urteKMkaria3

2010 20112010 2011I n s t i t u t u aG a s t e i z

K

oldo mitxelena

Euskaraz

Korrika!

Kantuz!Tiraka!

ZUZENDARITZA

Zuzendaria: Alicia Epelde

Ikasketa Burua: Lontxo Ávila

Zuzendari ordea: Merce Sarasola

Ikasketa Buru ordea: Peio Fernández

Idazkaria: Isabel Cengotitabengoa

Idazkariordea: Maixabel Zumalde

L.H.ko koordinatzailea: Xabi Aldekoetxea

MINTEGIAK

EUSKERA: Bea Moraza, Jordan Ilarramendi, Edurne Beitia, Abel

Urretxo, Asier Bilbao, Natalia Vega

GAZTELANIA: David Álvarez, Olga Otxaran, Koldo Hernández,

Amparo Montero, Melchor de Vicente/Roberto Palma, Carlos

Mujika

INGELESA: Pablo Pérez de Obanos, Oskar Ormaetxea, Isabel

Cengotitabengoa, Alicia Epelde , Isabel Ruiz de Olano, Irantzu

Etxerrazaga, Javier Larroda, Miriam Lasagabaster, Enrique Frías

GIZARTE: Bego Candina, Alvaro Ruiz de Gordoa, Jon Urutxurtu,

Koldo Mauleon, Mikel Beorlegi, Xabi Rico

MATEMATIKA: Maixabel Zumalde, Enrique Lpz de Aguileta,

Luis de Luz, Arantza Egurzegi, BegoTorres, Xabier Otegi, Aritza

Totorika, Ana Sagastuy

FISIKA-KIMIKA: Merce Sarasola, Juan Cruz Iriarte, Marga Ruiz

Arantza Unanue 2/3, Blanca López de Munain 1/3

BIOLOGIA-GEOLOGIA: Salva Aledo, Antonia López, Juanjo

Rikarte, Pilar Insagurbe

PLASTIKA: Kepa Izaga, Belén Urutxurtu, Bego Letona

GORPUTZ HEZIKETA: Pepelu Garmendia, Lontxo Avila, Juanmi

Ruiz de Azúa, Iñaki Arnaiz, Maite Rementeria

KIROL ZIKLOAK: Xabi Aldakoetxea, Santi Uribe, Gaizka Etxebe-

rria, Juan Carlos Conde, Eduardo Orgaz, Ramón Arrizabalaga 2/3

TEKNOLOGIA: Marisa Viteri, Koldo Alijostes, Soledad Muñoz 2/3,

Itziar Beraza 1/3

ORIENTAZIOA: María Jesús de la Peña, Virginia Martínez, Amado

López de Ipiña, Luma Gabilondo, Idoia Elguezabal, Mirentxu Larra-

beiti, Mª Mercedes Rodríguez, Xabi las Heras

Peio Fernández, Leire Urgoitia 1/2

FILOSOFIA: Eneko Etxeberria, Julia Pagegi

MUSIKA: Manu Padilla/Ixone de la Puente

INFORMATIKA: Iker Etxaniz

LATINA: Marije Mz. De Ilarduya

EKONOMIA: Jon Mendiola

IDAZKARITZA

Txaro Senosiain, Itziar Sasiain, Andoni Cores

ATEZAINTZA

Maribel Villalain, Iker Perez de Heredia, Elisabet Urriz, Maite

Bayarri, Amaia Elosegi

444

22222222

42424242

59595959

4

2222

42

59

IkastetxeazIksaturtean gertatutako aipagarriena: Guraso

elkartearen berriak, ikasle ohiekin elkarrizketak,

hezkuntza hausnarketak, agurrak, e.a.

Ekintza OsagarriakIksaturtean gertatutako aipagarriena: Guraso

elkartearen berriak, ikasle ohiekin elkarrizketak,

hezkuntza hausnarketak, agurrak, e.a.

Ikasleen LanakIksaturtean zehar ikasleak egindako lan ezberdi-

nen bilduma

Taldeko ArgazkiakIkasturte honetako ikasle talde guztien argazkiak

eta gelako denen izenak.

KOLDO MITXELENA BHIwww.koldomitxelena.net

zuzendaritza@koldomitxelena.neta

idazkaritza@koldomitxelena.net

KM I Eraikina

Batxilergoa Eta Heziketa ZikloakAguraingo Taldea z/g 01013 Gasteiz

Telf: 945283600/945283066 Fax:945256772

KM II Eraikina

DBHBehenafarroa Kalea z/g 01002 Gasteiz

Telf: 945262233/945262078 Fax:945260028

Maketazioa: Koldo Alijostes eta Santi Uribe

Inprimategia: Imprenta Sacal

Bizitza erronkaz beterik dago. Batzuk guk aukerat-

zen ditugu eta beste batzuek aukeratzen gaituzte. Ikastur-

te hasieran minbiziak aukeratu ninduen eta dena utzi behar

izan nuen horri aurre egiteko. Banekien borroka

gogorra izango zela eta berehala konturatu

nintzen koraza sendo bat aukeratu behar

nuela. Material desberdinak aztertu

nituen: larrua, brontzea, altzai-

rua, baita titanioa ere. Batek ere

ez ninduen bete. Behar nuen alea-

zioa, askotan gertatzen den beza-

la, askoz hurbilago nuen: familia,

lagun eta lankideen animoaz, de-

sio onez, indarraz eta maitasunaz

baliatuz koraza sendo bezain arina

osatu nuen.

Bidea ez da erraza izan. Ebakuntza,

torturaterapia saioak (medikuak “kimioterapia”

hitza erabiltzen tematzen dira) eta radioterapiarenak pa-

satu behar izan ditut baina ez naiz inoiz bakarrik sentitu.

Hamaika aldiz erori naiz eta beste hamaika altxatu, beti ere

poetaren hitzak buruan eta bihotzean.

Do not let the day end without having grown a bit,without being happy,

without having risen your dreams.Do not let overcome by disappointment.

Ez utzi egunari joaten pixka bat hazi gabe,zoriontsua izan gabe,

zure ametsak elikatu gabe.Ez utzi etsipenari zu menderatzen.

Oso pertsona zorionekoa naizela jarraitzen dut

pentsatzen. Bizitzari eskertzen diot esperientzia hau bizit-

zeko aukera emateagatik eta hortik hainbeste ikasteagatik.

Zuei ere, nola ez ba, eskerrak bihotz-bihotzez eman nahi

dizkizuet bidean laguntzeagatik eta nire bigarren azala bi-

hurtu den maitasunezko koraza hori osatzen laguntzeaga-

tik.

La vida está llena de retos. Unos los elegimos y otros

nos eligen. Al comenzar el curso el cáncer me eligió a mí y tuve

que dejarlo todo para enfrentarme a él. Sabía que la lucha iba

a ser dura e inmediatamente me di cuenta de que

tenía que elegir una coraza resistente. Examiné

diferentes materiales: cuero, bronce, acero

e incluso titanio. Ninguno me convenció.

La respuesta, como sucede a menu-

do, estaba mucho más cerca: aprove-

chando el ánimo, los buenos deseos,

la fuerza y el cariño de familia, amigos

y compañeros fabriqué una coraza

tan sólida como ligera.

El camino no ha sido fácil. He pa-

sado por una operación, sesiones de “tortu-

raterapia” (los médicos se empeñan en utilizar el

término quimioterapia) y de radioterapia pero nunca me

he sentido sola. Me he derrumbado cien veces y me he levantado

otras cien, siempre con las palabras del poeta tanto en la mente

como en el corazón.

Do not let the day end without having grown a bit,without being happy, without having risen your dreams.

Do not let overcome by disappointment.

No dejes que termine el día sin haber crecido un poco,sin haber sido feliz, sin haber alimentado tus sueños.

No te dejes vencer por el desaliento.

Sigo pensando que soy una persona muy afortunada.

Doy gracias a la vida por haberme permitido vivir esta experiencia

y aprender tantísimo de ella. También, ¿cómo no?, quiero daros

las gracias de todo corazón a todos vosotros por acompañarme

en el camino y por ayudarme a fabricar esa coraza de afectos que

ha pasado a ser mi segunda piel.

HitzaurreaAlicia Epelde

4

Ikaste

txeaz

44

Bizitza hamaika bidaia txikiz osatutako bidaia

zoragarria besterik ez da. Bidaia txiki bakoitza

beste bidaiari batzuekin batera egiten dugu. Koldo Mitxe-

lenako eskola komunitateko kideek ikasturte honetan egin

dugun bidaia ekainaren bukaeran hasi ginen prestatzen.

Hasieratik bagenekien aurtengoa ez zela erraza izango:

krisialdia zela eta, nahiz eta bidaiari ugari izan (655 ikas-

le eta beren familiak, 79 irakasle eta 6 langile), baliabide

gutxiago genituen bidaia prestatzeko. Hala eta guztiz ere,

baliabide falta lanaz eta ilusioaz osatzen saiatu ginen.

Irailerako maletak prest zeuden eta bidaiariak hasi

ziren institutura heltzen. Nasan, haien irribarreak eta udan

zehar bizi izandako beste bidaien kontuak biltzen ziren. Be-

rehala ailegatu zen trenera igotzeko momentua eta bagoi

guztiak pixkanaka bete ziren. Bidaia hastear zegoen, eta

airean urduritasuna eta emozioa.

Trena poliki-poliki hasi zen mugitzen paisaia berri

gose. Barruan bidaiari bakoitzaren nahiak, beharrak eta

ametsak. Niri, ustekabean, lehenengo geltokian jaistea

egokitu zitzaidan beste tren bat hartzeko. Saiatu nintzen

jaisten zarata handirik egin gabe. Goibel baino itxaropent-

su geratu nintzen nasa bakarti horretan, hainbeste maite

nuen tren horretara berriro noiz igoko.

Lasai nengoen oso. Trena gidatzeko oso profesional

baliotsuak zeuden: Isabel, Lontxo, Maixabel, Merce, Peio,

eta Xabi. Gainera lokomotorrean hutsik ge-

ratu zen lekua Antonia Lópezek hartu

zuen. Bihotz-bi-

hotzez eskertzen dizkizuet egin dituzuen ahaleginak. Bada-

kit zuen lana ez dela erraza izan, baina zailtasunak egonda

ere, lan bikaina egin duzue.

Paisaia desberdinetan zehar pasatu da trena: bat-

zuk argiagoak, beste batzuk ilunagoak, baina guztiok (ikas-

le, familia, irakasle eta langileak) elkarrekin lan egin dugu

bidaia atsegin eta aberasgarria izan zedin. Eskertu nahi

dizuet aurtengo egoera bereziaren aurrean guztiok, lanki-

deek zein familiek, izan duzuen inplikazioa eta pazientzia.

Eta bidaia honen memoria gordetzeko asmoz, gure

UrteKMkaria berriro argitaratuko dugu. Guztion lana izan

arren, argi dago bai Koldo Alijostesi bai Santi Uriberi beren

merezimendua aitortu behar zaiela. Eskerrik asko, txapel-

dunak, egindako etengabeko lanagatik.

Bidaian zehar aurkitutako erronka batzuk aipatuko

ditut hurrengo lerrootan.

• Lehenengo hiruhilabetean hauteskunde prozesu bat

ireki zen gure Eskola Kontseilua berritzeko. Hona he-

men emaitzak:

• Manu Padilla urtarrilean jaitsi zen trenetik, gurekin

hainbat ikasturtetan zehar bidaiatzen egon ondo-

ren. Oso parte aktiboa izan du institutuaren bizitzan,

bai irakasle bezala, bai OOGko kide bezala. Eskerrik

asko, Manu, egindako lanagatik. Bea Morazak hartu

du bere lekukoa.

AURTENGO BIDAIA

ratu zen lekua Antonia Lópezek hartu

zuen. Bihotz-bi-

Alicia Epelde

Ikaste

txeaz

55555555

Ikast

etx

eaz

555

• 2009-2010eko Diagnostiko Ebaluazioaren txostena

jaso dugu. Emaitzak oso onak izan dira bai ikasleen

ISEK (indize soziologiko eta kulturala) mailaren ara-

bera bai beste ikastetxeekin alderatuta ere. Dena

dela, herritartasunerako gaitasunaren inguruan lan

gehiago egin beharko dugu.

• IKT Ikastetxe Eredu proiektuaren barruan irakasleek

prestakuntza jaso dute be-

ren gaitasunak hobetzeko.

Teknologia berriekin lotu-

tako hainbat tresnarekin lan

egin dute, besteak beste:

blogak, Google docs, Issuu

eta Picassa. Ikasgela Bir-

tualarekin ere jarraitu dugu

lanean.

• Gure ikastetxeko IPC erai-

kitzen hasteko proiektu

batekin hasi gara. Hasie-

ran egindako plangintza,

egoerak behartuta, aldatu

behar izan genuen, eta bi

eremutan bereziki egin dugu lan: mintegien funtzio-

namenduan eta teknologia berrien erabileraren az-

terketan. Aurten klaustroan egin dugun hausnarketa

abiapuntu hartuko dugu datorren ikasturtean proiek-

tuarekin jarraitzeko.

• Bizikidetza arloan, ikasketa bidaia egin dugu DBHko

4. mailako ikasleekin. Jordan, Pablo, Virginia, Javi,

Amparo eta Oskar ikaslee-

kin Londresera joan dira.

Aurtengo bidaiak argi-

ilunak izan ditu baina ziur

nago guztiok zer edo zer

ikasteko paregabeko espe-

rientzia izan dela. Bigarren

batxilergoko ikasleak Juan

Cruz, Koldo Mauleon eta

Bego Torresekin Salaman-

cara joan ziren. Guztiak

poz-pozik eta neka-neka

eginda bueltatu ziren. Es-

kerrik asko, irakasle au-

sartak, egindako lan ede-

rragatik eta hain ardura

ORDEZKARITZA ORGANO GORENA

BEREZKO KIDEAK

BESTELAKO KIDEAK

Zuzendaria

Alicia Epelde

Ikasketa Burua

Lontxo Avila

Idazkaria

Isabel Cengotitabengoa

Udal Ordezkaria

Enrike Platas

Peio Fernández

Merce Sarasola

Maixabel Zumalde

Antonia López

Juanmi Ruíz de Azúa

Manuel Padilla

Begoña Torres

Marisa Viteri

Luma Gabilondo

Isabel Ruíz de Olano

IrakasleaK Ikasleak Gurasoak

Gotzon Arribas

Txema Pascual

Pilar Varela

Pedro Bravo

Gotzon Berganzo

Pedro Saenz

Jon Otegi

Asier Arribillaga

Shukare Otero

Eider García

Oier Bravo

María Estevez

Ane Arribas

Lara Salcedo

Jon Arribas

Am

ki

Au

il

na

ik

ri

ba

Cr

Be

ca

po

egeg

ke

sa

rr

tuaren barruan irakasleek 4. mailako ikasleekin. Jor

Batxilergoko ikasleak laborategi berrian

66

Ikaste

txeaz

666

handia hartzeagatik.

• Ikasturte honetan urrunetik (Eugene, Oregon, USA)

zetorren bidaiari berri bat igo zen gure trenera: Jesse

Barker. Elkarrizketa laguntzaile aritu da gure ikaslee-

kin. Esperientzia ezin hobea izan da.

• ASAJER elkartetik Idoia Axpe etorri zitzaigun bigarren

urtez teknologia berri eta sare sozialen erabileraz eta

arriskuez hitz egiteko. Familien partaidetza eta hitzal-

diaren balorazioa oso onak izan ziren.

• Aipagarria da, bestalde, gure Goi Mailako Heziketa

Zikloko ikasleek lehenengo DBHko ikasleentzat Ga-

raion prestatu zituzten jokoak eta ekintzak. Eguraldi

ederra izan zuten eta ikasle guztiak liluraturik buel-

tatu ziren.

• Batxilergoko eraikuntzan bi laborategiak, Fisika-

Kimikakoa eta Biologia-Geologiakoa, berritu ditugu.

Obrak inauteriko astean hasi ziren eta klaseetan oso

eragin txikia izan zuten.

Bidaia bukatzear dago. Aurtengo trena azken gel-

tokira heltzen denean hainbat bidaiari jaitsiko dira. Batzuk

datorren ikasturtean berriro izango ditugu gurekin bidaia-

ri. Beste batzuei, berriz, gurekin bidaiatzeko garaia bukatu

zaie. Eskerrik asko ikasle, familia eta lankide horiek gurekin

bidaiatzeagatik eta zuen lana eta ilusioarekin gure bidaia

atsegina eta aberasgarria izaten laguntzeagatik.

Falta zait agurrik zailena. Koldo Mitxelena institu-

tuan bere bizitzaren zati handi bat eman ondoren gure Juan

Cruz Iriarte jubilatuko zaigu. Hemeretzi urtetan zehar ins-

titutuan izan dugu bidaiari, hezitzaile, irakasle, langile ne-

kaezina eta lagun mina. Bai ikasle bai lankideok irakaspen

zoragarriak jaso ditugu berarengandik. Faltan botako di-

tugu bere begirada atsegina,

bere irribarrea, bere hitz lasai-

garriak momentu gogorretan,

bere umorea, bere “eman boste-

koa” hori, bere behaketa

astronomikoak eta bes-

te hamaika gauza. Juan

Cruz maitea, plazer han-

dia eta ohorea izan

da zurekin hainbeste

bidaia konpartitzea.

Beti izango duzu

txokotxo bat gure tre-

nean eta gure bihotzetan.

Un sinfín de pequeños viajes componen el maravillo-

so viaje que es la vida. El viaje que la Comunidad Escolar de

Koldo Mitxelena ha compartido este curso llega a su fi n y con

él el momento de hacer balance:

• Tras el proceso electoral llevado a cabo en el primer

trimestre se ha renovado el Consejo Escolar.

• Hemos recibido los resultados de la Evaluación Diag-

nóstica del curso 2009-2010. Los resultados son bue-

nos, pero hemos de mejorar en el área de ciudadanía.

• Dentro del proyecto Centro Modelo TIC, el profesora-

do ha trabajado nuevas herramientas: blogs, Google

docs, Issuu y Picassa, entre otros. Se ha continuado

trabajando dentro del Aula Virtual.

• Hemos iniciado un proyecto para elaborar nuestro

PCC.

• Dentro del Plan de Convivencia se han llevado a cabo

el viaje de estudios del alumnado de 4º de la ESO a

Londres y el del alumnado de 2º de Bachiller a Sala-

manca.

• Jesse Barker nos ha acompañado en el viaje como

ayudante de conversación.

• Hemos contado con la presencia de Idoia Axpe (ASA-

JER) para hablarnos sobre el uso y los peligros de las

nuevas tecnologías y las redes sociales.

• El alumnado del primer curso del ciclo formativo de

grado superior organizó y llevó a cabo una serie de ac-

tividades y juegos dirigidos al alumnado de 1º de ESO.

• En el edifi cio de Bachiller se han reformado los labora-

torios de Física-Química y de Biología/Geología.

Quiero agradecer a toda la Comunidad

Educativa la implicación y la paciencia de la que

ha hecho gala este año teniendo en cuenta las

circunstancias especiales del mismo.

Así mismo quiero despedirme de alguien

muy especial. Nuestro compañero y amigo Juan

Cruz Iriarte abandona nuestro tren este año

para jubilarse después de diecinueve años de

trabajo incansable en el instituto. Deja en todos

nosotros y nosotras una huella imborrable y

siempre tendrá un rincón tanto en nues-

tro tren como en nuestros corazones.

egina,

lasai-

rretan,

n boste-

an.

torios de Física

Qu

Educativa

ha hecho

circunstan

As

muy espe

Cruz I

para jub

trabajo

noso

77

Ikast

etx

eaz

77

F isikan ezin hobeaeta kimika zalea

artearen historian erezuk duzu kriston artea

zurekin ikasitakoalitzake mugagabea.

Koldori agur esatekogaraia heldu da ordea.

Baina ezinbestekoa zaiguhonako hau esateazure ikasle izatea

da kristoren ohorea

Pozez agurtuko zaituguia hogei urte pasata

denbora hori pasa egin dazuretzako zirti-zarta.

Nabarmendu beharra dagoizan zarela aparta

ta horregatik Salamancanegin behar dugu zarata.

Hemen esan behar dizugudenon desioa da ta

bihotzez ondo joan dadilazure hurrengo etapa.

2. Batxilergoko ikasleek Juan Kruzi

2011-04-10ean, Salamancako bidaia,

abestutako bertsoak

Juan K ruzi Agurra

8

Ikaste

txeaz

88

Benetan gauza handia da korrika. Gezurra badirudi ere, ur-

teekin ez du inolaz ere galdu jendea hunkitzeko indarra. Edizio

bakoitzean, eta asko joan dira jadanik, berriro ere sentitzen gara

hunkiturik jende zahar, gazte, lodi, mehe, zalu eta baldar mordo

bat lekukoaren atzean irribarre zabala ahoan korrika ikustean.

Horixe baita korrikaren ezaugarrietako bat:

bihotzak alaitzea.

Aurtengoa ere korrika urtea izan

da. Eta, ohi denez, Koldo Mitxele-

nako zahar, gazte, lodi, mehe, zalu

eta baldarrok ere lekukoaren atzean ibili gara korrika. Gure

txandaren zain egon bitartean lagun talde polita bildu ginen

ikastetxearen sarreran, jai giroan (Eskerrik asko gure musika-

riei: Izaro, Maialen K., Amaia eta Maialen I.)

Gogotsu ibili ginen, bai, euskararen alde korrika. Gogot-

su ibil gaitezen euskara ahotan hartuta.

99

Ikast

etx

eaz

99

10

Ikaste

txeaz

101010

Ikasturte honetan Aranbizkarra ikastetxeak bere

hezkuntza proiektuan parte hartzeko gonbitea luzatu zigun.

“Ikas-komunitateak” proiektuan, hain zuzen ere.

Proposamena aztertu ondoren, kirol arloko heziketa

zikloko goi mailako ikasleak inplikatzea erabaki zen.

Alde batetik, beraien curriculumaren arabera Talde

Dinamika eta Metodologia irakasgaiek lotura zuzena zeuka-

telako eta bestaldetik, uste genuen ikasle hauentzako es-

perientzia ezin hobea izan zitekeela gaur egungo hainbat

hezkuntza-errealitate ezagutzeko eta, bide batez, horrelako proiektu berritzaile batean parte hartzeko aukera izatea.

Baina zer dira Ikas-komunitateak?

Hezkuntzari begira xede berdinak partekatzen dituen pertsona multzo bat da, elkarrekin eta bata bestearengan-

dik ikasteko, komunitate osoaren jakintza-maila gehituz horrela. Ikasketa kooperatiboa da sistema honetan sustatzen

dena eta erabiltzen diren tekniken artean aipagarriena, agian, talde elkarreragileak antolatzearena.

Proiektu hau gauzatzeko eta arrakastatsua izan dadin, eskolak auzora edo herrira zabaldu behar du eta ikas-

komunitea osatzeko, boluntarioak behar ditu, hau da, gu-

rasoak, ikasle ohiak, auzokideak eta abar. Hezkuntza ko-

munitatea eta, bereziki, familiak ikastetxearen kudeaketa

eta antolaketan inplikatzen dira. Helburua, azken batean,

irakaskuntzan gizarte osoa murgiltzea da

Aurtengo esperientzia positibotzat jotzen dugu, oso

aberasgarria izan da, denok zertxobait ikasi dugu, asmatze

eta akatsetatik, eta espero dugu etorkizunari begira era be-

rean jarraitzea, bi ikastetxeendako onuragarria izango baita.

Koldo Mitxelena

Aranbizkarra

Elkarlana

Ikastetxe Arteko Elkarlana

he

“I

zi

Di

te

pe

Aranbizkarra ikastetxeak bere “Ikas-

komunitateak” hezkuntza proiektuan parte

hartzeko gonbitea luzatu zigun eta kirol ar-

loko heziketa zikloko goi mailako ikasleak

inplikatzea erabaki zen gure ikastetxean.

1111

Ikast

etx

eaz

1111

Gaztelania-IKTak Elkarlan Proiektua DBH 1. maila

Casual friday"

Lengua castellana e Internet en 1º de ESO

Todo empezó con las tertulias de los viernes.

En 1º de ESO estábamos leyendo Momo para comentarlo

en clase. Cada uno elegía el fragmento que más le llamaba la

atención y explicaba por qué. El resto escuchaba y, si tenía algo

que aportar, hablaba. Siempre que a Leire le tocaba sonaba el tim-

bre del recreo. Era casualidad, pero pasaba SIEMPRE. Teníamos

que hacer algo: pusimos en marcha el blog (http://tertuliasmitxe-

lena.wordpress.com/).

Ya habíamos ido a los ordenadores a trabajar con la we-

bquest de la Lengua Negra (http://bloggeandolenguas.com/web-

quest/Diccionario): se trataba de hacer un diccionario con las pa-

labras del anillo de Tolkien para repasar los lexemas y morfemas.

También para calentar motores de cara al próximo libro: El Hobbit.

Con El Hobbit y el blog la cosa cambió: se podían añadir vídeos e

imágenes (espadas, ediciones, hadas, personajes más importantes de lo

que parece en un primer momento) y se podían hacer comentarios a la

vez que se leía, hasta los días que no había clase. De repente, gente de

una clase hacía comentarios a entradas de gente de otra clase.

Cuando terminamos con El Hobbit nos queda-

mos sin libro y se decidió tomar parte en el proyecto

Callejeros Literarios (https://sites.google.com/site/ca-

llejerosliterarios/). Tenemos muchas calles con nom-

bres de escritores, así que buscamos datos y salimos

a hacer fotos y algún que otro vídeo de las placas,

estatuas o edifi cios que tienen que ver con ellos. Mien-

tras esperamos que llegue El principito estamos metiendo toda la información (además de las fotos y los vídeos) en un

mapa de Google.

David Álvarez

bq

qu

la

Ta

mo

Ca

ll

br

a

12

Ikaste

txeaz

121212

Gazteek ez dute irakurtzen. Zenbatetan entzun

dugun esaldi hori! Nik, behintzat, askotan entzun dut eta

gainera hori esaten zuenak kezkatuta zirudien. Nik, be-

rriz, lasai asko erantzun izan diet nik ere ez nuela irakurt-

zen garai horretan, mendira joaten nintzela, lagunekin

paseatzen, zinemara joan edo beste mila kontu neuzkala

egiteko eta nire lehentasunen artean, nire beharren ar-

tean ez zegoen liburuak irakurtzearena. Eta are gehiago,

esan ohi diet gazteen irakurzaletasunaz kezkaturik dau-

den horiei, nik orain beti dudala liburu bat ohe on-

doan, nire plazerrik handienetako bat oporre-

tan lasai asko nobela on batez disfrutatzea

dela. Lasai egoteko.

Gazteek irakurri behar dute…

zinemara joan behar duten bezala,

edo antzerkira, edo musika jaialdie-

tara, edo lagunekin hitz egin, pa-

seatu eta eztabaidatu behar duten

bezala. Ni ez naiz inor adierazteko

zer den garrantzitsuago gaur egun,

antzerki lan bat ikustea edo liburu bat

irakurtzea, ez dakit hezitzaileagoa den

pelikula bat edo kontzertu bat, ez dakit

gomendagarriagoa den saskibaloi partida bat

jokatzea edo tertulia batean parte hartzea. Ziur

aski aurreko guztiaren erantzuna pertsonala izango da,

bakoitzak bizi dugun une, egoera edo baldintzen arabera

ikusiko dugu zein komeni zaigun.

Baina aurreko guztia esanda ere, nik onartu be-

har dut niretzat liburu bat oso lagun ona dela, aspertuta

nagoenean, “deskonektatu” nahi dudanean, edo denbo-

ra galdu nahi dudanean sarritan nahiago dudala liburu

bat irakurtzea telebistaren aurrean (esaterako) lelotuta

geratu baino. Eta aurreko guztia esanda ere, onartu be-

har dut hezkuntzan oso garrantzitsua dela literaturan for-

matzea; hots, literatura irakurtzen ikastea, testuak inter-

pretatzea, idazleak dioenaz –eta ez dioenaz- harantzago

joanda testua ondo ulertzea, orrietan ezkutuan dauden

mezuak harrapatzea, testuak gure irakurketa guztiekin

erlazionatzea… hori guztia geroan, aurrerantzean liburu

bat irakurtzen dugunean benetan gozatzeko.

Eta alde horretatik nik uste dut hezkuntzan ez

dela irakurzaletasuna bultzatu behar, edo hori ez dela

hezkuntzaren helburu nagusia, literatura liburuak ongi

interpretatzen ikastea baino. Edo beste modu batean

esanda institutuan irakurri behar diren liburuak ondo

pasatzeko baina, batez ere, ikasteko liburuak izan be-

har dira. Ikasi idazle batek nola konta dezakeen isto-

rioa lehen pertsonan edo hirugarrenean (pelikuletan

ikusten dugun bezala), edo pasarte batetik

bestera nola egiten diren denbora saltoak

(pelikuletan bezala), edo kontzeptu ba-

tzuk azaltzeko oso modu bitxian kon-

ta dezakeela, lerro artean dagoena

ezagutu behar dugula, eta abar.

Jakina, hori liburu on, entreteniga-

rri, dibertigarri eta erakargarriekin

egiten badugu hobe. Txirrinduaz

ikastea bezala da; hezkuntza sis-

temak txirrinduaz ibiltzen irakatsi

behar du, ahalik eta ondoen, ahalik

eta trebetasun handienaz (esku barik

eta hortz guztiekin!!) gero norberak, la-

gunekin, bakarrik, lehiaketetan, nahi duen

modu eta eran egin dezan.

Eta irakurtzen ondo ikasi ondoren eta ondo

irakurtzen ikasi ondoren (ez baitira gauza bera) iritsiko

zaigu han eta hemengo idazleen lanekin disfrutatzeko

unea, pelikula on baten aurrean bezala denbora pasat-

zeko gozatuz. Eta horrela Gizon izandako mutila ezagutu

ahal izango dugu, edo Tinta-bihotz magikoan barneratu,

edo Nire aitaren fusila lanaren bidez kurduen mundua

hobeto ezagutu edo Philip Pullmanen nobeletako gaz-

teekin identifi katu, edo Donna Leon, Jim Thompson edo

Mankell idazleei esker nobela poliziakoetan dauden estilo

ezberdinak gureganatu. Eta bai batarekin nahiz bestea-

rekin ondo pasatu (lagunekin, zineman, kontzertuetan,

eskalatzen edo nahi duzun bezala ondo pasa dezakezun

modu berean).

Irakaslea

GAZTEAK ETA LITERATURAZXabier Etxaniz

"nik

uste dut

hezkuntzan ez dela

irakurzaletasuna bultza-

tu behar, edo hori ez dela

hezkuntzaren helburu na-

gusia, literatura liburuak

ongi interpretatzen

ikastea baino"

1313

Ikast

etx

eaz

1313

Why have you decided to study Spanish philolo-

gy?

“Because I like Spanish a lot, the culture, peo-

ple... before coming to Madrid to study Spanish I

started psychology when I was in college”

What do you think about our English level?

“I´m very impressed, because when I was in high

school I studied Spanish and I couldn´t speak at

all, we only studied grammar. I think you have

very good teachers”

What have you learnt about Basque culture?

“I tried the food, that I like and I´ve seen typical

dances and celebrations”

Have you travelled around Europe? Which coun-

try is your favourite?

“I´ve been to England, France, Italy and Croatia.

The that I liked the most was Italy”

How did you settle down in a diferent country?

“I went to Madrid to improve my Spanish, I met

a girl from Gasteiz, I decided to stay, we got ma-

rried and that´s why I´m still here”

If you could choose, where would you live in the

Basque country?

“Somewhere in the coast, for example Zarautz,

somewhere around there”

What do you think about our school?

“It´s a very interesting school I think. I like the

teachers a lot and I think the students, comparing

to my high school, get along very well, you all are

very close”

Would you recommend us going abroad to prac-

tise English?

“Yes, of course, I think you should as much as

you can”

Which person/people do you admire?

“People I admire the most usually are artists, like

the singer Lou Reed, one of my heroes, and the

writer and poet Roberto Bolaño”

Do you think that the life problems of nowadays

could be solved?

“It´s very complicated. I don´t think that giving

solutions problems could be solved, may be we

could improve something, but I think that one of

the most important problem nowadays is envi-

ronment.

Jesse Barker

Elkarrizketa laguntzailea

14

Ikaste

txeaz

141414

Aurten musika irakaslea da gure institutuan

beste lan batzuk egitera joan zaigun Manu

Padillaren ordez. Ikasle ere ibili zen gurean

1995-1999 urteen artean, Arantzabela

ikastolatik etorrita.

Ixone

de la Puente

Zein izan zen zure lehenengo inpresioa KMra iritsi

zinenean?

Oso jende heldua ikusi nuen nire inguruan. Neure

burua oso txikia, gaztetxoa.

Zer esango zenuke hitz gutxitan institutuko egonaldiaz?

Lehenengo bi urteak oso onak izan ziren. Lehe-

nengoan, batez ere, oso giro ona zegoen. Azken

bi urteak ere onak izan ziren, baina ez hasierako

biak bezain bereziak.

Zein izan ziren zure ustez institutuaren

alde onak eta txarrak?

Etxetik oso gertu nuen institutua.

Ikastolatik etorritako hainbat lagun

ere hemen zeuden. Irakasleekin ere

oso ondo moldatu nintzen, salbuespe-

nak salbuespen. Alde txar bakarra zen,

gu oraingo KM 1ean egonda, Iparraldera

joan behar genuela soinketa egitera.

Hala ere, nahiko urte mugituak izan ziren, ezta?

Bai. Ia astero grebaren bat zegoen. Irakasle ba-

tzuk bereziki kexaka ari ziren beti horregatik.

Ikasturte bat – ez dut gogoan zein- izan zen be-

reziki gogorra.

Nolakoa zen euskararen erabilera ikasleen ar-

tean?

Txikia, baina ardura gehiago zegoen ikasleen ar-

tean. Gaur egun ez da horrenbeste ikusten kezka

hori.

Zer egin zenuen KM utzi ondoren?

Ikastolan nengoela hasi nintzen musika ikas-

ten. Institutuan nengoela jarraitu nuen eta on-

doren Kontserbatorioan amaitu nituen ikasketak.

Akordeoilaria naiz. Nire asmoa Musika Eskoletan

irakastea zen, baina zaila da bertan plaza lortzea.

Horregatik orain dela bost urte Bigarren Hezkunt-

zan irakasle hasi nintzen.

Bestalde, zelta estiloko Sokaire taldea

sortu genuen lagun batzuk. Gero talde

hau utzi nuen eta ondoren Kiasma tal-

dea osatu genuen. Hirukote bat gara.

Udan batez ere jotzen dugu eta ezkont-

za batzuetan.

Nola ikusten dituzu gaurko ikasleak?

Nik uste dut hezkuntza sistema hankaz gora da-

goela. Oraingo ikasleen jarrerak eta erantzunak

(txarrak) ez ziren nire garaian ematen. Gizartean

eman diren aldaketak egongo dira horren atzean,

baina izugarrizko autonomia falta daukate. Dena

nahi dute egina.. Gainera, guraso batzuek gehiegi

babesten dituzte seme-alabak eta irakasleengan

eta ikastetxearen gainean uzten ardura guztia.

Sistema hau ez da jasangarria.

“Etorri nintzen

lehenengo egunean, oso

txikia ikusi nuen neure burua, gaztetxoa”

Irakaslea - Ikasle Ohia

1515

Ikast

etx

eaz

1515

Nolakoak izan ziren zure lehenengo egunak

institutuan?

Gogoratzen naiz lehenengo egunean topo egin

nuela lehen hezkuntzako etapa osoan ezagutu eta

arrastoa galdua nien hainbat ikaskiderekin. Kontua

da euskarazko irakaskuntzaren hasierakoak zirela

urte haiek, eta 4 eta 8 urte bitartean ikastetxe

batetik bestera ibili gintuztela.

Zer esango zenuke laburki institutuko egonaldiaz?

Ikastolatik etorrita, beste mundu bat zen hura.

Mugimendu handia zegoen. Astero greba bat.

Intsumisioaren garaia zen, Irakeko lehenengo

gerraren kontrako mobida ere bazegoen, Euskal

Herriko gatazka pil-pilean ….Atezaina ere atxilotu

zuten. Ikasle Abertzaleak eta Ikasleen Sindikatuaren

artean diferentziak ere bazeuden.

Ikasleen artean oso harreman onak

zeuden,.Irakasleekin ere bai.

Denetarikoak gertatu ziren, baina

orokorrean oso giro ona zegoen.

Ikasleok bagenuen puntu gaizto

bat, baina orokorrean nik uste dut

bagenekiela zein ziren gure mugak.

Garai hartako onena?

Lehen aipatu dudan gure arteko giro ona eta jende

asko ezagutu izana. Euskararekiko –euskaraz

egitearen- konpromisoa garai hartan hartu genuen.

Eta txarrena?

Ez daukat oroitzapen txarrik. Baina uste dut

batzuetan ez genuela gure harrokeria maila ondo

neurtzen.

Anekdotarik?

Egun berezietako jaiak, batez ere: San Balentin,

Korrika, Euskararen Eguna, Korrika, kurtso

amaierako jaiak (bertan irakasleei ematen genizkien

oscarrak)…

Nola ikusi duzu orain institutua?

Oso desberdina. Diziplina handiagoa dago. Inplikazio

gutxiago eta mugimendu gutxiago. Azken batean,

gizartearen isla da KM.

Zer moduz irakasle moduan?

Eroso batzuetan eta besteetan deseroso. Eroso,

gustatzen zaidan lana delako.

Deseroso sentitzen naiz diziplinak ezartzen dituen

mugekin. Diziplina aplikatzerakoan kontraesanak

ditut. Egia da, bestalde ingeniaria izanda,

ikasleekiko harremanez ikasten ari

naizela.

Bestalde, akademikoki ere, zalantzak

ditut. Guztiei eskatu behar zaie berdin?

Ikasleak, azken fi nean, zenbaki baten

bidez neurtu behar ditut eta ez dakit

hori benetan adierazgarria den.

Zerbait gehitu nahi duzu?

Bai. Nire ordezkapenaren azken egunean, hau da

gabonen aurreko azken eskola egunean oso ondo

pasatu nuen. Egun horretan egiten den luntxean

nire irakasle izandakoekin luze hitz egiteko aukera

izan nuelako: ikasle garaiak gogoratu, anekdotak…

Horren gustura egon nintzen hizketan, ez nuen ia

pintxorik jateko denborarik izan.

1990-1994 urteen artean izan genuen gure

artean ikasle. Hirugarren promoziokoa, hain

zuzen ere. Ingeniari tekniko mekaniko ikasketak

egin ditu. Irakaskuntza pribatuan hiru urtez

eman ondoren, hau da bere bigarren urtea

publikoan ordezkapenak egiten. Abenduan

etorri zitzaigun gabonak arte Soleren ordez

Teknologia irakastera.

Dani VazquezIrakaslea - Ikasle Ohia

“ Hemen hartu genuen euskaraz egitearen konpromisoa”

”Mendizalea izan naiz

eta gizarte mugimenduetan

ibilia. Orain, berriz, aitatasunean murgildurik

nago”

16

Ikaste

txeaz

161616

Bizkaitik Araba aldera

Z eanuritik Gasteizera

Beldurrez etorri nintzen

Behin zuekin elkartzera

Hiru urte joan dira

Ta esan nahi nuke zera:

Z uen ondoan, benetan,

Disfrutatu dut topera

Nolako une gozoak

Ikasleekin batera

Mintegikide mundialak

Tokatu zaizkit gainera

Lerro hauetan ez nator

Z uei pelota egitera

Baizik sentitzen dudana

Hitzez adieraztera

Nire birraitona amonak

Arabarrak ziren eta

Z eanurira joan ziren

Eta han hustu maleta

Harrera ona izan zuten

Ta eurak pozez gainezka

Bizitza zer den nik, berriz,

Araba aldera buelta

Eta zein ona izan den

Nireganako arreta

Joan aurretik bertsotan

Egin nahi dut gogoeta

Nire helburu guztiak

Geratu dira aseta

Beti izango zaituztet

Barru-barruan gordeta

Mila esker lankide denei

Apartak zaretelako

Mila esker zuzendaritza

Merezi duzuelako

Mila esker ikasleei ere

Aguantatu nauzuelako

Mintegikideei ere

Lerro bi eskaini beharko

Mila esker bidaide zintzo

Izaten dakizuelako

Hiru urte zoragarri

Izan dira niretzako

Ez dakit nola bukatu

Hau oso zaila delako

Bi hitz bururatzen zaizkit

Agur ta eskerrik asko

Irakaslea

AGUR eta ESKERRIK ASKOKOLDO MITXELENA

(Doinua: Habanera)

Jon Urutxurtu

Ikaste

txeaz

1717

Ikast

etx

eaz

1717

Koldo Mitxelena institutuan ikasi duen artista ezagun bat dugu. Gure institututik pasa eta gero Bilbora joan zen Arte Ederretako ikasketak egitera eta ikus-entzuneko ildotik abiatu ondoren lanari ekin zion, bere sormen proiektuetan ilusio handia jarriz. Apirilean izan genuen berriro gure artean, oraingo honetan gure ikasle txikiei bere bizitzako esperientzia azaltzen, eta egindako lanak erakusten. 1. mailako ikasle asko liluratuta utzi zituen eta neurri batean animoak helarazi zizkien beraien ametsen bila joan daitezen.

Kaixo Paul, zer moduz?, Zer egin zenuen gure ikastetxea

utzi eta gero?

Bilbora joan nintzen EHUra Arte Ederreko lizentziatura

egitera ikus entzunezko eta ilustrazio adarretik.

Nola topatu duzu ikastetxea?

Oso aldatuta, ni egon nintzen garaian dena hankaz gora

zegoen obrak egiten ari zirelako.

Zure ustez, nolako ikasle zinen?

Nahiko nota arruntak ateratzen nituen, matematika ar-

loan eskasenak, marrazketan, berriz, oso ona nintzen,

hori dela eta, egun osoa marrazten nenbilen.

Beraz, zure betiko zaletasuna lanbide bihurtu duzu.

Bai, nire bizitza bideojolasen bilakaerarekin oso lotuta

dago, bideokontsola eredu guztiak ezagutu izan ditut,

munstroak betidanik gustatu zaizkit, eta hortik dator nire

estiloa.

Zeintzuk dira orain arte egin dituzun lanak?

Metro laburreko fi lma bat 3Dn “Iltzeak-Clavos” izenekoa,

lan honetan gidoilari,,produktore eta zuzendaria izan

naiz; “El pez plomo” izeneko beste laburmetraia bat;

“Perpetum mobile” laburmetraian ere parte hartu dut;

Bideo teknikari gisa Era berean “Pluton BRB Neo” tele-

bistako fi lmean lan egin dut Alex de la Iglesia gidarit-

zapean; “Jugando con la muerte” metro laburreko fi lma

nire azken lana izan delarik.

Entzun dut sariren bat ere lortu duzula.

Bai, hasteko, “Iltzeak-Clavos”animazio laburmetraiarekin

EITB kulturak 2006.urtean antolatu zuen ikusentzuneko

jaialdian 1.saria irabazi nuen,ondoren, “El pez plomo”

rekin 2008ko zinemastean 1. saria lortu nuen; azkenik,

“Jugando con la muerte” Sitgeseko Zinema Fantastiko

jaialdian estreinatzeko aukera izan dut eta hori bera izan

da saria

“Jugando con la muerte” aurrera eramateko laguntzaren

bat izan duzu?

Bai, noski. Produktora askoren laguntzari esker lortu izan

dut proiektua ezagutuaraztea, hala nola, Kinoskopik,

Cue Audio,Paneo eta bereziki 47 Ronin(Cristian Gávezen

produktora) baita Mendizabala institutua eta Vitoria Film

Offi ce erakundeenak ere.

Zein generotan kokatuko zenuke zure azken lana eta zein

da bere trama?

Umore eta fantastikoaren artean, izua ere tarteka erebili

dadut ere.

Istorioa heriotzari aurre egiten dion agure bati buruzkoa

da eta nola borroka horrek biziago egoteko aukera ema-

ten dion..

Sitges jaialdian zure azken lan hau aurkezteak zer supo-

satu du zuretzat?

Sitges jaialdia nazioarte mailan oso ezaguna denez, nola-

baiteko kalitateko label bat erantsi dio nire laburmetraia-

ri, hori dela eta bertan parte hartzeko aukera izatea oso

berezia izan da niretzat, gainera, laburmetraia jaialdian

hasi da lan honen ibilbidea, bertan estreinatu baita.

Ba al daukazu buruan beste proiekturik?

Bai, luzemetraia bat egitea gustatuko litzaidake.

Zer da zure ustez garrantzitsuena fi lma batean?

Trama bera, istorioak zer kontatzen duen, noski,ahalik

eta modu erakargarrien transmititua.

Nolako pertsonaiak atsegin zaizkizu?

Nire pertsonaiak ez dira orain modan daudenak, horrekin

esan nahi dut ez dituztela oraingo edertasunaren kano-

nak betetzen. Niri gustatzen zaizkidan pertsonaiak adie-

razkortasun handia dutenak izaten dira, horregatik botox

beteriko aurpegiek ez naute batere erakartzen.

Metro laburreko fi lmeen munduan euskarak ba al dauka

lekurik?

Zenbait gauza egiten ari badira ere, oso zaila da ekono-

mikoki ez delako batere errentagarria. Niri gustatuko lit-

zaidake euskaraz grabatzea baina oso zaila da produkto-

reak ez direlako ausartzen, alor honetan ere merkatuak

agintzen baitu.Hala ere, bai “El pez plomo” zein “Iltzeak-

clavos” bi hizkuntzetan grabatu ditut eta hurrengo proie-

ktuak euskaraz egiten saiatzeko asmoa ere badut.

Zinemari dagokionez nola ikusten duzu Gasteizko eske-

na?

Nik uste dut une honetan nolabaiteko loraldi bat ari dela

ematen zenbait erakunderi esker, hala nola: Kortada le-

hiaketa, Gasteiz fi lm Offi ce, Krea edo Gasteizko Udala.

Beno, Paul oso pozgarria da guretzat izan ditugun ikasleek bere bidea topatu dutela ikustea eta gainera oso ondo doakiela zure kasuan bezala, arrakasta izaten jarraitzea opa dizugu eta orain bezain gustura aurkitzea. Zure hurrengo fi lma ikusteko irrikitan utzi gaituzu, ea euskaraz posiblea den!

Ikasle Ohia

Paúl Urkijo Alijo Beatriz Moraza

18

Ikaste

txeaz

181818

Bastobi Guraso Elkartea

Erdialdeko Amerikako herrialdeetako jende askok oraindik

ere badu orduak eta orduak hizketan emateko ohitura. Hit-

zaren plazera dastatzeko eta horretan trebatzeko aukera

galtzen ez dutenen artean

edozein izan ohi da ber-

betarako aitzakia ona.

Halako hitz-aspertu ba-

tean sortu omen zen is-

torio hau. Solasaldian

norbaitek Noeren ontziari

buruzko aipua egin zuen

eta berehala bururatu zit-

zaion ondokoari:

- ¿Y qué tu crees que

ocurría dentro mien-

tras fuera caía tan re-

cia lluvia?

Horrela, bada, galdera horri erantzun nahian, istorio hau

sortu zen:

Dakigunez, Noek bere ontzian lurrean ziren animalia mota

bakoitzetik pare bat sartu ondoren, inoiz gertatu den euri-

jasarik handiena hasi zen, Uholde Handia.

Hainbeste izaki bizidun ezberdin leku itxi batean luzaz ego-

teak eragin ahal zuen asperdura ez nagusitzeko, egute-

gi zehatza antolatu zuten denen artean. Horren arabera,

animalia bakoitzak denbora tarte jakin bat zuen bere abi-

leziak eta ezagutzen zituen jokorik dibertigarrienak besteei

erakutsi eta proposat-

zeko.

Ideia bikaina zen, ani-

malia guztiek beren

ezaugarriekin lotutako

jokoak erakusten bai-

tzituzten eta, jolasen

artean, egunak joan

egunak etorri, ez zu-

ten aspertzeko betarik.

Giro alaiak bultzaturik,

guztien arteko harre-

manak egunetik egune-

ra estutuz zihoazen.

Goiz batean, okilaren txanda etorri zen. Mokoa ontziaren

barruko egurraren gainean abiadura bizian mugituz, oso

marrazki ederrak egiteko gai zela erakutsi nahi izan zien

besteei. Guztiak adi-adi zeuden okilaren mugimendu azka-

rrei begira eta, ohartzeko astirik izan aurretik, lore-itxurako

marrazkitxo bat ikusi zuten ontziaren barruko horman.

Txaloka hastear zirela, egurraren kraska-hotsa entzun zu-

ten eta orduan... egurrezko loretxo marraztu berria erori

eta lore-itxurako zulo bat utzi zuen ontziaren barruan. Zulo

NOEren

ontzia

ZARAMAGAN

ze

Id

ma

ez

jo

tz

ar

eg

te

Gi

gu

ma

ra

Pili Barela

Ikaste

txeaz

1919

Ikast

etx

eaz

1919

horretatik berehala ura sartzen hasi zen ontziaren barrura.

Nahasmendu uneak izan ziren. Hasieran harridura, eta on-

doren urduritasuna eta beldurra zabaldu ziren bertakoen

artean. Baina izuak guztiak hartu baino lehen, ahots bat

nagusitu zen ontzian:

-Jokoetan gure gaitasunak eta dohain hoberenak

erakutsi dizkiogu elkarri, ezta? Egin dezagun ora-

in gauza bera! Pentsa dezagun zer egin dezakeen

gutako bakoitzak arazo hau konpontzeko. Honek

konponbiderik baldin badu, denon ahaleginari es-

ker izango da.

Une batez isiltasuna nagusitu zen baina berehala ekin zio-

ten lanari, guztiok bat eginik. Elefanteek ura xurgatu eta,

hipopotamo eta errinozeroen aho-handietara isuri ondo-

ren, azken hauek ura kareletik botatzen hasi ziren kanpora.

Hegaztiek, lumak eta egur puska txikiak erabiliz, habiak

egiteari ekin zioten. Barraskilo eta bareek beren mukiez

igurtzi zituzten habia horiek, sendotzeko. Beste animalia

batzuk habia horiekin zuloa estaltzen saiatu ziren.... Luze

joko liguke animalia guztien egitekoak aztertzeak. Nahikoa

da esatea denek aurkitu zutela laguntzeko modua, eta ho-

rrela zuloa txikituz joan zen, zirrikitu ñimiño bat bihurtu

arte. Baina egundoko ahaleginak egin arren, ez zuten zulo-

txoa erabat desagerraraztea lortzen; eta barrukoak oso ne-

katuta zeuden ordurako. Zuloa guztiz estaltzea ezinezkoa

izango zitzaiela uste zutenean, zirrikituaz bestalde arrain

txikitxo baten ahoa agertu zen.

-Ez larritu. Hemen gaude gu ere laguntzeko prest.

Orduan balea handi batek bere gorputz tzarra jarri zuen

ontziko zuloaren kontra, eta une horretan urak barrura

sartzeari utzi zion. Salbatuta zeuden!

Gure institutua ez da Noeren ontzia, ez dago isolaturik, eta,

zorionez, ez dauka bere egitekoa arriskuan jartzen duen

zulorik. Hala ere, egoki eta eraginkor aritzeko, ezinbeste-

koa da, inondik ere, denon parte-hartzea, bai barrukoe-

na, bai kanpokoena. Inoren laguntza ez da txikia, izan ere,

ahalegin txiki asko ekimen indartsu bihur daitezke.

Eta zuk, zer egin dezakezu institutua hobetzen laguntzeko?

Horrela, segundo gutxitan, buru-belarri berrekin zion la-

nari, bai eta arazo larria ekarri ere: bere jokoa azaltzen

ari zela, okilak mokoarekin zulo bat egin zion ontziari eta

ontziaren barrua urez betetzen hasi zen.

20

Ikaste

txeaz

202020

Gasteizko Udal Artxibotik jaso dut espero nuen al-bistea. Berton badago dokumentazioa Zaramagako Lau-dio plazan dagoen kioskoaren eraikuntza prozesuari buruz buruz.

Hurrengo goizean Unibertsitateko pasealekua azkar zeharkatu, etxe hartako bigarren solairuko kontsultarako aretoraino iritsi eta, zurezko mostradore altu baten atzean mantala zuridun emakume bati eskaera formala egin nion, eraikin honi buruz zertxobait gehiago jakin nahirik. Dei telefonikoa egin zuen eta bost minutu inguru mahai zabal batean artxibadore sendo bat zabaldu nuen. Hau karpeta-txo horixketan saikaturiko agiriz gainezka zegoen.

Koldo Mitxelenako bi eraikuntzen artean ibiltzeko bide bat bain gehiago egin daiteke. Sarritan geratu naiz kiosko baztertu honi begira eta pentsatu dut zein nolako balioa duten era honetako eraikuntzek auzoko bizitzan. Hau da, kiosko baten futzioa, tradizionalki, izan daiteke aisialdiko sasoietan gizartea entretenitzea, alaitzea, plaza honen bihotzean erreferentzi gunea bihurtzea eta, zer es-anik ez, azpian dituen komunen betekizunaren zerbitzua edukitzea.

Hau da, auzoko bizitza kulturala zein sozialaren ele-mentu bultzatzaile bezala ikusten dut.

Orain berriz, alde guztietatik begiratuta zikinduta ikusten dugu, aspaldidanik erabili gabe, hondatuta, komu-nak itxita, trastu zaharra baten antzean arbiuaturik.

Aspaldi honetan, auzoko elkartekide batek baino gehiago eskatu du bertatik kentzea eta aparkalekua jart-zea. Artikulu bat baino gehiago irakur daiteke honi buruz. Badira askok ere bestelako iritsikoak. Batek baino gehiagok koponduko luke.

Horrela gauzak, arkitektura txikiko adibide honen diseinatzeinua aztertzerakoan, arrazionalismoaren irispi-deak jarraitu ziren, XX. mendeko lehen erdian zabaldu zi-renak.

Arretaz begiratu ezkero, geometria hutsezko mor-fologia funtzional bat antzeman dezakegu. Pentsamolde honen ikuspegitik, Vitruvio arkitekto klasikoaren arauak erabili behar dira bolumenak, espazioak eta atalen arteko neurriak antolatzeko, baina hogeigarren mendeko mate-rial garaikidez gauzatuko zen, hormigoia, adreilua, metala,

oihal asfaltikoa eta plexiglasezko sabai gangadunak, besteak beste.

Oinplanu angeluzuze-nezkoa, hormigoizko harroin baten gainean, adreiluzko horma batek osatzen du eszenatokiaren frontea, albo bietan eskilara bana dituelarik.

Atzekaldean beherantzako beste bi eskilara simetrikoak komu-netako ateetan amaitzen dira.

1986 eko ekainaren 23an alkateak sinatu zuen honen agiria, non ordaintzen ziren erakikitze la-

KIOSKOBATENBAKARDADEA

Mikel Beorlegi Ereña

sa

negaosal

bene

alno

Irakaslea

2121

Ikast

etx

eaz

Ikast

etx

eaz

Ikast

etx

eaz

Ikast

etx

eaz

Ikast

etx

eaz

2121

nak On Jose López Salgueirori, bere proiektuagatik. Uda-letxearen helburua zen kiosko bat egitea ikuskizunerako eraikin gisa eta enparantza zabal honi komuna publikoz hornitzeko. Guzti hau osatu zen lorategitxo batez, inguruan jarri zutena, eta iturritxo batez.

Artxibo honetan ere aurkitu nituen eraikitze pro-zesuko baieztaeztapen agiriak, erabilitako materialen port-zentuak, eta bakoitzaren balioa, jakina, pezetetan. Garai hartan 9.995.177 pezetak jarri ziren guzti honetarako.

Planuen ikuste guztietatik aztertu nuen eta argi zegoen neurrien arteko harreman matematikoen kontuak ondo landuak izan zirela.

Aitzitik, garrantzitsuena izan zen niretzat, arkitek-tura garaikidearen balioa baino gehiago, eraikuntza honen betekizunen balioa.

Egun kiosko hau kondenatuta dago, eraikina desa-gertuko da. Agian plaza honi halako itxura post modernoa-goa emango diote.

Hala ere, zer gertatuko litzateke hau konponduko balitz?

Berriro ere, lehen kontatzen duten bezala, igandero eta jai egunetan musikoak berton arituko ziren? Soinulari zaharrak, gazteak, bertsoak, jotak…

Etorriko ziren kanpoko zein bertoko titiritero, paila-zo edota txontongiloak?

Jarraituko dut pentsatzen Kiosko honek, bazter triste honetara bere bizi-poza itzuliko ziola.

HAU DA KUADRILA PRESTUA!

(Doinua: Euskal Herritik aparte)

Zuri-hori-urdin beztitua,

hau da boskote prestua!

Gure zikinak garbitzen ditu,

badu meritua.

Sei ordutan narrastua,

zuek itxuraldatua,

zuen lanik gabe zer litzateke

gure institutua?

k On J Ló Salg ir i, b oiektu atik Ud

Plnela

tube

gego

ba

Garbitzaileak

Ekin

tza o

sagarria

k

22222222

Urtero ur-

tero erdimailako ki-

rol zikloarekin, zaldi

irteera bat antolat-

zen dugu maiatzaren

bukaeran, dagoeneko

urteKMkaria argitara-

tua dagoenean horre-

gatik aurten iazko ir-

teera kontatuko dizuet:

Yoko, Yuma,

Flecha, Solero, Hidalgo,

Flika, Esplendida, Sue, Mora,…, behor, moxal eta zaldi

zikiratuak eta hauen gainean doazen erdi mailako ikas-

le zaldizkoak dira gure txangoko protagonista nagusiak

. Ikasturtean zehar zalditegian eta bere inguruetan

igarotzen ditugu egunak, zaldiari buruzko xehetasun

guztiak ikasiz eta ahal bezain zaldizko onenak izateko

gogor lanean, baina ikasturtearen bukaeran burutzen

dugu benetako desafi oa: Zaldiaran zalditegitik (Armen-

tia)- Gorbeako Arkarai aterpetxera joan eta etorria bi

egunetan, hau da; 100km eta 12 ordu baino gehiago

zaldi gainean; bakoitzaren zaldia, eta urtean zehar ikasi-

tako guztia bidailagun bakarra izaten dugularik.

Bi helburure-

kin; alde batetik jar-

duera osagarri beza-

la, egunero ikusten ez

diren edukiak jorrat-

zeko eta beste alde

batetik 100 km.tik go-

rako ibilbidea zaldiz egi-

teak suposatzen duen

erronka gainditzea.

Baina hasi gaite-

zen hasieratik; Gorbeia,

PARKE NATURALA denez, babestua dago eta bertan lo

egiteko eta kotxeak pasatzeko baimena eskatu behar

da, eta kotxea zertarako galdetuko duzue? Ba oso erra-

za; gaua pasatu, afaldu eta urrengo egunean gozaltze-

ko ; lo-sakuak, erropa garbia, makarroiak,

kolakaua, zaldiak lotzeko soka luzeak, eta ez

dakit zenbat kilo olo eramateko.

Baina tira, baimenak lortu ondoren ez

zegoen beste arazorik, eguraldi ona izateko

errezatzea besterik ez eta horrela izan zen,

eguraldi zoragarriarekin 9:00 etarako guztiok

geunden zalditegian, tra-

mankulu guztiak jarri geniz-

kien zaldieei; zela, ahoko

burdina, alportxak… eta

10etarako prest geuden ibilbideari

ekiteko.

Ibilbideko lehen km-ak izan

ziren zaldientzat urduritasun han-

dienekoak eta ondorioz arriskut-

suenak zaldizkoarentzat; zaldiak

trapaladan hasteko indarrez eta

gogoz beteak egoten bai dira beti,

irteera hasiera guztietan eta zaila egiten

da hauen gogoei aurre egitea, eta hori gutxi balitz Tres-

puenteseko zubi erromatarra igaro aurretik ez hain “kla-

sikoak” diren, “autovia del Norte “aren gaineko zubia,

N-102 errepidea, Jundiz industrialdea, hezirik gabeko

RENFEko trenbidea eta beste hainbat errepide txikiago

igaro behar izan genituen… eta jakingo duzuten bezala,

berez oso urduriak diren zaldieei, ez zaizkie batere atse-

gin zarata ozenak eta gutxiago abiadura handian pasat-

zen diren kotxe eta kamioi handien ke eta motor hotsak.

Baina tira arazo larregirik gabe lortu genuen

gizakiak eginiko oztopo guzti hoiek gainditzea, hemen-

dik aurrerakoa naturan edo gutxienez nekazal inguruan

izango ginen, zaldiak gustorago egoten diren inguru-

nean.

Beraz, Trespuentesen lehenengo geldiunetxoa

egin genuen, ur pixka bat edan, urduritasunak astin-

du eta aurrera jarraitu genuen, herri erditik pasatu eta

denok itxaroten hari ginen trapalada azkar eta luze bat

egin genuen Mendoza (Mendi hotza) herrirarte, bertako

Gorbeiapera trostan

Erdi Mailako Heziketa Z ikloa

egegegitititenenenenenen

hohoririri gututututxixixixi b b b b balalalalalititititz z z z TrTrTrTreseseses

niz-

oko

a

ri

Trespuenteseko zubia zeharkatzen

ko ;

kola

daki

ze

er

eg

ge

ma

Arkarai-ko aterpetxea urrengo egunean irtetzeko prest

dudu

lala

dididididi

zezeze

bababatete

rarararakoko

teteteak

erererererrorororo

zezen n

Zaldia perratzen parketxeko sarreran

ez

Itzulerako azken kilometroak

Ekin

tza o

sagarr

iak

232323

Trespuenteseko zubia zeharkatzen

dorretxea alde bate-

ra utziz beste trapa-

lada polit batekin, 12

biztanle dituen Mar-

tiodararte eta bertan

errekatxo bat gurutzatu

behar genuenean kotu-

ratu ginen ¡¡zaldi batek

ferra bat galdu zuela!! eta

ez zen arazo txikia, ibiliko

zinateke zuek oinetakorik

gabe harriz jositako bideetatik? Lasai, dena aurreikusita

geneukan hasiera baten apatxa babesteko babes bat ja-

rri genion (“bota”deiturikoa) eta errekatxora ailegatzean

zalditegiko gidariaren seme-perratzaileari itxaron genion

lasai lasai errekaren freskuran.

Arazoa konpondu eta Badaia mendikateko zint-

zur eder batetik gora egin genuen,

gaineko zelai zoragarri batera aile-

gatzean dagoeneko bazkaltzeko ordua

zen, zerbait jan, ibilbideko gorabeherak

komentatzen genituen bitartean eta

berriz prest, lo kuluxka egiteko denbora-

rik gabe. Ondorengo ibilbidea aldats be-

hera lasaia Domaikiararte bertan gauez

umeak desagertartazten dituen piztia

omen zegoen, zorionez egun argi zen ora-

indik, baina badaezpada trosta bizian igaro

genuen iskanbila asko atera gabe piztia es-

natu ez zedin, honela

Murgia eta Sarriara, eta km gutxitara Baias errekaondo-

tik Gorbeako parketxera heldu ginen. Bertan baimenak

aurkeztu eta bidea libre geneukan azkenengo trostaldi

eta lauazkak egiteko, dagoeneko nekea pilatuta gure

ipurdietan baina zer esanik ez gure ipurdi azpian zi-

hoazen zaldi gaixoen gain.

Gorbeazpizko arrantzaleen aterpetxora

ailegatu ginenerako eguzkiak bere indarra gal-

dua zuen eta hori azkenengo kmetan irabazi-

tako altuerari gehituta, fresko xamar egiten

zuen.

Beraz ez geneukan argi larregi

lo-sakura sartu arte egin behar genituen

gauza guztiak egiteko, atsedentxoa

hartu ondoren lehengo gauza zaldiak

lotzea izan zen baina ez guztiak; bihu-

rrienak eta taldeko buruzagiak baka-

rrik, eta ez denak modu berdinean

gainera; batzuk zuhaitz artean lotutako soka batetara

lotuak, beste batzuk aurreko hanka biak lotuta mugitu

ahal izateko baina urrunera joan ez zitezen, eta beste

batzuk, moxalak aske, hauek ez bai dira inora joaten

taldekiderik gabe. Ondoren kotxez ekarritako oloa ba-

nandu beraien artean eta bere kabuz jaten zuten beda-

rrarekin batera, afalduta zeuden.

Ondoren gure txanda zen, aterpe barruan sua

egin eta makarroi lapikokada galanta jan zuten ikas-

leek eta saieski goxo goxoa gidari lana egiten ari gi-

nen irakasleok, bi kandelaren argi dardartsupean. Afaria

bapo jan ondoren, ikasle batzuk lo sakuan sartu ziren

begieri ezin eutsita eta beste batzuk berriketan geratu

ginen suaren inguruan mundua konpontzen.

Eguzkiarekin batera esnatu ginen ia guztioak,

baina ez ginen lehenak, zaldiak hor baizebiltzan aterpe-

txoaren inguruan bazkatzen lasai lasai gozaria prestat-

zeko beharrik gabe.

Ordu ta erdi beranduago prest ginen guztiok

ibilbide berbera kontrako norabidean, itzulera egiteko...

…baina hori beste batean kontatuko dizuet.

do

ra

la

bizt

tiod

erre

beha

ratu

ferra

ez zen

zinate

Itzulerako azken kilometroak

Ekin

tza o

sagarria

k

24242424

2. Batxilergoa

s a l a m a n c a r a ! ! ! !

Plaza-Nagusian bazkaria, Telepizza.

Toroko Kolegiatatik, atzean Duero Ibaia eta Ibarrak Catedral berria ren terrazan - Ieronimus

Ciudad Rodrigoko plaza-nagusia, bete-beterik.

Ekin

tza o

sagarr

iak

DBH

Gabonetako opor aurreko azken egunean urtero egiten dugun

jaia burutu genuen Aldabe Gizartetxeko aretoan. Profesionalen antze-

ra, bi emanaldi eskeini ziren eta ikusleak oso gustora egon ziren beren

ikaskideen dohaiak eta trebezietaz gozatuz.

Lehenengo mailakoen artean jende animatu asko dagoenez

hantxe aritu ziren txirula zein bibolina jotzen, katak egiten, txisteak

kontatzen eta antzezten edota dantza ikusgarriak eskeintzen.

Eskerrak eman behar dizkiegu artista guztioi egin zuten aha-

leginagatik, eta gauza bera esan behar diegu ikusleei ere, oso txintxo

eta beti txalotzeko prest agertu baitziren.

GABONETAKO JAIALDIA

Ekin

tza o

sagarria

k

26262626

Lib dup

DBH

Urriaren 19an, euskara mintegiko irakasleek eus-

kararen eguna ospatzeko “lib dup” bat egitea proposatu

zuten. Eta hurrengo egunean, urriak 20,ikus-entzunezko

tailerrekoei kontatu zieten, eta bi aldiz pentsatu gabe

baiezkoa eman zuten. Orduan, ideia zaparrada bota zuten

beste ikastetxeetan egindako “lib dup”-en bideoak ikus-

ten zeuden bitartean. Abesti asko proposatu zituzten, bai-

na bat bakarrik aukeratu behar zenez, “ kantuz eskertu ”

abestia izan zen aukeratutakoa. Berehala hasi ziren lanean,

eta lehenengo egin zutena izan zen abestiaren letra fo-

tokopiatzea eta euskara irakasle guztiei ematea banatzeko

eta ikasteko gela guztietan.

Hurrengo astean, urriak 27, ikastetxe guztiko ikas-

leei ideia erakutsi zieten bideo baten bidez.

Denek gogo onez hartu zuten

proiektua eta bere-

hala hasi ziren

proposat-

z e n

ideiak ikastetxeko toki desberdinetan egiteko.

Ikus-entzunezko tailerreko ikasleak taldetan ba-

natu ziren eta bakoitzak proiektuaren eginkizun bat pres-

tatzen hasi zen: ikasleak zaletasunen arabera sailkatu eta

leku espezifi ko batean jarri, bidea egin, abestia zatitu, e.a.

Bitartean, klase aldaketa guztietan “lib dup”-ean

entzungo zen abestia ipintzen zuten, era honetan jendea

ohitu egiten zen.

Hurrengo egunetan “lib dup”-a prestatzen jarraitu

zuten: ibilbidea kronometratzen, ibilbidearen planoak ikas-

tetxean zehar banatzen jendeak ideia orokor bat egiteko,...

Azkenean iritsi zen hainbeste espero genuen egu-

na, euskararen eguna, grabaketaren eguna. Egun osoa

entsaiatzen egon eta gero, hiru saiakera egin zituzten ja-

rraian, nahiz eta zenbait arazo tekniko izan, azkenean lortu

egin zuten !!!

Leloa: “EUSKARAZ ESNATU,

KANTUZ ESKERTU”

Ekin

tza o

sagarr

iak

27272727

Bigarren hezkuntzako ikasketen amaiera

dela eta, martxoaren 2tik 7ra Londresera egin genuen bid-

aia 4. mailako eta D.C.-ko ikasleok; 6 irakaslerekin batera.

Iritzi orokor bat aurkeztea erreza ez den arren, bidaiaren

balorazio baikorra atera ahal izan genuen guztion artean.

Izan ere, Britania Handiko hiriburuak behar bezain beste

aukera ematen ditu, bakoitzak bere gustuko gauzak egin

ahal izateko. Alde batetik, futbolzaleak Arsenal futbol-tal-

dearen "Emirates Stadium"-era joan ahal izan ziren; beste

batzuek "Hyde Park" ikusi genuen bitartean.

Hala ere, hoteleko gauetako dibertsioak eta hiriko

mugimenduak kulturari lekua egin zien, "Natural History

Museum" eta "Greenwitch Observatory" bezalako museo

eta hainbat kultur-gune bisitatuz. Eta nola ez, Londreser-

ako bidaia honek, dibertsioaz eta kulturaz gain, momentu

desatseginak ere izan ditu, haien artean hotelean gaueko

arazoak, eta goizean goizeko logurea. Dena den, bost egun-

etan zehar Londreseko kaleak euskaltasunez, giro onez eta

hiria ikusteko gogz bete genituen. Kaleetaz gain argazki-

makinak ere ehundaka argazkiz bete genituen, hiriko iskina

bakoitza argazki batean harrapatuz, "Trafalgar Square"

lehoi erraldoiak, "Big Ben"-a,

"London Eye", "Oxford"-

eko unibertsitate

famatuenak, baita

"Madame Tus-

sonds" eko geletan

topatu genituen ar-

gizarizko "celebrity"

irrifartsuak ere.

Talde guz-

tiaren iritzia ematea

zaila dela esan dut

lehentxeago, eta ez

dut uste oso bidezkoa

denik guztion iritzia ikasle bakar baten

ahoan jartzea; baina uste dut argi

dagoela esperientzia ezinhobea izan

dela guztiontzat, asko ikasi dugula:

bai ingelerari dagokionez, baita mu-

seoetan eta txangoetan.

2011's London Trip

DBH 4. maila

Andoni Ramos

lehoi erraldoiak, "Big Ben

Oxford

Square"

en"-a,

Houses of Parliament

maiera "London Eye"

Metroan gora ta beheraHaving fun

e", "Oxford"-

tsitate

e"

Kultur trukatzea

aten

argi

zan

a:

u-

Queen's guard

"Oxford"

London Eye

Ekin

tza o

sagarria

k

28282828

IRATI BAÑUELOS 2C

Azaroaren hasieran,

batxilergoko ikasleok Beñat

Etxepare antzokira joan gi-

nen “Axenario” nobelaren

euskarazko itzulpenaren aur-

kezpena ikustera. Egia esan,

oso aurkezpen originala ikusi

genuen: Itziar Otegi itzult-

zaileren azalpenenaz gain,

Wazemank telesaileko bi

aktore ere aritu ziren irakurt-

zen.

Esan zigutenez, “Axenario” liburua Jules Renard

idazleak idatzi zuen 1894. urtean frantsesez, eta gaur

egun arte ezin izan da euskaraz irakurri. Nobela honen

berezitasuna hau da: garai hartako istorioetan, Oliver

Twist kasu, umeak aingeru izaerakoak agertzen ziren,

baina nobela honetan, Axenario goitizena duen ume pro-

tagonista maltzurra agertzen zaigu, kapritxosoa.

AMAIA LASAGA 2B

Aurkezpena oso interesgarria izan zen, alde ba-

tetik aspergarria zirudien lanbide baten xehetasunak

ikustean konturatu ginelako ez dela pentsatzen genuen

bezalakoa, askoz interesgarriagoa baizik. Itzultzailea oso

emakume jatorra zen, bere lanbidea nolakoa den eta gi-

zartean duen garrantzian zein den gogoz azaldu baitzi-

gun.

Antzeztutako pasarte txikiei dagokienez, inte-

resgarria izan zen ikustea nola testua normalean buruz

ikasten duten aktore batzuek oraingoan irakurri egin

zuten. Antzezpenak bikainak izan ziren, punta-puntako

aktoreak direlako etorri zirenak.

AMAIA MADRAZO 1.A

Interpretazioa oso gustukoa izan nuen,

aktoreek oso ondo jardun baitzuten eta interpre-

tatutako zatiak ez baitzitzaizkidan batere astun

suertatu. Oso polita iruditu zitzaidan kapela desber-

dinak eta ahotsa aldaketak erabiltzea pertsonaiak

desberdintzeko.

JON MARKINEZ 2B

Saioaren aurkezlea EIZIEko Idoia Noble izan

zen (Euskal itzultzaile, zuzentzaile eta interpreteen

elkartea) eta oso era eramangarrian bideratu zuen,

eta oso elkarrizketa interesgarria izan zuen Itziar Otegi

liburuaren itzultzailearekin. Hori gutxi balitz, luxuzko bi

aktore ere izan ziren bertan, eta liburuaren pasarte bat-

zuen irakurketa antzeztua egin zuten, eta bitxia badirudi

ere, oso ulergarriak egin zituzten irakurritako pasarteok.

Esan beharra dago esperientzia pilotua zela; be-

raz, gu izan ginen eduki zituzten lehen ikusleak. Hau ez

zen ezertan nabaritu eta oso ongi egin zuten beren lana.

Ikasleok elkarrizketan sartzeko parada izan genuen, gal-

derak eginez, baina lotsa-

gatik edo mikrofonoak

eragiten duen bertigoaga-

tik, batek daki, ez zen inor

ausartu. Hala eta guztiz

ere, oso esperientzia go-

mendagarria iruditu zitzai-

dan eta espero dut lehen-

go aurkezpena bakarra ez

izatea eta aurrerantzean

gu bezalako ikasle askok

antzezlanaz goza dezaten.

AXENARIO

Batxilergoa

ak

ta

su

di

de

ze

el

Ekin

tza o

sagarr

iak

29292929

Batxilergoa

URDAX BAÑUELOS 1A

Ikusi genuen antzezlana asko gustatu zitzaidan,

zerbait kritikatzen duelako, kasu honetan, gazteon men-

pekotasuna internet eta bideojokoekiko, dena oso modu

exajeratuan. Hori izan zen, nire ustez, egokiena: zerbait

kritikatzeko asko exajeratzea.

AMAIA MADRAZO 1A

Hasieran, oso entretenigarria iruditu zitzaidan, es-

kenatokiko pantaila erraldoi tolesgarriek nire arreta eraka-

rri baitzuten. Oso hasiera bitxia izan zuen lanak: musika

altua, irudi arraroak eta antzezle nolabait bereziak, dena

ulertezin egiten zutenak. Aurrera joan ahala, ordea, ulert-

zen hasi nintzen eta, aldi berean, gero eta errepikakorra-

goa egiten joan zitzaidan, une batzuetan aspergarria zela

iruditu arte.

JOSU PEDROSA 1A

Antzezlanean landu zen gaia osoa proposa iruditu

zitzaidan, gaur egun teknologia gero eta gehiago ari baita

sartzen gure gizartean, onerako eta txarrerako. Eta ant-

zezlan honek, sekulako baliabide teknologikoak erabiliz,

lortu du, nire ustez, antzezleek adierazi nahi zuten mezua

guri transmititzea.

AIURI TXURRUKA 1C

Egia esan, ez zitzaidan asko gustatu. Helduek idea-

lizatuta ikusten baikaituzte, eta hori ez da horrela, gazte

guztiak ez baikaude ordenagailuekin edo mobilekin engan-

txatuta. Baliteke hamarretik zazpi egongo dira engantxatu-

ta, baina beste hirurek agian ez dute ordenagailu bat ikusi

ere egin nahi. Ez zait gustatzen gauzak orokortzen dituzte-

nean. Beharbada antzezlanak ez zuen hori transmititu nahi,

baina hori da nik ulertu dudana.

LEIRE MARTÍNEZ DE MARIGORTA 1C

Antzezlanaren kontra esango nuke zenbait eszena

ez nituela oso ondo ulertu, eta beste batzuk luzeegiak iru-

ditu zitzaizkidala (bideojokoetan jolasten ari zirela, adibi-

dez). Horrez gain, zenbait ortografi a akats ikusi nituen

pantailetan ageri ziren hitzen artean, bai baliteke horiek

apropos izatea, interneten “aniztasuna” adierazteko edo.

KERMAN VILLATE 2C

Egia esan, ez zitzaidan gehiegi gustatu nahiko

errepikakorra eta aspergarria iruditu zitzaidalako. Gainera,

aktoreetako batek ez zuen euskaraz ondo egiten. Bukat-

zeko, nire iritziz, bukaera ez zen batere ona, gutako asko

konturatu ere ez ginelako egin bukatua zela jendea txalo

egiten hasi zen arte.

Urtarrilaren 28an, PIKOR taldearen SAREBEGIAN antzezlana ikusi genuen Beñat Etxepare antzokian.

Zenbat buru, hainbat aburu

Urta il 28a PIKOR talde SAREBEGIAN tz la ikusi Beñat Et nt ki

Ekin

tza o

sagarria

k

30303030

Gizarte Z ientziak

Iraganetik ikasi egin behar da oraina hobeto ulertzeko

eta etorkizunean aurrera egiteko, eta horretan saiatzen

da Gizarte Zientziak ikasgaia. Gelan landutakoa osatzeko

hainbat ekintza osagarri antolatzen ditu Mintegiak; hona

hemen horietako batzuk:

DBH-ko 1. mailako ikasleek BIBAT-eko Arkeologia museora egin zuten sar-

tu-irtena, Historiaurrea hurbilagotik ezagutzeko eta, bide batez, museo ho-

nen berri izateko. Paleolitoa, Neolitoa eta Metal Aroari gainbegiratua egin,

eta garai horietako pieza ezberdinak hurbiletik ikusteko eta ukitzeko aukera

izan zuten.

DBH-ko 2. mailako ikasleek alde zaharreko kaleetan barrena ibiliz, Gas-

teizen sorrera, bilakaera eta gizartearen, ekonomiaren, hirigintzaren zein

artearen aldetik hiriak Erdi Aroan izan zituen ezaugarriak aztertzeaz bate-

ra, gaur egungo hiria hobeto ezagutzeko aukera izan zuten.

Urtarrilean eta otsailean 3. DBH osoa Eusko Legebiltzarra ikustera joan

zen. Ez dakigu gustura egon ziren Patxi Lopezen edo Arantza Quiro-

garen eserlekuetan jarrita, baina agian baten bati politikari bokazioa

sortu zaio. Geroak esango digu hori. Beharbada, argazki hauetako baten

azpian, etorkizuneko prentsan honako hau irakurri ahal izango dugu:

"Hona hemen gure lehendakari berria Legebiltzarrera egin zuen lehe-

nengo bisitan, hautatua izan baino hogeita hamar urte lehenago".

GIZARTE ZIENTIzAK:

1. DBH

2. DBH

3. DBH

Erdi aroko gasteiz

legebiltzarrean

Ekin

tza o

sagarr

iak

31313131

Gizarte Z ientziak

Martxoan 4. DBH-ko ikasle guztiek bisita egin zieten Probintzia plazan, hai-

ma batean, beren egoeraren berri ematen hamabost egunez kanpatuta

egon ziren gazte sahararrei. Euren lekukotza lazgarria zuzenean entzunda,

liburu edo pelikula baten bidez baino gehiago ikasi zuten. Bisita eta gai

honi buruz urteKMkari honetan Urko Fernandezen artikulua ere daukazue

irakurgai.

Zer ezkutatzen da izen ponposo horren atzean? Plaza Berritik tren geltoki-

ra doan Gasteizko erdigunea. Han ibili ziren 4. mailako ikasleak kale eza-

gun horien atzean zer nolako historiak dauden ikusten. Argazkian 4.Dkoak

XIX. mendeko lorategi erromantikoan. Zer da hori? Florida parkearen zati-

rik handiena. Hori eta gehiago ikasi genuen irteera hartan.

Batxilergoko 2. mailako Artearen Historiako ikasleak Bilboko bi Museotara

joan ziren apirilaren 12an. Irteeraren helburu nagusia honako hau izan zen:

ikasleen eta artelanen artean zuzeneko harremana sortzea, eta ondoren,

ikasle bakoitzak bere inpresio eta iradokizunak ematea.

Goiza Arte Ederretako Museoan eman zuten; ikus-entzunezko erreportaia

bat ikusi ondoren, bilduma egonkorraren hogei lanen aurrean parada

berezia egin zuten, artearen bilakaeraren une ezberdinak hobeki ulertzeko.

Arratsaldean, Guggenheim museoan arte garaikidearen azkenengo joerak

aztertzeko aukera izan zuten.

Eguraldi ona eta elkarrekiko giro ederra sortu zela esan behar da ere.

4. DBH

4. DBH

batxilergoa

sahararrekin haiman

XIX. mendeko zabalgunean

arteko taldea

GELATIK KALERA

Ekin

tza o

sagarria

k

32323232

Batxilergoa

Iazko maiatzean antropologo poloniar eus-

kaldun Kaxaren eskutik hitzaldi bikaina izan

genuen antropologiako klase batean, bigarren batxiler-

goan.

Aprobetxatuz EHUko Katalunia eta Euskal He-

rriari buruzko jardunaldi batzuetara

zetorrela, gurera hurbildu eta halako

emanaldi bizi-bizia prestatu zigun.

Irrikaz beteriko ikerlaria baita Kaxa,

gure kultura eta hizkuntza ederki

ezagutzen dituena, Poznaneko uni-

bertsitatean hasieran, eta Zornotzako

barnetegian gero, haietaz jabetzeko

aukera izan zuenetik.

Neska fi na, iparraldeko be-

turdin eta horaila, eta jitez urduri eta

bizia, bere hitzen beroa igorri zigun,

zinez. Hango gazteak eta hemen-

goak, hango gabonek duten traszen-

dentzia, hango pertsonaia mitolo-

gikoak eta gureak... Euskara leunean

bi gizarteak alderatu zizkigun, ohitura

eta sineskerien aldetik begiratuta batez ere. Oparoa egin

zitzaigun.

Ea aurten ere, eta hala ez bada, datorrenean,

Kaxaren antropologia goxoa gozatzeko aukera dugun.

Agur, Kaxa.

Eneko Etxeberria

Ekin

tza o

sagarria

k

EUSKAL FESTEN

eta

POLONIAR FESTEN

ARTEKO DEZBERDINTASUNAK

Ekin

tza o

sagarr

iak

33333333

DBH 2. maila

Martxoa eta Apirila artean, jolasordu denbo-

ran, DBH.1. eta DBH 2. mailako ikasleak Herri kirolak

jokatzen aritu gara. Kanpaina honen helburua Euska-

raren erabilera sustatzea eta KORRIKA 17 k antolat-

zen duen herri kirol festarako taldetxo bat ateratzea.

Jolasorduko txapelketa honetan kirolari onak

izateaz gain EUSKALAKARI onak izatea puntuatzen ge-

nuen.

Ikasleen artean lehia sortu arren giro apar-

ta egon da. DBH1. mailako ikasleak oso motibaturik

ikusi ditugu, gogo handia jarri dute eta ordainean

herri kirol festara joateko sarrera lortu zuten.

Apirilak 13an, KORRIKA eta XIBAk Gasteizko

Foru enparantan antolatu zuten HERRI KIROL FESTAN

oso gustora ibili ginen. Ikastetxe askok parte hartu

zuten eta giro ezin hobea egon zen. Goizetik eguerdi

alderarte hainbat jolas eta jokoetan parte hartu zuten:

Sokatiran, txingetan, sakuak, giza-proban, lokotsetan,

egur-pilan, aras laman eta zapian. Ikasleak oso pozik ibili

ziren eta balorazio oso ona ematen diogu, ea hurrengo

urtean ere parte hartzeko aukera izaten dugun!

Zorionak parte hartzaile guztiei baita antolatzai-

Herri kirolak ETA euskara

tutu

didi

Ekin

tza o

sagarria

k

34343434

Batxilergoa

Iker de Luz

A month ago, Martin Cooke, who is a speech Com-

munications researcher in the Ikerbasque Center of the

Basque Country, offered a speech in Koldo Mitxelena for

the students of 2nd Batxiler.

There, he explained how and why he decided to

work in research and explained what kind of investigation

he was doing. He said that scientists don´t know how liste-

ners are capable of conversing in a wide range of different

situations and told us his aim was to convert speech com-

munication into science.

He comes from Sheffi eld (England), a town similar

to Gasteiz, where he studied at University. He came to the

Basque Country because there are higher noise levels than

in the UK. He also thinks that a bilingual place is more

interesting for that kind of research that the strictly mono-

lingual UK. They are carrying out experiments with sounds,

they are making people talk in different situations and they

are doing an online research with English speakers inves-

tigating how they understand a sound with different types

of noise in the background.

I think that this speech was very interesting, spe-

cially because he brought the scientist´s daily life closer to

us. I would like to get to know more about research and

I recommend Koldo Mitxelena doing this kind of activities

more often.

Larraitz Ruiz de la Torre

It is undoubtedly the case that we live in an age

when communication between humans is essential and it

is being researched in order to apply its fundamentals to

computers. Martin Cooke is one of those researchers who

has been studying human speech communication, and he

came to Koldo Mitxelena as he is now working at the Uni-

versity of the Basque Country.

Few of us would dispute the fact that his speech

aroused a lot of interest. He gave us the positive and ne-

Martin CookeHitzaldia

Ekin

tza o

sagarr

iak

gative aspects

of becoming

a researcher

and he un-

derlined the

point that,

although it

is not easy,

it is well

w o r t h

studying to

become a respectable scientist.

After his speech, I strongly believe that young peo-

ple who think that science is boring are entirely wrong.

He showed us that researching is a rewarding job, and

he really gave us a marvellous speech, which we followed

attentively and with great interest.

Jago Txintxurreta

Althoug it has been more than one month since

Martin Cooke gave us his speech, I´ll try to remember

what he said and what I thougt about it.

First of all, I have to say that the real Martin Cooke

is very unlike the Martin Cooke who appears in the photo

you gave us. But this is not important. he thing that made

me the biggest impression was that I was able to unsers-

tand 90% of the things he said. He spoke very clearly to us

and it was very easy to understand him.

About his researches, I have to admit that the sub-

ject didn´t amaze me in the fi rst place, but while he was

speaking, I became more and more interested. When the

speech ended I thought that I´d like to hear more about it.

In conclusion, I enjoyed a lot this event and I en-

courage you to try to bring more scientists and interesting

people.

Julen Garcia

Martin Cooke is currently an Ikerbasque professor,

(Basque Foundation for Science). Although he studied the

degree of Computer Science, he rapidly got interested in

speech recognition and perception. Nowadays he is stu-

dying human speech communication, which matches psy-

chology, linguistics and engineering, a fi eld he has worked

on.

He gave us a speech, in which he told us about his

personal and professional life, although he focused on one

of his current projects: how listeners manage with diffi cult

but actually very common situations. This is because the

great majority of what we know has been studied in labo-

ratories. However, the real world is full of noise. In order

to achieve this goal, he is carrying out an experiment on

speech perception in several languages,

such as Basque.

Batxilergoa

gative

of

a re

and

derl

po

al

is

itit

stud

become a a respectable s

MARTIN hitzaldiaren hasieran

susususususuchchchchchchchchch a a a a a a a a as s s s s s BaBaBaBaBaBaBaBaBaBaBasqsqsqsqsqsqsqsqsqsqueueueueueue....

2.batxilergo ikasleak hitzaldian

Ekin

tza o

sagarria

k

36363636

Urtero lez, urtarrilean ospatu

genuen ate irekien eguna.

Inguruko ikastoletako 6.

mailako ikasleak Institutua

ezagutzera etorri ziren eta

hasiera atsegina eskeintzeko

Samos 1. mailako ausart

taldetxo honek egoera

farregarriak eta txisteak

antzeztu zizkieten.

Gure bisitariak oso gustora

gelditu ziren izugarri txalotu

baitzituzten txiste guztiak.

Ate Irekiak Eguna

Energia Berriztagarrien Tailerra

DBH 1. maila

DBH 3. maila

Martxoan zehar teknologia irakasgaiaren progra-

mazioaren barruan 3. mailako ikasle guztiek energia be-

rriztagarriei buruzko tailer batean parte hartu dugu. Goiz

osoa Olarizuko Ingurugiro Gaietarako lkastegian eman

genuen eta besteak beste argazkian ikus daitezkeen

eguzki labeak eraiki genuen

os

ge

eg

Ekin

tza o

sagarr

iak

37373737

Agorregiko burdinola

Koldo Mitxelenako 2.

mailako ikasleak, Otsailak 9 eta

11an, Agorregiko burdinola ikus-

tera joan ginen (Gipuzkoan).

Irteera hau Teknologiako

mintegiak antolatu zuen.

Erdi Aroan eta Aro

Modernoan, burdina nola lortzen

zen erakutsi ziguten.

Irteera oso interesgarria

izan zen, hainbat gauza ikusi

genituelako; errota, burdinola,

baserria, lorategi eder bat ere

bazegoen, parketxearen on-

doan.

Urtero bezala Ingeles mintegian antolatu dugu

San Valentin Eguna zela eta, amodiozko gutunen le-

hiaketa. Oso parte hartzea ona izan du lehiaketa honek,

batez ere lehengo mailetan eta hemen dituzue iraba-

zleen adibide batzuk.

DBH

Valentine's Eguna

DBH 2.maila

Lander Martinez

Sarrerako dekorazioa

Irabazleen postalak

Partehartzaile batzuk

Ekin

tza o

sagarria

k

38383838

Kreako Bideo Tailerra

Ikus-Entzunezko Tailerra DBH 3. maila

Pasa den Otsaileko 9 eta 16-an, Paul Urkijo ize-

neko Koldo Mitxelenako ikasle ohia etorri zen bere la-

burmetraiei buruz hitz egitera. Paulek, laburmetrai bat

egiteko “trikimailuak” erakutsi zizkigun, eta geroxea-

go, berak egindako zenbait laburmetrai ikusi genituen.

Paulek, zinemagile izateko zenbait aholku irakatsi zizkigun, adibidez, grabatzen hasi aurretik gidoia prestatuta

izatea, diru laguntzak nola lortu, eta lagunei mesedeak eskatzea.

Oso ondo pasatu genuen eta asko ikasi genuen.

Argazkigintza Tailerra DBH 2. maila

Paul Urkijo.Zinemagilea. Koldo MitxelenaIkastetxeko ikasle-ohia.Ekitaldi bat emanzuen 2 saiokoa. KREA taldeak antolatuta.3.mailako Ikus-entzunezkotailerrean.

Asier Ramirez de la Piscina eta Ana Marijuan

Gotzon Arribas. EITB

ko kamara eta Koldo Mitxe-

lena Ikastetxeko Jon eta

Ane Arribasen aita denak

ekitaldi bat eman gure

ikastetxean DBH 2, mailako

Argazkinintza tailerrean

2011ko maiatzaren 19an.

Ekin

tza o

sagarr

iak

39393939

Argazkigintza Tailerra DBH 2. maila

DBH 1. Z ikloa

Pasa den urtarrilaren 21ean Joxe Mari Iturralde ida-

zlea gurekin izan genuen ikasleek irakurritako “Lehen amo-

dioa Suedian” liburuari buruz hitz egiteko . Bai hitzaldia,

zein ondorengo eztabaida oso interesgarria izan zen ikas-

leen arreta eta parte hartzea apartekoa izan baitzen

Jose Mari Iturrealde

Endika Portillo argazkilariak KREA taldeak an-

tolatutako ekitaldi bi eman zituen 2.mailako

Ikus-entzunezko tailerrean.

Endika Portillo

Ekin

tza o

sagarria

k

40404040

Koldo Mitxelena 3.mailam Gorputz Osasun Tailerra ikasgaian

Sopelara joan ginen, autobusez eskolatik, surfean egiteko asmoz.

Urriaren 21ean izan zen eta eguraldi onaren laguntzaz harantz bide-

ratu ginen. Bi txandatan banatu ginen 48 ikaslerekin ezinezkoa bai

zen guztiak batera aritzea. Neoprenoa jantzi ondoren surfeko jar-

duerarekin hasi ginen. Lehenengo beroketa txiki bat egin genuen,

jardueraren zehar minik ez hartzeko, eta ondoren monitoreek zein

teknika erabili behar genuen taularen gainean zutitzeko eta ola-

tuak hartzeko azaldu ziguten. Teknika lurrean praktikatu ondoren

uretara joan ginen gure trebetasuna olatuak hartzerakoan

erakusteko asmoz. Ordubete uretan

egon ondoren arropaz

aldatu eta otartetxo

merezitutakoaren ondo-

ren Gasteizerantz bulte-

tatzeko garaia heldu zen.

DBH 3. mailako Osasun Tailerra

bete uretan

Surf HASTAPENa

Sopelan

Ekin

tza o

sagarr

iak

Batxilergoa

Violeta Torres eta Nahiara Zubizarreta

PASSION FOR KNOWLEDGE

Ikasleak Ada Yonathekin

Ada Yonath

Pasa den irailaren 30ean, Batxilergoko

1A-ko 3 ikasle Donostiara joan ginen Ada Yo-

nath eta Sylvia Earle zientzialariak zeuden to-

paketa batera. Topaketa Donostiako Akuarioan

izan zen eta bi zientzialari hauek gurekin eta

Euskal Herriko beste ikastetxe batzuetako ikas-

leekin konpartitu zituzten bere jakinduria eta

emozioa. Gainera, aukera izan genuen guk kla-

sean formulatutako galdera bat haiei egiteko.

Kontatu zuten guztia zirraragarria iruditu zitzai-

gun eta bai zientzia bai ingeles arloetan asko

ikasi genuen. Azkenik, esan beharra daukagu

zientzialari izatera eta ikertzera animatu gintuz-

tela beti egongo direlako galderak egiteko. Izan

ere, ate bat irekitzerakoan atzean beste ehun

ate daudelako galdera berriekin.

Hau guztia guretzat oso esperientzia

polita eta interesgarria izan da, errepikatzeko

modukoa.

Silvia Earle

Ikasle

en la

nak

42424242

GAZTEIZKO URA

AZTERTUZ

Ur-Bilketa

Martxoan CD-ko taldeko kideok lehendabizi Krispiñako araztegira bisitatuz eta gero Zadorrako ibilbide bat eginez, Gasteizko ingu-ruko urari jarraitu genion.

Dibertsif ikazio K urrikularra

Uraren ibilbidea lau faseetan banatzen dugu:

• Ur-bilketa• Uraren arazketa ( edagarri egiteko )• Ur-banaketa• Uraren arazketa (berriro ibaian botatzeko)

Araba %70 erreserba hidraulikoaren jabe da. Euskal he-

rrian. Biztanleriaren %50 hornitzen da Arabako ur erreser-

barekin. Gasteiz ere iparraldeko ur erreserbatik hornitzen

da.

Iturri nagusia Ullibarri-Santa Engraciaren urtegi-sistema

da.

Gasteiz hiria urez hornitzeko lau hartune daude (gaur egun

hiru erabiltzen dira). Eguneroko kopuruak hauek dira:• Ullibarritik: 63 milloi litro• Duranatik: 4 milloi litro• Gorbeiatik: 3,5 milloi litro.

K rispiñako ur zikinen araztegi-plantan

URAREN IBILBIDEA

Ikasl

een lanak

43434343

Hartugune desberdinetatik ailegatzen

den ura (Gorbeiakoa ezik))Arakako

plantan tratatzen da. Hemen iragazi

eta produktu kimiko desberdinak

gehitzen zaizkio edangarria bihurtu

arte.

Arakako ur edangarria 1200mm-etako hodi

batetik Gasteizko ur sarera ailegatzen da hiri

osotik ura banatuz. Gardelegin ur-depositoa

dago hiriaren hegoaldean uraren presioa

zihurtatzeko (hau gauean betetzen da eta egunean zehar

hiriaren hornitzerako balio du).

Ur hau erabili eta gero hiri azpiko estolderia-sistemara

pasatzen da.

Gasteiz mendietatik datozen erreken (Batan, Zapardiel..) ura

sistema honetan sartzen da ur zikinaren zirkulazioa erreztuz.

Ur zikin hau guztia iparraldetik pasatzen den kolektore nagusi

batera joango da eta handik Krispijanako plantara.

Hemen lehendabizi ur zikinatik solidoak

kentzen dira iragazkien bitartez.

Gero koipeak eta areak kentzen dira

(koipeak ur gainean geratzen dira eta

areak hondoan).

Mikroorganismoen bitartez kutsadura

kentzen da.

Mikrorganismoak kentzen dira eta ura

berriro ibaiara bueltatezko dago.

Informazio iturria: AMVISAko web orria

Uraren arazketa (Araka)

Uraren arazketa (Araka)

Ur zikinen arazketa (Krispijana)

Ikasl

een lanak

Ikasl

een lanak

Dibertsif ikazio K urrikularra

Ikasle

en la

nak

44444444

XVII. mendea zen Axularrek ”Gero” izeneko bere liburuaren

lehen partea izango zena argitaratu zuenean. Moralari lotutako liburu

bat egin nahi izan zuen, orain egin daitekeena geroko ez uztea eta

geroko uzten zutenek jasandako ordaina zein zen erakustea helburu

zuena.

Bere moral kristaua argi erakusten duten esaldi potoloz josia

dago, esaterako “lehen baino lehen izanen da hoberenik eta erraxenik

obra onen egitea eta bekhatuetarik ilkitzea”. Sagarroiaren erditzearen

istorioa kontatuz, helburu didaktiko batekin azaltzen du lehenbaile-

hen behar dugula bekatutik ongira konbertitu, jendearengan eragina

izateko asmoz.

Baina Axular bera ere, nahiz eta horren moral handiko gizona

izan, isil-isilik gelditu zen bete-betean bizitzea tokatu zitzaion Zuga-

rramurdiko sorgin-ehiza hura salatzeko unean. Ziur aski, bere mora-

laren aurka joango zen Inkisizioak inguru hartan egindako basakeria

hura, baina Axularrek, beste askok bezala, ez zuen txintik ere esan

haren aurka.

Gaur egun ere, asko dira teorikoki zer egin beharko genukeen

esaten digutenak, moralki zer dagoen ondo eta zer gaizki esaten

digutenak; baina benetako egoera baten aurrean, morala alde batera

utzi eta euren buruaren interesen alde egiten dute haietariko askok.

GURE

KLASIKOAK

GAURKORA EKARRIZ

Axular Izaro Arbe

Ikasl

een lanak

45454545

Batxilergoa

Bi aste barru, apirilaren 14an, Espainiako II. Errepublika aldarrikatu zeneko laurogeigarren urteu-

rrena biziko dugu. Herriaren boterearen ondorio zuzena, adibide bikaina. Baina Axular “Gero” liburuan

mintzo zen moduan, “ura beti doa, bata besteari jarraika”.

1936. urtean, altxamendu faxista gertatu zen, Franco jenerala buru. Errepublikak, hau da, gober-

nu legitimoak ezarritako guztia ezabatuta geratu zen, beste gauza batzuen artean himnoa eta bandera. 75

urte pasatu dira, horietako berrogeitan Franco diktadore gisa, eta oraindik haren arrastoak ikus daitezke.

Zer esanik ez dago bere erregimenak utzitako biktimez, haien aipamen soilak frankismoaren ondo-

rengoak (orain “betiko” demokratak direnak) sutan jartzen ditu. Eta erregeaz ere, ezer ez, santu modukoa

baita Espainiarentzat. Badirudi ahaztu dutela nork ipini zuen dagoen tokian.

Niri, euskalduna naizen aldetik, ez zidan batere graziarik egin espainiar -edo kataluniar, ezta?-

selekzioak mundiala irabazteak. Baina min gehiago egin zidan frankismoak ezarritako bandera edonon

ikusteak, hori bai baita “terrorismoaren gorespena”.

Errepublika Ibai Azueta

Duela pare bat egun, nire gela garbitzen ari nintzela, gaztetako egunerokoare-

kin egin nuen topo. Koaderno beltz zaharkitu hori zer zen konturatu bezain laster, ne-

rabezaroko kontakizunak lerroz lerro irensten hasi nintzen, eta ez nintzen asetu harik

eta azken orrialdera iritsi nintzen arte, zer nolako oroitzapenak!

Lagunak, familia…, baina, justu-justuan aipatzen nituen; nire maitemin eta

printze urdinez hitz egiten nuen gehienbat. Zela M., zela U, zela A. … (ez dut izenik

aipatuko, klaseko inor deseroso sentitu ez dadin). Ai, gaztetako maitasun kontuak!

Zenbat denbora galtzen den tontakeriatan pentsatzen; orduan tontakeria horiek mun-

duko gauzarik garrantzitsuenak iruditzen zaizkigularik! Izan ere, horrelakoetan, basa-

asto maitemindua bezala, begiak itsuturik, amorio desordenatuaz bai, gure amurusiaz

bai, baina gainerakoaz ez dugu konturik egiten. Hori bai egia Axularrek zioena!

Ai, gaztetako maitasun kontuak Amaia Lasaga

Baserrira itzuli da Ane, hogei urte pasa eta gero. Sartu bezain laster konturatu da dena aldatu egun

dela: sukaldea, logela… eta etsituta sentitu da. Bere itzuleraren helburu bakarra ume zenean sentitzen zuen

poza berreskuratzea zen, bere amamarekin jolasten zuenean sentitzen zuena berriro lortzea. Baina amama ez

dago, bi egun lehenago hil da minbiziaz jota. Eta Ane nekatuta sentitzan da, etsituta.

Uraren pare gara, gure gorputza ur-lasterra bezala doa. Ez gara behin ere ur batean bitan sartzen,

uraren izena beti da bat, ez ordea ura. Anek ondo daki hori: azken urte hauetan asko aldatu da, ez da pertso-

na bera. Fabrikek ibai baten ura kutsatzen duten bezala, halaxe kutsatu dute desilusioek Ane.

Baina halako batean, burua altxatu eta arrainontzi bat ikusi du. Barruan dagoen arrainari begiratu dio:

hilda bezala dago, bakarrik. Eta antz handia daukatela pentsatu du Anek. Bat-batean, arrainontziaren ur zikina

garbitzen hasi da neska eta arrainak eskertu egin diola ematen du, bizirik baitago berriro. “Ez, eskerrik asko

zuri”, esan du Anek, eta aspaldiko partez benetan egin du barre, barre garbia.

Ekarriz Irati bañuelos

Ikasle

en la

nak

4646464646

Maialen Beltran de Lubiano

Zugarramurdiko sorginkeria prozesua 1610.

urtean Nafarroako Zugarramurdi udalerrian jazo zen

gertakaria da. Garaiko Europako sorginkeria prozesu

garrantzitsuenen artean aurkitzen delarik.

Gertakari honetan Espainiar Inkisizioak Zugarra-

murdi eta bere haraneko 300 inguru herritarrei Sorginke-

ria egitea egotzi zien, horietako 40 Logroñora atxilotuta

eraman eta hauetatik 11 sutan errez hil zituzten (haieta-

riko 5 jada espetxean zeudela hil ziren eta euren irudiak

erre zituzten). Espainiar Inkizisioaren ustez Zugarramur-

diko leizeetan akelarreak ospatu ohi ziren, gertakizun hau

gertatu eta geroago leize hauei Deabruen katedrala ezize-

naz deitu izan zitzaien.

Sogin izan edota sorginkerietan jardutea leporatu

zieten zugarramurditarrek salaketa edo kargu hauei aurre

egin behar izan zieten:

• Deabrua Jainkotzat izatea eta berarekin meza beltzak

ospatzea.

• Itsasoko ekaitzak sortaraztea. Izan ere Zugarramurdi

udalerria lerro zuzenean eta distantzia ez oso handira

Kantauri itsasotik hurbil dago. Ondorioz, sorginek itsason-

tziei Donibane Lohitzuneko portura sartzea edota irte-

tea galerazten zieten.

• Animali eta pertsonen aurkako sorginkeri eta begi-

zkoak burutzea.

1610eko azaroaren 7 eta 8an presoek beraien

epaia jaso zuten: 18 absolbituak, 12 sutan erreak (haie-

tariko 5 irudi eran, aurretik kartzelan hil baitziren). Sutan

erretzera zigortutakoak Logroñon 20.000 pertsonen begi-

radapean hil ziren. Gainontzekoei, modu askotako zigorrak

ezarri zizkieten, besteak beste, euren etxe eta ondasun

galpena, bizi guztirako, kartzela mugatua, erbesteratze

edo atzerriratze behartua eta abar. Salatuak gogortasunez

zigortuak izan ziren

Logroñoko epaiketa edota prozesu honetan parte

hartu zuten epaileak hauek izan ziren: Juan del Valle Alva-

rado, Alonso Becerra Olguín eta Alonso de Salazar y Frías,

gotzaindegiko ordinarioa eta lau kontsultari.

Hainbat aitorpen mota egon ziren:

• Pertsonan damututa: pertsona bera sutan bizirik

errea.

• Irudian damututa: espetxean hil ondoren erruduna

zela ikusten bazen, gorpua eta epaiketarako erabili

zen irudia bera ere, biak sutan erretzen ziren.

• Damututa: sorgina zela onartu zuen pertsona, baina

bere damutasuna erakusteagatik bizitza barkatzen

zitzaiona. Hauek beste zigor mota batzuk jasotzen

zituzten: espetxea, erbesteratze edo atzerriratzea,

bere ondasunen galera...

• Leviari uko egitera behartuta: deabrua ukatu eta

kristautasunera itzultzea.

BIDAIAREN KRONIKA

Ainhoa Larrazkueta

Urriaren 22an Koldo Mitxelenako batxilergoan

gabiltzan bigarren mailako ikasle batzuk antropologia ikas-

gaiarekin Gasteiztik abiatu eta bi herri bisitatu genituen:

Elizondo eta Zugarramurdi.

Elizondo herria Baztango eskualdeko erdigunean

kokatuta dago eta haraneko herri nagusiena da. Baztan

Nafarroa Garaiako ipar-mendebaldean dagoen udalerria

eta ibarra da, probintziako eta Euskal Herri osoko zabale-

na. Baztanen hamabost herri badira ere ez da beren arte-

ko mugarik, eta denen artean administrazio eremu baka-

rra osatzen dute.

Zugarramurdi

Batxilergoa

Ikasl

een lanak

47474747

Ikasl

een lanak

47474747

Elizondon Baztango museo etnografi korantz abiatu

ginen: Baztango Jorge Oteiza museo etnografi koak antzina

Baztan ibarrean nola bizi ziren erakusten digu.

Beheko solairuan harrera, denda, komunak, berro-

gei lagunentzako proiekzio areto bat eta arotzeriako tailer

baten errepika daude. Eraikinaren atzealdean lorategi bat

dago, eta lorategiaren arkupean nekazaritza lanabesen bil-

duma bat ikus daiteke.

Lehenengo solairuan, jatorrizko barne-egiturari

eutsi zaio; lau angeluko zurezko zutabeen artean holtzak

daude eta horietan pilotarekin, folklorearekin, musikare-

kin zerikusia duten gaiak ilustratu dira; horrez gain, aurre-

ko mendeetako Baztanen ohikoak ziren sukalde, logelak,

baserri edo etxe ereduak daude.

Bigarren solairuan, ibarreko tradiziozko ekonomiari

lotutako elikagaiak daude: artoa, esnea, txerria, sagardoa,

gaztainak etab.

Segidan, Zugarramurdira joan eta kalean, museoaren

atarian, paraje ikusgarriaren aurrean egin genuen bazkaria.

Bukatu orduko, Sorginen museora sartu ginen. Bisitari ge-

hienak 1610eko inkisizio prozesuaren inguruan sortu diren

kondairek eta elezaharrek erakarrita heltzen dira Zugarra-

murdira. Hitzaldia, bideoa eta erakusketa ikusi mondoren

haitzuloetara jaitsi ginen.

Sorginen leizea lurrazaleko gune karstiko ikaraga-

rria da, eta garai bateko Zugarramurdi-Sara kontrabandis-

ten bidea zein Infernuko Erreka zati handi batean zeharka-

tzen ditu. Sorginduta geratu ginen barruko handitasun eta

giro magikoaz… AAAAAAH!

Itzulera kantari eman genuen, gure arbaso sorgin-

en xarmak harrapatuta.

Ikasl

een lanak

Ikasl

een lanak

“Historias del Kronen” es una nefasta novela feísta

escrita por José Ángel Mañas en la que un joven pertur-

bado relata su rutina veraniega. Él y sus amigos carecen

de cualquier clase de valores o principios, se dedican a

vivir sin límites. Son nihilistas, misóginos, drogadictos…

Los protagonistas atentan contra la sociedad a su

manera, una manera egoísta y desde una postura muy

cómoda ya que su estatus social les permite hacer lo que

quieran. La misoginia se deja ver en comentarios como:

“las mujeres son agujeros que huelen mal” o en que uno

de los amigos del protagonista, Roberto, lo admita di-

rectamente. Además de esa intolerancia (que muestran)

hacia las mujeres en ocasiones no muestra ningún tipo de

respeto para con sus amigos.

Esa relación que mantiene con las drogas puede

ser la razón de su perturbación, problema mental que se

refl eja en frases como: “quiero volver a ver a Otis violar a

su hermana” y en su clara obsesión con la muerte.

Para terminar, este libro sólo es recomendable

para quien no valore su tiempo. Aunque también podría

servir como modelo de lo que no se debe ser.

HISTORIAS DEL

KRONEN

DBH 2. zikloaOlatz Garmendia, Amaia Basterra, Alaitza Justo

Ikasle

en la

nak

48484848

Deseo de ser punk, cuenta la his-

toria de un momento de debilidad por el

que pasa una adolescente tras la muerte

del padre de su mejor amiga. Es una no-

vela escrita por Belen Gopegui y publicada

en 2009.

Para llegar a entender bien a la

protagonista que narra su propia historia,

es necesario haber pasado por verdade-

ros momentos de desolación, ya que si

no lo has hecho, seguramente costará más

conectar con la lectura, e identifi carse con

ella. Martina, la protagonista de esta historia, es una chi-

ca diferente y con mucha personalidad pero no es trans-

parente, por lo tanto, no deja ver todo lo que hay en su

interior. No es que esté alejada de la sociedad, tiene a

su mejor amiga Vera y se relaciona con otras personas

que son secundarias en su vida. Pero en la etapa en la

que el padre de Vera muere, no enseña sus verdaderos

sentimientos hacia los demás. Se encierra en sí misma,

se para a refl exionar sobre la vida e intenta encontrarse a

sí misma. Se desahoga escribiendo, porque no tiene o no

sabe otro método para hacerlo, aunque tiene la esperan-

za de encontrar la banda sonora de su vida, porque sabe

que de ese modo, la música hablará por ella. Martina

intenta encajar en algún sitio mediante un estilo de músi-

ca que le haga expresarse con algo más que las palabras.

Tener dieciséis años y no tener música.[…] Tener

música es como tener un código. […] La música, la de

verdad, no suena: te atraviesa el cuerpo de parte a parte

Seguramente personas de la edad de Martina,

pensarán que una joven de 16 años no hace ese tipo de

cosas que cuenta, como vagar por la calle tipo taxi sin ni

siquiera buscar un pasajero, o sentarse en una parada

de autobús solo con el fi n de que pase el tiempo sin que

nadie sepa realmente el porqué está ahí. Quizá a muchos

adolescentes de esa edad les parezca algo totalmen-

te incomprensible. Puede que no sea lo habitual, pero

seguramente esas personas que hayan pa-

sado momentos de tristeza, también habrán

hecho cosas inexplicables. Esta novela va

dirigida a todas esas personas que si en el

único lugar donde pudieran estar solas con

sus pensamientos y encontrar un poco de

paz fuera un ascensor, irían sin pensárselo

dos veces.

Martina pasa por un momento de

debilidad, provocado por la relación que

mantenía con el padre de Vera y que jamás

podrá volver a vivir. Martina compartía una

relación con el padre de Vera especial pero no extraña.

Porque en la vida hay problemas más allá de los estu-

dios, de los enfados de dos días con tu mejor amiga, o

las discusiones de pareja. Esos problemas que no pue-

des contar a cualquiera. Llega un momento en que los

sentimientos y los golpes de la vida te obligan a hablar

con alguien adulto, alguien que realmente te entienda y

tenga una vida hecha. Eso es lo que Martina buscaba, esa

persona adulta con la que pudiera hablar con madurez,

y con toda la seguridad de ser apoyada y escuchada en

todo momento. Ahí estaba el padre de Vera. Fue el único

en pararse a escucharla e intentar entenderla, el único

que se sentó con ella y le dio su voto de confi anza.

El fi nal de la historia es bastante curioso, pero

no es gratuito, no se trata de acabar la lectura y ya está.

Quizá se pueda ver como una exageración que interpreta

la necesidad que tiene Martina de sacar todo lo que lleva

dentro, de gritarle a todos que está dispuesta a hacer

cosas por el mundo y espera que el mundo simplemente

la valore sin recibir nada a cambio, para que se den cuen-

ta de que hay personas que necesitan la música para vivir

y no como producto de comercio y sobre todo porque

quiere demostrar que es capaz de cualquier cosa con tal

de sacar lo que tiene dentro, y porque al fi nal ha encon-

trado una canción de su banda sonora, y así en vez de

encerrarse en ascensores ahogando sus gritos, los oirán

a todo volumen.

Elsa Fernandezi

sa

di

su

do

de

DESEO DE SER UN

P U N KBelén Gopegui

DBH 2. zikloa

Ikasl

een lanak

Fanfi c de El Hobbit

Hace mucho tiempo, en una pequeña pero bonita casa situada a orillas de un río, vivían diez hermanos. Nueve de ellos eran chicos y solo había una única chica, la más pe-queña de los diez hermanos, cuyo nombre era Ada. En la casa solo vivían los diez hermanos, puesto que sus padres estaban desaparecidos.

Ada era una enana con el pelo pelirrojo y los ojos ne-gros. Siempre vestía con un vestido morado y llevaba encima un colgante. Ese colgante no era un colgante cualquiera, era una llave, el único recuerdo que tenía de sus padres.

Ada siempre estaba cuidando la casa y sus nueve hermanos siempre estaban haciendo divertidas e interesantes aventuras. Por ese motivo el mayor sueño de esta pequeña enana era hacer aventuras como sus hermanos.

Un día, como otro cualquiera, Ada se puso a hacer la comida. Esta vez, preparó una rica sopa. De repente, la sopa empezó a echar humo y todo ese humo creó una frase en la que ponía: “eres la elegida”. Ada se asustó al leer la misteriosa frase y después de unos pocos segundos, se desmayó.

No tardó mucho tiempo en despertarse, pero cuando se despertó no estaba en casa, sino en una cueva. Ada se levantó asombrada y se encontró con Bilbo Bolsón, Gandalf, Fili y Kili. Ada no sabía por qué estaba allí, no entendía nada y Bilbo comenzó a explicárselo:

—Hola Ada, nos alegramos de verte. No sé si sabrás quiénes somos. Verás, yo soy Bilbo, él es Gandalf y ellos son Kili y Fili y te hemos traído a esta cueva para decirte lo si-guiente: eres la elegida, porque tienes la única llave que pue-de abrirte la puerta donde se esconde la Ciudad Perdida, la “llave mágica”. Entonces, Ada entendió lo ocurrido en su sopa, aquella frase la formaron ellos.

—Es una ventura que puede que sea peligrosa, pero si no quieres venir…— añadió Gandalf.

—Sí, ¡sí quiero! Es el mayor sueño de mi vida— dijo Ada interrumpiendo a Gandalf.

Esa misma tarde iniciaron la búsqueda de la Ciudad Perdida. Empezaron buscando por el Bosque Negro, puesto que era el lugar más cercano a ellos. Andaban y andaban, buscaban y buscaban, pero no encontraban nada. Todavía no habían llegado al Bosque Negro, pero Ada no se rendía, era su primera aventura y no quería fallar a sus nuevos amigos.

Pasaron muchas horas y ya empezaba a anochecer cuando unos terribles trolls atacaron a Ada. Ella no pudo de-tenerles. Pero gracias a que los trolls no les vieron, sus amigos la rescataron. Kili atacó al jefe de los tres trolls y le dio tantos

golpes que le dejó inmóvil. Los otros dos trolls se dieron cuen-ta de que eran más débiles y se fueron corriendo después de soltar a Ada. Se hizo de noche y se tumbaron a descansar.

Al día siguiente, después de mucho andar, llegaron al Bosque Negro. Buscaron y buscaron, pero nada, no encon-traban nada. Cuando menos se los esperaban aparecieron las arañas. Todos empezaron a correr, Ada se escondió detrás de un árbol, Kili y Fili detrás de una gran roca y Bilbo y Gandalf en un tronco caído. Pero las arañas les seguían buscando.

Mientras Ada vigilaba a las arañas desde su escondite notó una extraña conexión entre su llave y el árbol.

Entonces se dio cuenta de que en aquel árbol estaba la entrada a la Ciudad Perdida. Corriendo, llamó a sus amigos y, mientras corrían hacia ella, Ada abrió la puerta con su llave. Todos entraron y la puerta se cerró tras ellos. Seguidamente pasaron por unos pasadizos y, de repente, empezaron a ver gente. Ada se llevó una gran sorpresa porque vio que allí es-taban sus padres desaparecidos.

Mientras sacaban a toda la gente de aquella oscura ciudad, los padres de Ada les contaron por qué estaban ence-rrados allí. Les dijeron que ellos fueron a rescatar a la gente atrapada en aquella ciudad, pero se quedaron encerrados.

Al fi nal, todos volvieron a sus casas muy felices. Ada soñaba todas las noches con volver a vivir una aventura como aquella.

fanfic

Uxue Martinez Arruti

El término fanfi ction o fan fi ction (literalmente, "fi cción de fans"), a menudo abreviado fanfi c o simplemente fi c, hace referencia a relatos de fi cción escritos por fans de una película, novela, programa de televisión o cualquier otra obra literaria o dramática. En estos relatos se utili-

zan los personajes, situaciones y ambientes descritos en la historia original y se desarrollan nuevos papeles para

estos personajes.

Wikipedia

La Ciudad Perdida

Ikasle

en la

nak

50505050

Udaberria dut urtaro gustukoena. Haizea garbia

da, eguzkiak sarriagotan bisitatzen gaitu eta

loreek kolore guztietako eztandez betetzen dute ingu-

rua. Beno, egia esan, hiri erdialdean airea beti dago

nahiko zikin, eta azal sentibera daukat eguzkiak erraz

erretzeko bezainbeste. Gainera, alergia ugari ditut, eta

lore polit horien erruz askotan ezin izaten naiz kalera

irten. Baina, hala ere, badago udaberriko lore bat maite

dudana, eta urtero bere agerpena irrikaz itxa-

roten dut.

Lore hori zu zara, ene maitea.

Urtero desiratzen dut eskuarea-

ren zaratak esna nazala eta zu

lorategian ikustea, makurtuta

gorputza izerdituta lan eta lan,

hosto zaharrak kenduz. Askotan

pentsatu dut zuregana jaitsi eta

zerbait esatea, zein goiz argitsua

(zure aurpegia bezala), ze polita

geratzen ari den lorategia (ia zure

irribarrea bezainbeste) edota zuze-

nean zein gustuko zaitudan aitortzea.

Baina oso umetzat eta inozotzat hartuko

nauzulakoan inoiz ez dut egiten. Besteetan gogorrarena

egin nahi izango nuke, eta mutil harroxkoek neska ede-

rrei esaten dizkieten lizunkeria horietakoren bat esan;

“lorea izan nahi nuke, zu behealdetik ikusteko” tanke-

rakoak. Baina hori ere ez zait egokia iruditzen, zuregatik

sentitzen dudana hori baino askoz sakonagoa baita.

Maitasuna nire bihotzean landatu duzu, eta sustraiak

gogor eta luze hazi dira, sabela inguratzen didate, eta

estu estutzen naute, arnasa hartzea eragotziz zure

begirada urdinarekin topo egiten dudanean. Agur

makal bat egiten dut eskuaz, eta mundua gainera ero-

riko zaidala sentitzen dut zure irribarre zuri eta perfek-

tua ikustean. Estropezu eta aguretxo batekin talka egin

nueneko hura dut gogoan, barrez lehertu zinen, eta ni

lotsaz hil. Asteak pasa ziren zuri berriro begiratu nizun

arte, eta gure begiradak gurutzatzean, begia kliskatu

zenidan oraindik gogoan zeneukala esanez bezala. Bai

suerte txarra nirea, arrosa lirain batekin maiteminduta

dagoen karda-belarra.

Uda da okerrena, pasioak agertzen diren garaia, eta

baita beroa ere. Beroa egin ohi du eguz-

kitan lanean zaudenean, eta buzo

berdeko goiko aldea kenduta aritzen

zara, belar sikuak eta lore idortzen

hasiak urez blaitzen. Baina loreak

ez dira blai eginda geratzen diren

bakarrak, busti-bustita amaitzen

duzu, tirantezko alkandora estua

are gehiago lotzen dela zure gor-

putz liraineko kurbetara. Momentu

horietan eguzkiaren beroa kandela

bat da nire barrenean orroka dabilen

sumendiaren aldean, ni barrutik kiska-

liz eta pentsamendu lotsagabeak burura

ekarriz.

Baina uda amaitzear da jada, eta udarekin ba-

tera, zure lorategiko egonaldia. Nork daki non pasako

dituzun hurrengo hilabeteak? Baina nik ezin dut jasan

zutaz ezer jakin gabe egotea, eta are gutxiago zuri ezer

esan gabe joaten uztea, hau izan baitaiteke hemen

emango duzun azken urtea. Beraz zerbait oparituko

dizut, lore bat. Egia esan zu lorazaina izanda nahiko

traketsa da lore batekin harritu nahi izatea, baina horre-

gatik beragatik oparituko dizut lore konkretu hau, zuk

inork baino hobeto ulertuko baituzu bere esanahia eta

zugatik sentitzen dudana argi eta garbi adierazten bai-

tu. Passifl ora caerulea, pasioaren lore urdina.

Arrosa izatera iristea desio duen karda-belar txiki

baten partez.

DBH 2. Z ikloa

Gilen Txintxurreta

loretan lore,

lore ederrena

Ikasl

een lanak

515151

Urko Fernandez Marzana

SAHARA: EZAGUTU GABEKO SARRASKIA

DBH 2. Z ikloa

Martxoaren bukaeran, 4.mailako ikasleok Gasteizko

erdialdean zegoen Haima batean sartzeko aukera izan

genuen. Haima bat Mendebaldeko Saharako errefuxiatu

kanpamentuetan dauden etxe tipikoak dira. Guk, ikas-

leok, sahararren benetako bizimodua eta egoera azter-

tu ahal izan genuen, eta horretarako, bertako hainbat

gazteren esperientziak eta bizipenak entzun genituen.

Mendebaldeko Sahara Afrikan deskolonizatzeko ge-

ratzen den azken lurraldea da. Espainiak XIX. mendeko

azken urteetan indarrez okupatu zuen eta, ehun urte-

ko kolonizazioaren ondoren, Mauritania eta Marokoren

eskuetan utzi zuen lurraldea. Marokok gehienbat kos-

taldeko hiriak hartu zituen: El Aaiun(hiriburua), Dajla,

Bojador eta Smara. Marokok kontrolatzen ez duen al-

dea herria iparraldetik zatitzen duen 2500 kilometroko

harresi militarraren ekialdera dago. Noski, Saharar “li-

bre” hauek ezin dira beste aldera pasa, harresiaren in-

guruan 7.000.000 mina daude-eta. Sahara askean bizi

diren 200.000 pertsonatik, gehienak errefuxiatu kanpa-

mentuetan egiten dute bizitza. Bertan bizi diren gaz-

te hauek, baldintza oso txarretan bizitzeaz gainera,

egunero izaten dituzte bere familiakideen berriak.

Familiakoak, harresitik beste aldera, Marokok okupat-

zen lurretan, torturatuak izaten dira egunero, baita hilak

ere, eta ia ez dute jateko ezta edatekorik. Ba al da hau

benetako bizitza?

Haima honetako sahararrekin hitz egin ondoren, uler-

tu genuen egoera. Gazte hauek horrelako egoerak bizi

izan dituzte, eta haiek lortu nahi duten bakarra mundua

informatzea da. Hauek dira zortea izan duten gazteak,

bere herrialdetik ihes egin eta hemen etorri direnak

ikasteko eta lan egiteko. Pertsonalki, orain badakit nork

behar duen benetako laguntza. Penagarria da. Nola

sentituko ginateke gure herrialdea indarrez okupatu eta

haiek bezala biziko bagina? Non gelditzen da guztiok

izan behar dugun eskubidea, askatasuna? Mundua

hankaz gora dagoela dirudi.

Ikasle

en la

nak

52525252

Maitane Garcia F lores

¿POR QUÉ?

¿Por qué no me quieres?¿Por qué no me amas?¿Por qué quieres a otra?¿Por qué me matas?

Necesito respuestas, necesito razones,necesito que me entiendas,y necesito explicaciones,de las que yo te intento dar,sin tu hacerme caso,no importándote,mi vida acaso.

Y no tengo un hombro,en el que llorar, y sin decirte,te amo, sin más.

Y tú te avergüenzasde ser amado,por una muchachacon un sueño marchitado,que es sentir,que tu le amas,y juntos ser felices,sin que el amor acabara.

SUEÑOS

En una noche estrellada,soñé que tú me amabas,estábamos juntos bailando,agarrándonos de las manos,y era todo como un cuento,nos mirábamos enamorados,dábamos vueltas entre nosotros,felices por habernos conocido,sentíamos el amor en el cuerpo,y parecía tan real…pero de repente desperté,y no lo pude creer,todo había sido un sueñoque nunca jamás pasaría,y habría deseado,nunca más despertar,y bailar contigo toda mi vida…

Pero la vida no es un sueñoy aunque hay que intentar que lossueños se hagan realidad,que yo esté en tus brazos es unsueño que no conseguiré

JAMÁS.

DBH 2. Z ikloa

PLASTIKAKO LANAK

DBH 2. Z ikloa

Ikasle

en la

nak

54545454

Joan den apirilaren 15ean batxilergoko lehen mai-

lako ikasleok Atapuercako aztarnategia ikustera joan

ginen, Mundu Garaikideko Zientziak ikasgaian ikasi-

takoa osatzeko. Bidai luze baten ondoren, bisita inte-

resgarri batean murgildu ginen.

Lehenik eta behin, Atapuercako indusketa-lanetan

nola diharduten azaldu ziguten. Bakarrik uda garaian

egiten dute lan, batez ere, eguraldia dela-eta (udan ez

ezik, normalean hotz handia egiten du) eta laborategian

urte osoa behar dutelako aztarnategian agertutako ma-

teriala aztertzeko eta sailkatzeko.

Edozein motatako aztarnak aurkitzeko, ondo-

rengo metodoa erabiltzen dute: indusketa egingo

duten lurra 1 m2-tako eremuetan banatzen dute, eta

pertsona bakar batek metro karratu horretan aritzen

da, horrela, lur-eremua zehaztasunez aztertu ahal

izaten da. Lurra aro-geruzetan banatua

zegoen, beheko geru-

zak urte gehien dituzten lurrak dira, eta goiko geruzak,

urte gutxien dutenak.

Geroago, aztarnategiaren historia azaldu ziguten:

nola gaur egungo aztarnategia XIX. mendean eraikitako

trenbide bati esker ezagutzen da (Arandio Mendilerrotik

Burgosera zihoana). Trenbide hori eraikitzeko, Atapuer-

cako mendizerra bitan zatitu zuten, aztarnategia “sor-

tzeko” lehen urratsak emanez. 1964tik aurrera, hainbat

arkeologo eta espeleologo aritu dira indusketa-lanetan,

hainbat aurkikuntza garrantzitsu eginez. Beharbada,

ezagunena, 1994an aurkitutako Homo espezie berria

izan zen: Homo antecessor, gutxi gora behera orain

dela milioi bat urte bizi zena. Ondoren, historian zehar

bizi izan ziren hominidoen bizitza aztertu eta konparatu

genuen. Bizilekuak eta ehizatzeko erak ere azaldu zizki-

guten, baita hainbat bitxikeria ere (adibi-

dez, hildakoak jaten zituztela).

Batxilergoa

ATAPUERCA

Ikasl

een lanak

555555

AARON FDEZ. DE ARROYABE, MIKEL

Bideo baten bitartez, bisitaren lehen ata-

laren laburpen bat adierazi ziguten, histo-

riako aro eta hominido espezie ezberdinen

bizimodua oso ondo azaltzen zuena.

Hamaiketakorako tarte bat eta gero,

Atapuercako bisita-gunean zegoen mu-

seora joan ginen, eta han hominido baten

bizimodua azaldu ziguten. Lehenik, harriak

lantzeko moduak erakutsi ziguten. Hasie-

ran ibai ertzeko harri biribilak erabiltzen

zituzten, bata bestearekin kolpatuz. Bai-

na geroago, silex izeneko harri batez (oso

zorrotza eta gogorra den harria) baliatzen

ziren erremintak egiteko. Honen ondo-

ren, harriaren bi aurpegiak lantzen hasi

ziren, erreminta are zorrotzagoak eratuz.

Praktikarako denbora ere eman ziguten,

non haien erremintak egiteko aukera izan

genuen.

Ehizan nola ziharduten eta sua nola egiten zen ere ikasi eta praktikan

jarri genuen. Bi jarduera hauetarako hainbat teknikak zituzten. Ehiza-

tzerako, esaterako, hainbat arma desberdin erabiltzen zituzten, lanak

tribuaren kide desberdinen artean banatuz (gertutik lantzaz hiltzea,

urrutitik geziz hiltzea, gorpua zatikatzea eta jaterako prestatzea…).

Sua egiteko, bestalde, bi teknika zeuden: harriak elkarrekin kolpekatuz

eta txinpartekin sua eginez, edo zurezko makila zurezko beste material

baten gainean igurtziz eta ateratzen ziren errautsekin sua eginez.

Gure ustetan, irteera interesgarria izateaz aparte, baliogarria ere

izan zen, klasean landutakoa fi nkatzeko eta praktikan jartzeko. Ika-

sitako kontzeptuak sakontzeko ere balio izan zuen, guztiok ekintzan

parte hartzeko aukera emanez modu aktibo batean. Monito-

reen lana ere aipatzekoa da, jarrera gerturakoa erabili

zutelako, guztiok eskertu genuena.

Egun ezberdina eta atsegina benetan!

Ikasle

en la

nak

56565656

DBH 1. Z ikloa

URKIOLAKO IRTEERAMartxoak 21ean Espejora joan ginen 2.C eta

HBSPko klaseak.

Goizeko bederatzietan autobusa hartu behar genuen,

Koldon.

Koldora ailegatu ginenean, azkar-azkar, autobusera

igo ginen toki hoberena hartzeko . Zelako iskanbila !

Espejoko bidea pixka bat luzea egin zitzaidan, aile-

gatzeko gogo handiak nituelako.

Ailegatu bezain laster, motxilak utzi eta Valderejoko

parke naturalera joan ginen. Han, maketa eta bideo ba-

tzuk ikusi genituen Valderejoko naturari buruzkoak.

Azalpenak amaitu ondoren, mendi bat igo genuen

sai-arre batzuk ikusteko, egia esanda, niri mendi hori igo

ondoren, sai-arreak berdin ematen zitzaidan, nire buruan

bakar bakarrik, jaitsiera zegoen. Paliza galanta hartu genuen

eta ! Baino merezi zuen, bista ederrak eta aire freskoa har-

tzeko.

Mendia jaitsi ondoren, jatera joan ginen parketxeko

mahai batzuetara, orduan bai deskantsatu nuela, gainera,

denbora libre dexente euki genuen gure gauzetan aritzeko.

Jan ondoren, La Hoz –era joan ginen pixkatxo bat

ezertzeko, ezer ez genuen egin eta.

Arratsaldean, Espejora ailegatu ginenean, Begoñak

eta Ixonek hiru ordu utzi zizkiguten Espejotik gure kabuz

ibiltzeko, eguneko momenturik ederrena!. Bai horixe !

Afaltzera bueltatu ginen, eta afaldu eta gero, gaue-

ko hamaikak eta erdiak arte denbora librea utzi ziguten,

hau bai poza gurea !

Hurrengo egunean goizean, Tuestara abiatu ginen

eliza erromaniko bat ikustera, nire ustez oso interesgarria

izan zen, nik artea gustoko dudalako, baino beste pertsona

batzuei ez zitzaien gehiegi gustatu.

Han, Tuestan, Begoñari Villamadernera joatea

bururatu zitzion, espadaña bat ikusteko, baino ez nuen

gogo askorekin hartu , oinak hautz eginda nituelako.

Azkenean, jatera joan ginen eta pena izugarriare-

kin, irteera amaitutzat ematen genuelako.

Niri oso irteera dibertigarria eta interesgarria iru-

ditu zait, baino, Valderejoko mendia igotzea putre batzuk

ikusteko, alde batera utziko nuke.

Ala eta gustiz ere, Espejora bueltatuko nintzateke

Dudarik gabe !

Eider garcia Durana

Hau bai izan zela irteera

zoragarri bat!!!!!

Ikasl

een lanak

57575757

Azkenengo hiru hilabete honetan

euskerako ikasgaian pertsonaia hauek

lantzen ari gara eta guk ikasitakoa zue-

kin partekatu nahi izan dugu, horreta-

rako, gutako bakoitzak pertsonaia bat

aukeratu dugu.

Aintzane Crespo eta Ixone Perez

Mari

Mari, askotan, dotore jantzitako emakume eder baten itxuran agertzen zaigu eta bere ilea luzea eta marroia da.

Beti eramaten du ahari buru bat berarekin, bere ani-mali kuttuna delako eta bera bizi den kobazuloaren kanpoal-dean, ahari bat izaten du honen sarrera zaintzeko.

Horrez gain, aipatu behar da, zintzotasunaren defen-datzaile eta injustizien aurrean zorrotz jokatzen duen jeinu bat dela eta baita natura kontrolatzen duena ere. Beraz, Ama Lurraren ordezkaria dela esan dezakegu.

Pertsonaia honek, gezurra, lapurreta, emandako hitza ez betetzea, pertsonenganako errespetu eza eta harrokeria arbuiatzen ditu; aldiz, besteenganako laguntasuna saritzen du.

Bukatzeko esan, pertsonaia honen senarra Sugaar dela eta bi seme dituela Mikelats eta Atarrabi deitutakoak. Lehenengoa bere seme ona da eta bigarrena berriz, gaiztoa.

Lamia

Jeinu honek gerritik gora emakume polit baten itxura dauka eta hankak, ahatearenak, oiloarenak eta kostaldean, arrainarenak dituela esaten da.

Normalean, urmaheletan, aintziretan edo erreka ertzean aurkitzen da urrezko orrazi batekin ilea orrazten. Oso zintzoa da eta iruzurraren aurkako jeinu bezala agertzen zaigu.

Gainera, askotan maitemintzen zen gizakietaz eta ondo-rioz, lamien eta gizon gazteen arteko maitemintzeak sarritan azal-tzen zaizkigu.

Gaur egun ez dira inon agertzen eta beraien desager-tzea kristautasunaren etorrerarekin lotuta dagoela esan daiteke.

Hau bai izan zela irteera

Laguntz

aile

ak

58585858

Tald

e a

rgazkia

k

59595959Agirre Saez Ane Elif,

Altu

be N

ajera

Jul

en, A

quin

o D

e Ol

iveira

Lor

ena,

Arb

eras

Gar

cia

Gar

azi,

Beit

ia G

arci

a D

e V

icuñ

a G

araz

i, B

iritx

inag

a Pa

scua

l Mai

der,

Carrillo

Saez

De

Vicuñ

a A

ritz,

Che

s M

artin

ez A

lba,

Fer

nand

ez O

rtega

Ner

ea, G

arci

a D

e La

Tor

re G

arci

a Sa

mue

l, Ko

rkos

tegi

Rui

z D

e G

alar

reta

Jon,

Med

rano

Sua

rez J

oar,

Men

diet

a Iz

aga

Ixon

e, M

unue

ra R

uiz

De

Agu

irre

Aratz

, N

ancl

ares

Dom

ingu

ez M

aite

, Ote

gi B

ordeg

e Jo

n, R

edon

do G

uerre

ro It

xaso,

Rey

es C

hica

iza

Neil F

elix,

Sae

nz O

rtiz

Una

i, Sa

iz V

idau

rre A

sier,

Soto

Dia

z Z

ira, V

azqu

ez P

orce

l Jon

Agu

irreg

abiri

a M

artin

ez D

e La

pera

June

, Alfa

roli

Jimen

ez J

oel,

Arb

osa

Ber

mejo

Alva

ro, A

rce

Ortiz

De

Zar

ate

Iñig

o, Cr

iado

Cor

raliz

a Ja

nire,

Gab

ilond

o B

esa

Hai

zea,

Gar

cia

Flor

es M

aita

ne, M

atia

s Ib

añez

Silv

ia, O

rmae

txea

Rob

les

Ang

ela,

Pan

iagu

a Ca

lvach

e U

nai,

Pasc

ual B

erga

nzo

Mai

alen

, Per

ez H

erre

ro A

ritz,

Pin

eda

Moli

na A

lber

to, P

orta

l Por

ras

Kold

o, R

evue

lta F

erna

ndez

De

Ret

ana

Ner

ea, R

odrig

uez

Mes

anza

Ani

a, R

uiz

Gom

ez U

nai,

Sant

os B

arat

a Jo

n, U

nam

uno

Mar

tinez

De

Mar

añon

Kep

a, U

riarte

Gue

de M

ikel, V

iteri

Egur

cegu

i Ion

e

DB

H 1

. B

DB

H 1

. A20

10

2

01

1

Tald

e a

rgazkia

k

60606060 Afo

nso

Agu

era J

uan

Din

is, A

guin

agal

de G

arde

Jon

, Arre

gui G

orroc

hate

gui I

doia

, Arrut

i Por

tilla

Ene

ko, B

arrond

o G

onza

lez U

xue,

Ber

ruet

a G

raña

Jone

, Can

o A

lzol

a A

ne, C

año

Mor

entin

Bue

ka

Nag

ore,

Colin

o Sa

ez D

e La

fuen

te J

ohn,

Flore

s Va

zque

z Fe

rnan

do, G

arci

a G

oiko

etxe

a A

ne M

iren,

Gar

cia

Mar

tinez

Oie

r, G

arci

a U

ribe-

Etxe

berria

Mar

kel,

Gar

rido

Alva

rez E

neko

, Iba

rrola

Ala

va

Mai

tane

, Lop

ez R

osad

o A

sier,

Mar

quin

ez R

amos

Aitz

iber,

Ote

ro M

urua

Mat

ixa,

Ped

rosa

Iba

rra Y

eray,

Vill

alob

os R

odrig

uez

Joel

Ara

mba

rri H

eras

Ane

, Bar

ambo

nes

Miña

mbr

es M

ikel, C

amon

Del P

ozo

Oiha

ne, E

snao

la J

uarre

ro Ik

er, F

erna

ndez

De

Ret

ana

Aba

solo

Una

i, G

onza

lez D

e Ec

hava

rri F

erna

ndez

Nur

ia, I

turb

uru

Ape

rrib

ai A

nder,

Las

aga

Buj

anda

Ike

r, Lo

pez

De

Agu

ileta

Cha

sco

Leire

, Men

doza

Orte

ga L

eire,

Moli

na C

andi

na J

on, M

ugica

Ron

cero

Xabi

er, N

oya

Ortu

zar Jo

n, O

laiz

ola

Bar

bere

na J

one,

Perez

Fer

nand

ez X

abie

r, R

odrig

uez

Ron

cero

Ani

a, R

odrig

uez

Terra

zas

Ain

ara,

Rui

z D

e P

ined

o Fe

rnan

dez

Irat

i, Sa

njua

n M

artin

Edu

rne,

Sanz

Val

Asie

r

Agi

rre D

e D

omin

go A

sier,

Agu

irre

Arg

oman

iz A

itor,

Alon

so L

ecue

Iru

ne, A

paol

aza

Bom

bin

Ane

, Ara

na R

odrig

uez

Una

x, E

stev

ez C

hasc

o M

aria

, Fer

nand

ez C

astro

Mai

der,

Fern

ande

z D

e A

rroya

be A

rregu

i Iba

i, G

omez

Mora

l Mik

el, G

onza

lez M

oren

o Sa

ndra,

Man

zano

s Ib

argu

ren

Omar,

Mar

tinez

Arrut

i Uxu

e, M

endo

za G

arci

a H

aize

a, O

tero

Min

guez

Urtz

i, Pa

scua

l Alon

so

Mar

kel,

Perez

Bus

to P

aula

, Sam

anie

go D

iaz

Aar

on, S

etua

in A

ntoñ

anza

s Xa

bier,

Urig

uen

Gui

rao

Gar

azi,

Vite

ri Eg

urce

gui P

aula

Alon

so M

artin

ez D

e M

arañ

on I

rati,

Arb

e A

rriet

a A

mai

ur, C

astil

lo Ei

zaga

etxe

berria

Irea,

De

Los

Moz

os I

riarte

Tan

ia, F

erna

ndez

De

Gor

ostiz

a M

arco

Jon

, Fer

nand

ez D

e La

rrin

oa V

aron

a A

itor,

Flor

es B

erne

do J

on, G

arci

a D

e Ec

have

Gui

nea

Ane

, Gon

zalez

San

dova

l Jon

, Ira

zu G

arik

ano

Elisa

bet,

Mun

iozgu

ren

Mira

nda

Aito

r, N

ajera

Sae

z D

e V

icuñ

a A

itor,

Pere

ira G

uzm

an A

dria

na,

Saez

De

Cam

ara

Suso

Gar

ikoit

z, S

an J

uan

Faja

rdo

Ekai

tz, S

an M

artin

Cal

leja

Mai

der,

Sanc

hez

Carre

ro D

anie

l, Sa

nz C

arpi

o Jo

n, T

ayan

e M

adin

abeit

ia Y

asm

in, T

obar

ias

Cant

ero

Irat

i

DB

H 1

. E

DB

H 1

. F

DB

H 1

. C

DB

H 1

. D

Tald

e a

rgazkia

k

61616161Aiz

puru

a In

saus

ti M

addi

, Alva

rez V

azqu

ez S

andr

a, B

enito

Erd

ozai

n A

ne, D

e So

sa M

atut

e It

xaso,

Fdez

. De

Pin

edo

Lz. D

e Su

bija

na O

latz

, Gar

itano

Jos

e A

ritz,

Gar

itaze

laia

Gon

zalez

Aia

ra,

Gor

ospe

Ipa

rragi

rre M

iren

And

ere,

Irion

do A

rago

nes

Itxa

so, L

arre

ina

Her

mos

a Oh

ian,

Lop

ez D

e Su

bija

na S

anch

ez M

aria

, Lop

ez M

oren

o A

ndon

i, Lo

pez

Tapi

a Im

anol,

Man

rique

Hur

tado

Ed

urne

, Rom

ero

Espi

no E

ric, S

aez

De

Cam

ara

Sasig

ain

Xabi

er, S

alga

do L

obat

o En

ara,

Uria

rte O

rtega

Mar

kel,

Zal

diba

r M

arki

egi X

abie

r

Alfo

nso

Fida

lgo

Ner

ea, A

lijos

tes

Sanm

igue

l Nar

oa, A

lonso

Itu

rrica

stillo

Ala

zne,

Ber

ruet

a Sa

inz

Erik

a, E

stev

ez C

hasc

o Os

car,

Gar

cia

De

Am

ezag

a R

uiz

De

Arb

ulo

Bla

nca,

Gon

zalez

Pra

da

Olat

z, I

zagi

rre A

izpit

arte

Xab

ier,

Larra

zkue

ta V

elas

co U

xue,

Lore

nzo

Perez

De

Land

azab

al I

ker,

Mor

eno

Alva

rez D

e A

rcay

a U

nai,

Mug

uruz

a G

il Ib

ai, O

laiz

ola

Fern

ande

z R

ebek

a, P

uelle

s Fe

rnan

dez

Xabi

er, Q

uint

ana

Oliva

res

Tam

ara,

Seg

ovia

Verga

ra Oi

han,

Sojo

Zur

do B

eñat

, Vill

ar A

lbisu

Ene

ko, Z

ambr

ano

Cres

po N

aroa

Alon

so S

alaz

ar S

ara,

Alva

rez S

aez

Iker,

Bas

terra

Gar

cia

Ala

zne,

Fuen

tes

Vaqu

eriz

o Ju

an, G

il B

raga

do A

ritz,

Iba

ñez

De

Opac

ua M

arroy

o Le

ire, I

spas

Gil

Dec

ebal

Aito

r, La

fuen

te F

erna

ndez

De

Jaur

egui

Lei

re, M

artin

ez G

arci

a M

irari,

Mer

chan

Ciez

a A

ritz,

Nieve

s M

oren

o A

rkai

tz, P

eria

nes

Ocho

a D

e Ec

hagu

en I

an, R

omer

o Sa

nche

z A

sier,

Sant

amar

ta S

anta

mar

ia E

nerit

z, S

ocas

Sae

z Jo

su, T

rujil

lo Or

una

Mire

n, Z

ubim

endi

Dur

an I

ñigo,

Zur

bano

Mar

tinez

De

Uba

go A

nder,

Agu

ilar A

yuso

Joa

na, A

guirr

eolea

Ala

rcon

Jun

e, Fe

rnan

dez

Grij

albo

Nai

ara,

Gar

cia

Sala

zar Ek

aitz

, Gon

zalez

Lop

ez D

e Lu

zuria

ga B

lanc

a, H

are

Michn

o M

artin

, Her

iche

Gar

cia

Leila

, Iñ

igue

z Pa

niag

ua E

neko

, Iñu

rriet

a G

arm

endi

a Ir

ati,

Jorg

e G

ueret

a Ju

ne, M

atill

a A

rriola

Irati,

Mor

eno

Carn

icer

o Ek

aitz

, Pan

ader

o Se

rrano

Iza

skun

, Ram

irez

De

La P

eciña

Mar

tinez

De

Ilar

duya

Ido

ia, R

odrig

uez

Mai

zteg

i Mik

el, S

aez

Her

naez

Ane

, San

chez

Mar

tinez

Nek

ane,

Sara

sola

Mar

tinez

Lid

e, So

to L

opez

Ire

ne, Y

udeg

o H

erna

ndo

Edga

r

DB

H 2

. B

DB

H 2

. A

DB

H 2

. D

DB

H 2

. C

Tald

e a

rgazkia

k

62626262 Agi

rreza

bal L

opez

De

Ipiña

And

er, A

rena

za E

lorz

a M

addi

, Arrib

as R

uiz

Ane

, Bar

rant

es S

aez

Ani

a, C

astro

Zel

aia

Arit

z, C

heca

Unz

alu

Mar

kel,

Cres

po C

obo

Ain

tzan

e, D

e Fe

lipe

Suso

Mai

te,

Gar

cia

Med

ina

Nag

ore,

Gil

Zub

iaur

re A

ne, I

bañe

z Ca

cho

June

Val

eria

, Jim

enez

De

Jube

ra Sa

nz P

aula

, Lop

ez D

e On

date

gui M

arañ

on U

nai,

Lope

z Jim

enez

Ira

itz, M

endi

Man

teca

Ike

r, Pe

rez S

alga

do I

xone

, Per

ez V

icario

Ike

r, Pe

rez Z

elai

a B

eñat

, San

Vic

ente

Iza

ga M

aita

ne, S

outo

longo

Car

o Jo

n

Bla

nco

Carra

sco

Jule

n, J

imen

ez C

arm

ona

Mar

ia, R

ejas

Her

nand

ez S

aioa

, Gil

Fuen

tes

Sam

uel

Apa

olaz

a B

ombi

n Iñ

aki A

ndon

i, B

acet

e Fe

rnan

dez

Uxu

e, B

ergan

zo Z

uber

o A

sier,

Ber

ruec

o Pa

tiño

Jule

n, B

inza

Gon

zalez

Ain

ize,

Bus

tinza

Agu

inac

o A

sier,

Cier

bide

Ola

be E

urie,

De

Dom

ingo

G

arci

a It

ziar,

Etx

eber

ria S

oria

Eid

er, F

erna

ndez

Loy

o Jo

n, G

arci

a A

mbr

oa A

roa, O

rtiz

De

Men

dibi

l Rod

rigue

z A

ne, P

erez

Urrut

ia A

gued

a, R

amos

Mon

terro

so X

abie

r, R

emen

teria

Fer

nand

ez

Jone

, Riva

s Sa

ez M

ikel, R

odrig

uez

Liza

rrald

e A

inho

a, T

omer

o Fo

ssat

i Aix

a

Agu

irre

Sain

z Ib

ai, A

nda

Fria

s Ek

aitz

, Fer

nand

ez D

el B

arco

And

oni,

Gar

cia

Dur

ana

Eide

r, M

artin

ez G

omez

Lan

der,

Men

doza

Rui

z G

araz

i, P

ires

Gon

zalez

Ark

aitz

, Tad

eo M

aizt

egui

Er

lant

z

DB

H O

sa

ga

rria

DB

H 3

. A

DB

H 2

. E

DB

H 2

. H

BS

P

Tald

e a

rgazkia

k

63636363Azc

arat

e Si

erra

Jule

n, B

arrig

a Fe

rnan

dez

Aitz

iber,

Belt

ran

De

Gue

vara

Gon

zalez

De

Mat

auco

Ain

hoa,

De

Rep

araz

Ang

ulo

Mar

kel,

Del O

lmo

Mora

les

Irat

xe, G

arci

a Agü

ero

And

oni,

Goiko

a D

iaz

De

Ark

aia

Irat

i, Iñ

igue

z D

e H

ered

ia A

nton

Itz

iar,

Izqu

ierd

o La

ntar

on A

sier,

Mae

so S

aez

De

Her

edia

Aito

r, M

ariju

an P

inel A

na, M

oren

o Lo

pe O

latz

, Muñ

oz B

autis

ta O

latz

, Orn

at S

aez

De

Gord

oa M

ikel, P

erez

Car

te M

iren,

Ram

irez

De

La P

iscin

a A

lfons

o A

lexan

der,

Ram

irez

De

La P

iscin

a Lo

pez

De

Briñ

as A

sier,

Rui

z D

e A

ustr

i Urz

elai

Uxu

e, Sa

ez D

e Ib

arra

Llan

o M

aita

ne

Ald

ama

Chicha

rro A

lain

, Am

ado

Arn

anz

Ibon

, Arrib

illag

a M

artin

ez D

e M

arig

orta

Asie

r, A

urre

koet

xea

Lorz

a En

eko,

Cues

ta M

uñoz

Jud

ith, E

txeb

arria

Agu

inag

a B

eñat

, Gar

cia

Gon

zalez

Ezt

izen

, G

omez

Car

deño

so I

doia

, Her

nand

ez H

erra

n N

erea

, Horni

llos

Moli

nero

Inax

io, I

zqui

erdo

Lant

aron

Mai

ka, L

obat

o B

aste

rra P

aula

, Loz

ano

Dom

ingu

ez A

itor,

Min

guez

Gon

zalez

Gar

azi,

Orte

ga

Nieve

s Ta

nia,

Ote

gi L

opez

Iru

ne, P

ined

o Sa

ez D

e Ja

ureg

ui B

eñat

, Rom

ano

Ollora

Kold

o, St

aros

t B

azal

ar S

thef

any

Ain

hoa,

Zal

dunb

ide

Arria

ga G

araz

i

Agi

rre U

riarte

Jon

e, Agu

irian

o G

arci

a Xa

bier,

Ala

va A

lonso

Ala

zne,

Arb

eras

Gar

cia

Uxu

e, A

rbin

a M

arko

Irati,

Ben

goa

Rub

io A

nne,

Elorz

a Ch

urru

ca I

rene

, Iñu

rrate

gi R

odrig

uez

June

, Men

en-

dez

Rui

z D

e A

ngul

o A

ne K

arm

ele,

Mug

ica R

once

ro H

egoi,

Muñ

oz I

gles

ias

Ivan

, Pas

cual

Rey

Iga

rki,

Rev

uelta

Fer

nand

ez D

e R

etan

a A

itor,

Rod

rigue

z Sa

gasti

Hai

zea,

San

Jua

n G

onza

lez

Arit

z, Z

aldi

var Fe

rnan

dez

Ane

Ala

va D

iaz

De

Leza

na M

arin

a, A

lcant

ara

Cabe

za A

nder,

Am

enab

ar E

snao

la N

aroa

, Bas

kara

n Eg

ido

Ann

e, B

eltra

n D

e Ot

alora

Mar

tinez

De

Mar

igor

ta J

osu,

Ben

itez

Del

lano

Tam

ara,

B

ravo

Dia

z D

e Sa

rrald

e Ol

aia,

Etx

ebar

ria R

ivera

Gan

dhi,

Fern

ande

z A

lonso

Pab

lo, G

arci

a U

ribe-

Eche

berria

Iza

ro, G

onza

lez D

e H

ered

ia F

erna

ndez

De

Erib

e Jo

n A

nder,

Las

tra G

arci

a U

rko,

Leciñ

ana

Arre

gui I

ñaki, L

opet

egui

Fer

nand

ez A

inar

a, L

opez

De

Abe

rast

uri E

guin

o Ir

aia,

Oriñ

uela

Sal

aver

ria A

sier,

Reg

uero

Fern

ande

z D

e A

rang

uiz

Joki

n, R

oa B

lazq

uez

Mar

ina,

Urig

uen

Gira

o M

aial

en, U

rqui

zu S

anto

s A

ne M

iren,

Zub

ia M

artin

ez U

nai

DB

H 3

. C

DB

H 3

. B

DB

H 3

. E

DB

H 3

. D

Tald

e a

rgazkia

k

64646464 Ber

ruet

a G

raña

Uxu

e, Ca

ndel

a Co

rtabi

tarte

Beñ

at, C

astre

sana

Mar

tinez

Zur

iñe, C

have

s La

rrim

be S

ara,

De

Arrib

a A

mad

o Ta

nia,

De

Luz

Cola

s Ju

len,

Gut

ierre

z G

aite

Lor

ena,

Gut

ierre

z Pe

rez

De

Arrilu

cea

Gai

ska,

Mac

ias

Mar

tin I

urem

a, M

artin

ez G

arci

a M

ikel, P

ascu

al B

erga

nzo

Irat

i, Pe

ral G

omez

Nicol

as, R

odrig

uez

Calz

ada

Oska

r, R

odrig

uez

Corn

ejo A

ne, R

odrig

uez

Echa

niz

Jon,

Rub

io To

rrecil

la A

dria

na, Z

iarrus

ta S

anz

Peio

Agu

inag

alde

Gar

de B

orja

, Alon

so G

ueva

ra A

ntto

n, A

lonso

Mar

tinez

De

Mar

añon

Jos

une,

Apa

olaz

a B

erm

udez

Iratx

e, B

uono

Vig

o A

ngel

o, Ca

rdeñ

osa

Etxe

berria

Eid

er, F

erna

ndez

Mar

zana

Urk

o, Fe

rnan

dez

Sam

anie

go A

itor,

Irur

eta

Una

mun

o A

itor,

Mar

tinez

Agu

irre

Mai

te, M

atill

a A

rriola

And

er, M

endi

eta

Izag

a Ja

nire,

Moli

na C

andi

na L

eire,

Orti

z D

e M

endi

vil O

rtiz

De

Apo

daca

Zur

iñe, O

tero

Mur

ua S

huka

re,

Pin

eda

Moli

na P

atric

ia, R

uiz

Pou

Iker,

Seg

ura

Aba

rrate

gui J

ulen

, Tob

aria

s Ca

nter

o Ix

one,

Txin

txur

reta

Beit

ia G

ilen,

Ulla

te B

alle

ster

os M

arin

a, U

ribar

ri Su

suna

ga A

ndrea,

Zug

azua

Gan

ado

Mai

der

Arre

gui O

lave

Arit

z, B

ejara

no P

laza

Ike

r, B

eltra

n D

e Lu

bian

o R

iaño

Ala

zne,

Caba

llero

Rod

rigue

z N

atal

ia, D

e La

Fue

nte

Sanc

hez

Sand

ra, G

arci

a R

amire

z Pa

trici

a, G

asco

Bus

to J

ulen

, Gur

idi G

rego

rio

Xabi

er, G

uzm

an P

erez

Xab

ier,

Her

nand

ez A

guirr

e A

ne, L

arre

ina

Her

mos

a Y

eray,

Lop

ez D

e Agu

ileta

Cha

sco

Nora

, Loy

o Ca

bezu

do X

abie

r, M

artin

ez D

e A

lben

iz O

leaga

Oih

ane,

Mar

tinez

Nun

es M

ikel,

Nieve

s G

arci

a Jo

sune

, Nuñ

ez R

ivas

Alb

a, P

erez

Del N

otar

io A

ndin

o Y

erai,

Peria

nes

Orm

aetx

ea A

lba,

Pin

edo

Apa

olaz

a A

dei,

Saez

De

Ibar

ra In

sagu

rbe

Irat

i, To

ribio

Agu

stin

Mik

el, V

ega

Etxe

berria

Jos

u

Bla

nco

Carra

sco

Iker,

Gar

cia

De

Mad

inab

eitia

Mar

cos Ib

ai, G

utie

rrez

Ferre

r A

lexan

der,

Ly Th

iane

, Med

rano

Cor

cuera

Mik

el, M

oula

y H

ouch

ine

Hal

ima,

Pec

iña M

uñoz

Jos

u, V

inag

ret R

uiz

Uxu

e, Z

elai

eta

Uru

txur

tu J

on

DB

H 4

.AD

BH

4. B

DB

H 3

. F

DB

H 3

. C

D

Tald

e a

rgazkia

k

65656565Aria

s D

e La

Cru

z B

orja

, Bas

terra

Qui

ntan

a A

mai

a, C

alvo

Rom

ero

Aito

r, Ca

lvo S

anch

ez X

abie

r, Ch

ouza

Arz

ac A

nder,

Elorria

ga O

rtiz

Aito

r, Es

naol

a Ju

arre

ro A

intz

ane,

Esna

ola

Moli

nos

Has

ier,

Fern

ande

z D

e Ol

ano

Mar

tinez

Jon

, Gar

cia

De

Am

ezag

a R

uiz

De

Arb

ulo

Miri

am, G

arci

a D

e La

Fue

nte

Ane

, Gar

men

dia

Jaus

oro

Olat

z, G

il Z

ubia

urre

Mai

der,

Gon

zalez

Ayu

so A

ngel, J

usto

San

Jua

n A

laitz

, Moli

na I

turritx

a Jo

n,

Mor

ente

Vaz

quez

Sar

a, M

urua

Unz

urru

nzag

a Jrg

en, Q

uint

as F

erna

ndez

De

Ara

ngui

z R

uth,

Rat

o B

arce

nilla

Jon

, Ren

teria

Agu

irreg

abiri

a Jo

ne, U

riarte

Gue

de J

on, U

riarte

Rom

an E

neko

, Vill

arreal

Her

ran

And

er

Alva

rez Z

aldi

bar A

dria

n, D

e Pa

blo

Vadi

llo J

osun

e, D

uran

Goy

a M

ikel, E

txeb

arria

Rive

ra Lu

is Xa

bier,

Gut

ierre

z B

arra

ntes

And

y, L

auzu

rica

Cobo

Iñig

o, Lo

rza

Aris

tond

o Jo

su, S

anto

s A

poda

ca

Raq

uel,

Vale

ra M

uñoz

Mik

el, V

icario

Mar

kieg

i Ego

itzA

ldam

a Fe

rnan

dez

De

Bas

tida

Aitz

iber,

Arte

che

Lafu

ente

Jul

en,B

añue

los

Rui

z D

e Er

entx

un U

rdax

,Bra

vo D

iaz

De

Sarra

lde

Oier,

Cam

on D

el P

ozo

Irat

i,Cob

o H

erna

ndez

And

er,D

e A

ndre

s A

rri-

zaba

laga

Gor

ka,E

lizon

do M

esan

za A

inge

ru,G

uine

a Jim

enez

Ira

ntzu

,Iñig

uez

De

Her

edia

Ant

on A

itor,I

ñurra

tegi

Rod

rigue

z A

sier,I

zagi

rre A

izpit

arte

Una

i,Lan

a La

nder

Ire

ne,L

opez

Fer

nand

ez

Jule

n,Mad

razo

Alva

rado

Am

aia,P

edro

sa I

barra

Jos

u,Peñ

a M

uñoz

Rub

en,S

aez

Her

naez

Aito

r,Set

uain

Ant

oñan

zas Iñ

igo,T

orre

s Sa

nche

z V

iolet

a,U

gald

e La

rraña

ga A

nder,

Uria

rte O

rtega

Jon

,Vale

ra M

uñoz

Hen

ar,Z

aldi

bar M

arki

egi H

aize

a,Z

ubiz

arret

a P

iko

Nah

iara,

Zug

asti

Ocho

a D

e A

spur

u A

nder

Ald

a A

cha

Nag

ore,

Bar

rioca

nal M

arqu

inez

Aito

r, Ca

mpo

s Sa

nche

z Ke

vin,

Cas

tro V

elas

co N

ekan

e, El

izon

do S

aenz

De

Bur

uaga

Jul

en, E

txan

iz M

oren

o M

unia

, Fer

nand

ez A

guirr

e A

inho

a, F

erna

ndez

Bla

nco

Elsa

, Fer

nand

ez G

arita

no L

eire,

Gar

cia

Orte

ga O

latz

, Jim

enez

Nav

ia A

ndrea

Yle

nia,

Och

oa D

e Z

uazo

la M

artin

ez D

e La

hida

lga

Ane

, Orti

z D

e La

zkan

o Ot

xoa

Beñ

at, P

ascu

al A

lonso

Ani

a, P

aune

ro Lo

pez

De

Ipiña

Jul

en, P

lata

s M

enda

za M

artin

, Por

tal P

orra

s A

lazn

e, R

amos

Etx

ezar

reta

And

oni,

Uga

rtebu

ru L

opez

Mai

der,

Vale

ncia

Fer

nand

ez B

eatr

iz, V

icario

Mar

quie

gi I

gor,

Vill

a Oc

hoa

De

Erive

Eid

er

DB

H 4

. D

DB

H 4

. C

BA

TX

. 1

. A

DB

H 4

. C

D

Tald

e a

rgazkia

k

66666666 Abr

ain

Cariñ

ena

Laur

a,Agu

irre

Vic

ente

Ain

hoa,

Alon

so P

rieto

Gui

llerm

o,Arrib

as R

uiz

Jon,

Bar

rio S

alas

Aito

r,Berga

nzo

Zub

ero

Enar

a,Ch

urru

ca F

erre

iro A

iuri,D

uque

Pas

cual

Ala

tz,E

gure

n D

iaz

Edua

rdo,F

erna

ndez

Alon

so D

anie

l,Gui

larte

Mur

o M

aite

,Her

nand

ez P

erez

De

Gue

reñu

Jone

,Mar

kine

z B

ravo

Asie

r,Mar

tinez

De

Gue

reñu

Tapi

a Jo

seba

,Muñ

oz R

uiz

And

rea,

Olai

zola

Bar

bere

na

Idoi

a,Or

mae

txea

Rob

les

Jule

n,Rui

z D

e A

rbul

o Eg

uilu

z Pe

io,Rui

z D

e A

zua

Her

nand

ez I

tsas

o,Toc

ino

Ala

va O

ihan

e

Ald

aco

Gon

zalez

Im

anol,

Ara

mba

rri H

eras

Jose

ba,A

rregu

i Gor

rocha

tegu

i Mai

tane

,Ben

ito E

rdoz

ain

And

oni,C

iller

o Le

jarre

ta X

abie

r,De

Luz

Cola

s Ik

er,G

arci

a To

rres

Jule

n,G

oiko

etxe

a Lo

pez

De

Arm

entia

Oih

ane,L

arra

ona

Orbe

Nag

ore,M

artin

ez A

stol

a A

man

e,Mau

leon

Gira

ldo

Pabl

o,Mig

uelez

Rod

rigue

z A

itzol,

Ortiz

Itu

rritz

a M

aial

en,Pa

stor

Orti

z Ir

enka

,Rod

rigue

z M

esan

za

Ala

zne,R

ueda

Zur

bitu

Ain

hoa,R

uiz

De

La T

orre

Larra

itz,S

egur

a A

barra

tegu

i Mik

el,Tx

intx

urret

a B

eitia

Jag

o

Alij

oste

s Sa

nmig

uel A

mai

ur,A

nsor

ena

Orte

ga A

lex,A

rbe

Arriet

a Iz

aro,C

arde

ñosa

Etx

eber

ria J

ulen

,Coli

no B

lanc

o D

iego

,Egu

iluz

Mira

nda

Mar

tin,E

txeb

erria

Sor

ia A

iert,

Gar

cia

Age

ro M

ikel,G

arci

a G

arci

a Jo

su,K

orko

steg

i Rui

z D

e G

alar

reta

Man

ex,K

orta

barria

Zab

ala

Mai

alen

,Las

aga

Buj

anda

Am

aia,

Lope

z D

e A

bech

uco

Rui

z D

e M

enda

rozqu

eta

Urk

o,Mar

caid

e Ir

azab

al I

tsas

o,Mar

quin

ez A

moz

arra

in

Jon,M

artin

ez D

e A

ntoñ

ana

Vale

ncia

Iru

ne,O

choa

De

Erib

e A

rane

gui J

ulen

,Och

oa R

ivas

Jaion

e,Pec

iña M

uñoz

Mai

tane

,Per

ez M

ariñe

lare

na E

neko

,Rui

z A

lvara

do G

araz

i,Rui

z A

lvara

do L

iher,

Saga

sti M

oraza

Selv

a

Apo

ita S

aenz

De

Cam

ara

Ain

hoa,

Ber

ruet

a Sa

inz

Irun

e,Erañ

a M

adar

iaga

Joa

na,Fe

rnan

dez

De

Arro

yabe

Fer

nand

es A

aron

,Gal

lard

o R

odrig

uez

Irat

xe,G

arci

a A

rmen

tia N

erea

,Gon

zalez

Urtu

ri M

ikel,G

ueva

ra G

onza

lez D

e A

spur

u Ju

len,

Horna

s Ca

bani

llas

Irat

i,Iza

ga C

orra

l Mai

alen

,Juan

Gar

cia

Carlo

s,Leo

n H

erna

ndez

Irati,

Mar

tinez

De

La P

era G

arci

a Ir

ati,M

artin

ez D

e M

arig

orta

Va

rela

Lei

re,Mar

tinez

De

Osab

a A

rgot

e N

erea

,Mon

zo H

ilera

Ner

ea,M

uñoz

Gas

ton

Mai

der,P

erez

Zel

aia

Kepa

,Rom

ero

Sanc

hez

Aitz

iber,

Sara

sola

Mar

tinez

Una

i

BA

TX

. 2

. A

BA

TX

. 2

. B

BA

TX

. 1

. B

BA

TX

. 1

. C

Tald

e a

rgazkia

k

67676767Are

naza

Elorz

a U

xue,

Atx

a A

lonso

Gar

azi,

Azu

eta

Korta

Hod

ei, B

añue

los

Rui

z D

e Er

entx

un I

rati,

Belt

ran

De

Lubi

ano

Ria

ño M

aial

en, B

enito

Cid

Ner

ea, D

e La

Fue

nte

Fern

ande

z D

e A

rroya

be M

aite

, Es

parz

a Agu

irian

o Ib

on, G

onza

lez D

e M

atau

co G

arci

a A

nder,

Iba

ñez

Fern

ande

z A

nia,

Kor

taba

rria

Zab

ala

Una

i, La

pitz

Cast

rillo

And

er, L

arra

zkue

ta V

elas

co A

inho

a, L

opez

Mor

eno

Mar

tin, M

arti-

nez

Alb

aina

Una

i, M

artin

ez D

e A

lben

iz O

leaga

Ira

ntzu

, Orn

at S

aez

De

Gord

oa G

araz

i, Sa

lced

a V

illau

mbr

ales

Lar

a, S

oloz

abal

Kor

taba

rria

Mai

te, U

rkiz

u Sa

ntos

Jos

u, V

illat

e B

eitia

Ker

man

Ald

a Z

uñig

a N

ekan

e, A

mes

toy

Gar

cia

Xabi

er, A

rrech

e R

odrig

uez

Estib

aliz

, Asc

ensio

n M

anza

nos

Iker,

Aus

in I

nsau

sti A

dria

n, B

eist

egui

Qui

ntan

a Ig

or, C

amar

a Sa

legu

i Nai

ara,

Can

tala

pied

ra A

xpe

Jule

n, C

elay

a El

orza

Mik

el, D

e M

ingo

Jim

enez

Yera

i, G

omez

Cris

toba

l Isra

el, H

olgad

o Lo

pez

Sugo

itz, K

aras

ator

re M

artin

ez S

aats,

Loz

ano

Uria

rte E

dgar,

Mai

zteg

ui R

uiz

De

Ang

ulo

Gui

llerm

o, M

artin

Arrua

barre

na D

anel,

Muñ

oz V

adillo

Hec

tor,

Ortiz

Per

ez A

ndoit

z, P

erez

De

Pip

aon

Expo

sito

Gal

der,

Perez

De

Viña

spre

Cant

on E

ndik

a, P

orra

s Ca

balle

ro A

nder,

Rica

rte A

guirr

e A

sier,

Sala

zar Sa

ngroni

z A

nder,

Seg

ura

Lasa

nta

Jani

re

Asc

unce

Don

azar

Bel

ai, C

orta

barria

San

z D

avid

, Erro

Fer

nand

ez R

aul,

Fern

ande

z D

e A

nton

a A

lonso

De

Mez

quia

Vict

or, G

utie

rrez

Arro

ndo

Mik

el, I

jurk

o Ir

oz U

nai,

Jimen

ez P

erez

Sau

l, La

u-zu

rika

Ocho

a D

e Er

ibe

Jorg

e, M

arañ

on M

arañ

on L

eire,

Ota

ola

Gon

zalez

Ola

ia, P

alom

o Sa

ngui

no I

ñigo,

Rod

rigue

z Lo

pez

Xabi

er, S

aez

De

Corta

zar G

utie

rrez

Ivan

, Sal

azar

Zal

diva

r Eg

oitz,

San

chez

Sa

laza

r Ic

iar,

Urb

ina

Her

rero

Aito

r, U

riarte

San

tam

aria

Itx

aso,

Zub

ia U

rcel

ay M

ikel

Bera

za E

char

ri M

aale

n, B

erist

ain

Del C

ura

Una

i, Ca

rbal

lo Er

naga

Arit

z, C

enita

goya

Cad

iñano

s Z

igor,

Cor

res

Rod

rigue

z Ib

on, E

raña

Anz

ola

Mik

el, E

stra

de O

biet

a B

eñat

Ene

ko, G

lez S

an R

oman

Lz

Luz

uria

ga

Agu

rtzan

e, G

omez

Cor

res

Una

i, Ib

arret

a Ir

asto

rza

Beñ

at, J

imen

ez I

duia

Iña

ki, L

azar

o La

ka A

ndon

i, Li

zarra

ga B

egui

rista

in A

ne, M

artin

ez D

e M

arig

orta

Rui

z M

aial

en, O

ronoz

Mat

eo E

nara,

Pas

tor R

odrig

uez

Iker,

Paz

os A

rbiz

u A

sier,

Percaz

May

or D

ayan

a, P

laza

Gar

cia

Josu

, Rey

es B

aste

guiet

a En

eko,

Rui

z Or

doñe

z Pa

txi X

abie

r, Sa

lsam

endi

Azk

ona

Letic

ia, S

anch

ez M

onte

ro M

igue

l Ang

el, Z

angi

tu A

izko

rreta

Don

iban

e

GM

HZ

1. m

ail

aB

AT

X. 2

. C

GM

HZ

2. m

ail

a(I

ha

zk

o a

rg

az

kia

)E

MH

Z

Shukare Otero