ordesía - diariodeferrol.opennemas.com · Literaria 28 Diario de Ferrol ... yo no soy así pero...

20
SUPLEMENTO DOMINICAL Diario de Ferrol 1 de noviembre de 2015 Año XVI / Número 905 Raphael en el cine: “No tuve que pensármelo mucho” EL INCOMBUSTIBLE INTÉRPRETE RETORNA, TRAS 40 AÑOS, AL SÉPTIMO ARTE DE LA MANO DE ÁLEX DE LA IGLESIA EN UN PAPEL HECHO A SU MEDIDA CINE MÚSICA “El becario” Robert de Niro pone la nota de humor americano a la cartelera de esta semana Chick Corea visitará por tercera vez A Coruña el próximo día 8 con la banda The Vigil La novísima e intensa voz poética de María José Vidal Prado, recogida por Ed. Vitruvio LIBROS N ordesía

Transcript of ordesía - diariodeferrol.opennemas.com · Literaria 28 Diario de Ferrol ... yo no soy así pero...

SUPLEMENTO DOMINICAL

Diario de Ferrol

1 de noviembre de 2015

Año XVI / Número 905

Raphael en el cine: “No tuve que pensármelo mucho”EL INCOMBUSTIBLE INTÉRPRETE RETORNA, TRAS 40 AÑOS, AL SÉPTIMO ARTE

DE LA MANO DE ÁLEX DE LA IGLESIA EN UN PAPEL HECHO A SU MEDIDA

CIN

E

SIC

A“El becario” Robert de

Niro pone la nota de

humor americano a la

cartelera de esta semana

Chick Corea visitará

por tercera vez A Coruña

el próximo día 8 con

la banda The Vigil

La novísima e intensa

voz poética de María

José Vidal Prado,

recogida por Ed. Vitruvio

LIB

RO

S Nord

esía

páxin

aLit

era

ria

28

Diario de FerrolDOMINGO,1 NOVIEMBRE DE 2015N

ordesía

A SÚA FIGURA SUSCITABA BURLAS E CHANZAS

NOS SECTORES CONSERVADORES, E ADMIRACIÓN,

AFECTO E RECOÑECEMENTO NOS PROGRESISTAS

De Miranda, Castro-verde, era Enriqueta Otero, mestra, femi-nista e revoluciona-

ria. Logo de exercer en varias esco-las, ao estourar a Guerra Civil encargouse da área cultural da Bri-gada dirixida polo “Campesino”, Valentín González. Poñer a salvo aos neniños que marchaban en tris-tes caravanas a Valencia e o Levan-te, mirando de que non perdesen contacto coas familias, foi un dos seus primeiros cometidos. Coordi-nou logo o hospital de Carabanchel, ao tempo que creaba fogares para soldados e hospitais-escolas; fíxose cargo dunha gardería para os fillos dos combatentes, e organizou un hotel de repouso para as viúvas e compañeiras dos soldados en Ala-cante. A labor da comandante Ote-ro Blanco durante a guerra foi de carácter social e humanitario.

Cando subida a un tanque aren-gaba á resistencia, “Non pasarán!”, foi detida por un fato de socialistas e encarcelada nas Ventas, en Ma-drid. Escapou, con outras reclusas, o 27 de marzo de 1939, xusto un día antes da rendición da capital. Aquela mesma tarde colleu un tren na Estación do Norte cara á Lugo,

onde se acubillou na casa do cura da parroquia de A Nova, e baixo a protección deste crego en diversas vilas da provincia, sempre con iden-tidade falsa. Unha denuncia obri-gouna a chamar os pés por compa-ñeiros e escapar, integrándose no maquis co que xa mantiña contac-tos, guerrilleira “María Dolores”, colega na resistencia armada anti-franquista de Benigno Andrade “Foucellas”, Marrofer, José Castro Veiga “Piloto” e outros que opera-ban pola zona.

Unha filtración permitiu a súa captura o 14 de febreiro de 1946, despois de tres horas de acoso e de resultar ferida nunha perna. Amea-zada e torturada, a intercesión de algunhas antigas profesoras, con peso no Réxime, librouna de mo-rrer. Rebelión militar e actividades comunistas, foron os cargos no xuí-zo. A sentenza, de condena a morte, conmutouse por trinta anos (rebe-lión militar) e catro anos (por aten-tado contra a autoridade). Amore-bieta, Segovia (onte botou cinco anos en deplorables condicións hixiénico-médicas, climatolóxicas e alimentarias), Guadalaxara e Alca-lá de Henares, conformaron un pe-riplo carcelario de case vinte anos.

Foi nesa época cando fundou a asociación O Carriño, un proxecto de activismo cultural inspirado nas Misións Pedagóxicas republicanas, lugar de encontro e diálogo, re-flexión e discusión, afastado do en-sino tradicional, que tiña a súa sede nunha especie de hórreo instalado no parque Rosalía de Castro, en Lugo. Enriqueta Otero, a “Pasiona-ria galega”, fundou tamén en Cas-troverde Casa Cándida, dedicada á preparación, desenvolvemento e dignificación das mulleres do rural.

Obtida a liberdade en 1966, ini-cia un longo contencioso tendente a recuperar, cando menos en parte, as propiedades familiares que lle fo-ran incautadas e a rehabilitación como mestra. Conseguiuno anos despois volvendo ao exercicio en varias escolas desde as que conti-nuou as actividades culturais de base, atendendo aos máis cativos, “homes do mañán”, na permanente idea de que a educación é o mellor mecanismo de conciencia, cambio e transformación social.

XULIO VALCÁ[email protected]

Ilustración de Xabier Garo

Lugares onde volver: Castroverde de E. Otero

Editorial Ézaro. Santiago, 2015. 134 páginas.A través de las experiencias y recuerdos de Francisco Bueno, periodista en paro, se reflexiona sobre la cri-sis económica y los conflictos individuales y sociales que conlleva.

Edita Fundación José Manuel Lara. Sevilla, 2015. 264 páginas. Ensayo biográfico que arroja luz sobre una de las figuras fundamentales de la literatura es-pañola del siglo XX. Relato de su vida e intereses he-cho a partir de las propias declaraciones del escritor.

Edita Isaac Xuvín. Pontevedra, 2015. 17 páginas Publicación destacada por ser tal vez la única que da cuenta de un deporte con escasa difusión en los medios gallegos. El rugby se consolida en Ponteve-dra como una alternativa.

Alianza Editorial. Madrid, 2015. 352 páginas.Paul O’Rourke es un hombre lleno de contradiccio-nes: adicto a su iPhone y enemigo de las redes so-ciales, ateo confeso que no quiere renunciar a Dio... Ama este mundo pero que no sabe cómo vivir en él.

EL PERIODISTA DESPEDIDO

FERNANDO ONTAÑÓN

FRANCISCO AYALA. DE VIVA VOZ

VARIOS AUTORES

O SALMÓN OVAL

VARIOS AUTORES

LEVANTARSE OTRA VEZ A UNA HORA

DECENTE JOSHUA FERRIS

EABusisque

E26unpacho

EPudamedra

APaneciaAm

librosRecomendados

“Siempre he sido tentado de volver al cine y siempre

contestaba lo mismo: dame

un guion”

Raphael regresa, des-pués de cuarenta años, a la gran pan-talla con “Puede ser

mi gran noche”, la nueva película de Álex de la Iglesia, en la que el cantante interpreta, con gran senti-do del humor, a un gran divo de la música y su lado oscuro. Reciente-mente premiado en el Festival de Tokio por esta interpretación, el cantante demuestra el gran sentido del humor que posee riéndose de sí mismo y de tantos y tantos clichés que le han perseguido a lo largo de su carrera. Es la primera vez que el cantante realiza comedia, un géne-ro del que ha disfrutado y que qui-zás vuelva a realizar. Eso sí, Raphael no duda en ningún momento en afirmar que ha vuelto al cine para quedarse, y que este regreso a la gran pantalla va a ser duradero.

Hacía muchos años que no ha-cía cine...Cuarenta años, siempre he sido ten-tado de volver al cine muchas veces y yo siempre contestaba lo mismo: dame un guion. Álex fue tan listo para darme un guión. Los demás no me lo daban nunca. Querían com-prometerme siempre pero sin guión. Me gusto mucho porque sobre todo tengo la oportunidad después de haber hecho mucho cine, en otra época, pero en esta tengo la oportu-nidad de interpretar un palo que ja-mas he hecho, que es hacer reír a la gente, intentar hacer reír a la gente, mis películas antes eran comedias románticas donde siempre la novia se le moría al final y yo cantaba la canción estrella de la película. Esta no, aquí no se se muere nadie al fi-nal si no lo mato yo antes. Estoy en-cantado de estar aquí con Enrique Cerezo, Álex y rodeado de todos es-tos compañeros, grandes artistas todos como Pepón Nieto, como Hugo Silva, la maestra Carmen Ma-chi, feliz de hacerlo. Ojalá mis giras no sean tan largas, si puedo próxi-mamente hacer otra y otra, voy a pedir que mi gira no sea de años, sino que cada año me dejen hacer aunque sea una colaboración en una película. Estoy muy feliz y muy encantado de hacer esto. El sentido del humor es muy necesario y más en estos tiempos. Quien no tenga sentido del humor va mal.

Tiene experiencia real en la grabación de programas espe-ciales de Navidad...Sí, lo mío es más alto porque es No-chebuena. Esta es la primera vez que hago una cosa de fin de año, cu-riosamente en la vida real siempre me negué a hacerlo. Por cosas como las que pasan en esta película. Yo prefiero la paz y tranquilidad del día 24, que es más sentado todo y más familiar. En esta película no me han dejado cantar cosas como el tamborilero, tiene que ser más frí-volo todo.

¿Cómo fue esa primera llama-da de Álex? ¿Se lo tuvo que pen-

RAPHAELCANTANTE Y ACTOR

CUARENTA AÑOS DESPUÉS, EL MÍTICO INTÉRPRETE

RETORNA AL SÉPTIMO ARTE / Irene Díaz / Josefi na Blanco

existe, yo no soy así pero por eso me encanta interpretarlo.

¿Se va a sorprender la gente del sentido del humor que tienes?Sí, pero no me preocupa, por ejem-plo, que puedan pensar que yo soy así. Mi hijo Manuel que es muy cer-tero, me dijo nada más leerlo: “papá no te preocupes que vayan a pensar que eres así porque todo el mundo sabe que tú eres al revés que esto”, y es verdad. Es mostrar el lado oscuro

de un personaje así, que los hay, y yo los conozco, en ellos he basado un poco mi forma de interpretarlo y ya me iba corrigiendo Álex, pero es en esa clase de gente.

Fue entonces, por lo que dice, una decisión consensuada en casa....Todas mis decisiones están consen-suadas en casa, desde que me casé para acá siempre. Antes de casarme yo tenía una persona a mi lado que era mi manager, Paco Gordillo, ese era mi familia, entonces era con él. Pero desde que me casé es en casa.

¿Le han animado?Sí, tremendamente. Hacer cine con-migo es muy complicado porque tengo unas giras larguísimas, enor-mes, y normalmente cuando al-guien se le ocurre una película es para el mes que viene y el mes que viene ¿de qué año? es muy compli-cado. Ahora si, a mí me interesa mucho una cosa, como en este caso ha sido, yo personalmente he dicho abrir brecha aquí y bueno, se ha en-cargado de ciertas cosas y hemos corrido las cosas para abrir brecha.

¿Habrá más películas pronto?Sí, a lo mejor no tocando este palo o sí, no lo sé pero va a ser duradero, me suena a pálpito, tengo ese pálpi-to de que va a ser duradero.

¿Cómo ha sido verse otra vez en un rodaje después de 40 años?Lo he hecho toda mi vida, quiero decir, toda mi juventud y sigo ac-tuando todos los días sobre el esce-nario, para mí ponerme delante de las cámaras no es nada nuevo, no me pone nervioso una cámara, al revés, les tengo cariño y simpatía porque les he tenido siempre. El ro-daje fue muy divertido.

En esta película de Álex hay mucho actor joven...Eso me picaba, trabajar con gente joven me excita más, porque tengo que estar a la altura de ellos.

¿Se deja dirigir o ya tiene las cosas muy claras?Me dejo dirigir totalmente. Lo que no me dejo dirigir es en el escenario cuando soy yo cantando mis cancio-nes, ahí soy yo el que tiene la res-ponsabilidad de principio a fin pero si participo en una película o en una serie de televisión o lo que sea, me pongo en las manos del director.

El papel estaba escrito para us-ted. ¿En algún momento se planteó no hacerlo?Álex siempre me anda buscando las cosquillas. El papel me gustó muchí-simo, solo tenía el temor de que la gente pudiera pensar que yo soy así pero mi hijo Manuel, que es bastante crítico conmigo, me dijo que la gente me conoce demasiado bien como para eso. Tal y como me lo entregó Álex así ha salido, no he quitado nada, no he puesto nada. Tal cual.

sar o enseguida aceptó?Si he de decir la verdad, no tuve que pensármelo mucho. Vi enseguida lo que pretendía y entré al trapo total-mente. Me atrajo la idea de tocar un palo que no había tocado nunca, la comicidad no la había tocado nun-ca. Mis películas siempre han sido románticas, siempre se me moría la chica al final, y esto era todo lo con-trario. Entendí el mensaje y lo he agarrado con muchas ganas. Sacar el lado oscuro de un artista, que la

Entre

vis

ta

29

Diario de FerrolDOMINGO,

1 NOVIEMBRE DE 2015 Nordesía

CUESTIÓNS VITAIS

SECRETAS

IVÁN GARCÍA CAMPOS

Ed. Galaxia. Vigo, 2015

15 euros

A casa da duna é un libro que

nace dunha intensa comuñón

entre texto e fotografía ao lon-

go dun proceso de elaboración

en común entre o escritor Fran Alonso e o fotógrafo Manuel G. Vicente.

A casa da duna, desde a forza da imaxe e desde a intensidade da pala-

bra e da historia que se narra, pretende reforzar o álbum ilustrado nese

papel de pequena obra de arte que lle é outorgado no ámbito cultural

europeo. A casa da duna é tamén un texto fermoso, divertido, que se

desenvolve á beira do mar e xoga cos elementos e as palabras relacio-

nadas co mar, contándolles aos nenos, a través da palabra e da linguaxe

fotográfi ca, unha historia apaixonante, misteriosa e engaiolante, dun-

ha excelente calidade literaria. Practicamente por primeira vez e desde

Galicia, “A casa da duna” renova e fai unha aposta pola fotografía como

esencia do álbum ilustrado.A protagonista do álbum, Alba, vive na casa

da duna co seu gato Bicos. Encántalle deitarse na area para ver as on-

das do mar. Un día, enriba dunha onda, chega unha nena descoñecida.

Algo que non cadra

A CASA DA DUNA

FRAN ALONSO

Editorial Xerais / 15,25 euros

Aestas alturas da película o realis-mo, tamén na súa versión suxa, o

“dirty realism”, de puro explorado/ explotado pode entrar en “culs de sac”, ou sexa, en caleixóns sen saí-da. O experimentalismo, por certo, nin sequera corre ese risco,, foi, pa-sou, xa non é nada.

O realismo aí segue, pois, en to-das as súas vertentes e posibilida-des, por iso quen o desfrutamos e o practicamos agradecemos, pero que moito, que haxa quen lle revire o pescozo unha vez máis ao paxaro consabido, ese que na súa caluga (¡que bo aquel libro primeirizo de Xavier Seoane, chamado –precisa-mente– A caluga do paxaro!) leva impreso o selo ou estigma da reite-ración, do manieirismo, da cansei-ra.

Por iso ten un aquel (e aínda máis dun) o esforzo de autores como Iván García Campos (A Coru-ña, 1974), que son quen de furgar nos entobos dun movemento que ten moito de “Déjà vu”, cal é o rea-lismo, procurándolle novas manei-ras, xeitos diferentes a un devir, polo demais, ben previsible nun li-bro como Cuestións vitais secretas (Editorial Galaxia, Vigo, 2015).

Ah, mais este home o que fai é procurarlles “detours”, desvíos e, áinda, camiños secundarios aos seus contos ou historias.

Que develan entre o urbano e máis o rural, cun aquel de silencios por riba de todas as conversas. Que

Amor en 2010, con O imposible de desatar teñen moito que dicir por máis que aínda teñan moito máis que calar. Así as cousas as historias de Iván García Campos, a do nachi-ño que vai exponer(se) a Bremen, onde o máis probable é que non venda un só cadro, o do outro que vai ao enterro do pai, só para desen-terrar vellos rencores (ao tempo que soterran ao proxenitor), a señora que recibe moitos parabéns por non sabemos ben que, mentres que o seu pai fai falcatruadas cunha neta, etc. etc., que non será cousa de exer-cer de “spoliler” non din máis do que din. Isto é, ben pouco. O que lle outorga un plus a este mangado de contos, ao tempo que xutifica o títu-lo, se tal precisase.

Porque a ollada de García Cam-pos, desta maneira, pasa ser secre-ta, o que non quere dicir inexpresi-va. Deixando os finais abertos. Aínda que non exactamente con aquela morte súpeta que marcaban os remates de Aldecoa, por exem-plo, ou tempo despois, de Raymond Carver.

O único, que estes dous mestres do relato breve (hai no libro de Gar-cía Campos un exemplarmente cur-to, comparado cos outros, Foreman, toda unha delicatesen), traslocen moito máis dentro do misterio que debe morar nas obras literarias. García Campo escurece máis os in-teriores. Noite neles, aínda sendo de día.

Un libro e un autor con moito xeito. Tan axeitados.

A FOTOGRAFÍA

PARA ILUSTRAR

A LITERATURA

“Así as cousas as

historias de Iván

García Campos, a

do nachiño que vai

exponer(se) a

Bremen, onde o

máis probable é

que non venda un

só cadro, o do

outro que vai ao

enterro do pai, só

para desenterrar...”

“Porque a ollada

de García Campos,

desta maneira,

pasa ser secreta, o

que non quere

dicir inexpresiva.

Deixando os fi nais

abertos. Aínda

que non

exactamente...”

son moitas, porque os personaxes de García Campos, Premio Blanco

máis

Lib

ros

30

Diario de FerrolDOMINGO,1 NOVIEMBRE DE 2015N

ordesía

VICENTE ARAGUAS

Botchan é un mestre criado

en Toquio que vai traballar a

un afastado colexio de provin-

cias. Alí converterase en víti-

ma das falcatruadas dos seus

alumnos e das manobras dos

seus colegas. Baseado na pro-

pia experiencia do autor, Bot-

chan é considerada o Huckle-

berry Finn nipón e comparada

co “O vixía entre o centeo”. Natsume Soseki (Edo, actual To-

quio-1867-1916), pseudónimo literario de Natsume Kinnosuke, naceu en

1867 no seo dunha familia de samurais en decadencia. Cando tiña dous

anos, os seus pais dérono en adopción a un dos seus serventes. Estudou

lingua inglesa na Universidade de Toquio e tras graduarse comezou a

traballar como mestre. En 1900 estableceuse en Inglaterra cunha bolsa

do goberno xaponés, pero levou unha vida de miseria.

BOTCHAN

NATSUME SOSEKI

Sushi Books / 16 euros

A ACHEGA DA

LITERATURA

XAPONESA

María José Vidal Prado: fulgor de la ceniza

“mi corazón ha nublado el cielo” (MªJ.V.P)

Hace escasos días leía en la prensa de Madrid una encomiástica nota sobre un libro de poe-

mas en el que, a juicio de (anónimo) crítico, nacía un poeta. Por error, se ha-cía referencia a José Vidal Prado, en lugar de María José Vidal Prado, auto-ra, esta sí, de “Historia de un jardín muerto y de un pájaro rojo” (Ed. Vitru-vio, Madrid, 2015), su primer poema-rio tras algunas privadas tentativas en verso y prosa que no pasaron del círcu-lo personal de la escritora. La edición de Vitruvio es pulcra, modesta; esto es, sencilla. La nota biográfica, poco más de tres líneas. La colección Baños del Carmen en la que se inserta el poema-rio, rodea a María José Vidal de nume-rosos poetas de prestigio. Excelente compañía que nunca está de más.

Estamos ante una poeta con un importante bagaje de lecturas. Una voz culta, pues, que ha esperado y ha vivido antes de entregar, sin alharaca publicitaria alguna, este primer fruto: algo más de sesenta poemas breves (alguno mínimo) configurados en cuatro apartados de equilibrada ex-tensión. El conjunto se atiene a la for-ma general del tema con variaciones. La summa lírica se ancla en una con-ciencia en crisis que busca y se busca entre mucha tiniebla y alguna pálida luz. La voz poética, ante la muerte, se hace fría serenidad o inútil pugna por sobrevivir. Cualquier tentativa de re-torno de los seres y las cosas no pasa

LUIS ALONSO

GIRGADO

de un doloroso espejismo.El libro encierra un cosmos esen-

cialmente lírico, señoreado por un yo víctima de un presente dolorosamen-te áspero, en soledad y desamparo. La raíz de estos poemas (escenas evoca-das, reflexivas constataciones, visio-nes, huidizas instantáneas), de tan variada como sólida factura construc-tiva, casi siempre de modelo cerrado y de final sugerido, inquietante; esa raíz, digo, es de profundo calado exis-tencial. La existencia adentrada, ínti-ma, tiene a la muerte como constan-te: la vida, en la sensibilidad y la evocación del hablante poético, es un frágil y efímero paraíso que deviene, por obra del tiempo destructor, un in-soportable cerco de engaños, ausen-cias y naufragios que la muerte con-voca. La cosmovisión resulta desoladora ya desde el mismo título: la belleza (el jardín) y la vida (el pája-ro) devienen muerte y destrucción (rojo es cromáticamente estallido, sangre, violencia destructora).

El tiempo, en su paso, muda la po-sesión en pérdida: se pierden los rei-nos que fueron: infancia, familia, adolescencia, sueños, inocencia, be-lleza que se tornan en vacío, mentira, amenaza, muerte sin fin. Todo se ha vuelto un miserable fraude existen-cial, una dolorosa perversión, un in-ventario de soledades y naufragios. Reconocemos a un “yo” lírico que acusa su condición de mujer como un ser especialmente abocado a la mar-ginación, al sometimiento, a su re-ducción a un ser insignificante: “una estatua de plomo en el jardín”, “la pe-queña hormiga que maté”, “una som-bra...por el pasillo de una casa”. Una m

ásLib

ros

31

Diario de FerrolDOMINGO,

1 NOVIEMBRE DE 2015 Nordesía

HISTORIA DE UN

JARDÍN MUERTO Y DE

UN PÁJARO ROJO

MARÍA JOSÉ VIDAL PRADO

presencia destruida y destructora, ro-deada de un funebrismo fantasmagó-rico; de una geografía mortuoria sim-bolizada en la ventana, en el pozo, en la tierra horadada, en la podredum-bre del cuerpo, en la piedra, en la puerta que se abre, en el jardín ya marchito. Conviene insistir: estamos ante un proceso a modo de “Desola-ción de la quimera” (Cernuda); ante una memoria atormentada que, evo-cativa, contempla y ve el acabamien-to en el desamor, en la “mentira de Dios”, en la transgresión perversa de los cuentos de la infancia, en el pun-zante dolor de los tiempos y lugares ya deshabitados, en figuras que deambulan como vagas y amputadas siluetas.

Es “Historia de un jardín muerto y de un pájaro rojo” un libro de conte-nido inusualmente denso; es la expia-ción de una criatura despojada que se enfrenta consigo misma ya desde la frialdad emotiva, ya desde la serena aceptación o desde la visión irracio-nalista en la que estalla lo contempla-do y que nos remite a la distorsión y caos surrealista. Es también un ajuste de cuentas nada compasivo, nada piadoso: una confesión devastadora, desasida de todo, y basada en un radi-cal malestar frente al mundo. La lec-tura de estos poemas nos sitúa en un viaje por momentos visionario en el que vamos cruzando un deshabitado y hostil laberinto por el que la viajera palpa, hurga, tropieza y busca sin ha-llar más que dolor y vacío.

María José Vidal Prado llega a este libro con un envidiable dominio for-mal y expresivo. Es realmente meri-torio el nivel de la concentración, de

la condensación expresiva y de la he-chura constructiva de los poemas, ya desde la obertura del conjunto en el “Prólogo”, escenografía de grupo, ge-neracional, con una eficaz apertura final a lo inquietante, al misterio, a la perturbadora “señal que se espera” y que preludia la muerte. El poema flu-ye siempre controlado, la palabra po-see un desnudo y cortante lirismo, un fulgor de amenaza: “He muerto en el viento,/ en cada flor que cae/ he muerto” ; “Tengo las manos sucias/ de haber asesinado la alegría”.

Llega esta voz, muy de mujer de este tiempo, a la vez con frescura y madurez. Llega con una absoluta fir-meza expresiva, con un desgarrado solipsismo, con una arrasadora mira-da. Nada hay aquí que no sea exigen-cia estética, arte de la palabra; nada que sea fácil acomodo o fingimiento estetizante o concesión al tópico de lo gratuito o tentativa de seducción .Este de María José Vidal Prado es un libro cuajado, un libro de verdad, ha-bitado por un ser destructivo y una palabra creadora; su destino será permanecer, provocar lecturas y re-lecturas.

Se anuncia aquí una poeta que nos atañe, que nos duele, que nos recha-za o nos ignora; que transmite un per-ceptible temblor humano, una que-brantada conciencia que no quiere doblegarse y que va provista de una insoportable lucidez. Una escritora de riesgo que se presenta con todos los requisitos para ser reconocida como una poeta con voz propia que reclama nuestra atención. Justifica-damente. Un libro cuya existencia ce-lebramos.

Hat trick

Teño dito ben veces, e non me cansarei de repetilo, que todo o que se faga para a

proxección da nosa literatura alén das súas fronteiras idiomáticas é sempre unha achega positiva.

Neste sentido, a tradución de textos galegos a outras linguas é, ao meu ver, o mellor dos vehículos po-sibles para que o lectorado doutros lugares sexa quen de apreciar o cel-moso cardume literario que flúe po-las nosas augas culturais.

En consecuencia, entendo como un feito ben positivo a recente apa-rición de tres novelas galegas verti-das ao castelán: Fin de poema, de Juan Tallón; 1989, de Xabier López López e mais Como en Algeria, de Xosé Ramón Pena.

Fin de poema publicouse por vez primeira en 2013 en Sotelo Blanco Edicións, quen deu á luz esta narra-ción no seu día merecente do Pre-mio Manuel Lueiro Rey de Novela Curta. Sae agora do prelo traducida ao castelán polo propio autor para o selo castelán Alrevés.

O libro de Tallón é un mecano narrativo, un teselado de estrutura contrapuntística en catro estacións de cinco entregas cada unha na que van presentándose os últimos días da vida de catro escritores suicidas; a saber: Cesare Pavese, Alejandra Pizarnik, Anne Sexton e mais Ga-briel Ferrater. Malia o que poida pa-recer, esta non é unha novela sobre

o suicidio, senón unha poderosa na-rración verbo da intensión lúcida que revela o camiño certo cara a esa fin. Aquí non importa tanto o relato concreto dese tránsito (que mesmo figura elidido na obra) como a re-creación da agonía reveladora na que os poetas deambulan cara ao incendio da derrota, ese ‘porvir ba-leiro’ que se abre ante eles cando chegou ‘a fin do poema’, cando xa non fica lírica ningunha á que asirse e a vertixe do nada o inunda todo.

1989 de Xabier López López apa-receu publicada inicialmente por Biblos Clube de Lectura no 2013, edición na que figuraba co revela-dor subtítulo de “Alegoría”. Agora volve ser imprentada polo selo ma-drileño Adeshoras, quen engadiu á edición as coidadas ilustracións de José Ángel F. Colón coas que se adorna esta novela breve.

A narración de López é, en non poucos sentidos, un canto xeracio-nal, memoria máis ou menos auto-biográfica dun tempo e dun alentar vital ficcionalizado na imaxinaria localidade de Vilar, nas Mariñas co-ruñesas, á que chega un xaponés para mudar o tempo lento no que ata entón vivían sumidos os seus habitantes.

Tamén aquí a visión contrapun-tística dos aconteceres que fornecen cinco personaxes (un mozo, un bi-bliotecario, a dona dun hostal, un sindicalista e un vello do lugar) fa-cilita a visión poliédrica dunha rea-

letra

sA

tlá

ntic

as

ARMANDO [email protected]

32

Diario de FerrolDOMINGO,1 NOVIEMBRE DE 2015N

ordesía

lidade complexa, ateigada de incer-tezas e súbitas mudanzas que nos é narrada a doses iguais de señarda-de e sutil ironía.

Por remate, o orixinal galego de Como en Algeria de Xosé Ramón Pena tirouse do prelo de Xerais no 2012 e agora cobra nova vida nun-ha autotradución ao castelán inseri-da na canguesa Pulp Books.

Ambientada na Galicia dos pri-meiros sesenta, coa revolución cas-trista e as loitas pola independencia de Alxeria como pano de fondo, esta novela é antes nada, a escenifica-ción dun impase, dunha fractura, dunha falla na placa tectónica da historia de noso que pechou en fal-so.

Xustamente na encrucillada his-tórica da pugna entre os partidarios do intervencionismo político fronte aos defensores da resistencia cultu-ralista é onde se sitúa esta trama que ten como protagonista o mozo activista Xosé Ánxel Viana e, tamén si, a rebelde actriz mexicana Palo-ma, personaxes ambos que axuda-rán a soster as fías amorosas que entrelazan nestas páxinas tan inten-sas como subxugantes.

Ben boa nova, pois, a da tradu-ción deste hat trick novelístico, que ha de facer as marabillas das lecto-ras e lectores casteláns que se ani-men a visitar os valiosos mundos narrativos de Juan Tallón, Xabier López López e Xosé Ramón Pena, tres narradores de luxo.

Xabier López López, Juan Tallón e Xosé Ramón Pena

FIN DE POEMA

JUAN TALLÓN

1989

XABIER LÓPEZ LÓPEZ

COMO EN ALGERIA

XOSÉ RAMÓN PENA

En ocasións anteriores temos dito que cultu-ralmente o século XIX ten como icono defini-

torio a fábrica; e que unha das imaxes do XX será o campo de con-centración. Non nos referimos só ao Lager, ao campo nazi de extermi-nio, senón tamén ao Gulag soviéti-co. Por suposto, o primeiro é moito máis coñecido na cultura popular. Sabemos moito menos do que su-puxo o Gulag debido á tradución tardía de moitos autores víctimas da represión, do peche soviético ata 1989, ou á destrución e derribo deses campos, dos que é imposible atopar case restos, como describiu en páxinas estremecedoras de Im-perio (Anagrama, 1994) o xornalis-ta polaco Richard Kapucinski, quen comprobou de primeira man que o bosque tiña devorado Kolima, un dos gulag máis coñecidos dentro e fóra de Siberia.

O Holocausto, a Shoáh, segue a ser a referencia literaria máis clava-da na nosa memoria colectiva. Con todo e respecto deste acontecemen-to, estamos literariamente ante un punto crucial. O exterminio é un elemento literario definido pola li-teratura das testemuñas que o sufri-ron en primeira persoa. Eles están a piques de desaparecer e iso vai mu-dar a narración e a transmisión des-te suceso. Tamén a ética respecto do mesmo, definida, tal vez de xeito excesivo, nas palabras de Theodor Adorno cando afirmou que non se podía escribir literatura despois de Auschwitz.

Non só se puido e se pode facer literatura, senón que os supervivin-tes, desde o primeiro ao último, te-ñen concebido a literatura como unha necesidade interior e mesmo coma unha responsabilidade histó-rica. Un destes últimos escritos que se nos lega é a carta ao pai asasina-do que a directora de cine Marceline Loridan-Ivens deu ao prelo con 85 anos e que ten sido traducida e pu-blicada en España por Salamandra. Y tú no regresaste (2015), escrito coa imprescindible colaboración da xornalista Judith Perrignon –da que botamos de menos que non teña máis recoñecemento no libro–, é outro puntal máis na narración do que foi suceso colectivo, industriali-zado e estandarizado, desde a unión de todos os relatos individuais sobre a barbarie. Cada vivencia, única, quebra e desfai o que quixo ser Aus-chwitz: o igualatorio do exterminio, a deshumanización absoluta das

víctimas. Cunha soa voz sería sufi-ciente para que Auschwitz fracasa-se, e por iso cada voz faise única e necesaria, porque é a pegada, ta-mén único, dunha vida humana arrancada da maquinaria do exter-minio.

As reflexións que xenera a viven-cia son, obviamente únicas: daí a súa forza. Percíbese ben no libro de Loridan-Ivens en certas pasaxes onde amosa, con naturalidade, o que se tiña convertido a vida para os que non ían directamente ás cá-maras de gas. Por exemplo, os vivos non posuían nada no lager, a non ser algo similar a unha culler de ma-deira. Ata as roupas eran fantasmas do real: pantalóns desfiachados que non eran tales, gorros descoloridos que simulaban ser raiados coma esixía o uniforme... pero os obxec-tos reais e completos pertencían unicamente aos mortos. Toneladas de alfaias, roupa, zapatos son a face da realidade do lager. Os mortos posúen. Os vivos quedan privados de todo, agás da morte.

A historiografía ten que seguir afondando no que supuxo a destru-ción dos xudeus europeos, para

nematográfico Aarón Rodríguez Serrano amósao en Espejos en Aus-chwitz. Apuntes sobre cine y Holo-causto (Shangri-La, 2015), que debe lerse de xeito imprescindible complementada por unha obra pe-quena en formato, pero grande no abano de suxerencias que aporta, como é El Holocausto y la cultura de masas, (Melusina, 2010) de Ál-varo Lozano, na liña dos ensaios da profesora española María Fátima del Olmo, ou dos imprescindibles análises de Norman Filkestein que advirten sobre a trivialización do discurso sobre o Holocausto ao en-trar nos parámetros da industria do ocio, ao tempo que estas trivializa-cións non son inocentes, como con-textualiza desde a ciencia política Peter Novick. Sen estos ensaios, ca-recemos de bases fortes para anali-zar cómo chega a nós a visión cultu-ral do exterminio dos xudeus.

Co fin da literatura testemuñal acerca do Holocausto, o panorama literario quedará dominado pola ficción ou pola reflexión. En moitos casos, por ambas cousas á vez. Se-tenta anos despois, a Shoáh enfron-tarase de cheo á liberdade consubs-tancial á creación literaria.

A narrativa sobre o Holocausto pasará a estar nas mans dos escrito-res de ficción. As claves da achega literaria serán, desde logo, máis li-bres tanto en forma coma en fondo, e os debates éticos actuais acerca da idoneidade de determinados escri-tos de ficción rematará por desapa-recer.

Para un crítico literario, estas cir-cunstancias amosan un interese es-pecial e obrigan tamén a ser moi consciente da nosa labor. Queda claro, en particular, cando analiza-mos a última novela de Martin Amis, La zona de interés, (Anagra-ma, 2015), e toda a polémica que ten suscitado. Amis atrévese a na-rrar o Holocausto desde voces na-rrativas que colocan ao mesmo ni-vel a víctimas, a verdugos, e a presos que acaban asumindo inconsciente-mente parte do discurso de xustifi-cación dos seus asasinos, e todo elo incardinado co humor e a sátira para amosar o absurdo existente na traxedia.

A estas alturas, un pregúntase qué pode haber detrás dunha lexíti-ma novela para que se negue a súa publicación en Alemaña e Francia e se alimente a imaxe polemista dun relato onde é fundamental o ritmo lingüístico, que se elabora desde a poesía para confluir na sátira incó-moda, como debe ser a sátira. Pode-rá gustar máis ou menos, pero ese é o novo camiño, separarse das voces das testemuñas para imaxinar estas e outras voces: a liberdade da crea-ción para asumir posibilidades no-vas de reflexión sobre un discurso lamentablemente banalizado en moitos casos, igual que está banali-zado o discurso romántico. Que Amis faga confluir ambos tamén abre interesantes vías para meditar.

usar as palabras que titularon o li-bro de Raul Hilberg (trad. esp. Akal, 2005). O acceso aos documentos desclasificados dos países do antigo Telón de Aceiro ou os novos méto-dos analíticos obrigan aos historia-dores a afondar máis nun tema que dista de estar pechado. Isto vese claro na recente tradución da mo-numental obra de Nikolaus Wachs-mann, KL: historia de los campos de concentración nazis (Crítica, 2015). Desde libros de referencia coma este constrúese a labor divulgativa do historiador e o aporte dunha visión de conxunto necesaria que a litera-tura non pode proporcionar. A obra de Waschmann é máis importante porque todos somos conscientes do peso da Shoáh na nosa cultura po-pular; tanto que se presta a menudo a instrumentalizacións variadas. O último caso, teñen sido as palabras de Netaniahu acusando ao líder re-lixioso palestino, o Mufti, de inspi-rar a Shoáh ao propio Hitler. Por iso tamén coma cidadáns críticos debe-mos aprender a ollar e analizar o discurso construído sobre a Shoáh, en particular polos medios cinema-tográficos e televisivos.O crítico ci-

X. A. LÓPEZ SILVA

Vías literarias do Holocausto

via

xeIn

consta

nte

33

Diario de FerrolDOMINGO,

1 NOVIEMBRE DE 2015 Nordesía

Cine fantástico, un musical y una historia de amor, en la cartelera

De género fantástico, destaca la película “El último cazador de brujas”, en la que

Kaulder (Vin Diesel), un valiente guerrero que antes de acabar con la Reina Bruja, es maldecido con su propia inmortalidad, separándole para siempre de su amada esposa e hija en la otra vida. Para desconoci-miento de Kaulder, la Reina Bruja ha resucitado y busca venganza con su asesino, provocando una épica batalla que determinará la supervi-vencia de la raza. El filme también

Uno de los estrenos más destacados de la semana es una producción españo-

la dirigida por Cesc Gay, “Truman”. El protagonista es Ricardo Darín, que interpreta a Julián, un actor que recibe la visita inesperada de su amigo Tomás (Javier Cámara), resi-dente en Canadá. Los dos amigos, junto a Truman, su perro fiel, com-partirán, a lo largo de cuatro inten-sos días, momentos emotivos y sor-prendentes provocados por la difícil situación de Julián. Los actores Ri-cardo Darín y Javier Cámara se al-zaron con la Concha de Plata del Festival Internacional de Cine de San Sebastián, festival donde la pe-lícula también se hizo con el Premio Feroz Zinemaldia 2015.

Otra aportación española a la cartelera es “El cadáver de Anna Fritz”, dirigida por Hèctor Hernán-dez Vicens. Cuenta la historia de tres jóvenes que deciden colarse en la morgue para ver el cuerpo desnu-do de Anna Fritz, una famosa y be-lla actriz que acaba de morir, y no pueden evitar tener sexo con ella. Víctimas de sus instintos más primi-tivos bajarán a un infierno del que es muy difícil salir.

DRAMA Y HUMOR

Por otro lado, James Vanderbilt de-buta en la dirección con “La ver-dad”, drama periodístico basado en

La española “Truman” encabeza los estrenos de esta semana

El XX Festival de Cine

Internacional de Ourense

incorpora este año dos nuevas

secciones a su programación,

dos ciclos: “Cinemas de Galicia”,

organizado con la Agadic para

apoyar la distribución de los

fi lms gallegos más recientes y

“XX Aniversario”, que busca

reconocer las obras presentadas

a lo largo de la historia

cinematográfi ca de estas dos

décadas. EP

Ricky Gervais volverá a

presentar la gala de los Globos

de Oro, y ya es la cuarta vez. El

día 10 de enero el humorista

británico será el maestro de

ceremonias de la 73ª edición de

los premios, cuatro años

después de asegurar que no

volvería a hacerlo. Recoge el

testigo del dúo formado por

Tina Fey y Amy Poehler.

Elizabeth Banks volverá a

ponerse al frente de la

franquicia de “Dando la nota”.

Tras el éxito cosechado con la

segunda entrega, la cineasta

dirigirá la tercera película de la

saga que protagoniza Anna

Kendrick. AEC

NUEVAS SECCIONES PARA EL

FESTIVAL INTERNACIONAL

DE CINE DE OURENSE

RICKY GERVAIS PRESENTARÁ

POR CUARTA VEZ LA GALA

DE LOS GLOBOS DE ORO

ELIZABETH BANKS DIRIGIRÁ

LA TERCERA PARTE DE

“DANDO LA NOTA”

ROBERT REDFORD Y CATE

BLANCHETT Y ROBERT DE

NIRO Y ANNE HATHAWAY

PROTAGONIZAN LOS

OTROS DOS FILMES

DESTACADOS

zan desde el inicio al final de su re-lación.

Por último, Benoît Jacquot dirige la francesa “Tres corazones”, una historia de amor y coincidencias que narra el triángulo amoroso en-tre dos hermanas y un hombre. Arranca con la historia de un hom-bre que pierde el tren en una ciudad de provincias, conoce a una mujer y sin decirse cómo se llaman, se citan unos días después. Está protagoni-zada por Benoît Poelvoorde, Char-lotte Gainsbourg, Chiara Mastroian-ni y Catherine Deneuve.

Con otro veterano como prota-gonista se estrena “El Becario”, en la que Robert De Niro da vida a Ben Whittaker, un viudo de 70 años que descubre que la jubilación no es lo que esperaba. Aprovecha la oportu-nidad de volver a trabajar y se con-vierte en becario senior en una em-presa de moda online fundada y dirigida por Jules Ostin (Anne Ha-thaway). El reparto se completa con René Russo, Anders Holm, Andrew Rannells, Adam Devine, Celia Wes-ton y Nat Wolff, entre otros.

El director y los protagonistas de “Truman”, en San Sebastián AEC

hechos reales con Cate Blanchett y Robert Redford como protagonis-tas. En la víspera de las elecciones estadounidenses de 2004, el país se encuentra inmerso en la guerra contra Iraq y Afganistán y todo apunta a que George W. Bush va a ser reelegido presidente de los Esta-dos Unidos. Entonces, la producto-ra de noticias de la CBS Mary Mapes (Blanchett) y su socio, el presenta-dor Dan Rather (Redford), descu-bren una historia que podría cam-biar el curso de las elecciones.

cuenta con Michael Caine, Elijah Wood y Rose Leslie en el reparto.

Por otro lado, Jeremy Jordan y Anna Kendrick protagonizan “Los últimos cinco años”, película musi-cal dirigida por Richard LaGravene-se. Jamie Wellerstein es un joven y emergente novelista que se enamo-ra de Cathy Hiatt, una aspirante a actriz. Su historia es contada casi en su totalidad a través de canciones usando una narrativa paralela en la que las canciones de Cathy van del final al principio de su historia de amor y las canciones de Jamie avan-c

ineTeatro

34

Diario de FerrolDOMINGO,1 NOVIEMBRE DE 2015N

ordesía

Se puede defender el valor de la familia filmando El padrino y se puede hacerlo

rodando Vacaciones. No importa tanto lo mediocre o sublime que se sea sino el hecho en sí: defen-der a la familia. Es un valor en de-cadencia. Y que se suele conside-rar (cuántas veces no lo habremos oído) un claro signo conservador, de hacerle más caso a la diestra que a la siniestra.

Y sin embargo… Y sin embargo yo veo Vacaciones, con sus chistes de vello púbico, heces y vomitonas etílicas y siento una ternura que ni yo me explico. Bueno, sí me la ex-plico. Se trata de la familia, de en-tender que, a pesar de su imper-fección, no es una mera estructura caduca. Es… lo único que tene-mos. Esté constituida por doscien-tas o por dos personas. El innercir-cle de cada uno, más que el arte, es el vínculo más poderoso de la humanidad. Sin él, el dolor fan-tasma, incluso si se posee fortuna y talento infinitos, estará ahí. Di-ciéndonos que estamos incomple-tos, mutilados. Solos.

Incluso los que más critican la pose familiar (si es que es pose) de Disney, Pixar y similares, el final o comienzo de sofá (como en los Simpson) en el que se reúne a ese

ÁNGEL LUIS SUCASAS

La familia, mal que ande

hollywoodiense de hoy en día, con lo escatológico por bandera desde la absurdamente popular Ameri-can pie. Pero en el centro veo esta defensa de la familia no de forma rutinaria y maquinal, sino muy autoconsciente en este mundo de emociones de microondas que nos llega muchas veces desde la red de redes.

No es una película que reco-miende a cualquiera –creo que el límite para verla anda por mis años, los 30, y especialmente si se tiene algún tipo de morbo malsa-no por las comedietasspoof–, pero cumple mucho más allá de lo que sería razonable esperar. Y tiene una carrera de obstáculos en una hermandad universitaria tipo alfa-beta-tau de las que no se olvidan. Vacaciones, una buena película idiota. Con su corazoncito. Más, no hay. d

esdela

Buta

ca

35

Diario de FerrolDOMINGO,

1 NOVIEMBRE DE 2015 Nordesía

colectivo pretendidamente indivi-sible, hablarán con ternura de una madre, de un padre, de un herma-no, de un primo. Incluso los que renuncian a perpetuar este víncu-lo humano, desde la eterna solte-ría ascética o promiscua no po-drán negar el poder de la familia.

Por ese poder lucha Rust Griswold, un tipo tan bieninten-cionado como desnortado, capaz de joderle los ligues a su hijo una y otra vez por comportarse como un anormal delante de la chica que le gusta y de no cejar en su empeño por entusiasmar a una familia de cuatro que ha perdido toda la chis-pa. Rusty busca su El dorado, un parque de atracciones que restau-rará los lazos perdidos entre los suyos.

Pero, quía, llega el momento en que Rusty explota y manda a la mierda a la familia que tanto quie-

re. Es una escena brutal, inespera-da, en que ese torpe pero adorable desmán de hombre les dice que se pira, que ya no aguanta más, que no puede con su egoísmo. Y en-tonces su familia reacciona. Por-que si alguien lo da todo por noso-tros, aunque sea para medio bien (o medio mal), o se es un psicópa-ta o la empatía llegará, tarde o temprano. Y si es nuestro esposo o padre, ya no digamos.

Me gusta pensar que en Vaca-ciones hay una lectura consciente sobre la necesidad de quererse in-cluso en las circunstancias más adversas. Por supuesto, hay biza-rradas de todo color –y hasta olor, porque algunas son tan nausea-bundas que hasta se huelen; pien-so en ese baño de barro que se dan en unas supuestas aguas terma-les–, chistes de caca-culo-pedo-pis que es la retórica de la comedia

José María Otero, Cristina Serantes y María Seijas Eugenia Galdo, Mari Cruz Meizoso, Bea Carbón y Manuela Alvariño

Lola, Fina Grandal, Fina Nieto y Carmen Loureiro Teri Sabio, Mar Gómez, Ibán Santalla y Octavio Dopico

Ana Rosa Pena, Marián Dobarro y Teri Sabio

Julia Fernández y Maribel Fernández

Carmiña Tellado, Mari Ríos y Carmela

Uxa Tacón, Jose, Juan Bouza y María José Varela

Cena solidaria anual de la

Asociación de Familiares

de Enfermos de Alzhéimer

Tercera entrega de la cena solidaria de la Asociación de Familiares de Enfermos de Alzhéimer (AFAL) Ferrolterra permitió comprobar el alto grado de solidari-dad y respaldo del conjunto de la sociedad a la labor que realiza la entidad. Per-

sonalidades de todo tipo compartieron mesa con profesionales relacionados con la sa-nidad, familiares y colaboradores de la asociación. La concurrida cena obliga a distribuir el consiguiente reportaje en varias entregas, de la que esta es la primera.

enFoto

gra

mas

36

Diario de FerrolDOMINGO,1 NOVIEMBRE DE 2015N

ordesía

I. Hermida, P. Bouza, Juan Couce, Pilar Bouza y Yoneisy Reyes S. Piñón, E. Montero, W. Hoyes, J. Rosie, V. Montero, M. Montero y S. Fernández

Entre otros, Sagrario Torres, David Alonso y Antonio González Mónica González, María Luisa Pérez y Andrés Rey

J. Martínez, C. Sanesteban, S. Vergara, E. Hermida, M. Alonso, M. Brage

H. Fernández, M. Varela, P. Casal, P. Villaroel, A. Gallego, P. Sanesteban, M. Otero

O. Fraga, C. de Francisco, F. Couce y Maruja Ameneiros

Maruja Rey, Gloria Martínez, Marita Díaz y Loli Bouza

Despedida del verano el

pasado 5 de septiembre

de la Peña de Atios

Por segundo año consecutivo, la Peña de Atios aprovechó el final del verano para encontrar un motivo que reuniese a todos sus componentes en torno a la mesa. La costumbre va camino, por lo que parece, de convertirse en toda una referen-

cia para este colectivo. Como se ve, sus integrantes disfrutaron sobradamente de la co-mida y encontraron tiempo y ganas para recordar anécdotas pasadas y comprometerse a repetir el encuentro.

enFoto

gra

mas

37

Diario de FerrolDOMINGO,

1 NOVIEMBRE DE 2015 Nordesía

Foto de familia del encuentro, una imagen para la posteridad Francisco Golpe, Juan D. Montañés y Alfonso Llaguno

Pablo Rojas, E. Embade, Virgilio Ledo y José Rico Pablo Rojas, Edelmiro Embade y Virgilio Ledo

José García, Vicente Rodríguez, Andrés Martínez y Jesús Martínez

Ramón Fernández, Guillermo Díaz, José Vega y José L. Gangoso

F. Maneiras, Indalecio Rodríguez, Jaime Lorenzo y Pablo Morán

Fernando Vázquez, Juan Cabanas y José R. Silva

Comida anual de la

promoción de aprendices

de Bazán de 1955

La presencia en estas páginas de los antiguos aprendices de Bazán es constante y habitual dado el elevado número de promociones que han salido de la emblemá-tica constructora naval. Como también es costumbre reunirse siempre, cada año,

para recordar los viejos tiempos y renovar amistades o a compañeros que ya no están o, simplemente, hallar un momento agradable, entre la comida y la sobremesa, para la charla. El Lar del Toxos fue escogido el pasado 16 de octubre. Primera entrega.

enFoto

gra

mas

38

Diario de FerrolDOMINGO,1 NOVIEMBRE DE 2015N

ordesía

Cómo se puede tocar a Schubert por la no-che, leer a Rilke por la mañana y torturar

al mediodía? ¿Cabe pensar un dolor tan sistemáticamente inducido, programado, como el de los campos de exterminio nazi? ¿Cabría tam-bién decirlo, expresarlo, para com-partiéndolo acabar curado? Aus-chwitz representa el símbolo de ese dolor, según el profesor Alberto Su-casas, un dolor epocal que atraviesa toda la filosofía de la segunda parte del siglo XX. ¿Qué lenguaje utiliza-remos para nombrar un mundo que no existe, un yo que ha saltado por los aires y unos objetos, que si antes ya nos eran extraños, ahora nos son irreconocibles?

“En los campos proliferó esa muerte en vida que en la jerga del Lager se llamó musulmán”, dice Su-casas. Se trata, para este profesor de Filosofía, de extraer de los textos del filósofo lituano Lévinas los ecos de una música donde ese dolor se haga reconocible, compartible; ese Eco inaudible sacarlo a la superficie a través de nadar entre aporías y metáforas, donde los textos de Lévi-nas son el único mar: “La literatura es entonces indispensable a la signi-ficación; consiste en reavivar las metáforas extinguidas en el fondo del lenguaje convertido en sistema de señales”, según dejó escrito el mismo filósofo.

Esta es la hipótesis de trabajo que nos presenta el recientemente galardonado con el Premio Interna-cional de Ensayo en Castellano del Ayuntamiento de Bilbao 2014, la escritura de Lévinas, su escritura in-édita: “La escritura de Lévinas solo puede ser adecuadamente encara-da si, junto a lo que expresamente dice, se atiende a lo que no sugiere, sin nunca enunciarlo plenamente”: Nos movemos en el “umbral de lo inaudible”. Sombra y escasez de so-nido. Identificar la presencia de Auschwitz.

Asombrado por la escasez de re-ferencias, nos pone sobre aviso: “¿Es posible que tanto (el espanto sin límites de un furor genocida res-ponsable del gaseamiento y crema-ción de millones de humanos) haya dado lugar a tan poco?”. Nos propo-ne Sucasas “un giro hermenéutico en la historia cultural. Detectar au-

sencias oblicuas de presencia, en lo no dicho silencios elocuentes”.

Silencios elocuentes en Bacon, en Beckett, en Canetti, Giraud o Foucault. “Reconstruir un paisaje cultural trágicamente atravesado, durante medio siglo, por la memo-ria del horror”. Aprender a leer, aprender a escribir y a oír de nuevo el horror, la Shoah, el Holocausto, el genocidio, el exterminio.

Rescatarlos de la “mudez de la ceniza”. El superviviente “distancia-do del mundo de los vivos por el peso obsesivo de la muchedumbre incontable de los muertos y del pre-sente vivido por el recuerdo de un

no es otra cosa que el que ayuda a alguien en sus funciones, es decir, trasmite lo sucedido por él, por ellos.

“Nosotros hablamos por ellos por delegación” dirá Primo Lévi en “Los Hundidos y Humillados”. De lo que se está hablando primordialmente es cómo hablar después del “fin del mundo”, cómo vivir después de esa cifra “descomunal” de muertos. Desde Lévi a Lévinas, nos dice Al-berto Sucasas, se abre camino una subjetividad que expresa una “dis-ponibilidad” sin límites al requeri-miento del Otro.

El “Heme Aquí” de Isaías respon-de a esa “disponibilidad” a ese “tes-timonio infinito”, según el filósofo lituano. “Es por la voz del testigo cómo la gloria del Infinito se glorifi-ca”. Así surge una ética de la memo-ria, que impide que la muerte de tantos acabe por ser sepultada por el tiempo. De aquí extrae otra di-mensión que es la de “responsabili-dad”. La filosofía levinasiana no es solo, según Sucasas, una filosofía de la responsabilidad, sino ante todo una filosofía responsable.

“La responsabilidad como acti-tud del superviviente precede, al tiempo que lo fundamenta, a su te-matización como noción filosófi-ca”.

El libro no renuncia a descubrir-nos un Lévinas poeta, después de indagar en los textos inéditos del fi-lósofo a través de una introducción, nueve capítulos y epílogo, como él mismo nos indica “cuando en las páginas precedentes ya estaban concluidas, se publicó, a finales del año 2013, el tercer volumen de la edición francesa de las obras com-pletas de Lévinas, bajo el título de Eros, literatura y filosofía (Ensayos novelescos y poéticos, notas filosó-ficas sobre el tema del eros)”, que darán sus frutos en los próximos años.

pasado atroz, la conciencia del su-perviviente se siente instada a recu-perar el tiempo del espanto y hacer justicia a sus víctimas”.

¿Qué recordar? ¿Qué decir? Para el que sobrevive, no basta la voca-ción testimonial, no se puede dedi-car a “trasmitir su propia participa-c i ó n e n l a e x p e r i e n c i a concentracionaria”, se trata de de-volver la palabra a quienes, “arreba-tados al mundo y, por ende, al ha-bla, perdieron, junto a la vida, la oportunidad de dejar memoria de sí”.

Aquí adquiere un matiz impor-tante el concepto de “vicario”, que

PEDRO

FERRÁNDEZ

Alberto Sucasas: La Shoa en

Lévinas, un eco inaudible

espacio

Crít

ico

39

Diario de FerrolDOMINGO,

1 NOVIEMBRE DE 2015 Nordesía

“Silencios

elocuentes de

Bacon, de Beckett,

en Canetti, Giraud

o Foucault.

Reconstruir un

paisaje cultural

trágicamente

atravesado,

durante medio...”

“El libro no

renuncia a

descubrirnos un

Lévinas poeta,

después de

indagar en los

textos inéditos del

fi lósofo a través de

una introducción,

nueve capítulos...”

“En los campos

proliferó esa

muerte en vida

que en la jerga del

lager se llamó

musulmán, dice

Sucasas. Se trata,

para este profesor

de Filosofía, de

extraer de los

textos del fi lósofo

lituano Lévinas los

ecos de una

música donde el...”

Mirach está formada por dúas es-trelas separadas por 1700 unida-des astronómicas. De cor vermello, cunha temperatura de 3.200º, e

PAULINO GASALLA

M irach é unha es-trela da conste-lación de Andró-mena, e atópase

situada no lugar que ocuparía a ca-deira esquerda da figura que repre-senta, e é un dos extremos da co-rrea ou cinto que rodea a cintura, xunto ás estrelas Mu Andromedae e Ni Andromedae.

As que se enume-ran a continua-ción son as efe-m é r i d e s

astronómicas previstas para o mes de novembro de 2015 que nos ofrece Paulino Gasalla desde a So-ciedade Galega de Historia Natu-ral. Unha información que cómpre ter en conta se un quere observar estes fenómenos no mes en curso:

Día 3: A 12:24 a Lúa em Cuarto minguante. Venus e Marte moi próximos.Día 6: Xúpiter e a Lúa moi próxi-mos.Día 7: Venus, Marte e a Lúa moi próximos.Día 09: Aniversario do necemento do grán astrofísico Carl Sagan (1934). Día 11: A 17:47 Lúa Nova..Día 12: Choiva de estrelas: Táuri-das do Norte, actividade desde o 20 de outubro ao 10 de decembro, con máximo de 5 por hora o 12 de nov-embro. Aniversario da gran choiva de estrelas das Leonidas (1833) mais de 100.000 por hora.Día 13: Saturno e a Lúa moi próxi-mos.Día 18: Choiva de estrelas: Leóni-his

toria

Natu

reza

Os nomes das estrelasMirach

É a segunda estrela máis brillan-te da súa constelación, ten unha magnitude aparente de 2,01, ató-pase a 195 anos luz. En realidade

das, actividade desde o 6 ao 30, con máximo de 20 por hora o 18 de nov-embro, son producidas polos restos do Cometa Tempel-Tuttle.Día 19: A 06:27 a Lúa em Cuarto crecente.

Día 22: Urano e a Lúa moi próxi-mos. Choiva de estrelas: Alfa-Mo-nocerotidas, actividade desde o 15 ao 25, con máximo variable o 22 de novembro.Día 25: Mercurio e Saturno moi

próximos. A 22:44 Lúa Chea.

PLANETAS

Mercurio en Libra, cunha magnitu-de de -0,5, non visible pola súa proximidade ao Sol.

Venus en Virgo, poderase obser-var duas horas antes do amencer, cunha magnitude de -3,85.

Marte en Virgo, observarase nos amenceres, aproximadamente du-rante 2 horas, cunha magnitude de 1,82.

Xúpiter en Leo, observarase nos amenceres, aproximadamente du-rante 2 horas, cunha magnitude de -1,46.

Saturno en Escorpio, con unha magnitude de 0,69, casi non visible pola súa proximidade ao Sol.

Urano en Piscis visible con pris-máticos casi toda a noite, magnitu-de 6,1.

COMETAS

Tan só C/2013 US10 ( Catalina ) con magnitude 5 pasando entre as constelacións de Virgo e Libra, e C/2014 S2 ( PanSTARRS ) con magnitude 9 entre as constelación de Draco e a Osa Menor, poden ser vistos cun telescopio pequeño. Os demais pola súa magnitude son di-ficilmente localizables.

polo menos 1.950 veces máis lumi-nosa que o Sol, tem 4 veces a súa masa e 85 veces o seu radio. É unha estrela masiva que se atopa na últi-ma fase da súa vida, polo que se converterá reletivamente pronto nunha supernova, dando orixe a unha enana branca.

En mitoloxía Representa o cinto que suxeita as roupas da princesa Andromeda, que se atopa encade-nada ás rocas, en espera de ser de-vorada polo monstro mariño Ce-tus, será rescatada polo heroe Perseo.

O seu nome é un erro de trans-crición da palabra árabe Al Mizar (cinto). Outros nomes son: Mirac, Merach, Mirar, Mirath, Mirax, Mi-rat ( nome que tiña nas Tablas Al-fonsinas), Janb al-Musalsalah, Cingulum e Ventrale. O seu nome científico é Beta Andromedae.

Mirach actúa como estrela guía para a busqueda de tres galaxias diferentes: M31 (Galaxia de An-drómeda), M33 (galaxia do Trián-gulo), e NGC 404. Cando a mira-mos ocorre que mentres Mirach atópase a unha distancia de só 200 anos luz, pódenos axudar a atopar obxectos que están a millóns de anos luz de distancia.

O ceo do día 15 de novembro ás 24.00 miranda cara ao Sur

40

Diario de FerrolDOMINGO,1 NOVIEMBRE DE 2015N

ordesía

El prestigioso premio Ship of the Year de la publicación noruega Skipsrevyen recayó en

su edición de 2015 en el buque de apoyo a la construcción offshore Skandi Africa. Con esta, son ya 8 las veces que un buque construido por una empresa del grupo VARD se lle-va el premio en las últimas 16 oca-siones que ha sido entregado.

PARA QUE SIRVE

Los buques de apoyo a la construc-ción son buques con posicionamien-to dinámico de clase 3, con una gran cubierta, gran capacidad de habili-tación, equipados con grúas de alta capacidad de izado en superficie y submarina, capaces de dar apoyo a la construcción de superficie y sub-marina y a proyectos de instalación, o programas de inspección, repara-ción y mantenimiento (IRM). Estos buques se diseñan para facilitar ta-reas de larga duración que requie-ran que el buque se mantenga en el lugar del proyecto por largos perio-dos de tiempo.

EL SKANDI AFRICA

En febrero de 2014, la compañía noruega DOF Subsea encargó al as-tillero también noruego VARD Sø-viknes el diseño y construcción de un nuevo buque de apoyo a la cons-trucción offshore. Cuando VARD entregó en marzo de 2015 el buque este se convirtió en el mayor barco de DOF hasta la fecha.

VARD tomó como referencia para esta construcción su diseño VARD 3 12, especializado en trabajos de construcción submarinos en pro-fundidades de hasta 3.000 metros y preparado para trabajar en las peo-res condiciones climáticas.

Las dimensiones del Skandi Afri-ca son de 160,9 metros de eslora por 32 metros de manga. Sobre sus 2.700 metros cuadrados de cubier-ta dos grandes estructuras llaman la atención: la primera, su grúa de 900 toneladas de capacidad de ele-vación, equipada con un sistema de compensación de movimiento ver-tical que reduce la influencia del movimiento del buque generado por las olas en la operación de la grúa; la segunda, el sistema inclina-ble de instalación de tubería sub-marina flexible, capaz de soportar un peso de 650 toneladas e instalar tubería a 3.000 metros de profundi-dad.

El buque cuenta con tres mo-onpools (es decir, tres grandes agu-jeros que atraviesan el barco desde la cubierta principal hasta el fon-do), uno para los trabajos principa-les que realiza el buque, colocado en el centro (de 7,2 por 9,4 metros), y dos a los lados (de 5 por 5,6 me-tros) para desplegar los ROVs (vehí-

El buque de apoyo a la construcción offshore

Skandi Africa

El Skandi Africa se encuentra en estos momentos en África contrata-do durante cinco años por la empre-sa francesa Technip.

CARACTERÍSTICAS GENERALES

Eslora total: 160,9 metrosManga: 32,0 metrosCalado: 9,25 metrosTripulación: 140 personasPotencia total: 24 MW

QUIZÁS TAMBIÉN TE INTERESE…

Ship of the year 2014: el ferry eléc-trico ZeroCat 120. El ferry eléctrico ZeroCat 120, construido por el asti-llero noruego Fjellstrand en colabo-ración … v

adeB

arc

os

41

Diario de FerrolDOMINGO,

1 NOVIEMBRE DE 2015 Nordesía

JUAN A. OLIVEIRAvadebarcos.wordpress.com

culos a control remoto), capaces de operar a 4.000 metros de profundi-dad.

El Skandi Africa tiene espacio para un total de 140 personas, re-partidas en 11 camarotes individua-les de alto rango, 49 camarotes in-dividuales normales y 40 camarotes dobles.

La planta de generación del Skandi Africa está compuesta por cuatro generadores diésel de 3.840 kW cada uno y otros dos de 4.320 kW, para sumar un total de 24 MW. El buque cuenta con siete propulso-res de diferentes tipos, que dotan al barco de gran maniobrabilidad y aseguran su capacidad para perma-necer en el sitio a pesar de las co-

rrientes marinas, el oleaje o el vien-to, recibiendo la cota más alta (DP3) en cuanto a posicionamiento diná-mico.

Todos estos propulsores se repar-ten de la siguiente manera:

•Tres propulsores azimutales co-locados en la popa del buque, cada uno con una potencia de 3.700 kW.

•Cuatro en proa, dos de ellos propulsores en túnel de 2.800 kW cada uno y otros dos azimutales re-tráctiles de 2.200 kW cada uno.

La velocidad máxima del buque es de 16 nudos, y su alcance es de 12.000 millas náuticas (22.000 ki-lómetros) a 12 nudos, con una au-tonomía que le permite trabajar du-rante 60 días sin volver a puerto.

habla

ndoconB

antin

g“La sociedad debe informar sobre las consecuencias de la adicción”

Las adicciones afectan a una buena parte de la sociedad y puede ma-nifestarse de diversas

maneras. El psicólogo Ricardo Mar-tínez, afincado en Málaga, es espe-cialista en la terapia y tratamiento de personas adictas.

¿Cómo podíamos definir una adicción?Una adicción es la dependencia psi-cológica y fisiológica de algo que puede ser una sustancia o un acto, entre otras cosas. Ahora bien, si la pregunta se refiere a qué es la adic-ción, te diré que es una enfermedad que debe estar catalogada entre los trastornos mentales. Hay que olvi-darse, por tanto, de los viejos con-ceptos, tan extendidos socialmente de que la adicción es un vicio o una carencia de fuerza de voluntad. Nada más lejos de la realidad: la adicción es un trastorno que no sólo afecta fisiológicamente sino que psicológicamente produce, en poco tiempo, sufrimiento no sólo poste-rior sino, también, durante el acto adictivo en sí.

¿Hay personas más propensas a ser adictas que otras?Posiblemente haya una predisposi-ción a la adicción. No está probado aún sí hay un componente genético pero todo parece indicar que sí. Yo, desde luego, parto de que en la adicción se da el trastorno obsesivo-compulsivo previamente al hecho concreto al que nos podamos refe-rir. Por otro lado, existen caracterís-ticas mentales comunes a la mayo-ría de los adictos, como la escasa tolerancia a la frustración, el ego-centrismo, la dificultad para acep-tar la realidad, tanto exterior como interior, emocional, la impaciencia y algunas más.

Los traumas o problemas psi-cológicos, ¿influyen directa-mente?Sin duda. De hecho, el consumo o el acto adictivo no es más que la punta del iceberg de una problemática mayor y más global. Por eso, una vez que se afronta la adicción, des-pués de parar de consumir, hay que tratar esa problemática particular de cada individuo.

Existe una relación directa con la evolución vivida desde la infancia. Hay que tener en cuenta que toda adicción es una forma de anestesiar lo que se está sintiendo. También es

RICARDO MARTÍNEZ PSICÓLOGO

“EXISTEN CARACTERÍSTICAS MENTALES COMUNES EN LA MAYORÍA DE ADICTOS” / MARTA PÉREZ [email protected]

verdad que, pasado un tiempo, no se consume por tal o cual problema, se consume porque se es adicto. Esto también es importante porque es de los pocos trastornos que una vez que reconoces su origen no se para sin más. Hay que dejar de con-sumir.

¿Se puede salir de la adicción? ¿En qué consiste la terapia?Es una enfermedad incurable, pro-gresiva y mortal, tal y como por fin reconoció la OMS. Pero es una en-fermedad que se puede parar y para ello existen distintos métodos tera-péuticos como la confrontación, por ejemplo.

Yo coincido con el Dr. Luis Rojas en que la terapia más efectiva es la

de los “Doce pasos” que descubrie-ron en 1935 Bill Wilson y el Dr. Bob en Estados Unidos fundando Alco-hólicos Anónimos, y posteriormen-te, en 1953 Narcóticos Anónimos, más específicamente referido a las drogas. Aquí, no obstante nos en-contramos ante un asunto que arrastra una falacia: la distinción entre alcohol y drogas.

El alcohol es una droga, aunque su consumo sea legal, y puerta a otras drogas; o salida, como suele ser en el caso de la heroína. Pero volviendo a las terapias de los “doce pasos”, lo más importante fue el va-lor terapéutico de un adicto com-partiendo con otro adicto.

O sea, ¿que aunque se frene en un momento puede volver a re-aparecer?Claro. Como hemos comentado an-tes, es una enfermedad incurable. Por tanto puede reaparecer en cual-quier momento. La propia OMS dice de la adicción que una caracte-rística fundamental que tiene es la tendencia a la recaída. Yo me plan-teo, además, que una vez que se consigue pararla, la enfermedad no sólo no desaparece sino que conti-núa con su propio curso y evolu-ción; esto explicaría por qué cuando hay una recaída (se refiere a cuando han pasado al menos dos años de limpieza) el consumo es muchísimo mayor. Pero este extremo tendrá que de-mostrarlo la Neuropsicología cuan-do los recursos para la investigación de una enfermedad que destroza a una importante parte los seres hu-

manos en todo el mundo, sean am-pliados.

¿Se puede establecer una edad mínima para comenzar a ser adicto?No existen datos suficientes que nos permitan contestar con exactitud a esa pregunta. Te puedo decir que hay adictos que han confirmado que de niños, por ejemplo, eran in-capaces de comerse un helado, te-nían que comerse cuatro, o tomarse tres zumos seguidos. Por otro lado, te referiré el caso de una señora que no toleraba el alcohol, porque no le gustaba ni su sabor ni su efecto, y que a los 40 años, después de una ruptura matrimonial traumática, pasó en quince días de no soportar-lo a beberse una botella de whisky al día.

Sin embargo, la adicción sigue siendo un tema tabú en la so-ciedad, ¿qué herramientas so-ciales pueden ayudar a las per-sonas adictas?La herramienta que no sólo ayuda-rían sino que es imprescindible es la prevención. No basta, por ejemplo con prohibir la publicidad de bebi-das alcohólicas sino de explicar que el alcoholismo, por ejemplo, no se refiere a esas personas que vemos tiradas en las calles con un brik de vino, si no que es una enfermedad que afecta a un espectro amplísimo de la población. Se debe informar más ampliamente de las consecuen-cias del consumo, y del efecto que éste tiene en las personas cercanas y en las familias desestructuradas.

La adicción es

una enfermedad

incurable, progresiva

y mortal que se puede

frenar con distintos

tratamientos

El valor de la

terapia de los

doce pasos se

encuentra en que el

adicto comparta sus

experiencias con sus

iguales

42

Diario de FerrolDOMINGO,1 NOVIEMBRE DE 2015N

ordesía

NONITO [email protected]

Chick Corea, a sus 74 años, arropado por todas las credencia-les que adornan su

trayectoria, mantiene inalterable su legendaria y prodigiosa capaci-dad de reinvención, incansable y “juvenil” con un nuevo proyecto al frente de la banda The Vigil, for-mada en 2013.

Una banda en esencia eléctrica con influjos latinos y una platafor-ma para la experimentación que cuenta con una extensa paleta de sonidos. Todo gracias a la labor de Luisito Quintero en la percusión, Marcus Gilmore (nieto del legen-dario baterista de jazz Roy Haynes) en la batería, Carlitos del Puerto en el bajo acústico y eléctrico, Tim Garland con el saxofón y la flauta, y de Charles Altura, el guitarrista que en ocasiones toca el teclado.

“Es una banda joven y los consi-dero unos genios”, dice Corea so-bre The Vigil. Desde sus primeros años como músico y luego en la creación de la banda Return to Fo-rever, Corea es conocido por la in-fluencia de ritmos latinos: “Para mí los ritmos de África, Cuba y Suda-mérica lo que hacen es agregar un sentimiento extrovertido de ale-gría a un lado más oscuro que tiene el jazz”. Y The Vigil no es la excep-ción. Posee un mundo sonoro de

“Los Marcia-nos llegaron ya… bailan-d o ‘ r i c a -

cha’… que es como dicen se le llama al cha-cha-cha en Marte…”. Esos eran los Marcianos que habían lle-gado en 1955 de la mano del com-positor Rosendo Ruiz Quevedo, re-volucionando la música cubana y poniendo a bailar a multitudes en todo el mundo al ritmo de esa “vaci-lona” canción.

Estos marcianos no vienen de allá, son de aquí, de Vigo, y pusie-ron los pies en la música en 2006, afilando las guitarras en el “noise pop” e “iluminando” las melodías en maquetas. A la par que iban cre-ciendo como grupo y asentando su estilo, Los Marcianos, recorrieron salas de conciertos y participaron en concursos hasta que se percata-ron de que era el momento de to-marse su carrera en serio y así lo hi-cieron en 2010 lanzando al mercado terráqueo su primer “platillo volan-te”, “Esto va en serio”, para dejar constancia de sus intenciones.

Repiten lanzamiento en 2014, “Segundas Partes”, al tiempo que anunciaban el comienzo de una nueva etapa en la banda “marciana” que llevaría a Ibán (guitarra y voz), Victor (batería) y Abel (bajo), ilu-minados por la energía del noise pop noventero –Lemonheads, The Jesus and Mary Chain, Dinosaur Jr o Oasis– a “Una tormenta de can-ciones de amor a quemarropa”, concretamente doce, en las que bajo la producción de Carlos Hernández –Los Planetas, Cooper y Triángulo Amor Bizarro–, abren la puerta a nuevos sonidos que no se habían es-cuchado en sus anteriores trabajos.

El disco está a punto de ver la luz y de él ya se puede escuchar el sin-gle de adelanto, “Un tren a San Francisco”.

En entrevista a “MondoSonoro”, Los Marcianos, diseñan su hoja de ruta… “Hacer que la gente lo escu-che. Hemos hecho un ‘discazo’ y queremos que llegue al mayor nú-mero de personas posible”.

Chick Corea y The Vigil, en

A Coruña

Los Marcianos,

“una tormenta de

canciones de amor

a quemarropa”

EL “GRAN CAMALEÓN DEL JAZZ” VISITA POR

TERCERA VEZ A CORUÑA. LA PRIMERA LO TRAJO AL

PABELLÓN DE DEPORTES EN 1984, CON UNA

ASISTENCIA APROXIMADA DE 5.000 PERSONAS.

REPITIÓ EN 2003, EN EL COLISEO, QUE PARA LA

OCASIÓN INAUGURÓ SU ESTRUCTURA TEATRAL CON

CORTINAJES, CON SU PROYECTO “ELECTRIC BAND”.

SU NUEVA VISITA SERÁ EL 8 DE NOVIEMBRE, A LAS

21.00 HORAS EN EL PALACIO DE LA ÓPERA

una riqueza como solo la puede te-ner el pianista, adicto a cambiar de rumbo y de combo varias veces por año. Una afición que ha hecho po-sible que en su discografía haya más de cien referencias como líder.

¿ Por qué su peregrinar por for-matos, estilos y contextos musica-les diferentes? Corea lo tiene muy claro: “Todo es el mismo contexto. Es muy sencillo, es el deseo de crear música. No importa que sea un piano o un sintetizador, una ba-tería, una marimba o una orquesta, una partitura de Mozart o de The-lonius Monk, una improvisación li-bre, ritmos étnicos, “música disco” o ballet, música de películas o mú-sica para dormir. Todo se incluye en mi deseo de ser creativo”.

Es un placer ver la capacidad de dirección y de improvisación del maestro, el “gran camaleón del jazz” que acumula un curriculum en el que sobresalen algunas de las hazañas más celebradas del jazz contemporáneo y que se mantiene humilde bajo el manto de la curio-sidad.

Quién haya presenciado un con-cierto en vivo de Chick Corea sabe que es una mente que materializa el sonido, la técnica y la experi-mentación de una manera porten-tosa. Y quien no, tiene ahora la po-sibilidad de descubrirlo.

Ya empieza a respirarse

discográfi camente el espíritu

navideño. La magia del mundo

navideño vuelve a cobrar vida

en el nuevo álbum de Plácido

Domingo, que nos trae sus

canciones favoritas de Navidad.

Domingo ha invitado a grandes

artistas a cantar con él algunos

de estos clásicos navideños.

Entre ellos se encuentran Idina

Menzel, que acaba de triunfar

como la voz de la Reina Elsa en

“Frozen” de Disney, la película

animada más taquillera de todos

los tiempos; la estrella alemana

Helene Fischer, que ha vendido

más de nueve millones de

álbumes hasta la fecha; el tenor

francés Vincent Niclo; y The

Piano Guys. Canciones, himnos

y villancicos, el álbum contiene

una nueva canción: “Loving

Christmas”, escrita por Plácido

Domingo Jr.

Caja de cuatro CD que captura a

la legendaria banda en el San

Francisco’s Fable Club (1969).

Cuarenta y dos canciones en las

que se incluyen temas inéditos

en directo, conciertos íntimos y

las primeras interpretaciones de

clásicos de la banda que aún no

habían grabado como “Sweet

Jane,” “New Age” y “Rock and

Roll”. Destacan en el CD 1 las

versiones inéditas de “Some

kinda love” y “Sweet Jane,”

mientras el CD 2 incluye raras

interpretaciones de “There She

goes again”, “After hours” y

“We’re gonna have a real good

time together”. En el CD 3 tiene

la versión de casi 40 minutos de

“Sister Ray”. Parte de este

material fue publicado en 1974

en el álbum “1969 The Velvet

Underground Live”, en 2001 en

“Bootleg series, Vol. 1: The quine

tapes”, y el año pasado en la

reedición de lujo del disco “The

Velvet Underground”.

PLÁCIDO DOMINGO CANTA

A LA NAVIDAD

THE VELVET

UNDERGROUND

todoM

úsic

a

43

Diario de FerrolDOMINGO,

1 NOVIEMBRE DE 2015 Nordesía

CON ESTA LINTERNA NO HAY QUIEN SE PIERDA

Heider acaba de renovar su línea de linternas LED, con este

espectacular modelo llamado AGX Ultra Power. Esta linterna con

diseño de Tipo III de clase militar, posee un cuerpo robusto de

aleación de aluminio con sistema de GFCI resistente a los impactos.

Pero lo más interesante viene con sus prestaciones, ya que además

de tener una autonomía de más de 150 horas, genera un haz de luz

con un alcance de 1.000 metros. Y todo con materiales de alta

calidad y por 169 euros.

LA BASURA MÁS ARTÍSTICA

Tirar la basura es una acción más que aburrida, de la que todo el mundo se

intenta escaquear. De hecho, el cubo de la basura es un elemento de la

cocina que se suele esconder porque ni siquiera se quiere ver delante. Todo

cambia con este cubo de basura, llamado Tomato Sauce y que reproduce ni

más ni menos que la típica lata de sopa de tomate que caracterizó el

movimiento artístico del pop art y, sobre todo, Andy Warhol. Se trata de un

cubo fabricado en metal y que tiene cinco litros de capacidad, que se puede

adquirir por solo 22,40 euros.

AY QUIEN SE PIERDA

a de linternas LED, con este

GX Ultra Power. Esta linterna con

Un entrenador en el bolsillo del pantalón

LAS PRENDAS LUMO RUN ESTÁN DESTINADAS A

QUE LOS CORREDORES TENGAN EN CADA

MOMENTO INFORMACIÓN SOBRE EL EJERCICIO

QUE ESTÁN HACIENDO Y PUEDAN ASÍ

CORREGIRLO SOBRE LA MARCHA

Los pantalones Lumo Run están destinados de forma principal a los corredores, esos

runners que parecen poblar cada esquina de la ciudad.

Estos pantalones llevan integra-do un dispositivo compuesto de acelerómetro, giroscopio, baróme-tro, magnetómetro, bluetooth LE para conectar al smartphone y ob-tener todos los datos de la carrera y un pequeño motor vibrador. La ba-tería del dispositivo dura un mes, unas 25 horas de carrera continua-da. El dispositivo es resistente al agua, por lo que se pueden meter los pantalones en la lavadora sin desmontar el mecanismo y tiene un peso de 25 gramos.

Estos pantalones inteligen-tes no solo están diseñados para cuantificar el ejercicio que se realiza, sino que tam-bién se centra en analizar la forma de correr para informar al usuario de posibles mejoras para poder así evitar futuras lesiones.

Si además el corredor se lleva el smartphone, la aplicación irá in-formando para que modifique la forma de correr si es que lo está ha-ciendo mal, como si llevase al en-trenador al lado. Para ello es nece-sario conectar un auricular al dispositivo.

Gracias a todos los sensores que incluye, Lumo Run puede saber en todo momento la cadencia, la osci-lación vertical en cada paso, el mo-vimiento del torso, longitud de zancada, tiempo que el corredor está en el aire entre zancada y

al para s. va el á in-ue la á ha-l en-ece-r al

que r en

osci-mo-de or y

zanca -da… En

cuanto a las tallas, l o s L u m o Run están d i s p o n i -b l e s e n p a n t a l ó n

corto para hom-bres o largo tipo leggins para muje-res. Los pantalo-nes cortos están disponibles en tallas S, M y L y los leggins es-tán disponi-

elInventa

rio

44

Diario de FerrolDOMINGO,1 NOVIEMBRE DE 2015N

ordesía

EL TIEMPO EN UNA

PEQUEÑA CAJA

“Tempescope” es un

original dispositivo

diseñado por Ken

Kawamoto que muestra el

próximo pronóstico del

tiempo mediante la

simulación de las

condiciones climáticas

dentro de una pequeña

caja translúcida. El

dispositivo es capaz de

descargar la información

de las próximas

condiciones

climatológicas por medio

de una app en tu

smartphone y

trasladarlas a la caja con

una gran variedad de

modos: sol, nubes, lluvia y

hasta rayos.

CAFÉS CALIENTES VÍA

ORDENADOR

No hay nada mejor cuando

se está trabajando que

descansar para tomarse un

café o una infusión. Sobre

todo si está caliente y recién

hecho, que es cuando más se

disfruta. Pero ¿qué ocurre

cuando se vuelve al trabajo?

Que al fi nal se enfría el café.

Aunque hay una manera de

mantenerlo caliente incluso

estando en el ordenador:

utilizando este calentador de

tazas para el USB. Su curiosa

forma de galleta no

desentona con la taza, ya

que tiene una superfi cie

plana sobre la que apoyar el

recipiente para mantenerlo

a la temperatura justa.

b le s en tallas XS, S, M y L. El prec io de este disposi-tivo deporti-vo ronda los 90 euros (99 dólares).

CÁMARAS MUY LIMPIAS

Este kit de limpieza es un tres en uno ideal para

dejar en perfecto estado de revista las lentes de las

cámaras. Compacto, ligero y fácil de transportar, se

puede colocar en cualquier bolsa fotográfi ca. El kit

contiene dos elementos: un bolígrafo de limpieza

con un práctico cepillo y una esponja de limpieza y

un paño antiestático de microfi bras. Es seguro para

todos los objetivos y lentes, porque no requiere el

uso de ningún líquido limpiador, por eso no es

tóxico y respetuoso con el medio ambiente.

UNA MULTIHERRAMIENTA MUY ANIMAL

Esta preciosa, funcional y compacta multiherramienta de bolsillo ha dado a

siete herramientas muy útiles en cualquier circunstancia de la vida

cotidiana la forma de las patas y las cabezas de diferentes animales, todas

integradas entre dos cachas de madera de haya. La lima es la cabeza de

una llama; el pelacables, la cabeza de un hipopótamo; y la cabeza del

rinoceronte, por supuesto, es el abrebotellas.

Un cargador que también ahorra

POWERSLAYER CARGA

MÓVILES Y TABLETS Y

SE DESCONECTA AL

ACABAR SU TRABAJO

resantes que ofrece es la posibilidad de ajustar un porcentaje de carga en el momento de revivir a nuestro dis-positivo. De este modo, el teléfono móvil se cargará lo más rápido posi-ble hasta llegar a la cifra introduci-da y el usuario tendrá batería sufi-c i e n t e p a r a n o q u e d a r s e desconectado.

Uno de los mayores inconvenientes de los smartphones es, probablemente, la

duración de su batería. Para salvar a los usuarios, Velvetwire, una em-presa estadounidense, ha consegui-do lanzar al mercado Powerslayer, el primer cargador portátil para mó-viles inteligente que, además, ayu-da a ahorrar energía.

Powerslayer funciona como un cargador convencional, con la ven-taja añadida de ofrecer información en todo momento sobre la carga de nuestros móviles o tablets a través de una app. Además, ofrece dos mo-dos diferentes de carga: rápida, la cual consume más energía pero tar-dará menos en recargar la batería; y en segundo lugar la opción efi-

ciente, más lenta pero con la venta-ja de que mejora la vida del smar-tphone.

Y cuando el dispositivo está car-gado, Powerslayer se desconectará automáticamente para así contri-buir un poco más a la tarea común que supone el ahorro de energía. Otra de las características más inte-

Con estos bolsillos de pared se puede ahorrar espacio en la zona de tra-

bajo o de estudio, al tiempo que se mantiene el material y objetos diversos organizados y a mano, dando un puntito pop y refres-cante a la decoración. Están fa-bricados en tela vaquera azul 100% algodón, gruesa y con una par de remaches metálicos a cada lado. Son decorativos y muy prácticos, tienen el mismo tama-ño que los bolsillos de unos teja-nos de verdad y están diseñados para dejar suficiente espacio para introducir en ellos material de escritorio.

Los bolis bien

ordenados

en el bolsillo

de la pared

La línea Doble Cero de sillas presenta un mueble muy sencillo pero a la vez muy in-

teresante. La colaboración de David Adjaye y la empresa de di-seño de mobiliario italiano Mo-roso dio lugar a un diseño impac-tante realizado con materiales básicos y métodos de construc-ción sencillos.

Esta línea tiene características muy particulares que juegan con los conceptos de simple y com-plejo, y duro y blando. Los dos círculos tapizados hacen un có-

Simple pero compleja, dura pero blanda

modo asiento y respaldo, mientras que el marco del asiento está hecho de tubos de acero inoxidable, do-blados en diseños geométricos para crear las piernas y el apoyo a la silla. Los tubos se sueldan entre sí donde se tocan. Aunque los materiales y el métodos son básicos, las líneas de estilo de la trama dan vida a las pie-zas.

La línea de muebles Doble Cero ofrece tres diseños diferentes de la silla: la silla estándar con brazo ta-pizado de descanso, un taburete para la barra, y un pequeño sofá de dos plazas.

elInventa

rio

45

Diario de FerrolDOMINGO,

1 NOVIEMBRE DE 2015 Nordesía

CÁMARASS MMUY LIMPIAS

en segundo lugar la opción efi- Otra d

Nord

esía

aVoces

La prensa británica lo da por hecho, citando fuentes

próximas a ambos. La modelo texana Jerry Hall, de

59 años, tiene una relación sentimental con Ruppert

Murdoch, de 84, y podrían presentarse públicamente

como pareja dentro de unos días en una prueba de la

Copa del Mundo de Rugby… Según distintos medios,

al magnate de la comunicación le presentaron a la ex

de Mick Jagger una hermana y una sobrina. SEMANA

Francisco Rivera y Lourdes Montes celebraron el

bautizo de su primera hija en común, Carmen, que

nació el pasado 19 de agosto. Por supuesto en el

bautizo de Carmen no podía faltar su tío Cayetano,

que vivirá también su gran día con su prometida, Eva

González, el próximo viernes, cuando se casarán en

Mairena de Alcor, pueblo de la presentadora. HOLA

SORPRENDENTE PAREJA

BAUTIZO DE LA SEGUNDA HIJA DE FRAN RIVERA

DIARIO DE FERROL

AÑO XVI / NÚMERO 905

SUPLEMENTO DOMINICAL

DOMINGO1 DE NOVIEMBRE DE 2015

El delantero del Atlético

de Madrid, Fernando

Torres, fue padre el 26

de octubre por tercera

vez. A principios de

semana llegaba al

mundo su tercer hijo,

una niña, al que él y su

mujer, Olalla

Domínguez, han puesto

el nombre de Elsa. El

matrimonio ya tenía la

parejita: Nora, la

primogénita, y Leo, que

ahora tienen un nuevo

hermanito con el que

jugar. DIEZ MINUTOS

FERNANDO TORRES ES PADRE POR TERCERA VEZ

Una boda muy casera

Ya avisaron de que su boda sería antes de finales de año y lo han cumplido.

Cristina Pedroche y David Muñoz se han dado el “sí quiero” por sorpre-sa, una boda muy original celebra-da el 24 de octubre. La pareja orga-nizó su enlace a su medida: lo celebraron en su casa y ante un no-tario, nada más recibir David los pa-peles de su divorcio.

Dejando a un lado las tradicio-nes, tampoco vistieron los típicos trajes de boda ya que se dieron el “sí” en vaqueros y zapatillas, algo que ya había avanzado Cristina, que llevó un collar de su abuela. Se intercambiaron unos anillos de oro negro y brindaron con champán.

MUY ÍNTIMO

También comentó esta, cuando anunció su inminente enlace que sería algo muy tranquilo. Y lo han cumplido, ya que en la lista de invi-tados sólo estaban los padres de ambos. Después, el novio tuvo que marcharse a trabajar y la novia se fue a casa de sus padres a comer, en-salada de pollo y un bizcocho de chocolate que le preparó su prima.

Después de la boda, la pareja partió rumbo a la India, pero no de luna de miel sino que se trata de un

mento con David es el mejor de mi vida. Pase lo que pase, sé que le ten-go ahí y que daría la vida por mí. Y yo por él”, dijo la presentadora.

Halle Berry y Olivier Martínez han comenzado el proceso de divorcio tras más de dos años de matrimonio, tal y como han confirmado en un comunicado conjunto. “Con pesar hemos tomado la decisión de divor-ciarnos. Seguimos adelante con amor y respeto el uno por el otro y centrados en lo mejor para nuestro hijo. No deseamos otra cosa que la felicidad del otro y esperamos que se respete nuestra privacidad y, lo que es más importante, la de nuestros niños, en este complicado momen-to” señala el documento. HOLA

Emma Stone y Andrew Garfield han decidido poner fin a su relación después de cuatro años de noviazgo, según confirmaba la revista “People”. Una fuente cercana a ambos aseguraba que la ruptura se habría producido hace unos meses. “No hubo drama, han estado separados durante el trabajo. Todavía se preocupan el uno por el otro”. Los rumores de crisis entre la actriz de 26 años y el intérprete de 32 se venían oyendo en Hollywood desde el pasado mes de abril.

Sus compromisos profesionales les han obligado a pasar mucho tiem-po alejados y eso habría terminado dete- riorando a

la pareja. EUROPA PRESS

Desde que se hiciera pública la ruptura entre Cayetano Martínez de Irujo y Melani Costa, la nadadora ha confesado cómo se encuentra en esta nueva etapa de su vida. “Estoy mejor que nunca. Estoy muy con-tenta, muy segura de mí misma”, aseguró Melani, quien al ser pregun-tada por si lo había pasado mal en esta relación, declaró: “Puede ser”. Además, a pesar de estar sin pareja afirmó que está tranquila: “A veces mejor sola que mal acompañada”. La nadadora se mostró tajante sobre la posibilidad de una posible reconciliación: “No”, dijo rotunda. HOLA

Halle Berry y Olivier Martínez se divorcian

Ruptura de Emma Stone y Andrew Garfi eld

Melani Costa no quiere saber nada de su ex

viaje de trabajo del chef. “Ya habrá tiempo para celebrarlo”, decía la presentadora.

La pareja está a punto de cumplir su primer aniversario. Comenzaron a salir en diciembre del pasado año y no se han separado desde enton-ces. Y es que Cristina y David, el re-putado chef de DiverXo, han encon-trado el uno en el otro a su pareja ideal. “Empezamos a salir en di-ciembre y desde diciembre se veía que nos íbamos a casar. Cada mo-

En primera línea

David Muñoz y Cristina Pedroche durante su boda