Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos...

16
Victor Arrizabalaga Beste liburu batzuk Otros libros

Transcript of Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos...

Page 1: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

Victor ArrizabalagaBeste liburu batzuk Otros libros

Page 2: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren
Page 3: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

LITERATURAZ hitz egiten dudanean, funtsean, liburuazdihardut, gure gizartearen eta ekonomiaren bilakaera

markatu duen fenomeno kultural gisa.

Liburua, gainera, literatur sorkuntza mota orotakoeuskarria/baliabidea/edukia da, gure memoria kolektiboarenikonoa eta lekukoa.

Liburua ikono eta objektu-elementu gisa ikusteko eta bestelakobegiradak eta ikusteko moduak iradokitzeko irudia da, hainzuzen ere, inspirazio moduan baliatzen dudana, eta liburualagun, ikusizko eta literatur ibilbide bat proposatzeko gonbitaegiten duena.

Bestela esanda, “Beste liburu batzuk”-“Otros libros”proposamen berezia da; liburua eraikuntza-objektu etainspirazio-elementu gisa hartuz, liburuaren gaineko begiradaberriak iradoki nahi ditut.

Helburu hori erdiesteko, artearen eta literaturaren artekoharremanaz galdetzen duen eskultura-bilduma egin dut.Eskulturetako batzuek literatur erreferente argixeagoa edoilunxeagoa dute, eta euren egileei eginiko omenaldi txikibihurtzen dira; beste kasu batzuetan, berriz, objektubihurtutako liburua narrazio-berbaldi berriaren protagonistabihurtzen da.

A U R R E K A R I A K A N T E C E D E N T E S

LA LITERATURA y las artes plásticas en la mayoría de loscasos se observan con admiración y respeto pero sólo en

ciertas ocasiones podemos disfrutar de proyectos compartidos.

Al hablar de literatura me refiero fundamentalmente al librocomo fenómeno cultural que ha marcado la evolución social yeconómica de nuestra sociedad. El libro es además delsoporte/medio/contenedor de todo tipo de creación literaria,el icono y testigo de nuestra memoria colectiva.

Esa imagen del libro como icono y elemento objetual parasugerir otras miradas y lecturas es la que me sirve deinspiración para proponer un recorrido visual y literario quesea una invitación a disfrutar en compañía del libro.

Dicho de otra manera “Beste liburu batzuk” “Otros libros” esuna propuesta en la que partiendo del libro como objetoconstructivo y elemento de inspiración, pretendo sugerir nuevasmiradas sobre el libro.

Para conseguir ese objetivo he realizado una colección deesculturas que interrogan sobre las relaciones ente arte yliteratura. Alguna de las esculturas tienen un referente literariomás o menos claro y se convierten en un pequeño homenaje asus autores, en otros casos es el libro objetualizado el que seconvierte en el protagonista de un nuevo discurso narrativo.

3

Page 4: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

E R A K U S K E T A R E N E D U K I A

LA EXPOSICIÓN ESTA FORMADA por 23 esculturas y 22collages además de la instalación realizada ex

profeso para el lugar.

Las obras están acompañadas de poesías, cuentos oreflexiones que en la mayoría de los casos son inéditas yhan tenido como referente las obras que previamente yohe realizado. La lista de escritores que han colaborado enesta aventura compartida es la siguiente:

Bernardo AtxagaLeire BilbaoHarkaitz CanoUnai IturriagaMiren Agur MeabeJuan Carlos MestreKepa MuruaJoseba SarrionandiaKirmen UribeMikel Varas

C O N T E N I D O D E L A E X P O S I C I Ó N

ERAKUSKETA 23 ESKULTUREK eta 22 collagek osatzendute, bai eta leku jakin honetarako berariaz

egindako instalazioak ere.

Lanek poesiak, ipuinak eta hausnarketak dituzte lagun,kasu gehienetan, argitaratu gabekoak, eta aldez aurretiknik neuk egindako lanak izan dituzte erreferente. Abenturapartekatu honetan parte hartu duten idazleak hurrengoakdira:

Bernardo AtxagaLeire BilbaoHarkaitz CanoUnai IturriagaMiren Agur MeabeJuan Carlos MestreKepa MuruaJoseba SarrionandiaKirmen UribeMikel Varas

Page 5: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

5

ZENBAIT idazleren eta poetaren lanakerreferente moduan dituzten

eskulturak: “La casa roja” (Juan CarlosMestre), “Nire ondasun guzia” (JosebaSarrionandia), “Liburua” (Kirmen Uribe),“Hitzen heriotza” (Bernardo Atxaga).

Nire sorkuntzatik sortzen diren eskulturak,ondoren, zenbait idazleren inspirazio-iturriizandakoak (gainerako eskulturak).

Collage tipografikoak liburuarenlehengaitik egiten diren eskulturarakohurbilketak dira: papera.

ESCULTURAS que tienen como referente laobra de algunos escritores y poetas: “La

casa roja” (Juan Carlos Mestre),” Nire ondasunguzia” (Joseba Sarrionandia), “Liburua” (KirmenUribe), “Hitzen heriotza” Bernardo Atxaga.

Esculturas que surgen de mi propiacreatividad y que después han sido motivo deinspiración de ciertos escritores (el resto deesculturas)

Los collages de marcado carácter tipográficoson una aproximación a la escultura desde lamateria prima del libro: el papel.

L A N E N J A T O R R I A O R I G E N D E L A S O B R A S

Letra Jokoa IX, X y XI, 2012Collages. 21 x 21,5 cm

Page 6: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

NIRE USTEZ, liburuak ezagutza-tresna dira, eta ezagutza hori

desio itxurarekin agertzen da. Besteerrealitate batzuk, beste mundubatzuk, beste esperientzia batzuk,sentitzeko beste modu batzuk,maitatzeko beste modu batzuk…ezagutzeko desioa.

Erakusketaren ibilbideari “liburuenhazia” izeneko lanera hurbilduz ekindiezaiokegu. Liburu horrekin, LeireBilbaok literatur bidaia egiteragonbidatzen gaitu, literaturaunibertsalaren izen ospetsuetan (Tolstoi,Kafka, Proust, Shakespeare...)islatutako desioaren bitartez, etaliburutik sortzen diren letrekin jolastuz.

Bidaia orotan dago abiapuntuzehatz bat, eta, Leireren kasuan,ibilbidea “Etxe gorria” lanarekinhasten da, non liburuak etxe ditueneta hitzak ke.

PARA MÍ los libros representanuna herramienta de

conocimiento que se manifiesta enforma de deseo. Un deseo deconocer otras realidades, otrosmundos, otras experiencias, otrasformas de sentir, otras formas deamar,...

El recorrido de la exposición lopodemos iniciar acercándonos a laobra titulada “liburuen hazia” dondeLeire Bilbao nos invita a realizar unviaje literario a través del deseomanifestado en grandes nombres dela literatura universal (Tolstoi, Kafka,Proust, Shakespeare,...) jugando conlas letras que surgen del libro.

En todo viaje siempre hay un puntode partida y en el caso de Leire elrecorrido comienza en “Etxe gorria”donde los libros son su casa y suspalabras humo.

E R A K U S K E T A R A K O H U R B I L K E T A A P R O X I M A C I Ó N A L A E X P O S I C I Ó N

Etxe gorriaLa casa roja, 2010137,5 x 48,5 x 48,5 cm

Page 7: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

LITERATURAREN ALEGIAZKO bidaiahonetan, liburuak gure inguruanhedatzen den uholdea bailiranagertzen zaizkigu. Harkaitz Canok,ipuin baten bitartez, etxe ondokotabernatik bere logelarainoko bidaialaburra egitea proposatzen digu, eta,bidaia horretan, liburuak obsesio etafetix gisa agertzen dira.

“Larru finean koadernatua” I, II, III.

Paperkien uholdeAlud libresco, 2012113,5 x 39,5 x 39 cm

Salbatuak eta zapatuakLos salvados y los zapatos, 201232 x 38 x 38,5 cm

EN ESTE VIAJE imaginario de laliteratura en ocasiones los libros senos presentan como un torrente quese despliega a nuestro alrededor.Harkaitz Cano, a través de uncuento, nos propone realizar unpequeño viaje desde la taberna de allado de casa a su habitación, unviaje en el que los libros se muestrancomo obsesión y fetiche.

“Larru finean koadernatua” I, II, III.

Fetixe bi, tête-à-têteDuelo de fetiches, 201216,5 x 44 x 65 cm

Page 8: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

UN RECORRIDO más intimista es el que nospropone Miren Agur Meabe, un viaje enel que la persona amada se convierte enla perfecta compañía de viaje. “Bilaketa”,“Solasaldia” y “Laburpena”.

IBILBIDE barnerakoiagoa da MirenAgur Meabek proposatzen diguna,non pertsona maitatua bidaideperfektu bihurtzen den: “Bilaketa”,“Solasaldia” eta “Laburpena”.

Bilaketa Búsqueda, 201121,5 x 51 x 54 cm

8

Page 9: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

EL VIAJE continua y en esta ocasiónJoseba Sarrionandia nos describe unaapasionada ensoñación del amorfrustrada por la cercana realidad.“Protopoema de amor” así como lalimitada capacidad de la poesía paratransformar el mundo “Protopoetika” ylas dudas que rodean el regreso deUlises a Itaca “Ulises Itacara Heltzean”.

BIDAIAK aurrera egiten du, eta, oraingohonetan, Joseba Sarrionandiak hurbilekoerrealitateak zapuztutako maitasunaren amets-irudi kartsua deskribatzen digu. “Protopoemade amor” (Maitasunezko protopoema), baieta mundua eraldatzeko poesiaren gaitasunmugatuaz diharduen “Protopoetika” eta UlisesItacara itzultzean dituen zalantzak hizpidedituen “Ulises Itacara heltzean” ere.

Liburu batetik beti zeruarenurdina ikusten daDesde un libro siempre sedivisa el azul del cielo, 201122 x 40,5 x 27,5 cm

Page 10: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

Kepa Muruak bertan zeuden etaazaltzera ausartzen ez direnhainbeste hitz dakarzkigu gogora.“Horren beste hitz”.

Kepa Murua nos recuerda tantaspalabras que estaban ahí y que nose atreven a pronunciarse. “Tantaspalabras”.

Horrenbeste hitzTantas palabras, 201261,5 x 47 x 52 cm

Page 11: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

Bidaia guztietan, euritako batekegon behar du maletan, eta, literaturbidaia batean, letrak dira bustitzendutenak euripean. Unai Iturriagakeuripeko letrekin blaitzeragonbidatzen gaitu, behar-beharrezkoelikagaiak gure memoriako. “Bustibeharra dago”.

En todo viaje debe haber unparaguas en la maleta y en un viajeliterario la lluvia lógicamente es deletras. Unai Iturriaga nos invita amojarnos de la lluvia de letras esealimento tan necesario para nuestramemoria. “Hay que mojarse”.

Busti beharra dagoHay que mojarse, 2012103 x 103 x 92 cm

Page 12: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

Mikel Varasek testua jarri dioironiaz beteriko “I love You” ikusizkopoemari: maitatzen ikastekomaitasuna, orriak mozten dituztenhitzak, hitzak mozten dituzten orriak.“Dena da ezereza” eta“Pentsamendua ez da egonkortubehar” lanetan hitzen indarra etaeternitatea gogoratzen digu.

Mikel Varas pone texto a unpoema visual cargado de ironía “Ilove You” amor para aprender aamar, palabras que cortan folios,folios para cortar palabras. “Todo esnada” y en “El pensamiento no debetomar asiento” nos recuerda la fuerzay eternidad de las palabras.

I love you, 2012

65 x 25,5 x 21 cm

Page 13: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

Kirmen Uribek, bere haurtzarokooroitzapenen bitartez, beraren ustezliburu bat zer den adierazten du;“Liburua” lanaren barruan bizidun denzerbait biltzen duen kartoizko kutxa. Ezditu bere alabaren esperientzia etaGabonetako opariak ere ahazten; izanere, oparirik onenak kartoizko kutxahutsak dira. “Irakurle ikustezina”,barrualdean altxorra duten kutxametatuak, irakurle ikusezinarenbilaketan.

Bidaia oinez egin daiteke, bainabeti aurreratu daiteke gehiago bizikletabatekin, eta, hiru gurpilekoa bada,hobeto. Hirugarrenak, Kirmenenhitzetan, “barrualderako bidaia egitekobalio digu”, guztiok, noiz edo noiz,egin beharko genukeen bidaia.

Kirmen Uribe rememora a travésde los recuerdos de su niñez lo quepara el es un libro, una caja decartón que tiene algo vivo en suinterior “Liburua”. No olvidatampoco la experiencia de su hija ylos regalos de navidad, el mejorregalo las cajas de cartón vacías.“Irakurle ikustezina” las cajasapiladas con un tesoro en su interiora la búsqueda del lector invisible.

El viaje puede ser a pie perosiempre se avanza más con unabicicleta y si es con tres ruedasmejor. La tercera en palabras deKirmen “nos sirve para realizar elviaje interior”, ese viaje que todosmás tarde o temprano deberemosiniciar.

Irakurle ikustezinaEl lector invisible, 20122,22 x 1,20 x 0,79 m

Page 14: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

Juan Carlos Mestrek, irudiz etaomenaldiz (Vladímir Maiakoski,Oliverio Girondo) nahastutakoprosarekin, Kronopio (Julio Cortázar)baten etxera gonbidatzen gaitu,kilometro bat bizar-xafla batenzabaleraren parekoa den herrialdean,non trenak ez doazen inora, eta non“Nire ondasun guzia” maitasunarenhutsegite zoragarria den.

“Afrodita de Miel” (Eztizko Afrodita)izeneko lanean, maitasunarenortografiak eta samurtasunareneraginkortasun ezak ametsen lurraldeanerleen ferekak eragiteko eginkizunabetetzen dute. Azkenik, “Antes delantes” (Lehen baino lehenago) lanean,liburuetan bizitzea pentsatua ezdaukaten hitzen etorkizuneko esanguradeskribatzen digu.

Juan Carlos Mestre con una prosaabigarrada de imágenes yhomenajes (Vladímir Maiakoski,Oliverio Girondo) nos invita a la casade un Cronopio (Julio Cortazar) en elpaís donde un kilómetro equivale alancho de una hoja de afeitar, dondelos trenes parten hacia ninguna partey existe la deliciosa equivocación delamor “Nire ondasun guzia”.

En “Afrodita de Miel” la ortografíadel amor y la inutilidad de la ternuracumplen la tarea de llover caricias deabeja sobre la tierra de lasensoñaciones. Por último en “Antesdel antes”, nos describe los futurossignificados de las palabras que aúnno habían pensado en vivir en loslibros.

Eztizko afroditaAfrodita de miel, 2012141 x 48 x 48 cm

Kronopio batentzako etxeaCasa para un cronopio, 201216 x 44 x 28,3 cm

Lehen baino lehenagoAntes del antes, 20122,20 x 32 x 33 cm

Page 15: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

Bidaia burutzear dago, eta,horrekin, liburuak zaharkituta dirudite,kolorerik gabe, bizitzaren zantzurikgabe. Heldu da atseden hartzekogaraia. Bernardo Atxagak hitzenheriotza deskribatzen digu. “Hitzenheriotza”.

Amaitu da bidaia, baina hurrengoaprestatzeko garaia da; agian,urrutirago, agian beste lekuexotikoago batera, edo, bestela,gure barnera egindako bidaia bat.

El viaje se acaba y con él los librosaparecen envejecidos, sin color, sinhuellas de vida. Ha llegado elmomento del reposo. BernardoAtxaga nos describe la muerte de laspalabras. “Hitzen heriotza”

El viaje ha finalizado pero es horade preparar el siguiente, quizás máslejano, quizás más exótico osimplemente nuestro viaje interior.

Hitzen heriotza, 2012144,5 x 130 x 50 cm

Page 16: Libro OK. Arrizabalaga (de mano):Maquetación 1 · 2012-10-04 · Miren Agur Meabe Juan Carlos Mestre Kepa Murua Joseba Sarrionandia Kirmen Uribe Mikel Varas. 5 Z ENBAIT idazleren

edizioa edición

Bizkaiko Foru AldundiaKultura SailaDiputación Foral de BizkaiaDepartamento de Cultura

antolatzailea organiza

Bizkaiko Foru LiburutegiaBiblioteca Foral de Bizkaia

© irudiak imágenes

Victor Arrizabalaga

diseinu eta maketazioa diseño y maquetación

Ikeder, S.L.

D.L.

ISBN

azalan den cubierta

Hitzen heriotza, 2012

144,5 x 130 x 50 cm

komisariotza comisario

Mikel Onandia Garate

koordinazioa coordinación

Montserrat Petralanda Gorrotxategi

noiz arte duración

2012ko urriaren 4tik abenduaren 29raDel 4 de octubre al 29 de diciembre de 2012

K ATA L O G O A C AT Á L O G O E R A K U S K E TA E X P O S I C I Ó N

Argitaratzailea da Eskubide guztien jabe. Beraz,horren aldezaurreko eta idatzizko bai menik ga bee -zin da argitalpen honen osoko zein zatikakoaldakirik atera, ez me ka nikazko, fotokimikazko,elek tronikazko, iman-bidezko, eletra-optikazko,argazki-al da kizko ez beste inolako eratako irudi fin - tza mo dutan eraso edo zabaldu.

Todos los Derechos reservados. Bajo las san cionesestablecidas en las leyes, queda ri gurosamenteprohibida, sin autorización escrita de los titularesdel copyright, la re pro ducción total o parcial deesta obra por cual quier medio o procedimiento,com pren didos la reprografía y el tratamiento in for -mático, así como la distribución de ejem pla resmediante al qui ler o préstamos públicos.

victorarrizabalaga.com