ordesía -...

20
SUPLEMENTO DOMINICAL Diario de Ferrol 21 de diciembre de 2014 Año XV / Número 860 “A Academia acomodouse con rapidez ás novas tecnoloxías” EL PROFESOR Y EXRECTOR DE LA USC DARÍO VILLANUEVA ACABA DE SER NOMBRADO DIRECTOR DE LA REAL ACADEMIA ESPAÑOLA CINE MÚSICA “El Hobbit” se adelanta a los demás estrenos de la semana, llenos de animación y aventuras El grupo Los Fabulosos recuerda la música de los años 50 y 60 en un guateque en A Coruña Anxo Tarrío publica “Álvaro Cunqueiro ou os disfraces da melancolía” LIBROS KIKO HUESCA / EFE N ordesía

Transcript of ordesía -...

Page 1: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

SUPLEMENTO DOMINICALDiario de Ferrol

21 de diciembre de 2014Año XV / Número 860

“A Academia acomodouse con rapidez ás novas tecnoloxías”EL PROFESOR Y EXRECTOR DE LA USC DARÍO VILLANUEVA ACABA DE SER NOMBRADO DIRECTOR DE LA REAL ACADEMIA ESPAÑOLA

CIN

E

SIC

A“El Hobbit” se adelanta a los demás estrenos de la semana, llenos de animación y aventuras

El grupo Los Fabulosos recuerda la música de los años 50 y 60 en un guateque en A Coruña

Anxo Tarrío publica “Álvaro Cunqueiro ou os disfraces da melancolía”

LIB

RO

S

KIKO HUESCA / EFE

Nor

des

íaor

des

ía

Page 2: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

“O noso reto é responder ás expectativas depositadas

nesta institución”

Recentemente elixido director da Real Aca-demia Española, Da-río Villanueva Prieto

(Vilalba, 1950) recíbenos no seu despacho da institución para falar da súa traxectoria vital e profesio-nal, desde os anos da infancia en Vilalba ata a súa etapa como reitor da Universidade de Santiago de Compostela (USC). A combinación de experiencia en postos de xestión de alta responsabilidade coa súa fa-ceta de investigador, permitiulle optimizar a súa achega á RAE: pri-meiro como académico, logo como secretario e, desde o pasado 11 de decembro, como o director número XXX da corporación.

É académico da RAE desde 2008, ocupando o sillón D, que coincide coa letra inicial do seu nome de pía.En efecto, tomei como bo agoiro o feito de que me tocase o sillón da le-tra D, que pertenceu anteriormente a destacadas personalidades, como dous presidentes republicanos (Emi-lio Castelar, da I República; e Niceto Alcalá-Zamora, da II). Fun elixido en 2007, en 2008 ingresei, en 2009 no-meáronme secretario e hai uns días, director da Real Academia. Nesta traxectoria resultoume de gran utili-dade a miña anterior experiencia en postos de responsabilidade, funda-mentalmente no eido universitario, pero tamén noutras entidades, xe-ralmente fundacións vencelladas a escritores (Camilo José Cela, Torren-te Ballester e Carlos Casares).

O seu discurso de ingreso titulá-base O Quixote antes do cinema. Que queda da obra cumio de Cervantes na sociedade actual?O Quixote converteuse nun auténtico mito da literatura universal, e Cer-vantes é un deses poucos escritores –equiparado a Shakespeare e por riba doutros grandes autores clásicos, mo-dernos e contemporáneos– que todos temos en mente. A creación dos per-sonaxes de Don Quixote e Sancho tivo unha enorme influencia no mun-do da literatura e das imaxes; a icono-grafía que rodea a estas dúas figuras xurdiu moi cedo, en forma de ilustra-cións, pero tamén de pantomimas, debuxos, caricaturas, pinturas… E iso continúa hoxe, de tal xeito que a imaxe do cabaleiro andante e o seu escudeiro está incluso no imaxinario colectivo das persoas non afecciona-das á literatura e que tampouco leron a novela. E xa en América, temos que falar de México, país ao que adoito referirme como a terra de promisión do Quixote, pois a súa presenza é fon-da en todas partes, aínda que de ma-neira moi especial nunha vila colonial moi fermosa, chamada Guanajuato, onde abriron o Museo Iconográfico do Quixote –único no seu xénero– e celebran unhas Xornadas Cervanti-nas internacionais; nas prazas da ci-dade represéntanse continuamente pezas de Cervantes e os actores e as actrices que interveñen son xente do pobo, de todas as idades.

DaRÍo VillanueVadirector da real academia española (rae)

/Entrevista de Moncho Paz/

pados polos escritores máis notables do momento, e foi así desde o século XIX, pois no XVIII non había apenas escritores de renome, senón máis ben persoas dedicadas ao traballo lexico-gráfico e gramatical.

Algo está cambiando na RAE.Coido que si; é certo que existe un estereotipo referido a ela, que a iden-tifica cunha organización vetusta, arcaizante, pouco dinámica, etc. Iso callou nunha especie de tópico que ten algúns visos de realidade en rela-ción ao pasado, pero que agora nos acompaña como unha especie de lo-usa. A solución é seguir o noso crite-rio e agardar a que a percepción ex-terna vaia cambiando. A Academia é unha institución que, desde os anos 80 do século pasado, acomodouse con rapidez ás novas tecnoloxías porque lle ía moito niso; agora o noso dicionario ofrécese na Rede a través da páxina web e ten millóns de consultas. Contamos con máis de medio millón de seguidores en Twit-ter e, por todo iso, debemos respos-tar ás expectativas depositadas nesta institución, que leva funcionando 300 anos e que ten un cometido sus-tantivo que imos seguir mantendo: elaborar os códigos da lingua, a gra-mática, o dicionario e a ortografía. E tamén estamos a revitalizar moito un aspecto contemplado nos estatu-tos fundacionais da Academia, pero que quizais non acadou o desenvol-vemento que debería: a atención á creación literaria, sobre todo da tra-dición da nosa literatura. Por exem-plo, nestes intres temos un proxecto moi ambicioso, que é a Biblioteca Clásica da RAE, consistente en 111 títulos seleccionados, comezando con El Cantar del Mío Cid e rematan-do con Los Pazos de Ulloa.

Non lle parece que hai poucas mulleres na Real Academia?Por suposto, pero a historia non se pode reescribir. A mediados do sécu-lo XVIII a Academia nomeou a unha primeira socia “honoraria”, a aristó-crata María Isidra de Guzmán y de la Cerda, que finou moi nova, aos 35 anos de idade. Ás veces penso que se empezou moi ben con aquela desig-nación e que logo se torceron as cou-sas; así, no século XIX, cando Gertru-dis Gómez de Avellaneda, unha escritora do romanticismo hispano-americano, aspirou a ingresar, reci-biu unha mala resposta por parte dos académicos de entón. Case medio século despois, sucede algo parecido con Emilia Pardo Bazán, que tamén é rexeitada pola institución coa mes-ma resposta: “Non hai lugar para se-ñoras”. De feito, a primeira muller que formou parte da Academia foi Carmen Conde, que pronunciou o seu discurso de ingreso en 1979. Se-guírona Elena Quiroga, Ana María Matute, Carmen Iglesias, Margarita Salas, Soledad Puértolas, Inés Fer-nández Ordoñez, Carme Riera e Au-rora Egido. De todos xeitos, hai que dicir que en L’Académie Française, a primeira muller que ingresou foi Marguerite Yourcenar, en 1981, co la

entr

evis

ta28

Diario de Ferroldomingo,21 diciembre de 2014n

ord

esí

a

O terceiro centenario da RAE contribuíu a dinamizar a insti-tución, que moitos consideran estática. Limpa, fixa e dá es-plendor ao idioma?Ese foi o lema que os académicos, logo de considerar unha serie de pro-postas, acordaron nunha votación secreta en 1715. A Academia da Pu-blicidade, para renderlle homenaxe ao tricentenario da RAE, fixo un ‘spot’ utilizando precisamente ese lema coma se fose un eslogan, e a verdade é que algo había diso. Probablemen-te os académicos fundadores, sen de-catarse, estaban a sentar as bases da que sería a primeira proposta dun lema autenticamente publicitario. Discutíronse outros, concretamente houbo un que tivo os seus defensores e que foi unha sorte que finalmente

non se elixise: “Aproba e reproba”, un lema que significaría desde o princi-pio que a Academia adoitaba un pa-pel de policía da linguaxe, algo que non resulta convinte e que nós nunca promovemos nin aceptamos. En can-to a “limpar”, a Academia procura emitir o seu informe cando no idio-ma prodúcense entradas de termos que non son os óptimos, que están moi contaminados por outras lin-guas; aínda que o fenómeno do prés-tamo entre linguas é absolutamente normal. Por outra banda, Ferdinand de Saussure –no Curso de Lingüística Xeral– fala precisamente do papel de “fixar” que ten a gramática, pero ta-mén o dicionario e a ortografía. E no que se refire a “dar esplendor”, hai que lembrar que na Academia hai un número considerable de sillóns ocu-

Page 3: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

que no país veciño a incorporación da muller foi posterior.

Investigador ou xestor cultural?As dúas facetas, pois supoño que obedece á dualidade que temos os Xéminis e, no meu caso, dáse entre o traballo intelectual, como profe-sor e estudoso, e a xestión –non só cultural, tamén educativa– dunha gran universidade como a USC, que na miña época de reitor chegou a ter máis de corenta e cinco mil estu-dantes.

Con que se queda da súa etapa á fronte da USC?Con todo. Foi a etapa máis plena, fe-liz e intensa da miña vida. Aínda que non era un posto fácil; en primeiro lugar, tiven que gañar as eleccións, competindo co reitor de entón, Ra-món Villares, e catro anos despois, fun candidato único, non houbo nin-guén que me disputase o reitorado, o cal facilitoume as cousas. Iso non quere dicir que fosen oito anos sen dificultades ou situacións com-plexas. Visto na distancia, deixoume unha pegada moi positiva. Actual-mente, na miña etapa da Academia, decátome de que todo aquilo serviu-me para entender tamén os proble-mas que conleva a xestión cotiá dun-ha institución.

Ten unha ampla bagaxe inter-nacional. Cóntenos algunha anécdota.Tiven a sorte de percorrer os cinco continentes por razóns profesionais, como profesor visitante ou como conferenciante. E en todas partes atopei algún paisano galego, dedica-do ás máis diversas actividades, pero sempre aclimatado ao seu lugar de residencia ou de traballo, enorme-mente solidario e receptivo co foras-teiro. É unha vivencia común a case todas as miñas viaxes.

Que pensa sobre as sucesivas reformas educativas?É unha auténtica calamidade, un dos prexuízos máis grandes causado á nosa sociedade, ao seu equilibrio, crecemento e progreso. A educación ten que ser estable, froito de pactos e cun alto nivel de consenso entre as distintas opcións políticas que nos

gobernan lexitimamente. É impres-cindible separar educación de ideo-loxía; o feito de que o cambio de maioría no Congreso supoña a pro-mulgación dunha nova Lei de Edu-cación, dá a entender precisamente o contrario.

Parece que os políticos esque-céronse da cultura.É unha consecuencia da considera-ción puramente economicista das cousas. Na miña etapa de reitor, can-do tiña que pronunciar discursos en actos institucionais e ante a presenza de altos representantes do poder exe-cutivo, sempre mencionaba os estu-dos dos economistas que interpretan que o gasto en educación é, en reali-dade, un investimento; o que se gasta no sistema educativo redunda na for-mación das persoas que, deste xeito, conseguen unha posición profesional destacada, cuns ingresos superiores á media e, en consecuencia, uns retor-nos fiscais que permiten recuperar ao Estado o investimento inicial na for-mación deses individuos. É absurdo aplicar o mesmo criterio de rendabili-dade, de obrigado cumprimento no caso dunha empresa comercial, a sec-tores como a cultura ou a educación. Desde os estudos da Escola de Frankfurt (Max Horkheimer, Theodor Adorno, Walter Benjamin…) xa se manexa o concepto “industria cultu-ral”, entendida como capacidade para producir bens culturais en forma ma-siva; a cultura é, efectivamente, unha industria e acada unha porcentaxe moi significativa en relación ao PIB.

Rematará algo cos libros?Esa é unha vella canción que come-zou a soar en 1962, cando Marshall McLuhan publicou A Galaxia Guten-berg, onde anunciaba que a era ini-ciada pola invención da imprenta, a mediados do século XV, chegaba ao seu fin pola irrupción da Galaxia Marconi ou Aldea Cósmica, caracte-rizada polo medio televisivo e as in-novacións tecnolóxicas que comeza-ron no XIX co telégrafo, e seguiron máis tarde coa chegada do teléfono, a radio e a televisión. E el foi o pri-meiro en anunciar a morte do libro, pero esa defunción non se produciu aínda, senón ao contrario: hoxe es-críbense, edítanse, véndense, mér-

en castelán. O problema non é dicir que calquera destes escritores non pertence á literatura galega; son es-critores galegos, é un matiz absolu-tamente distinto. Se Joseph Conrad non pertence á literatura polaca, se-nón que forma parte da literatura inglesa, é porque –aínda sendo pola-co– escribiu en inglés, e a lingua con-diciona a adscrición dun autor a unha determinada literatura. Ás ve-ces atopámonos cunha especie de imputación culposa contra estes es-critores galegos, polo feito de escri-bir en castelán, e paréceme unha aberración total e absoluta, non ten o máis mínimo sentido, mírese por onde se mire. Igual que penso que os rusos non deberían considerar a Vla-dimir Nabokov un traidor polo feito de escribir Lolita en inglés, e que sexa un dos escritores máis impor-tantes da literatura inglesa do século XX. Ou o caso de James Joyce...

Que acordanzas garda da súa adolescencia en Vilalba?O meu pai é asturiano e, cando na-cín, exercía de xuíz en Luarca; eu fun nacer a Vilalba porque a miña nai era chairega, pero crieime en As-turias. Logo o meu pai trasladouse como xuíz a Lugo e, no ano 70 desti-nárono a Coruña, onde se xubilou. Naquela época eu xa estaba na uni-versidade, así que podemos dicir que son, nese senso, un coruñés bas-tante intermitente e escaso. Pero en Vilalba pasei longas tempadas e ta-mén os momentos máis felices da miña infancia e adolescencia. Alí tiña o meu círculo de amigos, e al-gúns tampouco residían en Vilalba todo o ano. A vinculación coa miña familia materna foi intensísima. O meu avó Darío, do que herdo o nome, era unha persoa extraordina-riamente interesante: estivo en Cuba, marchouse sendo un rapari-go, permaneceu na illa uns vinte anos, e cando fixo un pequeno peto, voltou para instalarse e casar coa miña avóa. É dicir, foi dos emigran-tes que retornaron coa maleta sufi-cientemente chea e, por suposto, moito antes desoutro momento –tan doloroso para moitos dos nosos pai-sanos– derivado da Revolución cas-trista, que lles fixo, nalgúns casos, perder as propiedades. O meu avó regresou nos anos vinte, cunha vi-sión do mundo moi marcada por esa enorme experiencia; un mozo de San Xoán de Alba que, de súpeto, sendo un neno, déixano caer na Ha-bana, descobre alí a gran cidade, a modernidade, a circulación do di-ñeiro, as prácticas económicas que van máis aló dunha economía agra-ria, etc. Unha magnífica universida-de da vida. E traía esa impronta con-sigo a Vilalba, onde desenvolveu a súa actividade. Eu mantiven sempre o meu vencello coa vila, pois alí teño practicamente case todo o meu ar-quivo persoal e tamén unha parte moi importante da miña biblioteca, en dúas casas da familia; e, por su-posto, alí vive a miña tía Pilar, coa que manteño unha fonda relación de agarimo, afecto e gratitude.

Na imaxe da primeira páxina, Darío Villanueva no seu despacho da RAE (foto de Manuel París). Na foto da esquerda o salón de plenos da Real Academia Española

laEntr

evis

ta

29

Diario de Ferroldomingo,

21 diciembre de 2014 Nord

esí

a

canse, róubanse, pirateanse, plaxian-se, critícanse, estúdanse e ensínanse máis libros que nunca na historia da humanidade. O concepto de libro non é unitario; o libro impreso conti-nuou a tradición dos manuscritos, que tiñan soportes distintos (papiro, pergamino, tabliñas de cera ou ba-rro, etc.). E agora o libro electrónico, sen dúbida, vai convivir co libro de papel e é presumible que no noso sé-culo coexistan ambos os dous.

Lese moito ou pouco en España?Temos unha tendencia ao pesimismo nesta cuestión e os índices de lectura que hoxe se poden establecer non re-sisten a comparación cos mesmos ín-dices dos países do centro e norte de Europa, de gran desenvolvemento económico, social e cultural. Pero tampouco a situación española é ab-solutamente desesperada, hai unhas estatísticas que falan dunha porcen-taxe de lectores que supera o cin-cuenta por cento. Se imos a cortes de idade, atopámonos cun dato moi in-teresante: os nenos e os mozos len máis, quizáis niso inflúa que están no ámbito educativo e a educación pro-move a lectura. Sería moi interesante que se puidese manter ese mesmo nivel de lectura cando son adultos. En definitiva, España pode e debe crecer aínda máis en índices de lectu-ra, pero está nunha zona media ra-zoable.

Que opinión lle merece a ten-dencia de non incluír a escrito-res con obra en español dentro da literatura galega?O asunto temos que enfocalo dunha maneira moi obxectiva e que non é, de ningún xeito, polémica. O con-cepto de literatura galega está ven-cellado á lingua na que se produce esa literatura; e a literatura é, funda-mentalmente, lingua. De modo que literatura galega é a escrita en gale-go. O cal non quere dicir que Torren-te Ballester, por exemplo, non sexa un escritor galego, porque nese intre xa pasamos a outro nivel de designa-ción; é un escritor galego, non só porque naceu e viviu en Galicia, se-nón porque unha parte considerable da súa obra está ambientada aquí. E non só por cuestión de localización ou dos personaxes, senón pola per-cepción do mundo que o escritor re-flicte; no caso de Torrente, manifesta tamén esa condición súa de galego. Como filólogo, non vexo ningunha polémica nesta cuestión; de feito, di-rixín –e dígoo sen presunción– a his-toria da literatura galega máis com-pleta que se editou ata o momento, dentro do Proxecto Galicia, que pu-blica Francisco Iglesias en A Coruña, na Editorial Hércules. Neses tomos non hai un capítulo para Cela por ra-zón obvia: a literatura galega é a que se escribe en galego; pero sí temos outro tomo dedicado exclusivamen-te aos escritores galegos que escriben

Page 4: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

OS DÍAS CONDENADOS.FRAGMENTOS PARA UN DEVOCIONARIOLAUREANO XOAQUÍN ARAÚJO

CARDALDA

Edicións Xerais, Vigo, 2014

12,50 euros.

Novela de terror psicolóxico para a que Duncan conta coas ilustracións do debuxante José María Picón nes-te novo título da colección “Alcaián” de Urco Editora. O autor rianxeiro (“As crónicas de Bran”) narra a histo-ria dun rapaz, Brais, que marcha da casa dos seus pais e chega ao Hostal Norte, onde o agarda un amigo que prometeu axudalo a comezar unha nova vida. Porén, á súa chegada ao hostal as cousas torceranse e nada sairá como esperaba, nada é o que parece ser. Seis cuartos, seis vidas completamente diferentes que conforman, ao seu xei-to, un universo único que, aos poucos, irase apoderando da cordura de Brais. Seis hóspedes que tecerán a arañeira dos recordos que tentou deixar atrás, agochados no fondo da súa mente e que, de deixalos saír, conducirano ao máis terrible dos destinos. Un relato que amosa que unha fuxida, ás veces, non é máis que unha carreira frenética que tenta afastarnos de nós mesmos.

Silencios e condenas

HOSTAL NORTE

XOSÉ DUNCAN

Urco Editora / 12 euros

Apoética de Lau-reano Xoaquín Araújo Cardalda é das que optan

por un certo mutismo que non ter-mina de selo porque, se non, onde a poesía mais –sobre todo– porque as citas e contracitas (dunha chea de autores, que debo obviar aquí porque mudarían en onomástica de máis a miña reseña) son lexión, ás veces –mesmo– inseridas nos poemas. Que Araújo Cardalda é un autor culto, se “de culto” xa non sabería dicilo, é a primeira vez que bato coa súa obra, semella tan evidente como que o sol sae todos os días.

Doutor en ciencias políticas e licenciado en dereito, Araújo Car-dalda, gañador co libro que me ocupa hoxe, Os días condenados (Edicións Xerais, Vigo, 2014), do II Premio de Poesía Gonzalo López Abente, é profesor de ensino se-cundario e traductor ao galego de autores alemáns como Mann e Böll. Mais a cultura de Araújo Car-dalda non se limita ás referencias xa comentadas (ás veces, en puri-dade un poema dos que se coñe-cían na vella preceptiva como “centóns”), que vai alén, ata os es-pazos da metaliteratura, cando non dunha poética, digamos, des-humanizada. Como aquela arte

“Estela”, máis ben da segunda cas-te) e aquel outro que rula/ rola por eses lugares onde habita o de-cote ou –directamente– o decotío. Acabo dicindo que non coñecía a este autor. Gustaríame que o seu esforzo, de contención/ expansión non finase aquí, nun libro ventu-reiro. Penso que a súa forza e in-tención merecen un percorrido amplo, como esta literatura nosa tan chea de autores dun só libro. Que así (non) sexa.

TERROR PSICOLÓXICO EN ESTADO PURO

“O caso Araújo Cardalda, dentro da lírica galega de hoxe, ten unha certa relevancia por se mover por lugares ‘diferentes’, onde a economía expresiva ou a contención das maneiras cotiás, non impide que o ‘croissant do almorzo’ ocupe un primeiro plano ”.

que preconizaban as minorías ilustradas (se é que isto non é un pleonasmo) anteriores á Guerra Civil (española).

Así as cousas, o caso Araújo Cardalda, dentro da lírica galega de hoxe, ten unha certa relevancia porque se move por lugares “dife-rentes”, onde a economía expresi-va ou a contención das maneiras cotiás, non impide que (por exem-plo) o “croissant do almorzo” ocu-pe un primeiro plano. Aínda que logo o substitúa (xa no título) un “licor de menta e chocolate”, por máis que neste caso sexa un viúvo (un pouco aquel do tango neru-diano) quen estea no fondo. E iso porque: “Todo lugar é / o lugar da túa impresenza”. Ora, que nin-guén pense que este devoto de José Ángel Valente, ou de Ciorán, descoida a presencia da fera do costume.

E por aí un dos poemas que máis me prestan do libro, o cha-mado “Sobre o deber”. Ese que co-meza cun estupendo: “O meu san-gue ten un aquel funcionarial./ Todos os días laborabeis/ corre presto e decidido/ a cumprir co seu estúpido labor.” Logo hai dous (cando menos) Araújo Cardaldas. O que se nos esvae en choios eva-nescentes e case, case interestea-lares (non precisamente no poema

mina de selo porque, se non, onde a poesía mais –sobre todo– porque as citas e contracitas (dunha chea de autores, que debo obviar aquí porque mudarían en onomástica de máis a miña reseña) son lexión, ás veces –mesmo– inseridas nos poemas. Que Araújo Cardalda é un autor culto, se “de culto” xa non sabería dicilo, é a primeira vez que bato coa súa obra, semella tan evidente como que o sol sae todos os días.

licenciado en dereito, Araújo Car-dalda, gañador co libro que me ocupa hoxe, (Edicións Xerais, Vigo, 2014), do II Premio de Poesía Gonzalo López Abente, é profesor de ensino se-cundario e traductor ao galego de autores alemáns como Mann e

mái

sLib

ros

30

Diario de FerrolDOMINGO,21 DICIEMBRE DE 2014N

ord

esí

a

VICENTE ARAGUAS

Regresa un dos grupos infantís máis aclamados polos nenos galegos, Mamá Cabra. Faino con este traballo que reclama a existencia dunha quinta estación no ano, a Estación Nadal. A colección Sonárbore de Galaxia achega a nova proposta da exitosa formación, chea de temas ambientados nesta época como Panxoliña, Nadal no San Xoán, Os reis en Santo André ou O Apalpador. Co habitual formato Libro-CD, o volume conta tamén cunhas deliciosas ilustracións elaboradas pola debuxante Kristina Sabaite. En canto ao contido textual, inclúense as letras dos dez temas del disco, obra de Susa Herrera, Gloria Mosquera (que tamén canta), e o escritor ferrolán Antón Cortizas, especializado e premiado autor de literatura infantoxuvenil. O libro inclúe tamén un documento insólito, unha carta dos propios Reis Magos estimulando a pais e fi llos a facer un mundo mellor. Da música que os lectores atoparán, só dicir que volve ser tan agarimosa como adoita mamá Cabra, que conta nesta ocasión con colaboracións especiais como a de Susana Seivane.

ESTACIÓN NADAL

MAMÁ CABRA

Editorial Galaxia / 20 euros

MAMÁ CABRA CÁNTALLE AO NADAL

Page 5: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

GENTE QUE BAILA

NORBERTO SOARES

Fondo Cultura Económica.

Colección Tierra Firme. 2013.

N. Soares: hombres de rencor, mujeres de pasión

Con doce títulos ape-nas afirma su enti-dad, en los domi-nios de la narrativa

hispanoamericana, la “serie de re-cienvenido” que, bajo el sello del F.C.E de México, dirige el gran no-velista argentino Ricardo Piglia. En dicha serie ocupa ya un puesto singular el conjunto de narracio-nes (cerrado en un relato largo) que, con el título de “Gente que baila”, representan el único logro literario que dio a luz el sin em-bargo prolífico periodista argenti-no Norberto Soares, de quien nos orienta, en lo personal y en lo na-rrativo, un escueto y certero pró-logo del maestro Piglia, quien re-cuerda cómo Soares “ayudó a muchos escritores” coetáneos, aconsejó a muchos más, fue pródi-go discutidor literario, anunció tí-tulos que se quedaron en el anun-cio y, tan original como maduro, publicó solo un impactante haz de historias en las que son los prota-gonistas sus puntos cardinales y donde las extensas temporalida-des llegan a través de numerosas elipsis y lo narrado se fragmenta selectivamente (escenas, anécdo-tas) en función de su intensidad.

No debe ser casual la elección

LUIS ALONSOGIRGADO

por Piglia de este Soares, pues en la narrativa de ambos hay simili-tudes y convergencias. Como las hay con los integrantes de la gene-ración de los sesenta (Dal Masetto, Soriano, Gusmán, Lamborghini), fruto de raíces comunes que par-ten, en técnica y personajes, de W. Faulkner y que nos acercan al gran Juan C. Onnetti. Como en sus compañeros de viaje generacio-nal, hay en Soares no poca huella de lo argentino esencial: el Bue-nos Aires barrial y genéricamente cosmopolita, la rotunda y lacónica expresividad, la crónica negra de mafias del crimen, el desborde de las pasiones.

Los protagonistas tienen un aura de enigma, una leyenda de mal y degradación, una condición de seres duros, solitarios, resisten-tes. Eso, los masculinos. Los feme-ninos son huidizos, victimarios o víctimas. De por medio, entre las revueltas del tiempo, los insólitos reencuentros, la locura y las pa-siones irrefrenables, late un reduc-to dañado de romanticismo, de aceptación de un aciago destino de fracaso y desamor.

La sensación general que pro-ducen estos siete textos es la de una labor sintética, reductora del escritor en mundos de ficción muy extensos, pero con amplias zonas latentes, tácitas. Por contra, se im-pulsa el relieve de los momentos seleccionados. La narración dislo-ca y fragmenta la historia expresi-vamente potenciada en una sin-taxis por momentos de cortantes filos, de rápida andadura, de alta temperatura interior.

Referencias al peronismo, acer-camiento a la narrativa de crimen y misterio, verbalismo virulento, algún juego erótico, dislocación de planos espacio-temporales y fi-nales a veces abiertos, cegados en la incertidumbre son algunas cla-ves de estos relatos de armazón estructural perfilado con inteli-gencia y eficacia. E incluso algún retazo de lirismo en “Eva Fischer se dirige hacia la felicidad”, de lo más cuajado de este espléndido li-bro. Su autor: Norberto Soares, no lo olviden. Dos y tres y más veces bueno en su brillante brevedad.

Hay libros que tienen la fortuna de caer en el momento justo y en el lu-gar apropiado, y eso parece suce-der con la última novela de Javier Cercas que como a nadie se le es-capa trata el tema de la identidad y la verdad. Una actualidad en la que la impostura está cubriendo pági-nas y horas en los medios de comu-nicación, Cercas, invirtiendo lo que solía ser habitual en él –centrarse en un protagonista a modo de anti-héroe–, elige aquí a un farsante. Realidad y fi cción se mezclan en un triple salto mortal para narar la impostura de Eric Marco, el hombre que se inventó un pasado como prisionero en los campos de concen-tración nazis, y muchas otras cosas, y sirve como modelo y punto de partida en el que la narración y las refl exiones de Cercas terminan en nosotros mismos. Además de jugar con la crónica, la biografía, la au-tobiografía y el ensayo, el autor nos lleva a través del espejo de Alicia, por un caleidoscopio que examina y nos examina y nos deja exhaus-tos porque a veces no nos gusta lo que vemos. Probablemente la me-jor novela de Javier Cercas y, desde luego, una demostración de luci-dez a la hora de elegir el tema que mejor nos defi ne hoy.

EL IMPOSTOR

JAVIER CERCAS

Random House /22,90 euros

CRÓNICA DE LOS TIEMPOS DE IMPOSTURA

LA ENCICLOPEDIA DE LA TIERRA

TEMPRANA

ISABEL GREENBERG

Impedimenta / 24,95 euros

No es extraño que este volumen se haya convertido en uno de los re-ferentes de la colección El Chico Amarillo de la editorial Impedi-menta, ya que fue una de las obras revelación del pasado año en el Reino Unido y uno de los libros más vendidos en el portal Ama-zon. Veremos por qué. Esta novela gráfica de la joven Greenberg recupera el placer y la esencia de contar historias, y lo hace yendo al centro íntimo de las le-yendas que llevan siglos fascinando a la humanidad con aires de folklo-re. Epopeyas y sagas que proceden de la Biblia, de la Odisea o de la tra-dición nórdica que hablan de dioses y monstruos, reyes locos, ancianas y brujas sabias, chamanes y toda una pléyade de grandes personajes. El protagonista es un niño que, como Moisés, tres mujeres esquimales encuentran en una cesta y disputan la maternidad, y una especie de sabio salomónico divide al niño en tres, que cada madre cuida. Cuando es un adolescente sus tres cuerpos vuelven a reunirse en uno solo pero le falta una parte de su alma que deberá buscar por el mundo con la ayuda de las muchas historias que han acumulado sus tres cuerpos.

EL PLACER DE CONTAR HISTORIAS

por Piglia de este Soares, pues en la narrativa de ambos hay simili-tudes y convergencias. Como las hay con los integrantes de la gene-ración de los sesenta (Dal Masetto, Soriano, Gusmán, Lamborghini), fruto de raíces comunes que par-ten, en técnica y personajes, de W. Faulkner y que nos acercan al gran Juan C. Onnetti. Como en sus compañeros de viaje generacio-nal, hay en Soares no poca huella de lo argentino esencial: el Bue-nos Aires barrial y genéricamente cosmopolita, la rotunda y lacónica expresividad, la crónica negra de

más

Lib

ros

31

Diario de FerrolDOMINGO,

21 DICIEMBRE DE 2014 Nord

esí

a

“Los protagonistas tienen un aura de enigma, una leyenda de mal y degradación, una condición de seres duros...”

Page 6: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

breves entregas repasan toda a cos-movisión narrativa cunqueiriana, explicando en que consiste o “con-tar claro, seguido y ben” que pro-pugnaba o autor, confirmando a súa “vocación idealista y estetizante” no ollar a Galicia, sen evasións, se-nón enfrontándose “simplemente, con los tristes, porque creo que la tristeza traiciona la condición hu-mana”. Do mesmo xeito, sublíñase a cosmovisión das xentes galegas que encerra a súa obra, realista, aín-da que filtrada polo seu xenio defor-mante e adobiada de estratexias de persuasión para conseguir a coni-vencia e complicidade do lector. In-siste, así mesmo, na visión teatral da súa narrativa, en todo o reperto-rio quinésico, proxémico ou para-lingüístico nela hai, no fascinio po-las bolas de neve e outros xoguetes como obxectos-metáfora, na en-samblaxe dun espazo-tempomítico-

ÁLVARO CUNQUEIRO O LOS DISFRACES DE LA MELANCOLÍAANXO TARRÍOEdita a Universidade de Santiago de Comostela

Os disfraces de Cunqueiro

Os libros, como as persoas, avellentan asegún. Hainos que ao pouco de se pu-

blicar resultan insoportablemente caducos. Outros, pola contra, van gañando presenza cos anos, collen corpo de seu e, como as árbores máis rexas, ven como lles agroman ponlas na voz doutros que se fan eco da súa cerna.

Isto último é o que acontece coa monografía que hai agora exacta-mente un cuarto de século publicou o profesor Anxo Tarrío, Álvaro Cun-queiro ou os disfraces da melanco-lía, volume referencial nos estudos sobre a escrita do mindoniense que publicara entón Galaxia con exce-lente acollida por parte do público entendido.

Agora ben, que un traballo sexa substantivo e marque un fito nos es-tudos sobre unha materia non quere dicir que non sexa susceptible de re-visarse e pórse ao día, de ampliarse puntualmente ou de balizarse con ulteriores investigacións e descu-bertas sobre o eido de análise. É o caso deste excelente ensaio, que, para fortuna dos que agradecen un guieiro para mellor entender ao xe-nio do Merlín e familia, ve agora luz nunha nova edición “revisada, am-pliada e actualizada” traducida ao castelán: Álvaro Cunqueiro o los disfraces de la melancolía.

A curiosidade editorial propor-ciónaa o lugar de edición, nada me-nos que Porto, lugar onde ten a súa sede Tropelias&Companhia, selo baixo o cal se publica esta monogra-fía, que tamén contou co patrocinio da Universidade de Santiago.

Álvaro Cunqueiro o los disfraces de la melancolía, que inaugura a co-lección Caleidoscópio, ofrece como adral un capítulo introdutorio cun-ha síntese histórica da narrativa ga-lega entre finais do XIX e primeira metade do XX. Tras esta, catorce

pragmático e mesmo en como as vestimentas dos personaxes respon-den a intencións programáticas e de deseño narrativo, pois todo conta neste fabuloso mundo cunqueiria-no, mesmo as sensacións sinestési-cas que nos procuran os sabores e olores, os exquisitos licores, as re-ceitas exóticas, os perfumes delica-dos, contribuíndo uns e outros a ca-rac te r i za r unha a tmos fe ra inimitable onde o cendal do melan-cólico desborda a imaxinación.

Unha moi ampla bibliografía fi-nal (perfectamente escolleita e ac-tualizada) dá cabo a este Álvaro Cunqueiro o los disfraces de la me-lancolía, mapa imprescindible co que visitar a Selva de Esmelle, nave-gar os mares de Sinbad e ruar os re-cantos de Pontivy para atopar os feirantes outros, os menciñeiros que son escola, as xentes de aquí e de acolá.

letr

asA

tlán

tica

s

ÁLVARO CUNQUEIRO O LOS

caducos. Outros, pola contra, van gañando presenza cos anos, collen corpo de seu e, como as árbores máis rexas, ven como lles agroman ponlas na voz doutros que se fan eco da súa cerna.

monografía que hai agora exacta-mente un cuarto de século publicou o profesor Anxo Tarrío, queiro ou os disfraces da melanco-líasobre a escrita do mindoniense que publicara entón Galaxia con exce-lente acollida por parte do público entendido.

substantivo e marque un fito nos es-tudos sobre unha materia non quere dicir que non sexa susceptible de re-visarse e pórse ao día, de ampliarse

ARMANDO [email protected]

32

Diario de FerrolDOMINGO,21 DICIEMBRE DE 2014N

ord

esí

a

O profesor e escritor Anxo Tarrío

Page 7: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

Se nas anteriores reco-mendacións de Na-dal nos quedaramos nas Cartas Memora-

bles de Shaun Usher, (Salamandra 2014), o xénero epistolar ofrécenos outras pequenas xoias coma a co-rrespondencia entre dous grandes escritores como Joseph Roth e Ste-fan Zweig, que serve como comple-mento axeitado as diferentes obras xa publicadas por Acantilado. Leva o suxerente título de Ser amigo mío es funesto, en excelente traducción do alemán de J. Fontcuberta e Eduardo Gil Bera. O libro reúne 268 misivas, a maioría de Roth, e axúda-nos sobre todo a trazar un retrato da lucidez política e dos riscos que ambos os dous escritores corrían dende 1933. Nese senso, Roth é moito máis pesimista e clarificador respecto do futuro de Alemania, aínda que en realidade non chegou a vivir a guerra. Morreu dun ataque en maio de 1939. Ambos xa se exi-liaran, e eran conscientes, cada un ao seu xeito, do deterioro da situa-ción cultural e política dende o 33, no que se centran fundamental-mente as cartas de Roth. Zweig, se ben dacordo con él en moitos aspec-tos, parece aparentemente crer en certos momentos na redención per-soal da literatura, pero é necesario ter en conta para a evolución do pensamento de Zweig da impres-cindible biografía deses anos de exi-lio, que relata con detalle George Prochnik en El exilio imposible (Ariel, 2014). A perda das esperan-zas que se perciben en Roth dende o ascenso nazi vanse percibindo máis paulatinamente en Zweig ata a súa derradeira nota de suicidio.

No terreo do ensaio, as nosas re-comendacións pasan pola canónica biografía de Augusto, escrita por Adrian Galdsworthy, (Esfera de los libros, 2014). O libro, denso e com-plexo, non perde un ápice de ame-nidade, e para mellor ser, debería lerse xunto coa anterior biografía que este profesor fixo de Xulio Cé-sar, publicada tamén pola mesma editora en 2007, e que xa vai pola súa cuarta edición. Galdsworthy enfréntase non tanto ao que conti-núa sendo o historiador imprescin-dible sobre Augusto e os historiado-res romanos, Sir Ronald Syme e a súa La Revolución Romana, pero sobre todo, ao retrato que de Augus-to e a súa familia traza Robert Gra-

ves nas súas monumentais Yo Clau-dio e Claudio el Dios. Precisamente de Graves podemos achegarnos agora a un dos seus grandes libros, froito do que tal vez deberíamos chamar nel un dos creadores “en-saio creativo”. Un bo exemplo é é La diosa blanca, que escribiu en 1948 pero cuxa edición definitiva non quedou fixada ata 1997. O seu fi-llo, William Graves é o tradutor dunha obra tan memorable como discutible, que agora publica Alian-za. Supón unha reflexión sobre as orixes da poesía vencelladas tanto ás mitoloxías como ás culturas do matriarcado, onde poden percibirse dende as pegadas de Bachofen ata o lamentablemente esquecido La rama dorada, de George Frazer, cuxos doce volumes apareceron pu-blicados en 2011 polo Fondo de Cultura Económica, tan fundamen-tal nos estudios da cultura e a Filo-loxía e a Filosofía de principios do século XX, como pode apreciarse mesmo na interesantísima obra de Wittgenstein, Observaciones a «La rama dorada» de Frazer. (Madrid, Tecnos, 2011).

Para os afeccionados á novela negra, Rafael Bernal crea un intere-sante abanico de voces narrativas en El complot mongol, (1969) res-catado por Libros del Asteroide, que nos presenta ao detective Filiberto García e a súa ácida e sarcástica for-ma de entender a vida –e a morte–. Moi interesante resultouno tamén a novela póstuma La mujer de un solo hombre da canadiana ASA Harri-son, que moito máis que unha no-vela negra é por encima de todo unha análise das mentiras que sus-

tentan a relación aparentemente idílica dun matrimonio de Chicago de clase media-alta.

Por último, neste eido nos parece un brillante achádego Galveston, de Nick Pizzolato, publicado tamén, coma a anterior, por Salamandra. Se a fama de Pizzolato ven dada polo éxito de público e crítica da se-rie True Detective. Aquí se nos amo-sa unha intensa novela de perdedo-res que mistura a trama negra coa estrada. Unha viaxe cun final só aparentemente previsto.

Rematamos con outros intere-santes títulos coma Noticias felices en aviones de papel, de Juan Mar-sé, publicado tras un longo perco-rrido editorial, por Lumen, e ilus-trado de xeito orixinal por María Herguera. Galaxia Gutenberg trae a Poesía Completa de José Ángel Valente, tan imprescindible coma Marsé. A tamén ourensana Linteo publica co mesmo título, a poesía completa de Anne Sexton, unha autora de aprecio xeral entre o pú-blico español, agora en tradución de José Luis Reina Palazón. A pro-pia editorial comprobou o tirón de Sexton co éxito dos seus Poemas de amor (2009). E de amor tamén tra-tan 69 poemas de amor (Trifolium, 2014) que conforman o regreso á

XoSé Antonio López SiLvA

preparando o nadal (ii)

viax

einco

nst

ante

33

Diario de Ferroldomingo,

21 diciembre de 2014 nord

esí

a

poesía do escritor alaricano Alfredo Conde despois de 45 anos. Cada poema é unha reflexión sobre o amor e os seus vencellos para po-der vivir con plenitude, represen-tando ao mesmo tempo un ano de vida. Conde realiza 69 retratos, que significan asemade a concepción de que só a través da poesía poden atraparse momentos e reflexións, e que ambas cousas compoñen o tempo, tan fugaz de capturar coma os sentementos mesmos. Igual se aprecia no imprescindible Hasta aquí, da polaca Wislawa Szymbors-ka, 13 poemas póstumos publica-dos en edición bilingüe pola edito-rial Bartleby, en tradución de Abel Murcia e Gerardo Beltrán. Nela po-demos ver precisamente a profun-didade da literatura coma un aga-sallo necesario para recoñecernos sen que poidamos evitar o tempo que pasa e todo o bo e malo que trae consigo, coma cando nun úni-co verso a Nobel de 1996 expresa que “Sin embargo, mi mayor pro-blema es la palabra ‘soy’.”

A lista de suxerencias pódese fa-cer interminable. Acudan á librería e déixense aconsellar ou mellor, confíen na súa intuición. En calque-ra caso, esta Viaxe Inconstante de-séxalles un Feliz Nadal de libros.

Page 8: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

“El Hobbit” se adelantó esta semana a los demás estrenos

La última parte de “El Hobbit”, con la que Pe-ter Jackson se despide del mundo de J.R.R.

Tolkien después de más de una dé-cada, adelantó su llegada a los cines al miércoles con el objetivo de mo-nopolizar los estrenos de la semana y superar las cifras de su primera entrega.

Después de “El Hobbit: Un viaje inesperado” y “El Hobbit: La desola-ción de Smuag”, estrenadas en di-ciembre de 2012 y 2013, respecti-vamente, “El Hobbit: La batalla de

Dirigida por Don Hall y Chris Williams, “Big Hero 6” es la primera película de

animación de Disney derivada de un cómic de Marvel y en ella tienen cabida robots sofisticados, jóvenes científicos metidos a superhéroes y una ciudad futurista a caballo entre Tokio y San Francisco.

El filme gira en torno a la rela-ción entre Hiro Hamada, un prodi-gioso inventor de 14 años, y Bay-max, un robot médico producto de las investigaciones de su hermano mayor, Tadashi, que fallece en ex-trañas circunstancias.

DEsDE Japón

Por otro lado, el éxito conseguido por Doraemon Standen Japón, don-de se ha mantenido siete semanas como número uno en taquilla, ha impulsado la comercialización in-ternacional de la última aventura del popular gato robótico, creado en 1969 por Fujjio Fujiko y que pos-teriormente fue adaptado a nume-rosas series y películas.

“Stand by me”, realizada con tec-nología 3-DCGI –un novedoso 3D que no requiere gafas– y codirigida por Takashi Yamazaki y Ryuichi Yagi, da un lavado de cara a perso-najes como Gigante o Tsuneo y ofre-ce una experiencia más realista de los protagonistas, Nobita y Shizuka, a quienes ponen voz Alaska y Mario Vaquerizo.

También el género de la come-dia, sin ser de animación, tiene un espacio en la cartelera de esta se-mana. El cineasta francés Philippe de Chauveron dirige “Dios mío, ¿pero qué te hemos hecho?”, diver-tida película protagonizada por un matrimonio conservador con cua-

Duelo de animación “robótica” con “Big Hero 6” y “Doraemon”

Los actores Cecilia Solaguren, Carlos Heredia, Rebeca Valls y Leandro Rivera protagonizan la obra “Más apellidos vascos”, que llegará a la cartelera teatral en los primeros días de 2015, con un “punto de vista completamente diferente” al de la película, aunque con la “misma esencia” y el mismo objetivo, provocar una carcajada terapéutica, y con el ánimo de repetir el taquillazo del filme. EFE

El presidente de la Academia de las Artes y las Ciencias Cinematográficas de España, Enrique González Macho, entregó a los Reyes la réplica de un Goya en el transcurso de la audiencia que los monarcas ofrecieron en el Palacio de La Zarzuela a la Junta Directiva de la entidad, con motivo de su renovación. EFE/FERnAnDo ALVARADo

El director del Festival de Málaga de Cine Español, Juan Antonio Vigar, presentó el cartel oficial del certamen de este año acompañado de la autora del mismo. EFE/DAniEL PéREZ

La oBra DE tEatro “Más apELLiDos vascos” sE EstrEnará En 2015

Los rEyEs rEciBEn una répLica DE un Goya

prEsEntaDo EL cartEL oficiaL DEL fEstivaL DE MáLaGa DE cinE EspañoL

mismos actores que participaron en las entregas anteriores de la trilo-gía: Martin Freeman, Richard Armi-tage, Evangeline Lilly, Luke Evans, Ian McKellen y Orlando Bloom.

La trama gira en torno a Bilbo Bolsón (Martin Freeman), que ter-minará la aventura que emprendió en su inesperado viaje junto a la compañía de Thorin Escudo de Ro-ble (Richard Armitage) para inten-tar recuperar la Montaña Solitaria, el reino perdido de los Enanos, del que fueron expulsados por el dra-gón

1851) en “Mr. Turner”, un filme que explora la personalidad compleja y contradictoria del pintor, conside-rado como uno de los mejores pai-sajistas de todos los tiempos.

La película, con un reparto este-lar de actores, encabezado por Ti-mothy Spall, cubre el último cuarto de vida del artista, cuando, entre otras cosas, pintó “El ‘Temerario’ re-molcado a dique seco”, para mu-chos su gran obra maestra.

Los protagonistas de la película de animación “Big Hero 6”.

tro hijas, cuyo mayor deseo es que se casen con un católico.

Sin embargo, la mayor se casa con un musulmán, la segunda con un judío y la tercera con un chino, así que el matrimonio deposita to-das sus esperanzas en que su hija pequeña se case por la iglesia.

Por último, y cambiando de gé-nero, el director británico Mike Leigh captura “lo sublime y anár-quico” de J.M.W. Turner (1775-

los cinco ejércitos”, aterrizó en las salas con una historia que tiene lu-gar 60 años antes del icónico “El se-ñor de los anillos”.

El filme intenta superar los 817 millones de euros de recaudación que consiguió la primera entrega, la más taquillera según los datos de la web especializada Box Office Mojo, ya que, como indicó el propio Peter Jackson, hay posibilidades de que esta sea “la mejor de las tres pelícu-las”.

En esta ocasión, el cineasta ha vuelto a contar con algunos de los ci

net

eatr

o34

Diario de ferroldomingo,21 diciembre de 2014n

ord

esí

a

Page 9: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

Esta es la película de un hombre cansado. Cansado del cine, sus interminables roda-

jes, sus más interminables postpro-ducciones, sus cansinas promocio-nes. Cansado de hobbits, dragones, enanos, sus eternas batallas, sus conflictos dramáticos shakespiria-nos. Cansado de sí mismo, de sus ángulos de cámara abigarrados, de los vuelos a vista de pájaro sobre el paisaje neozelandés, de sus planos panorámicos con miles de ejérci-tos. Y claro, estando tan cansado, las cosas no salen.

El hobbit la batalla de los cinco ejércitos es la película más breve de la Tierra Media. Y se siente como la más larga. Son dos horas y veinti-cuatro minutos casi exasperantes. Porque lo único que tiene que con-tar la película es eso, una batalla. Apenas un par de docenas de pági-nas del libro que Jackson ha inflado imperdonablemente a una película. Con el agravante de que la secuen-

ángEl luis sucasas

vocado, a unir narrativamente las dos trilogías, los dos libros que ni Tolkien tenía bien unidos por la enorme distancia (20 años) que se-paró la escritura de ambos.

Lo más triste es imaginar qué hu-biera sido de El hobbit en manos de Guillermo Del Toro. Y no es un mero ejercicio quimérico. El propio Del Toro lo ha contado. Para empezar, eran dos películas, la longitud evi-dente que debe tener El hobbit. El enfoque estético era radicalmente opuesto al de Jackson. En lugar de un realismo fantástico como el de El señor de los anillos, que busca fun-dir lo imaginario con un ambiente crudo y creíble, Del Toro hubiera optado por la fantasía desmedida. Cielos pintados a mano con nubes de miles de colores imposibles. Ocho estaciones para la dirección de fotografía que obligaba a repro-ducir todo el atrezo ocho veces, de-pendiendo del color estacional que se tratara. Y un enfoque en lo visual que primaba el efecto físico frente al digital.

Ese hubiera sido el gran regalo para todo el planeta que esperaba más aventuras en La Tierra Media. Un cuento de hadas consciente de su verdadero tamaño y enfocado únicamente a fascinar con su irreal belleza. La cruda realidad es La ba-talla de los cinco ejércitos, esta pelí-cula de un hombre cansado que sabe infectar su hastío al especta-dor.

Empacho de hobbits

cia más esperada de toda la trilogía, el ataque del dragón Smaug a Ciu-dad Lago, se convierte en un prólo-go de apenas 10 minutos. Es el ma-yor atentado de la trilogía, que malgasta la que debería de ser su gran set piece en una escena sin rit-mo, intrascendente. El genial dra-gón que maravilló en la anterior entrega aquí no es más que un per-sonajillo del que Jackson se libra a la primera de cambio.

Pero, ¿por qué ha ocurrido esto? ¿Por qué un director tan extraordi-nario ha acabado tocado fondo al final de esta trilogía que, hasta este film, había mantenido con buen rumbo? Para contestar a estas pre-guntas debemos indagar en la ges-tación de esta película. La culpa la tuvo MGM. Y la mujer de Guillermo Del Toro. La una por enzarzarse en una guerra de derechos durante su bancarrota que congeló el proyecto

durante más de un año. La otra por-que le dijo a Guillermo, tras casi dos año en Nueva Zelanda, “O yo o El hobbit”. Y Del Toro, evidentemente, eligió a su esposa.

Así las cosas, Jackson se encon-tró con 500 millones de dólares, sus dos compañías (WetaWorkshop y Weta Digital) repletas de trabajo y las majors de Hollywoood presio-nando para que no dejara tamaño buque en manos de un novato. Y entonces cometió su gran error. Dijo sí a algo que no quería dirigir. Y aunque las dos primeras cintas (amén de su antinatural estiramien-to) mantenían el tipo, esta tercera se desmorona por puro agotamien-to creativo. Es un brillante y vacío ejercicio de estilo en el que Jackson no tiene nada, absolutamente nada nuevo que decir. Es un lastre para sus seis películas porque toda su energía está dirigida al lugar equi- d

esdel

aButa

ca

35

Diario de Ferroldomingo,

21 diciembre de 2014 nord

esí

a

Page 10: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

enFo

togra

mas

36

Diario de Ferroldomingo,21 diciembre de 2014N

ord

esí

a Paginas CentralesFelicita con Diario de Ferrol

XuNta DireCtiva Da asoCiaCióN De mulleres CabaNas rural

A pasada fin de semana a Asociación de Mulleres Cabanas Rural organizou unha exitosa nova edición do seu Mercado de Nadal. Valga tal acontecemento para presentar a nove das trece mulleres que forman parte da directiva dunha organización que procura dinamizar o entorno rural feminino. Na imaxe: Mari Rodeiro, Manola Fraga, Ana Fraga, María Ardao, Juana García, Mª Cruz Meizoso, Beatriz Carbón e Manola Vilariño.¡Felicidades por vuestro trabajo!

CazaDores raPoseiros Da soCieDaDe urogallo

Comida de confraternidade dun grupo de compañeiros de caza da sociedade Urogallo celebrada nos últimos días na Asociación de Veciños de Mandiá.

Soho bar, pensado para toda la familia

e l pasado mes de noviembre abrió sus puertas un nue-vo establecimiento en la ciudad. Se trata de Soho Bar, que inició su actividad en calle de Lugo, esquina con

Magdalena, un nuevo concepto de local pensado para el dis-frute de jóvenes, adultos y familias con niños. El bar, muy amplio y acogedor, permite disfrutar de su servicio de desa-yunos, carta de vinos, etc. Soho Bar cuenta además con una zona especialmente concebida para el disfrute de los más pe-queños de la casa (en la foto inferior).

Page 11: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

enFo

togra

mas

37

Diario de Ferroldomingo,

21 diciembre de 2014 Nord

esí

amuchasFelicidadesFelicita con Diario de Ferrol

YureNa roDríguez Díaz

iMuchas felicidades mi princesa!!!

Toda la familia y tus amiguitos te deseamos que cumplas muchos años más.

Tu mami y Pedro, que te quieren mucho.Besos.

Felices Fiestas!!

Tata, te deseo felices fiestas y lo mejor para el próximo año, un 2015 en el que espero que se cumplas todos tus deseos, sobre todo el que tu y yo sabemos y puedas pasar largos ratos jugando conmigo y visitándonos en casa. Un millón de besos.

Te quiere mucho, tu nenita gaditana.

Page 12: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

Alba Fernández y Mayte Piñeiro

Teresa Caneiro y Noelia Salgueiro

Lola Filgueira, Mayca, Noa Filgueira y Jorge Filgueira

Marcos Fernández, Concha Vázquez y Antonio Fernández

Juan A. Piñeiro y Fina Caneiro

En primer término, Carlos Nebot y Noelia Piñeiro

Álvaro Villadóniga y José A. Piñeiro

Carmen Gutiérrez, abuela Lola y Montse Salgueiro

Comida de la familia López Testa en el restaurante A Granxa

E l pasado mes de agosto miembros de la familia López Testa celebraron su tradicional comida de confraternidad. El encuentro se celebró en el restaurante A Granxa, de San Sadurniño, donde todos pasaron una jornada muy alegre y agradable.

enFo

togra

mas

38

Diario de Ferroldomingo,21 diciembre de 2014N

ord

esí

a

Page 13: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

enFo

togra

mas

39

Diario de Ferroldomingo,

21 diciembre de 2014 Nord

esí

a

Adrián González, Hugo González y Paula Vergara

Ana García y Alba Cendán

Brais García, Alba Cendán, Noemi Cendán y Laura Piñón

Charo García, Argentina García y Begoña Dopico

Alejandro Piñón y Andrés Piñón

Ángeles Curiel, Hugo González y Lino Vergara

Carmen García, Antonio Franco y Miguel Franco

José García y Chelo Bouzamayor

Cena de la familia García Pita en el restaurante Brisas

E l pasado mes de septiembre se reunieron en el restaurante Brisas de Valdoviño los miem-bros de la familia García Pita. Niños y adultos pasaron una velada de lo más animada en la que compartieron una agradable comida.

Page 14: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

enFo

togra

mas

40

Diario de Ferroldomingo,21 diciembre de 2014N

ord

esí

a

Luis Pita y Marisa García

Victoria Franco, Raquel López y Fina López

Lucho Hermida

Andrea Palmeiro e Isma Vergara

Juan López, Marisol Gómez y Mery Gómez

Vicky García, Lucía Vázquez y Manolo Vázquez

Juan Fernández y Ana García

Marco Vergara y Arián Vergara

Suso Cendán y Begoña García

Manolo García, Pepe García y Luis García

Page 15: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

vadeB

arco

s

El Navatek I es un fe-rry de tipo SWATH d e l a c o m p a ñ í a hawaiana Atlantis

Adventures que ofrece excursiones para ver ballenas por la mañana y cenas a bordo del mismo por la no-che mientras se recorren las costas de la isla disfrutando del paisaje. El buque fue elegido por la producto-ra de la película “Jurassic World” para dar vida al Isla Nublar, el barco que traslada a los visitantes desde tierra firme a la isla en la que está instalado el parque.

CÓMO FUNCIONAEl acrónimo SWATH corresponde

a las siglas de las palabras inglesas Small Waterplane Area Twin Hull, y define a los buques cuya flo-tabilidad se consigue mediante dos cascos sumergidos, como si el barco se desplazara sobre dos submarinos

juan a. OlivEiravadebarcos.wordpress.com Navatek I: el ferry de la

clase SWATH en ‘Jurassic World’

Frederick G. Creed

Interior del Navatek

De esta manera, la sección del buque que está en contacto con la superficie del agua se reduce a los soportes que conectan los cascos con el resto de la embarcación. Al ser en esa sección en donde se con-centran las fuerzas sobre el buque por la acción de las olas, el efecto de estas sobre el barco se reduce, lo que mejora grandemente su estabi-lidad, convirtiendo el buque en una plataforma muy estable utilizada para la investigación o el disfrute.

Los principales inconvenientes de este tipo de buques son su mayor calado (mayor que el de los catama-ranes al ir los cascos completamen-te sumergidos), lo complejo de su diseño, construcción y manteni-miento y su limitación de velocidad frente a catamaranes de tamaño si-milares al no poder desplazarse en semiplaneo o planeo.

UN POCO DE HISTORIAEl origen de los buques de tipo

SWATH es obra del inventor cana-diense Frederick G. Creed (1871-1957). Aunque Creed dedicó casi

toda su vida a las telecomunicacio-nes, siendo el inventor del teletipo, en sus últimos años trabajó en otros campos e ideó una base para avio-nes en el medio del océano Pacífico, una embarcación no hundible y los buques de tipo SWATH, para los que obtuvo una patente en 1946.

Creed nunca vio su invento en acción, ya que el primer buque de tipo SWATH construido fue el Du-plus, un buque de apoyo a trabajos de buceo diseñado por la Trident Offshore y botado en 1969. El Du-plus trabajó durante 15 años en el Mar del Norte como buque de apo-yo al buceo, tomando muestras del fondo marino y dando apoyo a otros buques offshore.

EL NAVATEK IEl Navatek I fue construido por

Navatek, Ltd. en 1988, convirtién-dose en el primer buque de tipo SWATH certificado por la USCG (Guardia Costera de los Estados Unidos) para el transporte de pasa-jeros.

El buque está formado por dos cascos sumergidos de acero, unidos a la superestructura mediante dos brazos verticales cada uno.

41

Diario de Ferroldomingo,

21 diciembre de 2014 nord

esí

a

La superestructura la componen la cubierta principal, también de acero (en la que se ofrece la cena Sunset Buffet), la cubierta superior de aluminio (en la que se ofrece la cena Royal) y sobre esta una cubier-ta a la intemperie para la observa-ción de cetáceos.

Dos motores de 990 kW cada uno hacen girar las hélices que im-pulsan el buque a una velocidad máxima de 16 nudos. A la veloci-dad de crucero de 13,5 nudos el buque tiene una autonomía de casi 5.000 kilómetros.

Desde 1990 hasta 1999 el Nava-tek I ofreció continuadamente su servicio de cenas siete días a la se-mana sin dejar de hacerlo un sólo día. En el año 2000 el buque fue vendido por Navatek a Atlantis, que lo sometió a una profunda re-novación, para continuar ofrecien-do los mismos servicios hasta hoy en día.

CARACTERÍSTICAS GENERALES:-Eslora total: 40 metros.-Eslora en flotación: 34.1 mts.-Eslora casco sumergido: 36,6 m.-Manga total: 16,2 metros.-Calado (en operación): 3,7 m.-Puntal a la cubierta pral: 5,5m.-Pasajeros: 430 personas.-Velocidad (máxima): 16 nudos.-Velocidad (crucero): 13,5 nudos.

Page 16: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

Fotografiar la muerte, una costumbre del siglo pasado

El retrato “post-mor-tem” se inserta en una tradición occidental y cristiana, pero en la

tierra de la Santa Compaña el senti-do de estas icónicas imágenes, im-pregnadas de emociones encapsu-ladas, alcanzó un carácter propio.

Elena Blanco contrató una de esas instantáneas, que luego colgó en la pared más visible de su vivien-da, ubicada en un pequeño pueblo de A Coruña. Es de su hijo, un bebé, y ella está a su lado. El crío fue vícti-ma de una “mala enfermedad” y murió a los pocos meses de nacer.

El pequeño está de blanco, –así era la escenografía–, y Elena de ri-guroso luto. Como su encargo, hay muchos más. Se cree que el 80 por ciento de este singular material que reflejaba una manera de vivir, y por qué no, también de morir, perma-nece hoy resguardado en el anoni-mato.

Esta práctica, contrariamente a lo que se pueda pensar, era muy fre-cuente, y en segmentos de pobla-ción con o sin recursos. Los menos favorecidos económicamente po-dían llegar a empeñarse para pagar por esta instantánea, aunque por norma general nadie habla de im-portes. “Era un trabajo un poco es-pecial, no era grato hacerlo, y sí, se pagaba algo más caro”. Es el comen-tario común entre los “artífices” de esas “metáforas visuales” que, en su mayoría, ya han fallecido.

NombrEs

Nombres ligados a estos trabajos son los de Maximino Reboredo, Francisco Zagala, Joaquín Pintos, José Moreira, Ramón Godás, Luis Casado, Pacheco, Ramón Caamaño, Manuel Barreiro, Virxilio Viéitez...

Documentación de la muerte abunda: el miliciano Federico Bo-rrell fue fotografiado por Robert Capa, Eddi Adams consiguió un Pu-litzer con la ejecución de un prisio-nero del Viet Cong en Saigon, Freddy Alborta siempre será recor-dado por inmortalizar el cadáver de Ernesto Che Guevara, Susan Meise-las mostró cuerpos mutilados en Ni-caragua y Cartier Bresson es el au-tor de un conocido reportaje sobre los funerales de Ghandi.

Sin embargo, con el viaje al más allá que se produce en entornos más domésticos, no abundan los estu-dios. La investigadora Virginia de la Cruz Lichet es la autora de un libro

En la Galicia decimonónica y, al menos, hasta bien entrada la segunda mitad del siglo XX, llegó a convertirse en un arte la costumbre de fotografiar a los

difuntos. En toda España, la fotografía post mortem ha sido una práctica habitual que se convertía, en ocasiones, en documento notarial con el que

reclamar una herencia. La práctica de la fotografía “post mortem” va desde finales del XIX hasta 1980 y fue evolucionando con el tiempo.

mosas composiciones florales que lo ocupan todo, anulando el prota-gonismo del modelo.

Todo ello forma parte de la histo-ria pero en Valladolid brotó una ini-ciativa “retratista” que, en este caso, está de plena actualidad.

El artista, muralista y cofunda-dor de Cenizia, Daniel Yordanov, ofrece un servicio que busca conju-gar modelo de negocio y labor so-cial, puesto que el siete por ciento de lo recaudado se destina a una ONG que elegiría la familia del inte-resado. Se trata de que el recuerdo y la esperanza del ser querido “siga” presente, con una imagen diseñada con su propia ceniza, un proceso ar-tesanal, tolerante con el medio am-biente y con una durabilidad de quinientos años.

ProPósitos

En Galicia, los propósitos eran “combatir la desolación”, evitar el olvido, enviar la fotografía a los pa-rientes emigrados para que com-probasen el destino del dinero gira-do para las exequias y, de modo espontáneo, llegaron a introducirse estas pruebas gráficas en la docu-mentación que certificaba la defun-ción, sin que previamente un nota-rio así lo reclamase.

En Cenizia, el objetivo es que se mantenga el vínculo emocional y que no se pierda, como ocurre con la urna. Cada año en España mue-ren unas 380.000 personas, de las que un 25 por ciento son incinera-das, y esta empresa pretende man-tener los lazos y, además, que “la muerte de alguien impulse la vida”, en definitiva, “cubrir con la falta de una persona la necesidad de otra”.

Ana Martínez

sociEdad

Esta práctica fotográfica era muy frecuente en población con más y menos recursos

La finalidad de la imagen era evitar el olvido, enviarla a parientes que habían emigrado...

El ochenta por ciento de este singular material se encuentra en el anonimato

Fotografía incluida en el libro “El retrato y la muerte”, de Virginia de la Cruz

documental, el primero, sobre esta práctica “casera”, y a esta obra ha incorporado 175 ilustraciones y diez documentos originales tras ac-ceder a una docena de archivos pro-fesionales y a colecciones particula-res.

“Todavía hay mucho material por descubrir”, manifiesta en una conversación telefónica con Efe, y cuenta que ella se ha “movido con negativos”, mayoritariamente, “porque es mucho más difícil en-contrar las copias”.

Las fotografías, indica, se intro-ducían en álbumes o se colgaban como un cuadro en el salón, o en el dormitorio, para más privacidad.

Antes se velaba al difunto en cada domicilio y la fotografía aún no se había democratizado. “Las costumbres cambiaron, y al perder-se eso, también se perdió este hábi-to de inmortalizar al que se iba”, expone Lichet, y rememora que esta tendencia se mantuvo desde “los primeros daguerrotipos” hasta “las gelatinas de revelado químico”.

Al principio, y con ello se refiere a 1840, un año en el que ha encon-trado ejemplos, los fotógrafos bus-caban imitar a los pintores y las imágenes eran “torpes”, pero con el paso del tiempo se alcanzó una in-tensidad emotiva difícil de explicar.

Hay difuntos solos, otros acom-pañados, y también funerales a modo de recordatorio con toda la pompa característica, incluidas her-en

det

alle

42

diario de Ferroldomingo,21 diciembre de 2014N

ord

esí

a

Page 17: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

nonito [email protected]

estos retornos son cono-cidos como “revivals” y cada cierto tiempo aso-man de los fondos de

catálogo para convertirse en las pro-tagonistas, animando fiestas y re-uniones para disfrute, no solo de “jó-venes carrozas” sino de quienes por edad no tuvieron la posibilidad de disfrutar con ellas.

A menudo los revival son induci-dos y promovidos por motivos de mercado, pues el motor sentimental que los revival saben poner en mar-cha es siempre muy poderoso. Aho-ra, que estamos en pleno apogeo de los grupos tributo, ¿por qué no hacer uno a la música de los guateques? Pues ese es el proyecto de “El Penúl-timo Guateque” en el que un grupo, “Los Fabulosos” rendirá el próximo 3 de enero del nuevo año, en el Garufa Club de A Coruña, un homenaje a la música de los años 60 y de sus “pro-genitores” de los años 50, donde también abundan las canciones “prodigiosas”.

La palabra “guateque”, era sinó-nimo de fiesta, una concentración de

Las vistosas alas de esta “Bolboreta”, proyecto artístico de Lydia Bo-tana, revolotean con

sus espléndidos colores, variados y brillantes, sobre el panorama mu-sical en un acercamiento innova-dor a la evolución.

Las “Mariposas vuelan libres”, escribió Stephen Davis y, en este caso, el vuelo musical de Lydia, compositora, teclista, vocalista, de espíritu polifacético, nacida en Cu-lleredo-A Coruña, emprende su rumbo en solitario con su primer disco, del que “Nunca Choveu” es la canción -video clip producido por Gambeat (Mano Negra/Manu Chao), en la que cuenta con la co-laboración de Xurxo Souto y el ba-jista y el batería de Manu Chao-, elegida como avance.

Titulada por el Conservatorio Superior de Música de A Coruña en “Pedagoxía da Linguaxe e a Educa-ción Musical”, los múltiples aleteos artísticos, instrumentales y compo-sitivos de Lydia han acompañado a bandas como Diplomáticos de Monte Alto, Konflikto, Dios Ke Te Crew, Os Tres Trebóns, Manu Chao o Xabier Díaz.

Su vuelo la llevó por diferentes estancias musicales, desde esem-bles de percusión hasta bandas sin-fónicas pasando por bandas de rock, pop, ska-reggae-punk, folk. Ahora “vuela libre” con su proyec-to personal donde aletea entre mú-sica mestiza, el latin, el rock, el pop, el ska, como medio de expre-sión para hablar sobre el respeto por la tierra, las personas, el mun-do que nos rodea, sus injusticias y las utopías de esta sociedad y del optimismo sobre el que ahora Lydia posa sus alas de Bolboreta, fusio-nando géneros musicales y versio-nes que abarcan desde temas tradi-cionales gallegos hasta el reggae de Bob Marley.

Con letras en gallego, castella-no, italiano, inglés,… Un proyecto muy colorido en el que Lydia mues-tra y demuestra su espíritu de li-bertad plantando cara a los retos y buscando siempre ensanchar sus posibilidades explorando nuevos estilos y nuevas tendencias. ¡Feliz vuelo Bolboreta!

año nuevo...Canciones de

siempre

Lydia Botana se convierte en “Bolboreta”

La música siempre deja un poso en La vida de Las personas. Las canciones, van y vienen, y cuando La vorágine de Las modas que encadenan eL cicLo evoLutivo de La música, pasan a La retaguardia de Los recuerdos a La espera de saLir deL armario para voLver a vestir ocasionaLmente Los ambientes musicaLes, bien sea con su compostura originaL o pasadas por La “tintorería” de nuevas versiones. son Las canciones perennes, que siempre están ahí

amigo y amigas en un lugar determi-nado, donde pasar la tarde en armo-nía con la música marcando el am-biente. Eran un especie de “discoteca móvil” con el “pick-up” de maleta de un lado a otro, que en los 60 se con-virtió en la actividad lúdica más im-portante de aquella década en la que la copla y la “recopla” daban paso a lo que se dio en llamar “música jo-ven” que traía aires musicales de re-fresco con el rock´n´roll de bandera. En los años 60 nacieron grupos his-tóricos, de aquí y allá y canciones que hoy son venerados sin distinción de edades. “El Penúltimo Guateque” anuncia retazos de la biografía musi-cal de aquella época, imborrable, a pesar de las inclemencias del paso de los años. Lo hará en directo con “Los Fabulosos” y una selección mu-sical ofrecida por “pincha discos” de solera en un programa “apto para to-dos los públicos”. Un año nuevo don-de las “canciones de siempre”, la que no tiene fecha de caducidad, volve-rán a sonar para refrescar la memo-ria.El precio de la entrada es de 8 euros y 10 con reserva de mesa.

¿Rebobinabas las cintas de cassette con un boli Bic para escucharlas una y otra vez en tu walkman? Si es así, es casi seguro que tú también fuiste a EGB y entonces ¡estos son tus discos! Se era feliz en una época en la que no había móvil y la palabra tecnología sonaba a ciencia ficción porque para la mayoría no iba más allá de los relojes Casio y el walkman . En tres CD´s se recogen, a través de grupos españoles y artistas internacionales de la época, recuerdos musicales. Muchos dicen que cualquier tiempo pasado no fue mejor, pero sin duda que complace invertir por un momento el orden actual y pasar de lo digital a lo analógico para realizar un viaje por el inventario emocional de una época Nacha Pop, Hombres G, Wham!, Rick Astley, Alaska y los Pegamoides, Los Secretos, Gloria Gaynor, ,David Bowie, Radio Futura, Duncan Dhu, El último de la fila, Joe Cocker, Pretenders, Simply Red, A-Ha, Europe, Duran Duran, Spandau Ballet, Heróes del Silencio, Tequila, Objetivo Birmania...

Con solo 25 años de edad, Pablo ya tiene un currículo envidiable y es toda una referencia de la música pop actual. En España ha conseguido 26 discos de platino, ocho por el primer disco, otros ocho por el acústico y diez por el álbum “Tanto”. “Terral” es el título del nuevo y esperado trabajo de Pablo Alborán, el tercer álbum de estudio y el cuarto de su carrera, un trabajo que, por deseo expreso del cantante, tiene la atmósfera y la frescura de un primer álbum. No cabe duda de que con la expectación existente entre sus miles de fans y seguidores, Pablo Alborán va a convertirse en el protagonista de los próximos meses.

eGB: “La MÚSiCa De Una GeneraCiÓn”

paBLo aLBorÁn : “terraL”

todoM

úsi

ca

43

Diario de Ferroldomingo,

21 diciembre de 2014 nord

esí

a

Page 18: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

UN CORCHO CON SABOR A PAPÁ NOEL Las botellas de vino que se pongan a la mesa en las cenas y comidas durante la Navidad tendrán un toque mucho más elegante y navideño gracias a estos tapones con gorrito rojo de Papá Noel incorporado. Con un precio de 5,99 euros, cada uno de estos objetos está creado basándose en el tradicional corcho de las botellas de vino, añadiéndole en tela el gorro, para crear un producto único y que hará las delicias del espíritu navideño de todos los comensales.

BOTELLERONAVIDEÑOElegancia, glamour y brillo es lo que desprende este original enfriador de bebidas, principalmente champán, que se presenta como un sombrero de copa dorado. Lunares, que es como se llama este diseño, está hecho a mano en aleación de aluminio y chapado en oro de 24 quilates, lo que le da un plus de distinción. Mide 10 de ancho por 25 centímetros de alto y exige ser lavado a mano para no estropear su exquisito acabado. El precio de poner esta exclusiva pieza en nuestra mesa es de 160 euros.

LOS GREMLINS EN LANA NAVIDEÑAUna de las películas que desde siempre suelen irrumpir en Navidad en los televisores de todos los hogares es la de los entrañables, aunque también malhumorados, Gremlins. Ahora estos personales llegan a los típicos jersey de diseño navideño gracias al diseño de Beyond. Por unos 68 euros podemos comprar este suéter elaborado en lana 100% acrílica tejida en punto pesado. Además, el tallaje no es un problema, ya que la marca elabora desde S más pequeña hasta la triple X.

LA CORNAMENTA DE RUDOLPH LLEGA AL PINCHO DE TORTILLAEstos adornos para botellas y pinchos están inspirados en la cornamenta de los renos que tiran del carro de Papá Noel y permiten dar un toque divertido e infantil a nuestras mesas. Ya sea para adornar los botes o para ensartar desde quesos y membrillos a jamón, pasado por frutas y tortilla, este producto de DCI, fabricado en silicona y totalmente reutilizable, hará que a todos los invitados a la mesa se les escape una sonrisa. Se venden formato de set con 6, 18, 36, 54 o 72 piezas de distintos colores y a un precio de entre 8 y 25 euros.

Las botas gigantes en las que cabrán todos los regalos

ESTE GIGANTESCO CALZADO,DE 40 CENTÍMETROS DE DIÁMETRO, ES EL LUGAR PERFECTO PARA COLOCARTODOS LOS OBSEQUIOS DEESTAS NAVIDADES Y QUENADA QUEDE FUERA, NISIQUIERA LOS JUGUETESMÁS GRANDES

Una de las grandes preocupaciones de los niños cada no-che anterior a la

llegada de Papá Noel o de los Reyes Magos es cómo podrán estos meter todos los regalos que traen dentro de los pequeños zapatos que se co-locan bajo el árbol de Navidad. “Porque son mágicos”, se les suele contestar.

Pero nuestros amigos magos ya no tendrán que hacer esfuerzos, porque con las Oversized Santa

Boots de Grandin Road hasta los ob-sequios más grandes tendrán su sitio bien resguardados.

Este producto está diseñado como botas individuales fabricadas en resina de larga dura-ción, que tienen un ta-maño de más de 40 cen-t ímetros de al tura, anchura y diámetro de su boca.

cabrán todos los regalos

Boots de Grandin Road hasta los ob-sequios más grandes tendrán su sitio bien

Este producto está diseñado como botas individuales fabricadas en resina de larga dura-ción, que tienen un ta-maño de más de 40 cen-t ímetros de al tura, anchura y diámetro de

Las Oversized Santa Boots, que imitan a la perfección las típicas botas con las que se abriga Papá Noel, están disponibles tanto en color negro como en rojo (el más habitual en San Nicolás) y, ade-más de servir para acoger los re-galos de los días más especiales

de la Navidad, también cumplen las funciones de elementos decora-tivos para el resto de las fiestas, ya que dentro caben desde plantas hasta los típicos bastones de cara-melo rojiblancos, con un diseño muy navideño y acogedor.

Cada una de estas Oversized Santa Boots se vende de forma in-dividual por 60 euros, un precio que no deja de ser una inversión, ya que su gran resistencia las convier-te en uno de esos elementos que

sobreviven año tras año en una caja en el trastero hasta que

vuelven a casa para adornar

el salón a partir de mediados del mes d e d i -

ciembre.

elIn

venta

rio

44

Diario de FerolDOMINGO,21 DICIEMBRE DE 2014N

ord

esí

a

Inve

nta

rio

Page 19: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

GUANTES SANTA CLAUSComo Papá Noel es mágico, está en todo. Y es por ello que se ha acordado de las temidas quemaduras que solemos hacernos al quitar las bandejas del horno. Con este guante, hecho a imagen y semejanza del que lleva Santa Claus para sujetar las correas del trineo, estas quemaduras pasarán a la historia. Está fabricado en 100% poliéster por su parte exterior, 100% de neopreno por dentro, y nylon 100% para el forro interior. Su precio es de solo 10 euros.

HAY UN RENO EN MI VÁTEREstos divertidos renos serán el complemento ideal para llevar la Navidad en nuestras casas hasta donde nunca había llegado: al cuarto de baño. Con estas fundas de inodoro nos ganaremos las sonrisas de nuestros invitados y la diversión de los más pequeños. El set incluye una funda de asiento con una nariz, un cobertor del tanque con astas 3D decoradas con bombillas de plástico y clics adhesivos para los ojos. Su precio es de 15 euros.

Pasajeros, al tren navideño

ESTE FERROCARRIL LLEVA A PAPÁ NOEL Y SUS RENOS DE VIAJE ALREDEDOR DEL ÁRBOL

a troncos de diferente diámetro, de 4,5 a 9 centímetros, pero, en caso de que nuestro abeto sea más o menos ancho también se puede co-locar en el suelo o en una mesa.

Para su funcionamiento solo re-quiere cuatro pilas de tipo AA y su precio es de 64 euros..

Al gunos de l o s grandes protago-nistas de la Navi-dad se han subido

a este tren con destino a nuestro árbol. The In-Tree Christmas Train es un juguete que adorna el abeto o el pino de nuestro salón, a la vez que le proporciona un toque origi-nal y divertido.

Este ferrocarril de juguete se co-necta al tronco del árbol, ya sea ar-tificial o natural, a través de sopor-tes de sujeción y de su propia pista, y rodea sus hojas con su vía.

Su motor y los vagones, decora-dos con motivos navideños como los bastones de caramelo, los renos o el mismísimo Papá Noel, se si-túan sobre los raíles dispuestos a pasar las vacaciones invernales. La

señal de “pasajeros al tren” del in-geniero da paso al sonido del silba-to de vapor, el ferrocarril resopla e inicia su trayecto emitiendo un ver-dadero humo (de vapor, por su-puesto) y pasando alrededor de nuestro árbol.

Este divertido juguete se adapta

El estilismo de Papá Noel se impone hasta encima de la mesa. Y eso preci-

samente es lo que traen los Santa Claus Christmas Silverware Poc-ket Holders. Se trata de un con-junto de seis coloridos y detalla-dos bolsillos protectores de los cubiertos, que además hacen las veces de adorno en la mesa navi-deña. El set está compuesto por tres chaquetas y otros tres pares de pantalones que poseen cada uno un tenedor, un cuchillo y una cuchara. Están fabricados de poliéster, por lo que son fáciles de lavar, y cuestan al cambio unos 11 euros.

La cubertería también se pone el traje de Papá Noel

No, no es una bro-ma. Se trata de bolas que en vez de adornar el ár-

bol de Navidad lo hacen en las barbas más pobladas. Los dise-ñadores Mike Kennedy y Pauline Ashford han llevado el movi-miento hipster al extremo crean-do las Beard Baubles, unas bolas que se enganchan a la barba y que has-ta cuentan con un cana l en YouTube que en-seña cuál es la mejor manera de colocarlas.

El conjunto de bolas está diseñado en tres formatos, uno clásico con bolas brillantes y de colores, otro in-vernal en t o n o s azules y blancos, y un últi-

Una barba a modo de árbol de Navidad

mo tradicional, con acabado mate. Tanto éxito ha tenido su proyecto

que las unidades que pusieron a la venta a través de internet por un pre-c i o de 6,30 euros ya se han agota-

do, pero todavía quedan sets en Ebay, cuyas

pujas sobrepasan ya los 100 euros. Este precio no parece tan im-portante si se tiene en cuen-ta que el dine-ro recaudado se destinará a una organi-

zación be-néfica que lucha por la con-ciencia-ción so-bre el mela-

noma.

elIn

venta

rio

45

Diario de FerrolDOMINGO,

21 DICIEMBRE DE 2014 Nord

esí

a

Page 20: ordesía - diariodeferrol.opennemas.comdiariodeferrol.opennemas.com/media/diariodeferrol/files/2014/12/23/... · que no país veciño a incorporación da muller foi posterior. Investigador

Nor

desí

a

aVoces

Las tradicionales felicitaciones de la Familia Real española han sido publicadas un año más en la página oficial de la Casa Real para hacernos llegar sus mejores deseos en estas fechas tan especiales, sólo que estas Navidades don Felipe y doña Letizia lo hacen por primera vez como Reyes de España y don Juan Carlos y doña Sofía, como reyes. Los soberanos protagonizan junto a sus hijas la postal navideña.

Britney Spears ya ha cumplido 33 años y ha querido demostrar que tiene un cuerpo atlético. Para ello, la cantante sale en la portada de la revista Women’s Health para el mes de enero. En la imagen, sus abdominales son el centro, aunque comparten protagonismo con su rostro irreconocible, no se sabe si por exceso de Photoshop o de bisturí. LECTURAS

FelicitacióN NaVideña de los reyes

la irrecoNocible imageN de britNey spears

diaRio dE FERRoLaño XV / NúmERo 860 SuPLEmENto domiNiCaL

domiNgo21 dE diCiEmBRE dE 2014

La baronesa thyssen posa por primera vez con su hijo, Borja, y su nuera, Blanca, tras el nacimiento de su nieta, Kala, así como con Bruno gómez-acebo y Paloma Segrelles. El palacio de Linares acogió hace unos días, de la mano de la firma de joyas tiffany & Co., la gran fiesta de los gómez-acebo. una noche solidaria, cuyas fotos publica esta semana la revista “¡Hola!”.

reuNióN Familiar por NaVidad

Funeral en madrid

en pleno centro de Ma-drid se celebró el pa-sado lunes el segundo funeral en memoria

de doña Cayetana Fitz-James Stuart y Silva. Amigos, familiares y allega-dos acudieron a la basílica de San Francisco el Grande para dar un úl-

de la duquesa. Todos los hijos y nie-tos esperaron en la puerta de la ba-sílica la llegada de los Reyes eméri-tos, don Juan Carlos y doña Sofía, que ocuparon un lugar destacado en el templo. Los nietos de la du-quesa también se sumaron a este sentido adiós a su abuela.

La periodista Sandra Barneda ha reconocido abiertamente su homose-xualidad por vez primera. Lo hizo durante el programa “Hable con ellas” de Telecinco, del que es colaboradora. Fue cuando José Corba-cho preguntó: ¿Si hubiera un holocausto nuclear a que pareja, hombre o mujer escogerías para preservar la especie humana? Sandra Barneda dijo “Escogería a mi pareja, que es una mujer y no te voy a decir su nom-bre y al tío más guapo y fértil que haya en la Tierra”. Barneda recibió en-tonces los aplausos del público. SEmAnA

Francisco Franco, hijo de la duquesa de Franco y del fallecido mar-qués de Villaverde, y Miriam Guisasola han decidido de mutuo acuer-do poner fin a su matrimonio, según publica la revista “¡Hola!” tras ponerse en contacto con la pareja. Los rumores de crisis en el matri-monio habían surgido hacía tiempo y se habían incrementado la pa-sada primavera, algo que en ningún momento quisieron desmentir ni comentar. Se trata de una ruptura de mutuo acuerdo y ya están

iniciando los trámites de divorcio. La pareja se casó por lo civil en 2001 y tiene dos hijos: Álvaro, de veinte años, y Mi-

riam, de dieciocho. HoLA

La presentadora de televisión Luján Argüelles termina el año con la mejor de las noticias. Según ha podido saber hola.com, está embaraza-da de su primer hijo, fruto de su relación con el empresario Carlos Sán-chez Arenas. La pareja está encantada con la noticia y muy emociona-da con la perspectiva de ser padres. Recientemente, un buen amigo de la pareja, Juan Peña, compartió en sus redes sociales una imagen de un anillo que Carlos le regaló a Luján, un bonito detalle que por ahora no significa que tengan planes de darse el “sí quiero” a corto plazo.

sandra barneda y su homosexualidad

Francisco Franco se separa de su mujer

luján argüelles será madre en 2015

timo y emotivo gran adiós a la XVIII duquesa de Alba, que falleció en el pasado 20 de noviembre, a los 88 años de edad, en su residencia sevi-llana del Palacio de Dueñas.

Sus hijos Carlos, Alfonso, Jaco-bo, Fernando, Cayetano y Eugenia, llegaron junto a Alfonso Diez, viudo

en primera línea

Los hijos de la duquesa llegaron juntos al funeral y esperaron a los reyes Juan Carlos y Sofía, que les consolaron. HoLA