Izaki Bizidunak
-
Upload
andere-garcia -
Category
Documents
-
view
369 -
download
4
Transcript of Izaki Bizidunak
![Page 1: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/1.jpg)
3. ikasgaia
IZAKI
BIZIDUNAK
![Page 2: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/2.jpg)
Izaki bizidunen
ezaugarriak
![Page 3: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/3.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
Izaki bizidun mota asko dago.
Izaki bizidun guzti-guztiek lau ezaugarri dute.
![Page 4: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/4.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
1. ezaugarria. Jaio egiten dira
eta hil egiten dira
![Page 5: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/5.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
2. ezaugarria. Antzeko konposizio kimikoa daukate
Gluzidoak Lipidoak ProteinakAzido
nukleikoak
UraGatz
mineralak
Hauek dira izaki bizidun guztietan dauden substantziak
SUBSTANTZIA ORGANIKOAKSUBSTANTZIA
EZ-ORGANIKOAK
![Page 6: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/6.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
3. ezaugarria. Zelula izeneko unitate mikroskopiko batez edo gehiagoz osaturik daude.
Zelulak unitate bizidun txikienak dira.
Tipula zelulak Odol-zelulak Kortxo-zelulak Landare baten hostoaren zelulak
Nerbio-zelulak Zelula bakarreko algak
Zelula bakarreko bakterioak
![Page 7: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/7.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
4. ezaugarria. Antzeko funtzioak egiten dituzte.
Hiru dira funtzio horiek:
1.- Nutrizio funtzioa.
2.- Harreman funtzioa.
3.- Ugalketa funtzioa.
![Page 8: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/8.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
4.1.- Nutrizio funtzioaNutrizio funtzioaren bidez izaki bizidunek bizitzeko
behar dituzten ENERGIA eta SUBSTANTZIAK lortzen dituzte.
Nutrizioaren arabera, bi talde hauetan sailkaltzen dira izaki bizidunak:
- Autotrofoak
- Heterotrofoak
![Page 9: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/9.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
Izaki bizidun AUTOTROFOAK:
Lurzorutik eta atmosferatik behar dituzten substantziak hartzen dituzte bere substantzia organiko
GUZTIAK sortzeko
![Page 10: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/10.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
Ura
Karbono dioxidoa
Gatz mineralak
Argia
Horretarako energia eta substantzia ez-organikoak behar dituzte.
Prozesu honi FOTOSINTESIA deritzo.
![Page 11: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/11.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
![Page 12: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/12.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
Izaki bizidun HETEROTROFOAK:
Beste izaki bizidun batzuren materia organikoa behar dute, hau da, izaki bizidunak edo bere hondakinak jan
behar dituzte.
![Page 13: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/13.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
Heterotrofoak Autotrofoak
Edozein elikadura kateren hasieran BETI, BETI daude organismo AUTOTROFOAk.
![Page 14: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/14.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
4.2.- HARREMAN FUNTZIOAHarreman funtzioaren bidez, izaki bizidunek harremanak dituzte
elkarren artean eta ingurunearekin.
Funtzio honi esker, landareak argitarantz hazten dira, animaliek ihes egiten dute harrapatu nahi dituztenean, gorputzeko ileak
tente jartzen zaizkigu hotz garenean,…
![Page 15: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/15.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
4.3.- UGALKETA FUNTZIOAUgalketa funtzioaren bidez, izaki bizidunek beren antzeko
ondorengoak sortzen dituzte.
Izaki bizidunak era askotan ugaltzen dira. Dena den, bi ugalketa mota nagusi hauek bereizten dira:
- UGALKETA SEXUGABEA.
- SEXU BIDEZKO UGALKETA.
![Page 16: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/16.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
Banako bakar bat aritzen da, eta banako horretatik sortzen dira ondorengoak.
UGALKETA SEXUGABEA
![Page 17: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/17.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
![Page 18: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/18.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
Sexu desberdineko bi banakok SEXU-ZELULA ( = GAMETO ) bana jartzen dute.
SEXU BIDEZKO UGALKETA
Bi gametoak elkartzean, ZIGOTOA eratzen da; hura garatzean, berriz, beste banako bat sortzen da.
![Page 19: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/19.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
ESPERMATOZOIDEA + OBULUA = ZIGOTOA
SEXU-ZELULAK edo GAMETOAK
![Page 20: Izaki Bizidunak](https://reader030.fdocuments.co/reader030/viewer/2022012318/55a315491a28abfb0c8b470a/html5/thumbnails/20.jpg)
IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRIAK -42-
ESPERMATOZOIDEAZIGOTOA BANAKO
BERRIA
OBULUA
BANAKO ARRA
BANAKO EMEA
+ =