PROGRAMACIÓN BIOLOXÍA E XEOLOXÍA. 4ºESO“… · PROGRAMACIÓN BIOLOXÍA E XEOLOXÍA. 4ºESO...
Transcript of PROGRAMACIÓN BIOLOXÍA E XEOLOXÍA. 4ºESO“… · PROGRAMACIÓN BIOLOXÍA E XEOLOXÍA. 4ºESO...
PROGRAMACIÓN BIOLOXÍA E XEOLOXÍA. 4ºESO
UNIDADE 1. A CÉLULA
1. CONTIDOS. UNIDADE 1.
Célula procariota e célula eucariota: relacións evolutivas. Célula animal e célula vexetal: morfoloxía e función.
Núcleo e ciclo celular.
2.CRITERIOS DE AVALIACIÓN. UNIDADE 1.
Determinar as analoxías e as diferenzas na estrutura das células procariotas e eucariotas, e interpretar as relacións evolutivas entre elas. Identificar o núcleo celular e a súa organización segundo as fases do ciclo celular, a través da observación directa ou indirecta.
3. OBXECTIVOS/ TEMPORALIZACIÓN/ ESTANDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS/ INDICADORES DE LOGRO/ GRAO MINIMO DE
CONSECUCIÓN/ PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS para avaliación positiva UNIDADE 1.
OB
XEC
TIV
OS
TEM
PO
RA
LIZ
.
ES
TÁ
ND
AR
AP
REN
DIX
AX
E
CO
MP
ETEN
CIA
INDICADORES DE LOGRO
GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DOS
INDICADORES DE LOGRO
PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS
de AVALIACIÓN
1 2 3 4 5 Obser
Direc
Proba
Escrit
Trab.
Indv
Trab
Grup
f h
set
BX
B1.
1.1
CA
A 8
CM
CC
T 3
Enuncia os puntos da teoría celular.
*
* *
Describe a orixe das células eucariotas e procariotas. * * *
Nomea diferenzas e semellanzas entre as células. * * *
Nomea as diferenzas e semellanzas entre a célula eucariota animal e vexetal. * * *
Describe a estrutura da célula procariota. * * *
Describe as partes da célula eucariota. * * *
Relaciona as partes da célula coa súa función. * * *
f
set
BX
B1.
1.2.
CD
5-6
-7
CA
A 8
Identifica imaxes e esquemas dos tipos de células.
* * *
g
set
BX
B1.
2.1
CC
L1-2
CA
A 8
Describe os compoñentes do núcleo. * * *
Relaciona cada parte do núcleo coa súa función. * * *
Describe o núcleo segundo a fase do ciclo celular. * * *
Esquematiza a función celular de nutrición * * *
Esquematiza a función celular de relación. * * *
Esquematiza a función de reprodución. * * *
UNIDADE 2. AS BASES DA HERDANZA 1. CONTIDOS. UNIDADE 2.
Cromatina e cromosomas. Cariotipo.
Mitose e meiose: principais procesos, importancia e significado biolóxico. Ácidos nucleicos: ADN e ARN.
ADN e xenética molecular. Proceso de replicación do ADN. Concepto de xene.
Expresión da información xenética. Código xenético.
2.CRITERIOS DE AVALIACIÓN. UNIDADE 2.
Comparar a estrutura dos cromosomas e da cromatina. Formular e identificar os principais procesos que teñen lugar na mitose e na meiose, e revisar o seu significado e a súa importancia biolóxica.
Comparar os tipos e a composición dos ácidos nucleicos, e relacionalos coa súa función.
Relacionar a replicación do ADN coa conservación da información xenética. Comprender e ilustrar como se expresa a información xenética, utilizando o código xenético e resolvendo problemas sinxelos.
3. OBXECTIVOS/ TEMPORALIZACIÓN/ ESTANDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS/ INDICADORES DE LOGRO/ GRAO MINIMO DE
CONSECUCIÓN/ PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS para avaliación positiva UNIDADE 2.
OB
XEC
TIV
OS
TEM
PO
RA
LIZ
.
ES
TÁ
ND
AR
AP
REN
DIX
AX
E
CO
MP
ETEN
CIA
INDICADORES DE LOGRO
GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DOS
INDICADORES DE
LOGRO
PROCEDEMENTOS e
INSTRUMENTOS
de AVALIACIÓN
1 2 3 4 5 Obser
Direc
Prob
Escrit
Trab
Indv
Trab
Grup
g f
Set/
out
BX
B1.
3.1.
CM
CC
T 3
Distingue entre cromosoma, cromatina, cromátida.
* * *
Clasifica os cromosomas en función da situación do centrómero. * * *
Distingue entre organismo haploide e diploide. * * *
Constrúe un cariotipo humano. * * *
g f
h
Set/
out
BX
B1.
4.1
CM
CC
T 3
CA
A 8
Define mitose e meiose. * * *
Describe as fases da mitose. * * *
Describe a citocinese en células animais e vexetais. * * *
Define a reprodución celular. * * *
Esquematiza as fases do ciclo celular. * * *
Explica as fases do ciclo celular. * * *
Diferencia células somáticas das xerminais. * * *
Describe as fases da mitose e meiose. * * *
Define gametoxénese * * *
Diferencia mitose e meiose. * * *
Explica o significado biolóxico da mitose e da meiose * * *
g f
h
Set/
out
BX
B1.
5.1
.
CA
A 8
CSI
EE 1
0-11
Define ácido nucleico. * * *
Describe un nucleótido. * * *
Diferencia o ADN do ARN. * * *
Describe a composición do ARN e ADN. * * *
Explica as funcións dos ácidos nucleicos. * * *
g
h
Set/
out
BX
B1.
6.1.
CA
A 8
Explica a replicación do ADN.
* * *
Esquematiza a replicación do ADN.
* * *
g b
Set/
out
BX
B1.
7.1.
CA
A 8
CSI
EE 1
0-1
1 Describe o proceso de síntese de proteínas: transcrición e tradución.
* * *
*
Define código xenético.
* * *
Enumera as características do código xenético.
* * * *
UNIDADE 3. A TRANSMISIÓN DOS CARACTERES
1. CONTIDOS. UNIDADE 3.
Herdanza e transmisión de caracteres. Introdución e desenvolvemento das leis de Mendel. Base cromosómica da herdanza mendeliana.
Aplicacións das leis de Mendel.
Herdanza do sexo e herdanza ligada ao sexo.
Doenzas hereditarias máis frecuentes e o seu alcance social. Mutacións. Relacións coa evolución.
2.CRITERIOS DE AVALIACIÓN. UNIDADE 3.
Formular os principios da xenética mendeliana, aplicando as leis da herdanza na resolución de problemas sinxelos, e recoñecer a base cromosómica das
leis de Mendel. Diferenciar a herdanza do sexo e a ligada ao sexo, e establecer a relación entre elas.
Coñecer e identificar algunas doenzas hereditarias, a súa prevención e o seu alcance social.
Valorar e recoñecer o papel das mutacións na diversidade xenética, e comprender a relación entre mutación e evolución.
3. OBXECTIVOS/ TEMPORALIZACIÓN/ ESTANDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS/ INDICADORES DE LOGRO/ GRAO MINIMO DE
CONSECUCIÓN/ PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS para avaliación positiva UNIDADE 3.
OB
XEC
TIV
OS
TEM
PO
RA
LIZ
.
ES
TÁ
ND
AR
AP
REN
DIX
AX
E
CO
MP
ETEN
CIA
INDICADORES DE LOGRO
GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DOS
INDICADORES DE
LOGRO
PROCEDEMENTOS e
INSTRUMENTOS
de AVALIACIÓN
1 2 3 4 5 Obser
Direc
Prob
Escrit
Trab
Indv
Trab
Grup
f g
h
Out/
nov
BX
B1.
9.1.
CM
CC
T 3
-4 C
AA
8 C
CE
C 1
2
Define xene segundo a súa función. *
* *
Diferencia entre xenes e alelos. *
* *
Diferencia individuos homocigóticos de heterocigóticos. *
* *
Diferencia entre xenes dominantes e recesivos. *
* *
Diferencia xenotipo de fenotipo. *
* *
Explica os experimentos de Mendel. *
* *
Enuncia as leis de Mendel. *
* *
Aplica as leis de Mendel na resolución de problemas sinxelos. *
* * *
g
Out/
nov
BX
B1.
10.1
.
CA
A 8
CS
IEE
10-
11
Explica como se realiza a hedanza do sexo na especie humana.
* *
*
Resolve problemas de herdanza ligada ao sexo.
* *
* *
a c
g m
Out/
nov
BX
B1.
11.1
.
CM
CC
T 3
CS
C 9
Identifica algunas doenzas hereditarias e os seus tratamentos.
* *
*
b a
Set/
out
BX
B1.
8.1
.
CM
CC
T 3
CA
A
8
Define mutación. *
* *
Clasifica as mutacións.
* * *
UNIDADE 4. A ENXENERÍA XENÉTICA
1. CONTIDOS. UNIDADE 4. Técnicas da enxeñaría xenética.
Aplicacións da enxeñaría xenética. Biotecnoloxía. Bioética.
2.CRITERIOS DE AVALIACIÓN. UNIDADE 4.
Identificar as técnicas da enxeñaría xenética: ADN recombinante e PCR.
Comprender e describir o proceso da clonación. Recoñecer as aplicacións da enxeñaría xenética: organismos modificados xeneticamente (OMX).
Valorar e interpretar as aplicacións da tecnoloxía do ADN recombinante na agricultura, na gandaría, no ambiente e na saúde.
3. OBXECTIVOS/ TEMPORALIZACIÓN/ ESTANDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS/ INDICADORES DE LOGRO/ GRAO MINIMO DE
CONSECUCIÓN/ PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS para avaliación positiva UNIDADE 4.
OB
XEC
TIV
OS
TEM
PO
RA
LIZ
.
ES
TÁ
ND
AR
AP
REN
DIX
AX
E
CO
MP
ETEN
CIA
INDICADORES DE LOGRO
GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DOS
INDICADORES DE LOGRO
PROCEDEMENTOS e
INSTRUMENTOS
de AVALIACIÓN
1 2 3 4 5 Obser
Direc
Prob
Escrit
Trab
Indv
Trab
Grup
f
Nov/d
ec
BX
B1.
12.1
.
CM
CC
T3
CS
IEE
10-
11 Define a enxeñaría xenética. * * *
Define organismo xeneticamente modificado. * * *
Describe como se realiza a tecnoloxía do ADN recombinante. * * *
Define a técnica da PCR. * * *
Define secuenciación do ADN * * *
Indica a aplicacións da enxeñaría xenética. * * *
g h
m
Nov/d
ec
BX
B1.
13.1
CS
C 9
CS
IEE
10-
11
CA
A 8
Describe a clonación reprodutiva co caso da ovella Dolly.
* * *
Diferencia entre clonación reprodutiva e clonación terapéutica.
* * *
a c
g
Nov/d
ec
BX
B1.
14.1
CS
C 9
CS
IEE
10-
11
Valora críticamente os avances da biotecnoloxía.
* * *
a c
d
Nov/d
ec
BX
B1.
15.1
.
CS
C 9
Nomea os puntos máis controvertidos, desde o punto de vista ético do
coñecemento do xenoma humano.
*
*
*
UNIDADE 5. A ORIXE DA VIDA E A EVOLUCIÓN
1. CONTIDOS. UNIDADE 5.
Orixe e evolución dos seres vivos. Hipóteses sobre a orixe da vida na Terra.
Teorías da evolución. Feito e mecanismos da evolución. As árbores filoxenéticas no proceso de evolución.
Evolución humana: proceso de hominización.
2.CRITERIOS DE AVALIACIÓN. UNIDADE 5.
Coñecer e describir as hipótesis sobre a orixe da vida e as probas da evolución.
Comparar lamarckismo, darwinismo e neodarwinismo.
Comprender e establecer os mecanismos da evolución destacando a importancia da mutación e a selección. Analizar o debate entre gradualismo, saltacionismo e neutralismo.
Interpretar árbores filoxenéticas, incluíndo a humana.
Describir a hominización.
3. OBXECTIVOS/ TEMPORALIZACIÓN/ ESTANDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS/ INDICADORES DE LOGRO/ GRAO MINIMO DE CONSECUCIÓN/ PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS para avaliación positiva UNIDADE 5.
OB
XEC
TIV
OS
TEM
PO
RA
LIZ
.
ES
TÁ
ND
AR
AP
REN
DIX
AX
E
CO
MP
ETEN
CIA
INDICADORES DE LOGRO
GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DOS
INDICADORES DE LOGRO
PROCEDEMENTOS e
INSTRUMENTOS
de AVALIACIÓN
1 2 3 4 5 Obser
Direc
Prob
Escrit
Trab
Indv
Trab
Grup
a c
g h
xan
BX
B1.
16.1
.
CM
CC
T 3
CA
A 8
Describe a evolución biolóxica. * * *
Indica as etapas da teoría endosimbiótica. * * *
Diferencia teorías fixistas e evolucionistas. * * *
Diferencia fixismo do catastrofismo. * * *
Describe a Teoría da evoluciónde Lamarck. * * *
Describe a Teoría da evolución de Darwin. * * *
Explica a Teoría da evolución do neodarwinismo. * * *
Formula o puntualismo. * * *
Diferencia entre neodarwinismo, puntualismo e neutralismo. * * *
Exemplifica as distintas teorías da evolución. * * *
g h
xan
BX
B1.
17.1
.
CA
A 8
Define adaptación.
* * *
Clasifica os tipos de adaptacións. * * *
Describe as etapas da especiación. * * *
Exemplifica a especiación. * * *
Describe as probas da evolución. * * *
g
Xan
BX
B1.
18.1
.
CA
A 8
Interpreta árbores filoxenéticas.
* * *
g h
b
xan
BX
B1.
19.1
.
CM
CC
T 3
CC
L 1-
2
Nomea algunas adaptacións que diferencian aos homínidos do resto dos simios. *
*
*
Describe as características das principais especies de homínidos. *
*
* *
UNIDADE 6. OS ECOSISTEMAS E OS FACTORES AMBIENTAIS
1. CONTIDOS. UNIDADE 6.
Compoñentes e estrutura do ecosistema: comunidade e biótopo. Hábitat e nicho ecolóxico.
Factores ambientais e seres vivos. Factores limitantes e adaptacións. Límite de tolerancia.
Relacións intraespecíficas e interespecíficas. Influencia na regulación dos ecosistemas. Autorregulación do ecosistema, da poboación e da comunidade.
2.CRITERIOS DE AVALIACIÓN. UNIDADE 6.
Explicar os conceptos de ecosistema, biótopo, poboación, comunidade, ecotón, hábitat e nicho ecolóxico. Comparar adaptacións dos seres vivos a diferentes medios, mediante a utilización de exemplos.
Categorizar os factores ambientais e a súa influencia sobre os seres vivos, e recoñecer o concepto de factor limitante e límite de tolerancia.
Identificar as relacións intraespecíficas e interespecíficas como factores de regulación dos ecosistemas.
3. OBXECTIVOS/ TEMPORALIZACIÓN/ ESTANDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS/ INDICADORES DE LOGRO/ GRAO MINIMO DE
CONSECUCIÓN/ PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS para avaliación positiva UNIDADE 6.
OB
XEC
TIV
OS
TEM
PO
RA
LIZ
.
ES
TÁ
ND
AR
AP
REN
DIX
AX
E
CO
MP
ETEN
CIA
INDICADORES DE LOGRO
GRAO MÍNIMO DE
CONSECUCIÓN DOS INDICADORES DE
LOGRO
PROCEDEMENTOS e
INSTRUMENTOS
de AVALIACIÓN
1 2 3 4 5 Obser
Direc
Prob
Escrit
Trab
Indv
Trab
Grup
f h
Xan/f
eb
BX
B3.
1.1.
CM
CC
T 3
Define ecosistema, poboación e ecotón.
* * *
Diferencia entre hábitat e nicho ecolóxico. * * *
Describe os compoñentes dos ecosistemas.
* * *
Define factores ambientales. * * *
Clasifica os factores ambientais en abióticos e bióticos. * * *
Indica cando un factor ambiental é limitante para unha especie. * * *
g b
f
Xan/f
eb
BX
B3.
2.1.
CS
C 9
CA
A 8
Describe algunhas adaptacións dos seres vivos ao medio terrestre. * * *
Describe algunhas adaptacións dos seres vivos ao medio acuático. * * *
a b
Xan/f
eb
BX
B3.
3.1.
CM
CC
T 3
C
AA
8
Interpreta as curvas de tolerancia respecto a un factor ambiental.
* * *
Utiliza parámetros sinxelos para cuantificar cambios nas poboacións. * *
g f
Xan/f
eb
BX
B3.
4.1.
CM
CC
T 3
- 4
Define relación intraespecíficas. * * *
Describe as relacións intraespecíficas. * * * *
Define relación interespecíficas. * * *
Describe as relacións interespecíficas. * * * *
Define sucesión ecolóxica. * * * *
Describe os cambios que se producen nunha sucesión ata chegar ao clímax. * * *
Diferencia sucesión primaria de secundaria. * *
Explica os mecanismos de autorregulación das poboacións. * *
Interpreta curvas de crecemento dunha poboación. * *
UNIDADE 7. A MATERIA E ENERXÍA NOS ECOSISTEMAS
1. CONTIDOS. UNIDADE 7.
Relacións tróficas: cadeas e redes.
Dinámica do ecosistema. Ciclo da materia e fluxo da enerxía.
Pirámides ecolóxicas.
Ciclos bioxeoquímicos e sucesións ecolóxicas.
Eficiencia ecolóxica e aproveitamento dos recursos alimentarios. Regra do 10 %.
2.CRITERIOS DE AVALIACIÓN. UNIDADE 7.
Explicar os conceptos de cadeas e redes tróficas.
Expresar como se produce a transferencia de materia e enerxía ao longo dunha cadea ou rede trófica, e deducir as consecuencias prácticas na xestión
sustentable dalgúns recursos por parte do ser humano.
Relacionar as perdas enerxéticas producidas en cada nivel trófico co aproveitamento dos recursos alimentarios do planeta desde un punto de vista sustentable.
3. OBXECTIVOS/ TEMPORALIZACIÓN/ ESTANDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS/ INDICADORES DE LOGRO/ GRAO MINIMO DE
CONSECUCIÓN/ PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS para avaliación positiva UNIDADE 7.
OB
XEC
TIV
OS
TEM
PO
RA
LIZ
.
ES
TÁ
ND
AR
AP
REN
DIX
AX
E
CO
MP
ETEN
CIA
INDICADORES DE LOGRO
GRAO MÍNIMO DE
CONSECUCIÓN DOS INDICADORES DE
LOGRO
PROCEDEMENTOS e
INSTRUMENTOS
de AVALIACIÓN
1 2 3 4 5 Obser
Direc
Prob
Escrit
Trab
Indv
Trab
Grup
f h
feb
BX
B3.
5.1.
CA
A 8
CS
C 9
CC
L 1-
2
Identifica os niveis tróficos dos ecosistemas. * * *
Representa cadeas e redes tróficas.
* * *
Describe os distintos tipos de pirámides ecolóxicas.
*
* *
a c
g
feb
BX
B3.
6.1
.
CS
C 9
CC
EC
12 Describe o ciclo da materia nos ecosistemas
*
* *
Esquematiza o ciclo do carbono.
* * *
Esquematiza o ciclo do nitróxeno.
* * *
a c
m
feb
BX
B3.
7.1
CA
A 8
Aplica os parámetros tróficos (biomasa e producción) na resolución de problemas
sinxelos. * * * *
Describe a transferencia de enerxía nun ecosistema. * * *
Aplica a Regla do 10%. * * *
UNIDADE 8. OS ECOSISTEMAS E O SER HUMANO 1. CONTIDOS. UNIDADE 8.
Actividade humana e medio ambiente. Impactos e valoración das actividades humanas nos ecosistemas. Consecuencias ambientais do consumo humano de enerxía.
Os recursos naturais e os seus tipos. A superpoboación e as súas consecuencias: deforestación, sobreexplotación, incendios, etc.
Os residuos e a súa xestión. Coñecemento de técnicas sinxelas para coñecer o grao de contaminación e depuración ambiental.
Uso de enerxías renovables como factor fundamental para desenvolvemento sustentable. Consecuencias ambientais do consumo humano de enerxía.
2.CRITERIOS DE AVALIACIÓN. UNIDADE 8.
Contrastar algunhas actuacións humanas sobre diferentes ecosistemas, valorar a súa influencia e argumentar as razóns de certas actuacións individuais
e colectivas para evitar a súa deterioración.
Concretar procesos de tratamento de residuos e describir a xestión que dos residuos se fai no seu contorno próximo. Contrastar argumentos a favor da recollida selectiva de residuos e a súa repercusión a nivel familiar e social.
Asociar a importancia da utilización de enerxías renovables no desenvolvemento sustentable.
3. OBXECTIVOS/ TEMPORALIZACIÓN/ ESTANDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS/ INDICADORES DE LOGRO/ GRAO MINIMO DE
CONSECUCIÓN/ PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS para avaliación positiva UNIDADE 8.
OB
XEC
TIV
OS
TEM
PO
RA
LIZ
.
ES
TÁ
ND
AR
AP
REN
DIX
AX
E
CO
MP
ETEN
CIA
INDICADORES DE LOGRO
GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN DOS
INDICADORES DE
LOGRO
PROCEDEMENTOS e
INSTRUMENTOS
de AVALIACIÓN
1 2 3 4 5 Obser
Direc
Prob
Escrit
Trab
Indv
Trab
Grup
a c
Feb
/mar
z
BX
B3.
8.1.
CS
C 9
CC
L 1-
2 C
CE
C 1
2
Indica os impactos que o ser humano produce sobre os ecosistemas. * * *
Relaciona os impactos ambientais e a superpoboación. * * *
Define contaminación. * * *
Indica os medios que resultan contaminados polo ser humano. * * *
Relaciona contaminantes e efectos. * * *
Indica os problemas xerados polos resíduos. * * *
Nomea as consecuencias do modelo actual da explotación dos recursos. * * *
Exemplifica as consecuencias do modelo actual de explotación dos recursos. * * *
a c
Feb
/mar
z
BX
B3.
8.2
CM
CC
T3
CA
A8
CC
L1-2
Diferencia medidas protectoras das medidas correctoras necesarias para
conseguir unha xestión do medio ambiente compatible co desenvolvemento sostible.
* * *
b f
Feb
/mar
z
BX
B3.
9.1.
CS
C 9
CS
IEE
10-1
1
Define residuos.
* * *
Clasifica residuos. * * *
Indica os problemas xerados polos resíduos. * * *
m c
a
Feb
/mar
z
BX
B3.
10.1
.
CS
C 9
CA
A 8
Define desenvolvemento sostible. * * *
Indica as actuacións que se levan a cabo para alcanzar un modelo de xestión sostible.
* * *
Esquematiza as medidas máis importantes para realizar unha xestión sostible de recursos.
* * *
Describe as medidas necesarias para unha xestión sostible dos residuos. * * *
a g
Feb
/mar
z
BX
B3.
11.1
CS
C 9
CA
A 8
Define recurso natural.
* *
*
Clasifica os recursos naturais.
* *
*
Diferencia recursos renovable e non renovables.
* *
*
UNIDADE 9. UN PLANETA DINÁMICO
1. CONTIDOS. UNIDADE 9.
Estrutura e composición da Terra. Modelos xeodinámico e xeoquímico.
A tectónica de placas e as súas manifestacións. Evolución histórica da deriva continental á tectónica de placas.
2.CRITERIOS DE AVALIACIÓN. UNIDADE 9.
Comprender e comparar os modelos que explican a estrutura e a composición da Terra. Combinar o modelo dinámico da estrutura interna da Terra coa teoría da tectónica de placas.
Recoñecer as evidencias da deriva continental e da expansión do fondo oceánico.
Interpretar algúns fenómenos xeolóxicos asociados ao movemento da litosfera e relacionalos coa súa situación en mapas terrestres. Comprender os
fenómenos naturais producidos nos contactos das placas. Explicar a orixe das cordilleiras, os arcos de illas e os oróxenos térmicos.
Contrastar tipos de placas litosféricas e asociarlles movementos e consecuencias.
3. OBXECTIVOS/ TEMPORALIZACIÓN/ ESTANDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS/ INDICADORES DE LOGRO/ GRAO MINIMO DE
CONSECUCIÓN/ PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS para avaliación positiva UNIDADE 9.
OB
XEC
TIV
OS
TEM
PO
RA
LIZ
.
ES
TÁ
ND
AR
AP
REN
DIX
AX
E
CO
MP
ETEN
CIA
INDICADORES DE LOGRO
GRAO MÍNIMO DE
CONSECUCIÓN DOS INDICADORES DE
LOGRO
PROCEDEMENTOS e
INSTRUMENTOS
de AVALIACIÓN
1 2 3 4 5 Obser
Direc
Prob
Escrit
Trab
Indv
Trab
Grup
g
Abril
BXB2.6
.1.
CAA 8
Indica os métodos de estudo directos da xeosfera.
* * *
Describe o método sísmico para estudar indirectamente a xeosfera. * * *
Esquematiza o modelo xeoquímico da xeosfera. * * *
Describe cada capa e subcapas que forman a estrutura da xeosfera atendendo a
súa composición. * * *
Esquematiza o modelo xeodinámico da xeosfera.
* * *
Describe as capas en que se divide o interior da Terra desde un punto de vista
xeodinámico. * * *
g f
Abril
BXB2.7
.
1.
CAA 8
CSIE
E
10-1
1
Explica os fluxos de materiais a través do manto.
* * *
Relaciona os penachos térmicos cos puntos quentes. * * *
Describe a formación dun arquipélago a partir dun punto quente intraplaca. * * *
g
Abril
BXB2.8
.1.
CAA 8
Diferencia entre hipótesis fixistas e mobilistas, * * *
Explica os fundamentos da Teoría da deriva continental. * * *
Describe as probas en que se baseaba a deriva continental. * * *
Explica a distribución de idades do fondo oceánico. * * *
Describe a Teoría da expansión do fondo oceánico. * * *
Explica o bandeado magnético do fondo oceánico. * * *
Relaciona medicións por láser e GPS coa mobilidade da litosfera. * * *
g
Abril
BXB2.9
.1.
CAA 8
CM
CCT 3
Indica postulados fundamentais da teoría da tectónica de placas * * *
Identifica os bordos diverxentes nun mapa. * * *
Describe os bordos transformantes. * * *
Identifica os bordos transformantes nun mapa. * * *
Identifica os bordos converxentes nun mapa. * * *
g
Abril
BXB2.9
.2.
CAA 8
Define bordo diverxente. * * *
Describe as estruturas relacionadas cos bordos diverxentes. * * *
Define bordo converxente. * * *
Describe as estruturas relacionadas cos bordos converxentes. * * *
Describe formación dun arquipélago a partir dun punto quente intraplaca. * * *
g h
Abril
BXB2.1
0.1
CM
CCT 3
Relaciona os movementos das placas coas súas causas.
*
* * *
g
Abril
BXB2.1
1.1
CAA 8
CCL 1
-2
Esquematiza os movementos relativos nos bordos de placas.
* * *
UNIDADE 10. A EVOLUCIÓN DO RELEVO
1. CONTIDOS. UNIDADE 10.
Evolución do relevo como resultado da interacción da dinámica externa e interna.
2.CRITERIOS DE AVALIACIÓN. UNIDADE 10.
Analizar que o relevo, na súa orixe e na súa evolución, é resultado da interacción entre os procesos xeolóxicos internos e externos.
3. OBXECTIVOS/ TEMPORALIZACIÓN/ ESTANDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS/ INDICADORES DE LOGRO/ GRAO MINIMO DE
CONSECUCIÓN/ PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS para avaliación positiva UNIDADE 10.
OB
XEC
TIV
OS
TEM
PO
RA
LIZ
.
ES
TÁ
ND
AR
AP
REN
DIX
AX
E
CO
MP
ETEN
CIA
INDICADORES DE LOGRO
GRAO MÍNIMO DE
CONSECUCIÓN DOS INDICADORES DE
LOGRO
PROCEDEMENTOS e
INSTRUMENTOS
de AVALIACIÓN
1 2 3 4 5 Obser
Direc
Prob
Escrit
Trab
Indv
Trab
Grup
g
b
Maio
BX
B2.
12.1
.
CA
A 8
Describe as fases do ciclo de Wilson. * * *
Relaciona o magmatismo con formación de rochas plutónicas. * * *
Explica cando se produce actividade volcánica. * * *
Indica rexións da litosfera onde se produce metamorfismo. * * *
Describe os efectos do metamorfismo nas rochas. * * *
Define diáclase e falla. * * *
Describe as fallas. * * *
Relaciona as fallas con terremotos. * * * *
Define dobras. * * *
Clasifica as dobras. * * *
Describe os procesos modeladores do terreo (erosión, transporte e sedimentación) * * *
Describe a formación de rochas sedimentarias. * * *
Indica rexións da litosfera onde se forman rochas sedimentarias. * * *
Relaciona os diferentes relevos co tipo de rocha. * * *
Relaciona diferentes relevos coas zonas climáticas. * * *
Identifica relevos estruturais. * * *
Identifica formas debidas a acción do mar. * * *
UNIDADE 11. ESTUDAMOS A HISTORIA DA TERRA
1. CONTIDOS. UNIDADE 11.
Historia da Terra. Orixe da Terra. Tempo xeolóxico: ideas históricas sobre a idade da Terra. Principios e procedementos que permiten reconstruír a súa
historia. Utilización do actualismo como método de interpretación.
Os fósiles guía e o seu emprego para a datación e o estudo de procesos xeolóxicos. Interpretación de mapas topográficos e realización de perfís topográficos. Interpretación e datación de procesos representados en cortes xeolóxicos.
2.CRITERIOS DE AVALIACIÓN. UNIDADE 11.
Recoñecer, compilar e contrastar feitos que amosen a Terra como un planeta cambiante.
Rexistrar e reconstruír algún dos cambios máis notables da historia da Terra, e asocialos coa súa situación actual.
Interpretar cortes xeolóxicos sinxelos e perfís topográficos como procedemento para o estudo dunha zona ou dun terreo.
3. OBXECTIVOS/ TEMPORALIZACIÓN/ ESTANDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS/ INDICADORES DE LOGRO/ GRAO MINIMO DE
CONSECUCIÓN/ PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS para avaliación positiva UNIDADE 11.
OB
XEC
TIV
OS
TEM
PO
RA
LIZ
.
ES
TÁ
ND
AR
AP
REN
DIX
AX
E
CO
MP
ETEN
CIA
INDICADORES DE LOGRO
GRAO MÍNIMO DE
CONSECUCIÓN DOS
INDICADORES DE LOGRO
PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS
de AVALIACIÓN
1 2 3 4 5 Obser
Direc
Prob
Escrit
Trab
Indv
Trab
Grup
f g
h
maio
BX
B2.
1.1.
CA
A 8
Describe feitos que indique que a Terra é un planeta en continuo cambio.
* * *
*
g
maio
BX
B2.
2.1.
CA
A 8
CSI
EE 1
0-11
Nomea explicacións precientíficas sobre a orixe da Terra. * * * *
Diferenza entre catastrofismo e uniformismo. * * *
Distingue entre teorías fixistas e mobilistas. * * *
Explica a datación absoluta do rexistro estratigráfico. * * *
Describe os principios da estratigrafía: actualismo, superposición de estratos e sucesión dos fósiles. * * *
Explica a datación relativa do rexistro estratigráfico. * *
Interpreta un caso práctico de datación. * * * *
Resolve un problema sinxelo de correlación. * * * *
e f
maio
BX
B2.
5.1.
CM
CC
T 3
+4
CC
L 1-
2 Realiza perfís topográficos.
* * * *
e f
maio
BX
B2.
5.2.
CM
CC
T 3
Interpreta cortes xeolóxicos sinxelos.
* * * *
UNIDADE 12. A HISTORIA DA TERRA
1. CONTIDOS. UNIDADE 12.
Eóns, eras xeolóxicas e períodos xeolóxicos: situación dos acontecementos xeolóxicos e biolóxicos importantes. Os fósiles guía e o seu emprego para a datación e o estudo de procesos xeolóxicos.
2.CRITERIOS DE AVALIACIÓN. UNIDADE 12.
Categorizar e integrar procesos xeolóxicos máis importantes da historia da Terra.
Recoñecer e datar eóns, eras e períodos xeolóxicos, utilizando o coñecemento dos fósiles guía.
3. OBXECTIVOS/ TEMPORALIZACIÓN/ ESTANDARES DE APRENDIZAXE/COMPETENCIAS/ INDICADORES DE LOGRO/ GRAO MINIMO DE
CONSECUCIÓN/ PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS para avaliación positiva UNIDADE 12.
OB
XEC
TIV
OS
TEM
PO
RA
LIZ
.
ES
TÁ
ND
AR
AP
REN
DIX
AX
E
CO
MP
ETEN
CIA
INDICADORES DE LOGRO
GRAO MÍNIMO DE
CONSECUCIÓN
DOS INDICADORES
DE LOGRO
PROCEDEMENTOS e INSTRUMENTOS
de AVALIACIÓN
1 2 3 4 5 Obser
Direc
Prob
Escrit
Trab
Indv
Trab
Grup
g h
Maio
/xuño
BX
B2.
3.1.
CM
CC
T 3
Define tempo xeolóxico. * * *
Nomea os eventos da historia da Terra derivados da dinámica litosférica. * * *
Nomea os eventos da historia da Terra relacionados co clima. * * *
Nomea os eventos da historia da Terra relacionados coa biodiversidade. * * *
f
Maio
/xuño
BX
B2.
4.1.
CA
A 8
Esquematiza un calendario da historia da Terra que represente os eons co acontecemento e
data que marca o seu inicio e as características máis salientables. * * * *
Describe os principais acontecementos que tiveron lugar no Paleozoico. * * * * *
Describe os principais acontecementos que tiveron lugar no Mesozoico. * * * * *
Describe os principais acontecementos que tiveron lugar no Cenozoico. * * * * *
Esquematiza e data a división en eras e períodos do Fanerozoico. * * * * *
Indica en que momentos da historia tiveron lugar grandes extincións e con que
acontecementos están relacionadas. * * * * *