Oraciones Con Cada Letra Del Abecedario en ACHI
-
Upload
hilda-zapeta -
Category
Documents
-
view
491 -
download
6
description
Transcript of Oraciones Con Cada Letra Del Abecedario en ACHI
UNIVERSIDAD MARIANO GALVEZ DE GUATEMALA, CENTRO CUBULCO B.V
TEMA
ABECEDARIO DEL IDIOMA ACHI
CURSO. FONOLOGIA LIC. LUCAS LOPEZ DE ROSAESTUDIANTE. MARIA ROSALIA SIS GONZALEZCARNE. 2473-14 -17734
A-a = achi
Ri jun achi xeek pa chak
Ri tz’i’ xrachb’ilaj b’I ri achi
Kaki’kot ri achi ruk’ rut tz’i
A-a = aaq
Jun aaq choom ri rij
Ri aaq lik tiaj ma kutij wa
B’-b’ = b’aka
Ri b’aka k’o pa ri b’ee
Jun achi k’o u b’aka
Ria chi kab’isonik ma xujam ru b’aka
CH – ch = chibach
Ri jun cikack lik nim
Ri chi’k xuk’ol u wa ri chikach
Ri chan xuk’amb’i ra chikach pa chak
CH’ – ch’ = ch’aat
Ri ch’aat lik nim
Ria chi xwar chwa ri ch’aat
Ri ch’umiil xutzij chwi xi ch’aat
E-e = eqa’n
Ri re’n q’al ri reqa’n
Ri alaa lik k’I ri reqa’n
Pachike ri req’an ria chi
Ee – chee’
Ri chee’ Kajwaxik re mu’j
Ri chee’ kuya jujun laq chi j’q’ob’al
Ri kajwax ri chee’ che ri jaa
I-i = ixiim
Choom uwach ri ixiim
Ri wel xuloq’ ixiim ruk’ ri wa’n
I wit kuya rixxim ri aaq
I-i = iik’
Lik choom ri iik’ echiri’ kok ri aq’ab’
Kawon ri iik’ chwa ri jaa
Ri iik’ kutzij ri qa b’ee
J-j = jaa
Lik nim ri jaa re ri I ju’l
Ri jun jaa k’olo chwa ri juyub’
Ri achi kukoj ri j pa ri jaa
K-k = ka’
Ri jun ka’ lik nim
Ri ixoq xuchaj uwach ru ka’
Ri jun alii k’o u ka’
K’ – k’ = k’aat
Ri jun k’aat jal lik q’al
Ri jal k’o pa ri k’aat
Ria chi xu rerej ri jal k’o par i k’aat
L-l = lool
Ri lool rax ri rij
Kab’ixon ri lool cwa ri xan
Lik aj anim ri lool
M-m = maam
Ri maam lik kaki’kotik
Ria lii xuya u joch’ ru maam
Ru maam ri i max tz’ul par i mu’j
N-n = no’s
Ri no’s ka xajawik
Ri alii xuloq’ jun no’s
Lik nim ri no’s
O-o = oj
Rio j kajek pa tijob’al
Kajki’kot ri oj ma xoj ch’akanik
Ri oj xqamaj ri ajilanik pa tijob’al
Oo= OOJ
Ri chee’ re ri ooj lik nim
Ri ooj lik choom
Ri alaa kutij wa ruk’ ri ooj
P-p = po’t
Ri po’t choom ru wach
Lik k’iyal taq utzunib’al ri po’t
Ria lii lik choom katzun pa ri po’t
Q-q winaq
Ri jun winaq lik noj raqan
Kachakun ri jun winaq pa ri rab’iix
Lik tob’el ri jun winaq pa ru komon
Q’ – q’ = q’iij
Ri q’iij lik katzu’nik
Lik choom ri q’iij xeloq
Ri q’iij kutzij ri qa b’ee
R-r = raxkinaq’
Ri ixaq uk’ay raxkinaq’
Ri jun alaa xuloq ri raxkinaq’
Ri nan kutij wa ruk’raxkinaq’
S-s = su’t
Ri jun su’t kaq uwach
Lik choom ru su’t ri alii
Ri su’t re ri nuchuu
T-t = tap
Ri tap k’o pa ri ya’
Lik nim ri tap
Ria chi xuchap Ri tap
T’ – t’ = t’oot’
Ri t’oot’ k’o chi’ ri ya’
Lik choom ri rij ri t’oot’
Ri jun t’oot’ ka b’iixonik
TZ – tz tzelej
Ri tzelej lik nim
Re kunub’al ri tzelej
K’o uxum ri tzelej
TZ’ - tz’ = tz’ikin
Lik choom ri rij ri tz’ikin
Ri tz’ikin k’o chwi ri chee’
Ri tz’ikin ka b’ixonik
U – u = us
Ri ri us k’o cwa ri mexa
Ri xpun kutij us
Xchaki’ ri us che ri pam
Uu – uuq
Ri uuq kaq lik choom
Ri alii rax ri ruuq
Lik choom taq ri uuq
W – w = wa
Lik k’atan ri wa
E ri wan kutij wa
Ri alii choom ru wa
X- x = x’an
Ri xa’n kutzub’ ri kik’
Ri xa’n k’o pa ri ya’
E ri xa’n chakal chwa ri xan
Y – y
Lik sq uwach ri ya’
Ri k’o’m kamuxan par i ya’
Ri ya’ kuya qa k’aslemal
Wi’aaj
Ri wi’aaj lik nim
Ri alii xuxiy ru wi
Q’eq ru wi ri ixoq