karkara 327 zenbakia. 24. urteakarkara.tok-md.com/pdf/327.pdf · 3 berak landu dun estiloa ta berak...

Orioko eta Aiako aldizkaria2012ko abenduaren 21a

327 zenbakia. 24. urteakarkara

05 Orioko kontuakOriako itsasadarra

10 Aiako elkarrizketaEdurne Albizu

21 IritziaApustuak: Iñaki Oliden

+ Erdiko gehigarria19. Euskaraz Gazte lehiaketa

Giza eskubideen alde laneanHerrira taldekoak euskal presoen eskubideak bermatzea eskatzen dute.Oinarrizko giza eskubideak urratzen zaizkiela salatu dute besteak beste.

327:Karkara bikoitia 19/12/12 12:01 Página 1

publizitAteA

2 K A R K A R A 2 0 1 2 k O A b E n d u A r E n 2 1 A


2 0 1 2 k O A b E n d u A r E n 2 1 A K A R K A R A 3

A. eGAñA etA m. lujANbiO (dOinua: itSaSOari Begira)

1 berrogeita bost urte badirabere kitarraren jabeazaldu zela, traiektoriahain luzeak gutxi daude,hamaika aldiz ikusi degutabladutan parez pare.benito degu gizon arrunta,ta erakutsi du hala'rebat temosoa izan leikeegoskorra izan gabe.

2Gu jaio giñan garaierakojada ziran sonatuakbere hitzak ta bere doinuak,jendeak bere hartuak,urteek egin dute aurrerata oraindik onartuak.Eman zizkigun Xibero urrunaezagutzeko datuak,bertsolaritzai doinuak etagure lurrari kantuak.

3berak landu dun estiloa taberak sortu dun eskola,mamia ere gainezka dunaezpaita soilik oskola.daukagun zorra kitatzerikaneztet espero inola,urte mordo bat dauzka aurretikjarraitu dezala hola.Gaur jaso duen argizaiolakargi egin dezaiola.

4Oi Nafarroa eta Baldorbaaparte ezin da utzi,Oi Xiberua, Ama Euskal Herriberak zigun erakutsi.Nere herriko neskatxa maiteta Urrundik heldu naiz eutsi.Itsasoari begira gerota Mirotzak ezin ahantzi.Euskal Herriai asko eman dio,naiz matrimonio on bat hautsi.

HASi beRtSOtAN

benito lertxundiri Orion jarriak

karkaraOrioko eta Aiako aldizkaria

Kultur Etxea,20810 Orio943 831 [email protected]

Editorea karkara taldea kultur elkartea

Zuzendaria lore berasaluze

Erredakzio taldea Irati Agirreazaldegi, Onintza Aiestaran,Iñigo Gaiton, Iker Gurrutxaga, Eli lasa eta Idurre lizarralde

Publizitatea Iker Gurrutxaga

Publizitatearen diseinuaIker Gurrutxaga

Testuen zuzenketaElizabete Manterola,joseba Orellaeta rikardo uzkudun

Ale honetakolaguntzaileakMaddi Altuna, Ibai Esoain,Iñaki Olideneta Ainhoa zumeta.

Laguntzaileak

Iñaki Ituraineta Xabier sukia

Diseinuadanel Agirreeta karkara taldea

Banatzaileakkattalin bollain etaEsti uranga (Orio)Eli Irureta (Aia)

InprimategiaGertu koop. E. (Oñati)lege gordailua ss-346/90Issn 1132-1105tirada 3.200 ale

kArkArAk ez du bere gainhartzen aldizkarianadierazitako esanen edotairitzien erantzukizunik.kArkArAn argitaratutakoaberreman daiteke, osorik edozatika, baldin eta iturriaaipatzen bada.

Iragarkia alero jarritaModulu bat 12,00 €

Bi modulu 24,00 €

Hiru modulu 36,00 €

Lau modulu 48,00 €

Sei modulu 72,00 €

Zortzi modulu 96,00 €

Orrialde erdia 120,00 €

Orrialde osoa 204,00 €

Iragarkia behin jarritaModulu bat 16,00 €

Bi modulu 31,00 €

Hiru modulu 47,00 €

Lau modulu 64,00 €

Sei modulu 95,00 €

Zortzi modulu 127,00 e

Orrialde erdia 174,00 €

Orrialde osoa 306,00 €

Publizitatea kontratatzekoIker Gurrutxagarekin hitz egin (943 831 527) [email protected] hauei BEZa gehituko zaie

publizitAte pReziOAK

327

luIs jAurEGIAltzO

lAGuNtzAileAK

EUSKO JAURLARITZA

Kultura Sailakdiruz lagundutako

hedabidea


GutuNAK


Bi dokumentu, bi txapuza

Egungo egoera ulertzeko, herriko hiri-gintza-planen historiko bat egin beharrabeharrezko ikusten du Orioko Bilduk.Historikoa luzea da eta hanka-sartzezbetea.

Lehena arau subsidiarioen arazoaizan zen. Herriaren antolaketan oina-rrizko dokumentu dira arau subsidiario-ak; menpeko dituzte beste plan guztiak–Muntoko Plan partziala, esaterako–eta bertan zehazten dira etorkizunekoproiektu guztiak. Duela hamabi urtehasi zen Orioko Udala dokumentuaidazten. Gatazkatsua izan zen prozesuaeta zenbait herritarrek parte hartzekoaukera handirik eman ez izana leporatuzion EAJri. Haratago, partikular batekOrioko arau subsidiarioei helegiteak ja-rri zizkien bideragarritasun ekonomi-koaren ikerketarik atxikita ez zutelako.Auzitegiak arrazoi eman zion herrita-rrari eta EAJ alderdiak diseinatutakoarau subsidiarioak baliogabetuak izanziren. Egoera larriari aurre egiteko, arausubsidiarioen dokumentua baztertu etaPlan Orokorra lantzen hasi ziren. Aurre-ko dokumentuaren kalko bat zen, bainabeharrezkoak ziren dokumentu guztiakzituen, halako batean. Hamabi urte ge-roago, Bildu eta Orain gobernuan direlaonartu da Plan Orokorra. Hau da gauregun indarrean dagoen oinarrizko hiri-gintza dokumentua.

EAJ alderdiaren bigarren txapuzaMuntoko plan partzialarena izan zen.Hiru helegite sartu zaizkio guztira: PlanPartzialari berari, errepartzelazioproiektuari eta Eroskiren azalera barneduen B5 partzelari. Lehenengoa behinbetirako baliogabetu du epaileak eta itu-rri juridikoek ia segurutzat ematen dutebeste biak ere modu berdinean balioga-betuak izango direla. Zein ote da PlanPartziala baliogabetzeko arrazoia? Az-terketa Hidraulikorik ez dela egin etadokumentua jendaurrean ez dela jarri.Izan ere, Beñat Solaberrieta buru duengobernuak jarri du jendaurrean Plan Hi-draulikoa. Eta bada beste datu garran-tzitsu bat: Auzitegiaren erabakia ArauSubsidiarioen baitakoa izan da. Gauregun, ordea, ez arau subsidiarioak eztaPlan Orokorra ere ez daude indarrean.

Hasteko, atzera begira jarrita, kontu-ratzen al zarete, bi plan, nagusia etamenpekoa, biak atzera bota direla, han-ka sartze berarengatik biak? Beharrezkodokumentuak aurkeztu ez direlako. Ar-duradun politiko bakarra: EAJ. Ondo-rioak nabarmenak; Udalarentzat eta he-rriarentzat: segurtasun juridiko eza,Orioko Udalak arazoak zuzentzeko gas-tatu duen dirua eta denbora. Hori ez da

serioa. Herriko eragileekin konpartitugabe, prentsa lagun hartuta aritu da EAJhamabi urtetan. Azkar eta ondo, usoakhegan.

Ondoren, aurrera begira: zergatikonartu ditu bi planak Orioko Bilduk?Herentziaz jaso dugun egoera tamalga-rri horren aurrean, alderdi interesengainetik, Udalaren egonkortasuna lehe-netsi dugu. Historia tamalgarriaren os-tean, Orioko Udalak aurrekontuetan etaordenazioan oreka izan dezan lanean arigara Orioko Bildun. 2012ko aurrekon-tua orekatu ahal izateko ezinbestekoa daMunto Planean eraikitzeko falta denpartzela pribatuen lizentzia ematea. Ezbalitz hori gertatuko Espainiako Gober-nu berriak onartutako Ley de Estabili-dad Presupuestariaren baitan, OriokoUdala esku hartuta geratzeko arriskuanlegoke. Orioko Bildu

Diario Vasco eta EAJ

Orain Herri plataformatik Diario Vasco-rengandik jasaten ari garen tratua salatunahi dugu; Orioko EAJkoen gutunek etageure gutunek jasaten duten tratu des-berdina, alegia.

Gure idatziek mota guztietako molda-ketak jasaten dituzte: izenburu aldake-tak, testua osorik ez inoiz , beti zatikatu-ta, bestelako interpretazioetara bidera-tutako komentarioak… Aldiz, EAJkoakoso-osorik eta inongo interpretaziorikgabe argitaratzen dituzte. Beren Face-bookean dauden bezalaxe, hitzez hitz.

Udal gobernua erasotzeko erabili due-nean EAJk DV, joku horretan sartzeagustuko izan ez arren, zenbait azalpenematera derrigortuta sentitu gara. Ho-rregatik gure azkeneko idatziak jasan di-tuen moldaketak eta tratu desberdinta-sun garbia ikusirik, KArKArAeta bestezenbait hedabide erabiltzen jarraitukodugu; baina ez DV.

Argi dugu gurea bezalako herri plata-forma txiki batek ezer gutxi egin dezake-ela horrenbeste botere duen talde batenaurrean, baina oriotarrek, behintzat, ja-kin dezatela nolako bitxikeriak gerta-tzen diren gure herrian. Orain herri pla-

taforma

EAJ 2012ko kontuekinkezkatuta dago

2012ko aurrekontuek daramaten gara-penak EAJri eta Orioko Udaleko idazka-ri-kontu hartzaileari arrazoia ematendio:

2012ko otsailean, Orioko Udaleko au-rrekontuak onartu aurretik, EAJk aur-

keztutako kontuetan, sarreren atalapuztuta zegoela salatu zuen eta aurre-kontu horien gauzatzeak udaleko kon-tuetan deskuadrea ekarriko zuela. Ho-rren guztiaren aurrean Bilduk aurkeztu-tako aurrekontuen gaineko txostenaprestatzeko eskatu zen.Txostenak EAJkazalduriko kezkak azpimarratzen zi-tuen, eta, horretaz gain, sarrera eta gas-tuen arteko desbiderazioa milioi bat eu-roren ingurukoa izango zela azaltzenzuen.

Lehenengoz, Orioko Udalean, idazka-ri-kontu hartzailearen kontrako txoste-na zeramatzaten aurrekontuak onartuziren. EAJk bere garaian salatu zuenkontu hori, argi geratzen zelako betetzeaezinezkoa izango zen aurrekontuak zi-rela.

Egun batzuk falta dira 2012a amaitze-ko eta EAJren susmoak bete egin dira.Izan ere, Udalak Bilduk uste baino %20gutxiagoko sarrerak izango ditu. Sarre-rek izandako beherakada horiez gain,egin diren inbertsioetan ia diru lagun-tzak ez dela izan gehitu behar diogu. On-dorioz, udaleko tesoreriaren remanen-tearen kontura egin dira obra horiek;hau da, aurreko urteetan aurreztutakodiruaren kontura. 2012ko aurrekontue-tan sortzen den desfase honek 1,5 milioieuro suposatuko ditu.

Udaleko kontuak pairatzen ari direnokerrekobide azkarraren aurrean EAJkezkatua azaltzen da. Egia da oso zailadela %100ean aurrekontua asmatzea,baina ahalik eta errealistena izatea dagure erantzukizuna. Guztiz arduraga-bea da jakinik hasieratik beteko ez direndokumentuekin lan egitea. Nori jo nahidiote adarra? Orioko EAJ

Erregeak badatoz

Kaixo, haur eta gazteak. Urtero bezala,Errege Magoei ongi etorria egiteko pan-deroak, danborrak eta barrikak astindubehar dira. Horretarako, parte hartunahi duten sei urtetik gorakoei izenahartuko zaie abenduaren 21ean,19:00etan, Ikastolako pergolan. Lehenentsegua, berriz, abenduaren 26an,19:00etan izango da.

Bestalde, 18 urtetik gorako herritarguztiak animatu nahi genituzke sokarieutsiz eta zuzia eramanez, kabalgatanparte hartzera. Nahi duen edonork ize-na eman dezake egun, ordu eta toki be-rean. Talai Mendi M.E.

20. orrialdean jarraitzen du


GutuNAK


Babes bereziko eremu izendatu duJaurlaritzak Oriako itsasadarra

Babes bereziko eremu izendatu berri duEusko Jaurlaritzak Oriako itsasadarraeta, ondorioz, baita Motondo inguruaere. Dekretuaren helburua, eremuko ha-bitat naturalak mantentzeaz eta berres-kuratzeaz gain, etorkizunean bermatze-ko neurriak hartzea dela dio Orioko Bil-du udal taldeak.

Bere balio ekologiko aberatsagatik2003an izendatu zuten Oriaren itsasa-darra Garrantzi Komunitarioko Leku -GKL- Europako Natura 2000 sarean.Bilduk azaldutakoaren arabera, 2010eanEusko Jaurlaritzako bioaniztasun sai-lak, balio horiek aztertzen hainbat urteegin ondoren, prozesu parte-hartzaileaabian jarri zuen eta han parte hartu zutenHerrio natur taldeak, Orioko Surf taldeaketa Orioko bi zinegotzik. Iazko urte hasie-ran kontserbazio bereziko eremua izate-ko proposamena aurkeztu zuen Jaurlari-tzak eta 18 hilabeteren ondoren izendape-na eman dio.

Berreskuratzeko dirulaguntzaOriaren itsasadarrean dago Motondo.GKL izendatu ondoren eta Udaleko in-gurumen batzordeak hala eskatuta–hainbat aditu eta natur talderen lagun-tzaz-, eremua berreskuratzeko 254.000euroko dirulaguntza jaso zuen Jaurlari-tzako Ingurumen Sailetik 2010eko urteamaieran. 2012ko azaroaren 16an, Uda-lak egindako diru-laguntza eskaerarierantzunez, proiektuari beste 116.000

euro eman dizkio Ingurumen Sailak.Aranzadi zientzia elkarteari esleitu

zion Orioko Udalak Motondo berresku-ratzeko proiektua, 2011. urteko urrian.Ordutik, natur-balioen azterketa egindute eta oinarrizko exekuzio proiektuaeginda dagoen arren, egitasmo orokorraidazten dihardute orain Marko Sierra in-geniari agronomoak, Kimetz Etxeberriabide, kanal eta portu ingeniariak etaAnartz Ormaza arkitektoak.

2011z geroztik, Uraren Euskal Agen-tziarekin lanean ari da Orioko Udalaproiektua bultzatu nahian. Elkarlanera-ko bideak irekita daude: proiektuari ba-besa emana dio Uraren Euskal Agentziaketa egun elkarlanerako hitzarmenaren zi-rriborroa idazten ari dira, jakinarazi duOrioko Bilduk.

Aranzadiren ustez, Oriako itsasadarraeuskal kostan aurki daitekeen paduramultzorik garrantzitsuenetakoa da, bio-aniztasunaren erabilera iraunkorra etakontserbazioa sustatzeko funtsezkoekosistema delako. Motondoko padurakdegradazio handia pairatu du azken urte-otan. Berreskuratu egingo da orain, Oria-ko itsasadarraren balio-jartzea gailen-duz, diote Aranzaditik.

Motondoko proiektuaren harira, Mo-tondoko padura berreskuratzeko egitas-moaren aurkezpena eta zenbait jardu-naldi egin dira Orioko Kultur Etxean. Es-painiar Estatuko adituen hitzaldiak ereizan dira, tartean, eta Urdaibaira irteeraegin ondoren, abenduaren 22an Moton-do inguruak bisitatuko dituzte aurrezizena eman dutenek.

Aranzadiko idazkari Juantxo Agirre Markos Sierra eta Kimetz Etxeberria ingeniariekin. kArkArA

eremu horren baitan dago Motondo ingurua eta hango padurako habitat naturala berreskuratzekoproiektua egin du aranzadi Zientzia elkarteak Orioko udalaren eskariz

Aurten Udalak egindako diru-laguntza eskaerarierantzunez, proiektuari beste116.000 euro eman dizkioIngurumen Sailak

Dike berria jarri,zaharra kendumARKO SieRRA ingeniaria

p roiektuaren lehen fasea datozensei hilabeteetan egingo da,

300.000 euroko aurrekontuarekin: Mota baserrirako sarbideko ibilbi-

dearen zati bat aldatu egingo da, tartebatean hegoaldera bideratuz. Dike ba-tekin eta buztina erabiliz, altzadia ba-bestu egingo da, bestalde; horrela, di-kearen goiko plataformak baserrirajoateko balioko du, hasieran. Gero,egungo dikea kendu egingo da itsasoa-ren eta ibaiaren arteko uraren fluxuaaskatuz, eta belardiak padura bihur-tzeko lehen urratsak emanez.

Besteak beste, hobekuntzak izangodira ur-azaleran eta angulen ekosiste-maren kalitatean, itsasoaren ekoizpe-nean eragina baitute paduradun ibaiek.


ORiOKO KONtuAK


Argiztatutako zuhaitzakjarri dituzte dendariekargi-kontsumoa gutxituz

Herria girotzeko eta Gabon usaina zabal-tzeko asmoz, Orioko erakusleihoetan ar-giztatutako zuhaitzak jarri dituzte den-dariek, Merkataritza Aholku Mahaiarenbitartez, opari gisa jasota. Festa egunakbukatu bitartean, 17:00etatik 22:30erapiztuko dituzte zuhaitzok. Kalean jarriizan dituzten Gabonetako argiak zuhaitzhoriekin ordezkatu ditu Udalak, argi-kontsumoa murriztuz.

Arkupe merkatarien elkartekoekUdalaren ekimenarekin bat egin, eta era-kusleihoak argiz apaintzeaz gain, dende-tako sarrerak alfonbra gorriekin apain-du dituzte, urte osoan bezalaxe Gabone-tan ere jendea dendetara sartzeragonbidatu eta erosketak egitera animatunahi ditugu, diote.

Bide batez, apainketa lanak egin dituz-tela aprobetxatu eta erakusleiho lehia-ketan parte hartzeko aukera izango dutemerkatariek. Abenduaren 21etik 31ra bi-tartean herritarrek Il Gelaton, Kutixin,Ogiberrin, Goxoki Azkuen eta bi Sayale-

rotan eman beharko dute onena aukera-tzeko botoa.Urtarrilaren 2an jakinarazi-ko dituzte lau sarituak: epaimahaiak au-keratutakoak hiru; herritarrek bestea.

2.000 euro saritanArkupek beste hainbat ekimen ere egin-go ditu Gabonetan. Abenduaren 24an,Olentzeroren etorreran eta txokolata-dan laguntzaile izango dira. Bikokote an-tzerki emanaldia antolatu dute 26rako,17:00etan, Kultur Etxean, .

Erosketa express ekimena ere jarridute abian eta 2.000 euro banatuko di-tuzte saritan. 20 lagunek 20 euroko 5nabono jasoko dituzte erosketa bakar bate-an edo hainbatetan erabiltzeko. Aben-duaren 31ra bitartean, erosketak eginahala, txartelak banatuko zaizkie erosle-ei izena eta telefonoa jar ditzaten. Zozke-ta egin eta urtarrilaren 2an sari bonoakbanatu ondoren, urtarrilaren 3an, egunbakarrean, egin beharko dute gastua sa-ridunek, Arkupeko edozein dendan.

Erakusleihoetan jartzeko hiruna zuhaitz eman dizkio Udalak herriko merkatariei . kArkArA

arkupe merkatarien elkartekoek erakusleihoak argiz apaintzeazgain, dendetako sarrerak alfonbra gorriekin apaindu dituzteoriotarrak erosketak herrian bertan egitera animatuz.

lAbuR

JendarteaKartelak jartzeko panelakHerriko talde eta norbanakoek beren

kartelak eta oharrak jartzeko kolore ur-

dineko 13 panel instalatu ditu Orioko

Udalak hainbat tokitan: Xixario parean,

Uranga burdindegiaren ondoan, pilota-

lekurako pasabidean, Kosta tailerrean,

Hondartza bidean, Abaromendi ingu-

ruan, Iturbide kalean, Musika eskolan,

Kiroldegi ondoan, Anbulatorioaren alda-

menean, 634 errepidearen zubi azpian,

Anibarko Portuan eta tren geltokian. Ho-

rrela, kartelak jartzeko toki zehatzak

izango dira herrian alde batetik; eta bes-

tetik txukuntasunean irabazi nahi da.

Aurrerantzean, hortaz, kartelak beste

paretetan ez jartzeko egin die dei Uda-

lak herriko taldeei.

EuskaraMintzalagunEuskaldun berriak eta zaharrak harre-

manetan eta solasean jartzen dituen

Mintzalagun egitasmorako euskaldun

zaharrak falta dira Orion, Udaleko Eus-

kara teknikariak jakinarazi duenez. Inte-

resa duenak Jabier Zabaletaren udale-

txeko bulegora agertu besterik ez du

egin behar. Bertan jasoko du, besteak

beste, AEKrekin harremanetan jartzeko

informazioa.

Zaharren Babes LekuaUrteko batzarra2013ko urtarrilaren 10ean, ostegunare-

kin, egingo du aurten Zaharren Babes

Lekuak urteko batzarra. 17:00etan hasi-

ta, ekitaldi ekonomikoaren itxiera eta

2012. urteko balantzea, bukatzear den

urteko jardueren memoria eta zuzenda-

ritzako kide erdiak berritzeari ekingo

diote, besteak beste. Horrez gain,

2013ko kuotaren ordainketaren berri

ere emango da bileran: urtarrilaren

21etik 25era egingo da ordainketa hori

Zaharren Babes Lekuan bertan,

16:00etatik 18:00etara bitartean.

HirigintzaPlan Partziala jendaurreanMadrilgo Auzitegi Nagusiak behartuta,

Muntoko eremuari dagokion Ikerketa

Hidrologikoa eta Plan Partziala, biak ba-

tera, jendaurrean jarri ditu Orioko Uda-

lak. Abenduaren 3tik hasita, 20 lan-egu-

nez egongo da ikusgai Orioko udaletxe-

an, interesatuei, hala irudituz gero,

udalba tzarra ren aurrean alegazioak

aurkezteko aukera emanez.


ORiOKO KONtuAK


Udal Elkarteak 2013tik aurrera ez dupoltsa konpostagarririk banatuko

Urola Kostako Udal Elkarteak hainbatberrikuntza egingo ditu bio-hondakinedukiontziaren zerbitzuan 2013tik au-rrera.

2010eko ekainaz geroztik jasotzendira hondakin organikoak edukiontzimarroietan. Jasotako hondakin organi-ko kopuruak gora egin du urtetik urtera:iaz, urte osoan, 16.791 kilo jaso zituztenAian eta aurten, berriz, urtarriletik urri-ra bitartean, 25.079 kilo. Orion, iaz73.613 kilo izan ziren eta aurten batuta-ko kopurua 94.797 kilokoa da.

Zerbitzu horrekin bat egin duten fa-miliek ontzi marroi txiki bat, giltza etapoltsa konpostagarriak jaso dituzte

orain arte doan, Udal Elkartearen esku-tik. Baina krisi ekonomikoaren ondo-rioz, udalen eta Udal Elkartearen mu-rrizketak kontuan hartuta, Udal Elkar-teak zerbitzu horretan aldaketak egingodituela adierazi du: poltsak doan bana-tzeak, eskualdeko gaurko erabiltzaileenkopurua aintzat hartuta, 168.000 euroinguruko gastua ekarriko luke-eta. Be-raz, 2013ko urtarrilaren 1etik aurrerapoltsa konpostagarririk ez banatzea era-baki du. Ondorioz, herritarrek hiru au-kera izango dituzte etxeko hondakin or-ganikoak kaleko edukiontzi marroianhusteko: Udal Elkarteak banatu dituenkubo itxian garraiatu eta edukiontzi ma-

rroian hustea; plastikozko poltsa bateangarraiatu, hondakinak edukiontzi ma-rroian hustu eta, plastikozko poltsa edu-kiontzi horira botatzea; edo poltsa kon-postagarriak saltokiren batean erosi etaorain arte bezala poltsa edukiontziansartzea. Poltsa horiek zaku formakoaketa 43x48 zentimetrokoak izan beharkodute. Gainera, konpostagarriak direlaziurtatuta egon behar dute. Dena dela,oraindik non salduko dituzten zehaztutaez badago ere, garaia heltzean, saltzaile-ek poltsen baldintzen berri izango dute.

Ontziratu zaitez kanpainaBestalde, Urola Kostako Udal ElkarteakOntziratu zaitez kanpainaren lehen ba-lorazioa egin du. Arraindegiko eroskete-tan ontzi edo tuperra erabiltzea eta pa-per eta plastikozko poltsen erabilpenamurriztea da helburua. Orion 1.410 ontzibanatu zituzten eta azaroaren 12tik30era bitartean erosketak tuperrarekinegin dituztenak 1.712 izan dira .

Ontzi berrerabilgarriekin arraina ero-si duten herritarrek zozketarako txarte-lak jaso dituzte. Arraindegi bakoitzeanegina dute zozketa eta zenbaki saritu ba-koitzak 30 euroko balioa duen txartelajaso du arraindegi horretan bertan gasta-tzeko. Maria Eugenia Atxegak jaso duCarmen arraindegian; Maria Luisa Uda-bek Lurdesenean eta Txomineneanoraindik ez da agertu irabazlea, 445 zen-bakiaren jabea. Hurrengo zozketanabenduan erosketak ontziekin egin di-tuzten bezeroak sartuko dira.

Udal Elkartearen lehen balorazioaona da; batetik arraindegien parte hartzeeta ahaleginarengatik, eta bestetik, he-rritarrek kanpainari egindako harreraere ona izan delako, paper eta plastikoz-ko poltsen kontsumoak behera nabar-men eginez. Ontziak erabiltzeko ohituraindartzea eta finkatzea da aurrera begi-rako helburua.Zulodun ontzi marroiak kubo itxiekin trukatu dituzte hondakin organikoak jasotzeko. kArkArA

erositako poltsa konpostagarrietan, ohiko plastikozkoetan edo etxe-ko edukiontzi marroian bertan bildu daitezke aurrerantzean honda-kin organikoak; plastikozkoak baina ezingo dira 5. edukiontzira bota.


KiROlA


Kaanache eta Irigoien izan zirenazkarrenak Orioko herri lasterketan

Ikastola paretik irten eta segituan luzatuzen lasterketa, bizkorrenak buruan ja-rrita. Lehenengo itzulian, Ortzaikara bi-dean Ikastola paretik pasatzerako korri-kalari batzuen eta besteen arteko tarteakhandiak ziren dagoeneko. Hossain Kaa-nachek lasterketaren lidergoa hartuazuen ordurako.

Moila bazterretik Ikastolarako bideaeginda bukatu zuten ibilbide motza au-keratutako hainbat eta hainbat lasterka-rik. Javier Perez irundarra izan zen gizo-nezkoen artean aurrenekoa 7 kilometro-ak egiten. 24 minutu eta 6 segundo beharizan zituen. Emakumezkoei dagokionez,berriz, Eva Pelaez andoaindarra izan zenIkastola aurreko helmugan bizkorrena,28 minutu eta 35 segundoko denborare-kin.

Orioko korrikalarien artean –aiarrikez baitzen distantzia horretan–, JulenSaldias eta Olatz Mujika oriotarrak izanziren bizkorrenak.

Distantzia luzean ere baiBitartean, 14 kilometro egin behar zituz-ten lasterkariak aurrera eta atzera zebil-tzan herrian barrena. Proba hasi eta 48minutu pasatxora –48 minutu eta 6 se-gundora– iritsi zen Hossain Kaanachehelmugara, bakar-bakarrik eta pozik.Minutuko aldea atera zion bigarren izanzen Joxean Beledori eta baita Ibai Albahirugarren sailkatuari ere. Gutxira, 20segundo eskasera ailegatu zen Aitor ru-bio ere –5.–. Hodei Alkorta izan zen au-rreneko aiarra, 55 minutu eta 9 segundo-ko denborarekin.

Emakumezkoetan, berriz, lehia estusamarra izan zuten hasieratik ia bukae-rara arte Uxoa Irigoien eta Susana Cres-po oriotarrak. Azkenean baina, Irigoiengetariarra nagusitu zen, 58 minutu eta 9segundoko denborarekin. 35 segundorairitsi zen Crespo. Sonia Alonso oriotarraizan zen hirugarren. Aiako emakumerikez zen izan distantzia luzeko proban.Kaanache Ortzaikara bidean. kArkArA

400 inguru korrikalarik hartu zuten parte igandean, abenduaren16an, Orioko Herri ikastolak antolatutako Orioko lasterketan.Horietatik 300ek egin zizkioten bi buelta herriari: 14 kilometro

lAbuR

Txirrindularitza‘Quebranta’rako izena emateaAurten ere oriotarrek izango dute aukera

batera izena emateko ekainean egingo

den Quebrantahuesos probarako. Horre-

tarako, 2Gurpil bizikleta dendara joan be-

har da abenduaren 27a baino lehen, izan

ere izena emateko epea handik egun gu-

txira zabalduko dute. Bestalde, Aldapa el-

karteko arropa nahi dutenek ere, 2Gurpil

dendan egin beharko dute eskaera ahal

bezain laster.

PlaieroakBigarren partida irabazitaOrioko talde bakarra dabil aurten Zarauz-

ko plaieroetan. Taldeak Xixarioren izene-

an jokatzen du eta abenduaren 16an lortu

zuen lehenengo garaipena. Ordura arte-

ko partida bakarra zuten irabazita, Kiribil

estilistak taldearen aurka. Gainontzeko

norgehiagoka guztiak galduta, garaipe-

naren beharra zuten neskek eta Katixa

taldearen kontra lortu zuten bigarrena, 1-

0 irabazita. Urtea bukatu aurretik jokatu-

ko dute denboraldiko datorren partida,

abenduaren 30ean, hiru puntura duten

Zubi-Ondo taldearen aurka.

FutbolaNeskak galdu gabeOrioko Futbol Taldeko kadete neskak

pauso sendoz ari dira beren ligan aurrera.

Kadeteen lehenengo mailan, jokatu dituz-

ten hamar partidak irabazi dituzte orain

arte. Bi lehia falta zaizkie lehenengo fasea

bukatzeko eta lehenengo postua ziurta-

tuta dute oriotarrek. Bigarren fasean

Ohorezko Mailara igotzeko aukera izan-

go dute jokoan oriotarrek. Gainontzean,

gizonezkoetan, Erregional Preferente

mailako taldea 7. dago, azken partida Mu-

niberen kontra 1-4 irabazita. Asteburuan

Roteta hartuko dute etxean.


KiROlA


Jende askoSan Nikolasfestetakokirolprobetan

Orioko Herri Ikastolak antolatuta, xakeaizan zen San Nikolas festetako lehen ki-rol ekitaldia. Abenduaren 6an, 7 eta 14urte bitarteko 31 xake jokalari aritu zirenKultur Etxeko areto nagusian lehian ia 4orduz. Neurketa estuak ikusi ahal izanziren tartean, eta, azkenean, Josu Man-terola, Adrian Argintxona eta AnderMartin izan ziren garaile.

Oako eskaileretako korrika apustuaizan zen San Nikolas eguneko bigarrenproba. Benito Lertxundik garai bateanjarritako 11:90 segundoko errekorrapuskatzeko prest agertu ziren 23 korri-kalari. Bina saiakera izan zituen bakoi-tzak eta eskaileratan gora abiatuta, aisabota zuen orain arteko marka beheraAndoni Campos oriotarrak, bertaratuzen jendetzaren txalo artean. 11:43 se-gundoko denbora egin zuen aurreneko-an, baina horrekin nahikoa ez eta 10:99segundora jaitsi zuen bigarrenean. Jose-ba Tarantinok ere hobetu zuen Lertxun-diren denbora. 300 euro eta Pedro Salsa-mendik emandako txuletak jaso zituengaraileak.

Abenduaren 8an gehiagoGoizeko 10:00etan hasita, ia 100 taldearitu ziren 3x3 saskibaloi-txapelketanfestetako azken egunean. 40 inguru bo-luntarioen laguntzarekin, goizean nahizarratsaldean izan ziren partidak.

Eguerdi partean, Ignacio Zalduarenomenezko futbol triangularra jokatu zu-ten Mendibeltzen Zarautz, Orio eta Llei-dako taldeek. Bukatzeko, giza proba izanzen arratsaldean. Helduko neska-muti-lak nahastu ziren bi taldetan eta plaza ba-teko aldea atera zion batak bestearik. Bu-katzeko, asto karrera Sergio Alonso orio-tarrak irabazi zuen. Kirol ekitaldi asko eta herrikoiak izan dira aurtengo sanikolasetan. kArkArA

Xakea, korrika apustua, asto-karrera, pilota partidak,saskibaloia, futbola eta giza-proba izan dira aurtengosanikolasetan. Jende ugarikhartu du parte eta ikusle askoerakarri dituzte guztiek.


1 0 K A R K A R A 2 0 1 2 k O A b E n d u A r E n 2 1 A

Aiako berri

“ez dakit nola atera diren saritutakoargazkiak hain kamera zaharretik”Edurne AlbizuArgazki lehiaketako irabazlea

Teknologia berriek ematen dituzten ba-

liabideak erabiltzen al dituzu?

Argazkiak zuri-beltzean edo sepia tono-an jarri ditut lehiaketa honetarako, hainzuzen ere. Baina gainontzean ez diet al-daketa askorik egiten teknologia balia-tuta. Kamera arrunta da, orain dela 8 ur-teko kamera zahar bat daukat, 7 megapi-xelekoa. Ez dakit nola atera dirensaritutako argazkiak nire kameratik.

Aiako zein txoko aukeratuko zenuke

argazkiak ateratzeko?

Dudarik gabe Urdaneta. Oso auzo txikiada , bi baserri eta eliza daude eta gerobeste baserriak alboetara. Baina mugi-mendu asko egoten da eta aste bukaere-tarako lekurik onena niretzat hori da.Kalera zein mendira 10 minutuan iriste-ko aukera dago eta horrek lasaitasunaematen du. Hemen bista oso politakdaude argazkiak ateratzeko: Pagoeta al-dera igoz gero Zarautz guztia, Zumaiakopusketa bat, Orio eta Donostiako hon-dartza inguruak… ikus daitezke.Beste lehiaketa batzuetara aurkeztu

duzu argazkirik?

Ez, honetara bakarrik. Datorren urteanere seguru asko aurkeztuko ditut. Santioeta Andatza dira gaiak eta eguraldi onadagoen egunen batean han ibiliko naizkamera hartuta. Beharbada orain, sariaeskuratuta, animatuko naiz beste lehia-ketaren batera argazkiak aurkeztera.Denbora-pasa polita da, eta lehiaketamotibagarria izan daiteke. Tonto-tontohasi arren, gustua hartzera iritsiko naiz.

Aiarrak animatu nahi nituzke partehartzera, aurten herriko jendea apenasizan da-eta. Herrigunetik aparte bizi ga-renoi nagikeria sartzen zaigu askotan,baina auzoetako gaiak landuz gero, eaaiar gehiago aurkezten den; auzoek he-rriak besteko garrantzia dute-eta.

Aiako argazki lehiaketako sariak banatu dituzte eta EdurneAlbizuk jaso ditu lehen eta hirugarren saria Indagarate zaharbaserria eta Negua Urdanetan argazkiekin. Egutegirako berebeste argazki bat ere aukeratu dute: Urdanetako urak.

iRAti AGiRReAzAldeGi

Urdanetako Begoña landetxeko alaba daEdurne Albizu eta bere amak, Begoña Li-zasok, ere jaso du saria argazki lehiake-tan, Atariko Lizarraargazkiarekin. Etxe-ko webgunean ikusgai jartzeko atera-tzen ditu argazkiak eta orain egutegietanere ikusiko dituzte aiarrek.Argazkizalea al zara?

Ez bereziki. Urdanetan nekazal etxeadaukagu eta web orrian jartzeko atera-tzen ditut argazkiak, jendeak inguruakikusteko eta kanpotarrak erakartzeko.Pagoeta edo Altzola aldera paseoan ba-karrik joaten banaiz, eramaten dut ka-mera; lagunen batekin joanez gero ez.

Orain dela lau urte koadrilako lagunbatek esanda hartu nuen parte lehiake-tan, baina ez nuen saririk eskuratu. Aur-ten, ordea, gaiak Urdaneta eta Elkanoauzoak izanda, animatu egin nintzen.Banituen aurretik ateratako argazki ba-tzuk eta gero, aurkeztu aurreko astean,Urdanetan beste batzuk atera nituen.Politenak edo auzoari buruz gehien esa-ten zutenak aukeratu eta bidali nituen.Argazki sarituak ateratzeko kontuan

hartu al duzu lehiaketarako zirela?

Lehen saria jaso zuen argazkiko base-rriak, Indagarate zaharrak, historia han-dia dauka eta arkitekturan ere bada zernabarmendua. Baina irudian baserri za-harra agertzen den arren, urrian berri-tzen hasi ziren eta erabat aldatuta dago.Hirugarren argazki sarituan gure etxeaeta azpiko sagarrak daude elurretan,baina aurretik aterata neukan, otsaile-an,etxerako edukitzeko ez lehiaketara-ko. Egutegirako aukeratu duten urarenargazkia ateratzera propio joan nintzen.Urdanetatik Altzolara askotan ibiltzennaiz, eta mendian behera etortzen denuraren argazkia polita iruditu zitzaidan.

“Uraren argazkia ateratzerapropio joan nintzen… Mendianbehera etortzen den urarenargazkia polita irudituzitzaidan.”

“denborapasa polita da, etalehiaketa motibagarria izandaiteke. tonto-tonto hasi arrengustua hartzera iritsiko naiz.”

EdurnE AlbIzu EtA ElI lAsA


2 0 1 2 k O A b E n d u A r E n 2 1 A K A R K A R A 1 1

Aiako berri

Grebaren atzetik, aurre-hitzarmenalortu dute Estampaciones Gipuzkoan

Abenduaren 10ean hasita, 4 egunekogreba egin zuten Estampaciones Gipuz-koa enpresako 39 langileek, EspainiakoGobernuaren Lan Erreformak dakar-tzan aldaketen aurrean, indarrean dutenmetal arloko enpresa-hitzarmenari eu-tsi nahian. Izan ere, Lan Erreforma ho-rren arabera, enpresa hitzarmenek ba-lioa galdu egingo lukete, estatuko hitzar-menak lehenetsiz.

Mugagabea zen greba bere hasieran,baina abenduaren 12an zuzendaritzako

deia jaso zuten langileek eta ondorioz,greba bertan behera utzi eta 21:00etan,mahaiaren bueltan eseri ziren, negozi-tzeko. Juan Manuel Carrillo ELAko or-dezkariaren hitzetan, besteak beste, 10lagunentzako EEEa aurkeztu zuen zu-zendaritzak, bezero bat galduta, lan-txanda bat sobera dagoela argudiatuta.Baldintza horiek ez zituzten onartu lan-gileek gezurra zelako ustearekin. Bi egu-netara negoziatzeko nahia agertu zienberriz Produkzio zuzendariak.

Langileek ekainaren 18an aurkeztuta-ko dokumentua oinarri hartuta hasi zu-ten negoziaketa. Iluntzean sinatu zutenbi aldeek aurre-akordioa. Bertan adostuzuten langile guztien soldatei KPIa igo-tzea, soldata-osagarriak %1 igotzea, hi-tzarmenean soldatei buruz ezarritakoaaplikatzeko klausula eta lan egindakourte bakoitzeko metalezko hitzarmenakzehazten dituenez gain, sei egun gehia-goko kalte-ordaina. Bestalde, Gipuzkoa-ko metal hitzarmena Estampaciones Gi-puzkoa enpresara egokitzeko ardura erehartu dute. Akordioa bi urtez egongo li-tzateke indarrean; gero, 2016ra arte, bal-dintzak berriz negoziatzeko tartea izan-go lukete.

Lau eguneko lan-uztea egin zuten Estampaciones Gipuzkoako langileek, aurre-hitzarmena lortu baino lehen. kArkArA EtA j.M.cArrIllO

espainiako gobernuak aurkeztutako Lan erreformaren aurrean,gaur egun indarrean duten hitzarmenari eusteko eskatzen ziotenlangileek enpresako zuzendaritzari.



Aiako berri

Sare sozialetan harrapatuta

Onartu beharra daukatWhatsappeta Facebooksare sozialen egunerokoerabiltzailea naizela, prak-tikantefidela gainera.

Urrutiko lagunengandik hurbilago sen-titzeko, gertuko senide eta lagunekinmomentuko elkarrizketa azkarrak iza-teko eta munduan gertatzen diren mu-gimendu sozial ezberdinen berri eduki-tzeko erabiltzen ditut batez ere. Ezbai-rik gabe, bi sareak ditut gustuko, bainazenbaitetan ez nago ziur eguneroko bi-zitzan onura edo kalte gehiago egiten di-daten…

Hasiera batean, Facebookeko abisuaknire helbide elektronikora iristen ziren,eta orduan erabiltzaileak asko ez gine-nez, horrek ez zidan arazorik ekartzen.

horretan atentzioa jarri beharrean urru-tikoarekin egotera behartzen ninduen.Orain bi sareak isilik ditut, eskerrak; bai-na isilik egon arren, hor daude eta nahibaino gehiagotan nire atentzioa desbi-deratzen dute deika ari zaizkidan ma-muak balira bezala.

Asteburuan, Frantzian izan ginen, eta,han mugikor bidezko internet konexioaoso garestia denez, batere konexiorikgabe pasa genuen eguna. A zer egun la-saia, a zer bakea sentitu nuena! Agian,tabakorik edo autorik gabeko egunakbezala, laster Whatsappeta Facebookikgabeko egunak sortu beharko ditugu nibezalakoentzat, egiten ari garen horre-tan lasai jarduteko, gauden horrekin la-sai egoteko, momentu errealez lasaita-sunez gozatzeko…

Baina, denbora gutxian, korreora geroeta abisu gehiago iristen hasi zitzaizki-dan, eta orduan, bake pixka baten bila,abisu horiek kentzea erabaki nuen. Be-randuago, Whatsappa mugikorrera des-kargatu nuenean, tartean behin laguneta senideen mezuren bat edo beste iris-ten zitzaidan, eta gustuz entzuten ni-tuen mezuen bip-bip hotsak. Baina due-la zenbait aste aspalditik egin behar nue-na egin nuen azkenean: Whatsappa ereisildu. A ze bakea! Egiten ari nintzenhori uztera behartzen ninduenaren sen-tsazioa neukan eta aurrean daukazun

Aiako leihoa Maddi Altuna

Egin behar nuena eginnuen azkenean:Whatsappa isildu.

Berehala banatuko dute aiako etxeetan 2013ko egutegia, aurtengoargazki lehiaketako irudiekin osatua. Hona hemen irabazleak: Ho-norio Lauchas, kanpoko irabazlea; Begoña Lizaso eta edurne albizuaiako sarituak; Oliver Perez kanpoko bigarrena; eta alkatea. Behean,Maitane eta amets osaba Juanjo rivas hirugarrenaren ordezkatuz.

Txokoak eta jendeaArgazki lehiaketako

irabazleak


bASeRRiA


17.Erdigunetikgertu

San Martin auzoko Lizargaratebaserria 1562an eraiki zuten. Ar-gazki zahar batek erakusten du biisuriko teilatua, oinplano lauki-

zuzena, kareztatu gabeko harlangaitzez-ko hormak eta hiru solairu zituela.

Bota zuten bitarteko historia luzea dubaserriak. XVI. mendean Orioko Hiri-bilduan eraiki ziren baserrietako batizan zen. Alde Zaharra haztearekin erai-kinek hiribilduan betetzen zuten azale-

ra ere zabalduz joan zen eta horregatikzeuden baserriok erdigunetik gertu.

Garai hartako dokumentuei errepara-tuta Lizargarateri buruzko hainbat kon-tu jakin daitezke. Mugarrien azterketekdiote 1712an baserriaren jabea Don Ma-nuel Vicente de Urtesavelen aita zela etaLizargarate baserriarenak zirela inguru-ko lurrak. Behin baratze lanetarako era-bilitako zati batean jabearen semeak li-zarrak landatzea erabaki zuen.

Beste datu batzuetan daude, Lizarga-rate la mayoreta la menor-en aipame-nak etxea bi zatitan banatua zegoelapentsarazten dutenak. Lizargarate lamenor-en harira Juan de Lerchundi etaYgnacio de Allurraldek diote 1725eanhan bizi zirela algunas personas sospe-

chosas y de vida no buena y que causannotable escandalo. Bestalde, mende be-rean egurrezko egituraren berritze la-nak egin zituzten. Hirugarren GudaKarlistan Alfonso XII. aldeko gudaros-tearen kalteen zerrendan, Orion Lizar-garate bakarra agertzen da.

Lizargarate A8 autobidea eraikitzea-rekin batera bota zuten 1972an eta Li-zargarate berri eraiki bitartean Kallaba-rron bizi izan ziren. Ondorengoek gogo-an dute baserrian esnetarako behiakzituztela eta Orion banatzen zutela, bai-ta arbasoak baserri inguruko harrobi ba-tean hargin lanetan ibiltzen zirela. De-marako idiak ere hazten zituzten.

[ ARGAZKIA ETA INFORMAZIOA: ZEHAZTEN ]



herrirataldea“bakoitzakberetik askoegin dezakepresoen alde”



teStuA: iKeR GuRRutxAGAARGAzKiAK: KARKARA etA HeRRiRA

Lokalez aldatzeko nahia dute Herrirataldekoek. Galtzarriren lokalean elkartuginen elkarrizketa egiteko taldeko kide-ekin. Kolore politikorik ez dute hartunahi, ordea, presoen eskubideek ez bai-tute halakorik behar Herrirako kideenesanetan. Egiten duten lanaz aritu garahizketan.Ia urtebete da herrira sortu zela; nolako

balantzea egin duzue?

Trantsizio egoeran igaro dugu urte hau.Aurreko ibilbidearekin zerikusirik ezzeukan herri bilgunea sortu nahi ge-nuen, anitza izango zena. Gurea ez daaurreko taldeen jarraipena. Egia da au-

rretik ibili garen pertsona berak bagabil-tzala Orioko talde motorean, baina gure-tzat ere beste urrats bat izan da. Balan-tze positiboa egin dugu, baina aurrera-pausoak pixkanaka eman ditugu; izaeraeta dinamika berrira egokitzen ari gara.Nolakoa izan zen sorrera prozesua?

Egin dezagun bideaplangintzak iraungi-tze data zuen, urtarrileko manifestazioa.Han lan-talde bat sortu zen eta bilguneberri hau eratzeko proposamena jarrizen mahai gainean. Arrazoiak arrazoi,kosta eginda urte osoan zehar denek tal-dean iraunkorki jarraitzea; baina argidugu orduan erein zela talde honen ha-zia. Badugu oraindik zer hobeturik; tal-dea ahalik eta anitzena izan dadila, horida aurrera begirako nahietako bat,. Pre-

so eta iheslarien gaur egungo egoera2013ko herriko agenda politikoan sar-tzea ere bada gure erronka, epe motzera. Nola azalduko zeniekete herritarrei au-

rrekoaren eta Herrira Taldearen arteko

diferentzia?

Daukagun marko politiko berriarekinikusten da, dagoeneko, aldaketa bat ba-dagoela. Jendea presoen egoeraz sentsi-bilizatzea nahi dugu, eta horretarako he-rritarrek argi eduki behar dute guk ezdaukagula inongo kolore politikorik.Presoen eskubideen alde dagoen oro on-gietorria da gurean. Bakoitzak bere es-parrutik egin dezala lana, keinurik txi-kiena bada ere, positiboa izango baitaguretzat. Hala, jakin badakigu, aldarri-katzen dugun oinarrizko eskubideen

Marko politiko berriaren eta gernikako akordioaren harira sortu zen gizaeskubideen aldeko herri mugimendu hori. Orion ere bada Herrira taldeaeta haien jarduna azaltzera gatoz datozen orrialdeetan, taldeko ordezkariKandido esoain eta alazne goenagarekin hizketan luze aritu ondoren.


elKARRizKetA


bermatzearen ideia herritar askok el-karbanatzen duela.

Ulertzen dugu, baita ere, Orion betiirudi bera eman izan dela orain arte, ez-ker abertzalearekin lotura izan duena.Bada, gaur, zaila bada ere, hori desber-dindu egin behar dute herritarrek. Inte-resa duen guztiak, Herriraren webgune-an –www.herrira.org– badu sorrera do-kumentuaren berri; eta baitainformazio ugari ere. Herrira taldearenmahaia herritar guztientzat zabalikdago; norbanako bakoitza eroso senti-tzea garrantzitsua dela uste dugu. Garaiberriotan, iragana ahaztu gabe, denonartean giza eskubideen alde aurrerapau-soak emateko aitzakiarik ez dagoela iru-ditzen zaigu.

Esan bezala, eragileengana gertura-tzea izango da datorren urtera begiragure erronketako bat. Ekintza asko he-rrian egiten dira, eta herritar batzuk ezdira guztietan eroso sentitzen. Horreta-rako ekintzen aniztasuna bilatu behardugu guk, herritar guztiek beren sentsi-bilitatea adierazteko aukera izan deza-ten, zerbaitetan bada ere.

Lokalez ere aldatu nahi dugu; gainera-ko eragileen inguruan egon nahi genuke,herritarrek berengandik gertuago senti-tu gaitzaten. Oraindik badira guregana-ko aurreiritziak eta hor ere badaukaguzertan hobetua. Eragileen ordezkari etakideekin kafe asko hartu behar ditugu.Zer da Herrirak lortu nahi duena?

Orion batez ere dispertsio politika jarrinahi dugu mahai gainean, gure herrikopresoen kasuetan horrek baitauka era-gin zuzenena. Ez daukagu Parot doktri-nasufritzen duenik edota gaixo larririk.Gabonetan egingo den kanpainan ho-rretan zentratu nahi dugu. Kalean, jen-dearen begietara, herritarrek disper-tsioa nola bizi duten adierazi nahi dugu.Urtarrilean Bilbora joateko hiru auto-

bus bete ziren. Zein da aurtengo zuen

erronka?

Hiru autobus bete ziren eta datorreneanhori, gutxienez, berdindu nahi dugu.Egun guztiko ekimena izango da eta,

hartara, goizetik autobus bat joateanahiko genuke Bilbora datorren hilaren12an. Baina beharren arabera egingodugu hori, beti ere lehentasuna manifes-tazioak izango duelarik. Urtarrilekoa in-flexio puntua izaten da.

Bilbora joatea garrantzitsua da, bainaherritar kopuruaz gain, urte osoan gaia-rekiko sentsibilizazioa zabaltzea lortunahiko genuke. Bilboko manifestazioakhorretarako balio badu, bada, primeran.Une jakin batzuetako berotasunari –Ga-bonetan, urteroko Bilboko manifesta-zioan–eutsi nahi diogu urte osoan; izanere, aurrerapauso batzuk eman badiraere, oraindik ere egiteko asko dago gureustez. Aurrera begira urrats asko dagoemateke…Nolakoa da Orioko presoen egoera?

Gregoriok 10 urte daramatza kartzelan,baina esperantzaz ikusten da, motibatu-ta. Patxik, berriz, 4 urte egingo ditu ekai-nean atxilotu zutenetik, eta bera ereongi ikusten dugu. Kolektiboaren ba-rruan daude biak eta taldearekin guztizkonprometituta daude, beren egunero-ko sufrimendua ahaztu gabe.

Herritik jasotzen duten babes guztiaongietorria da. Bisitez gain, badago bes-telako komunikazioa haiekin eta horiguztia eskertzen dute. Mugimendu be-rria sortu da, eta herriaren indarrakbadu garrantzia presoentzat ere. Horigarbi ikusten dute haiek. Bisitek jarrai-tzen dute eta herriak ez du hor hutsikegiten. Bada bisitarik egin gabe bestela-ko ekimenak egiten dituen jendea; horiere zinez eskertzen dute kartzelatik. Zer suposatzen du bisita batek?

Alde batetik esfortzu ekonomikoa dago–gutxienez 100 euro behar dira bisita-ko–. Saiatzen gara furgonetetan joaten,baina horrek asteburu guztia bertanematea ere ekartzen du. Zertxobait mer-katzen da bidaia, baina, Galiziara adibi-dez, ez da furgonetarik ateratzen. Hala,kotxean joan behar izaten da eta baka-rrik ez joatekotan, askotan bi edo gehia-go joan eta bakarrak izaten du bisitarakoeskubidea.

“Gurea ez da aurreko taldeenjarraipena. Egia da aurretik ibili

garen pertsona berakbagabiltzala Orioko talde

motorean, baina guretzat erebeste urrats bat izan da”

“Presoen eskubideen aldedagoen pertsona oro ongietorria

da gurean. bakoitzak bereesparrutik egin dezala lana,keinurik txikiena bada ere,

positiboa izango baita guretzat”

“bilbora joatea garrantzitsua da,baina herritar kopuruaz gain, urteosoan gaiarekiko sentsibilizazioazabaltzea lortu nahiko genuke.bilboko manifestazioak balio

badu horretarako, bada,primeran”

“Oraindik ere jazarpen egoeranozitzen dugu kartzelataragerturatzen garenean. bai

kartzelatan eta baita handikkanpora ere. Alacanten izan

garen azkenetan kaletikidentifikatzeko eskatu digute”

“bisitak egiten dituzten batzukoraindik ez dira ausartzen hori

adieraztera eta gure ustezinformazio hori elkarbanatzea

oso aberasgarria da.normalizazio prozesuaren baitan

dago”

“Alderdiek gaiarekiko dutenposizioa argitu behar dute.

dituzten irizpideak herritarreiargitu behar dizkiete;

konpromisoak hartu. EuskalHerrian bizi garelako; eta Orion

ere, aipatutako egoera pairatzenduten herritarrak ditugulako”


elKARRizKetA


Baina arazo ekonomikoaz gain, 40 mi-nutuko bisita labur bat egin ahal izateko,errepidean egin behar diren kilometro-ak ere kontuan hartu behar dira. Arriskuhandia hartzen da bidaia horietan. Izanere, lasaiago ibilitzearen alde, asteburuosoa hartu daiteke bisitarako, baina kos-tu ekonomikoa biderkatzen da. Errepre-sio aparatua oso ondo diseinatuta dago.Presoak sei hilabeteko 10 bisitari bainoez ditu izaten, eta horrek bisitarien aha-legin ekonomikoa eta arriskua areago-tzen ditu. Hiruzpalau bisita egin behardituzte-eta tarte horretan.

Gainera, batzuetan bizpahiru zerren-detan batera egotea ere tokatu izan zai-gu eta horrek aurretik egin beharrekoesfortzua hirukoiztera behartzen gaitu.

Horrez gain, oraindik ere jazarpenegoera nozitzen dugu kartzelatara ger-turatzen garenean. Bai kartzelatan etabaita handik kanpora ere. Alacantenizan garen azkenetan kaletik identifika-tzeko eskatu digute.

Ordu asko dira bidean, 6 ordu Galizia-ra eta 8 ordu Alacantera. Eta hori joatenbakarrik. Eta nola ikusten dituzue senideak?

Senide bakoitzaren egoera oso desber-dina da eta bakoitzak ahal duen bezalaeramaten du egoera; ahalik eta duinen.Taldeak eta senideek harremana man-tentzen dugu, elkarrenganako babesadago ekintzak antolatzerako garaian.Gure lanaren zati bat da senideak zain-tzeaeta sostengua ematea: ekonomikoaeta juridikoa. Kontuan izan behar da-presoaren zigorra senideengana ere za-baltzen dela, zalantzarik gabe. Zer egin dezakegu herritarrok egoera-

ren aurrean?

Giza eskubide horien alde dagoen guz-tiak Herrira bilgunean parte hartzea ga-rrantzitsua iruditzen zaigu. Ale txikiakjarriz, geroz eta pertsona gehiago izangaitezen.

Herritarrek giza eskubide horiek ba-besten dituztela ulertzen dugu, etahaiek hori onartzea izan daiteke gurega-na gerturatzeko hasiera bat. Bakoitzak

bere esparrutik egin dezake lan egune-rokotasunean. Gure zeregina, berriz,jendeari baliabideak ematea eta beharduen guztiaz informatuta mantentzeada. Hori emanda, jendea jabetuko da be-netako egoeraz. Askok oraindik ez baita-ki zer suposatzen duen bisita batek, esa-terako. Norbanako bezala kuriositateaizatea garrantzitsua da. Jende askokpartekatzen ditu mugimendu honenhelburuak, baina egunerokotasuneanjarrera aktibo hori izatea falta zaie per-tsona horiei.

Guk baliabideak eman, jendeak haus-nartu, eta ondoren beretik sortzen di-tuzten ideiak zabaltzea ezinbestekoa damugimendua indartzeko. Horrela gara-tzen da herri mugimendu bat.

Adibidez, bisitak egiten dituzten ba-tzuk oraindik ez dira ausartzen horiadieraztera, eta gure ustez informaziohori elkarbanatzea oso aberasgarria da.Normalizazio prozesuaren baitan dago.Konplexuak albo batera uztea oso ga-rrantzitsua da.Eta herriko elkarteek?

Aurten mugimendua martxan jartzensaiatu gara; bigarren urteari begira mu-gimendua herriko esparru gehienetanzabaltzeko ahalegina egingo dugu. Ildonagusi bezala, eragileekin hartu-emanaestutzea, eta, batez ere, alderdi politiko-en agendan sartzea jarri ditugu urte be-rriari begira. Herriko agente politiko di-ren aldetik, alderdiek gaiarekiko dutenposizioa argitu behar dute. Dituztenirizpideak herritarrei argitu behar diz-kiete; konpromisoak hartu. Euskal He-rrian bizi garelako; Orion ere, aipatuta-ko egoera pairatzen duten herritarrakditugulako. Orain arte ez badute irakur-ketarik egin, hori bultzatzea izango dagure lana.

Hiru alderdiekin planteatzen dituguelkarrizketak, modu horizontalean eginnahi dugu-eta lan haiekin. Hortik aurre-ra, herriko gainontzeko taldeenganagerturatu nahi dugu. Haiekin ere landubehar dugu gaia, bakoitzak bere espa-rrutik zerbait egiteko ahalmena izateko.

GAbONetANeRe pReSOAKGOGOAN

Gabonak data seinalatua izaten

dira presoen aldeko mugi-

menduari dagokionez. Urte-

ro-urtero ekimen bereziak egiten di-

tuzte haiekiko elkartasuna adieraz-

teko, eta aurten ere ez dute hutsik

egingo Herrira taldekoek.

Dispertsioak Orioko presoengan

eta haien ingurukoengan duen eragi-

na salatu nahi dute datozen Gabone-

tan eta hasi dira dagoenerako kan-

painarekin martxan.

Dispertsioa jasaten duten herrita-

rren egoera presente izateko, hain-

bat kartel jarri dituzte herrian, errepi-

dean ikusten diren autobideko kar-

telak irudikatuz. Kartel horietan,

fijatuz gero, hemendik urrun dauden

herri eta hirien izenak agertzen dira.

Izen horiek ohikoak dira bisitara do-

azenentzat. Izan ere Orioko bi preso-

ak herritik kilometro askotara dau-

de. Curtisen, Teixeiro izeneko kartze-

lan, hemendik ia 600 kilometrora

dago Gregorio Eskudero. Errepidean

6 ordu eman behar dira bera ikusi

ahal izateko. Alacanten, Fontcalent

auzuneko espetxean dago Patxi

Uranga. Hara iristeko 8 ordu behar

dira; 800 kilometro bidean.

Haien egoera salatu nahi dute He-

rrira taldekoek eta, bide batez, ahal

den neurrian, kilometro gehien egin

behar dituztenei lagundu. Sostengu

ekonomikoa ezinbestekoa izaten da,

batez ere, senideentzat. Horregatik,

dispertsioa begi-bistan jartzeaz gain,

abenduaren 24an, Herrirako arropa-

ren salmenta eta mariskadaren zoz-

keta egingo dituzte Herriko Plazan.

Egun osoan izango da arropa eros-

teko aukera. Mariskadaren zozketa,

berriz, iluntzean egingo dute.

Horrez gain, abenduaren 31n, ilun-

tzeko 19:00etan, elkarretaratzea

egingo dute plazan. Batetik, disper-

tsioa salatzen duen bideo bat proiek-

tatuko dute horretarako propio jarri-

ko duten pantailan, eta, bestetik, ur-

tero bezala, presoen aldeko topa

egingo dute.

Gabonetako kanpainari bukaera

urtarrilaren 12an emango diote, Bil-

boko manifestazioarekin.



iRitziA

Colón ala Kolon?

badira buruan oso sartuta di-tugun datak. Halakoetanzenbakiek hitz egiten dute.Zer esaten dizute zuri urtehauek? 1789, 1901, 1936…

eta beste honek? 1492. Cristobal Coló-nek Amerika deskubritu omen zuen.Urriaren 12an iritsi omen zen Espainia-ko espedizioa Amerikako irlatxo harta-ra. Hortik beraz gure sasi jaiegun hori.Espainiako hezkuntza sistema ederkiarduratu da hori ondo barneratua izandezagun. Colón abizena kontzeptu za-paltzaile eta zurrupatzaile izatera ereiritsi da mundu osoan. Kolonia, koloni-zatu, kolonialismo… Alegia, arrazoi poli-tiko eta ekonomikoek bultzata, beste lu-rralde bat konkistatzea. Zapaltzea. Bes-teen etxean ni nagusi. Guk ezin esankolonizatutako herria garenik, konkis-tatu gintuztenean ez baitzen Colón exis-titzen, ezta Espainia bera ere. Ez naiz ez-tabaida horretan sartuko.

San Nikolas bezperan udaletxe aurre-an ginen oriotarrak. Euritan, otxoteari

ra egotea. Batuketa garaiak dira. Ez zati-ketarenak.

Valentziako lagun bat izan dafestetan. Nati. Euskaraz tutik ezdaki. Eraman genuen bertsosaiora, Gozategiren kontzertu-

ra, txosnetara eta tabernetara.Goiko aldean buelta egin ostean

sartu ginen Kolon Txikin. Hura izanzen deskubrimentua harentzat. Esan zi-gun goiko tabernetan, begiak itxiz gero,egon zitekeela Valentzian, Madrilen,Londresen edo Amerikan. Kolon Txikin,aldiz, Euskal Herrian. Negu Gorrian Pe-llo eta Nikolasa Akelarrean Esne Beltzaedanez, astelehena biharamun, iepa iepaeta Gora Herria! Paradisu zineman ikusi-ko gara, zu goxo-goxo eta ni bero bero,aquí no hace falta cama aquí nadie va adormir.Eta amaitzeko Koldo Izagirre-ren hitzak Imanol Lartzabalek abestuta.Nire euskaltasuna mundu bat da eta ezdu Amerikarik. Kolon Txiki ez dute kolo-nizatu. Hori bai deskubrimentua! GoraDJ Bull, gora Kolon Txiki!

begira. Zorionak. Euritan udaletxekogurutzeari begira. Euskal Herrikohierarkia soziopolitikoaren meta-fora zirudien argazkiak. Gurutzeederra. Colónek Amerikakohondartzetan sartu zuenarenparekoa. Bertikalean, goi goian,adarjotzaileak. Beheraxeago, er-dian, otxotea. Omenduak. Zorionakberriz. Eta beherago. Azpian. Herria.Oriotarrak. Gora begira denak. Horizon-talean, ezkerrean Bildu eta Orain. Eskui-nean EAJ. Olioa eta ura ezin dira nahas-tu, hori ez da deskubrimentua. Ea hu-rrengo sanikolasetarako olioa ardobihurtzen den eta urardo fresko freskoaeskaintzen diguzuen. Egoerak mereziduen erantzuna litzateke balkoian bate-

moila bazterretik Xabier Sukia

Egoerak merezi duenerantzuna litzatekebalkoian batera egotea.Batuketa garaiak dira. Ezzatiketarenak



iRitziA

Mila saltsatan ibiliz, apur asko

Aurreko batean KArKArAtik gon-bita: iritzi artikulua egitekoprest? Azken aldian oso aktiboikusi omen naute-eta! Bai, har-tantxe ni ere! Dagoeneko burua

non dudan jakiten ere lanak ditut eta. Euskal Herriko txoko desberdin askotan la-

nean aritu ostean, Nafarroako txoko polit zeinmaitagarri batean pasatu nituen nire azkenhiru ikasturteak. Oposaketak atera eta noraeta Otsagabiara bidali ninduten. Lehenengosustoa pasa eta gero, han agertu nintzen or-duan ere lotsati, zer aurkituko nuenaren kez-kaz. Baina beti bezala esku zabalik hartu nin-duten eskola zahar eta txiki hartan. Haien ar-tean gogotsu aritu nintzen lanean, eta, egiaesan, nire bihotzeko zati handi bat konkistatudu betirako Gartxoten eta Mikeloten lurral-deak, mendeak igaro arren irauteko gogoakberen artean jarraitzen du eta! Kosta aldekoherri koxkor honetatik muxu handi bat etaOnkixin!

Hiru urte igaro ondoren, lekuz aldatzekounea iritsi zen eta kiniela egiten hasi beharre-an aurkitu nintzen. Zerrenda luze askoa egin

nuen Gipuzkoako herriak idazten. Azaroaneskatutakoa ia ahaztua nuenean, ekainekogoiz batean, lagun baten mezu batekin esnatunintzen: Zorionak! Etxera zatoz! Orion emandizute plaza!

Begiko makarrak kentzeko betarik hartugabe korrika apustuan pisu-kide maitearen-gana: Txiber! Oriyo eman diela!

Korrika egitea gogoko ez dudan arren, etxe-tik eskolarako bidea airean eman nuen egunhartan. Berria zuzena zela neure begiz ikusiostean, lehenengo deia etxekoei, eta jarraianlagunei ! Ezin kabituaz nire barruan pozez!

Konturatu orduko iritsi zen eskola berriraazaltzeko eguna, baina oraingoan bizikletaz!Orduak eta orduak A-15ean igaro ostean,oraingoan paseotxo polita eta motza zen. Be-rriro ere hainbat aldiz igarotako sentsazioa:urduritasuna, lotsa… zer aurkituko nuenarenkezka, alegia. Baina berriz ere esku zabalikhartu naute beste hainbatetan bezala. Eta ho-rixe, ba oraingoan geratzeko natorrela!

Eta noski, ezetz esaten ez dugunez ikasi ba…hemen nabil nik ez dakit zenbat saltsa eta bile-retan sartuta, baina egia esan gogotsu! Merezidu eta, bai horixe!

Euskararen eguna pasa berri honetan, sen-timenduak pizten zaizkigu! San Nikolasak,gero Gabonak atzetik, Inauteriak eta Korrika!Bada hemen nahikoa festa! Eta egia esan, ho-rretarako gogorik falta ez zaigunez, hor ikusi-ko nauzue han eta hemen nire apurra ematen!Eskerrak apur askorekin gauza handiak lordaitezkeen!

Mila saltsatan zabiltzaten horiei, asko bai-tzarete herrian, zorionak eta bejondeizuela!

Halako batean, gutxinaka bada ere, errele-boa iristen da eta!

Bukatzeko, gonbita: animatu gure artera,apur izan zaitez zu ere! Gustatzen zaizun ho-rretan agertu eta eman herriari zure pixka,honek loratzen jarrai dezan eta kolore anitzizan ditzan!

Ah! Eta ea hurrena Euskal Herrian Euska-raz-en bilkuran elkar ikusten dugun! Hura erexumea baina hunkigarria izaten baita.

Adarretatik helduta Ainhoa Zumeta.Irakaslea

Ezetz esaten ez dugunez ikasiba… hemen nabil nik ez dakitzenbat saltsatan eta bileretansartuta, baina egia esangogotsu! Merezi du eta, baihorixe!......Mila saltsatan zabiltzatenhoriei, asko baitzareteherrian, zorionak etabejondeizuela! Halako batean, gutxinakabada ere, erreleboa iritsiko da!

Ez naiz asaldatuko, ez.Horretarako badugu-lako beste hainbat mo-

tibo. Baina harritu naiz; kez-katzen nau. Igogailuetako el-karrizketagai zena zenbaittelebista kate publikoren iru-di bihurtu delako. Ezaugarrisalgarri: zalantza dut hegohaize bolada txoro bat den,edo ekaitza luzaroan man-tenduko den.

Bai, eguraldiaz ari natzai-zue. Zehazki esateko, ETBren azken trumoiaz.

Garai batean albistegiakomen ziren kate bakoitzarenaurpegia; albistegien bitartezgizarteratzen zuten –saia-tzen ziren, behintzat–berensinesgarritasuna. Albisteengalerna dela-eta, ordea, badi-rudi iparretik hegora aldatudutela estrategia. Kirol gain-dosiarekin nahikoa ez, eta ezdira ba eguraldia saltzen hasi!Katearen promoziorako egu-raldi tartea aurkeztuz; aur-kezleak eguraldiaren entre-tenimenduaz jardunean.

Baietz, azkar baino lehen,berriz ere haizealdiren batekgogor jo ETBren etxea. Bada-tor aldadenbora, tenpora!Eguraldiaren mapa bera erejarriko du dantzan, balan-tzan, haize boladak!

Barealdiaren ostean, ekai-tza; badakizue. Behe-lainoakba al du eskualderik? Eguz-kiak lurraldetasunik? Baila-rak lauso, herria blai… Orainere, gurean tenpora, seguru!

Ez naiz asaldatuko, ez.

Nire honetanJoseba Orella

Ez naiz asaldatuko


publizitAteA


3. orritik dator

Kandida Arrutiri

Azken KArKArAko zure gutuna irakurriondoren azalpenak eman nahi nituzke:

Jakin ezazu, Pako Barjakoba joan ze-netik David Uzkudun dela hondartzakoahateen eremua zaintzen duena. Davi-dek, gainera, musutruk egiten du lan, etaguk eskertu besterik ezin dugu egin urtehauetan egiten ari den lana.

Ahateen eremuak konponketaren batbehar badu Udalarena da ardura, etagure lan zerrendan daukagun ekintzeta-ko bat da Lan hori, horretarako ahalme-na dugun bezain pronto egingo dugu.Udala, herritarren beharrez jabetutadago eta horiei irtenbideak ematendihardugu. Amaia Dorronsoro Orioko uda-

leko Obra eta zerbitzu batzordeko burua

Esker ona babesleei...

Orio Arraunketa Elkarteko zuzendari-tza taldeak Teknifikazio Zentro berriaerakutsi zien elkarteko babesle, bazki-

de-enpresa eta kolaboratzaileei joanden igandean. Guztira 90 lagun inguruelkartu ziren Teknifikazio Zentro be-rrian eta Zuzendaritzako taldekoen gi-daritzapean, instalazio berriko txokoguztiak ezagutu zituzten.

Ondoren, eguerdi aldera, Getariarajoan ziren, bertan Ameztoi Txakolinde-gian bazkaldu zutelarik giro bikainean.Postreak eta kafea hartu ondoren, OrioArraunketa Elkarteko lehendakariak,Ibon Huegunek, oroigarri bana banatuzien babesle, bazkide-enpresa eta kola-boratzaile guztiei.

Orio Arraunketa Elkarteko zuzenda-ritza taldeak, lerro hauen bitartez, bereesker ona adierazi nahi die elkarteari la-guntza eskaintzen dieten guztiei, horiekgabe ez baitzen posible izango Orio A.E.dagoen lekuan egotea. OAE

Jaiotza, kantu eta jantzienlehiaketa

Ikastolako pergolan abenduaren 28an,17:00etan, izango da aurtengo jaiotza,kantu eta jantzi-lehiaketa. Polita izangolitzateke abenduaren 24an, arratsalde-

an jaiotzarekin kalez kale ibiltzen direntaldeek bertan parte hartzea. Talai Men-

di M.E.

Barkamen eske

Urriaren 20an, urtero bezala, Esperien-tzia Eskolako aurkezpena egin genuen.Hara, Udaleko agenteak, Eusko Jaurla-ritza eta Gipuzkoako Foru Aldundikoordezkariak gonbidatu genituen, etanoski, aurreko ikasturteko ikasleak,etab. Gerora ohartu ginen talde garran-tzitsu bat ahaztu zitzaigula ekitaldiragonbidatzea; Esperientzia Eskolan ga-rrantzia handia duen elkarte bat. Gutunhonen bidez Esperientzia Eskolako ko-ordinatzaileek eta arduradunek barka-mena eskatu nahi diogu Farfara elkarte-ari. Jakin, beraiek gabe, ez litzatekeelaposible izango, gaur egun, EsperientziaEskola izatea herrian. Beraz, barkatuaurtengo inauguraziora ez gonbidatuizana eta jakin ezazue Esperientzia Es-kolak zuek aintzat hartzen jarraitu nahiduela aurrerantzean ere. Ainara Toma-

sena, Aitziber Indart, Garazi Elortza. Ingema


iRitziA


Gaia emandaerronka apustuarekin ala apusturik gabe

Apusturako ohitura handia izan da betidanik gurean; belaunaldiz-belaunaldi, batetikbestera bizirik eutsi zaion usadio zaharra dugu. Batez ere herri-kirolei lotuta, azkenurteotan baina, eskuz kontatzeko adina apustu edo kontrafaboreegin izan dira.

‘Eztek potroik!’

Herri kirol zale gehientsue-nen antzera, ni neu ereapustuzale edo apustuenaldekoa naizela aitortu be-harra daukat. Izan ere, ba-

tik bat herri kirolarentzat, urte askoanzehar, apustua –kontrafaborea–izan da-eta lehiaketarako modu bakarra. Ospehandikoak bezain jendetsuak izan ohiziren garai bateko kirolarien nahiz ani-malien arteko norgehiagoka gogoanga-rri haiek.

Horren adibide garbi bat litzateke ja-rraian aipatzen dizuedana: 1978ko mar-txoaren 5ean, Tolosako zezen plazan,Agustin Ostolazaren eta Iñaki Perure-naren arteko harri jasotze apustua ikus-tera bildu ziren 5.000 ikusletik gora.Handik urte betera, Ostolazak berakIraolaren aurka jokatutako apustuan el-kartu ziren 2.500 inguru ikusle eta he-rri-kirolzale.

Gaur egun, txapelketa, erakustaldiedo errekor saiakerak ohikoagoak izanarren, badira oraindik apustuzale amo-rratuak diren kirolariak ere. Horietatik

riko apustuaz gozatzeko. Aiako probale-kuan izan zen hartan lehia.

Nire esperientzia pertsonalari dago-kionez, harri-jasotzaile bezala ez nuenapusturik jokatzeko aukerarik izan; bai-na idiekin bai; izan dut dozena batetanedo aritzeko parada. Esan beharreannago txapelketekin, orokorrean, aldera-tuz, sentsazioak eta bizipenak oso ezber-dinak eta bestelakoak izan ditudala,nahiz eta oraintxe bertan horiek nolaadierazi ez jakin.

Ez nuke aipatu gabe utzi nahi, nahizeta jendearen iritzia sarritan kontrakoaizan ohi den, jokatu ditudan apustu guz-ti-guztietan, aurkariarekin aurretiknuena baino harreman hobea izaten bu-katu dudala erronkaren ondoren.

Azkenik, bukatzeko, bada aipagarriairuditzen zaidan datu bat: ezagutu ditu-dan apustu guztiak gizonezkoen arteko-ak izan dira. Eta hortxe nire hurrengogaldera: Noizko? Ezten...

Iñaki OlidenItzaina

Jendearen iritzia sarritankontrakoa izaten denarren, jokatu ditudanapustu guztietan,aurkariarekin lehen bainoharreman hobea izatenbukatu dut

nabarmendu nahi nituzke, alde batetik,hainbat eta hainbat harri-jasotze apustuegindako Joxe ramon Iruretagoiena–Izeta II–eta herri kiroletako modalita-te gehienetan apustu asko eta asko egindituen Joxe Mari Olasagasti aizkolaria–azken honek gaur egun ere hitzartuadauka bi aizkolari gazteen aurkakoerronka–.

Animaliei dagokienez, berriz, aipatze-ko modukoa da nola bildu ziren, duelaurte gutxi, 1.200 bat ikusle herri-kirolza-le Aitor Olarrearen Lambruzaldiak Ur-kiagaren Perlabehorraren aurka jokatu-


ezpAlAK


Ni askotan bizikletanibiltzen naiz. Hon-dartzara joateko, la-

gunekin gelditzeko… bizikle-ta erabiltzen dut, eta, behinbaino gehiagotan, pertsonahelduen haserrea jasan be-har izan dut.

Aurtengo udaran, lagune-kin hondartzara joateko gel-ditu ginen batean, plazan el-kartu eta gizon batek bizikle-

tak errepidetik ibilibehar zutelaesan zigun.Kasoegin genion, etaerrepidetik joa-

ten hasi ginen.Bi-dean, atzetik zeto-

rren autoak, bide-gorritik jo-ateko oihu egin zigun, beraz,autopistako zubi azpian bi-degorria hartu, eta hondar-tzara iritsi ginen .

Bueltan,bide-gorritik gen-tozela, bidea bukatu eta espa-loira igo ginen , baina gizonbatzuk, norbait harrapatukogenuela-eta, errepidetik joa-teko esan ziguten. Berrizerrepidea hartu, eta besteauto gidari batek bide-gorri-tik joateko agindu zigun .

Baina nola? Han ez zegoenbidegorririk eta!

Horregatik, bidegorria he-rriko toki guztietara luzatzeaproposatzen dut.

ikasleak idazleJairo Torres

Helduak ulertu ezinda

Mikel Markez eta Pako Aristi liburua Donostiako Elkarren aurkeztu zutenean. OIHAnA OtAEGI - ElkAr

katasuna, bakea, jakinduria,maitasuna, egia… eta elkarre-kin harremanetan daude ha-labeharrez.

Barrurako begirada horriberebiziko garrantzia ema-ten dio kontzientziaren lora-tzerik emango bada. Horreta-rako, domestikatutako sines-men kultural, erlijioso,ideologiko eta semantikoeneraginen biluzte, desikastebat aholkatzen du.

Zuhaitz baten pare irudi-katzen gaitu. Datorrenari ezdio erresistentziarik jartzen.Zuhaitzak badu nahikoa ja-kinduria. Eurite, lehorte,hego haize, elurte eta abarrenaurrean existentziaren inter-pretazio propio bat egiteari

Lehertxunditurik

geratzeko modukoa

Joxerra Gartziari lapur-tuko diot Anduri buruzerabilitako adiera bat:Lehertxunditurik! Ho-

laxe utzi nau ni ere Benitorenbizipen, gogoeta eta abar bil-tzen dituen liburuak. Benito-ren jakinduriaren ezagutzaukan dugu irakurleok, bestebehin.

Naturaren, oroaren partegarela egiten du aldarri! Nor-bere baitan lekutzen dira as-

jartzen dio arreta biziko bada,orain eta hemen. Natura daeta berez daki.

Askatasuna, dogma, kanta-gintza, pentsamendua, erre-gresioak, nitasuna, izatea, he-rria, bizitza, arrauna, kultura,biolentzia, bezalako kontzep-tuei eta formei aurrez aurrebegiratzen die eta beren esa-nahiaren muinera, sakonerajotzen du, berezko zaion isuribenetakotik zipriztintzengaituelarik!

Horrenbestez, gonbida-tuak zaudete irakurtzera.Nik, Krishnamurtiri heldukodiot!

[ IBAI EsOAIn ]

KritikaPlazer bat izanduk, Benito!Idazleak: Pako Aristi eta MikelMarkez. debako udalak eta Elkarargitaletxeak antolatutako 2012kotene Mujika bekaren irabazleak.

Baina nola? Han ez zegoenbidegorririk eta!


ezpAlAK


“Herrian oso ondo hartugaituzte. Emakumezkoentaldea sortzeak ez dituherritarrak harritu; besteurrats bat izan da ibilbidehorretan.”

Idoia Etxeberria. nesken giza-proba taldeko

kidea. sasoian, 2012ko abenduko zenbakian.

“Egokia iruditu zitzaigunazoka Gabonak baino lehenegitea, herritarrekelkartrukean hartutakojostailua horiek opari bezalaerabil ditzaten.”

Eneritz Odriozola. Herriko natur taldeko kidea.

urola kostako Hitza, 2012ko azaroaren 30ean.

Zorionak bikote!arantxa eta richard ezkondu ondoren, familiakoekinegin zuten ospakizuna bazkari baten bueltan. etxeko-ek, hain zuzen ere, bikotea zoriondu eta eskerrak emannahi dizkiete eskainitako jai egun politarengatik. aurre-rantzean ere orain arte bezain pozik bizi daitezela opa-tuz eta hurrena ere senide artean bat egingo dutelako-an, muxu handi bana familiakoen partetik.

HANdiK etA HemeNdiK››

zORitxARRAK!››

OSpAKizuNA››

Sanikolasetan auto gida-ri askok arazoak, eta eznolanahikoak, izan di-

tuzte beren ibilgailuak erre-pidetik xuxen-xuxen erama-teko. Istripu ugari izan diraaurtengoan; hiru oso deiga-rriak gainera. Juxtu-juxtuan,zauriturik gabe, zorionez.

Lehena Balea kalean gerta-tu zen abenduaren 7ko goize-

an, 11:00k aldera: kotxe batespaloira igo eta farola eta lo-rontzia bota zituen, arropadendaren atarian geratuz.Ihes egiten saiatzeaz gain, iaemakume bat harrapatuzuen gainera. Bigarrena elizainguruan gertatu zen. Zakila-eneko aldapatik Norteko Itu-rrira bidean jarri zen besteautomobil bat,goitik behera,eta erdiko baranda bota zuen.Azkenak, festak ondobuka-tzeko, txosna jo zuen, egituraguztiz desitxuratuz.

Kontu gehiago izan beharda errepidean!

Auto gidariburu-arinei“


ezpAlAK


Iraide Uranga Parra, Orion,

abenduaren 13an.

jAiOtAKOAK››

Ez da ezkontzarik egon.

ezKONdutAKOAK››

Martin Arruti Arruti, Orion,

abenduaren 17an. 59 urte.

Fernanda Palomo

de la Vallina, Orion,

abenduaren 12an. 94. urte

HildAKOAK››

Eskela edourteurrenekogogoangarriakArkArAn jarri nahibaduzu, deitu guretelefonora:943 83 15 27

Gabon eguneko gazte kantariak, txistulari eta guzti. ArtXIbOA

leihotik begira, 50 bat neska-mutilez osatutako gaztetxokoadrila ikusi dugu, denakkantari, trenbide ondoan.

Artzai buru txuri bi, Anttoneta Peru, Belengo portaleraetorri zaizkigu...

Non daude baina trenekobidaiari oraintsu arte berri-tsu eta builosoak? Denak isi-lik, kantu apalaren hitzakdastatzen. Haurrentzako ga-bon kantuaren indar magi-koa. Seguru kantua egin zue-na ere haur bihurtu zela or-duan. Erabateko txirotasun-ean jaiotako Jesus haurrariegindako maitasun kantuazainetaraino sartu zaigu,haurtzarora eraman gaitu etatrena isildu egin du oso-oso-rik.

Sartu dira barrena Manuel-txogana, eskaintzera biho-

gabon egunean trenean

Abenduaren 24a da,Gabon Eguna,arratsaldeko tre-nean nator, Do-

nostiatik bueltan, etxera.Trena gainezka dator, jendezeta paketez beteta. Bainainork ez du aurpegi txarrikestu goazelako, denak pozikdaude.

Oriora iritsi gara. Iluntzenhasita dago. Bat-batean era-bat isildu da tren osoa, aurre-ko makinatik azken bagoirai-no. Bidaiariok, zirrarak jota,elkarri begira gaude. Doinuzoragarri bat datorkigu non-baitetik. Koru baten ahotsguztiz afinatuen armoniakharrapatu gaitu. Jendea

tzez, arkumetxo bana.Estazioko jefearen txistuak

esnatu gaitu. Trenak arran-katu egin du. Orioko gazteekkantari segitzen dute. Bidaia-ri batek hautsi du isiltasuna:bai polita! Polita, bai! eran-tzun diogu aho batez.

Jose Artetxe idazle azpei-tiarraren hitzak dira. 1945 in-guruko Gabon Egun hartakokoruan izango ziren, noski,aurtengo Gabon Egunean ka-lez kale kantuan ibiliko dire-nen aiton-amonak:

Ai hau gauaren zoragarria,Jesus jaio da Belenen, herririkherri bila gabiltza, bila gabil-tza beraren...

*Artetxeren Mi viaje diario(1950) liburutik euskaratua.

[ IñAKI ITurAIn ]

Oroimenarenkutxa


HeRRitARRA


“Haurdunaldi naturala ez da erraza,baina teknikek ere ez dute ziurtatzen”Mikal Etxeberria eta Jakes GoikoetxeaPeru Goikoetxea Etxeberriaren gurasoak

saiakera eta horrela ere lortu ez genue-nez, in vitrora jo genuen.

M: Ospitaleko prozesua jarraia izanarren, in vitrorako Gurutzetako ospitale-ra bidali gintuzten. Urte eta erdikoa zenitxaron zerrenda . Ospitale pribatu bate-an saiatu ginen. Donostiakoa martxan ja-rri zenean, hara bideratu eta berehalahartu gintuzten. Analisiak eginda geni-tuen eta segituan hasi ginen ziztadekin.Gogorra izan da, beraz, prozesua.

J: Umea eduki nahi eta ezin dutenentzatfrustrazioz betetako bidea da. Hilerosaiatu eta lortu ezean, pilatu egiten diranekea, etsipena… Gure kasuan bestekarga bat zegoen: aurrez umea galdu iza-na. Lehen urratsa haurdun gelditzea zeneta hori beteta, aurreko haurra etortzenzitzaigun gogora. 7 hilabeteko muga pa-sata, gutxi falta dela-eta, gora egiten duurduritasunak. Mikalek izan du pisugehien; babes eta animo lana egin dut nik.

M: Arazo fisikoren bat izan bagenutratamenduaren aurreko hilabeteak la-saiago igaroko genituen agian, gure ka-buz ez ginela haurdun geldituko pentsa-tuta. Ez da gure kasua izan; ni oso gaizkinengoen; ezin nuen hilabete utzi saiatugabe. Psikologikoki izan da gogorra.Peru jaio zenean?

M: Guretzat sekulako poza izan da, baitaetxekoentzat ere, noski; eta herrian ereberotasuna sumatu dugu. Izan da emo-zionatu dela esan digunik ere. J: Ospitalekoak ere poztu dira. Gu ezgara izan tratamendua jaso dugun lehe-nak, baina lasaitasuna izan da lehenajaio dela ikusi eta hurrengoak etorrikodirela pentsatzea. Haurdunaldi naturalalortzea ez da erraza, baina teknikak era-biliz egiteak ere ez du ziurtatzen. Ospita-lean ez dugu espediente huts bat izatea-ren sentsazioa eduki, gauzak garbi esandizkigute eta behar denean, goxo.kArkArA

donostia Ospitaleko ugalketa lagunduko unitatean, in vitrobidez jaiotako lehen umea da Peru Goikoetxea Etxeberria. berakjakin ez arren, gurasoak askotan saiatu dira umea munduraekartzen eta bide luze eta gogor horren berri eman digute.

iRAti AGiRReAzAldeGi

Haurdunaldi naturala izan zuten lehenaMikalek eta Jakesek, baina zazpigarrenhilabetean galdu zuten haurra. Geroztikez zuten era horretan haurdun geratze-rik lortu eta ospitalean laguntza jasota,hiru urteren ondoren jaio da Peru.Jaiotza mediatikoa izan da Perurena.

Jakes: Umeak egunero jaiotzen dira bai-ta in vitrobidez ere, baina gurea bereziaizan da Donostiako unitatea martxan ja-rri zenetik jaio den aurrenekoa delako.Guk medioetan ateratzea erabaki ge-nuen ospitalari eskerrak emateko etagaia naturaltasunez azaltzeko.

Mikal: Jende askok gaia diskreziozeraman nahi du. Badirudi lotsatu egitendirela eta gordetzea zilegi da, jakina.

J: Umeak izatearen inguruan bada

uste bat: edonor haurdun geratu daite-keela nahi duenean; baina errealitateaez da horrelakoa. Baliteke bi urtez saia-tzea eta ez lortzea. Kasu batzuetan erre-alitate dramatiko edo gordinagoak dau-de. Urrutira joan gabe, askok egin dituz-te tratamenduak; ez da hain arraroa. Prozesua luze joan da. Nola erabaki ze-

nuten in vitro metodoari heltzea?

M: Duela urte batzuk, segituan gelditunintzen haurdun modu naturalean etaberez ez geneukan arazorik, baina gine-kologoak esan zidan urtebetean norma-la zela berriz haurdun ez gelditzea. Pro-tokoloak daude, baina trauma bizi izanduen bikotea izanik, aurreratu egin ziz-kiguten tratamendu aurreko probak.

J: Gidatutako harremanak izan etahiru saiakerek huts egin zuten. Gero in-tseminazio artifizialarekin egin genuen

“Umeak izatearen inguruanbada uste bat: edonorhaurdun geratu daitekeelanahi duenean; bainaerrealitatea ez da horrela.”

“umea eduki nahi eta ezindutenentzat frustraziozbetetako prozesua da. Saiatueta lortu ezean, pilatu egitendira nekea, etsipena…”



AGeNdA››

OrioKultur EtxeaAbenduaren 21etik

urtarrilaren 7ra bitartean, 09:00etatik 13:00etara egongo da irekita, arratsaldezitxita. Abenduareb 25ean etaurtarrilaren 1ean egun osorako itxiko dute.

InformatikaAbenduaren 26, 27 eta 28an

eta urtarrilaren 2,3 eta 4an.Dantza, gimnasia etajolasikastaroa. 35 euro. 10:00etatik12:00etara. Kosta tailerrean.Izena emateko: 637 256 851(Warda Mallal) edo [email protected]

Traste zaharrakAbenduaren 27an. Traste

zaharren bilketa ohiko zaborontzien ondoan. Trasteak atera aurretik udaletxera deitu behar da zer aterako duzuen jakinaraziz. Tf.: 943 83 03 46.

InformatikaAbenduko azken astean eta

urtarrileko lehenengoan KZ gunea arratsaldez itxitaegongo da. Urtarrilean begiralea egunero goizetan.

KZ gunearen ohiko ordutegia:09:00etatik 13:00etara eta16:00etatik 20:00etara. Orioko Kultur Etxean.Urtarrilaren 7tik 18ra.

Oinarrizko Internet KZguneaikastaroa euskaraz. 20 ordu.11:00etatik 13:00etara, KZgunean. Urtarrilaren 9an.

Gmail ikastaroa euskaraz.09:00etatik 11:00etara, KZgunean. Urtarrilaren 8an eta 11n.

IT txartela lortzeko azterketa.09:00etatik 11:00etara, KZgunean.

BingoaUrtarrilaren 9an. Zaharren

Babeslekuak antolatutakobingo saioa. 16:30etik18:30era, Kultur Etxean.

Zaintzako botikakAbenduaren 21ean, Lasa;

22an eta 23an, Zulaika;24an eta 25ean, Mutiozabal;26an, Zulaika; 27an, Iriarte;28an, Larrañaga; 29an eta30ean, Mutiozabal; 31n eta urtarrilaren 1ean, Azaldegi;urtarrilaren 2an, Iriarte; 3an,Larrañaga; 4an, Mutiozabal; 5ean eta 6an, Iriarte; 7an, Zulaika; 8an, Iriarte; 9an Larrañaga; 10ean, Mutiozabal; 11n Lasa

Kultur EtxeaAbenduaren 24tik 28ra, goi-

zez, 09:00etatik 12:30eraegongo da irekita, arratsaldezitxita. Hilaren 25ean egunosoz itxita egongo da.Gainontzean, Kultur Etxeaitxita egongo da urtarrilaren7ra bitartean.

KantuaAbenduaren 24an. Gabon

eskea. 09:00etan eta17:30ean.

Silo-BolakAbenduaren 27an,

silo-bolen bilketa. Informa-zioa: Urkome (943 81 65 00)edo Igor (660 04 97 51).

KirolaAbenduaren 31n. San

Silbestre lasterketa.17:00etan,herrian barrena.

MusikaUrtarrilaren 3an. Xurdin

Gabonetako kontzertua

haurrentzako ikuskizuna.17:00etan, frontoian. Sarrerak:4 euro aldez aurretik Iturriozena tabernan hartuzgero; 5 euro egun berean frontoian erosita. Urtebetetikgorakoek ordaindu egin behar dute. Ondoren, Bizarzuriren etorrera..

AiaGabonak AndatzanAbenduaren 21ean umeen

ekitaldia. 11:30ean, eskolan;ondoren taloak eta txistorradenentzat, frontoian.Abenduaren 24an, baserriz

baserri kantuan, 09:00etanhasita. Olentzeroren bisitahaurren eskutitzak jasotzeko,14:30ak inguruan.

OlentzeroAbenduaren 21ean.

Olentzeroren etorrera eta ondoren txokolatada. 17:00etan, herriko plazan.

ErromeriakAbenduaren 23an, Ostolaza

eta Pujana trikitilariekin erromeria; abenduaren30ean, Astiazaran II.a eta Lutxurdiorekin; eta urtarrilaren 6an, Kupela taldearekin. 18:30etik21:30era, Andatza auzoko Aris-terrazu plazan.

ZinemaAbenduaren 23an, Ice Age 4

eta Casi 300; abenduaren26an Braveeta El Dictador; urtarrilaren 2an, El gato con

botaseta Scream 3. KulturEtxean.


karkara 327 zenbakia. 24. urteakarkara.tok-md.com/pdf/327.pdf · 3 berak landu dun estiloa ta berak...

Documents

Transcript of karkara 327 zenbakia. 24. urteakarkara.tok-md.com/pdf/327.pdf · 3 berak landu dun estiloa ta berak...