'il 1 est ' bou; (le ; i lnarquer, c'est que lés -}~t~~teui.; ln•it~cïh~ïtt"~, d,tiu~" le sc;~uda e du I'iticifique, Gtaie~it' _lmi;sqiï(3_ los Néu1s p~1,4ônna~és titrCg (lit Cauad~. Il est . •

flué léui,s parcheuiinS n'av u •

1720 .• .~

Page 57: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

reçn- la consécration dit temps, et'qile • la lil;nee (le ces

nouveaux tlui-,comnienç,iit ftveG . eux, iio leur

lier-mettaitP

is de .dire colaune les anciens pieux Irlrl~utt ,

Quels que soiënt les titres et les crachats * dont (~i ide leurs ztuc(~trLs noblesse oblige . "

.zi dCcorc lçs . clicvalicits (luP«cifiqttc, avant et, depuis

* cçtte mémorable équipée cri fait d'industrie- financière

et de rouerie électorale) ils n'ont I)II,Cottvrir lotir honte

et efiâcer l,ti sentence prononcée contre eux dans le

temps, par la presse et Topinion, piiUliqtte des cleux~

côt~ss de l'Océab . Cette sentence restera comme le jiit;ç =.-.--: .ipent irrevocal)le cle l'histoire, et entachera pour toujimis

leur relitttation .

Ou 4t't,tttriUtie le refus du~ titres honorifiques seiu-,ljlables, (le le. part dé i1t1i . DTttelce~i~ie et 131aké, îl letir

objection »de s'asseoir comme egiuti); coté.

hônamcs .. Se souvenaient-ils que les ' chevaliers f(llo»s :

étaieiit e~çclts cYc+ la 1 uble m ncle ? .

Le pni•clô i : q ue les ministres çléchus ônt prétendit

avoir obtenu clbiniis liar lotir s'ecolulc accession ait poil-

voir, est plutôt in acciclé~tt iltie le, fortune - tles lmrtis

leur a ve.ltu, qu'une grâce . accordée pour les r{l ►âLiliter .

Autrement' il faudrait 'y voir 11,110 déviation dii'seris

moral, ;pltis cléplor blc encolle que le scandale du MI'eij

tique lai-mênié .

• Quelque lecteurs, dnns n nys, ► ie snventpeut-Clre pas que ce .

.,f-nlot signifie les iusibnc3 de distinction des ordres nobiliaires qu'on porto

sur la poitrilie .

Page 58: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

'' L'observateur "éclairé né sanl,ait- cepeiltiallt se dissi-

mulin• un fait (le la phis ; liante ~gravité c'est qu'il ai t~l'ii 5e nilicontrel; dais lespartis politiques d,u lloininiôu,. . ~ , .

tnic' ili,ijol•itc assez aveugle pour conflcr <le nouveau

;uixniiilisti•es cottpeb'es les destillées nationales . '. w ; .I l faut ajouter nc'SL11U10111s, pour être juste, (Ille, Sir

John et Al. 1,a llt;evin, ont 461 tous deux i•epotiss6s danscc luî inq temps p ar les é lectettrs ,• - . .

Ou a c}tcrcltG it,attélluer la ciilpitbiliXG, clés Ihitlistrés('n ulft'~Il ;illt (~ll'll Il'y avait pas . eu de veittc réelle et ,rom•ie cl'ull contrat entre eux -'et Sir IIu~ ;~~ 'li Alltlti. .

('ctte clGfcnse s'Cvalloült,~ le, -lecture des pieces, et

- duvaict 1 .'enselllble de ves tl-Musnctionâ.Sans• doute qt'oii . ''vite l'nl)palenc(' cl'iLGhat ct vcllte, III,ais l'aete et lebut c1e .r,orrtiptioli sont 44delts . Au reste le -'` Jountctldes Trois Rivieres," ol•4yan 0 collsr.rt'iLtiCiR', . a expriiné1'01)iflii ► ~;eilGt,ilë ; oi l inl~ôsant t1 11. Langevin l'culii';a-tion de restituer les 32 600 pi;tstres~dit'ilavait 'rëçttes

11 o 11 rr des fill s de corruption; et eti tuant ciu'il pût y -

avoir wie jtts,tifiLatiôti, oit, uil certain* 'm6rite pour Illi ,rempli ü lit lettre les

Ilul;li'All :ül . * . -. , .. . . . . . ~ t : .

/,114 rim! îlcs_'I'i•oiâ=Ririlre.4, cité pnr 7>n Concorde, G août 1879 .\uus IivronK lhrticlè Kuivliilt, 1 ►uGlié par le Jolirnal (lea Troi.q-`

il y a trois tUls, !1 lit sCriClts@ (;oflsiilLrntion (le nos lccteurq ;c'cst uu jiigenlcut sGvi;ro in la juste qu'il po-rte- sur l'Il:on. II . Lon-

. ~ ~ - , , ., ~. ~ . . • . . . . _ _ ~ / . . . .. ~ . . . ~ .

Page 59: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

; M . Mackenzie, après la rl'Sl g lliltloll (lCS lllill]StP es, le Ï,

• - novembre, fut apliel( tl former, mi flou veau ctibinel . ,

venu en vrai. écossais, par soli seul :mérite personne] ,un self 7nucle man, il est le fils (le 9C:3 œuvres, et est pa r-

Quel était cc nouveau i ) l itti,stré ? M . M,tc;ketiiiç (', t

de si mp le manœuvre, au ,premier rang parmi ses ço>ttci =son travail et sa Parfaite intégrité, à monter, (le" l'entitlr; i

nir son tenipcrftinel ►t violent. 11 . est provial,lemènt .. . ,toyeue . ' Son extérieur est froi(1, parce qu'il sait cwitc-

& cIl lui ditwillii cérémonie (le restituer les,gcvin, aujourd'hui le (lit Iôliril(ll des

l'nvantatge de se ctibculper cil livrant (tu public les noms do ceux qu

i « I~n titOmoténtl~s il prie M . July ~ic 'vouloir Uiçn se rétracter s'i l

]ros~tion deM, Lungr+'vin, l►arcç que,clopnirs cleitx nm+;ce Monrsi (u lr ~l vi t

trott•ve cette lirettve Kuftinnt ► te .i . Joly a répond u°,1-cette lettre'qtt'il no pouvait nccel)ter lit pro-

, :de lui nnUtttrer les clocutnents'ct reçus qu i i connttttint .qi'io lui, 11 .

LanqevAt, a distriliué toute cette, Homme aux amis dit rniniatirr~ . i

iç ~rct~ t,tla tt laquelle il otil•o à M. Joly, si ce dernier veut cil gardercette o(;cr►fliott, M . Ltmgevin a eltvoyis un d lettre à DL Jnl}• ,

' rl remporter leurs élcetitinK :

prétendtt pue M . l,al) l;cv.iri tnritit bét?.l+tic•ié pour •In pltisgriyido partie

des x$:3•L litw données par 1i . Allan pour aider aux dél,ntéh rinint(•riclti

« Dans une assemblée publique, il li,tt•iritt'ait quc M. Joly aiirni t

. Voici l'article -« Nous avons reSu vèndrecli,1~ ► c orrcKltonclitn~ c éc•linnt;(e

x,angévin et, M. Joly ait sujet, dc;K $321 (0(1 de M . Allait, fournies ifJl .

Langevin pendant lcs ( lec t ions (le 1~72 .

tcrtcc duo au scandale . . : . . . .

que M. Allan lui it ckinnCes pour corromüro les électeniF de la l'rn-

vincc do Q tïéltec . Le Journal it (lit brutalement encore . 11 M.,i . l uiy rt•in

do ec cacher et do rCi ► trer sot. a terre, tiu ► t rltt'il 11 '4311-it pas fait I,t I~► ii-

Page 60: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET SONr TI:DIPS . 173 '

.)zonnî't.e, probe, et pitreijmonieux Jusqu'à l'excès (les de-il it't s publics ; 01i le (lit entct(S, ce qzii est vrai, parce

qu'il croit ton jours agir avec rais on, et qu'il est . plein(l v (lroitztr(; cenun c ' chef (le parti . Il a ett tin gitec~s moins .zlnr;tltlè que soit mérite réel et ses "premierordre liIti perniettztiiettt ~l'zlttcitulre . Il est (lolle (l'uneClr,~~tte~tce .i

1 2le et vi ;ouréttqe: . Il zi .le clô ti (le (léricle r

~ 'les atttre4, tout en impassibléï .

oul rr ~ ;ïl de l'nrt ;ent 8 ottH (le telles r ilcttnr lances, et, tttt'iJ il enr•ô(eiuij onur rl'llui le mëlndinu~'cn .

~' 1„t riy~lirluc (Il- M . Lzttït;evin a été qu'ilne pouvait dg,+ voiIvr le

dr i'e , t uuik rler•nilt le public, rlite CO sciait manquer de loyauté rl leur .

M . l,o ►n;;ovin fait bien rl'nvoir rié la charité polir Ses ainis et der,u'licr leur turpitud e

~ ; M ;lin .it dit tniv ltx fa it de gili-ilcr le silence É:ur toit( cela. Il nrntHpnnlll (Ille l'n~ cüt;ntiùn rlu'on a llortéc cqntrc'lui, d'avoir etnPloy I'. û sotlLi ullir .c personnel les $ 3-2 600 rl'Altun, n'est pas plus grave que ccllequ'il voulait qu'on tormulîlt, contre iui, J'rlvirir employé cet-argent àcv~rr~~inllrIl un l;rr► nrl nombre (IQ p ersonnes . _M . Langevin n'était ttüc'it-aletirr nt ju,tililtlrlc de recevoir cet argent (le M . Allai], parce que c'étaitrl lll . Ilrl .tulluv+tit3 Lut : r1 notre avis il >;ô ren/{~itt doublement coupablecil 11, ' 1}14~7111t passer Cil! d'autres .111 aint3 . : . M : L}utgevin il, petit doncm IttrtLu e r aucun ntt•rlto t 111114 cette allitire il ytielqtw li~lnt (je %•tieyu 011 ln considère, et :lc"uioinK il en entretiendra le public, le tnicux~cr; •vrn .

\rliiti no connnin~;ons qu'unc cl 'Ose qtti pourrait rclc %; cr= M. Lnn wi cVin rlnnk l'esprit des cztlholiqueF, ce sciait que, confi jrmfnient h

. ont i•tG reKtituFeK à qui (le droit .Quand un, hcüittne est ilatiï, l'adversité, nous . fui clc%'ons là syui-

I~: ►lhie, tnt►is non pas la jtllstiücntion (le ses tituteK, et 1% prilPos, nous'tronlvimti qu'une certiline portion (le lit presse française fait orreur, envr~nl,u,t attribuer 1111I . 1.1ulgèvin titi. eertiiin tnerite, pc~ur avoir rempliil lu lettre les volontés cotipables (le SirIluglt Allait ."

- L.

"sl ' )•Il rtc 1 l" l;ltKC, il fGt en Mat do montrer rluc ces,hôt~tn~x (l'urgent

Page 61: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

-b7;tclteilzie s'ëst tiçqtii~ l'éstimè et le respect c1 e

.toits, et c'est en - vsti ft qu'on a cI ss~lyé . d'attaquer - soin

uu•,tctere liulilic otl privé . I:xtraorcliintlireinent ltll)oriettY, '

stlflisiiit t1 tot#t: Çe tr,tvàiil oliini,Ztre et sang rel îclie, do

~~~lai-inî~lue de tolls les dGtilils clés divers cl Sp~rtenicut,

1)lll)11CS, et stl, nll',nloir(l prodigieuse, unie h son Rctivit , ,

- il a'youlu ; pendant soll «aduiillistration,~se rendre compte

1 5 it 1G heures pttr j bur, a itlin6 soli tollip6ralli,clit' . tout

robuste qu'il fîtt .°~Il it snerifié sa, s,.,ti ►tç o,u bieii public ,

sans IllCllür;elilellt, et oit, peut (lire sans 1)1•tl(1CIlcC. -Al . Mackenzie choisit "n;ittlre Jlemeut M . Letellier

Les l,ortefelrilles ciu nouveau tninist6re furent clis-

tr tl)tl6S CollllllC,stilt :

ciri~;cr l'action du . lotlvérilerieiit~• clslls le SGmtt,zpour

.Ilou. Iluntitll;tôn, président (lit Coliscil .ln•iv(.,. . .; en jitilvier. suivant .

A .-A. I)oriotl ( Sir), illillir34e clo la ju9tiçe .

" Albert Smith ~Sir), lltiilistre de la marine et de-4

-" Letellicr (le Sa int-Just, miiii~tre (le l'u I'ricultttre etêclteries .

des st tlttstl(1 tics ,David Laird, mtnlstre,cte 1"lntorlcurti •

"lticlltlrtl Cttrtwrialit, miili%tro des fi trtitice .%.

Isaac I3urlee, ministre (les domines .

"'t'élesr►liore Votu•uier, lllinistrc ilu revellu (le l'in-

ci D .-A. I1icl)oliald, ministre (les postes . -

térieur.

. ,.

.

Page 62: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

Er - SON rhMrs 175 ,

'111,11011 . wiii 1► oss, ministre de 1e, milice et; de ha ;~A fe~15e .

1 ► iclisir(1 W. Scott, secrCtairo cl'I?tat.

I311 ké,.1 sans lirtefeilillo; c,t subsé(lu é rnunelttmillistre(le la justice ( 1 cJ mars 1875).

" Lel,i•etnier soin (lit gcülvernetnent fut (le , solil;er àépurer la cl(;pi tation . . Nous avons vit que pas ]liciilts6:3 crnItestatio»s (le, m~iiulatg ,tvaietit# (~4" faites pourcause (le corruption . • Leq - niiilistl•e

s ' avaient (~rial o lneltt ,spi le3 1)l'il~ li! fQlll'll('e . (1C nominations faites avallt lateti'i tite (le leu rs, prCdecessetiï•s, Lit I)lnl)ai't (le ces atunti-~

. nations furent révoquées ; celles des lieutel ) ;tttts i-b o u-vernctu s furent cepen(lttt ~t, respéctées, conttlie 1 .1 11.8ti'(a~ol ►~ (le le dire ,

Le, tltiuistZre résolut (1retiotiveler itltlllé(riatemen~tla eli ai ithre (les Coitlmült 8 par itn nouvel 'qppel ait .heulile . - lit effet clèe é lect mis gélidrales eurent li efévrier 1874, et assuièrç t ttne tn~~ljôrit{, imluelise,'

,u ri,u ► t (le 75 t4• 80, av tiiinist ~ lihéral . M . T.anriev itt,durant ces élections, n'osrt. se présenter aux sulrrttaes(l'atictui c(nrite. ,.. ~ , , . , .Cependant la suçcessioli que les liLGt'ntl :c venaient (lo

recttcillir ettiit difficile a administrer. Ils étaient redoutés. par le cler ' ; S, alors plus reuiii que' Jamais aù cri (le " Li-

. . bér(clignae ccctholique ." Parmi ce corps - les uns il ►tell-tion»ellemeut, les autres de bonne foi, cist raci .~ nielit le

~ . , ~, : _ • :

. , . _ .. _ .. ., ~- _ _ . . . . . . . . , '~•'

Page 63: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

Yt

. .. . ~~ ♦ , . .. ~

' LI:1'I:LLI I;R DE fiAi T-J U5•I' -

1►ctrti libChral ou rCforinistë, clt identifiant ave c.

iili5ltie _..condlbinil S par l'1~;l;llse.

,, Golüme Al iint 8 l'itvotis c1Gj~t retittt~rlué, l'~l~ntent reli,

gieux avait (itl lllclcs aux 1 ►roiilesscs ci'tlinllistie f,titc .i

. s1ux :lUtiscln 1i1111itt ►bil, et cette cutit ► istie, tolljont,s cl l

suspens, nvciit surexcitc"! 1111e syritlrithie ctui f ►ikslit, de kt .9 ' .

cause cle ltiel et des Alh i s , ulle_ question de ilntiollalit( I'l. - , ,.pour les cankliells-frzlucsns-Z> • ,

I; ilttérvGl ► tioti clén1 ► 11u10c ait, Parlement fcl .li r;il . l ►sit• l,ti ,

,trè f nr;latcc mlijoi•itû` des cathc► li(luc3, li()ur rti1► 1 ►clvY 1,1

1oi cles . écoles (lit Noil,~~cau-]3ruitswick, était éf ; ► llcnu+tlt ',

tille cltic~ti ►~ü ln~îll ► lite. L',ittituilé ~clu clergé sur ces

clcux'poilits se Iiloiltrslit.llccélItuée. T,'évêclue cle Mont :-,

i•Gsil avait f►;rniulé l,I ligne cle conduite 11 stlivro hctr 1(•s

catholiques etl vile' cles élcetiollS . t ;6n4i<Lles clo 1 87-1

.])alls -.~a lettre pastorale du-. G j,tiilviçr,, il avait . .Cit('-,

colnlue exe11i1 ►les frappants cl'ol ►pressi ►nl ~le leuis fr6r~" ." ,: , , . .

co qui se l,,tssuit liil Manitoba 'et all. Notlve ►Ltl-, I ;rutts~i~ick .

V illllltie 3t11 villlte, Ie 5 mai, (lillls . une autre lettPel l)1ly-

' torale la•Ghar(c c il vue tles électioiis loeale5, il 1,rG ►~i5uit_ . . ,I ►llis nettement sit 1 ►ensée, en i•eproch,illfstux ckClntt(s i ► lc

In(? s'être pas molltrus, malgré leurs protestetiolls 1 ►ul ►li-vques et soletuiellcs, " favorables au{x droits des Ila.bitm,it s

dll Mllllit(~1)il, h l'linlllistie g~Il6rttle '(11t,011 1e11P it~•7lit

" promise, et t1 cettx~des clitholicltles dit e Nctnvi~a~t~ ~

]irunawiçk aux écoles sClta i•&s, clPnt les ;a dc;liy ilillés

ce `lille loi iI1jU .,Al: Ct,vCxtitoil4 . "

_ . ~ • . ' ` • i

It,

Page 64: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

yo . l:l' ~ SO~' '1•I 111'S, . . ~ . .

t~i dclix clrr~stic,~i, ~;ittetti, cra ► iililc;: ciu le ~cai(, c 108 1,l 1 l ; .,li 1 ii;ilt :, ;t rt,;citclro ., L ' 'l ►rt tl ►~ t~ sttl~c( ;tit Ir: tc rri-

t~~ir~' \T~,rt 1 - 0 uc5f, .~jlt't~t trlc CcS tl1(1 ►cltlWs, c~t (lc~l,etltl,iit i lt~1)lu .~ cltt , ~

I+~tt,„ir itnl~t fial t 111 ;utt; ;t l'►tu,ui,tit~ . 1, ;t , del, niérct tott-(,'l~,l t Î li~ l,,t~t tlt' 17l l .'uu('lilit;ttintt cft ~y l'7tutr, ► tc,tllil, (lc ;ln~~,1~ ~' .; . (,t, :l,,~irlcrt ► ir ► I( dit Latt't~l~t .ü~~ poil t ;ûtVr ►usii-f III lj 1 llllt '. llt 'llt 111f11'1'(~llll',' , Si (' (! )~► Cy(; r'U11(~Îlltlltl('l' Crii~i~ It'll.~•! i,>

Sr . .. ~ • ., . i . „'" ,

I,~ ► i,il~t,(i~tr ;1~',lit ri~~ l~ltl~, it jrr,ttt'~ui.r l'onti'ol,risi;1or i g . i ► iti ~- è1t ;c cltt c;ltc itt~in do "fer .titi l'utsiJi~ t l~ It', 1 ►1'uttlitit, itl t t,iilnlllfill; `lil'lt tllltt( I[(! ) ;tl S l1 l Iqt:i do

V lanll~~ :~-i~ ►tl de r,ctlt; lirr ► ~~i11CC1'l,

lc c,c,,ill ► lt ,tc-`~ t~l. ;ttt ~I~ ; tru~•~tu .~ `ci ;tü~t•Jc~cli~ ;uiti Cu ►~~•c'ttu~ .

l~ .rut~nt ettn,triQ a Il(,,i .t . 1

~ . •,~~;1. y ~t ~ ~..t

t u~+ rtnr ► )lit~ ;ific,it tit. ► , ils ~ ► ~ •1 1 1 t,l '~t~•t, viut c~ut'ù1F en ► l ► irc~ rsit tt,tlit ► ii . f .a u1~ ► rG cle .,~ir ( .' , E . U;irtièr ~tt ► ri V ( t ,~i, c,ur1u l ► ,,~rt, ;'It~ 90 ttisli 187"~ ~ ~~e-> )

1 a k .>tt i f tlttl 1 t>1 t, d (10"tttu c llcr. I t icl, rttt ; . .5ir Jr,ltu s ft V t ► t

00

r,iit'`ilt ► i~~ ~~ ~ _ , ~,,tlcrIllll 1111 ll K t~lt!Ct)O119 ~r ~ , .ncrul~s, tc• 1';ttito ►ü ► te clo -1 t•c tll, i~lirt~ S ;t ► IS~I,t;iuc ~l ;tu ~1~{ cr~tut~ t1tt'il•t~~'nitt),t t.~ ~l , , ~i ~t ~``dl'• ~ .CUI'~C. r~ c

Cl t l\'t Ilt )ll,llt CI'l',4 ll tC~ ,' ,. ~ S~tl>atiutt ' , ► ï>fnucir, et 1 ►c~_ ~► lil,l~', Ut . (',it vcrto iui;itti+prucl ► t ► itt x (:I!11C119 par

l a

1

11

Page 65: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

± r

a

i

.

Lord Cilrnlrvo li, dam ))ne .(iel ► (1- cl ► e du 7 .f6vri 6ir 1 .87 .5)

leur vc ►t6 . Lit (~lutit)lire ( ►r(li ► llilst i1)10 )loa vclle (1- lectiom,

des pel'q lli s ltlollf9 IIltltllC9 l)ollr rll~col)vrir slti rétr,site .

h ' Lord Uilfièrill ._ ' llicl fut l,ïtilui (Il;' la Cllanllrre ,

(1110.411111 At ~ 1' :11 ►1 ► ni en - 111114 .9e. des tll~l,ittés frsturs ►k,

I qui s'ÿ oj ► l ►ogdreüt pu' un nloit ve,lnf~t .lt de Js,yil)1 ►sttlsii ►

(file l'on coni ;s ►il, lupis (lu't lcs elltl f+ c llst (1(± l~içtl l ► s~,v r

et ' Itiel` fut rcélti . Au point de vtte nn r;lstis et l ►rotc s l, ► ul,

ç'ctilit l ;t luiü orit S ft'sluçstisc et rsitlloli(lne 111 i ')liirhilitit la

initjoritlI! itltl;lsii .5e et protestante. II Well fallait 1 ► i is ila-

vatltst~;e 1►otu' exn :s l~~~rrt' les e .~l -8l( il~jil s7ut~excité, . ,llsiis, .

lorsqu'oll apprit lc ltiel, (ltli uvuit été mis 1101- 31st l (I i"

lritl'IM tl•tI)tlllilll~ son pays, ctstit aï'ri v (S itOltim st pour

prendre soi, l1lL~;e à l'iJ l1V 'crtttl'e, (lt', Itl session de 187 5

qu'il avait lla l)llellletlt, * et sans être l'C(;o111111 , prêté l e sur-

ment ~ et sil;il é * le vole des deptité-4, et .90 tenait hors

d'atteii ► th ; lor .S(lil'on vit qu'on lui it 5'uritit n)1 rhf

cllei los Cst)litllicils, (pli Io' Secrètement, kq

rage de ses elllll'tllis )le colllllit 1 ►1t19 (le .l ) ol 'llcy. l`tl

iuau(làt (l'iirl'CRtiLt1011 tlVillt .r!ttt 1i111C1 COlltre lui. On fit

lie rus(; métis (1 tjoun soas - dive

rs di+t;ui9cillent ~ ts~tttcs

les recllhrclles, avec l'ntlresse et l'11,t1)ile audace il'utl

trappetir: Co rylli' irritait (Wantnge ses ennemis,

qu'il était-invisible l )olni ;eiix, quoiqu'il softtt nssch frlt-

qtlemment (le Ba retritità. - Les esprits cs tai i= li t

à cô point, clu'tiil soir la rumeur s'étant rl ;pitmlue (jue

1i~1 allait lirendrè, soli 4icge ; les galerics (le la Clialnbru

Page 66: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

t:r ;;ci .y i'I:att~~ :i7 9

finent ëilvrlllies ])fit' une foule i111111ell-4e, 111.1Iwo et de-ci,lt,, 1h (III liliir IlvOc, lui . Cette fois Co. fut cn uôro - 111*110.,~ . , . .Ili)'u111'l ;illle, ► le l il); 1 ► itl'ut pas . •

Sir com' . elttrttf,}ite. ~; ~L- ~lfackttiliie In•ohômlt il ln

('Illnil ►r~ tl'~~l)nlscr Jtiel coi Iulic tnis llocs lll - lo i pour -

cu (lui ' fut~ ug l é û par •131 voi x coutre 31 .

lu - n ► i 0 u3 tlut'llié res, ol~ Compte cellt; üe Sir J, ►]ltl, tlui,lu t ., ii nt+ sou iutére"t é ta it en je u, livitit(I-loigli t; Riel, et quit'titll I ,It'll ILIRe Illitllltelli i llt 'd'en embarrasser Soll ~ltlc~, ~. . . ,

CC ,~M' lll'. 11 e st il remarquer que. Sir Jolisi avait promi sl,,n' ,erit h i'n`rcl ►év6(iue '.1'IteLu'- do faire do III cause doRiel I ;1 sienne l►rcil)re, et d e 111- 9,l;n0r ; in lia 110113 tle-

Nolk faire ol,~ uw ver.qui; 8011 vote fie fut pas motivd Sur. cet cli ;;a-gtiuleut . - J)'uillotu :3 . (1110 lui ilul)ortait cette, .

1)rolucs,e etict; u1ol11ellt

? Le llliui .st 6re, près s'Oure enquis, ttu iuoyeil ci'u ncoillité tle 111 Cllu.uibrt', dey proiuesses d'liiuliiytie faites

itux ltiti~, vit (1110 l'ilrcllov3qâe Ttic116 W4 tltit lni$s6

jouer, iIt avait ~lu tronll~é 11 ellf;,lgen Lorcl 1)u(lerili t1l,i, ► , l,tutç~t' tltie llluilistie . ~;énérale, el>: àxçelïjatit U'Uohn- .hue, et t'1 nilliligealtt .tu ► Uiulisseuicut do cinq atïs i1 lliel .et'it L~"*Pine . ' . M Ai. J)orion ;t;t Letellior furent ceux de s

-, Iliiuislres qlti s'ilbouclt6reilt pai•tit;uli6renutl>,t avec lepère ltitcllot et; l'Iti'cllevôquâ Tuclté, pour en arriver àCette, cul►çlttsiqn .

1.ii suite it d6montr6 l' Squit6 et la =sagesse tlo_ cette. •deuliurlle, uclol ►45u Par le gouvernement (le 1,i . Mac-

Page 67: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

180 ' . . : . i.t:~'Ia .t .tt ;it t,t+: 5nt~'t'-,rt ► r;'t~

lut ► tcccnclc•r à Lord ])1i11'érill lui-luîlilv

M. Letcllicr sltvliit 15 l,ic~li+ cju'il lie 9nlbi3ait 1 ►its cl~ Ic~gi-

c rsul ► -le lu Sritc de l'illil .isltive et clc lit i'c~ ;j c ►n~nl ► ilit ► ~ J

nellc;ijii'il 1~1•it, c~lt c~onllnltlttllt fit 'itellev, de .1,(,

clotix 'nlttl6rH ► l'enil ►risrn111e1yicllt ot h . lit ln•iv ► ttiun 1141 ;i1'

kl, vio cle Vy droits pulitic111es . Co 1'4%~;letuel ►t tiunl it

>iélltl ► li lu~,tr~ulrlilillitc~ et -IIIpaix clans le N ►►r ►1-t:>tlrr► t, ► •t

a filli 1 ► 1r catiser tluc sHtiStïtcticnl in"luérltlc ► .

T : ucrltsiull itstit olïlin l ►rhetlt& ► ► titx I ilii rltnx ► lc ►

liser divers 1 ► rc ►jvt4 tlc, refurillcy col ► tc~llny (111,11 .1atir I~r~ ► .

f;rstnituc. En iA1'O, clè~ Ill, session de 1874 ils cc ► uluuvu•

curent c~~4 réf01•11WS i,ljllirn•tittltca, ► lu'ila• ttyItieut, j ► r6I11 ►.

sGcy clcl ►itk luu;;tcutl ►w,~utlti~ sans Succi~y . L,t 1)renlii rr, - . y . . . . . ,

fut cclle cle Li loi c~lec~t~~lalc . . La (l1lltlilicatiult fultci("ro

Gli~etinnyfurclit li~► ics l~~~i~ ►.

dus c,itltdicllttg fut Itl ►t,liv, le s

ttll lll .̂ lnc lulu, et lit vc~tltti~~it ricluitc~ N nli j~)nr ttni ► ~u~~ ;

le vo tu all scrutili fut etal ►li, et l' 61)Itrsttiolr clc,4 nl;lil-

clitta COll l i1'C ittil tril)tllllttlx . 1,'ülll ► lSl! yUi\'tlll ie lc', . ]111111~-

Orc lit lulsy011, l 4 ► k ► i pour 1 ►rcivenir fit frituclc ► 'ot lit o ► r-

rtil ► tlc)11 llit119 1C9 , 1'll!Ctiolly . (~l'S'l0 i>3 sOIit 1311C01'1 ', ► !I1 \'i.

9ucuc lipjc►urd'ltui, et fout 1►orluctli• nli parti libetill .

'

Vrcr polir 'nyyurcri•llt fl'ltuclligo électorale ait point cl

u •.vuc civil, : 8i l', ►u Ii enlovait 1 ►a,4 en 1n11 11 o tuull,s tinv

cause c.llicicntc qui 1;11i1tt 1'uxl)rcy_~ioli dtt vuto 1 ►o1 ► i1-

lnire , c'est-à-dire l'ialaérlw indue dti .Cloi g

dans les ~ l(,'CtIO11-4 .

11 s'cutéiulit . avec scs coll6guos do" la prôviuca do

Page 68: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

(~ln( ' luv ► >, et, 1 i 1'(~l»rrn Il . co qil,jet uil ine ln'(ire ' c( ► iit vluiiltIlle r(" lll( ► i itl'i111CO 1'Qsl,e ctuel.lye, (ltl'il tt111 11Y11 ► it à lil

(,'wir II(- l ► oinc. I; Y-lectiou .cle Charlevoix ltli cu itvi ► it,f~ ► Ilrui l,'( ►cc ilSi(111. 11 l1'ÿ avait, plus i11tCt111 doute 9 1t1 ,l'► ittitn(1(+ dit çlcrf V- t on cetto cir(•,»Istlluc(i : it avaitclû,i~i Ilti-ulp llle Soli candidat 1 ►utu' lc cotlit(t ilu ( ;lmtrlc-V„ix ,l,uks fit lu!l'sc ►rlile (le M . J,l ► tl"evill, e,t l'ilvuit fllit,v lite l'll janvier 1876. ('é fut, ccttll v lecti ► nl ç 11 1i, p , ►r-t (". v 1 . 11 .( l(!t" llicr. remort (1(1 y ►► 1 ► t ) lt ('011 r .4uln•êiu, " , fut,Inunlr~! lillliniulé~~lciltl,lt~ll' l',Illls(! (l'i n tluc!ncc! illd u ~- . '

~`~ I,;I1~ 111'll! IC I o ri(y J .-T. TilBClt(',1•(!i(I1, fl'CI'l! (1(1 h ll'Cll(!1'l'~

(Ille ,1 v (,► u k" l ►cc, li 1,011 ( ► 11(;I 1, cll fruliçlti i les motifs do co

•ju : ;eul ►+Ilt Iu6 luùl'ttl ►lc ( 23 févl•i(rl'), (Iiti, devait, rll( ;tll•► 1lillu ri % il , il 1111 SIIj(;t clelr;ltttt avec lin(! i ►rrill ►nniu et,Itlu v i„1v llcc (lit i .ia l ► l ►cllo l l t le c(;Itlil•( : l,lt ,4~4 ,1~c (l' :1tI1111i ► ~t ►\t ► un'vIlill Itil sujet 11(,~ll'i clui;tx01lles eutl•e lus c111'01ti(!n's ll(; •~ull t~~1i11 ►w .

.

('v jugement de : lu_ Cuür . SnlW~?ini;, dalla (lu to llcycun,junctltt'e.9, Ctllit .u11 coup Violent porlû'rilt clerIcourlilicil : ' . ,

1 . e .: i:N(S ,lucg do lli 1'ruvince ; itillu'Irléy cl'ilndact(; rIu'ily

jllW + ► itl llt tZti'o tlll ellil ►lkelllt;llt 8 11 1• 101111 (lulriuiuc sl,il•i-tuw I, Sl! 1111 t61•ellt (1l, $'t;I1tC11(I1ll et, ltivllut do 1 ,l'CU(1rC Cc)II- .

• scil,Iv l ;1 Cour do Roule, l ►rotèytçr~lit par une lettrc M il-j(,illt(! (lti 27 lulll~, ltllbli tc (lltu .j jlti ilros9u, contre çettisdéci,i, ►Il ülfllOuvoir ti;mllor(;l. A` peine cette III.( I)tc:j-t,tti, ►li éluit,-l,~llo lallcdc ~üalti lu public, ilu'un t'''

I

Page 69: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

182 ~ L1?TI:LI,II?R DR- SAINT-JUST

I

inc leur parvena it ' .(]e Rome, leur recomll 1silulnnt (1 e:► 'itlistcl ►ir. ristllwurelrsotrielll il e-Itait trop tard le-C.011 .,

]lit ait 1)l119 que jamais engage.

Ill, plainte (le 11f. Letellier et (1(! 863 e0116'(1110 .4 avilit

40-64coutéi; eil Cour ltuillitiue .. , . -~ ~ .

(,e fut le jnnellel ►t (]o hL Cour Sliprltlle qtti, Joint ;t

cette plainte, (]016idit ]'A(itsn'itû Pontificale st eliyoyer . `

un (]u lt" t;u S utl Uülllt(]il, avec pouvoir A3, r(~-,Iuw 0 1mtulo tc;nlliy certstütes . siiltrcs,,'(Zifiicultei 'pewlsints,s

hsu'lni le clerg(; (]ej ► lii9. (](telsiuc tenll>s. Nous verrotl'i

ell 8o111lieli quel fut lu résultat (lci la niisgioll (lll .(l M ► i-guû apostolique, Aigri' Couroy .

Pendant que. les lil ►cl'l>,u,x do Qllubec {tRiollt assaillispar lit presse soi-di snut catllolit]alo, et (lue ]'im p i'e :t s. ion

1 ►rU(lllite dans liL 111fi59e (Ill ]lelll)1(! Ûtstlt (]ll 'oll no pull-.

Villt Votel'.~ ►Ot)r . lltl, lll)Ç1'ül 8(t91-8 Oft1t88I' 1)iell et se

, (~t111111e1', CGIiX (l'OIltlil'10~ (]111 .1111,11'elltlieqt sous le 1111!111t;

clrnliesilt (lite leurs alli(Ss (k1 Qtlébec, Ctslient oxqtlér("s pal

~1igr Lÿilch, tlrellev(?qllu (1 0) Toronto . II lllttlll fe9tü oll- '

tl M. Aistekcllzie, premier ministre il Ottawa, tout (+Il

(1~111Ci1r111 ► t ~~la~l,e11(ll~llt des l,i ir t i .s ., . _

Bien plus, , ln sncr to Conf;rCgsitiol>, apl ►itya ellsnite

cate Uluarcllo ; .clt réco,laissaut qlle 'lâ parti libéral utl

:>•dformiato it'litait pns ct)11(1tL111I1R1)le, 1)ilt3(lll'i1 litlllt il])- ,

vertement son opinion par une, lettre pul,liqllo ndreqs(tc .

1>,tty d ellnltaal ►lellt par des ûvzquc8 .

.

Page 70: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET SON TH;Mirt i 1 83

1 ►;llls çrl 'pngitioll officielle ait département de' l'nnri-

cilltiive, M. Letellier y 'oceul ►r>, nctivcinent do' l'tnlig ln-

li~~n (Cés Gallllcliens aux, Etats-Unis, en vite (.le leur l 'a -

patricill(+11t. Le père Lacoml ►e, missionnaire ol,llit et lin-

guiste 41iSt111hll~,cimnlt par 9o11 zèle pntriotiqlle I ►otlr les

c~~l(ms (le Manitoba, et M. (,hiu~les Lalinie, agent cl'(Snli-

l;r ;ltil.)Il, furent il lie mission spéciale ll cette fin .

Ils réussirent à ramener ( les I?tltit4•11ui9 au 1lirlllitol ►a. un cc+rtuiil nombre de (:ntlndirolis, It former des étnl,li .~ se-

lnents nouveaux, et il tlgr► lu(iii ceux qui existnielltcl(tjll .

M . Letellier visita cette contrée dans le mois d'aoùt18i et fut le premier, . pari iii les ministres fédéraux,

qui y fit u11o visite officielle . 5on but était ( le !i't1s911 -

rci, l qa r lui-nlAn l © des bes('ins (les colons, et d'entendre

1 ►+nls récl ;tmnticins . - Il voulut en lnt?Ine tcltilpy voir ( lo

ses yeux quel Champ et quel' avenir réel le Nord .

01lest offrait à la colgilisatioil . La presse du pays l'y

accueillit avec des. iiiarqttç .q évidentes (le sympathie, e t

la 1 ► 1t1l) ;trt des citoyens ci'oril;ille française all1rel ►t. gll-

]ner en lui nui coln ntri ►tto dont la re1>utation était pnr- .

venue jtis(Itl'i1 etlx .

Il voulut se rend

et' n'(tlutl•f;llâ ni teln

e compte (les choses par lui-uiC► lnc.,

illro (in pays, le parc

lunt (les informations

cine poiiyso, faire ulle justot én ciiver3 sons, ' et, recueil-es et pr tcises. I1 ciewoura

Page 71: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

convstitr,tt ,le lt>, fertilité du s~l, , (les ressojtrc,es tle cett eiuuui;rnse rk,riion, et de l'sivutit t;c; clu'il 'y ,tl de clirincr cl e

1'au luut"~nr snn lrtw~stl;e, il rctict~itU'si 1P'4ccsteil cot'diul ,

ce cî► tc; ttn~~ éini~rutiott, snirte ;t vihc>streu s

(,, ► louts,tttun A c ; .lfanttolm, cl ti, 1 ►sir, 4011 u•(,~,idettt, 1 'I 10 -

~ 1 ln 8 tet 1118 ► l é tuuustrsttt„ttq c uretttlt v tt ci soli holillettil.

'Nous rcu ► su'~tttott s entre mi req celle cl Et 5ucittt (Il dv1

.citt'utt lui ttvstlt tr".n,c ► i(Fné cl6s oit cutr(,.e cl uis le,pstp-i .

itnc- suIrcssa (le bienvenue à M . Létellier cotntue üti-

cltt';ttt t mm cle l :t hol,ulntion française Ac ),ii l'rovit ►co ,

' lZouifstce it lsti cltsttttlne l~~c>lc, l,r ►"seittt., tsuit en Soit 11011 1

1101-stl,lu s(I ttsitetu• M . Git a,r I, ttl04•.3 cléi,ttte de Ktittt-

tti stre de l'<1 ;;riculture . Sa rc'! hoti gc franche et otivelie.lui fournit l'occasion cl'iusi iter sur Ist bcntuc entente e t,

lst concorde qui doivent unir les tliven l;roulxeï ts ;-

tiintntix (lit Uu u tuln, ttftt promouvoir d'autant iiiieux

le l,üi l ►atriuticlud - (le cette Sociéte, et cl'ai,ler le t; ► ,st-Ve.rnt;uiettt al,enl,ler c10 bons et loyaux coloug ces tci,-

rituirca (le l'0 u est, si vagte5 et cl'uttu fSConclitb si t,ter-

vc+illt .,usç~ Il - lirou ► it d'employer ses efforts afin slc ►1 ►roctUer, tittx lt :ibi titi it . ' le9 8ecoltr3 ttFcessstire s'1>c ► ur

t3uhvet~ir à la clisetto (lui venait cl'î~tre cilu9éo il .lew~~

r~colli ;~1>ttr ln cl tvastattiot>.clis sntttcrcllcs . ,

l ►at effet; de retour, à Ottawa, il Obtint et envoyan~tx .Colottg, si ' péniblement cS prottl4s, utt© tticlu (lu ,860 000 pour pré venir * la fntti ino , qui les mon ;ic}nit, et

. po urvoir à l'tu;ltttt; du ertliu~ de aeutoncr pour lu priit-

Page 72: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET SOIN TEMPS 185..

tenllm sliivant. Ce secours olipi7rtwi,fu't'ci'une ilritnenseiitilit ( I '. ;t .le, "province -n a issauto,` et fut iiistribuQ ,jiidi-CiC1111 'IIIC111.1. ' - '

On re ces avantages imnCtcliat9, 'Io :voyage `de M' .' '• ,Letell er eitt pour effet d'attirer l'attention' sur, la 'pro-i•iucé, li; Manitobù. .,

J .(~ ► IinistLre .Mackenzie 6tait- parvenu i1 re rlor'ûne 4, une le . difrîcnIWs qu'il avait rencontréesl'n .uI itr;igïs iinperial avait clos les iieçlamationc de la(~'oll ►ml ie •13ritauniclue, et la question des écoles se--~, .l+ar~ cv du Nouveziû-Ilriutswick' avait été laissée à la

Inarcli norm~ac de la Constitution .

gouverneurs coloniaux; et cl'a ssurer au Canada - une

ltla( ailt que, M. Le~lc 1i, fackerizie, les relations do, l'Empire Britannique =nvcc m colonies dopnaretit lieu h'un évFnomettt re-mar(lu,il)le, qui out pour effet d'apporter /

certaines %moclificatious importaiités dans .les commissions des

~plus parfaite liberté dans son rQgime politique .

Par une d6péclte du mois d'octobre 187 5; Lord Car:.narv.oïl, alors ministre' des coloniés, soumit aux divérsgollverrtqurs cortaitis changemnts proposés dans la for-mille (l0 Ietire cot 'âs n5~-trflTrdé leé rendre partoutuniformes, et il les nvita à faire à Ice sujet les sug-gest'tot~ .y qu'ils croiraient conyonable8, après avoir pris;1'avis çle lotira ministres' rOfi

Page 73: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

1 86 T,r,~>?r,tai ac nr; SAINT-JUS T

l;ti cons<<luénce,l .oi•cl :])uffcrin lui ttanstnit un tu 1%

moire sc,igneusenicnt élal~orc~, l~rCl,zuvt par l'Lcnior ►ihlé M .-

]3lake , 'aloi-.9 ntirtistro (le lit justice (6 tiv .ril 187 Ce

niémoire, ii1 ► l,rouvo par le -(;cni scil privé (lit ciiiiitll ;l,

`~uf;l;e~ritit '1 ►lttsictns cLanf ;c~ 111.ernts cl 1111 s le 1 ► 11c►jet cle l,t

coiumissi ► m tel q tt'.il étztit so ntnis .

, M . Blake réclatntiit ces »ioclifi e tttiotiK eu favelll, (111

Canada, vu son in i l ► ç►rtrutce, et . la forme ► le , son t;~juverïi ► -

7nent, 11s.4~ imils à celui de lit iuère-l ► utric . , L ► i largeur

de vttey, Lit lu haute cat ►;tcité de-ployées par M. ltl ;ikc

frajpPèreut Lord Garn ► irvon. Il invita M . Blake à ~e

tendre à t,intclrég polir entrer en confCrerice ave c l (. y

zninistres . M . Blake, à soat retour, fit mi rapport ile .

cette conférence au Conseil pr(vwdtt Cüniul4t, et c ► + rnl ► -

1►ort fut fjottmiw au Parlement canadien .

Pou après le nltttt3tre • m lcmial trnnantit• '*It Lur~l

1)uffè i in lu cotnmièsion projetée contenant la fol'llllllt,'

définitive et permanente qu'elle devait avoir, et en

•adoptant lc~ idées de * M . Blake.

~ Comme résultat , • elle assure, 8uiviiiit la demande de

M.` Blake, the fulle8t• free(lom of pulil•iecel gove )•n ment

t u cttnada .La coiuniission (lit Marquis die . Lornci fut en cousé-

tluonca étnanCo•sous côtto forme

. M. Letollior eut à ao r6jouir d'avoir contribu6 .A iimc-

ner une pareille conquéW' dus droit s coloniaux, cluoi ( luè .

Page 74: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

FYr BON TEMPS

l'I~~~uiicnr lmiltciir.~l eil r~j,iilli~gct sùr la limite . ilitclli-}; e u i . u (le Ïuil collégue, I . 13l .ikh .

~,

~ l',~il~l ►itlt i+ue ;tuut souri a it autour de M . Letellier, e t

• ~n II)m pItiluit dnviaihlu 4uc le tl,it qui ~it -norl l,j,ll-luvi ir, A1n'(%m ttue `cr)ttrte''ét ,lunlot ~~ r ;y_rllttltt► lie, Huh► l~nü, ►~ lui fuG cnlev(e c;tt tu~li 1~37G, Itllyqttrlt mie, nrnlt-

t',ttuille, (liait plusicul:y cufilnts cil hole'fi};e .1[u~l,tulc l,etellier étalit nçe avec cl'I ► eureltyoq diyposi-

tiuu :; 'Une. Sluuceur et- une 111i1113tllaUlle Ir1G1)lllsi4l)leN

Giiti ;ti vut le fond de soli car«Lère, le plus riche qu'onpui~: q , ► li5irc~r. Soli llurueui, tuujuur:3 ~►lie était 9i ,in,rl-trrul ► I~., ,Itte c'e:9t ell ViLHI qu'Un cherchait à trouver chezelle I vs nlointlres rno uvern (,~ rits cl'itu patience. ' Une vraieCI solide piété, dominait soli allie et dirigeait entièrementscs stctiuuy .' I,évou : ,~e à l'éducation de ses enfants et•au x,eccul ►;ttious llulnestic~ues, elle vivait trunqltillo,, simple,et ;tit sein (Je lit famille dont elle faisait la joie et

le charme, Ses belles ► luillité.y 1 ►i fiiiyaiçut,ttil)prscier partuilï (~i,itx qui lu col ► iuaisstiierlt . En compagnie, elle sepré.t:►it (le lu meilleure grlleo du monde à faire -part ntl x

' uiitr~~s ► Ics agréments de. so"citStlS auxquels soli éclumtl;iotlsuiriiiee l'avait fortnée . Jamais lie-ux ctl)oux ►lu furenttltieux faits l'tul pour 1'at~tçet ot lie fiircnt plus uifis

+ilui~y lctu c~nstarltu affectiqri ., Ce, qui 4tait visibl e •, ,

.

Page 75: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

LI:TFI,LIF.Ii 'DI: M IN'l'-JUST .

pour tous ceux qui frCtquentttiertt habituellement 'lamaison (le M . Letellier, et ce qu'on no,- poil vrtit H'eln l . é--

- cher de remarquer, c'éttit 'cette prévenance allant de~ - , ,

N. .

. soi, cette rtttelltioii- mutuelle 'clea tli►oux à se fctire l~ltü~ir

et à so trottver Coli stfini ment cl'Itccorcly 81111H ctti'olt pû

t surprendre le. rnoindrà . nlnnqt ô-clegtircls ~ltez l'tan %o t l

chez l'autre. M . J.ctellier,' : ati milieu cle st- :# cow~t~~

. cleçtorttlé :i -et tic ses parties cle c1111s4e, s'occupait . fr ► ttpx;u(.lo l'ordre intérieur de rit ► maison, et'sel ► ti56t ► iC:tM'~'r

à soli naturel itidolent .sur-ce poi'rlt.' Arrivant à tolite

heure du jour on de lit nuit, tiottvent avec des a iniy, il~

attrait dû, ce semble, fttiro iml ►ttti~► tcr ; toute nqtre

femme que ln S ie ilne ; cependant l'accueil qui l

' en entrant, était toujours le niè nle, sottrilttt e,t ai luul ► l e .

Pour lui, il s ' asseya it -tl lit tal)le, . t (! ttjc►urg satisfait de co

qu'on apportait devant lui . IUnpq les joioi coitiintii tl i ul~~ I

.

les revers, ctu'il perdit on clit'il p1gn11t une Mectiou, cett e

0

~femme remarquable tttiit tc,itjour.i ln : ruame, et clans les

-- nombreuses ~l~fititeg qu'il a esslljrlSeA, . C'éta

it C11C . (illl

était l a

, 11 pi•dvenir l'nimttenietlt. ~`

La perte eruQlla ta ..inttttotldue cie son épouse ftttei•r, i

M. Letellier et brisa soli exi stence. Cette cloitlettr l u

10

heureux en mCnng e : Ai1r lit c~te-dr~•arid : l'un était \i . et DIn►c lklle, ► u,il e• Nous ayons et, ►uv nt entendu citer deux boupiea comme les lilwt,

Naint~ltic1 ►cl, et l'riutro Ni . et Mine .Letellier. t;es deux couples . mo-

dalce étaient de 'plus unis par Is plua intime uiiiiti(±,

.►

Page 76: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET Sox,rt•; Mrs 189

.sitivit jusqu'au t~mbertu . Jalnztis depuis lors il lin des- ,

M. I,étellier, fut clu'K{o do 1rt mise A cx tctltion (le ' co .

icti~l»it il h1~ Itiviere-Oilelle sans fairo, avant ,mL► mo .;. , ,(l'eittrer chez 1ui, .w.1 ziri'Ctt' à l'église, pour y prier mir

-

. s ;t t~,uli~e . : Attctttte autre femme ne' put de~4iiy lùi faireoublier celle'(Itli avait erllportG toutes ses rt(fections ' *

oIl c11ct'Cllrl (111114 1l3 tt~rivnil et l'étn(lo la *distraction

dont il ,rtvillt besoin, et s'rillpliij tilt 'à remplacer ; rtintantqu'il le pouvait cette bonite mère (lus l'ed ttezltion deal~s (Iïlf; ►ilts ---,~Inle Lutellier lui avait (lit en, mourant :'l Il est nlictlx (Ille ce soit .t'Oi qui rtie~ le poids ,cles doit .

, ~1 e iit :y (ie ' notro » tlririttiotl, et je jlréf(tir(i uluttrir '(lix fois

" pour (itie tu, sais cotiservu r1 notre jeune faulille. "M. Let'-llier n'oublia jamais Cette deriliéro 'expression(l' 11 11 (l(,! Yut1C'lllellt qui lle y't~trllt jamais démenti .,

' I : I :~~1( ►sition iitterFliitioilnl(t de Philadelphie f>, étt4

l'uiwitsi(,n ; pour i1i .'I,(~tellicl•, de (lel,luyér ses aptitude sre tu ; ir(lttrlt,lcy al'or9iitlislttiirll, et_ ('(~l~tenir tatl des plusKril11(13 succZs de l' ;1(l^ritillistrttitioil 1lackèuzie . (;(nnlrl(iInini ' tt•o (1(3 1'ngri0 t 1 lture, l'ilaitiritive c 1 e3 ( iernttrcllcs rlfitire lui revenait (lo dçuit. Un grand projet fut 'l,r{ .)g ti•é sous 911 direction et bientAt üduptç avec un ci•edit doQl (aU 00 0. t11 ►o ' c6mnlission l'ciyrtle, sous l(i présidence do

. . . . r .1 ) r(,,jet . Les gouvernements ( ie chaque pryviwce or grtlii-s(~rCtlt ( les COllllllissiolls• Co119111t£1t11•es, . et le travail rtiilsi -r(tlr,trti (lotilvt (les Il ose illeo

test;tl,le que jamais l© Crl~rtdn n'r> relntportt (J 'aussi I )ril-

Page 77: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

0

liitlt~s sticçès illl'11 1'exiri)qitioll illternationitlo.llQ Philiiilçl-

lalliu . .(:'est do cctte.dl ), o(tiip' quol'ittte»ti o ► u du ; ililindu

o utio,• a ot { surtout uttirou sur llüs iui ►ncltsus ri; c toulccy ,, . . . ~ . . . . . . . ^4. , .- .

06 sur les pro~ro8 é~ l~itl' liotre iiKriuultluu et hotr( ;

in(ltlytl•ie;

concours lhs (lillï-

M . T,et(,llio l•, itvec A()ll Mhl•it sllgo et pi•(li,icllt o ; ava i t

compris totw les avantages quo ili,lts -. l o ciilrrioils rr,tirvl •

d'un pareil (ltthlui(;liicnt ilo t ►rco~ et, ulult;t•S lit lllllllilll-,

-tiinl notable (les revelilly (10 l'aimée, il ol ► titlt► par sa

l~el:~ovéi'itncc, lln érc~(tit yullisitllt . . 1l t'ut l'âme (lil'igeilnto• ~ ,(lu toute lWg itniJittio i .l, on itrrî;tit tom les (lotitïly,101111

-courut, lwy provin(ais pour o l,tunir to

i•ellts t;oltveilu;lllunt.* 11 se ru'iuül 111f3u1a il l'llilullull ► llir. ~

•lu ►ur lu~hl• ~tu t;et•rüjlt, 'cjutv(~r~uli .l'ultttion9 J rlvçc; to (lirec-

tour 41601•11l, 'et ltsslll'l)l' All, (iltllltllittt~lll l~ey ll101lH O t, 111'1- .;M•. ' • ,

ViNtiKl!,K l'une nation illcllputlllitllt o(':'est il cettu occasion qiie'M.'•LutVl1io1, it 1101111 6 I111 0 '• ,

(tlttto lri•uuvu de l'lSner(rie rare (lo'son, citrnctJro, et (il ; sol

iotniro lie hi conil~liysioil ilil{~~~rütl(~ ,

Sii Cutllitl'o ,OtYl+il, rtcliulliiit 4 lul alüll lu A ►-4,) it*(iu t•(~-'1)lY'su ntl'r t out l'l'.1111>ile ~3Pititlllliqllc), .ÿ compris ta

11141'1ttiQil Cililiill1p-mie, Auln 6l'3 dos cô1u111iH9air(i9 , flinl'i i-, . . .

Mil

,

lly . Les (a111111118sl111Yl8 (ittllil({ielly fie, tl•oll vRlelit tllllti t

.dépouillés (Io toute iilitintivu ; ils cl~i vunniul ► t do s ilil p ley'

atlltotYloiine.ï, (le ln colnmissirni iulll~triulo .Çetto plisition,

humiliante v'i .y,ti-vi8 tiU~ I lo9 voi,9ills, et f(ltalo.41 l1 àüCCCs.

ciu, tlotl:u exposition, ne fut plt,s+acceptée lxtir M . T.ctelliel;s

!

Page 78: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

Il réel,tinn, par l'illtorllié(lifttirô (ltt yecrGttiiri) M. ]'erYnult

t o ►►s lc• ► iroit,y et itrivilcbug (l'tllle conuuis416ri(1istillctu. '

et ii ► ~lél ►~~luiauto , qui ser ► iit' tl 1.'liiltl(ie11 ►lil'~~t;ulu tlesw .. .►►ulrv, çolnmissiùlts (itrnttgerus, ut 11 o 11 pas sul)orAon 11to

A. lit ~ c ►) ► ►~iulia

t~► irc Uweli, ,. V

pas ► l'e iitrôr u1 1i conflit avec lu' rul)r(tso Iltallt do ln côm -,

Une corre'slrolltlnucc oflicieflu rt'o11 .nivit, et At 1,eto1-

. lirr eut l'11u1tneur (Io sortir (le la difficulté en obtenant

tout ce qu'il ►ivait exige, et 011 plaçant, P0ur là prentibru

~, son pays sur un pied (i'iilii6 et (l'itldc~ln~lulrlnc(iY ,1 ►l'cli11t1Uiyoiüll 13ritiltaili ►luo et les autres cowlni :i-

Sll)114 t'tlYlUg11'Os .

(•,ettc . revendication par Al . l .etcllier, qui no craignit

mïs~i ►jl Britannique,pn'6sl(1c0 par ,Sou Alte9so ltoytllu 1(,

. ;1'rinçu'(lu Gallos, ot no c t(1 ► i pas (1,11110 -801110110 le8, juste s

(1 ►y ► ity (lu soll pilyy, est 11 elle seule tlno r3v(Slati(iil (lo .sun (f►unctbrc . ,

Nul '(lotlto quo lu grand succès do l'0\hüsitloll ci1110.-

ans après, à l'oxpositiigri universelle do,, Paris, Il 0118 •

(lic ►► tu ►1 l'llila(loll ►hic n'tt ct(S (1110 lo restllt;lt CIO ln halite. •. ~rositiuli faito à ln Collllllissioii' cnucdie ► llie. - Jamüi~, ll i

tlv ► ult Ili après* cette Ô1)o(1110, 10 Canada Il'it ocelll)6 11110

position aussi brilltlnto, eE pas phis' tard .' . quo dou x

.` perdions Io terrain gagné, et les commissaires du 'C ►tn ►ul ►i, SUS nutorit~S reconnue iiu lu Cûmltiiesioll ~~'rnn ~'' ;

Page 79: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

O. ,

m

El

11

LETI:T,I.II ;R i)I: SAINT-JUS T

çnise, redevenaient do simples conn iniq (Io la Conimis-sion ]3ritn»niqtio .

Co'fitt lit le dernier travail important qui . .,oaçiipa lacarrière (10 M . Letollier confimç ministre .

Il,,reçut à cette occasion, clo la Commission du conte-.nnire des Etats-Unis, Par l'entremisu (le M. Gosl ►ern, ~direct~~iit~ g6»éral, une mé'di,ille (1,110111,10lir spéciale en

.recoiuiaissntico de ses services .

Page 80: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

J( . (, tc'II~~i T.iaulannnt-~~i~~•arn~nr ilo Q• 1 5h 9c.-1~inistJro (10 B)it .ch .~r ► il l0 .-111gr Conroy . -.~3 .t miNiion .--~i.t ûerotq doRou ►a

..

~"

•.3 In fiii (le l'atito11111e c1o cette annéo 187 6 , Io •l,irntcu;utt l;oitvetitccttt• (le ln• Proviiico de Q' ttéUoo oxhi.r,~it, ~cl ►rb~ littu longue et' honorable o ;lrriét•o . Issu cl'titto►iiwimno famillo clo cultivateurs (le Sainte-Atnto do]Z :~inlir~t, li . ltott6-l:;lci~nr.i C~trott,' clovait t1 lui nibtnel,t h : ►u~o ho~ition qu'il ; nv ►iit aaluiso . 'Il est, hour laj 011110 .9yr, titi exotnhlo (Io la reseompotts6 c1itl .couronno l~,h•;t~~uil, ,Iii 1n•obit6 et lit l»~iitiq'uo (lc•s vertus civiqttes otrli ► c~tic~ ► it ► c3 . 'Ls l~otcil~c .qui aceoml ) iignn sos obs"%,cllios e t

cottcoure clu'oii ÿ vit, clcSmotttrbront 1 ►t hautoestimtl;clottt il j~tfissnit, ~ ,

;1~~ hroinier mi.niqtro, M, 11lockour.io, oll'rit h Mr. 1.etelli(;r lu l)03te laissé vncnnt par la 11101't do Di`. Caro(( .Co rut plutôt pnc poitxxoisio pour sou aolléguo quo par

• i~

Page 81: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

to (l t,6 ir• de lui voir nceel ►ter sc ► n, ;( ►llre, ; citr, l ►ltr n ► )uv

servir (le "sou exl)rI

: s ,il.► t ► , he tlwuyh t L(te11 ic)' .loo)rq/ ce .

Lc((~ j)r thtct, c,-'e t t=it-(lire cIu'il tillritit t ► iulû IV lc t;a •lll'r

ttltl,r~ .3 t,li ► 1ii llulis ttltu sl ► llçru j ►In5 itçtive, ( '~'lni-ci, .~, . .

aln'ès sê lr(±' cl,n5ült~+, l ►i•it le 1 ► Itl•ti do nt3 pas tt(: c (rl ► t c 1• ,

t'ittlt son que des c~(msiclétlttiuns .1 ► c~rSun =

nettes . Il yv c►yltit llll (1 SSII\'ttlltll~l; . 1)l'CIIIIIiUrr, et ne

voulait l :tts eu~;itl;c~r' :at' notul+rc:lt~c 1'ittltille . (lttny un lr ;iill

(le v ie que lit niotliçité 'Ciu, sitJ ,rtultu ho lui 1 ► ('riuettn tit,

luts (1t : continuer pur In suite . ' 1)e 1 ►l,s it sitvitit , llilr,

scnl { ►arti 1 ► uïlt•ritit (lillieil v uictlt to runi,l ► l,lc;oe I`n _on tt, #

tl'l'll,'ClU)119 .t i71)11 ('ul-et si, Ilil>i s ttr ll' : l!Il llitll`3 1 5 !>3 Loin )-S

lét;ltv , M . (ltu(;liuit, insistait furteulent pu r î'Ue nn1111t11i

lui-IUC:uIi: au luiMe vacant, nlais cette, llc)nli ►uttiou,(ai t

. , ,on no pout 1 ► 1 us iml)àl)itlitii 'c: : F lü'è(+ fut (llntc, clltils cr ►

circonstances, (.lu l'e\'l'llit• h . Al . Id!t(!Ilter , .(itti dtlt ' stir. Cl'.1 l 1t`l' .

'l'Itllr.yritn(1 it dit (lllullltte part :"Suivez votre l ► rt :-

. ~% " mièra itltlrression,, lest t5)u,jr)ilr s la rncilluurd." c ' o t cw- '

tluo ~i, X.etullior anrttit (lA fttiri : . Il nurnit clQ (lomo ►tre r

dais in Qti(luu` til,ilitatltq, ' , • I P

Sa nurnitmtiun tut grcSnértiletnetit l'tiett tleciteilliu cliuly

tout le pays . Il faut dire, c~tié, ; clltns 11t province (le

thuGhec, elle fut .uil sotthtt;çmellt hôtn• l es t)onthroltx en-

notnis (10 M ., (;itttcatuta, clui ti~ttit,t)t, ct•itint c10 le vt ► ir nl ► -

l,013 it faire les ltotlltutuy clu Spoucer-woutl, btl' ils .au-.-1 . . . .

• l .' 1lonnrrtLl ti C,-A .-1', l'elleticr l'n ' remplne5 nu 861111t 11011r .11t1ài~l3l où O rana,•ille .oeç i►►l taluut et uu tuet rc ►uut~l .;ut,l~a .

Page 82: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET SON TBMP3 ' 1•95

r,,i ► ~ilt ét,'s ulllll;iq ► l,~ l'illler qsllut:r. Ir.i s,itiyfacticill c 111 '09etl mbn(►

i I ~gti6èllt c ►)iltiihttl>, it ru1) t

.usser. le choix cjn'otl ~. . '•. «nt•ait f,lit cl(: 110 Letcllicr .

u"ilv"att Liclite ulult~(ionvcrileur'fut illstitllc; 16Y ..._r ._- ..~, •

cli ( ~ i ►► ln•~~ .

1[ . ► le llr► iie ltcrville, it in ;s l,ro lilicr"lnitiistr(: 11 Q n 4 l)ec,

itait vonlc IN s► t rr.ncolitre it vec, ses c~,lli+~ney 1»lir lc: r► :-vv~•yir ;c I,~ t~5 . Al . Lc~tellicr, ml l'cil)crcrv;tnt, lui (irltclit

1,+y ;,I ► + 100i 1 t lit luitin, c'1i l'assiir,ti~t ► lu'il .lui ,l ► uii,iit toute

~ ;1 t~i► Il~itlllCl', . l~t (lll'il cUllllltltit f[111 ; cCtte c :)11 l iit110U s ('l'tl4•

rrcipru ' titr, 111111 g )•(~, leur ► li vcrt; (1 lt ► 1u i:ll lu)liti ► tllc ( 1,1 ►►y lct) lowd. ll voulait ( 1 e5sitlcr fc► iu ►a)ylllcut sit lln,l vcllc, 1 c)si-

ti o ► u .

Nuu,4 üutt:ttmls do ult:ntiol ► tlèr les lli)ull)rc~usc~y tl ► l ressc 13de f0-liuitatic)11 et de hicl>rveilnc qu'il rcc,:ut de tons cf)t(ts, ,

:vt ► iux ► liielloq il rSla)iulit itvcc tttict,`,cligtliu% vt•lill l)c ► itgnîit ► lui i~ttO.nuuit tlti,.,l ►eil l'illsipitiite do ces W-14,411t ions

1 ► ;u ►;ilc~s, lAt rd[mnso qu'il lit ltn 4 Club dvw(AmsmmrWl

est inî+nlo,l ► ,lie ; op 3• cleyiuu 1111,cli,cil)lo du Nvi ► r ►ul .. . ,Non. .,; allons entier tollt do suit(- ,Ijitlw lu r~cit clu,l,t

1101 i %• v llc+ c,u .riére clit'il v,t parcourir .. •

A u lieu ► lc l . r0 iull'(1 l)099(:SSIO11 llllill 0 11111t1? 111', .8 Ix .11m •r-W001, M . Letelli(:r alla, 9'lllatitllor 11 l'Ilî► tel !"i ;cilit-4 .01liQ,l ) .,t 1, utl setltiuleut do (1ctlic lttC89C (111i lStiUt (111118 V ;i n,ti na ► : .I? ► i 1 ► rc ,ritt lult .403 c0100 l 01 incc9 ,lt miulullnc, v~~il ~,i h' ;,r► ~u, .

ciclu(;ttru r t1 61micet-:Wuua - It

Page 83: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

.

DE SAINT -JU 8 7'•

jusqu'au pi•intenihs . Elle accepta cette offre avec recoll-.

naissance, ell lui caltrilliltnt Combien elle ét{tit seliyil )lo

à cette lwitr(ltte clu, d (i f~rollco et du feyhect, pour gon

" det>fil . . - . . -

I: Assernblée lcSriislntivo ttnit"en Session depili-3 . le 10

ili~cemhre .novembre : elle fet . hroro3eo le 2 8

Après avoir t'e1l(Itl Ilf)Iltlllnh(', - (litlls Io (1l8COtlls (le

Clôture, il la m etmoit'e (lu soit tegr.eltcS ln'é ciécesseul" l o

euteniult-l;ouvel'ltour (tj}tutltit :", Co, sera mon liln b i-, .

" tioü, ., cç,ullllu c'est Inol~ c1 0.voil7, clû .1 ►té Conformer à

" l'espr it (le lit coilstittitioll sous ln(rlle llct nous avons le

" bonheur (lv vi~'rc .;, `Il,te i.init ll r(Sputer pli ltli ( jilclilhnt

eo'(lu'il venait c1 0 ( l tcl t u'er il 1i ; (le ]Zouelterville pq1,,i5i 1̀ -

nelletneltt . • e ,Lot•s (le la r(téc,pt,ion -que 1 0

. difnlln, sui Vluit l'uaiige, ait premier (le l'an, toute lit ville, 1

enns exception do partis, s'y, porta cil foille pour, lu i

rendre Lo,lnnnill;e, et lit voir par 1l1 lit llolltlltltu'it3 dont il, . •jouissait., ï :l en fut ilattS. Mais co qui lui plut çlitvall-

tllgu fut iule invitation particulière (10 111IN1 . les (lilcc-

teu1.3 tlu collège (Io Sainto-Anne, Io priant

lotir hospitalité, Pt c10 vet,tir recevoir leurs fltllt',Itlltlolls '

dans llt .iünisciu ntLtlno qui iivai,t ete Io berceau do 6011

Muctttioil . Il :+'y rendit, et fut accueilli avec cles lil ;tr-

qttes d'lloilltutlr ~t du cléfctrolrcu qui le touchèrent In•o-

folulém(;nt, et qui effacèrent lc, souvenir (Io l'luitnl ;o-

111sU10 (1 1 1'll y avait .trop Iollg tE]11111;s V'rolicoliti'd. Il était

Page 84: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

.ET SON 11•1•:nt ps 1 97

ficr ► l'~'h(~ élève clc, cette maisollqp'it:.-ctiltiilit, . et/ oll, ;-con ► Inr lli)us-l'itvc)il~ cl~~j ►1, (lit, il It~ ait 1)ai8(S un culte (l o,~inir;tti~,n 1)onr lit mémoire (lu M. 1'liillch(lui en

. net dé le folllllttellr. ]:n co jc,lll, nvctit-il (lit c lt 1)1 S` scli~e ► l('s éltivés, il . se setltl l it heureux d'honorer en cci' 1►c 'lsm 111 e le 1111111 (1 0 CÇt illllstrcl uiellf,titc ► lr, et (l'c~tro

1'ilètc clo Srnintc-Altll(~, (lui, le 1)re nlicr, eQt 1)lucottrl t, 1~'s clit c~l :y cl('t;rés de l'(,lcllcllo 5c)çiulo' pour arriver :t lit

► lit;nit ~- c1 o11t il é t a it rev ê tn . Soll (liscutil :~, ri~ul~ ► li ~le sott-1'('llll'3 l II1(tllvilllty, . l it 1111e vive iiiil)l .es"ioli .

Polir rnc ►)tlrllgee les éldv(tis.

► luns lents trltvlulx • litt d -r,li ► ~~~, il l ►blfflit, pur un sonnet inll,rovistS, 11 l'a i lrvss(1 .► iu'il3 lui 1~1i~sçlltçr ►rt~, Oit lit souvallt (les vc1 :3 . luc)itiybien tournée.

~ +It +r .

/',1 (s1141ii~lt eli fo nctio us, , M . L(:tellie )•'nvait pris tilts(0 11 iellx, et nc►11 cc)lnnle lllle 5i1111)l e . for ln111 e , lu set•Iltel ► t •

lui,i ~, ► tit tùit 1)t'é( r, cl'cui,nii•ni,Yt ),cr Giet t /tcl4'lcntcit Elcc jic,~lirc èct province.,

.11 . ,1 . ;1~, . .(~cillilis, clttns tatr oilvl•;Igo cllt'il vient (lopublier sur l'luilninistr,ttiuu . d t tltrijniy (tu l .ornit èlt. . ,~ ~ .

.( ; ;lllillÎ ;l, f1it sur ltl i)ol'tt'e 11l? ce $et•Illellt • nue l'C11M1Y111(!

qni lli(lri.tcs une Itttejltic)n vl ► c~ciale. ûs,1i0t1•o r(tl;iluo(le t ; ;ilt•c~rnelilcllt rcyl~èi"ilsal,lc~,obscrvct-t- .i1, le.lutys cst . :pouvcrllcs par l0 parti -~(lolni,liltnt, et le, gouverneur estglliclû 1),u l'üvis (les ministres t_l6vou(Ss tl ce l,arti .. Ainsi,~ - .,

Page 85: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

19ô ' IrI:TF.LL1Rli1 DR, SAINT-JUST

E

I

en lui 'imposant co scrtnent, c'est, (lit-il, lui ' interllire

d',tvuit~ 'soit une cot,scicllcc, sôit une ohitlilnl ,l lui . 'Car

Ai sa Co11SCJ1;41Ce Sli trouve en conflit avec l'ilvls (Itle 5119

ministres lui prol)osent (lc suivre, son d(3voir l'oblige,

:3(iit (l'en lliÿsu,uler sc9 miniatres, . soit (10 les coul;(i llier,

ou (le. se démettre Itl'i-li)(Illie ., M . Letellier entendait gouverner qui vaut lqs règles (tu

Itl ~l1StlCC, (!t sl', teltll' ( lAtts les limites exactes de. Ées de .

voirs, tellc:i qu'elles 'sont racée s I)fll' la constitution, et

sans sw tir do ses rittril)utioti9 cxéatttiv eg, ' Etr même

temps, à. l'exemple dotord Elgin, il se proposai tavec tuutlIttAiscrétiotl et lit modération hvssililes de - -

l'influence que lui donnait, sa position, lwur s'en ser v ir ;

(titi l'il ► t(tt•Gt (lu pays, et tt(i pas l, t ltlisact• tolnher (l,lu s

Un néant Complet .

/Peu ile touil ► s après sott entrée elt o(lici~, il 1so lrr~slrt ► tatinc question 1 ►ett ittlhurttltltu et ► ülle'illéine' puisqu'il

tic »'lll;issuit que (le la tlomiriatiôn ilu'otl lui avait fitit

fttire ll'tui çons(iilll;r municipal it I1louttntlguy.j niais lit

question étilit aélrieusu ait fond, puisqu'il' Aigissuit dit

droit (Io l'exécutif d'inter'venir e n

t1 l'encolitro (lit pouvoi r. ~ .M . Lotellier était d'avis d'annuler lit nomination

1tr Scil ► itlSe• llit'ot ►, lui tlv,lit (lelntltl(1(S (ie fitire, et llc l~lis•

scr (1 Sklttro ïtcvatit les ~riliunaux ltti Jlulillité (Ici

tion tf,tito llr .le9 iittresség. M. le 1 ►roc ► tro Ili, t;iriti rit l

Ailgers, alors leader du la Chambre et premier luiuistru

Page 86: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET SON TEMPS

de firi t , soutenait lo contraire, et fit t m ïnllport ell con-sr ► Inenc(" l,enr 111otiv1 soll opillioit . Cetto Opinion~AtliG . bonne cf)lnlne 1110tlfs pour ' fl ►vllliiler l'électioli,ln,ii5 c'it ►lit illt trihltiutl It verilier les f►tit3 sur lcsrluc;ls

.elle ►'Ulit l ► ; ►sce, et h so Ilr ►► lioncer si l'olt Well l)laiglltilt, .q iuUl ► l'i Icetio w co ntillttait cle sulmister. - Pour cette 1•rti-sun, M . l,etclli_er 11e put ItclqpCer l'olliuioti do AT. Angers, .Pt tit! Vit ( ► 1)lig6, Me l't;vay lel' Ill 11c1111i1U111011 dll'il'llvlllt

faite j Mu' ert•erlr. 'lit, llro0 ur0 nh hi il(tntl fut colltr►tint► I 1! cr'de1, par, ~lilllcscantlltillco, ii-t-il (lit jllln9 llu•(i, lllltislut :It~ea itll vif ~ic'8tll ► 1)allllU111Ul1t, et . après 'avoir

conflit clno noua verrons plus tard s'élever entre eti x

t,lnl : ► n`i .;(S autant qu'il le* put . C 'est là ce cltïci Poil a• Ill~l ► ( lc '~ l'Ittlitilo clu Aiulltlnll~lly," . clui devait revellir

tilt 1111 ItIIPb le tttlJls, coi11111U,ttn grief coliti•o le Lielt-t(+n ;int-ri~,uvcl'ucur. ]1•1 . Angers clalilotu'll froiss6 ; initiq

' M. L ► +t( Ilic~~ voulut (lès 101--î que le l'ructlraur , t;éu6rul

/~ so tint, l)i,ue (lit', lui ct sas cullehttey, (Ille Jamais il n`itl-tert i( n,lr►► it dans les attributions (lit poil-voir judiciaire .

.~ Cet ~tvuttiyaamoltt est important 11 noter, à entl90 ~(ltt '

sUP le ni8n1O l,rillcil)e' llU 1110(1-itltervallti(11, dans.1 0

r(,colli :3 que la loi accorde par lit voie (les tribuuaux, à : ,tulls cmux qui ont (les droits à défellciro .

('ut incident fut Io seul qui luit'Qt juscl ►tc-lli c:4uscrque1111u froissement elltro le Lieutenant-gottvarliotti' etses Illittistray . U'LItnit hou (10 Chose, cùuilnu oll voit,

. luuis ~I, Lutullier avait tiu uuructèro ti taia S, ot wlui (je. . ~ ,

,

, . . .' ~ 4

Page 87: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

Malgré ln meilloïuro volonté (lit liiolulo entra M. Lc.

leur coufinucu elz~ 1ü . Letellier, et qu'au Contraire il s

Angers, et pour qu'il prit onllrilge cie lit position 'n(li- .ticllc~ de li. Letellier . Nous verrolli ci-nl)rhs cju'iiuuKiull)le affaire ; c1 0 1)l'1~94t11lCe, mal Comprise par Si . .Alll;el:3, lors cl'ull iltller Officiel clolinb 11~ Shoncor-WOOa

trois lllOis"nl)l~c~s, e'll l'honneur de Soli . ] ;xcellëllca Mou-rtèi~neur (:cü ►roy, lo j)ifjiln ait vif, et fut la y-nisoli pour

laquelle U lie voulut plus ili,~ttl'O 10 -pied ai t. liicll plus, il c~l)i~l l'occn i ion cl'itile nut,rci invitation 1)nllr

rompre en Vi4iéro avec l e

tellier et sc .ï rllilli3trr 4, loï tendances (P'i

deux j~l~rtis, qui ls~ ,i n v iiiellt cliviSCSq jus t11C-là, li-3~

, 1)ol t vnic,l tlt cliqu tra itre clnn i loltl î appréciation ; nllttuc+llcy .Les rllillish•ei se croyaient ll,lturellellie lit ol)li ;, .s il iln~certuinc réticellcc, en voyant, d lu tc?to clcf leurs cl~~lilr~ :

ï l'Otiollq, llll,llollll)le (I-Ili nv711t , M ~119f111C-1~1 lllt clos rul •<<crs,t ues lcs plus clCclnmis c10 lit politiluci (les conser V i1-tou1 :9 .' ' Si, (le fi ► ity ils Stuiellt 8o118 l'in11Yr .3syio 11 , ca nl l n o

ils so sont plu i1 ic soutenir plus tard, quo 10tl ►ollt (l'Ottawa lotir avait euvoycS lui.

,• , rlcur polir cuntreènrrcr leurs viles et les éloigner (litpouvoir, Î l 11'est pn9 ~tôilllallt qi~'ila 11'ciieut pu - place r

t,N;TF;LLIRR I)I: SAINT -JUST '., , .

Af . ; Auer~'ll'ûtait pas moins éntier. Il fallait ajout 'très pou clè chose pour blesser ln Îilscèl>tiltilité clcz M .

niçnt 111ontrcS utlo dc .tfinlicu llléticulon 4o t1 snu c~nmd .Pourtuut, s'i1e oussellt voulu go cout3or frauchoiûout A

Page 88: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ect holnme, clui,'drttts-tottt le Coli 1-8 (le sa vie n'a jntnni s~ , .tt~~iii l ► c~rsutltlc ; il est certain citt'il'lcs itlnrtit cordialluc ut, ,ti ► 1(~y . clttn~ mi effort Coll*lri v n public, cl'tt~itn~tt l +lus i7uu M. Letélliut• pouvait s'nl~-lm vu r sur lit droiture (je 11i, (Io l3ciucLetvilié et ]n aitt .cul il i'- de soli pat rirotisinc .

1' ► , (icux h0tnmés, faits pour 9'ettton(11-e, furent plutôtsiiOPIs par lit M)sitiott (pli leur é

itutiirttllie j ►crsollllelle .

l à p t'ê 1'('lltiall (~e .y .l)lilli -S tl•eg n'était 1)119 (le tlnttll'0,.n1uv7 ►vl' une ç► lïtelltû cor(linlu qui, l)otlrtntlt ; (ipt in(lis-

l'vn-,111 ► lc : elltr(. ,tttt,t;auvernutàr et les cons(;illers (le ln~~0111'u11111~, 'Vat1tA (ll v (',1`ht!I1c0 (l'O1)1111OI1 (',llt!'l, M. T,etel-

il vvv ntlit 1 ► otir eux mi sujet (lu so .tll )çolt it l'(~~at(1 clusnn i~inl ► ,ti tit4lit(S, surtout ntl (l31)ut (10 leut;y rrtllllort,4

u(li~;iel -q, oit les c(nicey9iolly mutuelles dat'nient ctrofaites de bolillo grâce .

l,etollior, en législateur et .olt llomnio clu,lai qu'il .~tail, p(~xnnll~nit, nttentivomottt les ciivora documents : •s( ► tnniy h yoll altproUntiall, .

Il avait signé, à li delnntuio do M . ~1e 13oucllcrvilloét lnu cotl(1(~scett(inltco . pour Illi,' à ln, clôture (Io, ln sus- ,sion, un bill imparfait oit Ply~tbt nul, * et r( cGtnit depuis .

• Il y nv,lit en rn iô n6 ,l,gencs~ diu ►s la législationn nnt6rieuro . Dansl'c+p,u 1lu h ux nns, 14 notes avaient 6l6 amendés ; et un r4lpi)el6 o .)w ►nv-inc .r.iaïUitionnel . ~

W~lne~1~, Alun4ré,,jl, 20 rlEoembis 1870:

Page 89: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

LF:T E I .LII;R, 11H: SAINT-JUIiTap •

Bill, lé (llli . vive, pour n(i luig 4k~xluiser à donner s11 ', i .

f;nntur(i ilicoi15ic1Crét1lclit sl l'avenir .

Le sort voulut (tii'inümi (li ► l,teinellt r1prt,-s*-l'iit1i ► irv- ► I(s

M( ► lltlllilr;lly, Io premier Inirli4lre-lui (>,( + m tilulîtt ' l l t ~ ► inc-

ti( ►11!

(l'i>>le 1•6sol 1 itilau liz i syb en Conseil 1 ►oiir nl,l ► r ( ► ïi N"c r

cert►iilhs . ria t ;li:lllèlitw d (-111, " 5 ►►cietû ( l'Uui(,11 . des Me.

nuisi(+rq do Qi16l,(,c." (;es (lis lloyiti( ► ns t tiiellt cur ► tr(lir4, 4

h l' ► tcte (l'iilcorl ► ( ► r► itioli, stitlsi (tiie l'► tivuit (1('!cl111•6 1( ► jo .n .~ y

curcitir-t;ln(~r ► ~l . ~~ Co 4ri~l ►lie ►rt, ce me 's3eüll~lù; ivit,de liuucllerville, ► tllritit. di1 mitlir(r

ri~rilr-llottin no hss (lcill a l .(ler 1 1101 1 ►11 ► lirt ► l ►atit ► il ►1 ces

" mellty et il refns11 do salicti( ► nller l'o rdre oil . Conseil

Cette remonta•lln(;e et ce reftis, (luc ► i(lue 1 ►~lrfilitel~n n t

(lilllti ce8 coll(litiO119.

l(il;itim(~y; (~t~li(~Ilt (le n dul-e à froisser ln?mé, (leg uulis,politique"

. Le cm.lir huinain eAt ainsi filit : l'~uiu ► ~n .

propre hless(S 1 ►risu l dIne les liens. > I l

facile ( 10 conr,evc► ir ( 11 Ie, dès le (I(;I ►ut, ce

s cielltH ai'(iilt jet(; quelque (lé fiiillco (i 1inH l'egl)rit (lit pi-c-\

mier ministre . .

Pi*ls.sony à un sujet plus ilnl ►ortant, et qui ili•ttress, ► it

nit plus haut det,n•Q leq r,crtl ► oliqlteq, IlOtflininü nt ceux (le

la Province (lo Qil(,tllec, cil Plônio teins (Ille 108 deux

partis politiques en présence.

to> délégué apostolique, a111I~)IIc(S et attendu avec

Page 90: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

,r:r SON T t,ntr:, - 203, . , • .`",1 • , • , .

(,Zu A l;i; 6n tnlü 1$77, II•rat, a•ccttavec foutg 14 pompe et

l'll~ll'Îtll y '(!1111)t'Cy9rt, ~lrtlly'1Cy4 llllllX 1 ►111't19, .( l'Itlll!l' y lllll(11' ~

will j Il gw: T.li rd'- l ►tUrttil)li • lio lirir (, ►nlroy l'avilit 1 ► ,'e c6 ( W. , : +•et o11 l o collsill6ra it contmo l'Itll ( ica I,c~lrtt s 164 ) ► l l t .$ clï9tilign('. .3 de. IT,~lisé ,

ti+ an l;xl;clll,nce rii( ;ngl :il;lletlr' . Coilr ►►y, l :v(? lite ci'llr-il,lrill, (+, ► Itarillclc, Ft►tit in 61 IN vcV (1 ►s ']Z+ ►1ül► , ot avait Stu

y~'~ r ► tuire'~~u l ; .in lilutl (;Illlon, 111,01 ; Y(! 11 w ( Ir. Dublin. 11 'It~'uit i t~ choisi corulul3 ( i Slltf;ud aluiyt ►Ab lur, rtii Uitluuirt ,

: it (' a 115 i ! de 8011 l 1 lll)rI(3tlt Ct ( ll! sit lYll'f IltO COIlllit,99 1 1111a'.l` l'i;;lllt(l G)119titlltlO1111 0 l AIIIVI CIL ti11nl1 ;tCl'rC, et ii~iH),y-

,~l'il ;lit to tlt('g les (In,tlit(tw requises 1)OIII' Sit ltitllt(! lllly,ylo l l

!n prudence, lit rcS~erv ►~, et 1 (t A retd de jugr mntunt qui lu •,Il++tt,lit Il l'rthri des j ► t•( Sventiolly de 1 ► Itrti~ ,t. ~

Il ,1 ►~cni~illit nveo ( lil{nitlS Iliy (icSllll~n~t .rntion~ (lotit il .,'fut l'objet, ( ,t objl,rv ► i une r(Sie I~ve ( iil)lci,nutti(llio d+ti ne

1 ;ti ;~,t I~l,rc(~r rtuclul in~iic~~ ( l'ol ► itti ► ill, y itllf 1Ot:~rlu'il .fn É'nttir~ ;t ttnu ré-union, (llt .Uorl;lu clttl ►oli~jltli, ll 5,tiltt-l .tncllde Qll tl)co, cltoz Io 1)r 8uin3o,1, où il rappel a rappela auxuley ;i ►~nrs (lit Uerclu (Illo (;'lStl~ihl ► 6 lc~ ltvf~llues t7tli rtv,tiultt., . • ~

~~ulii,i ► ,rt de r~t~ir i' Eg liso (10, Uiolt c~t Itoit Imy eux ,(.)1 i It llit , (IdII ; le tonll>.y, (I~1IJ 1a (lélét;tl('11 n'avait 1)m (St,IS

très M ttt é. (le sa viyito (luuy ce * lieu, et (~11 0 9é .1 • rtlii( Il ttx)l'uvuicltt pas fl,tttlS (lrtvltlttitl;o l'rt~~istultce .

•c M . I .► d1 ► 11ior lit royalu,norlt, rl soi, N:zçolloltc6 Atutt- •., . . . . . ,

Acign(!,llr Uuuroy, l03 )toltuclua lle 81)0i1cor-~Vuwi, Où il~ , .

I- L-

Page 91: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

F .

. . ,

.

204 LETLLLIF;It•, DI-e. SAIN'I'-JUST

. réunit, pour lui. rendre lloiumz ►ge, les hauts di -;liit ; i ii- es

ecclcsias,tilu(', s ; ét les sonl~iit~s ,lnï(jlll'S~ tilllt l illllll 1l s

ministres et les 'jul;es qilc pzirm i les ,citoy c,• il .4 (le 1 ►1. , .

v,ille. -

F.11 :;n (luhlito ollicielle, .111 ; Lctellier 1 cuvait 5'ml v lil,

ait délé( ►ue,'' et il' le fit dans les diverses colifél•enCc S

qu'ils '~ tillven t,, .ellsunljje. Car M . I .c:tcll_ier li'étitit l ay

Ctl' auger, ainsi que nous l 'iLyo11S vli, h li1 llli*yloll (llt

clé16g116 apostolique . Itiell 11'a'tr ►lnsl ) ir6 (le leurs eiltno -

tiens, si co West 1'a(lluü-ntiôü ( le .1\Z . Letellier pour

, lit haute - ilïtolligence (III ' 1 ► i'tlttt, et j) illr 5è3 vue I ►u,,(' S

' et étendues sur les rapports de l'l~.~lisé avec~ les lli 've r3,

t~tdlt9, (111'il appliquait 'au C ►illiul ► ti avec ; • ltne c1 ► 11ttt, lliir,

sages9o ilt ulicZ lira(ieli(;u admirables . Plu3 talril, 'on crut,

(1<SCollvl'll' so n jugement et soif tlhlll' Sel;ltlUll nCllt!l'a l( ; "o tl'

. lës llolnli~c,~' et les choses lle co lluy_s. "On it prétendu►.., ~ . • : ~ -(lu'il tlur 4 lit (lit, (;11, rcSsilm;tllt lit, situiitioli, ot en , rerluu'-

(]l~illlt ` l'lZlll'ettl lle lidy ,(]ilel•ell~s et le9 ~'~4~r>o ►ülitl it( s

pii h ilcs dont olley sont marquées : It- iV the )~t u fG of

Hnlall ctïntnttvvttice ., : . ,.

cclilontla i i t ( ii ` haute estime (Vil"It no uiclluit pasitvnitCOii( ;ltll (les litilli6lY',8 et des (.o111111iy~llllce~,~ill3l ► r~~-

' fimlli(:s (lo l'Arcliu vî;I tic do (,1uMhvc) tto ses vertus s ►► li-

• l6;-et Sle .9a droiture 'Wintoliti6ii .

IMs' 4o1i : a1•riWe,, to. (l~Wl;usapostoli(t tw s'éttait 111011tr ► i

It lii+ . lultitetir litl-si1 1?e5ltlou; ct oll nv ►tit reelinilti v ii 1 ► ii

wtül honinlo,vel,3tS a ►lnslli lutiiito llïploliuitie . `Soll iutelli -~. ,

,0

, . - . ~ ~ ~ . . ' . . . . . . ♦

.,

Page 92: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

gclice i-t soll tact snl ►ericllr lIli firent lliï;lltût (le, lnêler lu•(11,0401,0 ~le s tlné,et 1 011stllce de" il litres. Les ex,l ;~tutiol>sit lis ilt''gIltll's de CCTtillll3 lll)l ;tt'lllitll•(;5 ) ( 11 l'l)11 it j lls t('-

. lulg l lt up l m- lés les i l( ! servirent (lil'il 1111C11X1

lni Glirc il ►l,réciér,lit r ,,'-;l'rv(; tA' lc 'bons s~lls (ll ; l 0 u1:3 ~ol ► llll,,ilits, (jui rél ► ri 5c i ►talç'i i t 1~i lAi~ ise de 1(>. lli,l,ulilti~~ll ;~1 tIs cl,uni'ul:, (lç ltrtt~o soulev~r!g cllllire 1l 3 ;1•iiiix 110. , l . .

- : ll ;lrlàrvnt l,1•lliiicè tluclul clli ;t senail-rle wur ses oreilles : .Ec tir~ ! i'l l'icart ; . ;t l'abri toutc infllip llcû ex tSlicïire

"cl ;iug

ul~ 11111i'.54, 11 de cülnAlirl ( l~c lrrl3 (Uuél ► ec~, it y(iclïicnra(1t1 Clt 11V'8 ltlUlS Cll Oll -s t•t•\'iltlO11, ~l'.3 lllOtlllll'c3 lllOtll'(',- '

1111'ilt .i l'tlli('.11t. O Ilil.'S it \'Ct .* des yeux (l' :A 1'g Iis, si l

llllc classe (pli tit!l~lü~ iin,41liart ll(", sièalu' t(;ni-lit.

1 0 hau t , ~ ~. . .(lit 1 ►,t\~, lie \lliilitit lltnlurlll'e ll'ütrtsltne ( 1(i Ses pré-teulil~ll.., il'[ ri~il l ;~~l~!1 'lllt tlr l'a lll•CI ►Iltllll :i, titi il ll t: iui"till-tenir sa llsniliiuitioll,

,, .llllll illl\ItU 11011 `3atislùite , ley •

nllnlatii ► ii 'i llu l'iu'rilsr. fureilt l,i Olltl)t C?Il ;tiTr3, po ur

Luit toits ll:s luilti ► ls ; au tlt~jt uu~,r à 10 1IcttI- i;S, et (pli, 110

fnicr lllü~'~ itu lli lli~;lciilc!Ilt par les 111C~colllellts . l; ..

lll'llit (1C St"1 111111tC -4 \'(?l'tl1S C t de SOll llttl'.lli <

90 11C1! •lslllTl'l', et, llli ;llltl, il\'illt liillSSlf lll', tll!lltl'. (1Cgy 1'l''S (lait,léstinlli rles illtr

it+~l?i~2i5t!1~'ittt;ul:i, llclrllis qu'il 1,1 ' M'ttit 1 ► t 1 9

lllllilll " (l'l'lill)le (~ ~~„'~iltll (lh ~ Illtgt) il co (11 1'il~i appelaient 1l1'r .

) ►utti bon-,,i pa~iuptllc;s . ftiucl(lucs filüxll' vuts lnî~nlr.se l ► ,I,,u'~lbr~~ltt à lrl,îiltur sour1!ultllt lit lll~)lle,su ( i'ltl l1 ► n~l ; ► t i tili 80 jlltruwt,t ; ►~t, (li~ ;tiunt-il t, il q llconllr,) son

I

Page 93: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

pouvait Se passer (l'lin valet do chambre . . Ces bcinne;~ a ,

ftmCy' ne se 'sentirc;llt soulal;(tes que l~~rsilu'elles'.vin:nt

le doigt (loAbieli s'llppesnntir sur to nouvel Osa, qui ,

11'avi-tit pas craint) (liqlliellt-ils tbllt bas, do porter la lllall l

sur l'arclle d'alliance (III Canada.

Au bout d'ull all, llt lnort sotldail ►e et prs,tinturb (ln. . ,, . .dG ll', g11(f ill)ostollq lle, que Ces 1)e nonlieg ccm :ii(i(Si'aicnt

CO111,1n,) SllBpect l)O111' to moins d(~ ' . lihcSritlismè, et (1( ' -

-p4)lu vn' (lc toute cla i r vo,yallce, fut reltr(lée i)ar elles

comnlv nno iiiterventioil directo Pri;vi(letlce en

faveur (le lelll'Cllllse, (1111 . 11'(,'ttllt ltlltl'e, suivant elll' .~,

(ltl(- celle (le I) leu et (lo l'l~:nl'isc . 011 llous croira 11 1)e)ni,. ~.

L fut ln'c)cl,unee (1 e l,u t

Colllllle till Cllittilllellt (llvlll, (10 11t lit Co 1 1s('.Illlellce l wUt~' . .

de présurver l' Ehlisu (la' Canada des maux ( lollt "ël h i

~tuit mcllttc(~e .. . r

AZltis 'll'Ituticil)ons pas sar les (Sv Snenu(Ilts ..

Le U l enu4 apostolique 9u rciulit 11 lit . caliitfdo, oh

,, Lord 1)utli;lvn, lca ministres et l i t ville llli firent, iiu( ,

r(Scel)tion ilit;il(?. (l(; yi t ' r6)nt,ttio p et (ilx re 4 poct (111 ;t

1'it11t01'lt,e (lll'll 1'elll' k! 110 11tillt. s es •t~Lll)Ilt.y~ lll!lil com m

Urill6reilt (l 'Illl 110 11vel (t(aitt., h l'~ici;a ► i(iit ( l'nno con -

: P-roilce illl'il voulut llicil, donner all profit do l'it~ile (ln~ . ,

B011-l'1>stour. (:e (liscpltfi~, reularclilal)lu par 1'6 I 6 ,ttion

des 06rs, lit, ricliessO' (1(i ln diction et les nunncus -( l 6 -

licates (11 1i on orr►ullt lu foiul, ra vit l'iutclitoiro . Il fut1

Page 94: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

TT SON ~`1?AiP 9

province ècclOsi(istiqtio c16 Qu tbec, (itt 11' octobre 187

► n~yit~t, tt•nclttit' en français par M. Chauvenu, C0111111 0uu rl16G(l'cettvre du t;elire . u

La mission du clélébue s'.ii¢coniplit dans le'g~cret, etavre uüe Aij►lotuntie inü ►GIlttrable . Poui~ les libtrrttts ,il elt 'i'é5liltzt le i»tuidcntot ►t collectif des . cSV6qttes (ie la . ,

7,qui allait ol[vrir .tt ne tii•e tto,tivullû pour- éttx, et amene ri . . .

. 1 ,r ' .. 1~ .. , • . ,

► lnns 1 ► i quite leur réllabil~ttion cc)tul ►lète ci~lnntit parti . ,Cettc► rehltLilatiott fur hâtée' par suite (le, la colli(Itlitoimprlicletite et iuslibociioilitco (le leurs (uTvel.saires .- - ,

On voit, -: par . .ce tittttirlettii'tit,' qne jlie( ln'd ]n•ûsetitl'] ;~lise it'►t cüticllllititc~~ituclin parti politique, et que, par .çonstI ► lnc»t, ori tt eu tort .(1 e r~~l;►uder lég lihérttlix di t.cfflilida continu formant un parti politique

, Ic5 /iGc{rcit(~r-cutltvGic~tcc;.w, et .ils otit', comme ils l'ont t~it-joul :3 t'ée,lztmct, droit, (le citt~ (lttns ' Cc: clcicumçltt1)a4uwul iuterl ►rcto (les' mandements iiatte ►•ielit-s, ~` malcompris jitsquo- là par qttolque.y-titis . " DTiclltctnettse-

Inclil, y est-il dit,' et contre tiotto iqtôlttiolt, quülques-ulls, ont crtt voit' (liltls co llocill !letlt (111 pastorale (lit

" i : .' ' sel ►tembro 1875) titi abandon do lit rel;imt (los" l,ril ► ril ►cs pour descendre sur le terrain (les personnes"et des partis pulitt~lu~y . . ~ . nous suivons l'exentlilé"'(ln 8,lint-Sièt;(,~, (pli, oü contittmlinnt les ei•t•ôltrs clit -

1,itI 1 rr#tlislliQ catholique, s'est nbstetlu cle sif;nnler leypersonnes ou 1es partis politiques . II t ► 'ox.isto 011 effet .

.

0

Page 95: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

f;emunt brupqud (lu .cLma►t lui ftlt filtal . (luelllueajotu•s

de malad igi l'om~orteront (4 août 187 8~.e,

:TI;LLInR IlI; SAIN7'-JUSTy j

it aucun docaluei it poltificnl con(inlnll ant inl parti poli .

'« tique ~qitelcon#ltle ; toutes les Coll(1i111111iltlolls l'uiaitécs<< ltisqtt'a hr e sen r, (le cette source vGu(rillale, se iejmorkcli t

" sclllemcllt, i4 tt j~ catholiques libéritax et i l

" c11)es,' et C'es~~ dans CO sens qu'on, llo i~ entendre l e. c i. bref adressé ~n septembre 1876 ii l'ult (le \'otls : ; A

l'exellll)lu (1 t Sottv,erain .1'olltifll ut suivant lit sa g( t, . ." scril,t.ioil le'Notre Quatrième, Coilcile, ltoum luis,cin3. . . .' ° Il la éonsci(;~l

,ce (le clltlculi (le ju tier, sous 1e, regard (lC ,

" I)içu quels ~soiit les hommes.iltle-ces cotilLtnllptions .

'1 ►cuveilt adttin(lrc; quel quo so it ' (l'iiilleurs le' ,Imrt i

palitiq tte a iqucl ilg ltppa'rtiellnent; "

Le. l1uluulél_

tent (111* 11 octobre 1877 fut rtc comjmwu S~ . . . ,.(l'tllle Clt'Ctll :biCe (les illCilll!S Evl!(ltley h toit le Clel'g, i' (,l e

la province eCccl Ssiastitlue (le-Québec, luntitl ► t lit lucinc

(late. . , ~(;yttô circt1lairo trace clitirelt llt ltti ligue de coillluito~

que le alerh doit tenir l~tir i l~l~ort u la liolit`ttlltu cll. . . lf;<<'tutral, et ai x él :'ct ►otls c il htu'ticulter,

.'Lu parti libéral ne lieut (l(3tnitiliclcr qtt'ttne /cltos e

c'est ;itue les ittges nvis qu'elle Contient, lit 1' 6s çr%~o dis- '

crête et la bt•i~llllû prullellcc qu'elle recommande, sojvji t

iilis'en pr,iticlt' U . ' .I I n'tti pas. droit 11 davautli(;ci .

I.o dl l SKu(S/t postoliquu, (lu retour (l'tin vciÿitno it ~]tl :

Ctllifornie, sq r'lt~lit tl File de 'l~rrl~lieuve, oti le c1t,t11-/ . , _

Page 96: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

Crt~ fiirn•t crius~, 1111 ~ clellil vcritilble daim l'•I~,glisô ,c~llt il cSt ;llt C1CS~ ;1, it son zk ,c, tlii (10 .9 lui'lilt9 Cilllilellts .

I ►;n t cette fi li imu 111ntt1 r 01 e .nc fut lllu sVivriuellt scii'tie qu'au Citllatlil, oil 'sa, 11rcSsél i c© avaitcl~ ~ ;l c~( ►mmenr.c il rétal,lic .le calme et A Causer un gritii d

Il livalit 1>'lcinenlent jngtifiû lé choix vie Roille avaitfait (lC! lui polir accomplir l'ci~tl~+ce (le pacification qll'cllo'

yî1 tl,li4 1,M liscr ait .Cillt ;lciil : Nal . dotlto ..qtl'tLvec les hauts; qui lui avaient é t('- conftré'c, et cil l)y joignant

° le tact et l'habileté qu'il avait iliollt.rés, il llo fQt luirve11 1 1,nVvv le twnl ►s, il fort ttcr . et sucivifc~•,' pour lo .l ) ln A .;iAll(1 avantage ,ck~ l'I :f;liso et de l'I~,tat, les clifit-cnltr', llc'es (le cüiises irritantes, (lotit oll lui avilit co11-fié lil :~oltttioll . '

A cette . lrollvelle dtlllori~l ► le, ' 11T, ' i .etellier et ses q 'mülisll~c

.s catholiqtles ntlresscrent ait Sn.i1ltSi è, f;o leurs

c~nul~ ► l~ tlllcc~s sur la porte ele • çet alûril-ste personnage, et011l 0 lg lll?1•e nt en même . temps leur d tvollellufllt et .leur• . .

recrnill~tissanèe au Saint - Père, - pou r. sa, sollicitude pater• .nwlle en vers: l'l~,~li,sc (ln C:lnn(la . Tls e:x lïrinlcrent aussil'etiju ► ir (le v ()ii• lm' qt ) ecesse,lu•nllllolcs à continue rl'( ► iiVl•e clu sa;esse et'(io jllstice 'si biçll colllmencé~ har111tii Conroy .

~ . .L, (,;ircliilitl Nilin, alors Secrttilire cl'Eatt, répondit

cle l ;l lniuliclra la plus bienvoilltintA,- do la part do $a•-

14

Page 97: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

Sriilltet6 Ton •X•-I I I, pur mie lettre que nou:j donnons

textuelléuie»t(Ïrn(lrrc(rcn) . •

• • ,

~c A SON EM r. ► . ► .t:XcF: Dlo,, z;tt.r•it L . 1 .1,i1 i_1.11 11, 1 .11 .1, 1tYAN•r-ccrt11 \1 rn

nt: r,.t l'not•lXct: ut: Quf:ue~.t , , •

« E:ccra.l,f:Xc•E:,

"C'tst 1 .c.tn• moi ilue-li,che biclt ct;riaWe do 1•c,nvoir btire ccniatitro

it l'cslrc ExcM ."ntu que lc 5niut-1'ère, i :utluel jr ine`r+iti : ; fait !lit il<<<ir

tlo r(firfS le 4 ( ntcnu .clç l'rtlre>:re (Ille A•tats avez 1licn voulu me trt;n~=

nleltre, On ►► iG ►ue lcluph que volte i ntimitF Ivltre (lu-'J1 •noïtt tlctni~r,

It atttteil'i n1•ec'wto FntiH~:i~tion tollte l nrlici► lii~rc les c~~ ► ululéautt~~x

cxlrrinlt•cK tl,a ►s cette ndr ht;e, t,u,shj(t c19 lr.► yort .tle l'illtlstrc lWlltt

111otttcil ;tictn Ccairoy, et l'lu notable t(ntoig ►ufge rclultl, tt :nt nnx ltn1 s

~ltu ► lit(s (It nt it (•lnit c1o116, tltiutlx tii,rOrV, hielnnlN d011 l

Cnlhcilitltte lui est rcde N. nblo•clal ► s le lteu (Ili tcn ►p clu'il e It ► l e n ivwû

tutus votre pn y . ~, , . .npénmltH cnt ete pour ~n ti . ► :itteté les Fet ► timt nts ( 1o

a Nt~n "Whos .

tiinchrc t Mhcmtl ► t tt do Ill lai tli-t•c2ilc•ltl ► 'nt t1110 Yi ► trc ltxcellcuce.ilo

. ctnre ► t q é Icr: ►nütintrch cnlltol :tlueH do lit 1'uilco (lit ('tutrAlt, it

vultln, cli .~Me cit.(cnr tnnce, t ► tntlitir"ter vnve1• :; lu _ ;inillt•Sii{;e, scruli-

mc ntr ; ►Itti font voir le vit• intirct (lui ~-ut,N t ► liitnç l (lut-' Ie phis I;tattd

Licn t'c iwtrc Fni ► lte rc'ligiun cltutS t•Vtte ►nùmu l'ni : ;Sttnc•c .

lwurqtu► i, le :+nüit-l'ire, Ilh-u rccut ►mtis"nnt ,do c.(ttv ► uttni-~

fcnlatiun de Ili( ► iveillm ► IH ticntimcnt>i, 111'1 ► t•I itu•f;i! Well titire, cn tion

><toln, IeN plus vils ren ► ercltne ►► ts th Votre l:xceflenc6, éi par l ;llt ,1

{out; eCrhnrut ► tles L(Mol7tl,IcK ltlini~lr~+rcï- ► IcG ttiti tnenii ► ~ ► tni~ .

\«l;uunt. ►1 lit tlcmnudci rel+ttiyq i ► l'cl ►rui'tl'ttll uouvcnu 1)`li ;116

1yostolicltte, tItNi travaille i ► cotttinu~~r 1•ca ;ut•ro conunt-tlcée nv . c l ;iut

du rsucci% pu to rcf;r}ltu Mgr Cotir, Ht ► 'Sniuteti, ln'n ûrdonni+ tln'ln

rcntcltru ii In 5ncri+o Ccphr~g t ►tion (Io in l'rpl ;n};nntlL., Irqttt:lto 1 ► e in n-

qtier,t pnts tlo s'en occulter avec tirttlo In ltlnltu•itG et toute In Hollicitudu

qu'exigent lit gtuvitG et l'urgence tl'uno hnr~illc ►lu0;tion .

<<Jo prolitc de In pri•tacnto occnaiull ltonir t►sstu•cr Votre Excellen o

c'.O .i ht`ntit ► rellta tle lit crnls:dirntiuit lit plus distinguée, avec l 6ynm s, • y~ '

,j'nl l'hùnneut• tl'csU•o bien ~silic&elllvllt ,

Do Votro Excellence,

4' Le tr iNs 6vaa5 Kervltettc,

li L . CARDINAL NiNd .

Page 98: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET,SON TEMPS 21 1

:11"r (till ►ïolv, éV ê ;ltle li'l ".ll~llen, fut notiltti~ eu (léceti• „ . -(le lit ulêuiu, Itl i n ée ) . lu,ui' suc~ "de t', il, •1lt;c Coitrôy, ~

a C 11111110 (ll -c ~;•ltc it1i~,,tc ► li~Iu( al C.t•il,illn et' aux 7~altts-,

Uni ;. l'.unr des r,tis ►)ü3'~inc 1101,18 i~t ►orous, : Il lte vintvis ctt A 11 1 61- i(p (' .

. ,\l itl~t•~ ' lu tuau~l~tttétic cillectif (l es l~.vû~lile3 (1l.Wocti',I,r,; 1 8 77), publié sous l'in~l ►irtttion llu ll!;i Culiroy,l o l~ ; ►ni ultr,t-uatllf ► li,juu do' lit l'ri ► viliu', 11o st;, tint paspour battu . Il tt'etl cuntilltli>, 1)a'3. moi us à atta Iller les -lil ► r,utx l1~t11, )tt lir~ .331t ~a 4 utilut' aux ccctltu!i~Irics .l~Gc~►~ttt;i . Cett~ liul'lillu itssi-inil,ttiuu',tv;tit tttut (l~ 1 ► ri îu Stil, l't; ;ln•it (lit put il ► lu cl«' ilsu o, voulaient i),ts lâc i 1,11r'(111 si bali moyen du* le tromper;t leur 1 ► r0 lit,• C o ttt ~.c . ► nf t i -~3 i o u ll'ï ► l~us il, eté toll~ltlçttt(' nr,i O inéu dani. lit population ,

1) :) 1 1 ; c;ttltuli (llte, (Id 110 3 c .0111r1ÿ11L'3 I1'u3 (:1',tiutlt .pasvl► Ici' pour .1t11 lih "i t'al ; d u lie tu:' ll'l?trc dttultt~s .

l'cït ililli tI1CI111)1 •u ,i - liu clut•é;S et tttl stt(>fra ~ratlt' l10l'~1r~'lluvl~(juu ,CUtltillü(`1'latt à s'it1he COt•• trolf dans les

clovtionls 1 ►uliti(lues, et,firetlt,uus :i (les Iteittatdves liottrfaite uu0;lifier l~tl~~i ll(,~3l~lectülus .sur 1, l'iufluultco indue,"l+i tuc'1 liue voulùrout res3usciter • le ln'onl'tllllalltl l10 1871. .La division iuluta tt1t►t'3 utttcu les w l'.111103, lllills la titn-jol•it t'. des fi ld ~til os .sttivit la ltoulettli dit 116 trol)olitatiïl .Tolltefi)j" '111 C e

ulic f;t ►;tiuu !i''°, s 311s su.rtvbltet otivurtetltettt, (Io .;

tiwurèr~~ut opittiàtr~ .ttuut lluits lutir3 Zi1' 6veous et loti r

\ • •, ~~ . , . . , . . , ~ ~ . . . ~. • ~~ ~ ~ • : . :

Page 99: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

I.E I Î'I .I,11?lt DE SAINT-JUST

même hostilité cciutre le, parti LUérlll . Cette- il] .-3111)01'ki i

llittlUll CUlltlllllitllt il l)el•S15te.1•, et .9'Cttlllt 11ll:illl; lll'('lilfV~

a

otivcrteuicllt, l'Autorité Pontificale infligea tiu x r(~Lcllt .~

une réprimande foudroalitc, par titi décret (I lj ltl `5ttcr(c .

. Congrégation (le lil l'l'Ullil~illl(IC i'11 date (lll .13)

Lrc 1t381 . : .

0 tic .5e ritl,Ziullv eilcurc In sellsltt?un 'prodilite pal. l a

l,rolnulglttiol>. (le ce décret. Au gr ► 1~ f, 1 (lé5eal,uic des 1*0- 'f .~' . . .

belles cengurSy et (ics cou5,ecVitte t»n ;éllérlll, ce (iu . ,

ct;lllellt 'réhabilite devant Io parti libéral (li t

Ctlnu(lti . ; ~ . . :. ~, .• Comme il est.(lestine, il mettre fit ;1 la guerre rcli~

giellse entreprise (;n ce pays colltrè, les lil ► i rullx, 110u y, . . .

croyvna, vu soli importance, (1(;voiv le l'ill ► l ;urter (•I 1

41 A Mqxr+raf+vr;utt At,ex .u;u,tr: 'l' .tr•nt ;ur: .ttt, Archevë(ttle de (?ni•lfec :

Illustrissime elt Ille seigneur ,

I& Il est venu fl lit rbtutnt+~tufc~, (le lit tituti~c Pbnt;r!•Kuliou flc l ;►

I'rohn~ntttl~~ que, (11111t; votre l'rift•int•t•; certains membre smmembres dtt~~~I~•r i.

titi corps r+écnlivr a~ntinu nt f1 s'ingérer trop tluuti I~ K~ lc~ l .l~ ► t, i .~ li-

tlftu r+, en se servant soit tle•In chaire, soit dis journaux vt nittrc , pu-

fi II est également connu de lit nu,flSto S . Congrégation, que écrlniu

•pnllt7tl;nnt (le Yotre tioil;nouric t•ifernco n~ tn~ llefnenl fl irc„tu•ir u n

I'nrl«tnent, faire ntotliilrt• 111 loi (les (-IcctiunK relntiVi • 111011 il

Jl'intltu nce i .lite indue .Or, pour ce (titi corif•f~rnu le Prv,nir ► i,oint,' ~jf! ln'cm p r v~ f e de rnl'-

lelrr ft Vi)lro Seigneurie que, d (•.1 11 en 1'411tnée I i-70 , ln tini~r~;tm C~ n-

gregntion ( lu saint tlfli ce n é t'nnnv l'in :;trnrtio ► ralit•iutte : '

, . . f i Il faut fniro entendre ,iUx 1 .;vîv 1 u 1 ~f: (lit Cftnnfln tlur, le Saint siège

rocoqbnlt 1)n'rfnituntcnG J'catrCmu gravite tlrti fitïtK cnppectirs lu l r ( tt x , '

Page 100: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

Iii nah•h l'rtnxo'llr'x Ini~mus iltcr,iiW'nionts ho frou vo l1 1 t 118 l'ini;i+-

, ET SON Z E31118 21 3

ct qn'il y rlit lliytll,rcr lu•ticulièrr'nlci ► CIct.lirt tlultt clt hcnlfl'rc l ► t l'rltito-r W ,Ilt ,•Ir'Ir;i• ct to saint n ► iuihti'ra (Y v tit, I,unrilltlü, afin de r6l,nrl'r lluta s l,lnll, lluuriul ►gex, it lirut r;lrrtout (ru, extirjlur lu r,u•iuu . (Jr, Iii;cau>c,l~ ri ~ rt~cr iucl,l ►~éuic'nt ; xl trrnitu 111u 1 ti Ill division dc. VS}: vi-I tll u ; v utr, :,c'rl X , trint Itu nujct de III Ilur' .tiun l,l,liti(luc ilu'rut r;ujct

b d' ;nltrr s questions qui n'rlg itcut eut cc Itwn ► cnt tin'Uatrtul+t .

.11iu donc ( lu n ► cttru lu ► (ciinc i► ccü lliR sçïxiuuR Hi rl't;retlüb icx ; i tn'm ctilc ces l :xrvtlrc :;, llc cqncc'I :t nA •c ( . 11rms 1'il;uclti le lli-li,uc .11w.toli f tuu U n %•l,) •é nu Culuul+l, x :c'nlcu dcnt lrolu• dct ri juter nueli ;;l ► t . rlu lunlluitu uuifl,•nt y i► suivre par tullx ct chacun d'ulix it l'i'-wlhlc: partis Ixt'lit.itlul',;.

i trll t' trulr F r111 1( lU (III rlcrr;i+ 11A1t 4 ICti,Itl'Itir es l n,1i'illilo s, hrtllM He6- r ;l•• e z fit! III lirnrlcitce ItltvturrtI v . Le rc'ttri•rl o crnu vciu►I,Ic it c'cex, ;-,Ali : zi'Ir', ,•'c'shtlu r+tjrllrl c r Aces 1; v6q11c, ce -4111i l 4 ' 111 . it lli'.ji► 06 ru-i„roluiul 1 li+ Ir,tr cl'ttq rinirrürlw Cr,n;;ri;R ;uinu le Int' rrrclli '~I :l juillct I 2-~ ; I,i1 rtur!, it , l'occasion dux'i'lol•til,llg pulitirlltex,ilripxc calit'urn ►cnt,rl I n : I~ nr : cl nAoilx rtttx i'I u- . tutll :•, it cu I Ini hc trouve. lli' ( •rW dans luCo lli ill . t'ru v rll cIrti ltU I sli Q . I 1 . tillllll•rl 11j1)Iltl'l' IIIIU I'l', ~iltil', C11 l' o 11-Illnlu ;lnt I, ! lil,i'r,tlitinu', nl'ut,'nlt imy frill/l,l' ►' tl,llx ct l•Iln,•nn ll c rs11a11k pnljli,lnrti (lui I/nr lutx;u•,I xill,l,c'llcl ► t libWr,rrix, plli slltru Ic'x r16 • 1 -

l'I. ;;li,l' He rrtlltiorlent it l'crt a iltr5 crrcurx c,i,tu,sirx it III tiu,•-tliu ~,Illu~li~luc', ( 't nl,n li ;ts Il ti'n parti Irulitillue quclt•„nlluu lli'tw•-mini•, o lr;u• ct,u,i'illtrnt, ccrtx-l ;t font n ► rl ilniA :;,u ► s rtu c l U ► tiaulo.m c lir, W' r Itrmnt MI .(! c„Itd,unuG jr. ► i• l'l';};lii:u III) dus partis politiques illll',Inl 1 Ll, àr s n tt ' oh• Io parti 41 I, l ,ul 6 1,;luvninl,', lmeti c•i-+10 •1 u 1 t , l 'hrtrrrlc'-ru , nl ,t,l,ut'i' litvnic par 1111cillulw b: v i~rlnes .

1•4alliu• polit. l'i! qui ► ','t;luilo l'l,l,jut principal dus lluutc .r•Ml,ro lr► Ixi' ., 11.k Iv ~o ir q n"I Iv .tnl'xw e it i' it rl I ► rl'llllrr ivlrtti vurnl'ut ullx l•rttlu,liltilc .{qni, l unr, nir: : ; llr hri'tcurin,! inl;i'rl'Irru inllrle (III c li'rt :6 dans I u x .i'll!c -h, II : l 111 lililln 0 x, rrr'0 , 111•rr► t ulr tribunal civil, ► ,1 ► lie lient donner it c o

ruj,•I Inu' ri'pac e ;i'nfrnlc ttlt .~ .1':~ l?rtrrl'ti . c't i, rtl,,l,a ► t ic'ruirn eut c'4 Irlti(-91 l : 110,4 ' llui,'n it l'office, de lu,rtr v uir, t1lul : c llnrlul+ cas, il lit cul ► ;cü'ùcdc~, lili ~jrti It 1 ; ► it"c•u rccunrr+ .

Ilr .,t Irrrnn f 'nt rlmir lev n Vxnrt 'r; ►► ilcs~ilimx llrnn•rnll-v r g ;inl - r I'lu ►nnl'ur (lit c•11'i'a,i', rtp Int soin surtout ll't'In p t~ 1 ► l'r, ru ► lunt'III" I~~„silllr, rlllu clrx Iti+rt,tt ► iti'x t~rli',iu~tiltluey r;l,int ul,lil,i'rdoo'in p arlitrç ll m•, ►nt IV jlt};« lniyuo t

II f,ru,lr,t l'litin l'xlu,rtc'r les 1`a•6tucx r1 ul, s r'r V cr, par I Itlli ort nu xnlluirI,l,lililjucx , lu phis grande réserve, olt i+};nrll i. r r •

. :~ . .. , . 1

` t`

Page 101: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

I.L•'TI:I .I .IFIt 1)1•: SA I

®

. . ~,~it

iub ttvltuu tliu ► 3, les èlec%iuus, (10 publier le' duel tilielit ,

nu d;ui,~ rqit'il y il ( l0 1 ► rovu(jt ►er ?t tlnugueti•c violente cont :e l'J:W

loi l'ruLstuut :, ►li•j : ► inrln.iet8,ct irrités coutre lu clcrgiy son 1► rét :,aiie .

ncu inrlite da ni Ie .+i•le .aiuni politique s

► lin outre, il t,tut G ► iru uit soi-tu que lu' clergé évite t5,ujujt ;, do,

nonulr.+ ► le S 1 ► : r.:uunc~ cri clutiro, en : ;uru bien plus r4 ç'i•tit twin• ka

' discréditer i; 1 uc~ ,r,iun des i+le tiuti s, ut ► lu'il uc.r;.u a rt c j ;tlnn :H de t'iii-

tluct ►ce•tlu wil ► istir~ i:cctisiu ;lirltic pour (les fins pffl hi (0

u'ext lu~~,ltt lc, c :u ► ;litl ;tts'~►o ► ttv~tiuut tleveuir nuisible, aux vrni, iii .

't(•rût, de l'l':nlin à

~ U:ntf,rimû .nent i► u tts instrit .tiuu, votre S~ignettriu doit NO c~ril-

nstitre mnig r . tnr d i► trru ; s:.i yull :+ ►~.tut~, tut clernû et i ► tuu:+ ceitx'rltio

cola cu : ► .: ;i• ► t ., ► llr.; c'eM fiiit - ittiuu tlu 5:tint-l'irru rlti : les xu, ;tit :,

t ► ,,: .a :ri't ► tiuit< ► lu 5 :tint-O .1i ~ u r)uiu ► tt ti);u I u~uy : ;tn :• ► tt i,lr~t~t•4rrw. -

l',m : co rl'ti it r•t ; ► .ru :t uu ti ;a,rn l point, Vutrt► ti~_,ignurlrir ► Ir t'r u

u:r111k . h r h ► ~un ,l , ; tia!Y:. ►g t3, di Wlr.t, t du A H, ► itttvté, ►1no ► Ira•

c .m ► l .; l' : :; ;a ts ii ► I .,v ;rLt ,llum : :tt nit i► S+tl►,t :ni& tl'19itt•r un ► fù'

f.tir + ► ;;it~ r. ~ .rit ► 1 ► i1 ; lu l'. ► ,Ient ;i ► t, > ; .rit tl :tu ; Itt pros ; ; ;, Itt.4lnr,tion d e

► I s lit to I .Ii ; tt i rit il :` Ia lui cr ► :i : ~. r ► rtnt fir ~litu inllu ncu itult ► .~, .t :

K il +t :riv .tjt u .t i, ► :r III i uit hi 6%,,i W :ut"j :tcua~s nt tul ► .i ci ► ;_nt-

1 ► ;u .rl t j l . ; tcut, ►► t~, ►Y r :tii, ► es t t•en :t ► ls f'tird 1 1 t r:ut ( litu tlcn ► at ►rl •, ils

► ï' ;v io ► : v tl'+ ► Ir.r,• .l r .; ; u :ivi ►• ir cAts NOW (a,it ;; ~ .ttiua, 1► c~ur t•n re i•i•t•uli

initi•tt .rt : w ► . tunv,: l rtl ► loi .

' I) .t: ► : c, ; :t ; t ► :i► ;i• . : v j ► I ► :ir ► lu S .agn : ur i1 ►t''il vuui t ► i•utl ;gu o Ir m a

les 114 .1 14 . . /

10:n1', ► 1 : ►k tl~ Irti l' :, ► ;► t g, ► it :la ; l :t ri~,ptetul`v I» I .

1)~t•~ Vutr ;; tiA };nuuric ,

~ 1 . :: tri!i nlf,~cliut ►ub bot vit .~ttr, ' ~

► t Ji; .t N (,' .tnnt N'Ar, tit ► i ►a ► xt ,

Itu l'1 t•~Ct .

~ ► ~ 1 . AI .\ROTrl ,' ► ~:'l'fétüi ► . n . .

Afin tlc't1 o .i :;illor e, tlcul',; , ~ ► ltt .i nuttittut( ;nt lot; cl ►u,es , s i

C 'l' .it 1)1>i`31l)ll', l' A 1•C I 1' ;Vl!rl1lC l1 0 Cll 111'( ►Illtll "' lliltl t

ct, WK lai ; l ;t t ►ile (lo;t jt)tlrnutl .~, ~SCCivit, lu 1 0

. octtll ►ro 1 98 1, lltt jt ►urlr.tl L( CiÀ 6 1 b ► t( 1 lC1 1 , qui il1' 4tit011-

n itlit défense dit Ch,

Page 102: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

sai)s èonimentilil'e. oll discussion . " lfrlintenitllt que lo

8 ,iivcr,lin Pontife il lxtr16," ajoute cette lettre, " i

t "est dii devoir (le tout ciltlloli-llte sincèl•e-(l'ücceptel• si>,'"(li cki(,1>; ilvcë respect, et 1)l6ine sotlnlissioll ." ./

Oii rcln :lrrlne, dans la lc .tti•o de l'~lrcllev!c~le, (lu'il. .

appuie til ►eclitletnetlt sllr lsl'filllssc )tcrl)r(tiltion drnlnéo

' aux documents (le hi, Cour (le Rome .contre to libéra,1i :ni(•, et ül,l,li~ltlé(~ l,elfi(leuiciit aux lil,érilil~-cilnilFlicu9 .`

. 1"' :1 . (•d il, dit-il, sc rapportent, ic~' .piu•plrs suivantes (i

o ~oir lal► invllce, sur lesquelles j'itttil•c slluciillcluent voti•oattrntion, l,ill•ce qlt'elles tendent, h faire di4paratti-e lino

(vtiiiv( ►(tiie (lollt,On it nl ► lls(! trop yo 11 veu6 1.'l;,li5(., (=l1,,,m , I ;uunünt lû lih6l'üli3nic, li'enten(l pas feill)'l)er tOus,

' ct .,(~li ;lclul (les 1 ► ,lt•tis .lioliti(lucis (lui, pal, llilsilt•(l, s'11.1)-„" IivIÎent l.iGdreclt .z ; 1 ► liis(11le les (lécisicills cl(i l'E'1i5e so

" Iilllll(1ltCllt il cCTtA11C's el P('.111'3 01)1103(!C i h /lit (lOctP111

q "e,ltllo li(ille, v t 110 11 plis il illl parti ( I uelcclng ue (ie ter-"•nlinl

,, et' (lite, par cOns(~(] ('.lit, ct'.liX Nit mal (~I11,

" 11 a11, ilutre foluiemeilr', (,SClitrcltt être cou(l ;il»nG par" l'l'.dlis(! tlll (le9 partis 11( litirliles (111 ' Cltllilllil, il S'lvOil̀

" 1e lr,uti ~~c.+forl~tislc, . .il~1

Li Ci-devant' chaudement ilp -ln(l lno pilr, (lllcl(lu( s h t?(llt es . "

" Il fil lit aussi éviter (l'( ntril4ner oit (le ntcler lu clern6(li1nS . (les question-4 o 11 s i1 ilntoritl , et Son ~llliuistèro. . . ~~Pourraient avoir à souffi•ir."

- Uw ilUl•ItiL 1>U c1•Oii'0 qu odes c;ltlloliquos ' :• Romct 1

4

. . . . . .t

lil ciltisl? litait tevllli116e pour

)cutcz cst, cccuscc fi~iitcc est .

I

/

Page 103: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

2 16 , LFTf:LLIIrR DE SAINT-JU5T

jumelle (1G celle connue SOUS > 110111. (le - I/ clilestillil'llni-

vues (Ili mî'lïl ô

que le ( ll!ti~ll) )o11l1Cllle 11 t et le (lel)lt Tvn d l(ient fllriell 'x .

aux r6 voltés .

I'oint (lu font . Il, y eut cil ce tains endroits lllle

ltance publique, et l'on Fellllll'q lAil .9H1'tollt lit résistance

passive, éllll)loÿslllt cette foi-ce d'inertie qui se c iclli' ~'ti't.craint (le se 'montrer- au grand 1,,,j c.t ;lit

veigitslire," également décidée coilUe les ,

lilIl'ti . Perdre les deux l ► rorès à lit fi)is- avait sllfli ) r1i16 -

les ultre,-c4ltlluli(llies' qui s'étaient C'rit;gls en '(lirccteilrs

clc igcoj ►stt .' I1 fiallait, connue nllüefois les JÎir15C'llistes,

en appeler . .ail. Pape mieux, inl'alnl(t . Cln l'avait trrnl1i i u ,

llls illt-411, oil avilit tlCllet(; les cOIlg l'l~IltiO119 l•OII1 ;l1IICS ,

sul,or114, les cau•(linllilx avec cles (Ittlen-1, et etc .

Ce 11'l'9t l~ (I11'llll(Y liill'll(' des 111 1 111:C9 it l)ellle Cl'O)' ;11 d t'9 '

. lilllcl'l's lltl'(e, hi, t :iulll' .( le Rome, üitl• (1(.'s fit lllltlq Ill'9 ,~ .

En' llu lnot, le (lésul• ► lre 1 1 11 1 >, Si loin que l' A ut(-)rité tilt-

hrêulc (lnt .'inthrvenir'(ll' nouveau, et imposer sil(uee. ' . ~

• .: l'unl• qk +icnnclne cm111 a4t les lc1lltc1l1s ( 1 0 llt Cour RO- .

tuaiul, qui marell e, coinnie on (lit, avec (les xoulicl :s ► l o1

l' ._)lolilh"et sl> cli1 ► lnillzltie, c1 ni e5t sliils contredit lit ~lc

luil'l'o (lll ll i )n► le, il y a liett cl'c~tto (~tontaC~ de . la voir si

prompte 11 _ ntt(.'ind re lr. s collpill)~és, et si brève et s 66çl•o

cl>cvttnuo de Quitbec . .

(l,ttis lit forme de son langage . . E~le voulait on finir par imi

o~(li'e sans t'41)licllie . Nous clto ts co document en elltier,

)onr no pas en Ilttltnaer 1(>. 1)or~(Se . Il est luiressb li l',u'-1 . . . .

.1

Page 104: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

ET SON TEMPS 21 7tt Illnariaiilne ct Itwércndissinic Scif;neur .

` L+ 41int l'ér~ n apprjy avec dél ►l,tixir,tluc cert, ► fnn Cnt1lôlfrytteR dov A re province %Nhent ?I fnmcntcr cncore (lc ; tli,> u : ;funs, Rnit l ►nrtt rl ,iNll't°il l'111 ;C1'.'nCC Illtlll'!

(11'" 1("" 6 1 6 CtIO11 S,lulflil(llll'R, FOR pa rr:li,i, n 't IN lu Rn('cnrR ;tlc tle l'linivcrsttû Laval, i tn!,li ;; ,1 Mnntrlnl .~ l'utu I"v~r tlnnc tout d,utc û cc Rnjtq, et pour m :'ftrt' fin uno foisr tunu tnnt( R nllx iliR,ci ► 4iOnS RnR litc~, tl,tn c l't ►utlü n~'e tlu '~'~ cournnt,"II ;1 tlt uilnvcnn ortlonuG (l'i,t'rW ivVotre .-Sci ;nr'nric, quo c'cat m' : v:~limtC, 6xl,resse qui + l'nn, ulncrve rignurcuvcnlen!to dcUx décrctR,: u:l I ► i' .; t,; ► r h,t 5 ;01teté Hw• les (litcx rlncstfnn,;, vit a~o,,iclnl,re dérider . .tl1w du Ica 1 ► 01,;o► i.neK qui ma lisent (lifen: :onr,; Wltmtrenl ct,lni r .; .,tt'nt encore A Rnnl(', : Ic font contre lit vnlnnf Vtlu S ;tiut-P}re,"ct ;lim~cnt nin+f (10-4 ('ir(•nnxtnnr(~s pnliti(11 .► es n(•tn; ~. '

Aire-3 avoir fait cunuaitre c•eR choses, je m'nli':c A V611,; do tout"ttc'R r

Nuis jlr~ur quivonlfnl: Vuit, .clltit•, il c~t I!, iric3nt quo etit iléslntnai 11.1orte, et (li t

. . . ~ , . . ~ ~ . . Y

IG )II ►e, de In Prolu ► g,Intlc, al 416ccrnbro1

1 -~3i .- " I)c votre tiefl,~nenri(~,

" Le trf :► ( lévmlÿ Rc'rvfténr,t, J►: .1Y, CARUt~.V . 51~ La~il

I! J. 1f .tssor 1 , ;;ccrf tniro . "11 fluclr,tit no pas' conttlittt•, h3 .ln•it Ilnrnt•l't I qui f.lit

lu fol "k lln cnt,L~~tZr~~ clltl,ttlic~n, 1)ollr çi ,ir( , (ttte les rk+-CI'11111111111t)Il i( ► Ilt C('sglt (1('1)111 s CCs fll,'C191UI1a," '

C'('ttlt l'i'1 ► l'C3 .ylOll (llll)s 1l' l;1Cl'u S ~ • \~t5 tl l,tU t',Iltl~Nlll) (lO1 l01 1 1Vol JJ. Lt'tellicr, à l1 l ) o ltte ~~it soif ini ;1~>vtl ;c y'cst faitle

lilns s ;~ntil contlc liti .' Cu 'qui Io f,ti~a ;t colul)ntta'(3~ avec tlu (~our1t~c ituiolttlitalilc, c 'e; , t, •

.• ltin C :(' ;ad t, ï ln a8 0 + uin .'~ f

n'y,lv,i't p,► s A.90 ►nGl,rentlre 9tlt• le ' n ,1 ln dce .l►craon-iutliquGa . . : . . '

,

Page 105: ~Itt hay - Library and Archives Canada · 2007. 8. 8. · T,uur 1•01 l ututi(1 (' 1 ) uIUi v Ilutnill e a p ul Iit; .4 tStttit 1 1 11 1 otl ùulluutS v , lultiy ()Ii 1 v nr p Ir(1

,218 . • "~ I.ETÎ;L~IE$ We SAINT-JUST -

tlicie d'iln (riomhlle finrll, sinon 1) otlr lili-m e ine her-

sonn~c.~llelüènt,t (III rrloilis .~~our son 1)arti . : Ce trionll l ► ~~ ,

iflie l'a fias vll cie son vivant, • nlilis il ' ►1 ;llü l'ailnoli'er

d'ftivnnce,nvcc ce colip.cl'ceil s1r qui lui faisait l'ilrc-,

~.nent Mallt.Le temps et la rÇalexioii nhaiserotlt ces' divisions, et

. .. ,. . , •lo l.c ~riffi1èlierol1ti1llil lés r,ihhorts entr e

f-illle silc('-rciotlll, et Je rCnllile constitutionnel lllllllilllt(3

nu Csinnel ►i . Tc>iuté c'-l► oclue de transition renferule en soi»

Hile crise . 8 t Celle (1110 Von vient do ~ll»~'• 1''.n c~tt',t-'at- ,, . ,

c;llt l'~+shrit de l'ti, ()II heilt, n~veb liti ülod~r~itfoll, l a

i rlldelce Ut le, tolér;lnce i»dishenstlUlés dnns notl'e état

r ~' L t. . . ' . .i . ;:f .,l .ln ntttn1111 ?

. ~~ . ~ . . e .~ ~ . . . . .

% p , ~1 . . . .( t tii tr ntr" les diverses autorités.soCl ;ll• ..ll'tlil'.l, i1~Sll1'Cl" illilr111Vl1tu vl. +0 •«•~••~-~

- G.