TEMA 5: España e Galicia no século XIX

Sergio Manteiga Verela

Guerra da Independencia

• Guerra contra a Revolución Francesa: da a oposición á alianza con Francia.

• Tratado de Fontainebleau.• Motín de Aranjuez.• Aplicacións de Bayonne: Xosé Bonaparte.• Sublevación do 2 de maio de 1808: Comezo da Guerra de

Independencia.• Guerra de liberación nacional. • Guerra civil (Afrancesados contra fernandinos).• Asendios e guerrillas.• Tratado de Valençai-Causas da derrota francesa: táctica militar, campaña contra Rusia, axuda

inglesa.

As Cortes de Cádiz e a Constitución de 1812

Xuntas-Xunta Central Suprema. Convocatoria das Cortes en Cádiz-Liberais e servís. A Constitución de 1812: a Pepa-Primeira Consttución da nosa historia política.-Principios do liberalismo político: soberanía nacional, división do

poder, declaración de dereitos, sufraxio universal masculino. Outras reformas: suprímense os señoríos, aboliuse a

Inquisición, prohíbense os gremios, igualdade civil ante a lei.

A restauración do absolutismo

Restauración do Antigo Réxime. Derrogación da constitución e as reformas. Persecución dos liberais. Pronunciamentos fracasados.

O Trienio Liberal (1820-1823)

Pronunciamento liberal dirixido polo coronel Riego.

Restauración das reformas de Cádiz e Milicia Nacional.

Fin do Trienio Liberal: Cen Mil Fillos de San Luís.

Fin do absolutismo e a guerra carlista

Crisis da facenda, agradada pola perda do imperio americano.

Creación do consello de ministros. Pronunciamentos fracasados. Problema dinástico: a Pragmática Sanción,

quen era don Carlos, Primeira Guerra Carlista, sentido ideolóxico político entre os partidarios de Isabel e partidarios de don Carlos, Abrazo de Vergara.

O triunfo do liberalismo

Presencia de María Cristina, liberalismo moderado e liberalismo progresista.

Medizábal: desamortización, constitución do 37.

Rexencia do xeneral Espartero.

A década Moderada

O xeneral Narváez. Nova Constitución. O Estado organizouse de forma centralista. Aparición do partido demócrata. Aparición do partido republicano. Pronunciamento do O’Donnell.

O Bienio Progresista (1854-1856) e a Unión Liberal

Partido da Unión Liberal. Proceso de desamortización. Aprobación da Lei de Ferrocarrís. Axitación social.

A crise final do reinado de Isabel II

Problemas económicos. Autoritarismo do goberno. Vida escandalosa da raíña. Pacto de Ostende.

A Revolución de 1868 e a monarquía de Amadeo I

• Pronunciamento de Serrano e Prim.• Xuntas revolucionarias.• Goberno provisional.• Constitución de 1869.• Monarquía de Amadeo de Saboia.• Oposición a Amadeo de Saboia.• Insurrección en Cuba.• Nova guerra carlista.

A Primeira República

Problemas da Primeira República

-Maioría dos grupos políticos monárquicos.

-Movemento cantonalista.

-Terceira guerra carlista.

-Guerra de Cuba. Golpe de Estado de Pavía. Ditadura do xeneral Serrano.

A Restauración: a volta da monarquía constitucional

Restauración da monarquía constitucional. Restauración da monarquía de Afonso XII

A Constitución de 1876

Carácter conciliador

-Declaración de dereitos e liberdades.

-Confesionalidade do Estado.

Sistemas de quendas pacífico

Alternancia política entre dous partidos

-Conservadores (Cánovas).

-Liberais (Sagasta). Sufraxio universal masculino

-Caciquismo.

-Pucheirazo.

A oposición ao sistema

Anarquistas

-CNT. Socialistas

-Pablo Iglesias.

-UXT. Nacionalistas.

Unha débil revolución industrial

Factores. Industrias modernas-Téxtil catalá.-Siderurxia vasca. Primeiras institucións financieiras-Bancos modernos.-Bolsa de Madrid. Ferrocarril. Novos sectores-Electricidade.-Petróleo.-Química. Problemas da industria española-Pouco competitiva.-Concentrábase en moi poucas zonas.

A liberación da Terra

• Importancia do sector agrícola.• Proceso de liberación da terra

-Abolición dos morgados.

-Desamortización: definición, mendizábal, madoz.

• Consecuencias da desamortización

-Positivas.

-Negativas.

O lento crecemento da poboación

• Causas.• A emigración dos campesiños sen terras.• Crecemento demográfico da periferia.• Crecemento urbano.• A emigración fóra de España.

Unha sociedade de clases

• Clase dirixente: aristocracia, burguesía.• Clase media pouco desenvolvida.• Clases populares (a maioría da poboación)

-Campesiños e xornaleiros.

-Obreiros,

-Criados, mendigos e marxinados.

A política

• O carlismo en Galicia.• Pacto entre a fidalguía e a burguesía.• División provincial.

Sociedade e economía Transición dunha do Antigo Réxime ao novo modelo liberal pero

mantemento das estructuras socio-económicas anteriores. Desamortización. Pequenas explotacións familiares e terras de uso común. Rendistas e rendeiros. Caciquismo. Burguesía comercial. Industria moderna: conserveira (en Vigo), cerámica de

Sargadelos, siderurxia (en Ferrol), tabaqueira (na Coruña). Chegada do ferrocarril de xeito serodio e limitado.

A emigración

Emigración masiva. Cara aos países americanos de cultura

ibérica.

O galeguismo e o Rexurdimento

• Definición.• Rexurdimento.• Raxionalismo.

-Alfredo Brañas.

-Manuel Murguía.