LECTURA CONTINUADA 2012

137
Lecturas semán do libro 2012

description

LECTURA CONTINUADA DE TEXTOS LITERARIOS PARA CELEBRAR O DIA DO LIBRO 2012

Transcript of LECTURA CONTINUADA 2012

Page 1: LECTURA CONTINUADA 2012

Lecturas semán do libro 2012

Page 2: LECTURA CONTINUADA 2012

LECTURAS SEMÁN DO LIBRO 2012

1ºA:

BICOS COMA BALASCAJA RÁPIDAHIGH WATER RISINGPRIMERA CLASEPROMETOQUE CANTE O PAXAROSMSTOMA ESTA CHAVE

1ºB:

ANDORIÑAEN UNA TAZA DE CAFÉEU VIN UN BICO NO VENTOLO QUE VA CONMIGOMEDITACIÓN METAFÍSICA EN LA DUCHANANAOS BRAZOS DE SHIVAPALABRAS QUE ABRAZAN

1ºC:

CUNHA GUITARRA NA MANEPITAFIO DEL ENAMORADOHAI GUITARRAS QUE ROUBANO PIANO DE NOITEOFERTA DE EMPLEOPOR TUS HUESOSVADEMÉCUM

1

Page 3: LECTURA CONTINUADA 2012

2ºA:

COMMEDIA. UN XOGUETE PARA GOLDONIDECIDÍ MATARME VARIAS VECESGRACIAS POR SU VISITAHABÍA UN TEMPO QUE A TIÑA ESQUENCIDOSIEMPRE HE ODIADO LA SUTILEZA

2ºB:

CLASE DE HISTORIACUANDO LAS ALAS DEL CISNEELA ESCOITARA UNHA VEZ QUE SOAMENTE O AMOR…ENTROU NO ESTUDIO DA SÚA NAILA BATUTALA INDEMNIZACIÓN DE LA HISTORIAPEOPLE CARRY ROSESPOSIBLE AUTORRETRATOSEMPRE ESCOITARA QUE OS PALLASOS ERAN PERSOAS TRISTES QUE FACÍAN RIR.UN DÍA CUALQUIERA

2ºC:

ALGO DE MAGIAAND A THOUSAND TELEPHONES THAT DON’T RINGES DECIRFOOT PRINTS RUNNIS CROSS THE SILVER SANDGÚSTAME A CHOIVALOS TRES DESEOSPARECE FÁCILPLEASE NEED THESE WORDS THT I SPEEKPUNTUACIÓNSE FALASES DE MIN

3ºA:

CUERNO Y MARFILECO FRATERNOENCAIXADOESTE ERA UN CANGREXO…EU OU EL

2

Page 4: LECTURA CONTINUADA 2012

MÁGICA FÓRMULAPROCESO Ó SOBRIÑOTODO LO CONTRARIOUNO NO ESCOGE

3ºB:

CÍRCULOESTA ERA UNHA CIGARRA…ESTE ERA UN GRILO…HADA AZULHISTORIA UNIVERSALINSTRUCCIONES PARA LLORARPUNTO DE PARTIDARUTINASSOUPEN DE LICHO DE VILAMOR…UN CUENTO DE KHALIL GIBRAN

3ºC:

AMOR Y ODIOEL CARPINTEROEL DRAMA DEL DESENCANTADOESTA ERA UNHA XIRAFA…ESTE ERA UN HÁMSTER…ESTE ERA UN RATO…

4ºA:

CONMUTADOREVA LUNAINCULTURACIÓNLAZOS DE FAMILIAPRIMEIRO DE MAIO

4ºB:

A AVOA DE BERTHA JENSEN MORREU MALDICINDOAPURADAEL HOMBRE QUEAPRENDIÓ A LADRARMELLE DE LOBOSOO PARAUGAS DE XACINTO

3

Page 5: LECTURA CONTINUADA 2012

1ºBACH A:

CUENTO POLICIALLOUREDO DE HOSTESO BOLIMARTE É ALGO…UNHA SIRIA EN RIBADEOLOS PORTADORES DE SUEÑOS

1ºBACH B:CELEBRACIÓN DE LA FANTASÍAEL OTRO YOO GATIPEDRO É UN GATO BRANCOOS VELLOS NON DEBEN NAMORARSE

2ºBACH A:

CUENTO DE HORROREL ELEFANTE ENCADENADOLOURO DE SALCEDAMARÍA A PENEIREIRASHIVA, A DEIDADE HINDÚ…

2ºBACH B:

A CHAQUETA DE MOUROEL SEXO DE LOS ÁNGELESO VELAGULLAS PARA LA CÁTEDRA DE LITERATURATORDAVISCO

COMI 1

FRIENDSHIPMEMORANDA (POST-MORTEM POETRY) THE LIFE AND DEATH OF KING JOHN (ACT 3, SCENE 4) NO MAN IS AN ISLANDANGELA´S ASHESEU VELIDA NON DORMIASI ESTO ES UN HOMBRE

4

Page 6: LECTURA CONTINUADA 2012

LECTURAS SEMÁN DO LIBRO 2012

A AVOA DE BERTHA JENSEN MORREU MALDICINDOA CHAQUETA DE MOURO

ALGO DE MAGIAAMOR Y ODIO

AND A THOUSAND TELEPHONES THAT DON’T RINGANDORIÑAAPURADA

BICOS COMA BALASCAJA RÁPIDA

CELEBRACIÓN DE LA FANTASÍACÍRCULO

CLASE DE HISTORIACOMMEDIA. UN XOGUETE PARA GOLDONI.

CONMUTADORCUANDO LAS ALAS DEL CISNE

CUENTO DE HORRORCUENTO POLICIALCUERNO Y MARFIL

CUNHA GUITARRA NA MANDECIDÍ MATARME VARIAS VECES

ECO FRATERNOEL CARPINTERO

EL DRAMA DEL DESENCANTADOEL ELEFANTE ENCADENADO

EL HOMBRE QUEAPRENDIÓ A LADRAREL OTRO YO

EL SEXO DE LOS ÁNGELESELA ESCOITARA UNHA VEZ QUE SOAMENTE O AMOR…

EN UNA TAZA DE CAFÉENCAIXADO

ENTROU NO ESTUDIO DA SÚA NAIEPITAFIO DEL ENAMORADO

ES DECIRESTA ERA UNHA CIGARRA…ESTA ERA UNHA XIRAFA…ESTE ERA UN CANGREXO…

ESTE ERA UN GRILO…ESTE ERA UN HÁMSTER…

ESTE ERA UN RATO…EU OU EL

EU VIN UN BICO NO VENTOEVA LUNA

5

Page 7: LECTURA CONTINUADA 2012

FOOT PRINTS RUNNIS CROSS THE SILVER SANDGRACIAS POR SU VISITA

GÚSTAME A CHOIVAHABÍA UN TEMPO QUE A TIÑA ESQUENCIDO

HADA AZULHAI GUITARRAS QUE ROUBAN

HIGH WATER RISINGHISTORIA UNIVERSAL

INCULTURACIÓNINSTRUCCIONES PARA LLORAR

LA BATUTALA INDEMNIZACIÓN DE LA HISTORIA

LAZOS DE FAMILIALO QUE VA CONMIGO

LOS PORTADORES DE SUEÑOSLOS TRES DESEOS

LOUREDO DE HOSTESLOURO DE SALCEDAMÁGICA FÓRMULA

MARÍA A PENEIREIRAMEDITACIÓN METAFÍSICA EN LA DUCHA

MELLE DE LOBOSONANA

O BOLIMARTE É ALGO…O GATIPARDO É UN GATO BRANCO…

O PARAUGAS DE XACINTOO PIANO DA…

O VELAGULLASOFERTA DE EMPLEO

OS BRAZOS DE SHIVAOS VELLOS NON DEBEN NAMORARSE

PALABRAS QUE ABRAZANPARA LA CÁTEDRA DE LITERATURA

PARECE FÁCILPEOPLE CARRY ROSES

PLEASE NEED THESE WORDS THT I SPEEKPOR TUS HUESOS

POSIBLE AUTORRETRATOPRIMEIRO DE MAIO

PRIMERA CLASEPROCESO Ó SOBRIÑO

PROMETOPUNTO DE PARTIDA

PUNTUACIÓN

6

Page 8: LECTURA CONTINUADA 2012

QUE CANTE O PAXARORUTINAS

SE FALASES DE MINSEMPRE ESCOITARA QUE OS PALLASOS ERAN PERSOAS TRISTES QUE FACÍAN

RIR.SHIVA, A DEIDADE HINDÚ…

SIEMPRE HE ODIADO LA SUTILEZASMS

SOUPEN DE LICHO DE VILAMOR…TODO LO CONTRARIOTOMA ESTA CHAVE

TORDAVISCOUN CUENTO DE KHALIL GIBRAN

UN DÍA CUALQUIERAUNHA SIRIA EN RIBADEO

UNO NO ESCOGEVADEMÉCUM

7

Page 9: LECTURA CONTINUADA 2012

SMSRaúl Vacas

q paxa waptna d ms huess!!! mjuego 20 € kmo apuesta si ds mi sms a 1xiko d ess

nvía akí ami mvl tu rspsta kdms kand kras xfa bss

tkm wapa dew ctt

8

Page 10: LECTURA CONTINUADA 2012

PrometoRaúl Vacas

Prometo acostumbrarme a todas tus manías,por extrañas que sean.A tu forma de hablarme cuando vuelves de un sueñoy al olor de tus manos cuando picas cebolla.Prometo acostumbrarme a tu rutina.A besarte en los cuartos y las medias.A llamarte los martes y domingos.A abrazarte sin ganas. Y a enfadarme por todo.A reír cuando sueñas. A soñar cuando ríes.Prometo acostrumbrarme a tus manías.Y a tu barra de labios.Y al panal de tus ojos.Y a tu sombra planchada.Y prometo ser dulce cuando llegue el momento.Perfumar tu cabello con jarabe de ausencias.Desliar el deseo que se enreda en tu falday contar hasta nueve.

9

Page 11: LECTURA CONTINUADA 2012

CAJA RÁPIDA Raúl Vacas

1 Parte meteorológico

El tiempo previsto para mañana es el futuro.

2 Suena el móvil Dicen que la distancia es el olvido.

3 Encuentros en la primera frase

Ellos eran altos y rubios como la cerveza. Ellas altas y delgadas como sus madres morenas. Un día de otoño se encontraron. Se amaron.Poesía en la cotidianidad

4

Mujer de mundo si vas un día a Holanda tráeme unas sábanas.

5 Ministerio de Importación

A mí me importa un huevo. A mí me importa un comino. A mí me importa un rábano. A mí me importa un pepino.

10

Page 12: LECTURA CONTINUADA 2012

6 Sueña el timbre. El señor del butano trae mandarinas.

7 Contactos

Joven sano, poeta, tierno y cariñoso, desea conocermujeres que canten en la cama. Higiene y discreción. Enviar foto y partituras.F1-375

8

Negro murciélago. Se lo comió la luna. Felices sueños.

9

Me enamoré de ocho a once de siete a diez en Canarias.

11

Page 13: LECTURA CONTINUADA 2012

LO QUE VA CONMIGO Raúl Vacas

Antibiótico, antiácido, calmante general,antihistamínico, anticatarral, antihistamínico,antiinflamatorio, mucolítico, antiséptico,antibiótico, hidrocortisona, antiespasmódico,

antidepresivo, corticoide, antibiótico,antibiótico antiinflamatorio, anticefaleas, antibiótico,antiinflamatorio, antianémico, antiséptico bucal,afecciones dematológicas, presión ocular, antimareo,

afecciones dematológicas, antiséptico sistema respiratorio, calmante,mucolítico, calmante, sistema respiratorio,sistema músculo-esquelético, riego sanguíneo, antibiótico,

antitrombótico, mareos, rinitis alérgica,anemia, dolor general, dolor general,problemas estomacales, problemas oculares, problemas rectales.

12

Page 14: LECTURA CONTINUADA 2012

VADEMECUM

Raúl Vacas

Ardine, Alugelibys, Aspirina,Ornade, Frenadol, Polaramine,Feldene, Mucorama, Betadine,Bio-Hubber, Oralsone, Buscapina,

Prozac, Celestoderm, Maxicilina,Septrín, Cefalexgobens, Augmentine,Saldeva, Ferromorgens, Oraldine,Vaspit, Oftalmolosa, Biodramina,

Isdinium, Hibitane, Nolotil,Fluidasa, Termalgin, Rinofrenal,Orudis, Tanakene, Clamoxyl.

Adiro, Conductasa, Senioral,Profer, Optalidón, Gelocatil,Zantac, Aureomicina y Hemoal.

13

Page 15: LECTURA CONTINUADA 2012

En una taza de caféJuan Kruz

Un cielo pintado de negrose refleja en una tazade café humeante; cerca del borde, una nubetrata de formar un rostro. Mi mano remueve el cafésin azúcar, cargado y amargo, como tu rostro en mi recuerdo. Bebo; me adhiero a los posos. Donde tú estuviste a punto de encarnartequeda sólo una cucharilla sucia.

14

Page 16: LECTURA CONTINUADA 2012

Meditación metafísica en la duchaJuan Kruz

Murmullos y risitasen el grifo del bañome llaman por minombre de agua, diseñan cientos de maresresbaladizos sobre mi piel. El instante corre por el desagüe, el futuro es una toallay el pasado un rumorde agua en las cañerías.

15

Page 17: LECTURA CONTINUADA 2012

Oferta de empleoJuan Bonilla.

Preciso señorita de ojos negros,

melena negra derramada en cascada por la espalda,

uno setenta y tres de altura,

estudiante de cuarto de Arquitectura,

domiciliada en Vía Layetana, 17, octavo C, Barcelona,

su teléfono ha de ser el 93 3 45 67 81.

Imprescindible que haya leído tres veces

La Gran Eulalia de Paolo Capriolo

Y que cumpla años ( 24 esta primavera)

El 17 de abril.

Se ha de llamar Marta Trullols Aymé.

Se le propone salir a tomar algo

(aunque no sea en serio).

Interesadas llamar al 93 4 53 17 04.

Absténganse quienes incumplan uno solo

De todos estos requisitos.

16

Page 18: LECTURA CONTINUADA 2012

EPITAFIO DEL ENAMORADO

Juan Bonilla.

Si alguien quiere escribir mi biografia

no hay nada mas sencillo.

Dispone de dos fechas solamente:

la del dia en que te conoci

y la del dia que te fuiste.

Entre una y otra transcurrio mi vida.

Lo que ocurriera antes, lo olvidé.

Lo que suceda ya, carece de importancia.

17

Page 19: LECTURA CONTINUADA 2012

UN DÍA CUALQUIERAKarmelo C. Iribarren

El viento es el lector de periódicos más rápido del mundo

18

Page 20: LECTURA CONTINUADA 2012

POSIBLE AUTORRETRATOSilvia Ugidos

Yo siempre quise ser una mujer de bien, ser alguien de provecho, valiente, emprendedora, mesurada en las fobias, estable en los afectos, brillante en los estudios, por poner un ejemplo.

Yo siempre quise ser una mujer de bien y tenerlos a todos felices y contentos, a mis padres y amigos, a Fulano y Mengano, a Diestro y a Siniestro…

Pero hay alguien en mí que todo lo estropea, que tuerce los caminos, equivoca las cosas, desbarata mis planes, incumple mis promesas. Alguien que pisa antes que yo sobre mis huellas.

En fin, visto lo visto, ya lo dicen mis padres: “a este paso, hija mía, no llegarás a nada”. Está bien, os lo debo, lo siento, lo confieso: aludiendo a un anuncio, no soy como Farala.

Soñadora, insegura, mitómana, algo vaga, con vocación de hormiga y verano de cigarra, contradictoria y harta de conciliar extremos en mi defensa alego que siempre quise ser una mujer de bien pero que en su defecto soy, en el buen sentido de la palabra, mala.

19

Page 21: LECTURA CONTINUADA 2012

LA INDEMNIZACIÓN DE LA HISTORIA

Pedro Patzer

Newton nunca se hubiera imaginadoque la ley de la gravedad afectaría a los ángeles,el carpintero que hizo la cruz jamás hubiese soñadoque en su modesto trabajo moriría un Dios,Picasso nunca hubiera pensado que su Guernicasería superado por las fotografías cotidianas de la guerra,el Quijote nunca se hubiera preguntado lo que el poeta:¿Cuándo la Historia indeminizará a los utópicos?

20

Page 22: LECTURA CONTINUADA 2012

Siempre he odiado la sutileza

Santiago Nuñez Pedregosa

Has vuelto a dejarmis maletas en la puertacomo el sutil consejode un buen amigo.Sinceramente,prefería ver volarlos jarrones chinos de tu madre.Siempre he odiado la sutilezay lo sabes.No seas tonta.A fin de cuentassi yo me voyquien te va a dar inseguridad.

21

Page 23: LECTURA CONTINUADA 2012

Decidí matarme varias vecesSantiago Núñez Pedregosa

Decidí matarme varias vecesy al menos un par de ellas lo conseguí.

La primera me tiré de llenoa tus labios entreabiertos,-claro suicidio- dirían luego los forenses.

La segunda volví de vacíodespués de haber ido a por tabaco,-suicidio evidente- contarían después las vecinas.

Abandonadas las tendencias suicidasahora tan solo te contemplo

y me muero poco a poco.

22

Page 24: LECTURA CONTINUADA 2012

Gracias por su visitaRaúl Vacas

Recuerdo que llovía a chaparróny que corrimos a un café,chof, chof,y que pedimos de bebery que comimos calamaresy palomasy carnes estofadasy luego nos miramos lentoscon ojos de muñecasy te escribíun poema de un tiróny me acerqué despacio hastatu piely luego clin clin clintú me pediste un beso,y yo que soy así,tan pato, cuá,no puderecitar lo que escribípues se llenóde chipirónla servilleta,

fin.

23

Page 25: LECTURA CONTINUADA 2012

LOS TRES DESEOS

Juan Carlos Martín Ramos

De todo lo que yo quiero, ¿qué es lo primero? El aire, que no se ve. La luna, que no se alcanza. El mar, que nadie domina. El día, que entra en mi casa. De todo lo que yo busco, ¿qué es lo primero, qué es lo segundo? Aprender lo que no sé. Atrapar lo que se escapa. El canto de una sirena. El murmullo de una plaza... Si de todos mis deseos solo puedo pedir tres, ni el primero, ni el segundo, ni el tercero sé cuál es.

24

Page 26: LECTURA CONTINUADA 2012

Parece fácilJuan Carlos Martín Ramos

Hay que cocer a fuego lento el murmullo de un río,antes hay que elegir bien el río.Puedes añadir unas gotas de aguade las que salpica el mar,antes hay que elegir bien el mar.Hay que cazar al vuelo hojas secas(no importa de qué arbol),arrancar un menchón de su cabelloa una ráfaga de viento.Mézclalo todo con la sombra de una nubeblanca y solitaria,con un puñado de la tierra que pisas,con el perfume robado a una flor del camino.Dan más sabor las ralladuras de la lunapero, si no las tienes a mano,puedes echar el zumo de algún sueño recién exprimido.Retíralo del fuego cuando empiece a herviry déjalo enfriar mientras se pone el sol.Toma sólo una cucharadita al día,debe alimentarte durante toda la vida.

25

Page 27: LECTURA CONTINUADA 2012

ES DECIR

Juan Carlos Martín Ramos

“Es decir...”, dijo el profesor, y nadie prestó atención. “Es decir...”, dijo el sabio, y no le hicieron ni caso. “Es decir...”, dijo el poeta, y se oyó una pedorreta. “Así son las cosas”, dijo alguien que pasó. Y, desde entonces, las cosas no se sabe cómo son.

26

Page 28: LECTURA CONTINUADA 2012

PUNTUACIÓNRaúl Vacas

El accidente fue terrible. La caja de cambios se bloqueó y el coche quedó en punto muerto cuando estaba a punto de rebasar la curva.

El conductor del coche siniestrado perdió cinco puntos, la visibilidad era su punto débil. La Guardia Civil repasó punto por punto los hechos y trató de conciliar los diferentes puntos de vista en el atestado. Al pasajero que iba junto al conductor le tuvieron que dar treinta puntos en una ceja. La sangre salpicó su chaqueta de tejido de punto. El acompañante que ocupaba el asiento trasero fue el peor parado, hasta tal punto que entró en coma.

27

Page 29: LECTURA CONTINUADA 2012

CLASE DE HISTORIA

Raúl Vacas

El profesor nos contó la historia de un fusilamiento. Creo que la víctima fue un amigo suyo. Y creo que el verdugo también.No lo recuerdo con detalle pero por ahí van los tiros.

28

Page 30: LECTURA CONTINUADA 2012

La batuta

Raúl Vacas

Se alza en el aire mudo la batutae inicia el director el movimiento,llora un violín con lánguido lamentola triste melodía que ejecuta.

Un violonchelo adulto le disputaal xilófono la gloria de un momento,la flauta travesera toma alientoy el arpa, allá en lo oscuro, ni se inmuta.

La sinfonía inunda los sentidosdel público que sueña, siente y callay afina su emoción y sus latidos.

Y la batuta rasga, ordena, estallacuando los músicos más atrevidosse besan con amor brujo de Falla.

29

Page 31: LECTURA CONTINUADA 2012

Primera clase

Raúl Vacas

Enséñame a cruzar toda tu pielcomo si fuera una caricia extraña,como una hormiga fría,un bisturí.

Enséñame a quererte metro a metro, a desnudar tu sombra, a medir tus caderas,con mis besos de talco.

Enséñame a enredarme en tus palabras,a estrenarme en tus ojosy untarme en tus labios,a resbalar azul por tus badenes.

Yo encambio te mostraré la noche,te enseñaré la selvay sus arañas,te insultaré en latíny amasaré tu piely tus preguntas.

Después me entregaréa la noche,te besaré en la bocauna vez más, y puestos a pedirte llenaréla almohadade suspiros.

30

Page 32: LECTURA CONTINUADA 2012

NANA

Raúl Vacas

Duérmete (una ovejita) mi niña,duérmete (dos ovejitas) mi amor.que viene el lobitopeludo y feroz.

Duerme mi niña (tres ovejitas),y cierra los ojos (cuatro ovejitas)y sueña en silenciocon estalactitas.

Cuatro angelitostiene mi cama, cuatro angelitosque me la guardan,uno me da leche,otro me da lanay mi niña se duermehasta la mañana.

Duérmete mi niña que vieneel coco,o el diplococoo el estreptococoo el estafilococoy se lleva a las niñasque estudian poco.

(5 ovejitas).

31

Page 33: LECTURA CONTINUADA 2012

POR TUS HUESOSRaúl Vacas

Déjame acariciar el parietal,anudar tu pulsera al escafoides,ponerte algún pendiente en el mastoides,embriagarme de ti hasta mi nasal

y así podré sentir tu temporaly olerte hasta romperme el esfenoides.Puedes llorar sobre mi coracoidesy franquearme un beso en el frontal.

Tu amor se agazapó fuerte en mi horquillay aguarda a galopar sobre mi isquiónal ritmo y al compás de la canilla.

Y déjame bailar con tu ilión,modelar tu perfil en mi costilla,rozar en cada abrazo tu esternón.

32

Page 34: LECTURA CONTINUADA 2012

Hada azulEnrique Pérez Díaz

Se busca un hada. No debe ser algo especial, ni usar varas mágicas, filtros, hechizos o zapatillas de cristal.

Se busca un hada. No importa cuán bella, si no lo fuera sería igual. No se la anhela como en los cuentos clásicos, tampoco vestida de absoluta modernidad.

Se busca un hada. No le exigiré poderes, dones, prebendas, viajes al nunca-jamás. Solo añoro tenerla muy cerca y cuando – por la divina gracia – así sea: detenerme a escuchar su corazón, recorrerle las mejillas con un beso y soñar, eternamente soñar, la quimera de que tal vez algún día me quiera amar.

33

Page 35: LECTURA CONTINUADA 2012

CUANDO LAS ALAS DEL CISNEte lleguen desde lo incierto,nunca te olvides, amigo,que fuiste un patito feo.

Cuando tu proa remonteshacia un horizonte eterno,recuerda siempre de dóndedespego tu primer vuelo.

Cuando salvaje y bellodomeñar te vean los océanos,piensa que un buen poetate soño antes perfecto.

Cuando las alas del cisne te lleguen desde lo inciertonunca te olvides, amigoque fuiste aquel patito feo.

34

Page 36: LECTURA CONTINUADA 2012

ALGO DE MAGIAEnrique Pérez Díaz

Que rían tus ojos

al vermellegar.

Solamente esome podría encantar.

Que en la arena tímidabrillen tus huellas

cuando yoatine a cruzar.

Solamente esome podría encantar.

Que el ecoy los vientos

se guardentu voz al cantar.

Solamente esome podría encantar.

Nada más una pizcael soplo

pura ilusiónalgo

de magiaNada

más.

35

Page 37: LECTURA CONTINUADA 2012

Mágica fórmula

MágicafórmulaPonte unas botas de sieteleguas)Grita «ábrete sésamo»Sopla (en la fantástica botella)Toma la varita mágica.Móntate en la escoba.Frota esa vieja lámpara.Agita el polvo de los sueños.Cómete la manzana.Atraviesa el espejo.Calza el zapatito de cristal.Vuelve a ser niño, pero, sobretodo,cree, confía eternamente y…

PODRÁS

36

Page 38: LECTURA CONTINUADA 2012

Todo lo contrario

Mario Benedetti

Colecciono pronósticosanuncios y maticesy signos y sospechas y señales

imagino proyectos de promesasquisiera no perdermeun solo indicio

ayersin ir más lejosese ayer que empezó siendo aciagose convirtió en buen díaa las nueve y catorcecuando vosinocentedijiste así al pasarque no hallabas factiblela parejala pareja de amornaturalmente

no vacilé un segundome aferré a ese dictamen

porque vos y yo somos la despareja.

37

Page 39: LECTURA CONTINUADA 2012

Uno no escoge Gioconda Belli

Uno no escoge el país donde nace;pero ama el país donde ha nacido.

Uno no escoge el tiempo para venir al mundo;pero debe dejar huella de su tiempo.

Nadie puede evadir su responsabilidad.

Nadie puede taparse los ojos, los oídos,enmudecer y cortarse las manos.

Todos tenemos un deber de amor que cumplir,.una historia que naceruna meta que alcanzar.

No escogimos el momento para venir al mundo:Ahora podemos hacer el mundoen que nacerá y crecerála semilla que trajimos con nosotros.

38

Page 40: LECTURA CONTINUADA 2012

Eva Luna

Isabel Allende

Consuelo no manifestó ninguna emoción. Siguió trabajando como siempre, ignorando las náuseas, la pesadez de las piernas y los puntos de colores que le nublaban la vista, sin mencionar el extraordinario medicamento conque salvó al moribundo. No lo dijo, ni siquiera cuando empezó a crecerle la barriga, ni cuando la llamo el Profesor Jones para administrarle un purgante convencido de que esa hinchazón se debía a un problema digestivo, ni tampoco lo dijo cuando a su debido tiempo dio a luz. Aguantó los dolores durante trece horas sin dejar de trabajar y cuando ya no pudo mas, se encerró en su pieza dispuesta a vivir ese momento a plenitud, como el más importante de su vida. Cepilló su cabello, lo trenzó apretadamente y lo ató con una cinta nueva, se quitó la ropa y se lavó de pies a cabeza, luego puso una sabana limpia en el suelo y sobre ella se colocó en cuclillas, tal como había visto en un libro sobre costumbres esquimales. Cubierta de sudor, con un trapo en la boca para ahogar sus quejidos, pujó para traer al mundo a esa criatura porfiada que se aferraba a ella. Ya no era joven y no fue tarea fácil, pero la costumbre de fregar pisos a medianoche, le había dado firmes músculos con los cuales pudo finalmente parir. Primero vio surgir dos pies minúsculos que se movían apenas, como si intentaran dar el primer paso de un arduo camino. Respiro profundamente y con un ultimo gemido sintió que algo se rompía en el centro de su cuerpo y una masa ajena se deslizaba entre sus muslos. Un tremendo alivio la conmovió hasta el alma. Allí estaba yo envuelta en una cuerda azul, que ella separó con cuidado de mi cuello, para ayudarme a vivir. En ese instante se abrió la puerta y entró la cocinera, quien al notar su ausencia adivinó lo que ocurría y acudió a socorrerla. La

39

Page 41: LECTURA CONTINUADA 2012

encontró desnuda conmigo recostada sobre su vientre, todavía unida a ella por una lazo palpitante.

- Mala cosa, es hembra -dijo la improvisada comadrona cuando hubo anudado y cortado el cordón umbilical y me tuvo en sus manos.

- Nació de pie, es signo de buena suerte -sonrió mi madre apenas pudo hablar.

- Parece fuerte y es gritona. Si UD quiere puedo ser la madrina.

- No he pensado en bautizarla -replicó Consuelo, pero al ver que la otra se persignaba escandalizada no quiso ofenderla-. Esta bien, un poco de agua bendita no le puede hacer mal y quien sabe si hasta sea de algún provecho. Se llamará Eva, para que tenga ganas de vivir.

- ¿Qué apellido?

- Ninguno, el apellido no es importante.

- Los humanos necesitan apellido. Solo los perros pueden andar por allí con el puro nombre.

- Su padre pertenecía a la tribu de los hijos de la luna. que sea Eva Luna, entonces.

40

Page 42: LECTURA CONTINUADA 2012

Cuerno y marfil

Enrique Anderson Imbert

Penélope le dice a Odiseo:

-Hay dos puertas para los sueños: una, construida de cuerno; otra, de marfil. Los que vienen por la de marfil nos engañan; los que vienen por la de cuerno nos anuncian verdades.

En Homero (Odisea, XIX) esas puertas eran alegóricas: no existían sino como imágenes de ideas. Ahora sabemos que existieron de verdad. El periódico de hoy trae la noticia de que el arqueólogo Michael Ventris, en las excavaciones de Knossos, acaba de encontrar dos enormes puertas labradas, una sobre un solo cuerno y la otra sobre un solo colmillo. Interrogado por un periodista, Ventris ha dicho que su impresión, más que de asombro, es de horror, al pensar, en vista de ese cuerno, de ese colmillo, en el tamaño que debieron de haber tenido los rinocerontes y elefantes pre-homéricos.

41

Page 43: LECTURA CONTINUADA 2012

Los portadores de sueños

Gioconda Belli

En todas las profecías está escrita la destrucción del mundo.Todas las profecías cuentan que el hombre creará su propia destrucción.Pero los siglos y la vida que siempre se renueva engendraron también una generación de amadores y soñadores.Hombres y mujeres que no soñaron con la destrucción del mundo, sino con la construcción del mundo de las mariposas y los ruiseñores.

Desde pequeños venían marcados por el amor, detrás de su apariencia cotidiana guardaban la ternura del sol de medianoche. Las madres los encontraban llorando por encontraron a muchos muertos como pájaros.

Estos seres cohabitaron con mujeres traslúcidas y las dejaron preñadas de miel y de hijos verdecidos por un invierno de caricias. Así fue como proliferaron en el mundo los portadores de sueños.

Fueron atacados ferozmente por los portadores de profecías habladoras de catástrofes.

Los llamaron ilusos, románticos, pensadores de utopías dijeron que sus palabras eran viejas y, en efecto, lo eran porque la memoria del paraíso es antigua en el corazón del hombre.

Los acumuladores de riquezas les temían y lanzaban sus ejércitos contra ellos, pero los portadores de sueños todas las noches hacían el amor y seguía brotando su semilla que no solo portaba sueños sino que los multiplicaban y los hacían correr y hablar.De esta forma el mundo engendró de nuevo su vida como

42

Page 44: LECTURA CONTINUADA 2012

también había engendrado a los que inventaron la manera de apagar el sol.

Los portadores de sueños sobrevivieron a los climas helados."Son peligrosos", imprimían las grandes rotativas."Son peligrosos", decían los presidentes en sus discursos"Son peligrosos", murmuraban los artífices de la guerra."Hay que destruirlos", imprimían las grandes rotativas"Hay que destruirlos", decían los presidentes en sus discursos"Hay que destruirlos", murmuraban los artífices de guerra.Los portadores de sueños conocían su poder, por eso no se extrañaban.

También sabían que la vida los había engendrado para protegerse de la muerte que anuncian las profecías.Y por eso defendían su vida, aún con la muerte.Por eso cultivaban jardines de sueños y los exportaban con grandes lazos de colores.

Los profetas de la oscuridad se pasaban las noches y días enteros vigilando los pasajes y los caminos buscando estos peligrosos argamentos que nunca lograban atrapar porque el que no tiene ojos para soñar no ve los sueños ni de día ni de noche.

Y en el mundo se ha desatado un gran tráfico de sueños que no pueden detener los traficantes de la muerte; por todas partes hay patentes con grandes lazos que sólo esta nueva raza de hombres puede ver la semilla de estos sueños no se puede detectar porque va envuelta en rojos corazones en amplios vestidos de maternidad donde piececitos soñadores alborotan los vientres que los albergan.

Dicen que la tierra después de parirlos desencadenó un cielo de arco iris y sopló de fecundidad las raíces de los árboles.Nosotros sólo sabemos que los hemos visto, sabemos que la vida los engendró para protegerse de la muerte que anuncian las profecías

43

Page 45: LECTURA CONTINUADA 2012

El hombre que aprendió a ladrar

Mario Benedetti

Lo cierto es que fueron años de arduo y pragmático aprendizaje, con lapsos de desalineamiento en los que estuvo a punto de desistir. Pero al fin triunfó la perseverancia y Raimundo aprendió a ladrar. No a imitar ladridos, como suelen hacer algunos chistosos o que se creen tales, sino verdaderamente a ladrar. ¿Qué lo había impulsado a ese adiestramiento? Ante sus amigos se autoflagelaba con humor: "La verdad es que ladro por no llorar". Sin embargo, la razón más valedera era su amor casi franciscano hacia sus hermanos perros. Amor es comunicación.

¿Cómo amar entonces sin comunicarse?

Para Raimundo representó un día de gloria cuando su ladrido fue por fin comprendido por Leo, su hermano perro, y (algo más extraordinario aún) él comprendió el ladrido de Leo. A partir de ese día Raimundo y Leo se tendían, por lo general en los atardeceres, bajo la glorieta y dialogaban sobre temas generales. A pesar de su amor por los hermanos perros, Raimundo nunca había imaginado que Leo tuviera una tan sagaz visión del mundo.

Por fin, una tarde se animó a preguntarle, en varios sobrios ladridos: "Dime, Leo, con toda franqueza: ¿qué opinás de mi forma de ladrar?". La respuesta de Leo fue bastante escueta y sincera: "Yo diría que lo haces bastante bien, pero tendrás que mejorar. Cuando ladras, todavía se te nota el acento humano."

44

Page 46: LECTURA CONTINUADA 2012

El otro yo

Mario Benedetti

EL OSe trataba de un muchacho corriente: en los pantalones se le formaban rodilleras, leía historietas, hacía ruido cuando comía, se metía los dedos a la nariz, roncaba en la siesta, se llamaba Armando Corriente en todo menos en una cosa: tenía Otro Yo.

El Otro Yo usaba cierta poesía en la mirada, se enamoraba de las actrices, mentía cautelosamente, se emocionaba en los atardeceres. Al muchacho le preocupaba mucho su Otro Yo y le hacía sentirse incómodo frente a sus amigos. Por otra parte el Otro Yo era melancólico, y debido a ello, Armando no podía ser tan vulgar como era su deseo.

Una tarde Armando llegó cansado del trabajo, se quitó los zapatos, movió lentamente los dedos de los

pies y encendió la radio. En la radio estaba Mozart, pero el muchacho se durmió. Cuando despertó el Otro Yo lloraba con desconsuelo. En el primer momento, el muchacho no supo que hacer, pero después se rehizo e insultó concienzudamente al Otro Yo. Este no dijo nada, pero a la mañana siguiente se había suicidado.

Al principio la muerte del Otro Yo fue un rudo golpe para el pobre Armando, pero enseguida pensó que ahora sí podría ser enteramente vulgar. Ese pensamiento lo reconfortó.

Sólo llevaba cinco días de luto, cuando salió la calle con el propósito de lucir su nueva y completa vulgaridad. Desde lejos vio que se acercaban sus amigos. Eso le lleno de felicidad e inmediatamente estalló en risotadas. Sin embargo, cuando pasaron junto a él, ellos no notaron su presencia. Para peor de males, el muchacho alcanzó a escuchar que comentaban: «Pobre Armando. Y pensar que parecía tan fuerte y saludable».

45

Page 47: LECTURA CONTINUADA 2012

El muchacho no tuvo más remedio que dejar de reír y, al mismo tiempo, sintió a la altura del esternón un ahogo que se parecía bastante a la nostalgia. Pero no pudo sentir auténtica melancolía, porque toda la melancolía se la había llevado el Otro Yo.

46

Page 48: LECTURA CONTINUADA 2012

El sexo de los ángeles

Mario Benedetti

Una de las más lamentables carencias de información que han padecido los hombres y las mujeres de todas las épocas, se relaciona con el sexo de los ángeles. El dato, nunca confirmado, de que los ángeles no hacen el amor, quizá signifique que no lo hacen de la misma manera que los mortales. Otra versión, tampoco confirmada pero más verosímil, sugiere que si bien los ángeles no hacen el amor con sus cuerpos ( por la mera razón de que carecen de los mismos) lo celebran en cambio con palabras, vale decir, con las adecuadas.

Así, cada vez que ángel y Ángela se encuentran en el cruce de dos transparencias, empiezan por mirarse, seducirse y tentarse mediante el intercambio de miradas que, por supuesto, son angelicales. Y si ángel, para abrir el fuego dice : "semilla", Ángela, para atizarlo responde: "surco". Él dice "alud", y ella, tiernamente: "abismo". Las palabras se cruzan, vertiginosas como meteoritos o acariciantes como copos.

Ángel dice : "madero". Y Ángela: "caverna". Aletean por ahí un Ángel de la Guarda, misógino y silente, y un Ángel de la Muerte, viudo y tenebroso. Pero el par amatorio no se interrumpe, siguesilabeando su amor. Él dice "manantial". Y ella "cuenca". Las sílabas se impregnan de rocío y, aquí y allá, entre cristales de nieve, circulan el aire y su expectativa. Ángel dice: "estoque", y Ángela, radiante: "herida". Él dice: "tañido", y ella: "rebato".

Y en el preciso instante del orgasmo ultraterreno, los cirros y loscúmulos, los estratos y los nimbos, se estremecen,tremolan,<estallan, y el amor de los ángeles llueve copiosamente sobre el mundo.

47

Page 49: LECTURA CONTINUADA 2012

Rutinas Mario Benedetti

A mediados de 1974 explotaban en Buenos Aires diez o doce bombas por la noche. De distinto signo, pero explotaban. Despertarse a las dos o las tres de la madrugada con varios estruendos en cadena, era casi una costumbre. Hasta los niños se hacían a esa rutina.

Un amigo porteño empezó a tomar conciencia de esa adaptación a partir de una noche en que hubo una fuerte explosión en las cercanías de su apartamento, y su hijo, de apenas cinco años, se despertó sobresaltado.

"¿Que fue eso?", preguntó. Mi amigo lo tomó en brazos, lo acarició para tranquilizarlo, pero, conforme a sus principios educativos, le dijo la verdad: "Fue una bomba". "¡Que suerte!", dijo el niño. "Yo creí que era un trueno".

48

Page 50: LECTURA CONTINUADA 2012

El Elefante Encadenado

Jorge Bucay

Cuando yo era chico me encantaban los circos, y lo que más me gustaba de los circos eran los animales. También a mí como a otros, después me enteré, me llamaba la atención el elefante. Durante la función, la enorme bestia hacía despliegue de peso, tamaño y fuerza descomunal…pero después de su actuación y hasta un rato antes de volver al escenario, el elefante quedaba sujeto solamente por una cadena que aprisionaba una de sus patas a una pequeña estaca clavada en el suelo.

Sin embargo, la estaca era sólo un minúsculo pedazo de madera apenas enterrado unos centímetros en la tierra. Y aunque la cadena era gruesa y poderosa me parecía obvio que ese animal capaz de arrancar un árbol de cuajo con su propia fuerza, podría, con facilidad, arrancar la estaca y huir.

El misterio es evidente:

¿Qué lo mantiene entonces?

Por qué no huye?

Cuando tenía cinco o seis años, yo todavía confiaba en la sabiduría de los grandes. Pregunté entonces a algún maestro, a algún padre, o algún tío por el misterio del elefante. Alguno de ellos me explicó que el elefante no se escapaba porque estaba amaestrado. Hice entonces la pregunta obvia:

-Si está amaestrado, por qué lo encadenan?

No recuerdo haber recibido ninguna respuesta coherente.

49

Page 51: LECTURA CONTINUADA 2012

Con el tiempo me olvidé del misterio del elefante y la estaca…y sólo lo recordaba cuando me encontraba con otros que también se habían hecho la misma pregunta.

Hace algunos años descubrí que por suerte para mí alguien había sido lo bastante sabio como para encontrar la respuesta: El elefante del circo no escapa porque ha estado atado a una estaca desde que era muy, muy pequeño.

Cerré los ojos y me imaginé al pequeño recién nacido sujeto a la estaca.

Estoy seguro de que en aquel momento el elefantito empujó, tiró y sudó tratando de soltarse. Y a pesar de todo su esfuerzo no pudo.

La estaca era ciertamente muy fuerte para él.

Juraría que se durmió agotado y que al día siguiente volvió a probar, y también al otro y al que le seguía…

Hasta que un día, un terrible día para su historia, el animal aceptó su impotencia y se resignó a su destino.

Este elefante enorme y poderoso, que vemos en el circo, no escapa porque cree, pobre, que NO PUEDE.

Él tiene registro y recuerdo de su impotencia, de aquella impotencia que sintió poco después de nacer.

Y lo peor es que jamás se ha vuelto a cuestionar seriamente ese registro.

Jamás…jamás…intentó poner a prueba su fuerza otra vez…

50

Page 52: LECTURA CONTINUADA 2012

Lazos de familia

Julio Cortázar

Odian de tal manera a la tía Angustias que se aprovechan hasta de las vacaciones para hacérselo saber. Apenas la familia sale hacia diversos rumbos turísticos, diluvio de tarjetas postales en Agfacolor, en Kodachrome, hasta en blanco y negro si no hay otras a tiro, pero todas sin excepción recubiertas de insultos. De Rosario, de San Andrés de Giles, de Chivilcoy, de la esquina de Chacabuco y Moreno, los carteros cinco o seis veces por día a las puteadas, la tía Angustias feliz. Ella no sale nunca de su casa, le gusta quedarse en el patio, se pasa los días recibiendo las tarjetas postales y está encantada.

Modelos de tarjetas: "Salud, asquerosa, que té parta un rayo, Gustavo". "Te escupo en el tejido, Josefina". "Que el gato te seque a meadas los malvones, tu hermanita". Y así consecutivamente.

La tía Angustias se levanta temprano para atender a los carteros y darles propinas. Lee las tarjetas, admira las fotografías y vuelve a leer los saludos. De noche saca su álbum de recuerdos y va con mucho cuidado la cosecha del día, de manera que se puedan ver las vistas pero también los saludos. "Pobres ángeles, cuántas postales me mandan", piensa la tía Angustias, "ésta con la vaquita, esta con la iglesia, aquí el lago Traful, aquí el ramo de flores", mirándolas una a una enternecida y clavando alfileres en cada postal, cosa de que no vayan a salirse del álbum, aunque eso sí clavándolas siempre en las firmas vaya a saber por qué.

51

Page 53: LECTURA CONTINUADA 2012

Cuento policialMarco Denevi

Rumbo a la tienda donde trabajaba como vendedor, un joven pasaba todos los días por delante de una casa en cuyo balcón una mujer bellísima leía un libro. La mujer jamás le dedicó una mirada. Cierta vez el joven oyó en la tienda a dos clientes que hablaban de aquella mujer. Decían que vivía sola, que era muy rica y que guardaba grandes sumas de dinero en su casa, aparte de las joyas y de la platería. Una noche el joven, armado de ganzúa y de una linterna sorda, se introdujo sigilosamente en la casa de la mujer. La mujer despertó, empezó a gritar y el joven se vio en la penosa necesidad de matarla. Huyó sin haber podido robar ni un alfiler, pero con el consuelo de que la policía no descubriría al autor del crimen. A la mañana siguiente, al entrar en la tienda, la policía lo detuvo. Azorado por la increíble sagacidad policial, confesó todo. Después se enteraría de que la mujer llevaba un diario íntimo en el que había escirto que el joven vendedor de la tienda de la esquina, buen mozo y de ojos verdes, era su amante y que esa noche la visitaría

52

Page 54: LECTURA CONTINUADA 2012

Cuento de horror

Marco Denevi

La señora Smithson, de Londres (estas historias siempre ocurren entre ingleses) resolvió

matar a su marido, no por nada sino porque estaba harta de él después de cincuenta años de matrimonio. Se lo dijo:

-Thaddeus, voy a matarte.

-Bromeas, Euphemia -se rió el infeliz.

-¿Cuándo he bromeado yo?

-Nunca, es verdad.

-¿Por qué habría de bromear ahora y justamente en un asunto tan serio?

-¿Y cómo me matarás? -siguió riendo Thaddeus Smithson.

-Todavía no lo sé. Quizá poniéndote todos los días una pequeña dosis de arsénico en la comida. Quizás aflojando una pieza en el motor del automóvil. O te haré rodar por la escalera, aprovecharé cuando estés dormido para aplastarte el cráneo con un candelabro de plata, conectaré a la bañera un cable de electricidad. Ya veremos.

El señor Smithson comprendió que su mujer no bromeaba. Perdió el sueño y el apetito. Enfermó del corazón, del sisema nervioso y de la cabeza. Seis meses después falleció. Euphemia Smithson, que era una mujer piadosa, le agradeció a Dios haberla librado de ser una asesina.

53

Page 55: LECTURA CONTINUADA 2012

CELEBRACIÓN DE LA FANTASÍA

Eduardo Galeano

Fue a la entrada del pueblo de Ollantaytambo, cerca del Cuzco. Yo me había despedido de un grupo de turistas y estaba solo, mirando de lejos las ruinas de piedra, cuando un niño del lugar, enclenque, haraposo, se acercó a pedirme que le regalara una lapicera. No podía darle la lapicera que tenía, por que la estaba usando en no sé que aburridas anotaciones, pero le ofrecí dibujarle un cerdito en la mano.Súbitamente, se corrió la voz. De buenas a primeras me encontré rodeado de un enjambre de niños que exigían, a grito pelado, que yo les dibujara bichos en sus manitas cuarteadas de mugre y frío, pieles de cuero quemado: había quien quería un cóndor y quién una serpiente, otros preferían loritos o lechuzas y no faltaba los que pedían un fantasma o un dragón.Y entonces, en medio de aquel alboroto, un desamparadito que no alzaba mas de un metro del suelo, me mostró un reloj dibujado con tinta negra en su muñeca:-Me lo mandó un tío mío, que vive en Lima -dijo-Y anda bien -le pregunté-Atrasa un poco -reconoció.

54

Page 56: LECTURA CONTINUADA 2012

Para la cátedra de Literatura

Eduardo Galeano

Enrique Buenaventura estaba bebiendo ron en una taberna de Cali, cuando un desconocido se acercó a la mesa. El hombre se presentó, era de oficio albañil, a sus órdenes, para servirlo:

Necesito que me escriba una carta. Una carta de amor.¿Yo?Me han dicho que usted puede.

Enrique no era especialista, pero hinchó el pecho. El albañil aclaró que él no era analfabeto:

Yo puedo escribir. Pero una carta así, no puedo.

¿Y para quién es la carta?Para...ella.¿Y usted qué quiere decirle?

Si lo sé, no le pido.

Enrique se rascó la cabeza.

Esa noche, puso manos a la obra.Al día siguiente, el albañil leyó la carta:Eso dijo, y le brillaron los ojos. Eso era. Pero yo no sabía que era eso lo que yo quería decir.

55

Page 57: LECTURA CONTINUADA 2012

El carpintero

Orlando Goicoechea reconoce las maderas por el olor, de qué árboles vienen, qué edad tienen, y oliéndolas sabe si fueron cortadas a tiempo o a destiempo y les adivina los posibles contratiempos.

Él es carpintero desde que hacía sus propios juguetes en la azotea de su casa del barrio de Cayo Hueso. Nunca tuvo máquinas ni ayudantes. A mano hace todo lo que hace, y de su mano nacen los mejores muebles de La Habana: mesas para comer celebrando, camas y sillas que te da pena levantarte, armarios donde a la ropa le gusta quedarse.

Orlando trabaja desde el amanecer. Y cuando el sol se va de la azotea, se encierra y enciende el video. Al cabo de tantos años de trabajo, Orlando se ha dado el lujo de comprarse un video, y ve una película tras otra.

No sabía que eras loco por el cine le dice un vecino.

Y Orlando le explica que no, que a él el cine ni le va ni le viene, pero gracias al video puede detener las películas para estudiar los muebles.

56

Page 58: LECTURA CONTINUADA 2012

El drama del desencantado

Gabriel García Márquez

...El drama del desencantado que se arrojó a la calle desde el décimo piso, y a medida que caía iba viendo a través de las ventanas la intimidad de sus vecinos, las pequeñas tragedias domésticas, los amores furtivos, los breves instantes de felicidad, cuyas noticias no habían llegado nunca hasta la escalera común, de modo que en el instante de reventarse contra el pavimento de la calle había cambiado por completo su concepción del mundo, y había llegado a la conclusión de que aquella vida que abandonaba para siempre por la puerta falsa valía la pena de ser vivida.

57

Page 59: LECTURA CONTINUADA 2012

Amor y odio

Gibrán Jalil Gibrán

Una mujer dijo a un hombre:

-Te amo.

Y el hombre respondió:

-Mi corazón se cree merecedor de tu amor.

Y la mujer habló:

-¿No me amas?

Y el hombre sólo elevó sus ojos hacia ella y calló.

Entonces la mujer gritó:

-Te odio.

Y el hombre dijo:

-Pues, entonces, mi corazón también es merecedor de tu odio.

58

Page 60: LECTURA CONTINUADA 2012

Un cuento

Khalil Gibran

"Yo estaba caminando por el jardín de un asilo de locos, cuando encontré a un joven leyendo un libro de filosofía. Por su forma y por la salud que mostraba no combinaba mucho con los otros internos. Me senté a su lado y le pregunté: ¿Qué estás haciendo aquí?

El me miró sorprendido, pero viendo que yo no era uno de los médicos respondió:

"Es muy simple. Mi padre, un brillante abogado, quería que yo fuera como él. Mi tío que tenía un alto puesto comercial, quería que yo siguiera su ejemplo.

Mi madre deseaba que yo fuera la imagen de su adorado padre. Mi hermana siempre me citaba a su marido como ejemplo de un hombre de éxito. Mi hermano trataba de entrenarme para que yo fuera un buen atleta como él.

Y lo mismo ocurría con mis profesores en la escuela, el maestro de piano, el tutor de inglés; todos estaban convencidos y seguros de que eran el mejor ejemplo a seguir. Nadie me miraba como se debe mirar a un hombre, sino como se mira un espejo. Así fue que decidí internarme en este asilo. Por lo menos aquí puedo ser yo mismo."

59

Page 61: LECTURA CONTINUADA 2012

Apurada

Gina Barrett Schlesinger

Estaba apurada. Entré corriendo al comedor con mi mejor traje, dispuesta a preparar la reunión de la tarde. Gillian, mi hijita de cuatro años, bailaba al son de una de sus canciones favoritas, ‘Cool’, la melodía de West Side Story.Yo estaba apurada, a punto de llegar tarde. sin embargo, una vocecita en mi interior me dijo, ‘detente’.Entonces me detuve. La miré. Extendí la mano, tomé la suya, la hice girar. Mi hijita de siete años, Catalina, entró en nuestra órbita y también la tomé de la mano. Las tres danzamos frenéticamente alrededor del comedor y el salón. Reíamos y girábamos. ¿Los vecinos verían esta locura por la ventana? No importaba. La canción terminó en forma espectacular y con ella nuestro baile. Les di unas palmaditas y las envié a bañarse.Subieron las escaleras tratando de recobrar el aliento mientras las risas rebotaban en las paredes. Regresé a mi trabajo. Estaba inclinada intentando guardar todos los papeles en el maletín, cuando escuché que mi hija menor le decía a su hermana:- Catalina, mamá es la más mejor, ¿verdad?Quedé de una pieza. Cuán cerca había estado de pasar apurada por la vida y perderme este momento. Mi mente se dirigió a los premios y diplomas que cubren las paredes de mi oficina. Ningún premio, ningún logro que haya obtenido pueden igualar a ese ‘¿Mamá es la más mejor, ¿verdad?’.Mi hija lo dijo a la edad de cuatro años. No espero que lo diga a los catorce. Pero espero que lo diga de nuevo cuando tenga cuarenta y se incline sobre una caja de pino para despedirse de la envoltura desechable de mi alma.‘¿Mamá es la más mejor, ¿verdad?’ No puedo ponerlo en mi curriculum vitae, pero quiero grabarlo sobre mi tumba.

60

Page 62: LECTURA CONTINUADA 2012

ECO FRATERNO

Fernando Díaz-Castroverde

As ordes do Estado Maior, reunido de urxencia, categóricas: o inimigo debe ser cercado e aniquilado. O comandante cumpriría o mandato. As tropas do adversario, derrotadas, desistían e a rendición era a saída evidente. Pero había que aniquílalos. O comandante colleu os prismáticos. Na outra banda, un soldado ferido. Un soldado idéntico á súa finada nai: o mesmo cabelo, o nariz, a ollada... E aquela pequena cicatriz na pálpebra? Se cadra, suspirou o comandante, o irmán que marchara había moitos anos a un país estraño, o irmán máis Vello que o protexera na nenez dos malandros do rueiro miserable. Se cadra.Un militar non dubida. Ordenou ás súas tropas disparar. Caeu fulminado polo eco.

61

Page 63: LECTURA CONTINUADA 2012

ENCAIXADO

Fernando Díaz-Castroverde

Mide 1,90, o vigoroso ximnasta. Loiro e de ollos azuis. Delicado no trato. Leve nos Xestos. Refinado nos gustos. A súa maior destreza: o contorsionismo.. E quen de ennobelarse de tal Xeito que colle nunha caixa de zapatos. O público, entregado, aplaude as actuacións con entusiasmo. Pero non é feliz. Non o aplauden a el, nin á súa intelixencia, educación ou beleza. Aplauden o outro, o bufón, o miserable feirante que se encolle e deforma para que o encerren nunha caixa. De zapatos.

62

Page 64: LECTURA CONTINUADA 2012

EU OU ELFernando Díaz-Castroverde

Eu non son Balbino. O meu nome pouco interesa nesta historia. Un calquera. Tampouco me describo, nada hai en min diferente a un ser humano medio rutinario. Durmo moito, iso si. A miña Vida esperta pode durar apenas dez horas, o restante son horas de sono. Trato de dirimir cal é a existencia verdadeira: a das vicisitudes e imperativos da Vixilia (comer, ir ao traballo, baixar o lixo, pasear o can que non teño...) ou aqueloutra que contrúo na quietude do repouso e do sono, na que case sempre como, Vou ao traballo, baixo o lixo e paseo un ¡dinosauro que aínda estaba alí.

63

Page 65: LECTURA CONTINUADA 2012

CÍRCULO

Fernando Díaz-Castroverde

O circo chega á vila pola mañanciña, atravesa a rúa principal e instálase no areal. Os nenos repasan coa ollada se veñen todos os que deben estar nun circo regulamentado: equilibristas, pallasos, domadores, faquires, o monstro de Guatemala... Están todos. Ninguén, nin sequera os compañeiros, bota en falta o Xerente, que levamorto tres días na súa caravana vítima dun infarto fulminante.

64

Page 66: LECTURA CONTINUADA 2012

PUNTO DE PARTIDAFernando Díaz-Castroverde

Unha cidade perfecta: alto nivel de vida, limpeza, inexistencia de roubos, harmonía e organización. A envexa de todo o país que a estuda como exemplo de sostenibilidade e mellora da habitabilidade en condición propicia e réxime autoconstrutivo. Teses de doutoramento, estudos de campo, coloquios e documentais analizan a liña evolutiva da urbe. Tal é o nivel de perfección acadado que nos arrabaldes promocionan os barrios pestilentes, corrompidos e míseros, para que os estudosos do proceso teñan un punto de partida.

65

Page 67: LECTURA CONTINUADA 2012

Esta era unha xirafa

Esta era unha xirafa que, por moito que estiraba o pescozo, non chegaba ás apetitosas follas daquela árbore. As demais Xirafas tamén o intentaron e, ao non conseguilo, marcharon de alí. Porén, esta Xirafa non marchou, e agardou pacientemente baixo a árbore. E así, co tempo chegou o outono, e as follas caeron, e a xirafa puido comelas.

NOVAS MINIMALADAS. Pinto e Chinto

66

Page 68: LECTURA CONTINUADA 2012

Este era un rato...

Este era un rato de laboratorio que tiña unha chea de enfermidades.Entón fuxiu do laboratorio e marchou a unha biblioteca. O rato de laboratorio converteuse en rato de biblioteca. O rato de biblioteca leu moitos libros, e médico, e curou as súas enfermidades.

NOVAS MINIMALADAS. Pinto e Chinto

67

Page 69: LECTURA CONTINUADA 2012

Este era un hámster

Este era un hámster que durmía nun curruncho da súa gaiola. Cando espertou, dixo para si: «Vou dar un paseo para estirar as patas.» Foi ata a nora de xoguete, e empezou a andar, e a nora xiraba e xiraba. De alí a un anaco, o hámster dixo para si: «Xa andei un anaco. E hora de que regrese ao meu curruncho.» Entón deu media volta e púxose a andar na nora, que agora xiraba en sentido contrario.

NOVAS MINIMALADAS. Pinto e Chinto

68

Page 70: LECTURA CONTINUADA 2012

Este era un cangrexo

Este era un cangrexo que o facía todo ao revés. Almorzaba pola noite e ceaba pola mañá. Durmía na cociña e cociñaba no dormitorio. O cangrexo facíao todo ao revés. O cangrexo que o facía todo ao revés ata andaba cara adiante.

NOVAS MINIMALADAS. Pinto e Chinto

69

Page 71: LECTURA CONTINUADA 2012

Esta era unha cigarra

Esta era unha cigarra que estaba nunha póla, entoando a típica canción das cigarras, monótona e insulsa. A cigarra dixo para si: «Se sigo practicando, un día chegarei a cantar coma o grilo.»

NOVAS MINIMALADAS. Pinto e Chinto

70

Page 72: LECTURA CONTINUADA 2012

Este era un grilo

Este era un grilo que se puxo a cantar, e o seu canto era o máis fermoso de todos os cantos de grilo daquela camposa. Un home escoitou o harmonioso canto do griIo, así que o capturou, e meteuno nunha gaiola para grilos que pousou nun andel da casa para gozar do seu harmonioso canto. O grilo dixo para si: «Se me encerran por cantar ben, ¡que me farían se chego a cantar mal!

NOVAS MINIMALADAS. Pinto e Chinto

71

Page 73: LECTURA CONTINUADA 2012

PRIMEIRO DE MAIOManuel Núñez Singala

Éche unha historia dicíalle ela a unha amiga- que o día mundial do traballo cadre en domingo.

E logo?- «preguntaba a amiga.

Home, tivemos que chamar a asistenta, que hoxe libraba porque se ela non nos quedaba cos nenos non podíamos acudir á manifestación

72

Page 74: LECTURA CONTINUADA 2012

INCULTURACIÓN

Manuel Núñez Singala

Alí parados os tres na espera do verde dun semáforo aparentaban unha posición acomodada: ela ía vestida de domingo, con tacóns, unhas mechas discretas no cabelo e unha estola de pel; el, acabado de afeitar, de traxe azul escuro e gravata a listas, co xornal fresco baixo o brazo. A nena, catro anos, con marcados trazos orientais, levaba un traxe de galega moi "riquiño". De fondo escoitábase a banda municipal tocando "Negra Sombra".

Ela, asegurando o ganchete do seu marido, díxolle:

-Así que la niña te sea un poco más mayor, quiero que vaya aprender chino.

-¿Y luego para qué? -preguntoulle el.

-¿Para qué va ser?, para no privarla de su cultura.

73

Page 75: LECTURA CONTINUADA 2012

CONMUTADOR

Manuel Núñez Singala

O home apagou a tele e entón acendeuse el

74

Page 76: LECTURA CONTINUADA 2012

HISTORIA UNIVERSALGianni Rodari

Ó primeiro, a Terra estaba toda desamañada: facela habitable constituíu un fermoso labor. Para pasa-los ríos non había pontes. Non había carreiros para subir ós montes. Queríaste sentar? Nin sequera un banquiño á sombra. Caías co sono? Non existían os leitos. Para non se picar nos pés, nin zapatos nin botas. Se vías pouco non atoparías unhas gafas. Para xogar un partido non había balóns. Faltaban a cazola e mailo lume para coce-los macarróns, e mirándoo ben ata faltaban os macarróns. Non había nada de nada. Cero máis cero, e abonda. Só había os homes, con dous brazos para traballar, e así os erros máis grandes puidéronse remediar. Non obstante, fican aínda moitos por corrixir: refucide as mangas, hai traballo para todos.

75

Page 77: LECTURA CONTINUADA 2012

O libro dos abrazos

Eduardo Galeano

A avoa de Bertha Jensen morreu maldicindo. Ela vivira toda a súa vida con pés de la, como pedindo perdón por molestar, consagrada ao servizo do seu home e da súa prole de cinco fillos, don exemplar, nai abnegada, silencioso exemplo de virtude: xamais unha queixa saíra dos seus labios, nin moito menos unha palabrota.Cando a enfermidade a derrubou, chamou o seu home, sentouno ante a cama e comezou. Ninguén sospeitaba que ela coñecía aquel vocabulario de mariñeiro borracho. A agonía foi longa. Durante máis dun mes, a avoa vomitou desde a cama un incesante chorro de insultos e blasfemias dos baixos fondos. Ata a voz lle cambiara. Ela, que nunca fumara nin bebera nada que non fose auga ou leite, insultaba con rouquén. E así, insultando, morreu; e houbo un alivio xeral na familia e no vecindario.Morreu onde nacera, na vila de Dragor, fronte o mar, en Dinamarca. Chamábase Inge. Tiña unha linda cara de xitana. Gustáballe vestir de vermello e navegar ao sol.

76

Page 78: LECTURA CONTINUADA 2012

O GatipedroA. Cunqueiro

O gatipedro é un gato branco que ten na cachola un corno mouro; o gatipedro ven polas noites ás casas, e párase nas habitacións nas que hai nenos durmindo. Entón o gatipedro ponse a verquer auga polo seu corniño, e o neno, en sonos, escoitando o pingar da fontiña aquela, sona que mexa, e de verdade mexa na cama. Pra espantar o gatipedro abonda con botar unhas areas de sal á porta do cuarto e ó pé da fiestra. O gatipedro anda apoiándose, ademais de nas catro patas, na língua, e probando coista o sabor do sal, o gatipedro dá a volta e prosegue a súa nuturnia viaxe, deixando ós nenos da casa en paz.

77

Page 79: LECTURA CONTINUADA 2012

de Escola de menciñeirosÁlvaro Cunqueiro

Soupen do Licho de Vilamor polo avó dun compañeiro meu de escola, que era un vello reloxeiro e tiña unha caixa de música que moito gostaba eu de ouvir.-En Vilamor, decianos, houbo dous homes de talente: o Berete, que adeprendéu a lér nun día, i o Licho, que sacaba as moas sin dór. Perguntando pólo Licho soupen que fora un borne mui alto, mui gordo, cunha grande barba, e que sempre gastaba blusa moura, de maragato. Andaba pólas feiras sacando moas. Chegaba a unha feira, subiase a un queixón, e colgábase do pescozo un grande colar feito cos dentes e moas meirantes que sacara, e pra traguer á clientela, espricaba as pezas máis famosas:-Ista moa foi do señor cura de Abraldes. ¡Moita freba de lacón leva cortado! Iste dente foi de dona Ramonita Verdes. ¿Vedes iste dente de tres reigafias? Do sombreireiro de Mondoñedo…Que facía pra tiralas moas sin dór, eu non o sei. Unha vez, un tío avó de meu, don Serxio Moirón, contoume que il conocera ó Licho.-¡Aínda pasou con él en casa nosa unha chistada!E a chistada foi que unha tía miña, Elisa, que era mui fermosiña moceta, e delicada, e finouse en Panticosa do peito, tiña unha moa averiada e doíalle i hastra tiña algo de flemón. E como era sábado e mercado nos Rodrigas de Riotorto, i estaba o Licho no seu traballo, fórono buscar pra que lle quitase a moa a miña tía. I a probe Elisa estaba na sala dos balcós, no pazo noso de Chachán, nunha mecedora, chorimiqueando, cando chegou o Licho. E a miña tía cando veu entrar por portas a aquel borne tan grande, coaquela blusa moura, o colar ó pescozo e nas máns as ferramentas, vai a rapaciña i esmaiouse. O Licho botou unha grade risada, e volvéndose pra meu bisabó, o escribano Moirón

78

Page 80: LECTURA CONTINUADA 2012

de Bretoña, que groria haxa, namentras lle tocaba coas tenazas na barriga, comentou palaciano gracioso:-¡Ja, ja, ja! ¡Todas istas señoritas son un fato de putas!É todo o que sei do Licho de Vilamor.

79

Page 81: LECTURA CONTINUADA 2012

de Escola de menciñeirosA. Cunqueiro

O Bolimarte é algo así como unha salamanquesa; outros din que o que semella é un alacrán. Ten crista roxa, coma de galo, na cabeza. Medirá unha media cuarta e o máis do seu corpo é rabo. Pon un ovo cada sete anos, e precisamente no niño do moucho; os ovos de moucho son brancos e o do Bolimarte é mouro, pero o moucho non se decata. Cando o Bolimarte nace o primeiro que fai é xantar as crías do moucho.O Bolimarte vese poucas veces, pero cando se ve é porque vai haber un eclipse de sol. O Bolimarte tenlle medo ás fin do mundo e nas ocasións bótase a procura da campaña do home. Para que un home o reciba na casa en véspera do eclipse total de sol, o Bolimarte dá calquera cousa, é decir dá ouro ou di onde o hai. Recibido na casa, hai que alimentalo ben: dous pitos por día. Abonda con desplumalos que os come crus. Un amigo qué me conta do Bolimarte, dime que sabe máis dunha familia, que se fixo rica dando de comer o Bolimarte, e cama cando ten medo. O Bolimarte por enriba do corpo trae unha camiseta, entre a camiseta e o corpo, ouro en fío, este dállo a quen o serve, pero non hai que tocar o fio de ouro deica unha hora que queima.E como di que hai ouro o Bolimarte? Moi ben! Brinca unha fiestra e desde alí cospe forte, como unha tira-bolas de estopa, onde cae o cuspe fai un pouquiño de lume. Cando chegas co ouro, o Bolimarte ponse nas patas traseiras, e asubía.

80

Page 82: LECTURA CONTINUADA 2012

TORDAVISCOA. Cunqueiro

"A pedra de afiar as agullas" coa que os xastres burlentos chiflan nos aprendices que saen algo parvos, non é tal pedra senón o ovo dun paxaro que chaman o tordavisco. O tordavisco é coma un galo e non hai quen o mire, que de día é verde de noite é mouro e cando neva branco é. É o máis listo de tódolos paxaros: tanto é así que cando o cuco se ergue, polas mañanciñas de cedo, vai o tordavisco e métese na súa cama, e aproveita que a deixou quente o cuco.

O ovo do tordavisco é verde e fala. Asusta aos nenos que andan velando niñadas nas silveiras, dicindo a grandes berros :

-¿Quen anda aí?

81

Page 83: LECTURA CONTINUADA 2012

O VELAGULLASA. Cunqueiro

O velagullas é un trasno pequeno, que está sen traballo desde que foi inventado o acerico para xastres e modistas. O velagullas estaba ao servizo da xente de agulla, e buscaba, para restituílas á man do dono as agullas perdidas no chan, ou nas teas. Polos seus servizos non cobraba nada, pero dise que algúns xastres tratárono, e fixéronlle monteiras, e algunhas costureiras camisas. Polo San Xoán marchaba e non regresaba ata o outono. Din que desapareceu do noso país cando chegaron as primeiras máquinas de coser. Un xastre de Lugo, que tiña moi perfecto o corte do entalle das levitas dos aristócratas, mercou unha. Un velagullas que andaba por alí, fixo augas menores pola máquina. No Brasil hai trasnos moi semellantes ao velagullas, que deben ser parentes emigrados do noso, que deberon ir a Río ou Bahía entre a roupa dun de Pontecaldelas.

82

Page 84: LECTURA CONTINUADA 2012

Toma esta chave

A. García Teijeiro

Toma esta chave.Abre os meus beizospero non racheso meu silencio.Abre os meus labios,tes moito tempo.Ti ben coñecesa voz do vento.Faino con calma.Faino con xeito.Quero vivirnun beixo eterno.

83

Page 85: LECTURA CONTINUADA 2012

Que cante o paxaro

A. García Teijeiro

Que cante o paxaroQue o quero escoitarQue deixe as palabras,Que esgace os xornais.Que rache o silencioQue bique nás mansQue baile no ceoQue esvare no mar.Que boe o paxaroQue pinte con salQue tinxe ás mentirasQue pase o limiar.Que escriba un poemaQue esqueza calarQue chíe na fragaQue chore no val¡Que cante o paxaroQue o quero escoitar!

84

Page 86: LECTURA CONTINUADA 2012

Bicos como balasA. García Teijeiro

Bicos como balasbalas de cartón;balas como bicos;bicos de algodón.Son balas de bicos.Son bicos de cor.Son bicos de balas.Balas de candor

85

Page 87: LECTURA CONTINUADA 2012

Eu vin un bico no vento

A. García Teijeiro

Eu vin un bico no ventoque estaba a chiscarme un ollo.Era un bico brincadeiro.Era un bico ledo e louro.

Tentei collelo na mane pousalo no meu rostro.El preferiu camiñarpolo vento mudo e tolo.

Eu quedeime sen o bico,que, se cadra, tiña dono.A ese bico pillabánnon o afasto dos meus soños.

86

Page 88: LECTURA CONTINUADA 2012

Andoriña

A. García Teijeiro

Andoriña, ti que bailas no recuncho do Xardín, dille a0 mozoque non toque nunca máis o Violín. Que me lembro dunha mozade pel branca de Xasmínque eu quería con loucurae hoxe vaga por aí

87

Page 89: LECTURA CONTINUADA 2012

Palabras que abrazan

A. García Teijeiro

Palabras que abrazan con Versos de amor. Son bicos de flores con VOZ de solpor. Palabras de cinzacon rima sen cor.Palabras perdidas dalgún cantautor.

<<... pero, queda a música.»LUIS EDUARDO AUTE

88

Page 90: LECTURA CONTINUADA 2012

Cunha guitarra na man A. García Teijeiro

Cunha guitarra na man cantou o cambio dos tempos. Buscou respostas na rúa. Viunas soprando no Vento.A Bob Dylan.

89

Page 91: LECTURA CONTINUADA 2012

Hai guitarras que roubanA. García Teijeiro

Hai guitarras que rouban tristes prantos de amor. Son guitarras que berran. Son guitarras de rock. Con salaios agudos, con lamentos sen VOZ din palabras sen letras as guitarras de rock. Son guitarras que aluman pentagramas sen sol.Fan que os soños existan. Son guitarras de rock.

90

Page 92: LECTURA CONTINUADA 2012

Piano de noiteA. García Teijeiro

«A xente debería saber queestamos en contra da Violencia e

do racismo, e a favor da creatividade. Estamos en contra da ignorancia.»

JOE STRUMMER (The Clash)

«O piano dá a posibilidade de millóns de cores que o violín non é quen de dar. Coido que era iso o que me enfeitizaba; que eu estaba no piano, tratando de crear cores, creándoas, e de súpeto oía Outras cores realmente feitas polos Outros instrumentos. E tamén os quería.»DANIEL BARENBOIM

Piano de noite piano de día dozura lene melancolía.Teclas de noite teclas de día sol que repousasobre a campía. Auga da noiterosa do díaman da que flúen as melodías.

91

Page 93: LECTURA CONTINUADA 2012

Sempre escoitara que os pallasos eran persoas tristes que fan rir

A. García Teijeiro

Sempre escoitara que os pallasos eran persoas tristes que fan rir.Ela sempre ría cos pallasos.Amaba os pallasos, as súas cores, a súa maquillaxe, a súa vestimenta.Ela nunca crera na tristura dos pallasos. Parecíalle imposible esa afirmación.Un día, estando no circo, un pallaso Chamouna para que o axudase a rematar o seu número. Ela ergueuse nerviosa e á pista.Achegouse a modo pero decidida cara a el. Entón, pasoulle a man pola face. El ficou inmóbil .A nena notou a humidade na súa palma e pechou os ollos. Suor, dixo para si e, sen máis, deulle un bico no rostro pintado de sorrisos.

92

Page 94: LECTURA CONTINUADA 2012

Entrou no estudio da súa naiA. García Teijeiro

Entrou no estudio da súa nai. Viu un cartel pegado na parede. Chamoulle a atención.Un home e unha muller. John chamábase o home. Yoko chamábase a muller. Ámbolos dous deitados nunha cama. Dominaba a cor branca. Give peace a chance, leu.Dade unha oportunidade a paz, pensou el. Ata aí chegaban os seus coñecementos de inglés e a vaga sensación dunha música monótona que escoitara algún día perdido da súa vida.Dade unha oportunidade á paz, volveu pensar.¡Que gastada estaba a palabra Paz! Asociouna cunha pomba, mais sabía ben que era unha pomba ferida. Saíu do estudio e achegouse ó salón. Acendeu o televisor. As imaxes de sempre. Soaron disparos. Oíu uniformes. Descubriu o medo nas faces. Homes no chan.Volveu á súa mente a pomba coñecida. Esa que todos relacionaban coa palabra paz. A pomba seguía ferida e voaba con dificultade.Apagou o aparato e moumeou para el mesmo: Give peace a chance ,Give peace a chance...

93

Page 95: LECTURA CONTINUADA 2012

Ela escoitara dicir unha vez que soamente o amor fai chorar a algunhas persoas

A. García Teijeiro

Ela escoitara dicir unha vez que soamente o amor fai chorar a algunhas persoas.Ela comezou a ver como os ollos da súa nai se ían arroibando sen pedir permiso a ninguén.Ela comezou a ver como as follas ían cubrindo os recantos da súa casa sen avisaren.Ela comezou a ver como as nubes entoldaban o teito familiar mes a mes, hora a hora, mentres no horizonte reinaba o inverno.Vai frío, pensou e lembrou, unha vez máis, cando o violinista se afastara claquel fogar paseniño, sen voltar a cabeza, tocando unha triste melodía sen fin. Si, sen fin, porque a súa nai se foi perdendo naquel deserto sen límites. Sempre a vira soa. Nunca lle dixera nada.Agora, cando ela sentiu o peso da memoria, aproveitou as verbas de Neil Young e, apreixando a súa man, muiñoulle con agarimo ó oído Don’t be sad. Pero a muller non a entendeu. A muller seguía estando triste.

94

Page 96: LECTURA CONTINUADA 2012

Había ben tempo que a tiña esquecidaA. García Teijeiro

Había ben tempo que a tiña esquecida. Ou iso cría el.Non quería recoñecer que aínda lle daba medo pronunciar o seu nome.Mesmo chegara a sentir temor se escoitaba calquera nome que rimara co dela.Quizais as liñas daquel rostro estivesen esculpidas no seu corazón e el non o soubese. Ou non o quixese saber.El xogaba a esquecela.Profanara a súa memoria erguendo muros arredor do seu sorriso, arredor dunhas fazulas de mapoula e dunha tenra ollada nun espello.No infinito deixara a silueta dunha rapaza de corazón fecundo e coa palma das mans manchadas de dozura.El xogaba a esquecela. El cría tela esquecidaPor iso sentiu arrepíos cando notou a quentura tan alta no termómetro da soidade.Nese intre, berrou o seu nome.E, daquela, preguntouse se berrara ese nome -o dela- simplemente por un erro.

95

Page 97: LECTURA CONTINUADA 2012

Se falases de minA. García Teijeiro

Se falases de min Cruzaría fronteiras Calaría respostas E sería feliz.Se chamases por min Xogaría a ser tolo Gardaría segredosE sería feliz.Se pensases en min Mataría os teus medosBicaría os teus ombros E sería feliz.Se viñeses a minQuentaría os teus fríos Roubaría loucurasE sería feliz.

96

Page 98: LECTURA CONTINUADA 2012

Gústame a choivaA. García Teijeiro

Gústame a choivado corazón.Ben se está secae ben se non.Gústame a letradesta canción.Chave calada.Luz interior.Gústame a noiteco seu negror. Cómplice mudo do noso amor‘Gústame a choivado corazón.Hoxe está seca.Mañá, xa non.

97

Page 99: LECTURA CONTINUADA 2012

Please need these words that i speakA. García Teijeiro

Por favor, faime caso. Abre esa carta.Verás que está en branco.Voaron as palabras, e taménas mentirasas promesas e os segredos.Por favor, faime caso.Abre esa carta.Nela non hai poemasnin feridas nin silencios. Nela atoparássimplementeun beixo.

98

Page 100: LECTURA CONTINUADA 2012

And a thousand telephones that don't ringA. García Teijeiro

Non soa o teléfono.Nin dous, nin deznin cen teléfonos.Nin quince

nin trinta teléfonos.Os paxaros racharonos cablese destruíron

os fíos telefónicos, cansos xa de escoitar as ladaíñas interminables dos homes

que fan dos berros metálicos, das verbas desprovistas de tenrura, das frases frías e ocas, 0 centro das súas conversas. Xa non soa nin un milleiro de teléfonos.

99

Page 101: LECTURA CONTINUADA 2012

people carry rosesA. García Teijeiro

A xente leva rosascomo as miñascomo as nosasA xente leva mares onde afogan os cantaresA xente leva brisasguinda pedras

talla risasA xente leva laiosque se mollan

nos orballosA xente leva ausencias

eu, palabras ti, conciencias A xente crea chanzaspara enchelas

de esperanzas

100

Page 102: LECTURA CONTINUADA 2012

footprints runnin'cross the silver sand

A. García Teijeiro

Na area de prata había pisadase corpos dos homes de exhaustas olladas.

Cheos de ilusións,

vilmente contadas,

apoian na beira

as ansias molladas.A costa, a esperanza.

A praía, a luzada.

Que tristes mentiras

as vidas soñadas!

Envoltos en mantas,

uns homes sen nada

senten nos seus ósos

arelas rachadas.

101

Page 103: LECTURA CONTINUADA 2012

high water risingA. García TeijeiroEstá subindo a mareae a praia faise pequena. Nela fican os teus beixosno medio e medio da area.

Pola noite, polo díaestá a subir a mareae vai mollando carreirosque no teu rostro serpean.

Polo día, pola noitesobe que sobe a mareae pousa os meus aloumiños na túa ollada serena.

E polo teu corpo feblesegue a subir a marea. E case sen decatarnosti convérteste en serea.

102

Page 104: LECTURA CONTINUADA 2012

PROCESO Ó SOBRIÑO

Gianni Rodari

XUÍZ: ¡Acusado, érgase! ¿Como se chama?ACUSADO: Alberte Rossi, sobriño de Pío Rossi.XUÍZ:Coñezo ó señor Pío Rossi, magnífica persoa baixo tódolos puntos de vista. ¿De que é acusado?MINISTERIO PÚBLICO: Precisamente, señor Xuíz, é acusado de ofender gravemente ó seu tío. ¡Fágase de conta que na clase escribiu a ecuación «Otio = pai dos vicios»! (Isto é, tío é o pai dos vicios»).

O Tío: ¿Vostede comprende? ¡Eu que nin sequera son- casado! ' . . MINISTERIO PÚBLICO: As testemuñas son todas concordes:0 señor tío é un modelo de virtude. Non bebe, non fuma, non sae pola noite, non xoga á lotería e non gasta as solas dos zapatos, non seca os pés na toalla das mans, non colle sal cos dedos, non mete o dedo no nariz, non mete o nariz nas cousas dos demais.XUÍZ:¿É certo todo isto? Acusado, responda.ACUSADO: É certísimo, señor Xuíz.XUÍZ: ¿E vostede ousou calumniar ó seu tío? ¿Ousou dicir coa súa ecuación que este cidadán exemplar é, nada menos, o pai da envexa, da avareza, da gula, da ira, e quen sabe de cantas outras terribles e viciosísimas cousas? ACUSADO: Mais, señor Xuíz, é todo por culpa dun c. XUÍZ: ¿Cal c? Eu aquí non vexo ces.ACUSADO: Precisamente. Trátase dun c ausente. XUÍZ: Entendo, deuse á mala vida. Volvérase un bandido das rúas.

103

Page 105: LECTURA CONTINUADA 2012

AVOGADO DEFENSOR: Señor Xuíz, 0 acusado Alberte Rossi tiña a intención de escribir «Ocio = pai dos Vicios». Mais o c, quizais aconsellado por unha mala compaña, fuxiu da pluma, trocándose en t.O Tío: Si, señor eu estou convencido tamén de que o meu sobriño, no fondo, é un bo rapaz. XUÍZ: ¿Un bo rapaz? Diga máis ben que merece o cárcere. O Tío: Enténdoo, señor Xuíz. Mais amolaríame moito velo acabar alá dentro. Mire, eu fixera proxectos para el. Eu son o titular dun próspero negocio de electrodomésticos.Vendo a prazos, fágolle grandes descontos á clientela. XUÍZ: Deixe en paz ós electrodomésticos. O Tío: Pois iso, eu tiña intención de empregar ó meu sobriño en calidade de dependente, en canto rematase el a escola. Eu non teño fillos: e se non axudo ó Albertiño, ¿a quen vou axudar?XUÍZ: (conmovido) Realmente vostede é unha persoa de bo corazón. Faremos como di. Acusado, ¿escoitou? ACUSADO: Si, señor Xuíz.XUÍZ: ¿Promete reatopa-lo c fuxitivo e convencelo para que volva ao seu recto camiño?ACUSADO: Prometo, señor Xuíz.XUÍZ:Está ben: por esta vez queda perdoado.

(Tío e sobriño beixáronse. Ou mellor: bicáronse, con c.)

Un neno e unha nena diante dun muro.

104

Page 106: LECTURA CONTINUADA 2012

O neno le no muro:

As xentes sentían o arrenas costas elobos grises pasaban polos seus ollos pechosX.L.MÉNDEZ FERRIN

A nena le no muro:O campo cheo e fríobusca un anaco de solL.AMADO CARBALLO

O neno e maila nena len á vez:Tremen as árbores despidasA lúa chove no ríoA.IGLESIA ALVARIÑO

O neno tira do peto un papel e un anaco de xiz e escribe na parte do muro que está baleira:Reiré cuando haga faltacantaré cuando haga faltaF.GARCÍA LORCA

E pouco máis abaixo engade:

Abrín os ollos e sentín a chuviaLUZ POZO GARZA

A nena mira o que escribiu o neno. Tamén ela tira do seu peto outro papel.pídelle o xiz. A nena escribe:Pero en la tierra no hay nadieque esté solo si está cantandoRAFAEL ALBERTI

105

Page 107: LECTURA CONTINUADA 2012

E debaixo, sen apartar a súa ollada do muro, volve escribir de vagar:Mañá será outro día.Estamos vivos.XOHANA TORRES

O muro está fermoso.O neno e maila nena sorrín, cóllense da man e comezan a cantar a canción da esperanza.Senten que están vivos.Acaban de pintar, acaban de escribir o que ven os ollos dos nenos do mundo.

106

Page 108: LECTURA CONTINUADA 2012

LOS BRAZOS DE SHIVA

María Brañas Costas

Shiva, a deidade hindú, aparecéuselle coa súa cara, e nas mans que saían dos catro brazos ademais do tridente e o tambor, portaba un bolígrafo e o ferro de pasar. Abriu os ollos e viu a hora no espertador, faltaban aínda dez minutos para que soara. Acurrucouse e meteu as mans baixo a almofada, aínda podía ficar uns minutiños ao quente. E comezou a revisar a axenda do novo día: ler/ar aos nenos á escola, falar co mestre de Anxo para concertar unha cita algunha tarde desta semana, xa que nas horas de titorías ela non podía asistir. Chegar ao seu instituto a tempo para que o conserxe lle preparase as fotocopias do exame de filosofía de segundo de bacharelato. Si, tiña que lembrar coller o exame que preparara o día anterior, non o fose deixar atrás.Antes de marchar debía aínda, recoller a roupa que puxera a secar durante a noite e tiña que facer a lista da compra para pasar polo supermercado antes de recoller aos nenos na escola e levalos a cada unha das súas correspondentes actividades: as aulas de saxofón de Xoana e a pintura de Anxo. Pasar pola casa para deixar a cea encamiñada e poder botar unha man cos deberes ou ben, se non precisaban axuda, aproveitar para comezar a corrixir os exames do seu alumnado nervioso ante a proximidade das probas de selectividade.Achegábase a fin do curso e suspirou lembrando a Shiva. Quen lle dera a ela ter catro brazos, para pasar o ferro mentres corrixía, coma no seu soño...Ergueuse da cama cando xa ía soar 0 espertador e foise á ducha. Ollouse no espello e, de cadanseu antebrazo, saía un pequeno vulto que semellaba querer xermolar.Certamente, apuntaban forma de man.Lonxe de asustarse, decatouse de que lle estaban a medrar os brazos de Shiva. E non soubo se sentirse afortunada ou se mellor

107

Page 109: LECTURA CONTINUADA 2012

sería mudar as estruturas patriarcais do mundo; non era unha cuestión de brazos, senón máis ben das estruturas sociais.

108

Page 110: LECTURA CONTINUADA 2012

O PARAUGAS XACINTO A. Cunqueiro

Guerreiro de Noste iba polo monte, cruzando a serra que chaman Arneiro, cando se atopou cun home que levaba un paraugas enorme, máis alto que el, e a tela de color cincento. Guerreiro deulle os bos días, e ademirouse do tamaño do paraugas, que nunca outro vira.

--¡Eso non é nada!, dixo o home, que era regordete e colorado, e lucía grandes bigotes.

E amosoulle a Guerreiro o puño do paraugas, que era un rostro humán, con barba de pelo e ollos de cristal, e a boca, colorada e aberta, parecía a dun home vivo.

--¡Vaia boca!, dixo Guerreiro.--¡Paraguas saca la lengua!, dixo en castelán o home.E pola boca aquela sacou o paraugas a lingua, longa e roxa

coma a dun can, que lambeu mui agarimosamente a man do pequeno. O home quitou a boina e púxoa diante de Guerreiro, quen botou nela unha peseta.

--¿Que trampa ten?, perguntou Guerreiro, que era mui curioso.

O home riuse.--Non ten trampa, hom, que é meu cuñado Xacinto.E espricou que seu cuñado Xacinto atopara aquel paraugas

nun campo, en Friol, e parecéralle un bon paraugas, e como estaba perdido, colleuno, máxime que naquel intre comezou a chover forte. Xacinto abriu o paraugas, e vai iste e papouno. Tal como o digo: tragouno. Aberto veu polo aire a pousarse na eira da casa petrucial, onda o palleiro. Xacinto, dentro do paraugas, berraba pola boca do puño. Acudiron a muller, os sogros e mais os cuñados.

-- ¡Son Xacintiño!, decíalle á muller.-- ¡Si eres Jacinto Onega Ribas, casado con María García Verdes,

da una prueba!

109

Page 111: LECTURA CONTINUADA 2012

E foi entón cando Xacinto, por primeira vez, botou a lingua.

--¡A mesma!, dixo a muller.E era verdade, que Xacinto tiña unha lingua mui longa, que

lle verquía da boca, o que lle valeu moitos arrestos cando fixo o servicio en Zamora 8. E agora, dende que era paraugas, aínda lle medrara máis co exercicio que facía sacándoa pra decir que estaba alí, e cos aloumiños que facía aos familiares e incluso ás vacas, que a maneira que tiña de alimentarse era mamar nelas.

--¿Por que non anda con el polas feiras?, perguntou Guerreiro, pesaroso de ter dado a peseta cando o cuñado de Xacinto lle amosou a gorra.

--¡Non quere miña irmá, que ate durme co paraugas! ¡Despois de todo é o seu home!

O home dixo que iba facer un descanso, e despediuse de Guerreiro, quen seguiu camiño. O pequeno quedaba falando co paraugas. O paraugas debía decirlle algo que non lle gostaba, que ben viu Guerreiro que o home pegoulle unha bofetada. O paraugas berrou algo. Chovía naquel alto de Arís, na banda do Arneiro escuro. Guerreiro, denantes de comezar a baixada a Lombadas, subiu a unhas penas e viu coma o home abría o paraugas con grande esforzo e metíase debaixo. Ao pouco tempo, o paraugas comezou a voar baixo, sobre as xesteiras en frol. Voaba contra vento, e víase ao home dacabalo da cana. E vai Guerreiro e berrou con todas as súas forzas:

--¡Señor Xacinto!O paraugas pegou un grande brinco, e seguiu viaxe.

Asegura Guerreiro que iba cara Guitiriz e mais á Cruña.

110

Page 112: LECTURA CONTINUADA 2012

LOUREDO DE HOSTESÁlvaro Cunqueiro

A Louredo coñecino, como a tanta outra xente, na barbería do meu amigo Pallarego. Podía eu contar moitas cousas de Louredo, pro o que me interesa agora é o caso dos seus anteollos, mercados en Valencia, na praza ou na rúa de Jaime I. Pasaba que Louredo non soñaba. Facía o servicio militar no reximento de cabaleiría da Raíña Victoria Eugenia, e tiña un sarxento que todas as mañás formaba o escadrón e contáballes aos soldados o que soñara aquela noite. ¡Que tío soñando! As máis das veces soñaba unha viaxe ás Filipinas, ou que lle tocaba a lotería e deixaba o exército e iba a Madrid, e estaba sentado nun teatro. E contaba o asunto da peza que representaban, con moita moza guapa, e denantes de que caíse o pano, chamábano pra que subise ao escenario, e subía de uniforme de gala, con morrión, e levábase á primeira actriz aos baños de Archena, de onde era natural. Louredo doíase de non soñar. Nin coa súa aldea, nin coa romería de Santa Mariña. Como era mediano de estatura e pernas tortas e un ollo manchado, o que lle gostaría soñar é que era alto, que se chiflaba por il unha valenciana, alta, branca, os ollos mouros, que se deixaba quedar como as galiñas, e Louredo aloumiñaría nela mui afinado. Louredo, respeitoso, foise onda o sarxento Granero.

--Con permiso, mi sargento. ¿Qué hay que hacer para soñar?

--¡Cómprate unos anteojos, gallego!, respondeulle, burlón.

Louredo tomou a resposta mui a serio, e non parou deica atopar en Valencia quen lle vendese uns anteollos pra soñar, uns anteollos que Louredo decía que eran nublados, cunha armazón de prata. A primeira noite que durmiu con eles postos, soñou unha película enteira, pro tan rápido todo, que non entendeu o asunto. A única cousa que lle quedou grabada foi que il saía de

111

Page 113: LECTURA CONTINUADA 2012

cabo, e que unha señora gorda dáballe un caramelo de café con leite.

--¿Guapa ou fea?, perguntáballe eu.--Home, pra ser a primeira vez que soñei unha muller,

aínda saía ben decente, cunha brusa colorada.

Dende aquela, con tal de durmir cos anteollos postos, Louredo soñaba todos os días, e grandes trunfos, cunha pequena que bailaba, e cunha negra que tiña un canario nunha gaiola, e regalábanlle o cabalo mellor do reximento. Todo iba ben, menos cando xantaba sandía, que entón soñaba que subía a un tellado, e arrempuxábano e caía á rúa... Morreu solteiro e deixoulle os anteollos aos sobriños, pra que soñasen por turno. Os sobriños ríanse do tío, e deixáronlle ao señor cura de Baroncelle que levase pra a reitoral os anteollos. ¡Sabe Deus o que soñaría o reverendo don Daniel Pernas Nieto coa axuda diles, qué valencianas brancas, qué viños tintos, qué troitadas, qué festas, naquelas longas e frías noites de inverno, cando acinzan coa xeada as ponlas das vidueiras!

112

Page 114: LECTURA CONTINUADA 2012

LOURO DE SALCEDAÁlvaro Cunqueiro

Louro vivía en Salceda, naquela soedade no alto do Cordal, e a súa casa, sempre mui encalada, amosábase por derriba das nogueiras, coa súa grande chimenea sempre fumegando. Louro era de estatura mediana, moreno, flaque, os ollos mouros inquedos, as mans mui vivas en acompañando o parrafeo, a coliña do cigarro sempre pegada ao beizo inferior, movéndose e verquendo cinza namentras Louro falaba. Louro sempre falaba de tesouros. Eu tiña unha nota coas opinións, pro perdina, e onte, revolvendo nuns papeis, atopeina. Louro sabía dun tesouro en Fontes, perto de Parga, que estaba soio, sin mouro nin fada. Atopouno un veciño de alí, un tal Cándido, que era compoñedor de ósos. O tesouro falou con Cándido.

--Home, Cándido, déixame quedar na miña cama. Si me levas, hasme gastar, e si me gastas, ¿que figura fago eu diante dos outros tesouros?

Cándido deixouse convencer, e non lle tocou ao tesouro. Pero, iso si, todos os anos polo San Bartolo iba ao monte onde estaba o tesouro e cobraba os réditos. Con istes cartiños pagábase unha cura de augas en Guitiriz, todos os días a polo asado e a melocotós en almibre. Eu perguntáballe a Louro qué figura tiña o tesouro de Cándido.

--Non che sei mui ben, pro coido que era un pouco de ouro que estaba sentado de costas á porta.

Louro estaba empeñado en adeprender a ler de dereita a esquerda, pra poder falar cos tesouros que atopase, aos que hai que dirixirse en galego coas palabras do revés. Verbigracia, "roñes" por señor, "oruo" por ouro, e "oñiv" por viño.

--¿El non lle parecerá mal a un tesouro que o traten de roñes?, perguntáballe eu.

--¿E por que?, repondíame. ¡Cada fala ten o seu natural!

113

Page 115: LECTURA CONTINUADA 2012

Louro contábame dun crego que houbo en Betanzos, e que atopou un tesouro. O tesouro díxolle ao crego que se volvese, que iba vestirse de gala, que cando foi atopado estaba de diario. O crego, cun espelliño na man, veu o tocado do tesouro. Quitou unha capa parda e puxo unha mitra branca, e despois colleu coas dúas mans a súa sombra e vai e papouna, e con ela a dunha árbore que estaba alí ao carón. Entón ficou resprandecendo, roxo, roxo, no crepúsculo vespertino, entre as rochas.

--Era un tesouro que se chamaba París, e que está ás veces no Ciprianillo, afirmaba Louro.

O crego levouno pra a casa, e meteuno nunha caixa de cristal. Era unha boca de ouro, con sete dentes. O tesouro díxolle ao crego que se alimentaba con palabras. O crego, todos os días de Deus, metíalle na boca unha páxina do dicionario latino-español de Raimundo de Miguel, ou dunha "Guía" dos teléfonos da Cruña, que a roubara nun café, por si o tesouro quería saber de xente. O crego tivo que facer unha viaxe a Madrid, e deixou o tesouro escondido na corte. Cando volveu, o tesouro desaparecera.

--¡É que a un principal non se lle pode deixar debaixo do esterco, coño!, comentaba Louro.

114

Page 116: LECTURA CONTINUADA 2012

UNHA SIRIA EN RIBADEOÁlvaro Cunqueiro

Un día, xa fai anos, volvendo eu de Mondoñedo a Vigo, parei nun forno a mercar unha fogaza de pan de acolá, atopeime alí con Carlos Pillado, un compañeiro meu de escola, máis coñecido naquela bisbarra por Carlos do Herdeiro. O Carliños sempre confiara muito nos meus saberes. Sendo como era Carlos mui curioso da poboación do mundo, acostumaba a interrogarme cando me atopaba.:

–¿El como son os polacos? ¿Que xentes hai no Canadá?Eu respondíalle inventando, por exemplo, os costumes dos

polacos.–O que máis lles gusta aos polacos é o sentarse a carón de

dun lume, descalzarse, e limparse os pés con cinza, especialmente polos entrededos. Fano así aínda que haxa visita de cumplido, e non beben deica non finaren con esta limpeza.

¡Vaia cos polacos! Tamén me preguntaba meu amigo si eu sabía algunha palabra chinesa, quén inventou as señas da brisca, e quén sería o primeiro de Lugo que viaxou á Arxentina, cousa que o preocupaba muito. Un día sorprendeume preguntándome algo dos búlgaros, e eu conteille aquela historia de Enver Pachá, o xeneralísimo dos turcos nos Dardanelos, cando lle levaron un prisioneiro, que estaba terque en que era turco, pro o Enver Pachá que era búlgaro e espía. Para saír de dúbidas, o xeneralísimo mandou que o botasen á caldeira do barco, un monitor, no que tiña o seu Cuarto Xeral. Enver Pachá arrimouse á porta da caldeira, e púxose a escoitar. Ao pouco, sorrindo, volveuse aos oficiais presentes e comentou:

–Tiña eu razón. Era búlgaro, que lle estoupou a cabeza.Que esto era, ao parecer, característica dos búlgaros.

Un día atopoume nun café, en Lugo, e levoume aparte. En voz baixa, porque ninguén ouvise e non desmerecese, díxome

115

Page 117: LECTURA CONTINUADA 2012

que estaba equivocado no que respecta aos sirios. Parece ser que eu lle contara un día, alá polos anos trinta, que os sirios eran todos cativechos, casi enanos os máis, e a maioría de oficio xardiñeiros, e cando querían saír do seu país sin pasaporte, disfrazábanse de paxaros. Vaia, de milanos ou de boutres, e algún era tan pequeno que saía de corvo. Carlos do Herdeiro contábame agora que el vira unha siria de corpo enteiro, alta, branca, peitugona. Un de perto de Ribadeo, que estaba empregado en Buenos Aires nunha casa de empeños, casou alá cunha siria cristiana, e tróuxoa a coñecer Galicia. Carlos enterouse do asunto nunha feira da Veiga, e sabendo que o matrimonio galego-siriaco estaba almorzando nun restaurante de Ribadeo non resistiu a tentación de ir ver cómo era a levantina.

--Estaba tomando piña de postre, e ao rematar limpouse mui ben coa servilleta. Ergueuse ollando pra min. Era alta, a perna longa, muito peito e o pelo mouro. O camareiro preguntoulle si xantara ben e ela dixo, con acento arxentino, e voz máis ben ronca, quizabes por un catarro fortuíto, que todo estaba mui sabroso.

Carlos quedou pensativo cando eu lle asegurei que na Arxentina, o sirio medra moito, case como un alemán, e tamén que siria que casa con galego medra arredor de dous pés nos primeiros anos de matrimonio. E que é soio por esto polo que as sirias buscan galegos con quen casarse, e que cando medraron o que lles forza a semente do galego, van e divórcianse e entón casan con outro máis do seu gosto. Por exemplo, cun italiano, que lles dá aire co sombreiro novo. E Carlos do Herdeiro non sabía si darme creto ou non.

116

Page 118: LECTURA CONTINUADA 2012

MARÍA A PENEIREIRAÁlvaro Cunqueiro

Chamábanlle a Peneireira porque estivera casada con Manuel o Peneireiro, quen tiña o apodo por adicarse a facer peneiras e borteles, os millores que se poideran mercar en calquera feira. O propio Peneireiro loubábase decindo que millores que as súas peneiras non había máis que as do Peneireiro Compostelano, que según lle lera o médico Basanta na "Ilustración Gallega y Asturiana" era quen facía as peneiras que usaban as oureanas do Sil. Morto o home, María adicouse a facer relliña pra espaldos e asentos de sillas, e dábase muita maña. Era mui curiosa de vidas alleas, e fíxose medio celestina e recadeira en casos de amores ocultos, e noutros que logo se descubriron e deron muito que falar. Andaba todas as casas da vila, e tíñaselle algo de medo porque se sospeitaba que estaba ao tanto de muitas cousas caladas. Cando eu a conocín andaba polos setenta, e era unha velliña mui erguida, mui peinado tirante o pelo branco, a cara toda chea de enrugas, pro os ollos negros mui despertos. Por aquel entón, unha veciña contoume que fora á casa da Peneireira a levarlle unha silla pra que lle puxera relliña nova, e que delambas puxéranse de contos. A visitante lembrouse de que quedara citada co home ás seis nunha tenda, pra mercarlle un pantalón, e a Peneireira ergueuse, foi á cómoda, abriu o caixón do medio e sacou un espello de man. Botou nel o alento e limpou co cóbado, e despois mirou:

--¡Chegas a tempo, que o teu home aínda está na revancha da partida!

E volveu gardar o espello. Por muitos outros casos semellantes, correuse pola vila que a Peneireira tiña un espello no que vía todo o que facían as xentes, aínda que estiveran pechadas no máis escusado das súas casas. Decíase tamén que

117

Page 119: LECTURA CONTINUADA 2012

había mulleres que pedían os seus servicios, ciumosas dos seus homes. Un que tratou muito á Peneireira decíame que esta facía trampa, non decindo da misa a media do que vía no espello. Eso si, iba ver ao marido dunha desas mulleres ciumosas, e decíalle que consultara co espello, e que o vira nel, e que non llo contara á muller, e que por non delatalo que ben lle podía dar cinco pesos. Por si acaso, o marido aquel, que tiña os seus apaños, pagaba os cinco pesos, e aínda quedaba agradecido. Outras veces a Peneireira decía que estaba mirando no espello o que pasaba un pouco lonxe, e soio vía sombras nunha néboa. Presumía de non meter guerra nas familias, anque eso si, xa se ve que cobraba a paz.

Un sábado a mediodía apareceu a Peneireira na funeraria que había na vila, que era dun borrachín que lle chamaban Lourenzo, e encarregou unha caixa pra ela, e quería que fose de postín, con asas de bronce e forrada do millor que tivese Lourenzo, e que lle tivesen a caixa pra o lus seguinte, ás once da mañán. Pagou anticipado. E díxolle ao Lourenzo, con quen tomou unha copiña de xinebra, que o espello seu anunciáralle a morte pra tal día e tal hora. Mandou chamar a unha sobriña que tiña servindo na casa do deán, a cal quedou co encárrego de que cando se finase a tía, puxese nas fiestras a bandeira española cuns crespóns negros, tal como os deixaba xa preparados a Peneireira, que habían de estar así as colgaduras ate que non rematase o enterro. O que non se atopou na cómoda foi o famoso espello. A sobriña choraba, laiándose de non atopalo, que co espello coidaba ter asegurada a vida.

Aínda hoxe na miña vila, cando un descubre a outro un segredo, este derradeiro comenta:

--¡Seica cho dixo o espello da Peneireira!

118

Page 120: LECTURA CONTINUADA 2012

MELLE DE LOBOSOÁlvaro Cunqueiro

Un tal Melle, veciño de Loboso, Partido de Mondoñedo, decidiu cando xa cumprira setenta anos, aprender a ler e a escribir, e en menos dun mes o mestre houbo de dalo por útil. Ós que lle preguntaban a que viña tomar aquel traballo ós seus anos, contestaba que ó mellor podía mandar algún recado dende o outro mundo, e entón sempre sería mellor por escrito que de palabra. Para que non houber dúbida de que era el quen mandaba as novas, deixaria denantes de morrer unha mostra de letra e papel de barba. E mandou Melle que cando morrese, que lle metesen no peto da chaqueta papel, sobres e lapis tinta.

Finouse Melle, i enterrárono co recado de escribir que pedira, i o lápiz tinta afiado pólos dous cabos, i aínda lle meteron no peto unha navalliña por si quebraba pontas, que apertaba moito ó escribir... Pasóu o tempo e non chegaba recado ningún de Melle i a xente de Loboso íbase esquecendo da ocurrencia. Pasaron dous longos invernos e dous ledos e pequenos veráns. Un sobriño de Melle, por Pascua, mercóu na feira de Meira un par de galiñas, unha negra castel i outra do pescozo pelado, i ó soltalas na eira miroulles o ovo, e ista derradeira viña coil na ponta, tanto que o puxo deloutro día, cediño, e cacarexouno ben. Era un ovo longo,

119

Page 121: LECTURA CONTINUADA 2012

longo, coa casca mourenta e manchada. O sobriño de Melle pensou que tragueria dúas iemas, i antoxóuselle de almorzo unha torreznada, e cando xa se engurraran os liscos na sartén, partíu o ovo nun prato pra batelo, i o ovo, por dedentro, estaba baleiro de crara e xema, e somentes gardaba un sobre, no que estaba escrito con letra de lápiz tinta –letra comprobada do finado Melle– ésto: «Amañai la chimenea. Tu tío que lo es Victoriano Melle». E sob o nome, un solene rubricado. E ben se vía que o Melle tiña mollado a ponta do lápiz máis de dúas veces escribindo o recado.

Deu a nova o sobriño a voces, acodiron os veciños, e foi lido cen veces o sobre. Cando o sobriño foi ó galiñeiro; a buscala galiña do pescozo pelado, atopouna morta. I o aviso do finado chegara a tempo si fora atendido, que dúas noites despóis un vendabal que viña tolo, levouse a cheminea dos Melle.

E así e todo. Os Melle de Loboso conservan a carta do tío. Hai veciños de seu que ainda recibiron outras, e todos por ovos ou camiños máis sebredos ainda, pro que isas cartas non as amosan porque tratan de intereses, e consellos en preitos.

120

Page 122: LECTURA CONTINUADA 2012

A CHAQUETA DO MOUROÁlvaro Cunqueiro

FELIPE de Francos tiña unha moza na Ribeira de Piquín, terra luguesa de Meira, e iba a vela mui montado na súa mula, unha mula alta e manchada, a orella erguida, a cola trenzada, e o andar solene e balanceado. Meira sempre tivo fama de mular, e da Real Abadía saían todas as que montaba o Santo Orde do Cistel nas Españas, e non as hai mellores en Tortosa nin no Poitou, en Francia. En Meira sempre privóu moito o garañón catalán, que é un tipo serio. Felipo, digo ben, iba na súa mula, e ao chegar a Vilares, que son dous muinos, deixaba a mula na corte de Porteiro de Beza, mui seu amigo, e seguía a pe deica a casa da rapaza, cuia porta estaría, como dice o cantar... achegadacunha palla de centeo

Felipe era, e é, alto, fraque, bigotudo, pálido. Hai moito pálido por alá, medio morenos, ás veces axitanados. Quizás chegaran alí familias de lonxe, ou teñen mistura de baluros, esa tribu rara da Terrachá, da que tan pouco se sabe. Felipe, nun dos seus viaxes amatorios, atopóu a un home cavando cun sacho no medio do camiño. Non era coñecido, nin pola vestimenta parecía do

121

Page 123: LECTURA CONTINUADA 2012

país.Gastaba un gorro colorado cunha boIra verde, e por calzós usaba uns grandes bombachos marelos. Caía a tarde.

—Perdéuselle algo?, perguntóulle Felipe dende o alto da mula.—A chaqueta, respondéulle o forasteiro.Felipe estivo media hora vendo como o descoñecido cavaba e

cavaba, e facíao rnui ben e rápido, e axiña fixo un furado no que cabía il, que era un pernicorto algo xorobeta. Metéuse no furado, e saíu dil cunha chaqueta toda de ouro.

—Home, de ouro!, decíalle eu a Felipe.—Sí, señor, de ouro!O pequeno púxose a chaqueta e abotonóuse. Unha vez que a

tivo posta, deuse no peito con delambos puños, e sonóu a metal.—E logo cál é a súa gracia?, perguntóulle Felipe, sacando o

sombreiro.—Non ves que son mouro?, dixo o da chaqueta de ouro.E contóulle a Felipe que viaxando pola fresca, sentárase a botar

unha soneta alí en Xunqueiras, e tamén pra non verse obrigado a pasar de día o barrio de Lodoso, que non quería ser visto con aquela prenda, e que pousando a chaqueta no chan, a prenda polo seu peso foi afondando deica quedar enterrada naquela terra branda da ribeira, e que non era somentes polo peso, senón que estando feita con ouros que vifian de tesouros ocultos, tiña a querencia da soterra, e gostáballe escusarse pra que seu amo se perguntase ónde se metera. E ademáis que a chaqueta tifia o

122

Page 124: LECTURA CONTINUADA 2012

vicio, cando se enterraba de ir buscando o camiño que millor a levase a unha ponte, e entón quedábase acolá, facía unha cova cómoda, e estaba séculos sin moverse. E o mouro buscara a chaqueta no camiño, coma vira Felipe, porque xa tiña rnui coñecidas as súas teimas.

—Por iso viaxo sempre con pico, ou sacho ou pata, que non hai día que non teña que buscala.

—Moito traballo é!—Pro non hai prenda que vista como elaO mouro ofrecéulle a Felipe unha proba, e Felipe dixo que sí e

púxose a chaqueta, que lle quedaba estreita, e era unha prenda mui pesada, e non ben a tivo posta Felipe, comenzóu a abanearse, e a tirar por Felipe ao chan, tan seguido e forte que o tumbóu. Caído Felipe, a chaqueta quería someterse na terra, e xa estaba Felipe medio enterrado vivo, cando lle botóu unha man o mouro.

—Tente, Felipiño!, díxolle.E poñéndose o mouro de novo a chaqueta aquélla, foise

cáseque correndo polo camiño de Lodoso. Brilaba a chaqueta dándolle os derradeiros raios daquel doce serán de setembro.

123

Page 125: LECTURA CONTINUADA 2012

Instrucciones para llorar

J. Cortázar

Dejando de lado los motivos, atengámonos a la manera correcta de llorar, entendiendo por esto un llanto que no ingrese en el escándalo, ni que insulte a la sonrisa con su paralela ytorpe semejanza. El llanto medio u ordinario consiste en una contracción general del rostro y un sonido espasmódico acompañado de lágrimas y mocos, estos últimos al final, pues el llanto se acaba en el momento en que uno se suena enérgicamente.

Para llorar, dirija la imaginación hacia usted mismo, y si esto le resulta imposible por haber contraído el hábito de creer en el mundo exterior, piense en un pato cubierto de hormigas o en esos golfos del estrecho de Magallanes en los que no entra nadie, nunca.

Llegado el llanto, se tapará con decoro el rostro usando ambas manos con la palma hacia adentro. Los niños llorarán con la manga del saco contra la cara, y de preferencia en un rincón del cuarto. Duración media del llanto, tres minutos.

124

Page 126: LECTURA CONTINUADA 2012

Friendship (excerpt)

Henry David Thoreau

Two sturdy oaks I mean, which side by side, Withstand the winter's storm,

And spite of wind and tide, Grow up the meadow's pride,

For both are strong.

Above they barely touch, but undermined Down to their deepest source,

Admiring you shall find Their roots are intertwined

Inseparably.

125

Page 127: LECTURA CONTINUADA 2012

Memoranda (Post-mortem poetry) Mark Twain

On the 29th inst., of consumption, Philip Bromley, in the 50th year of his age.

Affliction sore long time he bore, Physicians were in vain Till God at last did hear him mourn, And eased him of his pain.

That friend whom death from us has torn, We did not think so soon to part; An anxious care now sinks the thorn Still deeper in our bleeding heart.

126

Page 128: LECTURA CONTINUADA 2012

The Life and Death of King John (Act 3, scene 4)

William Shakespeare

King Philip:

Look, who comes here! a grave unto a soul;Holding the eternal spirit against her will,In the vile prison of afflicted breath.I prithee, lady, go away with me.

Constance:

Grief fills the room up of my absent child,Lies in his bed, walks up and down with me,Puts on his pretty looks, repeats his words,Remembers me of all his gracious parts,Stuffs out his vacant garments with his form;Then, have I reason to be fond of grief?

127

Page 129: LECTURA CONTINUADA 2012

No man is an Island

John Donne

(In the prologue of “For Whom the Bell Tolls”, by Ernest Hemingway)

No man is an island,

Entire of itself.

Each is a piece of the continent,

A part of the main.

If a clod be washed away by the sea,

Europe is the less.

As well as if a promontory were.

As well as if a manner of thine own

Or of thine friend's were.

Each man's death diminishes me,

For I am involved in mankind.

Therefore, send not to know

For whom the bell tolls,

It tolls for thee.

128

Page 130: LECTURA CONTINUADA 2012

Angela´s Ashes Frank McCourt

We go to school through lanes and back streets so that we won't meet the respectable boys who go to the Christian Brothers' School or the rich ones who go to the Jesuit school, Crescent College. The Christian Brothers' boys wear tweed jackets, warm woolen sweaters, shirts, ties, and shiny new boots. We know they're the ones who will get jobs in the civil service and help the people who run the world. The Crescent College boys wear blazers and school scarves tossed around their necks and over their shoulders to show they're cock of the walk. They have long hair which falls across their foreheads and over their eyes so that they can toss their quaffs like Englishmen. We know they're the ones who will go to university, take over the family business, run the government, run the world. We'll be the messenger boys on bicycles who deliver their groceries or we'll go to England to work on the building sites. Our sisters will mind their children and scrub their floors unless they go off to England, too. We know that. We're ashamed of the way we look and if boys from the rich schools pass remarks we'll get into a fight and wind up with bloody noses or torn clothes. Our masters will have no patience with us and our fights because their sons go to the rich schools and you have no right to raise your hands to a better class of people so you don't.

129

Page 131: LECTURA CONTINUADA 2012

Eu velida non dormia de Pedro Eanes Solaz (Cantiga de amigo galaico-portuguesa do século XIII)

Eu velida non dormia,lelia dourae meu amigo venia,edoi lelia doura.

Non dormia e cuidava,lelia doura,e meu amigo chegava,edoi lelia doura.

E meu amigo venia,lelia doura,e d’amor tan ben dizia,edoi lelia doura.

E meu amigo chegava,lelia doura,e d’amor tan ben cantaba,edoi lelia doura.

Muito desejei amigolelia douraque vos tevesse comigo,edoi lelia doura.

Muito desejei amado,lelia doura,que vos tevesse a meu lado,edoi lelia doura.

Leli leli, par Deus, leli,lelia doura,ben sei eu que non diz leli,edoi lelia doura.

Ben sei eu que non diz leli,lelia doura,demo x’é que non diz lelia,edoi lelia doura.

130

Page 132: LECTURA CONTINUADA 2012

Si esto es un hombre

Primo Levi

“Los que vivís segurosEn vuestras casas caldeadasLos que os encontráis, al volver por la tarde,La comida caliente y los rostros amigos:Considerad si es un hombreQuien trabaja en el fangoQuien no conoce la pazQuien lucha por la mitad de un panecilloQuien muere por un sí o por un no.Considerad si es una mujerQuien no tiene cabellos ni nombreNi fuerzas para recordarloVacía la mirada y frío el regazoComo una rana invernal.Pensad que esto ha sucedido:Os encomiendo estas palabras.Grabadlas en vuestros corazonesAl estar en casa, al ir por la calle,Al acostaros, al levantaros;Repetídselas a vuestros hijos.O que vuestra casa se derrumbe,La enfermedad os imposibilite,Vuestros descendientes os vuelvan el rostro.”

131

Page 133: LECTURA CONTINUADA 2012

CELEBRACIÓN DE LA FANTASÍA

Eduardo Galeano

Fue a la entrada del pueblo de Ollantaytambo, cerca del Cuzco. Yo me había despedido de un grupo de turistas y estaba solo, mirando de lejos las ruinas de piedra, cuando un niño del lugar, enclenque, haraposo, se acercó a pedirme que le regalara una lapicera. No podía darle la lapicera que tenía, por que la estaba usando en no sé que aburridas anotaciones, pero le ofrecí dibujarle un cerdito en la mano.Súbitamente, se corrió la voz. De buenas a primeras me encontré rodeado de un enjambre de niños que exigían, a grito pelado, que yo les dibujara bichos en sus manitas cuarteadas de mugre y frío, pieles de cuero quemado: había quien quería un cóndor y quién una serpiente, otros preferían loritos o lechuzas y no faltaba los que pedían un fantasma o un dragón.Y entonces, en medio de aquel alboroto, un desamparadito que no alzaba mas de un metro del suelo, me mostró un reloj dibujado con tinta negra en su muñeca:-Me lo mandó un tío mío, que vive en Lima -dijo-Y anda bien -le pregunté-Atrasa un poco -reconoció.

132

Page 134: LECTURA CONTINUADA 2012

Commedia. Un xoguete para Goldoni, Cándido Pazó

ARLECCHINO: (Ao público, mentres lle ensina a carta) Saben o que é isto? (Respóndese el mesmo xogando coa voz) “Unha carta”. Efectivamente! Unha carta de amor... (Outra vez ao público) E saben onde a atopei? (Responde el mesmo) “No buzón”. Non, listo. No mandil de Arxentina, a miña muller... hai tres días! Daquela eu era un home feliz... e agora son un desgraciado. Tres días hai que ando perdido por esta fraga. Porque isto é unha fraga, cousas do teatro. Sen comer, sen durmir. Que podo facer? Xa sei..., matarme! Como manda a tradición. Queda tan bonito! Non terá algún de vostedes unha pistola, ou un coitelo, ou unha corda, ou mellor... unha factura do teléfono! Un río, esta é a miña! Alá vou! Pero antes teño que escribir unha nota para que Arxentina saiba a fin do seu pobre e malfadado home e sufra remordida polos remorsos! (Ao público) Sempre levo un papel comigo, por se me entran ganas de... suicidarme. Nunca se sabe. (Mentres busca o papel no atadullo vai atopando outras cousas) Pan! Home, pois a verdade é que teño fame... Non, non teño fame... fóiseme para sempre coa vil traizón de Arxentina! Chourizo! “Ola pan. Ola chourizo. Que tal estás? Moi ben. Un abraciño? Un abraciño. Á casiña? Á casiña” (Ao público) En fin, creo que non se me foi a fame de todo. (Vai comer pero córtase, autoconvencéndose). Si, fóiseme de todo! Adeus pan, adeus chourizo, adeus praceres pequenos, adeus queixo parmesano, non sei cando nos veremos. Velaquí (Atopa o papel e escribe) Xa está. Agora a morrer. (Disponse a tirarse ao río) Unha, dúas e...VOZ: (En off) Quieto!ARLECCHINO: Que pasa?, quen me fala?VOZ: Eu.ARLECCHINO: E quen é... eu?VOZ: Eu son a voz que clama no deserto.

133

Page 135: LECTURA CONTINUADA 2012

ARLECCHINO: Como no deserto? Non quedamos en que isto era unha fraga?VOZ: Isto é o que a min me dá a gana, que ara algo son o que mando.ARLECCHINO: Vale, vale...VOZ: Que pensabas facer?ARLECCHINO: Matarme.VOZ: Aínda non chegou a túa hora.ARLECCHINO: Non sabía que había que pedir hora... Ata para matarse hai lista de espera. Pois déame un número.VOZ: Déixate de parvadas. Ves isto?ARLECCHINO: Non, está vostede moi alto...VOZ: Home, claro, como que son o Altísimo...ARLECCHINO: (A Compañía bótalle unha banqueta. Arlecchino enriba dela) Agora si que vexo, si.VOZ: Pois aí che vai.ARLECCHINO: (Escóitase o asubío de algo que cae) Un anel!?VOZ: Un anel máxico.ARLECCHINO: Máxico!?VOZ: Si, con el esquecerás as túas penas. A túa mente ficará en branco. Non te lembrarás de nada. ARLECCHINO: De nada? Nin sequera do pan, do chourizo, do viño, do xamón...?VOZ: Home..., ficarás desmemoriado, mais non parvo.ARLECCHINO: Pois entón non se fale máis (Pon o anel e sofre unha transformación)VOZ: Que? Como te sentes?ARLECCHINO: Que pasa? Quen me fala?VOZ: Eu.ARLECCHINO: E quen é... eu?VOZ: Perfecto funciona... Cando penses que os teus males xa pasaron tira o anel... e se o que vires ao teu redor non che gustar, pono de novo e esquece... Esquece, Arlecchino, que na memoria aniña a infelicidade...

134

Page 136: LECTURA CONTINUADA 2012

135

Page 137: LECTURA CONTINUADA 2012