VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

318
7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010] http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 1/318   `   c     V  e   w  a    c   u   k     d    û           F          d     k    e    n     p   e   n   h   v   d     `  c  n  r  K I ) hndwev{hvda ¿ Ca{ jvhn`e{ rvafceih{ `e Iä}dka   WDDD   VECHKDANE[ @E JÄNEVA  Hnh Ihvéh Perdkmdn# Lhvdne Pdnhp t Cuzecenh Jupdävvez kaav`dnh`avh{

Transcript of VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

Page 1: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 1/318

K    e   

n  p   e  n 

h v  d    `   c   V e  w a   c

  u  k    d   û   

      F         d

    k   e   n

    p  e  n  h  v

  d   ` c  D n` e   r e  n  

`    e   n   

k     d             

K

I

)

hndwev{hvda¿

Ca{ jvhn`e{ rvafceih{ `e Iä}dka

  WDDD  

VECHKDANE[ @E JÄNEVA

 Hnh Ihvéh Perdkmdn# Lhvdne Pdnhp t Cuzecenh Jupdävvez

kaav`dnh`avh{

Page 2: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 2/318

Page 3: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 3/318

Ca{ jvhn`e{ rvafceih{ `e Iä}dka

  WDDD 

VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Page 4: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 4/318

Ca{ jvhn`e{ rvafceih{ `e Iä}dka

Kaav`dnh`ave{ jenevhce{Ihnuec Av`avdkh t Oehn)Gvhnêad{ Rvu`—maiie

Page 5: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 5/318

  WDDD 

VECHKDANE[ @E JÄNEVA

 Hnh Ihvéh Perdkmdn# Lhvdne Pdnhp t Cuecenh Jupdävvekaav`dnh`avh{

EC KACEJDA @E IÄ]DKA

Page 6: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 6/318

Rvdievh e`dkdn# 6282

@V ¤ Ec Kacejda `e Iä}dka# H.K.Khidna hc Hou{ka 62Re`vejhc `e [hnph Peve{h82:02 Iä}dka# @.G.zzz.kacie}.i}

D[FN 4:=)72:)076)888)6 -afvh kairceph$

D[FN 4:=)72:)076)808)4 -wacuien WDDD$

Dirve{a en Iä}dka

;62.4:6J:56w. =

Vechkdane{ `e jäneva ! Hnh Ihvéh Perdkmdn# Lhvdne Pdnhp t Cuecenh Ju)pdävve# kaav`dnh`avh{ )) 8h. e`. )) Iä}dka# @.G. ? Ec Kacejda `e Iä}dka#6282;85 r. < 66 ki. )) -Ca{ jvhn`e{ rvafceih{ `e Iä}dka < w. =$

D[FN 4:=)72:)076)888)6 -afvh kairceph$D[FN 4:=)72:)076)808)4 -wacuien WDDD$

8. Iuoeve{ )) Kan`dkdane{ {akdhce{ )) Iä}dka. 6. D`enpd`h` `e jäne)va )) Iä}dka. ;. @evekma{ `e ch iuoev )) Iä}dka. D. Perdkmdn Whcce# Hnh

Ihvéh# kaav`. DD. Pdnhp# Lhvdne# kaav`. DDD. Jupdävve ̀ e Wech{ka# Cuecenh#kaav`. DW. [evde

Page 7: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 7/318

:

ÉN@DKE JENEVHC

  Rve{enphkdn 4

  Dnpva`ukkdn jenevhc 88   Hnh Ihvéh Perdkmdn# Lhvdne Pdnhp t Cuecenh Jupdävve `e Wech{ka

RVDIEVH RHVPE

ENPAVNA[ @E RA@EV 

8. Racépdkh rÿfcdkh# iuoeve{ t jäneva 6;Hnh Ihvéh Perdkmdn Whcce

6. Kucpuvh rhpvdhvkhc t wdacenkdh `e jäneva. Un hnècd{d{`e `evekma{ muihna{ 54

  Ihvph Pavve{ Ghckûn

;. Iuoeve{ dn`éjenh{. Kanpden`h{ rav ch exud`h` `e jäneva

t ch kdu`h`hnéh =5  Jd{ech E{rdna{h @hidèn

0. Ec {enpd`a `ec {ev maifve kaia khpejavéh racépdkh 824   Ouhn Judccevia Gdjuevah Reveh

5. Ec iawdidenpa cä{fdka)jht# 84:=)6282 8;5   Oav`d @ée

7. Md{pavdh{ difvdkh`h{? direvda{# nhkdane{# iuoeve{ 855  D{mdph Fhnevoee

Page 8: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 8/318

=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

[EJUN@H RHVPE

PEVVDPAVDA[ KAVRAVHCE[

:. Hfavpa t `evekma{ verva`ukpdwa{? cete{ t `efhpe{ rÿfcdka{ 8:4   Hcdkdh Ièvxue Iuvvdeph

=. Fdara`ev? {d`h t  wdm)acenkdh kanpvh ch{ iuoeve{ 628  Wékpav Ihnuec Avpd Hjudvve

4. Ch hnave}dh? ±un pvh{pavna hnpdjua a kanpeiravènea1 665  Lhvdne Pdnhp

PEVKEVH RHVPE

KHIDNA[ @E CH KUCPUVH

82. Ch nhvvhpdwh e{kvdph rav iuoeve{. Pvednph høa{ -84=2)6282$ 658  Cuecenh Jupdävve `e Wech{ka

88. Hrvardhkdn t kanpvawev{dh? ch{ kdneh{ph{ enpve `a{ {djca{ 6:;  Jvhkdech Ihvpéne)_hcke

86. Iuoeve{ xue mhken revavihnke? hkkdane{ pvhn{avih`avh{en ec hvpe 645

Ihvdhnh Va`véjue [a{h

Page 9: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 9/318

4

RVE[ENpHKDûN

E{pe cdfva avih rhvpe `e unh kacekkdn `e 87 wacÿiene{ en ca{kuhce{ {e hnhcdhn ca{ jvhn`e{ rvafceih{ `e Iä}dka hc kaienhv

ec {djca }}d t {e {ujdeven hcjunh{ d`eh{ hkevkh `e ch{ pen`enkdh{ `e{u `e{hvvacca en ec upuva kevkhna. Ch vehcdhkdn `e e{pe rvatekpamh {d`a ra{dfce jvhkdh{ h ch kachfavhkdn `e un jvura `e dnwe{pd)jh`ave{# xudene{ kan {u e}revdenkdh hkh`äidkh envdxueken ec ka)nakdidenpa en pavna h ch {dpuhkdn hkpuhc `e nue{pva rhé{. Ca{ pe)ih{ xue {e hfav`hn {an? rafchkdn# `e{hvvacca uvfhna t vejdanhc#idjvhkdane{ dnpevnhkdanhce{# ie`da hifdenpe# `e{djuhc`h` {akdhc#

iawdidenpa{ {akdhce{# e`ukhkdn# vechkdane{ `e jäneva# ekana)iéh# vechkdane{ dnpevnhkdanhce{# racépdkh{ rÿfcdkh{# dn{pdpukdane{ trvake{a{ racépdka{# {ejuvd`h` nhkdanhc t {ejuvd`h` dnpevdav# t kuc)puvh{ e d`enpd`h`e{. Ec Kacejda `e Iä}dka kanpdnÿh h{é {u pvh`d)kdn `e rufcdkhv afvh{ kacekpdwh{ t iucpd`d{kdrcdnhvdh{ rhvh kai)rven`ev ieoav ch {akde`h` ie}dkhnh t ca{ rvafceih{ xue envenphmat `éh. Ä{ph e{ nue{pvh ihnevh `e rhvpdkdrhv# `e{`e ec èifdpa

hkh`äidka# en ch kanieiavhkdn `ec fdkenpenhvda `e ch Dn`eren)`enkdh t ec kenpenhvda `e ch Vewacukdn. Hjvh`ekeia{ h ch [ekve)phvéh `e E`ukhkdn Rÿfcdkh ec hrata rhvh ch vehcdhkdn `e e{pervatekpa.

Page 10: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 10/318

Page 11: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 11/318

88

DNpVA@UKKDûN JENEVHC

En Iä}dka# ec nhc ̀ ec {djca }} {e khvhkpevd rav ch{ ia`dkhkdane{ akuvvd)`h{ en ch{ vechkdane{ dnpevjenävdkh{. H ecca mhn kanpvdfud`a iÿcpdrce{ hkpa)

ve{ {akdhce{ `e{`e `dwev{a{ èifdpa{ `e hkkdn.Ca{ iawdidenpa{ ̀ e iuoeve{ en ec rhé{ mhn {d`a un hkpav un`hienphc

en ch{ pvhn{avihkdane{ e}revdienph`h{. @e ch vehcdhkdn `ec Rvdiev Kan)jve{a Geidnd{ph en 8487# en Tukhpèn# hc ̀ éh ̀ e mat {e mh vekavvd`a un chvjae dnpen{a khidna en ec kuhc {e mhn kanjuvh`a `e{phkh`h{ wevpdenpe{ `eciawdidenpa `e iuoeve{# pa`h{ ecch{ en cukmh h hwav `e vechkdane{ iè{djuhcdphvdh{ t en kanpvh ̀ e ch {ufav`dnhkdn# ch ̀ e{djuhc`h` t ch ̀ d{kvdidnh)kdn. [u diruc{a mh cajvh`a dnpva`ukdv ca{ `efhpe{ eidnd{ph{ en ec `d{kuv)

{a {akdhc t hcjuna{ khifda{ en ch wd`h `e ch{ rev{anh{.Ch kecefvhkdn en nue{pva rhé{ `e ch Rvdievh Kanevenkdh Dnpevnhkdanhc`e ch Iuoev -84:5$# xue dnhujuvhvéh ch{ hkpdwd`h`e{ ̀ ec Høa Dnpevnhkdanhc ̀ ech Iuoev ̀ e ch Avjhndhkdn ̀ e ch{ Nhkdane{ Und`h{ t en ch kuhc {e ̀ ekchvhvéhec revda`a 84:5)84=5 kaia ch @äkh`h `e ch Iuoev# dn{phc en ec e{kenhvdanhkdanhc ch{ `eihn`h{ rav ch dnpejvhkdn rcenh `e ch{ iuoeve{ hc `e{hvvacca#ch ecdidnhkdn `e ch `d{kvdidnhkdn# ch djuhc`h` en e`ukhkdn# eircea# pde)vvh# kvä`dpa t rav ch exud`h` `e jäneva.

Phifdän ch un`hkdn t `e{hvvacca ̀ e nuieva{a{ kenpva{ ̀ e e{pu`da ̀ ech{ iuoeve{ t `e vechkdane{ `e jäneva mhn dngud`a kan{d`evhfceienpe ene{pa{ khifda{. Ec Rvajvhih Dnpev`d{kdrcdnhvda ̀ e E{pu`da{ ̀ e ch Iuoev -rdei$en Ec Kacejda `e Iä}dka t ec èveh `e Dnwe{pdjhkdn –Iuoev# D`enpd`h` t Ra)`ev’ en ch Undwev{d`h` Hupnaih Iepvaracdphnh# und`h` ]akmdidcka# kveh)`a{ en ch ̀ äkh`h ̀ e 84=2< ec Rvajvhih Undwev{dphvda ̀ e E{pu`da{ ̀ e Jäneva-ruej$ `e ch Undwev{d`h` Nhkdanhc Hupnaih `e Iä}dka t ec RvajvhihDn{pdpukdanhc `e Dnwe{pdjhkdn {afve Vechkdane{ `e Jäneva `e ch Undwev{d)`h` Dfevahievdkhnh# rchnpec kdu`h` `e Iä}dka# en ca{ nawenph# uevan ca{rvdieva{ `e iukma{ apva{ xue mat e}d{pen en dn{pdpukdane{ `e e`ukhkdn{urevdav `ec rhé{.

Page 12: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 12/318

86  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

[e ̀ efe enhpdhv xue ec kue{pdanhidenpa hc av`en xue vejuch ch{ vechkda)ne{ enpve ca{ maifve{ t ch{ iuoeve{ mh pend`a eekpa{ na {ca en ec ia`a `ewd`h `e ch{ t ca{ ie}dkhna{# {dna phifdän en ch ihnevh `e e{pu`dhv ch vehcd)

`h` {akdhc. H `devenkdh `e apvh{ khpejavéh{ hnhcépdkh{# kaia ch{ `e –kch{e {a)kdhc’ a `e –epndh’# ch khpejavéh –jäneva’ e{ `e kvehkdn vekdenpe. En ec iun`ahnjca{hon eire h u{hv{e péid`hienpe en ch{ kdenkdh{ {akdhce{ h ie`dh`a{`e ch `äkh`h `e 84:2# rhvh kafvhv vehcienpe rve{enkdh en ec pvhn{kuv{a `eca{ høa{ akmenph# jvhkdh{ h hkh`äidkh{ eidnd{ph{ kaia Jhtce Vufdn# Odcc L.Kanzht t Oahn Z. [kapp. En ec èifdpa undwev{dphvda ie}dkhna# ch khpejavéh`e –jäneva’ {e xue` en ch {aifvh mh{ph rvdnkdrda{ `e ca{ høa{ nawenph t#`e{`e mhke una{ 62 høa{# {e mh kanwevpd`a en un dn{pvuienpa hnhcépdka kh`h

we iè{ updcdh`a. Mat en `éh# h{akdhia{ e{ranpènehienpe hc pävidna –jä)neva’ ch{ kue{pdane{ `e ca ih{kucdna t `e ca eiendna# ca{ rvake{a{ {akdhce{#{u dnpevdavdhkdn rav maifve{ t iuoeve{# h{é kaia ca{ eekpa{ `e e{ph{ h{dj)nhkdane{ {akdhce{ {afve `devenpe{ kairavphidenpa{ xue {e e}rve{hn en iu)kma{ èifdpa{ `e ch wd`h kapd`dhnh. [dn eifhvja# hnpe{ `e xue e{ph{ h{akdh)kdane{ ̀ e d`eh{ mufdevhn ra`d`a dn{phchv{e ̀ e avih ̀ uvh`evh en ch{ ienpe{#ec khidna h vekavvev ue chvja t eire rav un ̀ efhpe rvaun`a {afve ec u{a`e ca{ kankerpa{ –{e}a’ t –jäneva’. [e pvhphfh `e `eia{pvhv xue ec {e}a#

kaia `devenkdh dn{kvdph en ca{ kuevra{# na jenevhfh nhpuvhcienpe ch `dwev){d`h` `e ch{ enkhvnhkdane{ t `e ch{ `d{pdnkdane{ xue mhkéhia{ enpve ch{ khpe)javéh{ `e ca ih{kucdna t `e ca eiendna. En apvh{ rhchfvh{# {e pvhphfh `eenpen`ev kia ca {akdhc pvhn{avihfh ec {e}a en jäneva t# h {u we# ec jäneva{e kanwevpéh en un rvdnkdrda aindrve{enpe `e hrvemen{dn `ec iun`a {a)kdhc. Dnpva`ukdv unh rev{rekpdwh `e jäneva en ch{ e}rcdkhkdane{ `e rvake{a{{akdhce{# ekanidka{ t racépdka{ mh revidpd`a veechfavhvch{ kvépdkhienpe# dn)kavravhn`a ec hnècd{d{ `e ch{ vechkdane{ {akdhce{ fh{h`h{ en ch `devenkdh

{e}uhc en phnpa èifdpa `e rva`ukkdn t verva`ukkdn `e `e{djuhc`h`e{.Ca{ e{pu`da{ rdaneva{# enpanke{ cchih`a{ –e{pu`da{ `e ch iuoev’ t na`e jäneva# dndkdhvéhn unh céneh avdenph`h h `akuienphv t mhkev wd{dfce ch hk)pdwd`h` `e ch{ iuoeve{ en `dwev{h{ e{evh{ {akdhce{# kaia ch racépdkh# ch kden)kdh t ec hvpe. H ä{pa{ {e mhn {uih`a hnècd{d{ `e jäneva xue# h rhvpdv `e `d)wev{h{ `d{kdrcdnh{# mhn hfav`h`a peièpdkh{ pvh`dkdanhce{ xue iue{pvhn chihnevh en xue ch `devenkdh {e}uhc {e pvhn{avih en `e{djuhc`h`. Enpvee{ph{ peièpdkh{ ra`eia{ ienkdanhv ca{ ievkh`a{ `e pvhfhoa# ch hidcdh# chrhvpdkdrhkdn racépdkh t ch idjvhkdn. Apva{ e{pu`da{ {e mhn enakh`a enprdka{ {uvjd`a{ ̀ ec verchnpehidenpa vehcdh`a rav apvh{ dnwe{pdjhkdane{ the}d{penpe{# hmavh wd{ph{ ̀ e{`e unh rev{rekpdwh ̀ e jäneva. Rav eoeirca# nue)

Page 13: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 13/318

DNPVA@UKKDûN JENEVHC  8;

wa{ rchnpehidenpa{ mhn dcuidnh`a ch kue{pdn `e ca{ `evekma{ verva`ukpd)wa{# ch wdacenkdh `e jäneva# ec kuevra kaia cujhv `e dn{kvdrkdn `e ca{ e)niena{ `e ch {akde`h` t `e ch{ `dwev{h{ {e}uhcd`h`e{# ch kucpuvh t ca{

rvake{a{ `e d`enpd`h`. Ec rve{enpe wacuien veÿne 86 khrépuca{ xue `hnkuenph `e e{ph{ avih{ `e jenevhv kanakdidenpa en pavna h ch `devenkdh{e}uhc xue {e pvhn{avih en `e{djuhc`h`.

Ec afoepdwa `e e{ph hnpacajéh e{ hfav`hv peièpdkh{ xue pvhn{idpen ch{diravphnpe{ pvhn{avihkdane{ e}revdienph`h{ en ch{ vechkdane{ `e jänevaen Iä}dka. Rhvh ecca {e {ecekkdanhvan 86 peih{ xue {e rve{enphn en hcjuna`e ca{ pve{ khira{ kenpvhce{ h rhvpdv `e ch rev{rekpdwh `e jäneva? ec ra`ev#ec kuevra t ch kucpuvh# th xue en e{pa{ èifdpa{ e{ ra{dfce af{evwhv ca{ wén)

kuca{ t ca{ enpvekvuhidenpa{ xue `enen ch{ vechkdane{ `e jäneva.Ch rvdievh rhvpe `ec wacuien {e `enaidnh –Enpavna{ `e ra`ev’. En

ä{ph {e rve{enphn {ed{ khrépuca{ kuta `enaidnh`av kaiÿn e{ ia{pvhv xuech{ pvhn{avihkdane{ en ch{ vechkdane{ ̀ e jäneva pdenen xue wev# un`hien)phcienpe# kan khifda{ en ch{ vechkdane{ ̀ e ra`ev. Ca{ prdka{ hfav`h`a{ ene{ph {ekkdn `hn kuenph `e ecca? racépdkh rÿfcdkh# wdacenkdh `e jäneva# {evmaifve kaia khpejavéh racépdkh# iawdidenpa{ `e iuoeve{ dn`éjenh{ t cä{)fdka)jht# t kan{pvukkdn `e nhkdanhcd{ia. En ca{ pvhfhoa{ kanpend`a{ en

e{ph {ekkdn {e ewd`enkdh kia –ca eiendna’ e{pè kaiÿnienpe kacakh`aen e{rhkda{ khvenpe{ `e ra`ev t {e hnhcdhn rvèkpdkh{# whcave{ t navih{kucpuvhce{ xue {u{penphn e{pe av`en `e jäneva.

Ec rvdiev prdka `e e{ph {ekkdn e{ ch racépdkh rÿfcdkh avdenph`h h hpen)`ev ch{ neke{d`h`e{ `e ch{ iuoeve{ a evvh`dkhv ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jänevaen Iä}dka. Hnh Ihvéh Perdkmdn vewd{h ch{ `äkh`h{ `e 8452 t 8472# t `hkuenph `e ch hu{enkdh `e iuoeve{ kaia {uoepa{ e}rcékdpa{ `e racépdkh rÿfcd)kh# hc ufdkhvch{ ÿndkhienpe en {u unkdn verva`ukpavh t hidcdhv. E{ en ch

`äkh`h ̀ e ca{ {epenph kuhn`a en Iä}dka {e dnkavravh ̀ e ihnevh e}rcékdph chrvafceièpdkh `e ch{ iuoeve{ en racépdkh rÿfcdkh. H rhvpdv `e hmé t kan `dwev){a{ enaxue{# rhuchpdnhienpe {e mhn avekd`a {acukdane{ h neke{d`h`e{rvèkpdkh{ `e ch{ iuoeve{. Ch hupavh {eøhch xue ecca mh pend`a eekpa{ hwavh)fce{ en hcjuna{ dn`dkh`ave{ kaia e`ukhkdn# {hcu` t pvhfhoa. [dn eifhvja#ch ihnevh en xue {e mhn hpen`d`a e{ph{ neke{d`h`e{ kan vekuenkdh mh rva)`ukd`a ec `e{rchhidenpa `e ch {ufav`dnhkdn `ec majhv h apvh{ e{evh{<enpve ecch{ ec ievkh`a chfavhc. Ch hupavh {eøhch hcjuna{ ̀ e ca{ vepa{# ̀ dceih{t mavdanpe{ ra{dfce{ xue ch cejdpdihkdn `ec jäneva# kaia eceienpa un)`hienphc xue {e mh ̀ e dnpva`ukdv en ec `d{eøa ̀ e ch racépdkh rÿfcdkh# rve{en)ph en ec Iä}dka kanpeiravènea.

Page 14: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 14/318

80  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ec hvpékuca `e Ihvph Pavve{ aveke un rhnavhih {afve ch wdacenkdh `ejäneva kaia un rvafceih kucpuvhc t# iè{ e{rekékhienpe# `e ch kucpuvhrhpvdhvkhc. Rhvh ch hupavh ch wdacenkdh e{ un eniena iucpdhkäpdka kan

iut whvdh`h{ e}rve{dane{# khu{h{# hckhnke{ t kan{ekuenkdh{. H rhvpdv ̀ e unenaxue dnpev`d{kdrcdnhvda# rvaravkdanh eceienpa{ fè{dka{ rhvh {u `end)kdn# dn{d{pden`a en ec wénkuca kan ch `d{kvdidnhkdn t vewd{h ch{ `endkda)ne{ ̀ e hcjuna{ dn{pvuienpa{ dnpevnhkdanhce{ en ihpevdh ̀ e ̀ evekma{ muih)na{. Pavve{ e}rane ca{ ia`eca{ ̀ e e}rcdkhkdn ̀ ec eniena# hjvurèn`aca{en `a{ jvhn`e{ enaxue{? ch hpenkdn en ca{ dn`dwd`ua{ t en ec kanpe}pa{akdhc. H rhvpdv ̀ e ecca# rve{enph un hnècd{d{ ̀ e ch{ h{diepvéh{ ̀ e ra`ev en ch{vechkdane{ dnpev e dnpvhjenävdkh{ t {u kane}dn kan ch wdacenkdh `e jäneva.

Ch hupavh {eøhch xue e{ph{ h{diepvéh{ {e jenevhn t verva`uken en pa`h{ ch{e{evh{ `e ch wd`h. E{ rav ecca xue idenpvh{ na {e vehcdken khifda{ {u{phn)kdhce{ en ch kucpuvh# {a{pdene Pavve{# ec `evekma `e ch{ iuoeve{ h unh wd`hcdfve `e wdacenkdh {ejudvè {den`a unh dcu{dn# iè{ xue unh rvevvajhpdwh.

Un pevkev prdka hfav`h`a en e{ph {ekkdn e{ ec `ec iawdidenpa `eiuoeve{ dn`éjenh{ en Iä}dka. Jd{ech E{rdna{h @hidèn {eøhch xue ch hupa)naiéh `ewdene un kankerpa kchwe rhvh {u hnècd{d{# th xue {e kankdfe naÿndkhienpe kaia unh avih `e hupa`epevidnhkdn `e ca{ ruefca{# {dna

phifdän rev{anhc. Rchnpeh xue ch wa `e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ kue{pdanna {ca ch{ racépdkh{ neacdfevhce{# {dna phifdän ca{ u{a{ t ka{puifve{ dn`é)jenh{. En e{pe {enpd`a# rhvh ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ hchv ch wa# vairev ec{dcenkda kan{pdpute unh avih `e kan{pvudv{e kaia kdu`h`hnh{. Ch hupavh`e{phkh ca{ enkuenpva{ t `e{enkuenpva{ xue puwdevan kan `d{pdnpa{ hkpave{{akdhce{? ec iawdidenpa eidnd{ph uvfhna# ch peacajh `e ch cdfevhkdn# chDjce{dh# ec hrhpd{ia t ch{ avjhndhkdane{ nhkdanhce{ t cakhce{ dn`éjenh{.

 Hvih xue ch{ pen{dane{ uevan envdxueke`avh{ t kangdkpdwh{ hc id{ia

pdeira. E{rdna{h {eøhch xue ec cajva `e ch kdu`h`hnéh rav rhvpe `e ch{ iu) oeve{ `eren`e na ÿndkhienpe `e ca{ hwhnke{ en {u{ rvarda{ rvake{a{# {dnaphifdän `e ca{ hwhnke{ en ou{pdkdh ekanidkh# en `eiakvhkdh t en unhhupakvépdkh {akdhc `ec vhkd{ia en Iä}dka.

 Ouhn Judccevia Gdjuevah e}rcavh ec pvhfhoa `e dnpevwenkdn xue vehcd)hn en Iä}dka `d{pdnph{ avjhndhkdane{ kan ch rafchkdn ih{kucdnh rhvhkanpvhvve{phv hcjuna{ rvafceih{ {akdhce{ d`enpdkh`a{ en ch{ vechkdane{ `ejäneva# a fden rhvh rapenkdhv ec `e{hvvacca iè{ dnpejvhc `e hcjunh{ ve{ran){hfdcd`h`e{ {akdhce{ h{djnh`h{ h ̀ dkmh rafchkdn. H rhvpdv ̀ e unh idnukda{hvewd{dn ̀ e ̀ akuienpa{ t ihnuhce{ ̀ e avjhndhkdane{ kuta eoe kairhvpd`ae{ ch fÿ{xue`h `e vechkdane{ iè{ exudphpdwh{ t unh dnpevwenkdn kanpvh ch

Page 15: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 15/318

DNPVA@UKKDûN JENEVHC  85

wdacenkdh eoevkd`h rav ca{ maifve{# Gdjuevah vewd{h  ch{ rveid{h{ `e e{pa{kacekpdwa{ rhvh hfav`hv ec peih `e ch wdacenkdh. Ec hupav enhpdh ch cekpuvhracépdkh `ec pvhfhoa `e dnpevwenkdn xue kanpeirch h ch rafchkdn ih{kucd)

nh kaia {u afoepa `e dnpevä{# en e{rekdhc rhvh e{pdiuchv un `dècaja kane{pu`da{h{ t hkpdwd{ph{ eidnd{ph{. Hc ve{rekpa# hvih xue ch hcdhnh kan eceidnd{ia t ec iawdidenpa ̀ e iuoeve{ mh {d`a un`hienphc rhvh ch kanav)ihkdn `e e{pa{ kacekpdwa{. H{did{ia# {eøhch xue ch vege}dn hkh`äidkhkvépdkh rhvh ch paih ̀ e kankdenkdh {afve ec {djndkh`a ̀ e {ev maifve rue`ekanpvdfudv h {u kan{pvukkdn kaia khpejavéh racépdkh.

 Oav`d @ée hnhcdh ec iawdidenpa cä{fdka)jht -cj$ en Iä}dka `uvhnpeca{ ÿcpdia{ 02 høa{# t ca kanpe}puhcdh en ch md{pavdh `e ca{ iawdidenpa{

{akdhce{ en ec rhé{. Ec hupav `d{pdnjue pve{ h{e{. Ch rvdievh# `e 84:= h84=0# kavve{ran`e hc nhkdidenpa t kan{pvukkdn `e ch d`enpd`h` kacekpdwh`ec iawdidenpa. E{pe revda`a {e khvhkpevdh# enpve apva{ h{rekpa{# rav chvekerkdn `e dnguenkdh{ dnpevnhkdanhce{# ch kan{pdpukdn `ec iawdidenpa`e cdfevhkdn maia{e}uhc t ch rufcdkhkdn `e afvh{ cdpevhvdh{ maia{e}uh)ce{. Ch {ejun`h h{e# `e 84=0 h 844:# verve{enph un iaienpa `e `ekcdwe#en ec kuhc ca{ maia{e}uhce{ uevan ve{ran{hfdcdh`a{ `e ch erd`eidh `e{d`h t whvda{ jvura{ {e `e{dnpejvhvan. H rhvpdv `e 844= t mh{ph ch ekmh#

@ée `e{phkh ch pevkevh h{e kaia ch iè{ vukpéevh t uevpe rhvh ec iawd)idenpa cj xue {e kanwdevpe# `e mekma# en una `e ca{ iè{ `dnèidka{ `ecrhé{. Rhvpe `e e{pe ä}dpa rvawdene `ec eekpa xue ec kankerpa `e `dwev{d`h`{e}uhc puwa en ch{ verve{enphkdane{ t ienphcd`h`e{ `e ch {akde`h`. Rhvh )nhcdhv# @ée ewakh fveweienpe ch{ ra{dfce{ rvacanjhkdane{ xue ra`vè penevec iawdidenpa en ec upuva.

En {u khrépuca# D{mdph Fhnevoee ̀ ecéneh ̀ e ihnevh kairhvhpdwh ca{ kan)kerpa{ `e ch avihkdn nhkdanhc en enpavna{ kacandhce{ e direvdhce{ `e{`e

ch rev{rekpdwh `e ch hrvardhkdn `e ch{ iuoeve{ kaia pevvdpavda{ t# h ch dn)wev{h# `e ca{ e{rhkda{ kaia enpd`h`e{ eidndh`h{# en ec {enpd`a `e unhpvh`dkdn –ravnapvrdkh’. Ch hupavh {eøhch xue# h ie`d`h xue ch kacandh)kdn {e e{phfcekd en e{rhkda{ jeajvèka{ kaia Dn`dh t Iä}dka# {e rva`u)ken khifda{ xue hekphn h ch{ iuoeve{# ch hidcdh t ch nhkdn. @e{`e ch peavéheidnd{ph# ch hupavh iue{pvh kia e{ph{ ia`dkhkdane{ {an iac`eh`h{ ravec jäneva t ch {e}uhcd`h`. Fhnevoee hnhcdh ch{ wd{dane{ `e jäneva en ca{nhkdanhcd{ia{ en Dn`dh t Iä}dka. En ec rvdiev kh{a e}hidnh ka{puifve{kaia ec {hpd t ec rvafceih `e ch cet {afve ch ia`dkhkdn `e ch –e`h` `ekan{enpdidenpa’. En ec kh{a `e Iä}dka# rvdwdcejdh ch e}rcdkhkdn en pavna hCh Ihcdnkme kaia juvh hifdjuh en ch avihkdn nhkdanhc t ch kanpvh{ph

Page 16: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 16/318

87  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

kan ch Wdvjen `e Juh`hcure# kaia eceienpa `e ch kanjuvhkdn `e unhnuewh nhkdn h rhvpdv `e ch Dn`eren`enkdh.

En ch {ejun`h rhvpe `ec wacuien# pdpuch`h –Pevvdpavda{ kavravhce{’# {e

rve{enphn pve{ hvpékuca{ xue rchnpehn# kh`h una h {u ihnevh# en xuä ie`d)`h t mh{ph `n`e ec kuevra e{ un e{rhkda a un pevvdpavda rvarda xue ec {u)

 oepa ‐maifve a iuoev‐ rue`e kanpvachv t `aidnhv. H{é# ca{ pve{ pe}pa{dcu{pvhn kia ec kuevra na e{ iè{ xue unh kan{pvukkdn `e jäneva t un{aravpe `e ch{ kch{dkhkdane{ `e ca eiendna t `e ca ih{kucdna. Kh`h hvpé)kuca pvhph hxué un peih wdnkuch`a kan ec khira `e ch {hcu` t# {afve pa`a#na{ vekuev`h xue ca {akdhc t ca jenävdka na {ca {e iekchn kan ca fdacjd)ka# {dna xue ca `e{fav`hn.

Ec rvdiev khrépuca `e e{ph {ekkdn {e `e`dkh hc peih `ec hfavpa t ca{`evekma{ verva`ukpdwa{. En ä{pe# Hcdkdh Ièvxue `e{phkh xue h rhvpdv `e )ne{ `ec {djca }d} h 84:2 ch{ cete{ {afve ec hfavpa {e mhn ia`dkh`a en dn)nuievhfce{ akh{dane{# reva na kaia ve{rue{ph h `efhpe{ rÿfcdka{ {dna hhou{pe{ hc dnpevdav ̀ e ca{ {d{peih{ ouvé`dka t racépdka. E{ h rhvpdv ̀ e ch ̀ äkh`h`e ca{ høa{ {epenph kuhn`a en Iä}dka ec hfavpa h`xudeve ihtav rve{enkdht e}d{penkdh rÿfcdkh kaia rvafceih. Ièvxue d`enpdkh ch{ hkkdane{ rÿfcd)kh{ dirceienph`h{ rav ec E{ph`a t mhke un vekuenpa `e ca{ khifda{ kan{)

pdpukdanhce{ en whvda{ e{ph`a{ `ec rhé{# `akuienphn`a hkanpekdidenpa{‐rav eoeirca ec kh{a Rhucdnh# en Ie}dkhcd‐ xue nupvdevan ch kanpvawev{dh.Ch hupavh vewech ch kairceod`h` e diravphnkdh `e e{pe `efhpe kanpeiravè)nea# {ufvhthn`a {u{ `dwev{h{ hkeph{# kaia ch{ kankerkdane{ vecdjda{h{# chdn{pdpukdn hidcdhv# ch wd`h t iuevpe `e un dn`dwd`ua# ch {e}uhcd`h` t chwd`h énpdih# ch `eiakvhkdh t ch cukmh eidnd{ph rav ca{ `evekma{ `e ch{ iu)

 oeve{ rhvh u{hv t `d{vuphv cdfveienpe {u kuevra.Ec khrépuca ̀ e Wékpav Ihnuec Avpd hnhcdh ch wdacenkdh kanpvh ch{ iuoe)

ve{ kuhn`a ä{ph{ ve{ucphn dnekph`h{ `e wdm

rav {u{ rhveoh{. Ec hupav {eøhchxue ch wdacenkdh un`hnpe ̀ ec {uoepa e{ ou{phienpe ch ̀ e ch dira{dkdn ̀ e unjäneva -ih{kucdna a eiendna$ {afve apva# dnkcu{a hnpe{ ̀ ec nhkdidenpa. Echnècd{d{ `e ch wdacenkdh eoevkd`h kanpvh ch{ iuoeve{ {evara{dpdwh{ revidpewd{cuifvhv xue ä{ph wdene en jvhn rhvpe `e ch{ d`enpd`h`e{ t vace{ `e jäne)va xue ce{ dirane ch {akde`h`. Enpve apva{ h{rekpa{# Avpd {e veeve hc dn)ewdphfce –kud`hv h apva{’ xue afcdjh h ch{ iuoeve{ h e{phv en kan{phnpe{ cjd)kh{ ̀ e {hkvdkda# h nejhv {u ̀ e{ea t h kanpeirchv ch {e}uhcd`h` kaia {d {cach verva`ukkdn ch cejdpdihvh. [den`a ec {d`h# {ejÿn ca{ e{peveapdra{# ec {dj)na `e unh {e}uhcd`h` pvhn{jve{avh# ch{ iuoeve{ {uven ‐iukma iè{ xueca{ maifve{‐ ca{ eekpa{ `ec e{pdjih t Avpd ca `eiue{pvh. Ec hupav dcu{pvh

Page 17: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 17/318

DNPVA@UKKDûN JENEVHC  8:

{u hvjuienpa hcu`den`a h ch{ iuoeve{ xue hpvhwde{hn vanpevh{ en ch dcejh)cd`h`# xue pvhfhohn en ec kaievkda {e}uhc t xue {e e}ranen hc pvèka `erev{anh{.

Ec h`oepdwa –hnavä}dkh’ rhveke khcdkhv un revc e{pèn`hv `e iuoev kanunh {dcueph kavravhc iut ghkh. Vekav`hn`a xue ch hnave}dh# en eekpa# hek)ph hrva}dih`hienpe h nuewe iuoeve{ rav kh`h maifve# Lhvdne Pdnhp {ervejunph {d ch hnave}dh e{ un pvh{pavna hnpdjua a kanpeiravènea. Kan ec n`e e}rcavhv ch{ ra{dfce{ vechkdane{ enpve ch{ juvh{ hnavä}dkh{ `e htev t ch{`e mat# ec khrépuca dndkdh kan un vh{pvea `e muecch{ `e ch rve{enkdh `e –{hn)ph{’ hnavä}dkh{ en ch Euvarh akkd`enphc ie`dewhc t en ec Iä}dka `e ca{ {d)jca{ }wdd t }wddd. Ch hupavh vehcdh un fhchnke ̀ e ch ewacukdn ̀ e e{pe rvafce)

ih en Iä}dka en ca{ ÿcpdia{ `ekenda{# aveke unh dnpevrvephkdn {afve ch{avih{ kanpeiravèneh{ `ec pvh{pavna t {eøhch xue ec kanpe}pa kucpuvhc hk)puhc rhveke {ev un pevvena ävpdc rhvh {u rve{enkdh. Pdnhp d`enpdkh eceien)pa{ xue e}rcdkhn ch af{e{dn t ch fÿ{xue`h `e revekkdn `e ch{ iuoeve{hnavä}dkh{ `e mat. H{did{ia# enhpdh ch neke{d`h` `e kchvdkhv ec pävidna–hnave}dh’ rhvh hceohv{e `e ch fhnhcdhkdn xue mh wend`a e}revdienphn`a?ch khpejavéh e{ hnpe pa`a iä`dkh t th pdene iè{ `e un {djca `e e}d{penkdh.

 H n `e hvvdfhv h ch{ pvhn{avihkdane{ en ch wd`h `e ch{ iuoeve{ t ch{

kaiund`h`e{ en pävidna{ `e exud`h`# `e djuhc`h` t `e ve{repa h ch{ `de)venkdh{# e{ dirve{kdn`dfce ec khifda ̀ e ka{puifve{. Ch ia`dkhkdn ̀ e ch{ienphcd`h`e{ t ch{ ka{puifve{ e{ {deirve un rvake{a `e vdpia cenpa# xuena {e hcpevh `e ch nakme h ch ihøhnh wevpdjdna{hienpe t xue dircdkh enav)ie{ vehkaia`a{ en ec èifdpa racépdka# {akdhc t `e ch wd`h kapd`dhnh. Ravecca# ec hnècd{d{ `e ch{ pvhn{avihkdane{ en ec khira kucpuvhc aveke un e{)rhkda ̀ e ̀ d{ku{dn xue envdxueke ec kanakdidenpa ̀ e ch{ vechkdane{ dnpevje)nävdkh{ en {u `e{hvvacca md{pvdka t {akdhc. Ch cdpevhpuvh# ec kdne# ch{ hvpe{

rcè{pdkh{ t ec revavihnke {e kan{pdputen en wéh{ rvdwdcejdh`h{ rhvh ch verve){enphkdn `e ch wd`h {akdhc# phnpa kaia eniena{ e{päpdka{# kaia eceien)pa{ xue hwaveken ec hnècd{d{ `e ch{ vechkdane{ enpve maifve{ t iuoeve{ hrhvpdv `e un enaxue {akdacjdka. Ren{hn`a en ecca# ch pevkevh rhvpe `e e{pewacuien {e `e`dkh h ca{ –Khidna{ `e ch kucpuvh’.

En ec rvdiev khrépuca# Cuecenh Jupdävve `e Wech{ka aveke un wev`h)`eva rh{ea cdpevhvda. Ve{pdpute unh jvhn rhvpe `e ch afvh nhvvhpdwh xue ch{e{kvdpavh{ ie}dkhnh{ mhn rva`ukd`a ̀ e 84=2 h 6282. @uvhnpe e{pe revda`a#iè{ ̀ e 522 pépuca{ uevan rufcdkh`a{# {e dnkveienph ec nÿieva ̀ e hupavh{#ch{ peièpdkh{ {e ia`dkhn t rvacdevhn e{pvhpejdh{ cdpevhvdh{. [djuden`a kva)nacjdkhienpe ca{ {ed{ cu{pva{ `ec revda`a# Jupdävve `e Wech{ka rve{enph

Page 18: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 18/318

8=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

e{pa{ iun`a{ nhvvhpdwa{ `ewechn`a ch ihnevh en xue ch{ iuoeve{ mhn {d`avepvhph`h{ t ch avih en xue ch{ `devenpe{ e{kvdpavh{ mhn hfav`h`a ch peiè)pdkh `ec jäneva. Rav ie`da `e {u{ nhvvhpdwh{# iukmh{ `e ecch{ mhn `e{enpvh)

øh`a ch{ kairceoh{ vechkdane{ dnpev{ufoepdwh{ e dnpevjänevdkh{ t# kaia cahvih ch hupavh hc nhc `ec khrépuca# mhn ve{khph`a –ec rchkev `e {ev iuoe)ve{’. Jupdävve `e Wech{ka vekuev`h xue {d fden ch cdpevhpuvh ie}dkhnh ueihvkh`h en ec rh{h`a rav juvh{ eiendnh{ iut `e{phkh`h{# kaia {av

 Ouhnh Dnä{ ̀ e ch Kvu# Chuvh Iän`e ̀ e Kuenkh t Va{hvda Kh{pecchna{# h cachvja `e e{pa{ ÿcpdia{ ;2 høa{ mhn ih`uvh`a e{kvdpavh{ mat iut vekana)kd`h{ t mhn gavekd`a nuewa{ phcenpa{.

Rav {u rhvpe# Jvhkdech Ihvpéne)_hcke rve{enph ec `e{hvvacca `e ch rva)

`ukkdn écidkh `e hupavh{ ie}dkhnh{ h rhvpdv `e ca{ høa{ akmenph `ec {djca}}. Hnhcdh ca{ hkpave{ xue hkdcdphvan ch enpvh`h `e ch{ iuoeve{ h e{pe khi)ra `e kvehkdn hvpé{pdkh# h{é kaia ch{ `dkucph`e{ ekanidkh{ t `e avjhndh)kdn xue dird`en unh ihtav rhvpdkdrhkdn `e ch{ `dvekpavh{ en ch dn`u{pvdhkdneihpajvèkh. Ch hcph `e cete{ t racépdkh{ jufevnhienphce{ xue e{pdiu)cen e{ph rva`ukpdwd`h` en jenevhc {e ihnde{ph phifdän en ch{ e{kh{h{ ra{d)fdcd`h`e{ `e dnjve{a `e ch{ iuoeve{ en e{pe èifdpa. Ch{ kdneh{ph{ {e mhnkanwevpd`a en dnwev{dand{ph{ rhvh hcchnhv ca{ khidna{ e dnpva`ukdv{e `e ccena

en ec iun`a `ec kdne. @e{`e ch{ rvacékh{ `dvekpavh{ `e ca{ høa{ akmenph# Wech{ka t Gevnèn`e Wdachnpe# {e mhke un vekavvd`a rav ca{ iaienpa{ iè{`e{phkh`a{ `ec kdne vehcdh`a rav iuoeve{ en Iä}dka. [e vewd{h ch rva`uk)kdn écidkh `e ch `äkh`h `e 8442# kan ch rhvpdkdrhkdn `e `dvekpavh{ kaiaChn`eph# Kavpä{# [kmtpev t Vapfevj# kan ec n `e ia{pvhv ca{ peih{ t e{pvh)pejdh{ xue eircehn e{ph{ hupavh{. Ec nuewa idcenda {e hfve kan ch rva`uk)kdn `e [d{phkm# Cre t Ihvpéne)Kvazpmev xue dnhujuvhn nuewh{ fÿ{xue)`h{ écidkh{.

–Ec hvpe `ec revavihnke {e avdjdnh en ch {ufwev{dn’# kan e{ph vh{eIhvdhnh Va`véjue [a{h dndkdh ch md{pavdh `e e{ph ihnde{phkdn hvpé{pdkh enIä}dka. Ch hupavh rhvpe `ec revavihnke kaia unh avih méfvd`h xue rue)`e veundv apvh{ hvpe{. E{ unh avih e{päpdkh kanpeiravèneh# meve`evh ̀ e ca{mhrrendnj{< e{ un je{pa `e vurpuvh# e{ eéieva# e{ unh afvh xue vaire ch{erhvhkdn enpve {uoepa t afoepa `an`e ec kuevra `ewdene –ec ÿndka {dpdara{dfce ̀ e ve{d{penkdh’. Ec vekavvd`a vehcdh`a rav Va`véjue [a{h dnkcute ecpvhfhoa racépdka `e ca{ owene{ -nhce{ `e ca{ {e{enph$# ec u{a `ec kuevrakaia un `e{héa hfdevpa h ch{ fuenh{ ka{puifve{ -ca{ {epenph$# ch{ hkkdane{revavièpdkh{ `e én`ace dn`dwd`uhc -ca{ akmenph$ t ec gavekdidenpa `e chfÿ{xue`h kacekpdwh kan nuieva{a{ hrata{ -ca{ nawenph$. Ch hupavh `ecdneh

Page 19: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 19/318

DNPVA@UKKDûN JENEVHC  84

ec vdka rhnavhih `ec revavihnke mekma rav iuoeve{ t {e `epdene en e{re)kdhc en ch{ afvh{ `e ch{ rvdnkdrhce{ kveh`avh{. Ve{hcph ch diravphnkdh `e ch{kanpvdfukdane{ en ec revavihnke ie}dkhna `e{kvdfden`a ch{ afvh{ `e [hn)

phihvéh# Avaka t Zacev# en kanguenkdh kan ch{ vege}dane{ `e jäneva xueccewhn h khfa e{ph{ hupavh{.

Ch d`eh xue mh judh`a ch kanavihkdn `e e{pe wacuien e{ avekev unhiue{pvh `e rvafceièpdkh{ rve{enpe{ en ec Iä}dka `e mat# xue dnwacukvh chrev{rekpdwh `e jäneva t# rav phnpa# rvardkdh nuewh{ avih{ `e kairven{dn`ec av`en {akdhc. Ec jäneva na {ca e{ unh khpejavéh rhvh mhkev ec iun`a{akdhc iè{ dnpecdjdfce# {dna xue {e mh kanwevpd`a# h ca chvja `e e{pa{ ÿcpdia{;2 høa{# en unh khpejavéh `e hnècd{d{ dirve{kdn`dfce en ec khira `e ch{

kdenkdh{ {akdhce{ t ch{ muihnd`h`e{. [e mhn e{pu`dh`a ch{ vechkdane{ dnpev)jenävdkh{ kan un`hienpa{ venawh`a{ t kan wd{dane{ fh{h`h{ en kanakd)idenpa{ dnnawh`ave{# kan ec n `e hrunphv h un upuva kan iena{ `e{)djuhc`h`e{# a iè{ uprdkhienpe# {dn `e{djuhc`h` `e jäneva.

 hnh i hvéh Perdkmdn# L hvdne PdnhP t cuecenh juPdävve `e wech{ka

Page 20: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 20/318

Page 21: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 21/318

rvdievh rhvpe

ENPAVNA[ @E RA@EV

Page 22: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 22/318

Page 23: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 23/318

6;

8RACÉpDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA

 Hnh Ihvéh Perdkmdn Whcce/

KANPEND@A

Dnpva`ukkdn 60Khidna{ vekavvd`a{ t e{kenhvda hkpuhc 65Vepa{# `dceih{# mavdanpe{ ra{dfce{ ;=Veevenkdh{ 0:

 Hne}a{ 5;

/ Dnwe{pdjh`avh `ec Rvajvhih Dnpev`d{kdrcdnhvda `e E{pu`da{ `e ch Iuoev en ec Ken)pva `e E{pu`da{ [akdacjdka{ `e Ec Kacejda `e Iä}dka? 3hperdkmdnBkacie}.i}>.

Page 24: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 24/318

60  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

DNpVA@UKKDûN

Ch exud`h` `e jäneva mh d`a kafvhn`a diravphnkdh en ch hjen`h `e racépdkh

rÿfcdkh dnpevnhkdanhc t nhkdanhc# {e ce vekanake e}rcékdphienpe kaia kai)ranenpe un`hienphc en ec `d{eøa `e e{pvhpejdh{ `e `e{hvvacca. Hkpuhcienpee}d{pe un rcena vekanakdidenpa `e ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva kaia afoepa`e hpenkdn `e racépdkh rÿfcdkh.8 Ecca mh {d`a vupa `e unh rvacanjh`h e dn)pen{h chfav `e hkpave{ `e{`e `dwev{h{ e{evh{# enpve ecca{ avjhndhkdane{ `eiuoeve{# iawdidenpa{ eidnd{ph{# kaiund`h`e{ hkh`äidkh{# avjhnd{ia{ `eNhkdane{ Und`h{# dn{pdpukdane{ nhnkdevh{ dnpevnhkdanhce{ t avjhnd{ia{ najufevnhienphce{.

Ch ihnevh en xue {e mhn hpen`d`a neke{d`h`e{# `eihn`h{ e dnpeve{e{`e iuoeve{ t maifve{ rhvh evvh`dkhv `e{djuhc`h`e{ `e jäneva rav ie`da`e racépdkh rÿfcdkh pdene iukmh{ vejuchvd`h`e{ t {eieohnh{ enpve rhé{e{.E{pa {e ̀ efe un`hienphcienpe h xue ec e{rhkda en ec kuhc {e mhn kan{pvud)`a hkuev`a{ rhvh hwhnhv en ch kan{pvukkdn `e unh rev{rekpdwh `e jänevamh {d`a ec `e ch{ kanevenkdh{ dnpevnhkdanhce{ `e ch iuoev t ca{ enkuenpva{eidnd{ph{ chpdnahievdkhna{ t `ec Khvdfe -Vdxuev# 6225< Phvvä{# 6227$.

[dn eifhvja# ca{ dnpenpa{ rhvh xue kvd{phcdken e{pa{ hkuev`a{ en racé)

pdkh rÿfcdkh mhn paih`a avih{ `dwev{h{. Kh`h rhé{ mh ve{ran`d`a kan rhv)pdkuchvd`h`e{ cakhce{ t ra{dfdcd`h`e{ `dwev{h{. Ca{ hkuev`a{ mhn pend`aeekpa{ en `devenpe ie`d`h en ca{ rhé{e{ –{ejÿn {u ihtav a ienav wucne)vhfdcd`h` dnpevnhkdanhc# {ejÿn ch {en{dfdcd`h` hnpe `dkmh{ èveh{ `e dnpev)wenkdn a dnkcu{a {ejÿn ch reviehfdcd`h` `e {u {d{peih racépdka’ -Dnkmèu{)pejud# 8444? 820$.

Ec afoepdwa `e e{pe khrépuca e{ vege}danhv {afve ch ihnevh en xue {emhn dnkavravh`a en ch racépdkh rÿfcdkh en Iä}dka ch{ neke{d`h`e{# `eihn)

`h{ e dnpeve{e{ ̀ e iuoeve{ t maifve{ rhvh evvh`dkhv ̀ e{djuhc`h`e{ ̀ e jäne)va. ±Rav xuä khidna{ mh pvhn{dph`a ch racépdkh rÿfcdkh en Iä}dka en e{pe{enpd`a1 ±Kuèc e{ ec e{kenhvda hkpuhc1 ±Kuèce{ {an ca{ mavdanpe{ ra{dfce{1Dnpeve{h ve{khphv ch{ rhvh`aoh{ t `dceih{ xue {e mhn rve{enph`a en ec khid)na# h{é kaia hcjuna{ vepa{ xue {e rve{enphn en ch hkpuhcd`h`.

8 Rhuchpdnhienpe# avjhnd{ia{ `e Nhkdane{ Und`h{ -{afve pa`a ec Rvajvhih `e Nh)kdane{ Und`h{ rhvh ec @e{hvvacca -rnu`$# ec Gan`a `e Nhkdane{ Und`h{ rhvh ch Dnhnkdh-undkeg$ t ec Gan`a `e Nhkdane{ Und`h{ rhvh ch Iuoev -Undei$$# ch Kaid{dn Ekan)

idkh rhvh Hiävdkh Chpdnh t ec Khvdfe# ec Fhnka Dnpevhievdkhna `e @e{hvvacca# ec FhnkaIun`dhc t ec Gan`a Ianephvda Dnpevnhkdanhc mhn d`a dnkavravhn`a e{pe peih en {uhjen`h# dnavie{ t rufcdkhkdane{.

Page 25: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 25/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  65

KHIDNA[ VEKAVVD@A[ T E[KENHVDA HKpUHC

En kan{anhnkdh kan ch pen`enkdh dnpevnhkdanhc `e hnpe{ `e ch `äkh`h `e ca{

{epenph#6 ch{ hkkdane{ rÿfcdkh{ en Iä}dka kan{d`evhvan ch{ neke{d`h`e{# ̀ e)ihn`h{ a dnpeve{e{ ̀ e ch{ iuoeve{ en phnpa {u unkdn verva`ukpavh t hid)cdhv# kdvkun{kvdfdän`ach{ h ch{ chfave{ ̀ e ih`ve{ t hih{ ̀ e kh{h.; Hcu`den`ah unh wakhkdn nhpuvhc t h rveevenkdh{ dn`dwd`uhce{# {e rhvpd e}rcékdph adircékdphienpe `e unh kankerkdn `e ch{ iuoeve{ kaia vekerpavh{ neke{d)ph`h{ t rh{dwh{.

En ec ihvka `ec rhrec kenpvhc xue {e apavj hc kvekdidenpa rafchkdanhcen ec `e{hvvacca `e ca{ rhé{e{# dnpeve{ `e ch{ iuoeve{ {u ra{dfdcd`h` `e en)

jen`vhv t ca{ rhrece{ h{akdh`a{ h e{ph ra{dfdcd`h` `e `hv wd`h. Fuenh rhvpe`e ch rveakurhkdn rav {u {dpuhkdn {e enak en dnkd`dv en ch{ khu{h{ rve)wd{dfce{ t kuvhfce{ `e iavfd)iavphcd`h` dnhnpdc t ihpevnh0 -Vdxuev# 6222?642)648$. Rav ecca# ue un`hienphc rvardkdhv kan`dkdane{ {hndphvdh{ h`e)kuh`h{ rhvh e{ph verva`ukkdn t ec ra{pevdav kud`h`a `e ca{ mdoa{. Ieoavhv{u{ kan`dkdane{ rhvh enkhvjhv{e `ec fdene{phv kaiunhc a hidcdhv phifdänue diravphnpe.

Ec Rvajvhih ̀ e Fdene{phv [akdhc Vuvhc# kveh`a en 845; `uvhnpe ec {e}e)

nda `e Vud Kavpdne{# e{ un fuen eoeirca `e ch{ hkkdane{ jufevnhienphce{`dvdjd`h{ h hrathv h ch{ iuoeve{ en hkpdwd`h`e{ hcve`e`av `e {u{ vace{ `eih`ve{ t hih{ `e kh{h. @dkma rvajvhih avekd ohv`dne{ `e ndøa{< `e{htu)nh`ave{ dnhnpdce{< kuv{dcca{ `e kavpe# ka{puvh# kanekkdn t chfave{ ihnuh)ce{< kakdnh `e `eia{pvhkdn t kan{evwhkdn `e hcdienpa{# h{é kaia kcufe{`e ih`ve{ rhvh xue ch{ iuoeve{ h`xudvdevhn kanakdidenpa{ ̀ e ruevdkucpuvht ekanaiéh `aiä{pdkh -Ècwhve)Hiäxudph ep hc.# 8472? 7;=)7;4$. Ch id{)ih `dvekkdn rue`e h`wevpdv{e en ch{ hkkdane{ vehcdh`h{ rav dn{pdpukdane{

`ec {ekpav {hcu` ‐un`hienphcienpe ec Dn{pdpupa Ie}dkhna `ec [ejuva [a)6 Ch vekan{pvukkdn `ec khidna vekavvd`a rav ch racépdkh rÿfcdkh `dvdjd`h h iuoeve{

en Iä}dka hnpe{ `e ca{ {epenph# {e vehcd fè{dkhienpe h rhvpdv `e ca{ `hpa{ kanpend`a{en ca{ dnavie{ rve{d`enkdhce{.

; Ch cdpevhpuvh e{rekdhcdh`h en ec peih `d{pdnjue enaxue{ en ch racépdkh rÿfcdkhrhvpden`a `e ch rvarue{ph echfavh`h rav Fuwdndk -84=;$ t Ia{ev -84=4$. Ch{ hkkdane{rÿfcdkh{ en ch{ kuhce{ ch{ iuoeve{ {an kankerpuhcdh`h{ un`hienphcienpe kaia veker)pavh{ rh{dwh{ en {u{ vace{ `e ihpevnd`h` t kvdhnh# {e d`enpdkhn en ec –enaxue `efdene{phv’.

0

Ch{ hkkdane{ enkhidnh`h{ h `d{idnudv ch iavfd)iavphcd`h` dnhnpdc t ihpevnheirehvan h ccewhv{e h khfa h rhvpdv `e ch `äkh`h `e ca{ pvednph# h vhé `e ch rvaiucjh)kdn `e ch rvdievh Cet `e Rafchkdn -Vdxuev# 6222? 642$.

Page 26: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 26/318

67  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

kdhc -di{{$#5 ec Dn{pdpupa Nhkdanhc `e Rvapekkdn h ch Dnhnkdh -dnrd$7 t ecDn{pdpupa Ie}dkhna ̀ e H{d{penkdh h ch Ndøe -dihn$‐#: en ch{ kuhce{ {e hcen)p ch rhvpdkdrhkdn eiendnh jvhpudph rhvh pvhfhohv rav ec fdene{phv `e ch

ndøe. [e kan{pvutevan kenpva{ en ca{ kuhce{ ch{ iuoeve{ vekdfdevan en{e)øhnh{ rvèkpdkh{ rhvh ec fenekda `e ca{ ideifva{ `e ch hidcdh.=

En khifda# ca{ maifve{ uevan dnkavravh`a{ h ch racépdkh rÿfcdkhkaia hjenpe{ rva`ukpdwa{# rvawee`ave{ t oee{ `e hidcdh# rhvpden`a `ec{urue{pa `e xue ec pvhfhoa rva`ukpdwa e{ vehcdh`a énpejvhienpe rav ecca{.

 Hc kenpvhv ch hpenkdn en ch{ iuoeve{ kaia ih`ve{ t hih{ `e kh{h# {u rhv)pdkdrhkdn en ec ievkh`a `e pvhfhoa t {u hkpdwd`h` kaia oeh{ `e hidcdh trvawee`avh{ {e kan{d`ev unh {dpuhkdn e}kerkdanhc xue na vexuevéh `e ch

hkkdn rÿfcdkh. Ch{ pvhfhoh`avh{ uevan kacakh`h{# ounpa kan ca{ ienave{`e e`h`# enpve –ca{ iè{ `äfdce{ {ekpave{ afveva{’ -Cre Ihpea{# 845=)8470? 666$ a –pvhfhohn`a en ec khira hc ch`a `ec maifve’ rhvh {urevhvkan`dkdane{ `e wd`h –wev`h`evhienpe hnju{pdhnpe{’ -@éh Av`h# 8470)84:2? 806$. H{é# ch rafchkdn eiendnh xue ca ̀ eihn`hfh# en jenevhc ch ̀ ekanpe}pa{ vuvhce{ a {dn un whvn rvawee`av# vekdféh hpenkdn `e rvajvhih{`e h{d{penkdh t `e fdene{phv rhvh jvura{ `e{hwavekd`a{ a –ihvjdnhce{’.

@e e{ph ihnevh# fuenh rhvpe `e ch {ejuvd`h` {akdhc xue vekdfdevan ch{

iuoeve{ ie}dkhnh{ ue ch apavjh`h rav ec di{{ kaia unh rve{phkdn rav {ev–e{ra{h{’ a –mdoh{’. Ch{ ih`ve{ kan eircea avihc puwdevan hkke{a h juhv)`evéh{ rhvh {u{ mdoa{# ÿndkhienpe kevkh `e hxuecca{ kenpva{ `e pvhfhoa `an)`e chfavhfhn iè{ `e 52 iuoeve{.4

 H{é# ec ̀ d{eøa `e ch racépdkh t ca{ rvajvhih{ rhvpe `ec {urue{pa dircékd)pa ̀ e e{evh{ kchvhienpe ̀ devenkdh`h{ rav {e}a en ch ̀ dwd{dn ̀ ec pvhfhoa. Ece}pvhkpa `ec WD Dnavie `e Jafdevna `e Cre Ihpea{ xue {e verva`uke h

5 Kveh`a en 840; kan ch id{dn `e `hv {ejuvd`h` {akdhc h ca{ pvhfhoh`ave{. En8404# `uvhnpe ec {e}enda `e Idjuec Hceièn# {u{ {evwdkda{ {e e}pden`en h {u{ hidcdhve{-di{{# 6282$.

7 Gue kveh`a en 8478 `uvhnpe ec {e}enda `e Cre Ihpea{. Wäh{e ar{)ai{# 6226.: Kveh`a en 847=# `uvhnpe ec {e}enda `e @éh Av`h -ar{)ai{# 6226$. En 844:#

`uvhnpe ec jafdevna `e _e`dcca# {e kveh ec [d{peih Nhkdanhc rhvh ec @e{hvvacca Dnpejvhc`e ch Ghidcdh -`dg$# ve{ucph`a `e ch u{dn `ec Dn{pdpupa Ie}dkhna `e Rvapekkdn h ch Dn)hnkdh t ch Ghidcdh -dirdg$ t `ec dihn.

= Hc ve{rekpa wähn{e# rav eoeirca# ca{ dnavie{ rve{d`enkdhce{ `e Idjuec Hceièn-8407)8456$# H`aca Vud Kavpdne{ -8456)845=$# H`aca Cre Ihpea{ -845=)8470$ t

Ju{phwa @éh Av`h -8470)84:2$.4 Ecca {e mda ie`dhnpe e}re`dkdn `ec hvpékuca 882 `ec Vejchienpa `e ch Cet Ge)`evhc `ec Pvhfhoa -Cre Ihpea{# 845=)8470? 666$.

Page 27: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 27/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  6:

kanpdnuhkdn# vewech ch unkdn xue {e apavjh h ch{ iuoeve{ en ch `dnèidkh`ec rhé{?

Ca{ maifve{ `e khira# en {eifvh`éa{# fa{xue{ t idnh{< ca{ `e ch kdu`h`# enèfvdkh{# akdnh{ t phcceve{# ca{ päkndka{ e dnpecekpuhce{# en e{kuech{# chfavhpa)

vda{# ma{rdphce{ t fdfcdapekh{< ca{ ideifva{ `e ch{ uevh{ hvih`h{# en pdevvh#

ihv t hdve< ca{ dnwev{dand{ph{ t `dvdjenpe{ `e eirve{h{< ca{ xue rve{phn {evwd)

kda{ h ca{ wdhoeva{# en mapece{# ve{phuvhnpe{ t kenpva{ `e e{rhvkdidenpa< ca{ `e)

`dkh`a{ hc pvhn{ravpe# en khvvepevh{# evvakhvvdce{# fuxue{ t hevanhwe{< ca{

kan{pvukpave{ `e khidna{# mhfdphkdane{ t afvh{ `dwev{h{< hxuäcca{ xue rva`u)

ken# `d{pvdfuten t kan{uien? ch{ iuoeve{ t ca{ oûwene{ xue dnpejvhn t hndihn ca{

majhve{< en {uih ca{ ie}dkhna{ pa`a{ mhn {d`a ca{ hupave{ `e ch chfav xue`e{`e ec jafdevna {ca avjhndhia{# diruc{hia{# `dvdjdia{ {dn `e{ihta{ nd

rhu{h{ -Cre Ihpea{# 845=)8470? ;72< ch{ kuv{dwh{ {an nue{pvh{$.

 Hc {ufe{pdihv ec hravpe ekanidka `e ch{ iuoeve{ en ch{ hkpdwd`h`e{ `erva`ukkdn t verva`ukkdn# ch{ hkkdane{ rÿfcdkh{ verva`uoevan unh oevhv)xuéh `e jäneva en ch kuhc ec pvhfhoa eiendna na {e vekanakd rcenhienpe.Ch ra{dkdn h{djnh`h h ch{ iuoeve{ en ch avjhndhkdn {akdhc# {afve pa`a

kaia ih`ve{ t e{ra{h{# ue –nhpuvhcdh`h’. Rav {u khvèkpev ve{d`uhc# ch{hkkdane{ diruc{h`h{ en hrata h ch{ iuoeve{# kaia vekerpavh{ rh{dwh{ en{u{ vace{ ̀ e ihpevnd`h` t kvdhnh# uevan èkdcienpe rve{kdn`dfce{ en pdei)ra{ `e kvd{d{ a hu{pevd`h` ekanidkh.

Ec kcdih `e vekanakdidenpa dnpevnhkdanhc `e ch vechkdn enpve iuoe)ve{ t `e{hvvacca# xue direv en ca{ {epenph# kanpvdfut h xue ch fÿ{xue`h`e ieoavh en ch kan`dkdn `e ch{ iuoeve{ uevh rchnpeh`h `e{`e enpanke{#en ca un`hienphc# kaia unh –dnpejvhkdn `e ch{ iuoeve{ hc `e{hvvacca’.82 

 H rhvpdv `e enpanke{ ch `ekchvhkdn `e ch neke{d`h` `e rvaiawev e}rcékd)phienpe h ch{ iuoeve{ {evéh kan{phnpe en racépdkh rÿfcdkh t rvajvhih{

82 E{ph d`eh {uvje kaia rhvpe `e ch e{pvhpejdh dnpevnhkdanhc `e ch Avjhndhkdn `ech{ Nhkdane{ Und`h{ rhvh {u [ejun`h @äkh`h `ec @e{hvvacca -84:2)84=2$. En 84:2 {erufcdkh ec pe}pa `e E{pev Fa{evur pdpuch`a Zaien—{ Vace dn Ekanaidk @ewecarienp# kuthdiravphnkdh ce kacakh kaia un mdpa en ch kue{pdn ̀ e ch{ iuoeve{ t ec `e{hvvacca. En e{pecdfva {e `eiue{pvh xue ca{ e{xueih{ `e `e{hvvacca mhféhn rvdwh`a `e aravpund`h`e{ekanidkh{ t `e e{phpu{ h ch{ iuoeve{# `eihn`h ec vekanakdidenpa `e ch kanpvdfukdn

eiendnh en ch e{evh `ec pvhfhoa rva`ukpdwa t en ec kvekdidenpa ekanidka -Fa{evur#84:2$. Wähn{e Hchpavve -8440$# Juièn ep hc. -8448$# Dnkmèu{pejud -8444$# Lhfeev-844=$# Rhvrhvp -8447$ t Vdxuev -6228$.

Page 28: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 28/318

6=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

kankvepa{.88 E{pa {uke`éh en un kanpe}pa `e `d{rev{dn `e ca{ jvura{ `eiuoeve{# xue {e mh kanakd`a kaia –iawdidenpa eidnd{ph ie}dkhna’ `eca{ høa{ {epenph.86 [ejÿn Chu -6227$# {u rakh kan{acd`hkdn# h{é kaia {u

nuch kame{dn kaia iawdidenpa t wdnkuchkdn kan ec e}pevdav rvawak xuejvhn rhvpe ̀ e ch{ dnpejvhnpe{ ̀ e e{pa{ jvura{ ̀ ekd`devhn na rhvpdkdrhv en ch{hkpdwd`h`e{ hcve`e`av ̀ ec Høa Dnpevnhkdanhc ̀ e ch Iuoev ̀ e ch Avjhndhkdn`e ch{ Nhkdane{ Und`h{ -anu$#8; rav ca xue xue`hvan hc ihvjen `e ch{ `d{)ku{dane{. –E{pe `ekenda {e khvhkpevd rav ch nejhpdwh h vechkdanhv{e phnpakan rhvpd`a{ racépdka{ kaia kan dn{pdpukdane{ jufevnhienphce{< e{jvdiéhnunh hupanaiéh xue rvawak {e venhvh {u hwhnke t un hd{chidenpa `ec xueka{phvéh pvhfhoa e{khrhv’ -Chu# 6227? 8=0$.

Ch dnkavravhkdn `e ch rvafceièpdkh `e ch{ iuoeve{ en ca{ rvajvhih{jufevnhienphce{ {e `h h rhvpdv `e ie`dh`a{ `e ca{ {epenph t `ekd`d`hien)pe en ca{ akmenph.80 Ch hkkdn rÿfcdkh jenevh`h rhvh dnpejvhv h ch{ iuoeve{hc `e{hvvacca paihvéh ch `dvekkdn `e hrvawekmhv ec rapenkdhc `e ch{ iuoe)ve{ mh{ph enpanke{ {ufupdcdh`a.85 [e rvaiuewe ch rhvpdkdrhkdn `e ch{ iuoe)ve{ en ch{ phveh{ `ec `e{hvvacca `ec rhé{87 ie`dhnpe ec pvhfhoa wacunphvda a ve)

88 H e}kerkdn `ec {e}enda `e Cre Ravpdcca -84:7)84=6$# `uvhnpe ec kuhc na {ejenevhvan rvajvhih{ en e{pe {enpd`a.

86 Hc ve{rekpa wähn{e Fchnka Gdjuevah -6228$# E{rdna{h -6224$# Janèce -6228$ tChu -6227$.

8; Ec Høa Dnpevnhkdanhc `e ch Iuoev -84 `e ounda hc 6 `e oucda `e 84:5$ kaienkan unh kanevenkdh vehcdh`h en Iä}dka. En ecch {e e}djd ch jenevhkdn `e rvarue{ph{e dn{pvuienpa{ päkndka{# ouvé`dka{# nhnkdeva{ t h`idnd{pvhpdwa{ xue mdkdevhn ra{dfce chdnkcu{dn `e ca{ kvdpevda{ `e exud`h` en pa`h{ t kh`h unh `e ch{ racépdkh{.

80 En e{pe revda`a e{ kuhn`a en Iä}dka eirdeh h `hv{e unh wd{dn jcafhc a e{pvh)päjdkh `ec `e{hvvacca. Ec unkdanhidenpa kh{ué{pdka t runpuhc `e ch{ racépdkh{ ue {u{pd)pud`a rav ch `endkdn `e ia`eca{ `e `e{hvvacca t un enaxue iè{ dnpejvhc `e chvjarcha `e ca{ rvafceih{ -wäh{e Lu{ndv# 8440$. Ch rvaiakdn `e ch kan`dkdn `e ch iuoevhrhveke rav rvdievh we en Iä}dka enpve ca{ afoepdwa{ rvdavdphvda{ `ec Rchn Nhkdanhc `e@e{hvvacca `e 84=4.

85 Rhvh ecca {evéhn un`hienphce{ ch{ veavih{ vehcdh`h{ en ca{ {epenph h ca{ hvpéku)ca{ 0# ;2 t 86; kan{pdpukdanhce{ en vechkdn kan ec vekanakdidenpa `e ch djuhc`h` rcenh`e maifve{ t iuoeve{ hnpe ch cet -Jh{pecui# 8442? 44)822$.

87 Ec enaxue hc xue kavve{ran`evéhn ch{ hkkdane{ rÿfcdkh{ en ch{ kuhce{ {e hcdenphch updcdhkdn `ec rapenkdhc rva`ukpdwa `e ch{ iuoeve{# {e d`enpdkhn en ch cdpevhpuvh e{)rekdhcdh`h kaia ec `e –iuoeve{ en ec `e{hvvacca’ -ie`$< wähn{e Fuwdndk -84=;$ t Ia{ev-84=4$. Ec Kaidpä `e ch Iuoev# `ec Khrépuca `e Zh{mdnjpan `e ch [akdept av Dnpevnhpda)

nhc @ewecarienp# ve` ̀ e iuoeve{ rvae{danhce{ ̀ ec ̀ e{hvvacca dngud`h{ rav ec pvhfhoa ̀ eFa{evur# hkuø ch e}rve{dn –iuoev en ec `e{hvvacca’. E{ph `dvekkdn {e mh kanjuvh`akaia diravphnpe rhvh`djih `e ch{ racépdkh{ `d{eøh`h{ rhvh ch{ iuoeve{ hircdhienpe

Page 29: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 29/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  64

iunevh`a. Rhvpden`a `ec ren{hidenpa eidnd{ph cdfevhc `e Akkd`enpe# {efu{k ch djuhc`h` enpve iuoeve{ t maifve{ rav ie`da `e un hkke{a djuhcd)phvda h ch e`ukhkdn# hc eircea t h fenekda{ ihpevdhce{ kaia ch pdevvh t ec

kvä`dpa.8:

 H ch{ iuoeve{ khire{dnh{ `ec eod`a {e ce{ vekanakd kaia {uoepa{ hjvh)vda{ t {e ce{ `ap ̀ e pdevvh{ rhvh avihv und`h`e{ hjvékach{ dn`u{pvdhce{#8= ench{ xue ra`véhn vehcdhv –phveh{ rva`ukpdwh{ `e fenekda kacekpdwa’ -Ekme)wevvéh# 84:2)84:7? 6=$. Ec Rvajvhih `e Und`h`e{ Hjvadn`u{pvdhce{ `e chIuoev84 ue ve{ucph`a `e ch{ ia`dkhkdane{ h ch Cet Ge`evhc `e ch Veavih

 Hjvhvdh `e 84:8 t# hunxue na e{puwa hkairhøh`a `e unh racépdkh `e ei)rcea eiendnh# mh {d`a khcdkh`a kaia rdaneva en ec èveh vuvhc -Vdxuev#

6222? 64;$. Gue ec rvdieva en `dvdjdv{e h iuoeve{ en kan`dkdn `e rafveht hfvd e{rhkda{ rva`ukpdwa{ vuvhce{. H rhvpdv ̀ e enpanke{ {e mhn diruc{h`anuieva{h{ dndkdhpdwh{ `e eircea t hupaeircea rhvh iuoeve{#62 h{é kaiaihtave{ aravpund`h`e{ ̀ e e`ukhkdn t khrhkdphkdn. [e kan{d`ev xue ä{pe{evéh ec khidna na {ca rhvh ec hkke{a `e ch{ iuoeve{ hc {ekpav `enaidnh`aia`evna `e ch ekanaiéh# {dna phifdän {evéh ec dn{pvuienpa rav e}kecenkdhrhvh ec cajva `e ch exud`h` enpve ca{ {e}a{.

updcdh`a h rhvpdv `e ie`dh`a{ `e ca{ {epenph. Ch Undpe` [phpe{ Hjenkt av Dnpevnhpdanhc@ewecarienp -u{hd`$ mh {d`a unh `e {u{ iè{ evwdenpe{ `een{avh{.

8: E{ph e{pvhpejdh# kanakd`h kaia pvhphidenpa djuhcdphvda# {e fh{h en xue ndnjunhrev{anh `efe penev ienave{ aravpund`h`e{ a `evekma{ muihna{ xue apva. Kan ecch {erev{djue mhfdcdphv kan`dkdane{ rhvh cajvhv unh djuhc`h` `e ve{ucph`a{ rhvpden`a `e unhdjuhc`h` ̀ e hkke{a. [u afoepdwa e{ kacakhv h ch{ iuoeve{ kaia hjenpe{ e{pvhpäjdka{ pvhn{)avihn`a ch `e{djuhc ra{dkdn `e ch{ iuoeve{ en ch e{evh ekanidkh# racépdkh t {akdhc.[e fu{kh dnkveienphv ch rhvpdkdrhkdn `e ch{ iuoeve{ t `e apva{ jvura{ `d{kvdidnh`a{mh{ph hckhnhv ch rhvd`h`. En {u avih iè{ e}pveih e{ unh –`d{kvdidnhkdn ra{dpdwh’-rav eoeirca# ch{ kuaph{ xue vejchienphn ch rvaravkdn `e maifve{ t iuoeve{ en che{evh racépdkh a chfavhc$ -Vee{# 6222$.

8= Ie`dhnpe ch Cet `e ch Veavih Hjvhvdh t ch Cet Jenevhc `e Kvä`dpa Vuvhc.84 E{pe rvajvhih `eren`éh `e ch [ekvephvéh `e ch Veavih Hjvhvdh t `e Fhnvuvhc<

`e{hrhvekd en 84=6.62 Rav eoeirca ca{ rvajvhih{ vejdanhce{ `e eircea# enpve ecca{ ec Rvajvhih `e

@e{hvvacca Kaiundphvda kan ch Rhvpdkdrhkdn `e ch Iuoev -Rdniu`e$# ec Rvajvhih `e Hkkdn rhvh ch Rhvpdkdrhkdn `e ch Iuoev Khire{dnh en ch Kan{ekukdn `ec @e{hvvaccaVuvhc -Rvaiu`ev$# ec Rvajvhih `e Hrata h ca{ Rvatekpa{ Rva`ukpdwa{ `e ch Iuoev Khi)re{dnh -rhrrik$# ec Rvajvhih ̀ e Iuoeve{ en ec @e{hvvacca Vuvhc# ec Rvajvhih ̀ e ch Iuoev

Khire{dnh# Rvajvhih Iuoeve{ Eirve{hvdh{)Iuoeve{ Rva`ukpavh{# Rvajvhih `e Rvaia)kdn rhvh ec @e{hvvacca Ekanidka `e ch{ Iuoeve{ -wähn{e Jmdjcdhh# 8445< Ra`ev Eoe)kupdwa Ge`evhc# 84=;# 84=4# 8445# 6228# 622:< Vafce{ ep hc.# 844;< Wecè{xue# 8446$.

Page 30: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 30/318

;2  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ch racépdkh rÿfcdkh jenevh`h rhvh dnpejvhv h ch{ iuoeve{ hc `e{hvvaccaphifdän puwa un diravphnpe kairanenpe `eiajvèka. Ch unkdn `e ka)av`dnhv ca{ rvajvhih{ `dvdjd`a{ h ch{ iuoeve{ {e apavj en 84:5 hc vekdän

kveh`a Kan{eoa Nhkdanhc `e Rafchkdn -Kanhra$ en ec ihvka `e ch CetJenevhc `e Rafchkdn xue enpv en wdjav en 84:0. H{é# mh{ph 8446 ec Kanh)ra hcfevj rvajvhih{# kaav`dnhkdane{ e dndkdhpdwh{ `dvdjd`h{ h ch{ iuoeve{.

Ch Cet Jenevhc `e Rafchkdn `e 84:0 kacak ec kanpvac `e ch nhphcd`h`68 kaia –unh whcda{h wéh rhvh ch eihnkdrhkdn t ch rcenh vehcdhkdn `e chiuoev’ -Ekmewevvéh# 84:2)84:7? 6=$. Enpve ch{ dndkdhpdwh{ avihce{ xue hcen)phvan ec kanpvac `e ch nhphcd`h` e{puwdevan ec eéieva Rvajvhih Nhkdanhc `eDnpejvhkdn `e ch Iuoev hc @e{hvvacca66 t ch kaav`dnhkdn `ec Rvajvhih `e

Rchndkhkdn Ghidcdhv -84:=$.6; Hc ve{rekpa# ca{ rvajvhih{ dirceienph`a{mhn pend`a kaia ve{ucph`a ec `ekveienpa `e ca{ ndwece{ `e iavphcd`h` ih)pevnh e dnhnpdc# h{é kaia `e ch ekun`d`h` rvaie`da.

 H rvdnkdrda{ `e ch `äkh`h `e ca{ akmenph# ec vejd{pva e dnavie `e ch{hkkdane{ dirceienph`h{ kan ec afoepdwa `e ieoavhv ch{ kan`dkdane{ `e ch{iuoeve{ uevan ve{ran{hfdcd`h` `e ch Kaav`dnhkdn `ec ienkdanh`a Rva)jvhih Nhkdanhc `e Dnpejvhkdn `e ch Iuoev hc @e{hvvacca. Ä{ph rchnpe chneke{d`h` `e aienphv ch rhvpdkdrhkdn `e ch{ iuoeve{ en ec `e{hvvacca na

e}kcu{dwhienpe en {u rhrec `e ih`ve{# {dna phifdän kaia pvhfhoh`avh{ tkdu`h`hnh{. Enhpd ch diravphnkdh `e ch khrhkdphkdn `e ch{ iuoeve{# {udnkavravhkdn en ec ievkh`a `e pvhfhoa e dirhvpd phcceve{ `e khrhkdphkdnrhvh ch rva`ukkdn -Kanhra# 84=6? 8::$. H{é# ch khrhkdphkdn# ch avihkdnrvae{danhc -{Pr{# 84:7? 4)86# :6):7$ t ec hrata kan juhv`evéh{ {evéhn hrhvpdv `e enpanke{ e{pvhpejdh{ rav e}kecenkdh rhvh ch dnpejvhkdn `e ch{ iu)

 oeve{ hc `e{hvvacca.En 8447# `uvhnpe ec {e}enda `e _e`dcca# en un hifdenpe `e kvd{d{ t ve)

kavpe rve{urue{phc# nhke ec Rvajvhih Nhkdanhc `e ch Iuoev Hcdhnh rhvh chDjuhc`h` -Rvanhi$# `eren`den`a `e ch [ekvephvéh `e Jafevnhkdn. H rhvpdv`e 844= `dkma rvajvhih ue ve{ran{hfdcd`h` `e ch Kaav`dnhkdn Jenevhc`e ch Kaid{dn Nhkdanhc ̀ e ch Iuoev -Kaniuoev$ kaia ec –rvdnkdrhc dn{pvu)

68 Ch veavih kan{pdpukdanhc `ec hvpékuca 0 -84:;$ e{phfcekd ec `evekma `e pa`hrev{anh –h `ekd`dv `e ihnevh cdfve# ve{ran{hfce e dnavih`h {afve ec nÿieva t e{rhkdh)idenpa `e {u{ mdoa{’.

66 E{pe rvajvhih enpv en arevhkdn en 84=2 -Kanhra# 84=6? =$# th en ephrh phv`éh

`ec {e}enda `e Oa{ä Cre Ravpdcca. @e{hrhvekd en 84=6 kan ec khifda `e jafdevna-Lu{ndv# 8440$.6; Hifa{ `eren`denpe{ `ec Kanhra.

Page 31: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 31/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  ;8

ienpa jufevnhienphc rhvh cajvhv xue ch iuoev rhvpdkdre rcenhienpe endjuhc`h` `e kan`dkdane{ kan ec whvn# t en avih eekpdwh# en ch wd`h eka)nidkh# {akdhc# racépdkh t kucpuvhc `e ch nhkdn’ -Kaniuoev# 6222? 4$.60 

Kaia {e h`wdevpe en ec dnavie rve{enph`a rav ch Kaniuoev en 6222# ch{hkkdane{ `e racépdkh rÿfcdkh vehcdh`h{ rav ec Rvanhi kanpdnuhvan# en je)nevhc# penden`a kaia afoepdwa{ ec hkke{a exudphpdwa `e maifve{ t iuoeve{h ch e`ukhkdn# hc kud`h`a `e ch {hcu`# h ch{ aravpund`h`e{ chfavhce{ t he{pdiuchv ch khrhkd`h` rva`ukpdwh `e ch{ iuoeve{. H`dkdanhcienpe {e `dvd)jdevan h `een`ev ca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{ t hircdhv {u hkke{a h pa`a{ca{ ndwece{ e dn{phnkdh{ ̀ e paih ̀ e ̀ ekd{dane{# h{é kaia h rvewendv t evvh`d)khv ch wdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{ -Kaniuoev# 6222$.

 Hnpe ch {dpuhkdn ekanidkh xue hpvhwe{ ec rhé{ en ch `äkh`h `e ca{akmenph# ch cchih`h dnkavravhkdn `e ch{ iuoeve{ hc `e{hvvacca {e ue kan)juvhn`a kh`h we iè{ kaia unh hcpevnhpdwh rhvh {urevhv ch kvd{d{. Ca{ dn`d)kh`ave{ ekanidka{ vegeohfhn jvhwe{ rvafceih{ en ec rhé{65 t rhvh hiavpd)juhv ch kvd{d{ ve{ucp iut kanwendenpe apavjhv un rhrec kenpvhc h ch{ iuoeve{en ec kaifhpe h ch rafveh. Rhvpden`a `e ewd`enkdh hkuiuch`h ve{rekpa hxue ch{ iuoeve{ updcdhn ca{ vekuv{a{ `e ihnevh iè{ ekdenpe rhvh ec fden)e{phv `e ca{ ideifva{ `e ch{ hidcdh{# ch hkkdn rÿfcdkh {e mh avdenph`a h

hccejhv vekuv{a{ ekanidka{ t en e{rekde h ch{ iuoeve{ rhvh ve`ukdv ch {dpuh)kdn `e e{kh{e `e ca{ majhve{ en rafveh. @a{ dndkdhpdwh{ xue kanwdene{eøhchv en e{pe {enpd`a {an ch `e Iuoeve{ en [acd`hvd`h` -Iu{ac$# `ec Rva)jvhih Nhkdanhc `e [acd`hvd`h` -Rvanh{ac$#67 t ch `ec Rvajvhih `e E`ukh)kdn# [hcu` t Hcdienphkdn -Rvajve{h$# venaifvh`a t en arevhkdn mh{ph chekmh kaia Rvajvhih `e @e{hvvacca Muihna Aravpund`h`e{.6: Ec Rvajvh)

60 Rhvh ch hrcdkhkdn `ec Rvanhi {e kvehvan `dwev{h{ e{pvukpuvh{# kaia ec Rvajvhih`e ch Iuoev -en ch [ekvephvéh `e Vechkdane{ E}pevdave{$# dn{phnkdh{ rhvh h{unpa{ khcdkh`a{kaia –`e jäneva’ -en ch{ {ekvephvéh{ `ec Pvhfhoa t Rvewd{dn [akdhc t `e @e{hvvacca [akdhct en ec d{{{Pe$. H{did{ia# {e e{phfcekdevan Kaid{dane{ `e Exud`h` t Jäneva en ec Kan)jve{a `e ch Undn t en hja{pa `e 6222 {e kvehvan dn{phnkdh{ rhvh ec h`echnpa `e ch iuoeven 6= enpd`h`e{ e`evhpdwh{ -Kaniuoev# 6222? 82$. Hkpuhcienpe en ec rhé{ e}d{pen dn{pd)pupa{ `e ch iuoev en 6= e{ph`a{. Ec E{ph`a `e Iä}dka pdene un Kan{eoa E{phphc `e ch Iuoevt Fdene{phv [akdhc idenpvh{ xue en Idkmahkèn {e arevh kan unh [ekvephvéh `e ch Iuoev.

65 Ch kvd{d{ xue wdwdvéh ec {d{peih khrdphcd{ph ue iun`dhc t hkhf kan ec `dnhid{iaen ch ekanaiéh xue khvhkpevd h ch ra{juevvh.

67 Ec Rvanh{ac# xue `eren`e `e ch [ekvephvéh `e @e{hvvacca [akdhc# {e `dvdjd h khi)

re{dna{ en rafveh# ruefca{ dn`éjenh{ t h ca{ {ekpave{ raruchve{ uvfhna{.6: Rvajve{h ue kveh`a en 84::# ̀ uvhnpe ec {e}enda ̀ e Evne{pa _e`dcca -8440)6222$#t ue venaifvh`a kaia Aravpund`h`e{ `uvhnpe ec {e}enda `e Wdkenpe Ga}. Ec khifda

Page 32: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 32/318

;6  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

ih Iuoeve{ en [acd`hvd`h` -84=4$ ru{a änh{d{ en ch rhvpdkdrhkdn `e ch{iuoeve{ en ch je{pdn kaiunhc ̀ ec pvhfhoa rva`ukpdwa kaia eceienpa kchwerhvh {urevhv ch rafveh.6= Ca{ rvatekpa{ ̀ e rhvpdkdrhkdn kaiundphvdh rhvh

ieoavhidenpa t rve{phkdn `e {evwdkda{# `e{`e kan{pvukkdn `e wdwden`h{mh{ph {evwdkda{ rhvh kaie`ave{ raruchve{# mhn {d`a hircdhienpe rvaia)kdanh`a{ rhvh ch{ iuoeve{. Ie`dhnpe ä{pa{ {e updcdh ec pvhfhoa na rhjh`a ̀ ech{ iuoeve{ veavhn`a {u vac `e kud`h`avh{ `e ch hidcdh t ch kaiund`h`#rvardkdhn`a xue hf{avfhn ca{ ka{pa{ {akdhce{ `ec hou{pe. Rav apva ch`a# ecRvajve{h)Aravpund`h`e{ ue kveh`a en 844: rhvh huienphv ec khrdphc mu)ihna khnhcdhn`a ca{ hrata{ rav ie`da `e ch{ iuoeve{. Ec rvajvhih e{pèdnpejvh`a rav pve{ kairanenpe{ e{pvekmhienpe wdnkuch`a{ enpve {é? hrata{

e`ukhpdwa{# hpenkdn fè{dkh h ch {hcu` `e pa`a{ ca{ ideifva{ `e ch hidcdh#t hrata{ rhvh ieoavhv ec kan{uia hcdienpdkda t ec e{ph`a nupvdkdanhc ̀ e ch{hidcdh{ rafve{. En ch pdpuchv vekhen ch{ unkdane{ `e kavve{ran{hfdcd`h`-[e`e{ac)Aravpund`h`e{# 6226? DDD$.64

 Hun kuhn`a e{ph{ hkkdane{ rÿfcdkh{ {e ̀ d{eøen rhvh hpen`ev ch{ neke{d)`h`e{ `e ch{ iuoeve{ t ieoavhv {u{ kan`dkdane{ `e wd`h# kacakhv ec hkenpaen ch ve`ukkdn `e ch `e{djuhc`h` `e ca{ dnjve{a{ t na en ch e}d{penpe enpvemaifve{ t iuoeve{# `eohn ch fÿ{xue`h `e ch exud`h` en ec pdnpeva idenpvh{

ch hpenkdn {e enakh h ch {hpd{hkkdn `e neke{d`h`e{ fè{dkh{.;2

Ec {urue{pa

`e naifve afe`eke iè{ h vhane{ racépdkh{ xue h ia`dkhkdane{ {u{phnkdhce{ en eckuevra t khvhkpevé{pdkh{ `ec rvajvhih< en e{rekdhc en vechkdn kan ch{ phveh{ `e ch{ iu)

 oeve{ pdpuchve{ -wäh{e Perdkmdn# 6225$.6= En e{pe rvajvhih {e `da jvhn diravphnkdh h ch kavve{ran{hfdcd`h` t rhvpdkdrhkdn

{akdhc kaia hkkdane{ e{pvhpäjdkh{. [e `dvdjd h iuoeve{ en rafveh e}pveih e dnkcuéh )nhnkdhidenpa h rvatekpa{ rva`ukpdwa{ t `e avjhndhkdn kaiundphvdh rhvh ecewhv ca{ nd)wece{ `e {hcu`# e`ukhkdn# hcdienphkdn# wdwden`h e dnjve{a{. En ec ihvka `ec Rvanh{ac {ekve ec Gan`a Nhkdanhc `e Hrata h ch{ Eirve{h{ `e [acd`hvd`h` -Ganhe{$# t hunxue nakanphfh kan un kairanenpe `e hrata e}rcékdpa rhvh iuoeve{# ch{ khire{dnh{ avihfhnrhvpe `e ca{ rh`vane{ `e {akda{ `e ca{ jvura{ rva`ukpave{ -Èwdch [hnphkvu# 622;$.

64 Ä{ph{ {an iÿcpdrce{ e dnkcuten `e{`e dn{kvdfdv h {u{ mdoh{ e mdoa{ en ec jvh`a e{)kachv xue ce{ kavve{ran`h# mh{ph kachfavhv en ch{ khirhøh{ ̀ e whkunhkdn# {hnehidenpahifdenphc# mdjdene `e ch wdwden`h t en hxuäcch{ xue mhthn hkav`h`a kan {u kaiund`h`-[e`e{ac)Aravpund`h`e{# 6226? DDD$.

;2 Hc ve{rekpa e}d{pe un diravphnpe `efhpe en pavna h ca{ eekpa{ xue {afve ch wd`h`e ch{ iuoeve{ mh pend`a ec Rvajvhih `e @e{hvvacca Muihna Aravpund`h`e{. Hcjunh{dnwe{pdjhkdane{ mhn enkanpvh`a xue rhvh iukmh{ iuoeve{ rhvpdkdrhv en Aravpund`h`e{

mh `epanh`a khifda{ vechkdanh`a{ kan {u rvarda fdene{phv t un {enpd`a `e hupanaiéhcdjh`a# {afve pa`a# hc mekma `e penev ihtav cdfevph` rhvh `e{rchhv{e e{rhkdhcienpe tveundv{e kan apvh{ iuoeve{# hc ve{rekpa wähn{e H`hpa ep hc. -6222$# Cre t [hcce{ -6227$#

Page 33: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 33/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  ;;

e{ xue ch {dpuhkdn `e ch{ iuoeve{ {e `efe h ch hcph `e khrdphc# kvä`dpa# rva)rde`h` t h ch{ e{kh{h{ aravpund`h`e{ t vekuv{a{. Rav phnpa# ch racépdkh rÿfcd)kh t ca{ rvajvhih{ `dvdjd`a{ h iuoeve{ {e enakhn en e{rekdhc h unh wucne)

vhfdcd`h` `efd`h h ch e{kh{e `e vekuv{a{ ekanidka{. Ch fÿ{xue`h `e chdjuhc`h` `e kan`dkdane{ enpve maifve{ t iuoeve{ {e vecejh t ch{ hkkdane{rÿfcdkh{ {e veavdenphn h ch rveakurhkdn rav ch rvafceièpdkh ̀ e ch rafveh.Ch hpenkdn hc kaifhpe `e ch rafveh kan änh{d{ en ch{ iuoeve{ ue unhieph iè{ vehcdhfce rav {u{ ienave{ ka{pa{ racépdka{ t ekanidka{ xue ca{rvajvhih{ `e djuhc`h` `e aravpund`h`e{.

Dnpva`ukdv ec peih `e ch {dpuhkdn `e ch{ iuoeve{ en racépdkh rÿfcdkh thjen`h{ `e `e{hvvacca# enhpdhn`a ec rapenkdhc {ufupdcdh`a t!a {u ekden)

pe rhrec rhvh arpdidhv ca{ vekuv{a{ rhvh ec fdene{phv `e ca{ ideifva{ `eca{ majhve{# e{rekdhcienpe hxuäcca{ en rafveh# mh {djndkh`a un cajva.[dn `u`h# ch racépdkh rÿfcdkh t ca{ rvajvhih{ `d{eøh`a{ rhvh updcdhv ec ra)penkdhc `e ch{ iuoeve{# dndkdh`a en Iä}dka h ne{ `e ca{ {epenph t rve{enpemh{ph ch ekmh# mhn verve{enph`a un diravphnpe hwhnke en ch{ kan`dkdane{`e ch{ iuoeve{. [dn eifhvja# ch rvaiakdn `e {u rhvpdkdrhkdn rav e{ph wéhen Iä}dka -hc djuhc xue en apva{ rhé{e{$ {e mh ̀ h`a ie`dhnpe un rvake{a ̀ eenkh{dcchidenpa en ec kuhc ch{ iuoeve{ e{pèn rve{enpe{ kaia afoepa `e racé)

pdkh rÿfcdkh t na kaia {uoepa ̀ e ch id{ih. Hc na kan{d`evhv{e ch{ vechkdane{e}d{penpe{ enpve {u ra{dkdn en ch{ e{pvukpuvh{ ekanidkh{ t ch{ vechkdane{`e jäneva wdjenpe{# na {e mhn kveh`a kan`dkdane{ rhvh vephv t pvhn{avihvch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva.

Ch racépdkh rÿfcdkh t ca{ rvajvhih{ rhvh xue ch{ iuoeve{ {e dnkavravenhc ievkh`a `e pvhfhoa# penjhn un dnjve{a# e{pän ieoav e`ukh`h{ a khrhkdph)`h{ na neke{hvdhienpe mh pend`a un eekpa ra{dpdwa en pävidna{ ̀ e djuhc`h`en ch{ vechkdane{ `e jäneva. Ch kanhnh xue {e mh `era{dph`a en ec ievkh)

`a kan e{pe pdra `e racépdkh{ t rvajvhih{# dird`e h`wevpdv xue ch kue{pdn`ec ra`ev hc dnpevdav `e ch und`h` `aiä{pdkh e{ un h{rekpa un`hienphc hkan{d`evhv. Ec `d{eøa `e {acukdane{ {achienpe rhvh iuoeve{ {dn dnpva`ukdvhkkdane{ `ecdfevh`h{ `dvdjd`h{ h `e{hrhvekev ch `e{djuhc`h` {uvjd`h `e ch`devenkdh {e}uhc# `eoh dnphkpa ec ra`ev t kan ecca –{e eiruoh h ch{ iuoeve{h un kévkuca `e khifda {dn pvhn{avihkdn’ -Ravpakhvveva# 8442? 58$.

@e ch Vakmh -6227$# Jie ̀ e Cen t Rhvlev -8444$# Vufhckhwh -622=$. En apvh{ dnwe{)pdjhkdane{# en khifda# ca{ mhcchja{ dn`dkhn xue ch{ iuoeve{ xue rhvpdkdrhn en Aravpu)

nd`h`e{# {d fden hjvh`eken ec vekuv{a xue {e ce{ pvhn{eve# e{pèn {afvekhvjh`h{ `e pvhfh) oa t {dn iue{pvh{ `e `e{hvvacca `e hupanaiéh# hc ve{rekpa wähn{e Èwdch t Jhfhvvap-6224$# Ieh ep hc. -6226$# Perdkmdn -6225$# _hveifevj -622=$.

Page 34: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 34/318

;0  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ch dnkavravhkdn `e ch{ iuoeve{ hc ievkh`a `e pvhfhoa;8 {dn unh vehcwhcavhkdn ̀ e {u kanpvdfukdn en ch rva`ukkdn t verva`ukkdn {akdhc# t {dnunh ve`endkdn `e ch `dwd{dn `ec pvhfhoa hc dnpevdav `e ca{ majhve{ mh rva)

rdkdh`a {u ufdkhkdn chfavhc en ca{ {ekpave{ iena{ ia`evna{ t iè{ `e{)wenphoa{a{ `e ch ekanaiéh# h{é kaia un dnkveienpa en {u khvjh `e pvhfhoa-`afce oavnh`h$. Ch {ufav`dnhkdn ̀ e ch{ iuoeve{ en ec majhv t uevh ̀ e ä{pena {e mh hcpevh`a `e ihnevh hupaièpdkh nd neke{hvdhienpe en ve{rue{ph he{ph dnkavravhkdn eiendnh hc pvhfhoa.

Dnkd`dv en ch{ `devenkdh{ {hchvdhce{ t ch ufdkhkdn akurhkdanhc `e ch{iuoeve{ vexudeve khifda{ xue whn iè{ hccè `e khcdkhkdane{ t e`ukhkdn#rue{ e}d{pe un ve{d`ua na e}rcdkh`a rav ch{ `devenkdh{ `e khrdphc muihna

enpve maifve{;6 t iuoeve{. @dvdjdv ch hkkdn rÿfcdkh h ch dnkavravhkdn `ech{ iuoeve{ hc ievkh`a chfavhc na e{ {ukdenpe rhvh pvhn{avihv ch oevhvxuéh`e jäneva# ch kuhc arevh kan unh `dwd{dn {e}uhc `ec pvhfhoa `an`e e}d{peunh cjdkh `e {ufav`dnhkdn# en ch xue ch{ khvhkpevé{pdkh{ hpvdfud`h{ h ca{{e}a{ ̀ epevidnhn ca{ {ekpave{ t ch{ chfave{ hrvardh`h{ rhvh maifve{ t iu)

 oeve{. H{é# ch{ iuoeve{ pvh{ch`hn {u {dpuhkdn `e {uoepa{ {ufav`dnh`a{ en ecmajhv t en ch {akde`h` hc ievkh`a chfavhc.

 Hcjuna{ {urue{pa{ `e ca{ xue rhvpe ec `d{eøa `e ca{ rvajvhih{ `e ei)

rcea t hupaeircea# na mhn {d`a `e iukmh htu`h rhvh vairev kan ec pvh{ch`a`e e{ph {ufav`dnhkdn. Ca{ ka{pa{ chfavhce{ {e khckuchn {afve ch fh{e `e une{peveapdra `e pvhfhoh`av whvn xue `e`dkh pdeira kaircepa h {u pvhfhoa t hxuden na mhke hcph pdeira rhvh vehcdhv hkpdwd`h`e{ rvardh{ `e ch verva`uk)kdn fdacjdkh. Ec ia`eca `e hidcdh dircékdpa {e khvhkpevdh rav ch hkpdwd`h`chfavhc `ec whvn h pdeira kaircepa -`e rav wd`h$# t ch –dnhkpdwd`h`’ t!arhvkdhc hkpdwd`h` chfavhc `e ch{ iuoeve{ ve{ran{hfce{ `ec kud`h`a t uevh `epvhfhoa {ekun`hvdh. Ch {uf{d{penkdh `eren`e `ec {hchvda `ec whvn# ec kuhc {e

{urane {ukdenpe rhvh h{ejuvhv ch e}d{penkdh `e ch hidcdh -Tèøe# 6220? 80$.Ch dirceienphkdn `e arkdane{ rva`ukpdwh{ nhnkdevhienpe wdhfce{ vexue)vdvéh xue na {e `e{hvvacchvhn en kanpe}pa{ `e jäneva {ejvejh`a{#;; t xue na

;8 En Iä}dka# enpve 84:2 t 622=# ec jvura `e e`h` `e iuoeve{ `e ;2 h ;4 høa{dnkveienp {u ph{h `e rhvpdkdrhkdn en ec pvhfhoa e}pvh`aiä{pdka `e 87.: h 5;.4%# t ec`e 02 h 04 høa{ ca mda `e 87.= h 55.=% -dnejd)Dniuoeve{# 6224$.

;6 [afve pvhfhoa ̀ e{`e ch rpdkh ̀ e dnexud`h`e{ ̀ e jäneva wähn{e Hvdh t @e Acdwed)vh -6225$< Fchnka t Rhkmeka -622;$# Jhvkéh -6226$# Jhvkéh t @e Acdwedvh -6220# 6225$#

Juh`hvvhih t Pavve{ -622:$# @e Acdwedvh -6222$# Ven`n -6227$# Vufhckhwh -6225$.;; Kan e{peveapdra{ `e ca ih{kucdna t ca eiendna eihnh`a{ `e unh wd{dn nhpu)vhcd{ph `e ca{ `e{pdna{ {akdhce{ en unkdn `e khvhkpevé{pdkh{ fdacjdkh{.

Page 35: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 35/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  ;5

{e `dvdjdevhn neke{hvdhienpe h hkpdwd`h`e{ cdjh`h{ h ca{ rhrece{ `e kvdhnh t`e chfave{ `aiä{pdkh{.

@uvhnpe ch ̀ äkh`h ̀ e ca{ nawenph en Iä}dka h`xudeve rve{enkdh ch rva)

rue{ph# {uvjd`h en ec e{kenhvda dnpevnhkdanhc ̀ ec ̀ e{hvvacca kh{d unh `äkh`hhnpe{# `e enakhv ch rvafceièpdkh `e ch{ iuoeve{ `e{rchhn`a ec eoe `e ch`d{ku{dn h ch{ vechkdane{ t ca{ vace{ ̀ e jäneva.;0 Ec pävidna –jäneva’ dnjve){h hc `d{kuv{a `ec `e{hvvacca mhkden`a hcu{dn hc khvèkpev {akdhc `e ch{ kan{)pvukkdane{ fh{h`h{ en ec ̀ diav{ia {e}uhc# h{é kaia h ch{ vechkdane{ {akdh)ce{ fh{h`h{ en e{ph `devenkdh# kaia unh avih rvdihvdh `e vechkdane{ `era`ev -[kapp# 6222$. Fè{dkhienpe {e hfav`hn ch{ vechkdane{ enpve maifve{t iuoeve{ kaia kan{pvud`h{ {akdhcienpe# `an`e ch{ `devenkdh{ `e jäneva

{e iac`ehn rav `epevidnhnpe{ d`eacjdka{# md{pvdka{# vecdjda{a{# äpndka{#ekanidka{ t kucpuvhce{.

Kan{d`evhv ch{ neke{d`h`e{# `eihn`h{ e dnpeve{e{ `e ch{ iuoeve{ enracépdkh rÿfcdkh `e{`e ch rpdkh `e ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva# e{ un ena)xue iut `devenpe hc xue rvarane dnkavravhv h ch{ iuoeve{ hc `e{hvvacca.;5 Fè{dkhienpe `eihn`h pvh{ken`ev ch d`eh `e maifve{ t iuoeve{ kaia `a{vehcd`h`e{ ̀ d{pdnph{# ̀ e{rchhn`a ch idvh`h h ch{ vechkdane{ {akdhce{ fh{h`h{en ch `devenkdh {e}uhc# en phnpa èifdpa `e rva`ukkdn t verva`ukkdn `e

ch `e{djuhc`h` `e jäneva.En Iä}dka# {dn eifhvja# ch rhchfvh –jäneva’ hrhveke en `akuienpa{`e racépdkh rÿfcdkh t rvajvhih{ {dn un {djndkh`a unéwaka. Iukmh{ weke{kan hkerkdane{ xue {e hceohn `ec {enpd`a avdjdnhc hkuøh`a en ch{ kaneven)kdh{ dnpevnhkdanhce{# en Iä}dka {e mh updcdh`a rhvh hcu`dv h kh{d kuhcxudevh{unpa xue penjh xue wev kan ch{ iuoeve{ t {u{ `evekma{.

;0 Ch Pevkevh Kanevenkdh Iun`dhc {afve ch Iuoev vehcdh`h en Nhdvafd en 84=5 uediravphnpe rveke`enpe `e e{ph rvarue{ph. En ecch {e vekanakd xue ec cajva `e ch djuhc)`h` ̀ e ch{ iuoeve{ na ra`véh rev{ejudv{e kaia hcja hd{ch`a# {dna xue evh rvekd{a kanphvkan {u rhvpdkdrhkdn en pa`a{ ca{ èifdpa{ e dnpen{dkhv ch{ hkkdane{ en pa`a{ ca{ rchna{t {ekpave{. Rhvh ecca {e `d{eøhvan ch{ cchih`h{ E{pvhpejdh{ `e Nhdvafd# avdenph`h{ hc h`e)chnpa `e ch{ iuoeve{ -kerhc# 84=5$. [e aienp ec kanphkpa enpve iuoeve{ `e `dwev{h{rvake`enkdh{ t {e dn{d{pd en ch neke{d`h` `e `eohv `e kan{d`evhvch{ kaia un jvuramaiajänea# t h ch{ `ec Pevkev Iun`a# en e{rekéka# kaia undavieienpe rafve{# {dnra`ev t wucnevhfce{# en kanpvh{pe kan ch{ iuoeve{ akkd`enphce{ xue {evéhn ec rvapapdra`e ch eidnd`h` ia`evnh# e`ukh`h t {e}uhcienpe cdfevh`h -Vdxuev# 6228? 620$.

;5 Ec enaxue hc xue kavve{ran`evéhn hkkdane{ rÿfcdkh{ `dvdjd`h{ h vephv t pvhn{av)

ihv ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva eihnh`h{ `e ch `devenkdh {e}uhc {e ce mh naifvh`ajäneva en ec ̀ e{hvvacca -je`$# {djuden`a ch rvarue{ph avdjdnhc ̀ e Fuwdndk -84=;$ t Ia{ev-84=4$.

Page 36: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 36/318

;7  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Rhvh dnpva`ukdv unh rev{rekpdwh `e jäneva en ch hkkdn `ec E{ph`a enIä}dka {e h`arph ch e{pvhpejdh hkav`h`h en ch DW Kanevenkdh Dnpevnhkdanhc`e ch Iuoev# vehcdh`h en Relén en 8445# t hircdhienpe updcdh`h? ch e{pvh)

pejdh `e pvhn{wev{hcdhkdn.;7 Ä{ph kan{d{pe en dnkavravhv ec jäneva en chkavvdenpe rvdnkdrhc `e racépdkh rÿfcdkh t th na `e ihnevh ve{d`uhc en èveh{u akdnh{ `e ch iuoev. E{ph e{pvhpejdh rhvpe `ec {urue{pa `e xue dnkavravhvch rev{rekpdwh `e jäneva en ch{ racépdkh{ rÿfcdkh{ e{ unh ihnevh eekpdwh `ee}pen`ev unh pvhn{avihkdn `ec av`en {akdhc `e jäneva mhkdh ch hidcdh# chwd`h kapd`dhnh# ec ievkh`a `e pvhfhoa t ec xuemhkev `ec E{ph`a. Rhvh dv iè{hccè `e ch jenevhkdn `e iekhnd{ia{ xue jhvhnpdken ch rhvpdkdrhkdn `e ch{iuoeve{# ch pvhn{wev{hcdhkdn {e hfakh h vewd{hv ch e{pvukpuvh `e rev{anhc#

ch{ rvèkpdkh{ rve{urue{phvdh{# ca{ rvajvhih{ `e khrhkdphkdn# ca{ rvake`d)idenpa{ t ch `dvekkdn `e ch{ racépdkh{ jenevhce{.

En ec høa 6228# `uvhnpe ec {e}enda `e Ga}# en Iä}dka {e kveh ec Dn{pd)pupa Nhkdanhc ̀ e ch{ Iuoeve{ -Dniuoeve{$. En kan{anhnkdh kan ca{ hkuev`a{dnpevnhkdanhce{ ve{rekpa h h`arphv ch pvhn{wev{hcdhkdn kaia e{pvhpejdhrvdnkdrhc# ec Dniuoeve{ nhke kan ch id{dn `e –`dvdjdv ch racépdkh nhkdanhcrhvh cajvhv ch djuhc`h` ̀ e aravpund`h`e{ enpve iuoeve{ t maifve{# h pvhwä{`e ch dn{pdpukdanhcdhkdn t pvhn{wev{hcdhkdn `e ch rev{rekpdwh `e jäneva

en ch{ hkkdane{ `ec E{ph`a ie}dkhna’ -`ag # 6228$.;:

Ounpa kan ec RvajvhihNhkdanhc rhvh ch Djuhc`h` `e Aravpund`h`e{ t Na @d{kvdidnhkdn kanpvhch{ Iuoeve{ -Rvaexud`h` 6228)6227$ t kan ec Rvajvhih Nhkdanhc rhvh chDjuhc`h` enpve Iuoeve{ t Maifve{ -Rvadjuhc`h` 6224)6286$# ec Dniuoeve{mh `dvdjd`a {u{ phveh{ h ch dnkavravhkdn `ec jäneva en kuhcxudev hkkdnrchneh`h -cejd{chkdn# racépdkh{ t rvajvhih{$ t en pa`a{ ca{ ndwece{ t èveh{?`e ch rchndkhkdn h ch ewhcuhkdn `e rvake{a{ t ve{ucph`a{.

Ch{ hkkdane{ eirven`d`h{ kaia rhvpe ̀ e ch pvhn{wev{hcdhkdn ̀ e jäne)

va mhn {d`a whvdh`h{ t en `dwev{h{ `dvekkdane{. Unh rhvpe diravphnpe `eecch{ mh kan{d{pd`a en khrhkdphv t {en{dfdcdhv h unkdanhvdh{ t unkdanhvda{#h{é kaia en jenevhv ihpevdhc `e hrata rhvh ec rvake{a `e pvhn{wev{hcdh)kdn. [e mh cajvh`a xue hkpuhcienpe mhth unh e}djenkdh jenevhcdh`h# hra)

;7 Ch rhchfvh –pvhn{wev{hcdhkdn’ {e updcdh hircdhienpe kaia pvh`ukkdn ̀ e –ihdn{)pvehidnj’ en dnjcä{. Rhvh rvaun`dhv en e{pe pävidna wähn{e? Kmhnp t Jupihnn -6222$#Dnkmèu{pejud t Ujhc`e -6220$# Lhfeev -6227# 622=$# rnu` -6220# 6227$# Vhd -622;$.

;: Ec `ekvepa eidpd`a rav ec enpanke{ rve{d`enpe Wdkenpe Ga} hwhc na {ca ch kveh)

kdn `ec Dniuoeve{ en ec èifdpa e`evhc# {dna phifdän ch ve{ran{hfdcd`h` `e ca{ `deven)pe{ e{ph`a{ t iundkdrda{ `ec rhé{ rhvh ch kvehkdn `e dn{pdpupa{ a `eren`enkdh{ ve{ran){hfce{ `e jhvhnpdhv ch exud`h` `e jäneva en ec èifdpa cakhc -`ag # 6228$..

Page 37: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 37/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  ;:

th`h kan rve{urue{pa# rhvh xue en pa`h hkkdn rÿfcdkh {e pvhn{wev{hcdke ecjäneva phnpa en ca dn{pdpukdanhc kaia en ec `d{eøa `e racépdkh rÿfcdkh. EnIä}dka# kan hrata `ec Dn{pdpupa Nhkdanhc `e E{ph`é{pdkh# Jeajvhéh e Dnav)

ièpdkh -dnejd$# `ec Dniuoeve{ t `ec Gan`a `e @e{hvvacca `e ch{ Nhkdane{Und`h{ rhvh ch Iuoev -Undei# rav {u{ {djch{ en dnjcä{$# {e mh ̀ h`a un jvhndiruc{a h ch jenevhkdn ̀ e e{ph`é{pdkh{ ̀ e{hjvejh`h{ rav {e}a# dn{uia un)`hienphc rhvh ec `d{eøa `e racépdkh rÿfcdkh kan rev{rekpdwh `e jäneva.;= Kanphv kan ä{ph t kan dn`dkh`ave{ `e jäneva e{ un afoepdwa e{pvhpäjdkarchnpeh`a en ch rchphavih rhvh ch Hkkdn `e ch DW Kanevenkdh Iun`dhc{afve ch Iuoev -Reldn# 8445$ kaia dn{uia un`hienphc rhvh ch rchndkh)kdn t ch ewhcuhkdn `e rvajvhih{ t racépdkh rÿfcdkh. En kaav`dnhkdn kan

ec dnejd# ec Dniuoeve{ `e{hvvacc ec [d{peih `e Dn`dkh`ave{ rhvh ec [ejud)idenpa `e ch [dpuhkdn `e ch Iuoev en Iä}dka# [d{e{di. [u afoepdwa rvdnkd)rhc e{ rve{enphv dn`dkh`ave{ ̀ e jäneva phnpa kuhnpdphpdwa{ kaia kuhcdphpdwa{vechkdanh`a{ kan ch peièpdkh fè{dkh ̀ ec Rvajvhih Nhkdanhc rhvh ch Djuhc`h``e Aravpund`h`e{ t Na @d{kvdidnhkdn Kanpvh ch{ Iuoeve{ -Rvaexud`h`$#xue revidphn d`enpdkhv ch {dpuhkdn rvewhcekdenpe t ca{ hkpave{ xue jene)vhn t rva`uken ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva< h{é kaia hircdhv ec kanakd)idenpa rhvh ch echfavhkdn# arevhkdn# {ejudidenpa t ewhcuhkdn `e ch{

hkkdane{ jufevnhienphce{ t `e ch {akde`h` kdwdc# enkhidnh`h{ h rvaun`d)hv ch rhvpdkdrhkdn `e ch{ iuoeve{ en ec rvake{a `e `e{hvvacca# en djuhc`h``e aravpund`h`e{ kan ca{ whvane{ -Dniuoeve{# 6227$.

En ec ihvka `ec Rvadjuhc`h` t `ec Rvajvhih `e Dn{pdpukdanhcdhkdn `ech Rev{rekpdwh `e Jäneva en ch H`idnd{pvhkdn Rÿfcdkh# en 6224# ec Dniuoe)ve{ echfavh ec Rvajvhih `e Kucpuvh Dn{pdpukdanhc -rkd$ kan ec afoepdwa `ediruc{hv unh kucpuvh `e djuhc`h` en ch{ `eren`enkdh{ `e ch h`idnd{pvhkdnrÿfcdkh. Khfe `e{phkhv xue enpve {u{ ieph{# ec rvajvhih kanpeirch? rvaia)

wev unh {ecekkdn `e rev{anhc fh{h`h en mhfdcd`h`e{ t hrpdpu`e{< h{ejuvhv{hchvda{ t rve{phkdane{ kan fh{e en kvdpevda{ `e pvhn{rhvenkdh e djuhc`h` kanec n ̀ e ecdidnhv fvekmh{ ̀ e ̀ d{rhvd`h` enpve iuoeve{ t maifve{< jhvhnpdhvch kavve{ran{hfdcd`h` enpve ch wd`h chfavhc# hidcdhv# rev{anhc e dn{pdpukdanhcenpve {evwd`avh{ t {evwd`ave{ rÿfcdka{ `e ch h`idnd{pvhkdn rÿfcdkh e`evhc<e{phfcekev iekhnd{ia{ rhvh ecdidnhv rvèkpdkh{ `e ma{pdjhidenpa# hka{a{e}uhc t `d{kvdidnhkdn en ch h`idnd{pvhkdn rÿfcdkh e`evhc -Dniuoeve{#6224? 70):=$.

;= Un cd{ph`a {dnpäpdka `e hcjunh{ e{ph`é{pdkh{ jenevh`h{ en Iä}dka {e rve{enphn enec Hne}a.

Page 38: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 38/318

;=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Kaia {e rue`e h`wevpdv# en Iä}dka ch rev{rekpdwh `e jäneva je{ph`h trvaiawd`h `uvhnpe iè{ `e pve{ `äkh`h{ rav iawdcdhkdane{ eidnd{ph{ h)ne{ h pen`enkdh{ `e dxudev`h#;4 mh {d`a cejdpdih`h rav un jafdevna kan{ev)

wh`av. Ec `d{kuv{a `e jäneva en ec {enpd`a hkuøh`a rav e{pa{ jvura{ `e e)idnd{ph{ ue veechfavh`a e dnkavravh`a rcenhienpe h ch rchphavih racépdkh`e Wdkenpe Ga}# ideifva ̀ ec Rhvpd`a Hkkdn Nhkdanhc# –hcve`e`av ̀ ec whcav`e ch djuhc`h` enpve ca{ {e}a{ rhvh h`hrphvca h unh d`eacajéh rhvpd`hvdh xuenhpuvhcdh hc jäneva t `ene h ch iuoev kaia verva`ukpavh fdacjdkh t {a)kdhc e d`ehcdh h ch hidcdh pvh`dkdanhc’ -Phvvä{# 6227? 646$. @e e{ph ihnevh#ch fÿ{xue`h rav ch djuhc`h` `e jäneva ue h{didch`h hc d`ehc `eiakvèpdkakan ec xue hvvdfh Wdkenpe Ga} h ch rve{d`enkdh `e Iä}dka en ec høa 6222.

Phvvä{ {eøhch ch rhvh`aoh xue enpvhøh ec mekma `e xue hnpe ec pvduna `eGa}# ch{ idcdphnpe{ eidnd{ph{ t ̀ e iawdidenpa{ hircda{ ̀ e iuoeve{ cdjh`a{ hpen`enkdh{ `e dxudev`h wdevan `d{idnud`h{ {u{ ra{dfdcd`h`e{ `e dnkd`dv ench{ `ekd{dane{ e{phphce{ hc na ve{ucphv wenke`ave{ {u{ hcdh`a{ racépdka{. Ch hu)pavh {eøhch xue ec rvake{a `e kan{pvukkdn)pvhn{dkdn h ch `eiakvhkdh enIä}dka rvardkd unh kucpuvh racépdkh xue mh `h`a khfd`h# dnkcu{a# h kue{pda)ne{ rchnpeh`h{ rav e{ph{ hjen`h{ eidnd{ph{. Ec rvake{a {e mh `h`a jvhkdh{ hunh veunkdanhcdhkdn `ec `d{kuv{a `e jäneva xue mh revidpd`a rvaiawev

unh hjen`h `enaidnh`h hupa naidnh`h kaia phc reva xue hcfevjh un hi)rcda hfhndka `e `endkdane{. –Ec iawdidenpa eidnd{ph t `e iuoeve{ xue cu)km rav ch `eiakvhkdh t hravp h e{pe d`ehc racépdka ch{ nakdane{ `e djuhc`h`en ch `devenkdh t `e pacevhnkdh hckhnhn`a wd{dfdcd`h` en e{rhkda{ rÿfcdka{ edn{pdpukdanhce{ ̀ e{`e ca{ nawenph# {e enkuenpvh h{é hnpe unh {dpuhkdn dne{re)vh`h? mh cajvh`a kankvephv unh ̀ e {u{ jvhn`e{ h{rdvhkdane{ t# {dn eifhvja# nakuenph kan ca{ vekuv{a{ racépdka{ neke{hvda{ rhvh kanpvachv ch avdenphkdn `eca{ dn{pdpupa{ kveh`a{ rhvh ccewhv h khfa {u rvatekpa’ -Phvvä{# 6227? 648$.

VEpA[# @DCEIH[# MAVD_ANpE[ RA[DFCE[

En ec Iä}dka hkpuhc# ec u{a ̀ ec pävidna –jäneva’ en ̀ akuienpa{ vekpave{ ̀ ech racépdkh rÿfcdkh e{ kaiÿn. Ecca# {dn `u`h# mh hfanh`a hc vekanakdidenpa`e ch {ufav`dnhkdn ̀ e ch{ iuoeve{ kaia un rvafceih xue vexudeve ch hpen)kdn e{phphc.

;4 Rhvh un dnpeve{hnpe hnècd{d{ {afve ch{ wevpdenpe{ `ec iawdidenpa eidnd{ph enIä}dka# wäh{e E{rdna{h -6224$.

Page 39: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 39/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  ;4

@evdwh`a `e ch jvhn `dwev{d`h` `e {djndkh`a{ xue {e mhn hpvdfud`a hch rhchfvh jäneva# en Iä}dka mhn kangud`a jvura{ `e `d{pdnph{ ra{puvh{racépdkh{ en ch fÿ{xue`h `e ieoave{ kan`dkdane{ rhvh ch{ iuoeve{ t ch evvh)

`dkhkdn `e iekhnd{ia{ `e verva`ukkdn `e `e{djuhc`h`e{ `e jäneva.Ch kanwevjenkdh racépdkh xue na {e cajv enpve ca{ iawdidenpa{ eid)

nd{ph{ cdjh`a{ h ra{puvh{ {akdhce{ cdfevphvdh{ t `e dxudev`h en Iä}dka02 {emh d`a cajvhn`a enpve {ekpave{ ̀ e e{pa{ jvura{ t apvh{ iawdcdhkdane{ eid)nd{ph{ `e kavpe iè{ kan{evwh`av. Ch ge}dfdcd`h` en ec u{a `ec –jäneva’ mhrevidpd`a dnkcudv peih{ en ch hjen`h rÿfcdkh t ccewhvca{ h ch `e jafdevna hrhvpdv `e hcdhnh{ `e iuoeve{ kan `dwev{h{ ra{dkdane{ d`eacjdkh{. Iue{pvh`e e{ph kanwevjenkdh racépdkh cajvh`h enpve jvura{ ̀ e ̀ devenpe{ ra{puvh{ e{

ec `e{eireøa t je{pdn `e ch{ kaid{dane{ `e exud`h` t jäneva.08

En Iä}dka {e mhn ra`d`a jenevhv kan{en{a{ ve{rekpa h ch neke{d`h` `ecete{# rvajvhih{ `e jafdevna t nhnkdhidenpa `e rvatekpa{ hcve`e`av `ervafceièpdkh{ vechkdanh`h{ fè{dkhienpe kan neke{d`h`e{ rvèkpdkh{06 cdjh`h{

02 E{rdna{h vehcdh un dnpeve{hnpe hnècd{d{ `ec iawdidenpa eidnd{ph ie}dkhna hrhvpdv `e ca{ høa{ {epenph. Ch hupavh rchnpeh ch `dkucph` `e iukmh{ hjvurhkdane{ rhvhkairven`ev t hkerphv ch –`devenkdh’# –rhvh vekanakev t pvhphv kaia djuhce{ h hxuecch{iuoeve{ a e}rve{dane{ `ec iawdidenpa kan rvake{a{ `d{pdnpa{ hc `e ch{ rdanevh{. Hmé

`an`e ra`véh mhfev kanwevjenkdh{ racépdkh{ hrhvekéhn vechkdane{ kangdkpdwh{ e dnkai)rven{dn# arevhfhn iekhnd{ia{ `e e}kcu{dn t oevhvxuéh{’ -6224?85$. H{did{ia# chhupavh {eøhch ch revpdnenkdh `e kan{d`evhv en ec iawdidenpa eidnd{ph –h pa`a{ hxuecca{rvake{a{ en ca{ xue iuoeve{ avjhndh`h{ fhoa kuhcxudev ia`hcd`h` t en kuhcxudev e{rh)kda h{uien e}rcékdphienpe unh ra{puvh kvépdkh hnpe ch{ iÿcpdrce{ avih{ en xue ch khpe)javéh iuoev dircdkh {ufav`dnhkdn# dnou{pdkdh# ̀ e{djuhc`h` a ̀ d{kvdidnhkdn# kue{pdanhnch{ vechkdane{ `e ra`ev enpve whvane{ t iuoeve{ t {e rvaranen kan{pvudv avih{ `e vech)kdn iè{ djuhcdphvdh{ t cdfve{’ -6224? 8:$.

08 Ch Kaid{dn ̀ e Exud`h` t Jäneva ̀ e ch Kèihvh ̀ e @druph`a{ {e kveh rav dndkdh)pdwh `e un jvura `e iuoeve{ verve{enphnpe{ `e ca{ kdnka jvura{ rhvchienphvda{ -rvd# rhn rv`# rwei t rP$. Ch dndkdhpdwh {e rve{enp hc Kanjve{a en 844: t {e hrvaf en 844=. Hrhvpdv ̀ ec revda`a 6222)622; {e kanavi kaia unh kaid{dn revihnenpe t av`dnhvdh#e{phpu{ xue ce revidpe `dkphidnhv dndkdhpdwh{ -Kaid{dn `e Exud`h` t Jäneva# 6227$.@e avih rhvhcech# {uvje ch Kaid{dn `e Jäneva en ch Kèihvh `e [enh`ave{ xue dnpe)vhkpÿh `e avih iut e{pvekmh kan ch rvdievh. Ch{ kaid{dane{ `e exud`h` t jäneva{uvjen kan ch dnpenkdn `e {urevwd{hv ch{ hkpdwd`h`e{ `ec jafdevna t ca{ rvatekpa{ `e cetxue hphøen h ch djuhc`h` enpve maifve{ t iuoeve{ -Thihiapa# 622:? 6;$. En rhvpdkuchv#ch{ kaid{dane{ `e e{pe pdra en nue{pva rhé{ {e mhn enakh`a h cajvhv ch h{djnhkdn `evekuv{a{ rhvh ca{ rvajvhih{ xue fu{khn cajvhv ch djuhc`h` enpve maifve{ t iuoeve{.

06

Updcda ch e}rve{dn neke{d`h`e{ rvèkpdkh{ ve{khphn`a una `e ca{ hwhnke{ kan)kerpuhce{ xue mhn revidpd`a kanjuvhv ch rev{rekpdwh `e jäneva. [e pvhph `e ch `d{pdn)kdn enpve neke{d`h`e{ rvèkpdkh{ t e{pvhpäjdkh{ vehcdh`h rav Ia{ev -84=4$ t Iactneu}

Page 40: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 40/318

02  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

h ch{ kan`dkdane{ `e wd`h `e ch{ iuoeve{. Reva phifdän {e mhn `h`a kanwev)jenkdh{ hcve`e`av `e hcjunh{ neke{d`h`e{ e{pvhpäjdkh{.0; Phc e{ ec kh{a `e chwdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{< ch iè{ e}pveih e}rve{dn `e {ufav`dnhkdn `e

jäneva. Ä{ph mh {d`a kan{pvud`h kaia unh rvafceièpdkh xue vexudeve `e chhpenkdn e{phphc.

 Hc ve{rekpa# enpve ch{ iè{ diravphnpe{ hkkdane{ `ec jafdevna ie}dkhnae{pèn ch{ {djudenpe{?

… En 8444 {e kveh ec Rvajvhih Nhkdanhc kanpvh ch Wdacenkdh Dnpvhghid )cdhv -Rvanhwd$.00

-84=0$# t updcdh`h e}pen{hienpe en ch cdpevhpuvh e{rekdhcdh`h en kue{pdane{ `e racépdkhrÿfcdkh t `e{hvvacca. Ch{ neke{d`h`e{  rvèkpdkh{ `e jäneva {evéhn hxuäcch{ aviuch`h{ hrhvpdv `e ch{ kan`dkdane{ kankveph{ `e ch{ iuoeve{ en unkdn `e {u ra{dkdn en ch oevhv)xuéh `e jäneva# en ch `dwd{dn {e}uhc `ec pvhfhoa t `e {u{ vexuevdidenpa{ rhvh ch {afve)wdwenkdh. E{ph{ {e d`enpdkhn kan hkdcd`h` ravxue `e dnie`dhpa {e vechkdanhn kan ch{kan`dkdane{ `e wd`h `e ch{ iuoeve{# t jenevhcienpe {an unh ve{rue{ph h {dpuhkdane{ dn)ie`dhph{. Rav ecca# kan vekuenkdh na kue{pdanhn ch{ avih{ rvewhcekdenpe{ `e {ufav`d)nhkdn# hun kuhn`a eihnen `dvekphienpe `e ecch{. [hpd{hkev e{ph{ neke{d`h`e{ e{ e{en)kdhc# reva ecca na ve{uecwe ch{ `e{wenphoh{ `e ch {ufav`dnhkdn `e ch{ iuoeve{ `e ihnevhhupaièpdkh a jhvhnpdh`h. Dnkcu{a en ch {hpd{hkkdn `e e{ph{ neke{d`h`e{ rvèkpdkh{ rue)

`e veavhv{e nejhpdwhienpe ch `dwd{dn `ec pvhfhoa rav jäneva.0; Ch{ neke{d`h`e{ e{pvhpäjdkh{ `e jäneva {evéhn hxuäcch{ xue `evdwhn `ec hnècd{d{ `e

ch {ufav`dnhkdn `e ch{ iuoeve{ h ca{ maifve{# t xue {e enakhn h ch kan{pvukkdn `eunh avjhndhkdn iè{ exudphpdwh xue ch rve{enpe en pävidna{ phnpa `e ch e{pvukpuvhkaia `e ch nhpuvhceh `e ch{ vechkdane{ enpve hifa{ {e}a{. [e vechkdanhn kan kue{pdane{`e ra`ev# ̀ e kanpvac t ̀ e ch e}rcaphkdn rva`ukpa ̀ e ch ̀ dwd{dn {e}uhc ̀ ec pvhfhoa. Ä{ph{hfhvkhn# enpve apvh{? ch hfacdkdn ̀ e ch ̀ dwd{dn {e}uhc ̀ ec pvhfhoa< ec hcdwda en ch khvjh ̀ epvhfhoa `aiä{pdka t kud`h`a dnhnpdc< ch ecdidnhkdn `e avih{ dn{pdpukdanhcdh`h{ `e`d{kvdidnhkdn# kaia `evekma{ `e pdevvh t rvarde`h`# hkke{a hc kvä`dpa# ec e{phfcekd)idenpa `e unh racépdkh `e exud`h`# cdfevph` `e ecekkdn {afve verva`ukkdn< h`arkdn`e ie`d`h{ h`ekuh`h{ kanpvh ch wdacenkdh t ec kanpvac {afve ch{ iuoeve{. Ch hnpevdav`d{pdnkdn mh {d`a ÿpdc rhvh avdenphv ch ihnevh `e dnpva`ukdv ch rev{rekpdwh `e jäneva#rue{ ch d`enpdkhkdn `e neke{d`h`e{ `e maifve{ t iuoeve{ -`evdwh`h `e {urue{pa{ve{rekpa h ca{ rhrece{ `e kh`h una `e ca{ {e}a{# h ch hidcdh# h ch `dwd{dn {e}uhc `ecpvhfhoa# hc kanpvac ̀ e ca{ vekuv{a{ t hc ra`ev ̀ e maifve{ t iuoeve{ hc dnpevdav ̀ ec majhv$kan`uke ec `d{eøa `e ca{ afoepdwa{ `e ch racépdkh rÿfcdkh

00 Ec afoepdwa jenevhc `ec Rvanhwd# 8444)6222# e{ –dn{pdpudv un {d{peih dnpejvhc#dnpev`d{kdrcdnhvda e dnpevdn{pdpukdanhc xue pvhfhoe en e{pvekmh kachfavhkdn kan ch {akde)`h` kdwdc avjhndh`h t ie`dhnpe ec kuhc# {e cajve ch ecdidnhkdn `e ch wdacenkdh dnpvhh)

idcdhv kan ec u{a `e mevvhidenph{ xue revidphn ch `epekkdn `e ca{ kh{a{# ch hpenkdn `ech{ rev{anh{ dnwacukvh`h{# ch rvewenkdn t ch ewhcuhkdn `e ch{ hkkdane{ eirven`d`h{’-Kaniuoev# 6222? 882# 8=:$.

Page 41: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 41/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  08

… En 6226 ec Rvajvhih Nhkdanhc rav unh Wd`h {dn Wdacenkdh# 05 6226)6227.

… En 622: {e rvaiucjh ch Cet Jenevhc ̀ e Hkke{a ̀ e ch{ Iuoeve{ h unh

 Wd`h Cdfve `e Wdacenkdh# {e kveh ec [d{peih Nhkdanhc rhvh Rvewendv# Hpen`ev#[hnkdanhv t Evvh`dkhv ch Wdacenkdh kanpvh ch{ Iuoeve{ t ch{ Ndøh{.07

… En 6224 {e kveh ch Kaid{dûn Nhkdanhc rhvh Rvewendv t Evvh`dkhv ch

 Wdacenkdh kanpvh ch{ Iuoeve{ -Kanhwdi$ kan ch ve{ran{hfdcd`h` `e echfavhvec Rvajvhih Dnpejvhc rhvh Rvewendv# Hpen`ev# [hnkdanhv t Evvh`dkhv ch Wda)cenkdh kanpvh ch{ Iuoeve{# kuta `d{eøa ue ve{ran{hfdcd`h` `ec Dniuoeve{en 622:.

… H{did{ia {e mhn jenevh`a e{ph`é{pdkh{ {afve wdacenkdh kanpvh ch{ iu )

 oeve{. En 622; t 6227 {e cewhnp ch Enkue{ph Nhkdanhc {afve ch @dnèidkh ̀ ech{ Vechkdane{ en ca{ Majhve{ -En`dvem$ t en 622= ec dnejd rufcdk Ch{ iu)

 oeve{ en Iä}dka? e{ph`é{pdkh{ {afve `e{djuhc`h` `e jäneva t wdacenkdh kanpvh ch{iuoeve{ -dnejd# 622=$.

Apvh `dvekkdn en ch xue {e mh ccejh`a h un kan{en{a e{ ve{rekpa `e chneke{d`h` `e ch khrhkdphkdûn kaia rhvpe kenpvhc `ec rvake{a `e pvhn{wev{hcdhkdûn.Mht unh hfun`hnpe rva`ukkdn `e ihnuhce{ t juéh{ rhvh ch dirceienph)

kdn# {ejudidenpa t ewhcuhkdn `e ch dnpva`ukkdn `ec jäneva en racépdkhrÿfcdkh. En kanjvuenkdh kan ec vekanakdidenpa `e ch diravphnkdh `e ch kh)rhkdphkdn# {e mh apavjh`a rve{urue{pa rhvh vehcdhv phcceve{# kuv{a{ `e {en){dfdcdhkdn t `drcaih`a{. [dn eifhvja# ch `eihn`h `e khrhkdphkdn mh ve)fh{h`a ch aevph `e vekuv{a{ muihna{ rverhvh`a{ rhvh dirhvpdvch. Ch ve` `ervae{danhce{ e}revpa{ e{pè en rvake{a `e avihkdn t pa`hwéh na e{ ca {u)kdenpeienpe e}pen{h kaia rhvh `hv ve{rue{ph h ch `eihn`h hkpuhc.0: Avjh)ndhkdane{ `e ch {akde`h` kdwdc# rvae{dand{ph{ dn`eren`denpe{# hkh`äidka{

05 En e{pe rvajvhih {e kanounphn t kaav`dnhn ch{ hkkdane{ `e ch{ `eren`enkdh{ `ech h`idnd{pvhkdn rÿfcdkh e`evhc t `e ch{ avjhndhkdane{ `e ch {akde`h` kdwdc rhvh eckaifhpe `e ch wdacenkdh hidcdhv t kanpvh ch{ iuoeve{. Rchnpeh hfav`hv `e avih dnpejvhcec rvafceih `e ch wdacenkdh hidcdhv t `e jäneva. En ec ihvka `e e{pe rvajvhih {e kveec [d{peih Dnpejvhc `e Hpenkdn h Iuoeve{ Hekph`h{ rav Wdacenkdh Ghidcdhv -[dhihwd$-Dniuoeve{# 6227$.

07 Rve{d`d`a rav ch [ejaf t kan ec Dniuoeve{ h khvja `e ch [ekvephvéh Eoekupdwh -Dn)iuoeve{# 622:h$.

0: E{ph `eihn`h mh vekhé`a {afve pa`a en hkh`äidkh{ `e dn{pdpukdane{ `e e`ukh)

kdn {urevdav# xudene{ h {u{ khvjh{ mhfdpuhce{ {e {uihn ch{ `e khrhkdphv rhvh hrathvrvake{a{ ̀ e pvhn{wev{hcdhkdn. En apvh{ ̀ d{kdrcdnh{ e{ph khvjh {e ̀ dcute enpve unh e}pen){h ve` `e e{rekdhcd{ph{.

Page 42: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 42/318

06  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

`e dn{pdpukdane{ `e e`ukhkdn {urevdav e{pèn rhvpdkdrhn`a en rvake{a{ `ekhrhkdphkdn xue na {deirve e{pèn h`ekuh`hienpe hvpdkuch`a{ t e{pvukpuvh)`a{ hcve`e`av ̀ e un ̀ d{eøa {cd`a. Ecca mh rvardkdh`a xue ch khrhkdphkdn en

ec peih `e jäneva {e vehcdke iukmh{ weke{ rhvh kuircdv kan ch e}djenkdhdn{pdpukdanhc# {dn xue neke{hvdhienpe e}d{ph un rvake{a ̀ e hrvardhkdn avjh)ndhkdanhc. Kanwdene vekav`hv xue –ch dn{pdpukdanhcdhkdn `eren`e en ÿcpd)ih dn{phnkdh `e ch hrvardhkdn xue unkdanhvda{ t {akde`h` kdwdc mhjhn `ee{ph rev{rekpdwh t `ec whcav xue {e apavjue h ch exud`h` t h ch iuoev en ch{akde`h` t en ec {d{peih racépdka’ -Phvvä{# 6227? 646$. H{é# una `e ca{ vepa{h envenphv pdene xue wev kan ch avihkdn `e kuh`va{ `e e}revph{ en ch ih)pevdh# xue `e`dxuen {u e{ueva t pdeira hc rvake{a `e khrhkdphkdn kan

`d{eøa{ xue dnkcuthn ch ewhcuhkdn `e hwhnke{ `e hrcdkhkdn t hrvardhkdn`ec kanakdidenpa h`xudvd`a.

Gavphcekev ca{ iekhnd{ia{ `e exud`h` `e jäneva -iej$ e}d{penpe{ rhvhxue {u hkkdn penjh hckhnke{ phnjdfce{# `ewdene phifdän unh phveh un`h)ienphc. Enpve ch{ kan`dkdane{ xue vexudeven ca{ iej e{pè kanphv kan unrve{urue{pa rvarda t jahv `e hupavd`h` en ch h`idnd{pvhkdn rÿfcdkh. [dnrve{urue{pa# {dn vekuv{a{ `e hupavd`h`# nd päkndka{ nd muihna{ rhvh di)ruc{hv ca{ khifda{ xue {e vexudeven en ch{ dn{pdpukdane{ `ec E{ph`a t {u{

rvajvhih{ `e racépdkh rÿfcdkh# ch hkkdn `e ca{ iej mh {d`a `äfdc.0=

H e{peve{rekpa# en Iä}dka ch vepvdkh `e ca{ `d{kuv{a{ mh d`a iut rav `echnpe `eca{ hwhnke{ vehce{.

[dn eifhvja# ec e{ueva eirven`d`a# th {eh ie`dhnpe racépdkh{ t rva)jvhih{ `dvdjd`a{ h neke{d`h`e{ rvèkpdkh{ a hxuäcch{ en xue {e cajvhn dnpva)`ukdv e{pvhpejdh{ `e jäneva# rhveke e{phv vdn`den`a hcjuna{ vupa{. Hcjuna{dn`dkh`ave{ vegeohn ieoavéh en ch{ kan`dkdane{ `e ch{ iuoeve{? {hcu`# ndwe)ce{ `e e`ukhkdn# dn{evkdn chfavhc.04

Kaia {e rue`e h`wevpdv# en Iä}dka mh mhfd`a diravphnpe{ hwhnke{ve{rekpa h ch kvehkdn `e kan`dkdane{ rhvh ch hpenkdn `e neke{d`h`e{# `e)ihn`h{ e dnpeve{e{ `e iuoeve{ t maifve{# h{é kaia h ch dnpva`ukkdn `eunh rev{rekpdwh `e jäneva52 en racépdkh rÿfcdkh. En ec e{kenhvda hkpuhc chdn{pdpukdanhcdhkdn `ec `d{kuv{a `e jäneva# h rhvpdv `e un hircda hfhndka

0= E{ph {dpuhkdn mh {d`a vekuvvenpe en rhé{e{ `e ch vejdn. Wäh{e Juièn -6228$.04 Hcjuna{ dn`dkh`ave{ {afve ch kan`dkdn `e ch{ iuoeve{ {e rve{enphn en ec Hne}a.52 En h`echnpe {e updcdh ec pävidna jäneva en ec {enpd`a avdjdnhc kan ec xue ä{pe

dnjve{h hc `d{kuv{a `e `e{hvvacca mhkden`a hcu{dn hc khvèkpev {akdhc `e ch{ kan{pvukkda)ne{ fh{h`h{ en ec `diav{ia {e}uhc# h{é kaia h ch{ vechkdane{ {akdhce{ fh{h`h{ en e{ph`devenkdh# kaia unh avih rvdihvdh `e vechkdane{ `e ra`ev -[kapp# 6222$.

Page 43: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 43/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  0;

`e {djndkh`a{# mh kacakh`a ch fÿ{xue`h `e ch djuhc`h` `e ch{ iuoeve{kaia un h{unpa kenpvhc en racépdkh rÿfcdkh. [dn eifhvja# na neke{hvdh)ienpe e{pa mh {djndkh`a xue ch avdenphkdn mhth {d`a h ch ecdidnhkdn

`e `e{djuhc`h`e{ `e jäneva. H 02 høa{ `ec dnpen{a `e{hvvacca `ec kana)kdidenpa {afve ch {dpuhkdn `e ch{ iuoeve{ t h ;2 `e ca{ diravphnpe{hwhnke{ en ec èveh jäneva# ec rhnavhih e{ una en ec kuhc kae}d{pen `d)wev{h{ ihnevh{ `e hfav`hv ch {dpuhkdn `e ch{ iuoeve{ t ch{ `e{djuhc`h)`e{ `e jäneva.

En jenevhc {e mh vecejh`a ch dnpenkdn kenpvhc ̀ ec enaxue ̀ e jäneva ̀ ednkd`dv en ch `dien{dn {e}uh`h `ec ra`ev t ch racépdkh# kue{pdanhn`a chra{dkdn {ufav`dnh`h en ch xue {e mh kacakh`a h ch{ iuoeve{. En khifda# {e

mh avphcekd`a ec `d{eøa `e racépdkh{ t rvajvhih{ `an`e e}d{pe un ia`ecarvdwdcejdh`a ̀ e hidcdh en ec kuhc ch{ iuoeve{ pdenen ch ve{ran{hfdcd`h`# kh{de}kcu{dwh# `e ch{ chfave{ `aiä{pdkh{# `e kvdhnh t `e kud`h`a.

Ec Dniuoeve{ id{ia {e iuewe en un pevvena `dékdc. Ch{ idcdphnpe{ `erhvpd`a{ kan{evwh`ave{ kan{d`evhn xue {u hkkdn na {deirve khidnh hcve)`e`av `e ca{ whcave{ rhvpd`d{ph{ xue en{hchn t jvhpdkhn ch unkdn verva)`ukpavh fdacjdkh t {akdhc `e ch{ iuoeve{# h ch we xue {e d`ehcdh ch hidcdhpvh`dkdanhc. Hc id{ia pdeira# hircda{ {ekpave{ `ec eidnd{ia kan{d`evhn

xue na {e mhn cajvh`a dnpejvhv hcjunh{ `e ch{ rvarue{ph{ fè{dkh{ rhvh evvh)`dkhv ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva# kaia ch ihpevnd`h` wacunphvdh# ch cdfvearkdn {e}uhc a ch cdfevhkdn `e ch iuoev -Phvvä{# 6227? 646$.

Ch rev{rekpdwh ̀ e jäneva pdene un enavie rapenkdhc ̀ e pvhn{avihkdnkucpuvhc hc kue{pdanhv ch kankerkdn `e ca eiendna t ca ih{kucdna en ch{akde`h`# ch{ navih{ `e kanwdwenkdh enpve ca{ {e}a{# h{é kaia ca{ iekhnd{)ia{ `e kan{pvukkdn `e {ufoepdwd`h`e{ `devenpe{# hfvden`a hc e{rhkda rÿ)fcdka ca xue mh{ph enpanke{ {e kan{d`evhfh rvdwh`a.

[dn eifhvja# en Iä}dka ec rvake{a `e dn{pdpukdanhcdhkdn `e ch rva)rue{ph ̀ e jäneva {e mh khvhkpevdh`a rav unh hkenpuh`h neupvhcdhkdn xuemh d`a iè{ hccè `e ch xue kaiÿnienpe hkairhøh rvake{a{ kaia e{pe.58 @efd`a h ch veaviuchkdn t hrvardhkdn xue jvura{ kan{evwh`ave{ mhnvehcdh`a# ec `d{kuv{a `e jäneva h{é dn{pdpukdanhcdh`a rvèkpdkhienpe mh dn)wevpd`a ch rvarue{ph avdjdnhc. H rhvpdv `e ch{ `devenkdh{ fdacjdkh{ e{ph ve)echfavhkdn mh nhpuvhcdh`a ch{ ve{ran{hfdcd`h`e{# ra`ev t rvdwdcejda{ `e

58

Ie veeva hc kaiÿnienpe e}revdienph`a en rvake{a{ `e dn{pdpukdanhcdhkdn`e rvarue{ph{# kuta kanpend`a e{ `e kue{pdanhidenpa t kvépdkh h ca e{phfcekd`a -Gvh{ev#8448< Phvvä{# 6227< Phvvaz# 8440$.

Page 44: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 44/318

00  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

maifve{ t iuoeve{. Kuhn`a {e ecdidnh ec kue{pdanhidenpa `e ch{ `deven)kdh{ fdacjdkh{ kaia uenpe `e `e{djuhc`h`e{ en ec hkke{a t kanpvac# chrvarue{ph `e jäneva rdev`e ec rapenkdhc `e dnkd`dv en ca{ rvake{a{ `e rva)

`ukkdn t verva`ukkdn `e ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva. Hkpuhcienpe# en Iä}dka ec e{ueva eirven`d`a rhvh ch pvhn{wev{hcdh)

kdn `ec jäneva en racépdkh rÿfcdkh# pdene ch khvhkpevé{pdkh `e unh pen{dnkan{phnpe enpve ch rev{rekpdwh `e jäneva t unh veechfavhkdn `e ä{ph vehcd)h`h rav jvura{ kan{evwh`ave{# hrath`h rav hcjunh{ hjenkdh{ dnpevnhkda)nhce{ `e nhnkdhidenpa# jafdevna{ e{phphce{# rhvpd`a{ racépdka{ t apva{ hk)pave{ kuth hkpdpu` na e{ vekerpdwh h ch{ dndkdhpdwh{ xue rvafceihpdhn ch{vechkdane{ ̀ e jäneva.

Ec rhnavhih en Iä}dka {afve ch avih xue en racépdkh rÿfcdkh {e mhndnkavravh`a ch{ neke{d`h`e{# `eihn`h{ e dnpeve{e{ `e iuoeve{ t maifve{rhvh evvh`dkhv `e{djuhc`h`e{ `e jäneva e{ ec `e un ia{hdka `e panhcd`h`e{enpve `a{ e}pveia{. En un e}pveia# {e ufdkh ec `d{eøa `e racépdkh{ t rva)jvhih{ `dvdjd`a e}kcu{dwhienpe h {hpd{hkev ch{ neke{d`h`e{ rvèkpdkh{ `emaifve{ t iuoeve{ djuhchn`a ch{ aravpund`h`e{ ̀ e hkke{a h vekuv{a{. En ecapva# {e {dpÿhn ca{ dnpenpa{ rav dnkavravhv unh rev{rekpdwh ̀ e jäneva avden)ph`h e{rekékhienpe h pvhn{avihv ch{ vechkdane{ ̀ e ra`ev enpve maifve{ t

iuoeve{ rav ie`da `e ch d`enpdkhkdn t {hpd{hkkdn `e neke{d`h`e{ e{pvh)päjdkh{. Ch kue{pdn kenpvhc na e{ ec peih a ec èifdpa hc xue {e `dvdje chracépdkh rÿfcdkh# {dna ch avih en xue ch{ iuoeve{ t ca{ maifve{ dnjve{hn hc`d{eøa# h{é kaia ch h{djnhkdn a e}kcu{dn ̀ e hkpdwd`h`e{ t unkdane{ {akdh)ce{ xue {e ce{ h`ou`dkh.

Ca{ {urue{pa{ kankerpuhce{ xue {a{pdenen una t apva e}pveia {anun`hienphcienpe `d{pdnpa{. Ch h{unkdn xue {e mhke {afve ec avdjen `ech{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva e{ ec kavhn `e ch `d{pdnkdn enpve una t

apva. Kuhn`a {e rhvpe `e ch d`eh `e xue ec avdjen `e ch{ `e{djuhc`h`e{ `ejäneva {e cdidph hc hkke{a dnexudphpdwa xue pdenen maifve{ t iuoeve{ hvekuv{a{# ra`ev t rvdwdcejda{# ec ve{ucph`a e{ un `d{eøa `e hkkdane{ rÿ)fcdkh{ xue {e `dvdje h exudcdfvhv ch{ aravpund`h`e{ rvardkdhn`a ch dnkav)ravhkdn `e ch{ iuoeve{ h e{pvukpuvh{ xue revihneken dnphkph{. Ä{pe {e)véh ec kh{a `e unh racépdkh rÿfcdkh `dvdjd`h h rvaiawev# rav eoeirca# ecdnjve{a `e ch{ iuoeve{ h ca{ ievkh`a{ `e pvhfhoa {dn rvardkdhv unh veav)iuchkdn `e ve{ran{hfdcd`h`e{ hidcdhve{ t e{phphce{. Ca{ rhrece{ h{djnh)`a{ {ejÿn unh `dwd{dn {e}uhc `ec pvhfhoa# {e `eohn dnphkpa{ t h ecca{ {e{uihn ca{ nuewa{ xue {e rvaiuewen rhvh ch{ iuoeve{. Ec hou{pe a kankd)cdhkdn `e ca hnpevdav ve{ucph kaiÿnienpe en `afce oavnh`h rhvh ch{ iu)

Page 45: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 45/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  05

 oeve{ t en unh `dkucph` rhvh h{ejuvhv ec kud`h`a `e ca{ `eren`denpe{ enca{ majhve{.56

Ec apva e}pveia e{phvéh {aravph`a rav ch d`eh `e xue ec avdjen `e ch{

`e{djuhc`h`e{ `e jäneva e{pè en xue ch `devenkdh {e}uhc {e pvhn{avih en{ufav`dnhkdn `e ca eiendna hnpe ca ih{kucdna. [ejÿn e{pe {urue{pa#dnkd`dv en ch{ kan`dkdane{ `e wd`h `e ch{ iuoeve{ t en {u ra{dkdn h chvjarcha vexudeve khifdhv ch{ verve{enphkdane{ `e jäneva xue {an rvdnkdrda`e `devenkdhkdn en ch e{pvukpuvh ekanidkh `e ch {akde`h` -`dien{dn `ech `d{pvdfukdn$ t en ch dnpevhkkdn {akdhc -`dien{dn `ec vekanakdidenpa$.En ch rvdievh# `e hkuev`a kan ec jäneva {e avjhndh ch `dwd{dn `ec pvhfhoa#en ch kuhc {e h{djnh h ch{ iuoeve{ ch ve{ran{hfdcd`h` `ec pvhfhoa verva`uk)

pdwa na rhjh`a t ch chfav `aiä{pdkh< e{pvukpuvh ch `dwd{dn `ec pvhfhoa ve)iunevh`a kankenpvhn`a h ch{ iuoeve{ en kdevph{ akurhkdane{ t kan `de)venkdh{ {hchvdhce{ ve{rekpa h ca{ whvane{< h{did{ia avjhndh ch hkpdwd`h``aiä{pdkh. En ch {ejun`h# ca{ k`dja{ `e jäneva reviehn ca{ rhpvane{kucpuvhce{ `e dnpevrvephkdn t ewhcuhkdn xue {an kenpvhce{ rhvh ec av`en`ec e{phpu{ -Gvh{ev t Mannepm# 6227$. [e vexudeve pvhn{avihv hifh{ `d)ien{dane{ -`d{pvdfukdn t vekanakdidenpa$ e dnpejvhv ch{ neke{d`h`e{rvèkpdkh{ t e{pvhpäjdkh{ `e jäneva. Dnkd`dv ÿndkhienpe en unh `e ecch{ a

{hpd{hkev {ca ch{ rvdievh{ na ve{uecwe `e ihnevh hupaièpdkh t rav {é id{)ih ch `e{wenphoh `e ch {ufav`dnhkdn `e ch{ iuoeve{ en ch {akde`h`. Rhvhecca# ec runpa `e rhvpd`h e{ xue ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva na {e ve{uec)wen en èifdpa{ rvdwh`a{ ie`dhnpe hvvejca{ enpve dn`dwd`ua{. Unh racépdkhrÿfcdkh `dvdjd`h h pvhn{avihv ec av`en `e jäneva hvpdkuchvéh ve{ran{hfdcd)`h`e{ kairhvpd`h{ enpve pve{ e{evh{? ec E{ph`a# ec ievkh`a t ch hidcdh.Rvaiawev ec dnjve{a `e ch{ iuoeve{ hc ievkh`a `e pvhfhoa# rav eoeirca#vexuevdvéh vairev kan ch h{djnhkdn nhpuvhcdh`h `e ch{ phveh{ `aiä{pdkh{#

`e kvdhnh t `e kud`h`a h rhvpdv `e unh veaviuchkdn `ec kanpvhpa chfavhct `e jäneva.5;

56 Ve{rekpa h ch neke{d`h` `e ch vehvpdkuchkdn `e ch{ pve{ e{evh{ -ievkh`a# hidcdht E{ph`a$# wähn{e Hvvdhjh`h -6227$# [kmlacndl -6220 $# [aoa -6225$.

5; Rhu)Enjev -622:$ rve{enph unh dnpeve{hnpe kch{dkhkdn `e ca{ {d{peih{ `eeircea t {ejuvd`h` {akdhc en `devenpe{ rhé{e{. H rhvpdv `e ch{ –`devenpe{ dièjene{)juéh{ {akdephce{’ ve{rekpa h ch{ vechkdane{ `e jäneva t avih{ `e hidcdh `d{pdnjue# rhvhEuvarh akkd`enphc# kdnka ia`eca{ `e jäneva ‐–pdra{ d`ehce{’‐ xue pdenen un ne}a

vekérvaka kan ch e{pvukpuvh `ec ievkh`a chfavhc. @enpva `e e{pa{ pdra{ d`ehce{ e}d{peniÿcpdrce{ {ufwhvdhnpe{ xue verve{enphn rveevenkdh{ kucpuvhce{ `e jvura{ {akdhce{ rhv)pdkuchve{.

Page 46: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 46/318

07  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Kaia {e rue`e wev# ch `d{pdnkdn enpve ca{ e}pveia{ na e{ {achienpeavihc {dna phifdän kvukdhc. Ch rve{enkdh `e un `d{kuv{a `e jäneva en ch{hjen`h{ `e jafdevna en Iä}dka {e mh cajvh`a {dn un kan{en{a ve{rekpa hc

avdjen `e ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva.Ch fÿ{xue`h `e kan{en{a{ t hkuev`a{ rhvh dnkcudv rvarue{ph{ en ch

hjen`h rÿfcdkh parh kan rhve` rvekd{hienpe hcve`e`av `e kue{pdane{ xuemhn rvafh`a {ev dvvekankdcdhfce{ enpve ra{puvh{. En e{rekdhc ie veeva hkue{pdane{ kaia ch kankerkdn {afve ca{ `evekma{ `ec kuevra `e ch{ iuoe)ve{ t ch ̀ ec kue{pdanhidenpa ̀ e unh h{djnhkdn ̀ e ch{ iuoeve{ kaia ve{ran){hfce{ kh{d e}kcu{dwh{ `e phveh{ `aiä{pdkh{# `e kvdhnh t kud`h`a `e ca{ideifva{ `e ch{ hidcdh{. E{ hxué `an`e rue`en {eøhchv{e ch{ `devenkdh{

iè{ hju`h{ enpve ch{ ra{dkdane{ kan{evwh`avh{ t iè{ cdfevhce{# rue{ {e `e)vdwhn `dvekphienpe `e ch h{unkdn `ec avdjen `e ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäne)va. E{ hcve`e`av `e e{ph{ neke{d`h`e{ e{pvhpäjdkh{ xue na {e mhn cajvh`ahkuev`a{< ch{ rvarue{ph{ `e racépdkh rÿfcdkh mhn xue`h`a kavph{ a {an af{)phkucdh`h{ {d{peièpdkhienpe.

Ca{ khifda{ t pvhn{avihkdane{ en ec av`en `e jäneva vexudeven pdei)ra. Ch ve{d{penkdh `ec iun`a navihpdwa# `e ch{ vejch{ avihce{ e dircékdph{xue `hn cejdpdid`h` h ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva e{ iukmh. En Iä}dka {e

mh cajvh`a ec vekanakdidenpa ̀ e xue {e neke{dphn hkkdane{ rÿfcdkh{ ̀ ecdfe)vh`h{ rhvh jhvhnpdhv ch {hpd{hkkdn `e neke{d`h`e{ rvèkpdkh{ `e ch{ iuoe)ve{. [dn ienjuhv en ec e{ueva en e{pe {enpd`a# ch `endkdn e dnkcu{dn `ekue{pdane{ e{pvhpäjdkh{ en ch hjen`h rÿfcdkh e{ dn`d{ren{hfce. Ch kan{pvuk)kdn ̀ e kan{en{a{ hc ve{rekpa en Iä}dka e{ phveh dnecu`dfce rhvh cajvhv unh

 ou{pdkdh `e jäneva.

Page 47: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 47/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  0:

VEGEVENKDH[

 H`hpa# I.# F. `e ch Fvdeve# @. Idn`el t H. Xud{uifdnj# 6222. Ec dirhkpa `e Rva)

jve{h en ch kan`dkdn `e ch iuoev t en ch{ vechkdane{ hc dnpevdav `ec majhv# enRvajve{h‧# rr. 75)688.

 Hchpavve# O. -kaav`.$# 8440. Ch{ iuoeve{ en ch rafveh. Iä}dka# Jvura Dnpev`d{kdrcd)nhvda {afve Iuoev# Pvhfhoa t Rafveh)Ec Kacejda `e Iä}dka.

 Hceièn# I.# 8407)8456. Dnavie{ `e jafdevna# 3zzz.`druph`a{.jaf.i}!ke`dh!{dh! ve!VE)D[[)24)27)82.r` >.

 Ècwhve)Hiäxudph# O.# I. Fu{phihnpe# H. Cre t G. Gevnèn`e `ec Kh{pdcca# 8472.Md{pavdh `e ch {hcufvd`h` t `e ch h{d{penkdh en Iä}dka. Iä}dka# [ekvephvéh `e [hcu)fvd`h` t H{d{penkdh.

 Hvdh# I.# t A. `e Acdwedvh# 6225. Undn kantujhc e dnpevvurkdn `e ch pvhtekpavdhchfavhc `e ch{ pvhfhoh`avh{ uvfhnh{ en Iä}dka# en I.C. Kaufä{# I.E. _hwhch tV. _enpena -kaav`{.$# rr. 064)058.

 Hvvdhjh`h# D. -e`.$# 6225. Racépdkh{ mhkdh ch{ hidcdh{# rvapekkdûn e dnkcu{dûn {akdhce{.[hnpdhja `e Kmdce# Kaid{dn Ekanidkh rhvh Hiävdkh Chpdnh t ec Khvdfe.

 Hvvdhjh`h# D.# 6227. Khifda{ `e ch{ racépdkh{ {akdhce{? racépdkh{ `e jäneva t hidcdh. [hn)pdhja `e Kmdce# Kaid{dn Ekanidkh rhvh Hiävdkh Chpdnh t ec Khvdfe.

 Hvvdhjh`h# D.# t W. Hvhn`h -kair{.$# 6220. Khifda{ `e ch{ hidcdh{ en ec ihvka `e ch{pvhn{avihkdane{ jcafhce{? neke{d`h` `e racépdkh{ rÿfcdkh{ ekhke{. [hnpdhja `e

Kmdce# Kaid{dn Ekanidkh rhvh Hiävdkh Chpdnh t ec Khvdfe. Èwdch# K.# t I. Jhvvhfap# 6224. Vepa{ cakhce{ `e ch racépdkh {akdhc en Iä}dka? ec un)

kdanhidenpa `ec Rvajvhih `e @e{hvvacca Muihna Aravpund`h`e{ en unh ka)iund`h` dn`éjenh fhoa ec {d{peih `e jafdevna `e u{a{ t ka{puifve{# kan  ne{#4# rr. 7:)=6# 3zzz.kanne{.ipt.dpe{i.i}!hvpdkuca{4!Jhfhvvap.r`>.

 Èwdch [hnphkvu# I.C.# 622;. @dhjnû{pdka `e ch racépdkh {akdhc t ca{ rvajvhih{ jufevnh)ienphce{ `e hrata h iuoeve{ vuvhce{ 8462)622;. Iä}dka# Dn`e{ac)@ukeve.

Fchnka# I.# t E. Rhkmeka# 622;. Pvhfhoa t hidcdh ̀ e{`e ec enaxue ̀ ec kuv{a ̀ e wd`h?`a{ {ufkamavpe{ `e iuoeve{ ie}dkhnh{# Rhrece{ ̀ e Rafchkdûn ;:? 854)84;.

Fchnka Gdjuevah# G.# 6228. Iuoeve{ ie}dkhnh{ `ec {djca  }} ? ch apvh vewacukdûn. Iä}dka#E`dkac.

Fa{evur# E.# 84:2. Zaien—{ Vace dn Ekanaidk @ewecarienp.  Can`ve{# Hccen hn`Unzdn.

Fuwdndk# I.# 84=;. Zaien d{{ue{ dn pme Pmdv` Zavc` rawevpt? Pme rawevpt hnhct){d{# en I. Fuwdndk# I.H. Ctkeppe t Z.R. Ik Jveewt -kair{.$# rr. 86)68.

Fuwdndk# I.# I.H. Ctkeppe t Z.R. Ik Jveewt -kair{.$# 84=;. Zaien hn` Rawevpt dnpme Pmdv` Zavc`. Fhcpdiave# Oamn{ Marldn{ Undwev{dpt Rve{{.

kerhc

# 84=5. Pevkevh Kanevenkdh Iun`dhc {afve ch Iuoev# Nhdvafd? Kuifve{ t Kan)evenkdh{ ̀ e ch{ Nhkdane{ Und`h{# ̀ akuienpa H! kang.887!6=!Vew.8 -=5.DW.82$#3zzz.ekchk.kc!kuifve{>.

Page 48: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 48/318

0=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Kmhnp# [.# t I. Jupihnn# 6222. Ihdn{pvehidnj ien dnpa jen`ev hn` `ewecar)ienp? @efhpe{# vegekpdan{# hn` e}revdenke{. A}av`# A}hi Zavldnj Rhrev{.

Kaid{dn `e Exud`h` t Jäneva# 6227. Hwhnke{ `e ch rev{rekpdwh `e jäneva en ch{ hk)

kdane{ cejd{chpdwh{? kairen`da. Iä}dka# Kèihvh `e @druph`a{.Kanhra# 84=6. Ieiavdh Rvanhi. Iä}dka# [ekvephvéh `e Jafevnhkdn)Kan{eoa Nh)

kdanhc `e Rafchkdn.Kaniuoev# 6222. Rvajvhih Nhkdanhc ̀ e ch Iuoev. Hcdhnh rhvh ch Djuhc`h` 8445)6222?

vehcdhkdane{ t vepa{. Iä}dka# [ekvephvéh ̀ e Jafevnhkdn)Kaid{dn Nhkdanhc ̀ ech Iuoev.

Kaufä{# I.C.# I.E. _hwhch t V. _enpena -kaav`{.$# 6225. Khifda `eiajvèka t {a)kdhc en ec Iä}dka `ec {djca  }} . Unh rev{rekpdwh `e md{pavdh{ `e wd`h. Pdouhnh# EcKacejda `e ch Gvanpevh Navpe.

@e Acdwedvh# A.# 6222. Pvhn{avihkdane{ {akdaekanidkh{# hidcdh t kan`dkdn e)iendnh# en I.R. Cre t W. [hcce{ -kaav`{.$# rr. 8;5)8:6.

@e ch Vakmh# I. -kaav`.$# 6227. Rvake{a{ `aiä{pdka{ t wucnevhfdcd`h`? rev{rekpdwh{hnpvaracûjdkh{ ̀ e ca{ majhve{ kan Aravpund`h`e{. Iä}dka# Kenpva ̀ e Dnwe{pdjhkda)ne{ t E{pu`da{ [akdhce{ en Hnparacajéh [akdhc.

@éh Av`h# J.# 8470)84:2. Dnavie{ `e jafdevna# 3zzz.`druph`a{.jaf.i}!ke`dh! {dh!ve!VE)D[[)24)27)8;.r` >.

`ag # 6228. Cet ̀ ec Dn{pdpupa Nhkdanhc ̀ e ch{ Iuoeve{# @dhvda Akdhc `e ch Ge`evhkdûn#86 `e eneva.

Ekmewevvéh# C.# 84:2)84:7. Dnavie{ ̀ e jafdevna# 3zzz.`druph`a{.jaf.i}!ke`dh!{dh! ve!VE)D[[)24)27)80.r` >.

E{rdna{h# J.# 6224. Kuhpva wevpdenpe{ `ec eidnd{ia en Iä}dka? `dwev{d`h` `e vuph{ tkvuke `e khidna{. Iä}dka# uhi !]akmdidcka.

Gvh{ev# N.# 8448. Ch cukmh rav ch{ neke{d`h`e{. E{faa `e unh peavéh kvépdkh {akdh)cd{ph)eidnd{ph `e ch kucpuvh racépdkh `ec khrdphcd{ia phv`éa# @efhpe Geidnd{ph 6 -;$? ;)02.

Gvh{ev# N.# t H. Mannep# 6227. ±Ve`d{pvdfukdûn a vekanakdidenpa1 Ih`vd`# Iavhph.Jhcehnh# R. -kair.$# 8442. Undwev{dphvdh{ chpdnahievdkhnh{# cd`evhja t `e{hvvacca. 

Iä}dka# unhi.Jhcchv`a# V.# t O. A{avda -kaav`{.$# 6228. Ca{ va{pva{ `e ch rafveh. Ec `efhpe# p. 6.

Iä}dka# Cdiu{h.Jhvkéh# F.# 6226. Vee{pvukpuvhkdn ekanidkh# pvhfhoa t hupanaiéh eiendnh en

Iä}dka# en E. Uvvupdh -kaav`.$# rr. =:)862.Jhvkéh# F.# t A. ̀ e Acdwedvh# 6220. Pvhfhoa e}pvh`aiä{pdka eiendna t vechkdane{ ̀ e

jäneva? unh nuewh idvh`h# E{pu`da{ @eiajvèka{ t Uvfhna{ 84 -55$? 805)8=2.Jhvkéh# F.# t A. `e Acdwedvh# 6225. Iuoeve{ oeh{ `e majhv t {u `dnèidkh hidcdhv#

Rhrece{ `e Rafchkdûn 0;? 64)58.Jh{päcui# I.H.# 8442. Cejd{chkdn ie}dkhnh en pavna h ca{ `evekma{ `e ch iuoev#

en R. Jhcehnh -kair.$# rr. 44)886.

Page 49: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 49/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  04

Jmdjcdhh# H.# 8445. Iuoev? `e{hvvacca {u{penphfce t kaifhpe h ch rafveh. Iä}dka#Kan{eoa Nhkdanhc `e Rafchkdn.

Jie `e Cen# O.# t [. Rhvlev# 8444. Ec dirhkpa `e ca{ rvajvhih{ `e hcdwda h ch

rafveh en ch rhvpdkdrhkdn `e ch uevh chfavhc eiendnh t ch kan`dkdn `e chiuoev? ec kh{a `ec Rvajve{h en Iä}dka. @akuienpa rverhvh`a rhvh ch Dnpevnh)pdanhc Undan a [kdenpdk [pu`t a Raruchpdan# Kanevenke an Zaien hn` pmeChfav Ihvlep# Rhvé{.

Janèce# K.# 6228.  Hupanaiéh t hcdhnh{? ec iawdidenpa eidnd{ph en ch kdu`h` `eIä}dka 84:7)84=7. Iä}dka# unhi.

Juh`hvvhih# V.# t O.C. Pavve{ -kaav`.$# 622:. Ca{ {djndkh`a{ `ec pvhfhoa eiendna enec iun`a jcafhc? e{peveapdra{# pvhn{hkkdane{ t vurpuvh{. Iä}dka# Hnpmvara{)uhi.

Juièn# W.# 6228. Ch dn{pdpukdanhcd`h` `ec jäneva en ec E{ph`a? nuewh{ rev{rekpdwh{ `e

hnècd{d{. [hnpdhja `e Kmdce# Kaid{dn Ekanidkh rhvh Hiävdkh Chpdnh t ecKhvdfe.

Juièn# W.# R. Ravpakhvveva t W. Whvjh{ -kair{.$# 8448. Unh nuewh cekpuvh? jäneva enec `e{hvvacca. Ve` enpve iuoeve{. Cdih# Gcavh Pvd{pèn.

di{{# 6282. Ca{ dndkda{# 3zzz.di{{.jaf.i}!dn{pdpupa!md{pavdh!dndkda{.mpi>.Dnkmèu{pejud# P.# 8444. Ch dn{pdpukdanhcdhkdn `ec enaxue `e jäneva en ch{ racépd)

kh{ rÿfcdkh{. Hrunpe{ en pavna h {u{ hckhnke{ t ve{pvdkkdane{# Ch Wenphnh 82?=0)868.

Dnkmèu{pejud# P.# e T. Ujhc`e# 6220. Ihpevdhce{ t mevvhidenph{ kankerpuhce{ rhvh ch

pvhn{wev{hcd`h` `e jäneva. Iä}dka# Af{evwhpavda Kdu`h`hna `e Racépdkh{ `e Nd)øe# H`ace{kenkdh t Ghidcdh{# H.K.)Dniuoeve{)Jafdevna `ec @d{pvdpa Ge`evhc.

dnejd# 6228. Dn`dkh`ave{ {akda`eiajvèka{ `e Iä}dka 84;2)6222. Iä}dka# Dn{pdpupaNhkdanhc `e E{ph`é{pdkh# Jeajvhéh e Dnavièpdkh.

dnejd)Dniuoeve{# 622:. Iuoeve{ t maifve{ en Iä}dka 622:. Iä}dka# Dn{pdpupa Nhkda)nhc `e E{ph`é{pdkh# Jeajvhéh e Dnavièpdkh)Dn{pdpupa Nhkdanhc `e ch{ Iuoeve{.

dnejd)Dniuoeve{# 6224. Iuoeve{ t maifve{ en Iä}dka 6224. Iä}dka# Dn{pdpupa Nhkda)nhc `e E{ph`é{pdkh# Jeajvhéh e Dnavièpdkh)Dn{pdpupa Nhkdanhc `e ch{ Iuoeve{.

Dniuoeve{# 6227. Dnavie `e chfave{ 6228)6227. Iä}dka# Dn{pdpupa Nhkdanhc `e ch{Iuoeve{.

Dniuoeve{# 622:h. Dnavie `e Iä}dka. ] Kanevenkdh Vejdanhc {afve ch Iuoev `e Hiä)vdkh Chpdnh t ec Khvdfe. Iä}dka# Dn{pdpupa Nhkdanhc `e ch{ Iuoeve{# 3zzz.ekchk.avj!iuoev!napdkdh{!rhjdnh{!0!64020!DnavieIe}dka.r` >.

Dniuoeve{# 622:f.  622:? Facepén e{ph`é{pdka? rh{a{ mhkdh ch djuhc`h` ̀ e jäneva. Iä}dka#Dn{pdpupa Nhkdanhc `e ch{ Iuoeve{.

Dniuoeve{# 622=. 622=? Facepén e{ph`é{pdka? `e{djuhc`h` `e jäneva en ec pvhfhoa. Iä}d)ka# Dn{pdpupa Nhkdanhc `e ch{ Iuoeve{.

Dniuoeve{# 6224. Rvajvhih `e kucpuvh dn{pdpukdanhc. Iä}dka# Dn{pdpupa Nhkdanhc `ech{ Iuoeve{# 3zzz.dird.jaf.i}!zavl!{dpe{!DIRD!ve{auvke{!CakhcKanpenp!766!8;! RvajvhihQKucpuvhQDn{pdpukdanhc.r` >.

Page 50: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 50/318

52  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Lhfeev# N.# 844=. Vehcd`h`e{ pvh{pakh`h{. Ch{ oevhvxuéh{ `e jäneva en ec ren{hidenpa`ec ̀ e{hvvacca. Iä}dka# Rhd`{ Ie}dkhnh)unhi.

Lhfeev# N.# 6227. Jen`ev Ihdn{pvehidnj dn Rawevpt Evh`dkhpdan hn` pme Idccenndui

@ewecarienp Jahc{. H Mhn`faal av Racdkt)ihlev{ hn` Apmev [phlemac`ev{. Can)`ve{# Kaiianzehcpm [ekvephvdhp.

Lhfeev# N.# 622=. Ihdn{pvehidnj Jen`ev dn [akdhc Rvapekpdan av pme Dnavihc Ekana)it. Can`ve{# Kaiianzehcpm [ekvephvdhp.

Lu{ndv# C.# 8440. Kan{d`evhkdane{ rhvh ch echfavhkdn `e un e{ph`a `ec hvpe {afvech{ racépdkh{ rÿfcdkh{ t ch iuoev# en O. Hchpavve -kaav`.$# rr. 645);6;.

Chih{# I. -kair.$# 6222. Ec jäneva. Ch kan{pvukkdûn kucpuvhc `e ch `devenkdh {e}uhc.Iä}dka# Idjuec Ènjec Ravvÿh)unhi.

Chu# H.# 6227. Ec eidnd{ia ie}dkhna? fhchnke t rev{rekpdwh{# rr. 8=8)840.

Cefan# N.# t E. Ihdev -kair{.$# 6227. @e ca rvdwh`a h ca rÿfcdka. Pvednph høa{ `ecukmh kdu`h`hnh `e ch{ iuoeve{ en Hiävdkh Chpdnh. Iä}dka# [djca }}d)Gan`a `e@e{hvvacca `e ch{ Nhkdane{ Und`h{ rhvh ch Iuoev)Chpdn Hievdkhn [pu`de{ H{){akdhpdan.

Cre# I.R.# t W. [hcce{ -kaav`{.$# 6222. Ghidcdh# jäneva t rafveh. Iä}dka# JvuraDnpev`d{kdrcdnhvda Iuoev# Pvhfhoa t Rafveh)Idjuec Ènjec Ravvÿh.

Cre# I.R.# t W. [hcce{# 6227. Rvajvhih Aravpund`h`e{ e}hidnh`a `e{`e ec jäneva.Iä}dka# Aravpund`h`e{)Gan`a `e @e{hvvacca `e ch{ Nhkdane{ Und`h{ rhvh chIuoev)Ec Kacejda `e Iä}dka.

Cre Ihpea{# H.# 845=)8470. Dnavie{ ̀ e jafdevna# 3zzz.`druph`a{.jaf.i}!ke`dh! {dh!ve!VE)D[[)24)27)86.r` >.

Ieh# H.# E. Puøn# @.E. Vhia{ t E. Lhuev# 6226. Rvajve{h t ec eira`evhidenpa`e ch{ iuoeve{? e{pu`da `e kh{a en Wd{ph Mevia{h# Kmdhrh{# Rhrece{ `e Rafch)kdûn ;8? 7:)4;.

Ia{ev# K.# 84=4. Jen`ev rchnndnj dn pme Pmdv` Zavc`? Ieepdnj rvhkpdkhc hn` {pvh)pejdk jen`ev nee`{# Zavc` @ewecarienp Ihjhdne 8: -88$? 8:44)8=65.

Iactneu}# I.# 84=0. ±Iawdcdhkdn {dn eihnkdrhkdn1 Ca{ dnpeve{e{ `e ch iuoev#E{ph`a t vewacukdn en Ndkhvhjuh# Vewd{ph @e{hvvacca t [akde`h` 8;? 8:4)847.

ar{)ai{# 6226. Céneh `ec pdeira `e ch hpenkdn h ch {hcu` en Iä}dka# 3zzz.ie}.ar{)ai{.avj!kanpend`a!cdneh.mpi>.

Rhvrhvp# O.# 8447. ±Xudän e{ ch apvh1 Unh kvépdkh eidnd{ph ra{pia`evnh `e ch peavéht ch rvèkpdkh `e iuoev t `e{hvvacca# @efhpe Geidnd{ph 8;? ;6:);57.

Rhu)Enjev# F.# 622:. Pme vechpdan{mdr{ fepzeen hidct hn` eircatienp hn` pmezecc)fednj a kmdc`ven# Zecckmd Zavldnj Rhrev [evde{ Na. ;!622:. Fhvkecanh#Kmdc`ven—{ Zecc)fednj Dnpevnhpdanhc @akuienphpdan Kenpve.

Ra`ev Eoekupdwa Ge`evhc# 84=;. Rchn Nhkdanhc `e @e{hvvacca 84=;)84==. Iä}dka.Ra`ev Eoekupdwa Ge`evhc# 84=4. Rchn Nhkdanhc `e @e{hvvacca 84=4)8440. Iä}dka.Ra`ev Eoekupdwa Ge`evhc# 8445. Rchn Nhkdanhc `e @e{hvvacca 8445)6222. Iä}dka.Ra`ev Eoekupdwa Ge`evhc# 6228. Rchn Nhkdanhc `e @e{hvvacca 6228)6227. Iä}dka.

Page 51: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 51/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  58

Ra`ev Eoekupdwa Ge`evhc# 622:. Rchn Nhkdanhc `e @e{hvvacca 622:)6286# 3zzz.!rn`. rve{d`enkdh.jaf.i}! >.

Ravpakhvveva# R.# 8442. Iuoev en ec `e{hvvacca. Md{pavdh# céidpe{ t hcpevnhpdwh{# en R.

Ravpakhvveva -e`.$# rr. 8;)=5.Ravpakhvveva# R. -e`.$# 8442. Iuoev en ec `e{hvvacca? fhchnke t rvarue{ph{. Cdih# Dnna)

whkdn t Ve`e{ rhvh ec @e{hvvacca Gcavh Pvd{pèn)Kenpva `e ch Iuoev Revuhnh.rnu`# 6220. Kûia echfavhv unh e{pvhpejdh `e jäneva rhvh unh akdnh `e rhé{# Ec [hcwh)

`av# Rvajvhih `e Nhkdane{ Und`h{ rhvh ec @e{hvvacca.rnu`# 6227. Juéh rhvh ch pvhn{wev{hcdhkdûn ̀ e jäneva en ec rnu` `e Kmdce. [hnpdhja ̀ e

Kmdce# Rvajvhih `e Nhkdane{ Und`h{ rhvh ec @e{hvvacca.Rvajve{h? iè{ aravpund`h`e{ rhvh ch{ hidcdh{ rafve{. Ewhcuhkdûn `e ve{ucph`a{ `ec rva)

 jvhih `e e`ukhkdûn# {hcu` t hcdienphkdûn. Dirhkpa en ec pvhfhoa t ch{ vechkdane{

dnpvhhidcdhve{# 6222. Iä}dka# [ekvephvéh `e @e{hvvacca [akdhc.Vhd# [.# 622;. Ihdn{pvehidnj Jen`ev. @eiakvhpddnj pme [phpe1 Dn{pdpupdanhc Iekmh)

nd{i{ av pme H`whnkeienp a Zaien. Ihnkme{pev# Ihnkme{pev Undwev{dptRve{{.

Vee{# P.# 6222. Ihdn{pvehidnj jen`ev exuhcdpt dn {kdenke dn pme Euvarehn Undan? PmeePhn Veravp. @akuienpa rve{enph`a en ec phccev Ihdn{pvehidnj Jen`ev dn Euva)rehn Rufcdk Racdkt Zavl{mar. Zd{kan{dn# Undwev{dpt a Zd{kan{dn)Ih`d{an.

Ven`n# P.# 6227. Pvhfhoa `e maifve{ t pvhfhoa `e iuoeve{ en Iä}dka `uvhnpe ec{djca }}. Ranenkdh rve{enph`h en ec Gava {afve Rafchkdn t [akde`h` en ec [d)

jca }}d. Iä}dka# Hkh`eidh Ie}dkhnh `e Kdenkdh{)Ec Kacejda `e Iä}dka.Vdxuev# G.# 6222. Ch{ rafve{ `e Rvajve{h. Vege}dane{# en E. Whcenkdh# I. Jen`vehu

t H.I. Perdkmdn -kaav`{.$# rr. 6=;);82.Vdxuev# G.# 6228. Iuoev# jäneva t rafveh? e{ph`a `e ch `d{ku{dn en ca{ nawenph# en

V. Jhcchv`a t O. A{avda -kaav`{.$# rr. 845)60;.Vdxuev# G.# 6225. @ec iawdidenpa eidnd{ph h ch dn{pdpukdûn? ±unh md{pavdh xue hÿn na

 rue`e kanphv{e1 Iä}dka# Undwev{d`h` Wevhkvuhnh.Vafce{# V.# O. Hvhn`h t K. Fapet# 844;. Ch iuoev khire{dnh en ch ärakh `e ch ia)

`evnd`h`# Ec Kapd`dhna 5;? 65);6.Vufhckhwh# V.I.# 6225. Iuoeve{ h{hchvdh`h{ en majhve{ rafve{. Dnavie nhc `e

rvatekpa nhnkdh`a rav ec Dn{pdpupa Nhkdanhc `e @e{hvvacca [akdhc.Vufhckhwh# V.I.# 622=. Rvajve{h)Aravpund`h`e{? un rvajvhih {akdhc kan kairva)

id{a `eiajvèka t rev{rekpdwh `e jäneva# en J. _hveifevj -kaav`.$# rr.665)67:.

Vud Kavpdne{# H.# 8456)845=. Dnavie{ ̀ e jafdevna# 3zzz.`druph`a{.jaf.i}!ke`dh! {dh!ve!VE)D[[)24)27)88.r` >.

[e`e{ac)Aravpund`h`e{# 6226. Rvajve{h kveke# ieoavh t {e pvhn{avih en Aravpund`h)`e{. Iä}dka# [ekvephvéh `e @e{hvvacca [akdhc.

[kmlacndl I.# 6220. Pen{dn enpve hidcdh t pvhfhoa# en D. Hvvdhjh`h t W. Hvhn`h-kair{.$# rr. 4:)88=.

Page 52: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 52/318

56  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

[kapp# O.# 6222. Ec jäneva? unh khpejavéh ÿpdc rhvh ec hnècd{d{ md{pvdka# en I. Chih{-kair.$# rr. 675);26.

[aoa# H.# 6225. E{ph`a# ievkh`a t hidcdh? ec mh `ec fdene{phv {akdhc kaia afoepa

`e racépdkh# en D. Hvvdhjh`h -e`.$# rr. 804)878.{Pr{# 84:7. Hwhnke{ hckhnh`a{ en ihpevdh `e racépdkh chfavhc `e 84:2 h 84:7. Iä}dka#

[ekvephvéh `ec Pvhfhoa t Rvewd{dn [akdhc.Phvvä{# I.C.# 6227. Nuewa{ nu`a{ t ̀ e{héa{ en ch{ rvèkpdkh{ eidnd{ph{? ca{ dn{pdpu)

pa{ `e ch{ iuoeve{ en Iä}dka# en N. Cefan t E. Ihdev -kair{.$.Phvvaz# [.# 8440. Ec ra`ev en iawdidenpa. Ca{ iawdidenpa{ {akdhce{# ch hkkdûn kacekpdwh

 t ch racépdkh. Ih`vd`# Hcdhnh.Perdkmdn# H.I.# 6225. Exud`h` `e jäneva t rafveh. Hupanaiéh en fenekdhvdh{ `ec

Rvajvhih Aravpund`h`e{? e{pu`da `e kh{a. Iä}dka# Cunh Xudnphnh)Dn`e{ac.

Pa`hva# V.# t [. Tèøe -e`{.$# 6220. Ec pvhfhoa {e pvhn{avih? vechkdane{ `e rva`ukkdûn t vechkdane{ `e jäneva. [hnpdhja# Kenpva `e E{pu`da{ `e ch Iuoev.

Uvvupdh# E. -kaav`.$# 6226. E{pu`da{ {afve ch{ iuoeve{ t ch{ vechkdane{ `e jäneva enIä}dka? hravpe{ `e{`e `dwev{h{ `d{kdrcdnh{. Iä}dka# Ec Kacejda `e Iä}dka.

 Whcenkdh# E.# I. Jen`vehu t H.I. Perdkmdn -kaav`{.$# 6222. Ca{ `dceih{ `e ch racépd)kh {akdhc. ±Kûia kaifhpdv ch rafveh1 Iä}dka# Hihvaih)Undwev{d`h` ̀ e Juh`h)chohvh)Undwev{d`h` Dfevahievdkhnh)Dn{pdpupa Peknacjdka t `e E{pu`da{ [ure)vdave{ `e Akkd`enpe.

 Wecèxue# I.# 8446. Racépdkh{ {akdhce{# pvhn{avihkdûn hjvhvdh t rhvpdkdrhkdûn `e ch{

iuoeve{ en ec khira 8462)84==. Iä}dka# unhi. Thihiapa# M.# 622:. Dn{pvuienpa{ `e kanpvac rhvchienphvda. E{pu`da kairhvhpdwa `e

== rhvchienpa{ nhkdanhce{. Chu{hnh# rkc Rve{{e{ Kenpvhce{. Tèøe# [.# 6220. Ch ge}dfdcd`h` chfavhc kaia nuewa eoe `e ch rva`ukkdn. Khifda{

en ca{ rhpvane{ `e navihcd`h` `ec eircea# en V. Pa`hva t [. Tèøe -e`{.$# rr.:);0.

_hveifevj# J.# 622=. ±Rvdnke{h {hcwh h rvénkdre1 [urevwdwenkdh# jäneva t racépdkh{`e {urevhkdn `e ch rafveh en Iä}dka# en J. _hveifevj -kaav`.$# rr. 8;4)666.

_hveifevj# J. -kaav`.$# 622=. Racépdkh{ {akdhce{ t jäneva? ca{ rvafceih{ {akdhce{ t ie)pa`acûjdka{. Iä}dka# Ghkucph` Chpdnahievdkhnh `e Kdenkdh{ [akdhce{.

Page 53: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 53/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  5;

HNE}A[

 Hcjunh{ rufcdkhkdane{ `ec dnejd  kan dnavihkdûn e{ph`é{pdkh

en pavna h ch {dpuhkdûn `e ch{ iuoeve{ en Iä}dka

E{ph`é{pdkh {afve ch iuoev? dnwenphvda -84=2$Ch iuoev en {u{ hkpdwd`h`e{ -84=8$Ch iuoev en Iä}dka -844;$Revc e{ph`é{pdka ̀ e ch rafchkdûn ie}dkhnh? unh hrva}dihkdûn h ch{ dnexud`h`e{ {akdaeka)

nûidkh{# vejdanhce{ t `e jäneva -8445$Ch iuoev ie}dkhnh? un fhchnke e{ph`é{pdka hc nhc `ec {djca  }} -8445$E{ph`é{pdkh{ `e eircea kan enaxue `e jäneva -8446# 844=# 8444# 6222$@devenkdh{ `e jäneva en ch{ hravphkdane{ hc majhv t en ec u{a `ec pdeira -8447$E{ph`é{pdkh{ e`ukhpdwh{ `e maifve{ t iuoeve{ -6222$Dn`dkh`ave{ `e majhve{ t hidcdh{ rav enpd`h` e`evhpdwh -rav ÿndkh we en 6222$Iuoeve{ t maifve{ en Iä}dka -rufcdkhkdn hnuhc `e{jca{h`h rav e{ph`a# `e 844: h

6224$E{ph`é{pdkh{ `e pvhfhoa `aiä{pdka t e}pvh`aiä{pdka en Iä}dka -844=# 6228$Ch{ iuoeve{ en ec Iä}dka vuvhc# 8447)6226 -6226$Enkue{ph nhkdanhc {afve ec u{a `ec pdeira -6226$Enkue{ph nhkdanhc {afve ch `dnèidkh `e ch{ vechkdane{ en ca{ majhve{? En`dvem -6220#

622:$Ca{ maifve{ t ch{ iuoeve{ en ch{ hkpdwd`h`e{ ekanûidkh{. Ken{a{ ekanûidka{ 6220 

-6227$Ch{ iuoeve{ en Iä}dka? e{ph`é{pdkh{ {afve `e{djuhc`h` `e jäneva t wdacenkdh kanpvh ch{

iuoeve{ -622=$Rhnavhih `e wdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{? En`dvem 6227 -`e{jca{h`a rav e{ph`a{#

622=$.

Page 54: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 54/318

50  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Dn`dkh`ave{ {afve ch kan`dkdûn `e ch{ iuoeve{

Kuh`va 8.8. Ph{h `e iavphcd`h` ihpevnh

Dn`dkh`av 8402 8452 8472 84:2 84=2 8442 8445 8447 844: 844= 8444 

Ph{h `e iavphcd`h`ihpevnh/ 50 6= 84 80 4.5 5.0 5.; 0.= 0.: 5.; 5.8

/ Una rav kh`h 82 222 nhkd`a{ wdwa{ vejd{pvh`a{.Guenpe? dnejd# 6228.

=2

:2

72

52

02

;2

62

82

2

84=: 8446 8445 844: 6222

56.:

7;.877.5

7=.0:2.:

Guenpe? dnejd)Dniuoeve{# 622:.

Jvègkh 8.8. Ravkenpoe `e iuoeve{ und`h{ en e`h` gävpdc -85 h 04 høa{$u{uhvdh{ ̀ e iäpa`a{ hnpdkankerpdwa{# 84=:)6222.

Page 55: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 55/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  55

Maifve{ 84:2 Iuoeve{ 84:2 Maifve{ 622= Iuoeve{ 622=

862

822

=2

72

02

62

2

80)84 62)64 ;2);4 02)04 52)54 72 t iè{

Guenpe? dnejd)Dniuoeve{# 6224.

Jvègkh 8.6. Ph{h `e rhvpdkdrhkdûn en ec pvhfhoa e}pvh`aiä{pdkarav {e}a t jvura{ `e e`h`# 84:2)622=.

Maifve{ 84:2 Maifve{ 622= Iuoeve{ 84:2 Iuoeve{ 622=

42

=2

:2

72

52

02

;2

62

82

2

Rvdihvda [ekun`hvda Pevkdhvda

Guenpe? dnejd)Dniuoeve{# 6224.

Jvègkh 8.;. @d{pvdfukdûn ravkenpuhc `e ch rafchkdûn akurh`h rav {e}a{ejÿn {ekpav `e hkpdwd`h` ekanûidkh# 84:2 t 622=.

Page 56: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 56/318

57  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Iuoeve{ Maifve{

=6.8:=.6

08.0;7.5

42

=2

:2

72

52

02

;2

62

82

2

8447 844= 6222 6226 6220 6227 622:

Guenpe? Dniuoeve{# 622=.

Jvègkh 8.0. Ph{h `e rhvpdkdrhkdûn ekanûidkh rav {e}a# 8447 t 622:.-rafchkdûn `e 80 høa{ t iè{$

Kuh`va 8.6. Én`dke `e geidndzhkdûn rav vhih{ `e hkpdwd`h` ekanûidkh

Vhih `e hkpdwd`h` 8447 6227 

Hjvarekuhvda 2.58 2.;;Dn`u{pvdh 2.46 8.28Kan{pvukkdûn 2.82 2.2=Kaievkda t ve{phuvhnpe{ 8.58 8.08Pvhn{ravpe{ 2.6= 2.;;[evwdkda{ rva`ukpdwa{ 8.84 8.22[evwdkda{ {akdhce{ 8.78 8.:0[evwdkda{ rev{anhce{ 8.;5 8.0;Jafdevna 2.=7 2.40

Guenpe? Dniuoeve{# 622=.

Page 57: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 57/318

RACÉPDKH RßFCDKH# IUOEVE[ T JÄNEVA  5:

Maifve{

Iuoeve{

Maifve{

Iuoeve{        6        2        2        7

        6        2        2        2

2 82 62 ;2 02 52 72 :2 =2 42 822

4.8 8;.6 6=.8 84.: 80.4 88.:

8;.0 68.0 64.0 80.: 88.; :.5

:.7 82.5 84 6;.: 62.8 8;.6

82.7 8=.; 60.7 84.5 8;.: =.7

Na vekdfe dnjve{a{ @e 8 h 6 @e ; h 5Mh{ph 8 @e 6 h ; Iè{ `e 5

[hchvda{ iéndia{

Guenpe? Dniuoeve{# 622=.

Jvègkh 8.5. Ravkenphoe `e `d{pvdfukdûn `ec ndwec `e dnjve{a`e ch rafchkdûn akurh`h rav {e}a# 6222 t 6227.

Maifve{ Iuoeve{

05

02

;5

;2

65

62

85

82

5

2

84;2 8402 8452 8472 84:2 84=2 8442 6222

Guenpe? echfavhkdûn rvardh kan fh{e en ca{ Ken{a{ `e Rafchkdûn `ec dnejd? 8452# 8472# 84:2# 84=2#8442 t 6222.

Jvègkh 8.7. Kvekdidenpa `e ch rafchkdûn ekanûidkhienpe hkpdwhrav {e}a# 84;2)6222.

Page 58: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 58/318

5=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

[dn e{kachvd`h` Fè{dkh kaircephFè{dkh dnkairceph Ra{fè{dkh

=.: 06 84.: 6=.=

88.7 06.= 8=.; 67.0

:.6 ;5.= 68.4 ;6.=

4.7 ;7.: 62.0 ;2.5

Maifve{

Iuoeve{

Maifve{

Iuoeve{

        6        2        2        7

        6        2

        2        2

2 82 62 ;2 02 52 72 :2 =2 42 822

Guenpe? Dniuoeve{# 622:f.

Jvègkh 8.:. @d{pvdfukdûn `ec ndwec `e dn{pvukkdûn `e ch rafchkdûn `e 85 høa{t iè{ rav {e}a# 6222 t 6225.

Page 59: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 59/318

54

6KUCpUVH RHpVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA.

UN HNÈCD[D[ @E @EVEKMA[ MUIHNA[

Ihvph Pavve{ Ghckûn/

KANPEND@A

Dnpva`ukkdn 72 Wdacenkdh {akdhc t wdacenkdh `e jäneva 7;

Ec enaxue dnpev`d{kdrcdnhvda# 70< Ca{ dn{pvuienpa{ dnpev)

nhkdanhce{# 7:< Pdra{ t ia`hcd`h`e{ `e wdacenkdh kanpvh

ch{ iuoeve{# :2

Ia`eca{ `e e}rcdkhkdn :6Ia`eca dn`dwd`uhc# :6< Ia`eca {akdhc# :0< Ia`eca ekac)

jdka# :5

 H{diepvéh{ `e ra`ev t wdacenkdh kucpuvhc := H ia`a `e kankcu{dn =8Veevenkdh{ =6

/ Rvae{avh)dnwe{pdjh`avh ̀ ec @erhvphienpa ̀ e [akdacajéh ̀ e ch Undwev{d`h` Hup)naih Iepvaracdphnh# Und`h` Hkhraphcka? 3izpBkavvea.hk.uhi.i}>.

Page 60: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 60/318

72  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

DNpVA@UKKDûN

Ch wdacenkdh akurh un cujhv kenpvhc en ec iun`a kanpeiravènea. E{ un

eniena kairceoa# iucpdhkäpdka# kan unh hircdh jhih `e ihnde{phkda)ne{ t kan{ekuenkdh{ `e `dwev{h ihjndpu`. Wdwdia{ en {akde`h`e{ ihvkh`h{rav ch wdacenkdh. ±Xuä {djndkh e{pa1 ±Xuä ren{hia{ kuhn`a e{kukmhia{ chrhchfvh –wdacenkdh’1 ±Xuä kuh`va na{ `dfuoh ch dihjdnhkdn kuhn`a Nhkda)ne{ Und`h{# rav eoeirca# mhke un cchih`a rhvh evvh`dkhv ch wdacenkdh t rva)iawev ch rh1 ±Kuèc e{ nue{pvh rvdievh h{akdhkdn kan ch rhchfvh –wdacen)kdh’1 E{ rvafhfce xue ch rvdievh dihjen xue hku`h h nue{pvh ienpe {eh `ejuevvh? `e{pvukkdn# jenakd`da# iuevpe. Unh {ejun`h hrva}dihkdn rue`e

ccewhvna{ h ren{hv en jafdevna{ paphcdphvda{# `dkph`uvh{ idcdphve{ xue ve{pvdn)jen a ecdidnhn ch{ cdfevph`e{ kdwdce{. Mh{ph hxué# ch wdacenkdh {uke`e en e{)rhkda{ ihkva{akdhce{? dnwh{dane{# hvih{ `e hcph `e{pvukpdwd`h`# hupavdphvd{)ia {dn kanke{dane{. [d {ejudia{ hwhnhn`a# e{ ra{dfce xue ren{eia{ en ch{jvhn`e{ kdu`h`e{ t ch dn{ejuvd`h` uvfhnh? vafa{# h{hcpa{# hcchnhidenpa{ `eiavh`h# hienhh{# {ekue{pva{. E{pe h{rekpa `e ch wdacenkdh e{ iè{ kevkhna hch kapd`dhnd`h`. Gdnhcienpe# e{ ra{dfce hvvdfhv# en e{ph {ekuenkdh `e e{kenh)vda{# h ch{ kuhpva rhve`e{ xue ghnxuehn ec majhv? jvdpa{# dn{ucpa{# muidcch)

kdane{# jacre{ e dnkcu{a h{e{dnhpa{ `enpva `e ch hidcdh.E{ph {evde ̀ e hrva}dihkdane{ {uke{dwh{ na rvepen`e {ev e}mhu{pdwh# revarevidpe dcu{pvhv whvda{ h{rekpa{. En rvdiev cujhv# xue ch wdacenkdh reviehpa`a{ ca{ e{rhkda{ {akdhce{# `e{`e ch e{evh iè{ hircdh xue e{ ch dnpevhkkdnenpve whvda{ rhé{e{# mh{ph ch dnpdid`h` `e ch mhfdphkdn kantujhc. En {ejun)`a pävidna# `h unh d`eh `e ch avih en xue ch{ {akde`h`e{ hkpuhce{ ce xudphnun re{a e{rekéka h ch wdacenkdh t ch kanwdevpen en rhvpe `e ch wd`h kapd`dh)nh< {e ch dnwd{dfdcdh# {e idndidhn ca{ `høa{# {e jenevhn iekhnd{ia{ rhvh

dn{en{dfdcdhv h ch rafchkdn kan ve{rekpa h {u{ khu{h{ t eekpa{# en {énpe{d{#{e nhpuvhcdh kaia eniena {akdhc. Gdnhcienpe# `e{ruä{ `e e{pe fvewe ve)kavvd`a# mhfvéh xue aviuchv hcjunh dnpevvajhnpe h rhvpdv `ec jäneva.

Ch wdacenkdh e{ un kanounpa `e rvèkpdkh{ h{akdh`a kan ch ih{kucdnd`h`t ch verve{enphkdn {akdhc `e ca{ whvane{. [d ren{hia{ en ch juevvh# en ch{dièjene{ xue rvaiuewen ca{ ie`da{ t ch{ nhvvhpdwh{ xue vekaje ch md{pavdh#ca{ maifve{ {an rvaphjand{ph{< ch juvh `ec {ac`h`a xue `een`e# hphkh tiueve rav ch rhpvdh avih rhvpe ̀ e e{e dihjdnhvda {akdhc {afve ch juevvh. Ench{ ounph{ idcdphve{ t `dkph`uvh{ `e `dwev{a kuøa# hrhveken kh{d e}kcu{dwh)ienpe juvh{ ih{kucdnh{. Ca{ `ecdnkuenpe{ khcceoeva{ t `e apva pdra phi)fdän {uecen ren{hv{e kaia maifve{. Ca id{ia {uke`e kan ch wdacenkdh é)

Page 61: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 61/318

KUCPUVH RHPVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA  78

{dkh ‐{afve pa`a {ewevh‐ t ca{ hfu{a{ {e}uhce{ xue {e kaiepen en ecmajhv. Ch h{akdhkdn ih{kucdnd`h`)wdacenkdh ve{ucph kh{d dnewdphfce. T `epvè{`e e{ph ekuhkdn# e{pè ch kucpuvh `e ihnevh `epevidnhnpe.

Ec dihjdnhvda {akdhc rvaiuewe kdevph{ avih{ `e wdacenkdh ih{kucdnhkan un {djndkh`a e{rekéka< ec mävae {acdphvda# wdacenpa t hjuevvd`a {djueakurhn`a un {dpda kenpvhc. [e enhpdh ch whcenpéh# ec hvvaoa t ch dnpverd`e‐kuhcd`h`e{ hcphienpe hchfh`h{ en ch kucpuvh rhpvdhvkhc‐ t {e idndidhnca{ `høa{ rva`ukd`a{. [e {ufvhth ec av`en t ch `d{kdrcdnh t {e `e{kanakekuhcxudev ra{dfdcd`h` `e `d{enpdv. [e rvaiuewe ch hupavd`h` `ec oee `e h)idcdh ‐ec maifve `e ch kh{h‐ t {e djnavhn ca{ `evekma{ `ec ve{pa `ecjvura.

Ca{ whvane{ na {ca akurhn un cujhv rvaphjndka en ec eoevkdkda `e chwdacenkdh# {dna phifdän en ec apva ch`a. H ch{ wékpdih{ `e juevvh# jvura{idcdphve{# juevvdcch{ a ̀ ecdnkuenkdh uvfhnh# {e ch{ ̀ ene phifdän en ih{ku)cdna. Rav un ch`a# e}d{pe unh karda{h dnwe{pdjhkdn xue `eiue{pvh xue ca{maifve{ {an ch{ rvdnkdrhce{ wékpdih{ `e ch wdacenkdh {akdhc<8 rav ec apva# chid{ih kucpuvh xue nhpuvhcdh t mh{ph en{hch ch wdacenkdh ih{kucdnh# dnwd{d)fdcdh h ch{ iuoeve{. Kdevphienpe akurhn un cujhv idnavdphvda kaia eoeku)pavh{ `e wdacenkdh racépdkh# dnpejvhnpe{ `e jafdevna{ paphcdphvda{ a `e ch `dvd)

jenkdh `e {u{ eoävkdpa{< ca{ kvéiene{ `e a`da revrepvh`a{ rav iuoeve{ {anrvèkpdkhienpe dne}d{penpe{ -Kav{d t Retvÿ# 622;$. [dn eifhvja# unh idvh`hiè{ hpenph revidpe d`enpdkhv ch rve{enkdh `e iuoeve{ kaia wékpdih{ `ejuevvh# rve{h{ racépdkh{# afoepa `e hjve{dane{ t kan`ukph{ `ecdkpdwh{ en ch{kdu`h`e{# fchnka `e ch ma{pdcd`h` ih{kucdnh.

Ndøh{# h`ace{kenpe{ t h`ucph{ wdach`h{ en {dpuhkdane{ `e kangdkpa hv)ih`a# iuoeve{ pavpuvh`h{ rav jafdevna{ paphcdphvda{# wékpdih{ `e wdachkdnt apvh{ hjve{dane{ {e}uhce{ en ec khira t en ch kdu`h` na akurhn un cujhv

`e{phkh`a en ch{ e{ph`é{pdkh{. [e kan{d`evh un `høa ienav# kachpevhc# ihv)jdnhc -Hind{péh Dnpevnhkdanhc# 6228$.Ec {dcenkda en pavna h ch wdacenkdh revrepvh`h `dvekphienpe kanpvh ch{

iuoeve{ {e mh rvacanjh`a ̀ uvhnpe {djca{ mh{ph xue ecch{ id{ih{ eirehvanh `enunkdhvch# h fvdn`hv hpenkdn hupaje{pdwhienpe h ch{ wékpdih{ t# ravÿcpdia# h e}djdv unh ve{rue{ph `e rhvpe `ec E{ph`a. Ec rvake{a na mh {d`a{enkdcca. Mhféh xue eirehv rav rvaranev unh `endkdn xue `e{hhvh ec

8

Ca{ maifve{ iueven en ch juevvh# en jvura{ juevvdcceva{ t rhvhidcdphve{# en hk)kd`enpe{ hupaiawdcé{pdka{ xue dnwacukvhn hckamac# en vdøh{ t `ueca{ khcceoeva{# en vdpuh)ce{ `e dndkdhkdn `e h`ace{kenpe{# en h{hcpa{# vafa{# h{e{dnhpa{ -Jdciave# 8442$.

Page 62: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 62/318

76  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

{enpd`a xue ce `hfh ch kucpuvh rhpvdhvkhc h kuhcxudev hkpa `e `aidnhkdnih{kucdnh t ranev ec hkenpa en ca{ `evekma{ un`hienphce{ `e ch{ iuoeve{?ch cdfevph`# ch hupanaiéh# ch {ejuvd`h`# ch wd`h {dn wdacenkdh.

En ch {ejun`h idph` `ec {djca }} Nhkdane{ Und`h{ rvaiawd unh kuc)puvh `e ve{repa t jhvhnpéh `e ch{ rvevvajhpdwh{ fè{dkh{ `e pa`h rev{anh. Hrhvpdv `e ch @ekchvhkdn undwev{hc `e ca{ `evekma{ muihna{ -840=$# xuee}rve{hienpe kan`enh kuhcxudev avih ̀ e e}kcu{dn kan fh{e en ec {e}a# chvhh# ch vecdjdn# ch d`eacajéh a ch nhkdanhcd`h`# {e eidpen nuewa{ dn{pvu)ienpa{ kanpvh ch `d{kvdidnhkdn vhkdhc t# ra{pevdavienpe# kanpvh ch `d{kvd)idnhkdn mhkdh ch{ iuoeve{. Ch Kanwenkdn rhvh ch Ecdidnhkdn `e pa`h{ch{ Gavih{ `e @d{kvdidnhkdn kanpvh ch Iuoev -anu# 84:4$6 ihvkh un mdpa

en ch cukmh rav ch khu{h `e ch{ iuoeve{ t un hnpeke`enpe un`hienphc en eckaifhpe h ch wdacenkdh. Ec iawdidenpa dnpevnhkdanhc rav ca{ `evekma{ mu)ihna{ `e ch{ iuoeve{ vehcdh jvhn`e{ khirhøh{ rhvh {u vekanakdidenpa t#{afve pa`a# rhvh ch kvehkdn `e iekhnd{ia{ `e jhvhnpéh t e}djdfdcd`h`< en)pve phce{ hkkdane{ `e{phkh ch khirhøh xue rveke`d h ch @ekchvhkdn `e Wde)nh -844;$; t ca{ pvdfunhce{ `e `evekma{ muihna{ avjhndh`a{ en `dwev{h{veundane{ dnpevnhkdanhce{.0

En ec kanpe}pa ie}dkhna phifdän mht hwhnke{ naphfce{. [e mhn kveh`a

nuieva{a{ kenpva{ `e hpenkdn dnpejvhc h iuoeve{ wékpdih{ `e wdacenkdh# {emhn rvaiucjh`a cete{ jenevhce{ t cakhce{# phnpa en ihpevdh renhc kaia kd)wdc t h`idnd{pvhpdwh# t {e mhn ccewh`a h khfa khirhøh{ `e {en{dfdcdhkdnkan `d{pdnph{ e{pvhpejdh{.

[dn eifhvja# ch wdacenkdh `e jäneva na rhveke `d{idnudv. En ec høa6222# ec id{ia La Hnnhn# {ekvephvda jenevhc ̀ e Nhkdane{ Und`h{# {eøhc

6 Ch ke`hz -Kanwenpdan an pme Ecdidnhpdan a Hcc Gavi{ a @d{kvdidnhpdan Hjhdn{p Zaien$ ue vhpdkh`h rav Iä}dka en 84=8 kan hcjunh{ ve{evwh{. Hkpuhcienpe# pa`h{ecch{ {e mhn ecdidnh`a.

; @dwev{h{ avjhndhkdane{ ̀ ec iawdidenpa dnpevnhkdanhc rav ca{ ̀ evekma{ muihna{`e ch{ iuoeve{ mdkdevan kdvkuchv unh khvph xue {evéh rve{enph`h en ch Veundn `e Wdenh{afve `evekma{ muihna{# kuta kanpend`a evh fh{phnpe {enkdcca? ch wdacenkdh kanpvh ch{iuoeve{ kan{pdpute unh pvhn{jve{dn h ca{ `evekma{ muihna{. Ec ä}dpa ue napavda t `a{høa{ iè{ phv`e# en ch DW Kanevenkdh `e Nhkdane{ Und`h{ rhvh ch Iuoev -Fedodnj# 8445$#ch khvph mhféh vekhfh`a un idccn `e vih{ rvawendenpe{ `e 80= rhé{e{ t mhféh {d`apvh`ukd`h h 6: d`daih{ -Funkm ep hc.# 6222$.

0 En ch veundn dnpevnhkdanhc `e Wdenh {e rve{enphvan pe{pdianda{ {afve pvhn{jve)

{dane{ h ca{ `evekma{ muihna{ `e ch{ iuoeve{ en ch hidcdh# {dpuhkdane{ `e kangdkpa hv)ih`a t kaia verve{dn racépdkh. En 8445# en Muhdvau -kevkh `e Fedodnj$# {e vehcd apvapvdfunhc# kan ch e}djenkdh `e ven`dkdn `e kuenph{ -Funkm ep hc.# 6222$.

Page 63: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 63/318

KUCPUVH RHPVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA  7;

xue h re{hv ̀ e xue ch Rchphavih ̀ e Hkkdn ̀ e Fedodnj mhféh jenevh`a kai)rvaid{a{ `e ch ihtavéh `e ca{ rhé{e{ dnpejvhnpe{ `e Nhkdane{ Und`h{# chwdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{ mhféh huienph`a en ca{ kdnka høa{ hnpevdave{.

Xue`h kchva xue ch{ hkkdane{ mhn {d`a dn{ukdenpe{ t ch rvejunph afcdjh`h{evéh rav xuä. [dn `u`h hcjunh# ca{ dn{pvuienpa{ cejhce{# dnkcud`a{ ca{ hwh)ch`a{ rav Nhkdane{ Und`h{# {an mevvhidenph{ iut ÿpdce{# reva ec rvafceihpdene unh ihjndpu` ihtav. Ch wdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{ ekmh vhéke{ en ch`e{djuhc`h` {akdhc t ch `d{kvdidnhkdn. Rav ecca {e vexudeven khifda{ {u{)phnkdhce{ en unh kucpuvh xue `devenkdh# oevhvxudh t e}kcute.

Ec afoepdwa `e e{pe khrépuca e{ avekev un rhnavhih {afve ch wdacenkdh`e jäneva kaia un rvafceih kucpuvhc# iè{ e{rekékhienpe# kaia un rva)

fceih `e ch kucpuvh rhpvdhvkhc. En un rvdiev hrhvph`a {e hnaphn eceienpa{fè{dka{ rhvh unh `endkdn `e wdacenkdh# kan änh{d{ en ec wénkuca kan ch`d{kvdidnhkdn. En ec {ejun`a iaienpa {e hfav`hn ca{ ia`eca{ `e e}rcd)khkdn `ec eniena t {e {ufvhth ec kairanenpe kucpuvhc. Ec pevkev hrhvph)`a {e `e`dkh hc hnècd{d{ `e ch{ h{diepvéh{ `e ra`ev en ch{ vechkdane{ dnpev ednpvhjenävdkh{ t {u vechkdn kan ch wdacenkdh `e jäneva. Rav ÿcpdia# {e av)iuchn hcjunh{ vege}dane{ nhce{ h ihnevh `e kankcu{dn.

 WDACENKDH [AKDHC T WDACENKDH @E JÄNEVA

Ch wdacenkdh e{ un eniena iucpdhkäpdka# pdene iut whvdh`h{ e}rve{dane{#khu{h{# hckhnke{ t kan{ekuenkdh{. H weke{ e{ iut kchvh t kanpun`enpe# kaiaen ca{ kangdkpa{ fäcdka{# en hcjuna{ `ecdpa{ ‐rav eoeirca# h{hcpa{ h ihnahvih`h a wdachkdane{‐ t# en jenevhc# en ch{ hjve{dane{ xue ̀ eohn unh muecchwd{dfce en ec kuevra. Apvh{ weke{# en khifda# ch wdacenkdh e{ {updc t {e e{kan`e

en ch{ rhchfvh{ t ca{ {dcenkda{< ve{ucph ̀ dékdc hrvemen`evch e dnkcu{a ̀ e{kdvhv)ch. T hÿn mht apvh wdacenkdh xue wh iè{ hccè `e ch{ hkkdane{ t xue dirvejnhec av`en {difcdka# rav eoeirca# ch h{akdhkdn `e un rvdnkdrda ih{kucdnakan ec av`en# ch cu t ch wev`h`# t kaia arue{pa ca eiendna# h{akdh`a kanec kha{# ch a{kuvd`h` t ch ienpdvh. En e{pe hrhvph`a weveia{ hcjuna{ eceien)pa{ fè{dka{ rhvh `endv ch wdacenkdh h rhvpdv `e un enaxue dnpev`d{kdrcdnhvda#ra{pevdavienpe vewd{hia{ ch{ `endkdane{ `e hcjuna{ dn{pvuienpa{ dnpevnh)kdanhce{ ̀ e ̀ evekma{ muihna{ t# rav ÿcpdia# hnaphia{ ch pdracajéh xue ave)ke ch Cet Jenevhc `e Hkke{a `e ch{ Iuoeve{ h unh Wd`h Cdfve `e Wdacenkdh-622:$# xue dnpenph vekajev ch e}revdenkdh hkuiuch`h en ca{ ÿcpdia{ `eke)nda{ en ihpevdh `e rvewenkdn# hpenkdn t {hnkdn h ch wdacenkdh.

Page 64: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 64/318

70  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ec enaxue dnpev`d{kdrcdnhvda

Ch wdacenkdh mh {d`a e{pu`dh`h `e{`e `dwev{a{ khira{ `ec kanakdidenpa#

kaia ch r{dkacajéh -kan änh{d{ en ch md{pavdh dn`dwd`uhc t ca{ vekuv{a{ `ekh`h rev{anh$# ch ie`dkdnh -xue ewhcÿh ch jvhwe`h` ̀ e ca{ `høa{ en ec kuev)ra$# ch {akdacajéh -xue {ufvhth ec re{a ̀ e ch{ e{pvukpuvh{$# ch ekanaiéh -kanrhvpdkuchv dnpevä{ en ca{ ka{pa{ dn`dwd`uhce{ t {akdhce{$# ec pvhfhoa {akdhc-xue rvarane {d{peih{ `e rvewenkdn t hrata$ t ec `evekma -kan {d{peih{`e {hnkdn t unh nuewh aviuchkdn ̀ e ca{ ̀ evekma{ muihna{$. H rhvpdv ̀ ee{ph iucpdrcdkd`h` `e rvarue{ph{ e{ ra{dfce hnaphv hcjuna{ eceienpa{ rhvhunh `endkdn.

Dnpenkdûn. Ch wdacenkdh e{ un hkpa u aid{dn dnpenkdanhc. E{ unh kan)`ukph vechkdanh`h e{pvekmhienpe kan ch cdfevph` t# rav phnpa# kan ch wacun)ph`. E{pè rve{enpe ch wacunph` `e xuden ch eoevke t phifdän ch wacunph`#nucdkh`h# `e xuden ch {uve. H{é rchnpeh`a# en un ndwec hf{pvhkpa# rhvekekchva? unh wacunph` xue {e dirane {afve apvh. [dn eifhvja# hc pvh{ch`hv eckankerpa hc pevvena ̀ e ca kankvepa t ren{hv en ch wdacenkdh kanpvh ch{ iuoe)ve{# hrhveken th hcjunh{ `dkucph`e{. ±Vehcienpe ch{ iuoeve{ {aia{ veka)nakd`h{ kaia {eve{ kan wacunph` rvardh# khrhke{ `e e}rve{hvch en `ekd{da)

ne{ t hkpa{ e{rekéka{1 ±H rhvpdv `e kuèn`a# md{pvdkhienpe# {e kan{d`evhxue ch{ iuoeve{ peneia{ ca{ hpvdfupa{ ̀ e vhkdanhcd`h`# dnpecdjenkdh t h{evpd)wd`h` xue kanguten en ch kan{pvukkdn `e ch wacunph`1 ±A e{e vekanakd)idenpa hÿn na hkhfh `e `hv{e rcenhienpe1 T {d e{ h{é# ±kuènpa{ af{pèkuca{t `dkucph`e{ peneia{ xue wenkev kapd`dhnhienpe rhvh `hv kve`dfdcd`h` hnue{pvh{ rhchfvh{# h nue{pva{ hkpa{# h nue{pva{ rvatekpa{1

Kícdh Hiav{ hnhcdh kia ca{ hkpa{ `e ch{ iuoeve{ e{pèn rve{djndkh)`a{. Na rhveken `evdwhv `e `ekd{dane{ rev{anhce{ ‐rh{ehv# paihv unh

karh# {hcdv h fhdchv‐ {dna xue# rav ca vejuchv# {e h{uie unh dnpenkdn xue{e `h rav kdevph hunxue ch{ iuoeve{ hvien enèpdkhienpe ca kanpvhvda-Hiav{# 8442$. E}rve{dane{ kaia –`dke xue na reva en vehcd`h` e{ {é’#–{deirve hkhfhn ke`den`a’ a –e{a evh ca xue ecch hn`hfh fu{khn`a# hunxueca nejhvh’# aviuch`h{ en vechkdn kan hjve{dane{ {e}uhce{# vegeohn népd`h)ienpe ch hifdjóe`h` en ch whcavhkdn `ec eoevkdkda `e ch wacunph` `e ch{iuoeve{ -Vhia{ ep hc.# 8445$. [d na {e vekanake e{h wacunph`# phirakarue`e wucnevhv{e.

Pvhn{jve{dûn `e un `evekma. Mht unh {evde `e rvevvajhpdwh{ dnmevenpe{ hch rev{anh muihnh xue {e wen hienhh`h{ kan un hkpa `e wdacenkdh? ec`evekma h ch wd`h# ch dnpejvd`h`# ch {hcu`# ch cdfevph`# h unh wd`h {dn wdacen)

Page 65: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 65/318

KUCPUVH RHPVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA  75

kdh. En ch hkpuhcd`h` e{pa e{ hcja xue {e vekanake# rav ca iena{ en ec ndwecavihc# {dn kavphrd{h{ nd pdpufea{# reva kanwdene {eøhchv xue mh{ph mhkeiut raka pdeira na evh h{é. Ec eidnd{ia kvépdka mh {eøhch`a xue ec rhvh)

`djih `e ca{ `evekma{ muihna{ e{ ec maifve h`ucpa fchnka# mepeva{e}uhc#cepvh`a# rvardephvda# kvd{pdhna.5 Ec e`dkda kankerpuhc t ch rvèkpdkh `e phce{`evekma{ {e {u{penphn en iÿcpdrce{ e}kcu{dane{? jäneva# vhh# e`h`# rvee)venkdh {e}uhc# kch{e {akdhc# vecdjdn# d`eacajéh -Ghkda# 8448$.

Ec vekanakdidenpa `e ch kdu`h`hnéh eiendnh e{ iut vekdenpe t# en hc)juna{ kanpe}pa{# {djue {den`a unh ieph rav hckhnhv. H rvdnkdrda{ ̀ ec {djca}} {ca `a{ rhé{e{ vekanakéhn ec {uvhjda eiendna# ch ihtavéh `e ca{ euva)rea{ ca mdkdevan en ch rvdievh idph` `e e{h kenpuvdh t ca{ chpdnahievdkhna{

enpve 8402 t 8472. En Iä}dka# h rhvpdv `e 845; ch{ iuoeve{ ru`devan hku)`dv h ch{ uvnh{ t {ev ecekph{# en 84:5 {e e{phfcekd ch djuhc`h` kan{pdpukdanhct {e dndkd ec pvhfhoa `e maiacajhkdn cejd{chpdwh. En 8445 pa`hwéh e}d{péhnk`dja{ e{phphce{ xue h{djnhfhn unh phohnpe `dwd{dn `e vace{ {e}uhce{ en ecmajhv t {eøhchfhn# en kan{ekuenkdh# xue ch{ iuoeve{ {ca ra`éhn vehcdhvun pvhfhoa veiunevh`a {d kanphfhn kan ch hnuenkdh `ec ihvd`a# rvewdh wh)cavhkdn `e {u `e{eireøa en ch{ phveh{ `aiä{pdkh{. Mhféh e{ph`a{ xue rev)idpéhn kavvejdv h ca{ mdoa{ `e {ev neke{hvda h jacre{# {deirve xue na {e md)

kdevh –kan `eih{dh`h vekuenkdh a kan dnneke{hvdh kvuec`h`’.En {énpe{d{# {d fden e{ kdevpa xue ch{ iuoeve{ ie}dkhnh{ jahia{# en ecpevvena avihc# `e pa`a{ ca{ `evekma{# kanwdene vekav`hv xue mhke raka{høa{ ch{ ka{h{ evhn `d{pdnph{ t xue `epvè{ `e kh`h vekanakdidenpa# `e kh`hrvevvajhpdwh# `e kh`h `evekma# mht unh cukmh `ena`h`h.

@høa. @uvhnpe iukma pdeira {e ren{ ‐t h weke{ {e {djue ren{hn)`a‐ xue ch ce{dn {ca ra`éh {ev é{dkh# ch wdacenkdh dfh {deirve `dvdjd`h hckuevra. Ch cejd{chkdn kanpdene un khpècaja `e kan`ukph{ pdrdkh`h{ en

unkdn `ec pdeira xue phv`en en {hnhv ch{ mevd`h{ khu{h`h{.7

En ch hkpuhcd`h`# `efd`a hc e{pu`da {d{peièpdka `ec eniena t h che}revdenkdh `e hpen`ev h ch{ wékpdih{# {e {hfe xue ch wdacenkdh rue`e {evphifdän r{dkacjdkh a iavhc# {e}uhc# rhpvdiandhc t ekanidkh. Iè{ h`echn)

5 Actire `e Jauje{ ue judccapdnh`h rav {u @ekchvhkdn `e ca{ `evekma{ `e chiuoev t ch kdu`h`hnh# h {acdkdpu` `e Vafe{rdevve< mht maifve{ vewacukdanhvda{ venpe hcE{ph`a# reva na venpe hc rhpvdhvkh`a.

7 Ca{ k`dja{ renhce{ wdjenpe{ kch{dkhn ch wdacenkdh é{dkh en cewé{dih -xue phv`h

en {hnhv iena{ ̀ e 85 ̀ éh{$# cewe -enpve 85 ̀ éh{ t ̀ a{ ie{e{$# ia`evh`h -enpve ̀ a{ t {ed{ie{e{$# jvhwe -iè{ `e {ed{ ie{e{# akh{danh unh `d{khrhkd`h` a `eoh kdkhpvd revihnen)pe en ec va{pva$ t e}pveih -h{e{dnhpa$.

Page 66: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 66/318

77  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

pe weveia{ hcjunh{ e}rve{dane{ `e e{ph pdracajéh# reva `e{`e hmavh kanwde)ne hnaphv xue ch kch{dkhkdn pdene {ca un rvar{dpa `e{kvdrpdwa# en chrvèkpdkh ch{ ̀ d{pdnph{ avih{ ̀ e wdacenkdh whn ounph{. Ec ihcpvhpa r{dkacjdka

{deirve e{pè rve{enpe< hkairhøh ca{ jacre{# ec kanpvac rhpvdiandhc# ch{ cd)idphkdane{ ekanidkh{< e{ ch dnpenkdn `epvè{ `e ca{ hkpa{ kankvepa{. H`e)iè{# e}d{pe en {u rvardh e{rekdkd`h`? dn{ucpa{# muidcchkdane{# {hvkh{ia{#{dcenkda kan`enh`av.

Ra`ev . Ec ÿcpdia eceienpa `e ch `endkdn e{ ec rvar{dpa `e {aiepev#kanpvachv? eoevkev ec ra`ev. Kav{d -8440$ {eøhch xue xuden hkpÿh `e ihnevhwdacenph na fu{kh khu{hv un `høa ‐xue dnewdphfceienpe {e rva`uke‐#{dna hhnhv unh ra{dkdn ̀ e ̀ aidnda. Rav ecca# {deirve e}d{pe un `e{exud)

cdfvda `e ra`eve{# vehc a {difcdka# xue {uece h`arphv ch avih `e vace{kairceienphvda{? rh`ve)mdoa# maifve)iuoev# epk. E{pa{ vace{ pdenen cejdpd)id`h` {akdhc t kucpuvhc< rue`en {ev vehce{ a {difcdka{ ravxue na {deirve{e hrvekdhn `e ihnevh afoepdwh< {d hcjuden kvee en ec ra`ev `ec apva# {e rva)`uke un `e{exudcdfvda. Ch kveenkdh {e avphceke `e{ruä{ `e un dnkd`enpewdacenpa# xue vee{pvukpuvh t kan{acd`h ch{ h{diepvéh{ `e ra`ev. En {énpe{d{#ch wdacenkdh {e rva`uke en un ihvka `e `e{djuhc`h`.

 Hc mhfchv e{rekékhienpe `e wdacenkdh ih{kucdnh rue`en aviuchv{e

whvdh{ rvejunph{. Ch rvdievh `e ecch{ e{ {afve xudäne{ {e eoevke wdacenkdh.Lhuihn -84=4$# en un pe}pa rdaneva {afve kan{pvukkdn `e ih{kucdnd`h)`e{# mhfch `e ch pvéh`h `e ch wdacenkdh ih{kucdnh? kanpvh apva{ maifve{ -vd)øh{# `ueca{# kairepenkdh# juevvh$# kanpvh {é id{ia{ -`e{kud`a `e ch {hcu`#vde{ja{ chfavhce{# h`dkkdane{# kan`ukph{ ̀ e vde{ja$ t kanpvh ch{ iuoeve{ t caeiendna -ma{pdjhidenpa# wdachkdn# ihcpvhpa h ch e{ra{h# maiaafdh$. Pa)`h{ e{ph{ wevpdenpe{ ̀ e kairavphidenpa -hupa$ ̀ e{pvukpdwa kuenphn kan unh{uevpe `e kan`anhkdn {akdhc t# h`eiè{# {an e{pdiuch`h{ en ca{ maifve{

`e{`e ch {akdhcdhkdn iè{ peirvhnh. Gavihn rhvpe `e ch kan{pvukkdn `ech d`enpd`h` ih{kucdnh en kucpuvh{ rhpvdhvkhce{. Hxué {uvje ch {ejun`h rvejunph? ±xuä af{pèkuca{ pen`véh xue veiawev

un maifve rhvh eoevkev ra`ev {afve ch{ iuoeve{ t ca{ ndøa{# rav eoeirca1 Chve{rue{ph e{ {dirce? ndnjuna. E{h h{diepvéh xue kacakh h ca{ maifve{ h`uc)pa{ rav enkdih ̀ e ch{ iuoeve{# ca{ dnhnpe{# ca{ hnkdhna{ {e ̀ ene {akdhcien)pe# {e verva`uke en iukma{ e{rhkda{ ‐kenpva{ `e pvhfhoa# e{kuech{# cujhve{vekvehpdwa{# djce{dh{ t `e ihnevh `e{phkh`h ca{ majhve{‐ t {e veuevhkuhn`a e}d{pe wdacenkdh. E{ diravphnpe `e{phkhv xue un hkpa enpve `e{djuh)ce{ na {e `ene nd {e d`enpdkh kaia wdacenpa# rvekd{hienpe rav ec `e{)exudcdfvda xue mht enpve xudene{ rhvpdkdrhn -Gevnèn`e Wdcchnuewh# 8442$.

Page 67: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 67/318

KUCPUVH RHPVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA  7:

E{e id{ia hkpa en un kanpe}pa enpve djuhce{ pen`véh unh kannaphkdn pa)phcienpe `d{pdnph.:

Ec eoevkdkda `ec ra`ev {e wdnkuch `dvekphienpe kan ca{ apva{ eceienpa{

hnaph`a{. En rhvpdkuchv ec ihcpvhpa h ch e{ra{h -é{dka# r{dkacjdka# {e}uhc aekanidka$ t h ca{ mdoa{ mh {d`a kan{d`evh`a kaia un `evekma ̀ ec ihvd`a.E{ph d`eh na {achienpe e}d{pe en ch ienpe ̀ ec hjve{av# e{ kairhvpd`h rav ch{wékpdih{ ‐hunxue kh`h we iena{# mht xue ̀ ekdvca‐ t rav ch {akde`h` en{u kanounpa. Ch{ iuoeve{# ca{ ndøa{# ca{ hnkdhna{# ch{ rev{anh{ kan ̀ d{khrh)kd`h` kan{pdputen hcjunh{ e}kcu{dane{ `ec `d{kuv{a ca{ka `e ch ia`ev)nd`h`. Rav ecca# ca{ hkpa{ u aid{dane{ xue ce{ khu{hn `høa# pvhn{jve`en {uwacunph` t veuevhn {u ra{dkdn dnevdav en ch{ h{diepvéh{ `e ra`ev {ca

vekdenpeienpe {e mhn `end`a kaia wdacenkdh. En e{pe rvake{a mh {d`aun`hienphc ch hkpuhkdn `e ca{ avjhnd{ia{ dnpevnhkdanhce{ en ch rvaia)kdn t `een{h `e ca{ `evekma{ muihna{.

Ca{ dn{pvuienpa{ dnpevnhkdanhce{

Ca{ dn{pvuienpa{ dnpevnhkdanhce{ pdenen hckhnke{ `devenkdh`a{. Ch{ @ekch)

vhkdane{ {an undchpevhce{ t pdenen eekpa{ ̀ e `enunkdh {akdhc t racépdkh# revana jenevhn afcdjhkdane{ ouvé`dkh{ rhvh ca{ E{ph`a{ xue ch{ {u{kvdfen. Ch{Kanwenkdane{# en khifda# pdenen khvèkpev wdnkuchnpe# ca xue {djndkh xueca{ rhé{e{ {djnhphvda{ h`xudeven unh {evde `e kairvaid{a{ kan ec kankdevpa`e nhkdane{.

Ch @ekchvhkdn Undwev{hc `e ca{ @evekma{ Muihna{ -840=$ vekanakech pdpuchvd`h` `e ch rev{anh muihnh# –`aph`h `e vhn t kankdenkdh’ t kan)`enh kan kchvd`h` ̀ d{pdnkdane{ rav –vhh# kacav# {e}a’. Ec cenjuhoe updcdh`a#

`e ihnevh na {avrven`enpe# {djue {den`a hn`vakänpvdka -ch –`djnd`h` `ecmaifve’$ t ch{ iuoeve{ {ca {e ienkdanhn en unkdn `e ch hidcdh t ecihpvdianda -hvp. 87$. H`eiè{# mht xue vekav`hv xue# en ec høa `e eid{dn`e e{pe dn{pvuienpa# ch jvhn ihtavéh `e ch{ iuoeve{ `ec iun`a hÿn nakanxud{phfh ec `evekma hc wapa. H{é# ca{ iekhnd{ia{ `e rvaiakdn kae}d{)pen kan rhpvane{ rev{d{penpe{ `e `e{djuhc`h`.

: Un eoeirca e{ ec ma{pdjhidenpa en cujhve{ rÿfcdka{. Kuhcxudev maifve idvh dn)

{d{penpe a dn`d{kvephienpe# `dke rhchfvh{ {aeke{ a `e én`ace {e}uhc h unh iuoev# {dnihtave{ kan{ekuenkdh{# rvekd{hienpe rav ec kanpe}pa `e `e{djuhc`h`. En ch dnpevhkkdnenpve maifve{ e{e id{ia hkpa {evéh diren{hfce.

Page 68: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 68/318

7=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ch Kanwenkdn kanpvh pa`h{ ch{ Gavih{ `e @d{kvdidnhkdn kanpvh chIuoev -84:4$ kanpdene# en {u{ ;2 hvpékuca{# un khpècaja `e ie`d`h{ rhvhkaifhpdv ch ̀ d{kvdidnhkdn? ia`dkhv rhpvane{ {akdakucpuvhce{# aienphv ch

rhvpdkdrhkdn djuhcdphvdh en hkpdwd`h`e{ racépdkh{# e`ukhkdn# pvhfhoa# {hcu`#vechkdane{ hidcdhve{. [dn `u`h hcjunh e{ un fuen dn{pvuienpa `e rvaia)kdn t `een{h `e ca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{< mh {d`a vih`a t vhpdkh`arav ch jvhn ihtavéh `e rhé{e{ `ec iun`a t ec Kaidpä ve{rekpdwa kanpdnÿhaviuchn`a vekaien`hkdane{ ̀ dwev{h{. [dn eifhvja# mht xue {ufvhthv xuendnjÿn rhé{ mh cajvh`a ch ieph `e ch djuhc`h`. Rev{d{pen ihvkh`h{ `deven)kdh{ racépdkh{#= ekanidkh{#4 kucpuvhce{82 t hidcdhve{.88

En ihpevdh `e wdacenkdh `e jäneva# ch Kanwenkdn `e Nhkdane{ Und`h{

kanpvh ch Pavpuvh -anu# 84=0$ `h unh `endkdn kchvh?

Pa`a hkpa rav ec kuhc {e dngdohn h unh rev{anh# dnpenkdanhcienpe# `acave{ a

{uvdidenpa{ jvhwe{# é{dka{ a ienphce{# kan ec n `e afpenev `e ecch a `e un

pevkeva dnavihkdn a kane{dn# kh{pdjhvch rav un hkpa xue mhth kaiepd`a -a

{e {a{rekme xue mh kaiepd`a$# a rav kuhcxudev vhn‧ rav unkdanhvda{ rÿ)

fcdka{ a rav apvh{ rev{anh{ h dn{pdjhkdn {uth a kan {u kan{enpdidenpa a

hxude{kenkdh -anu# 84:4? hvp. 8$.

E{ph ̀ endkdn vekaje whvda{ eceienpa{ {eøhch`a{ en ec dnkd{a hnpevdav?ch dnpenkdn# ch pvhn{jve{dn `e un `evekma t ec `høa rva`ukd`a. Na {emhfch `e wdacenkdh {dna `e pavpuvh# xue e{ unh `e {u{ avih{ e}pveih{# t {e

= Hkpuhcienpe {ca 86 iuoeve{ {an pdpuchve{ `ec Eoekupdwa `e un paphc `e 840 rhé{e{.En Iä}dka {ca mht `a{ jafevnh`avh{# 8=% `e cejd{ch`avh{ t iena{ `e 0% `e hckhc`e{h{.

4 [ejÿn Nhkdane{ Und`h{# ch{ `devenkdh{ {hchvdhce{ enpve maifve{ t iuoeve{ {annapavdh{ t iukmh{ weke{ hfd{ihce{. [ca kdnka rhé{e{ rhjhn h ch{ iuoeve{ iè{ `e :5%`e ca xue vekdfen ca{ maifve{ -Navuejh e{ ec iè{ hcpa kan =8%$ t en iukmh{ nhkdane{hvdkhnh{ ch{ iuoeve{ vekdfen iena{ `e 82% -rnu`# 6225$. En Iä}dka ec rvaie`da `ednjve{a eiendna e{ ;4% `ec ih{kucdna. [ejÿn kdvh{ `ec Dn{pdpupa Nhkdanhc `e E{ph`é{)pdkh# Jeajvhéh e Dnavièpdkh# ch{ rvae{dand{ph{ vekdfen# en rvaie`da# enpve 54 t =8%`e ch veiunevhkdn ih{kucdnh -dnejd# 6222$.

82 Un eoeirca `e `e{djuhc`h`e{ kucpuvhce{ e{ ch rev{d{penkdh `ec u{a `e dièjene{eiendnh{ e{peveapdrh`h{ rhvh ne{ rufcdkdphvda{. Re{e h ch{ vekaien`hkdane{ `e avjh)nd{ia{ dnpevnhkdanhce{# rev{d{pe ec u{a `ec kuevra eiendna kaia afoepa {e}uhc.

88 Dnwe{pdjhkdane{ en iukma{ cujhve{ `ec iun`a hvvaohn unh ph{h `e rvewhcenkdh

`e ;2% `e iuoeve{ ihcpvhph`h{ rav {u{ ihvd`a{ a kairhøeva{ -Pavve{ Ghckn# 6228$.En ec kh{a `e Iä}dka ch{ enkue{ph{ vewechn én`dke{ {urevdave{ hc dnkavravhv wdacenkdhr{dkacjdkh# {e}uhc t ekanidkh -Dniuoeve{# 6224$.

Page 69: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 69/318

KUCPUVH RHPVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA  74

{ufvhth ch jvhwe`h` `e ch{ ce{dane{. H`eiè{# ÿndkhienpe ca{ hjenpe{ e{ph)phce{ rue`en {ev pavpuvh`ave{ en {enpd`a e{pvdkpa.

@uvhnpe iukma pdeira# h hcph `e un dn{pvuienpa dnpevnhkdanhc xue

rvapejdevh h ch{ iuoeve{ ̀ e ch wdacenkdh revrepvh`h rav {ev iuoeve{# {e mdkde)van hnhcajéh{ kan ch `endkdn `e pavpuvh. Ch{ iuoeve{ jacreh`h{ veravph)fhn –`acave{ t {uvdidenpa{ jvhwe{# é{dka{ t ienphce{’# na rhvh afpenevkane{dn hcjunh# reva {é en wdvpu` `ec ra`ev xue {e hpvdfuéh ec ihvd`a ‐t{e ce vekanakéh {akdhc t cejhcienpe‐ `e kh{pdjhv h ch e{ra{h rav kuhcxudevkairavphidenpa xue äc ‐t {ca äc‐ kan{d`evhvh dnhrvardh`a. Ch `deven)kdh naphfce# kan ve{rekpa h ca{ kh{a{ vekanakd`a{ `e pavpuvh# evh xue ch{iuoeve{ jacreh`h{ kairhvpéhn dnkcu{a ch khih kan ec hjve{av.

Ch `endkdn `e pavpuvh t ec rhvhnjn e{phfcekd`a `devan hcjuna{ vu)pa{. En ch ÿcpdih `äkh`h `ec {djca }} {e vekanakd ch e{rekdkd`h` `e chwdacenkdh `e jäneva# dnkcu{a {d {e kaiepéh en ec èifdpa rvdwh`a t rav dn`d)wd`ua{ rhvpdkuchve{. Ch @ekchvhkdn `e Wdenh -844;$ `ene ch wdacenkdh `ejäneva kaia –kuhcxudev hkpa fh{h`a en ec jäneva xue `ä rav ve{ucph`a un`høa é{dka# {e}uhc a r{dkacjdka# a {uvdidenpa rhvh ch{ iuoeve{# dnkcuten)`a hienhh{ `e phce{ hkpa{# kaevkdn a rvdwhkdn hvfdpvhvdh `e cdfevph`# {ehxue akuvvh en ch wd`h rÿfcdkh a rvdwh`h’ -hvp. 8$.

@dkmh `endkdn ch vepaih kh{d pe}puhcienpe ch Kanwenkdn Dnpevhie)vdkhnh rhvh Rvewendv# [hnkdanhv t Evvh`dkhv Kuhcxudev Gavih `e Wdacenkdhkanpvh ch Iuoev# hrvafh`h en Fecei `a Rhvè# en 8440. Cchih ch hpenkdnxue# iè{ xue unh `endkdn# e{ unh phupacajéh? wdacenkdh `e jäneva e{ wda)cenkdh ̀ e jäneva. Xue`h kchva xue {e hphkh h ch{ iuoeve{# rvekd{hienpe# rav{ev iuoeve{ t {e {ufvhth e{e hkpav `e vde{ja. H`eiè{# {e dn{d{pe en ec `høa#xue rue`e `evdwhv dnkcu{a `e unh hienhh.

Ec h{rekpa iè{ vecewhnpe ̀ e ch ̀ endkdn e{ xue kan{d`evh xue ch wdacen)

kdh rue`e akuvvdv phnpa en ch e{evh rÿfcdkh kaia en ch rvdwh`h< e{ `ekdv# ecE{ph`a e{ ve{ran{hfce hun {d ec ihcpvhpa e{ revrepvh`a rav kdu`h`hna{ rhvpd)kuchve{. E{pe runpa# hircdhienpe ̀ efhpd`a rav {u{ hckhnke{ ouvé`dka{# ihvkhun jdva `e 8=2 jvh`a{ en ch nakdn pvh`dkdanhc `e ca{ `evekma{ muihna{. EcE{ph`a `efe jhvhnpdhv h pa`a{ {u{ kdu`h`hna{ ‐¨t kdu`h`hnh{(‐ unh wd`hcdfve ̀ e wdacenkdh< na rue`e ewdphv xue ä{ph {e rva`ukh en ec èifdpa rvdwh`a#reva {é `efe rvaweev {evwdkda{ {ukdenpe{ rhvh ch{ wékpdih{? veujda{# cejd{ch)kdn h`ekuh`h# rvake`didenpa{ e}re`dpa{# rvajvhih{ `e vee`ukhkdn.

Ch{ hkkdane{ vekaien`h`h{ rav ch Kanwenkdn `e Fecei `a Rhvè mhn{evwd`a `e juéh# h weke{ iut runpuhc# rhvh ch e}re`dkdn `e navih{ nhkda)nhce{# rvèkpdkhienpe en pa`a{ ca{ rhé{e{ `e Hiävdkh Chpdnh. En Iä}dka# {d

Page 70: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 70/318

:2  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

fden `e{`e 84=7 e}d{pen cete{ kanpvh ch wdacenkdh hidcdhv# hrenh{ en 622:{e rvaiucj unh cet jenevhc# xue weveia{ en ec {djudenpe hrhvph`a.

Pdra{ t ia`hcd`h`e{

`e wdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{

En 622: {e rvaiucj ch Cet Jenevhc `e Hkke{a `e ch{ Iuoeve{ h unh Wd`hCdfve `e Wdacenkdh# xue kan{pdpute un ihvka jenevhc rhvh kaav`dnhv ch{ hk)kdane{ `e ch e`evhkdn# ch{ enpd`h`e{ t ca{ iundkdrda{. E{ unh cet ihvka.Na e{pè `e{pdnh`h h hrcdkhv{e en kh{a{ kankvepa{< ÿndkhienpe {eøhch `dvek)

pvdke{ rhvh ch e}re`dkdn `e cete{ e{phphce{ t rhvh ch hpenkdn h wékpdih{ thjve{ave{.

Ch Kanwenkdn `e Fecei `a Rhvè mhfch `e ch neke{d`h` `e hpen`ev chwdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{ en {u e{rekdkd`h`< hc pvh{ch`hv e{e rvdnkdrda hch{ cete{ t k`dja{ `ec rhé{ {e mhfch {dirceienpe `e wdacenkdh t {e rdev`e eckairanenpe `e jäneva.86 [e {eøhch xue phnpa maifve{ kaia iuoeve{ `e)fen vekdfdv rvapekkdn cejhc t {e acwd`h ch `endkdn id{ih ̀ e ch rvafceiè)pdkh xue {e rvepen`e kaifhpdv. Ch Cet xue kaienphia{ hfav`h e{rekékh)

ienpe ch wdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{. Pdene ec iävdpa `e vekanakev ch rev{rekpdwh `e jäneva kaia unh –wd{dn kdenpékh# hnhcépdkh t racépdkh’# `e{h)vvacch`h kan ec rvar{dpa ̀ e ecdidnhv –ch ̀ e{djuhc`h`# ch dnou{pdkdh t ch oevhv)xudhkdn fh{h`h en ec jäneva’. Xue`h kchva xue phnpa maifve{ kaia iu)

 oeve{ `efen penev ec id{ia whcav# ec id{ia vekanakdidenpa t ch{ id{ih{ra{dfdcd`h`e{ `e hkke{a –h vekuv{a{ ekanidka{ t h ch verve{enphkdn racé)pdkh t {akdhc en ca{ èifdpa{ `e paih `e `ekd{dane{’.

Pdra{ `e wdacenkdh

Ch cet aveke ch {djudenpe pdracajéh? é{dkh# r{dkacjdkh# rhpvdiandhc# ekan)idkh t {e}uhc. @uvhnpe iukma pdeira {ca {e kan{d`ev ch wdacenkdh é{dkh-`dvdjd`h hc kuevra en unh hircdh jhih `e ihnde{phkdane{# rav ca vejuchv

86 E{pa {e h`wdevpe kan kchvd`h` en ch{ cete{ h`idnd{pvhpdwh{ -`e h{d{penkdh {akdhc$ t

ch{ veavih{ h k`dja{ kdwdce{ t renhce{. [e mhfch `e jenevh`ave{ t vekerpave{ `e wdacenkdh-h{é# en ih{kucdna$# `e kntuje{ aen`d`a{ a ihcpvhph`a{ a `e wékpdih{ `e wdacenkdh. Ecjäneva# en hvh{ `e un e{pvdkpa vdjav ouvé`dka xue na {e cajvh# {dirceienpe `e{hrhveke.

Page 71: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 71/318

KUCPUVH RHPVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA  :8

`e{kvdph{ en ca{ khpècaja{ ̀ e ce{dane{ `e ch cejd{chkdn renhc$# ra{pevdavien)pe {e hjvej ch wdacenkdh r{dkacjdkh -`end`h en ch{ cete{ h`idnd{pvhpdwh{kaia hkkdane{ enkhidnh`h{ h `høhv ch hupae{pdih# `e{khcdkhv# dn{ucphv#

epk.$ t ch wdacenkdh {e}uhc -`e{`e mhke whvdh{ `äkh`h{ pdrdkh`h en pa`a{ ca{k`dja{ renhce{ `ec rhé{ en {u{ `d{pdnph{ whvdhnpe{? ma{pdjhidenpa# hfu{a{e}uhc# wdachkdn$. Ch wdacenkdh ekanidkh {e mh ̀ dvdid`a# hunxue kan apvanaifve# en kanpvawev{dh{ hidcdhve{# e{ `ekdv# `eihn`h{ `e hcdienpa{ rhvhca{ mdoa{ ienave{ t en ienav ie`d`h rhvh ch{ iuoeve{.

En ch pdracajéh xue {e kaienph# ca nawe`a{a e{ ch dnkavravhkdn `e chwdacenkdh rhpvdiandhc# xue hcu`e h ch ̀ e{pvukkdn a iena{khfa ̀ e fdene{ ̀ ech wékpdih -`akuienpa{ diravphnpe{# afoepa{ whcda{a{# epk.$ t xue rue`e

ccejhv h hekphv {u {urevwdwenkdh. Pdene un khvèkpev iè{ revihnenpe xue chwdacenkdh ekanidkh# xue hcu`e h ch dnie`dhpe? dnjve{a{# {hchvda{# jh{pahidcdhv# epkäpevh.

Ia`hcd`h`e{

Ca{ pdra{ `e wdacenkdh veevd`a{ rue`en wevdkhv{e en `d{pdnpa{ e{rhkda{#

xue ch Cet cchih ia`hcd`h`e{? hidcdhv# chfavhc# `akenpe# kaiundphvdh# dn{pd)pukdanhc# eidndkd`h. Hc kaifdnhv pdra{ t ia`hcd`h`e{ rue`e af{evwhv{eunh hircdh jhih `e kan`ukph{. H`eiè{# en kh`h una `e ca{ e{rhkda{ {eøh)ch`a{ rue`en revrepvhv{e whvda{ pdra{ `e wdacenkdh. Ec kuh`va en kanounpa`h unh d`eh `e ch kairceod`h` `ec eniena. Ch{ iuoeve{ e{pèn e}rue{ph{ h{uvdv wdacenkdh é{dkh# r{dkacjdkh# {e}uhc# ekanidkh a rhpvdiandhc en kuhc)xudev cujhv. Ch hidcdh# xue `efevéh rvaweev un {dpda `e hvianéh# a rav caiena{ pvhnxudcd`h`# en vehcd`h` enpvhøh recdjva{ rhvh ch {hcu` e dnkcu{a ch

dnpejvd`h` é{dkh ̀ e ch{ iuoeve{. En ca{ `d{pdnpa{ e{rhkda{ e`ukhpdwa{ t chfa)vhce{ ch{ iuoeve{ envenphn na {ca ch `d{kvdidnhkdn ‐xue {e pvh`uke en`e{djuhc`h`e{ {hchvdhce{ t pekma{ ̀ e kvd{phc‐ {dna phifdän ec ma{pdjhidenpachfavhc a {e}uhc t# en iukma{ kh{a{# dnkcu{a ch wdachkdn# {eh ̀ e kairhøeva{a `e hupavd`h`e{. Ch wdacenkdh kaiundphvdh pdene `d{pdnph{ avih{ `e e}rve){dn xue whvéhn {ejÿn ca{ kanpe}pa{# ec ihcpvhpa `ec ihvd`a a kairhøevarhveke {ev unh kan{phnpe en hifdenpe{ uvfhna{ t vuvhce{# h{é kaia ch e}ra){dkdn `e ch{ h`ace{kenpe{ t owene{ h whvdh`h{ avih{ `e hjve{dn {e}uhc. Chwdacenkdh eidndkd`h eire h jenevhv rveakurhkdn `e avjhndhkdane{ kd)wdce{ t hupavd`h`e{ h ie`dh`a{ `e ch `äkh`h `e ca{ nawenph# kuhn`a kdenpa{`e iuoeve{ en Kdu`h` Ouève uevan {ekue{pvh`h{# wdach`h{ t h{e{dnh`h{ en

Page 72: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 72/318

:6  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

un ihvka `e hrhvenpe dirund`h` -Vanxudcca# 8444$. E{e rhpvn `e kvdid)nhcd`h` {e mh revkdfd`a phifdän en apva{ e{ph`a{ `ec rhé{.

En {énpe{d{# ch wdacenkdh e{ un hkpa t aid{dn dnpenkdanhc# pvhn{jve`e un

`evekma# akh{danh un `høa t vee{pvukpuvh unh vechkdn `e ra`ev. Ch wdacen)kdh ̀ e jäneva ekmh vhéke{ en ̀ e{djuhc`h`e{ {akdhce{ xue {e pvh`uken en ̀ dwev){h{ avih{ `e `d{kvdidnhkdn. Ca{ e{ueva{ `ec iawdidenpa rav ca{ `eve)kma{ muihna{ ̀ e ch{ iuoeve{# h{é kaia ̀ e ̀ dwev{a{ avjhnd{ia{ ̀ e Nhkdane{Und`h{# mhn kvd{phcdh`a en dn{pvuienpa{ `e `evekma dnpevnhkdanhc xue fu{)khn {enphv ch{ fh{e{ rhvh ch djuhc`h` en pa`a{ ca{ èifdpa{ `e ch wd`h. Enpvee{a{ dn{pvuienpa{ `e{phkh ch Kanwenkdn `e Fecei `a Rhvè# xue vekanakexue ch wdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{ kan{pdpute unh pvhn{jve{dn h ca{ `eve)

kma{ muihna{# hun revrepvh`h rav rhvpdkuchve{ en ec èifdpa rvdwh`a. Enve{rue{ph h e{h Kanwenkdn# en Iä}dka {e e}rd`d unh cet ihvka xue kufveunh hircdh jhih `e ihnde{phkdane{ `e wdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{.

En ec {djudenpe hrhvph`a vewd{hveia{# fveweienpe# hcjuna{ ia`eca{ `ee}rcdkhkdn `ec eniena `e ch wdacenkdh# kan änh{d{ en ec kanpe}pa kucpuvhc.

IA@ECA[ @E E}RCDKHKDûN

[e mhn mekma iÿcpdrce{ dnpenpa{# `e{`e `dwev{h{ `d{kdrcdnh{# rav d`enpdkhvch{ khu{h{ `e ch wdacenkdh. Ch{ e}rcdkhkdane{ rue`en hjvurhv{e en `a{ jvhn)`e{ enaxue{ xue kenpvhn {u hpenkdn en ca{ dn`dwd`ua{ t ec kanpe}pa {akdhc#ve{rekpdwhienpe. Ec ia`eca dn`dwd`uhc enhpdh ch{ khvhkpevé{pdkh{ `ec hjve){av a ch wékpdih t {eøhch hcjunh avih `e khu{h evvh`dkhfce kan ch {ach wa)cunph` ̀ e ca{ rvaphjand{ph{. Ec {ejun`a enaxue# ̀ e én`ace {akdhc# {e veeveh ch dnexud`h` e{pvukpuvhc t fu{kh khu{h{ r{dkacjdkh{ t {akdhce{# hnaph ch

hkerphkdn jenevhcdh`h `e ch wdacenkdh ih{kucdnh# en rhvpdkuchv kanpvh ch{iuoeve{# t {a{pdene xue ec avdjen `e ch wdacenkdh e{ e{pvukpuvhc. Un ia`ecaxue dnpenph dnpejvhv hifa{ enaxue{ e{ ec ekacjdka# xue {ufvhth ch dnpevhk)kdn enpve ca{ `devenpe{ èifdpa{? ihkva{d{peih# e}a{d{peih# idkva{d{peiht e{evh dn`dwd`uhc.

Ia`eca dn`dwd`uhc

@e hkuev`a kan e{pe ihvka pevdka# ec kenpva `e hpenkdn {an ca{ {uoepa{-hjve{av t wékpdih$ t ch{ khu{h{ `e ch wdacenkdh e{pèn en ch{ rev{anh{ `d)

Page 73: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 73/318

KUCPUVH RHPVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA  :;

vekphienpe dircdkh`h{. En e{pe enaxue `e{phkhn ca{ ia`eca{ xue hrun)phn h ch e}d{penkdh `e unh r{dkarhpacajéh# un pvh{pavna `epevidnh`a xuevexudeve hpenkdn r{dxudèpvdkh. Ch{ e}rcdkhkdane{ en e{pe penav {uecen

hrcdkhv{e en {dpuhkdane{ `e wdacenkdh {ewevh# kaia hphxue{ pevvavd{ph{ awdachkdane{ puiucpuhvdh{. Jahn `e jvhn hkerphkdn en hcjuna{ {ekpave{ravxue ch {akde`h` rveeve wev ch wdacenkdh kaia unh rhpacajéh `e una{kuhnpa{ dn`dwd`ua{ xue vexudeven kud`h`a e{rekdhcdh`a t# rvafhfceien)pe# vekcu{dn pevhräupdkh. [dn eifhvja# ch dnwe{pdjhkdn vekdenpe `eiue{)pvh xue ca{ pevvavd{ph{ {an rev{anh{ kaiune{ t kavvdenpe{# `d{rue{pa{ hiavdv t h ihphv rav {u{ d`ehce{. Wdach`ave{ t jacreh`ave{ {an unkda)nhce{ `enpva `ec {d{peih. En apvh{ rhchfvh{# {ca unh idnavéh rue`e

kch{ddkhv{e kaia rhvhnadka{# e{xudavändka{# fav`evcdne a {akdrhph{<rhvhcechienpe# {ca iut raka{ ̀ e `dkma{ dn`dwd`ua{ khphcajh`a{ kaiaenevia{ r{dxudèpvdka{ pdene kan`ukph{ `e wdacenkdh e}pveih -Kav{d tRetvÿ# 622;$.

En e{pe id{ia enaxue rue`en ufdkhv{e ch{ peavéh{ `e ca{ vekuv{a{.Ch wdacenkdh {e rva`uke ravxue hcph un vekuv{a `epevidnh`a# {eh e`ukh)pdwa# ekanidka# hekpdwa a `e kuhcxudev apvh én`ace. H{é# ch wdacenkdh {eh{akdh kan `e{eircea# rafveh# vu{pvhkdn# kan{uia e}ke{dwa `e hcka)

mac t `vajh{# hcph `e hupakanpvac t# en ec kh{a `e ch{ wékpdih{# mh ccejh`ah {a{penev{e xue e}d{pe –unh neke{d`h` `e `aidnhkdn’# unh e{rekde `e–h`dkkdn h ch wdacenkdh rav unh vehkkdn xuéidkh’ xue ccewh h ch{ iuoeve{h rvawakhvch `e ihnevh kan{kdenpe a dnkan{kdenpe -Va`véjue Ihnhne)vh# 8447$.

E{pe kanounpa `e peavéh{# xue enkuenpvh unh khu{h en kh`h {uoepa `e)pevidnh`a# na e}rcdkh ec eniena `e ch wdacenkdh en {é. Enpve ca{ dn`dwd)`ua{ wdacenpa{ mht hckamcdka{# kan{uid`ave{ `e `vajh{ t hf{peida{< mht

`e{eirceh`a{# reva phifdän mht maifve{ akurh`a{ en unh jvhn whvde`h``e ra{dkdane{# dnkcuten`a eirve{hvda{ rvaidnenpe{ t unkdanhvda{ rÿfcd)ka{< mht rev{anh{ iut kanpvach`h{# {hcwa kuhn`a `ekd`en eoevkev ch wdacen)kdh -rav eoeirca# kanpvh ch e{ra{h a ca{ mdoa{$ rvekd{hienpe ravxue {hfenxue na mhfvè ihtave{ kan{ekuenkdh{. En apvh{ rhchfvh{# e{ph{ e}rcdkhkda)ne{ `eohn `e ch`a un h{rekpa un`hienphc? ch wdacenkdh# t e{rekékhienpech wdacenkdh `e jäneva# e{ {ecekpdwh.

Rav ÿcpdia# hc mhfchv `e enevie`h` ienphc -r{dkarhpacajéh$ a `e rve)kdrdphkdn `e ch{ wékpdih{ {e kan{d`evh ch wdacenkdh kaia hcja dnewdphfce a#ca xue e{ reav# {e dnkucrh h xudene{ ch {uven. Na {e kue{pdanh ec kanpe}pa{akdhc t {e veuevh ch `e{djuhc`h`.

Page 74: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 74/318

:0  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ia`eca {akdhc

Ec {ejun`a ihvka pevdka kan{d`evh ch wdacenkdh kaia ve{ucph`a `e e{pvuk)

puvh{ iè{ hircdh{ ̀ e `e{djuhc`h` en ca {akdhc# racépdka# ekanidka t kucpu)vhc. Ch wdacenkdh na e{ unh hfevvhkdn {dna ch hvihkdn `e un av`en {akdhcrhvpdkuchv. Ch wdacenkdh `e jäneva {e rva`uke en un kanpe}pa xue pacevh taienph ch {ufav`dnhkdn `e ch{ iuoeve{.

Ec ihcpvhpa h ch{ iuoeve{ {e rve{enph kuhn`a ca{ maifve{ na rue`en{a{penev ec e{peveapdra ̀ e {urevdavd`h` ih{kucdnh. [d {e h{uie xue ec mai)fve `efe {ev {deirve `aidnhnpe# kuhn`a ch iuoev {e {dpÿh uevh `e e{perhpvn ̀ e kairavphidenpa a kue{pdanh ch dnexud`h`# rue`e vehvihv{e –{u

cujhv’# {d e{ neke{hvda ie`dhnpe ec u{a `e ch wdacenkdh. En e{pa{ hnècd{d{ eceniena {e kan{d`evh e{pvukpuvhc t na kh{uhc.

Ec E{ph`a# rhvh ̀ ekdvca en rhchfvh{ ̀ e Gaukhucp -84:7$# wdjdch t kh{pdjh.E{pè hpenpa h ca{ iawdidenpa{ `e pa`a{ ca{ dnpejvhnpe{ `e ch {akde`h`# revae{rekékhienpe `e ca{ dn{hna{# ca{ revwev{a{# ch{ –e{rekde{’ xue ec ra`evupdcdh rhvh {u{ ne{. Kuhn`a hcjuden dnkuirce a hkpÿh uevh `e ca{ rhvè)iepva{ e{phfcekd`a{# phifdän {hnkdanh e{h kan`ukph. Ec e{xueih {e verva)`uke en ec dnpevdav `e kh`h dn{pdpukdn. En ch hidcdh# ch rape{ph` `ec E{ph`a

rhvh wdjdchv t kh{pdjhv e{ `ecejh`h en ec oee `e hidcdh# ec whvn h`ucpa hxuden `enpva t uevh `ec majhv {e ce vekanake hupavd`h`. Ec ihvd`a t rh`vewdjdch ec kairavphidenpa t vervdie a kh{pdjh ch pvhn{jve{dn h ch{ navih{# hkuhcxudevh xue äc mhth dirue{pa.

 H`eiè{# mht xue paihv en kuenph ch kan{pdpukdn id{ih `e ca{ e{rh)kda{. @e nuewa ec hnècd{d{ `e Gaukhucp ve{ucph ÿpdc rhvh hfav`hv kue{pdane{kaia ch h{djnhkdn ̀ e pdeira{ t cujhve{ rvekd{a{# ec hd{chidenpa# ch wdjdchn)kdh t ch{ vechkdane{ oevhvxudh`h{. En ch{ kucpuvh{ rhpvdhvkhce{ ch nakme rhve)

ke {ev rhpvdianda ih{kucdna# en hcjuna{ e{rhkda{ ‐xue e{h id{ih kucpuvh`ene kaia recdjva{a{‐ {e vexudeve e{kacph ih{kucdnh. En ec èifdpa `a)iä{pdka ch wdjdchnkdh t ec kh{pdja ̀ ec oee ̀ e ch kh{h dnkcuten ec kanpvac ̀ e ca{iawdidenpa{ `e ca{ -h{$ `eiè{ t# en iukma{ kh{a{# ec hd{chidenpa vehc awdvpuhc.

Ec ia`eca {akdhc paih en kuenph ch{ khvhkpevé{pdkh{ `e ca{ {uoepa{ kaiadnpejvhnpe{ ̀ e un jvura t en un kanpe}pa {akdhc ̀ epevidnh`a. E{pe ia`eca#updcdh`a rav ch peavéh eidnd{ph# mh revidpd`a hceohv kankerpa{ `e r{dkarh)pacajéh t enpen`ev ch wdacenkdh kaia eniena e{pvukpuvhc# unkdanhc rhvhec {d{peih t ÿpdc rhvh ihnpenev ec av`en e{phfcekd`a. [dn eifhvja# e{ dn{u)kdenpe rhvh e}rcdkhv rav xuä# en ch{ id{ih{ kan`dkdane{# hcjuna{ maifve{

Page 75: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 75/318

KUCPUVH RHPVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA  :5

ihcpvhphn t apva{ na. Phiraka e}rcdkh rav xuä hcjunh{ iuoeve{ cajvhn {hcdv`e ch vechkdn `e ihcpvhpa t apvh{ na.

Ec ia`eca ekacjdka fvdn`h unh e}rcdkhkdn iè{ kairven{dwh# hc dnpe)

jvhv h{rekpa{ dn`dwd`uhce{ t {akdhce{.

Ia`eca ekacûjdka

En ec eidnd{ia mh e}d{pd`a kdevph vepdkenkdh h vekanakev hkpave{ `d{pdn)pa{ hc rhpvdhvkh`a en ch epdacajéh `ec ihcpvhpa. [d fden ch{ peavéh{ {afvee{pvä{# hrven`dhoe {akdhc# `e{v`ene{ `e rev{anhcd`h` a hfu{a `e hckamac

t `vajh{ rue`en {ujevdv rav xuä ca{ maifve{ {an wdacenpa{# na e}rcdkhnch ̀ dnèidkh ̀ e ch wdacenkdh xue {e eoevke kanpvh ch{ iuoeve{# rvekd{hienpe#rav {u kan`dkdn `e jäneva. Ch rvarue{ph eidnd{ph enhpdh ch `aidnh)kdn ih{kucdnh t ch oevhvxuéh `e jäneva{# reva na e}rcdkh rav xuä {cahcjuna{ maifve{ {an wdacenpa{# hunxue pa`a{ vekdfhn ca{ id{ia{ ien{h)

 oe{ kucpuvhce{.En vehcd`h`# kuhcxudev hnècd{d{ {afve wdacenkdh `efe vekanakev ch di)

ravphnkdh ̀ e ca{ ien{hoe{ kucpuvhcienpe kan{pvud`a{ {afve vace{ t kairav)

phidenpa{ `e maifve{ t iuoeve{# h{é kaia ch{ `e{wenphoh{ `e e{ph{ ÿcpdih{en pävidna{ `e ra`ev. Reva ä{pe na e{ ec ÿndka hkpav e}rcdkhpdwa. Mht xuednkcudv h{rekpa{ rev{anhce{# {dpuhkdanhce{ t {akdakucpuvhce{ e{rekéka{. Ecia`eca ekacjdka {ufvhth ch dnpevvechkdn enpve kuhpva e{evh{? ihkva{d{pe)ih# e}a{d{peih# idkva{d{peih t e{evh rev{anhc.

Ihkva{d{peih

[e veeve h ch {akde`h` en {u kanounpa# `an`e {e rva`uken ch{ kveenkdh{ twhcave{ kucpuvhce{ {afve ec ra`ev t ch afe`denkdh# {ejÿn ca{ vace{ h{djnh`a{rav jäneva# e`h`# epk. Ch wdacenkdh e{ wd{ph kaia hpvdfupa ih{kucdna< hcja`e{ehfce# `e ch id{ih avih en xue ec recdjva e{ e}kdphnpe. Ch nakdn `eih{kucdnd`h` {e wdnkuch hc eoevkdkda `e `dwev{h{ avih{ `e `aidnhkdn.Kuhn`a ch wdacenkdh dnpevrev{anhc en jenevhc e{ iè{ pacevh`h en ch {akde)`h`# ch{ iuoeve{ e{pèn en un vde{ja ihtav.

En ec ihkva{d{peih {e ufdkhn ca{ {éifaca{ t verve{enphkdane{ `e chwdacenkdh# ch{ nakdane{ ‐jenevdh`h{‐ `e hupavd`h` t afe`denkdh# h{ékaia e}kcu{dn ̀ e ch{ iuoeve{ ̀ e ch{ e{evh{ ̀ e ra`ev t paih ̀ e ̀ ekd{dane{.

Page 76: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 76/318

:7  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Enpve ä{pe t ch e{evh dn`dwd`uhc mht e{pvukpuvh{ ie`dh`avh{# xue kanav)ihn ec e}a{d{peih.

E}a{d{peih

En e{pe èifdpa {e enkuenpvhn ch{ `dwev{h{ dn{pdpukdane{ xue# en ch hvenh{akdhc# verva`uken un ia`eca `e unkdanhidenpa wevpdkhc t hupavdphvda.

 Hxué e{pèn ch{ navih{ cejhce{ t kucpuvhce{# ch{ dn{pdpukdane{ t ch{ avjhndh)kdane{ {akdhce{. Phifdän e{phvéhn ch{ kan`dkdane{ {akdhce{ e{rekékh{ ̀ e ca{dn`dwd`ua{ t ch{ hidcdh{? kch{e {akdhc# {dpuhkdn chfavhc# èifdpa{ `e revpe)

nenkdh# ndwece{ e`ukhpdwa{# epkäpevh.

Idkva{d{peih

Ch hidcdh e{ ec idkva{d{peih# kan {u{ hkpave{ {dpuhkdanhce{ t eceienpa{e{pvukpuvhce{. En e{pe èifdpa e{ kchva ec `aidnda ih{kucdna? hupavd`h`#kanpvac ekanidka# paih `e `ekd{dane{# u{a `e rvdwdcejda{# hrven`dhoe `e

ve{acukdn wdacenph ̀ e kangdkpa{. Ch{ kan{pvukkdane{ {akdhce{ oevhvxudh`h{{an kairhvpd`h{ rav maifve{ t iuoeve{# `e ihnevh xue ch hupavd`h` `ecrh`ve a `ec e{ra{a na {e kue{pdanh# {e dnkavravh h ch wd`h kapd`dhnh kaiahcja paphcienpe nhpuvhc. [ejÿn Fav`deu -6222$# ch `aidnhkdn ih{kucdnhpvhn{kuvve kaia ewd`enkdh. Ec rvdwdcejda ih{kucdna rue`e a na {ev kue{pda)nh`a< e{ iè{# rue`e a na {ev kan{d`evh`a un rvdwdcejda. En un e{xueih `e`e{djuhc`h`# cd{h t cchnhienpe# e{ unh rvevvajhpdwh.

En ec idkva{d{peih mht unh h{djnhkdn rvekd{h `e pdeira{# e{rhkda{ t

vechkdane{ oevhvxudh`h{. Hxué {e `h ch {akdhcdhkdn peirvhnh t ca{ hrven)`dhoe{ ̀ e jäneva< hxué e{ ̀ an`e ca{ whvane{ dnkavravhn rhuph{ ̀ e hrvardh)kdn t eoevkdkda `ec ra`ev# en phnpa ch{ iuoeve{ hrven`en xue ch{ oevhvxuéh{{an dnewdphfce{. @e{`e ch dnhnkdh {e af{evwh ‐a {e wdwe‐ ec ihcpvhpa# {ehrven`en kairavphidenpa{ t {e dnpevdavdhn e{peveapdra{ `e `aidnhkdn tafe`denkdh. Kaia e{ afwda# ca{ ia`eca{ wdacenpa{ en ch hidcdh ̀ e avdjen {ehrven`en `e ihnevh `devenkdh`h rav jäneva. Ca{ ndøa{ {e d`enpdkhn kanec hjve{av t ch{ ndøh{ hrven`en ch dn`een{dn.

Ca{ ien{hoe{ vekdfd`a{ en ec idkva{d{peih {e veuevhn en ec e}a{d{pe)ih. Ch kanavihkdn rhpvdhvkhc `e ch {akde`h` revihneke# kaia pecn `ean`a# en ec ihkva{d{peih. [d na e}d{pdevh e{ph kanvihkdn vedpevh`h ̀ e ca{

Page 77: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 77/318

KUCPUVH RHPVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA  ::

vace{# phveh{ t e}rekphpdwh{ {ejÿn ec jäneva# ca{ hrven`dhoe{ en ec idkva{d{)peih na pen`véhn ihtave{ verevku{dane{.

E{evh rev{anhc

[e veeve hc dn`dwd`ua t {u{ khvhkpevé{pdkh{ en kuhpva ̀ dien{dane{? kan`uk)puhc# kajndpdwh# r{dka`dnèidkh e dnpevhkkdanhc. Ch kan`ukpuhc hcu`e h kai)ravphidenpa{ `epevidnh`a{# en unh {dpuhkdn `e ihcpvhpa `aiä{pdka# ca{hjve{ave{ {uecen ia{pvhv{e hihfce{ t mh{ph enkhnph`ave{ en {dpuhkdane{{akdhce{# uevh `ec nÿkcea hidcdhv. Ch{ iuoeve{ akucphn ec ihcpvhpa# h weke{

{an {uid{h{# h weke{ e}rca{dwh{ rav ch{ eiakdane{ kanpend`h{. Ch `dien){dn kajndpdwh vejd{pvh ch{ revkerkdane{ xue kh`h xuden pdene `e {é id{ia-h$ t `e ch kanpvhrhvpe. Ch{ iuoeve{ {e revkdfen h {é id{ih{ {dn arkdane{#en phnpa ihjndkhn ec ra`ev `ec hjve{av< ca{ maifve{ {uecen penev unhrevkerkdn véjd`h `e ch vehcd`h`# af{evwhn pa`a ca xue mhke ch iuoev revana wen {u{ rvarda{ {enpdidenpa{.

Ch `dien{dn dnpevhkkdanhc {e veeve hc pvhpa `e kh`h rev{anh kan ch{`eiè{. E{ vekuenpe xue `e{`e ec nawdhja ca{ maifve{ dnpenpen kanpvachv

ch vechkdn# en akh{dane{ ch wdacenkdh é{dkh eirdeh kan ec rvdiev eifhvh)a. E{ diravphnpe d`enpdkhv kdevph{ rhuph{ rhvh h`wevpdv xue ch wdacenkdh na{uvje `e un `éh rhvh apva# {e wh kan{pvuten`a t veavhn`a kan ch dnpevhk)kdn kapd`dhnh. Gdnhcienpe# ch `dien{dn r{dka`dnèidkh hcu`e h ca{ hrven)`dhoe{# ca{ maifve{ h{uien xue ch wdacenkdh e{ ch wéh iè{ vèrd`h rhvh hcd)wdhv ch pen{dn# vervdien ch e{evh eiakdanhc t `e{hvvacchn rakh mhfdcd`h``e kaiundkhkdn< rhvhcechienpe# ch{ iuoeve{ dnkavravhn ia`eca{ `e `e)ren`enkdh t {uid{dn# pdenen neke{d`h` `e e}rve{hv {u{ eiakdane{ t ide)

`a h ch vehkkdn `ec kairhøeva.Ch e{evh rev{anhc kavve{ran`e h ch d`enpd`h` {ufoepdwh# e{ `ekdv# h ca{iekhnd{ia{ rhvh dnpevdavdhv {éifaca{ t verve{enphkdane{ {akdhce{ {afve ecjäneva# h{é kaia ch{ navih{ ̀ e dnpevrvephkdn t ec re{a `e ch{ dn{pdpukdane{{akdhce{.

Pa`h{ e{ph{ e}rcdkhkdane{ {an iut vekdenpe{< ec ihvka pevdka)kanker)puhc hrenh{ {e e{pè echfavhn`a. En {u wev{dn avdjdnhc# ec ia`eca ekacjdkana dnkcuéh ec jäneva. Ch h`hrphkdn `e Kav{d -8440$ phiraka {ufvhth chkan{pvukkdn `e{djuhc `e ch{ e{pvukpuvh{ {akdhce{# hfav`h ch wdacenkdh ih{)kucdnh# reva na ec rhpvdhvkh`a< enhpdh ch `dkucph` rhvh e}rve{hv {enpd)idenpa{ t eiakdane{# reva na kue{pdanh ca{ rvdwdcejda{ ih{kucdna{ nd ch

Page 78: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 78/318

:=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

hupavd`h`< ienkdanh ca{ fenekda{ `e unh vechkdn {dn wdacenkdh# reva nahnhcdh ch dnexud`h` {akdhc xue e}kcute h ch{ iuoeve{ `e ca{ èifdpa{ `era`ev t paih `e `ekd{dane{.

Ch updcd`h` `ec ia`eca e{pvdfh# rvekd{hienpe# en xue hfhvkh e dnpevve)chkdanh pa`a{ ca{ e{rhkda{. Ch{ kuhpva e{evh{ avihn un ihvka `e veeven)kdh ÿpdc rhvh ec hnècd{d{ {d {e hjvejh ec kairanenpe ̀ e jäneva. Ec ihkva{d{pe)ih hcfevjh {éifaca{ t verve{enphkdane{ {akdhce{ {afve ch wdacenkdh# mht xuehjvejhv xue ä{ph e{ un hpvdfupa h{djnh`a t e{pdiuch`a en ca{ maifve{# txue mht unh {uevpe `e kan`anhkdn -a rav ca iena{ pvdwdhcdhkdn$ kuhn`a{e eoevke kanpvh ch{ iuoeve{# en rhvpdkuchv en ec e{rhkda rvdwh`a.

Ec e}a{d{peih dnkcute ch cejd{chkdn t ch{ dn{pdpukdane{. Mht xue `efh)

pdv xudäne{ mhken ch{ cete{ t arevhn ca{ rvajvhih{ e{rekéka{# h{é kaiaca{ kvdpevda{ updcdh`a{. Hc hnhcdhv ec idkva{d{peih kanwdene vekav`hv ca{rchnpehidenpa{ `e Gaukhucp -84:7$ {afve ch wdjdchnkdh# ec kh{pdja t ch av)jhndhkdn `e ca{ e{rhkda{. Kanwdene phifdän enhpdhv ch{ vechkdane{ oe)vhvxudh`h{ en ec dnpevdav `e ch hidcdh# {hnkdanh`h{ {akdhcienpe. Rav ÿcpd)ia# ec peih `e ch e{evh dn`dwd`uhc pvhe kan{dja unh aviuchkdn `e wdeoh`hph `ec eidnd{ia? –ca rev{anhc e{ racépdka’. Ch wdacenkdh kanpvh ch{ iu)

 oeve{ na rue`e hnhcdhv{e {ca en un e{xueih dn`dwd`uhc# pdene xue wdn)

kuchv{e kan e{pvukpuvh{ iè{ hircdh{. E{ neke{hvda ̀ hvce un {dpda e{rekékahc ra`ev kaia eceienpa un`hienphc en ch kan{pvukkdn `e ch{ d`enpd`h)`e{ `e jäneva.

H[DIEpVÉH[ @E RA@EV T WDACENKDH KUCpUVHC

Ec ia`eca ekacjdka ve{ucph `e jvhn updcd`h` rhvh enpen`ev ch{ khu{h{ t

kan{ekuenkdh{ `e ch wdacenkdh. Rav unh rhvpe# {ufvhth ch diravphnkdh `eckanpe}pa {akdhc# ca{ ien{hoe{ kucpuvhce{ kchvhienpe jenevdh`a{# ca{ hrven)`dhoe{ xue {e h`xudeven t veuevhn en ch dnpevhkkdn `e ch{ `d{pdnph{ e{e)vh{# h{é kaia ch{ avphceh{ dn`dwd`uhce{ xue revidpen ecejdv ch ieoav avih`e vechkdanhv{e kan ch{ `eiè{ rev{anh{. E{ph ÿcpdih rhvpe e{ un`hienphc.Ec eoevkdkda `e ch wdacenkdh e{ unh `ekd{dn# na e{ dnewdphfce.

En ch dnpevvechkdn ̀ e ch{ kuhpva e{evh{ e{ ra{dfce h`wevpdv ec re{a ̀ e ch`e{djuhc`h`. @e{`e ec ihkva{d{peih mh{ph ch e{evh dn`dwd`uhc {e af{evwhnra{dkdane{ `devenpe{ rhvh maifve{ t iuoeve{# whcavhkdn `e{djuhc h {u{phveh{ t hravphkdane{ t# en {énpe{d{# un khc`a `e kucpdwa fden kan`dienph`arhvh unh vechkdn ̀ e wdacenkdh xue# kaia meia{ wd{pa# ch kucpuvh idndidh#

Page 79: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 79/318

KUCPUVH RHPVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA  :4

`d{vhh# enkufve a nhpuvhcdh. [d ch wdacenkdh e{ dn`d{kevndfce `ec ra`ev# tec ra`ev en {akde`h`e{ rhpvdhvkhce{ e{ un hpvdfupa h{djnh`a `e ihnevh e})kcu{dwh t e}kcutenpe h ca{ maifve{# ec u{a `e e{e ra`ev {e kan{d`evh cejépd)

ia. Ä{h e{# rvekd{hienpe# ch fh{e `e ch wdacenkdh kucpuvhc.Ch{ h{diepvéh{ `e ra`ev {e {u{penphn en ca{ ihn`hpa{ `e jäneva xue

iuoeve{ t maifve{ vekdfen# hrven`en# ranen en rvèkpdkh# veuevhn tpvhn{idpen. [diane ̀ e Fehuwadv ̀ ekéh# en unh vh{e iucpdkdph`h# xue –na {enhke iuoev# ccejh unh h {evca’# ra`véhia{ rhvhvh{ehvch ̀ e unh ihnevh iut{enkdcch? –Na {e nhke maifve# {e ccejh h {evca’ -@e Fehuwadv# 844:$ E}d{pehfun`hnpe cdpevhpuvh {afve ca{ vace{ `e jäneva t {u diravphnkdh en ch kan{)pvukkdn `e d`enpd`h`e{. @e ihnevh {dnpäpdkh# rue`e `ekdv{e xue ca{ mai)

fve{ hrven`en h {ev -a ia{pvhv{e$ uevpe{# h{uidv vde{ja{# e{phv {deirvecd{pa{ rhvh ch hkkdn# paihv ̀ ekd{dane{ t penev unh rhchfvh kuth kve`dfdcd`h``evdwh ÿndkhienpe `e ch ih{kucdnd`h`. Ch rhchfvh `e maifve ‐ec pvhpa `ekhfhcceva{‐ dircdkh ec recdjva `e rev`ev ch d`enpd`h` hc dnkuircdvch# nh`de{e hvvde{jhvéh h {ev kan{d`evh`a iena{ maifve. Ca{ whvane{ hrven`en# h`e)iè{# h paihv ̀ d{phnkdh ̀ e ch{ iuoeve{ t pa`a ca eiendna# xue ve{ucph e}pvh)øa# hienhhnpe# kanphidnhnpe# `e{rvekdhfce -Lhuihn# 84=4$.

Rhvhcechienpe# ch{ iuoeve{ hrven`en h {ev a ia{pvhv{e `äfdce{ -{afve

pa`a {d mht maifve{ rve{enpe{$# rh{dwh{# peieva{h{ t kan{ucphv kuhcxudev`ekd{dn. Phifdän hrven`en h na kanvanphv nd e}rve{hv `e{hkuev`a{. Ca{maifve{ vervdien kuhcxudev {enpdidenpa xue na {eh ec enaoa a ch dvh# ch{iuoeve{ vervdien ch{ d`eh{# {afve pa`a {d {hfen xue ca{ maifve{ rue`en{enpdv{e hienhh`a{ a dnkcu{a whruceh`a{ -Chjhv`e# 8447$.

Ch kucpuvh rhpvdhvkhc veuevh ch wdacenkdh ih{kucdnh. Rav unh rhvpe#e}d{pe unh kchvh e}hcphkdn `e ch whcenpéh t ch neke{d`h` `e kanpvachv a# ravca iena{# e{kan`ev ec ide`a. Ca{ mävae{ {djuen {den`a uevpe{# whcdenpe{#

dnpvärd`a{. Diranen {deirve {u wacunph`. Ch ve{acukdn rhkékh `e kan)gdkpa{ na akurh un cujhv -{dxudevh ihvjdnhc$ en e{ph{ aviuchkdane{. En chh`ace{kenkdh ca{ maifve{ hrven`en h `eia{pvhv ch wdvdcd`h` ie`dhnpe `d{)pdnph{ rvuefh{# hcjunh{ `e ecch{ h{akdh`h{ kan ec hvvaoa -{hcphv `e{`e kdevphhcpuvh# ekmhv{e un kchwh`a hun {dn {hfev nh`hv a pverhv h un wemékuca eniawdidenpa$# apvh{ {e wdnkuchn kan ec kan{uia `e hckamac -h wev xudänhjuhnph iè{$ t apvh{ iè{ dircdkhn eoevkdkda `e wdacenkdh? `dvdjdv rhchfvh{{aeke{ kan kanpend`a ch{kdwa h ch{ iukmhkmh{# dn{ucphv h ca{ maia{e}uhce{#h{e`dhv h ch{ h`ace{kenpe{# dnkcu{a kaiepev wdachkdane{.

Ch kucpuvh rhpvdhvkhc e}hcph ch {e}uhcd`h` ih{kucdnh t ccejh h rve{enphv)ch kaia unh uevh dnkanpvachfce. Kan fh{e en e{h kveenkdh iukmh{ ̀ enun)

Page 80: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 80/318

=2  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

kdh{ rav wdachkdn {dirceienpe na rva{revhn. E{ph id{ih d`eh {e hvpdkuchkan ch hupavd`h` ih{kucdnh en ec majhv rhvh kan`anhv ch wdachkdn kantu)jhc. Rhvhcechienpe# {e veuevh ec {enpd`a ̀ e rvarde`h` {afve ch e{ra{h rhvh

ecdidnhv kuhcxudev hkpdwd`h` e}pvhihvdphc ̀ e ecch. Ch{ dn`ecd`h`e{ ih{kucd)nh{ {e kan{d`evhn dnewdphfce{# e}rve{dn `e e{h uevh dnkanpvachfce xue e{{u {e}uhcd`h`# reva ch{ iuoeve{ {e hvvde{jhn h rev`ev ch wd`h. Ca{ cchih`a{h{e{dnhpa{ rav manav ‐kuth wékpdih e{ rvekd{hienpe ch iuoev dnec‐ `hnkuenph `e e{pa.

En vechkdn kan ca{ ihn`hpa{ `e jäneva `dvdjd`a{ h ch{ iuoeve{ th me)ia{ ienkdanh`a ch rve{djndkhkdn ̀ e {u{ hkpa{ -Hiav{# 8442$. En {dpuh)kdane{ `e wdacenkdh {e}uhc a `e ihcpvhpa kantujhc h ch{ iuoeve{ na {e ce{

rd`e xue ve{ran`hn rav {u{ hkpa{# {dna rav ch dnpevrvephkdn xue ec hjve{avmhjh `e e{a{ hkpa{ e dnkcu{a ch xue aviuce ch hupavd`h` ve{rekpdwh. Ch{d`eh{ {afve un `efev {ev `e ch{ iuoeve{ kdvh`a en ch rh{dwd`h`# ch fan`h`#ch hfnejhkdn t ec {hkvdkda# wdvpu`e{ pa`h{ xue en{hch ch kucpuvh rhpvdhvkhc#{ufthken h e{ph `endkdn `e {ev rhvh apva{ -Chjhv`e# 8447$. Rav ecca# hun)xue {e ia`dxue ch cejd{chkdn a {e rvaiucjuen nuewh{ navih{ xue enè)pdkhienpe {eøhcen ec `evekma `e ch{ iuoeve{ h unh wd`h {dn wdacenkdh# phce{`evekma{ {an nejh`a{ en ec dihjdnhvda {akdhc# en ch{ rvèkpdkh{ kapd`dhnh{ t

en ca{ `devenpe{ e{rhkda{ en xue pvhn{kuvve {u wd`h kapd`dhnh. [d vepaih)ia{ ec ia`eca ekacjdka ra`véhia{ ̀ ekdv xue e{ dn{ukdenpe un khifda enec e}a{d{peih ‐`an`e {e enkuenpvhn ch{ cete{ t ch{ dn{pdpukdane{‐ {d ene{h id{ih e{evh t en ch{ apvh{ pve{ {e {djue ren{hn`a h ch{ iuoeve{ kaiakdu`h`hnh{ `e {ejun`h kch{e# {dn `evekma{ a kan `evekma{ h ie`dh{.

Ch{ `e{djuhc`h`e{ {akdhce{# t en rhvpdkuchv ch{ `e jäneva# e{pèn nhpu)vhcdh`h{. Ec cenjuhoe e{ un khira en ec xue ra`eia{ enkanpvhv hfun)`hnpe{ eoeirca{ `e wdacenkdh kucpuvhc. Ienkdanhveia{ `a{. Ec @dkkdanh)

vda `e ch Vehc Hkh`eidh E{rhøach `e ch Cenjuh `e{pdnh rèjdnh t ie`dh `ecepvh ienu`h h ch rhchfvh –`da{’# ec {djudenpe wakhfca# –`da{h’# {ca akurh`a{ céneh{? –Ghc{h `ed`h` ̀ ec {e}a eiendna’. Ec {ejun`a eoeirca {e vee)ve h ch{ ara{dkdane{ maifve)iuoev# whvn)iuoev# ihvd`a)iuoev. Ca{ mai)fve{ e{pèn `devenkdh`a{ `e iukmh{ ihnevh{ {ejÿn ca{ rhrece{ xue `e{)eireøen# ch{ iuoeve{ hrhveken ̀ e ihnevh dn`d{kvdidnh`h# kaia {d uevhndn`d{kevndfce{.

Ca{ kmd{pe{ xue {hpdvdhn h un maia{e}uhc# h unh iuoev a h unh wékpdih`e wdachkdn {e dn{kvdfen phifdän en ch wdacenkdh kucpuvhc. Hxué phifdän {eenkuenpvhn ca{ hnunkda{ `e `dwev{a{ rva`ukpa{ xue ka{dkhn h ch{ iuoeve{e dnkcu{a mhken unh hracajéh ̀ e ch wdacenkdh. Rav eoeirca# @acke t Jhfhnnh

Page 81: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 81/318

KUCPUVH RHPVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA  =8

verve{enphfhn kan pa`h kchvd`h` e{kenh{ `e h{e{dnhpa{ -`an`e un maifvehvih`a hfvhh h unh iuoev `e{nu`h idenpvh{ apva{ kuhpva kanpeirchn eckh`èwev kan dn`devenkdh$ a `e wdachkdane{# hd{ch`h{ a puiucpuhvdh{. Fh{ph

vekav`hv kuènph{ dièjene{ `e iuoeve{ `e{nu`h{ meia{ wd{pa en hnunkda{#khvpece{# rvajvhih{ `e pecewd{dn t recékuch{# t kairhvhv kan ec nÿieva `e`e{nu`a{ ih{kucdna{# rhvh h`wevpdv kia ch updcdhkdn `ec kuevra eiend)na {djue wdjenpe. En ec av`en {difcdka ch{ iuoeve{ {an {ca kuevra{# {u{)kerpdfce{ h`eiè{# `e hrvardhkdn ih{kucdnh.

En {énpe{d{# ch{ vechkdane{ `e ra`ev dnpev h dnpvhjenävdkh# xue iue{pvhnkchvh{ h{diepvéh{# {e jenevhn t verva`uken en pa`h{ ch{ e{evh{ `e ch wd`h.Ec rvake{a `e dnpevhkkdn revidpe vepvahcdienphv ca{ ihn`hpa{ `e jäneva

xue {e hrven`en `e{`e ch {akdhcdhkdn iè{ peirvhnh# t xue e{pèn dirvej)nh`a{ `e e{h nakdn rhpvdhvkhc `ec `efev {ev ih{kucdna t eiendna. Iden)pvh{ na {e vehcdken khifda{ {u{phnkdhce{ en ch kucpuvh# ec `evekma `e ch{iuoeve{ h unh wd`h cdfve `e wdacenkdh {ejudvè {den`a unh dcu{dn# iè{ xueunh rvevvajhpdwh.

H IA@A @E KANKCU[DûN

Ch wdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{ mh rh{h`a `e {ev rveakurhkdn `e jvura{eidnd{ph{ t avjhndhkdane{ ̀ e ̀ evekma{ muihna{ h akurhv un cujhv kenpvhcen ch{ hjen`h{ ̀ e ca{ jafdevna{# ch{ khirhøh{ ̀ e rva{ecdpd{ia racépdka t ch{rveakurhkdane{ `e avjhnd{ia{ `e Nhkdane{ Und`h{. En ca{ ÿcpdia{ `eke)nda{ {e mhn vejd{pvh`a rvarue{ph{ cejd{chpdwh{ h` mak# kvehkdn `e veujda{rhvh iuoeve{ ihcpvhph`h{# kenpva{ `e hpenkdn h wékpdih{. Kdevphienpe {emhn `h`a rh{a{ diravphnpe{ en ch hpenkdn `e un rvafceih pvh`dkdanhc)

ienpe kan{d`evh`a rvdwh`a# hoena h ch{ hkkdane{ jufevnhienphce{# hmavh`end`a kaia h{unpa ̀ e ̀ evekma{ muihna{ t ̀ e {hcu` rÿfcdkh. H{did{ia#mht hwhnke en ch dnwe{pdjhkdn# phnpa en ch rhvpe pevdkh `e `endkdane{ tkankerpa{ ̀ e{`e ̀ dwev{h{ ̀ d{kdrcdnh{# kaia en ch{ enkue{ph{ ̀ e rvewhcenkdht ca{ e{pu`da{ `e kh{a.

Ch wdacenkdh `e jäneva na e{ un eniena hd{ch`a. Akuvve en ch dnpe)vhkkdn `e ch{ `dwev{h{ e{evh{ xue kanavihn ch wd`h kapd`dhnh. Hmé {ehrven`e# veuevh t verva`uke kanpdnuhienpe. Ch wdacenkdh e{pè `epevidnh)`h rav ec eoevkdkda `e ch wacunph` -`e xuden ch revrepvh t xuden ch {uve$#akh{danh un `høa# pvhn{jve`e un `evekma t fu{kh {deirve ec {aiepdidenpat ec kanpvac. Rav ecca# ch wdacenkdh e{ dn`d{kevndfce `ec ra`ev.

Page 82: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 82/318

=6  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ch wdacenkdh `e jäneva e{ unh vehcd`h` undwev{hc xue {e hcdienph `e ch`e{djuhc`h` xue ch{ id{ih{ {akde`h`e{ rhpvdhvkhce{ mhn kufdevpa kan unihnpa ̀ e nhpuvhcd`h`. H{é# {d ch `e{djuhc`h` {e rve{enph kaia dnewdphfce# ch

wdacenkdh {evè {dirceienpe {u kacan.Mh{ph hmavh ch{ hkkdane{ eirven`d`h{ `e{`e `dwev{a{ venpe{ rhvh hph)

khv ch wdacenkdh `e jäneva mhn ven`d`a hcjuna{ vupa{ xue na `efen rh{hvdnh`wevpd`a{. [dn eifhvja# ca{ khifda{ {u{phnkdhce{ {ca rue`en cajvhv{ekan ch ia`dkhkdn `e rhpvane{ {akdakucpuvhce{. Un rvajvhih `e hkkdane{hvihpdwh{ pen`enpe{ h ch rhvd`h` en pa`a{ ca{ vjhna{ t ndwece{ `e jafdev)na hfanhvéh `e ihnevh kan{d`evhfce en e{pe pevvena< ch rve{enkdh `e iuoe)ve{ en ec Eoekupdwa# en ca{ kanjve{a{ cakhce{ t nhkdanhc# en ca{ e{rhkda{ `e

rvakuvhkdn e dirhvpdkdn ̀ e ou{pdkdh# revidpdvéh wev xue ec ra`ev e{ hkke{d)fce h ecch{ t ca `e{raohvéh `e un khvèkpev dnewdphfceienpe rhpvdhvkhc.

Unh khirhøh `e djuhc`h` {hchvdhc rhvh iuoeve{ t maifve{ na {ca {e)véh unh kue{pdn ̀ e ou{pdkdh eceienphc t ec kuircdidenpa ̀ e un kairvaid{adnpevnhkdanhc. Revidpdvéh h ch{ iuoeve{ hkke{a vehc h vekuv{a{ ̀ epevidnh`a{#kan ec kan{ekuenpe eekpa en {u hupanaiéh t ch -hupa$ revkerkdn kaiarev{anh{ en eoevkdkda `e {u{ `evekma{.

Gdnhcienpe# ch {urve{dn `e dièjene{ `ejvh`hnpe{ `e ch{ iuoeve{ en

ca{ ie`da{ `e kaiundkhkdn# xue `e{`e `dwev{a{ ava{ {e mh rchnpeh`a`uvhnpe whvdh{ ̀ äkh`h{# {djue enkhfehn`a ch cd{ph ̀ e ren`denpe{. Ch{ hupa)vd`h`e{ na mhn paih`a en {evda ch{ kan{ekuenkdh{ xue dircdkh ch `endjvh)kdn kanpdnuh `e ch idph` `e ch rafchkdn. [ufvhteia{ xue unh wd`h {dnwdacenkdh e{ ec iè{ eceienphc `e ca{ `evekma{ muihna{.

VEGEVENKDH[

 Hind{péh Dnpevnhkdanhc# 6228. Kuevra{ vapa{# ienpe{ ̀ e{pvah`h{. Pavpuvh t ihca{ pvh)pa{ h iuoeve{. Ih`vd`# Hind{péh Dnpevnhkdanhc.

 Hiav{# K.# 8442. Wdacenkdh kanpvh ch iuoev t rhkpa{ rhpvdhvkhce{# en W. Ihxudedvht K. [ènkme -kair{.$# rr. 8)85.

Fav`deu# R.# 6222. Ch `aidnhkdûn ih{kucdnh. Fhvkecanh# Hnhjvhih.Funkm# K.# K. Mdnaoa{h t N. Vedcct# 6222. Ca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{ {an `evekma{

muihna{. Kvûndkh `e unh iawdcdhkdûn iun`dhc. Iä}dka# E`hie}.Fun{pev# ].# K. Encae t V. Va`véjue -e`{.$# 8448. Ch iuoev hu{enpe. @evekma{ muih)na{ en ec iun`a. [hnpdhja `e Kmdce# d{d{ Dnpevnhkdanhc)E`dkdane{ ̀ e ch{ Iuoeve{.

Page 83: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 83/318

KUCPUVH RHPVDHVKHC T WDACENKDH @E JÄNEVA  =;

Kaid{dn Dnpevhievdkhnh `e Iuoeve{# 8445. Kanwenkdn Dnpevhievdkhnh rhvh Rve)wendv# [hnkdanhv t Evvh`dkhv ch Wdacenkdh Kanpvh ch Iuoev -Fecei `a Rhvè$. Zh{mdnjpan# Avjhndhkdn `e E{ph`a{ Hievdkhna{.

Kav{d# O.# 8440. Unh idvh`h hfhvkhpdwh {afve ec rvafceih ̀ e ch wdacenkdh hidcdhv# en O. Kav{d -kair.$# rr. 85)7;.

Kav{d# O. -kair.$# 8440. Wdacenkdh hidcdhv. Unh idvh`h dnpev`d{kdrcdnhvdh {afve un jvh)we rvafceih {akdhc. Fuena{ Hdve{# Rhd`{.

Kav{d# O.# t J.I. Retvÿ -kaav`{.$# 622;. Wdacenkdh{ {akdhce{. Fhvkecanh# Hvdec.@e Fehuwadv# [.# 844:. Ec {ejun`a {e}a. Iä}dka# [djca }}d)Hcdhnh.E{pu`da{ fè{dka{ `e `evekma{ muihna{ DW# 8447. [hn Oa{ä# Dn{pdpupa Dnpevhievdkhna `e

@evekma{ Muihna{.Ghkda# H.# 8448. [e}d{ia en ec `evekma ̀ e ca{ ̀ evekma{ muihna{# en ]. Fun{pev# K.

Encae t V. Va`véjue -e`{.$# rr. 88:)8;5.Gevnèn`e Wdcchnuewh# K.# 8442. Ec kankerpa `e hjve{dn en unh {akde`h` {e}d{ph#

en W. Ihxudedvh t K. [ènkme -kair{.$# rr. 8:)6=.Gaukhucp# I.# 84:7. Wdjdchv t kh{pdjhv. Ec nhkdidenpa `e ch rvd{dûn. Iä}dka# [djca }}d.Jdciave# @.# 8442. Mhkev{e maifve. Kankerkdane{ kucpuvhce{ `e ch ih{kucdnd`h`. Fhv)

kecanh# Rhd`{.dnejd# 6222. Hnuhvda e{ph`é{pdka. Iä}dka# Dn{pdpupa Nhkdanhc `e E{ph`é{pdkh# Jeajvh)

éh e Dnavièpdkh.Dniuoeve{# 6224. Ravphc ̀ ec Dn{pdpupa Nhkdanhc ̀ e ch{ Iuoeve{# 3zzz.dniuoeve{.jaf.i}>.

Lhuihn# I.# 84=4. Maifve{. Rchkev# ra`ev t khifda. [hnpa @aidnja# Kenpva `eDnwe{pdjhkdn rhvh ch Hkkdn Geiendnh.

Chjhv`e# I.# 8447. D`enpd`h` `e jäneva t `evekma{ muihna{. Ch kan{pvukkdn `ech{ muihnh{# en E{pu`da{ fè{dka{ `e `evekma{ muihna{# rr. =5)865.

Ihxudedvh# W.# t K. [ènkme -kair{.$# 8442. Wdacenkdh t {akde`h` rhpvdhvkhc. Ih`vd`#Gun`hkdn Rhfca Djce{dh{.

anu# 84:4. Kanwenkdn rhvh ch Ecdidnhkdn `e Pa`h{ ch{ Gavih{ `e @d{kvdidnh)kdn kanpvh ch Iuoev. Zh{mdnjpan# H{hifceh Jenevhc# Avjhndhkdn ̀ e ch{ Nh)kdane{ Und`h{.

anu# 84=0. Kanwenkdn kanpvh ch Pavpuvh t Apva{ Pvhpa{ a Renh{ Kvuece{# Dnmuihna{a @ejvh`hnpe{. Zh{mdnjpan# H{hifceh Jenevhc# Avjhndhkdn `e ch{ Nhkdane{Und`h{# 3zzz.rvajvhihiuoeve{k`m.kc!ie`dh!`akuienphkdan!hvkmdwa{!KHP.r` >.

rnu`# 6225. Dnavie {afve ec ̀ e{hvvacca muihna# 6225# Rvajvhih ̀ e Nhkdane{ Und`h{rhvh ec @e{hvvacca# 3zzz.!!m`v.un`r.avj!en!ie`dh!M@V25Q{rQkaircepe.r` >.

Vhia{# C.# ep hc.# 8445. Dirhkpa eiakdanhc en wékpdih{ ̀ e wdacenkdh# en Hnhce{ `e ch DDVeundûn `e Dnwe{pdjhkdûn t En{eøhnh. Iä}dka# Dn{pdpupa Ie}dkhna `e R{dxudhpvéh.

Va`véjue Ihnhnevh# C.# 8447. Wdkpdiacajéh. E{pu`da `e ch wékpdih. Iä}dka# Ravvÿh.Vanxudcca# W.# 8444. Ch{ iuevph{ `e Ouève. Kvûndkh `e ca{ kvéiene{ iè{ `e{rdh`h`a{ e

dirune{ en Iä}dka. Iä}dka# Rchneph.Pavve{ Ghckn# I.# 6228. Ch wdacenkdh en kh{h. Iä}dka# Rhd`{.

Page 84: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 84/318

Page 85: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 85/318

=5

;IUOEVE[ DN@ÉJENH[.

KANpDEN@H[ RAV CH EXUD@H@ @E JÄNEVA T CH KDU@H@HNÉH

Jd{ech E{rdna{h @hidèn/

KANPEND@A

Dnpva`ukkdn =7Ch{ vhéke{ t ca{ `epanh`ave{ =7Ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ en ch e{kenh racépdkh 48Ec `evekma t ch exud`h` en wa `e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ 47Ch{ pen{dane{ 828

Kankcu{dn 82;Veevenkdh{ 827

/ Rvae{avh)dnwe{pdjh`avh ̀ e ch Undwev{d`h` Hupnaih Iepvaracdphnh# Und`h` ]a)kmdidcka? 3 jd{echeBkavvea.}ak.uhi.i}>.

Page 86: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 86/318

=7  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

DNpVA@UKKDûN

En e{pe pe}pa {e hnhcdhn ch{ vhéke{ racépdkh{# ec {uvjdidenpa t ec `e{hvvacca

`ec iawdidenpa ̀ e iuoeve{ dn`éjenh{ xue kafvh jvhn vecewhnkdh en nue{pvarhé{ h rhvpdv `e ca{ høa{ nawenph. [u kaira{dkdn dn`éjenh t eiendnh# chhvpdkuchkdn nhkdanhc xue cajvh {u avjhndhkdn# {u{ ve`e{ kanpdnenphce{# chnhpuvhceh ̀ e {u ̀ d{kuv{a# ̀ e {u{ vedwdn`dkhkdane{ t hkkdane{# ewd`enkdhn ec{uvjdidenpa `e un nuewa {uoepa {akdhc# xue {d fden kairhvpe ch hjen`h `eciawdidenpa dn`éjenh id}pa t enkuenpvh runpa{ `e kanwevjenkdh kan eciawdidenpa eidnd{ph# na rue`e ̀ dcudv{e en una nd en apva# {dna xue afcdjhh vekanakev ch `dien{dn jenävdkh `e ch `e{djuhc`h` {akdhc en ec rvatekpa

`ec iawdidenpa dn`éjenh# t ch rcuvhcd`h` `e {uoepa{ t e{pvhpejdh{ racépdkh{hc dnpevdav `ec iawdidenpa eidnd{ph. En ec hnècd{d{ {e `e{phkhn ch{ kanpden)`h{ t cajva{ `e ch{ dn`éjenh{ avjhndh`h{# en pavna h ch exud`h` `e jänevat ch kan{pvukkdn ̀ e {u kdu`h`hnéh. En e{ph vege}dn ̀ ewechia{ ch kanju)vhkdn ̀ e un eidnd{ia dn`éjenh# kan iukma{ vepa{ rav ̀ echnpe# reva phi)fdän kan e}revdenkdh{ t `d{kuv{a{ xue whn ia`dkhn`a ch{ vechkdane{ `era`ev t ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva en ch{ {akde`h`e{ dn`éjenh{.

CH[ VHÉKE[ T CA[ @EpANH@AVE[

Ca{ `epanh`ave{ t e{rhkda{ racépdka{ dnie`dhpa{ `e ca{ iawdidenpa{ `eiuoeve{ dn`éjenh{ {e ufdkhn# rav un ch`a# en ec cchih`a –Enkuenpva ̀ e @a{Iun`a{? 8046)8446’# kecefvhkdn akdhc xue en Iä}dka t Hiävdkh Chpdnh{e pvhn{avi en ec iawdidenpa –522 høa{ `e ve{d{penkdh dn`éjenh# nejvh traruchv’ -522 høa{$< t rav apva# en ec cewhnphidenpa `ec Eoävkdpa _hrhpd{ph

`e Cdfevhkdn Nhkdanhc -ecn

$ `e 8440. Reva en Iä}dka# ec neahrhpd{ia tch kaifhpdwh kanieiavhkdn `e ca{ 522 høa{ {e envhdhn en ch{ cukmh{khire{dnh{ t raruchve{ xue# cueja `ec 7= ie}dkhna# kue{pdanhn hc {d{peihen ec ihvka `e unh kvd{d{ ekanidkh t racépdkh xue# th en ca{ høa{ akmenph#`hvéh n hc E{ph`a fenehkpav hc pdeira xue {e dn{pvuienph ec –hou{pe e{)pvukpuvhc’.

En ch{ {akde`h`e{ vuvhce{# reva en e{rekdhc en ca{ ruefca{ dn`éjenh{‐kan ca{ iè{ hcpa{ én`dke{ `e ihvjdnhcd`h` {akdhc en ec rhé{‐# h ca{ veh)ja{ hkuiuch`a{ rav unh dn`u{pvdhcdhkdn xue rvdwdcejd ec `e{hvvacca `e chkdu`h` {afve ec ̀ ec khira# {e {ui un hou{pe e{pvukpuvhc xue ve`uoa vekuv){a{ rhvh ec hjva# rvdwhpd eirve{h{ rhvhe{phphce{ `e hrata hc khira t rhk)

Page 87: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 87/318

IUOEVE[ DN@ÉJENH[. KANPDEN@H[ RAV CH EXUD@H@ @E JÄNEVA T CH KDU@H@HNÉH  =:

p ec Pvhph`a `e Cdfve Kaievkda `e Hiävdkh `ec Navpe -Pckhn$# xue {aiepdh ca{ khire{dna{ h unh kairepenkdh `e{djuhc kan hjvdkucpave{ e{ph`aund)`en{e{# kuta{ vekuv{a{ rva`ukpdwa{ t {uf{d`da{ jufevnhienphce{ {an iu)

kma ihtave{ xue ca{ `e ca{ ie}dkhna{. Ie`d`h{ hnpdkhire{dnh{ xue {ekairceienphvan kan unh racépdkh {akdhc {ecekpdwh t h{d{penkdhc xue `e ndn)jÿn ia`a cajv kairen{hv ca{ hkpave{ `ec eirafvekdidenpa khire{dna edn`éjenh.

Ch dnkanpendfce ach idjvhpavdh `ec khira h ch kdu`h` t h E{ph`a{ Und)`a{ mh {d`a unh wècwuch `e e{khre hnpe ch kvd{d{ `e {uf{d{penkdh# reva phi)fdän# t ̀ e{`e hnpe{ ̀ ec hou{pe e{pvukpuvhc# ch dn`djnhkdn vuvhc {e e}rve{ enunh fecdjevhnpe cukmh hjvhvdh `e kavpe hnpdkhrdphcd{ph t hnpdrvdd{ph# hc kan)

vanphv{e kan khkdxue{# pevvhpendenpe{ t eirve{hvda{ t kan ec enpanke{ rhv)pd`a `e E{ph`a -ec Vewacukdanhvda Dn{pdpukdanhc# rvd$ xue ca{ hrathfh. Ch{h{rdvhkdane{ khire{dnh{ phifdän {e e}rve{hvéhn en ch cukmh rav ch hrvardh)kdn `ec rvake{a rva`ukpdwa -hupaje{pdn `e ch rva`ukkdn# ec kvä`dpa# chkaievkdhcdhkdn t ec hfh{pa vuvhc$# en kanpvh `ec rhpevnhcd{ia t ec kcdenpe)cd{ia akdhc.

@uvhnpe ca{ høa{ {epenph t akmenph ec iawdidenpa khire{dna enhvfac{u{ h{rdvhkdane{ iè{ rvaun`h{# reva phifdän {e d`enpdk kan ca raruchv #

kaia rhvpe `ec ruefca pvhfhoh`av en cukmh kanpvh ch{ vechkdane{ `e e}rca)phkdn t rav un rvatekpa `eiakvhpdh`av t racépdkhienpe dn`eren`denpe.Dn`éjenh{ t iuoeve{ vuvhce{ rhvpdkdrhvan en hxuecch{ kanpden`h{ t# `e{`eenpanke{# eirehvan h avjhndhv{e en pavna h rvatekpa{ rva`ukpdwa{# {h)cu`# kaarevhpdwd{ia# wenph `e hvpe{hnéh{# pden`h{ `e hfh{pa raruchv# en chUnd`h` Hjvékach e Dn`u{pvdhc `e ch Iuoev -uhdi$# epk. Phifdän h rhvpdv `eenpanke{# vecdjda{h{ `e ch peacajéh `e ch cdfevhkdn t avjhnd{ia{ kdwdce{ kvé)pdka{ hnpe ch{ dnexud`h`e{ `e jäneva hrathvan {u{ rvake{a{ t rvaiawdevan

vege}dane{ {afve ch –rvafceièpdkh `e ch iuoev’# kvehn`a e{rhkda{ `an`e {eeire h kan{pvudv un `d{kuv{a t unh hjen`h kan kchva{ pdnpe{ eidnd{ph{#re{e h xue ch{ khire{dnh{ na {e h{uidevhn kaia phce{ nd ec iawdidenpaeidnd{ph ch{ vekanakdevh kaia rhvpe `e äc.

Ec Enkuenpva Nhkdanhc `e Iuoeve{ `e 84=2# ewenpa hc xue h{d{pdevanhkpdwd{ph{ `ec iawdidenpa uvfhna raruchv# {dn`dkhc t khire{dna t `an`ehfav`hvan peih{ nunkh pakh`a{ en {u{ iawdidenpa{ id}pa{ -hidcdh t{e}uhcd`h`# iuoev t pvhfhoa# rhvpdkdrhkdn racépdkh ̀ e ch iuoev# epk.$# ihvkec `e{rejue `e un rvake{a en ec xue ch{ iuoeve{ khire{dnh{ eirehvan hhvpdkuchv unh `dien{dn `e jäneva h {u{ rvatekpa{ `ec iawdidenpa id}pa.

 H ca chvja ̀ e ch `äkh`h# en ec ie`da vuvhc {e uevan kvehn`a jvura{ cakhce{

Page 88: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 88/318

==  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

t ve`e{ `e iuoeve{ khire{dnh{ en ec navpe# kenpva t {uv){uve{pe `ec rhé{<vejdane{ `an`e {e avjhndhvan ewenpa{ rhvh hfav`hv {u{ rvafceih{ e{reké)ka{. En 84=7 {e ccewhvéh h khfa ec rvdiev Enkuenpva Nhkdanhc `e Iuoeve{

`e ch Kaav`dnh`avh Nhkdanhc Rchn ̀ e Hthch# kan rhvpdkdrhnpe{ ̀ e 8; enpd`h)`e{ `ec rhé{ -E{rdna{h @hidèn# 6224? 880)884$.

Ca{ rvake{a{ cakhce{ uevan mepevajänea{. Rav eoeirca# en ch{ èveh{vuvhc)uvfhnh{ ̀ e Kuevnhwhkh# Iaveca{# h ne{ ̀ e ca{ høa{ {epenph Kaiund)khkdn Dnpevkhifda t @e{hvvacca Muihna en Hiävdkh Chpdnh -kd`mhc$ ‐av)jhnd{ia kdwdc eidnd{ph‐ rvaiawd ch avihkdn `e jvura{ `e iuoeve{ enpavna h {hcu` t nupvdkdn# e`ukhkdn raruchv t kaarevhpdwd{ia# peih{ h ca{xue hvpdkuc vege}dane{ t hkkdane{ ̀ e jäneva. kd`mhc phifdän hrat rvake)

{a{ `e iuoeve{ vuvhce{ en Paihpcèn# Ohcd{ka< Kaihch# Kacdih t Hxudch# Id)kmahkèn -E{rdna{h @hidèn t Rh Rhve`e{# 84==$. En Kmdhrh{ ec kue{pdanh)idenpa h ch {uid{dn ̀ e ch{ iuoeve{ kaien en jvura{ ̀ e hchfepdhkdn t{hcu` diruc{h`a{ rav ch Rh{pavhc ̀ e ch Iuoev `e ch @dke{d{ ̀ e [hn Kvd{pfhc`e ch{ Kh{h{# e dnkcu{a en kaarevhpdwh{ `e hvpe{hnh{ rvaiawd`h{ rav dn{pd)pukdane{ akdhce{ -Jhvh Khcdjhvd{# 6226? 864< Jhvh Khcdjhvd{ t Pace`a#6220? 84:$.

En Ruefch ch avjhndhkdn `e iuoeve{ nhmuh{ {uvjd en ec {ena `e ch

kaarevhpdwh `e rva`ukpave{ Pa{erhn Pdphphnd{le# en 84=: th penéh ;22 {a)kdh{# reva ch `dkucph` rhvh xue ch Pa{erhn hkerphvh {u{ `ekd{dane{ jenevpen{dane{ xue ccewhvan h ch vurpuvh t kvehkdn `ec jvura `e hvpe{hnh{ Ih){euhc{duhieo Ia{entacpkmdkhuhndo -Räve Nh{{ev# 8444? :8):6$. En Juevve)va akuvvd un rvake{a {didchv kan ch [akde`h` `e [acd`hvd`h` [akdhc -{{{$#_hnelhn Pdneid# `an`e ch{ iuoeve{ nhmuh{ xue eirehvan h veundv{e enpavna h kvéh `e e{rekde{ ienave{ t iacdna{ `e nd}phihc pevidnhvan ravkan{pvudv {u rvardh avjhndhkdn# ch Nakme [dmuhie _hnke Phoaie -Hce)

ièn Iun`a# ep hc.# 8444? 65:$.En Ah}hkh ch Kaav`dnh`avh E{phphc `e Rva`ukpave{ `e Khä `e Ah}hkh-kerka$ rvaiawd ch avihkdn `e jvura{ `e iuoeve{ en pavna h rvatekpa{rva`ukpdwa{# `e {evwdkda{ t {hcu`# reva raka h raka hircdhvan {u{ èveh{ `epvhfhoa t vege}dane{ mh{ph hfhvkhv ch kvépdkh h ch{ dnexud`h`e{ `e jäneva# cakuhc phifdän jenev pen{dane{ hc dnpevdav `e ch kerka -Hkuøh Va`hvpe# 6222?==$. En Èchia{# [anavh# ch{ iuoeve{ {e avjhndhvan en h{rekpa{ `e {hcu`# en84=5 mhféh 65 jvura{ t en 84=7 ccewhvan h khfa ec Rvdiev Enkuenpva Vejda)nhc `e Iuoeve{ Khire{dnh{ `e Èchia{ -Hcan{a ep hc.# 6222? ;54$ `an`ehfav`hvan rvafceih{ e{rekéka{ `e ch iuoev vuvhc. Iè{ h`echnpe kan{pdpu)tevan ch Avjhndhkdn Vejdanhc `e Iuoeve{ `e Èchia{# xue `da cujhv h apvh{

Page 89: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 89/318

IUOEVE[ DN@ÉJENH[. KANPDEN@H[ RAV CH EXUD@H@ @E JÄNEVA T CH KDU@H@HNÉH  =4

juvh{ h{akdhpdwh{ kaia ch {{{ [u{hnh [hztev -Hcan{a ep hc.# 6222? ;7:);::$t ch Ve` `e Iuoeve{ `e Undn Nhkdanhc `e Avjhndhkdane{ Vejdanhce{ Khi)re{dnh{ Hupnaih{ xue# nhcienpe# {e kanwevpdvéh en ch H{akdhkdn Ie}dkh)

nh `e Iuoeve{ Avjhndh`h{ en Ve`# kan kevkh `e 87 222 {akdh{ -[evvhna#6222$ hwakh`h h h{rekpa{ kaia ec hmavva# ec rvä{phia t ec diruc{a `e rva)tekpa{ rva`ukpdwa{# xue phifdän dnkcute ch `d{ku{dn `e peih{ eidnd{ph{.

@e ia`a dnkdrdenpe t vhjienphvda# ch{ khire{dnh{# ie{pdh{ e dn`éje)nh{# pen`devan h `ekan{pvudv iÿcpdrce{ avih{ en xue ch iuoev vuvhc e{pè enunh ra{dkdn {ufav`dnh`h t eirehvan h eva{danhv ch{ vechkdane{ `e ra`evxue ch{ {aiepen# en e{e {enpd`a {u{ rvake{a{ penéhn un kanpend`a eidnd{ph-E{rdna{h @hidèn# 6224? 84$. Un nÿieva kvekdenpe `e avjhnd{ia{ kdwdce{

t ̀ e hkh`äidkh{ xue hrathn ca{ rvake{a{# ie`dhvan {u vechkdn kan ec ren){hidenpa eidnd{ph# reva h{é kaia hcjunh{ {e h{uidevan kaia pvhn{id{a)vh{ `e ch hjen`h eidnd{ph# apvh{ rhcrhvan ch ceohnéh `ec eidnd{ia uvfhnakan ve{rekpa h ch{ eievjenpe{ e}revdenkdh{ vuvhce{.8

En pen{dn kan {u{ iawdidenpa{ id}pa{ t en ca{ ièvjene{ `ec iawd)idenpa eidnd{ph# ch{ khire{dnh{ avjhndh`h{ eirehvan h `ekdv {u rhchfvh.Vekanakdevan {ev rafve{ enpve ca{ rafve{# kan rvafceih{ e`ukhpdwa{ t `e{hcu`# kan chvjh{ oavnh`h{ `aiä{pdkh{ rav ch khvenkdh `e vekuv{a{ t `e {evwd)

kda{ fè{dka{. En un rvake{a mepevajänea# uevan paihn`a kankdenkdh `e {ura{dkdn {ufav`dnh`h t `e{djuhc en ec iun`a chfavhc# en {u{ kaiund`h`e{t en {u{ avjhndhkdane{ khire{dnh{# reva phifdän en {u majhv t {u hidcdh.[hcdevan h vecukdv kangdkpa{ kan ca{ kairhøeva{ xue kairhvpéhn h{rdvhkda)ne{ {akdhce{# pvhfhoa t cukmh< majhv# rhvkech# vekèihvh t kakdnh. @e{fav`h)van ec `d{kuv{a racépdka `ec iawdidenpa khire{dna hunxue {u wa uevhraka e{kukmh`h# `e{kufvdevan {u dnwd{dfdcd`h`# {dn wa nd wapa en h{hifceh{h re{hv `e rhvpdkdrhv en ch{ cukmh{ hjvhvdh{# ndnjuneh`h{ rav ch{ dn{pdpukda)

ne{ rÿfcdkh{ re{e h pvhfhohv hv`uhienpe en ch hjvdkucpuvh# kan e{kh{a hkke{ah ch penenkdh `e ch pdevvh< en iukma{ ewenpa{ {e kue{pdan ec ihcpvhpa xuevekdféhn `e {u{ rhveoh{ t {u e{kh{a ra`ev `e `ekd{dn {afve {u ihpevnd`h`.

Ch rafveh ekanidkh# ca{ vehja{ e`ukhpdwa{# ch ̀ d{rev{dn ̀ e ca{ rva)ke{a{ cakhce{ t ch{ pen{dane{ dnpevnh{ `ec iawdidenpa khire{dna pavnhvan`dékdc# cenpa t hpaidh`a ec rvake{a avjhndhpdwa `e ch{ iuoeve{ vuvhce{#

8 Rav eoeirca# Jhvh Khcdjhvd{ t Pace`a {eøhchn xue ch nhkdenpe hkh`eidh kmdhrh)nekh ‐kairvaiepd`h kan ca{ rvake{a{ avjhndhpdwa{ `e iuoeve{ vuvhce{‐ penéh unh

hkpdpu` ma{pdc t `e{kanh`h mhkdh ec eidnd{ia. –Ch revkerkdn iè{ kaiÿn evh xue {epvhphfh `e un ruøh`a `e dnkanavie{ vh`dkhcdh`h{ xue raka ra`éhn hravphv hc kanakd)idenpa `e ch{ cukmh{ cejépdih{ `e ca{ rafve{’ -6220? 627$.

Page 90: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 90/318

42  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

reva {dn `u`h# en rvake{a{ kaia ä{pa{ {e ufdkhn ch{ vhéke{ `e ca{ iawd)idenpa{ `e iuoeve{ dn`éjenh{ xue høa{ iè{ phv`e {e mhken ewd`enpe{.

 Th en ch vanpevh `e ca{ høa{ akmenph t nawenph# kuhn`a {e `e{`dfuoh ec

mavdanpe {akdhcd{ph en ec xue {e mhféh dn{kvdpa ch hkkdn ̀ e ca{ iawdidenpa{raruchve{# kuhn`a {e vekanake akdhcienpe ch –`äkh`h rev`d`h’# kuhn`a chdxudev`h {akdhc rhvpdkdrh en ch racépdkh avihc t ca{ iawdidenpa{ khire{d)na{ e{phfhn h ch `een{dwh venpe h ch{ racépdkh{ neacdfevhce{# phifdän en e{eenpanke{# en Iä}dka t ec ve{pa `e Hiävdkh Chpdnh# {e e{phfh dnkufhn`a unnuewa rvake{a? ec iawdidenpa 522 Høa{ `e Ve{d{penkdh Dn`éjenh Nejvh tRaruchv# xue ru{a en rvdiev rchna {u{ d`enpd`h`e{ t vedwdn`dkhkdane{ äpnd)kh{. Unh we iè{# ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ e{puwdevan rve{enpe{# reva h{é kaia

ca khire{dna {uf{uid ch{ d`enpd`h`e{ äpndkh{ t `e jäneva# hc rvdnkdrda# enca dn`éjenh xue`hvan {uf{uid`h{ ch{ d`enpd`h`e{ `e jäneva< {ca xue hmavhch rveakurhkdn rav ch dnexud`h` `e jäneva eire h kacakhv{e en ch ie{h`e `d{ku{dn# jvhkdh{ h ch e}revdenkdh hkuiuch`h t hc `d{kuv{a kvépdka `ejäneva xue wenéhn kan{pvuten`a ch{ iuoeve{ vuvhce{# e dnkcu{a jvhkdh{ hrvajvhih{ akdhce{ ̀ dvdjd`a{ h ecch{ t hrata{ iucpdchpevhce{ hkdcdph`a{ en chkatunpuvh `e ca{ 522 høa{.

En Iä}dka ec cewhnphidenpa hrhpd{ph `ec 8 `e eneva `e 8440 {djndk

un {hcpa kuhcdphpdwa rhvh ec iawdidenpa dn`éjenh? na {ca hcenp {u kvekd)idenpa# phifdän hvpdkuc en pavna h {é hc kanounpa ̀ e hjvurhkdane{ rvee}d{)penpe{ t nuewh{ t# {afve pa`a# e}rve{ ch ih`uvhkdn `e un ren{hidenpakvépdka hnpe wdeoh{ dnou{pdkdh{ `e kch{e vekvu`ekd`h{ rav ch `d{kvdidnhkdnäpndkh t rav ch{ `e{djuhc`h`e{ `e jäneva. H`eiè{ `e ch `enunkdh# {e ihnd)e{p ch e}djenkdh `ec kuircdidenpa `e `evekma{ kan{pdpukdanhce{ t `ec ve)kanakdidenpa kan{pdpukdanhc `e {u{ `evekma{ rhvpdkuchve{. Ch cukmh rav chcdfve ̀ epevidnhkdn ̀ e ca{ ruefca{ avdjdnhvda{ e}rve{h`h en un väjdien ̀ e

hupanaiéh#6

{e kanwdvpd en ch vedwdn`dkhkdn kenpvhc `e ca{ iawdidenpa{dn`éjenh{ ie}dkhna{. Kan ch uevh t cejdpdid`h` xue cajv {u rhchfvh# ec`evekma h ch `devenkdh kan kvdpevda{ `e djuhc`h`# ue e{kukmh`a t h{uid`arav ca{ iawdidenpa{ äpndka{ t hcpeviun`d{ph{.

6 Ch cdfve `epevidnhkdûn e{ un rvdnkdrda xue e}rve{h ec `evekma `e ca{ ruefca{ rhvh`endv {u kan`dkdn racépdkh t rvaweev {u `e{hvvacca ekanidka# {akdhc t kucpuvhc< mh)kden`a u{a `e e{pe `evekma# ca{ ruefca{ rue`en kanavihv{e kaia enpe{ hupnaia{.Ch hupanaiéh e{ unh avih `e eoevkev ec `evekma h ch hupa`epevidnhkdn# {u eoevkdkda

dircdkh rvake`didenpa{ xue dnkcuten un rhkpa hupanidka enpve ec E{ph`a t ca{ rue)fca{# rhvh {u dn{pvuienphkdn kan{pdpukdanhc# cejhc e dn{pdpukdanhc t ch kanavihkdn tunkdanhidenpa `e ca{ vjhna{ `e jafdevna hupnaia -[ènkme# 6220? 8:;$.

Page 91: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 91/318

IUOEVE[ DN@ÉJENH[. KANPDEN@H[ RAV CH EXUD@H@ @E JÄNEVA T CH KDU@H@HNÉH  48

Ec neahrhpd{ia na {ca kacak en rvdiev rchna ca dn`éjenh# hfanhn`ah ch `d{ku{dn `e apvh ia`evnd`h` ra{dfce# {dna xue# en kankav`hnkdh kanecca# phifdän h{uid un ̀ d{kuv{a eihnkdrh`av ̀ e jäneva# xue wdna h kue{)

pdanhv ch ve{d{penkdh t!a ihvjdnhkdn kan xue ca{ iawdidenpa{ vuvhce{ t ca{eidnd{ph{ mhféhn pvhph`a h ch{ iuoeve{ dn`éjenh{. Ch Cet Vewacukdanhvdh ̀ eIuoeve{ ‐rufcdkh`h ec id{ia `éh `ec cewhnphidenpa hvih`a# ounpa kan chRvdievh @ekchvhkdn `e Ch [ecwh Chkhn`anh‐ wen`véh h {avrven`ev# `dnh)idhv t cejdpdihv ca{ rvake{a{ avjhndhpdwa{ `e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ `ecrhé{ t# rav ch{ ve`e{ ̀ e {u iawdidenpa# phifdän dnkd`dvéh en ch{ rev{rekpdwh{t ch{ hvpdkuchkdane{ kanpdnenphce{.

CH[ IUOEVE[ DN@ÉJENH[ EN CH E[KENH RACÉpDKH

Ch Cet Vewacukdanhvdh `e Iuoeve{ rvaru{a dnkavravhv h ca{ {d{peih{ nav)ihpdwa{ `e {u{ ruefca{ -ca{ cchih`a{ u{a{ t ka{puifve{$ `evekma{ e{reké)ka{ rhvh ecch{? e}djdevan rhvpdkdrhv en ch cukmh vewacukdanhvdh en ec cujhv tjvh`a xue kavve{ran`h h {u wacunph` t khrhkd`h`< pvhfhohv t vekdfdv un{hchvda ou{pa< penev hkke{a h ca{ {evwdkda{ `e e`ukhkdn# {hcu` t hcdienph)

kdn -`evekma{ chfavhce{ t {akdhce{$< ecejdv rhveoh t na {ev afcdjh`h{ h kh{hv){e -kanpvh avih{ `e {aiepdidenpa rhvpdkuchve{ en {akde`h`e{ dn`éjenh{$<`ekd`dv ec nÿieva `e mdoa{ -rhvpe {u{phnkdhc `e ca{ `evekma{ verva`ukpdwa{hunxue na {e mdkdevh veevenkdh h ecca{$< na {ev jacreh`h{# ihcpvhph`h{ ndwdach`h{ rav hidcdhve{ a e}pvhøa{ -`evekma{ muihna{ t ̀ eihn`h{ kairhv)pd`h{ kan iuoeve{ ̀ e pa`a{ ca{ jvura{ {akdhce{$< rhvpdkdrhv en ca{ h{unpa{ ̀ ech kaiund`h` t akurhv khvja{ `e verve{enphkdn t hupavd`h` -`evekma{racépdka{ en un e{rhkda rÿfcdka `aidnh`a rav whvane{$ -ecn# 844;$.

Ch wa `e ch{ hrhpd{ph{ puwa jvhn ve{anhnkdh enpve ch{ iuoeve{ dn`éje)nh{. Cueja `e 8440# ca{ jvura{ t kaav`dnhkdane{ `e khire{dnh{)dn`éjenh{kafvhvan jvhn `dnhid{ia# `e{fav`hvan ca{ e{rhkda{ cakhce{ a vejdanhce{ thckhnhvan# wevpdjdna{hienpe# unh e{khch nhkdanhc t chpdnahievdkhnh nunkhhnpe{ wd{ph. En Kmdhrh{# en ihta `e 8440# iè{ `e 52 iuoeve{ papdce{#p{ecphce{# paoachfhce{ t ihie{ {e veundevan en [hn Kvd{pfhc `e ch{ Kh{h{rhvh rhvpdkdrhv en ec phccev –Ca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{ en nue{pvh{ ka{)puifve{ t pvh`dkdane{< vege}dane{ {afve ec hvpékuca 0¿ kan{pdpukdanhc’# ̀ an)`e mdkdevan {uth ch Cet Vewacukdanhvdh `e Iuoeve{ t ch{ `eihn`h{ `e hupa)naiéh hrhpd{ph# h ch we xue hfav`hvan kvépdkhienpe ec `efhpd`a h{unpa `eca{ u{a{ t ka{puifve{.

Page 92: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 92/318

46  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

–Na pa`h{ ch{ ka{puifve{ {an fuenh{ ‐hvihvan en {u `akuienpakankcu{dwa‐# mht unh{ xue {an ihch{‧ ch{ iuoeve{ pdenen xue `ekdv kuè)ce{ ka{puifve{ {an fuenh{ t `efen ve{rephv{e t kuèce{ {an ihch{ t `efen

acwd`hv{e’ -Rhcaia ep hc.# 8444? :0$. @e{`e ec kavhn `ec iawdidenpadn`éjenh e{ph{ rhchfvh{ pen`véhn un enavie ra`ev kvépdka t iawdcdh`av.En ch ach h{ken`enpe `ec iawdidenpa id}pa# ch dnxudepu` `e ch{ iuoeve{dn`éjenh{ kvekd t {u{ veundane{ {e iucpdrcdkhvan. H ch rvdievh Kanwen)kdn E{phphc `e Iuoeve{ Kmdhrhnekh{# kecefvh`h en {erpdeifve `e 8440#h{d{pdevan verve{enphnpe{ `e 60 avjhndhkdane{ `e pa`a ec e{ph`a# h ch {e)jun`h ccejhvan iè{ `e 522 iuoeve{ `e 822 hjvurhkdane{ -Rhcaia ep hc.#8444? =5$. Ch nupvd`h h{d{penkdh `da kuenph `e ch {dirhpéh e dnpevä{ xue

`e{revp ch cukmh `ec ecn t `e ch{ hrhpd{ph{# reva phifdän khrdphcd unchvja t {dcenkda{a rvake{a `e avjhndhkdn# khrhkdphkdn t hkkdn kacekpdwhxue# en hcjuna{ kh{a{# penéh iè{ `e 62 høa{# rue{ whvdh{ `e ch{ iuoeve{xue en e{pe iaienpa h{uidevan {u{ d`enpd`h`e{ äpndkh{ wenéhn `ec iawd)idenpa khire{dna.;

Ec rvake{a {e e}pen`evéh h apva{ ruefca{ t enpd`h`e{? en `dkdeifve `e8445 hcve`e`av `e 672 dn`éjenh{ `e 86 e{ph`a{ `ec rhé{ {e veundevan en[hn Kvd{pfhc ̀ e Ch{ Kh{h{ ̀ uvhnpe ec Rvdiev Enkuenpva Nhkdanhc ̀ e Iuoe)

ve{ `e ch H{hifceh Nhkdanhc Dn`éjenh Rcuvhc rav ch Hupanaiéh - hndrh$. Ench veundn rhvpdkdrhvan kmanphce{# ihth{# paoachfhce{# id}e{# hrapekh{#ruvärekmh{# papdce{# p{ecphce{# kmace{# apaiée{# nhmuh{# pchrhnekh{# kmd)nhnpekh{# øuu {hwd{ t møhmøu{ kan ec n `e `efhpdv {u{ `evekma{# ca{ u{a{t ka{puifve{# ch hupanaiéh kan wd{dn `e jäneva# t ch kvehkdn `e unh ve`nhkdanhc `e iuoeve{ dn`éjenh{. En eneva `e 8447# en ec Gava Nhkdanhc Dn)`éjenh kanwakh`a rav ec ecn t ch Kaid{dn `e Kankav`dh t Rhkdkhkdn-Kakarh$# ch ie{h xue hnhcd? –[dpuhkdn# `evekma{ t kucpuvh `e ch iuoev

dn`éjenh’ hkav` naifvhv unh Kaid{dn Kaav`dnh`avh Nhkdanhc ̀ e Iuoe)ve{. En un chr{a vechpdwhienpe kavpa?

; H e{ph{ veundane{ h{d{pdevan# enpve apvh{# ch Undn `e Hchvevh{ O—Rh{ Cuienpdl#ch Avjhndhkdn Dn`eren`denpe `e Iuoeve{ Dn`éjenh{# ch Avjhndhkdn `e Iä`dka{Dn`éjenh{ `ec E{ph`a `e Kmdhrh{ t ch Kaav`dnh`avh @dake{hnh `e Iuoeve{ -Ka`d)iuo$# xue ccej h penev enpve 85 222 t 87 222 iuoeve{ `e fh{e -E{rdna{h @hidèn tKh{phøe`h Räve# en rven{h$. [dn `u`h# ec pvhfhoa `e høa{ `e ch{ kaiund`h`e{ ekce){dhce{ `e fh{e ue kchwe# na {ca en ch nupvd`h h{d{penkdh hc ewenpa# phifdän en ec

kanpend`a `e ch `d{ku{dn# rue{ h ch cu `ec ewhnjecda mhféh rvaiawd`a ch vege}dnkvépdkh `e ch vehcd`h` dn`éjenh t khire{dnh# reva phifdän `e ca{ rvafceih{ `e ch{iuoeve{.

Page 93: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 93/318

IUOEVE[ DN@ÉJENH[. KANPDEN@H[ RAV CH EXUD@H@ @E JÄNEVA T CH KDU@H@HNÉH  4;

‧ch e}rca{dn `e ava{# h{hifceh{ t kanjve{a{ dn`éjenh{‧ kanpvdfutevan h ch

avihkdn racépdkh `e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{. Iukmh{ rhvpdkdrhn en ch Kanwen)

kdn Nhkdanhc @eiakvèpdkh# {e dnkavravhn en ch avjhndhkdn `e ch Kanwenkdn

Nhkdanhc Dn`éjenh t rhvpdkdrhn en ch{ `a{ {e{dane{ `e ä{ph -ch rvdievh en chkdu`h` `e Pchrh# Juevveva# `an`e rav rvdievh we t `e ihnevh e}rcékdph {e

ranéh en ch hjen`h `e `d{ku{dn ec peih `e ch iuoev dn`éjenh< ch {ejun`h en

 Oukmdpèn# Ah}hkh# en efveva `e 8445$< dnpevwdenen en ch H{hifceh Nhkdanhc

Dn`éjenh Rcuvhc rav ch Hupanaiéh - hndrh$# en ec @dècaja `e [hn Hn`vä{# en ec

Gava Nhkdanhc Dn`éjenh t en ec Kanjve{a Nhkdanhc Dn`éjenh -knd$# avjhndhn t

rvaiuewen ch rhvpdkdrhkdn `e iè{ kairhøevh{ en ec Enkuenpva Nhkdanhc `e

Iuoeve{ Dn`éjenh{# en Ah}hkh -844:$# t en ec DD Enkuenpva Kanpdnenphc `e ch{

Iuoeve{ Dn`éjenh{ `e ch{ Rvdievh{ Nhkdane{ `e Hfth Thch -[ènkme# 622;? 80$.

Ec huje avjhndhpdwa ccew h xue hcjuna{ jvura{ {e enkanpvhvhn en ve)undane{ nhkdanhce{ hnpe{ xue en {u{ rvardh{ vejdane{. Rav eoeirca# hcjunh{dnpejvhnpe{ `ec Kan{eoa Juevveven{e 522 Høa{# apvh{ `e ch {{{ Pdpeldpdpald[dmuhie Phoaie ̀ e Kmdchrh t apvh{ iè{ ̀ e ch{ Iuoeve{ Dn`éjenh{ en Cukmh`e ch anh navpe `e Juevveva# {e kanakdevan en ch Kanwenkdn `e Hjuh{kh)cdenpe{ vehcdh`h en Kmdhrh{ en 8440# re{e h xue pa`h{ penéhn høa{ ̀ e cukmh

en Juevveva. Iukmh{ hjvurhkdane{ t cé`eve{ xue mhféhn hkpuh`a en ec rch)na cakhc a vejdanhc {e `e{kufvdevan iupuhienpe en e{ph{ veundane{ nhkda)nhce{ t {e d`enpdkhvan kan ca{ rvafceih{# ch{ `eihn`h{ t ch{ rvarue{ph{.Ch Cet Vewacukdanhvdh `e Iuoeve{ hkpu kaia runpa `e kanwevjenkdh# ve)evenpe kaiÿn t runpa `e rhvpd`h `e nuewh{ vege}dane{ t hkkdane{.

En 844: iè{ `e :22 iuoeve{ `e hcve`e`av `e 62 ruefca{ dn`éjenh{vehcdhvan ec Enkuenpva Nhkdanhc ̀ e Iuoeve{ Dn`éjenh{ Kan{pvuten`a Nue{)pvh Md{pavdh# veundn xue ihvk un iaienpa kcéih} `ec rvake{a. Ou{phien)

pe hmé {e kan{pdput ch Kaav`dnh`avh Nhkdanhc `e Iuoeve{ Dn`éjenh{ -Kanh)id$# kan dnpejvhnpe{ `e 80 e{ph`a{ `ec rhé{.0 Unh `e {u{ `dvdjenpe{ nhvvh?–Wdia{ ch neke{d`h` `e kvehv un e{rhkda rvarda `e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{xue na{ {dvwdevh `e hnècd{d{ t vege}dn \hnpe{ mufaY unh {evde `e vege}dane{hkevkh `e nue{pva{ `evekma{ rhvpdkuchve{’ -Odiäne Räve# 622;? 68$. Ch Ka)nhid eire h oujhv un rhrec vecewhnpe en rvake{a{ `e avihkdn t khrhkd)phkdn. Apvh `e {u{ cé`eve{ mhke ec vekuenpa? –H pvhwä{ `e phcceve{ t kuv{a{hfav`hia{ peih{ kaia wdacenkdh dnpvhhidcdhv# `evekma{ verva`ukpdwa{# ou{)

0 Kmdhrh{# Idkmahkèn# Iaveca{# @d{pvdpa Ge`evhc# Juevveva# Md`hcja# Ohcd{ka# E{ph)`a `e Iä}dka# Ruefch# Xueväphva# [hn Cud{ Rapa{é# [anavh# Wevhkvu t Ah}hkh.

Page 94: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 94/318

40  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

pdkdh t `evekma{ muihna{# d`enpd`h` t kucpuvh# rvarde`h` dnpecekpuhc# dn{)pvuienpa{ ouvé`dka{ dnpevnhkdanhce{# cejd{chkdn nhkdanhc< t {d{peihpdhia{kh{a{ `e wdachkdn `e `evekma{ muihna{ `e iuoeve{ dn`éjenh{# {ehn rav

rhvpe `ec jafdevna a `e jvura{ racdkdhka{’ -[ènkme Nä{pav# 622;h? 84$.Phifdän en 844: {e kecefv en Iä}dka ec DD Enkuenpva Kanpdnenphc `e

ch{ Iuoeve{ Dn`éjenh{ `e Hfth Thch -Hiävdkh$# xue `da cujhv h ch @ekchvh)kdn ̀ e Iä}dka Penakmpdpcèn# en ch xue {e e}djd ec vekanakdidenpa t ve{re)pa `e ca{ `evekma{ un`hienphce{ `e ca{ ruefca{ t `e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{#h ch we xue {e hrvaf kan{pdpudv unh avjhndhkdn `e enchke kanpdnenphc.En Iä}dka t ec ve{pa `e Hiävdkh Chpdnh ec rvake{a puwa kanpdnud`h`.

En 6228# h {depe høa{ ̀ e dndkdhv e{pe kdkca avjhndhpdwa# en ec DDD Kanjve)

{a Nhkdanhc Dn`éjenh vehcdh`a en Nuvéa# Idkmahkèn ‐en ec ihvka `e chIhvkmh ̀ ec Kacav ̀ e ch Pdevvh rhvh hrathv ch dndkdhpdwh ̀ e cet {afve ̀ evekma{t kucpuvh dn`éjenh{ -ch Cet `e ch Kakarh$‐# ecch{ ru`devan dn{phchv unhIe{h ̀ e Iuoeve{ wenkden`a ch ara{dkdn ̀ e whvda{ cé`eve{ whvane{. Ve{d{pen)kdh xue {evéh kue{pdanh`h rav ch Kaihn`hnph E{pmev en {u ieiavhfce `d{)kuv{a hnpe ec Kanjve{a `e ch Undn# `an`e na {ca `een`d ch Cet `e chKakarh {dna xue# kaia dn`éjenh t iuoev# kvdpdk ch{ dnou{pdkdh{ `e jänevanhpuvhcdh`h{ rav {u{ ruefca{ t mhfc `e ca{ rvaun`a{ khifda{ kucpuvhce{

rav ca{ xue e{phfhn cukmhn`a ch{ iuoeve{ dn`éjenh{. [u dnpevwenkdn ia{)pv unh kankerkdn hfdevph t `dnèidkh `e {u kucpuvh t `eo {dn hvjuienpa{h xudene{# `e{`e un {eu`aeidnd{ia# {e nejhfhn h vekanakev ca{ `evekma{t ch kucpuvh dn`éjenh{. Na {ca ue unh ve{rue{ph hc vhkd{ia t {e}d{ia `eca{ ra`eva{a{# {dna hc e{révdpu rhpvdhvkhc `ec iawdidenpa dn`éjenh.

@e{ruä{ `e e{pe diravphnpé{dia ra{dkdanhidenpa# ch nejhpdwh `ec Kan)jve{a `e ch Undn h hrvafhv ch Cet `e ch Kakarh rva`uoa un enavie `e{)hcdenpa t pen{dane{ hc dnpevdav `ec iawdidenpa dn`éjenh id}pa# ca xue rvawa)

k xue {u{ kanwevjenkdh{ nhkdanhce{ {e vhkpuvhvhn# ve{phn`a h{é {aravpe tkafevpuvh h ch avjhndhkdn nhkdanhc `e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{. Ec `ekcdwe `eciawdidenpa dn`éjenh id}pa# xue kaien en 6228# ue vechpdwhienpe hiav)pdjuh`a rav ec diruc{a `ec rvarda iawdidenpa `e iuoeve{ dn`éjenh{# rav ch`dnèidkh `e ch{ ve`e{ chpdnahievdkhnh{# rav ca{ vekuv{a{ `e hjenkdh{ nhn)kdevh{ t rav ec hrata `e avjhnd{ia{ kdwdce{ t hkh`äidkh{ eidnd{ph{ h {u{rvake{a{.5 H{é# rav eoeirca# Enchke Kanpdnenphc `e Iuoeve{ Dn`éjenh{# en

5

Enpve ca{ jvura{ xue hrathvan ca{ rvake{a{ ̀ e ch{ dn`éjenh{ e{pèn Ldnhc Hnpepdl#ch Ve` Nhkdanhc `e H{e{avh{ t Rvaiapavh{ Vuvhce{# Khpcdkh{ rav ec @evekma h @ekd`dv.Phifdän mhn vekdfd`a ec hrata `e hkh`äidkh{ `ec Kenpva `e Dnwe{pdjhkdane{ t E{pu`da{

Page 95: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 95/318

IUOEVE[ DN@ÉJENH[. KANPDEN@H[ RAV CH EXUD@H@ @E JÄNEVA T CH KDU@H@HNÉH  45

kaav`dnhkdn kan ec Gava Dnpevnhkdanhc `e Iuoeve{ Dn`éjenh{ t ch DndkdhpdwhDn`éjenh rav ch Rh# kan ec hrata `e ch Und`h` `e ch Iuoev en ec @e{hvvacca-`ec Fhnka Dnpevhievdkhna ̀ e @e{hvvacca$ t ch Gun`hkdn Vdjafevph Ienkmÿ#

avjhndhvan ch Rvdievh Kuifve `e Iuoeve{ Dn`éjenh{ `e ch{ Hiävdkh{# xue{e kecefv en Ah}hkh h ne{ `e 6226# t `an`e hcve`e`av `e 022 `ecejh`h{`e 60 rhé{e{ `d{kupdevan {afve `evekma{ muihna{ e dn`éjenh{< eira`evh)idenpa t avphcekdidenpa `ec cd`evhja< e{rdvdpuhcd`h`# kucpuvh t e`ukhkdn<`e{hvvacca t jcafhcdhkdn t jäneva `e{`e ch wd{dn `e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{.

Mh{ph ie`dh`a{ ̀ e ch rvdievh ̀ äkh`h ̀ ec {djca }}d# ch Kanhid ihnpuwa{u phveh avihpdwh t hvpdkuch`avh en ec rchna nhkdanhc# dnkcu{a diruc{ rva)tekpa{# kaia unh dnwe{pdjhkdn {afve iuevpe ihpevnh xue {evéh `epanh`av

`e nuewa{ rvake{a{ t cukmh{< reva en ch {ejun`h idph` `e ch `äkh`h {u{hkkdane{ t {u wa {e `dcutevan. Re{e h ecca# en e{khch{ ienave{ {e mhn ihn)pend`a wdwh{# e dnkcu{a en h{ken{a# avjhndhkdane{ t cukmh{ `e iuoeve{ dn)`éjenh{. Rav eoeirca# en 6220 {e kan{pdput ch Kaav`dnh`avh Juevveven{e`e Iuoeve{ Dn`éjenh{# ÿndkh dn{phnkdh e{phphc `e iuoeve{ dn`éjnh{# kutacu{pva `e wd`h `h kuenph `e un dnpen{a pvhfhoa avjhndhpdwa t `e hkkdn enpavna h {hcu` ihpevnh# kanpvh ch wdacenkdh `e jäneva# rav ch rvakuvhkdn `e

 ou{pdkdh t ca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{ t `e ch rafchkdn oawen. Phifdän en

apvh{ enpd`h`e{ {e ̀ e{hvvacchn rvake{a{ vecewhnpe{ en pavna h e{a{ peih{. Enec {uv){uve{pe# ch d`enpd`h` ie{ahievdkhnh venhke rhvh `een`ev pevvdpavda{t cukmhv kanpvh iejhrvatekpa{ kaia ec Rchn Ruefch Rhnhiè. Ch rvakuvh)kdn `e ou{pdkdh e{ apva rvafceih eievjenpe xue kanwakh h iuoeve{ dn`éje)nh{# phnpa en ch{ Ounph{ `ec Fuen Jafdevna en anh{ hrhpd{ph{ `e Kmdhrh{#kaia en ch racdkéh kaiundphvdh `e ch Ka{ph Kmdkh `e Juevveva# a en ec Ou)jh`a Dn`éjenh ̀ e Kuephchn# Ruefch. Apva{ kacekpdwa{ ̀ e iuoeve{ dn`éjenh{{e mhn wackh`a h ch{ cukmh{ ekacajd{ph{# rva`ukpdwh{# `e hmavva t rvä{phia#

`e wenph ̀ e hvpe{hnéh{. Ch `dwev{d`h` ̀ e eoe{ ̀ e hkkdn t avjhndhkdn e{ unvh{ja# reva en pa`a{ ca{ rvake{a{ {e h`wdevpe ch dnpenkdn ̀ e dnkavravhv unhrev{rekpdwh `e jäneva kanpe}puh`h.

Na e{ ra{dfce ̀ hv kuenph ̀ e ca{ kdenpa{ ̀ e e}revdenkdh{ ̀ an`e ch kaaav)`dnh`avh# ch kaarevhpdwh# ec jvura# epk.# `e iuoeve{ dn`éjenh{# kan{pvute`éh h `éh rvatekpa{ `e khifda kan unh rev{rekpdwh `e exud`h` `e jäneva t

[urevdave{ en Hnpvaracajéh [akdhc# ec Dn{pdpupa `e Cd`evhja [diane `e Fehuwadv# Ec

Kacejda ̀ e Iä}dka# ch Undwev{d`h` Hupnaih Iepvaracdphnh t ec Jvura Dnpev`d{kdrcdnh)vda Iuoev# Pvhfhoa t Rafveh. Ch Gun`hkdn IhkHvpmuv# [eidcch{ t Undei mhn hravph`avekuv{a{ rhvh veundane{ t rvake{a{ `e khrhkdphkdn `e iuoeve{ dn`éjenh{.

Page 96: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 96/318

47  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

`e `evekma{# t `an`e kveh a {e hrvardh t veechfavh rvarue{ph{ xue {uvjenen apva{ e{rhkda{ `e kanwevjenkdh. Na {ca ca{ ewenpa{ iue{pvhn ch wdphcd)`h` `ec iawdidenpa# phifdän akuvven rexueøa{ jvhn`e{ khifda{ en ch{

verve{enphkdane{ t rvèkpdkh{ dn`éjenh{ `e ch wd`h kapd`dhnh# en ch hidcdh tch kaiund`h`# `an`e {e wh kachn`a un `d{kuv{a kvépdka {afve ch{ vechkdane{`e jäneva t ch `een{h `e ca{ `evekma{# h ch we xue {e en{hthn nuewh{ av)ih{ t navih{ ̀ e vechkdn {akdhc t {e vekan{pvute ch kdu`h`hnéh# ch kucpuvh tec pevvdpavda dn`éjenh{.

EC @EVEKMA T CH EXUD@H@

EN WA_ @E CH[ IUOEVE[ DN@ÉJENH[

En ca{ høa{ akmenph ch{ iuoeve{ khire{dnh{ aviuchfhn rcdeja{ repdpavda{t `eihn`h{# ca{ iawdidenpa{ `e iuoeve{ dn`éjenh{ xue {uvjen h rhvpdv `ech {ejun`h idph` `e ca{ høa{ nawenph t mh{ph hmavh {e hrvardhn `e {u{ `e)vekma{#7 kan{pvuten apva{ nuewa{ t e}djen xue {e ve{repen# {e kuirchn true`hn eoevkev{e. Ch md{pavdh `ec iawdidenpa `e iuoeve{ dn`éjenh{ e{ {d)iucpènehienpe ch md{pavdh `e ch kan{pvukkdn `e {u kdu`h`hnéh.: En e{pe

7 Wevh Rhdwh vege}danh {afve ch kdu`h`hnéh fh{h`h en hrvardhkdûn `e ca{ `evekma{?–Xuden pvhfhoh kan unh d`eh `e {uoepa kdu`h`hna# enkhvh {u rvarue{ph kaia runpadndkdhc rhvh unh wéwd`h dnpevhkkdn t na kaia un rva`ukpa hkhfh`a. Unh rvarue{ph h {evnejakdh`h# h`hrph`h# kaiundkh`h t na dirue{ph u av`enh`h. [e e{revh xue ec dn`dwd`uakdu`h`hna {e vechkdane {djuden`a un iawdidenpa `e `ekan{pvukkdn t vekan{pvukkdn#`e hrvardhkdn kacekpdwh e dn`dwd`uhc `e rvarue{ph{‧ Xue {denph ec ”`evekma— h penev`evekma{ t h kvehv `evekma{. Un dn`dwd`ua)kdu`h`hna kairhvpe `evekma{ t ve{ran{hfd)cd`h`e{ kaia hcjuden xue {e rden{h kaia rhvpe `e un kanpe}pa ihtav# {afve ec kuhceoevke dnguenkdh# kacakèn`a{e kaia hjenpe t {uoepa `e {u{ hkkdane{’ -Rhdwh# kdph`h rav

 Hiukmè{pejud Mevvevh t Vdwh{ _dwt# 6220? 546$.: –Ec rhvh`djih undwev{hc!neupvhc fh{h`a en ec {uoepa ih{kucdna mh {d`a `e{hh`a

rav ec rhvh`djih eidnd{ph# hc vewechv xue `eavi ch peavéh t ch rvèkpdkh racépdkh fhoa chhrhvdenkdh `e unh {urue{ph neupvhcd`h` jenävdkh’ -Ih{{aca# 8440? 85$# xue e{kan`e envehcd`h` h un kdu`h`hna ih{kucdna# rue{ hc {erhvhv t h{djnhv h ca{ whvane{ ca rÿfcdka -ca{h{unpa{ `e dnpevä{ kaiÿn$ t h ch{ iuoeve{ ca rvdwh`a# ca `aiä{pdka hidcdhv# ch{ e}kcute`e `d{ku{dane{ t `ekd{dane{ rÿfcdkh{ kanwdvpdän`ach{ en kdu`h`hnh{ `e {ejun`h. Phi)fdän ec iawdidenpa dn`éjenh mh aviuch`a unh kvépdkh hc {uoepa undwev{hc ravxue na ve)kanake {uoepa kacekpdwa nd `evekma{ kacekpdwa{# khpejavéh{ kenpvhce{ en {u kdu`h`hnéh.

Reva ca{ {d{peih{ navihpdwa{ dn`éjenh{ phiraka vekanaken ca{ ̀ evekma{ racépdka{ ̀ e ch{iuoeve{. E{ ch cukmh ̀ e ä{ph{ rav rhvpdkdrhv en ca{ e{rhkda{ rÿfcdka{ ch xue e{pè cajvhn`axue {e adjh {u wa t kuenpe {u wapa.

Page 97: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 97/318

IUOEVE[ DN@ÉJENH[. KANPDEN@H[ RAV CH EXUD@H@ @E JÄNEVA T CH KDU@H@HNÉH  4:

kh{a# na {ca {e cukmh rav mhkev eekpdwa{ ca{ `evekma{ kan{pdpukdanhce{{dna# ounpa kan {u{ avjhndhkdane{ id}ph{# ravxue {e veavie ch Kan{pdpu)kdn t {e vekanakh ec `evekma h ch cdfve `epevidnhkdn t ch hupanaiéh `e

ca{ ruefca{ dn`éjenh{< ch Cet Vewacukdanhvdh ̀ e Iuoeve{ t ch ̀ een{h ̀ e {u{`evekma{ e{rekéka{ iue{pvhn xue {u cukmh e{ iè{ hircdh# rue{ ecch{ {ankdu`h`hnh{ `e {ejun`h rhvh ec E{ph`a ie}dkhna# reva phifdän rhvh {u{kaiund`h`e{.

Ca{ ihce{phve{ t rvarue{ph{ xue ch{ dn`éjenh{ mhn e}pevnh`a en ca{ÿcpdia{ pve{ cu{pva{ {e rvatekphn en vedwdn`dkhkdane{ t `evekma{ `e djuhc)`h`# exud`h`# cdfevph`# ve{repa t vekanakdidenpa#= ca kuhc hrunph h un khifda{akdakucpuvhc rvaun`a `e ca{ pevvdpavda{ dn`éjenh{# `e ch wd`h kapd`dhnh t

`e ch{ rev{rekpdwh{ racépdkh{ `e {u iawdidenpa id}pa. E}djen djuhc`h` `ejäneva rhvh rhvpdkdrhv en ch{ `ekd{dane{ `e ch kaiund`h` t ec iundkdrda#`an`e pvh`dkdanhcienpe {an e}kcud`h{< djuhc`h` en ec hkke{a h fdene{ ̀ d{ra)ndfce{ en ec e{rhkda  rvdwh`a? ch hcdienphkdn# ec we{pd`a# ec jh{pa t ec an`aianephvda ̀ e ch hidcdh# en ec hkke{a h ch pdevvh t ca{ fdene{ en kh{a ̀ e {erh)vhkdn `e ch rhveoh< djuhc`h` en ch whcavhkdn `e ch khrhkd`h` t `ec pvhfhoa`e maifve{ t iuoeve{ t en ch aravpund`h` rhvh rverhvhv{e en kue{pdane{racépdkh{# ekanidkh{# {akdhce{ t kucpuvhce{. Nakdn ̀ e djuhc`h` xue na rva)

wdene ̀ e ch kankerkdn cdfevhc ̀ e un {uoepa undwev{hc# maiajänea t ̀ e{wdn)kuch`a# {dna ̀ e iuoeve{ xue vedwdn`dkhn {u ̀ evekma h ch `devenkdh t ch djuhc)`h` en ec ihvka `e ch kacekpdwd`h`.

Rd`en vekanakdidenpa t ve{repa rhvh pa`h{# reva en e{rekdhc rhvh ch{ iu) oeve{ {ach{# ch{ wdu`h{ t ch{ ih`ve{ {acpevh{# xue {an ihc wd{ph{ en ch kaiu)nd`h`. Kan`dkdn fè{dkh xue hrunph h vekanakev ca{ ̀ evekma{ ̀ e ch rev{anhen ch kacekpdwd`h`. Hnpe ca{ ka{pa{ xue rhvh ecch{ pdene ec hckamacd{ia t eckan{uia `e `vajh{ {e hpvdfuten ec `evekma h rvamdfdv t kh{pdjhv e{pa{ wdkda{#

kaiÿnienpe ih{kucdna{. Kan{djnhn {u `evekma h `een`ev{e wevfhc t é{dkh)ienpe {d {an aen`d`h{ a hjve`d`h{< h khifdhv ch{ ihch{ ka{puifve{ xuehekphn {u {hcu` é{dkh a eiakdanhc. Pa`a{ e{pa{ ̀ evekma{ rvapekpave{ mhken{uranev xue {uven wdacenkdh.

Vedwdn`dkhn `evekma{ hjvhvda{ `e ca{ xue mhn {d`a ihvjdnh`h{ phnpa ravec hjvhvd{ia akdhc kaia rav ec hjvhvd{ia kaiundphvda. Cukmh pvh{ken`enpe#rue{ ch penenkdh avihc `e ch pdevvh na {ca h{ejuvh un ie`da `e {uf{d{pen)

= Ch veevenkdh h ca{ `evekma{ e}djd`a{ rav ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ e{pèn paih`h{ `e

ch Cet Vewacukdanhvdh `e Iuoeve{ _hrhpd{ph{ rufcdkh`h en 8440 t `e ch Hircdhkdn h e{hCet# rufcdkh`h en 8447 -Vaoh{# 8447$< reva phifdän ̀ e ̀ ekchvhkdane{ t kankcu{dane{ ̀ eewenpa{ vehcdh`a{ rav ch Kanhid t apvh{ avjhndhkdane{ cakhce{ `e iuoeve{ dn`éjenh{.

Page 98: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 98/318

4=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

kdh# {dna xue e{ vexud{dpa kaiÿn rhvh vekdfdv vekuv{a{ rÿfcdka{# kan`dkdn ̀ ekdu`h`hnéh kan{pvud`h rav u{a{ t ka{puifve{ -ec e{rhkda `e verve{enphkdn`e ch kaiund`h` dn`éjenh t khire{dnh e{ ch h{hifceh# jenevhcienpe kai)

rue{ph rav oee{ `e hidcdh# kh{h`a{ t kan pdevvh$ -Fanc [ènkme# 622;? 4$.Na penev hkke{a avihc h ecch veuevh ch e}kcu{dn ̀ e ch{ iuoeve{ ̀ ec e{rhkdarÿfcdka# dird`e {u rhvpdkdrhkdn en `ekd{dane{ t khvja{ `e verve{enphkdnracépdkh `e ch kaiund`h`. E}djdv `evekma{ hjvhvda{ na jhvhnpdh# reva {é ra){dfdcdph# ch dnkcu{dn `e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ en ch wd`h racépdkh< t afcdjh hve{djndkhv ec kankerpa kaiund`h` rhvh xue ec rapenkdhc h{akdh`a h {u khvèk)pev kacekpdwa t kan{en{uhc {e `eiakvhpdke `e{`e unh rev{rekpdwh `e jäneva.

Phifdän `e{phkhn {u rhrec rva`ukpdwa t kan{djnhn {u `evekma h avjhnd)

hv{e# hc kvä`dpa# h ihneohv rvatekpa{ rva`ukpdwa{ t rchne{ `e `e{hvvacca `ech iuoev< t h xue ec maifve kud`e t hcdienpe h ca{ mdoa{ t hpden`h ec majhv kuhn)`a \ch iuoevY whth h veundane{ t phveh{ `e ch avjhndhkdûn. E{ph{ vedwdn`dkhkda)ne{ vekanaken mekma{# rue{ ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ na {ca {e akurhn `ecmajhv t ch hidcdh# {dna xue kairhvpen phveh{ rva`ukpdwh{ en ch rhvkech# ecpvh{rhpda# ch hkpdwd`h` hvpe{hnhc t ec oavnhcea h{hchvdh`a# dn`d{ren{hfce{ rhvhch {uf{d{penkdh hidcdhv< hfanhn ec pevvena rhvh ve`endv ch `dwd{dn {e}uhc`ec pvhfhoa hc `hv ve{ran{hfdcd`h` h ca{ whvane{ en ec pvhfhoa `aiä{pdka t

kue{pdanhn ec {e}d{ia kairhvpd`a rav dn{pdpukdane{ ia`evnh{ t rav {u{kaiund`h`e{# rue{ hifh{ dnwd{dfdcdhn {u rhrec rva`ukpdwa t {djuen ren){hn`a en ecch{ {ca kaia hih{ `e kh{h# ih`ve{ t e{ra{h{# re{e h xue chidjvhkdn huienph {u pvhfhoa t ch{ ve{ran{hfdcdh kh`h we iè{ `e ch hjvd)kucpuvh t ch kaiund`h`.

Apvh{ h{rdvhkdane{ pdenen un khvèkpev cÿ`dka e dnnawh`av? ec `evekma h`e{khn{hv# ch cdfevph` rhvh `dwevpdv{e t kanakev apva{ cujhve{ –`ec e{ph`a# `ecrhé{ a `ec iun`a’. H{é {e `e{ihvkhn `e un hvvhdjh`a `efev {ev eiendna#

dnhpdjhfce t hfnejh`a.Vedwdn`dkhn {u `evekma h –{ev vekanakd`h{ en {u ihnevh `e {ev `deven)pe{’# ewd`enkdhn`a xue {u cukmh rav ch djuhc`h` e{ kairhpdfce kan {u cukmhrav ch `devenkdh. Dnkcuten {u `evekma h e}rve{hv {u{ {enpdidenpa{ –ravxuerav nhpuvhceh peneia{ {enpdidenpa rvarda t {aia{ iè{ {en{dfce{# e{ h{éxue ievekeia{ un pvhpa e{rekdhc’ -Vaoh{# 8447$.4

4 Ie rhveke dn`d{kupdfce ec `evekma h e}rve{hv ca{ {enpdidenpa{ t ch pvh{ken`enkdh`e e{pe `evekma hnpe ch e{kh{h diravphnkdh xue {e ce{ mh `h`a en ca{ iawdidenpa{ {akdh)

ce{ e dn`éjenh{# reva e{ kue{pdanhfce ec ufdkhv ch `devenkdh enpve whvane{ t iuoeve{ ench {en{dfdcd`h`# kaia {d ä{pe uevh un hpvdfupa eiendna< h{uidvca h{é rue`e dv en {enpd)`a kanpvhvda h apva{ `evekma{ xue vedwdn`dkhn ch{ dn`éjenh{.

Page 99: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 99/318

IUOEVE[ DN@ÉJENH[. KANPDEN@H[ RAV CH EXUD@H@ @E JÄNEVA T CH KDU@H@HNÉH  44

En `dwev{h{ veundane{# {dn naifvhvca{ `e e{e ia`a# vedwdn`dkhn `eve)kma{ verva`ukpdwa{? ec ̀ evekma h ̀ ekd`dv ec nÿieva ̀ e mdoa{# h u{hv iäpa`a{ ̀ e

 rchndkhkdûn hidcdhv nhpuvhce{ t hvpdkdhce{ t ch e}djenkdh `e xue ca{ whvane{

ve{repen {u `ekd{dn. Re{e h ch diravphnkdh dn`d{kupdfce xue ch{ kaiund`h)`e{ ekce{dhce{ ̀ e fh{e mhn pend`a en ca{ rvake{a{ avjhndhpdwa{ ̀ e ch{ iuoe)ve{ dn`éjenh{# {e `e{ihvkhn `ec `d{kuv{a vecdjda{a xue rvamdfe ec u{a `ehnpdkankerpdwa{# reva phifdän `e ch rve{dn kaiundphvdh t `e {u{ rvardh{rhveoh{# rhvh xue na vejucen ch verva`ukkdn. Vekchihn {u –`evekma h na {ev ihcpvhph`h{ rav na penev mdoa{ whvane{’# `enunkdh dircékdph e dnpenpa e}rcékd)pa `e ia`dkhv un {e}d{ia dn`éjenh. Rvarue{ph{ iè{ vekdenpe{ høh`en `e)vekma{ rhvh ch{ eifhvhh`h{? kud`h`a t ve{repa# kan{d`evhkdn t htu`h# na

wdacenkdh t hpenkdn `e ch kaiund`h` -Kenpva `e @evekma{ Muihna{ GvhtRe`va Cavena `e ch Nh`h# 6227$.

En wa `e ch{ dn`éjenh{# ec kankerpa hupanaiéh {e kankdfe phifdänen ec rchna rev{anhc# na {ca kaia unh avih `e hupa`epevidnhkdûn `eca{ ruefca{. En e{e dnpenpa hvpdkuch`av {hcph h ch wd{ph ch neke{d`h` `ekankdcdhv ca{ `evekma{ kacekpdwa{ kan ca{ `evekma{ dn`dwd`uhce{< ch{ dn`éje)nh{ h`wdevpen xue ch hvianéh enpve hifa{ vexudeve vekanakev# hc dnpe)vdav `e ch{ kacekpdwd`h`e{# ch rcuvhcd`h` t `dwev{d`h` `e d`enpd`h`e{ t

`evekma{ rhvpdkuchve{# t e}dje xue ounpa h ca{ kairanenpe{ kenpvhce{ `ech hupanaiéh `e {u{ ruefca{ ‐fh{e pevvdpavdhc# avjhndhkdn {akdhc# u{a`e vekuv{a{# vjhna{ `e jafdevna t hupavd`h`# epk.‐ {e rvekd{en ca{`evekma{ `e ch{ iuoeve{# {afve pa`a ca{ racépdka{# rav kan{d`evhv xueenhpdhn {u `evekma h ardnhv# `ekd`dv# ecejdv t rhvpdkdrhv en ch paih `e`ekd{dane{ en pa`a{ ca{ èifdpa{ t ndwece{ -[ènkme Nä{pav# 622;h? 80)85$. En ec Enkuenpva Nhkdanhc `e Iuoeve{ Dn`éjenh{ `e ch  hndrh {e rve)kd{? –{ev hupnaia na {djndkh `eohv `e {ev rhvpe `ec rhé{ nd {erhvhv)

{e‧ ca diravphnpe e{ cukmhv rav ch hupanaiéh en pa`a{ ca{ èifdpa{?kaiunhc# iundkdrhc# vejdanhc# e{phphc# nhkdanhc t rev{anhc# rhvh na{apvh{kaia iuoeve{’ -d`ei$.

Ch vh`dkhcdhkdn `ec kankerpa hupanaiéh phifdän {e e}rve{h en {u{`evekma{ h na {ev wdacenph`h{ en ndnjÿn {enpd`a t h ̀ ekd`dv {afve {u ihpev)nd`h`# kue{pdane{ aviuch`h{ vedpevh`hienpe en ca{ ava{ `e iuoeve{ dn`é)jenh{# ̀ an`e {e ewd`enkdh xue ch hupanaiéh hckhnh apvh rvaun`d`h` kuhn)`a {e hvpdkuch hc  jäneva t {e kanphkph kan ch cukmh eidnd{ph rhvh xue ch{iuoeve{ `ekd`hn {afve {u rvarda kuevra.

Ch `ekchvhkdn akdhc `e ch Kuifve `e Iuoeve{ Dn`éjenh{ `e Hiävdkh`e{phkh ch exud`h` `e jäneva en ec ihvka `e ch{ cukmh{ dn`éjenh{ id}ph{?

Page 100: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 100/318

822  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ec fdene{phv ̀ e nue{pva{ ruefca{ e{ ̀ eren`denpe ̀ e ch exud`h` enpve iuoeve{ t

maifve{ en ch paih `e `ekd{dane{‧< ch{ iuoeve{ kanpdnuhia{ wdwden`a en

kan`dkdane{ ihvkh`h{ rav ch ̀ d{kvdidnhkdn# ec vhkd{ia# ch e}kcu{dn# ch e}pve)

ih rafveh# ec ihkmd{ia t ch hcph `e ra`ev‧ unh rev{rekpdwh `e jäneva ve)eve h ch{ vechkdane{ ̀ e ra`ev enpve maifve{ t iuoeve{ \hcY exudcdfvda \eY djuhc)

`h`‧ xue h{ejuvh unh idvh`h dnkcu{dwh `e{`e ch rcuvhcd`h` t `dwev{d`h`#

`e{`e ec eoevkdkda `e ca{ `evekma{ dn`dwd`uhce{ t kacekpdwa{ `e {u{ ruefca{

-Rvdievh Kuifve `e Iuoeve{ Dn`éjenh{ `e ch{ Hiävdkh{# 6226h$.

Ec Rchn `e Hkkdn `e ch Kuifve ch{ kairvaiepe h?

rvaiawev ch{ veavih{ kan{pdpukdanhce{ t cejd{chpdwh{ h n `e dnkavravhv ca{@evekma{ Dn`éjenh{ th vekanakd`a{ en ca{ Dn{pvuienpa{ `ec @evekma Dnpevnh)

kdanhc# kan e{rekdhc änh{d{ en ca{ @evekma{ `e ch{ Iuoeve{ Dn`éjenh{‧ jhvhn)

pdhv ec @evekma ̀ e ca{ Ruefca{ Dn`éjenh{ h ch rvarde`h` t `eihvkhkdn ̀ e {u{

pdevvh{ t pevvdpavda{# t ch dnkcu{dn ̀ e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ hc hkke{a h ch penen)

kdh `e ch pdevvh t h {u dnie`dhph pdpuchkdn‧ pevidnhv kan pa`h{ ch{ avih{ `e

`d{kvdidnhkdn# vhkd{ia t wdacenkdh# dnkcuten`a ch wdacenkdh {e}uhc updcdh`h

kaia hvih `e juevvh jenakd`h en ca{ kangdkpa{ hvih`a{‧ jhvhnpdhv ec @e)

vekma `e ch{ Iuoeve{ Dn`éjenh{ h unh hpenkdn `e {hcu` `e khcd`h`# dnkcud`h{ch {hcu` {e}uhc t verva`ukpdwh ̀ e{`e ch Ka{iawd{dn ̀ e ch{ Iuoeve{ Dn`éjenh{#

t ch hpenkdn r{dkacjdkh t ienphc‧ ecdidnhv ca{ rvajvhih{ `e e{pevdcdhkdn

avh`h dirceienph`h rav hcjuna{ jafdevna{ -Rvdievh Kuifve `e Iuoeve{

Dn`éjenh{ `e ch{ Hiävdkh{# 6226f$.

Vekurevhn ch e{rdvdpuhcd`h` kaia un kankerpa dnpejvh`av# hvindka#`e ve{repa t {acd`hvd`h` na {ca enpve muihna{# {dna enpve ä{pa{# ec ka{ia{

t ch nhpuvhceh# en kuta avphcekdidenpa ouejh un rhrec vecewhnpe ch {hfd`u)véh hnke{pvhc `e ch{ t ca{ hnkdhna{# xue en{eøhn h ca{ owene{ t ndøa{ ie)`dhnpe ch rvèkpdkh -Mevnèn`e Kh{pdcca# 622;$.82 Hcjuna{ kankerpa{ updcdh)`a{ rvau{hienpe rav ec eidnd{ia {an veaviuch`a{ rav ch{ dn`éjenh{?–fu{khia{ ch rhvd`h`# ch exud`h`# ch djuhc`h` t# {d rhvh iukma{ maifve{ tiuoeve{ dn`éjenh{ {an pävidna{ xue kaircdkhn {u ren{hidenpa# enpanke{eirekeia{ h mhfchv `e `uhcd`h`. Ec n xue rev{ejudia{ e{ ec id{ia? ec

82 Ec cujhv xue apavjhn h ch{ t ca{ hnkdhna{ t h ch{ kucpuvh{ hnke{pvhce{ rue`e {ev

kanpvh`dkpavda# rue{ ca{ iawdidenpa{ `e iuoeve{ dn`éjenh{ kue{pdanhn t eva{danhn ece)ienpa{ arve{dwa{ `e {u{ kucpuvh{ hnke{pvhce{# xue iukma{ `e ca{ t ch{ hnkdhnh{ hfajhnrav ihnpenev.

Page 101: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 101/318

IUOEVE[ DN@ÉJENH[. KANPDEN@H[ RAV CH EXUD@H@ @E JÄNEVA T CH KDU@H@HNÉH  828

ve{repa t vekanakdidenpa `e nue{pva{ `evekma{ kaia iuoeve{ dn`éjenh{’-[ènkme Nä{pav# 622;h? 62$.

Phifdän ve{djndkhn ec kankerpa  jäneva# ch{ iuoeve{ ihth{ `dken?

–Rhvh na{apvh{# mhfchv `e enaxue `e jäneva {urane veidpdv{e hc kankerpa `e`uhcd`h` ihneoh`a ̀ e{`e ch ka{iawd{dn dn`éjenh# {ejÿn ec kuhc# pa`a en ecUndwev{a {e vdje en pävidna{ `e `uhcd`h`# ec kdeca t ch pdevvh# ch ecdkd`h` t chpvd{peh# ch nakme t ec `éh# t {e kairceienphn? ec una na rue`e e{phv {dn ecapva’. -Mevnèn`e Kh{pdcca# 622;$.

E{pe rchnpehidenpa xudè `d{dre ch rveakurhkdn `e ca{ whvane{ en ec{enpd`a ̀ e xue ec iawdidenpa ̀ e ch{ dn`éjenh{ wh kanpvh ecca{ t ̀ dhcajh kanec eidnd{ia hc fu{khv kankerpa{ exudwhcenpe{# reva phifdän hvvaoh `u`h{?

rav un ch`a# ch `uhcd`h` na rhveke `hv khfd`h h ch `dwev{d`h` {e}uhc -hcu`eh rhve{ arue{pa{$< rav apva# {e hvih hc maifve t ch iuoev kaia enkhvnh)kdn `e unh `uhcd`h` kairceienphvdh# reva ec `uhcd{ia ‐phifdän rve{enpeen kucpuvh{ na dn`éjenh{‐ mh dircdkh`a oevhxuéh t {ufav`dnhkdûn. [e rue`e{ev kairceienphvda e dnexudphpdwa< ca kuhc afcdjh h unh kvépdkh xue ̀ e{kufvhch `e{djuhc`h` en ch kairceienphvde`h .̀ [d ch{ dn`éjenh{ na h`wdevpen ec vepa#{u peavdhkdn ra`véh veavhv h{diepvéh{ en cujhv `e cajvhv ch vechkdn hv)indkh t ou{ph xue rvepen`en. Hnpe ecca# Mevnèn`e Kh{pdcca -6220$ {eøhch

xue ch kairceienphvde`h` e}dje veren{hv ch kucpuvh dn`éjenh `e{`e ch exud)`h` `e jäneva# kan ec n `e kue{pdanhv –ch{ hkpdpu`e{ kacandh`avh{ `e ca{maifve{ dn`éjenh{’.

CH[ pEN[DANE[

Kaia {e rue`e h`wevpdv# ca{ rvake{a{ rvaphjandh`a{ rav iuoeve{ dn`éje)

nh{ hwhnhn en ie`da `e `dkucph`e{ t pen{dane{. Rav eoeirca# en ch{ `a{kanwevjenkdh{ nhkdanhce{ id}ph{ iè{ diravphnpe{# ch{ cé`eve{ eievjenpe{?Ihvpmh [ènkme `e  hndrh# Ihvjhvdph Jupdävve# [aéh Vafce{ t Kèn`d`h Od)iäne `e knd# –receèfhia{ rav {ev wakevh{# na xuevéhia{ {ev {ca verve){enphnpe{ `e ch{ iuoeve{# reva na {e ru`a. Ca{ `dvdjenpe{ na{ mhkéhn h unch`a’ -[ènkme Nä{pav# 622;f$. –Evh un raka `dékdc rhvpdkdrhv ravxue `everenpe en e{h kaid{dn {ca e{phfh ta ‐`dke Kèn`d`h Odiäne‐ whvane{h weke{ evhn ̀ de‧ t iuoeve{ ävhia{ ̀ a{ a pve{’ -Vhia{ Jdc# 6226? 55$. Enec ewenpa `ec = `e ihva rhvh vekdfdv h ch Ihvkmh _hrhpd{ph `ec Kacav `e chPdevvh mufa hkuev`a rhvh xue ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ kan`uoevhn ec hkpa.Paih{h [hn`awhc# `dvdjenpe ruvärekmh t `e ch Kanhid# pai ch rhchfvh t

Page 102: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 102/318

826  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

`een`d ch Cet ̀ e ch Kakarh# reva phifdän hcu`d h ch{ –ihch{ ka{puifve{’t rchnpe ch neke{d`h` `e un khifda kucpuvhc en {u{ ruefca{. –@epan eckangdkpa kan ca{ `dvdjenpe{# `ekéhn xue evh un ien{hoe eidnd{ph# xue na

evh ec {enpdv `e ch{ dn`éjenh{# xue na evh ec iaienpa# xue `efdcdphfh hc e txue ̀ èfhia{ hvjuienpa{ hc rhn -Rhvpd`a Hkkdn Nhkdanhc$ rhvh na hrvafhvch Cet `e ch Kakarh’ -[ènkme Nä{pav# 622;f$. Ch{ eidnd{ph{ enkanpvhvankadnkd`enkdh{ t ̀ dwevjenkdh{?

‧ca{ dn`da{ {e rhveken h ch{ iuoeve{? {an unh apve`h` dnwd{dfdcdh`h# {dcenkdh)

`h# kh{pdjh`h t arvdid`h‧ {u kucpuvh# {u d`enpd`h` e{ –apvh’# ch -ihc$whcavdh)

`h rav ec –`e{hvvacca’# ec –rvajve{a `e ch vhn’ t –ch kdenkdh’# iè{ kevkhnh `e

–ca rvdidpdwa’# `e –ca {hcwhoe’# `e ca –verva`ukpdwa’# `e –ch nhpuvhceh’ xue `ech –kucpuvh t ch vhn’. Reva –\ec hrhpd{iaY vewhcavdh ec {d{peih `e ch iuevpe

t `e‧ ch juevvh‧ ch dnkavravhkdn `e ch{ iuoeve{ h ca{ hrhvhpa{ fäcdka{‧ na

na{ rhveke cajva hcjuna‧ ec eidnd{ia e{ un`hienphcienpe rhkd{ph t hnpd)

fäcdka \tY ch juevvh {deirve mh {d`a ”ka{h `e maifve{—’ -Ch Kavveh Geidnd{ph#

8440$.

Ch khrdphnh Ecd{h e}rcdkh hcjunh{ iapdwhkdane{ `e ch{ iuoeve{ rhvh dn)

kavravhv{e hc ecn? –Kuhn`a ta wdwéh en id kh{h kan id hidcdh# ta na {hféhnh`h. Na {hféh ceev# na ud h ch e{kuech# reva kuhn`a ie dnpejvä hc ecn#hrven`é h ceev# pa`a ca xue {ä mhfchv e{rhøac’ -Iavxuekma# 8444? ;5$. Vh)ianh t Hnh Ihvéh høh`en? –hxué na {ca e{ kan ec hvih xue {e cukmh? ch{iuoeve{ en ca{ ruefca{ {e avjhndhn kan jvura{ ̀ e iuoeve{< mhken pvhfhoa{kacekpdwa{# ianphn {u{ veundane{ rhvh e{pu`dhv’ -Vawdvh [hnkma# 8444? 60$.Mevnèn`e Kh{pdcca -6228$ ufdkh apva{ iaienpa{ ̀ e kangdkpa? en 8445 ch{h{e{avh{ `e ch ie{h {afve `evekma{ `e ch iuoev e}kcutevan `e ch{ vechpavéh{

ch{ `e{kvdrkdane{ `e ch{ dn`éjenh{ {afve {u{ rvafceih{< cueja# en ec RvdievKanjve{a Nhkdanhc ̀ e Iuoeve{ Dn`éjenh{ ̀ e 844:# ä{ph{ ̀ ekd`devan xue ch{h{e{avh{ ie{pdh{ {ca uevhn af{evwh`avh{# ca xue {e khcdk kaia –{erh)vhpd{ph’ t –vhkd{ph’ rav hcjunh{ eidnd{ph{.

En pavna h ch {e}uhcd`h` t ch{ `ekd{dane{ verva`ukpdwh{ mht nuieva{a{runpa{ `e kanwevjenkdh# na h{é en ch cukmh rav `e{renhcdhv ec hfavpa# ken)pvhc rhvh iukma{ jvura{ eidnd{ph{. Mhfch ch ihtav Hnh Ihvéh? –Mht unhkveenkdh `e xue na `efe mhfev hfavpa. [evéh pakhv unh pvh`dkdn’ ‐t hkch)vh‐ –penev unh pvh`dkdn a unh kveenkdh na xudeve `ekdv {ejudv {deirve enca id{ia’ -Vawdvh [hnkma# 8444? 64$. En un phccev {afve `evekma{ {e}uhce{t verva`ukpdwa{ {e pak ec peih kan iukma kud`h`a# ve{rephn`a ca{ whcave{

Page 103: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 103/318

IUOEVE[ DN@ÉJENH[. KANPDEN@H[ RAV CH EXUD@H@ @E JÄNEVA T CH KDU@H@HNÉH  82;

vecdjda{a{? –na unkdan ‐`dke Ihvpmh [ènkme‐# rhvh eirehv na pa`h{ch{ dn`éjenh{ {an khpcdkh{# mht iukmh{ vecdjdane{ t hcjunh{ djce{dh{ {an iè{kevvh`h{ hc peih. Whvdh{ kairhøevh{ {e khcchvan# hcjunh{ {e {hcdevan t apvh{

{e iace{phvan. Na ccejhia{ h ndnjÿn ch`a’ -[ènkme Nä{pav# 6227$. E{ uneoevkdkda `e hupanaiéh hfvdv ch `d{ku{dn `ec peih en ec iaienpa t ch avihen xue ch{ dn`éjenh{ `ekd`hn# t phifdän ec nejhv{e h h{uidv# {dn rvake{h)idenpa dnpevna# unh `eihn`h {afve ch xue na mht kchvd`h` nd kan{en{a.

En kuhnpa h ch hupanaiéh `e {u iawdidenpa phifdän mht pen{dane{# mhtcé`eve{ dn`éjenh{ xue {denpen unh uevpe rve{dn `e ch{ eidnd{ph{ rhvh xuekue{pdanen {u kucpuvh t rhvh diranev {u{ runpa{ ̀ e wd{ph. Hcjunh{ eidnd{)ph{ vewd{hn hupakvépdkhienpe {u e}revdenkdh t {e rvejunphn mh{ph `n`e {u

pvhfhoa verva`uke ch{ e{pvukpuvh{ `e `aidnhkdn kanpvh ch{ xue cukmhn#vekanakden`a xue ch{ dn`éjenh{ na mhn {d`a e{kukmh`h{ hc dnpevdav `e {u{kaiund`h`e{ nd rav ch{ t ca{ h{e{ave{ -Cre [dcwh# 6225$.

Apva{ hkpave{ dnpenphn `dvdjdvch{. Kan ve{rekpa h ch{ kankcu{dane{ `e chKuifve `e Iuoeve{ Dn`éjenh{# ch hcph oevhvxuéh khpcdkh e}ru{a?

Ch Kuifve hphkh ch jcafhcdhkdn ekanidkh reva `dun`e e dirane ch jcafh)

cdhkdn d`eacjdkh rav ie`da `e ch kuhc {e fu{kh dnpva`ukdv en ca{ ruefca{

dn`éjenh{ d`eh{ t kankerpa{ hoena{ h {u{ rvarda{ whcave{# pvh`dkdane{ t kucpu)vh‧ Chienphia{ xue ch Kuifve rvepen`h diranev ec kankerpa `e `evekma{

{e}uhce{ t verva`ukpdwa{ xue dircdkhn rvajvhih{ `e kanpvac rafchkdanhc xue

hpenphn kanpvh ec whcav `e ch ihpevnd`h` t `e ch wd`h -Hvafd{rh`a `e Ah}hkh#

6226$.

 T vekaien`? –rvaiawev unh kucpuvh nuewh# ve{repua{h t hkaje`avh`e ch eidnd`h`# xue hviandke ec id{pevda eiendna kan ec ih{kucdna# kan)

avie hc rchn avdjdnhc `e @da{‧ Unh kucpuvh xue na kanpvhranjh ch iuoevhc maifve nd ce{dane {u rhrec `enpva `e ch hidcdh’ -Hvafd{rh`a `e Ah}h)kh# 6226$. Ch ve{rue{ph ̀ e ch{ dn`éjenh{ ue kanpun`enpe. Na {ca ̀ e{phkhn{u{ runpa{ ̀ e kanwevjenkdh kan ec eidnd{ia# {dna ch ̀ een{h ̀ e {u hupana)iéh# {u `evekma h `ekd`dv kanavie h {u rvake{a t kanwdkkdane{?

na{ kavve{ran`e h na{apvh{ `d{kupdv# vege}danhv {afve ca xue {e cchih u{a{ t

ka{puifve{ xue hpenphn kanpvh ch `djnd`h` t ca{ `evekma{ muihna{# t {afve

pa`a hxuäcch{ khvjh`h{ `e wdacenkdh# kaia jacre{ h iuoeve{‧ Na {e rveaku)

ren# ca{ e{phia{ hnhcdhn`a# ravxue phifdän kveeia{ xue na{ dcuidnh ch cu

`e ch vhn t ch ou{pdkdh t xue e{ph{ ka{h{ na `efen revidpdv{e# t kan{d`evhia{

Page 104: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 104/318

820  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

xue hÿn mat en `éh# ch {akde`h` nhkdanhc# dnkcud`h ch Djce{dh# `e{kanake ec

an`a `e ch ou{pdkdh `e ca{ ruefca{ dn`éjenh{ t hkpÿhn kan rveoudkda{‧ Kaia

iuoeve{ dn`éjenh{ e{phia{ kan{kdenpe{ t iut avjucca{h{ ̀ ec ̀ an xue peneia{

`e {ev ih`ve{# reva phifdän ve{rephia{ ch `ekd{dn `e kh`h iuoev t kh`h rh)veoh `e `ekd`dv ec nÿieva `e mdoa{ xue rue`h pvhev hc iun`a t `ekd`dv {afve

{u{ kuevra{‧ weia{ kan vekeca ch{ ka{puifve{# navih{ t vejch{ xue na{ di)

rane ch e`ukhkdn# ch Djce{dh t ch {akde`h`# xue na{ xudeven pa`a ec pdeira

ruvh{ t {hnph{. Iuoeve{ afe`denpe{ {dn kvdpdkhv# ardnhv nd rvape{phv# {afve ch{

`ekd{dane{ xue ca{ maifve{ paihn. Eoevkeia{ nue{pva `evekma h e}rve{hv

nue{pva runpa `e wd{ph rhvh kairceienpa t exudcdfvda `e ch{ `ekd{dane{# reva

na {aia{ ndøh{ rhvh e{phv `eren`den`a t e{revhn`a ch{ `ekd{dane{ {afve na)

{apvh{ -Vaoh{# 6226$.

Ihpevnd`h` t {e}uhcd`h` dn`éjenh{ {e mhn kacakh`a en ec kenpva ̀ e unh`d{ku{dn rÿfcdkh xue iue{pvh ca kangdkpdwa t ch kairceod`h` `e un khira

 racépdka xue kanvanph h maifve{ t iuoeve{ dn`éjenh{# h dn`éjenh{ t eid)nd{ph{# h cdfevhce{ t kan{evwh`ave{. Iukma{ hkpave{ {e `d{ruphn ch{ ienpe{#ca{ kuevra{ t mh{ph ch{ hcih{ `e ch{ t ca{ dn`éjenh{.

KANKCU[DûN

@e{`e ch kucpuvh t ch wd`h kapd`dhnh `e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{# ch{ dnou{pdkdh{`e jäneva# ch{ `e{djuhc`h`e{ {akdhce{# racépdkh{# hjvhvdh{# chfavhce{# muih)nh{# vekvu`ekd`h{ rav ec jäneva# {uvjdevan en {u wa t {u rhchfvh. T mhfchvna evh kuhcxudev ka{h# rue{ ch dnwd{dfdcd`h` `e ch{ iuoeve{ t {u ra{dkdn{ufav`dnh`h {e hrathn en ec {dcenkda# {e wdwen kaia dira{dfdcd`h` –nhpu)

vhc’ `e e}rve{hv{e t {ev e{kukmh`h{# `e rhvpdkdrhv en kan`dkdane{ `e djuhc)`h` en ch kan{pvukkdn {akdhc `e ca{ pevvdpavda{ xue mhfdphn. Ec vekanakd)idenpa rh{h rav ch rhchfvh? xuden na rhvpdkdrh en ec `dècaja muihna#{akdhcienpe na e}d{pe. Xue ch{ dn`éjenh{ `djhn {u rhchfvh na {ca {djndkhkaiundkhkdn# {dna ra`ev# rve{enkdh# wd{dfdcdhkdn. Hc hchv {u wa dn`dwd)`uhc t kacekpdwh {e kan{pvuten kaia {uoeph{ {akdhce{ t racépdkh{# kaia kdu)`h`hnh{. Eirdehn h {ufwevpdv ec av`en {difcdka t {akdhc en ca{ e{rhkda{`e {u wd`h kapd`dhnh? ch kaiund`h`# ch avjhndhkdn# ch hidcdh< ch{ nuewh{uparéh{ t rvatekpa{ kanpdenen# h{é {eh eifvdanhvdhienpe# unh rev{rekpdwhxue pden`e h ia`dkhv ch{ vechkdane{ ̀ e ra`ev# ch{ ouvd{`dkkdane{# ca{ ̀ aid)nda{ t `e{djuhc`h`e{ hnkch`a{ en `devenkdh{ {e}uhce{.

Page 105: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 105/318

IUOEVE[ DN@ÉJENH[. KANPDEN@H[ RAV CH EXUD@H@ @E JÄNEVA T CH KDU@H@HNÉH  825

Ec eidnd{ia dn`éjenh xue e{pè kan{pvutän`a{e `e{`e ca{ ièvjene{ `e{u{ iawdidenpa{ id}pa{ t en ch{ avdcch{ ̀ e ca{ iawdidenpa{ eidnd{ph{ pdene{u avdjen en rvake{a{ `e avjhndhkdn t cukmh xue wdenen `e høa{ hpvè{ t

hfvewh ̀ e iut ̀ d{pdnph{ e}revdenkdh{? ca{ ̀ d{kuv{a{ hjvhvd{ph{# hnpdkhrdphcd{)ph{# hnpdrvdd{ph{ t hupanidka{ ̀ ec iawdidenpa khire{dna< ch peacajéh ̀ e chcdfevhkdn< ca{ avjhnd{ia{ kdwdce{ t ch hkh`eidh eidnd{ph{. Ch{ iuoeve{ dn)`éjenh{ ranen rav `echnpe {u{ revpenenkdh{ äpndkh{ t `e jäneva# reva {enupven t {a{pdenen `e kanpend`a{# kankerpa{ t rev{rekpdwh{ cdfevphvdh{ `eavdjen ̀ dwev{a. Re{e h ecca# e{ dn`d{kupdfce xue ch vechkdn enpve ec eidnd{iadn`éjenh t ca{ hkpave{ kan ca{ xue dnpevhkpÿh e{ envdxueke`avh t pen{h# kai)rceienphvdh t kangdkpdwh# `e dnkairven{dn t `e hrata.

Ec ̀ d{kuv{a ̀ e {u{ `evekma{ kaia iuoeve{ t kaia dn`éjenh{ ̀ e{`e unhrev{rekpdwh ̀ e exud`h` ̀ e jäneva mh kafvh`a jvhn kenpvhcd`h`# t verve{en)ph ec kue{pdanhidenpa iè{ vh`dkhc h ch kucpuvh rhpvdhvkhc# khrdphcd{ph t vhkd{)ph. Ch `een{h `e {u{ `evekma{ hnpe ec E{ph`a t {u{ dn{pdpukdane{# t hnpe ch{dn{phnkdh{ `e `ekd{dn `e {u{ kaiund`h`e{# {djndkhn# {diucpènehienpe#rvake{a{ `e kan{pvukkdn `e ecch{# kaia {uoepa{ {akdhce{ t kaia kdu`h`h)nh{. [u kdu`h`hnéh rcenh e{pè kan`dkdanh`h h {u rvake{a `e ih`uvhkdn th {u{ cukmh{# h ca{ cajva{ `ec iawdidenpa dn`éjenh< reva phifdän h ca{

hwhnke{ a vepvake{a{ ̀ e ch ̀ eiakvhkdh racépdkh# ̀ e ch ou{pdkdh ekanidkh t ̀ ech hupakvépdkh {akdhc hc vhkd{ia en Iä}dka.Ch d`enpd`h`# ch hupanaiéh# ec `d{kuv{a# ec rvatekpa t ch rvèkpdkh racé)

pdkh `e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ avjhndh`h{ {e revch en ie`da `e pen{dane{enpve ca{ `evekma{ kacekpdwa{ e dn`dwd`uhce{# enpve ec èifdpa rÿfcdka t rvd)wh`a# enpve ch djuhc`h` t ch `devenkdh# enpve ch ia`evnd`h` t ch pvh`dkdn<ecch{ aveken unh kvépdkh hc {e}d{ia `e ch{ avjhndhkdane{ dn`éjenh{ t hc ep)nakenpvd{ia `ec eidnd{ia uvfhna -Mevnèn`e Kh{pdcca# 6228$< reva phi)

fdän iue{pvhn ch hc{h `d{tunpdwh enpve pvh`dkdn t ia`evnd`h`? {e rue`erevihnekev khifdhn`a t khifdhv revihnekden`a.Re{e h ca{ vehja{ t af{pèkuca{# en ca{ ÿcpdia{ cu{pva{ ch e}revdenkdh `e

ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ e{ hcenph`avh# na {ca vh`dkhcdhn ec rvatekpa racépdka`ec iawdidenpa dn`éjenh ̀ e{`e unh rev{rekpdwh ̀ e jäneva# {dna rchnpehn hceidnd{ia ch neke{d`h` ̀ e vekanakev {u ̀ dwev{d`h`# t iue{pvhn xue# h{é {ehun rvake{a `dékdc# e{ ra{dfce `ekan{pvudv ch kairceoh ihcch `e e}kcu{dane{xue re{hn {afve ch{ iuoeve{.

Page 106: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 106/318

827  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

VEGEVENKDH[

 Hkuøh Va`hvpe# F.A.# 6222. Khidnhn`a kan ch cunh. Iuoeve{ khephcevh{ ̀ e ch Id})

pekh Hcph# pe{d{ `e ihe{pvéh. Iä}dka# uhi !]akmdidcka. Hceièn Iun`a# [.# E. _hrhph Ihvpeca# R. Hcfevpd Ihnhnhve{ t I. Ievkh`a# 8444.

Ch rhvpdkdrhkdn ̀ e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ en rexueøh{ eirve{h{ ̀ e Kmdchrh ̀ e Ècwhve# Juevveva# en W. Wèxue Jhvkéh -kair.$# rr. 65;)6:6.

 Hcan{a# R.# K. Fapet# I. Cuhndcch t O.D. Ihnkdcch# 6222. Èchia{ t {u{ iuoeve{. Md{)pavdh `e un rvake{a avjhndhpdwa# en O. Hvhn`h# K. Fapet t V. Vafce{ -kaav`{.$#rr. ;2:)062.

 Hiukmè{pejud Mevvevh# H.# t I. Vdwh{ _dwt# 6220. Ca{ rvake{a{ `e hrvardhkdn{ufoepdwh `e ca{ `evekma{ {e}uhce{. Naph{ rhvh ch `d{ku{dn# E{pu`da{ @eiajvè)

 ka{ t Uvfhna{ 84 -;$? 50;)54:. Hvhn`h# O.# K. Fapet t V. Vafce{ -kaav̀ {.$# 6222. Pdeira `e kvd{d{# pdeira `e iuoeve{. 

Iä}dka# Undwev{d`h` Hupnaih Fendpa Ouève `e Ah}hkh. Hvafd{rh`a `e Ah}hkh# 6226. Ien{hoe h ch Rvdievh Kuifve ̀ e Iuoeve{ Dn`éjenh{

`e ch{ Hiävdkh{. Ah}hkh# 8 `e `dkdeifve.Fanc [ènkme# R.# 622;. ±Afe`ekev khcchn`a a ihn`hv afe`ekden`a1# Iä}dka Dn`é)

 jenh# nuewh ärakh 6 -5$? 7)80.Kenpva `e @evekma{ Muihna{ Gvht Re`va Cavena `e ch Nh`h# H.K.# 6227. Rvdiev

kanounpa `e vekaien`hkdane{ {afve `evekma{ t afcdjhkdane{ `e jäneva# Aka)

{dnja# Kmdhrh{.E{rdna{h @hidèn# J.# 6224. Kuhpva wevpdenpe{ `ec eidnd{ia en Iä}dka. @dwev{d`h` `e

vuph{ t kvuke `e khidna{. Iä}dka# uhi !]akmdidcka.E{rdna{h @hidèn# J.# t C. Rh Rhve`e{# 84==. Rdanevh{ `ec eidnd{ia en ca{ {ekpa)

ve{ raruchve{. Ch e}revdenkdh `e kd`mhc 84::)84=5. Iä}dka# dnä`dpa.E{rdna{h @hidèn# J.# t I. Kh{phøe`h Räve# en rven{h. Geidnd{ia kdwdc. Ca{ kch)

va{kuva{ `e ch dn{pdpukdanhcdhkdn# en J. E{rdna{h @hidèn t H. Chu Ohdwen.E{rdna{h @hidèn# J.# t H. Chu Ohdwen# en rven{h. Unh hnph{ih vekavve ec {djca. Ia)

wdidenpa{ eidnd{ph{ en Iä}dka 8482)6282. Iä}dka# Akähna.ecn# 844;. Ec @e{revph`av Ie}dkhna# vjhna dnavihpdwa `ec Eoävkdpa _hrhpd{ph `e

Cdfevhkdn Nhkdanhc# Iä}dka# 8 `e `dkdeifve.Jhvh Khcdjhvd{# H.I.# 6226. Jäneva# dnpevcejhcd`h` t kangdkpa en [hn Re`va Kmenhcmû.

Iä}dka# unhi)Undwev{d`h` Hupnaih `e Kmdhrh{.Jhvh Khcdjhvd{# H.I.# t [. Pace`a# 6220. Iuoeve{# hjvhvd{ia t idcdphnkdh. Kmdhrh{

en ch `äkh`h `e ca{ akmenph# en I.C. Räve Vud -kaav`.$# rr. 848)68=.Mevnèn`e Kh{pdcca# V.H.# 6228. Enpve ec epnakenpvd{ia eidnd{ph t ec e{enkdhcd{ia

äpndka. Ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ t {u{ `eihn`h{ `e jäneva# @efhpe Geidnd{ph 86 

-60$? 627)664.Mevnèn`e Kh{pdcca# V.H.# 622;. Ra{ia`evnd{ia{ t eidnd{ia{? `dècaja{# kadnkd)`enkdh{ t ve{d{penkdh{# @e{hkhpa{ 8;? 82:)868.

Page 107: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 107/318

IUOEVE[ DN@ÉJENH[. KANPDEN@H[ RAV CH EXUD@H@ @E JÄNEVA T CH KDU@H@HNÉH  82:

Mevnèn`e Kh{pdcca# V.H.# 6220. @e{kenpvhn`a ec eidnd{ia? cekkdane{ hrven`d`h{ ̀ ech{ cukmh{ ̀ e ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ ̀ e Hiävdkh Chpdnh. Ranenkdh rve{enph`h en ecrhnec Iuoeve{ dn`éjenh{# avjhndhkdane{ racépdkh{ t vechkdane{ `e jäneva# Iä}d)

ka# Kanjve{a Hnuhc ̀ e ch H{akdhkdn Chpdnahievdkhnh ̀ e Kdenkdh{ [akdhce{.Mevnèn`e Kh{pdcca# V.H.# [. Rh t I.P. [devvh -kaav`{.$# 6220. Ec E{ph`a t ca{ dn`é)

 jenh{ en pdeira{ `ec rhn ? neadn`djend{ia# cejhcd`h` e d`enpd`h`. Iä}dka# Kèihvh`e @druph`a{)Kenpva `e Dnwe{pdjhkdane{ t E{pu`da{ [urevdave{ en Hnpvaraca)jéh [akdhc)Idjuec Ènjec Ravvÿh.

 Odiäne Räve# K.# 622;. Rhvpdkdrhkdn `e ch{ iuoeve{ en ec Kanjve{a Nhkdanhc Dn)`éjenh# Ieiavdh 8:0? 68.

Ch Kavveh Geidnd{ph# Kmdhrh{# vege}dane{ `e{`e ec eidnd{ia# wake{ `e{`e ch{ iuoeve{#8440. Iä}dka# Kenpva `e Dnwe{pdjhkdn# Khrhkdphkdn t Hrata h ch Iuoev.

Cre [dcwh# I.K.# 6225. Pvhfhoa avjhndhpdwa ̀ e iuoeve{. Hckhnke{ t cdidphkdane{.E}revdenkdh `e ch Kh{h `e ch Iuoev D}di Hnp{epdl# pe{d{ `e ihe{pvéh. Iä}dka#uhi !]akmdidcka.

Cawevh# [.# t N. Rhcaia -kaav`{.$# 8444. Ch{ hch`h{. Iä}dka# Kaiundkhkdn e Dn)avihkdn ̀ e ch Iuoev)Kanwevjenkdh [akdhcd{ph.

Ih{{aca# H.# 8440. Dnpva`ukkdn. Racépdkh t iuoeve{? unh rekucdhv vechkdn# en H.Ih{{aca -kair.$# 8440# rr. 8;)00.

Ih{{aca# H. -kair.$# 8440. Ca{ ie`da{ t ca{ ia`a{. Rhvpdkdrhkdûn racépdkh t hkkdûn ka)cekpdwh `e ch{ iuoeve{. Iä}dka# Ec Kacejda `e Iä}dka.

Iavxuekma# J.# 8444. Ecd{h t Chuvh# en [. Cawevh t N. Rhcaia -kaav`{.$# rr. ;5);7.Rhcaia# N.# T. Kh{pva t K. Avkd# 8444. Iuoeve{ dn`éjenh{ `e Kmdhrh{. Nue{pva{

`evekma{# ka{puifve{ t pvh`dkdane{# en [. Cawevh t N. Rhcaia -kaav`{.$# rr.75)48.

Räve Nh{{ev# E.# 8444. Ec rvake{a `e eira`evhidenpa `e iuoeve{ dn`éjenh{ avjh)ndh`h{ `e{`e unh rev{rekpdwh `e jäneva# pe{d{ `e ihe{pvéh# Iä}dka# uhi !]a)kmdidcka.

Räve Vud# I.C. -kaav`.$# 6220. Peoden`a md{pavdh{. Pdevvh# jäneva t ra`ev en Kmdhrh{.Iä}dka# Dn{pdpupa Nhkdanhc `e Hnpvaracajéh e Md{pavdh.

Rvdievh Kuifve `e Iuoeve{ Dn`éjenh{ `e ch{ Hiävdkh{# 6226h. @ekchvhkdn `eAh}hkh# Ah}hkh# 0 `e `dkdeifve.

Rvdievh Kuifve `e Iuoeve{ Dn`éjenh{ `e ch{ Hiävdkh{# 6226f. Rchn `e Hkkdn#Ah}hkh# 0 `e `dkdeifve.

Vhia{ Jdc# È.# 6226. Iuoeve{ dn`éjenh{ t vechkdane{ `e jäneva en ec Kanjve{aNhkdanhc Dn`éjenh# pe{d{ `e cdkenkdhpuvh# Iä}dka# unhi.

Vaoh{# V.# 8447. @ec `dkma hc mekma‧ Vege}dane{ {afve ch hircdhkdûn `e ch Cet Vewacu)kdanhvdh `e Iuoeve{ `ec ezcn . Iä}dka# Hccev)Ch Kavveh Geidnd{ph)Kenpva `e Dn)we{pdjhkdn t Khrhkdphkdn `e ch Iuoev# H.K.

Vaoh{# V.# 6226. Vhkd{ph# nejhvna{ ̀ evekma{# vercdkhn dn`éjenh{ h afd{ra{# Ch Oavnh)`h# 5 `e `dkdeifve.

Page 108: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 108/318

82=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Vawdvh [hnkma# J.# 8444. Iuoeve{? ch cukmh `enpva `e ch cukmh# en [. Cawevh t N.Rhcaia -kaav`{.$# rr. 68);;.

[ènkme# K.# 622;. D`enpd`h`# jäneva t hupanaiéh? ch{ iuoeve{ dn`éjenh{ en ec

`efhpe# Ieiavdh 8:0? 86)8=.[ènkme# K.# 6220. Hupanaiéh t mepevanaiéh? ch veavih kan{evwh`avh# en V.H.

Mevnèn`e Kh{pdcca# [. Rh t I.P. [devvh -kaav`{.$# rr. 678)6=6.[ènkme Nä{pav# I.# 622;h. @evekma{ `e ch iuoev dn`éjenh# Ieiavdh 8:0? 84)62.[ènkme Nä{pav# I.# 622;f. Enpvewd{ph `e Jd{ech E{rdna{h @hidèn h Ihvpmh [èn)

kme Nä{pav# `dvdjenpe `e ch Kaav`dnh`avh Nhkdanhc `e Iuoeve{ Dn`éjenh{# `ech Kaav`dnh`avh Juevveven{e ̀ e Iuoeve{ Dn`éjenh{ t `e ch H{hifceh NhkdanhcDn`éjenh Rcuvhc rav ch Hupanaiéh# Iä}dka# @.G.# 7 `e nawdeifve.

[ènkme Nä{pav# I.# 6227. Enpvewd{ph `e Jd{ech E{rdna{h @hidèn t Lhvdnh Akmah

Iuøa h Ihvpmh [ènkme Nä{pav# `dvdjenpe `e ch Kaav`dnh`avh Nhkdanhc `eIuoeve{ Dn`éjenh{# ̀ e ch Kaav`dnh`avh Juevveven{e ̀ e Iuoeve{ Dn`éjenh{ t ̀ ech H{hifceh Nhkdanhc Dn`éjenh Rcuvhc rav ch Hupanaiéh# Iä}dka# @.G.# 82 `eefveva.

[evvhna# V.D.# 6222. Ec hmavva t ec rvä{phia ±unh hcpevnhpdwh rhvh ch avjhndhkdn `ech{ iuoeve{ `e ch hiiav )unavkh1# pe{d{ `e ihe{pvéh# Iä}dka# uhi !]akmdidcka.

 Wèxue Jhvkéh# W. -kair.$# 8444. Jäneva# {u{penphfdcd`h` t khifda {akdhc en ec Iä}d)ka vuvhc. Iä}dka# Kacejda `e Ra{jvh`uh`a{.

Page 109: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 109/318

824

0EC [ENpD@A @EC [EV MAIFVEKAIA KHpEJAVÉH RACÉpDKH

 Ouhn Judccevia Gdjuevah Reveh/

KANPEND@A

Dnpva`ukkdn 882Un hkevkhidenpa hc pvhfhoa kan maifve{ 888

Avjhndhkdane{ xue pvhfhohn kan maifve{? unh rvdievh

apajvhéh# 88;< Apvh{ avjhndhkdane{ xue pvhfhohn kan

maifve{? `eruvhn`a unh apajvhéh# 88=< Hcdhnh{ t `e)

fhpe{ kan ec eidnd{ia t apvh{ ve`e{ `e pvhfhoa# 86;Veevenkdh{ 8;8

/ Rvae{av)dnwe{pdjh`av `ec Kenpva `e E{pu`da{ @eiajvèka{# Uvfhna{ t Hifden)phce{ `e Ec Kacejda `e Iä}dka? 3 oxueBkacie}.i}>.

Page 110: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 110/318

882  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

DNpVA@UKKDûN

E{pe pe}pa pdene kaia afoepdwa e{fahv un rhnavhih `e hcjunh{ wevpdenpe{

xue {e mhn wend`a kan{pvuten`a hcve`e`av `ec pvhfhoa kan ch rafchkdnih{kucdnh rhvh e{pdiuchv ch exud`h` `e jäneva en `devenpe{ èifdpa{ `e chkapd`dhnd`h`. [e pvhph `e ia{pvhv rhvpe `e ca xue mh akuvvd`a en Iä}dka ench{ pve{ ÿcpdih{ `äkh`h{# reva enhpdhn`a en ch whvde`h` `e hkevkhidenpa{t en hcjuna{ ra{dkdanhidenpa{ racépdka{ `e xudene{ pvhfhohn kan `dkmh ra)fchkdn# en rhvpdkuchv hxuäcca{ xue pdenen ihtav kevkhnéh kan ch rev{rekpd)wh `e ca{ e{pu`da{ `e jäneva. Iè{ xue cdidphvna{ h {u{ rvanunkdhidenpa{racépdka{# {e vewd{hn `akuienpa{ dn{pdpukdanhce{ rhvh d`enpdkhv hkkdane{

vehcdh`h{ en {u{ èifdpa{ `e pvhfhoa.En ch rvdievh rhvpe `ec pe}pa {e vewd{hn hcjuna{ eceienpa{ {ufthkenpe{

hc pvhfhoa `e hcjunh{ avjhndhkdane{ `e ch {akde`h` kdwdc# ch{ kuhce{ mhn we)nd`a ̀ enden`a hkkdane{ rhvh dnkd`dv en e{rekdhc en ch rafchkdn ih{kucdnht# rav ie`da `e ecca# pvhphv `e kanpvhvve{phv hcjuna{ rvafceih{ {akdhce{d`enpdkh`a{ en ch{ vechkdane{ `e jäneva -kaia ec peih `e ch wdacenkdh$ afden rhvh rapenkdhv ec ̀ e{hvvacca iè{ dnpejvhc ̀ e hcjunh{ ve{ran{hfdcd`h`e{{akdhce{ h{djnh`h{ h `dkmh rafchkdn -kaia ec peih `e ch rhpevnd`h`# {dn

ve`ukdvch hc rvawee`av hupavdphvda# {dna vekurevhn`a rvake{a{ `e nejakdh)kdn t `e hekpdwd`h`$. Rhvhcechienpe# {e hcu`e hc pvhfhoa kan peih{ xuehnke{pvhcienpe na mhn {d`a kan{d`evh`a{ en ch e}revdenkdh ̀ e ca{ maifve{#rav ch rveeidnenkdh `e kdevpa{ hpvdfupa{ `e ch ih{kucdnd`h`# kaia ch {hcu``e unh rafchkdn xue {uece {akdhcdhv en {dpuhkdane{ `e vde{ja# hc ia{pvhvkan{phnpeienpe kdevph peievd`h`# kaia vexud{dpa xue `efen kuircdv en ecrvake{a `e vehvihv {u maifvéh t hcjuna{ eceienpa{ kenpvhce{ `e {u d`en)pd`h` kaia maifve.

 H`eiè{ `ec pvhfhoa xue rvaranen e{ph{ avjhndhkdane{# en ch {ejun`hrhvpe `ec pe}pa {e e{fahn eceienpa{ `e {u ra{dkdanhidenpa racépdka ie)`dhnpe ch kanavihkdn `e `devenpe{ ve`e{ t avjhndhkdane{# reva h ch we`e dnpevkhifda t pvhfhoa kanounpa kan jvura{ `e iuoeve{ eidnd{ph{# h{ékaia kan rev{anh{ `e`dkh`h{ h ch dnwe{pdjhkdn. En e{pe pe}pa dnpeve{h en)hpdhv kan{phnpeienpe ch cekpuvh racépdkh `ec pvhfhoa xue kanpeirch h chrafchkdn ih{kucdnh kaia {u afoepa `e dnpevä{# en e{rekdhc rhvh e{pdiuchvun `dècaja kan e{pu`da{h{ t hkpdwd{ph{ eidnd{ph{# hcjunh{ `e ch{ kuhce{ rev)kdfen xue en ̀ dwev{a{ rvatekpa{ a e{pu`da{ {afve maifve{ na {e rvaun`dhca {ukdenpe en ec peih `ec ra`ev# a fden {e xue`hn en ec h{rekpa wacunph)vd{ph# kaia {d ec khifda en ch{ vechkdane{ `e{djuhce{ `e jäneva {dirceien)

Page 111: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 111/318

EC [ENPD@A @EC [EV MAIFVE KAIA KHPEJAVÉH RACÉPDKH  888

pe `eren`devh `e unh `ekd{dn dn`dwd`uhc `e un {uoepa dnpeve{h`a en ecca#idndidhn`a ca{ hkpave{ dn{pdpukdanhce{ t e{pvukpuvhce{ xue ca kan`dkda)nhn. E{ph{ dnwe{pdjh`avh{ t hkpdwd{ph{ hcevphn xue# kan ecca# rue`en jenevhv)

{e e{pu`da{ {afve ca{ maifve{ xue# en cujhv `e hkairhøhv fÿ{xue`h{ `eexud`h` `e jäneva# e{phvéhn dniundhn`a h rafchkdane{# mhkdän`ace{ kveevxue e{pèn pvhfhohn`a rav un khifda xue ra`véh xue`hv{e en un ndwec raka{u{phnkdhc.

Kan ec n `e mhkev e}rcékdph nue{pvh ra{puvh pevdkh t racépdkh# en chrhvpe nhc ̀ ec khrépuca {e vekuvve h ch{ khpejavéh{ ̀ e hcdenhkdn t ̀ e rvarde)`h` `e ca{ ie`da{ `e rva`ukkdn {afve ca xue mh {d`a `enaidnh`a –{evmaifve’. Na{ dnpeve{h mhkev veevenkdh{ kan{phnpe{ h ch ra{dfdcd`h` `e ve)

`ukdv ch enhoenhkdn `e nue{pvh{ d`enpd`h`e{ `e jäneva# en ch ie`d`h enxue {e rh{h `ec e{pu`da `e {ev maifve kaia kanounpa `e kairavphiden)pa{# rhvh dnkuv{danhv en unh paih `e `d{phnkdh `ec {uoepa en kue{pdn t h{éwevca ̀ enpva ̀ e unh {akde`h` xue ca dnwd{dfdcdh hnpe {é id{ia# hc kan{pvudv)ca kaia {uoepa hupaveevd`a# reva xue h ch we ca {dpÿh kaia {uoepa `e vee)venkdh rhvh naifvhv t `endv h ch{ iuoeve{. En ch ie`d`h en xue e{pa {ekue{pdane {evè hkpdfce ewd`enkdhv pen{dane{# kanpvh`dkkdane{ t ihce{phve{en ec rvake{a ̀ e hrven`ev h {ev maifve# reva h ch we afcdjhvè h un ra{dkda)

nhidenpa racépdka {afve ca xue ecca{ mhken kan {u{ ve{rekpdwh{ d`enpd`h`e{`e jäneva t kan ch{ kan{ekuenkdh{ xue pdenen en ch{ `e apvh{ rev{anh{.

UN HKEVKHIDENpA

HC pVHFHOA KAN MAIFVE[

En ca{ ÿcpdia{ høa{ {e mhn un`h`a `devenpe{ avjhndhkdane{ rhvh hrathv

h iuoeve{ xue mhn {uvd`a wdacenkdh< hc id{ia pdeira# enpve 8442 t ch rvd)ievh `äkh`h `ec {djca }}d mhn {uvjd`a hcjunh{ iè{ rhvh pvhfhohv kan mai)fve{ xue ch mhn eoevkd`a# t xue dnkcu{a ch mhn wdwd`a. [e fu{kh dnkd`dv en chra{dfdcd`h` `e `d{idnudv ch wdacenkdh# rhvpdkdrhn`a jvh`uhcienpe en {urvewenkdn. En e{pe revda`a phifdän {e mhn `e{hvvacch`a rvatekpa{ `e dn)we{pdjhkdn kan ec n `e `akuienphv# hnhcdhv t pvhphv `e dnpevrvephv ca{kairavphidenpa{ `e ca{ maifve{# t kan ecca rapenkdhcienpe aienphv e{)pu`da{ rhvh vekan{pvudv un enpavna `e jäneva iè{ exudphpdwa. E{ `ekdv# na{e ve`uke {ca h un pvhfhoa wacunphvd{ph hnpe ch ewd`enkdh `e un rvafceih{akdhc `e wdacenkdh# nd {e mh ve{pvdnjd`a h un kanounpa `e vege}dane{ pevd)kh{ t `e kÿiuca `e rvatekpa{ `e dnwe{pdjhkdn# {dna xue una `e {u{ kai)

Page 112: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 112/318

886  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

ranenpe{ iè{ diravphnpe{ verve{enph ec pvhphv ̀ e paihv ̀ d{phnkdh kvépdkh ̀ eckanpe}pa `e wdacenkdh# kan ec n `e dnpevrvephv e dnpevwendv en hcjuna{ ece)ienpa{ t hrven`dhoe{ {ufthkenpe{ hc kairavphidenpa ̀ e kdevpa{ maifve{#

xue ca{ ccewhn h e{phfcekev vechkdane{ wdacenph{ t raka exudphpdwh{ kan ch{iuoeve{# h{é kaia kan apva{ maifve{ t kan{dja id{ia{.

En e{pe rvake{a whce ch renh ̀ e{phkhv ch un`hkdn# h rvdnkdrda{ ̀ e ca{nawenph `ec {djca }}# `ec Kacekpdwa `e Maifve{ rav Vechkdane{ Djuhcdph)vdh{ -Kavdhk$# h{é kaia `e [hcu` t Jäneva. Hifh{ avjhndhkdane{ pdenenkaia rveke`enpe h ch H{akdhkdn Ie}dkhnh ̀ e Cukmh kanpvh ch Wdacenkdh hch{ Iuoeve{ -Kawhk$ t ch{ `enunkdh{ xue iÿcpdrce{ eidnd{ph{ mhféhn we)nd`a mhkden`a en ̀ devenpe{ e{rhkda{ rÿfcdka{. Hc rvdnkdrda# ch rvdievh ̀ e

e{ph{ avjhndhkdane{ fu{khfh avihv jvura{ `e maifve{ xue vekanakéhnpenev un rvafceih kan ec eoevkdkda ̀ e ch wdacenkdh# kan ec n ̀ e d`enpdkhvhcjunh{ `e ch{ vhane{ xue ca{ ccewhn h hjve`dv h apvh rev{anh< idenpvh{xue ch {ejun`h dnpenphfh d`enpdkhv hcjunh{ ia`hcd`h`e{ xue pdenen ca{hrven`dhoe{ `e jäneva hc vechkdanhv{e kan ca{ rvake{a{ `e {hcu` t enev)ie`h` `e maifve{ t iuoeve{# `e{phkhn`a ch{ kan{ekuenkdh{ nejhpdwh{{afve ch{ xue ru`devhn pvhfhohv{e kan{pvukpdwhienpe# kan ec n `e ieoa)vhv ch{ vechkdane{ kan ch{ iuoeve{ t enpve ca{ id{ia{ maifve{# h{é kaia

{u khcd`h` `e wd`h.8

Ca{ un`h`ave{ `e e{pa{ e{rhkda{ hcpevnhpdwa{ vekanaken ch dnguenkdhxue puwdevan en ecca{ id{ia{ {u{ vechkdane{ kan ca{ iawdidenpa{ `e iuoe)ve{# h`eiè{ `e {u{ e}revdenkdh{ kan jvura{ xue pvhfhohfhn kan iuoeve{xue mhféhn wdwd`a wdacenkdh. Hc dnpenphv un pvhfhoa e{rekéka kan maifve{#`e ihnevh dn`eren`denpe hc {evwdkda t hkairhøhidenpa h ch{ iuoeve{# narvepen`éhn paihv `d{phnkdh `e ch{ id{ih{ {dna enhpdhv {u pvhfhoa kan chrafchkdn# xue ihtavdphvdhienpe vekanake xue eoevke ch wdacenkdh. Na af{)

phnpe# e}d{pe ch ra{dfdcd`h` ̀ e wevca kaia unh fÿ{xue`h xue ra`véh ̀ d{pvhevch hpenkdn `ec pvhfhoa eidnd{ph# a dnkcu{a kanpvhranev{e h ch `een{h `eca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{# rav ec vde{ja `e mhkev dnwd{dfce{ ch{ ve{ran{h)fdcd`h`e{ `e ca{ maifve{ en ch {dpuhkdn `e ch{ rvdievh{. Rav e{ph vhn#ve{ucph `e jvhn diravphnkdh e}rcdkdphv t mhkev ewd`enpe ec ra{dkdanhidenparacépdka `e xudene{ pvhfhohn kan ch rafchkdn ih{kucdnh. En e{ph {ekkdnna{ `epeneia{ un raka h vewd{hv ch{ rvarue{ph{ `e hcjunh{ avjhndhkdane{

8

E{pa puwa kaia hnpeke`enpe ec pvhfhoa kan rvaiapavh{ `e {hcu` rav ie`da `ephcceve{ {afve jäneva t {hcu`# h{é kaia {afve jäneva t {hcu` ienphc -kaiundkhkdnrev{anhc kan Fenna `e Ledoev$.

Page 113: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 113/318

EC [ENPD@A @EC [EV MAIFVE KAIA KHPEJAVÉH RACÉPDKH  88;

xue {e mhn un`h`a rhvh pvhfhohv# en rvdnkdrda# kan maifve{ xue eoevkenwdacenkdh t hc id{ia pdeira e{pdiuchv ch exud`h` en èifdpa{ `e ch {hcu` tch e`ukhkdn# h{é kaia `e rhpevnd`h` t wd`h hidcdhv en jenevhc.

Avjhndzhkdane{ xue pvhfhohn kan maifve{?

unh rvdievh apajvhéh

 Whce ch renh {eøhchv xue na {e fu{kh `hv unh `e{kvdrkdn e}mhu{pdwh `e chchfav ̀ e hcjunh{ avjhndhkdane{ xue ̀ e ihnevh runpuhc pvhfhohn kan mai)fve{# {afve pa`a en ec peih `e ch wdacenkdh# reva {é kaienphv xue e{ph{ dn)

pevwenkdane{ mhn kanpvdfud`a h mhkev iè{ kairceoa ec afoepdwa `ec dnpev)khifda kan ca{ maifve{ xue eoevken wdacenkdh t# kan ecca# mhn hcdienph`aun `dècaja kvépdka kan ec iawdidenpa eidnd{ph. Rav eoeirca# Kavdhk {ekan{pdput en unh h{akdhkdn ̀ e veevenkdh en Iä}dka t en `devenpe{ rhé{e{`e Hiävdkh Chpdnh h rhvpdv `e rvdnkdrda{ `e ch `äkh`h `e ca{ nawenph# hnpe{`e ̀ hv cujhv h kuhpva avjhndhkdane{ xue {e ̀ evdwhvan ̀ e {u pvhfhoa avdjdnhc{afve wdacenkdh# reva xue h {u we uevan kan{pvuten`a kh`h unh {u e{re)kdkd`h`. E{ph {uf`dwd{dn {uvjd# en rhvpe# hnpe ch neke{d`h` `e arphv rav

hrva}dihkdane{ e{rekékh{ venpe h cekpuvh{ na {deirve maiajäneh{ enkuhnpa hc pvhfhoa {afve wdacenkdh eoevkd`h rav ca{ maifve{. Rav ecca# whce chrenh vewd{hv ca xue Kavdhk {e rvaranéh `e{`e {u dndkda.6

hY Ec Kacekpdwa `e Maifve{ rav Vechkdane{ Djuhcdphvdh{ {uvjd kaiaunh avjhndhkdn kdwdc en efveva ̀ e 844;< {e rve{enp –kaia un e{rhkda ̀ evege}dn t pvhn{avihkdn rhvh maifve{ dnpeve{h`a{ en ieoavhv {u{ avih{`e wd`h’. Rhvh phc n `e{hvvacc dndkdhpdwh{ xue fu{khfhn –hrathv ca{ khi)fda{ rev{anhce{ t kacekpdwa{ `e ca{ maifve{ mhkdh ch kan{pvukkdn `e vech)

kdane{ djuhcdphvdh{ kan ch{ iuoeve{# apva{ maifve{ t kan {u enpavna’. Dnd)kdhcienpe –{u pvhfhoa {e kenpv en ch vege}dn {afve ch ih{kucdnd`h` t chve{ran{hfdcd`h` ̀ e ca{ maifve{ ̀ e ̀ epenev ch wdacenkdh ̀ aiä{pdkh’< h{é {uv)jd en Iä}dka ec rvdiev rvajvhih rhvh maifve{ `d{rue{pa{ h vechkdanhv{e`e ihnevh na wdacenph kan {u rhveoh.

6 Ch vekan{pvukkdn `ec pvhfhoa `e Kavdhk {e mhke h rhvpdv `e `akuienpa{ -Kacekpdwa`e Maifve{ rav Vechkdane{ Djuhcdphvdh{# H.K. Kuvvdkucui dn{pdpukdanhc$ t veevenkdh{ rvarav)kdanh`h{ rav una ̀ e {u{ un`h`ave{# Gvhnkd{ka Kevwhnpe{# h{é kaia rav ec kanakdidenpa

xue ec hupav `e e{pe khrépuca pdene `ec pvhfhoa `e kh`h unh `e ch{ avjhndhkdane{ kdph`h{hxué. Ca{ enpvekaidcch`a{ en kh`h una ̀ e ca{ hrhvph`a{ hcu`en h ca{ pe}pa{ dn{pdpukdanh)ce{ kan{ucph`a{.

Page 114: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 114/318

880  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

 H`eiè{# en 8447 ca{ kairhøeva{ `e Kavdhk kaienhvan hkpdwd`h`e{en pavna h ch rhpevnd`h` kaia unh `dien{dn kenpvhc en ch wd`h `e ca{maifve{# th xue raka h raka {e uevan ̀ hn`a kuenph xue ch vege}dn {afve

`dkmh `dien{dn# rve{enpe en ch wd`h `e iukma{ maifve{ kaia rvèkpdkh#reva phifdän kaia unh e}revdenkdh `e pa`a{ en kuhnpa mdoa{# revidpe ve)wd{hv ca{ rvake{a{ `e {akdhcdhkdn t hrven`dhoe `e jäneva# xue cueja rue)`en {ev verva`ukd`a{ a kue{pdanh`a{ hc rhvpdkdrhv `dvekph a dn`dvekphienpeen ch {akdhcdhkdn `e apvh rev{anh.

Kavdhk rvaiawd en {u{ jvura{ `e pvhfhoa ch ve{acukdn na wdacenph `eca{ kangdkpa{# h{é kaia ec `dècaja kaia unh avih `e fÿ{xue`h `e ch `e)iakvhkdh en ch wd`h énpdih t rÿfcdkh. Rhvhcechienpe# uevan dnkavravhn`a

veevenkdh{ h ch na `d{kvdidnhkdn `e ch{ rev{anh{ rav {u jäneva# avdenph)kdn {e}uhc# epndh# nhkdanhcd`h`# kch{e {akdhc a e`h`. Hnpe e{pe rvake{a `ekhifda `e ch{ vechkdane{ t ch{ d`enpd`h`e{ `e jäneva# –en Kavdhk {e ce hra{)p h ch ra{dfdcd`h` `e un khifda rev{anhc# kucpuvhc t {akdhc `e ca{ maifve{#kan ec n `e `e{hvvacchv t vekan{pvudv unh {akde`h` iè{ ou{ph t exudphpdwh’.Rhvh phce{ rvar{dpa{ pvhphvan `e e{kukmhv hkpdwhienpe h ca{ maifve{ xueh{d{péhn h {u{ jvura{ `e pvhfhoa# `dhcajhn`a kan {u{ dnpevrvephkdane{# ch{kuhce{ {e ra`éhn wev kaia ou{pdkhkdane{ `e hkpa{ wdacenpa{ eoevkd`a{ t `e

ca{ `d{phnkdhidenpa{ kan ch hidcdh# reva h ch we kaia ihce{phve{ hnpe chwdacenkdh wdwd`h ‐en hcjuna{ kh{a{ `e{`e ch dnhnkdh‐ a kanu{dane{ hnpe–ch hu{enkdh rhpevnh’# dnkcu{a h re{hv `e xue `dkma rev{anhoe e{puwdevhrve{enpe. E{ ̀ ekdv# hc id{ia pdeira xue mhfchfhn ̀ e ceohnéh hekpdwh kan {urvajendpav a kan apva{ ideifva{ ̀ e ch hidcdh# hcjuna{ vekanakéhn ec peiavh ihtav `d{phnkdhidenpa rav {u rve{enkdh en ca{ jvura{ `e hupahtu`h xueavekéh Kavdhk# th xue {u{ kairavphidenpa{ wdacenpa{ ca{ mhféhn ccewh`a hrev`ev vechkdane{ a h `epevdavhvch{.

En e{pe rvake{a `e pvhfhoa# ca{ ve{ran{hfce{ `e `dkmhanj

vekanakenmhfev –enkanpvh`a unh jvhn khvjh ̀ e ̀ acav dircékdph en ch avih ̀ e wd`h ̀ eca{ maifve{ xue {a{pdenen t hkpÿhn `e hkuev`a kan {u{ hrven`dhoe{ `e`e{djuhc`h` {e}uhc’. @e{`e {u rev{rekpdwh# –ca{ ka{pa{ `e ch ih{kucdnd`h``aidnhnpe# {e pvh`uken en ec {uvdidenpa rhvh ca{ rvarda{ maifve{ h`ucpa{t rhvh xudene{ e{pèn kevkh `e ecca{. Ch wdacenkdh kanccewh phifdän ch verve){dn `e eiakdane{# ch `d{phnkdh hekpdwh t ch {ace`h` rhvh ca{ maifve{’. [ue}revdenkdh ̀ e pvhfhoa ce{ revidpe kankcudv xue –ca{ maifve{ e{pèn e}rue{)pa{ h unh kucpuvh xue na rvaiuewe ec hupakud`h`a# {dna xue aienph tvekanake ch hu`hkdh t ch{ kan`ukph{ `e vde{ja kaia rhvpe un`hienphc `ech ih{kucdnd`h`# ca kuhc akh{danh ch iuevpe `e kdenpa{ `e maifve{ kh`h

Page 115: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 115/318

EC [ENPD@A @EC [EV MAIFVE KAIA KHPEJAVÉH RACÉPDKH  885

høa# rav eoeirca# en ca{ hkkd`enpe{ ̀ e pvèn{dpa a en ec pvhfhoa t ch{ iuevpe{wdacenph{’.

Apva `e ca{ hrven`dhoe{ `ec pvhfhoa `e Kavdhk e{ xue –ch{ avih{ pvh`d)

kdanhce{ `e ih{kucdnd`h` eirafveken ch{ wd`h{ t ve{ucphn arve{dwh{ rhvhch{ iuoeve{# reva xue h ch we na ce{ ve{ucphn phn hwavhfce{ h ca{ id{ia{maifve{’.; Rav en`e# `ekd`devan –dnwe{pdjhv# rvaiawev t vehcdhv hkkdane{`e khifda rev{anhc# dn{pdpukdanhc t {akdhc# pen`denpe{ h ch jenevhkdn `eavih{ kan{pvukpdwh{# kvehpdwh{ t hekpdwh{ `e {ev maifve# h pvhwä{ `ec `e{h)vvacca t avphcekdidenpa `e unh kucpuvh fh{h`h en ch exud`h` t ec ve{repa enca{ èifdpa{ rÿfcdka t rvdwh`a’. [u rvarue{ph vekmhhfh pa`h avih `e wda)cenkdh mhkdh ch{ iuoeve{ t fu{khfh –vairev ch kaircdkd`h` {akdhc xue {e mh

kveh`a enpve maifve{ {afve e{pe rvafceih’. Hmavh fden# `e{ruä{ `e 8; høa{ `e pvhfhoa kan maifve{ t iuoeve{ `e

`dwev{a{ {ekpave{ {akdhce{# en 6227 ca{ dnpejvhnpe{ `e Kavdhk `ekd`devan eckdevve avihc ̀ e ch avjhndhkdn. Hc id{ia pdeira hnunkdhvan ch un`hkdn`e nuewa{ e{rhkda{ kan fÿ{xue`h{ ve`end`h{ h rhvpdv `e ch e}revdenkdhhkuiuch`h en iÿcpdrce{ e{rhkda{ `e vege}dn t jvura{ `e pvhfhoa# `aku)ienphn`a e{pvhpejdh{ `e dnpevwenkdn t `dhcajhn`a kan `devenpe{ hkpave{{akdhce{# enpve ca{ kuhce{ akurh un cujhv diravphnpe ec eidnd{ia t ca{

iawdidenpa{ rav ch `dwev{d`h` {akdhc# ch kucpuvh `e rh t ch ve{acukdn `ekangdkpa{.0

 Hc hnunkdhv ec kdevve `e Kavdhk# {e vekanakd kaia una `e {u{ cajva{diravphnpe{ ch kvehkdn ̀ ec Rvajvhih ̀ e Maifve{ Venunkdhn`a h {u Wdacen)kdh -rmvw$# ec kuhc fvdn` hpenkdn en jvura{ h kdenpa{ `e maifve{# h`eiè{`e `e{hvvacchv rhvhcechienpe hkkdane{ avdenph`h{ h aienphv ch ve{ran{hfdcd)`h` t ec hekpa rhpevna{. Ca{ un`h`ave{ t ideifva{ `e Kavdhk {eøhchvan#en un kaiundkh`a `d{pvdfud`a enpve avjhndhkdane{ `e ch {akde`h` kdwdc t

rÿfcdka en jenevhc# xue ccewhvan h khfa –hkkdane{ `dvdjd`h{ h ch vege}dnkvépdkh t ch fÿ{xue`h `e eceienpa{ rhvh ch exud`h` `e jäneva’. Na af{phnpe#vekanaken xue en ec khidna {uvjdevan `devenkdh{ en ec –kia’ vehcdhv ecpvhfhoa rhvh `epenev t evvh`dkhv ch wdacenkdh ih{kucdnh. Rav en`e# en unhh{hifceh# kan `devenpe{ pe{pdja{ kaia af{evwh`ave{ kvépdka{# `ekd`devan ec

; Rhvh kanakev unh vekan{pvukkdn `e pvhtekpavdh{ `e wd`h `e whvane{ xue mhnh{d{pd`a h rvajvhih{ kanpvh ch wdacenkdh en ec e{rhkda ̀ e Kavdhk# wähn{e Vhiéve -6226$#Rhve`e{ -6220$ t _hiu`da -622:$# enpve apva{.

0

Rhvh unh vege}dn {afve hcjuna{ ihpevdhce{ rva`ukd`a{ h rhvpdv `ec pvhfhoa `eKavdhk {e rue`en kan{ucphv `a{ wd`ea{ e`dph`a{ rav Fekevvdc -844=# 8444$< h`eiè{ `eca{ pe}pa{ `e Cden`va -844=$ t `e Kevwhnpe{ ep hc. -8444$.

Page 116: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 116/318

887  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

kdevve `e Kavdhk# h ch we xue {u{ dnpejvhnpe{ kanavihvan kuhpva nuewh{avjhndhkdane{ kan ec n ̀ e ̀ hvce kanpdnud`h` hc pvhfhoa vehcdh`a kan ̀ dwev){a{ ihpdke{. Iè{ h`echnpe {e mhke veevenkdh h e{ph{ avjhndhkdane{# {d fden

hnpe{ whce ch renh kaienphv eceienpa{ `ec pvhfhoa `e apvh avjhndhkdn `e{)phkh`h en e{ph fÿ{xue`h `e vechkdane{ `e jäneva iè{ exudphpdwh{# [hcu` tJäneva# en e{rekdhc ravxue ä{ph {uvje en apvh{ kdu`h`e{ `e Iä}dka.

fY [hcu` t Jäneva e{ unh h{akdhkdn kdwdc kan{pdpud`h en ec høa 8446-vejd{pvh`h en 8445$ rav iuoeve{ t maifve{ `e `d{pdnph{ rvae{dane{# xude)ne{ {e hjvurhvan rhvh `e{hvvacchv rvarue{ph{ e`ukhpdwh{ en ec khira `e ch{hcu` t ec jäneva.5 Kuenph kan {e`e{ en Ohchrh t Xueväphva. E{ph avjhndh)kdn fu{kh –kanpvdfudv h unh ieoav {hcu` t khcd`h` `e wd`h `e iuoeve{ t

maifve{# h pvhwä{ `e hkpdwd`h`e{ en ch{ èveh{ `e ch {hcu` ienphc# {e}uhc tverva`ukpdwh# ̀ e{`e ch rev{rekpdwh ̀ e jäneva# kan{d`evhn`a xue ch exud`h`t ch `eiakvhkdh {an unh ieph t ve{ran{hfdcd`h` kairhvpd`h{ rav hifh{rafchkdane{’.

E{ dnpeve{hnpe af{evwhv unh ̀ devenkdh kan ve{rekpa h Kavdhk# phnpa ravch kanavihkdn id}ph ̀ e{`e {u un`hkdn# kaia rav ca xue e{revhn cajvhven ec pvhfhoa kan maifve{ t iuoeve{. E{pa {e af{evwh hc vekanakev# enpve {u{afoepdwa{# xue xudeven –rvaiawev ch pvhn{avihkdn `e ch{ vechkdane{ `e

jäneva# kanpvdfuten`a hc eira`evhidenpa `e iuoeve{’# t rav apvh rhvpe# h–ch {en{dfdcdhkdn `e maifve{ rhvh ec eoevkdkda `e unh kdu`h`hnéh rcenh ench exud`h`’. H`eiè{# ce{ dnpeve{h –kan{pvudv e{rhkda{ `e vege}dn en pavnah ch rvafceièpdkh `e jäneva t h {u{ kan{ekuenkdh{ en ec khira `e ch {hcu`#ch {e}uhcd`h` t ch e`ukhkdn’# t hc id{ia pdeira –dnkd`dv `e{`e unh rev{)rekpdwh ̀ e jäneva en ch aviuchkdn t hrcdkhkdn ̀ e rvajvhih{ en ec khira`e ch {hcu` t ca{ `evekma{’. [u rvarue{ph iepa`acjdkh {e `e{kvdfe kaia–rhvpdkdrhpdwh# `e phc ihnevh xue {e hvpdkuce h rhvpdv `e ch rvardh e}revden)

kdh# dnpejvhn`a ca pevdka kan ch idvh`h# ec ren{hv t ec {enpdv `e ch{ iuoeve{t maifve{’. H`eiè{ `e hkkdane{ kenpvh`h{ en vedwdn`dkhv ca{ `evekma{ t ch khcd`h`

`e wd`h ̀ e ch{ iuoeve{# [hcu` t Jäneva pvhfhoh hkpdwhienpe en ec peih ̀ e chrhpevnd`h`# –kan ec n `e rvafceihpdhv kan{pvukpdwhienpe unh `e ch{ `d)ien{dane{ kenpvhce{ `e ca{ ia`eca{ `e d`enpd`h` ih{kucdnh’. Un kaira)nenpe dnpeve{hnpe `e e{ph avjhndhkdn e{ {u pvhfhoa kan ndøa{ t h`ace{ken)

5 Ch vekan{pvukkdn `ec pvhfhoa `e [hcu` t Jäneva {e mhke h rhvpdv `e `akuienpa{

dn{pdpukdanhce{ -[hcu` t Jäneva. Kuvvdkucui ̀ e ch avjhndhkdûn$ t ̀ e un hvpékuca rufcdkh`aen un cdfva ̀ e e}revdenkdh{ dnpevnhkdanhce{ -@e Ledoev ep hc.# 622;$# hifa{ kaav`dnh`a{rav una `e {u{ un`h`ave{# Fenna `e Ledoev.

Page 117: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 117/318

EC [ENPD@A @EC [EV MAIFVE KAIA KHPEJAVÉH RACÉPDKH  88:

pe{# fhoa ec {urue{pa `e xue ch{ d`enpd`h`e{ `e jäneva {e whn hcdienphn`a`e ca{ `devenpe{ rvake{a{ `e {akdhcdhkdn t# rav en`e# {u kue{pdanhidenpat vekan{pvukkdn rue`e mhkev{e `e{`e e`h`e{ peirvhnh{.

E{pa e}rcdkh xue en 8445 diruc{hvhn unh khirhøh `e `dfuoa cchih`h–Kia wea h id rhrè’ en pve{ e{ph`a{ `e ch Verÿfcdkh# en ch kuhc paihfhn ec`dfuoa dnhnpdc kaia wenphnh `e kankdenpdhkdn rhvh ca{ maifve{ en kuhn)pa h kia {an wd{pa{< vekuvvden`a h avihpa{ iena{ véjd`a{# ca{ ienave{ `ee`h` ra`éhn kaiundkhv {u cekpuvh `e ch kapd`dhnd`h` hidcdhv en ch xue {ee{pèn `e{hvvacchn`a. En 844: chnhvan e{ph id{ih khirhøh en pa`a ec rhé{#en unh hcdhnh kan Kavdhk# kan ch [ekvephvéh ̀ e E`ukhkdn Rÿfcdkh# ec Kan{e)

 oa rhvh ec @e{hvvacca Dnpejvhc `e ch Ghidcdh t ca{ kanjve{a{ `e ca{ e{ph`a{.

@dkmh khirhøh jenev iè{ `e 652 222 `dfuoa{# `e{`e rvee{kachv mh{phhcuina{ `e ndwec {ekun`hvdh# ca{ kuhce{ uevan e}rue{pa{ en ca{ èifdpa{iundkdrhc# e{phphc t nhkdanhc. Ca dnpeve{hnpe `e e{pe eoevkdkda e{ xue Kavdhk#[hcu` t Jäneva# h{é kaia apvh{ dn{phnkdh{ jufevnhienphce{ t na jufevnh)ienphce{ mhn vekuvvd`a h e{pe ihpevdhc rhvh aienphv ec `dècaja kan mai)fve{ xue e{pèn wdwden`a ch rhpevnd`h` a xue rden{hn ccejhv h mhkevca# th xuee{ unh avih `e paihv `d{phnkdh `e ca{ rvarda{ mdoa{ kaia rev{anhoe{ kevkh)na{. Rhvhcechienpe# pvhfhohn kan h`ace{kenpe{ en `dnèidkh{ `e kud`h`a `e

hcjuden# `e xuden `efen mhkev{e ve{ran{hfce{ `e pdeira kaircepa# rav caiena{# `uvhnpe unh {eihnh. Ch d`eh e{ kue{pdanhv `e{`e owene{ xue ch ve{)ran{hfdcd`h` t khrhkd`h` `ec kud`h`a {an hcja e}kcu{dwa `e ch{ iuoeve{.7

Apvh rvarue{ph `e pvhfhoa `e [hcu` t Jäneva {e kenpvh en ch `eiakvh)pdhkdn ̀ ec enpavna hidcdhv#: h{é kaia en ec ̀ d{eøa ̀ e ia`eca{ e`ukhpdwa{en ec khira `e ch {hcu`# rhvh ca kuhc {u iepa`acajéh fu{kh vekurevhv ece)ienpa{ `e ch e`ukhkdn raruchv# ch ca{aéh t peavéh eidnd{ph{# ch r{dkaca)jéh {akdhc# Je{phcp# ch pevhrdh `ec veenkuenpva t ch hnpvaracajéh {akdhc. H

re{hv `e xue na evh {u rvarue{ph avdjdnhc `e dnpevwenkdn# h rhvpdv `ec høa6226 mhn diruc{h`a ec Jvura `e Maifve{ Venunkdhn`a h {u Wdacenkdh tec Jvura ̀ e Iuoeve{ xue Wdwen en [dpuhkdn ̀ e Wdacenkdh? Iephiava{d{# enhcdhnh kan Kenpva{ `e Dnpejvhkdn Ouwendc.

7 Rhvh unh cekpuvh `ephcch`h `e hcjuna{ `e e{pa{ ihpevdhce{# {e rue`e kan{ucphveka{ ep hc.# 6225.

: Mhn {d`a rhvpe `e un hircda rvatekpa `e –@eiakvhpdhkdn Ghidcdhv’ rhvh 82e{ph`a{ `e ch Verÿfcdkh Ie}dkhnh. H rhvpdv `e e{pe e{ueva mhn kaav`dnh`a ch echfavh)

kdn `e pve{ kuh`evna{? Iuoeve{ t maifve{ oûwene{ kan{pvuten`a `eiakvhkdh en ch{ vechkda)ne{ hidcdhve{# Maifve{ kan{pvuten`a `eiakvhkdh en kh{h t Iuoeve{ en ch rhvpdkdrhkdûn `e avih{ nuewh{ `e hupavd`h`.

Page 118: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 118/318

88=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Phnpa Kavdhk kaia [hcu` t Jäneva mhn rhvpdkdrh`a en rvake{a{ `eavihkdn t h{e{avéh ̀ e apvh{ avjhndhkdane{ xue pvhfhohn kan maifve{# h{ékaia `e e{pu`da{a{ dnpeve{h`a{ en dnwe{pdjhv {afve ec peih. Rhvhcechienpe#

mhn hkairhøh`a t `eihn`h`a hkkdane{ jufevnhienphce{# kaia rvajvh)ih{ t cejd{chkdane{ {en{dfce{ h ch rvafceièpdkh ̀ e ch exud`h` ̀ e jäneva# kanhpenkdn e{rekdhc h ca{ maifve{# reva {dn xue e{a {djndxue ̀ d{pvhev ch hpen)kdn `e ch{ ieoavh{ en ch khcd`h` `e wd`h `e ch{ iuoeve{. Pa`hwéh xue`hren`denpe `e ewhcuhv ec eekpa jcafhc xue pdene {u pvhfhoa en racépdkh{ rÿ)fcdkh{# h{é kaia ec `e apvh{ avjhndhkdane{# kuhn`a {e hkpÿh `dvdjden`a chhpenkdn h ch rafchkdn ih{kucdnh.=

Apvh{ avjhndzhkdane{ xue pvhfhohn kan maifve{?

`eruvhn`a unh apajvhéh

hY Ec rvdiev jvura `evdwh`a `e Kavdhk e{ Kavhanhv#4 avjhndhkdn xuepvhfhoh {afve pa`a h rhvpdv `e unh hrva}dihkdn `e kan{pechkdane{ hidcdh)ve{# en ch kuhc e{ rvaun`hienpe vecewhnpe d`enpdkhv pen{dane{ t kangdkpa{na ve{uecpa{ kan `devenpe{ rev{anhoe{ `e ca{ enpvhih`a{ hidcdhve{# `e ca{

xue mh {d`a rhvpe un dn`dwd`ua xue eoevke wdacenkdh# xue ch mh eoevkd`a afden xue rue`e ccejhv h mhkevca# h{é kaia ch e}revdenkdh `e mhfevch e}revd)ienph`a. Ec naifve id{ia `ec jvura fu{kh mhkev ewd`enpe ch neke{d`h``e kaifdnhv ch rhvpe hekpdwh kan ch vhkdanhc< `e hmé ch kaifdnhkdn `ekavhn kan vhanhv# th xue dnkcu{a hvihn xue ouejhn kan –cekpuvh{ wh)vdh{# kaia {e rue`e af{evwhv hc `dwd`dv ka)vhn)hv#’ t ca e}rcdkhn kaia–oujhn`a kan un `e{ea `e ve)kanphkphv ec iun`a `e ch vhn kan ec `e cheiakdn)kavhn# {ujdvden`a ec veenkuenpva t exud`h` enpve iuoeve{ t

maifve{’.82

= H rhvpdv `ec høa 622: {e dndkd un rvatekpa `e dnwe{pdjhkdn {afve exud`h` `ejäneva# racépdkh{ rÿfcdkh{ t whvane{# ec kuhc jenevhvè dnavihkdn vecewhnpe rhvh hrathve{pe iandpavea `e ch hkpdwd`h` `e hcjunh{ anj en ch `dnèidkh `e ch{ vechkdane{ `e jäne)va. En e{pe rvatekpa rhvpdkdrhn akma rhé{e{ `e kuhpva kanpdnenpe{ t Iä}dka kuenph kanun jvura `e pvhfhoa kaav`dnh`a rav dnwe{pdjh`ave{ `e Ec Kacejda `e Iä}dka t ravideifva{ `e [hcu` t Jäneva -Gdjuevah t Gvhnand# 622=$.

4 Ch {ekuenkdh `e ca{ jvura{ na pdene ndnjÿn kvdpevda `e av`enhkdn oevèvxudkh.82 Ch vekan{pvukkdn `ec pvhfhoa `e Kavhanhv {e mhke h rhvpdv `e `akuienpa{ dn{)

pdpukdanhce{ -Kavhanhv# Hfvden`a [en`eva{ Mhkdh ch Vekankdcdhkdûn# h.k . ±Xudäne{ {aia{1 $t `e un ihnuhc {afve fuen pvhpa -Kevwhnpe{# 6227$# hifa{ kaav`dnh`a{ rav una `e {u{un`h`ave{# Gvhnkd{ka Kevwhnpe{.

Page 119: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 119/318

EC [ENPD@A @EC [EV MAIFVE KAIA KHPEJAVÉH RACÉPDKH  884

E{ph h{akdhkdn kdwdc {uvjd en 6227 t pdene kaia rvar{dpa{ –hfvdv{en`eva{ rhvh kan{pvudv vechkdane{ `e rh# exudcdfvda t hvianéh enpve iu)

 oeve{ t maifve{< t fu{khv ch hkerphkdn `e ch{ `dwev{d`h`e{ t ec ve{repa

iupua# kan ec n `e hwhnhv enpve rev{anh{ `an`e ec kangdkpa a ec ren{hv`d{pdnpa na {djndxue ̀ e{khcdkhv# wdacenphv a `d{kvdidnhv’. Rhvh ecca {e rva)rane rvdwdcejdhv hcjuna{ rvdnkdrda{ t eoe{ `e pvhfhoa# `e ca{ kuhce{ `e{phkh)ia{ ch vekankdcdhkdn# dnpevrveph`h –kaia ve)kankdcdhv ca `d{pdnpa# hwhnhvkan arkdane{ rvara{dpdwh{ t vee`ukhpdwh{ rhvh kan{pvudv {acukdane{ en ch

 ou{peh# ec ve{repa h ch `dwev{d`h` t ch kanwdwenkdh ve{repua{h’. H`dkdanhc)ienpe# rvaranen pvhfhohv ec kangdkpa –kaia aravpund`h` `e kvekdidenpa#vehrven`den`a ec fdenpvhphvna{’# h{é kaia ec `e{hvvacca `e iepa`acajéh{

cÿ`dkh{# kan ec n `e –rvaiawev ch pvhn{avihkdn na)wdacenph `e kangdk)pa{’ -Kevwhnpe{# 6227$.

fY Un {ejun`a jvura e{ Maifve{ rav ch Exud`h`# ec kuhc# h`eiè{ `e{ejudv kan ec Rvajvhih `e Maifve{ Venunkdhn`a h {u Wdacenkdh -rmvw$#`e{hvvacch hkpdwd`h`e{ `e dnwe{pdjhkdn {afve ec peih t aveke hrata pevh)räupdka h maifve{ ̀ e{eirceh`a{# xudene{ wdwen `devenpe{ kue{pdanhiden)pa{ {akdhce{ t kvd{d{ rev{anhce{ `efd`a hc re{a phn diravphnpe xue {e cehpvdfute hc {ev rvawee`av en ca{ ia`eca{ `e {akdhcdhkdn ih{kucdnh.

E{ph avjhndhkdn {e un` en 6225# reva kaien h arevhv en ihva`e 6227. En {u rèjdnh `e dnpevnep88 {e mhke e}rcékdph {u id{dn? {e rve{en)phn kaia un jvura `e iuoeve{ t maifve{ xue en hcdhnh kan apvh{ avjhnd)hkdane{ `e ch {akde`h` kdwdc# dn{phnkdh{ hkh`äidkh{ t jufevnhienphce{fu{khn –racépdkh{ rÿfcdkh{ kan rev{rekpdwh `e jäneva rhvh aienphv ch kdu)`h`hnéh `e ch{ rev{anh{ en ca{ e{rhkda{ rÿfcdka t rvdwh`a# kanpvdfuten`ah ch ecdidnhkdn ̀ e ch wdacenkdh ̀ e jäneva t kue{pdanhn`a ch{ wd{dane{ pvh`d)kdanhce{ `e ch ih{kucdnd`h`’. Rhvh phc rvar{dpa aveken whvdh{ peièpdkh{

rhvh avdenphv h ca{ maifve{# h ch we xue rvaranen `devenpe{ vekuv{a{ `d)vdjd`a{ h e`ukh`ave{.En ch fÿ{xue`h `e hkairhøhv kvépdkh t kan{pvukpdwhienpe h ca{ mai)

fve{# rvaranen vewd{hv hcjunh{ `dien{dane{ `e ca{ ia`eca{ `e hidcdh# `ech{ vechkdane{ `e rhveoh t `ec eoevkdkda `e ch rhpevnd`h`< en kh`h kh{a d`en)pdkhn ia`eca{ pvh`dkdanhce{# rhvh cueja eoeircdkhv {u `dwev{d`h` t# h rhv)pdv `e hmé# vege}danhv {afve nuewh{ hcpevnhpdwh{. H`eiè{ ce `hn un cujhve{rekdhc h ch veevenkdh `e ca{ maifve{ owene{ t h ch wd`h eiakdanhc `e ca{maifve{# enhpdhn`a xue e{phia{ wdwden`a unh ärakh `e khifda t `e

88 3zzz.maifve{ravchexud`h`.avj.i}>.

Page 120: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 120/318

862  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

iÿcpdrce{ pvhn{avihkdane{# rav ca xue vekanaken ch neke{d`h` `e jenevhve{rhkda{ `e vege}dn {afve ch{ `u`h{ e dnkevpd`uifve{ xue jenevhn e{a{vehkaia`a{ -Jhv`h# 622:< Jhv`h t Muevph# {..$. E{pa jenevh nuewa{ kue{)

pdanhidenpa{# reva h ch we diravphnpe{ ra{dfdcd`h`e{ rhvh xudene{ rhvpdkd)rhn `e `devenpe{ avih{ en chfave{ e`ukhpdwh{# th {eh avihc a dnavihc)ienpe dnpevrveph`h{.

kY Un pevkev jvura e{ @dwev{d`h`e{# ec kuhc# h`eiè{ `ec pvhfhoa kanwdacenkdh dnpvhhidcdhv# hircd {u èifdpa `e hkkdn rhvh wdnkuchv{e kaniawdidenpa{ kuta afoepdwa e{ h{ejuvhv ch `dwev{d`h` kaia un whcav en chkanwdwenkdh {akdhc. [d fden e{ph avjhndhkdn dndkd {u{ hkpdwd`h`e{ en Ah}h)kh ec høa 6225# kaia kacekpdwa `e pvhfhoa t hkkdane{ en ec èifdpa cakhc# en

ec høa 622: e{ kuhn`a {e kan{pdput en h{akdhkdn kdwdc# kan ec naifve ce)jhc `e @dwev{d`h`e{ t Na @d{kvdidnhkdn. @e{`e {u kanavihkdn {u{ un)`h`ave{ vekanaken {u hnpeke`enpe dnie`dhpa en ca xue ue ch e}revdenkdh`e Kavdhk -Cden`va# 844=$. En e{ph avjhndhkdn {e enhpdh –rvaiawev chna)`d{kvdidnhkdn t ch exud`h` en ch ̀ dwev{d`h` kucpuvhc# ̀ e jäneva# äpndkh#{e}uhc t `e e`h`# phnpa enpve rev{anh{ kaia enpve kacekpdwd`h`e{ t kaiu)nd`h`e{’.86

Ch rvafceièpdkh kenpvhc xue hfav`h @dwev{d`h`e{ e{ –ch `d{kvdidnhkdn

t ch cukmh rav ch djuhc`h` `e `evekma{ t aravpund`h`e{ `e {ekpave{ `e chrafchkdn xue mhn {d`a `e{rchh`a{# vekmhh`a{ e dnwd{dfdcdh`a{ rav ca{ia`eca{ {akdhce{# kucpuvhce{ t ekanidka{ `aidnhnpe{ en Iä}dka# t ravun E{ph`a xue na jhvhnpdh ec fdene{phv `e ihnevh undwev{hc’. E{rekdhc)ienpe ce{ rveakurh ch `d{kvdidnhkdn `e jäneva xue wdwen ch{ iuoeve{# ch{rev{anh{ kan unh avdenphkdn a rvèkpdkh{ na mepeva{e}uhce{# ch{ kaiund)`h`e{ dn`éjenh{ t ch{ rafchkdane{ hvaie}dkhnh{# rav {ev rhvpe `e ch jvhn`dwev{d`h` `ec rhé{. Ch ou{pdkhkdn `e {u pvhfhoa ch {a{pdenen en ch rveid)

{h `e xue –ch cukmh rav ch pvhn{avihkdn {akdhc t ekanidkh en Iä}dka#rh{h rav unh rvaun`h pvhn{avihkdn kucpuvhc# xue neke{dph vekanakev ch{`devenpe{ d`enpd`h`e{ t xue rvaiuewh ch djuhc`h` `e `evekma{ t aravpu)nd`h`e{ rhvh pa`a{’.8;

86 Ch vekan{pvukkdn `ec pvhfhoa `e @dwev{d`h`e{ {e mhke h rhvpdv `e `akuienpa{ ednavie{ dn{pdpukdanhce{ hkdcdph`a{ rav una `e {u{ un`h`ave{# E`uhv`a Cden`va# xudenh`eiè{ ue una `e ca{ un`h`ave{ `e Kavdhk.

8; En e{ph fÿ{xue`h# {e kanwak hc Rvdiev Enkuenpva `e E}revdenkdh{ `e Pvhfhoa

kan Maifve{ `e _anh{ Vuvhce{ e Dn`éjenh{# vehcdh`a en ec ie{ `e hfvdc `e 6224 enMuemuepenhnja# Juhpeihch# kan ch rve{enkdh ̀ e kairhøeva{ ̀ e Iä}dka# Juhpeihch# Ec[hcwh`av# Man`uvh{# Ndkhvhjuh t Ka{ph Vdkh.

Page 121: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 121/318

EC [ENPD@A @EC [EV MAIFVE KAIA KHPEJAVÉH RACÉPDKH  868

Rav ecca rvaiuewen {u pvhfhoa h rhvpdv `e –ch `enunkdh hnpe pa`h{ ch{avih{ `e `d{kvdidnhkdn xue wucnevhn ca{ `evekma{ h ch djuhc`h`# ch ou{)pdkdh t ch cdfevph` `e ch{ rev{anh{ t ruefca{< ch vege}dn kvépdkh {afve ch

`d{kvdidnhkdn xue vekdfdia{ t eoevkeia{< t ch kan{pvukkdn `e avih{ `ekanwdwenkdh{ ou{ph{# exudphpdwh{ e djuhcdphvdh{’. Hcjunh{ `e ch{ dnpevvajhn)pe{ xue hfav`hn en {u xuemhkev {an? –±kia ch{ rvèkpdkh{ `e `d{kvdidnh)kdn {e mhn dnpevnhcdh`a t {e verva`uken en ch wd`h kapd`dhnh1# ±kia {ehvpdkuch ch `d{kvdidnhkdn {akdhc `e `dwev{a{ jvura{ `e rafchkdn# kan ca{ia`eca{ ekanidka{ t racépdka{ `aidnhnpe{1 t ±xuä hcpevnhpdwh{ e{phia{kan{pvuten`a `e kanwdwenkdh en ec ve{repa h ch{ `dwev{d`h`e{ e djuhc`h` `e`evekma{1’

`Y Ec kuhvpa jvura {e `enaidnh Iawdidenpa `e Maifve{ rav Vechkda)ne{ Exudphpdwh{ t [dn Wdacenkdh -Imave{wd$# t pdene ch rhvpdkuchvd`h` `e mh)fev{e kanavih`a kan ch kaav`dnhkdn kacekpdwh ̀ e hkdcdph`ave{ ̀ ec rmvw `eKavdhk# hcjuna{ `e ca{ kuhce{ uevan# h {u we# u{uhvda{ `e `dkma rvajvh)ih.80 E{ dnpeve{hnpe `e{phkhv xue updcdhn unh ve`hkkdn en rvdievh rev{a)nh# en pävidna{ `e xue –Imave{wd e{ unh h{akdhkdn kdwdc dnpejvh`h ravmaifve{ `e `d{pdnpa{ e{pvhpa{ {akdhce{ t `e ch{ iè{ `dwev{h{ rvae{dane{ takda{# na{ undia{ rhvh ̀ epenev ch wdacenkdh xue eoevkeia{ h ch rhveoh t en

ec majhv’.Imave{wd aveke h ca{ maifve{ xue `ekd`hn dnpejvhv{e# –un e{rhkda{ejuva# kanhfce t rvae{danhc# `an`e rue`en e}rve{hv{e# e{kukmhv t {eve{kukmh`a{’. En {u{ cujhve{ `e pvhfhoa {e rvaranen –vege}danhv t hrven`evca{ ravxuä{ `e ch wdacenkdh# vekanakden`a ch e}revdenkdh# kvehpdwd`h` t `e){ea `e hcjuna{ maifve{ rav khifdhv’. Rvaranen kaia {u hravpe# –rvaweev`e ch{ päkndkh{ t mevvhidenph{ neke{hvdh{ rhvh `e{hvvacchv avih{ ve{repua){h{# exudphpdwh{ t hiava{h{ `e kanwdwenkdh’.

En ec hkph kan{pdpupdwh `e Imave{wd {e {eøhch xue ch h{akdhkdn pen`vèkaia afoepdwa{ –kan{pvudv ec fdene{phv rev{anhc# hidcdhv t {akdhc# fh{h`a enunh kucpuvh `e exud`h` `e jäneva t {dn wdacenkdh# h{é kaia fvdn`hv {evwd)kda{ `e rvewenkdn t hpenkdn h ch wdacenkdh hidcdhv# kan ia`eca{ `e dnpev)wenkdn xue rvaiuewhn t kanpvdfuthn h kan{pvudv vechkdane{ `e exud`h` t{dn wdacenkdh enpve ch{ rev{anh{’. H{did{ia# {e {eøhch xue pdene kaia wd{dn–{ev ch avjhndhkdn ̀ e ch {akde`h` kdwdc xue e{phfcekh e{rhkda{ ̀ e hrven`d)hoe t `e vege}dn rhvh rvewendv# hpen`ev t evvh`dkhv ch rvafceièpdkh `e ch

80 Ch vekan{pvukkdn `ec pvhfhoa `e Imave{wd {e mhke h rhvpdv `ec `akuienpa `erve{enphkdn dn{pdpukdanhc rverhvh`a hc dnpejvhv {u kaidpä kan{ucpdwa.

Page 122: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 122/318

866  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

wdacenkdh hidcdhv# h ch we xue {e kan{pvute unh kucpuvh `e exud`h` {dnwdacenkdh’.

[d fden mht iè{ jvura{ en Iä}dka# {e ienkdanhn e{pa{ kuhpva kaia

iue{pvh `e ch vhidkhkdn xue jenev Kavdhk# t kaia eoeirca `e jvura{xue pvhfhohn {d{peièpdkhienpe kan maifve{ en ch fÿ{xue`h `e vechkdane{iè{ exudphpdwh{ kan ch{ iuoeve{ t# h {u we# enpve ca{ id{ia{ maifve{# mh)kden`a e}rcékdph {u ra{dkdn racépdkh hnpe `devenpe{ dnexud`h`e{ `e jäneva.

En e{pe hrhvph`a `ec khrépuca meia{ dnpenph`a avekev un rhnavhihjcafhc `e ch{ èveh{ `e pvhfhoa `e whvdh{ avjhndhkdane{ un`h`h{ rhvh dnpe)vhkpuhv `e ihnevh kenpvhc kan rafchkdn ih{kucdnh t en jenevhc kan ch ka)av`dnhkdn ̀ e apva{ maifve{# ca kuhc fu{kh phifdän mhkevca{ iè{ rve{enpe{

en ec hfav`hoe `ec rvafceih `e ch wdacenkdh# h{é kaia rhvhcechienpe en pe)ih{ ̀ e {hcu` ih{kucdnh t ̀ ec eoevkdkda ̀ e ch rhpevnd`h`. Ch id{ih avih ̀ erve{enphv {u pvhfhoa e{ kud`h`a{h en pävidna{ `e vekanakev ch dnguenkdhxue pdene ch chfav `e ca{ iawdidenpa{ `e iuoeve{# h{é kaia ec dnpevä{ rav{ejudv hrathn`a ch{ khu{h{ kan{pvud`h{ rav ec eidnd{ia. E{ diravphnpeve{hcphv e{ph rve{enkdh kh`h we iè{ kchvh ‐hunxue pa`hwéh rue`h rhvekevdn{ukdenpe‐ ̀ e maifve{ en ec kaifhpe h ch wdacenkdh dnpvhhidcdhv th xue#rvekd{hienpe# ch H{akdhkdn Ie}dkhnh Kanpvh ch Wdacenkdh h ch{ Iuoeve{

-Kawhk$# d`enpdkh`h kaia un hnpeke`enpe diravphnpe `e e{ph{ avjhndh)kdane{# en ec høa 6220 –`ekd`d enpvhv en un veke{a’# th xue {u –afoepdwa{akdhc mhféh {d`a kufdevpa’ hc mhfev cajvh`a dnwacukvhv h apva{ hkpave{ {akdh)ce{ en rvafceih{ h{akdh`a{ h ch exud`h` `e jäneva -kdihk# 6220$.

En un kaiundkh`a ̀ e rven{h ihnde{phvan xue –ch wdacenkdh ̀ e jänevamh `eoh`a `e kan{d`evhv{e kaia un h{unpa rvdwh`a# rhvh hkerphv{e en av)ih jenevhcdh`h xue ve{ran`e h ch `e{djuhc`h` enpve maifve{ t iuoeve{#kan{pvud`h rav ch {akde`h`’. Rav ca id{ia# –ch wdacenkdh `e jäneva na pde)

nen xue ve{acwevch {ca ch{ iuoeve{ a ch{ eidnd{ph{ \{dna xueY e{ un h{unpaphifdän `e ca{ maifve{’. [u{ kaav`dnh`ave{ {eøhchfhn en e{e iaienpaxue `uvhnpe iè{ `e 62 høa{ `e pvhfhoa `e Kawhk {e kvehvan –rvajvhih{rhvh hpenkdn h ch{ wékpdih{# und`h`e{ e{rekdhcdh`h{ rhvh {afvewdwdenpe{#rvajvhih{ `e {hcu` t e`ukhkdn# kenpva{ `e {evwdkda{ r{dkaeiakdanhce{ tun {d{peih dnkdrdenpe ̀ e hcfevjue{ peiravhce{ rhvh iuoeve{ ihcpvhph`h{’# hch we xue en –ec pevvena cejhc {e pvhn{avi ch `endkdn `e `ecdpa{ {e}uh)ce{# `ec `ecdpa `e ma{pdjhidenpa {e}uhc t `e ch wdachkdn enpve kntuje{’#enpve apva{ peih{. H rhvpdv `e {u dnpevrvephkdn# e{pa ra{dfdcdph wev t iand)pavehv `devenpe{ avih{ `e wdacenkdh en ch kapd`dhnd`h`# reva h`eiè{ hkd)cdph ch kvehkdn `e dn{pvuienpa{ cejhce{ rhvh envenphv `dkmh wdacenkdh. Rav

Page 123: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 123/318

EC [ENPD@A @EC [EV MAIFVE KAIA KHPEJAVÉH RACÉPDKH  86;

en`e# kankcutevan xue {u chfav pvhn{dpavdh th {e weéh hkairhøh`h rav ̀ de)venpe{ iucpdrcdkh`ave{# ounpa kan ca{ kuhce{ vekanakéhn xue –ch wdacenkdh ̀ ejäneva pdene {u avdjen en ec ia`eca {akdhc t ch revkerkdn xue ec {uoepa

pdene `e {u{ wékpdih{ t \xue e{paY e{ un rvafceih xue kankdevne h hifa{jäneva{’# dnkcu{a hc ihvjen `e na {deirve kadnkd`dv en ch{ iepa`acajéh{ thrva}dihkdane{ updcdh`h{. [d fden `devenpe{ kairhøevh{ eidnd{ph{ kan{d)`evhn xue ec pvhfhoa xue {e mhke kan ca{ maifve{ na e{ {ukdenpe pa`hwéh#vekanaken xue raka h raka {e wh `dwev{dkhn`a hnpe ch rve{enkdh `e unnÿieva kh`h we ihtav `e maifve{ t iuoeve{ xue pvhfhohn en ecca t `dh)cajhn hc ve{rekpa.

 Hcdhnzh{ t `efhpe{ kan ec eidnd{ia

 t apvh{ ve`e{ `e pvhfhoa

Rhvhceca hc pvhfhoa kan rev{anh{ `e ch rafchkdn ih{kucdnh# en e{pa{ ÿcpd)ia{ høa{ {e mhn d`a kanavihn`a ve`e{ `e pvhfhoa t vege}dn# phnpa en ecèifdpa nhkdanhc kaia en Hiävdkh Chpdnh t en apva{ e{rhkda{ `e verve{en)phpdwd`h` dnpevnhkdanhc. En e{ph whvde`h` `e e{ueva{ whce ch renh {eøhchv

xue avjhndhkdane{ kaia Kavdhk t [hcu` t Jäneva ‐h{é kaia whvdh{ iè{‐mhn kachfavh`a kan ve`e{ eidnd{ph{ rhvh `hv {ejudidenpa h ca{ hkuev`a{`e kanevenkdh{ dnpevnhkdanhce{ {afve rafchkdn t `e{hvvacca# t kuifve{iun`dhce{ {afve ch iuoev# kaia ch{ kecefvh`h{ en Ec Khdva t en Relén en8440 t 8445# ve{rekpdwhienpe. Reva h{did{ia mhn rvaiawd`a rvake{a{ `evege}dn enpve ca{ maifve{ h rhvpdv `e unh idvh`h kvépdkh t kan rvarue{ph{`e rhvpdkdrhkdn en ch kan{pvukkdn ̀ e ch exud`h` ̀ e jäneva. Un eoeirca ̀ eecca puwa cujhv en ec høa 6222 en Xueväphva# hc kecefvhv{e un rvdiev en)

kuenpva nhkdanhc xue fu{khfh kanavihv unh ve` nhkdanhc `e avjhndhkda)ne{ kdu`h`hnh{ xue pvhfhohn kan maifve{.85

Kaia apva eoeirca `e pvhfhoa kanounpa kan jvura{ eidnd{ph{# en chÿcpdih `äkh`h `ec {djca }} Kavdhk {e dnpejv h ch Ve` rav ch [hcu` `e ch{Iuoeve{ `ec @d{pvdpa Ge`evhc# t `e{`e hmé rhvpdkdr en `devenpe{ dndkdhpdwh{xue fu{khfhn h{ejuvhv ec eoevkdkda `e ca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{ t# `e ih)

85 En e{ph veundn {e fu{khfh {akdhcdhv t rvafceihpdhv ec pvhfhoa xue hcjunh{ av)

jhndhkdane{ e dn`dwd`ua{ e{rekéka{ wenéhn vehcdhn`a kan rafchkdn ih{kucdnh. Whcech renh `e{phkhv xue {e dnwdp h kairhøevh{ eidnd{ph{ rhvh `dhcajhv {afve ca xue revkd)féhn kaia avphceh{ t `efdcd`h`e{ en ec pvhfhoa kan maifve{.

Page 124: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 124/318

860  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

nevh rhvhcech# ia{pvhv ec pvhfhoa kan maifve{ xue eoevken wdacenkdh. Enpvephce{ dndkdhpdwh{ e{pè ch khirhøh rav unh ihpevnd`h` {dn vde{ja{ -844;$# ecpvdfunhc rav ch `een{h `e ca{ `evekma{ verva`ukpdwa{ -8447$ t ch{ hkkdane{

rhvh ca{ `éh{ dnpevnhkdanhce{ `e ch iuoev# `e ch {hcu` `e ch iuoev t `e chcukmh kanpvh ch wdacenkdh mhkdh ch{ iuoeve{# h{é kaia ec `éh rav ch `e{renh)cdhkdn `ec hfavpa. En e{pe kanpe}pa puwa cujhv ch DW Kanevenkdh Iun`dhc{afve ch Iuoev en Kmdnh# en 8445# en ch kuhc ca{ maifve{ rve{enpe{ rhvpd)kdrhvan {afve pa`a hrathn`a ch `dwev{d`h` `e hkkdane{ hvihpdwh{ xue {ervaru{devan rhvh ieoavhv ch{ kan`dkdane{ ̀ e wd`h ̀ e ch{ iuoeve{# t h{é kan)pvhvve{phv kuhcxudev pdra `e hkkdane{ t navih{ {akdhce{ xue `d{kvdidnhvhn twdacenphvhn `e `devenpe{ avih{ h ch{ iuoeve{.

 H re{hv `e e{pe pdra `e dndkdhpdwh{ kairhvpd`h{ enpve jvura{ `e mai)fve{ t iuoeve{# h rvdnkdrda{ `ec pevkev idcenda -ihva `e 6225$ eire h`dun`dv{e en ch kdu`h` `e Iä}dka unh rvarue{ph `e ihvkmh ih{kucdnh#rhvh hfajhv rav ch `een{h `e ca{ `evekma{ `e ca{ maifve{.87 [e updcd un`d{kuv{a {ejÿn ec kuhc e{pa{ ̀ evekma{ {e e{phfhn randen`a en vde{ja rav ca{hwhnke{ `e ca{ iawdidenpa{ eidnd{ph{# t h xue ecca e{phfh jenevhn`a un`epevdava t un hfu{a {afve –ch kan`dkdn ̀ e ca{ maifve{’. Ca{ kanwakhnpe{evhn rev{anhoe{ kan hkke{a h vekuv{a{ ie`dèpdka{# ca xue ce{ revidpd rva)

iakdanhv {u kanwakhpavdh en whvda{ ie`da{ ih{dwa{ `e kaiundkhkdn# {dfden ä{ph puwa rakh ve{rue{ph# xudè rav ch wd{dn phn cdidph`h `e ch id{ih.Na af{phnpe# en e{e enpanke{ apva jvura `e maifve{ mda rÿfcdkh unh khv)ph en ch xue ihnde{phfh {u ra{dkdn en kanpvh `e `dkmh ihvkmh# reva# ene{rekdhc# mhkéh änh{d{ en ec pvhfhoa kanounpa kan iuoeve{ eidnd{ph{. Chkhvph penéh ec pépuca –Khidnhia{ kan ch{ eidnd{ph{ rhvh kan{pvudv ch exud)`h`# ch djuhc`h` t ch `eiakvhkdh kapd`dhnh’.8: H re{hv `e e{ph khvph# ch kan)wakhpavdh h ch ihvkmh hnpevdavienpe ienkdanh`h mda ewd`enpe{ ca{ vde{ja{

`e ch ihndruchkdn `e `d{kuv{a{# dnkcuten`a ec `e ca{ `evekma{.8=

87 3zzz.chihvkmhih{kucdnh.kai>.8: E{ dnpeve{hnpe vekurevhv un rèvvha `e `dkmh khvph th xue ch ra{puvh racépdkh {e

mhke e}rcékdph? –Xudene{ vihia{ e{pe kaiundkh`a {aia{ maifve{ xue `e{`e mhke`äkh`h{ kanwdwdia{ kan eidnd{ph{< meia{ hrven`d`a h e{kukmhv h ch{ iuoeve{ t h kue{)pdanhv kan ecch{ ca xue mhcchia{ en nue{pva iun`a `e dnou{pa t arve{dwa. T phifdän haviuchv# kan wake{ `dwev{h{ t rcuvhce{# hcpevnhpdwh{ h ch{ dnexud`h`e{ rvewhcekdenpe{ enpa`h{ ch{ e{evh{ `e ch wd`h {akdhc# rvdnkdrhcienpe en ch{ vechkdane{ `e jäneva’. E{ph khvph

{e rufcdk en Ch Oavnh`h -6225$# hc kanieiavhv{e ec @éh Dnpevnhkdanhc `e ch Iuoev.8= Rhvh unh {d{peihpdhkdn `e hcjuna{ `dècaja{ kan ec eidnd{ia# h rvar{dpa `eca{ `evekma{ verva`ukpdwa{ `e ca{ maifve{# wäh{e Gdjuevah -6225$.

Page 125: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 125/318

EC [ENPD@A @EC [EV MAIFVE KAIA KHPEJAVÉH RACÉPDKH  865

E{ vecewhnpe `e{phkhv xue h rhvpdv `e 6220 un jvura `e hkpdwd{ph{ thkh`äidka{ dnpeve{h`a{ en ec pvhfhoa kan maifve{# t revpenekdenpe{ h avjh)ndhkdane{ na jufevnhienphce{ -anj$ t h whvdh{ hjenkdh{ `e Nhkdane{ Und)

`h{# eire h rvaiawev en whvda{ rhé{e{ unh hcdhnh jcafhc kan unh rva)rue{ph `e dnwacukvhv h maifve{ t ndøa{ en ch fÿ{xue`h `e ch exud`h` `ejäneva# en `dècaja kan{phnpe kan ca{ rvatekpa{ eidnd{ph{. Rhvh phc rvar){dpa {e veund unh ve` `e anj `e `devenpe{ rhé{e{ kan ec naifve en dnjcä{`e Ienenjhje.84 Ch d`eh ue {d{peihpdhv ch{ e}revdenkdh{ `e `devenpe{ anj en ec rvake{a ̀ e pvhfhoa rav ch exud`h` ̀ e jäneva# en e{rekdhc kan ch rafch)kdn ih{kucdnh. Kan ec n `e avphcekev e{ph {d{peihpdhkdn {e mhn rvdwdce)jdh`a ca{ wénkuca{ `e `dkmh{ anj kan e{pu`da{a{ e dn{pdpukdane{ hkh`äid)

kh{# th xue ecca e{pdiuch xue {e ccewen h khfa pvhfhoa{ `e dnwe{pdjhkdn t`akuienphkdn `e e}revdenkdh{ xue ru`devhn kan{d`evhv{e e}dpa{h{ a rva)iepe`avh{ en ec rvake{a `e verchnpehv ch{ vechkdane{ `e jäneva# h rhvpdv `eunh wd{dn kankerpuhc t racépdkh `e ch exud`h` `e jäneva# reva xue h`eiè{revidph pvhfhohv `dvekphienpe kan ca{ whvane{.

En ec kh{a ̀ e Iä}dka# en nawdeifve ̀ e 622: {e kanwak h unh veundnchpdnahievdkhnh t `ec Khvdfe `e avjhndhkdane{ kdwdce{ hne{ hc dnpevä{ `ecpvhfhoa kan maifve{ en fÿ{xue`h `e ch exud`h` `e jäneva -Vechpavéh Ie)

nenjhje# 622:$. H rhvpdv `e 622= {e mhn ccewh`a h khfa veundane{ en ecèifdpa nhkdanhc# phnpa rhvh d`enpdkhv rvdnkdrda{ xue hjcupdnen hcjunh{dndkdhpdwh{ h {ev pvhfhoh`h{ en e{h wevpdenpe# kaia rhvh e}rcdkdphv hcjuna{ra{dkdanhidenpa{ racépdka{ xue hkairhøen `dkma pvhfhoa. En {u{ rvdievh{veundane{ e{ph ve` ie}dkhnh dnkcut unh ̀ d{ku{dn {d{peièpdkh {afve ch av)ih ̀ e naifvhv{e# dnkcu{a kue{pdanhn`a ch e}rve{dn xue eirehfh h jene)vhcdhv{e `e Ienenjhje# th xue# h`eiè{ `e ch{ ve{d{penkdh{ hc u{a `e unhnjcdkd{ia# kuhn`a ä{pe {e pvh`uke kaia –dnwacukvhidenpa ̀ e ca{ maifve{’

ec rvake{a rue`e dnpevrvephv{e kan unh rve{enkdh {ekun`hvdh `e ca{ mai)fve{ en ch kan{pvukkdn `e ch exud`h` `e jäneva. Rhvhcechienpe {e uevand`enpdkhn`a ca{ eoe{ `e pvhfhoa xue ru`devhn hjcupdnhv h avjhndhkdane{ thkh`äidka{ ̀ e`dkh`a{ h unh `dwev{d`h` ̀ e peih{ t kan `devenpe{ rafchkda)ne{# reva pa`a{ dnpeve{h`a{ en ch fÿ{xue`h `e ch exud`h` `e jäneva.

@e{ruä{ `e e}rcdkdphv hcjunh{ kan{ekuenkdh{ `e ch `dien{dn vechkda)nhc `e ch exud`h` `e jäneva t `e vege}danhv {afve ch revpdnenkdh a na `e{uf`dwd`dv h ch rafchkdn h ch xue {e avdenphn ch{ hkpdwd`h`e{ rav ch exud`h`#{e arp rav cchihv h e{ph ve`? Kircdke{ rav ch Exud`h`!Ienenjhje Iä}d)

84 3zzz.ienenjhje.avj>.

Page 126: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 126/318

867  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

ka. [e ̀ ekd`d phifdän kenpvhv {u pvhfhoa en `a{ rvafceih{ fè{dka{? ec ̀ e chwdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{ t ec `e ch maiaafdh# hc pdeira xue {e {djuenvehcdhn`a t hrathn`a pvhfhoa{ e{rekéka{ en apva{ èifdpa{. En hifa{

kh{a{ {e pvhph `e rvafceih{ hfav`h`a{ pevdkh t racépdkhienpe `e pdeirahpvè{ rav ca{ iawdidenpa{ `e iuoeve{ t rav iawdidenpa{ rav ch `dwev{d`h`{e}uhc# ve{rekpdwhienpe< reva xue h`eiè{ pdenen kaia veevenpe{ hcjuna{h{rekpa{ fè{dka{ xue {e mhn d`enpdkh`a kaia rhvpe `e iÿcpdrce{ ia`eca{`e {akdhcdhkdn `e jäneva `e ca{ maifve{? ch wdacenkdh t ch maiaafdh. [ekan{d`ev enpanke{ xue ec rvake{a `e vege}dn# `d{ku{dn t ihtav rve{en)kdh `e ca{ `a{ peih{# hrath`a t rvafceihpdh`a e{rekékhienpe rav jvu)ra{ `an`e rhvpdkdrhn maifve{# h weke{ `e ihnevh ihtavdphvdh# h`eiè{ `e

kanpvdfudv h ch{ hjen`h{ xue ca{ mhn wend`a pvhfhohn`a# ra{dfdcdph unh kvé)pdkh iè{ {d{peièpdkh `e ca{ ia`eca{ `e d`enpd`h` ih{kucdnh. Hc id{iapdeira {e rue`e dv kan{pvuten`a unh cekpuvh racépdkh iè{ e}rcékdph `ec pvh)fhoa kan maifve{# ca kuhc rue`e penev kadnkd`enkdh{ diravphnpe{ kan ca{iawdidenpa{ eidnd{ph{# ounpa kan hcjunh{ `devenkdh{ xue mhfvè xue {e)judv d`enpdkhn`a.

Ec `dècaja e dnpevkhifda kvépdka kan ca{ iawdidenpa{ eidnd{ph{

Ch ve` Kircdke{ rav ch Exud`h`!Ienjhje Iä}dka t ec Kenpva `e Dnwe{pdjh)kdane{ Dnpev`d{kdrcdnhvdh{ {afve Kdenkdh{ t Muihnd`h`e{ `e ch Undwev{d`h`Nhkdanhc Hupnaih `e Iä}dka# h rvdnkdrda{ `e 6224# rvaiawdevan unhie{h `e `dècaja kan kairhøevh{ eidnd{ph{ kan ec n `e kairhvpdv hcjunh{pen{dane{ t runpa{ `e kadnkd`enkdh enpve xudene{ e{pu`dhn t pvhfhohn kanmaifve{# kan ve{rekpa h ca xue {e rvarane `e{`e ec eidnd{ia t ec iawd)

idenpa `e iuoeve{# ec kuhc kuenph kan unh ihtav pvh`dkdn t vekuv{a{ pe)vdka{# racépdka{ t kankerpuhce{ hc kan{pvudv {u{ afoepa{ `e e{pu`da t rhvpdkd)rhkdn.62 E{pe `dècaja {e avjhnd kan iapdwa `ec ]D Enkuenpva Geidnd{phChpdnahievdkhna kecefvh`a en ch kdu`h` `e Iä}dka. Na evh ch rvdievh e}re)vdenkdh hc ve{rekpa# th xue# h`eiè{ `e ch veundn `e jvura{ `e pvhfhoa kanmaifve{ kecefvh`h en Xueväphva en ec høa 6222# en ec ihvka `e ca{ rvdie)va{ kacaxuda{ `e e{pu`da{ `e jäneva `e ch Undwev{d`h` Nhkdanhc Hupnaih`e Iä}dka# {e mhféhn avjhndh`a {e{dane{ rhvh xue hkh`äidka{ xue pvhfhohn

62 Kaia veevenpe{ `e hcjuna{ runpa{ kairhvpd`a{ en e{pe e{rhkda# wähn{e Gdjue)vah -6225$# Nÿøe -622:$# Avpd Avpejh -6224$ t Penh -6224$.

Page 127: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 127/318

EC [ENPD@A @EC [EV MAIFVE KAIA KHPEJAVÉH RACÉPDKH  86:

kan maifve{ vekdfdevhn af{evwhkdane{ t {ujevenkdh{ kvépdkh{ `e hcjunh{ e)idnd{ph{# enpve apva{ eoeirca{ xue e}d{pen `e dnpevkhifda{ hc ve{rekpa.

E{ph e}revdenkdh puwa un eoevkdkda hnècaja ̀ uvhnpe unh ̀ e ch{ rvdievh{

rcenhvdh{ `ec [dira{da Jcafhc Dnwacukvhn`a h maifve{ t ndøa{ en ch exud)`h` `e jäneva -hc xue h{d{pdevan rev{anh{ `e whvdh{ vejdane{ `ec iun`a$#kecefvh`a en Véa `e Ohnedva `uvhnpe ch ÿcpdih {eihnh `e ihva `e 6224.En `dkma {dira{da {e puwa un `dècaja rÿfcdka kan ca{ iawdidenpa{ `eiuoeve{# rvekd{hienpe kan ch dnpenkdn `e d`enpdkhv runpa{ `e pvhfhoakanounpa{# reva dnkcu{a rhvh `dhcajhv {afve `e{enkuenpva{ xue af{phkucd)hn ch{ hjen`h{ `e `devenpe{ hkpave{ {akdhce{ hfajhn`a rav ch exud`h` `ejäneva. E{pa {dvwd `e aravpund`h` rhvh kairhvpdv t mhkev ewd`enpe{ hcju)

nh{ `u`h{ iupuh{ {afve ec hckhnke `e ch{ ve{rekpdwh{ rvarue{ph{ pevdkh{#racépdkh{ t e{pvhpäjdkh{# en un kanpe}pa `an`e phifdän {e mhn ve`ukd`a ca{hrata{ rhvh rvatekpa{ {akdhce{ xue {e avdenphn h vedwdn`dkhv ca{ `evekma{{e}uhce{ t verva`ukpdwa{ ̀ e ch{ iuoeve{. Rav ecca# e}d{pe ec peiav en ̀ deven)pe{ avjhndhkdane{ eidnd{ph{ `e xue ec dnkveienpa en ec hrata hc pvhfhoakan maifve{# h`eiè{ `e `efdcdphv ec nhnkdhidenpa `e {u{ rvatekpa{ tkenpva{ ̀ e hpenkdn h ch{ iuoeve{# hcdienpe rvake{a{ xue hceoen ch fÿ{xue`h`e vechkdane{ iè{ exudphpdwh{ enpve maifve{ t iuoeve{# rvarue{ph pvhfhoh`h

hnke{pvhcienpe rav ca{ iawdidenpa{ `e iuoeve{.Rav phc vhn# en e{e {dira{da {e echfav unh `ekchvhkdn racépdkh kanec n ̀ e avdenphv ec pvhfhoa h {ejudv vehcdhn`a kan maifve{ ch fÿ{xue`h ̀ ech exud`h` `e jäneva# reva vekanakden`a ch neke{d`h` `e `dhcajhv revih)nenpeienpe kan ec eidnd{ia -@ekchvhkdn `e Véa# 6224$.

En `dkmh `ekchvhkdn {e `ephcchn rvdnkdrda{# un rchn `e hkkdn# rchph)avih{ peièpdkh{ `e dnpevwenkdn t {e kud`h enavieienpe `e mhkev e}rcé)kdpa xue ec pvhfhoa kan maifve{ na fu{kh `d{pvhev ch hpenkdn nd ca{ vekuv)

{a{ rhvh hwhnhv en ch vedwdn`dkhkdn `e ca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{. Hckanpvhvda# {e enhpdh xue –ca{ khifda{ {e rue`en hkecevhv h pvhwä{ `e dnpev)wenkdane{ fden `d{eøh`h{’ t –avphcekden`a ec pvhfhoa kan iawdidenpa{ `eiuoeve{ eidnd{ph{’# reva h`eiè{# –`e{hhn`a racépdkh{ ekanidkh{ t ia)`eca{ racépdka{ xue ihnpdenen ch{ `e{djuhc`h`e{’. E{ `ekdv# {e vekurevhn`dien{dane{ racépdkh{ t ekanidkh{ en kanpe}pa{ ̀ e jcafhcdhkdn t ̀ e wda)cenkdh e{pvukpuvhc# th xue {d fden hfav`h peih{ kaia `evekma{ {e}uhce{ tverva`ukpdwa{# rhpevnd`h` t ch wd{dn `e ca{ maifve{ kaia kud`h`ave{# {ehcu`e h ecca en un ihvka `e racépdkh{ ekanidkh{ jcafhce{.

@e avih rhvhcech {e mhn `d{eøh`a e{pvhpejdh{ rhvh xue ca{ maifve{mhjhn e}rcékdpa{ {u{ ra{dkdanhidenpa{ racépdka{ hnpe rvafceih{ xue `d)

Page 128: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 128/318

86=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

kucphn hwhnhv en ch exud`h` ̀ e jäneva. En e{pe penav whce ch renh kaienphv`a{ pdra{ `e khirhøh{ xue mhn rvaiawd`a en Iä}dka xue maifve{ `e`devenpe{ {ekpave{ {akdhce{ {e ihnde{pen rÿfcdkhienpe ve{rekpa h ch wda)

cenkdh xue wdwen ch{ iuoeve{# en ihtav ie`d`h h ihna{ `e apva{ maifve{.En 622: {e avjhnd rav rvdievh we ch khirhøh ̀ enaidnh`h? –Un idnupakanpvh ch wdacenkdh t unh wd`h rav ch exud`h`’# kanwakh`h rav ch H{akdhkdnPekm Rhcezd# en ec ihvka `ec @éh Dnpevnhkdanhc en Kanpvh `e ch WdacenkdhMhkdh ch{ Iuoeve{ t `e ca{ 87 `éh{ `e hkpdwd{ia kanpvh ch wdacenkdh `e jäne)va< e{ `ekdv# enpve ec 65 `e nawdeifve t ec 82 `e `dkdeifve# `éh dnpevnhkda)nhc `e ca{ `evekma{ muihna{< th xue {e h{uie xue ch wdacenkdh kanpvh ch{iuoeve{ e{ un hpenph`a kanpvh ca{ `evekma{ muihna{. Ch dnwdphkdn xue {e

mda h 72 maifve{ ue xue# en un idnupa# mdkdevhn rÿfcdkh {u ra{puvh `emaifve{ hnpe ec rvafceih `e ch wdacenkdh mhkdh ch{ iuoeve{# reva dnkcu{amhkden`a veevenkdh h iuoeve{ {djndkhpdwh{ en {u md{pavdh rev{anhc. Ec høa{djudenpe ‐622=‐ e{ph e}revdenkdh {e wacwd h ccewhv h khfa# kan ch kach)favhkdn `e unh ve` nhkdanhc {afve `eiakvhkdh t {e}uhcd`h`# reva h`eiè{{e {ecekkdanhvan hcjuna{ pe{pdianda{ kan ec n `e pvhn{idpdvca{ en un rva)jvhih `e Vh`da E`ukhkdn -Enpve maifve{ {dn‧ wevjóenh{$# `dvdjd`a h `dh)cajhv kvépdkhienpe {afve ca{ hpvdfupa{.68

E{e id{ia høa# 622=# ec Dn{pdpupa Nhkdanhc `e ch{ Iuoeve{ -`ec jafdev)na e`evhc$ avjhnd unh khirhøh kanpvh ch wdacenkdh mhkdh ch{ iuoeve{ {ednwdp h revda`d{ph{ t hkpave{ ̀ ec {e}a ih{kucdna rhvh ihnde{phv{e rÿfcdkh)ienpe kanpvh ch wdacenkdh eoevkd`h rav ca{ maifve{ mhkdh ch{ iuoeve{# dnkcu){a kaienphn`a {u {dn{enpd`a# h re{hv `e xue ecca uevh rhvpe `e ca{ rvake){a{ `e e`ukhkdn vekdfd`a{ kaia maifve{. Ch khirhøh puwa ec naifve `eMaifve{ rav ch na wdacenkdh t {e `dun`d en pecewd{dn t vh`da# hrhvpe `eiÿcpdrce{ ie`da{ dirve{a{. Ch khirhøh wdna h {ev un kairceienpa ̀ dvdjd)

`a h vekurevhv ca{ ra{dkdanhidenpa{ ̀ e whvane{ ve{rekpa h unh rvafceièpd)kh pvhfhoh`h kan hnpevdavd`h` -en 6225$ rav ec id{ia Dn{pdpupa Nhkdanhc ̀ ech{ Iuoeve{ kan ch kan{djnh `e xue –Ec xue jacreh h unh na{ jacreh h pa)`h{’< en ch kuhc iuoeve{ vekanakd`h{ rÿfcdkhienpe ihnde{phfhn {u {acd`h)vd`h` e dn`djnhkdn rav {enpdv{e wdacenph`h{ en kh`h kh{a en xue unh iuoevevh e}rue{ph h unh {dpuhkdn `e wdacenkdh. Pa`hwéh e{pè ren`denpe hnhcdhvec kanounpa `e vehkkdane{ xue jenevhn phce{ rvake{a{ `e kaiundkhkdn en

68

Vh`da E`ukhkdn -8272 `e  hi$ e{ unh eid{avh kucpuvhc kan iukma{ høa{ `epvhfhoa en Iä}dka# t ch pvhn{id{dn `e {u rvajvhih `e vh`da Enpve maifve{ {dn‧ wev) jóenh{ e{ {eihnhc.

Page 129: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 129/318

Page 130: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 130/318

8;2  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

rvajvhih{ t `e vege}dn hkh`äidkh rue`e kanpvdfudv h ch kan{pvukkdn `ec{ev maifve kaia khpejavéh racépdkh# iè{ hccè `e unh ievh kan`dkdn di)rcékdph `e `devenpe{ {uoepa{.

Un hkevkhidenpa iè{ hc –{ev maifve—’kaia khpejavéh racépdkh

En ch ie`d`h en xue fu{khia{ vekuv{a{ pevdka{# hnhcépdka{ t racépdka{ rhvhpaihv `d{phnkdh `e kia {e e{pu`dh –ec {ev maifve’# t h rhvpdv `e `n`e {ekan{pvuten ca{ rvajvhih{ rhvh dngudv en ch{ cchih`h{ –ih{kucdnd`h`e{’#{evè ra{dfce hrvardhv{e `e nuewa{ ie`da{ `e rva`ukkdn xue ve`ukhn ch

enhoenhkdn rve{enpe en `devenpe{ ia`eca{ `e d`enpd`h` `e jäneva kan che}revdenkdh kairhvpd`h `e whvane{ t iuoeve{. E}d{pen rvarue{ph{ xue `e)ihn`hn vewd{hv nue{pva rvake{a `e jenevhkdn `e kanakdidenpa# h rhvpdv `evekanakevna{ –dnwe{pdjh`ave{ {dpuh`a{’ -Nÿøe# 622:$# kan kan`dkdanh)idenpa{ `e jäneva dnpvatekph`a{# reva h`eiè{ kan ch neke{d`h` `e e}rcdkd)phv ec khvèkpev veevenkdhc `ec cenjuhoe kan ec xue naifvhia{ t av`enhia{ch kapd`dhnd`h`. E{pa ra{dfdcdphvéh naifvhv kaia afoepa `e e{pu`da ec id{iarvake{a `e `ecdidphkdn `e nue{pvh hjen`h `e dnwe{pdjhkdn e dnpevwenkdn.

En apva pe}pa ca {dnpepdhia{ kan ch rvejunph? ±xuä {e dnwe{pdjh1# ±kia {ednwe{pdjh1# ±`e{`e `n`e {e dnwe{pdjh1# ±e{ `e`ukpdwh a dn`ukpdwh ch vege}dn{afve ca{ whvane{1# ±kuèce{ {an ca{ nuewa{ pävidna{ updcdh`a{ rhvh `hvkuenph `e ch vehcd`h` xue e{phia{ dnwe{pdjhn`a1 t ±xuä {e rvarane {ejudvdnwe{pdjhn`a en èifdpa{ {ecekkdanh`a{ rhvh ec hnècd{d{1 -Gdjuevah# 622;$.

Ie`vh`a t Ctvh -622=$ {eøhchvan vekdenpeienpe xue iè{ xue fu{khvunh ve{rue{ph ÿndkh h e{ph{ rvejunph{# `dhcajhv {afve ch{ id{ih{ rue`e {evun cpva `e dnpevcakukdn kan{phnpe `e ch{ vewd{dane{ `ec kanakdidenpa je)

nevh`a {afve ch rafchkdn ih{kucdnh# reva ounpa hc kanakdidenpa xue ve)xudeve kan{pvudv{e en kan{phnpe ̀ dècaja kan ec ren{hidenpa eidnd{ph. Ecca{hcu`en h ch neke{d`h` `e kan{pvudv unh ihpvd eidnd{ph `e ca{ e{pu`da{{afve maifve{ t ih{kucdnd`h` t# `e{`e hmé# dnpevrechv ch{ hjen`h{ `e dnpev)wenkdn t e{pu`da# reva ounpa kan ch `endkdn `e racépdkh{ rÿfcdkh{ rhvhwdnkuchv{e kan ch rafchkdn ih{kucdnh. En nue{pva kh{a kan{d`evhia{ xue#h`dkdanhcienpe# ch vecekpuvh kvépdkh ̀ e ch{ dnwe{pdjhkdane{ xue dnkcuten h ca{whvane{ revidpdvè dv `e{ienuhn`a ca xue meia{ `enaidnh`a –ec {ev rhvh{é’ -Gdjuevah# 622:$# rhvh eirehv h ve{djndkhvca kaia un hkairhøh)idenpa `ec {ev xue –paih kankdenkdh `e {é’# hc cajvhv vechpdwdhv{e vekana)kden`a h apvh{ rev{anh{# h ch we xue {e `e{kufve h {é id{ia. Kan ecca na{

Page 131: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 131/318

EC [ENPD@A @EC [EV MAIFVE KAIA KHPEJAVÉH RACÉPDKH  8;8

eirehvéhia{ h vehrvardhv `e ca{ ie`da{ `e rva`ukkdn rhvh vekan{pvudvnue{pvh{ d`enpd`h`e{ kaia {eve{ muihna{# iè{ hccè `e ch vdjd`e `e ch{ e{)rekdhcdhkdane{ `e jäneva -Rhwhoehu @ecjh`a# 622=$.

VEGEVENKDH[

 Hiukmè{pejud# H.# e D. [h{ -kair{.$# 622:. [uke`e xue ie khn{a `e {ev maifve‧Vechpa{ t vege}dane{ {afve maifve{ t ih{kucdnd`h`e{ en Iä}dka. Iä}dka# Ec Kace)jda `e Iä}dka.

Fekevvdc# H.# 844=. ±Xuä jhnhia{ kan khifdhv1 D# -Ch {hcu` verva`ukpdwh? unh phveh

kanounph$# wd`ea# Iä}dka.Fekevvdc# H.# 8444. ±Xuä jhnhia{ kan khifdhv1 DD# -Ch {hcu` verva`ukpdwh? unh phveh

kanounph$# wd`ea# Iä}dka.Fcèxue# N.# I. Véa{ t G. Gcave{ -kair{.$# 6224. Erd{peiacajéh# iepa`acajéh t verve)

{enphkdane{ {akdhce{? hravphkdane{ `e ch dnwe{pdjhkdûn eidnd{ph. Iä}dka# unhi# en`dkphien.

Kevwhnpe{# G. -kaav`.$# 6227. Rvaiawden`a ch kucpuvh ̀ ec fuen pvhpa? juéh iepa`acûjdkh.Iä}dka# Kavhanhv)Dn{pdpupa Nhkdanhc `e ch{ Iuoeve{)Dn{pdpupa Nhkdanhc `e@e{hvvacca [akdhc)Rev)Kaid{dn `e ca{ @evekma{ Muihna{ `ec @d{pvdpa Ge)

`evhc.Kevwhnpe{# G.# K. Kavdh# O.J. Gdjuevah t J. Muhku# 8444. Rhpevnd`h` exudphpdwh?

unh rvarue{ph rhvh maifve{ xue `e{ehn ieoave{ vechkdane{ kan {u{ mdoh{ e mdoa{.Iä}dka# Kavdhk)Gan`a `e ch{ Nhkdane{ Und`h{ rhvh ch Dnhnkdh)Rvaiuoev) H{malh)Raruchpdan Kaunkdc.

kdihk# 6220. Hnunkdh Kawhk un veke{a en {u{ hkpdwd`h`e{. Iä}dka# Kaiundkhkdne Dnavihkdn `e ch Iuoev# h.k.# 68 `e eneva# 3zzz. kdihknapdkdh{.kai>.

@e Ledoev# F.# E.I. Vete{# A. Hjudchv# J. [ènkme t J. Hthch# 622;. Kan{pvukpdnjnez jen`ev)exudphfce d`enpdpde{? [hcu` t Jäneva—{ zavl dn Ie}dka# en Dnpev)hjenkt Jen`ev Zavldnj Jvaur# rr. =)67.

@ekchvhkdn `e Véa `e Ohnedva# 6224. [dira{da Jcafhc Dnwacukvhn`a h Maifve{ tNdøa{ en ch Exud`h` `e Jäneva# 64 `e ihva)`e hfvdc# 3zzz.2=047;00788 62::557=4)h)j.jaajcejvaur{.kai!hpphkm!fe6;=55;k8e4h4=!`ekchvhkha)vda)e{rhnac) rhvh)r`.r`1rcd98'rhvp96'mc9e{>.

eka{)[hcu` t Jäneva# H.K.)Dn{pdpupa Rhrhd# 6225. Ihnuhc 8. [e}uhcd`h` t {hcu` ve) rva`ukpdwh. Ihnuhc 6. Rhpevnd`h` t kud`h`a. Ihnuhc ;. @e ch wdacenkdh h ch kanwd)wenkdh. Ihnuhc 0. Vhane{ t eiakdane{. Ihnuhc 5. Rvewdnden`a t wdwden`a kan wdm ! {d`h#

Iä}dka# Rvajvhih M. Pvhfhohn`a kan Maifve{ Owene{)[hcu` t Jäneva.E}kcu{dûn t `evekma h ch {hcu`. Ch unkdûn `e ca{ rvae{danhce{ `e ch {hcu` # 622:. Cdih#E`mukh{hcu`.

Page 132: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 132/318

8;6  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Gdjuevah# O.J.# 622;. Ch verve{enphkdn {akdhc `e ca{ whvane{ en e{pu`da{ {afve ih{)kucdnd`h` t verva`ukkdn? un iue{pvhvda `e vege}dane{. Rve{enph`a kaia kan)evenkdh dnhujuvhc en ec D [eidnhvda Dnpevnhkdanhc!DD [eidnhvda Navpe)Nav̀ e{pe

{afve Maien{# {e}uhcd`h`e e verva`uêha? Peira{# rvhpdkh{ e wae{# Vekde#Fvh{dc# dnä`dpa.

Gdjuevah# O.J.# 6225. Hcjuna{ `dceih{ äpdka{ t racépdka{ hc pvhphv `e `endv ca{ `e)vekma{ verva`ukpdwa{ en ch e}revdenkdh ̀ e ca{ whvane{# Rev{rekpdwh{ Fdaäpdkh{ 82 -8=$? 5;):5.

Gdjuevah# O.J.# 622:. Ec `evekma h ch {hcu` en ch e}revdenkdh `e ca{ whvane{? ±unkankerpa hifdwhcenpe en ca{ ia`eca{ `e ih{kucdnd`h` wdjenpe{1# en E}kcu{dûn t `evekma h ch {hcu #̀ rr. ;:;);46.

Gdjuevah# O.J.# t O. Gvhnand# 622=. Rufcdk racdkde{# ihce{# hn` jen`ev exudpt dn

Ie}dka. Dnavie ̀ ec rvatekpa Whvane{# racépdkh{ rÿfcdkh{ t exud`h` ̀ e jäneva#dnä`dpa.

Jhv`h# V.# 622:. Ch kan{pvukkdn {akdhc `e ch wdacenkdh ih{kucdnh. D`eh{ t rd{ph{rhvh hrathv h ca{ maifve{ xue `e{ehn `eohv {u wdacenkdh# en H. Hiukmè{pejude D. [h{ -kair{.$# rr. 7;5)7=8.

Jhv`h# V.# t G. Muevph# {.. E{pu`da{ {afve ch wdacenkdh ih{kucdnh. Iä}dka# Dn{pdpupaNhkdanhc `e @e{hvvacca [akdhc)Maifve{ rav ch Exud`h`# h.k.

Dnpevhjenkt Jen`ev Zavldnj Jvaur# 622;. Dnwacwdnj Ien pa H``ve{{ Jen`ev Dnexud)pde{. Zh{mdnjpan# Raruchpdan Veevenke Fuvehu.

Ch Oavnh`h# 6225. Khidnhia{ kan ch{ eidnd{ph{ rhvh kan{pvudv ch exud`h`# ch djuhc)`h` t ch `eiakvhkdh kapd`dhnh# = `e ihva.

Cden`va# E.# 844=. Ih{kucdnd`h`e{ t wdacenkdh `e{`e un rvajvhih `e hkkdn enIä}dka# en P. Whc`ä{ t O. Achwhvvéh -kair{.$# rr. 8;2)8;:.

Ie`vh`a# F.# t O. Ctvh# 622=. Rav uih ihpvd eidnd{ph rhvh a{ e{pu`a{ {afve ma)ien{ e ih{kucdnd`h`e{# E{pu`a{ Geidnd{ph{ 87 -;$? =24)=02.

Nÿøe# J.# 622:. Ch rva`ukkdn ̀ e kanakdidenpa{ {afve ca{ maifve{ kaia {uoepa{jenävdka{? vege}dane{ erd{peiacjdkh{# en H. Hiukmè{pejud e D. [h{ -kair{.$#rr. ;4):8.

Avpd Avpejh# H.# 6224. Runpa{ `e enkuenpva enpve ih{kucdnd`h`e{# eidnd{ia{ tjäneva# dnä`dpa.

Rhve`e{# @.# 6220. Unh hrva}dihkdn h ca{ maifve{ xue `e{evphn `ec rvdiev ndwec`ec rvajvhih `e Maifve{ Venunkdhn`a h {u Wdacenkdh. Kuv{a dirhvpd`a en ecKacekpdwa ̀ e Maifve{ rav Vechkdane{ Djuhcdphvdh{# h.k.# ̀ drcaih`a en ih{ku)cdnd`h`# dnä`dpa.

Rhwhoehu @ecjh`a# K.# 622=. Ih{kucdnd`h` vege}dwh? ve)kanakev{e kaia {uoepa `ejäneva. Ranenkdh rve{enph`h en ec DDD Kacaxuda Dnpevnhkdanhc `e E{pu`da{ {a)fve Whvane{ t Ih{kucdnd`h`e{. Ie`eccén# Kacaifdh.

Vhiéve# I.# 6226. Maifve{ wdacenpa{. Un e{pu`da hnpvaracûjdka `e ch wdacenkdh ih{ku)cdnh. Iä}dka# Dn{pdpupa Ohcd{kden{e `e ch{ Iuoeve{)Rchh t Whc`ä{.

Page 133: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 133/318

EC [ENPD@A @EC [EV MAIFVE KAIA KHPEJAVÉH RACÉPDKH  8;;

Vechpavéh Ien Enjhje# 622:. Ieiavdh `e ch kan{ucph vejdanhc rhvh Chpdnahiävdkht ec Khvdfe# Ien Enjhje# dnä`dpa.

Penh# A.# 6224. E{pu`dhv ch ih{kucdnd`h`# ±rhvh xuä1’# en N. Fcèxue# I. Véa{ t G.

Gcave{ -kair{.$. Whc`ä{# P.# t O. Achwhvvéh -kair{.$# 844=. Ih{kucdnd`h`e{ t exud`h` ̀ e jäneva en Hiä)

vdkh Chpdnh. [hnpdhja# Ghkucph` Chpdnahievdkhnh ̀ e Kdenkdh{ [akdhce{)Gan`a ̀ eRafchkdn `e ch{ Nhkdane{ Und`h{.

_hiu`da# I.P.# 622:. Rvèkpdkh{ t verve{enphkdane{ `e hcjuna{ whvane{ xue khi)fdhn {u{ hkpdpu`e{ wdacenph{ h pvhwä{ `ec rvajvhih Maifve{ venunkdhn`a h {uwdacenkdh? e{pu`da{ `e kh{a# pe{d{ `e ihe{pvéh. Iä}dka# Dn{pdpupa Iavh.

Page 134: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 134/318

Page 135: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 135/318

8;5

5EC IAWDIDENpA CÄ[FDKA)JHT# 84:=)6282

 Oav̀ d @éez /

KANPEND@A

Dnpva`ukkdn 8;7Je{phkdn# {uvjdidenpa t avphcekdidenpa ̀ ec iawdidenpa

cä{fdka)jht en Iä}dka# 84:=)84=0 8;:@ekcdwe `ec iawdidenpa# 84=0)844: 800@e ch mdfevnhkdn h ch hkkdn racépdkh 80=

Kankcu{dn 85;Veevenkdh{ 850

/ Rvae{av pdpuchv e dnwe{pdjh`av `e ch Undwev{d`h` `e Juecrm# Khnh`è? 3 o`deBuajuecrm.kh>.

E{pe pvhfhoa {e fh{h en `hpa{ afpend`a{ en unh dnwe{pdjhkdn `e khira vehcdh`h`uvhnpe ca{ wevhna{ `e 622: t 622= en ch kdu`h` `e Iä}dka# en ch kuhc {e enpvewd{p h

kevkh `e 52 rev{anh{. @e hkuev`a kan ec rvapakaca `e äpdkh e{phfcekd`a rav ec jafdevna`e Khnh`è rhvh ch dnwe{pdjhkdn# ca{ rhvpdkdrhnpe{ puwdevan ch arkdn `e ihnpenev {ud`enpd`h` hnndih. Rhvh iè{ dnavihkdn wäh{e Jafdevna `e Khnh`è -6282$.

Page 136: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 136/318

8;7  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

DNpVA@UKKDûN

Kaia {e {hfe# ch {akde`h`# ekanaiéh t racépdkh `e Iä}dka mhn rh{h`a rav

khifda{ un`hienphce{ en ca{ ÿcpdia{ ;2 høa{. @e un {d{peih racépdka t{akdhc kanpvach`a rav un väjdien hupavdphvda fh{h`a en un ia`eca ekan)idka `e {u{pdpukdn `e diravphkdane{# h ne{ `ec {djca }} Iä}dka kanphfhkan un {d{peih racépdka ̀ eiakvèpdka# unh ̀ e ch{ ekanaiéh{ iè{ hfdevph{ enec iun`a t unh {akde`h` iukma iè{ dn`eren`denpeienpe avjhndh`h. Uneceienpa dnpejvhc `e e{pa{ khifda{ {akdaracépdka{ t ekanidka{ mh {d`a chiawdcdhkdn t avjhndhkdn ih{dwh ̀ e whvda{ {ekpave{ ̀ e ch {akde`h` ie}d)khnh# un rvake{a xue {e hkecevh h rhvpdv `e ch idph` `e ch `äkh`h `e ca{

akmenph. @efd`a hc ̀ epevdava ̀ e ch {dpuhkdn {akdaekanidkh ̀ e idccane{ ̀ eie}dkhna{ ‐ec ve{ucph`a `e ch kvd{d{ `e 84=6 t ca{ eekpa{ `e ch ve{pvukpu)vhkdn `e ch ekanaiéh t ch räv`d`h `e cejdpdid`h` `ec väjdien rvdd{ph‐#{ekpave{ diravphnpe{ `e ch {akde`h` ie}dkhnh `ekd`devan avjhndhv{e# ia)wdcdhv{e t rve{enphv {u{ ̀ eihn`h{ {akdaracépdkh{ ̀ dvekphienpe hnpe ec E{ph)`a ie}dkhna# uevh `e ch{ e{pvukpuvh{ kavravhpdwh{. En eekpa# unh `e ch{khvhkpevé{pdkh{ iè{ {afve{hcdenpe{ `e ca{ khifda{ {akdhce{ `ec Iä}dka kan)peiravènea mh {d`a ec {uvjdidenpa `e iawdidenpa{ {akdhce{# un rvake{a

xue mh {d`a khvhkpevdh`a kaia ec –`e{revphv {akdhc’ `e Iä}dka -Kmhn`#6228$. @e iuoeve{# `e dn`éjenh{# `e kch{e{ raruchve{# ec rhé{ mh wd{pa chkvehkdn t avphcekdidenpa `e whvda{ iawdidenpa{ {akdhce{ diravphnpe{#iukma{ ̀ e ca{ kuhce{ ‐kaia ec hrhpd{ph‐ mhn ihvkh`a ̀ e ihnevh {djnd)khpdwh ch wd`h nhkdanhc.

 Whvda{ `e e{pa{ iawdidenpa{ mhn cchih`a ch hpenkdn nhkdanhc e dnpev)nhkdanhc phnpa {akdhc kaia hkh`äidkh. Ä{pe na mh {d`a ec kh{a ̀ e una ̀ e ca{iawdidenpa{ {akdhce{ iè{ hnpdjua{# en {u èifdpa# ̀ ec kanpdnenpe# t una ̀ e

ca{ iè{ e}dpa{a{? ec iawdidenpa cä{fdka)jht `e Iä}dka -cj

$. En eekpa# hre{hv ̀ e {u canjewd`h`# ̀ dnhid{ia t vechpdwa ä}dpa en h`xudvdv unh {evde ̀ e`eihn`h{ {akdaracépdkh{# ec cj ie}dkhna na mh hpvhé`a ec id{ia dnpevä{xue apva{ iawdidenpa{# kaia ec eidnd{ph t ca{ dn`djend{ph{. E{ph kacekkdn`e en{hta{ rve{enph unh vhvh aravpund`h` rhvh verhvhv e{ph rekucdhv hcph`e hpenkdn h un iawdidenpa xue mh cukmh`a rav ch{ `eihn`h{ `e un {ek)pav diravphnpe `e ca{ ie}dkhna{# un {ekpav xue mh {d`a ihvjdnh`a t vervd)id`a `uvhnpe `äkh`h{. [e rve{enph hxué# rav kan{djudenpe# unh wev{dn `ech{ khvhkpevé{pdkh{# pvhtekpavdh t cajva{ `ec iawdidenpa cj en Iä}dka# thxue# dn`u`hfceienpe# iukma{ ̀ e {u{ ideifva{ kecefvhvhn# kaia idccane{`e apva{ ie}dkhna{# ca{ cajva{ xue ec rhé{ mh afpend`a en kuhnpa h cdfevph)

Page 137: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 137/318

EC IAWDIDENPA CÄ[FDKA)JHT# 84:=)6282  8;:

`e{ t `evekma{ {akdhce{ `e{`e {u Dn`eren`enkdh. Ec pvhfhoa rve{enph ch pvh)tekpavdh `ec iawdidenpa `e ihnevh kvanacjdkh# e{pè `dwd`d`a en pve{ rhv)pe{# ch{ kuhce{ vegeohn ch{ ephrh{ xue mhn ihvkh`a ch iawdcdhkdn cä{fdka)jht

en Iä}dka? `e {u {uvjdidenpa en 84:= h {u `ekcdwe en 84=0< ec revda`a `e`efdcdphidenpa t räv`d`h `e rve{enkdh nhkdanhc# xue hrva}dih`hienpekairven`e `e 84=0 h 844:# t ch ephrh iè{ vekdenpe t# {dn cujhv h `u`h{# chiè{ vukpéevh `ec iawdidenpa# `e 844= h ch ekmh.

JE[pHKDûN# [UVJDIDENpA T GAVpHCEKDIDENpA @EC

IAWDIDENpA CÄ[FDKA)JHT EN IÄ}DKA# 84:=)84=0

E{ dira{dfce enpen`ev ec {uvjdidenpa `ec iawdidenpa cj en Iä}dka {dn {d)puhvca en ec kanpe}pa `e ca{ jvhn`e{ khifda{ {akdaracépdka{ xue ec rhé{rve{enkd h ne{ `e ch `äkh`h `e ca{ {e{enph# id{ia{ xue hkdcdphvan {u{uvjdidenpa. En ec èifdpa {akdhc# ch {ejun`h rhvpe `e ca{ {e{enph ihvkkhifda{ kucpuvhce{ diravphnpe{# xue uevan ec ve{ucph`a `e ndwece{ iè{ hc)pa{ ̀ e e`ukhkdn ̀ e ch {akde`h` ie}dkhnh# ̀ e ch kvekdenpe uvfhndhkdn t ̀ eunh hkecevh`h {ekuchvdhkdn `ec rhé{. Un hjenpe diravphnpe en e{pe rvake)

{a ue ch vekerkdn t h`arkdn ̀ e whcave{ rav unh kch{e kvekdenpe ̀ e owene{ie}dkhna{# mdoa{ ̀ e ca{ cchih`a{ fhft)faaiev{# whcave{ xue rvae{hn iawd)idenpa{ e{pu`dhnpdce{ dnpevnhkdanhce{ t xue kan{d{pen en pvhn{avihv ca{kankerpa{ ̀ e hidcdh rhpvdhvkhc# iavhc pvh`dkdanhc# h`arkdn ̀ ec u{a ̀ e iä)pa`a{ hnpdkankerpdwa{ t ec hiav cdfve. E{ph pvhn{avihkdn `eiajvèkh t{akdhc dnkcute ch cdfevhkdn {e}uhc en Iä}dka< e{ rav ecca xue en ec rhé{ {eavihn jvura{ kanpvhkucpuvhce{ t kanpe{phphvda{# kaia Ch An`h# xue rva)rujnhfhn un ia`eca {akdhc `d{pdnpa hc rvee{phfcekd`a -Ian{dwèd{# 8444$.

Ec khifda `e e{pa{ whcave{ {akdhce{# h{é kaia ch paih `e kankdenkdh `ech e{pvekmh cdfevph` racépdkh t {akdhc en ec rhé{# ch kuhc {e e}rve{h `e ihnevhkanpun`enpe en ch ihphnh `e Pchpecacka# {an hkpave{ diravphnpe{ en chiawdcdhkdn `e whvda{ {ekpave{ `e ch {akde`h`# `an`e `e{phkh ec e{pu`dhnpdc.E{pa{ khifda{ {akdhce{# phnpa en Iä}dka kaia en Euvarh t E{ph`a{ Und`a{#t unh {evde `e ewenpa{ khphcdh`ave{ ‐kaia ch vefecdn `e [panezhcc `e8474 t ec `e{rd`a en ch kdu`h` `e Iä}dka en 84:8 `e un eirceh`a `e [ehv{rav kan`ukph {urue{phienpe maia{e}uhc‐ dnkenpdwhn h maia{e}uhce{ie}dkhna{# enpve ca{ xue ̀ e{phkhn Nhnkt Kèv`enh{ t Cud{ Janèce ̀ e Hcfh#h undv{e rhvh hnhcdhv {u {dpuhkdn `e verve{dn en Iä}dka t kue{pdanhv che{pdjihpdhkdn t ch arve{dn {akdhc h ca{ maia{e}uhce{. Whce ch renh {eøhchv

Page 138: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 138/318

8;=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

xue e{ph{ rev{anh{ mhféhn revpenekd`a h iawdidenpa{ {akdhce{ `uvhnpe ca{høa{ {e{enph.8 E{ h{é kaia h rvdnkdrda{ `e ca{ {epenph {e avih ec rvdievjvura maia{e}uhc en Iä}dka? Iawdidenpa `e Cdfevhkdn Maia{e}uhc.

Kaia {uke`e kan iukma{ iawdidenpa{ {akdhce{# ch dnguenkdh dnpevnh)kdanhc mh oujh`a un rhrec diravphnpe en ch ewacukdn ̀ ec iawdidenpa cj enIä}dka. H{é# ch iawdcdhkdn `e maia{e}uhce{ en apva{ rhé{e{ dngut iu)kma en ca{ peih{ xue ca{ jvura{ ̀ e maia{e}uhce{ hnhcdhfhn h rvdnkdrda ̀ eca{ {epenph. Nupvdän`a{e ̀ e dnavihkdn jenevh`h rav jvura{ ̀ e cdfevhkdnmaia{e}uhc `e E{ph`a{ Und`a{ t Euvarh -{afve pa`a `e ca{ iawdidenpa{dnjcä{ t khphcèn$# e{ph{ hjvurhkdane{ {e `e`dkhvéhn h un pvhfhoa dnpevna `ehnècd{d{# paih `e kankdenkdh t `d{ku{dn `e ca xue verve{enphfh {ev maia)

{e}uhc. Nhnkt Kèv`enh{ vechphvéh `e{ruä{ ca diravphnpe{ xue uevan en e{a{høa{ ca{ e{kvdpa{ enwdh`a{ rav Khvca{ Ian{dwèd{ `e{`e Dnjchpevvh# h{é kaiaun `akuienpa e{kvdpa rav maia{e}uhce{ `e Nuewh Tavl cchih`a? Wednpervejunph{ {afve ch maia{e}uhcd`h` -Mevnèn`e t Ihnvdxue# 8440$.

En ch{ veundane{ xue ihnpuwdevan `uvhnpe ch rvdievh idph` `e ch `ä)kh`h `e ca{ {epenph# ca{ maia{e}uhce{ ie}dkhna{ eirehvan h h`arphv un`d{kuv{a –cdfevhkdand{ph’ fh{h`a en ch neke{d`h` `e xudphv{e ec e{pdjih {a)kdhc# ch verve{dn t ecdidnhv af{pèkuca{ h ch cdfve e}rve{dn ̀ e ch {e}uhcd`h`.

 H{é# en ec høa 84:= `ekenh{ `e maia{e}uhce{ {e mhféhn avjhndh`a t av)ih`a pve{ jvura{? Gvenpe Maia{e}uhc `e Hkkdn Vewacukdanhvda -gmhv $#Jvura Chif`h `e Cdfevhkdn Maia{e}uhc t Adlhfepm.6 Ec gmhv # ec jvuraiè{ kanpvhkucpuvhc `e ca{ pve{# {e kanavi en {u ihtavéh rav maifve{ t{u{ ideifva{ {dirhpdhfhn kan ec kaiund{ia t ec hnhvxud{ia. Ch iei)fve{éh `e Chif`h evh `e maifve{ t iuoeve{# ihtavdphvdhienpe `e kch{eie`dh. H re{hv `e xue kairhvpéh hcjunh{ rev{rekpdwh{ d`eacjdkh{ kan ecgmhv # Chif`h h`arp kchvhienpe unh wd{dn eidnd{ph t unh ra{dkdn iè{

rvhjièpdkh. Rav {u rhvpe# Adlhfepm e{phfh avih`a ÿndkhienpe rav ce{fdh)nh{ t {evéh ec jvura kan un`hienpa{ d`eacjdka{ iè{ kchva{ fh{h`a{ enrvdnkdrda{ ce{fa)eidnd{ph{.;

8 Janèce `e Hcfh ue cé`ev e{pu`dhnpdc `ec iawdidenpa `e 847= t Kèv`enh{ rhvpd)kdr en ec iawdidenpa evvakhvvdceva.

6 Adlhfepm `evdwh `ec ihth Accdnj D{lhn Lhpunphp Fefepm Pmap# xue en kh{pecchna{djndkh –iawdidenpa `e iuoeve{ juevvevh{ xue hfven rh{a `evvhihn`a gave{’. Kan)avih`a e}kcu{dwhienpe rav iuoeve{# e{pe jvura veirchh hc `e ce{fdhnh{# Ce{fa{# un)

`h`a rav Thn Ihvéh Kh{pva.; @e hkuev`a kan unh ̀ e {u{ un`h`avh{# ec ihvka pevdka veevenkdhc ue ec pvhfhoa`e ch eidnd{ph vhnke{h Iandxue Zdppdj -Kh{pva# 622=$.

Page 139: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 139/318

EC IAWDIDENPA CÄ[FDKA)JHT# 84:=)6282  8;4

E{ en e{pe kanpe}pa xue Iä}dka we ec {uvjdidenpa `ec iawdidenpa ma)ia{e}uhc. H re{hv ̀ e xue en jenevhc e{ ̀ dékdc d`enpdkhv kan rvekd{dn kuèn)`a {uvje un iawdidenpa {akdhc# en ec kh{a `e Iä}dka ec iawdidenpa cj nhke

ec 67 oucda `e 84:=# kuhn`a ideifva{ `ec gmhv  {e undevan h unh ihvkmhkanpvh ch verve{dn `ec väjdien racépdka xue `eihn`hfh ch cdfevph` `e rve){a{ racépdka{. E{pe kanpdnjenpe `e maia{e}uhce{ ravp rhnkhvph{ rd`den`a#h {u we# ch –cdfevhkdn’ `e ca{ kdu`h`hna{ maia{e}uhce{ `ec {d{peih verve){dwa `aidnhnpe. @a{ ie{e{ iè{ phv`e# ideifva{ `e ca{ pve{ jvura{ `ekd`de)van kanpdnuhv e{pe rvake{a `e –{hcd`h `ec kc{ep’ t {e undevan h ch ihvkmhkanieiavhpdwh `ec `äkdia hndwev{hvda `e ch ihphnh `e Pchpecacka# ec 6 `eakpufve `e 84:=. [d fden hrven{dwa{ t peieva{a{# maia{e}uhce{ ie}dkhna{

`ekd`devan h{é {hcdv h ch khcce h `eihn`hv un hcpa h ch verve{dn t unh nuewhvechkdn kan ec ve{pa `e ch {akde`h` t ec E{ph`a ie}dkhna. Ca{ maia{e}uhce{ie}dkhna{ mhféhn –{hcd`a `ec kc{ep’.

@uvhnpe ca{ {djudenpe{ høa{# ch wdphcd`h` t rve{enkdh {akdhc `ec iawd)idenpa huienphvan `e ihnevh {djndkhpdwh# avphcekdän`aca rav kan{d)judenpe. [d fden dnpejvhnpe{ `e ca{ pve{ jvura{ `devéhn en ca{ afoepdwa{ te{pvhpejdh{ xue ec iawdidenpa `efevéh h`arphv ‐hcja xue# kaia weveia{iè{ h`echnpe# kanpvdfudvéh en jvhn rhvpe h {u `efdcdphidenpa h ie`dh`a{ `e

ca{ akmenph‐# ̀ e 84:= h 84=6 ec iawdidenpa {e hfak h ̀ a{ phveh{ rvdiav)`dhce{? hfvdv e{rhkda{ rÿfcdka{ {dn verve{dn t e`ukhv hc ve{pa `e ch rafch)kdn {afve ch –kan`dkdn maia{e}uhc’. En kuhnpa h ch hrevpuvh `e e{rhkda{rÿfcdka{# unh hkkdn diravphnpe ue ec dndkda ̀ e ch ihvkmh ̀ ec –avjucca jht’kecefvh`h h nhce{ `e ounda `e 84:4. @uvhnpe ec ÿcpdia n `e {eihnh `ecie{ ̀ e ounda ̀ e e{e høa# ideifva{ ̀ ec iawdidenpa ̀ ekd`devan ̀ e{chv ravch hwend`h Rh{ea `e ch Veavih# kaia rhvpe `e ch{ ihvkmh{ `ec avjucca jhtkecefvh`h{ en khrdphce{ dnpevnhkdanhce{.0 Ec ndwec `e veru`da h ch kecefvh)

kdn ̀ e ch maia{e}uhcd`h` en rÿfcdka ue phc xue ec enpanke{ @erhvphien)pa `ec @d{pvdpa Ge`evhc -``g$# ce{ nej ihvkmhv rav ch hwend`h iè{ dirav)phnpe `e ch kdu`h` `e Iä}dka t ca{ afcdj h dv rav unh khcce chpevhc# VéaCevih. [dn eifhvja# h vhé `e repdkdane{ t nejakdhkdane{# hc høa {djudenpednpejvhnpe{ `ec iawdidenpa kanwenkevéhn h ch{ hupavd`h`e{ rhvh ihvkmhvrav ec Rh{ea `e ch Veavih# hkpa xue `e{`e e{e iaienpa {e kanwdvpd en

0 Ch ihtavéh `e ch{ iepvracd{ `e rhé{e{ dn`u{pvdhcdh`a{ kecefvhn ihvkmh{ `ecavjucca jht ec ÿcpdia n `e {eihnh `ec ie{ `e ounda# pvh`dkdn xue pdene kaia veeven)

pe ec dndkda `ec iawdidenpa cj e{ph`aund`en{e# rue{ e{ en ounda `e 8474 kuhn`a maia){e}uhce{ t pvhn{e}uhce{ `ekd`devan rav rvdievh we kanvanphv h ch racdkéh neatavldnhkuhn`a ä{ph eekpuhfh unh vhdh en ec fhv [panezhcc Dnn `e Ihnmhpphn.

Page 140: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 140/318

802  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

una `e ca{ ewenpa{ iè{ diravphnpe{ t {difcdka{ `e ch iawdcdhkdn cä{fd)ka)jht en Iä}dka. Ch diravphnkdh `e ch ihvkmh ue jhnhv rav rvdievh weun e{rhkda rÿfcdka# ca kuhc ve{ucp un cajva racépdka. En hxuecca{ høa{ ch{

idcdphnpe{ ihvkmhvan kan rhnkhvph{ kan ca{ ceih{? –Na mht cdfevph` {akdhc{dn cdfevph` {e}uhc’# –Maia{e}uhce{ t eidnd{ph{ und`a{ kanpvh ec ihkmd{)ia’ t –En id khih ihn`a ta’. [d fden ch ihvkmh rue`e {ev kvdpdkh`h ravna rve{enphv unh dihjen jcafhc `e ch vehcd`h` `e jht{ t ce{fdhnh{ ie}dkh)na{# na khfe `u`h xue mhfev jhnh`a e{e e{rhkda rÿfcdka hc iena{ unh wehc høa verve{enp un cajva diravphnpe. Ch cukmh rav ch hrevpuvh ̀ e e{rhkda{rÿfcdka{ `uvhnpe e{a{ høa{ phifdän dnkcut `eihn`h{ `e un hcpa h ch ve)rve{dn# rhvpdkuchvienpe rav kuevra{ racdkdhka{ xue vehcdhfhn vhdh{ `e

ihnevh vupdnhvdh en e{phfcekdidenpa{ kaievkdhce{ vekuenph`a{ rav jht{ tce{fdhnh{ -Cui{`en# 8448$.

Ch rve{enkdh `ec iawdidenpa phifdän huienp kan ch rve{enphkdn ene{h ärakh `e whvdh{ hkpdwd`h`e{ kucpuvhce{ kan peièpdkh maia{e}uhc. Hupa)ve{ kaia Oa{ä Vhhec Khcwh# Cud{ _hrhph t Oa{ä Oahxuén Fchnka rufcdkhvanpvhfhoa{ cdpevhvda{ kan unh peièpdkh hfdevph t kchvhienpe maia{e}uhc. Cud{_hrhph# rav eoeirca# rufcdkh ch nawech Ec whirdva `e ch kacandh Vaih# rvdie)vh afvh xue pvhph ch wd`h jht {dn rveoudkda{ {akdhce{# kanwdvpdän`a{e en unh

`e ch{ afvh{ cdpevhvdh{ jht iè{ diravphnpe{ `e Iä}dka t xue afpdene unrveida? ec Ouhn Jvdohcfa. Fchnka rufcdkhvéh Aoa{ xue `h rèndka {aøhv . Rav {urhvpe# Nhmhui _endc# [hcwh`av [hchhv# Hvihn`a Kvd{pepa# Acdwevda Mdnaoa){h t Vednhc`a Wecèxue mhvéhn ca id{ia en ec pevvena ̀ e ch{ hvpe{ rcè{pdkh{.Ec e{kenhvda phifdän {e kanwevpdvéh en un ie`da diravphnpe rhvh hfvdv e{)rhkda{# vairev phfÿe{ t jhnhv rve{enkdh. En 84=2 ec iÿ{dka Oa{ä Hnpanda

 Hckhvh kanwakh h un jvura `e owene{ hkpave{ en un khä `ec Rh{hoe Ohkh)vhn`h{ ̀ e ch _anh Va{h t ce{ rvarane ranev en e{kenh unh afvh xue pvhphvéh

ch kan`dkdn maia{e}uhc? T {dn eifhvja {e iuewe. Diren{hfce høa{ hpvè{# tenpu{dh{ih`a{ rav ec faai cdpevhvda `e e{a{ høa{# ch afvh {e e{pvenh en une{rhkda `e ch Undwev{d`h` Nhkdanhc Hupnaih `e Iä}dka -unhi$ t e{ pa`aun ä}dpa# ch{ hkpuhkdane{ e{puwdevan h khvja `e @ecdh Kh{hnawh# Gevnhn`aCre Hvvdhjh# Ju{phwa Pavve{# Oavje Kue{ph# Ju{phwa -Pdpa$ Wh{kankeca{#Khvcaph Wdcchjvèn t Maieva Zdiev.5 Kan{d`evh`a un e{kèn`hca cakhc rhvh

5 E{pa na xudeve `ekdv xue uevh ch rvdievh nawech kan kanpend`a hfdevphienpemaia{e}uhc en Iä}dka# reva {é verve{enph ec rvake{a `e hrevpuvh xue {e `h en e{a{

høa{. Whce ch renh vekav`hv xue {ca ̀ a{ høa{ hpvè{# Ec Iakhifa# `e Hcfevpa @hcchc# afvhxue nhvvh ca{ hkanpekeve{ `e pve{ hidja{ `uvhnpe un n `e {eihnh# ihneo ch peièpdkhmaia{e}uhc `e ihnevh {updc.

Page 141: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 141/318

EC IAWDIDENPA CÄ[FDKA)JHT# 84:=)6282  808

una{ t hrchu`d`h rav apva{# ch afvh puwa iè{ `e 622 verve{enphkdane{ tihvk ec rvdnkdrda `e ch u{dn `e ch kucpuvh t `e ch d`enpd`h` jht en chkdu`h` `e Iä}dka. En ec èifdpa iu{dkhc# Ihvda Vdwh{ dnjve{h hc jvura Iÿ)

{dkh t Kanpvh Kucpuvh -ikk$# hjvurhkdn `e vakl xue dnkavravh ch peièpdkhjht. H{é# `e{`e {u dndkda ec iawdidenpa cj ie}dkhna puwa unh weph kucpuvhciut diravphnpe# ch kuhc revidpdvéh h iukma{ maia{e}uhce{ ie}dkhna{ e})rcavhv {u kan`dkdn `e ihnevh rÿfcdkh.

E{ph weph kucidnhvéh høa{ iè{ phv`e kan ch kvehkdn `e ch [eihnh Kuc)puvhc Jht# id{ih xue ccejhvéh h {ev una `e ca{ ewenpa{ iè{ diravphnpe{ `ech kaiund`h` jht en ch kdu`h` `e Iä}dka. Hrhvpe `ec h{rekpa kucpuvhc# unh`e ch{ khvhkpevé{pdkh{ diravphnpe{ `ec iawdidenpa cj `uvhnpe {u{ rvdieva{

høa{ ue ec e{ueva xue iukma{ `e {u{ ideifva{ vehcdhvan rhvh mhkevwd{dfce {u khu{h t rhvh e`ukhv h ch rafchkdn en jenevhc {afve ch maia{e)}uhcd`h`# hcja xue ̀ ekd`devan ccewhv h khfa rav ch wéh ie`dèpdkh. Khfe ien)kdanhv xue ch maia{e}uhcd`h`# pävidna hkuøh`a h nhce{ `ec {djca }d}# evhwd{ph rav ch {akde`h` kaia unh kan`dkdn t unh `e{wdhkdn {akdhc# t nakia unh {e}uhcd`h` hcpevnhpdwh. E{ rav ecca xue ideifva{ `ec iawdiden)pa puwdevan xue hvpdkuchv un `d{kuv{a xue rh{hvh `e ch {e}uhcd`h` h ch ved)wdn`dkhkdn `e `eihn`h{ {e}a)racépdkh{< {u{ idcdphnpe{ {e `devan enpanke{

h ch phveh ̀ e mhkev rve{enphkdane{ en undwev{d`h`e{# {dn`dkhpa{ t rverhvhpa)vdh{ -Kh{pva# 622=$.Ch avjhndhkdn t iawdcdhkdn `e maia{e}uhce{ ie}dkhna{# ch hvpdku)

chkdn `e {u{ `eihn`h{ cdfevhkdand{ph{ t ch `d{ku{dn `ec {djndkh`a `e {evmaia{e}uhc kanpvdfutevan h ch avihkdn `e unh d`enpd`h` `e jvura# chkuhc {e rch{ih en ch h`arkdn `ec pävidna jht# t na maia{e}uhc. Idenpvh{ec pävidna maia{e}uhc {e veeve h un pdra e{rekéka `e {e}uhcd`h`# ec päv)idna jht# xue mhféh {d`a h`arph`a rav ec iawdidenpa cj `e E{ph`a{ Und)

`a{# {e veeve h ch h`arkdn `e unh ihnevh `e wdwdv fh{h`h en ch {e}uhcd)`h`# kaia ca e}rane ]hwdev Cdèvvhjh# {e}caja t idcdphnpe rdaneva `eciawdidenpa? –Jht evh unh rhchfvh d`enpdphvdh‧ na{apva{ kveéhia{ xue jhtpenéh unh kannaphkdn ca{kh‧ `ekéhia{ xue jht {e veevéh h rev{anh{uevh `ec kc{ep t xue {e h{uien kaia maia{e}uhce{ t jenevhn {u e}rek)phpdwh ̀ e wd`h ̀ e{`e ch rev{rekpdwh ̀ e {u maia{e}uhcd`h`# hratèn`ana{ enGaukhucp’ -Cdèvvhjh# 6224$.

 H{é# ideifva{ `ec iawdidenpa eirdehn h `e{hvvacchv unh d`enpd`h`kacekpdwh# xue ca{ {erhvh `e ch d`enpd`h` {e}uhc mejeindkh t aindrve{en)pe t xue ce{ htu`h h hpvdfudv h {u{ vh{ja{ kaiune{ t e}revdenkdh{ `e wd`hunh `dnèidkh `e jvura. E{pa na xudeve `ekdv xue `enpva `ec iawdidenpa

Page 142: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 142/318

806  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

na mufdevh `d{en{dn. En eekpa# ideifva{ iè{ kvépdka{ `ec iawdidenpa#kaia Thn Ihvéh Kh{pva# hvjuienphvan xue ec pävidna nejhfh `d{pdnkdane{diravphnpe{ ̀ enpva ̀ ec kacekpdwa# fh{h`h{ en kch{e rav eoeirca# t verve{en)

phfh ch kaarphkdn ̀ ec iawdidenpa rav ec ievkh`a# eniena xue {e verva)`ukéh en E{ph`a{ Und`a{. [dn eifhvja# en ec kh{a ie}dkhna e{ h rvdnkdrda{`e ca{ høa{ akmenph kuhn`a ec pävidna ca h`arphn dnpejvhnpe{ `ec iawd)idenpa t {e eirdeh h pvhn{dphv `e unh d`enpd`h` `e cdfevhkdn h unh d`en)pd`h` jht.

Ch h`arkdn `e unh d`enpd`h` kacekpdwh {e vegeoh rav unh khnpd`h``e{phkh`h `e hkpdwd`h`e{ diravphnpe{ t wd{dfce{ xue ec iawdidenpa vehcdhen e{ph ärakh t xue `eiue{pvhn ch dnkdrdenpe avihkdn `e ch d`enpd`h`. H

nhce{ `e ca{ {epenph hrhveken `a{ rufcdkhkdane{ vehcdh`h{ rav t rhvh eciawdidenpa< en 84:4 {e rufcdkh Racépdkh [e}uhc# rvdievh vewd{ph kan peiè)pdkh jht en Iä}dka t xue vekaje `e ihnevh diravphnpe ch{ hvpdkuchkdane{racépdkh{ `ec iawdidenpa. Vehcdh`h rav un kaidpä kveh`a rav dnpejvhnpe{`ec iawdidenpa#7 ch rufcdkhkdn rve{enphfh d`eh{ hvpdkuch`h{ kan fh{e enca{ e{kvdpa{ `e Zdcmeci Vedkm# xuden `een`éh ch cdfevhkdn {e}uhc kaiacdfevhkdn racépdkh. En ihta `ec id{ia høa ec gmhv  rufcdkhvéh ch vewd{phNue{pva Kuevra# ch kuhc mhfch `e ch neke{d`h` `e kanphv kan ava{ kaiune{

`e e}rve{dn. Ndnjunh `e ch{ `a{ rufcdkhkdane{ {afvewdwd# rue{ hc na af)penev revid{a{ `e ch [ekvephvéh `e Jafevnhkdn uevan kchu{uvh`h{# revahvpdkuchvan ch neke{d`h` `e avphcekev hc iawdidenpa t rvaiawev ch kan)kdenpdhkdn enpve maia{e}uhce{ ̀ e {u {dpuhkdn t ̀ e ch neke{d`h` ̀ e paihvra{dkdn racépdkh -Revhcph# 6227$. H ne{ `e 84:4 {e ccew h khfa en ec Ken)pva Iä`dka ̀ e ch kdu`h` ̀ e Iä}dka ec Kuhvpa Kanjve{a Iun`dhc ̀ e [e}aca)jéh< en äc# t rav rvdievh we# ec {e}caja ]hwdev Cdèvvhjh# ideifva `eckaidpä avjhndh`av# rvarane kvehv unh {e{dn hfdevph h ca{ jvura{ maia)

{e}uhce{# id{ih xue e{ hkerph`h. Ch d`eh eihnh en ch avjhndhkdn `e unphccev {dn kafva hc kuhc h{d{pdevan hkpdwd{ph{ t# {ejÿn Cdèvvhjh# verve{enp uneoevkdkda `e e`ukhkdn iupuh enpve maia{e}uhce{ t mepeva{e}uhce{ -Cdè)vvhjh# 622=$. E{ h rhvpdv `e e{ph{ hkpdwd`h`e{ xue Cdèvvhjh t apva{ `ekd`enun`hv ec Dn{pdpupa Ie}dkhna `e [e}acajéh. Apvh hkpdwd`h` diravphnpe {anch{ ihnde{phkdane{ rÿfcdkh{ iè{ hccè `e ch{ ihvkmh{ `ec avjucca< en 84=2ch{ pve{ hjvurhkdane{ iè{ diravphnpe{ `e ch ärakh# Chif`h# gmhv t Adlh)fepm dnjve{hn h ch fh{écdkh `e Juh`hcure en rvake{dn rav ec h{e{dnhpa `ec

7 Kaia Ouhn Ohkafa Mevnèn`e# Djnhkda Ècwhve# Peve{h Dnkmèu{pejud# Hvihn`aPavve{ Idkmÿh t Fvhucda Revhcph.

Page 143: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 143/318

EC IAWDIDENPA CÄ[FDKA)JHT# 84:=)6282  80;

hvafd{ra û{khv Vaieva. En un hkpa `e djuhc hpvewdidenpa# en ihta `ecid{ia høa# idcdphnpe{ rvape{phvan uevh `e ch{ akdnh{ kenpvhce{ `e ch racd)kéh khrdphcdnh rd`dän`ace h {u `dvekpav# Hvpuva @uvha# ec hcpa h ch{ vhdh{ h

maia{e}uhce{ en ch kdu`h` `e Iä}dka -Cui{`en# 8448$.Ch jvhn rve{enkdh# ch paih `e kan{kdenkdh t ch avihkdn `e unh d`en)

pd`h` kacekpdwh {e vegeoh phifdän en ch rvacdevhkdn `e jvura{ jht t cä{fd)ka{. Idenpvh{ xue h ne{ `e ca{ {epenph e}d{péhn pve{ jvura{# h rvdnkdrda{ `eca{ akmenph {uvjen iukma{ apva{? Mavu{# Jvura Himav# Fuxuep# JvuraNuewh Fhphcch t Juevvdcch Jht. Ec iawdidenpa phifdän pdene verevku{dane{en rvawdnkdh t en 84=0 {uvje en Juh`hchohvh ec Jvura Jamc -Jvura `eavjucca maia{e}uhc `e cdfevhkdn$# cd`evh`a rav Re`va Rvekdh`a.

Unh khvhkpevé{pdkh `e{phkhfce `ec iawdidenpa cj en Iä}dka ‐kuhn`a{e kairhvh# rav eoeirca# kan ec e{ph`aund`en{e‐ e{ {u vechkdn e{pvekmhkan ch hkkdn racépdkh t ch dxudev`h ie}dkhnh. Kaia meia{ wd{pa# ca{ rda)neva{ `ec iawdidenpa uevan en {u ihtavéh cé`eve{ `e iawdidenpa{ e{pu)`dhnpdce{ t `e dxudev`h `e ca{ høa{ {e{enph# t `uvhnpe ch `äkh`h `e ca{ {e)penph {e d`enpdkhfhn kan ch{ vedwdn`dkhkdane{ {akdaracépdkh{ ̀ e ch dxudev`hie}dkhnh xue fu{khfh khifda{ {akdhce{ t racépdka{ un`hienphce{. [d fdenhcjuna{ dnpejvhnpe{# kaia kdevpa{ ideifva{ `ec jvura Chif`h# revpene)

kéhn h ch kch{e ie`dh t na h`arphvan unh ra{dkdn vh`dkhc nd vewacukdanhvdh#ch ihtavéh {e d`enpdkhfh kan ch dxudev`h t {u{ afoepdwa{. En 84=6# th xuemhféhn h`xudvd`a kdevpa jvh`a `e rve{enkdh t xue ch hrevpuvh `e e{rhkda{rÿfcdka{ {e mhféh cajvh`a -ch ihvkmh `ec avjucca {e vehcdhfh kh`h høa$#dnpejvhnpe{ ̀ ec iawdidenpa ̀ ekd`devan avihv hcdhnh{ e{pvekmh{ kan iawd)idenpa{ racépdka{ t# kan unh e{pvhpejdh iè{ jcafhc `e hwhnhv en {u{ `eihn)`h{# kan rhvpd`a{ racépdka{. H{é# en 84=6 ideifva{ `ec iawdidenpa `ekd)`devan kachfavhv kan ec Rhvpd`a Vewacukdanhvda `e ca{ Pvhfhoh`ave{ -rvP$#

xue ra{puchfh h Va{hvda Dfhvvh kaia khn`d`hph h ch rve{d`enkdh nhkdanhc# thkerphvan naidnhkdane{ `e whvda{ khn`d`hpa{ hfdevphienpe jht{ h `druph)kdane{. Ch{ khn`d`hpuvh{ uevan avjhndh`h{ rav ec Kaidpä `e Ce{fdhnh{ tMaia{e}uhce{ en Hrata h Va{hvda Dfhvvh -kcmhvd$ t e{phfhn kanavih`h{rav Curdph Jhvkéh `e Hcfh t Re`va Rvekdh`a en Juh`hchohvh t rav Kchu`dhMdnaoa{h t Ih} Ieoéh en ch kdu`h` `e Iä}dka.

Ndnjunh ̀ e ch{ khn`d`hpuvh{ ue e}dpa{h# reva arphv rav ch wéh ecekpavhcue un mekma {dn rveke`enpe t `e iukmh diravphnkdh rhvh ch ewacukdn `eciawdidenpa# rav whvdh{ vhane{. En rvdiev cujhv# ra{puchv khn`d`hpa{hfdevphienpe maia{e}uhce{ ce ̀ da hc iawdidenpa unh rve{enkdh ianuien)phc# rue{ ch vehkkdn `e ca{ ie`da{ `e kaiundkhkdn ue e}pen{h# {d fden

Page 144: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 144/318

800  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

hchvid{ph. En un rhé{ `an`e ch maia{e}uhcd`h` evh peih phfÿ t na {e `d{)kupéh hfdevphienpe en rÿfcdka# ch kafevpuvh en vh`da t pecewd{dn kanpvdfuth hfvdv ec `efhpe en pa`a ec rhé{. Khfe enhpdhv xue e{pe rvake{a {e ccewh h

khfa en unh ärakh en xue ch ihtav rhvpe `e Hiävdkh Chpdnh {e enkanpvhfhfhoa `dkph`uvh{ idcdphve{ en `an`e ch verve{dn h ca{ maia{e}uhce{ evh# eniukma{ kh{a{# racépdkh `e E{ph`a. Ec peirvhna {uvjdidenpa `ec iawdiden)pa ie}dkhna ca mhke unh `e ch{ e}kerkdane{ en ch vejdn. Arphv rav ch wéhracépdka)ecekpavhc phifdän ihvk ec rvdnkdrda `e unh e{pvhpejdh `ec iawd)idenpa xue {evéh rhvpe diravphnpe `e äc en ca{ høa{ rav wendv# kaia weve)ia{ iè{ h`echnpe. En eekpa# idenpvh{ xue rhvpe `ec `efhpe kenpvhc `e ia)wdidenpa{ {akdhce{ en Hiävdkh Chpdnh mh {d`a xuä pdra `e vechkdn {e pdene

xue avohv kan ec E{ph`a# rhvh unh rhvpe diravphnpe `ec iawdidenpa cj enIä}dka mh {d`a hfhn`anhv ch arkdn `e revihnekev kaircephienpe hup)naia{ e dnjve{hv ̀ e ccena hc rvake{a ecekpavhc kaia rhvpe ̀ e unh e{pvhpejdhrhvh cajvhv vedwdn`dkhkdane{. Ca xue na {djndkh xue `dkmh arkdn uevhhrath`h rav ec iawdidenpa en {u kanounpa# iukma{ `e {u{ dnpejvhnpe{ {evemu{hvan h h`arphv phc e{pvhpejdh. Xudene{ h`arphvan un `d{kuv{a vewacu)kdanhvda# kaia ca{ dnpejvhnpe{ `e ca{ jvura{ gmhv t Adlhfepm# hvjuienph)van xue ch e{pvhpejdh veavid{ph na kanpvdfuéh hc e{phfcekdidenpa ̀ e un nue)

wa av`en {akdhc t ce rvaravkdanhfh cejdpdid`h` hc av`en e{phfcekd`a. Hunideifva{ ̀ e jvura{ kenpvd{ph{# kaia Chif`h# hvjuienphfhn xue ec iawd)idenpa na {e `eféh rhvpd`dhv t `ekd`devan avihv hjvurhkdane{ dn`eren)`denpe{. Ä{pe ue ec kh{a `e ch nuewh hjvurhkdn Juevvdcch Jht# kuta{ dnpe)jvhnpe{ revpenekéhn h Chif`h t `ekd`devan hfhn`anhvch rav {u hrata h ch{khn`d`hpuvh{ `ec rvP. Ch hcph `e hkuev`a{ {afve xuä pdra `e e{pvhpejdh `e)fevéh h`arphv ec iawdidenpa# `e{ruä{ `e whvda{ cajva{# {evéh una `e ca{hkpave{ xue kanpvdfudvéhn h {u `ekcdwe `uvhnpe ch `äkh`h `e ca{ akmenph#

kaia {e hnhcdh en ch rv}dih {ekkdn.

@EKCDWE @EC IAWDIDENpA# 84=0)844:

Kan ch id{ih vhrd`e kan xue ec iawdidenpa cajv h`xudvdv rve{enkdh# enun rhv `e høa{ {e `efdcdp `e ihnevh {djndkhpdwh? rev`d uevh t enpv enunh ephrh `e –mdfevnhkdn’. H re{hv `e xue ec rvake{a `e hrevpuvh racépdkhen Iä}dka {e hkecevh ̀ uvhnpe ch `äkh`h ̀ e ca{ akmenph ‐ec kuhc kanpvdfute`e ihnevh diravphnpe hc dndkda `e ch iawdcdhkdn en ih{h `e ch {akde`h`ie}dkhnh‐# ec iawdidenpa cj puwa unh naphfce räv`d`h `e wdphcd`h` t

Page 145: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 145/318

EC IAWDIDENPA CÄ[FDKA)JHT# 84:=)6282  805

rve{enkdh en 84=0# {dpuhkdn xue `uv mh{ph hrva}dih`hienpe 844:. Ecca{e `efd# en jvhn rhvpe# h ch dira{dfdcd`h` `ec iawdidenpa `e pvhn{avihvec `d{kuv{a cdfevhkdand{ph en unh `eihn`h `e `evekma{ {e}uhce{# kaia mh

akuvvd`a kan apva{ iawdidenpa{ cj en ec iun`a# eniena xue `evdwh `ech neke{d`h` ̀ e hkpdwd{ph{ maia{e}uhce{ ie}dkhna{ ̀ e enakhv{e en hpen`evca{ rvafceih{ iè{ rvèkpdka{ `e ch erd`eidh `ec {d`h -enpen`ev ch enevih`t afpenev htu`h iä`dkh$# t en `efhpdv `enpva `ec iawdidenpa ca xue chenevie`h` {djndkhfh rhvh ca{ maia{e}uhce{. Ch hrhvdkdn ̀ e ch erd`eidh`e{revp unh vehkkdn iut nejhpdwh `e hkpave{ t jvura{ `e `evekmh enIä}dka# xue ve{ran{hfdcdhfh h ca{ maia{e}uhce{ ̀ e ch enevie`h`. Ec ia)wdidenpa hpvhwde{h enpanke{ rav un rvake{a `e dnpva{rekkdn xue `efdcdph

{u rve{enkdh# wdphcd`h` t hwhnke en `eihn`h{ racépdkh{ hc E{ph`a. H re{hv ̀ e ch hpenkdn vekdfd`h en 84=6 kan ch{ khn`d`hpuvh{ ̀ ec rvP# ec

iawdidenpa enpv en unh ephrh `e `d{ku{dn t pen{dn en pavna hc pdra `ee{pvhpejdh{ h {ejudv t puwa unh ̀ dwd{dn hphc. Rav un ch`a# t kaia wdia{# unkanpdnjenpe diravphnpe `ekd`d dnpejvhv{e h ch wd`h racépdkh `ec rhé{ undän)`a{e h un rhvpd`a racépdka. Ca xue rvawak ec vekmha `e ch ihtavéh `e ca{dnpejvhnpe{ ̀ ec iawdidenpa# dnkcu{a ̀ e ideifva{ ̀ ec jvura iena{ vh`dkhc#Chif`h# xudene{ avihvan unh nuewh hjvurhkdn. Rav apvh rhvpe# ec `d{kuv)

{a vh`dkhc `e jvura{ kaia gmhv # xudene{ rvakchihfhn ch neke{d`h` `e cu)kmhv rav unh vewacukdn# ihvjdn h whvda{ dn`dwd`ua{ e mda iè{ `dékdc ecvekcuphidenpa `e nuewa{ ideifva{.: Ec rhrec xue ouj ec eidnd{ia phi)fdän ue diravphnpe en e{ph ̀ dwd{dn. Ca{ jvura{ Adlhfepm t Chif`h h`ar)phvan unh ra{dkdn eidnd{ph `e{`e {u avdjen# {dn eifhvja# dnpejvhnpe{ `eAdlhfepm {e kan{d`evhfhn eidnd{ph{ hnpe{ xue ce{fdhnh{# unh ra{dkdn enec e}pveia arue{pa `e ch ra{dkdn `ec gmhv # kuta{ ideifva{ vekmhhfhn eceidnd{ia kaia rhvpe ̀ e {u cukmh racépdkh. Ch dnmhfdcd`h` ̀ e hkav`hv {afve

ec vac xue ec eidnd{ia `efevéh oujhv en ch cukmh maia{e}uhc mda dira{d)fce un hkevkhidenpa enpve ideifva{ `ec gmhv  t Adlhfepm -Mevnèn`e#622:< Kh{pva# 622=$.

Reva iè{ un`hienphc ue ch hcph `e hvpdkuchkdn `e un `d{kuv{a xuerh{hvh `e ch neke{d`h` `e cdfevhv{e h una xue {e h`hrphvh h ch{ nuewh{ vehcd)`h`e{ `ec rhé{. Ch kvd{d{ ekanidkh `e 84=6# xue {evéh ch rvdievh `e unh{evde `uvhnpe ch `äkh`h# hekp `e ihnevh `dvekph h whvda{ {ekpave{ `e ch ra)

:

Ouhn Ohkaf Mevnèn`e# cé`ev rdaneva e dnpejvhnpe `ec gmhv # mh `ekchvh`a xue# envepva{rekpdwh# e{ph ra{puvh ue un evvav pèkpdka# rue{ ve{ucp en ch räv`d`h `ec hrata `ech{ fh{e{ -Mevnèn`e# 622:$.

Page 146: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 146/318

807  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

fchkdn# dnkcuten`a h ch kch{e ie`dh. Ec `epevdava `e ch{ kan`dkdane{ {a)kdaekanidkh{ ue un khphcdh`av en ch avihkdn `e iawdidenpa{ {akdhce{xue eirehvan h e{pvukpuvhv ̀ eihn`h{ ̀ e ieoavh{ h {u {dpuhkdn. E{ en e{ph

ärakh# rav eoeirca# xue ec iawdidenpa `e iuoeve{ {e avphceke# e{rekdhc)ienpe en kch{e{ raruchve{. Reva na akuvvd ca id{ia kan ec iawdidenpa cj.Idenpvh{ høa{ hpvè{ ch cukmh {e mhféh vehcdh`a en pavna h ch cdfevhkdn# t thxue kdevpa{ e{rhkda{ {e mhféhn jhnh`a# ch ihtavéh `e maia{e}uhce{ ie}dkh)na{ na ru`devan echfavhv un `d{kuv{a xue ve{ran`devh h ch kvd{d{. @e hkuev)`a kan unh hkpdwd{ph rdanevh? –Na cajvhia{ updcdhv un cenjuhoe rhvh hfav)`hv e{h kvd{d{ pveien`h. Na weéhia{ ch{ kane}dane{ enpve nue{pvh cukmh t ca{khifda{ iè{ hircda{. Mufdä{eia{ enjhnkmh`a nue{pva peih kan ca ekan)

idka# reva na ru`dia{. Ec cenjuhoe cdfevhkdand{ph th na fh{phfh. Hxué e{ph)ia{# cdfevh`a{# ±t cueja1’.

E{pe eniena {e hju`d rav ec peiav `e whvda{ rhvpdkdrhnpe{ `e rev)`ev {u eircea rav {ev maia{e}uhce{# rav ch ihvjdnhcd`h` kan ch xue {ekpa)ve{ `e ch rafchkdn weéhn ec peih `e ch cdfevhkdn {e}uhc t# `h`h ch {dpuhkdn{akdaekanidkh# rav ch neke{d`h` xue puwdevan iukma{ owene{ ̀ e wacwev h{u kh{h t enpvhv `e nuewa hc kc{ep.

Rav e{ph{ vhane{# ch iawdcdhkdn cj enpv en `ekcdwe en 84=0 t xue`

fè{dkhienpe rhvhcdh`h `e{ruä{ `e unh kanvanphkdn wevfhc t é{dkh enpve{u{ rhvpdkdrhnpe{ ec `éh `e ch ihvkmh `ec avjucca. Ch{ vhane{ `e ch kanvan)phkdn whvéhn `eren`den`a `e ch rev{anh h xuden {e ce rvejunph. [dn eifhv)ja# xue`h kchva xue# rhvh hcjuna{ dnpejvhnpe{ ̀ ec iawdidenpa# e{pe hcpevkh`averve{enp ch kucidnhkdn `e unh {evde `e `e{hkuev`a{# th xue {dirceienpena ru`devan kankdcdhv {afve ca{ afoepdwa{# e{pvhpejdh{ t cd`evhja{. [e mh ka)ienph`a xue ch `dwd{dn en ec {ena `ec iawdidenpa na e{ `e {avrven`ev#`h`h ch dnkhrhkd`h` xue e}d{pe enpve ch dxudev`h ie}dkhnh ̀ e ihnpenev unh

kaav`dnhkdn t avjhndhkdn {a{pend`h{# {u rvaren{dn h kvehv hkkdane{ t chhkdcd`h` kan xue kveh we`epd{ia{ a khu`dccd{ia{ -Cui{`en# 8448$. [ehn ana ä{ph{ ch{ vhane{# na khfe `u`h xue# `e hkuev`a kan {u{ ideifva{# en84=0# rav ch hcph `e hkuev`a{# ec iawdidenpa mhféh ccejh`a h un dirh{{e.@dkmh {dpuhkdn xudè na ru`a xue`hv ieoav rch{ih`h xue en ch rufcdkh)kdn `ec `akuienpa? Euphnh{dh `ec iawdidenpa cdca. En äc# Ouhn Ohkafa Mev)nèn`e# cé`ev `ec gmhv # e}rane ca{ iapdwa{ rav ca{ kuhce{ ec iawdidenpa {e`efdcdp< {ejÿn ec hupav# ch khé`h `ec iawdidenpa {e `efd# enpve apvh{# h ch{rujnh{ dnpevnh{# ch ra{dkdn xueouifva{h `e whvda{ jvura{ wd{)â)wd{ ec `d{)kuv{a `e ch arve{dn# ch {afvevverve{enphkdn `e jvura{ `eeøa{# ch hcph `e{u{penpa pevdka t ch fÿ{xue`h `e unh d`enpd`h` maia{e}uhc {dn kan{d`evhv

Page 147: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 147/318

EC IAWDIDENPA CÄ[FDKA)JHT# 84:=)6282  80:

`devenkdh{ d`eacjdkh{ -Kanhkucph)dnhm# 6220$. Ec `efdcdphidenpa `ec iawd)idenpa phifdän ve{ucp en ch `e{hrhvdkdn `e ca{ pve{ jvura{ rdaneva{.

[d fden ch{ `dwd{dane{ dnpevnh{ rhvhcdhvéhn hc iawdidenpa# nh`de e{phfh

rverhvh`a rhvh ch nuewh vehcd`h` xue haphvéh h ca{ maia{e}uhce{ en Iä}d)ka? ch ccejh`h `e ch erd`eidh `ec {d`h. Kaia {e {hfe# ec rvdiev dnavie `ech enevie`h` hrhvekd en un hvpékuca `ec Pme Nez Tavl Pdie{ ec ; `e oucda`e 84=8# en äc {e mhfchfh `e unh enevie`h` id{pevda{h xue hekphfh h chrafchkdn maia{e}uhc ih{kucdnh. Ec rvdiev kh{a en Iä}dka {e veravph hne{ `e 84=;# ch ccejh`h `ec {d`h hc rhé{ `e{hph un enavie rèndka {akdhc‐rav ch djnavhnkdh {afve ch enevie`h`‐ t {uvje un `d{kuv{a xue hpvdfu)te pa`h ch kucrh h ca{ maia{e}uhce{# h{akdhn`a ch enevie`h` kan ch rva)

id{kud`h` enpve ecca{. Hunxue ca{ wakeva{ ̀ e e{pe ̀ d{kuv{a revpenekéhn h ch`evekmh# t na {avrven`enpeienpe h ch oevhvxuéh `e ch Djce{dh khpcdkh= xueweéh ch enevie`h` kaia wenjhnh nhpuvhc hc kairavphidenpa `e ca{ ma)ia{e}uhce{# ideifva{ `e ch kaiund`h` iä`dkh phifdän kanpvdfutevan hch avihkdn `ec `d{kuv{a t hc rèndka {akdhc. Rav eoeirca# ec oee hkh`äidka`e jh{pvaenpevacajéh `e ch Ghkucph` `e Ie`dkdnh `e ch unhi `ekchvhvéh? ecrh`ekdidenpa {e rve{enph en maia{e}uhce{ rvaid{kua{ t `vajh`dkpa{ enun 46%# ravxue u{hn hjuoh{ kanphidnh`h{# a unh t apvh ka{h# maia{e}uh)

cd`h` t `vajh`dkkdn e{pèn dnpevvechkdanh`a{‧ ±Xue rav xuä ch enevie)`h` {ca hekph h ca{ maia{e}uhce{1 Fden ru`devh {ev afvh ̀ e kh{pdja ̀ dwdna-Ec [ac `e Iä}dka# 60 `e hja{pa `e 84=5$. E{pe rchnpehidenpa na {ca mdaiut ̀ dékdc ̀ d{kupdv ec peih en rÿfcdka# dnkcu{a ccej h {ev phfÿ# {dna xue ̀ emekma kucr h ch{ wékpdih{? ca{ maia{e}uhce{ {e wuecwen ca{ kucrhfce{ ̀ e che}d{penkdh t rvarhjhkdn `ec wdvu{ `ec  wdm ! {d`h. E{ rav ecca xue raruchv)ienpe {e ce eirdeh h cchihv ec –kènkev va{h’ a –ch rchjh jht’. Ec ve{ucph`ae{ ch avihkdn ̀ e un ̀ d{kuv{a ̀ e rev{ekukdn h ca{ maia{e}uhce{# ä{pe t ec

rèndka {akdhc xue hcdienph hkhfh ̀ e{pvuten`a hc iawdidenpacj

en Iä}dka.Rav ch djnavhnkdh {afve ec peih# ca{ maia{e}uhce{# kh{d pa`a{ maifve{# {e`hn h ch phveh `e enpen`ev ch enevie`h` hc dnpevdav `ec iawdidenpa t `ednpenphv kairven`ev ch vechkdn enpve ecch t ch maia{e}uhcd`h`.4

Ec ve{ucph`a ̀ e ch erd`eidh ue un wuecka mhkdh ̀ enpva ̀ ec iawdidenpat h ch dnpva{rekkdn# hcja xue ve{ucph {eieohnpe h unh mdfevnhkdn. Ca{

= Rav eoeirca# ec nunkda rhrhc en Iä}dka# Jdvachia Rvdjdane# ̀ ekchvh en 84=5? –Ec{d`h e{ ec kh{pdja xue @da{ enwéh h ca{ xue djnavhn {u{‧ ec maia{e}uhcd{ia e{ una `e

ca{ wdkda{ iè{ jvhn`e{ xue kan`enh ch Djce{dh’ -E}käc{dav # ;8 `e hja{pa `e 84=5$.4 Rhvh una `e ca{ ieoave{ pvhfhoa{ {afve ch{ kan{ekuenkdh{ {akdhce{ `e ch hrhvdkdn`ec {d`h en Iä}dka# wäh{e Jhcwèn @éh# 84==.

Page 148: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 148/318

80=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

jvura{ kveh`a{ en ca{ høa{ {epenph `e{hrhveken t {e avihn apva{< xudènh`h eoeircdkh iè{ ec khifda `e ch{ ephrh{ `ec iawdidenpa cj xue ch`e{dnpejvhkdn `ec jvura ghmv  t {u veircha rav ec jvura Kacekpdwa [ac#

xue {e ̀ e`dk e}kcu{dwhienpe h vekhfhv dnavihkdn {afve ch enevie`h` th `d{pvdfudvch enpve ch kaiund`h`# h{é kaia h hkdcdphv ca{ {evwdkda{ iä`dka{h maia{e}uhce{ xue ch rh`ekéhn.

Ca{ e{ueva{ mevadka{ `e ca{ maia{e}uhce{ whvane{ en e{ph ephrh `eciawdidenpa rhvh htu`hv h kairhøeva{ dnekph`a{ rav ch erd`eidh {an me)kma{ raka kanakd`a{ en ch md{pavdh `e Iä}dka t# {dn `u`h# `e ca{ iè{ `aca)va{a{. Ec `d{kuv{a `e rev{ekukdn hkdcdph`a rav ch Djce{dh khpcdkh t ch hcph-t en hcjunh{ dn{phnkdh{ vekmha$ `e hpenkdn h ch{ wékpdih{ rav rhvpe `ec

E{ph`a# na `eohvan apvh arkdn xue ch hupahtu`h. Ca{ nuewa{ jvura{ xue {eavihvan en e{h ärakh# Kacekpdwa [ac# Juevvdcch Jht t# una{ høa{ iè{ phv`e#Kèchia {e `devan h ch phveh `e avjhndhv ewenpa{ dnavihpdwa{# `e hrata{akdhc t `e vekhu`hkdn `e an`a{ rhvh hpen`ev h ch{ wékpdih{. H{é# e} dnpe)jvhnpe{ `ec jvura Chif`h -]hwdev Cdèvvhjh# Oe{ÿ{ Khch`h# Cud{ Janèce`e Hcfh t Pdpa Wh{kankeca{$ avihvan ec jvura Kèchia t avjhndhvan ve)undane{ {eihnhce{ `e dnavihkdn t vekhu`hkdn `e an`a{ kan ec hrata `efhve{ `e ch _anh Va{h. Ä{pe ue ec kh{a `e Ca{ ihvpe{ `ec Phccev# vehcdh`a en

una `e ca{ fhve{ jht iè{ enpvhøhfce{ `e e{h kaiund`h` en ec @d{pvdpa Ge`e)vhc? Ec Phccev# ufdkh`a en ch khcce Gcavenkdh. Ca{ e{ueva{ vehcdh`a{ na pu)wdevan rveke`enpe{< h ie`dh`a{ `e ca{ akmenph ch hkpdwd`h` kanphvéh kan 62rvae{dand{ph{ wacunphvda{ t iè{ `e 72 ideifva{. @e e{ph ihnevh ec iawd)idenpa rh{h `e ch cdfevhkdn h ch {afvewdwenkdh# t {evéh mh{ph iukma{ høa{`e{ruä{ xue wacwevéh h vekurevhv ch wdphcd`h` xue unh we puwa.

@E CH MDFEVNHKDûN H CH HKKDûN RACÉpDKH

Ec wuecka ̀ ec iawdidenpa h ch dnpva{rekkdn ̀ uv ec ve{pa ̀ e ca{ høa{ akmen)ph t rvdnkdrda{ `e ca{ nawenph. Ca xue na xudeve `ekdv# rav {urue{pa# xuejht{ t ce{fdhnh{ en Iä}dka {e mhthn ihnpend`a en kairceph dniawdcd`h`<`e mekma# ch {ejun`h ephrh `e ca{ akmenph rve{enkd ch hrevpuvh `e whvda{e{rhkda{ ievkhnpdce{ `e e{rhvkdidenpa# {afve pa`a en ch _anh Va{h `e chkdu`h` `e Iä}dka# hcja xue kan`uoa h ch – juepdhkdûn’ -ve`ukkdn `e hkpdwd)`h`e{ en rÿfcdka h cujhve{ ve{pvdnjd`a{# a juepa{$ `e ch kaiund`h` jht. Enjvhn rhvpe e{pa `e `efd h unh kdevph eiuchkdn `e ch{ kaiund`h`e{ jht enE{ph`a{ Und`a{# ch{ kuhce{ mhféhn arph`a rav avihv juepa{ kaievkdhce{ en

Page 149: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 149/318

EC IAWDIDENPA CÄ[FDKA)JHT# 84:=)6282  804

ch{ jvhn`e{ iepvracd{# un rvake{a xue mh {d`a iukma iena{ wd{dfce enEuvarh. Ch wd`h kucpuvhc phifdän kanpdnu kaia rhvpe `e ch kaiund`h` jhtt ce{fdhnh `e ch kdu`h` `e Iä}dka. Kaia kucidnhkdn `e whvdh{ e}ra{dkda)

ne{ t kanevenkdh{ avjhndh`h{ rav hjvurhkdane{ cä{fdkh{ t jht{# `uvhnpe ch`äkh`h `e ca{ akmenph {e kve ch [eihnh Kucpuvhc Cä{fdka)Jht< dnhujuvh`ht `dvdjd`h rav Oa{ä Ihvéh Kawhvvufdh{ en 84=:# e{ph {eihnh kucpuvhc {e mhvehcdh`a høa kan høa en ec Iu{ea `ec Kmara# `e{phkhn`a kaia unh `e ch{hkpdwd`h`e{ iè{ diravphnpe{ `e ch kaiund`h` cä{fdka jht en Iä}dka. [dneifhvja# ch iawdcdhkdn hkpdwh `eo `e e}d{pdv `uvhnpe e{pa{ høa{.

@e ihnevh {didchv h ca akuvvd`a `uvhnpe ca{ høa{ {epenph# khifda{ {a)kdhce{ t racépdka{ diravphnpe{ en ca{ èifdpa{ nhkdanhc e dnpevnhkdanhc hek)

phvan `e ihnevh `dvekph ch ewacukdn `ec iawdidenpa h ie`dh`a{ `e ca{høa{ nawenph? ca `aphvan `e avphceh t ca wacwdevan una `e ca{ iè{ `dnè)idka{ `ec rhé{. En ec e{kenhvda dnpevnhkdanhc# ec ke{e `e ch kanvanphkdnd`eacjdkh enpve ch{ `a{ rapenkdh{ `e ch Juevvh Gvéh# kan ec `e{ieifvh)idenpa `e ch Undn [awdäpdkh h ne{ `e ca{ akmenph# kve un e{rhkda rvard)kda rhvh ec hwhnke t h{enphidenpa `ec `d{kuv{a {afve ch diravphnkdh `e ca{`evekma{ muihna{. Ec n `e ch Juevvh Gvéh ce `da unh wenphoh rhvh`djièpd)kh hc `d{kuv{a cdfevhc xue e{phfh hnkch`a en ec kankerpa `e ca{ `evekma{

muihna{# ec kuhc eire h {ev h`arph`a rav dnpejvhnpe{ `e ca{ iawdiden)pa{ {akdhce{ en rhé{e{ en pvhn{dkdn h ch `eiakvhkdh t rav dn{pdpukdane{ dn)pevnhkdanhce{# kaia ch Avjhndhkdn `e ch{ Nhkdane{ Und`h{ -anu$. Kaiave{ucph`a ̀ e ca xue ec pevdka khnh`den{e Idkmhec Djnhpde -6226$ mh cchih)`a –ch vewacukdn `e ca{ `evekma{ muihna{’# ch diravphnkdh hkav`h`h `eca{ `evekma{ dn`dwd`uhce{ revieh ec eievjenpe `d{kuv{a dnpevnhkdanhc t {eihpevdhcdh kan unh {evde `e kanevenkdh{ dnpevnhkdanhce{ avjhndh`h{ hrvdnkdrda{ `e ca{ nawenph rav ch anu t `ecejhkdane{ nhkdanhce{# t wh{ph)

ienpe hpen`d`h{ rav avjhndhkdane{ na jufevnhienphce{. En ec kh{a `eIä}dka# ec `d{kuv{a `e `evekma{ muihna{ eirdeh h {ev h`arph`a# {d fden`e ihnevh avihc# rav ec väjdien.82 Reva `e ihnevh iè{ {djndkhpdwh ecnuewa `d{kuv{a ca h`arphn ideifva{ `e ch {akde`h` kdwdc avjhndh`h# eckuhc e{# en iukma{ kh{a{# updcdh`a kaia mevvhidenph en ch cukmh rav ch`eiakvhpdhkdn `ec rhé{. Ec ve{repa h ca{ `evekma{ muihna{ ce `da# rue{#{u{penpa `d{kuv{dwa h unh jhih diravphnpe `e iawdidenpa{ {akdhce{ en

82

Whce ch renh vekav`hv xue# en jvhn rhvpe rve{danh`a rav E{ph`a{ Und`a{ hnpe chren`denpe vhpdkhkdn ̀ ec Pvhph`a ̀ e Cdfve Kaievkda ̀ e Hiävdkh ̀ ec Navpe# ec jafdevnaie}dkhna e{phfceke ch Kaid{dn Nhkdanhc `e @evekma{ Muihna{ -kn`m$ en 8446.

Page 150: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 150/318

852  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Iä}dka# enpve ca{ xue {e enkanpvhfh ec iawdidenpa cj. En eekpa# idenpvh{xue unh ̀ e ch{ vhane{ rav ch{ kuhce{ ec iawdidenpa rev`d wdphcd`h` ̀ uvhn)pe ca{ rvdieva{ høa{ `e ch `äkh`h `e ca{ akmenph ue ec na ra`ev hvpdkuchv

un `d{kuv{a xue ve{anhvh en ec ve{pa `e ch rafchkdn# ec h{ken{a `e ch di)ravphnkdh `e ca{ `evekma{ muihna{ `uvhnpe ca{ nawenph ce fvdn` hc iawd)idenpa ch aravpund`h` `e mhkevca. E{ h{é kaia ca{ dnhpdjhfce{ hkpdwd{ph{ie}dkhna{ xue cukmhvan rav pvhphidenpa{ iä`dka{ rhvh jenpe dnekph`hkan  wdm ! {d`h eirehvan h e{pvukpuvhv {u{ `eihn`h{? ¨kaia kdu`h`hna{ie}dkhna{ peneia{ ec `evekma h {ev hpen`d`a{ rav ec E{ph`a( Ec mekma `erve{enphv `eihn`h{ racépdkh{# en e{pe kh{a hkke{a h ch hpenkdn rÿfcdkh#fh{h`h{ en `evekma{ eire h `hv ve{ucph`a{? en 844= ec hkke{a h hnpdvve)

pvawdvhce{ {e e}pen`d rav rhvpe `ec jafdevna ie}dkhna h {evwd`ave{ `ecE{ph`a t en 622; hc rÿfcdka en jenevhc.

Ec `d{kuv{a `e `evekma{ muihna{ kaia mevvhidenph `e iawdcdhkdnue {ca rhvpe ̀ e un kanounpa ̀ e eceienpa{ xue ec iawdidenpa cj en Iä}d)ka h`arp en ca{ nawenph. @uvhnpe ch `äkh`h `a{ hkanpekdidenpa{ dirav)phnpe{ ce `hn hc iawdidenpa eceienpa{ kchwe rhvh `e{hvvacchv un {u{penpapevdka h {u cukmh {akdhc t racépdkh. Ec rvdieva {e veeve hc nhkdidenpa# hrvdnkdrda{ `e ch `äkh`h# `e ch xue {e kanake kaia peavéh Xueev . En 8442#

ch hkh`äidkh Ou`dpm Fupcev jenevh un vewueca kan ch rufcdkhkdn ̀ e {u cdfvaJen`ev Pvaufce. En äc# ch hupavh veuph ch `d{pdnkdn phohnpe xue mh e}d{pd`aenpve ca{ kankerpa{ `e {e}a# jäneva t `e{ea {e}uhc# t hvjuienph xue ec e)idnd{ia {e exudwakh kuhn`a paih h ch iuoev kaia unh khpejavéh {cd`h.E{pa {e `efe h xue ec pävidna –iuoev’ na e{ unh und`h` nhpuvhc# {dna unhkkdn vejuchpavdh kuta `e{rcdejue# hkkd`enphcienpe# verva`uke vechkdane{enpve {e}a# jäneva t ̀ e{ea xue mhn navih`a ch mepeva{e}uhcd`h`. Rhvh ecch#en cujhv `e nhpuvhcdhv ch{ vechkdane{ maia{e}uhce{# ca xue {e pdene xue

mhkev e{ –`ekan{pvudv’ ec jäneva# rue{pa xue mhfchv `e unh d`enpd`h` `ejäneva na hkdcdph ch cejdpdihkdn ̀ e ca{ maia{e}uhce{ kaia {uoepa{. Fupcev{ujdeve xue ec jäneva e{ unh kkdn kucpuvhc# un eekpa rveavihpdwa `emekma{ vedpevhpdwa{? ch kan{phnpe e{pdcdhkdn `ec kuevra. Rav kan{djudenpe#ch mepeva{e}uhcd`h`# xue {e mh wd{pa kaia hcja nhpuvhc t {dn neke{d`h` `ee}rcdkhkdn# e{ phifdän unh rva`ukkdn `d{kuv{dwh# un eekpa `ec {d{peih`e jäneva t `e {e}a. Rhvh ch hupavh ch maia{e}uhcd`h` na e{ dnevdav h chmepeva{e}uhcd`h`.

Ca{ hvjuienpa{ `e Fupcev {an un`hienphce{ en ch kan{pvukkdn `e unhkevkhidenpa pevdka# ec xueev # hc ne}a enpve ca{ pve{ kankerpa{# jäneva# {e}at `e{ea {e}uhc. [e veeve h ca{ ia`eca{ hnhcépdka{ t je{pdkuchkdane{ xue `vh)

Page 151: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 151/318

EC IAWDIDENPA CÄ[FDKA)JHT# 84:=)6282  858

ihpdhn ch{ dnkamevenkdh{ a dnkanjvuenkdh{ enpve ch{ vechkdane{# {urue{ph)ienpe e{phfce{# enpve {e}a# jäneva t `e{ea {e}uhc. Veuph ec ia`eca `e e{ph)fdcd`h` `e hkuev`a kan ecca{# ec kuhc e{phfceke ch mepeva{e}uhcd`h` kaia {u

avdjen# kuhn`a e{ en vehcd`h`# `e hkuev`a kan pevdka{ xueev # {u eekpa# t {eenakh en ca{ ̀ e{enkuenpva{ -id{pihpkme{$ enpve {e}a# jäneva t ̀ e{ea {e}uhc.Unh `e ch{ hravphkdane{ iè{ diravphnpe{ `e e{ph peavdhkdn e{ xue `dkma{`e{enkuenpva{ rva`uken unh jhih diravphnpe `e `dwev{d`h`# kaia ch{ rve)evenkdh{ dn`dwd`uhce{ {e ufdkhn en `d{pdnpa{ runpa{ h ca chvja `e e{pe ne}a#e{ `ekdv# ch e}d{penkdh `e unh `dwev{d`h` jäneva){e}uhc. E{ h{é kaia# ravie`da `e ch peavéh Xueev # ec kankerpa `e `dwev{d`h` {e}uhc e{ {u{penph`apevdkhienpe t {uvje kaia un`hienphc en ca{ iawdidenpa{ cä{fdka{ t jht{#

{afve pa`a en E{ph`a{ Und`a{ t Khnh`è.Kaia {uece rh{hv kan ch pvhn{id{dn `e d`eh{# ch peavéh Xueev na phv`

iukma en dnjve{hv h Iä}dka# h rvdnkdrda{ `e ca{ nawenph dn{pdpukdane{kaia ec Rvajvhih Undwev{dphvda `e E{pu`da{ `e Jäneva -ruej$ `e ch unhi ch dnpejvh en {u verevpavda kankerpuhc t kaidenh h dirhvpdv kuv{a{ t {eid)nhvda{ updcdèn`ach. Cé`eve{ `ec iawdidenpa eirehvan h eirhrhv{e `ee{ph kankerpuhcdhkdn e# dnguenkdh`a{ rav rvake{a{ {didchve{ en E{ph`a{Und`a{# h h`arphv ec kankerpa `e `dwev{d`h` {e}uhc kaia kairanenpe di)

ravphnpe `e {u nuewa `d{kuv{a `e vedwdn`dkhkdn racépdkh xue# ounpa kan eckankerpa `e `evekma{ muihna{# ce rvaravkdanhn un {u{penpa pevdka? ec`evekma h ch ̀ dwev{d`h` {e}uhc. En Iä}dka ec kankerpa ̀ e ̀ dwev{d`h` {e}uhc#hc rhvekev# mh {d`a vekdfd`a ̀ e unh ihnevh dirve{danhnpeienpe e}dpa{h rav`a{ vhane{ un`hienphce{. Ch rvdievh e{ ec h{ken{a ̀ e ch nakdn ̀ e ̀ dwev){d`h` t rcuvhcd`h` {akdhc# xue kue{pdan `e ihnevh {djndkhpdwh ch kan{)pvukkdn kanpeiravèneh `e Iä}dka kaia und`h` {akdhc# vhkdhc t cdnjóé{pd)kh? ec Iä}dka ie{pda `e Wh{kankeca{. Ch nakdn `e un rhé{ {akdhcienpe

`dwev{a ue en jvhn rhvpe diruc{h`a# afwdhienpe# rav ec `d{kuv{a hrhpd{ph`e 8440# ec kuhc ̀ e{h ch wd{dn ̀ e xue Iä}dka pdene unh d`enpd`h` iana)cépdkh. Kaia {hfeia{# ch cukmh hrhpd{ph t ec `d{kuv{a `e `dwev{d`h` kan ecxue {e mh `h`a mhn pvhn{avih`a ch wd{dn xue ca{ ie}dkhna{ pdenen `e {urhé{ t ̀ e ch wd`h nhkdanhc. Na e{ ̀ e {avrven`ev# enpanke{# xue ec h{ken{a ̀ eckankerpa `e `dwev{d`h` {e}uhc mhth ve{anh`a en e{pe kanpe}pa `e khifdamhkdh un Iä}dka iè{ `dwev{a.

Ch {ejun`h vhn e{# ra{dfceienpe# ch nakdn iut `dwev{h `ec {djnd)kh`a xue pdenen ch{ rvèkpdkh{ {e}uhce{ rhvh {ekpave{ diravphnpe{ ̀ e ch {akde)`h` ie}dkhnh. Idenpvh{ xue en kdevpa{ rhé{e{ e}d{pe unh `dkapaiéh kchvhenpve ca maia{e}uhc t ca mepeva{e}uhc# pvhfhoa{ hkh`äidka{ vekdenpe{ t iut

Page 152: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 152/318

856  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

diravphnpe{ mhn kanvih`a ca xue iukma{ en Iä}dka {hfeia{? e}d{pe unhjhih ̀ e {e}uhcd`h`e{ t kia ce{ ̀ hia{ {djndkh`a{ -Nÿøe Navdejh# 622:t Jhcceja{ Ianpe{# 622:$. H{é# un maifve xue pdene {e}a kan maifve{ {ca

`e ihnevh e{ravè`dkh# en iukma{ `e ca{ kh{a{ en Iä}dka# na neke{hvdh)ienpe {e kan{d`evh maia{e}uhc. Ec kankerpa `e `dwev{d`h` {e}uhc en e{perhé{ mh ccejh`a h un hu`dpavda iut vekerpdwa. H `devenkdh `e ca akuvvd`aen ca{ akmenph# ec iawdidenpa cj ru`a `ecdnehv {u{ afoepdwa{ `e cukmh enun ihvka `d{kuv{dwa xue e{phfh# e{ph we# ufdkh`a en ca{ khifda{ {akdara)cépdka{ xue akuvven en ec rhé{# ca xue mh kanpvdfud`a `e ihnevh `dvekph hcavphcekdidenpa `ec iawdidenpa `uvhnpe ca{ ÿcpdia{ 82 høa{.

@a{ hkpave{ h`dkdanhce{ mhn htu`h`a h `dkma avphcekdidenpa. Ec rvd)

ieva {e veeve h {u pvhn{avihkdn# `e un iawdidenpa {akdhc –khcceoeva’ huna rvae{danhc# dn{pdpukdanhc t kan cd`evhja{ nuewa{. Kaia {uke`d `u)vhnpe ch `äkh`h `e ca{ nawenph kan iukma{ apva{ iawdidenpa{# ec hkke{a han`a{ `e uenpe{ nhkdanhce{ t# iè{ diravphnpe# dnpevnhkdanhce{ mh mekmaxue ec iawdidenpa {e rvae{danhcdke e dn{pdpukdanhcdke rhvh ra`ev kanphvkan ca{ vekuv{a{. H{é# ec nÿieva `e avjhndhkdane{ na jufevnhienphce{xue {e `e`dkhn hc hwhnke `e ch{ vedwdn`dkhkdane{ {akdaracépdkh{ {e mh dnkve)ienph`a `e ihnevh {djndkhpdwh# na {ca en ch kdu`h` `e Iä}dka# {dna h ca

chvja `ec rhé{. Ec rvake{a phifdän {e mh khvhkpevdh`a rav ec hvvdfa `e cé`e)ve{ owene{ dnpeve{h`a{ en hwhnhv en ec peih. [d fden e}d{pe un `efhpe enpavna h `dkma pdra `e dn{pdpukdanhcdhkdn -hvjuienphn`a xue ca{ iawd)idenpa{ {akdhce{ rdev`en wdphcd`h`$# na khfe ch iè{ iéndih `u`h xue e{phkch{e `e rvake{a mh cajvh`a xue ch{ hjvurhkdane{ mhthn ra`d`a hwhnhv en{u{ `eihn`h{ `e unh ihnevh iè{ enakh`h t mèfdc# `h`a xue mhn ra`d`aupdcdhv ec hrata `e e}revpa{.

Ec {ejun`a hkpav {e veeve h ch hrevpuvh `ec {d{peih racépdka ie}dkh)

na# un rvake{a xue {e hkecevh en 844: kuhn`a ecrvd

rdev`e ch ihtavéh ench Kèihvh Fhoh `ec Kanjve{a t ec rv` jhnh ch jufevnhpuvh `e ch kdu`h` `eIä}dka. Rhvh jvhn rhvpe `e hkpdwd{ph{ jht{ t ce{fdhnh{ en Iä}dka# ec khifdaverve{enp ch hrevpuvh xue neke{dphfhn rhvh nhcienpe ia{pvhv `e ihnevh`dvekph hc E{ph`a {u{ `eihn`h{ {akdaracépdkh{. H{é# en 844: rav rvdievhwe en ch md{pavdh `ec rhé{ e{ ecekph unh `druph`h hfdevphienpe ce{fdhnh ench Kèihvh `e @druph`a{# Rhpvdh Odiäne# xuden verve{enphvè ca{ dnpeve{e{`ec iawdidenpa en ec Kanjve{a. Ch ecekkdn `e Odiäne {evè ch rvdievh `eunh {evde `e ra{puchkdane{ t `e ecekkdane{ `e khn`d`hpa{ jht{ t ce{fdhnh{en ca{ èifdpa{ nhkdanhc t `ec @d{pvdpa Ge`evhc mh{ph ch ekmh. @e mekma#unh `e ch{ khvhkpevé{pdkh{ iè{ {afve{hcdenpe{ `ec iawdidenpa cj en Iä}dka

Page 153: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 153/318

EC IAWDIDENPA CÄ[FDKA)JHT# 84:=)6282  85;

mh {d`a {u e{pvhpejdh `e hfhn`anhv ec `efhpe {afve ca diravphnpe xue e{ihnpenev {u hupanaiéh `ec E{ph`a e dn{evphv{e `e ccena en ch wéh racépdka)ecekpavhc `ec rhé{. H{é# ec iawdidenpa en Iä}dka en e{ph ÿcpdih ephrh mh

rve{danh`a `e ihnevh `dvekph# `enpva `ec E{ph`a t kan hrata `e hkpdwd{ph{#en ec hwhnke `e unh {evde `e `eihn`h{# iukmh{ `e ch{ kuhce{ {e mhn cajvh)`a. En eekpa# ch cd{ph `e cajva{ en kuhnpa h racépdkh{ rÿfcdkh{# {afve pa`aen ec èifdpa cakhc# e{ {djndkhpdwh# iè{ pa`hwéh {d {e paih en kan{d`evhkdnec e{ph`a `ec iawdidenpa h rvdnkdrda{ `e ch `äkh`h `e ca{ nawenph.88

KANKCU[DûN

Ch ewacukdn ̀ ec iawdidenpa cj `e Iä}dka xue hxué {e rve{enph afwdhien)pe e{ jenevhc t {hkvdkh ch {updceh t kairceod`h` `e e{ph cukmh# h{é kaia ch`dwev{d`h` `e ch{ kanpvdfukdane{ `e {u{ dnpejvhnpe{ h ca chvja `e ;2 høa{.Ch hcu{dn xue {e mhke hc ä}dpa ̀ ec iawdidenpa ̀ uvhnpe ch ÿcpdih ̀ äkh`h enec cajva ̀ e vedwdn`dkhkdane{ racépdkh{# na pdene ec rvar{dpa ̀ e rve{enphv unhhrva}dihkdn h ch ewacukdn `ec iawdidenpa kaia un ä}dpa kaircepa. Eneekpa# ch md{pavdh xue hxué {e rve{enph e{pè fh{h`h# rvdiav`dhcienpe# en un

h{rekpa ̀ ec iawdidenpa xue {e mh `e{hvvacch`a en ch kdu`h` ̀ e Iä}dka# xuee}mdfe unh vehcd`h` iut ̀ devenpe ̀ e apvh{ anh{ ̀ ec rhé{ ̀ an`e e{ph cukmhhÿn pdene xue kaienhv. Ec mekma `e xue Iä}dka kuenpe kan ec {ejun`aén`dke iè{ hcpa `e kvéiene{ `e a`da kanpvh rev{anh{ maia{e}uhce{ en

 Hiävdkh Chpdnh# e{ pe{pdianda `ec chvja khidna xue mht xue vekavvev rhvhxue ca{ maia{e}uhce{ ie}dkhna{ rue`hn jahv ̀ e ca{ `evekma{ t cdfevph`e{xue nue{pva{ mävae{ `e ch Dn`eren`enkdh mufdevhn xuevd`a xue pa`a{ ca{ie}dkhna{ hckhnhvhn. [dn eifhvja# na khfe `u`h xue ca{ khifda{ xue ec

iawdidenpa mh ra`d`a cajvhv {an iapdwa `e kanjvhpuchkdn t pe{pdianda.[e rve{enph enpanke{ e{pe vekuenpa kaia pe{pdianda `e ca{ dnhpdjhfce{ dn)pejvhnpe{ `ec iawdidenpa cj `e Iä}dka.

88

Ch cd{ph `e racépdkh{ rÿfcdkh{ xue ec iawdidenpa mh cajvh`a diruc{hv en Iä}dkae{ `eih{dh`a fh{ph rhvh rve{enphvch hxué. Un cd{ph`a `e ch{ racépdkh{ rÿfcdkh{ xue mhn{d`a diruc{h`h{ en ec èifdpa cakhc {e enkuenpvh en k`m`g -6224$.

Page 154: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 154/318

850  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

VEGEVENKDH[

Fupcev# O.# 8442. Jen`ev Pvaufce? Geidnd{i hn` pme [ufwev{dan a D`enpdpt. Nuewh Tavl#

Vaupce`je.Kh{pva# T.I.# 622=. Enpvewd{ph kan Thn Ihvéh Kh{pva# kdu`h` `e Iä}dka# ; `e oucda.k`m`g# 6224. Dnavie e{rekdhc {afve wdachkdane{ h `evekma{ muihna{ rav avdenphkdûn a

 rveevenkdh {e}uhc t rav d`enpd`h` a e}rve{dûn `e jäneva# 622:)622=. Iä}dka# Ka)id{dn `e ca{ @evekma{ Muihna{ `ec @d{pvdpa Ge`evhc.

Kmhn`# W.L.# 6228. Ie}dka—{ Racdpdkhc Hzhlendnj. Dn`dhnh# Undwev{dpt a Napve @hieRve{{.

Kanhkucph)dnhm# 6220. Hvkmdwa md{pûvdka `ec iawdidenpa maia{e}uhc en Iä}dka 84:=)84=6. Iä}dka# Kenpva `e Dnavihkdn t @akuienphkdn `e ch{ Maia{e}uhcd)

`h`e{ en Iä}dka# k`)vai.Jhcceja{ Ianpe{# J.# 622:. Rhpvane{ `e dndkdhkdn {e}uhc t pvhtekpavdh{ `e eirhve)

 ohidenpa enpve whvane{ en ch Kdu`h` `e Iä}dka? unh idvh`h fdajvèkh)dnpev)hkkdanhc en ec e{pu`da `e ch {e}uhcd`h`# pe{d{ `e `akpavh`a# Iä}dka# Ec Kacejda`e Iä}dka.

Jhcwèn @éh# G. -kaav`.$# 84==. Ec {d`h en Iä}dka? ca{ eekpa{ {akdhce{. Iä}dka# uhi.Jafdevna `e Khnh`è# 6282. Rhnec an Ve{ehvkm Epmdk{!Jvaure en Äpdxue `e ch Ve)

kmevkme# 3zzz.rve.epmdk{.jk.kh!`ehucp.h{r}>.Mevnèn`e# O.O.# 622:. Enpvewd{ph h Ouhn Ohkafa Mevnèn`e# kdu`h` `e Iä}dka# 6 ̀ e

hja{pa.Mevnèn`e# O.O.# t V. Ihnvdxue# 8440. @ec Apva Ch`a 85? 86)85.Mdnaoa{h# K.# 622=. Enpvewd{ph h Kchu`dh Mdnaoa{h# kdu`h` `e Iä}dka# 65 `e ounda.Djnhpde# I.# 6226. Pme Vdjmp{ Vewacupdan. Pavanpa# Mau{e a Hnhn{d.Cdèvvhjh# ].# 622=. Enpvewd{ph h ]hwdev Cdèvvhjh# kdu`h` `e Iä}dka# ; `e oucda.Cdèvvhjh# ].# 6224. Enpvewd{ph h ]hwdev Cdèvvhjh# kdu`h` `e Iä}dka# ; `e oucda.Cui{`en# D.# 8448. Maia{e}uhcd`h`# {akde`h` t E{ph`a en Iä}dka. Iä}dka# [ac)Khnh)

`dhn Jht Hvkmdwe{.Iand{wèd{# K.# 8444. Hiav rev`d`a. Iä}dka# Evh.Nÿøe Navdejh# J.# 622:. Ih{kucdnd`h`e{ e d`enpd`h`? d`enpd`h`# {e}uhcd`h` t {d`h.

Iä}dka# Ravvÿh.Revhcph# F.# 6227. Ca{ maifve{ `ec hvkadvd{. Iä}dka# Nuewh Dihjen.

Page 155: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 155/318

855

7MD[pAVDH[ DIFVDKH@H[?

DIREVDA[# NHKDANE[# IUOEVE[

D{mdph Fhnevoee/

KANPEND@A

Dnpva`ukkdn 857Evpdka{ `e ca{ pvrdka{ 85:Dihjen# direvda# nhkdn 872Ch ih`ve rhpvdh 877

 H ihnevh `e kankcu{dn 8:8

Veevenkdh{ 8:;

/ Rvae{avh)dnwe{pdjh`avh `ec Kenpva `e E{pu`da{ `e H{dh t Èvdkh `e Ec Kacejda `eIä}dka? 3dfhnevoeBkacie}.i}>.

 Hjvh`eka h ch{ e`dpavh{ ch dnwdphkdn h unh dnpvu{h vechpdwh rhvh kanpvdfudv en e{pewacuien# h{é kaia h Lhvdne Pdnhp t Eihnuech Favhkkmdecca rav htu`hvie kan ch{ vee)venkdh{ fdfcdajvèkh{. E{pat rvaun`hienpe hjvh`ekd`h kan Repev Mucie rav mhfevie

mekma ccejhv {u en{hta –Ractpvardk ihn’ -84=5$ t h Fa`md{hppwh Lhv t Hpdj Jma{m rav{u{ kaienphvda{. Jvhkdh{ iut e{rekdhce{ h Rdchv Whccä{ rav enpen`ev ec dnjcä{ t ec {rhn) jcd{m t pvh`ukdvca{ h un ecejhnpe kh{pecchna en un pdeira iut kavpa.

Page 156: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 156/318

857  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

DNpVA@UKKDûN

 Th evh pdeira`e hfavphv ca{ idpa{`e un {aca {enpd`a.

i hvjhvdPh kaPh)k èv`enh{

 H unh ih`ve `e nue{pva{ pdeira{

Ec rvar{dpa `e e{pe khrépuca e{ mhkev unh tu}phra{dkdn hwenpuvh`h# e{`ekdv# veundv ec direvda t ch kacandh ‐h ca chvja `ec pdeira t `e ca{ kanpd)nenpe{‐ ̀ enpva ̀ e ch id{ih veodcch hnhcépdkh rhvh ̀ e{phkhv ch ihnevh kvukdhcen xue {e kan`dkdanhn iupuhienpe. E{ph e}rcavhkdn avih rhvpe `e un

e}hien kvépdka `ec `d{kuv{a `aidnhnpe `ec nhkdanhcd{ia en `a{ rhé{e{ `e`devenpe{ kanpdnenpe{? Iä}dka e Dn`dh. Ec jäneva# kan{d`evh`a kaia unhkhpejavéh kucpuvhcienpe kan{pvud`h –gud`h’ t –{dpuhkdanhc’ iè{ xue kaiaunh khpejavéh undwev{hc t hpeiravhc -Ldi)Ruvd# 6225? 808$# rvaravkdanh ececeienpa kchwe t rvdiav`dhc en e{ph vewd{dn `ec direvda t ch kacandh# xuepdene {evdh{ dircdkhkdane{ rhvh ch ra{kacandh.8 Kan fh{phnpe cdfevph` iefh{a t e}rhn`a ca{ diruc{a{ kvépdka{ xue aveken ch peavéh ra{pkacandhc teidnd{ph t ch{ md{pavdh{ `e ch{ idnavéh{ t ch{ {ufhcpevnh{# xue mhn kue{pda)

nh`a ca{ undwev{hce{ t ch{ vechkdane{ h{diäpvdkh{ `ec ra`ev# xue mhn kvdpdkh)`a ch{ `e{djuhc`h`e{ e dnou{pdkdh{ `ec kanakdidenpa t ec ra`ev enpve ec Ak)kd`enpe t ec ve{pa ̀ ec iun`a# t xue mhn pvhph`a ̀ e vee{kvdfdv ca ihvjdnhc enec `d{kuv{a `aidnhnpe.

En rhvpdkuchv# ie hrvarda ̀ e e{h{ ra`eva{h{ h`wevpenkdh{ ‐ra{puch`h{h rhvpdv `e ihpdh`a{ enpen`didenpa{ `e ch kucpuvh t ec ra`ev‐ `e xue ecjäneva t ch {e}uhcd`h` ia`uchvan ch{ avihkdane{ `e ch kacandh t ec dire)vda. Ä{pa{ na {ca dngutevan en ch kairceoh hfvdkhkdn `e khvpajvhéh{ di)

revdhce{# `e{`e ch{ `endkdane{ `e e{rhkda-{$ `e `e{devpa{ t mh{ph ch{ `ecd)nehkdane{ `e ca{ pdeira-{$ `e ia`evnd`h`# {dna xue phifdän ihvkhvan ca{e{pdca{ `e wd`h `e ca{ ruefca{ euvahievdkhna{ en ch kacandh t ch racépdkh `ech{ verve{enphkdane{ kacandhce{ -IkKcdnpakl# 8445< [pacev# 6226< [dnmh#8445< Ihnd# 84=4< Fuvpan# 8440# rav eoeirca$. Rav apvh rhvpe# –ch dnguen)kdh kchwe `e ch{ {ufoepdwd`h`e{ {e}uhce{ {e e}pen`éh `e{`e ch{ wdnkuchkdane{iupuh{ enpve ch iepvracd{ t ca{ ièvjene{ mh{ph ch kacandhkdn ̀ e cenjuh{

8

E{ph d`eh `e jäneva rvawdene `e un dngutenpe en{hta `e [kapp -84=7$# `an`e {eenhpdh kaia un eceienpa kan{pdpupdwa `e ch{ vechkdane{ {akdhce{. Ca{ hvjuienpa{ {aniut kanakd`a{ rhvh hnhcdhv{e hxué.

Page 157: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 157/318

MD[PAVDH[ DIFVDKH@H[? DIREVDA[# NHKDANE[# IUOEVE[  85:

t kuevra{’ -@ufe# 6282? 8;6$. En kan{ekuenkdh# e{a{ enpen`didenpa{ ihv)khvan ̀ e djuhc avih ca{ rvatekpa{ nhkdanhcd{ph{ ̀ e kvehkdn ̀ e ch d`enpd`h`nhkdanhc. Rhvh e{phfcekev id rvarue{ph# e}hidna fveweienpe ch{ `evdwhkda)

ne{ `e ch{ wd{dane{ `e jäneva en ca{ nhkdanhcd{ia{ `e Dn`dh t Iä}dka ‐e{`ekdv# ec ihrea `e ch nhkdn en pävidna{ `e ch `aie{pdkd`h` t `e ch kan{)pvukkdn `e ch rhpvdh `e{`e ch rev{rekpdwh `e jäneva‐ t ca{ wdnkuca kan ch{hifdjóe`h`e{ xue va`ehn ch kan{pdpukdn hkpuhc `e ch{ iuoeve{ kaia kdu)`h`hnh{){uoepa{. Ca ra{pkacandhc en e{pe {enpd`a kufvdvè –pa`h ch kucpuvhhekph`h rav ec rvake{a direvdhc `e{`e ec iaienpa `e ch kacandhkdn mh{)ph ec rve{enpe’ -H{mkvap ep hc.# 84=4? 6$.

EVûpDKA[ @E CA[ pVûRDKA[

 Èvdkh# Hiävdkh t H{dh ‐ca{ kanpdnenpe{ dnkdevpa{‐ mhn juvh`a `uvhnpe{djca{ en ec {hfev raruchv euvarea kaia –cdfd`dna{hienpe evapdh`a{’# hcd)ienphn`a kan kud`h`a unh pvh`dkdn –ravnapvrdkh’ -IkKcdnpakl# 8445?66$. E{pa {e pvhn{avi en ec Venhkdidenpa# kuhn`a ec direvdhcd{ia iev)khnpdc t ec kaievkda pvdhnjuchv kan{acd`hvan ca{ {ueøa{ `ec `aidnda euva)

rea# na {ca `e un –wh{pa direvda `e kaievkda {dna phifdän `e un wh{padirevda `e kanakdidenpa’ -IkKcdnpakl# 8445? 6;$. E{pe kanakdidenpa unhwe iè{ {dvwd `e kanpvhre{a en unh vechkdn `e ra`ev enpve `a{ e{rhkda{hpvhwe{h`a{ rav ec jäneva# ä{e `ec ihkma kanxud{ph`av)hwenpuveva t ä{e `ech ̀ e{kanakd`h iuoev dnpevdav xue ra`éh {ev renepvh`h t e}rue{ph ie`dhnpeunh wéh t unh peknacajéh `e kanwev{dn.

E{ph nuewh cjdkh `e ch Dcu{pvhkdn `e ch rvarde`h` rvdwh`h t `ec dn`d)wd`uhcd{ia ra{e{dwa avphcekd e{ph hnph{éh `e jäneva# kanwdvpden`a hc

iun`a en un e{rhkda wdvjen eidndh`a e}rue{pa h ch e}rcavhkdn t h ch{uftujhkdn# ch{ kuhce{ penéhn xue ccewhv{e h khfa rhvh {hpd{hkev ca{ dnpeve){e{ `ec ra`ev direvdhc. E{pa {djndk xue ch kanxud{ph direvdhc `ec iun`amhcc {u juvh t {u {hnkdn racépdkh en ch {ufav`dnhkdn rvewdh `e ch{ iu)

 oeve{ kaia unh khpejavéh `e ch nhpuvhceh. E{ph d`eh# veavh`h rav ec –di)revdhcd{ia ekacjdka’ t ch e}rhn{dn fdacjdkh `e Euvarh -Kva{ft# 84=7$#enkanpv un hcdienpa h`ekuh`a en hnph{éh{ fvuphce{ {afve ch iuoev –{hcwh)

 oe’ -`e Èvdkh t ̀ e ch vejdn ̀ ec Hihanh{# rav eoeirca$ en kevkhna kanphk)pa kan ch nhpuvhceh? {en{uhc t rve`hpavdh# {e}uhcienpe `e{dnmdfd`h xuepenéh xue {ev `aidnh`h rav ec khh`av)maifve. H{é# ru`a mhkev{e un ih)rea ̀ ec kanakdidenpa ̀ ec iun`a ̀ e{kanakd`a {ca kaia unh iephé{dkh ̀ e

Page 158: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 158/318

85=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

ch wdacenkdh `e jäneva t na kaia un vekanakdidenpa iè{ hircda `e ch `d)evenkdh kucpuvhc -Kva{ft# 84=7? 6;)60$.

Khfe ̀ e{phkhv xue ec ra{dkdanhidenpa ̀ e ch{ iuoeve{ kaia ihvkh`ave{

t ie`dh`ave{ hifdjua{ ̀ ec direvdhcd{ia ue {ca unh e{pvhpejdh ̀ e kanpen)kdn wdacenph# xue vewechfh# hc id{ia pdeira# unh rhvhnadh t hnju{pdh{rvaun`hienpe hvvhdjh`h{ rav ch räv`d`h `e céidpe{# ieoav vegeoh`h{ en chverve{enphkdn jvèkh ̀ e fav`e{ t e{rhkda{ en fchnka en ca{ ihrh{ kacandh)ce{. E{a{ e{rhkda{ h ienu`a evhn {urue{phienpe mhfdph`a{ rav khnéfhce{#{dvenh{ t ian{pvua{# juvh{ `e uifvhc dn`endfce{ en ca{ ièvjene{ `ece{rhkda {aiepd`a t kanpvach`a# hvpdkuchn`a ch `efdcd`h` `e ch ra{e{dn.Mhféh apva h{rekpa# djuhcienpe {djndkhpdwa# `e e{ph hnju{pdh. Ch eidndh)

kdn `e ch pdevvh kaia ec rekma `e iuoev iapdwhfh na {ca ec mhifve `ewdachkdn t kanpvac `ec whcdenpe hwenpuveva# phifdän e}rve{hfh un {enpd)idenpa dnkia`a `e dnhnpdcdhkdn en ec xue ec ärdka mävae ihkma evh unrexueøa dnhnpe rev`d`a xue hn{dhfh ec ren e`ändka -IkKcdnpakl# 8445?66$. E{e id{ia {enpdidenpa `efd dnwh`dv h Kvd{pfhc Kacn kuhn`a {uevvh`a wdhoe en fu{kh `e ch Dn`dh ca ccew hc Khvdfe. En 8046 mhféh e{kvdpa hkh{h rhvh `ekdv xue ch Pdevvh# en cujhv `e {ev ve`an`h# penéh ch avih `ecrekma ̀ e unh iuoev ‐kan unh rvapufevhnkdh ̀ end`h en ch kdih kaia un

ren‐ mhkdh ec kuhc äc nhwejhfh cenphienpe. Hiävdkh# ec Nuewa Kanpdnenpe# khupdwhfh hc –wdhoeva’ kan {u hpvhkkdn{e}uhc t ch rvaie{h `e {u hfvha hiava{a. [deirve kankefd`h kaia unhiuoev# kaia ca ewd`enkdh ec u{a `ec jäneva jvhihpdkhc eiendna? ch Hiävd)kh a ch{ Hiävdkh{# e{ph pdevvh wdvjen {e`ukéh hc maifve hwenpuveva -Fhvfa{h[ènkme# 8440? :5$. Ecch vera{hfh e{revhn`a {u ccejh`h rhvh {ev ̀ e{gavh`h#dn{eidnh`h t ra{eé`h. Hc id{ia pdeira# mhféh unh `d{kverhnkdh en ecia`a hcejvdka ̀ ec ̀ d{kuv{a kacandhc peirvhna. Na {deirve ue phn ̀ dvekpa

kaia un {dirce kanpvh{pe enpve ch iuoev# ch pdevvh rh{dwh# wev{u{ ch eife{pd)`h ih{kucdnh `e ch peknacajéh euvareh. Rav eoeirca# na ue ch –Euvarh hv)ih`h# we{pd`h# ih{kucdnh’ ch xue –`e{)kufvd’ h ch Hiävdkh# `e{nu`h t e)iendnh# {dna Hievdja We{rukkd# –ec dn`dwd`ua md{pvdka kan un naifvervarda’ -Mucie# 84=5? 8:)8=$.

Ch kacandhkdn veav ch hnph{éh evpdkh dndkdhc `e `e{kufvdidenpa tra{e{dn kan ec enkhnpa høh`d`a `e unh vekerpdwd`h` cdhc enpve ec dn`dwd)`ua ih{kucdna t ec –kanpdnenpe’ hcejvdka. Ec chfvh`av -mu{fhn`ihn$ evhkh{pa# –un mdoa t un hihnpe h ch we kaia en ec rhvhé{a avdjdnhc en `an`eca ihpevna t ca evpdka penéhn xue enpveiekchv{e `e ihnevh hvianda{h’-Laca`nt# 84=0? 0$. @e ihnevh dvndkh# e{ph{ hnph{éh{ {e}uhce{ rva`ukd`h{

Page 159: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 159/318

MD[PAVDH[ DIFVDKH@H[? DIREVDA[# NHKDANE[# IUOEVE[  854

t aienph`h{ rav ch pvh`dkdn ravnapvrdkh# {e revrepvhvan en e{h ka{pui)fve ̀ e ca{ ruefca{ dn`éjenh{ ̀ e avekev h ch{ owene{ iuoeve{ ̀ e {u{ hidcdh{a pvdfu{ h ca{ wd{dphnpe{ kaia un je{pa `e ma{rdphcd`h`. H{é e{ kaia Ch

Ihcdnkme# –ch rvdievh ih`ve `e ch nhkdn ie}dkhnh t ch Ewh ie}dkhnh’-Ktre{{# 8448? 6$# {e ru{a en kanphkpa kan ec kanxud{ph`av e{rhøac Mev)nèn Kavpä{# kuhn`a ecch# ounpa kan apvh{ iuoeve{# ce uevan avekd`h{ kaiaaf{exuda rav ec oee t ca{ khkdxue{ `e Phfh{ka -Puøn# 84=:? 0:$.

Ch Ihcdnkme!Ihccdnhccd!Ihvdnh!Ihcdnpdn kavravhcienpe enkhvnh ch ie)`dhkdn t ch pvh{jve{dn. Kaia {éifaca cdpevhc t juvhpdwa `e ch –pvh`ukkdn’e dnpevrvephkdn# e{ph –e}kecenpe iuoev `e fuenh cenjuh’ -@éh `ec Kh{pdcca#8408# 8? 86;$ na {ca hkdcdp ch kanxud{ph t {uftujhkdn# {dna xue phifdän

pvhn{jve`d ca{ céidpe{ vhkdhce{ hc kamhfdphv kan ec kanxud{ph`av t hc enjen)`vhv un mdoa# `hn`a h cu h unh nhkdn `e ie{pda{. Ecch ce {dvwd `e –cenjuh’t `e –whjdnh’ hc kanxud{ph`av# –ihkma t ekun`h`av `e ch Nuewh E{rhøh’-Nÿøe Fekevvh# 8447? 4$. Ch{ rvaun`h{ hifdjóe`h`e{ t pen{dane{ xue ChIhcdnkme mh `e{hph`a en ca{ dihjdnhvda{ `e ch nhkdn ie}dkhnh ‐rvawakh)`h{ rav unh –ih`ve wdach`h’ t –kanphidnh`h’‐ -Puøn# 84=:? 58$ `e ih)nevh ecakuenpe t fvdcchnpe {difacdhn ch{ hnju{pdh{ ih{kucdnh{ kan ca{ céid)pe{ t ide`a{ ̀ e rev`evca{. Ch Ihcdnkme kan{pdpute un –rhvh`djih kucpuvhc ̀ e

vhé’# rue{pa h mavkhoh`h{ enpve ca kajndpdwa# ca iavhc t ca e}d{penkdhc# `aid)nda{ xue {e vednwdevpen kan wdphcd`h` en ec `vhih {akdhc -Ktre{{# 8448? :$.Pen`veia{ akh{dn `e mhfchv `e Ch Ihcdnkme `e nuewa iè{ h`echnpe.

Ienkdana hmavh ch{ pen{dane{ xue ch va`ehn {ca rhvh `e{phkhv kia ch{e}uhcd`h` `e ch{ iuoeve{ revpuvfh ca{ `d{kuv{a{ ih{kucdna{ {afve ch nav)ihpdwd`h` t ch d`enpd`h` kucpuvhc xue ia`echn ca{ dihjdnhvda{ ̀ e ch nhkdn.En apvh{ rhchfvh{# ca xue xud{devh {ujevdv hxué e{ xue ec -ca{$ nhkdanhcd{ia-{$kaia rvatekpa-{$ `e kan{pvukkdn `e kaiund`h`e{ cdidph`h{ uevan djuhc)

ienpe kircdke{ hc eircehv e{pvhpejdh{ `e kanpenkdn# `an`e ec `e{ea `erenepvhkdn direvdhc evh kanpvhvve{ph`a rav ec kanpvac t kannhidenpa `ech{ iuoeve{ en un èifdpa –dnpevdav’ rhvh {hcwhjuhv`hv ch –vanpevh dnpevdav’`e ch nhkdn. T hxué ec `e{ea `e `aidnhkdn `ec kuevra `e ch{ iuoeve{ t `e{u {e}uhcd`h`# t {u hnmeca `e kud`h`a{ ihpevna{ {e kaifdnhvan `e ihne)vh{ `d{kveph{ rhvh dngudv en ch{ eirve{h{ nhkdanhcd{ph{ `e avih{ rhvpdkuch)ve{ en `devenpe{ iaienpa{.

 H{é kaia mhféh kanounkdane{ t kane}dane{ ‐t kanpenkdane{ t kanpvh)`dkkdane{‐ enpve ca{ e{ueva{ direvdhce{ rhvh `d{kdrcdnhv t navihcdhv hca{ jvura{ {aoujh`a{ en kh{h# e dnpenpa{ `e kdwdcdhv t kanpvachv h ch{ ra)fchkdane{ {aoujh`h{ en ch{ kacandh{# mhféh phifdän e{ueva{ {didchve{

Page 160: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 160/318

872  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

rhvh `aie{pdkhv# `e{evapdhv t vhkdanhcdhv h ch{ iuoeve{ kaia ihvkh`ave{d`ehce{ `e ch `devenkdh kucpuvhc t kaia {éifaca{ `ec manav nhkdanhc. Eckucpa h ch `aie{pdkd`h` kaia unh `dien{dn kvukdhc# hunxue enkufdevph e

dne{phfce ̀ e ch{ d`enpd`h`e{ ih{kucdnh{ t eiendnh{# ue un eceienpa dn`d{)ren{hfce phnpa `ec ievkh`a dn`u{pvdhc kaia `e ch eirve{h direvdhc -Ik)Kcdnpakl# 8445? 5$ t `e ca{ e{ueva{ nhkdanhcd{ph{. E{ diravphnpe e}pvhevcekkdane{ `e ca{ pvhfhoa{ xue mhn {eøhch`a ec khvèkpev pvhd`av `ec nhkdanh)cd{ia en {u khrhkd`h` `e dnkcudv phnpa kaia e}kcute -Kmhppevoee# 844;<

 Tuwhc)@hwd{# 844:# rav eoeirca$.

DIHJEN# DIREVDA# NHKDûN

Ec {e{ja ̀ e jäneva ̀ ec direvdhcd{ia# e{ diravphnpe vekav`hvca# pai ̀ d{pdn)ph{ avih{ en `devenpe{ rhvpe{ `ec iun`a. Dn`dh# ch pdevvh `e unh kdwdcdh)kdn hnpdjuh# hia{h rav {u{ vdxueh{ t rve{h `ec direvdhcd{ia phv`éa# kh{dnunkh {e ren{ kaia unh pdevvh wdvjen. Rav phnpa# kaia Kva{ft hvjuienphrev{uh{dwhienpe# Dn`dh ‐ounpa kan Kmdnh t ec Ie`da Avdenpe# majhv `ekdwdcdhkdane{ hnpdjuh{ `ec iun`a‐ e{phfh –hc hckhnke’ reva hc id{ia

pdeira –iè{ hccè’ `e ch e}rhn{dn ekacjdkh direvdhcd{ph `e Euvarh -Kva{)ft# 84=7? 8;0$. H`eiè{# Dn`dh# h `devenkdh `e Iä}dka# na ue un kh{a `ekacandhcd{ia `e kacana{. Ca{ fvdpèndka{# en jenevhc# na mdkdevan `e ecch {umajhv. Hc id{ia pdeira# ch hupavd`h` direvdhc t ch `d{pdnkdn vhkdhc hxué#kaia en pa`a{ {dpda{# e{phfhn e{pvukpuvh`h{ en pävidna{ `e jäneva t ca{{éifaca{ {e}uhce{ kan{evwhvan unh jvhn rvaidnenkdh kaia verve{enphkda)ne{ jvèkh{ `ec `aidnda kacandhc. H`eiè{# un `e{cd hnhcépdka# un chr{u{ enpve –ca{ {éifaca{ {e}uhce{ ̀ ec ra`ev t ch racépdkh ̀ ec {e}a’ {deirve e{puwa

rve{enpe en ec vejd{pva kacandhc -[pacev# 6226? 00$. Ch {ejvejhkdn vhkdhc`eren`éh `e ch vejuchkdn `ec hkke{a {e}uhc# `e ch rva{pdpukdn t `e ch{ en)evie`h`e{ wenäveh{# t ec kanpvac {e}uhc ̀ e{eireø un rhrec un`hienphcen ch ohkdn `e ch{ vanpevh{ vhkdhce{. H ch{ iuoeve{ fchnkh{ t kacandh`h{{e ce{ kan ch ve{ran{hfdcd`h` ̀ e ihnpenev ch{ vanpevh{. Dnjchpevvh ̀ uvhn)pe ca{ {djca{ }wddd t }d} pvhp `e kanpvachv ch enpvh`h h ch Dn`dh `e iuoeve{fchnkh{ {acpevh{# hc djuhc xue E{rhøh mhféh rvamdfd`a h ch{ –iuoeve{ {ach{’wdhohv h ch Nuewh E{rhøh en ec {djca }wd.

Ch{ iuoeve{ ̀ e ch Dn`dh# kaia ch{ ̀ e Èvdkh ̀ ec navpe# ̀ ec Ie`da Avden)pe t `e apva{ rhé{e{ h{dèpdka{# revihnekéhn –wech`h{’ t `d{phnpe{. Hc id{iapdeira rvaweéhn ec –Apva’ e{enkdhc hc maifve euvarea# kaia iuoeve{ t

Page 161: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 161/318

MD[PAVDH[ DIFVDKH@H[? DIREVDA[# NHKDANE[# IUOEVE[  878

kaia ideifva{ `e unh vhh t kch{e {uftujh`h -Ohthzhv`enh# 8445? ;$. Hxué e{ diravphnpe vekav`hv xue na e{ xue Dn`dh na mhth pend`a {u{ Ihcdn)kme{# ch{ iuoeve{ a –`dkkdanhvda{ `uvidenpe{’ ‐kaia uevan cchih`h{ rav

Vdkmhv` Fuvpan en ch recékuch `ec id{ia naifve‐ xue ievkh`eve{ dnjce){e{ paihfhn kaia kairhøevh{ `e cekma kan ec afoepdwa `e hrven`ev –ch{ka{puifve{ `ec rhé{’ -Khccazht# 844:? 8:0$. En eekpa# unh juéh dnjce{h `ervdnkdrda{ `ec {djca }d} rhvh wd{dphv Dn`dh encd{phfh `dwev{h{ avih{ en xue–ca{ whvane{ dnjce{e{ ra`éhn rvaweev{e ̀ e iuoeve{ nhpdwh{ xue mhkéhn chfa)ve{ `aiä{pdkh{ t phifdän mhkéhn `e hidjh{ énpdih{’ -Jma{m# 6227? ;5$. Hcid{ia pdeira# phce{ hvvejca{ `e ihpvdianda{ dnpevvhkdhce{ evhn vhvhienpevekanakd`a{ rÿfcdkhienpe. Ca kuhc {e `eféh h xue e}d{péh unh jvhn rveaku)

rhkdn en pavna hc peih `ec ie{pdhoe vhkdhc t kucpuvhc jenevh`a hnpe phc{dpuhkdn. E{ph{ iuoeve{ nhpdwh{ verve{enphfhn# kan vekuenkdh# hienhh{ hch –fvdphnd`h`’ `h`a xue pvh{pakhfhn ch –fchnkuvh’ `e ch {akde`h` kacandhc-Jma{m# 6227? ;5);7$. H`eiè{# ec mekma `e xue ecch{ mhthn {d`a acwd`h`h{pdene iukma xue wev kan ch ihnevh en xue ec nhkdanhcd{ia dn`da kan{pvut{u ̀ d{kuv{a. @endpdwhienpe na unh nhkdn ie{pdh# ca{ dn`da{ vekuev`hn hIdv Ohhv# un jenevhc xue {e hcd h ca{ kaievkdhnpe{ `e ch Kairhøéh `e ch{Dn`dh{ Avdenphce{ en {u juevvh kanpvh ec nhzhf -jafevnhnpe$ `e Fenjhch en

8:5:# kaia ec pvhd`av hvxuepérdka. Hc mhkev kh{a aid{a `e ca{ idpa{ {afve ch –iuoev avdenphc’# ch{ iuoeve{mdn`ÿe{ {e kanwdvpdevan en ec fchnka rvdnkdrhc `e ch –veavih’ `e updcdphvd{)ph{# ewhnjäcdka{ t cdfevhce{ h rvdnkdrda{ ̀ ec {djca }d}. Ca{ id{daneva{ rvape{)phnpe{ {e xueohfhn `e ch{ –kvu`h{’ t –fèvfhvh{’ ka{puifve{ kan xue ch{iuoeve{ mdn`ÿe{ evhn {uftujh`h{# idenpvh{ xue rhvh ca{ cdfevhce{ kaia

 Ohie{ Idcc ch `ejvh`h`h kan`dkdn `e ch iuoev dn`dh evh rvuefh {ukdenpe`e xue ca{ maifve{ dn`da{ na e{phfhn khrhkdph`a{ rhvh jafevnhv t `e xue

Dn`dh neke{dphfh ch rve{enkdh fendjnh `e un rhé{ euvarea kdwdcdh`a# `ec–dnjcä{ wdvdc’# rhvh {ev iè{ rvekd{a{. Ec –e{phpupa `e ch iuoev’ {dvwd hxuéphnpa kaia –un {djndkhnpe kvukdhc ̀ ec jvh`a ̀ ec vepvh{a kdwdcdhpavda ̀ e ca{kacandh`a{’ -[un`ev)Vhohn# 622;? ;$# kaia `e ch heidnhkdn `e {u{ideifva{ ih{kucdna{. E{ph kvépdkh iav`h mda xue ca{ maifve{ dn`da{ `ekch{e ie`dh enpvhvhn en un vene{é `e hkpdwd`h`. Dnkcu{a {d {u rhvpdkdrhkdnen ch rvdievh h{e `ec `efhpe mhféh {d`a en ec rhrec `e vercdkhnpe{ ‐rue{{ca ra`éhn hvjuienphv {afve ca{ pävidna{ xue th {e mhféhn e{phfcekd`a-Kmhppevoee# 844;$‐# ä{pe ca{ dnkdphfh h dnwevpdv en un –kaircdkh`a eoevkd)kda kvépdka’ `e kue{pdanhv ch{ vechkdane{ `e ra`ev t ch{ navih{ `e jäneva `ech{ ka{puifve{ t pvh`dkdane{ dn`éjenh{ -[hvlhv# 6228? 6;$.

Page 162: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 162/318

876  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ch ka{puifve xue ca{ id{daneva{ ewhnjäcdka{ hphkhvan `e ihnevh iè{wdvucenph ue kan{d`evh`h eoeirchv rav ca{ cdfevhce{# rue{ ch rvuefh `ec e{)phpupa `ekh`enpe `e ch {akde`h` mdn`ÿ evh ec {hpd# unh rvèkpdkh mevadkh t

akh{danhc `e ch{ iuoeve{ mdn`ÿe{ `e kh{ph hcph `e xueihv{e en ch rdvh une)vhvdh `e {u ihvd`a rhvh ewdphv kanwevpdv{e en wdu`h{. Hkhcavh`a{ `efhpe{rÿfcdka{ {afve ec {hpd wacunphvda a dnwacunphvda -fuena a ihca$ t {afve {devh a na {hnkdanh`a rav ch –pvh`dkdn’# ce{ `da phnpa h ca{ maifve{ dnjce{e{kaia h ca{ dn`da{ unh hv`denpe khu{h rav ch kuhc cukmhv. Ch{ iuoeve{ vehce{#{dn eifhvja# {e ihnpuwdevan ihvjdnhce{ hc `efhpe. [u ardndn nd evh fu{kh)`h nd kan{d`evh`h. Ch{ hkh`äidkh{ eidnd{ph{ mhn {a{pend`a ̀ e ihnevh kan)wdnkenpe xue ec `efhpe {afve ch veavih {akdhc t ca{ hvjuienpa{ h hwav t en

kanpvh `e ch rvamdfdkdn cejhc `ec {hpd evhn# en vehcd`h`# ̀ efhpe{ ia`evnd{ph{{afve xuä kan{pdpuéh ch pvh`dkdn# updcdhn`a h ch{ iuoeve{ kaia rvepe}pa ch–pvh`dkdn’ ccejhfh h `d{kupdv{e# `efhpdv{e t aviuchv{e -Ihnd# 84=4$.

E{ph kan{pvukkdn `e ch juvh `e ch iuoev dn`dh revidpd {u hrvardh)kdn t khvhkpevdhkdn kaia `e{wenpuvh`h t `e{whcd`h# un hcih rhvh {evveavih`h t –{hcwh`h’. @e ihtav diravphnkdh e{ ec mekma en kuhnpa hc än)h{d{ `e xue ch{ iuoeve{ verve{enphfhn dn`dkh`ave{ `e ch iavhcd`h` t `ec`e{hvvacca `e ch {akde`h`# ca xue ch{ pvhn{avi cenphienpe en `era{dphvdh{

`e ch –pvh`dkdn navihpdwh’ t en –eoeirchve{ iavhce{’# unh d`eh xue penéhiut rakh rvake`enkdh en ec ren{hidenpa dn`ad{cèidka mh{ph enpanke{-Iepkhc# 8440? ;$. Reva e{ph d`eh h`xudvd phc rvaidnenkdh xue ch{ iuoeve{en ch{ nhkdane{ iè{ hkpuhce{ {an paih`h{ kaia –pvhn{id{avh{ t rva`ukpa)vh{ hkpdwh{ `e ch kucpuvh nhkdanhc’# t kaia –{djndkhnpe{ {difcdka{ `e ch`devenkdh nhkdanhc’ -Tuwhc)@hwd{ t Hnpmdh{# 84=4? :$. Ch afoepdwhkdn ̀ e chiuoev dn`dh kaia rh{dwh t `e{whcd`h na {ca revpenekéh hc `d{kuv{a ih{ku)cdna< phifdän ue {u{kvdph rav ch{ eidnd{ph{ fvdpèndkh{ h nhce{ ̀ ec {djca }d}#

xudene{ dnwakhfhn ch{ –jcavdh{ `ec direvda’ rhvh enkanpvhv un cujhv en {ura`ev jcafhc t en {u id{dn {akdhc undwev{hc# rhvpdkuchvienpe# rhvh kai)ren{hv ch kan`dkdn `e ch{ id{evhfce{ iuoeve{ dn`dh{ -Fuvpan# 8440? :$.Iukma `e{ruä{# e{ph hrvardhkdn phifdän veavhvéh ch e{kvdpuvh eidnd{phakkd`enphc {afve ch{ iuoeve{ `ec Pevkev Iun`a# un runpa xue vepaia iè{h`echnpe.

Ec hnècd{d{ vewech`av e dngutenpe `e Rhvpmh Kmhppevoee -8444$ `ec `d{)kuv{a nhkdanhcd{ph# mh `eia{pvh`a kia ca{ `efhpe{ t kanpvawev{dh{ {afvech veavih {akdhc t ch kan`dkdn `e ch{ iuoeve{ ce{ mh revidpd`a h ca{ mai)fve{ dn`da{ dv `eihvkhn`a cenphienpe en ch wd`h nhkdanhc {u `aidnda `e cadnpevna t `e ca e}pevna# ca rvdwh`a `e ca rÿfcdka# ca –e{rdvdpuhc’ `e ca –ih)

Page 163: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 163/318

MD[PAVDH[ DIFVDKH@H[? DIREVDA[# NHKDANE[# IUOEVE[  87;

pevdhc’# vehvpdkucèn`aca{ `e ihnevh{ nawe`a{h{. E{ph vehvpdkuchkdn `e cheidnd`h` dn`dh# `e mekma# revidpd unh ve{acukdn `e ch –kanpvh`dkkdnkan{pdpupdwh’ en ch avihkdn `e unh d`enpd`h` dn`dh -Kmhppevoee# 8444$. Ch

kanpvh`dkkdn e{phfh en ec e{ueva `ec nhkdanhcd{ia dn`da `e ia`evndhvh ch nhkdn kan kvdpevda{ akkd`enphce{# idenpvh{ kan{evwhfh unh –d`enpd`h`nhkdanhc’ e{enkdhc en ch xue ru`devh fh{hv ch vedwdn`dkhkdn racépdkh `e cce)jhv h kan{pdpudv unh nhkdn. Ch –kue{pdn `e ch{ iuoeve{’ ce revidpd ve{ac)wev e{ph kanpvh`dkkdn. Ec rvake{a xue kaien `e ihnevh direvkerpdfceen ch{ rvdievh{ `äkh`h{ `ec {djca }d} rav ie`da `e `efhpe{ rÿfcdka{ {afveca rvdwh`a# hckhn {u kucidnhkdn en ch{ ̀ äkh`h{ ̀ e 8==2 t 8=42# kuhn`aec nhkdanhcd{ia dn`da# mh{ph hmavh direvkerpdfce t penphpdwa# jhn ch {u)

kdenpe kanhnh kaia rhvh hwenpuvhv {u vedwdn`dkhkdn hfdevphienpe# {ehpvewd h {hcdv t h `e{hhv hc ra`ev `ec E{ph`a rhvh cejd{chv {afve h{unpa{vechkdanh`a{ kan ch{ iuoeve{# xudene{ hmavh revihnekéhn paphcienpe enke)vvh`h{ en ec –`aidnda dnpevna’ `e ch nhkdn -Kmhppevoee# 84=4$.

Ch `eihvkhkdn `e ch –vanpevh dnpevnh’ kaia ec –e{rhkda na kacandh)`a’ {e ccew h khfa ie`dhnpe ch `endkdn `e unh iuoev nuewh kaia ch {e)øavh ia`eca `e ch hidcdh. Ecch ra{eéh hcjuna{ vh{ja{ `e ch `da{h mdn`ÿChl{id ‐ch `da{h `e ch fecceh t ch fan`h` t ch revekph kan{avpe `ec `da{

 Wd{mnu# ec rve{evwh`av `ec iun`a‐ t phifdän `e ch e{ra{h wdkpavdhnh# chkairhøevh d`ehc. Ch{ d`eh{ t ca{ dihjdnhvda{# hunxue whvdh`a{# {e unéhn ench ra{dkdn kvépdkh xue hvihfh e{ph nuewh iuoev kaia ec ihvkh`av wdphc ̀ ech `devenkdh kucpuvhc t kaia rev{andkhkdn `e unh –dn`dhnd`h` e{enkdhcd)h`h’ -[dnmh# 8440? 656$. Ch nuewh {eøavh `e ch hidcdh# `end`h `e hkuev)`a kan kvdpevda{ rhvpdkuchve{ ̀ e Dn`dh# evh ̀ de{pvh t e`ukh`h# reva h ̀ deven)kdh `e ch iuoev akkd`enphc# xue {e ia{pvhfh revea{h# ejaé{ph t whnh# evh`dcdjenpe t paphcienpe `e`dkh`h h ch hidcdh. Ecch phifdän kanpvh{phfh uev)

peienpe kan ch fuv`h t pa{kh iuoev `e ch kch{e t kh{ph fhoh{# xue na penéhe`ukhkdn t xue `e{kud`hfh ca{ `efeve{ hidcdhve{# t kan ch rva{pdpuph `e)`dkh`h h ch af{kend`h` t hc rchkev -Fhnevoee# 84=4# 6220< Jurph# 6228$.Ie`dhnpe e{ph `ecdnehkdn `e `a{ e}pveia{# ch äcdpe dn`dh `e kch{e ie`dhkan{pdput e{kvuruca{hienpe h ch hidcdh kaia fh{e `e ch nhkdn t kud`h)`a{hienpe enkevv h ch iuoev en ecch. Ch iuoev t ec majhv xue ecch rev{and)khfh {e kanwdvpdevan# en ch {ejun`h idph` `ec {djca }d}# en ca{ {dpda{ iè{diravphnpe{ en ca{ xue {e cakhcdhfhn t verva`ukéhn ch{ –ihvkh{ e{enkdhce{`e ch d`enpd`h` kucpuvhc’ -[epm# 622:? 8;5$.

Ch{ kvépdkh{ `e iuoeve{ t `e hkh`äidkh{ eidnd{ph{ mhn {eøhch`a kanhkdevpa ch nhpuvhceh avihcd{ph `ec hvjuienpa `e Kmhppevoee# xue hf{pvhe ch

Page 164: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 164/318

870  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

–kue{pdn `e ch{ iuoeve{’ `e ch wd`h vehc rhvh ra`ev avekev unh ve{acukdnkankcutenpe. Ca{ rvafceih{ `e ch{ kankdcdhkdane{ `ec ra`ev dnpevna ‐ecch{hvjuienphn‐ nunkh hkhfhvan `e ve{acwev{e paphcienpe# th xue {uranéhn

enpen`didenpa{ `d{pdnpa{ t whvdh`a{ kairvaid{a{ phnpa `e rhvpe `e ca{maifve{ kaia `e ch{ iuoeve{. Ch kue{pdn `e ch{ iuoeve{# rav phnpa# iè{xue {eøhchv unh ih`uve en ec nhkdanhcd{ia dn`da# kan{pdpuéh –ca{ céidpe{dnpevna{’ `ec `d{kuv{a nhkdanhcd{ph -[hvlhv# 6228? 56$. Ä{pa {e wacwd ewd)`enpe en ch peire{ph` xue rvawak ec rvatekpa `e cet {afve ch –e`h` `ekan{enpdidenpa’ h rvdnkdrda{ `e ch `äkh`h `e 8=42.

En eneva `e 8=48# `e{ruä{ `e ch wdachkdn t iuevpe `e unh ndøh)e{ra){h en Fenjhch# ec Ideifva Cejhc en ec Kaid{danh`a Eoekupdwa `ec wdvvet

rvaru{a un rvatekpa `e cet en ec Kan{eoa Cejd{chpdwa rhvh ecewhv –ch e`h``e kan{enpdidenpa’ rhvh ch{ vechkdane{ {e}uhce{ kan e{ra{h{ owene{ `e 82h 86 høa{. Phifdän rvaru{a `e{djnhv ch{ vechkdane{ {e}uhce{ kan ndøh{ienave{ `e 82 høa{ kaia wdachkdn# kh{pdjh`h kan 82 høa{ `e kèvkec. Ecrvatekpa {e kanwdvpd en cet en ihva `e 8=48 kan ch vhpdkhkdn `ec wdvvet.Ec rvatekpa ̀ e cet {afve ch e`h` ̀ e kan{enpdidenpa rvawak unh kanpvawev){dh ih{dwh t ̀ dwd`d hc rhé{ en pavna h e{pe h{unpa# reva phifdän jenev unh{ewevh ara{dkdn. Fenjhch# `an`e ec rvafceih `e ch rveihpuvh kan{uih)

kdn `ec ihpvdianda `e ndøh{ {e kan{d`evhfh iut {evda# pai ch dndkdhpdwh`e aranev{e h ch cet. Ch keca{h ken{uvh `e ca{ maifve{ fenjhcée{ dn`uoa hcwdvvet# diruc{h`a rav ec pendenpe jafevnh`av `e Fenjhch# h d`ehv un kai)rvaid{a. H{é# {e wacwd wdvpuhcienpe dira{dfce ccewhv h oudkda ca{ kh{a{ `ekan{uihkdn rveihpuvh `ec ihpvdianda kan e{h cet.

Idenpvh{ xue rhvh Rhvpmh Kmhppevoee ch –vehkkdn kan{evwh`avh’ {afveec `efhpe `e ch –e`h` `e kan{enpdidenpa’ {eøhchfh ch ih`uve `ec `d{kuv{anhkdanhcd{ph# rhvh apva{# kaia Phndlh [hvlhv# ä{ph verve{enphfh un e{ueva

wdjava{a rav rhvpe `e ca{ maifve{ `e ch hka{h`h kch{e ie`dh `e Fenjhch en`een{h `ec –dn`djend{ia’ t `e ch pvh`dkdn# rhvh ra`ev ihnpenev {u hupa)vd`h` {afve ec majhv t ch{ iuoeve{ -[hvlhv# 6228$. Ca xue na{ dnpeve{h hna{apva{ hxué na e{ ca xue dcu{pvhfh ch vehkkdn# {dna iè{ fden ca{ pävidna{en ca{ kuhce{ {e enihvkhfh. Ec ̀ efhpe na {e kenpvhfh en ec hfu{a ̀ e ch ndøh)e{ra{h# {urue{phienpe ec rvdnkdrhc rvar{dpa `epvè{ `ec rvatekpa `e cet#{dna en ch ve{pvdkkdn `ec `evekma `ec e{ra{a. Ch `een{h `e ch{ navih{ av)pa`a}h{ mdn`ÿe{ rhpvdhvkhce{ {e aviuchfh en ec cenjuhoe rhpvdhvkhc undwev){hc `ec `evekma –nhpuvhc’ `e pa`a{ ca{ e{ra{a{ -[dnmh# 8445? 802$.

Na khfe ndnjunh `u`h `e xue ch ma{pdcd`h` kanpvh ec rvatekpa `e cet{uvjd# en rhvpe# ̀ ec {enpdidenpa ̀ e vu{pvhkdn t kh{pvhkdn ̀ e ca{ maifve{

Page 165: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 165/318

MD[PAVDH[ DIFVDKH@H[? DIREVDA[# NHKDANE[# IUOEVE[  875

dn`da{ `e kch{e ie`dh fhoa ec `aidnda kacandhc. [u enpu{dh{ia dndkdhc rva)wakh`a rav ch dnpva`ukkdn `e ch e`ukhkdn dnjce{h# ec kvekdidenpa `e unhe{evh rÿfcdkh kenpvh`h en kue{pdane{ `e ch veavih {akdhc t ch rvaie{h `e

veavih{ cdfevhce{ dn{pdpukdanhce{# rvanpa {e kanwdvpd en vu{pvhkdn en ch{ejun`h idph` `ec {djca }d}# kuhn`a ch{ cdidph`h{ ra{dfdcd`h`e{ `e h{ken{arvae{danhc en ec eircea en un E{ph`a hfdevphienpe vhkd{ph t ch{ ve{pvdkkda)ne{ h ca{ `evekma{ t cdfevph`e{ xue avekéh {e wacwdevan ewd`enpe{. Kdevph)ienpe# ch{ `eihn`h{ `e ch äcdpe dn`dh `e iè{ `evekma{ t verve{enphkdn `eie`dh`a{ `ec {djca }d} mhféhn mekma xue ca{ maifve{ dn`da{ `e kch{e ie)`dh# t rhvpdkuchvienpe ca{ fenjhcée{# {e wacwdevhn –a`da{a{’ h oudkda `e ca{hia{ kacandhce{. [u heidnhidenpa hmavh h{uid nuewh{ rvaravkdane{ e

diravphnkdh# t {u hcph `e maifvéh# {uih`h h {u `u`a{h cehcph`# ca{ `e{kh)cdkhfh rhvh ca{ ̀ evekma{ xue vekchihfhn. Ch venawh`h hku{hkdn ̀ e heid)nhidenpa jenev unh jvhn whvde`h` `e ve{rue{ph{ enpve ca{ maifve{ `ekch{e ie`dh? `e{`e ca{ e{ueva{ rav –vewdwdv’ kucpuvh{ `e enpvenhidenpaé{dka t vege}dane{ {afve ch{ khu{h{ `ec `epevdava é{dka t ch rvaiakdn `e`deph{ {hcu`hfce{# mh{ph ch fÿ{xue`h `e mävae{ ih{kucdna{ uevpe{ enpve ch{juvh{ cejen`hvdh{ t `e ch wd`h vehc `e ch Dn`dh. Ca xue dnkdp hÿn iè{ e{huvjenkdh rhvh ihnpenev ec kanpvac `e {u{ kh{h{ t `e {u{ iuoeve{. E{pa# hu)

nh`a hc `ecdnehidenpa `e ch kh{h t ch hidcdh kaia ec –`aidnda dnpevna’ `ech nhkdn# rva`uoa ch vehkkdn kan{evwh`avh hc rvatekpa `e cet `e ch –e`h``e kan{enpdidenpa’.

[dn eifhvja# e{avèn`a{e rav ihnpenev ec kanpvac {afve {u{ majhve{#e{pa{ maifve{ –hka{h`a{’ pvhphvan `e mhkev khu{h kaiÿn kan {u{ mevih)na{ fvdpèndka{< na {ca ia{pvhvan unh eirhpéh rav e{h –kvd{d{’ `e ch ih{ku)cdnd`h` fvdpèndkh akh{danh`h rav ec iawdidenpa ̀ e ch{ iuoeve{ rav ec {uvh)jda t apva{ `evekma{ en Dnjchpevvh `uvhnpe ch `äkh`h `e 8==2# {dna xue

phifdän hrechvan h ch vhpevnd`h` undwev{hc `e ca{ maifve{ rhvh undv{e trvapejev {u{ ̀ evekma{ {afve {u{ iuoeve{. E{pe cenjuhoe evh dnpvdkh`a# hifd)whcenpe t kanpvh`dkpavda. Rhvekéh `ekdv {diucpènehienpe? –na{apva{ {aia{`äfdce{# na na{ mhjhn pa`hwéh iè{ ̀ äfdce{’# t pvhphfh ̀ e ewakhv nakdane{ ̀ erve{pdjda t manav ih{kucdna rhvh {hcwhjuhv`hv ca{ `evekma{ `e ca{ mai)fve{. E{pe dnjenda{a ne}a ih{kucdna# rve{enph`a en ch kane}dn dnnhph `ecDirevda t ch Kacandh# en kanounkdn kan ch dn`epevidnhkdn fvdpèndkh enkuhnpa h ch dnpevevenkdh kan ch{ rvèkpdkh{ mdn`ÿe{# ce{ `da h ca{ aranenpe{unh rexueøh wenphoh {afve hxuecca{ nhkdanhcd{ph{ xue ve{rhc`hfhn ec rva)tekpa ̀ e cet ̀ ec kan{enpdidenpa. E{pe ä}dpa h hwav ̀ e ch ih{kucdnd`h` dn`dhvewdphcdh`h hrenh{ ccej h {evca# rue{ penéh hnd`h`e{ iut kevkhnh{ kan ch

Page 166: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 166/318

877  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

hjen`h kacandhc. Ec nhkdanhcd{ia {e wda vewdjavdh`a# {dn `u`h# reva {u`eihn`h `e –`devenkdh’ {e wda kairvaiepd`h.

 Hc id{ia pdeira# ch nakdn `e kenpvhcd`h` ̀ e ch hidcdh ‐ch fh{e ̀ e ch

nhkdn‐ t ec d`ehc `e ch iuoev dn`dh kaia ch {eøavh `e ch kh{h# {e wdevanveavh`a{ t kan{uih`a{. Kan e{pe –`aidnda dnpevna’ en {u cujhv# ec `d{)kuv{a e{phfh cd{pa rhvh rve{phvce ihtav hpenkdn h ca{ kanpavna{ `e ch nh)kdn xue e{phfh {den`a kan{pvud`h. Kan ch{ iuoeve{ e}dpa{hienpe `aie{pd)kh`h{ t ra{eé`h{# ec aka {e ̀ dvdjdvéh hmavh h ch apvh unkdn xue ̀ e{eireøhn?rvaweev hiav t kud`h`a h ca{ dnhnpe{ ih{kucdna{. H rvdnkdrda{ ̀ ec {djca }}#kanavie ch cukmh nhkdanhcd{ph kafvhfh ihtave{ éirepu{# ch nhkdn {evéhdihjdnh`h kaia ch ih`ve# jvèkhienpe verve{enph`h en ch rdnpuvh `e ch

Ih`ve)Dn`dh. Kan ch dihjen dkndkh `e ch ih`ve pvhn{rue{ph hc e{rhkdakhvpajvèka `e ch nhkdn# ca{ maifve{ rhpvdpdka{ {e wevéhn afcdjh`a{ h cu)kmhv kaia `ewapa{ mdoa{ rav ch cdfevph` `e ch ih`ve# idenpvh{ xue ch{ iu)

 oeve{ pen`véhn ch ve{ran{hfdcd`h` `e enjen`vhv mdoa{ whcdenpe{ rhvh cukmhvrav {u rhpvdh. E{ hxué `an`e Iä}dka# kan unh pvhtekpavdh iut `d{pdnph# {ehkevkh h ch Dn`dh. E{ h e{ph md{pavdh h ch xue hmavh mhveia{ veevenkdh rhvhe}rcavhv ca{ dnnuievhfce{ {djndkh`a{ `e ch nhkdn# ch{ `devenpe{ avih{`e kan{pvudvch t ch rve{enkdh wdphc `e {u{ dihjdnhvda{ `e jäneva.

CH IH@VE RHpVDH

Ch e}revdenkdh `ec nhkdanhcd{ia en Iä}dka t Hiävdkh Chpdnh ue `devenpe#{d paihia{ en kuenph xue e{pa{ rhé{e{ uevan {aiepd`a{ rav un kacandhcd{)ia `e kacana{. [dn eifhvja# rhvh ca{ kvdacca{# ca{ ieoave{ verve{enphnpe{`e ca{ kacana{ kacandhcd{ph{ t ca{ dndkdh`ave{ `e ch{ `eihn`h{ `e dn`eren)

`enkdh# ch fÿ{xue`h t kan{pvukkdn `e unh –d`enpd`h` nhkdanhc’ evh kvukdhc`e{`e ec rvdnkdrda. Ec cujhv `e nhkdidenpa rvaravkdanhfh un eceienpa kch)we rhvh ra{puchv ch `eihn`h rav ch dn`eren`enkdh# –en phnpa xue ec nuewakanpdnenpe ra`éh apavjhvce cejdpdid`h`# avdjdnhcd`h` t vhn rhvh d`ehce{ ̀ ekanpdnud`h` a ̀ e{pdna’ -Jupdävve Kmanj# 6220? ;2$. E{pa {e ̀ efe h xue ca{kvdacca{ na evhn iut `d{pdnpa{ `e ca{ e{rhøace{ rendn{uchve{? –Hifa{# `e{)ruä{ `e pa`a# penéhn ch id{ih h{ken`enkdh vhkdhc# penéhn kaiund`h` `ed`daih t e{phfhn rvaun`hienpe cdjh`a{ hc khpacdkd{ia# h {u djce{dh t e{)pvukpuvh’ -Jupdävve Kmanj# 6220? 64$.

@e mekma# ca{ e{kvdpave{ e dnpecekpuhce{ `e ca{ rhé{e{ `e Md{rhnahiävdkh{e veevéhn# dvve{d{pdfceienpe# h ch nhkdn direvdhcd{ph kaia ch nhkdn –ih)

Page 167: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 167/318

MD[PAVDH[ DIFVDKH@H[? DIREVDA[# NHKDANE[# IUOEVE[  87:

`ve’# t {u rvatekpa `e dn`eren`enkdh {uranéh ihnevh{ `e `e{cdn`hv h {u{rhé{e{ `e E{rhøh na {ca en ch e{evh racépdkh. Ren{hv en E{rhøh kaia ch–ih`ve’ mhkéh `e e{pa{ rhé{e{ ca{ –mdoa{’ t ecca{ {uvéhn –`e pa`a{ ca{ rvafce)

ih{ t kairceoa{ `e kucrh kankaidphnpe{ h ch{ hnju{pdh{ `e {erhvhkdn’ -Kt)re{{# 8448? 08$. H`eiè{# ch kanounkdn `e ch ih`ve t ec rh`ve en ch e}rve){dn e{rhøach `e ch nhkdn direvdhcd{ph kaia ch ih`ve rhpvdh dnpen{dkhfh chhnju{pdh `e ca{ –mdoa{’? enkanpvhv ie`da{ rhvh ccewhv h khfa {u dn`eren`en)kdh kucpuvhc# {dn kucrhv{e ecca{ id{ia{ rav {u `e{ea `e {erhvhkdn -d`ei$.

Unh ihnevh `e mhkevca evh mhfchn`a kan{phnpeienpe `e ch –d`enpd`h`nhkdanhc’ rhvh ra`ev vekhckhv ch –`devenkdh’. T hxué phifdän# kaia en Dn)`dh# ch –kanpvh`dkkdn kan{pdpupdwh’ `e ch d`enpd`h` nhkdanhc ‐`e kvehv unh

nhkdn `e ca{ eceienpa{ kvdacca{# ie{pda{ e dn`éjenh{‐ ccej h af{e{danhvh ca{ maifve{. Ca xue {e neke{dphfh evh unh vednpevrvephkdn ̀ e ch kanxud{)ph `e{`e ch rev{rekpdwh `e ch{ kacandh{. Ca xue ch kanxud{ph mhféh mekma evhpvh{ch`hv h ca{ ruefca{ dn`éjenh{ h un pdeira hnpevdav t h un e{rhkda hnh)kvûndka `enpva `ec e{rhkda jeajvèka `ec Direvda# kaia {eve{ muihna{hpèwdka{ t hvkhdka{ -IkKcdnpakl# 8445? ;2< Mucie# 84=5? 8=$. E{pa ue unhkan{ekuenkdh `e {u d`eh `e ch pdevvh `e{kanakd`h kaia wdvjen# e{ `ekdv#whkéh ̀ e ̀ e{ea# e{revhn`a rh{dwhienpe ch wdjava{h dn{eidnhkdn ih{kucdnh

`e ch md{pavdh# ch cenjuh t ch vhn -Laca`nt# 84=0$. @e ihnevh {didchv# ca{ruefca{ dn`éjenh{ {urue{phienpe na `eféhn e{phv hccé rue{ ch pdevvh e{phfh–whkéh’. Ca xue mh ccewh`a h {u `e{rchhidenpa {difcdka t h {ev `e{ekmh)`a{ rav –rvdidpdwa{’.

Ca{ mdoa{ kvdacca{ penéhn xue kairanev e{ph md{pavdh. Hunxue ecca{ nara`éhn `e{mhkev{e `e ch{ pvh`dkdane{ meve`h`h{ `e ch ih`ve rhpvdh# {u md{pa)vdh pvhp `e `e{e{pdjihpdhv t `e vednpejvhv ec rh{h`a hievdn`da t `e veru)`dhv h ch {akde`h` kacandhc -Ktre{{# 8448? 08)06$. E{pa {e vehcd ie`dhnpe

ch ra{puchkdn `e un rh{h`a xue –echfav ch kkdn `e un kanpdnuui md{p)vdka)kucpuvhc `e{`e ca{ pdeira{ hpekh{ mh{ph ch Dn`eren`enkdh# ÿndkhienpednpevvuird`a rav ch kanxud{ph t ec revda`a kacandhc’ -Janèce Mevnèn`e#6226? 06$. Ch hifdjuh whcavdhkdn –`e ca dn`éjenh reva na `ec dn`éjenh#kan ec xue ec kvdacca na {e d`enpdkhfh en hf{acupa’ -Janèce Mevnèn`e#6226? 8;;$ ue ia`dkh`h t kan{acd`h`h rav ca{ –d`ecaja{ `ec dn`djend{)ia md{pvdka’ xue hwavekevéhn ch pvh{avihkdn `ec rhpvdapd{ia kvdacca enun nhkdanhcd{ia -Janèce Mevnèn`e# 6226? ::$. E{ en ec {djca }d}# ̀ uvhn)pe ca{ høa{ hnpevdave{ t ra{pevdave{ h ch Dn`eren`enkdh# kuhn`a ch neke{d`h``e unh –d`enpd`h` nhkdanhc’ {e pavn kvépdkh rhvh ch kanjuvhkdn `e unE{ph`a)nhkdn# xue ch md{pavdajvhéh cukm rav –mhkev \`Yec rh{h`a un ece)

Page 168: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 168/318

87=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

ienpa kanavih`av `e ch ie}dkhnd`h`’ -Janèce Mevnèn`e# 6226? 0=$. Tkan e{ph `ekd{dn mda `e ch kanxud{ph un –rhvh`djih iépdka’# un rhvpehjuh{xue khu{ unh vurpuvh en ch md{pavdh dndnpevvuird`h `e ch ie}dkhnd`h`.

E{pa na{ ccewh `e vejve{a h Ch Ihcdnkme. Ecch verve{enph {difcdkh tkavravhcienpe ch wdacenph vurpuvh? ch wdachkdn `ec rhé{ h ihna{ `e ca{ e{)rhøace{< kanwdvpdän`a{e ecch en ec rvake{a# en –ch rvdnkdrhc kucrhfce `e ch`e{pvukkdn `ec iun`a rvemd{rèndka’ -Janèce Mevnèn`e# 6226? 06$.Pvhd`avh t {e`ukpavh hc id{ia pdeira# ecch ̀ h kuenph `ec vhkh{a hievdn`da`e wenkev h ca{ euvarea{. Kaia ienkdanh Akphwda Rh en {u hnècd{d{ `eckhvèkpev nhkdanhc ie}dkhna# ec {uoepa ih{kucdna ie}dkhna mh {d`a kan{pd)pud`a kaia un vekmha wdacenpa `e ch ih`ve wevjana{h# Ch Ihcdnkme#

xuden –enkhvnh ca hfdevpa# ca kmdnjh`a’ -Rh# 84=2? :=$. Ecch –e{ {éifaca`ec {e}a)jäneva direvhnpe’ -Puøn# 84=:? 52$ t e{ ec –hvxuepdra `e unhpvhd`avh h ch rhpvdh’ -Janèce Mevnèn`e# 6226? 0:$# unh rhpvdh xue# rhvh{ev kanjuvh`h t vehvih`h# neke{dph phnpa ̀ e mävae{ kaia ̀ e pvhd`ave{. Th{é e{ xue# en ch {ejun`h idph` ̀ ec {djca }d}# ec –kcdih ̀ e enpu{dh{ia nhkda)nhc xue avdjdnh ec kucpa h Kuhumpäiak# rhvh`djih ̀ e ch ie}dkhnd`h`’# kvehkaia kanpvhrhvpd`h h Ch Ihcdnkme# kaia {éifaca `e hnpdie}dkhnd`h`-Janèce Mevnèn`e# 6226? =4$.

@dkmh revkerkdn `e Ch Ihcdnkme kucidn ec rvake{a `e e{h fÿ{xue`h`e unh d`enpd`h` rvardh# en ara{dkdn h ca md{rhna# xue mhféh eireh`ath en ec {djca }wdd# kuhn`a ch ma{pdcd`h` enpve ca{ kvdacca{ t ca{ e{rhøace{rendn{uchve{ ccej h {ev iut rvanunkdh`h# t kafv uvjenkdh en wé{revh{ `ech kvehkdn `e un E{ph`a neke{dph`a `e cejdpdid`h`. Muecjh `ekdv xue# enpa`h{ e{ph{ kan{pvukkdane{# ec rvafceih `e ch d`enpd`h` nhkdanhc ue –rve){enph`a rvdnkdrhcienpe kaia un rvafceih `e ch d`enpd`h` ih{kucdnh’ t–en ch{ hcejavéh{ nhkdanhce{# ch{ iuoeve{ {e kanwdvpdevan en ec pevvdpavda h

pvhwä{ `ec kuhc ch `eihn`h rh{hfh rav ch d`enpd`h` nhkdanhc -ih{kucdnh$’-Gvhnka# 84=4? 8;8$. Ca xue na{ vekuev`h una `e ca{ `efhpe{ {afve ec {hpdh rvdnkdrda{ `ec {djca }d} en ch Dn`dh# `an`e ch{ iuoeve{ mhféhn avekd`a eckhira rav ie`da `ec kuhc ch –pvh`dkdn’ evh `d{ruph`h t kan{pvud`h.

En un jvh`a `d{pdnpa# Ch Ihcdnkme phifdän e{phfcekd ec rhvh`djihrhvh ch{ vechkdane{ ̀ e jäneva en ec Nuewa Iun`a. Dihjdnh`h ̀ e{`e ec rvdn)kdrda kaia unh iuoev xue `efe {ev kanxud{ph`h t wdach`h# ch{ vechkdane{maifve)iuoev en ec e{rhkda pevvdpavdhc `e ch{ kacandh{ eiendnh{ uevania`ech`h{ {djuden`a ch dihjen `e Kavpä{ {den`a hpen`d`a rav Ch Ihcdn)kme. Ec vekchia ̀ e ch ̀ devenkdh t ch {erhvhkdn xue rvaranéhn ca{ maifve{kvdacca{ en pävidna{ `ec cujhv `e nhkdidenpa dirvejn ch nakdn `e ra{e)

Page 169: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 169/318

MD[PAVDH[ DIFVDKH@H[? DIREVDA[# NHKDANE[# IUOEVE[  874

{dn `e un nuewa {djndkh`a? phnpa ec pevvdpavda `e ch kacandh kaia {u{iuoeve{ e{phfhn hccé rhvh {ev ra{eé`a{ t `aidnh`a{# h khifda {ca `e unhafe`denkdh rh{dwh t `kdc.

Ch Ihcdnkme# {hfeia{# enkanpvhvéh ra{pevdavienpe {u vekankdcdhkdnkuhn`a –ec wè{phja `e rh`ve e{rhøac t ih`ve dn`dh {e erdpaid en ec ie{)pda’ -Jupdävve Kmanj# 6220? ;2$. En e{pe {enpd`a# ecch avekd unh ve{acu)kdn h ch –kanpvh`dkkdn kan{pdpupdwh’ hc hf{acwev {diucpènehienpe h ca{dn`éjenh{ `e {u vhkh{a `e envenphv{e h ca{ euvarea{ t hc enjen`vhv unhrvajende `e ie{pda{. T {dn eifhvja# ch dnkevpd`uifve t un {enpd`a `e dn)evdavd`h` {djudevan diravpunhn`a h ca{ maifve{ ie{pda{# `h`a xue ch{

 oevhvxuéh{ vhkdhce{ rev`uvhvan vieienpe en {u cujhv. Unh hidcdh `e unh

ih`ve e{rhøach t un rh`ve dn`éjenh evh diren{hfce# ravxue ch rvamdfdkdnhf{acuph `e xue ch{ iuoeve{ e{rhøach{ kanpvhoevhn ihpvdianda kan mai)fve{ dn`éjenh{ {e ihnpenéh vie -d`ei$. H`eiè{# ec {enpd`a ̀ e dnevdavd`h`phifdän rvawenéh ̀ e –ch kan`dkdn ̀ e vhh wenkd`h t ̀ e mhfev{e un`h`a ecie{pdhoe rav ie`da ̀ e ch wdacenkdh’ -Janèce Mevnèn`e# 6226? 8;4$. Ch{kannaphkdane{ hju`hienpe nejhpdwh{ h{akdh`h{ kan Ch Ihcdnkme enkuen)pvhn unh hircdh hvpdkuchkdn en ca{ neacajd{ia{ –ihcdnkmd{ia’ t –ihcdn)kmd{ph’? ec dn`dwd`ua xue wen`e hc e}pvhnoeva t `ewhcÿh ch d`enpd`h` nhkda)

nhc en hwav `e fenekda{ diravph`a{ -Ktre{{# 8448? :$< pävidna{ xue {ehrcdkhn cdfevhcienpe rhvh –`e{djnhv h kuhcxudev ara{dkdn u ara{dpav h chd`eacajéh akdhc’ -Janèce Mevnèn`e# 6226? 00$.

 H{é# ec rvake{a `e id{pdkhkdn `e Ch Ihcdnkme# xue {e dndkdhvh kan ecrhpvdapd{ia kvdacca# {evè kairceienph`a rav ch{ kdvkun{phnkdh{ md{pvdkh{`e Iä}dka -Dn`eren`enkdh# Veavih# Vewacukdn$ en ec {djca }} xue# rhvh)`odkhienpe# veavhvan ec e{pdjih h{akdh`a kan ec ie{pdhoe kaia ec dnna)fce rva`ukpa `e unh ih`ve kmdnjh`h t un rh`ve kmdnjn -Rh# 84=2$. T#

rav ca phnpa# ca{ pävidna{ ie}dkhna t ie}dkhnd`h` {e `enen kaia unhvurpuvh t nejhkdn phnpa ̀ e ch mevenkdh md{rhnh kaia ̀ ec rh{h`a dn`éjenh#xue jenevhn un rvaun`a {enpd`a `e avhn`h` t {ace`h`# t unh fÿ{xue`hkan{phnpe rav {urevhv e{h {ace`h` -Rh# 84=2$. H{é# h re{hv `e xue mufae{ueva{ `e rva`ukdv revkerkdane{ iè{ ra{dpdwh{ t `e ch h{akdhkdn `e chKmdnjh`h kan ch Ccavanh ‐unh iuoev xue {e {aiepe h ch wdachkdn t h ch`e{manvh# t unh ih`ve xue chienph ch {uevpe `e {u{ mdoa{ nhkd`a{ `e ca{kanxud{ph`ave{ e{rhøace{‐# ch hifdwhcenkdh en vechkdn kan Ch Ihcdnkmekanpdnÿh t {djue diravpunhn`a.

Ch ieoav ve{acukdn# `e mekma# mh {d`a rvaravkdanh`h rav apvh juvheiendnh# t un {éifaca kchwe ̀ e ch d`enpd`h` nhkdanhc? ch Wdvjen ̀ e Juh`h)

Page 170: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 170/318

8:2  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

cure# ch fan`h`a{h t fenewacenpe ih`ve kaia ara{dkdn h ch {e}uhc t ve)rujnhnpe. [d Ch Ihcdnkme kanun`e t khu{h wevjóenh# {u kanpvhrhvpe# ch

 Wdvjen# dn{rdvh avjucca t wenevhkdn. Ecch kanpvhvve{ph t kairceienph `e

{afvh h ch `e{hjvh`hfce juvh `e Ch Ihcdnkme hc avekev un `ekd{dwa kan){ueca hc muävhna dnhnpe xue pvhph `e {urevhv {u {ace`h`.

Na e{ `e {avrven`ev xue ch juvh `e ch Wdvjen {uvjdevh en ec {djca }wdd#en un pdeira en xue ca{ kvdacca{ e{phfhn `hn`a ca{ rvdieva{ rh{a{ mhkdh chkanjuvhkdn `e unh nuewh nhkdn. Dndkdhcienpe verve{enph`h na kaiaunh ih`ve {dna iè{ fden –kaia ch iuoev `ec Hrakhcdr{d{# hrch{phn`a h ch{evrdenpe t en ra{e{dn `e ca{ Kdeca{ `e{`e ca{ kuhce{ rvapeje h {u{ ecejd)`a{’ -Gvhnka# 84=4? }wddd$# ch Wdvjen# un ékana `ec nhkdanhcd{ia kvdacca#

ewacukdan kan ec pdeira mh{ph kanwevpdv{e en ec {éifaca kchwe# ch ih`ve#`e unh nhkdn vhkdhcienpe mepevajäneh. @e mekma# ch Wdvjen verve{enp unhkpav `ekd{dwa `e kame{dn `e ch nuewh nhkdn t –ec ÿndka khrh `e hjcupd)nhv phnpa h dn`éjenh{ kaia h kvdacca{# t ra{pevdavienpe# h ca{ ie{pda{’-Janèce Mevnèn`e# 6226? 78$. Ecch e{ ch khvh ra{dpdwh `ec ie{pdhoe# xuewh –iè{ hccè `e ch iekch é{dkh `e ch{ kucpuvh{’ t enkhoh revekphienpe en–unh `dnèidkh kucpuvhc xue dnpejvh `a{ pvh`dkdane{’ -Puøn# 84=:? 5;$. Ene{ph khrhkd`h`# ch Wdvjen kanjvejh h ca{ dn`éjenh{# kvdacca{ t ie{pda{ en ec

ve`dc `e unh –kvd{pdhnd`h` ie}dkhnh’# unh vecdjdn rhvpdkuchv xue rvawee echkpav `e kdienphkdn `e unh nhkdn racépdkh kairue{ph `e epndkd`h`e{`d{pdnph{. T rvekd{hienpe rav e{pe iapdwa# {u dihjen# en rvdnkdrda rvaia)wd`h rav Idjuec Md`hcja# rve{d`d ch{ {e{dane{ dnhujuvhce{ `ec Kanjve{aie}dkhna en 8=02 t ue paih`h kaia eifceih `e ch Vewacukdn rav _h)rhph t {u{ pvarh{ en 8482. H `devenkdh `e Ch Ihcdnkme# kuth –pvhdkdn’khu{h un ihce{phv {evda t rva`uke –ihcdnkmd{ph{’# ch Wdvjen# kan {u hiava){a hfvha# e{pdiuch h ca{ ndøa{ h {enpdv{e avjucca{a{ `e ch ih`ve rhpvdh.

Ch ruveh vecdjda{h t h{e}uhc `e ch Wdvjen exudcdfvh t pvh{kden`e ch{e}uhcd`h` hfdevph `e ch pvhd`avh)rva{pdpuph Ihcdnkme. Ecch rd`e unh –`ewa)kdn nhkdanhc’? –wech rav {u{ mdoa{# reva e}kcute ec {enpd`a {e}uhc `e pa`hrvakvehkdn’ -Puøn# 84=:? 5;$. @e e{ph ihnevh# phnpa en Iä}dka kaia enDn`dh -t en iukma{ apva{ ̀ d{kuv{a{ {afve ch nhkdn$# unh ih`ve ̀ aie{pdkh)`h# h{e}uhc t kairh{dwh# hunxue h ienu`a `e{whcd`h# fvdn`h un {akavvawdphc h {u{ mdoa{ t ca{ dn{rdvh h xue cukmen rav ecch. [d ch dihjdnhkdn khvpa)jvèkh ̀ e ch Fmhvhp)Ihph -ch Ih`ve)Dn`dh$ enkh`enh`h ce{ rd`e h {u{ whcden)pe{ mdoa{ xue cukmen rav {u cdfevph`# ch Wdvjen ruvh {e kanwdevpe en ec ékanarvdnkdrhc `e ch ih`ve rhpvdh# xue `efe {ev {hcwh`h# kud`h`h# manvh`h t `e)en`d`h. Ec –kmdnjh`a’# vupa `e ch {e}uhcd`h` `e Ch Ihcdnkme# {e pvhn{av)

Page 171: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 171/318

MD[PAVDH[ DIFVDKH@H[? DIREVDA[# NHKDANE[# IUOEVE[  8:8

ih hc dnkavravhv h`ekuh`hienpe `a{ kucpuvh{ ie`dhnpe ch ruvh t nafcevecdjda{d`h` ̀ e ch Wdvjen. H{é# ch {en{uhcd`h` rve`hpavdh ̀ h rh{a h ch vecdjda){d`h` {ufcdie en ch `aie{pdkhkdn `e ch{ iuoeve{# xue hmavh `efen {ev

manvh`h{ t rvapejd`h{.@e ihnevh iè{ {djndkhpdwh# en kdvkun{phnkdh{ `devenpe{ t kan ia`a{

`d{pdnpa{# ch iuoev ccejh h enkhvnhv hc –ihvkh`av kucpuvhc’ `e ch nhkdn# ve)kdrdenpe t ravph`avh `e ch –pvh`dkdn’. [d e{ph –eidnd`h`’ vehvpdkuch`h `ech{ iuoeve{ `e ch kch{e ie`dh h nhce{ `ec {djca }d} t rvdnkdrda{ `ec }} {dj)ndkh ̀ devenkdh t unh –dn`dhnd`h`’ e{enkdhc# Ch Ihcdnkme t ch Wdvjen ounph{verve{enphn ca{ recdjva{ t ch{ ra{dfdcd`h`e{# ca reav t ca ieoav `e ch –h{did)chkdn’ t ec ie{pdhoe. Ch eidnd`h` kanpvach`h t kaarph`h# h ch xue {e ccejh

ie`dhnpe ca{ `d{kuv{a{ –rÿfcdka{’ {afve ca –rvdwh`a’# kanpvdfute h ch d`en)pd`h` kucpuvhc e{enkdhc `e ch nhkdn# `d{pdnph `e ch direvdhcd{ph. T unh wexue mhn {d`a d`enpdkh`h{ kaia {éifaca{ `e ch `devenkdh kucpuvhc# {e ce{kanéh h ch{ iuoeve{ ch diravphnpe phveh `e h{ejuvhv ch verva`ukkdn fdac)jdkh# kucpuvhc t {difcdkh `e ch nhkdn -Tuwhc)@hwd{ t Hnpmdh{# 84=4$. [dneifhvja# revihneken akucph{ kh{d paphcienpe en ch{ ̀ d{ku{dane{ t e}rcavh)kdane{ dngutenpe{ {afve ec nhkdanhcd{ia t ch{ eirve{h{ nhkdanhcd{ph{. Kan)nh`h{ en ec èifdpa rvafceièpdka `e ca –rvdwh`a’# ch{ iuoeve{ {djuen {den)

`a ihvjdnhce{ rhvh ch wd`h racépdkh `e ch nhkdn.[ca vekdenpeienpe e{ xue ch hkh`eidh mh rue{pa {u hpenkdn en ec eek)pa kvépdka `e e{ph kan{pvukkdn `e ch –iuoev’ en d`ehce{ `e kdu`h`hnéh xuejafdevnhn ch{ {akde`h`e{ `eiakvèpdkh{# rvdnkdrhcienpe ch d`enpd`h` enpve)peod`h `e {ev iuoev en vejd{pva{ xue pdenen hc id{ia pdeira {e{ja{ `e jäne)va t racépdkh. –Wdwdv en ch nhkdn mat en `éh dnkcute# phifdän# wdwdv kan ece{ph`a’# `dke Vhoe{zhvd [un`ev)Vhohn -[un`ev)Vhohn# 622;? 8$. Unh ecukd)`hkdn `e e{ph kan`en{h`h hvihkdn {dpÿh ch juvh `e ch iuoev en ihpvdke{

`e ch nhkdn `e ve`e{ dnpvdnkh`h{ xue ch mhken ravph`avh `e ch pvh`dkdn t`ec E{ph`a# ec kuhc ch `ene kaia kdu`h`hnh# h ch rhv kan {u{ kairhpvdaph{ih{kucdna{.

H IHNEVH @E KANKCU[DûN

Id hnècd{d{ en ch{ {ekkdane{ hnpevdave{ vegeoh ca{ `d{kevndidenpa{ xue ch{kvépdkh{ eidnd{ph{ t ra{pkacandhce{ mhn høh`d`a h ch{ revkerkdane{ {afve ch{nhkdane{ t ca{ nhkdanhcd{ia{. [d e{h{ kvépdkh{ rvdwdcejdhn –ec ch`a kucpuvhc`ec nhkdanhcd{ia’ ‐ch{ verve{enphkdane{ kucpuvhce{ t ec `d{kuv{a kucpuvhc

Page 172: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 172/318

8:6  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

{afve ch nhkdn‐ rav enkdih `e ch nejcdjenkdh `e –ch{ rvèkpdkh{ kucpuvhce{t ihpevdhce{ `ec e{ph`a’ -Ldi)Ruvd# 6225? 800$# phifdän {ufvhthn ch neke){d`h` `e `e{cdn`hv h ch nhkdn `e ch{ `eihn`h{ `e nhkdanhcd`h`. Ca{ hnècd)

{d{ kvépdka{ `ec `d{kuv{a nhkdanhcd{ph na{ mhken kan{kdenpe{ `e xue ch{ nh)kdane{ na {an {dirceienpe enjen`vh`h{ rav ca{ nhkdanhcd{ia{ -Jeccnev#84=;$. Na {an enpd`h`e{ –nhpuvhce{’# maiajäneh{ t mejeindkh{ {dna kan)pdnjenpe{# rva`ukd`h{ rav rvake{a{ {akdakucpuvhce{# ekanidka{ t racépdka{.En apvh{ rhchfvh{# ecch{ na{ h`wdevpen en kanpvh `e afoepdwhv h ch nhkdn a ecnhkdanhcd{ia kaia kaiund`h`e{ mavdanphce{ kaircephienpe dnkcutenpe{-Ldi)Ruvd# 6225? 8;:# 80=$.

E{pe en{hta verve{enph un rexueøa e{ueva ̀ e veren{hv ch md{pavdajvh)

éh `e{`e unh rev{rekpdwh eidnd{ph h n `e ve{hcphv ch{ ra{puvh{ wdphce{ xuehxuäcch aveke. Kaia [hnjhvd t Whd` hvjuienphfhn en 84=4# ch md{pavdajvh)éh eidnd{ph e{ un ia`a `e kue{pdanhv# –xue vekan{d`evh h ch md{pavdajvhéhkaia un pa`a t `e{ekmh ch d`eh `e ch{ iuoeve{ kaia hcja xue pdene xueenihvkhv{e en un kanpe}pa# rhvh ra`ev ren{hv en ch `devenkdh `e jänevakaia e{pvukpuvhnpe t e{pvukpuvh`h h ch we rav ch e}pen{h jhih `e vechkda)ne{ {akdhce{’ -[hnjhvd t Whd`# 84=4? ;$. En e{pe {enpd`a# na e{ nd unh ecek)kdn -`e un khira a èveh ̀ e e{pu`da$ nd un {dirce {djna ̀ e dnkcu{dn ̀ e ch{

iuoeve{# t phiraka unh ewhcuhkdn `e {u rhvpdkdrhkdn en iawdidenpa{rhvpdkuchve{# {e pvhph iè{ fden `e un vexud{dpa dn`d{ren{hfce rhvh kuhcxudeve{ueva `e vekan{pvukkdn md{pvdkh xue dnpenpe `eia{pvhv ch –{akdhfdcd`h`en {u {enpd`a khfhc’ -d`ei$.

 Hc e}hidnhv ec direvda t ch nhkdn# h pvhwä{ `e ca{ cenpe{ `ec jäneva#na{ revkhphia{ hju`hienpe `e kia ec kacandhcd{ia {e hcaoh en ec kenpvaid{ia `e ca{ dihjdnhvda{ nhkdanhcd{ph{. Vekdenpeienpe# e{pe enpen`didenpamh hrunphch`a dnnuievhfce{ ia`a{ `e e}rcavhv ch nhkdn na {ca en ec

vejd{pva ̀ ec jäneva# {dna phifdän ̀ e ch jcafhcdhkdn# ̀ e ch{ racépdkh{ {e}uh)ce{ t idnavdphvdh{# `e ca{ e{pu`da{ ra{pkacandhce{# t iè{. Id dnpenkdn# en)panke{# na e{ ra{puchv hc jäneva kaia ec ÿndka ia`a rhvh `e{idpdkhv h chnhkdn< {dn eifhvja# e{ una `e ca{ khidna{ rapenkdhce{ `e `e{kufvdv ca{cha{ chpenpe{# reva uevpe{# xue wdnkuchn ec rh{h`a kacandhc kan ch nhkdnnhkdanhc -±ra{pkacandhc1$. Idenpvh{ Iä}dka kecefvh {u fdkenpenhvda `e chDn`eren`enkdh# xudè{ {evéh revpdnenpe penev en ienpe e{pa{ ne}a{ t wénku)ca{ {ufpevvènea{ enpve ec direvda t ch nhkdn.

Page 173: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 173/318

MD[PAVDH[ DIFVDKH@H[? DIREVDA[# NHKDANE[# IUOEVE[  8:;

VEGEVENKDH[

 H{mkvap# M.# J. Jvdpm{ t M. Pdn# 84=4. Pme Eirdve Zvdpe{ Fhkl. Pmeavt hn`

Rvhkpdke dn Ra{p)Kacandhc Cdpevhpuve{. Can`ve{# Vaupce`je.Fhnevoee# D.# 6220. Kmhvch kucdnhvdh# E{pu`da{ [akdacûjdka{ 66 -70$? 62;)686.Fhnevoee# [.# 84=4. Ihvjdnhcdhpdan a zaien—{ raruchv kucpuve dn ndnepeenpm ken)

puvt Fenjhc# en L. [hnjhvd t [. Whd` -kaav`{.$# rr. 86:)8:4.Fhvfa{h [ènkme# H.# 8440. [e}a t kanxud{ph. Iä}dka# unhi.

Fhvlev# G.# ep hc. -kair{.$# 84=5. Euvare hn` dp{ Apmev{# wac. 6. E{{e}# Undwev{dpt a E{{e}.

Fuvpan# H.# 8440. Fuv`en{ a Md{pavt? Fvdpd{m Geidnd{p{# Dn`dhn Zaien# hn` DirevdhcKucpuve. Kmhrec Mdcc# Undwev{dpt a Navpm Khvacdnh Rve{{.

Khccazht# K.J.# 844:. Nez Zavc`{ av Hcc? Dn`dhn{# Euvarehn{# hn` pme Veihldnj a Ehvct Hievdkh. Fhcpdiave# Oamn{ Marldn{ Undwev{dpt Rve{{.

Kmhppevoee# R.# 84=4. Pme nhpdanhcd{p ve{acupdan a pme zaien—{ xue{pdan# en L. [hn)jhvd t [. Whd` -kaav`{.$# rr. 6;;)65;.

Kmhppevoee# R.# 844;. Pme Nhpdan hn` dp{ Gvhjienp{. Kacandhc hn` Ra{pkacandhc Md{pavde{.Rvdnkepan# Rvdnkepan Undwev{dpt Rve{{.

Kmhppevoee# R.# 8444. Ch nhkdn t {u{ iuoeve{# en [. @ufe -kaav`.$# rr. 02;)06=.Kva{ft# H.# 84=7. Ekacajdkhc Direvdhcd{i. Pme Fdacajdkhc E}rhn{dan a Euvare. Khi)

fvd`je# Khifvd`je Undwev{dpt Rve{{.

Ktre{{# [.I.# 8448. Ch Ihcdnkme dn Ie}dkhn Cdpevhpuve. Gvai Md{pavt pa Itpm. Hu{pdn#Undwev{dpt a Pe}h{ Rve{{.

@éh `ec Kh{pdcca# F.# 8408)8406. Md{pavdh wev`h`evh `e ch kanxud{ph `e ch Nuewh E{) rhøh# 6 wac{. Iä}dka# Ravvÿh.

@ufe# [. -kaav`.$# 8444. Rh{h`a{ ra{kacandhce{. Kacekkdûn `e en{hta{ {afve ch nuewhmd{pavdh t epnajvhéh `e ch Dn`dh. Iä}dka# Ec Kacejda `e Iä}dka.

@ufe# [.# 6282. Kvdpdkhc kva{{awev{? Ra{pkacandhc rev{rekpdwe{# {ufhcpevn {pu`de{#hn` kucpuvhc d`enpdpde{# en I. Zepmevecc t Km. P. Iamhnpt -kair{.$# rr. 865)80;.

Gvhnka# O.# 84=4. Rcappdnj Zaien. Jen`ev hn` Verve{enphpdan dn Ie}dka. Nuewh Tavl#Kacuifdh Undwev{dpt Rve{{.

Jeccnev# E.# 84=;. Nhpdan{ hn` Nhpdanhcd{i. Dpmhkh# Kavnecc Undwev{dpt Rve{{.Jma{m# @.# 6227. [e} hn` pme Ghidct dn Kacandhc Dn`dh? Pme Ihldnj a Eirdve. Khi)

fvd`je# Khifvd`je Undwev{dpt Rve{{.Janèce Mevnèn`e# K.# 6226. @aøh Ihvdnh -Ch Ihcdnkme$ t ch avihkdûn `e d`enpd)

`h` ie}dkhnh. Ih`vd`# Enkuenpva.Jurph# K.# 6228. [e}uhcdpt# Af{kendpt# Kaiiundpt. Zaien# Iu{cdi{# hn` pme Mdn`u

Rufcdk dn Kacandhc Dn`dh. @ecmd# Revihnenp Fchkl.Jupdävve Kmanj# N.# 6220. Pen`enkdh{ `e e{pu`da `e nhkdanhcd{ia t iuoeve{# enN. Jupdävve Kmanj -kaav`.$# rr. 84)75.

Page 174: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 174/318

8:0  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Jupdävve Kmanj# N. -kaav`.$# 6220. Iuoeve{ t nhkdanhcd{ia{ en Hiävdkh Chpdnh. @ech Dn`eren`enkdh h ch nhkdûn `ec nuewa idcenda. Iä}dka# unhi.

Mh{hn# _. -kair.$# 8440. Gavjdnj D`enpdpde{. Jen`ev# Kaiiundpde{# hn` pme [phpe dn

Dn`dh. Fauc`ev# Ze{pwdez Rve{{.Mucie# R.# 84=5. Ractpvardk ihn? Pvare{ a {e}uhcdpt hn` iafdcdpt dn ehvct kacandhc

`d{kauv{e# en G. Fhvlev ep hc. -kair{.$# rr. 8:);6. Ohthzhv`enh# L.# 8445. Pme Zmdpe Zaihn—{ Apmev Fuv`en. Ze{pevn Zaien hn` [aupm

 H{dh `uvdnj Fvdpd{m Vuce. Nuewh Tavl# Vaupce`je.Ldi)Ruvd# M.O. -M.[. Ldi t O. Ruvd$# 6225. Kankerpuhcddnj jen`ev){e}uhcdpt){phpe)

nhpdan? Hn dnpva`ukpdan# Jen`ev hn` [akdept 84 -6$? 8;:)854.Laca`nt# H.# 84=0. Pme Chn` Feave Mev. Ghnph{t hn` E}revdenke a pme Hievdkhn Gvan)

pdev{# 87;2)8=72. Kmhrec Mdcc# Undwev{dpt a Navpm Khvacdnh Rve{{.

Ihnd# C.# 84=4. Kanpenpdau{ pvh`dpdan{? Pme `efhpe an [hpd dn kacandhc Dn`dh# en L.[hnjhvd t [. Whd` -kaav`{.$# rr. ==)867.

IkKcdnpakl# H.# 8445. Direvdhc Cehpmev. Vhke# Jen`ev# hn` [e}uhcdpt dn pme KacandhcKanpe{p. Can`ve{# Vaupce`je.

Iepkhc# F.@.# 8440. Veh`dnj hn` zvdpdnj hfaup Iu{cdi zaien dn Fvdpd{m Dn`dh# en_. Mh{hn -kair.$# rr. 8)68.

Nÿøe Fekevvh# G.# 8447. Ch Ihcdnkme. @e ch md{pavdh hc idpa. Iä}dka# Dn{pdpupa Nhkda)nhc `e Hnpvaracajéh e Md{pavdh.

Rh# A.# 84=2. Ec chfevdnpa `e ch {ace`h`. Iä}dka# Gan`a `e Kucpuvh Ekanidkh.

[hnjhvd# L.# t [. Whd`# 84=4. Vekh{pdnj zaien? Hn dnpva`ukpdan# en L. [hnjhvd t [. Whd` -kaav`{.$.

[hnjhvd# L.# t [. Whd` -kaav`{.$# Vekh{pdnj Zaien. E{{ht{ dn Dn`dhn Kacandhc Md{pavt.Nuewh @ecmd# Lhcd av Zaien.

[hvlhv# P.# 6228. Mdn`u Zde# Mdn`u Nhpdan. Kaiiundpt# Vecdjdan# Kucpuvhc Nhpdanhc)d{i. Fcaaidnjpan# Dn`dhnh Undwev{dpt Rve{{.

[kapp# O.Z.# 84=7. Jen`ev? H u{euc khpejavt a md{pavdkhc hnhct{d{#  Hievdkhn Md{)pavdkhc Vewdez 48 -5$? 825;)82:5.

[epm# [.# 622:. [ufoekp Ce{{an{. Pme Ze{pevn E`ukhpdan a Kacandhc Dn`dh. @uvmhi#@ule Undwev{dpt Rve{{.

[mhrdva# H.C. -kaav`.$# 8440. Geidnd{p{ Vewd{dan Md{pavt. Nuewh Fvun{zdkl# Vupjev{Undwev{dpt Rve{{.

[dnmh# I.# 8440. Jen`ev dn pme kvdpdxue{ a kacandhcd{i hn` nhpdanhcd{i? Cakhpdnjpme –Dn`dhn zaihn’# en H.C. [mhrdva -kaav`.$# rr. 607)6:5.

[dnmh# I.# 8445. Kacandhc Ih{kucdndpt. Pme –Ihnct Enjcd{mihn’ hn` pme –Eeidnhpe Fen) jhcd’ dn pme Chpe Ndnepeenpm Kenpuvt. Ihnkme{pev# Ihnkme{pev Undwev{dpt Rve{{.

[pacev# H.C.# 6226. Khvnhc Lnazce`je hn` Direvdhc Razev? Vhke hn` pme Dnpdihpe dnKacandhc Vuce. Fevlecet# Undwev{dpt a Khcdavndh Rve{{.

[un`ev)Vhohn# V.# 622;. Pme [khn`hc a pme [phpe. Zaien# Chz# hn` Kdpden{mdr dnRa{pkacandhc Dn`dh. @uvmhi# @ule Undwev{dpt Rve{{.

Page 175: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 175/318

MD[PAVDH[ DIFVDKH@H[? DIREVDA[# NHKDANE[# IUOEVE[  8:5

Puøn# O.# 84=:. Iuoeve{ en Iä}dka. Vekav`hn`a unh md{pavdh. Iä}dka# Kan{eoa Nh)kdanhc rhvh ch Kucpuvh t ch{ Hvpe{.

 Zepmevecc# I.# t Km. P. Iamhnpt -kair{.$# 6282. Pme [hje Mhn`faal a D`enpdpde{.

Can`ve{# [hje Rufcdkhpdan{. Tuwhc)@hwd{# N.# 844:. Jen`ev hn` Nhpdan. Can`ve{# [hje Rufcdkhpdan{. Tuwhc)@hwd{# N.# t G. Hnpmdh{# 84=4. Zaihn)Nhpdan)[phpe. Nuewh Tavl# Ihkidcchn.

Page 176: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 176/318

Page 177: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 177/318

{ejun`h rhvpe

PEVVDPAVDA[ KAVRAVHCE[

Page 178: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 178/318

Page 179: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 179/318

8:4

:HFAVpA T @EVEKMA[ VERVA@UKpDWA[?

CETE[ T @EFHpE[ RßFCDKA[

 Hcdkdh Ièvxuez Iuvvdeph/

KANPEND@A

Dnpva`ukkdn 8=2Iavhcd`h`# cete{ t hnpdkankerkdn 8=2Ch{ cete{ {afve ec hfavpa hnpe{ `e ca{ høa{ {epenph 8=6Ec hfavpa kaia rvafceih rÿfcdka 8=;

Ec dndkda `e ch{ racépdkh{ `e rafchkdn# 8=0< Hkanpekd)

idenpa{ t rve{enkdh `ec rvafceih en ec e{rhkda rÿfcd)ka# 8=7< Ch{ vehkkdane{ h ca{ khifda{ kan{pdpukdanh)

ce{# 847

Veevenkdh{ 84=

/ Rvae{avh)Dnwe{pdjh`avh `ec Èveh `e [akdacajéh Racépdkh t Ekanidkh `ec Dn{pdpupaIavh? 3hihvxueBiavh.e`u.i}>.

Page 180: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 180/318

8=2  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

DNpVA@UKKDûN

Ch md{pavdh ̀ e ch rvèkpdkh ̀ ec hfavpa {e rue`e pvhhv en ̀ dwev{h{ vejdane{ ̀ ec

iun`a# hun {d {e rve{enph kan khvhkpevé{pdkh{ rhvpdkuchve{ en kh`h unh `eecch{. Ra`eia{ kan{d`evhv hc {djca }wddd kaia rhvpehjuh{ en ch hrvemen{dn`ec eniena. Rva`ukpa `e ca{ `e{kufvdidenpa{ kdenpéka{ t ca{ kanakd)idenpa{ iä`dka{ `ec {djca }wdd# h{é kaia `e ch kanavihkdn `e ca{ E{ph`a{nhkdanhce{# ch rvèkpdkh `ec hfavpa t ch{ rev{anh{ dnwacukvh`h{ en ecch {an# hrhvpdv `ec {djca }wddd# revkdfd`a{ `e apvh ihnevh -Facphn{ld# 6220$. Iä}dkana e{ ch e}kerkdn# hun kuhn`a ec rvake{a e{ iè{ phv`éa# penden`a hc {djca}d} kaia iaienpa cdidnhv.

Ec hfavpa jenevh unh rvejunph kenpvhc en ch{ {akde`h`e{ akkd`enphce{?±xudän pdene ch cejdpdid`h` rhvh `endv ca xue {djndkh wd`h t kan xuäkvdpevda{ e{phfcekevca1 Dnpevvajhnpe `e `d{kuv{a{ xue {e `d{ruphn ch meje)ianéh ca{ vecdjda{a{# ca{ iavhce{# ca{ kdenpéka{# ca{ cejhce{. Vekdenpeien)pe# ec vekanakdidenpa `e ca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{ t `e vechkdane{ `ejäneva iè{ exudphpdwh{ {e mh dnpejvh`a kaia apva `d{kuv{a en fÿ{xue`h`e mejeianéh.

Ec rvdnkdrhc afoepdwa `e e{pe hvpékuca e{ ia{pvhv kia ec hfavpa en

Iä}dka ccej h kanjuvhv{e kaia un rvafceih rÿfcdka. Rhvh ecca# vh{pveh)ia{ ca{ rvdieva{ h{rekpa{ cejhce{ `ec hfavpa en Iä}dka t ienkdanhia{hcjunh{ hkkdane{ rÿfcdkh{ dn{pvuienph`h{ rav ec E{ph`a. H{did{ia# `e{kvd)fdia{ kdevpa{ hkanpekdidenpa{ akuvvd`a{ en ch{ ÿcpdih{ ̀ äkh`h{ ̀ ec {djca }} t rvdnkdrda{ ̀ ec }}d xue mhn rvawakh`a ec ve{uvjdidenpa ̀ ec rvafceih en ece{rhkda rÿfcdka ie}dkhna. Rav ÿcpdia# vehcdhia{ un vekuenpa `e ca{ khi)fda{ kan{pdpukdanhce{ xue {e e{pèn ccewhn`a h khfa en whvda{ e{ph`a{ ̀ ec rhé{t ̀ e ch{ vehkkdane{ ̀ e {ekpave{ ̀ e`dkh`a{ h ch ̀ een{h ̀ e ca{ `evekma{ ̀ e ch{

iuoeve{.

IAVHCD@H@# CETE[ T HNpDKANKERKDûN

Ch{ ihnevh{ `e hfav`hv ec peih `ec hfavpa {e pvh`uken en rvèkpdkh{# hvju)ienpa{ t cete{ ia`dkh`a{ h ca chvja `ec pdeira kaia kan{ekuenkdh `ewhvdh{ kdvkun{phnkdh{. Ch{ ra{dkdane{ `e ca{ hkpave{ xue hnhcdhn ec rvafce)ih# ch{ nuewh{ peknacajéh{ hnpdkankerpdwh{# ca{ khifdhnpe{ enpavna{ racépd)ka{ t ch enpvh`h `e ch{ iuoeve{ hc e{rhkda rÿfcdka {an hcjuna{ eniena{xue e}rcdkhn ch{ pvhn{avihkdane{.

Page 181: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 181/318

 HFAVPA T @EVEKMA[ VERVA@UKPDWA[? CETE[ T @EFHPE[ RßFCDKA[  8=8

Kan ec `e{hvvacca `e ch peièpdkh {e mhn `dfuoh`a kan kchvd`h` ca{ kan)pavna{ `e `a{ juvh{# ch iuoev t ec epa# ia`dkh`a{ phifdän kaia kan{e)kuenkdh ̀ e whvda{ eniena{# kaia ch rveakurhkdn rav ̀ endv kan ihtav

rvekd{dn kuèce{ {an ca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{ a ec `e{hvvacca `e nuewh{peknacajéh{ verva`ukpdwh{. Hnpe `dkmh {erhvhkdn {e mhn e{phfcekd`a whvdh{ra{dkdane{. Ch{ xue {e enkuenpvhn en ca{ raca{ arue{pa{ {an# rav un ch`a#ch xue e{phfceke xue ec hfavpa e{ ra{dfce# t `efevéh {ev cejhc# th xue unhiuoev pdene ch khrhkd`h` iavhc t ec `evekma h `ekd`dv venpe h un eifhvhana `e{eh`a {dn penev xue `e{hvvacchv ndnjunh ou{pdkhkdn rÿfcdkh. Rav ecapva# hxuäcch xue {urane ch e}d{penkdh `e wd`h muihnh `e{`e ec iaienpa`e ch kankerkdn# t# rav phnpa# ndejh h ch iuoev e{e `evekma rvaranden`a

renhcdhkdane{ {ewevh{ rav e{ph rvèkpdkh.Ch{ `dwev{h{ hvd{ph{ `e ch peièpdkh revidpen kanakev phifdän ch{ kan)

kerkdane{ `e unh {akde`h` {afve ch `eiakvhkdh# ch wd`h en kaiÿn t ch wd`hen {é id{ih. @h cu {afve ch ihnevh kaia {e kankdfe ec E{ph`a `e `evekmat ec rhrec xue `efe oujhv en ch wd`h rvdwh`h `e ch{ rev{anh{. Phifdän di)rane unh dnpevvajhnpe h ch{ {akde`h`e{ `eiakvèpdkh{? ch vechkdn xue `efee}d{pdv enpve E{ph`a `e `evekma t iavhc a ch paphc hu{enkdh `e ch id{ih.

Kan ve{rekpa h ch hnpdkankerkdn# peih wdnkuch`a `e ihnevh e{pvekmh

kan ec rvafceih `ec hfavpa# {e rue`e hvihv xue th e{ un eniena rve{en)pe en Iä}dka#8 reva {djuen {den`a ch{ rafchkdane{ rafve{# ihvjdnh`h{ t e})kcud`h{ ch{ xue iena{ hkke{a pdenen h ecch. En e{pvekmh vechkdn kan e{ph veh)cd`h`# ̀ dwev{a{ hkpave{ e{jvdien ec hvjuienpa ̀ e ch dnou{pdkdh {akdhc rvawakh`hrav ch renhcdhkdn `ec hfavpa# th xue ch rvèkpdkh kchn`e{pdnh hekph `e ihne)vh iè{ {en{dfce h e{pa{ jvura{ `e ch rafchkdn xue na pdenen ca{ ie`da{ rhvhrhjhv un hfavpa rvhkpdkh`a en fuenh{ kan`dkdane{ ma{rdphchvdh{.6

Rav apva ch`a# dnkcu{a en unh {dpuhkdn hnpdkankerpdwh d`ehc# e}d{pen

`e{ea{ enkanpvh`a{ t kanpvh`dkpavda{ a evvave{ t hkkd`enpe{ xue rue`enccewhv h un eifhvha na `e{eh`a. Ca{ eifhvha{ rue`en {uvjdv `e unhhnpdkankerkdn ihc rvhkpdkh`h a en kan`dkdane{ iè{ ̀ vhièpdkh{ kaia unh

8 Ec u{a `e iäpa`a{ hnpdkankerpdwa{ enpve iuoeve{ kh{h`h{ {e dnkveienp `e 65% hne{ ̀ e ca{ {epenph h :8% en 6227# hunxue whvéh {ejÿn ch vejdn ̀ ec rhé{. Rav apva ch`a# ecravkenphoe `e iuoeve{ kh{h`h{ kan unh neke{d`h` na {hpd{ekmh `e iäpa`a hnpdkankerpdwae{ `e 86.0%# kdvh xue phifdän khifdh en ch{ `devenpe{ vejdane{ -Ouève ep hc.# 622=$.

6 Ch{ ph{h{ e{pdih`h{ `e iuoeve{ xue {e vehcdhn un hfavpa t xue pen`vèn unh kai)

rcdkhkdn {evdh xue rue`e hkhfhv en ec ma{rdphc a kan ch iuevpe# en 8440 whvéhn enpve ch{iuoeve{ rafve{ `ec ie`da vuvhc t uvfhna -50 t 00%$ t ch{ iuoeve{ kan iè{ vekuv{a{-8;%$ -Pacfevp ep hc.# 8447$.

Page 182: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 182/318

8=6  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

wdachkdn. Rue`en {ev `e{eh`a{# reva envenphn h ch rhveoh h unh `dékdc `e)kd{dn {d ch iuoev {e enkuenpvh en recdjva `e iuevpe a {d e{ rvafhfce xue {u{hcu` {uvh `høa{. E}d{pen phifdän akh{dane{ en ch{ xue ec epa rve{enph

ihcavihkdane{ jvhwe{ a rvafceih{ `e {hcu`# hnpe ca{ kuhce{ ch ih`ve a chrhveoh `ekd`en na kanpdnuhv kan ec eifhvha. Ch `ekd{dn `e hfavphv phi)fdän rue`e {uvjdv h rhvpdv `ec kangdkpa dnpevna `e unh iuoev hc wev xue {u{rchne{ `e wd`h {e pvh{pakhn. E{ `ekdv# ch `dékdc `ekd{dn `e {aiepev{e h unhfavpa rue`e {ev ch ve{rue{ph h {dpuhkdane{ iut rhvpdkuchve{# unh{ iè{`vhièpdkh{ xue apvh{. Gvenpe h e{ph{ vehcd`h`e{ {e hvjuienph xue# hnpe uneifhvha na `e{eh`a a `dékdc# iukmh{ iuoeve{ xue paihn ch `ekd{dn `ehfavphv fu{khvèn ch ihnevh rhvh ccewhvca h khfa# en fuenh{ a ihch{ kan`d)

kdane{# t xue# rav phnpa# e{ afcdjhkdn `ec E{ph`a rvaravkdanhv ch{ kan`d)kdane{ e dnvhe{pvukpuvh rhvh ch vehcdhkdn `e un hfavpa {ejuva.

CH[ CETE[ [AFVE EC HFAVpA HNpE[ @E CA[ HØA[ [EpENpH

En Iä}dka# ch rvèkpdkh `ec hfavpa {hce `e ch {aifvh h ne{ `ec }d}. [u wd{d)fdcd`h`# {d fden cdidph`h# e{ rva`ukpa `e un iaienpa md{pvdka rvarda `e

Akkd`enpe? ec –hvvejca’ kan ec E{ph`a# enpd`h` –hupavdh`h’ h rhvpdv `e e{peiaienpa rhvh pupechv hc epa -Facphn{ld# 6220$.;

[d fden ch{ d`eh{ khpcdkh{ {afve `dwev{h{ peièpdkh{# enpve ecch{ ch {e}uh)cd`h` t ch verva`ukkdn# `aidnhvan h ne{ `ec {djca }d} en Iä}dka# ec di)ravphnpe rvake{a ̀ e Veavih xue wdwd ec rhé{ kanpvdfut h xue ec E{ph`a cexudphvh h ch{ dn{pdpukdane{ ekce{dè{pdkh{ {u rve`aidnda en ch navihpdwd`h``e whvdh{ rvèkpdkh{ rvdwh`h{# kaia ch verva`ukkdn t ch {e}uhcd`h` -Hiu)kmè{pejud# 6228< Avpd)Avpejh# 6228$.

En ch cejd{chkdn renhc e`evhc `e 8=:8 {e `end h{é ec hfavpa?

Ccèie{e hfavpa en @evekma Renhc h ch e}pvhkkdn `ec rva`ukpa `e ch kanker)

kdn t h {u e}ruc{dn rvawakh`h rav kuhcxudev ie`da# {eh kuhc ueve ch ärakh

`e ch rveøe# {deirve xue ä{ph {e mhjh {dn neke{d`h`. Kuhn`a mh kaienh`a

th ec akphwa ie{ `ec eifhvha# {e ce `h phifdän ec naifve `e rhvpa rveihpu)

; Ec kankerpa `e –hvvejca{’ pdene xue wev kan unh dn{phnkdh e}pevdav kuth hupavd`h`e{ dnwakh`h rhvh kan{d`evhv kaia rvekanvih`a a na hc {ev rav nhkev. Dn{phnkdh{ xue

mhn khifdh`a h ca chvja `ec pdeira? ch `dwdnd`h`# ec rhvenpe{ka# ec E{ph`a t –ec rvatek)pa’# xue {djndkh ec hkuev`a xue cdjh h un maifve kan unh iuoev en ch dnpenkdn `ervakvehv un mdoa -Facphn{ld# 6220$.

Page 183: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 183/318

 HFAVPA T @EVEKMA[ VERVA@UKPDWA[? CETE[ T @EFHPE[ RßFCDKA[  8=;

va hvpdkdhc# reva {e kh{pdjh kan ch{ id{ih{ renh{ `ec hfavpa -K`dja Renhc#

8=:8? hvp. 574$.

Ec hfavpa dnpenkdanhc penéh unh ienav renhcdhkdn {d ch iuoev rve{en)phfh ch{ hpenuhnpe{ kanakd`h{ kaia manavd{ khu{h -pa`hwéh mat wdjenpe{ enhcjuna{ k`dja{ renhce{ `ec rhé{$# ch{ kuhce{ {e rveakurhfhn rav ec manav`e ch iuoev t rav kud`hv ch dn{pdpukdn hidcdhv -Nÿøe# 622=$. Ec K`djadnpva`uoa `a{ {urue{pa{ fhoa ca{ kuhce{ ch iuoev na {evéh {hnkdanh`h? {d echfavpa evh rva`ukpa ̀ e un hkkd`enpe t kuhn`a ch iuoev eifhvhh`h kavvde)vh recdjva `e iuevpe.

Ra`eia{ hvihv# hun kuhn`a ecca phv`hvè whvdh{ `äkh`h{ en wevdkhv)

{e# xue ch renhcdhkdn ̀ ec hfavpa h ne{ ̀ ec }d} ihvkh# rhvh`odkhienpe# ecdndkda `e unh cdfevhcdhkdn jvh`uhc `e ch{ cete{. En eekpa# ch dnpva`ukkdn`e {urue{pa{ fhoa ca{ kuhce{ ec hfavpa na evh renhcdh`a t `e hpenuhnpe{#dnkcu{a {d e}d{péhn {ca rhvh {hcwhv ec manav ̀ e ch{ iuoeve{# whn rvawakhn`axue ch rvèkpdkh `ec hfavpa {eh hkerph`h en kdevph{ kdvkun{phnkdh{.

En 8464 ec K`dja {e ia`dkh reva ihnpdene# rvèkpdkhienpe# ch id{)ih `endkdn `e hfavpa xue ch `e 8=:8< en 84;8 ch `endkdn khifdh? –e{ch iuevpe `ec rva`ukpa `e ch kankerkdn en kuhcxudev iaienpa `e ch rve)

øe’ -hvp. ;64$. [e dnpva`uoa apvh ra{dfdcd`h` `e na rundfdcd`h`? kuhn`a eceifhvha evh rva`ukpa `e unh wdachkdn.Phnpa ch{ pvhn{avihkdane{ `e ne{ `ec }d} kaia ch{ `e ch rvdievh id)

ph` `ec }} na {e `devan kaia ve{rue{ph h `efhpe{ rÿfcdka{. @e mekma# ch{cete{ {afve ec hfavpa en Iä}dka {e mhn ia`dkh`a en dnnuievhfce{ akh{da)ne{ kaia ve{rue{ph h hou{pe{ hc dnpevdav `e ca{ {d{peih{ ouvé`dka t racépdka<eniena xue khifdhvè en ch ÿcpdih `äkh`h `ec {djca }} t ca{ rvdieva{høa{ `ec }}d.

EC HFAVpA KAIA RVAFCEIH RßFCDKA

Ch peièpdkh `ec hfavpa en Iä}dka# ch kuhc cajv kdevph rve{enkdh h rhvpdv `ech ̀ äkh`h ̀ e ca{ {epenph# rue`e kan{d`evhv{e un rvafceih rÿfcdka.0 H rhvpdv`e e{a{ høa{ ch `d{ku{dn rÿfcdkh `ec peih dnkavravhvè h iè{ hkpave{ {akdh)

0

Ju{ec` -84=8$# Xuävä -622;$# Vhfapndla -6225$ t Pvai t _diievihnn-6228$ {an hcjuna{ hupave{ xue pvhfhohn ch kanjuvhkdn `e ca{ rvafceih{ rÿfcdka{kaia na{apva{ ch enpen`eia{.

Page 184: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 184/318

8=0  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

ce{ t e{phvè rve{enpe en iÿcpdrce{ e{kenh{ rÿfcdkh{# rvawakhn`a un eekpa`e ve{anhnkdh.

 H rhvpdv `e ca{ høa{ {epenph ec rvafceih eirdeh h {ev hfav`h`a kaia

un h{unpa xue ec E{ph`a `efe envenphv t {acukdanhv# dnpejvèn`aca en unhcjdkh `e ch hkkdn rÿfcdkh. H{did{ia# ec rvafceih {e eirdeh h h{uidv th ihpevdhcdhv ie`dhnpe iÿcpdrce{ `d{ra{dpdwa{ kaia cete{# e{ph`é{pdkh{#{an`ea{# kanieiavhkdane{# epkäpevh. [u e}d{penkdh {e wevdkh h ca chvja`e ca{ høa{ rvaweten`a kh`h we iè{ hvjuienpa{# nhvvhkdane{ e dièje)ne{# phnpa h ca{ hkpave{ dnwacukvh`a{ en ec `efhpe kaia h ch{ rev{anh{ enjenevhc# xudene{ hkke`en h kdevph –e}revdenkdh rÿfcdkh ̀ e ch rvafceièpdkh’-Xuävä# 622;$ rav ie`da `e ch ihpevdhcdhkdn `ec hfavpa en ca{ `d{ra{d)

pdwa{# h`eiè{ `e wdwdvch en khvne rvardh `e ihnevh `vhièpdkh# en hcjunh{akh{dane{.

Ra`eia{ hvihv xue en Iä}dka# h rhvpdv ̀ e ch ̀ äkh`h ̀ e ca{ {epenph# echfavpa eirdeh h {ev enunkdh`a rav `dwev{a{ hkpave{# en e{kenh{ rÿfcdkh{`devenpe{# kaia unh rvèkpdkh dcejhc# kchn`e{pdnh# dn{hcufve t ka{pa{h enwd`h{ muihnh{ t ekanidkhienpe# hrechn`a h rvdnkdrda{ fè{dka{ ̀ e ch jvh)ièpdkh `eiakvèpdkh kaia ec dnpevä{ jenevhc# ec fden kaiÿn a ch updcd`h`rÿfcdkh -Kehá t Chhte# 6228$< dnpevrechn`a `dvekphienpe h ch{ dn{pdpukda)

ne{ `ec E{ph`a# xudene{ eirehvan h {ev wd{ph{ rav apva{ hkpave{ t h af{ev)whv{e h {é id{ih{ kaia afcdjh`h{ h hkpuhv.Ca hnpevdav na xudeve `ekdv xue `e{hrhvekdevhn ch{ kankerkdane{ vecd)

jda{h{ kan ve{rekpa hc hfavpa. @e mekma# hcjuna{ hkpave{ dnpenphn kue{pda)nhv ch e}d{penkdh `e un `efhpe rÿfcdka updcdhn`a e{pe pdra `e ra{dkdane{.Rhvh`odkhienpe# hc mhkevca# kanpvdfuten h ch kanpdnuhkdn `ec `efhpe t hch e}d{penkdh rÿfcdkh `e ch peièpdkh.

Ec dndkda `e ch{ racépdkh{ `e rafchkdûn

En ch `äkh`h `e ca{ {epenph ec jafdevna eekpu un jdva en ch ihnevh `ehfav`hv ch{ racépdkh{ `e rafchkdn# `eohn`a `e ch`a ch racépdkh {afve nhph)cd`h` xue mhféh ihnpend`a h rhvpdv `ec {djca }d} t `e{hvvacchn`a ie`d`h{rhvh kanpvachv ch nhphcd`h`# hc ekmhv h hn`hv ch racépdkh `e rchndkhkdnhidcdhv en pa`a ec rhé{. Rhvh cajvhv unh ihtav kanjvuenkdh navihpdwh# en84:; {e `evaj ec hvpékuca `ec K`dja [hndphvda xue rvamdféh ch rvarhjhn)`h t ch wenph `e hnpdkankerpdwa{# t en 84:0 ec jafdevna rvaiucj ch CetJenevhc `e Rafchkdn. Phifdän {e pvhn{avi ec hvpékuca 0² kan{pdpukdanhc

Page 185: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 185/318

 HFAVPA T @EVEKMA[ VERVA@UKPDWA[? CETE[ T @EFHPE[ RßFCDKA[  8=5

hc e{phfcekev ec `evekma `e pa`h rev{anh h –`ekd`dv `e ihnevh cdfve# ve{)ran{hfce e dnavih`h {afve ec nÿieva t e{rhkdhidenpa `e {u{ mdoa{’. Echvpékuca hfvd ch ra{dfdcd`h` rhvh xue# høa{ iè{ phv`e# ch cukmh rav ch

djuhc`h`# rav ch exud`h` t rav ec `evekma h ch {hcu` t h ch {e}uhcd`h` `e ch{iuoeve{# t `e pa`h ch rafchkdn# enkanpvhvh unh fh{e {cd`h t kan{pdpukda)nhc. Kan e{pa{ khifda{ {e dnpva`uoevan en ec `efhpe rÿfcdka h{rekpa{ `e chwd`h rvdwh`h `e ca{ dn`dwd`ua{# kaia {u {e}uhcd`h` t {u verva`ukkdn-Phvvä{# 8445$.

En e{pe ihvka ec {ekvephvda `e Jafevnhkdn# en {u kairhvekenkdh hnpech Kèihvh `e @druph`a{ rhvh e}ranev ca{ afoepdwa{ t iapdwhkdane{ `e chdndkdhpdwh `e cet {afve rafchkdn# hvi xue# hun {dn ra`ev {hfev ch kdvh

e}hkph# ec jafdevna e{pdihfh xue {e rvhkpdkhfhn en ec rhé{ na iena{ `e522 222 hfavpa{ hc høa. E{pa e{# xue enpve 85 t 62% `e ch{ kankerkdane{pevidnhfhn en hfavpa -@dhvda `e ca{ @efhpe{# 84:;$# vehcd`h` `vhièpdkh xueunh racépdkh `e hnpdkankerkdn ekh fu{khvéh rhcdhv.

 Hnpe phc {dpuhkdn# en 84:7 ec jafdevna avjhnd un jvura rhvh hnhcd)hv ch peièpdkh `ec hfavpa# ec Jvura Dnpev`d{kdrcdnhvda rhvh ec E{pu`da `ec

 Hfavpa en Iä}dka -jdeh$. [dn eifhvja# ec rvafceih na ue hfav`h`a `eihnevh `dvekph rav ch{ `devenpe{ dn{phnkdh{ jufevnhienphce{. Ca{ `druph)

`a{ `ec rhvpd`a en ec ra`ev# ec Vewacukdanhvda Dn{pdpukdanhc -rvd$ ia`dkh)van# fuenh rhvpe `e ca{ k`dja{ renhce{ `ec rhé{# `e ihnevh –`d{kveph’# dn)pva`ukden`a h ca chvja `e `a{ `äkh`h{ khu{hce{ h rhvpdv `e ch{ kuhce{ echfavpa na evh renhcdh`a# reva ecca {e mda {dn jvhn`e{ `efhpe{ rÿfcdka{ t{dn dnpevrechkdane{ a kan{ucph{ h apva{ hkpave{ dnpeve{h`a{ en ec peih.

Rav {u rhvpe# jvura{ eidnd{ph{ enhpdhvan ec `evekma `e ch iuoev h`ekd`dv {afve {u kuevra t {u ihpevnd`h` t h ch `eihn`h `e –hfavpa cdfve tjvhpudpa’. Hun kuhn`a na ra`eia{ hvihv xue hc dnpevdav `e ecca{ mufdevh

en e{e enpanke{# a h ch ekmh# unh maiajened`h` en ch ihnevh `e ren{hv chhkkdn eidnd{ph# {é e{ ra{dfce `ekdv xue kairhvpéhn –{djndkh`a{ kucpuvhce{rvaun`a{’ xue ce{ mhkéhn `e{hvvacchv hkkdane{ {didchve{.5

@e{`e ca{ høa{ {epenph mh{ph ne{ `e ca{ akmenph `dwev{a{ hkpave{ kanra{dkdane{ enkanpvh`h{# cdfevhce{ t kan{evwh`avh{# recehvan rav `endv ecvuifa `e ch{ cete{# ca{ hvjuienpa{ wècd`a{ rhvh veavihvch{ t ch{ racépdkh{vechkdanh`h{ kan ch rvèkpdkh `ec hfavpa.

5

Jvura{ xue kanavihvan ca xue mh ccejh`a h {ev un iawdidenpa {akdhc -Iecukkd#8444$# hjvurh`a kan ca{ naifve{ `e Iawdidenpa Geidnd{ph Ie}dkhna t Iawdidenpa Hircda `e Iuoeve{.

Page 186: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 186/318

8=7  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

 Hkanpekdidenpa{ t rve{enkdh

`ec rvafceih en ec e{rhkda rÿfcdka

En 84=4# pve{ kcéndkh{ `an`e {e rvhkpdkhfhn hfavpa{ `e ihnevh kchn`e{pdnhuevan dnwh`d`h{ rav hjenpe{ ou`dkdhce{# xudene{ kan un uevpe `e{rcdejue`e wdacenkdh ̀ epuwdevan h enevievh{# iä`dka{ t rhkdenpe{. Unh ̀ e ch{ vehk)kdane{ hc {uke{a ue ch rufcdkhkdn ec 5 `e hfvdc `e 84=4 `e un `e{rcejh`avih`a rav rev{anhcd`h`e{ revpenekdenpe{ h `dwev{h{ kavvdenpe{ racépdkh{ ed`eacjdkh{. Kaienhfh h{é? –Ndnjunh iuoev hfavph rav ju{pa. Ndnjunhiuoev `efevéh envenphv# h`eiè{ `ec kangdkpa xue {urane un hfavpa# pa`aca xue dircdkh ch kchn`e{pdnd`h`? ec vde{ja# ch e}pav{dn# ch enevie`h` t ch

iuevpe’ -kdph`a en Chih{# 622;? 42$. @enunkdhfh ch wdachkdn `e `evekma{muihna{ xue {e mhféh kaiepd`a< e}djéh xue {e kh{pdjhvh kan {ewevd`h` h ca{racdkéh{ t xue mufdevh unh veavih h ch{ cete{ `ec hfavpa# rue{pa xue nave{acwéhn ec rvafceih t {é `eohfhn h ch{ iuoeve{ en unh {dpuhkdn iut wuc)nevhfce. Ec `e{rcejh`a ue una `e ca{ rvdieva{ e{ueva{ `e ch{ iuoeve{ `e`devenpe{ ra{dkdane{ d`eacjdkh{ t racépdkh{ rhvh ranev{e `e hkuev`a t cu)kmhv rav ia`dkhv ch{ cete{ `ec hfavpa -@e ch Fhvve`h# 8448$# h`eiè{ `e chdiravphnkdh xue vewd{pd ec mekma ̀ e dnpejvhv ec rvafceih h ch cukmh rav ca{

`evekma{ muihna{ `e ch{ iuoeve{.En Kmdhrh{# ec 6= `e `dkdeifve `e 8442 {e mda rÿfcdkh ch `e{renhcd)hkdn `ec hfavpa en ec e{ph`a. Ca{ khifda{ rvawakhvan iÿcpdrce{ vehkkda)ne{ `e rhvpe `e ca{ hkpave{ dnwacukvh`a{ pvh`dkdanhcienpe en ec rvafceih.

 Hcjuna{ jvura{ eidnd{ph{ `e Kmdhrh{ kvehvan unh avjhndhkdn xue fu{)khfh kanpvhvve{phv ch ara{dkdn `e ca{ jvura{ kan{evwh`ave{ t hrathv ch{veavih{ hrvafh`h{. H{é {uvjd ec Gvenpe `e Kmdhrh{ rav ch Ihpevnd`h`

 Wacunphvdh.7 En ec @d{pvdpa Ge`evhc ca{ jvura{ eidnd{ph{# dn{evpa{ en apva

pdra `e fÿ{xue`h{ racépdkh{#:

na hrathvan `e dnie`dhpa h {u{ maicajh{kmdhrhnekh{# ch ve{rue{ph {e `da en ca{ rvdieva{ `éh{ `e 8448.

7 Ch d`eh ̀ e ihpevnd`h` wacunphvdh rve{enpe en `dwev{h{ dndkdhpdwh{ ̀ e cet vehcdh`h{rav jvura{ eidnd{ph{ t kahcdkdane{ kan apva{ hkpave{ {akdhce{ -84:7# 84:4$# e{ vepaih)`h `e ch{ eidnd{ph{ dphcdhnh{ dnpejvhn`a kuhpva runpa{? e`ukhkdn {e}uhc vehcienpeeekpdwh# èkdc hkke{a h ca{ hnpdkankerpdwa{# fhvhpa{ t {ejuva{# ec hfavpa kaia e}kerkdnt ch na e{pevdcdhkdn `e ch{ iuoeve{ {dn {u kan{enpdidenpa -Chih{# 622;$.

: Mh{ph ca{ akmenph ca{ eoe{ `e cukmh `e ca{ jvura{ eidnd{ph{ uevan? wdacenkdh

kanpvh ch{ iuoeve{# cdfve ecekkdn {e}uhc# cdfevhcdhkdn a `e{renhcdhkdn `ec hfavpa tihpevnd`h` wacunphvdh. Na mhféhn dnkavravh`a ch `dien{dn ecekpavhc# ca mdkdevan hrhvpdv `e ca{ høa{ nawenph fu{khn`a hfvdv e{rhkda{ racépdka{ rhvh ch{ iuoeve{.

Page 187: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 187/318

 HFAVPA T @EVEKMA[ VERVA@UKPDWA[? CETE[ T @EFHPE[ RßFCDKA[  8=:

Ch oevhvxuéh `e ch Djce{dh khpcdkh t whvda{ jvura{ `ec Kaidpä NhkdanhcRvawd`h# {uvjd`a en ca{ høa{ {epenph# {e ihnde{phvan hvihn`a ch e}d{pen)kdh ̀ e wd`h ̀ e{`e ec iaienpa ̀ e ch kankerkdn#= phifdän ̀ een`den`a unh

wd{dn `e ch iuoev kaia rdchv `e ch hidcdh# kuta rhrec un`hienphc evh chverva`ukkdn t ec ihnpendidenpa `e ca{ whcave{ vecdjda{a{ t iavhce{. Ene{pe kanpe}pa# `e{hvvacchvan e{pvhpejdh{ wd{pa{h{ t hjve{dwh{ -th u{h`h{ enca{ {epenph$ rhvh hphkhv h ca{ jvura{ xue hrathfhn ch{ ia`dkhkdane{. [u{hkkdane{ dngutevan en ch hnuchkdn `e ch{ nuewh{ cete{ kmdhrhnekh{.

[d fden ch{ hkkdane{ kaav`dnh`h{ `e ca{ jvura{ h hwav `e ca{ khifda{cejhce{ na cajvhvan vewevpdv ch uevh `e ch vehkkdn# {é ihvkhvan un dirav)phnpe jdva en ch{ e{pvhpejdh{ `e{hvvacch`h{ h rhvpdv `e ca{ høa{ nawenph. Ec =

`e eneva `e 8448 {uvjd ec Gvenpe Nhkdanhc rav ch Ihpevnd`h` Wacunphvdh tch @e{renhcdhkdn `ec Hfavpa# ec kuhc verve{enp unh hcdhnh diravphnpe tnawe`a{h. Ec Gvenpe veund h 76 avjhndhkdane{ {akdhce{# {dn`dkhce{ t eid)nd{ph{# h{é kaia h ch Kaav`dnhkdn Geidnd{ph `ec @d{pvdpa Ge`evhc# t {e en)khidn h kvehv ve`e{ nhkdanhce{ e dnpevnhkdanhce{ -Avpd Avpejh# 6228$.

 H rhvpdv `e e{pa{ høa{ ch pen`enkdh {evè unh vechkdn e{pvekmh enpve av)jhndhkdane{ nhkdanhce{ t ve`e{ t avjhnd{ia{ dnpevnhkdanhce{# hkairhøh`h`e vekuv{a{ ihpevdhce{# kankerpuhce{ t muihna{. @dkma{ dnpevkhifda{# hu)

nh`a{ h ch chvjh e}revdenkdh `e ca{ jvura{ eidnd{ph{ ie}dkhna{# ve`un`en un envdxuekdidenpa en ca{ èifdpa{ `d{kuv{dwa t ihpevdhc# h{é kaia `ednvhe{pvukpuvh e dn{pdpukdanhcdhkdn. H rhvpdv ̀ e e{a{ høa{ jvura{ eidnd{)ph{# pvhfhohn`a hc dnpevdav `e jvura{ pdra anj# {e enkanpvhvan en ieoavra{dkdn rhvh echfavhv e{pvhpejdh{ e}dpa{h{ t e{phfcekev nejakdhkdane{ kanapva{ hkpave{ {akdhce{ -Avpd Avpejh# 6228< Ièvxue# 844=$.

 H{é# ch e}revdenkdh `e{hvvacch`h `uvhnpe whvdh{ `äkh`h{# {u{ vechkdane{kan avjhnd{ia{ dnpevnhkdanhce{# ec dnpevkhifda `d{kuv{dwa t `e e{pvhpejdh{

kan iawdidenpa{ maicaja{ `e apvh{ rhvpe{ `ec kanpdnenpe t `e Euvarh# chdn{pdpukdanhcdhkdn t e{pvukpuvhkdn `e {u xuemhkev# unh ieoav kaav`dnhkdnnhkdanhc t {u hkevkhidenpa kan rvae{danhce{ `e ch {hcu`# hkdcdp ec kanphkpakan ̀ druph`a{ t racépdka{ ̀ d{rue{pa{ h hrathv ch{ ia`dkhkdane{ neke{hvdh{ hch{ cete{ {afve ec hfavpa t puwa eekpa en ec e{rhkda rÿfcdka ie}dkhna.

@uvhnpe ca{ høa{ nawenph {e ccewhvan h khfa `a{ kanevenkdh{ dnpevnh)kdanhce{# xue apavjhvan h ca{ hvjuienpa{ `e whvda{ hkpave{# kaia ch{ eid)

=

En 8=74 ch Djce{dh khpcdkh e{phfceke ch e}d{penkdh `e wd`h h rhvpdv `ec iaienpa `ech kankerkdn# cdxud`hn`a kan ecca unh `d{pdnkdn idcenhvdh enpve epa hndih`a t epadnhndih`a -@e ch Fhvve`h# 8448$.

Page 188: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 188/318

8==  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

nd{ph{# un ve{rhc`a racépdka t `d{kuv{dwa iut diravphnpe. En 8440 {e ccewh khfa ch Kuhvph Kanevenkdh Dnpevnhkdanhc {afve Rafchkdn t @e{hvvacca-kdr`$ en Ec Khdva. Rav rvdievh we ec kankerpa `e `evekma{ verva`ukpdwa{

{e vepai en unh kanevenkdh {afve rafchkdn< `e e{ph avih {e e{phfcekdunh vechkdn enpve racépdkh{ rÿfcdkh{ vechkdanh`h{ kan ec kanpvac `e ch nhph)cd`h` t ch rveakurhkdn rav ec fdene{phv `e ch{ iuoeve{ -Khcwhvda# 844=<ke`uh# 6220$. En 8445 en Fedodnj puwa cujhv ch Kuhvph Kanevenkdh Dnpev)nhkdanhc `e Iuoeve{# rhvpehjuh{ en ec `d{kuv{a eidnd{ph ie}dkhna en cavechpdwa h ch {hcu` t h ca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{. Hccé# ch nakdn `e `eve)kma{ verva`ukpdwa{ phifdän akur un cujhv kenpvhc en ch{ `d{ku{dane{.

En kuhnpa h ch nakdn `e `evekma{ verva`ukpdwa{# ec hfavpa pdene un

cujhv diravphnpe t {e kan{d`evh un rvafceih `e {hcu` rÿfcdkh. En ca{ `a)kuienpa{ nhce{ `e hifa{ enkuenpva{ {e mda veevenkdh e}rcékdph h e{pervafceih. En ecca{ {e e{phfcekéh xue ca{ jafdevna{ {djnhphvda{# kaia Iä}d)ka# `efevéhn mhkev unh vewd{dn `e ch{ cete{ {afve ec hfavpa en {u{ rhé{e{kan ec n `e ve`ukdv ch{ ihch{ kan`dkdane{ en ch{ kuhce{ {e ccewhfh h khfa.

Ch{ `a{ kanevenkdh{ t ch `een{h `e ca{ `evekma{ verva`ukpdwa{ kafvh)van jvhn diravphnkdh. Fedodnj t Ec Khdva verve{enphvan# h rhvpdv `e enpan)ke{# diravphnpe{ veevenpe{ khrhke{ `e apavjhv ihtav re{a t cejdpdid`h` h

ca{ hvjuienpa{ `e hkpave{ {akdhce{# kaia ca{ jvura{ eidnd{ph{# hc vekav`hvxue ec jafdevna ie}dkhna {e mhféh kairvaiepd`a h enkanpvhv {acukdane{hc rvafceih.

 H rhvpdv `e e{pa{ høa{# ca{ jvura{ t anj eidnd{ph{ updcdhvan ch nakdn`e `evekma{ verva`ukpdwa{4 dnkavravhn`a# h `dkma undwev{a kankerpuhc# chcukmh rav ec hfavpa# kankdfdän`ach# enpve apvh{ ka{h{# kaia ch cdfevph` `eunh iuoev rhvh ̀ ekd`dv {afve {u verva`ukkdn hpen`den`a h ch{ kan`dkdane{rpdih{ rhvh ra`ev paihv unh `ekd{dn rvardh e dnavih`h. Phifdän {e

mhfc `ec `evekma h jahv `e {hcu`# en phnpa e{ph`a jenevhc `e fdene{phvé{dka# ienphc t {akdhc# en pa`a{ ca{ h{rekpa{ cdjh`a{ h ch verva`ukkdn t h{u{ rvake{a{. Kan e{pa{ kankerpa{ {e fu{k# h{did{ia# {eøhchv ec `evekmahc hkke{a `e {evwdkda{ iä`dka{ `e khcd`h`.

Vekdenpeienpe ec `efhpe t ca{ hvjuienpa{ {e mhn dn{kvdpa en unh ve)ge}dn {afve ch kdu`h`hnéh# ca kuhc dircdkh hnhcdhv ch rvèkpdkh `ec hfavpaen phnpa un `evekma `eiakvèpdka< ca xue# h {u we# ccewh h ch `eihn`h `e

4

Phifdän {e updcd ch nakdn `e –`evekma{ {e}uhce{’# pävidna xue na `e{hvvacch)ia{ en e{pe pe}pa rav iapdwa{ ̀ e e{rhkda. Dnpeve{hnpe{ vege}dane{ kvépdkh{ hkevkh ̀ ec u{a`e hifa{ kankerpa{ rue`en enkanpvhv{e en [h{ t [hch{ -622=$.

Page 189: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 189/318

 HFAVPA T @EVEKMA[ VERVA@UKPDWA[? CETE[ T @EFHPE[ RßFCDKA[  8=4

xue ec E{ph`a e{phfcekh ch{ kan`dkdane{ neke{hvdh{ rhvh xue ch{ kdu`h`hnh{kuenpen kan unh hpenkdn {ejuvh en e{pa{ kh{a{. [e dnkcute phifdän unhvege}dn hkevkh `e ca xue dircdkh unh wd`h t unh {hcu` `e khcd`h`.

Rav apva ch`a# hcjunh{ eidnd{ph{ ie}dkhnh{ rchnpehn xue {e `efe `d{)kupdv rÿfcdkhienpe# ia{pvhn`a xue {e pvhph `e un peih xue kankdevne h ch{akde`h`# {afve ec kuhc ec E{ph`a `efe `e{hvvacchv hkkdane{# reva xue ch`ekd{dn e{ rvdwh`h.

Ch oevhvxuéh `e ch Djce{dh khpcdkh kvdpdk uevpeienpe ca{ enkuenpva{dnpevnhkdanhce{ `e Ec Khdva t `e Fedodnj. Rav eoeirca# `uvhnpe {u{ maidcéh{`aidndkhce{ en ch Khpe`vhc Iepvaracdphnh# Navfevpa Vdwevh {a{puwa xue ench {akde`h` hkpuhc ca{ whcave{ muihna{# en rhvpdkuchv ec `e ch hidcdh# kchwe

rhvh ca{ ie}dkhna{# e{pèn en recdjva ravxue ch{ racépdkh{ `e rchndkhkdnhidcdhv dnpevnhkdanhce{ fu{khn eoevkev rve{dn {afve ca{ rhé{e{ iena{ `e){hvvacch`a{. @ekchvhkdane{ xue jenevhvan iace{pdh enpve hcjuna{ verve{en)phnpe{ ̀ ec jafdevna# xudene{ {eøhchvan xue Vdwevh mhfchfh ̀ e peih{ xue naevhn `e {u kairepenkdh.

 H rhvpdv ̀ e ca{ høa{ nawenph ch ardndn ̀ e ca{ kdu`h`hna{ kan ve{rekpah ch peièpdkh phifdän mh kafvh`a vecewhnkdh. Th en ec nuewa {djca# en 622:#622= t 6224 {e vehcdhvan enkue{ph{ rhvh {hfev ch ardndn {afve ch nuewh

cet ̀ e hfavpa en ec @d{pvdpa Ge`evhc. En 622:# ;=.0% ̀ e ch rafchkdn e{phfh`e hkuev`a kan ch veavih `e cet# kdvh xue huienp h 76.4% en 622= t h:;% en 6224. Hnpe ch rvejunph ̀ e xudän ̀ efe paihv ch ̀ ekd{dn venpe h unhfavpa# en 622:# 08.8% `doa xue ch iuoev t ;;.4% xue ch iuoev t {u rhve)

 oh< en 622= {e ia`dk h ;0.; t 07.4%# ve{rekpdwhienpe. Rhvh nhcdhv# en6224# ;4% ren{ xue ch iuoev `efevéh `ekd`dv t 58% xue ch iuoev kan {urhveoh.82

Rav {u rhvpe# jvura{ kevkhna{ h ch oevhvxuéh `e ch Djce{dh khpcdkh mhn

fu{kh`a h rhvpdv `e ca{ høa{ nawenph ia`dkhv ca{ kanpend`a{ `e `dwev{h{nakdane{ xue mhn jhnh`a cejdpdid`h` en ec e{rhkda rÿfcdka. En ch{ enpvewd{)ph{ vehcdh`h{ mhke hcjuna{ høa{ h Oavje [evvhna Cdin t h Wdkpavdh [hvhkma#ideifva{ `e Rvawd`h t `e ca{ Kenpva{ `e Hrata rhvh ch{ Iuoeve{ -khi$#ve{rekpdwhienpe# ru`dia{ kan{phphv xue en {u{ `d{kuv{a{ {e hvih xue echfavpa e{ un rvafceih `e {hcu` rÿfcdkh# th xue rvawakh pvhuih{ t xue e{afcdjhkdn `e ca{ {evwdkda{ rÿfcdka{ `e {hcu` `hv {ejudidenpa t hpenkdnr{dkacjdkh h ch{ iuoeve{ xue pdenen un –pvhuih ra{p)hfavpa’. H{did{ia#

82 Enkue{ph vehcdh`h rav ec Raruchpdan Kaunkdc ̀ e Iä}dka en ec ihvka ̀ e ch Hcdhn)h Nhkdanhc rav ec @evekma h @ekd`dv.

Page 190: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 190/318

842  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

kan{d`evhn xue ch{ iuoeve{ rafve{ fu{khn rvhkpdkhv{e un hfavpa `efd`a h{u {dpuhkdn ekanidkh< {dn eifhvja# hvihn# ch ve{rue{ph {e enkuenpvh enec E{ph`a# ec kuhc `efevéh `e{hvvacchv kenpva{ rhvh hkajevch{ t hrathvch{. En

e{pe {enpd`a# {ejÿn {u ra{puvh# unh we xue ch iuoev vekdfe ch dnavihkdnkairceph {afve ch{ dircdkhkdane{ `e un hfavpa# `e{kvdpa kan {u{ pävidna{#kh{d {deirve ̀ ekd`en {ejudv kan ec eifhvha# ̀ hn`a {u mdoa en h`arkdn enhcjuna{ kh{a{. Enpanke{# `dkmh{ avjhndhkdane{ ‐en e{rekdhc ec cchih`aDn{pdpupa `e Vemhfdcdphkdn rhvh ch Iuoev xue Puwa un Hfavpa -dvih$‐ {eenkhvjhn `e ca{ pvèidpe{. [afve ch h`arkdn hvjuienphn updcdhn`a un cen)juhoe `e racépdkh{ rÿfcdkh{ t {eøhchn xue ec E{ph`a pdene ch afcdjhkdn `e`e{hvvacchv racépdkh{ `e h`arkdn {ejuvh{ t ekhke{.88

Mht# rav phnpa# unh cukmh rav pävidna{ xue th mhféhn jhnh`a un kdevpae{phpu{ en ec ̀ efhpe rÿfcdka t mhféhn cajvh`a dnwacukvhv hc E{ph`a rhvh xue`e{hvvacchvh racépdkh{ rÿfcdkh{# en ch kuhc e{pa{ jvura{ kan{evwh`ave{ fu{)khn ve{djndkhv pävidna{ h{akdh`a{ hc hfavpa# dnpejvèn`aca{ ̀ e hkuev`a kan{u{ wd{dane{ vecdjda{h{ t iavhce{.

En ca{ ÿcpdia{ høa{ ̀ ec {djca }} {e mda rhpenpe xue kdevpa{ {ekpave{ ̀ ecjafdevna e`evhc t `ec @d{pvdpa Ge`evhc {e avdenphfhn mhkdh unh ra{puvh h)wavhfce en ch vewd{dn `e ch{ cete{ `ec hfavpa# e}rve{hn`a kan iè{ kchvd`h`

t `e ihnevh rÿfcdkh ch neke{d`h` `e ren{hv {evdhienpe unh racépdkh dnpe)jvhc# vekanakden`a ec hfavpa kaia un rvafceih iut {evda.86

Kan ch ra{dfdcd`h` ̀ e ia`dkhv ch{ cete{ ̀ ec @d{pvdpa Ge`evhc#8; ec 64 ̀ eihta `e 844= {e rufcdk un `e{rcejh`a vih`a rav kanakd`h{ rev{anhcd)`h`e{ rÿfcdkh{ `ec rhé{# `an`e hvjuienphn xue ec hfavpa dcejhc verve{enphun {evda rvafceih `e {hcu` rÿfcdkh t `e ou{pdkdh {akdhc# vekchihn`a ia`d)khv ch{ cete{ `ec hfavpa en ec nuewa K`dja Renhc.

88 Avpd Avpejh -6224$ mhke hcjunh{ kvépdkh{ dnpeve{hnpe{ h e{pe hvjuienpa `e chh`arkdn.

86 En Iä}dka ec nÿieva e{pdih`a `e iuoeve{ xue {e mhn rvhkpdkh`a un hfavpa {emh dnkveienph`a 70% enpve 8442 t 6227< ch ph{h `e hfavpa dn`ukd`a {e dnkveienp;;%# ̀ e 65.8 h ;; rav kh`h 8 222 iuoeve{ en e`h` verva`ukpdwh -85)00 høa{$ t ch vhn{e `urcdk en e{pe id{ia revda`a# `e 68 h 00 hfavpa{ rav kh`h 822 nhkd`a{ wdwa{ -Ouè)ve ep hc.# 622=$. Rav apva ch`a# {e e{pdih xue enpve 8442 t 622:# 6; :5; iuoeve{ iu)vdevan rav `dwev{h{ khu{h{ vechkdanh`h{ kan ch ihpevnd`h` t `e ecch{ 8 :86 -:.6%$ rev)`devan ch wd`h kaia kan{ekuenkdh `e hfavpa{ -[kmdhwan# 6224$.

8; En 844; ch H{hifceh `e Verve{enphnpe{ `ec `g - hv`g$ {e kanwdevpe en H{hifceh

Cejd{chpdwh# vjhna ̀ e jafdevna kan hkucph`e{ xue `eohn ̀ e {ev ievhienpe vejchienph)vdh{ t {e kanwdevpen en kveh`avh{ `e cet rhvh ec @d{pvdpa Ge`evhc# h rhvpdv `e e{e iaien)pa ch kvehkdn `e un k`dja renhc rvarda evh ra{dfce.

Page 191: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 191/318

 HFAVPA T @EVEKMA[ VERVA@UKPDWA[? CETE[ T @EFHPE[ RßFCDKA[  848

En e{pe kanpe}pa# en 8444 dndkdh ch Khirhøh rav ec Hkke{a h ch Ou{pdkdh`e ch{ Iuoeve{# kuta afoepdwa evh cajvhv ia`dkhkdane{ cejhce{ en whvdh{peièpdkh{? ch wdacenkdh `aiä{pdkh# ca{ `evekma{ `e ndøa{ t owene{# ec `eve)

kma h ch na ̀ d{kvdidnhkdn# ec hfavpa wacunphvda en phnpa `evekma h ch {hcu`#enpve apvh{. Ch{ rvarue{ph{ enwdh`h{ h ch H{hifceh Cejd{chpdwh `ec @d{pvdpaGe`evhc - hc`g$ rav ch{ avjhndhkdane{ revpenekdenpe{ h ch Khirhøh uevanfden vekdfd`h{ rav ca{ `druph`a{ revpenekdenpe{ hc Rhvpd`a `e ch Vewacukdn@eiakvèpdkh -rv`$. [dn eifhvja# kan ve{rekpa hc hfavpa ch ra{puvh evh iè{péid`h# ca{ `druph`a{ {e ve{d{péhn h recehv rav ec peih hc na rhvekevce{ kan)wendenpe ec iaienpa racépdka# hvjuienphn`a xue ch{ ecekkdane{ rve{d`en)kdhce{ ̀ ec høa 6222# unh{ ̀ e ch{ iè{ kairepd`h{ ̀ e ch md{pavdh# {e enkanpvh)

fhn iut kevkhnh{.Ec 8= `e oucda `e 844= ec rvafceih `ec hfavpa {e ihnde{ph en ec èi)

fdpa e`evhc h rhvpdv `e ch `ekchvhkdn `e Ouhn Vhin `e ch Guenpe# en chkuhc# hfav`hn`a ec peih kaia ca mhféh mekma whvdh{ weke{ `uvhnpe ch `äkh)`h# {eøhchfh xue evh un {evda rvafceih `e {hcu` rÿfcdkh t xue ch {akde`h`ie}dkhnh `efevéh {ev khrh `e hfvdv un `efhpe rÿfcdka rhvh {u vege}dn.En {u `ekchvhkdn dn{evphfh ec peih en un hnècd{d{ iè{ jenevhc {afve chrchndkhkdn hidcdhv t ch hnpdkankerkdn# kaia ie`d`h{ rhvh cukmhv kan)

pvh ca{ eifhvha{ na `e{eh`a{ xue {e pvh`uken en hfavpa{ kchn`e{pdna{. Hc`éh {djudenpe {e `e{hphvan vehkkdane{ h hwav t en kanpvh `e rhvpe `e kh{dpa`a{ ca{ rvaphjand{ph{ pvh`dkdanhce{ `ec `efhpe.

Ec kh{a Rhucdnh t {u{ kan{ekuenkdh{

Ec –kh{a Rhucdnh’ e{ una `e ca{ hkanpekdidenpa{ xue `e ihnevh dn`dvekph

iè{ dngutevan en ch{ pvhn{avihkdane{ cejhce{ ̀ ec nuewa {djca. E{pe kh{a e{rhvh`djièpdka rav whvdh{ vhane{? en Iä}dka {an vhvh{ ch{ `enunkdh{ ravwdachkdn t e}d{pen rakh{ `eihn`h{ `e hfavpa cejhc kuhn`a ch wdachkdnrva`uke un eifhvha. Rhucdnh t {u hidcdh uevan en kanpvh `e `dkmh pen)`enkdh# th xue `ekd`devan mhkev un eoevkdkda `e {u{ `evekma{? `enunkdhvanch wdachkdn rvdieva t `e{ruä{ {acdkdphvan ec hfavpa hc idnd{pevda rÿfcdka#ca kuhc evh ra{dfce# th xue ch{ kan{d`evhkdane{ cejhce{ neke{hvdh{ mhféhn{d`a kufdevph{.

Rhucdnh# xuden afpuwa ch hupavdhkdn cejhc `ec hfavpa rav rhvpe `ecidnd{pevda rÿfcdka# {e dnpevn en `a{ akh{dane{ en ec ma{rdphc rÿfcdka `eIe}dkhcd {dn xue ca{ iä`dka{ mufdevhn dnpevvuird`a ec eifhvha. Ec 85 `e

Page 192: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 192/318

846  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

akpufve `e 8444 Rhucdnh# {u ih`ve t {u mevihna vihn un `e{d{pdidenpaen ec xue venunkdhn h {u `evekma h ch rvèkpdkh cejhc `ec hfavpa. Pdeira`e{ruä{# ch{ hkkdane{ t aid{dane{ `e ch{ hupavd`h`e{ rÿfcdkh{ dnid{kud`h{

en ec kh{a uevan dnpevrveph`h{ t `e{kvdph{ kaia hkpa{ xue e{kan`éhn chdnpenkdn `e dire`dv ec hfavpa rav kveenkdh{ vecdjda{h{ `e ca{ {evwd`ave{rÿfcdka{. H{did{ia# ch rve{enkdh `e {hkev`ape{ en ec kh{a# h`eiè{ `e dvkanpvh ch cet en un E{ph`a chdka# ue `e{kvdph en {u iaienpa rav Ouhn Jud)ccevia Gdjuevah kaia –nejcdjenkdh rh{pavhc’.

 Hcjunh{ dnavihkdane{ {afve ca xue wdwd e{ph ndøh uevan rufcdkh`h{ec 87 `e akpufve `e 8444 en Ch Wa `e ch Gvanpevh# revd`dka `e Ie}dkhcd. Hrhvpdv `e ch naph dnavihpdwh# jvura{ eidnd{ph{# kan unh chvjh pvhtekpavdh

en ch `een{h `e ca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{# {e rvejunphvan ec rav xuä `ech venunkdh e dndkdhvan hkkdane{ rhvh hkchvhvca. Jvura{ kaia Hché`e Garrh#@dwev{h# jdve t ec aifu`{ihn `ec e{ph`a `e Fhoh Khcdavndh kaienhvanenpanke{ unh –dnwe{pdjhkdn rÿfcdkh’ -Xuävä# 622;$ kan ec n `e kanakevch{ vhane{ xue ccewhvan h e{ph{ rev{anh{ h vihv ec `e{d{pdidenpa# {afvepa`a `e{ruä{ `e mhfev ia{pvh`a unh jvhn penhkd`h` en ch afpenkdn `echfavpa cejhc.

 Høa{ iè{ phv`e# ec = ̀ e ihva ̀ e 6226# en phnpa verve{enphnpe{ cejhce{

`e Rhucdnh# ca{ jvura{ Hché`e Garrh# Erdledh# jdve t ec Kenpva rhvh ch @e)en{h `e ca{ @evekma{ Verva`ukpdwa{ dnpevru{devan unh `eihn`h hnpe chKaid{dn Dnpevhievdkhnh `e @evekma{ Muihna{ -kd`m$ ve{ran{hfdcdhn`ahc E{ph`a ie}dkhna `e na ve{rephv ca{ `evekma{ `e ch{ iuoeve{. @e{ruä{ `ehøa{ `e `dékdce{ nejakdhkdane{# ec 68 `e `dkdeifve `e 6225# ec jafdevna `eFhoh Khcdavndh rufcdk un –Rvanunkdhidenpa rÿfcdka `e ve{ran{hfdcd`h`en ec kh{a Rhucdnh’# `an`e ec jafdevna e{phphc vekanakéh {u{ hcph{ t ch{ `ech cet hnpe ch `eihn`h `e hfavpa `e Rhucdnh.80

Ca {uke`d`a h Rhucdnh# t ec xue {u kh{a {e `dun`devh `uvhnpe ca{ høa{{djudenpe{# ccew hc e{kvupdnda rÿfcdka h{rekpa{ `ec hfavpa xue mhféhn xue)`h`a en ch {aifvh `uvhnpe whvdh{ `äkh`h{. @e e{ph avih# ch ra{dfdcd`h` `emhkev u{a `e ch cet en phnpa kdu`h`hna{# ec na ve{repa `e ch id{ih ravrhvpe `e hupavd`h`e{ rÿfcdkh{# th {eh rav nejcdjenkdh a rav kanwdkkdn# h{é

80 Enpve ca{ cajva{ diravphnpe{# h`eiè{ `e ch dn`eindhkdn t ch kairen{hkdn hRhucdnh# {u mdoa t {u hidcdh# {e rue`e ienkdanhv xue ec jafdevna vekanakd xue ec kh{aia{pvhfh ch neke{d`h` `e ia`dkhv ch{ cete{ `e hfavpa en ec rhé{# h{é kaia `e{hvvacchv

racépdkh{ rÿfcdkh{. @e e{ph avih# ec kh{a rvawak kan{ekuenkdh{ na {ca en ch wd`h rvd)wh`h `e unh rev{anh# {dna phifdän en ec {d{peih `e ou{pdkdh t `e {hcu` rÿfcdkh `ec e{ph)`a `e Fhoh Khcdavndh t `ec rhé{.

Page 193: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 193/318

 HFAVPA T @EVEKMA[ VERVA@UKPDWA[? CETE[ T @EFHPE[ RßFCDKA[  84;

kaia ca{ whkéa{ en ca{ rvake`didenpa{ h {ejudv kuhn`a ec hfavpa e{ cejhc# {emdkdevan wd{dfce{ rhvh ec rÿfcdka en jenevhc t rhvh hcjuna{ jvura{ dnpeve{h)`a{ en ch peièpdkh -kaia ca{ jvura{ eidnd{ph{$ en rhvpdkuchv.

[e vexudvd pdeira rhvh xue e{pe hkanpekdidenpa dngutevh# dnguten`aen ch ihnevh `e ceev ca{ mekma{ t avdenphvh ec pdra `e hkkdane{ t ie`d`h{xue `efevéhn {ejudv{e rhvh {hnkdanhv ch{ hcph{. Ecca dircdk un rvake{a enec kuhc# h ie`d`h xue ec pdeira rh{hfh# ec {uke{a en kuhnpa phc {e kanav)ihfh t h`xudvéh dn`dwd`uhcd`h` -Xuävä# 844:$. Kan ecca unh {dpuhkdn rva)fceièpdkh ue kairhvpd`h rav unh kaiund`h`# randän`a{e en ihvkmh unrvake{a {akdhcienpe ̀ d{pvdfud`a ̀ e echfavhkdn vege}dwh t vekérvakh ̀ e unhnhvvhkdn rÿfcdkh -Fhvpmäcäit# 622;$.

Ec kanpe}pa en ec kuhc ch cekpuvh `ec kh{a Rhucdnh {e dn{kvdfd ue ec `eun rhé{ en fÿ{xue`h `e ihtav `eiakvhpdhkdn `e ch{ dn{pdpukdane{ t `eve{repa h ch{ cete{. En e{pe {enpd`a# ec mekma ̀ e xue na {e vehcdhvh un hfav)pa hupavdh`a rav ch cet# en un ma{rdphc rÿfcdka# hfvéh ch ra{dfdcd`h` rhvhdn{evphv e{pe kh{a en un kanpe}pa racépdka. E{pa hfvd un ndkma `e hpenkdnrÿfcdkh h rhvpdv `ec kuhc {e mdkdevan wd{dfce{ hcjunh{ hcevph{ {afve ch{ `dwev){h{ ihnevh{ ̀ e hkpuhv ̀ e jvura{ kanpvh ch rvèkpdkh cejhc ̀ ec hfavpa. Rav apvhrhvpe# `h`a xue ch{ rveevenkdh{ ecekpavhce{ hwavekéhn en e{e enpanke{ hc

khn`d`hpa ̀ ec Rhvpd`a Hkkdn Nhkdanhc -rhn$# Wdkenpe Ga}# t xue ch{ hupavd)`h`e{ `e Fhoh Khcdavndh evhn kevkhnh{ h `dkma rhvpd`a# phifdän ec kh{arevidpéh jenevhv dnpevvajhnpe{ {afve ch ihnevh en xue ec rhn t {u khn`d`h)pa pvhphvéhn apva{ kh{a{ {didchve{ hc `e Rhucdnh.

@e e{ph avih {e `da ec rvake{a `e kanjuvhkdn# xue meia{ {dnpepdh)`a fveweienpe#85 `ec kh{a Rhucdnh# ec kuhc {e cajv xue uevh updcdh`a kaiarvuefh xue `e{revphvh ca{ ide`a{# ch{ kveenkdh{# ch{ e}rekphpdwh{ `d{rand)fce{ en e{e iaienpa en ch {akde`h` ie}dkhnh hnpe ch dnidnenkdh `e un

khifda `e rhvpd`a racépdka en ec ra`ev.Apva hkanpekdidenpa diravphnpe# akuvvd`a en ca{ ie{e{ ra{pevdave{ h checekkdn rve{d`enkdhc xue `hfh ec pvduna hc khn`d`hpa `ec rhn# ue ch ia`d)khkdn `e ch{ cete{ `ec hfavpa en ec e{ph`a `e Juhnhouhpa. Ec ; `e hja{pa`e 6222 ch cet khifdh `e ihnevh ve{pvdkpdwh? `eoh hc hfavpa rva`ukpa `e unhkkd`enpe kaia ec ÿndka kh{a na renhcdh`a rav ch cet. H rhvpdv `e enpanke{Juhnhouhpa {e kanwevpéh en ec ÿndka e{ph`a `ec rhé{ `an`e ec hfavpa na{evéh ra{dfce hnpe un eifhvha kaia ve{ucph`a `e unh wdachkdn. @uvhnpe

85 Ec hnècd{d{ `ephcch`a `e `dkma hkanpekdidenpa ue afoepa `e nue{pvh pe{d{ `e `ak)pavh`a -Ièvxue# 622:$.

Page 194: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 194/318

840  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

ca{ `éh{ t {eihnh{ ra{pevdave{ {e `e{hvvacc un `efhpe iut dnpen{a# phnpaen ec e{ph`a kaia en ec ve{pa `ec rhé{. Hnpe ch{ vehkkdane{# ec jafevnh`avIhvpén Muevph# ideifva ̀ ec rhn# eidpd un wepa kanpvh ch cet t un høa iè{

phv`e ä{ph ue hnuch`h.En unh veundn e}pvhav`dnhvdh `e ch  hc`g# ec 8= `e hja{pa `e 6222# {e

`efhpen t hrvuefhn ia`dkhkdane{ hc K`dja Renhc en un {enpd`a dnwev{ahc `e Juhnhouhpa. Ch rvarue{ph `e ia`dkhkdn rchnpeh`h rav Va{hvda Va)fce{# ideifva ̀ ec rv` t oeh ̀ e jafdevna ̀ e ch enpd`h`# {ejuéh unh cjdkh ̀ e`e{renhcdhkdn t `e maiacajhkdn kan apva{ k`dja{ renhce{ `ec rhé{. ChKaid{dn `e H`idnd{pvhkdn t Rvakuvhkdn `e Ou{pdkdh `e ch  hc`g hupavdch rvarue{ph t ch puvn hc rcena. @e{ruä{ ̀ e chvjh{ mavh{ ch{ ia`dkhkdane{

h ch cet uevan waph`h{. Ec K`dja Renhc `ec @d{pvdpa Ge`evhc khifd t evh#en e{e iaienpa# una `e ca{ xue kanpenéh iè{ khu{h{ `e e}kcu{dn `e renhen pa`a ec rhé{? hfavpa hkkd`enphc# hnpe unh wdachkdn# rhvh rve{evwhv ch {h)cu` `e ch iuoev# rav ihcavihkdane{ jvhwe{ `ec epa t rav dn{eidnhkdnhvpdkdhc na kan{enpd`h.

@e{ruä{ `ec høa 6222 phifdän {e mhn cdfevhcdh`a hcjuna{ k`dja{renhce{ `e apva{ e{ph`a{87 t en kuhpva `e ecca{ -Fhoh Khcdavndh [uv# @d{pvdpaGe`evhc# E{ph`a `e Iä}dka t _hkhpekh{$ phifdän e}d{pen rvake`didenpa{

e{rekéka{ en ec kh{a `e un hfavpa h khu{h `e un eifhvha rav wdachkdn#id{ia{ xue {e enkuenpvhn ufdkh`a{ en ca{ ve{rekpdwa{ k`dja{ `e rvake`d)idenpa{ renhce{.

Ch{ ia`dkhkdane{ `ec @d{pvdpa Ge`evhc jenevhvan vehkkdane{. En ch hc`g ca{ cejd{ch`ave{ `ec rhn t `ec rwei# ecekpa{ en 6222# enwdhvan ch kana)kd`h kaia –Cet Vafce{’ h ch [urveih Kavpe `e Ou{pdkdh `e ch Nhkdn -{kon$ {acdkdphn`a xue uevh hkerph`h fhoa ch juvh `e –hkkdn ̀ e dnkan{pdpukdanh)cd`h`’. Ch {kon rufcdk {u weve`dkpa en 6226 e{phfcekden`a ch kan{pdpukda)

nhcd`h` `e ch{ veavih{.Apvh veavih un`hienphc# xue ia`dkh {u{phnkdhcienpe e{ph cet# uehrvafh`h rav ihtavéh ec 60 `e hfvdc `e 622: t {e rufcdk `a{ `éh{ iè{phv`e en ch Jhkeph Akdhc `ec @d{pvdpa Ge`evhc. Ch ve`hkkdn `ec hvpékuca 800e{ vh`dkhcienpe `devenpe h ch rve{enpe en ch cejd{chkdn renhc `e{`e 8=:8?–Hfavpa e{ ch dnpevvurkdn `ec eifhvha `e{ruä{ `e ch `äkdia {ejun`h{eihnh `e je{phkdn. Rhvh ca{ eekpa{ `e e{pe K`dja# ec eifhvha e{ ch

87

@ekd`dia{ na dnkavravhv un kuh`va {afve ch {dpuhkdn `ec hfavpa en ca{ k`dja{renhce{ t ch{ kan{pdpukdane{ `e ca{ e{ph`a{ `ec rhé{. Un kuh`va hkpuhcdh`a kan{phnpe)ienpe {e rue`e kan{ucphv en ch rèjdnh `e jdve.

Page 195: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 195/318

 HFAVPA T @EVEKMA[ VERVA@UKPDWA[? CETE[ T @EFHPE[ RßFCDKA[  845

rhvpe ̀ ec rvake{a ̀ e ch verva`ukkdn muihnh xue kaidenh kan ch dirchn)phkdn `ec eifvdn en ec en`aiepvda’ -K`dja Renhc `ec @d{pvdpa Ge`evhc?hvp. 800$.

Phifdän {e ia`dk ch Cet `e [hcu` `ec @d{pvdpa Ge`evhc# {eøhchn`a chneke{d`h` `e xue ch{ hupavd`h`e{ apavjhvhn h ch{ iuoeve{ dnavihkdn h`e)kuh`h# rvekd{h t aravpunh {afve ca{ iäpa`a{ hnpdkankerpdwa{ t `devhn h{e){avéh {afve ca{ rvake`didenpa{ h {ejudv kuhn`a ch iuoev {acdkdphvh un hfav)pa venpe h un eifhvha rva`ukpa ̀ e unh wdachkdn. [e e{rekdk# h{did{ia#xue `efe apavjhv{e hpenkdn h`ekuh`h h ch {hcu` {e}uhc t verva`ukpdwh `ech{ iuoeve{. E{ diravphnpe {eøhchv xue en ch enpd`h` {djuen wdjenpe{ ch{khu{hce{ rav ch{ kuhce{ ch{ iuoeve{ rue`en hfavphv cejhcienpe `e{ruä{ `e

ch ̀ ekdia{ejun`h {eihnh ̀ e je{phkdn. Ch Cet `e [hcu` wacwd h ia`dkhv){e en {erpdeifve ̀ e 6224# kan {u kavve{ran`denpe rufcdkhkdn en ch JhkephAkdhc ̀ ec @d{pvdpa Ge`evhc `ec 8: ̀ e {erpdeifve ̀ e 6224# kan ec n ̀ e cajvhvunh h`ekuhkdn oevèvxudkh ihtav enpve ca{ {evwdkda{ `e dnpevvurkdn cejhc`ec eifhvha -dce$# ch kan{eoevéh t ch afoekdn `e kankdenkdh#8: ch{ kuhce{hrhvekéhn hnpe{ en h`dkdane{ t ia`dkhkdane{ h ca{ hvpékuca{ 87 fd{# 7# : t= -jdve# 6224$.

@e vejve{a h ch{ pvhn{avihkdane{ ̀ ec høa 622:# phc kaia mhféh akuvvd)

`a kan ch –Cet Vafce{’# ch vehkkdn ue dnie`dhph. En ihta `e 622: ecaifu`{ihn `e ch Kaid{dn Nhkdanhc ̀ e ca{ @evekma{ Muihna{ -kn`m$ t ecpdpuchv ̀ e ch Rvakuvh`uvéh Jenevhc ̀ e ch Verÿfcdkh -rjv $ phifdän dnpevru{de)van hkkdane{ `e dnkan{pdpukdanhcd`h` hnpe ch {kon. Ec 6= `e hja{pa `e 622=ec rcena `e ch {kon `epevidn# unh we iè{# ch kan{pdpukdanhcd`h` `e ch{veavih{ t ec 67 `e efveva `e 6224 mda rÿfcdkh ch {enpenkdh `endpdwh# `akuienpa md{pvdka en ca xue {e veeve h ca{ `evekma{ ̀ e ch{ iuoeve{ t unh`e ch{ vewd{dane{ iè{ kairceph{ {afve `dwev{h{ hvd{ph{ `ec rvafceih `ec

hfavpa. H rhvpdv `ec høa 6222 ch{ cete{ {afve ec hfavpa t ch {hcu` `ec @d{pvdpaGe`evhc# ca{ ihnuhce{ `e rvake`didenpa{ t hcjuna{ vejchienpa{ `ec {ekpav{hcu` `e ch enpd`h`# na mhn ke{h`a `e ia`dkhv{e. Hun kuhn`a hcph pa`h)

8: Ch afoekdn `e kankdenkdh pdene xue wev kan ch ra{dfdcd`h` `e xue ca{ rvae{da)nhce{ `e ch {hcu` {e ndejuen h ch rvèkpdkh `ec hfavpa hrechn`a h {u{ rvdnkdrda{ t kveen)kdh{# navih`h en ch Cet `e [hcu` rhvh ec @d{pvdpa Ge`evhc. En ecch {e revidpe {ev afoepavreva afcdjh h e{pa{ rvae{danhce{ h avdenphv h ch iuoev mhkdh hcjÿn apva iä`dka `d{rue{)

pa h vehcdhv ec hfavpa. Ch cet phifdän e{phfceke xue ca{ ma{rdphce{ rÿfcdka{ `ec {d{peih`e {hcu` `ec @d{pvdpa Ge`evhc `efen kanphv kan iä`dka{ na afoepave{# h n `e jhvhnpdhvec eoevkdkda `ec `evekma.

Page 196: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 196/318

847  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

wéh iukma khidna rav vekavvev# {e mhn rvekd{h`a t hkchvh`a ca{ rvake`d)idenpa{ xue `efen {ejudv ca{ `dwev{a{ rev{anhoe{ dnwacukvh`a{ en unhrvèkpdkh cejhc `e hfavpa< phifdän {e mhn ieoavh`a ca{ {evwdkda{ `e hnpdkan)

kerkdn# `e hpenkdn t kan{eoevéh ra{p)hfavpa# h{é kaia ch khrhkdphkdn `ecrev{anhc iä`dka rhvh avekev iäpa`a{ `e hfavpa {ejuva.

@e djuhc avih# {e mhn `e{hvvacch`a `dwev{h{ racépdkh{ rÿfcdkh{ t rva)jvhih{ `e hrata e dnavihpdwa{. En e{pe {enpd`a# ec 87 `e ihta `e 6224 {erufcdk en ec @dhvda Akdhc ch ÿcpdih wev{dn `e ch navih akdhc ie}dkhnhvechpdwh h ch rve{phkdn `e {evwdkda{ `e {hcu` t h ca{ kvdpevda{ `e hpenkdn trvewenkdn `e ch wdacenkdh hidcdhv# {e}uhc t kanpvh ch{ iuoeve{. En ecch {edn{pvute h idnd{pevda{ rÿfcdka{ t h rvae{danhce{ `e ch {hcu` {afve ca{ rva)

ke`didenpa{ xue ̀ efen {ejudv hnpe kh{a{ ̀ e wdacenkdh {e}uhc kanpvh ch{ iu) oeve{. Phifdän {e ce{ dnavih xuä mhkev en kh{a{ ̀ e wdachkdn# {ujdvden`a chrve{kvdrkdn `e ch hnpdkankerkdn `e eievjenkdh - he$.

Rav apva ch`a# ch kdvh ̀ e hfavpa{ cejhce{ vehcdh`a{ en ec @d{pvdpa Ge`evhc#{ejÿn dnavihkdn ̀ ec Rvajvhih ̀ e Dnpevvurkdn Cejhc ̀ ec Eifhvha# en ch{87 und`h`e{ iä`dkh{ `ec @d{pvdpa Ge`evhc {e mhn rvhkpdkh`a# enpve ec 6: `ehfvdc `e 622: t ec ;8 `e `dkdeifve `e 622=# 8= 804 hfavpa{ cejhce{.8=

Ch{ vehkkdane{

h ca{ khifda{ kan{pdpukdanhce{

Mat en `éh e{ iut dnpen{h ch vehkkdn `e ca{ jvura{ t hkpave{ kan ra{puvh{kan{evwh`avh{ h ch{ pvhn{avihkdane{ `ec @d{pvdpa Ge`evhc t h ch pen`enkdhcdfevhcdh`avh `e ca{ ÿcpdia{ ;2 høa{. Mh{ph ec ie{ `e ihva `e 6282 ecrhn# en hcdhnh kan apva{ rhvpd`a{# kaia ec rvd# mhféhn ia`dkh`a 8: kan{)

pdpukdane{ cakhce{# 87 rufcdkh`h{ en ca{ vjhna{ akdhce{ ve{rekpdwa{. Enwhvda{ e{ph`a{ e}d{péhn dndkdhpdwh{ `e khifda{ puvnh`h{ h ch{ kaid{dane{ `ech{ Kèihvh{ rhvh {u hnècd{d{ t ra{dfce hrvafhkdn. Ch{ ve`hkkdane{# en kh`hkh{a# whvéhn iéndihienpe# reva pa`h{ dnkcuten ec `evekma h ch wd`h `e{`eec iaienpa `e ch kankerkdn mh{ph ch iuevpe nhpuvhc.84 [dn eifhvja# enhcjuna{ kh{a{# kaia ec `e Fhoh Khcdavndh# ch ihnevh `e rchnpehv ch ia`d)

8= [d{peih `e Dnavihkdn Dnpevvurkdn Cejhc `ec Eifhvha -dce$ -{{`g#  Hjen`hE{ph`é{pdkh 622=# 622=$. [ejÿn [kmdhwan -6224$# ec ÿcpdia `hpa akdhc# `ec 88 `e {er)

pdeifve `e 6224# evh `e ;2 2;; hfavpa{ cejhce{.84 H rhvpdv `ec {djca rh{h`a {e `devan whvda{ dnpenpa{ rav pvhn{avihv ch{ kan{pdpu)kdane{ cakhce{# {dn ä}dpa# e}kerpa en ec e{ph`a `e Kmdmuhmuh# en 8440.

Page 197: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 197/318

 HFAVPA T @EVEKMA[ VERVA@UKPDWA[? CETE[ T @EFHPE[ RßFCDKA[  84:

khkdn pdene eekpa{ dnie`dhpa{ en ec K`dja Renhc e{phphc# ecdidnhn`a ca{{urue{pa{ fhoa ca{ kuhce{ unh iuoev mh ra`d`a hkke`ev h un hfavpa cejhc`e{`e 8=:8.

Ch ve{rue{ph phifdän e{pè {den`a enävjdkh. H rhvpdv `ec kanakdidenpa`e `dkmh{ pvhn{avihkdane{ whvdh{ e{pvhpejdh{ {e enkuenpvhn en `e{hvvacca.Mh{ph ihva `e 6282 {e mhféhn dnpevrue{pa `a{ hkkdane{ `e dnkan{pdpukda)nhcd`h` hnpe ch {kon# unh rav ec rvakuvh`av ̀ e @evekma{ Muihna{ ̀ ec e{ph)`a `e Fhoh Khcdavndh t apvh vehcdh`h rav iè{ `e ;;% `e cejd{ch`ave{ `ecKanjve{a cakhc ̀ e [hn Cud{ Rapa{é. H`eiè{# pve{ iundkdrda{ mhféhn rve{en)ph`a kanpvawev{dh{ kan{pdpukdanhce{ -Uvdhnjhpa# Juhnhouhpa< Hvvata [eka#Xueväphva t H{unkdn D}phcperek# Ah}hkh$.62 Rav apva ch`a# iè{ `e 8 222

iuoeve{ `e `dwev{a{ e{ph`a{ {e mhféhn hirhvh`a kanpvh ch{ veavih{ kan{)pdpukdanhce{# ie`d`h avdenph`h h xue ca{ pvdfunhce{ ou`dkdhce{ cakhce{ {e rva)nunkden {afve ec {djndkh`a `e `evekma{ muihna{ t kia {an wucnevh`a{kan ca{ khifda{ kan{pdpukdanhce{.68 Rav ÿcpdia# ̀ dwev{h{ avjhndhkdane{ {a)cdkdphvan h ch Kaid{dn Dnpevhievdkhnh `e @evekma{ Muihna{ ch kecefvh)kdn `e unh hu`denkdh {afve ch {dpuhkdn `e ca{ `evekma{ {e}uhce{ t verva)`ukpdwa{ `e ch{ iuoeve{ en Iä}dka# `uvhnpe {u 8;=² revda`a `e {e{dane{.E{ph{ e{pvhpejdh{ iue{pvhn un hrven`dhoe racépdka t cejhc `e{hvvacch`a h ca

chvja `e `äkh`h{ rav ca{ jvura{ eidnd{ph{ t `ec Iawdidenpa Hircda `eIuoeve{.Enpve ca{ hvjuienpa{ e{jvdid`a{ en 6224 e}d{pe una xue rvarane {e)

øhchv ch{ kanpvh`dkkdane{ rvawakh`h{ rav ca{ khifda{ kan{pdpukdanhce{ hcdnpevdav `ec rvarda {d{peih `e `evekma{ th wdjenpe en Iä}dka `e{`e mhke`äkh`h{# mhkden`a wd{dfce ch wdachkdn `e `evekma{ un`hienphce{ `e ch{iuoeve{# phifdän kan{hjvh`a{ rav ch{ kan{pdpukdane{ cakhce{ t rav ch e`e)vhc# en rhvpdkuchv ec `evekma `e ch iuoev h ch rvdwhkd`h`# h ch hupanaiéh

rev{anhc verva`ukpdwh# h ch ̀ djnd`h`# h na {uvdv `d{kvdidnhkdn t h ch djuhc)`h`. Ca{ e{rekdhcd{ph{ djuhcienpe hvihn xue ch{ ia`dkhkdane{ kan{pdpu)kdanhce{ wdacenphn ec hvpékuca 0² kan{pdpukdanhc# xue na {ca rvapeje ch cdfev)ph` verva`ukpdwh {dna xue phifdän vekanake t {hcwhjuhv`h ch cdfevph`{e}uhc# h`eiè{ `e ranev en vde{ja ch ra{dfdcd`h` `e mhkev u{a `e iäpa`a{hnpdkankerpdwa{ hrvafh`a{ rav ch{ cete{ ie}dkhnh{# kaia ec `d{ra{dpdwa

62 @hpa{ rvekd{h`a{# rav ie`da `e kavvea{ ecekpvndka{# rav Ec{h Kan`e# e} cejd{ch)`avh e`evhc `e Hcpevnhpdwh [akdhc`eikvhph e dnpejvhnpe `ec Gava Nhkdanhc rav ec @eve)

kma h @ekd`dv `e ch{ Iuoeve{.68 [énpe{d{ rev{anhc h rhvpdv `e whvdh{ naph{ dnavihpdwh{ rufcdkh`h{ en Kdihk Napd)kdh{ -6224$.

Page 198: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 198/318

84=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

dnpvhupevdna -`du$ a ch  he# h{é kaia ch ra{dfdcd`h` `e ch{ iuoeve{ t `e ch{rhveoh{ `e hku`dv h ch verva`ukkdn h{d{pd`h. H`eiè{ `e xue whce ch renhrvejunphv{e {d ch{ pvhn{avihkdane{ kan{pdpukdanhce{ na whn en kanpvh `e

hkuev`a{ dnpevnhkdanhce{ {u{kvdpa{ rav ec jafdevna ie}dkhna.66

Ec chvja rvake{a xue mh wdwd`a ec peih `ec hfavpa# {hcden`a rvdieva `ech {aifvh t cajvhn`a `e{ruä{ kanwevpdv{e en un rvafceih rÿfcdka# {e en)kuenpvh en e{pvekmh vechkdn kan ca{ khifda{ cejhce{# racépdka{# dn{pdpukda)nhce{ t {akdhce{ xue mh wdwd`a Iä}dka h rhvpdv `ec {djca }d}. [ejudvè rve{en)pe en ec e{rhkda rÿfcdka ravxue e{ una `e e{a{ peih{ hnpe ca{ kuhce{ unh{akde`h` {e `ene h {é id{ih. En eekpa# ec hfavpa rchnpeh dnpevvajhnpe{kaia ch{ kankerkdane{ {afve wd`h t iuevpe# {afve ch {e}uhcd`h` t ch wd`h

rvdwh`h ̀ e ca{ dn`dwd`ua{# {afve ec rhrec ̀ e ch{ iuoeve{ t {u khrhkd`h` rhvh{ev {uoepa{ iavhce{# paihv `ekd{dane{ t eoevkev {u{ `evekma{.

VEGEVENKDH[

 Hiukmè{pejud# H.# 6228. Wdvjdnd`h` e dndkdhkdûn {e}uhc en Iä}dka. E}revdenkdh{ t {dj)ndkh`a{. Iä}dka# E`hie})Raruchpdan Kaunkdc.

Fhvpmäcäit# I.# 622;. Peiravhc rev{rekpdwe{ dn pme rvhkpdkhc)pe}puhc mhn`cdnj a hEuvarehn rufcdk rvafcei# [akdhc [kdenke Dnavihpdan 06 -;$? 02;)0;2.

Facphn{ld# C.# 6220. Ch kan`dpdan śphce. Une {akdacajde `e c—enjen`veienp ep `e c—hwav)peienp. Rhvé{# Jhccdihv`.

Khcwhvda# C.# 844=. Racépdkh{ `e {hcu` verva`ukpdwh en Iä}dka t ca{ hkuev`a{ `e EcKhdva t Fedodnj# pe{d{ `e ihe{pvéh. Iä}dka# Dn{pdpupa Iavh.

Kh{phøe`h# R. -kaav`.$# 622;. Dnpevvurkdûn wacunphvdh `ec eifhvha. Vege}dane{ peûvd)kh{# ca{ûkh{ t racépdkh{. Iä}dka# unhi)Rchh t Whc`ä{.

ke`uh# 6220. E{pu`da{ @eiajvèka{ t Uvfhna{ 84? ;.

Kehá# @.# t K. Chhte# 6228. Cdeu} ep iaienp{ ̀ —une iafdcd{hpdan kaccekpdwe# en @.Kehá t @. Pvai -kair{.$# rr. 845)66=.Kehá# @.# t @. Pvai -kair{.$# 6228. Ce{ avie{ `e c—hkpdan kaccekpdwe. Rhvé{# Äkace ̀ e{

Mhupe{ Äpu`e{ en [kdenke{ [akdhce{.Kehá# @.# t @. Rh{xudev -kair{.$# 622;. Ce{ {en{ `u rufcdk. Rufcdk{ racdpdxue{# rufcdk{

iä`dhpdxue{. Rhvé{# rug)kuvhrr)kei{.

66 [énpe{d{ rvardh vehcdh`h h rhvpdv `e naph{ e}pvhé`h{ `e ch{ wev{dane{ avhce{ `e ch{

ranenkdh{ `ec ava t ec {eidnhvda Ca{ Id{ia{ @evekma{ rhvh Pa`B{ t Enkuenpva{ t@e{enkuenpva{ en Pavna hc Hfavpa en Iä}dka# hifa{ ̀ e 6224. Wäh{e# [kmdhwan -6224$#whvda{ hupave{ -6224$.

Page 199: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 199/318

Page 200: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 200/318

622  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Vhfapndla# N.# 6225. En fu{kh `e un cujhv kaiÿn. Ec e{rhkda rÿfcdka en ch peavéh ra)cépdkh kanpeiravèneh. Iä}dka# unhi.

[kmdhwan# V.# 6224. Enkuenpva{ t `e{enkuenpva{ en pavna hc hfavpa en Iä}dka. @dècaja{

 t vege}dane{ {afve rafchkdûn# kdu`h` t ie`da hifdenpe. Iä}dka# Ec Kacejda `eIä}dka.

{{`g# 622=. Hjen`h E{ph`é{pdkh 622=. Iä}dka# [ekvephvéh `e [hcu` `ec @d{pvdpa Ge)`evhc# 3zzz.{hcu`.`.jaf.i}!{{`!ie`dh!Hjen`h622=!>.

[h{# D.# t J. [hch{# 622=. [e}uhcd`h`# ̀ evekma{ muihna{ t kdu`h`hnéh. @dècaja{ {afveun rvatekpa en kan{pvukkdûn. Iä}dka# Ec Kacejda `e Iä}dka.

Phvvä{# I.C.# 8445. E{kenhvda racépdka `ec `efhpe {afve ec hfavpa# en [.E. Räve)Jdcep hc. -kaav`.$# rr. 6;);;.

Pacfevp# L.# ep hc.# 8447. Ec hfavpa en Iä}dka? un eniena e{kan`d`a en rvake{a

`e `e{kufvdidenpa# en H. Chnjev t L. Pacfevp -e`{.$# rr. 6=4);85.Pvai# @.# t F. _diievihnn# 6228. Kh`ve{ ep dn{pdpupdan `e{ rvafcíie{ rufcdk{.

Ce{ kh{ `u kmðihje ep `u rht{hje# en @. Kehá t @. Pvai -kair{$# rr. 6=8);85.

 Whvda{# 6224. Gava Ca{ Id{ia{ @evekma{ rhvh Pa`aB{? jäneva t `evekma{ verva)`ukpdwa{ en ec `efhpe kan{pdpukdanhc en Iä}dka. Iä}dka# unhi)Jvura `e Dnav)ihkdn en Verva`ukkdn Ecejd`h)Dn{pdpupa Peknacjdka Hupnaia `e Iä}dka)Ghkucph` Chpdnahievdkhnh `e Kdenkdh{ [akdhce{)Gun`hv)Kacejda `e Fdaäpdkh#8=)62 `e ihta# 3mppr?!!zzz.epden`h.unhi.i}!dn`e}Pden`h.mpic1npden`h9ddo!>.

Page 201: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 201/318

628

=FDARA@EV?

[D@H T WDM)ACENKDH KANpVH CH[ IUOEVE[

Wékpav Ihnuec Avpdz Hjudvve/

KANPEND@A

Dnpva`ukkdn 626 Wdacenkdh un`hnpe `ec {uoepa 626 Wdacenkdh `e jäneva 620 Wdacenkdh t `e{ea 62= Wdacenkdh t pvhfhoa `aiä{pdka 624

 Wdacenkdh t ekanaiéh 682 Wdacenkdh t pve{ {ufndkma{ 688 Wdacenkdh hvihkacjdkh cejhc e dcejhc 686

Cejhc# 68;< Dcejhc# 680

 Wdacenkdh t {e}uhcd`h` 687 Wdacenkdh `ec {d`h 68: Wdacenkdh dn{pdpukdanhc 662 Wdacenkdh t iawdcd`h` 668

@ec juepa hc khira `e kankenpvhkdn 666Veevenkdh{ 66;

/ Rvae{av)dnwe{pdjh`av `ec Kenpva `e E{pu`da{ Vejdanhce{ `e Ec Kacejda `e Id)kmahkèn? 3wavpdBkacidkm.e`u.i}>.

Page 202: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 202/318

626  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

DNpVA@UKKDûN

Ch wdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{ e{ unh kan{pvukkdn {akdhc# na e{ un mekma

nhpuvhc. @ec id{ia ia`a# {ev iuoev a whvn {an rva`ukkdane{ {akdakucpu)vhce{ enih{khvh`h{ en fdacajdkd{ia{ xue ch{ –nhpuvhcdhn’# e dnwd{dfdcdhnch{ avih{ `e wdacenkdh kan ch{ xue {e diranen h ca{ dn`dwd`ua{. Ä{ph{ {anch{ rveid{h{ `ec rve{enpe khrépuca# `an`e hnhcdhia{ hcjuna{ eceienpa{`ec kvuke enpve ch wdacenkdh kanpvh ch{ iuoeve{ t ec  wdm ! {d`h.

 WDACENKDH GUN@HNpE @EC [UOEpA

Rhvh ch {ufoepdwd`h`# en phnpa khira `e vege}dn kanpeiravènea# kuhc)xudev rev{anh e{pè {uoeph h navih{ kucpuvhce{ `e ren{hidenpa t kairavph)idenpa. Enpen`eia{ rav kairavphidenpa ch rvarue{ph ̀ e Fcäjev -84=4$# chkuhc hfhvkh pa`a hxuecca –dnaf{evwhfce’ kaia ch{ eiakdane{# ca{ ren{h)idenpa{# ch{ hkpdpu`e{< h`eiè{# revidpe unh ihtav e}rcavhkdn `ec kai)rceoa khira `e ch {ufoepdwd`h`.8 [ev {uoepa e{ e{phv {uoeph`a rav `dwev{h{kan{pvukkdane{ kucpuvhce{# md{pvdkh{# ekanidkh{ t racépdkh{. Iukma hnpe{

`e nhkev th na{ hjuhv`hfh un ndkma6

kucpuvhc xue# kaia pvaxuec# na{ ue

8 [d fden ec peih `ec {uoepa rvawdene `e ch ca{aéh# hc rh{hv h ch{ kdenkdh{ {akdhce{en Iä}dka# ̀ e{`e ch{ rvdievh{ rufcdkhkdane{# hrhveke th {u e}rcavhkdn en phnpa khira`e vege}dn# pvh{ken`den`a ch d`eh `e kdenkdh {akdhc e{pvukpuvh`h kan fh{e en `d{kdrcd)nh{. Rav ienkdanhv {ca hcjunh{ `e ch{ iè{ diravphnpe{? Oèd`hv -844;# 844=$# [h{ tCevnev -8447$# Jcedev -844:$# Cen t _eiecihn -844:$.

6 Hfav`hia{ ch d`eh `e ndkma kucpuvhc en `a{ {enpd`a{? ekacjdka t hvxudpekpndka.E{pa mhke xue ch {ufoepdwd`h` xue`e hpvhwe{h`h rav ch{ nakdane{ `e hifdenpe t kan{)pvukkdn# fdacajéh kucpuvdh`h# kuevra t `d{eøa. [d fden ec ndkma hvxudpekpndka e{ unhaxue`h`# ca e{ en vechkdn kan un kanpdnua en ec xue {e dn{evph a hc xue dnpevvuire# enunh vechkdn e{pvukpuvhc ‐h ch we xue iephvdkh‐< idenpvh{ xue ec ndkma ekacjdkana{ veidpe h ch `dnèidkh avjèndkh ‐h ch we xue iepanéidkh‐ xue juhv`hn {u{ ece)ienpa{# kan ec eoe exudcdfvda)`e{exudcdfvda. Veujda# {ufpevujda# kahvph`h# rvapekkdn trvd{dn {an hcjunh{ unkdane{ xue aveke h ch rev{anh xue ca{ pvhn{dpe t# en e{h ie`d`h#`ä wdjenkdh h ch {uoekdn ̀ ec {uoepa. Hjhifen# hc kdphv h Gaukhucp en Hvxueacajéh `ec {hfev# na{ vekuev`h xue –Ec \{uoepaY e{ un cujhv `epevidnh`a t whkéa xue rue`e {ev ccenh`aeekpdwhienpe rav dn`dwd`ua{ `devenpe{ \‧Y kuèc e{ ch ra{dkdn xue rue`e t `efe aku)rhv un dn`dwd`ua rhvh {ev ec {uoepa `e ecch’ -Hjhifen# 6222? 80:$. Ou{pa e{ ca xue

rvaraneia{ kaia nakdn `e ndkma# rue{ na {ca `h d`eh `e un kanpe}pa en ec xue ecndkma e{pè kacakh`a ‐ch kucpuvh‐# {dna phifdän veidpe h xue afcdjh h unh ̀ epevidnh`hra{dkdn)kacakhkdn)`dvekkdanhcd`h` `e hkuev`a kan ch kan{pvukkdn `e un ndkma en

Page 203: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 203/318

FDARA@EV? [D@H T WDM)ACENKDH KANPVH CH[ IUOEVE[  62;

iac`ehn`a h jacre{ `e {akdhcdhkdn< ec ndkma xue naifvh nue{pva nai)fve. Nhkeia{ hnpe{ `e nhkev# djuhc xue iavdia{ pdeira `e{ruä{ `e hcce)kev# kanavie revwdwdia{ kaia vekuev`a en xudene{ na{ ewakhn. Ch wd`h

`e un dn`dwd`ua pvh{kden`e {u ievh khvne? e{ {uoepa ̀ e ca{ iukma{ e{rhkda{`e {uoekdn h ca{ xue ue afcdjh`a t h ca{ xue ecdjd {aiepev{e.

Gvenpe h un vekdän nhkd`a# xudene{ ca va`ehn `dvdjen {u hpenkdn h `d)wev{a{ h{rekpa{# reva {afve pa`a fu{khn ch jendphcd`h` rhvh h`ou`dkhv unjäneva. H rhvpdv `e e{h idvh`h kan{pdpupdwh# xuden kuirch ch unkdûn ih`ve#pakhvè `e ihnevh `devenpe# `e hkuev`a kan ch jendphcd`h`# rhvh dn{kvdfdv ec`e{ea en e{h khvne t pvhn{avihvch en kuevra? khvne ccenh `e {djndkh`a{.

 Hnpe unh# en hrhvdenkdh# dnakenpe `e{kvdrkdn -–e{ ndøh’ a –e{ ndøa’$# h{d{)

pdia{ h ch iè{ fvuphc `e ch{ rve{kvdrkdane{? {ev whvn a iuoev rhvh pa`hnue{pvh wd`h‧ t nue{pvh iuevpe# kuhn`a {ehia{ –iuevpa{’ a –iuevph{’. Hnh`de {e ce akuvve `ekdv hnpe ec vekdän nhkd`a –e{ jht’ a –e{ ce{fdhnh’< chun`hkdn `ec {uoepa# rvewdh hc nhkdidenpa# e{pè paphcienpe difvdkh`h kanun jäneva ̀ h`a rav ch mepevamejeianéh ̀ ec {d{peih iuoev)whvn.; H rhvpdv`e e{h h`ou`dkhkdn ̀ e jäneva {e e{phfceken ch{ khpejavéh{ –iuoev’ a –whvn’kaia e{pvukpuvh{ afcdjhpavdh{ `ec ren{hidenpa mepevanavihpdwa# mepeva)kenpvh`a# mepevamejeindka< `d{ra{dpdwa{ `e unh cjdkh ih{kucdnh -Fauv)

`deu# 6222$ ie`dhnpe ch kuhc kan{pvudia{ un iun`a t cueja# `e{`e ecchid{ih# ca e}rcdkhia{. Phupacajéh dnwd{dfdcdh`h rav ch –nhpuvhcdhkdn’ `ecjäneva.

 H phc jvh`a e{ ch {uoekdn# xue na{ ve{ucph dira{dfce kankefdvna{ {dnunh d`enpd`h` jenävdkh? –ch{ ”rev{anh{— {ca {e wuecwen dnpecdjdfce{ kuhn`ara{een un jäneva xue {e hou{ph h navih{ vekanakdfce{ `e dnpecdjdfdcd`h` `ejäneva’ -Fupcev# 622:? :2):8$. Idenpvh{ en apva{ ndkma{# kaia ca{ akda{ a{dpuhkdane{ ewenpuhce{# ra`eia{ vechpdwdhv nue{pvh h`me{dn# en ec kh{a ̀ ec

jäneva envenphia{ ec ihn`hpa ̀ e vehcdhv h kh`h dn{phnpe un revavihnke#`an`e ch rvejunph –±xudän {at1’ na hrhvekh kan {u iace{ph hienhh? h ch

rhvpdkuchv. Th hmé# ec dn`dwd`ua {e wuecwe {uoepa< kuhn`a {e rvejunph ec rav xuä `e e{hkacakhkdn# {e {ufoepdwdh‧ t kuhn`a pvhph `e khifdhvch {e `e{ufoepdwdh# {eh ravxue{hce mhkdh apva{ ndkma{ a ravxue {u kacakhkdn th ce rva`uke un ihc)e{phv.

; –Ec `e{ea# ec {e}a# ec jäneva {e rhveken# en vehcd`h`# h ch dnavihkdn kaia {d{pe)ih {eidpdka enkhvnh`a‧ [an k`dja wdwa’ -Rvekdh`a# 622=? 8=:$# na{ vekuev`h chhupavh hc kdphv h @annh Mhvhzht. Enpen`eia{ enpanke{ xue ec {d{peih iuoev)whvn e{

unh rue{ph en e{kenh `e iÿcpdrce{ {djndkh`a{ kan eekpa `e wev`h` t vehcd`h`# {hnkda)nh`a{ fhoa ch mepeva{e}uhcd`h` kaia avih –navihc t cékdph’# kaia avih afcdjh`h#e}kcu{dwh# h ch we xue e}kcutenpe# `e apvh{ rvèkpdkh{# kuevra{ t {ufoepdwd`h`e{.

Page 204: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 204/318

620  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

d`enpd`h`# h ch{ iÿcpdrce{ d`enpdkhkdane{# h ch peiravhcd`h` `e nue{pvhe}d{penkdh.

[hfev{e –iuoev’ a –whvn’ khcih enjhøa{hienpe ch hnju{pdh `e veka)

nakev{e e}d{penpe# en ch ie`d`h en xue ch e}d{penkdh pdene kaia kan`dkdne{pvukpuvhnpe ch dnkevpd`uifve< h khifda# rhjhia{ kuircden`a ch{ afcdjh)kdane{ xue phce{ ndkma{ ̀ eihn`hn. Reva e{a{ veujda{ {akdhce{ e{pèn kan{)pvud`a{ h runph `e wdacenkdh akucph fhoa {u naifve. Ch diravphnkdh `ecnaifve vhth en ec hf{uv`a# {ejÿn ec {djudenpe pe{pdianda# `an`e h khi)fda `e un hreccd`a ‐ec {difcdka naifve `ec Rh`ve‐# {e afcdjh h vekdfdvec  wdm?

T fuena# h khifda `ec hreccd`a `e id mdoa# äc ie `doa xue penéh xue {ejudv e{phn)`a kan äc th {hfden`a xue äc e{phfh enevia. @e{ruä{ äc iuvdû# t hÿn h{é ecca{

xud{devan {ejudv kan ec {ekvepa# ch hidcdh. Reva rav ie`da `e unh pvhfhoh`avh

{akdhc {e ie dnaviû xue äc mhféh iuevpa `e wdm t xue ie mdkdevh ch rvuefh t

{hcdû ra{dpdwh.0

 WDACENKDH @E JÄNEVA

–En 840:# ec r{eu`ar{dxudhpvh e{ph`aund`en{e Oamn Ianet dnwenph ec päv)idna ”jäneva—# ̀ devenkdèn`aca ̀ ec pvh`dkdanhc ”{e}a— rhvh naifvhv ch revpe)nenkdh `e un dn`dwd`ua h un jvura kucpuvhcienpe vekanakd`a kaia ”ih{)kucdna— a ”eiendna—’ -Rvekdh`a# 622=? 6=$. E{ph avih `e venaifvhv puwaiÿcpdrce{ eekpa{? `e{`e fu{khv un ieoav kanpvac rafchkdanhc# mh{ph `d{a)kdhv ih{kucdna `e whvn t eiendna `e iuoev# hfvden`a h{é ch ra{dfdcd`h`

0 Ch{ pvhn{kvdrkdane{ en kuv{dwh{ revpeneken h enpvewd{ph{ vehcdh`h{ `uvhnpe ch dn)we{pdjhkdn –Iuoeve{# wdacenkdh t  wdm ! {d`h’ hu{rdkdh`h rav Ec Kacejda `e Idkmahkèn t ecGan`a `e @e{hvvacca `e ch{ Nhkdane{ Und`h{ rhvh ch Iuoev -Undei$. @dkma pvhfhoa {evehcd enpve 622= t 6224 en Iä}dka# Hiävdkh Kenpvhc t ec Khvdfe md{rhnarhvchnpe< kanfh{e en äc {e mhn jenevh`a ch{ d`eh{ `ec rve{enpe pe}pa t hcjunh{ uevan rufcdkh`h{ en622= rhvh {u rve{enphkdn# en avih `e kuh`evna `e `dwucjhkdn# kan ec pépuca id{ia`e ch dnwe{pdjhkdn# `uvhnpe ch }wdd Kanevenkdh Dnpevnhkdanhc {afve {d`h en Iä}dka# enhja{pa `e 622=. Hc e{kvdfdv ec rve{enpe pe}pa# t `h`a xue pa`hwéh hcph vehcdhv whvdh{enpvewd{ph{# ec hwhnke `ec hnècd{d{ pa`hwéh na rane en oueja ca{ ihpdke{ `e kch{e# epndh#nhkdanhcd`h`# epk.# xue {evèn kan{d`evh`a{ {afve pa`a en ch h{e `e dnpevrvephkdn. Rav

phnpa# {achienpe {eøhchveia{ kuhn`a {e pvhpe `e kdph{ `e enpvewd{ph{# {dn e{rekdkhv ch{khvhkpevé{pdkh{ `e ch{ rev{anh{ enpvewd{ph`h{. Phce{ {updceh{ hrhvekevèn en ec dnavienhc `e ch dnwe{pdjhkdn.

Page 205: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 205/318

FDARA@EV? [D@H T WDM)ACENKDH KANPVH CH[ IUOEVE[  625

`e veren{hv ch{ d`enpdkhkdane{ t ch{ rvèkpdkh{ {e}uhce{. Reva hc djuhc xue ch{d`enpd`h`e{ un`hnpe{ t un`h`h{ en ch wdacenkdh# ec jäneva phifdän rue`e{ev wd{pa kaia un eoevkdkda `ec fdara`ev kuta{ ndwece{ `e wdacenkdh whn

`e{`e ca {updc ‐ch wdacenkdh {difcdkh ̀ e ch ̀ aidnhkdn ih{kucdnh‐ mh{phca e}rcékdpa `e ca{ jacre{ t h{e{dnhpa{# `an`e ec iapdwa kenpvhc e{ ou{pa ecjäneva.

Rav høh`d`uvh# {ca en ec {d{peih iuoev)whvn# ca{ raca{ xue ca kanav)ihn h`xudeven {djndkh`a? {e e{ iuoev ravxue mht un whvn# t wdkewev{h.Guevh `e e{pe {d{peih {eiènpdka# kan rvaun`a{ eekpa{ `e vehcd`h`# ca{pävidna{ rdev`en pa`a {enpd`a.

Na en fhc`e Zdppdj -6225$ mh {eøhch`a xue ch ce{fdhnh na e{ unh iuoev #

th xue na e{pè en vechkdn kan ec whvûn. @e{`e e{h rev{rekpdwh# en ch xuekanguten ca{ hravpe{ xueev{ t ̀ e ca{ jht ' ce{fdhn {pu`de{#5 ec {d{peih iuoev)whvn kan{pdpute un e{rhkda `e {uoekdn revrepuh`a kan wdacenkdh t kuthpvhn{jve{dn {e kh{pdjh kan wdacenkdh.

Äc mhkéh {u wacunph`# mhkéh {u wacunph` ravxue evh rh— kairchkevca a rhvh xue na

{e uevh `e ch kh{h a rhvh vepenevca kaia iuoev. Na{ peneia{ xue {aiepev h iukmh{

ka{h{ kan ec maifve. A {eh# ce wdenen ca{ ihnapane{# ca{ jacre{# a wdene# ±kûia ce

e}rcdka iè{ a iena{1# ec {aiepdidenpa# e{a e{ ca xue ta `dja. A {eh# t iukmh{ weke{xueveia{ h nue{pva ihvd`a t mhkeia{ pa`a ca xue ecca{ xudevhn. Enpanke{ na{ fh)

 ohia{ rav ec rd{a# na{ raneia{ rav ec rd{a t ecca{ {deirve {hcen `aidnhn`a# a {eh

{deirve {e kuirce ca xue ecca{ xudeven.

Unh khvhkpevé{pdkh kchwe `e ch {uoekdn e{ ch djnavhnkdh `e ch rev{anhkan ve{rekpa hc mekma `e e{phv {uoeph. Ec dn`dwd`ua wdwe kaia –nhpuvhc’ ch`eihn`h h xue ec ndkma afcdjh< dnkcu{a ec ve`ukd`a ihvjen `e kue{pdanh)

idenpa xue ec ndkma revidpe kuirce ch unkdn `e veavhvca? unh nhkdiuoev t‧ –fuena# nd ihpeia{ ch jhccdnh# ravxue na mht neke{d`h`# ndøh# ndøh rue{‧’.

Ca{ rvake{a{ `e `e{ufoepdwhkdn rhvekdevhn unh ra{dfdcd`h` `e raneven kvd{d{ ch verepdkdn vdpuhc t# kan ecch# ch e{pvukpuvh `ec ndkma. Reva hnpe{ {evexudeve ̀ e ch {ufoepdwhkdn? ̀ e e{h vdkkdn rva`ukd`h kuhn`a ec dn`dwd`ua{e iuewe enpve ch{ dnkaia`d`h`e{ h xue ec ndkma afcdjh# `an`e hrhveke chrvejunph? –±T rav xuä ta‧ h{é1’ Ec {uoepa {uoeph`a rue`e {ufoepdwhv{e t#

5 Rav eoeirca# Odiäne -6226$ t Gvdp -6227$# `an`e hrhveken `dwev{h{ veevenkdh{h ca{ jht ' ce{fdhn {pu`de{.

Page 206: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 206/318

627  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

h{é# dnhujuvhv ch ra{dfdcd`h` `e `e{ufoepdwhv{e# rhvh kan{pvudv nuewh{ {uf) oepdwd`h`e{# iè{ rvardh{# iè{ hupnaih{.

Rav {uoepa enpen`eia{ ec {uoepa {akdhc# e{e eekpa xue {e rva`uke kuhn)

`a un kÿiuca `e dn`dwd`ua{ kdvkuchn `enpva `e un `epevidnh`a ndkma t hcmhfdphvca# hc –cenjuhoehv’ enpve ecca{ kan ca{ k`dja{ `ec ndkma#7 ekmhn hhn`hv ca{ {djndkh`a{ xue veuevhn phnpa ca{ kan`dkdanhidenpa{ ̀ ec ndkmakaia ch{ ra{dfdcd`h`e{ `e pvhn{avihvca a {hcdv mhkdh apva{ cujhve{# dnkcu{adnä`dpa{.

 H{é# na e{ xue mhth un whvn ̀ e {uta wdacenpa kanpvh ch iuoev# {dna xueec {d{peih iuoev)whvn kan{pvute kan wdacenkdh {ufoepdwd`h`e{ dniev{h{ ench wdacenkdh mepevamejeindkh.: E{e {d{peih neke{dph `e ch wdacenkdh rhvh

ihnpenev ca{ vace{ `e jäneva# kan{pvute unh e{pvukpuvh wdacenph rhvh ec{d{peièpdka `e{enkuenpva `e `a{ {ufoepdwd`h`e{ `devenpe{# `a{ kavravhcd)`h`e{ `dwev{h{# `a{ `e{ea{ `d{pdnpa{< en pa`a kh{a# {e pvhph `e d`ehce{ dnhc)khnhfce{ reva vejd`ave{ `e wd`h{ kapd`dhnh{. T ca cchihia{ jäneva# `an`euna `e ca{ kairanenpe{# e{pvukpuvhcienpe# pdene ec ihn`hpa `e eoevkev chwdacenkdh kanpvh ec apva kairanenpe# ec kuhc pdene ch afcdjhkdn ̀ e {aravphv)ch en `a{ {enpd`a{? rh`ekevch t en e{h ie`d`h `hvce {aravpe.

±Xuä afoepdwa pdene un rchnpehidenpa h{é1 Enpve apva{# na hfav`hv iè{

ch rvafceièpdkh `e{`e ec `uhcd{ia wékpdih)wdkpdihvda# rue{ veuevh `a{iekhnd{ia{ fè{dka{ `ec kanpvac `ec {uoepa? dn`dwd`uhcdhv t rhpacajdhv. Hcdn`dwd`uhcdhv xue`h dnwd{dfce ch ve{ran{hfdcd`h` {akdhc# ch{ e{pvukpuvh{ `ekanpvac# ̀ e fdara`ev# xue unkdanhn ̀ epvè{ `e ch wdacenkdh rav ie`da ̀ e ch{dn{pdpukdane{# `e ch kucpuvh t `e ca {akdhc. Hc rhpacajdhv {e mhke hoena unrvake{a xue na{ kan{pvute h pa`a{ t h pa`h{? na{ revidpe hvihv xue ecrvafceih e{ `ec apva.

7 –[d ch d`enpd`h` e{ un eekpa `e ch{ rvèkpdkh{ `d{kuv{dwh{# ±mh{ph xuä runpa ch d`en)pd`h` `e jäneva# wd{ph kaia unh vechkdn enpve {e}a# jäneva# rvèkpdkh {e}uhc t `e{ea# e{ec eekpa `e unh rvèkpdkh vejuch`avh xue rue`e `endv{e kaia mepeva{e}uhcd`h` afcdjh)pavdh1’ -Fupcev# 622:? :;$

: –Gaukhucp hvih xue ca{ {d{peih{ ouvé`dka{ `e ra`ev rva`uken h ca{ {uoepa{ h ca{xue iè{ phv`e verve{enphn’ -Fupcev# 622:? 0:$. En ch id{ih cjdkh ra`eia{ hrva}dihv)na{ h vege}danhv en pavna h ch kan{pvukkdn ̀ ec {uoepa `ec jäneva rav ie`da ̀ e rvake{a{`e wdacenkdh# id{ih xue ra{pevdavienpe ca khvhkpevdhvè {avrve{dwhienpe th rva`ukd`akaia un {uoepa wdacenpa# xue h`eiè{ djnavh ch wdacenkdh xue ca un`h t rva`uke kaiaphc. H{é mht unh `afce wuecph `e puevkh en ca{ rvake{a{ `e {uoekdn? hc {uoepa `e jäneva

{e ca rva`uke ie`dhnpe wdacenkdh# t rav høh`d`uvh {e dn`dwd`uhcdh t rhpacajdh {u {dpuh)kdn< en äc ve{d`e ch kucrh)enevie`h` `e {u vechkdn kan ch wdacenkdh# t na rue`e idvhv‐rav eekpa `ec ndkma‐ kia {u rva`ukkdn e{ {akdhc# md{pvdkh t racépdkh.

Page 207: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 207/318

FDARA@EV? [D@H T WDM)ACENKDH KANPVH CH[ IUOEVE[  62:

Iut rav ec kanpvhvda# hc rchnpehv xue ch wdacenkdh e{ dnpvén{ekh hc {d{pe)ih iuoev)whvn# pa`h{ t pa`a{ {aia{ ve{ran{hfce{ ̀ e {a{penev rhpvane{ ̀ eren{hidenpa -ihn`hpa{ `ec ndkma$ xue `e unh u apvh avih {djuen `hn`a

wd`h h ch wdacenkdh kaia avih `e eoevkdkda `ec ra`ev.

Dihjénhpe# ta ud fuvch`h# h ié nd {dxudevh ie `doevan nh`h# {u hidcdh# pa`a{ ca {h)

féhn t nh`de `doa nh`h. Ravxue {urue{phienpe evh un `evekma `ec enevia# reva

hfu{hvan# ravxue ta penéh pve{ mdoa{ xue na evhn `e äc. [u `efev evh napdkhvie a

kanwev{hv t `ekdvce h ch rev{anh? ”Pÿ {hfe{ xue ta penja e{pa# e{pa t e{pa—. Ecca{ {e

eireøhvan en ̀ ekdv xue na e{puwdevh kan äc# a xue ta‧ na xuevéhn xue e{puwdevh kan

äc a {dirceienpe ch {enkdcch vhûn xue evh un wdm ra{dpdwa.

E{h wdacenkdh e{pvukpuvhnpe `ec {uoepa# iucpdrcdkh`h hc h`ou`dkhvce unjäneva t# rav høh`d`uvh# hc afcdjhvca h ch{ pvhtekpavdh{ xue verva`ukdvènhc dnndpa {u{ hpvhrhidenpa{ ‐en ch nhpuvhcdhkdn `e un iun`a en veh)cd`h` kan{pvud`a {akdhcienpe‐# e{h wdacenkdh rue`e {ev pvhn{avih`hie`dhnpe ch {ufoepdwhkdn)`e{ufoepdwhkdn# ie`dhnpe ch rue{ph en `u`h`e –ca nhpuvhc’# a{kdchkdn xue hfve ch ra{dfdcd`h` `e ch hupanaiéh en chkan{pvukkdn `e nuewh{ avih{ `e vechkdn th na fh{h`h{ en ch mepevame)

jeianéh.Iukma `e e{pa e{pè {den`a vehcdh`a# en `dwev{a{ {enpd`a{# rav ch{ iu) oeve{ xue wdwen en ec ie`da `ec pvh{chre enpve ch rhn`eidh `e ch wdacenkdh tch `ec  wdm ! {d`h. Ca{ pe{pdianda{ `hn kuenph `e unh `dwev{h jhih `e wdwen)kdh{< `e{`e xudene{ {e mhn eira`evh`a h rhvpdv `e {u `dhjn{pdka# mh{phxudene{ wdwen `e iÿcpdrce{ ihnevh{ ch arve{dn `e ch {uoekdn khu{h`h rav{ev {evara{dpdwa{?

Enpanke{ ecch# kuhn`a {hfe `e {u e{ph`a {evacûjdka# ce‧ kaia ce `doa h {u e{ra{a xuena# xue ecch na xudeve penev {e}a# t äc ch wdacenph# ch wdach kh`h nakme. En pa`a e{pa#

{hce eifhvhh`h‧ ecch `dke xue na {e hpvewe# xue na pdene whcav rhvh `enunkdhvca. T 

 th en e{a ccewh ̀ a{ rhvpa{# {dn ecch dnavihvce hc e{ra{a hunxue na mht unh kanvih)

kdûn `e hifa{# `e xue ecca{ e{pèn dnekph`a{# reva kanwdwen. Ravxue ecch pdene ide`a h

e}rcdkhvce. Reva `e{ruä{ `e xue äc {ura xue äc e{pè dnekph`a# mh huienph`a ec jvh`a

`e wdacenkdh.

Ec dn`dwd`ua {e hupavdh h eoevkev wdacenkdh kanpvh {u rhveoh# na {cakaia ec fdara`ev# {dna th h ndwec iacekuchv? ch ihcpvhph é{dkhienpe t ia)cekuchvienpe ch dnekph. H{é# ec wdm {djndkh phifdän ch ra{dfdcd`h` ̀ e hkpuhv

Page 208: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 208/318

62=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

{afve ch iacekuchvd`h` `ec apva# hmé `an`e hc na wev{e# ec ra`ev {e eoevke hccéidpe? `hv ch iuevpe.

 WDACENKDH T @E[EA

Ec `e{ea {e}uhc e{ unh `e ch{ rvdnkdrhce{ wéh{ rhvh ihnpenev ch afcdjhkdn`e hkpuhv ch wdacenkdh. Ec kavvechpa `ec `e{ea e{ ch vu{pvhkdn# t ch{ avih{`e envenphvch avihn rhvpe `e ch {akdhcdhkdn? ch{ hrven`eia{ `e{`e dn)hnpe{ -dn)hvd{? khvekev `e rhchfvh$# hnpe{ `e mhfchv th ve{ran`éhia{ hnpech vu{pvhkdn. Ch dn{kvdrkdn `ec jäneva e{phfceke unh vechkdn `devenpe

kan ec eoe `e{ea)vu{pvhkdn en rverhvhkdn `e {u ra{pevdav e}rve{dn{e}uhc. Ec {d{peih iuoev)whvn hkpÿh hc kacakhv h ch iuoev en ch e}rekphpdwh`e {ev `e{eh`h t hc whvn en ch afcdjhkdn `e `e{ehv. [ev kucpuvhcienpe ve)kanakd`h t hkerph`h kaia mhfdphnpe `ec ndkma iuoev kanccewh ch evvh`dkh)kdn `ec `e{ea rvarda t ch hnuchkdn `ec rvarda kuevra rhvh `hvca h apva{.@e na mhkevca# ch {hnkdn rane en oueja un pevkev eceienpa xue {e hÿnh hch kh`enh `e{ea)vu{pvhkdn? ch kucrh.

Ch{ kan{ekuenkdh{ eiakdanhce{ `e e{ph pvéh`h mhken `e ch {uoekdn unh

kh`enh e}rve{h`h `e `dwev{h{ avih{. Hrhveke ec kmhnphoe kaia e{pvhpejdh`e ch dirapenkdh# a ec –ra`ev na’?= e{e xue ou{pa rav hu{enpe {e mhke rve){enpe. Ch dirapenkdh# en phnpa –ra`ev na’# {djue {den`a unh avih vechkda)nhc `e ra`ev t kan{pdpute una `e ca{ ve{rdvh`eva{ `ec ndkma# `e ca{ rexue)øa{ e{rhkda{ rhvh hou{pe `e ca{ dn`dwd`ua{. @hv ec rvarda kuevra h apva{‐en ch {e}uhcd`h`# en ch ihpevnd`h`# en ch{ phveh{ `aiä{pdkh{# en ec kud`h)`a `e ch {hcu` `ec jvura hidcdhv# epk.‐ e{ ch dirapenpe hkerphkdn `e chu{uvrhkdn. @e{ea t kuevra u{uvrh`a{ en hvh{ `e {ev vekanakd`h kaia

iuoev e{ ch e{pvhpejdh `ec fdara`ev rhvh ihnpenevch en unh {uoekdn un`h)ienphc xue revidpe ec unkdanhidenpa `e ch kucpuvh# `e un ia`a `e rva)`ukkdn. @e{ea)vu{pvhkdn)kucrh# hc {ev unh e{pvhpejdh `ec fdara`ev# rva)`uken ̀ devenpe{ eekpa{? e{ ec rvarda fdara`ev ec xue ̀ h hc whvn wevpe`eva{

= [d fden ch nakdn e{ rvarue{ph rav Ohkxue{ Chkhn# Hjhifen ch vepaih t rane envechkdn kan ec ra`ev {afevhna# id{ia `ec xue# na{ rhveke# ec ndkma whvn `aph h xudenrav äc kdvkuch? –Ch rapenkdh -en {u `afce h{rekpa `e rapenkdh t `e rapenkdh `e na$ e{ ecia`a rav ie`da `ec kuhc ec {ev {e un`h {afevhnhienpe# e{ `ekdv# {dn nh`h xue ca rveke)

`h a `epevidne‧ {hcwa ec rvarda ra`ev na {ev. T ec {afevhna e{ ec hkpa xue {e vehcdh{enkdcchienpe veiawden`a ch rvardh rapenkdh `e na {ev# `eoèn`a{e {ev# `èn`a{e h {éid{ia’ -Hjhifen# 6227? 75$.

Page 209: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 209/318

FDARA@EV? [D@H T WDM)ACENKDH KANPVH CH[ IUOEVE[  624

rhvh e}rve{hv ca{ eekpa{ `e ch pvéh`h# rhvh ra`ev < idenpvh{ xue h ch iuoev ceapavjh ch afcdjhkdn `e ra`ev na.

@e{ehv {ev `e{eh`h t `e{ehv {ev ih`ve# {an ca{ hkke{a{ e{peveapdrh`a{

xue ch kucpuvh revidpe h ch iuoev. T kaia ec `e{ea `ec `e{ea# hxuecca xueec `e{ea `e{eh# e{ ou{pa {u iuevpe ‐{u `e{hrhvdkdn en ch ie`d`h en xue{eh {hpd{ekma‐# ec `e{ea {e pavnh en afcdjhkdn -af)cdjhv? undv ca{ kanpvh)vda{$. Xuden kdvkuch rav ec ndkma –iuoev’ pdene ch af)cdjhkdn `e dn){d{pdvrhvh e}){d{pdv -{ev en ec h`enpva ̀ e {u kuevra# rhvh cajvhv {ev en ec huevh? eciun`a# ca{ apva{$< dn{d{pdv en ch afcdjhkdn `e cdjhv{e hc apva. @e hmé xuerhvpe `ec kan`dkdanhidenpa `e phc ndkma {eh e{phv {deirve `d{rue{ph h kud)`hv `ec apva< {achienpe e{h dn{d{penkdh `h e}d{penkdh h ch –iuoev’ en ec {d{pe)

ih iuoev)whvn. [ev –iuoev’# enpanke{# kanccewh ch afcdjhkdn `e `eohv{ednekphv en ch ie`d`h en xue phnpa {u kuevra)`e{ea e{pè u{uvrh`a# kaiaeekpa ̀ e {u –ra`ev na’< {e pvhph ̀ e unh e{rekde ̀ e {diepvéh dcu{avdh {é)ra`ev! 

 ra`ev)na# xue enih{khvh ch h{diepvéh `ec jäneva venpe hc ra`ev.

 WDACENKDH T pVHFHOA @AIÄ[pDKA

En ec èifdpa `aiä{pdka# ch u{uvrhkdn `ec kuevra)`e{ea `e ch –iuoev’ {eafoepdwh en ch {uoekdn `h`h rav ec ndkma t rav un e{rhkda ihpevdhc# h ch wexue {difcdka? ch kh{h# {djndkh`h kaia majhv# kan pa`a ec pvhfhoa xue kan)ccewh. Wdwdv kan  wdm {djndkh# en ec èifdpa `aiä{pdka# xue na {ca ch iuoevkanpdnuhvè kan pa`h{ ch{ phveh{ mhfdpuhce{# {dna xue ä{ph{ {e iucpdrcdkhvènen ch ie`d`h en xue ec kan`dkdanhidenpa `e –hpen`ev h apva{’ {djh wdjenpe.Kan vekuenkdh# ch iuoev# h re{hv `e {ev {evara{dpdwh# e{ xuden hpden`e h ca{apva{ ideifva{ `e ch hidcdh xue {uven e{pe ihc. A dnkcu{a# kuhn`a ecch th

e{pè en h{e `e {d`h# {djue mhkdän`a{e khvja `e {u rhveoh t `e {u{ mdoa{. Hxué {uke`e unh pvhn{avihkdn? `dkmh hpenkdn h apva{# hrhvpe `e e{)phv {djndkh`h kaia unh afcdjhkdn# h`xudeve phifdän ec {djna `e ch –kahv)ph`h’# hc kanwevpdv{e en un iapdwa rhvh {afvewdwdv h ch {evara{dpdwd`h`? cce)whv h khfa ec xuemhkev# rhvh na iavdv. Ch{ phveh{ ̀ aiä{pdkh{# pvhn{avih`h{en {ufpevujda)ve{d{penkdh hnpe ch enevie`h`# veuevhn ch {uoekdn `ec nd)kma –iuoev’# kanwevpd`a hmavh en –iuoev xue wdwe kan  wdm’.

±Kia envenphv e{h ve){uoekdn rhvh ccewhvch mhkdh unh `e{ufoepdwh)kdn1 ±Kia hrvawekmhv ch kanvanphkdn kan ch iuevpe rhvh jenevhv nue)wh{ avih{ `e vechkdn# `e{ufoepdwhkdane{ jenävdkh{# vekdrvakd`h`e{ iè{exudphpdwh{1

Page 210: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 210/318

682  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

 WDACENKDH T EKANAIÉH

Ch rvewdh `eren`enkdh ekanidkh `e ch iuoev {e we dnkveienph`h kanavie

ec wdm huienph ch wucnevhfdcd`h` ekanidkh? jh{pa{ iä`dka{# enevie`h`e{#`dkucph`e{ rhvh kanpdnuhv ec pvhfhoa -phnpa en {u `dien{dn chfavhc kaia`aiä{pdkh$. [d fden ec hkke{a h pvhphidenpa{ aravpuna{ e{ unh `e ch{ racépd)kh{ ̀ e ca{ {d{peih{ ̀ e {hcu`# ch{ kan`dkdane{ ihpevdhce{ na {deirve hkdcdphne{pa. En kh{a `e xue ch dn{pdpukdn ccejue h khvekev peiravhcienpe `e pvhph)idenpa{# ch{ u{uhvdh{ ̀ efen kan{ejudvca{ kan {u{ rvarda{ ie`da{. Hun kan)phn`a kan ec pvhphidenpa fè{dka# ch hrhvdkdn ̀ e enevie`h`e{ aravpund{ph{`eihn`h unh rvanph hpenkdn# xue h ienu`a kavve h khvja `e ch{ u{uhvdh{.

E{pa {e `h en un e{kenhvda `an`e ch{ iuoeve{ {uecen na penev ec kanpvac `ech ekanaiéh hidcdhv< {dpuhkdn xue envenphn `e{`e {u –ra`ev na’.

Apva hkpav? hnpe ec `dhjn{pdka ra{dpdwa kan vekuenkdh {an hfhn`anh)`h{ rav {u{ rhveoh{ t {u{ hidcdh{. Ch {evara{dpdwd`h` ̀ d{idnute ch{ aravpu)nd`h`e{ `e kan{ejudv un pvhfhoa# mhkden`a xue ch rvewdh hcph `e pvhfhoa t{hchvda{ ou{pa{ ve`un`en en unh kh`h we iè{ ceohnh khcd`h` `e wd`h enkan`dkdane{ `djnh{.

 H`eiè{# mht unh kvekdenpe e}ra{dkdn hc vde{ja `e  wdm ! dP{ kuhn`a `e

rvake{a{ `e idjvhkdn {e pvhph? `efd`a h ch hcph `e `akuienpa{ xue cejhcd)ken ch e{phnkdh en ec rhé{ ̀ e pvèn{dpa a `e{pdna# ec kaievkda {e}uhc# ec pvèkamuihna t ch e}rcaphkdn {e}uhc kanavihn un undwev{a `e {urevwdwenkdh.

 T iè{ kuhn`a ch{ iuoeve{ th wdwen kan  wdm# rue{ ch{ afcdjh h unh {evde `ekahvph`h{ rhvh na {ev `epekph`h{ rav ca{ {d{peih{ `e {hcu` kaia {evara{d)pdwh{ t ra`ev {ejudv en ec kaievkda {e}uhc. Pa`a e{pa# en ie`da `e ch rve){dn `e enwdhv `dneva h {u{ hidcdh{ en {u{ rhé{e{ `e avdjen.

Reva mht apva pdra `e wdacenkdh t ekanaiéh# en un {enpd`a iè{ {dif)

cdka? ch wdacenkdh ie`dhnpe ch kuhc# rav ie`da `ec dnpevkhifda `e iuoeve{‐th {eh rav wéh{ eiakdanhce{ kaia ec nawdhja# a ianephvdh{ kaia ecpvèka t kaievkda {e}uhc# epk.‐ {e ccewh h khfa unh {akde`h` ih{kucdnhfh{h`h en vechkdane{ rhvh# rav t enpve whvane{.

En vehcd`h`# ch{ vechkdane{ xue {e e{phfceken enpve kchne{ rhpvdcdnehce{ pdenen

{u fh{e en un `e{ea maia{akdhc -ca xue Dvdjhvht `enaidnh# en un oueja `e

rhchfvh{# ”maiia){e}uhcd`h`—$# unh {e}uhcd`h` vervdid`h t `e{rvekdh`h< unh

vechkdn enpve maifve{ xue# en ve{uid`h{ kuenph{# e{pè vechkdanh`h kan ca{

wénkuca{ `e ca{ maifve{# reva xue {e kveh h pvhwä{ `ec dnpevkhifda mepeva)

{e}uhc t ch `d{pvdfukdn `e iuoeve{ -Fupcev# 622:? 882$

Page 211: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 211/318

FDARA@EV? [D@H T WDM)ACENKDH KANPVH CH[ IUOEVE[  688

 WDACENKDH T pVE[ [UFNDKMA[

Mht pve{ {ufndkma{ xue ve{ucphn iut vewech`ave{ ̀ ec cujhv ̀ e ch –iuoev’ en

ec {d{peih iuoev)whvn? wdvjdnd`h`# ihpevnd`h` t hfuechja.Ca{ pve{ kh{a{ kairhvpen ec kan`dkdanhidenpa `e {ev cujhve{ xue `e)

ihn`hn paihv en ch{ rvardh{ ihna{ ec kud`h`a `e hcja a `e hcjuden? chwdvjdnd`h`# ca{ mdoa{# ca{ ndepa{. Guevhn ch hpenkdn `e ch iuoev kanpdnuh)ienpe mhkdh ec huevh# rue{ dnkcu{a ch wdvjdnd`h` {e kan{evwh en hvh{ `eapva{. E{pèn hcphienpe vaihnpdh`a{# dnwe{pd`a{ `e unh {evde `e rvaie{h{pvhn{idpd`h{ `e{`e ca{ kuenpa{ `e dnhnkdh# ch{ khnkdane{# ca{ vace{ h didphv`dun`d`a{ rav ie`da{ ih{dwa{# ch{ pecenawech{# ca{ rhpvane{ ̀ e ren{hiden)

pa vecdjda{a. Enpvhv en ch `dien{dn `e ch dcu{dn {ca e{ hfvdv ch ra{dfdcd`h``e ch `e{dcu{dn? ch vehcd`h` nunkh e{ kaia ec dihjdnhvda {akdhc rvaiepe<reva rhvh kuhn`a e{pa {e `e{kufve# ch rvaie{h th kuircd {u rhrec `e {u)

 oekdn. Eireva# hun venpe h ch `e{dcu{dn# aveken ch kahvph`h `ec hiavie`dhnpe ch kuhc {e ndejh ec `acav xue {djndkh mhfdphv ca{ {ufndkma{.

En kh`h kh{a# ca{ {ufndkma{ {an unh kan{pvukkdn ih{kucdnh# ̀ an`e {eavdjdnh ch –iuoev’ xue ec {d{peih iuoev)whvn vexudeve rhvh {u unkdanh)idenpa. [afve pa`a# kuhn`a {e afcdjh h xuden akurh ec cujhv –iuoev’ h hk)

puhv kaia ec kenpva xue `h kamevenkdh h ch und`h` `e rva`ukkdn t verva)`ukkdn cchih`h –hidcdh’.Gdnhcienpe# t kanavie e{pèn kan{pvud`a{ kaia un afoepdwa `e wd`h#

kh`h {ufndkma kanpeirch th en {u rvardh e{pvukpuvh ca{ iekhnd{ia{ `e e{)pdjihpdhkdn t ihvjdnhkdn kanpvh ch{ iuoeve{ xue na xudeven a na rue`envehcdhv `e ihnevh {hpd{hkpavdh ec revavihnke xue `eihn`h {u kacakhkdn.[ca h{é ra`eia{ kairven`ev un raka kia e{ xue ca{ dn`dwd`ua{ rev{e)judia{ dnkhn{hfceienpe kuircdv ch{ dnhckhnhfce{ e}djenkdh{ `e ca{ ndkma{#

e dn){d{pdv en hcchvch{ h kh`h rh{a? {e na{ mh mekma {u{phnkdhcd`h` hxueccaxue e{ dira{dfce.4 Wdwdv kan wdm na mhke {dna dnpen{dkhv ch{ e}djenkdh{?

4 –ec afoepdwa na e{ ch rva`ukkdn `e rchkev# {dna ec kanpvac h pvhwä{ `e ch je{pdn `eckdvkudpa e}kdphkdn)vu{pvhkdn `e {ufoepdwd`h`e{ racépdkh{ ‧ en ch rva`ukkdn `e {hpd{hk)kdn vu{pvhnpe’ -Rvekdh`a# 622=? 62:$. Ch d`eh `e {hpd{hkkdûn xue na {hpd{hke na{ rhvekephn rhvh`odkh t kevkhnh h ch nakdn `e jake chkhndhna# xue ve{ucph iut envdxueke`avhrhvh hircdhv ch vege}dn {afve ±rav xuä dn{d{pdia{ `an`e {hfeia{ xue na enkanpvhveia{ca fu{kh`a1# ±rav xuä {ejudia{ {den`a ca{ whvane{ t ch{ iuoeve{ xue kue{pdanhia{ {ev1‧

Rav jake# ravxue ch {hpd{hkkdn nunkh {hpd{hke# ravxue en e{h ie`d`h e{phia{ jhvhnpd)h`a{ kaia {uoepa{ `e kan{uia< ravxue ec kan{uia na {ca e{ en un ievkh`a t ravie`da `e dnpevkhifda{ ianephvda{‧a hkh{a ravxue en ec ia`eca hvihkaravnajvèka

Page 212: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 212/318

686  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ec `éh xue ecca{ `djhn –Ihid ±h pd pe rh{û hcja1’# enpanke{ ta ce{ wat h kanpe{phv –±Rav 

xuä1’# –±Rav xuä pÿ {deirve na{ `dke{ e{pa1’# –Hm# fuena’< reva {d ta cchia# ecca{ ie

cchihn t ie `dken –ihid# ±xuä pdene{1’# –Na# ie `uece ch khfeh’# –Ihid ±th ud{pe

hc `akpav1# ±xuä pe `devan1’# –Unh rh{pdcch’# –Pÿ pe wh{ h paihv unh rh{pdcch’. Kuhn`a ta ccejuä hccè ta ce `doe h id mdoh –Ihid ta penja xue paihvie unh rh{pdcch h ch{ {depe

`e ch ihøhnh’# mavh ̀ e hxué h ch{ {depe ̀ e ch ihøhnh# mavh ̀ e hccè akma ̀ e ch ihøhnh.

 H ch{ akma `e ch ihøhnh? –Ihid pe pakh ch rh{pdcch `e ch{ akma `e ch ihøhnh# ihid#

±xuä rh{pdcch e{1’# –E{ unh rh{pdcch xue ie `da ec `akpav rhvh ch meiajcafdnh xue ch

penja fhoh’# reva ecch {deirve e{phfh hc ren`denpe. Reva id mdoa# h id{ `a{ mdoa{# {dei)

 rve e{pat kan e{a# ec `éh xue ecca{ ie rvejunpen# fuena# e{e é̀h enpanke ta ie {enphvä

kan ecca{# ce{ `dvä.

 WDACENKDH GHVIHKACûJDKH CEJHC E DCEJHC

 H rvdnkdrda{ `ec nuewa idcenda# 0 idccane{ `e ndøa{ {an pvhph`a{ kan Vdphcdnh

rav mdrevhkpdwd`h` t rav ec cchih`a {én`vaie `e `äkdp `e hpenkdn# t iè{ `e

6 idccane{ kan{uien r{dkapvrdka{ `e{pdnh`a{ h kanpvachv ch `erve{dn dnhn)

pdc. E{phia{ venpe h un nuewa pdra `e khrdphcd{ia khcdenpe# r{dkapvrdka t

runl‧ Ch nuewh –ekanaiéh)iun`a’ na unkdanh {dn ec `e{rcdejue {diucpè)nea e dnpevkanekph`a `e ch rva`ukkdn `e kdenpa{ `e panech`h{ `e e{pevad`e{

{dnpäpdka{# {dn ch `du{dn jcafhc `e dièjene{ ravnajvèkh{# {dn ch echfavhkdn

`e nuewh{ whvde`h`e{ r{dkapvrdkh{ {dnpäpdkh{ cejhce{ e dcejhce{ -Ce}aidc# [re)

kdhc L# Wdhjvh# {ree`# kvd{phc# Rvahk# ä}ph{d{# rarrev# mevaénh# Aiearvhac#

epk.$# {dn ch e}pen{dn h ch paphcd`h` `ec rchneph `e unh avih `e hvxudpekpuvh

uvfhnh `du{h en ch xue iejhkdu`h`e{ id{evdh {e ka`ehn kan nu`a{ `e hcph

kankenpvhkdn `e khrdphc -Rvekdh`a# 622=? ;8);6$.

E{h hvxudpekpuvh# hnpe{ `e mhkev{e `du{h# en iukma penéh ch avih `ecrhnrpdka xue Gaukhucp -84=8$ vege}danh en Wdjdchv t kh{pdjhv # `an`e idvhch avjhndhkdn {akdhc kaia un enavie t {difcdka rhnrpdka# xue afcdjhh ca{ kuevra{ h `epevidnh`h kdvkuchkdn rhvh `hv wd`h h ch ihxudnhvdh rh)nrpdkh `e kanpvac. Hc {ejudv ch rvarue{ph aukhucpdhnh# Rvekdh`a rvaraneun ia`eca hvihkaravnajvèka# `an`e th na e{ neke{hvdh ch e}ra{dkdn`ec kuevra h unh `epevidnh`h avjhndhkdn e{rhkdhc< reav hÿn? ec ra`ev

‐`an`e kae}d{pen ca{ ia`eca{ rvewda{ `ec ra`ev {afevhna# `d{kdrcdnhvda# `e kanpvac a `e{ejuvd`h`‐ pa`a e{ th ievkh`a# dnpevkhifdhfce rav ec {djna undwev{hc xue e{ ec `dneva.

Page 213: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 213/318

FDARA@EV? [D@H T WDM)ACENKDH KANPVH CH[ IUOEVE[  68;

enpvh en ec kuevra en avih `e {u{phnkdh# `e iacäkuch# rhvh eoevkev `e{`ee{h idkva{karéh {u `aidnda {afve ca{ dn`dwd`ua{.

Ec rvafceih e{ xue mh{ph hmavh ec `e{ea# ec rchkev# ec {e}a t ec jäneva mhn {d`aren{h`a{ en pävidna{ `e e{enkdh na pvhn{evdfce# `e rvarde`h`. Rvdieva ren)

{h`a{ kaia {u{phnkdh{ oh{ en ch nhpuvhceh# ̀ e{ruä{ kaia rvarde`h` ̀ e @da{#

cueja kaia rvarde`h` `ec E{ph`a# iè{ phv`e kaia rvarde`h` rvdwh`h t mat#

rav ÿcpdia# kaia rvarde`h` `e ch{ jvhn`e{ pvh{nhkdanhce{ hvihkaravnaracé)

pdkh{. Ch{ nuewh{ kavravhkdane{ jcafhce{ na rva`uken nh`h. [u ÿndka afoepdwa

e{ ch hkuiuchkdn t je{pdn ̀ e rhpenpe{. H e{ph nuewh racépdkh ̀ ec kartvdjmp xue

je{pdanh ch wd`h t ca{ k`dja{ {difcdka{ e{ h ch xue me `enaidnh`a –hvihka)

ravnaracépdkh’ -Rvekdh`a# 622=? 8==$.

Ec {d`h kan{pdpute un kchva eoeirca `e e{pe ia`eca# en ec xue kangu)ten `dwev{a{ kairanenpe{ -hrhvhpa iä`dka)cejhc# kdenkdh{ –r{d’# E{ph`a)racépdkh{ rÿfcdkh{)rve{urue{pa{# iavhc)äpdkh$ rhvh eoevkev un ra`ev `e{`eca dnpevna)iacekuchv fh{h`a en un `d{kuv{a iä`dka){hcu`# rvewenkdn terd`eidacajéh. H{é# wdwdia{ en un iun`a ̀ e {u{phnkdh{ kuth kdvkuchkdn enec ievkh`a `e kan{uia e{pè vejuch`h rav unh `devenkdh e{pvhpäjdkh? ec

 oueja cejhc)dcejhc. Hifa{ raca{ `ec kanpdnua hpvhwde{hn ec enpvekvuke `ec{d`h kan ch wdacenkdh.

Cejhc

En ch wdacenkdh hvihkacjdkh eoevkd`h kanpvh ch{ iuoeve{ `e ihnevh cejhc#ie`dhnpe pvhphidenpa{ ̀ e rve{kvdrkdn iä`dkh# hrhveken kuhpva hkpave{ en

pavna h ca{ xue ec rev{anhc iä`dka {uece na h`wevpdv h ch{ u{uhvdh{ `e ca{{evwdkda{ `e {hcu`.Rvdieva# ch updcdhkdn ̀ e kdevpa{ ie`dkhienpa{ kanpvh ec wdm pdene kaia

eekpa ̀ hv phifdän ve{ucph`a{ ra{dpdwa{ en ch{ rvuefh{ ̀ e hnpd`arhoe. H re{hv`e ch{ navih{ ̀ e {hcu` t ch rvapekkdn ̀ e ca{ ̀ evekma{ muihna{# en iukma{eircea{ {e hka{puifvh re`dv un e}hien `e {hnjve -rhvh kevpdkhv hu{enkdh`e  wdm a `vajh{$. En ch{ rev{anh{ xue wdwen kan  wdm# hifa{ ve{ucph`a{ {hc)`vèn ra{dpdwa{# dnkcu{a kuhn`a na kan{uih ndnjÿn apva pdra `e {u{phnkdh{iè{ xue ec ie`dkhienpa cejhcienpe rve{kvdpa. ±H xuä {e ce{ afcdjh# {d xude)ven kan{ejudv un pvhfhoa1 E{ph wdacenkdh {e we e}hkevfh`h rav ec mekma ̀ e {eviuoev# rue{ ch rvuefh hnpdeifhvha {uece {ev un vexud{dpa iè{.

Page 214: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 214/318

680  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ec {ejun`a hkpav e{ ch hrhvdkdn ̀ e ihnkmh{ en ch rdec. [d ren{hia{ ench –iuoev’ kan{pvud`h rhvh ec –whvn’ t ch diravphnkdh `e {u kuevra)rdec)khvh kaia {djna{ rhvh {ev ecejdfce# ch hrhvdkdn `e ihnkmh{ en ch khvh ce

khifdh ec va{pva# ce ̀ h apva {eifchnpe? hxuäc `an`e ec e{pdjih kafvh kuevrat {e pvhn{avih en {eøh wd{dfce# hvvh{pvhn`a mhkdh ca rÿfcdka hxuecca xuepdene ch afcdjhkdn `e revihnekev en ca rvdwh`a? ch {e}uhcd`h`. Rhvh ch{rev{anh{ xue wdwen kan  wdm ch{ ihnkmh{ en ch khvh {an ec {djna `e unh{e}uhcd`h` pvhn{jve{avh< h`xudeven ec {djndkh`a ̀ e ch ̀ enunkdh rÿfcdkh ̀ e{u {evara{dpdwd`h`? –Ec  wdm {e ie wh h naphv’.

Ec pevkev kairanenpe e{ ch cdra`d{pvah? khifda{ en ch jvh{h kavravhc#rav phnpa# en ch hupadihjen kan ch kan{ekuenpe kvd{d{ ̀ e d`enpd`h` t ch fhoh

`e hupae{pdih. Envenph h ch iuoev kan{dja id{ih kan iè{ dnpen{d`h` xuech{ ihnkmh{ en ch khvh. [d ch jvh{h `e ch{ kh`evh{# hnpe{ hkpav `e avjucca# {emh d`a mhkdh ca{ iu{ca{< {d ch jvh{h `e ca{ {ena{ {e mh d`a mhkdh ec hf`aiena# hun revihnekden`a en {u {dpda mh avih`a –fach{’# ±xudän e{ ecch hmavh1#±`n`e e{pè ec {ev iuoev1

Ec kuhvpa kairanenpe e{ ch `d{idnukdn `ec hrepdpa {e}uhc. Ch{ iuoe)ve{ xue wdwen kan  wdm {e envenphn h un ihtav vde{ja `e wdacenkdh {e}uhckan {u rhveoh# th xue nd ecch{ t iukma iena{ {u{ rhveoh{ {an h`wevpd`a{ ̀ e

e{pe eekpa `ec ie`dkhienpa. T na {ca kanvanphn un huienpa en ch wda)cenkdh {e}uhc# {dna phifdän en ch{ wdachkdane{.Rav ÿcpdia# enkanpvhia{ un pdra `e wdacenkdh {updc vechkdanh`h kan ch{

{u{phnkdh{? –Ec e{pvjena t ch rvaje{pevanh‧ {an mat‧ ch{ {u{phnkdh{ iè{hfvdkh`h{ rav ch dn`u{pvdh hvihkäupdkh iun`dhc# kanwdvpdän`a{e h{é en ch{iacäkuch{ {dnpäpdkh{ iè{ updcdh`h{ ̀ e pa`h ch md{pavdh ̀ e ch ie`dkdnh’ -Rvekdh)`a# 622=? 867$. Na {ca {e vexudeve ̀ e wdhjvh rhvh penev hkpdwd`h` {e}uhc a ̀ eRvahk rhvh ra`ev {anveév# hmavh phifdän vexuevdia{ `e mavianh{ hvpdkdh)

ce{ rhvh mhkevna{ rh{hv rav xuden peneia{ ch afcdjhkdn `e mhkevna{ rh{hv.

Dcejhc

En kuhnpa h ch{ {u{phnkdh{ dcejhce{# enkanpvhia{ unh rvaun`h vechkdnenpve ch wdacenkdh t ec u{a)hfu{a `e hckamac!`vajh{.82 E{ph{ {u{phnkdh{ rva)

82

[d fden ec hckamac na e{ dcejhc# ca dnpejvhia{ en e{pe hrhvph`a en ch ie`d`h enxue pdene unh kan{anhnkdh kan ch{ `vajh{# phnpa en ca{ rvake{a{ h`dkpdwa{ kaia en ch{{dpuhkdane{ `e wdacenkdh.

Page 215: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 215/318

FDARA@EV? [D@H T WDM)ACENKDH KANPVH CH[ IUOEVE[  685

`uken eekpa{ en ec dn`dwd`ua t en {u enpavna# h ch we xue {an rva`ukpa`e un enpavna xue rva`uke kdevpa pdra `e {uoepa? una xue khvekh `e ra){dfdcd`h` hcjunh `e `e{ufoepdwhkdn. [d fden ca hekphn en {u paphcd`h`# hc

eoe {e}uhcd`h`)wdacenkdh ca e}hkevfhn `e iÿcpdrce{ avih{. Dnkcu{a kuhn`a{u{ eekpa{ dnmdfhn ch hkpdwd`h` {e}uhc# na h{é ch vu{pvhkdn xue `dkmh dn)mdfdkdn rva`uke< rav phnpa `e{exudcdfvhn ec kanpvac xue ec dn`dwd`ua ra)`véh penev hÿn fhoa ca{ ihn`hpa{ `ec ndkma# revidpden`a xue {e whth h ca{céidpe{# {afve pa`a ca{ whvane{. Reva ca{ céidpe{ {deirve {e `e{rchhn? kh`hwe xue ec dn`dwd`ua# en {u {uoekdn# xudeve hircdhvca{# `hn rhvh iè{#dn{evpèn`aca en un rvake{a `e  jake?88 th na diravph fefev a `vajhv{e ajacrehv h ch rhveoh# {dna dv iè{ hccè `e `an`e {e ccej ch ÿcpdih we. Rhuch)

pdnhienpe ec dn`dwd`ua hfhn`anh ec wénkuca kan ec apva# rue{ {u rhveoh thna e{ iè{ ec apva# {dna ch {u{phnkdh a ec hkpa wdacenpa. Hc `e{hrhvekev ecapva# ec wénkuca {e `e{muihndh# {e wuecwe ka){u{phnkdhc hc {uoepa? ec dn`d)wd`ua {e mhke {u{phnkdh# wdacenkdh {u{phnkdhc e}hkevfh`h. Jake ruva `e chhupa`e{pvukkdn t `e{pvukkdn `e un enpavna xue ca kan{pvut kaia {ev`e{pvukpdwa. Ec ndkma {e `evvuifh {afve {é id{ia# idenpvh{ ch{ ve{rue{ph{dn{pdpukdanhce{ na rh{hn `e ieva{ hkpa{ vekan{pvukpdwa{ `e un {uoepa me)kma re`hkevéh. Ch `dwev{d`h` {e}uhc# ch{ nuewh{ pvdfu{ uvfhnh{ -Ihvkdhc#

6227$# ch{ nuewh{ rvèkpdkh{ phnhpaécdkh{# rhveken {ev unh fÿ{xue`h `enuewh{ d`enpd`h`e{ e d`enpdkhkdane{ xue kae}d{pen kan ndkma{ hÿn wdjen)pe{# apva{ vhkpuvh`a{ t apva{ iè{ `evvuifh`a{.

Eoeirca `e e{ph kae}d{penkdh e{ ec kdkca `e wdacenkdh `e ca{ u{uhvda{ `e{u{phnkdh{# xudene{ h re{hv `e d`enpdkhv{e kaia –ihkma{’ dnkcu{a dnpace)vhnpe{ hnpe dn`dwd`ua{ jht# hkerphn kuhcxudev pdra `e rvèkpdkh{ {e}uhce{ kanwhvane{ h n `e kan{ejudv ec `dneva rhvh kairvhv ch {u{phnkdh. E{e pdra `e–ihkma’ {uece {ev xuden renepvh h apva{ whvane{ -rav fakh a rav hna$ t na

rav e{a {enpdv xue e{pè en vde{ja {u wdvdcd`h`# rue{ {e ihnpdene en ec cujhv–hkpdwa’< {dn eifhvja# ca{ –ihkma{’ u{uhvda{ `e {u{phnkdh{ hkerphn# h khi)fda `e `dneva# {ev kacakh`a{ en ec cujhv –rh{dwa’ -{ev renepvh`a{ rav apva{whvane{$# {dn xue rav e{pa {denphn hienhh`h {u wdvdcd`h`. Unh we xue

88 En ec {enpd`a `e jake rvarue{pa rav Ohkxue{ Chkhn? –ec jake ve{d`e en ec dnpenparevihnenpe `e e}ke`ev ca{ céidpe{ `ec rvdnkdrda `ec rchkev‧ {e {a{pdene en ch afe`den)kdh `ec {uoepa h un ihn`hpa# {ehn kuhce{ ueven {u avih t {u kanpend`a# ca xue ca ccewh#hc hfhn`anhv ca xue mht hccé `e {u ̀ e{ea# h `e{pvudv{e en ch {uid{dn hc Apva -jvhn apva$’

-Vau`dne{ka# 622;? 02:$. E{e jvhn Apva chkhndhna en phnpa xue –cujhv {difcdka xuerue`e {ev verve{enph`a rav ec {djndkhnpe# ch cet# ec cenjuhoe# ec dnkan{kdenpe a `da{’-Vau`dne{ka# 622;? :;4$.

Page 216: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 216/318

687  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

e{pèn fhoa ca{ eekpa{ `e ch {u{phnkdh# vexudeven kan uvjenkdh `e vechkdane{{e}uhce{# rav ca xue vekuvven `e{`e ch {acdkdpu` e}rcékdph# mh{ph ch wdachkdna ch{ rvèkpdkh{ {e}uhce{ kan apva{ whvane{. Th xue mhn rh{h`a ca{ eekpa{#

enpvhn en ec kdkca kucrh)kh{pdja {afve {é t {afve xudene{ ca{ va`ehn# jene)vhn`a nuewh{ e{kenh{ `e wdacenkdh# mh{ph xue `e nuewa vexudeven `e {u{)phnkdh{# mekma xue ihvkh ec vedndkda `e pa`a ec kdkca.

Ch{ iuoeve{ e{pèn e}rue{ph{ hc  wdm na {ca ravxue {u{ rhveoh{# hc updcd)hv {u{phnkdh{ dntekphfce{# kavvhn vde{ja `e h`xudvdv ec wdvu{ t pvhn{idpdvcah ecch{ hc penev rvèkpdkh{ {e}uhce{ {dn ch rvapekkdn `ec kan`n# a na {caravxue ecch{ phifdän rue`en kan{uidv {u{phnkdh{ dntekphfce{# {dna phi)fdän rav ec eekpa `e uvjenpe neke{d`h` {e}uhc xue ch{ {u{phnkdh{ rvawakhn

en {u{ rhveoh{.

 WDACENKDH T [E}UHCD@H@

Una `e ca{ hkpave{ `e e{pe runpa e{ ch rvekankerkdn `e xue ch {e}uhcd)`h` pdene kaia n e}kcu{dwa ch verva`ukkdn. E{pa# hunh`a h ch d`eh `exue ch{ vechkdane{ {e}uhce{ {e `hn `e ihnevh –e{ranpèneh’# `dkucph xue

ca{ {uoepa{ h{uihn {u{ rvèkpdkh{< rav phnpa# xue rue`hn rvapejev {u{ ve)chkdane{. Na vekanakev ec rchkev ‐{afve pa`a ch –iuoev’‐# na h{uidv ec`e{ea t na ra`ev vekanakev xue {e hrva}dih unh vechkdn {e}uhc# pvhn{)avih ec eoevkdkda {e}uhc en unh rue{ph en e{kenh `e rvèkpdkh{ `e vde{ja#kuta e}pveia e{ ̀ ewech`a rav ec wdm? – ta ud dnekph`h rav ec rhrè `e id mdoh#

 rav id e{ra{a# Äc ohiè{ nunkh napdkû xuä penéh# na penéh nh`h# t äc ie dnek)pû. [afve e{a hrhvpe e}djéh penev vechkdane{ {e}uhce{ {dn kan`ûn hun {hfden`aca{ vde{ja{ xue mhféh’.

Ec eoevkdkda {e}uhc e{pè hc {evwdkda `e ch `eia{pvhkdn `e wdvdcd`h` ravrhvpe `ec whvn# en ch ie`d`h xue e{ wdacenpa# idenpvh{ xue ch iuoev e{pèafcdjh`h h `eia{pvhv {u eidnd`h` en ch ie`d`h en xue pdene mdoa{. Hifa{

 oujhn`a `enpva `e unh kan{pvukkdn ih{kucdnh en pavna hc {éifaca `ecra`ev? ec hca. Kan unh ̀ devenkdh un`hienphc? en ec kh{a ̀ ec ndkma iuoev#kan {u kan`dkdanhidenpa `e –wdwdv rhvh {evwdv h ca{ `eiè{’# kuhn`a {u rh)veoh ce pvhn{idpe ec  wdm t äc hcceke hnpe{ xue ecch# na `eoh `e mhfev un pana{dnjuchv en {u {urevwdwenkdh# kaia {eøhch Hjhifen? –”Wdwa# cueja {at kuc)rhfce—‧ ”E{pat hxué ravxue un hidja# un kairhøeva# un `e{kanakd`a mhiuevpa en cujhv iéa—‧ kaia {d ec {urevwdwdenpe {ca ru`devh wdwdv akurhn)`a ec rue{pa `e apva’ -Hjhifen# 6222? 4;$

Page 217: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 217/318

FDARA@EV? [D@H T WDM)ACENKDH KANPVH CH[ IUOEVE[  68:

Unh e}rve{dn céidpe `e ch wdacenkdh {e}uhc e{ ch wdachkdn# dnwh{dniè}dih `e un kuevra kan eekpa `e iÿcpdrce{ räv`d`h{? hupae{pdih# kan)hnh# rchne{ h upuva# {hcu`# vechkdane{ {akdhce{ t hidcdhve{# e{phfdcd`h`#

e{pvukpuvhkdn `e ch rev{anhcd`h`. [e dn{kvdfe en ec kuevra kaia ihvkh`uvh`evh `ec vhkh{a `e ch{ rvaie{h{ kucpuvhce{# `ec vaihnpdkd{ia xue {u)

 oeph hc ndkma# `e ch hcch `ec {d{peih –iuoev)whvn’< vewechkdn hf{acuph ̀ e chkan{pvukkdn –iuoev’ hc {evwdkda `e ch mepevamejeianéh.

 WDACENKDH @EC [D@H

En ec kh{a `ec {d`h ch wdacenkdh kaidenh `e{`e ch {a{rekmh `e penev ec wd)vu{< `u`h dnwe{pd`h `e ca aidna{a.86 Hunxue ca{ ie`dkhienpa{ ch mhnpvhn{avih`a en unh –enevie`h` kvndkh’# en ec dihjdnhvda {akdhc# en iu)kma# revihneke dnpakh`h kaia enevie`h` iavphc e{pdjihpdh`h# {djnadnexuéwaka `e unh {e}uhcd`h` pvhn{jve{avh.

Reva un kairanenpe iè{ hftekpa hrhveke hc afcdjhv hc {uoepa h dnkav)ravhv ca rvewdhienpe ewhkuh`a kaia –na)ta’ -penev unh {e}uhcd`h` pvhn{)jve{avh# ch revwev{dn# ch enevie`h`# {ev kanphidnhnpe$. –Ca ”hftekpa—

naifvh ca xue mh {d`a e}ruc{h`a `ec kuevra# ewhkuh`a kaia e}kveienpa#cdpevhcienpe kanwevpd`a en ”Apva—‧ Ch kan{pvukkdn `ec ”na ta— kaia cahftekpa `epevidnh ca{ céidpe{ `ec kuevra# xue phifdän {an ca{ rvdieva{kanpavna{ `ec {uoepa’ -Fupcev# 622:? 678$. E{h vednkavravhkdn `e ca hnpe)vdavienpe ewhkuh`a vekanjuvh rhvh {deirve ca{ –e{phfce{’ kanpavna{ `eunh {ufoepdwd`h` en ch xue na mhféh cujhv rhvh ch rvardh iuevpe.

Kuhn`a ta# h ié ie `dhjna{pdkhvan ec wdm# ta penéh akma høa{ pvhfhohn`a# dfh h

kuircdv nuewe høa{# reva ta na penéh ch dnavihkdûn. ±Xuä puwe xue mhkev1 Ec {eøav#id oee# {é# t unh hidjh iéh xue ue ch xue ie hkairhøû< id oee ie `doa xue penéh

xue venunkdhv. Ta ce viä ca{ rhrece{ `e ch venunkdh# reva `e{ruä{ id hidjh t ta

wden`a t xue na{apva{ na‧ ravxue `e wev`h` ta ie xud{e iavdv# iè{ kuhn`a ec

`akpav ie `dke xue ie xue`hfhn kaia {ed{ ie{e{ `e wd`h‧ penéh {ed{# penéh kaia

{ed{ ie{e{ `e wd`h t ta ie xuevéh iavdv# ta ie xuevéh pdvhv h un khvva.

86 –ca aidna{a e{ hxuecch whvde`h` `e ca pevvavéka xue {e veianph h ca kan{hfd`a`e hnpdjua# h ca hidcdhv `e{`e mhke iukma pdeira‧ hcja `e ca nawe`a{a e{ aidna{a#

reva na pa`a. H ca nuewa t na hidcdhv pdene xue hjvejhv{e hcja xue ca wuecwh aidna{a’-Gveu`# 8446? 662$. –unmedicdkm e{ pa`a ca xue# e{phn`a `e{pdnh`a h revihnekev en {e)kvepa# en ca akucpa# mh {hcd`a h ch cu’ -Gveu`# 8446? 665$.

Page 218: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 218/318

68=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

 Hnpe{ `e ch {a{rekmh {uece mhfev unh djnavhnkdh {afve ec vde{ja `ee{phv e}rue{pa hc wdvu{< dnkcu{a kaia kanwendenpe kahvph`h rhvh ihnpe)nev{e –{ejuva’ en {u ndkma. Ec ndkma iuoev# hc kanphv kan ec ihn`hpa `e

–{ev)e{phv rhvh ec kud`h`a `e apva{’# hkdcdph akurhv ch hpenkdn en ch{ ph)veh{ `aiä{pdkh{ rhvh wev`h`evhienpe na wev a mhkev dnwd{dfce ec vde{ja.Ch{ avih{ `e enpevhv{e `e ch {dpuhkdn {an iut `dwev{h{? ch rhveoh {eenevih# ca{ wekdna{ rh{hn ch wa# hcjÿn-h$ mdoa-h$ rve{enph unh rhvpdku)chv {dnpaihpacajéh# a ch rvardh iuoev `e{kufve hcpevhkdane{ en {u kuevra.Kanavie ch {a{rekmh h`xudeve un revc `end`a {e pden`e h kairvafhv)ca# u{uhcienpe en ca{ {evwdkda{ `e {hcu`. [d fden e{ kdevpa xue en iukma{cujhve{ ec rev{anhc kuenph kan mevvhidenph{ rhvh `hv ch kan{eoevéh rvewdh

t ra{pevdav h ch rvuefh `e {hnjve# phifdän kae}d{pen avih{ `e{h{pva{h{`e enpvejhv un ve{ucph`a ra{dpdwa. Rvèkpdkhienpe ra`véhia{ hvihv xuena mht ia`eca{ xue paien en kuenph unh rev{rekpdwh `e jäneva rhvh chenpvejh `ec ve{ucph`a ra{dpdwa# en ch xue {e kanpeircen ch{ rhvpdkuchve{kan`dkdane{ `e wd`h `e ch{ iuoeve{ h khu{h `e {u kacakhkdn jenävdkh.Iukma iena{ ia`eca{ xueev # `an`e ru`devh h{uidv{e `e{`e un dndkdaapvh{ {ufoepdwd`h`e{. Ch e{kenh `e enpvejh {uece {ev un iaienpa rvaun)`hienpe `vhièpdka# `an`e pa`a{ ca{ rvake{a{ xue kvuhn hc {uoepa {e

wdenen hfhoa# `an`e hnpe un upuva dnkdevpa pa`a xue`h en pech `e oudkda#dnkcu{a ec {enpd`a id{ia `e ch wd`h. Iaienpa kchwe raka vekurevh`a ravch{ dn{pdpukdane{? ou{pa hmé `an`e ra`véh {uvjdv un nuewa {uoepa# iut ravec kanpvhvda {e dn{phuvh un nuewa eoevkdkda `ec fdara`ev. Na {ca {e ve)uevh ec ndkma –iuoev’ -a –whvn’$# {dna xue hmavh {e ce dn{evph en ec nd)kma ̀ e {ev {evara{dpdwa# kan ca{ nuewa{ ̀ efeve{ t afcdjhkdane{ xue# {ejÿnec hrhvhpa iä`dka)cejhc# kanccewh ec wdwdv kan  wdm. T na e{ ravxue `dkmh{nuewh{ rvèkpdkh{ `efhn {ev ecdidnh`h{# {dna rav ch avih `e e{pvhpejdh{ `e

fdara`ev en xue {e napdkh h ch{ u{uhvdh{. Ch wd`h kapd`dhnh xue`h {hnkda)nh`h# h`eiè{# rav ca{ nuewa{ khifda{ `e mavhvda{)hkpdwd`h`e{ xue rev)idphn ch dnje{ph ̀ e ie`dkhienpa{# hcdienphkdn t vupdnh{ h`ekuh`a{ rhvh–wdwdv ch {evara{dpdwd`h`’.

 T e{ rvekd{hienpe en ie`da `e e{ph{ kan{pvukkdane{ {akdhce{ `e nakda)ne{ kaia kuevra# {e}a# jäneva# xue ec  wdm wdene h {djndkhv una `e ca{ eoev)kdkda{ ̀ ec fdara`ev iè{ khrdchvdh`a{ ̀ ec iun`a kanpeiravènea? revidpdxue ch{ rvèkpdkh{ {e}uhce{ uevhn e{ku`vdøh`h{# `ekhnph`h{# `e{jca{h`h{#jvh`uh`h{ {ejÿn {u vde{ja `e e}ra{dkdn h h`xudvdv ec wdvu{# nhvvh`h{ t ve)ren{h`h{# `dun`d`h{ e dnhujuvh`h{ en iukma{ kuevra{ xue djnavhfhn ch{ra{dfdcd`h`e{ `e nuewh{ rvèkpdkh{.

Page 219: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 219/318

FDARA@EV? [D@H T WDM)ACENKDH KANPVH CH[ IUOEVE[  684

En kuhnpa h ch rhveoh# e{ vekuenpe xue äc ndejue wdwdv kan  wdm en kh{a`e xue {djh wdwa t kan ecch# th xue phifdän h ienu`a äc iueve hnpe{ a chhfhn`anh rhvh na envenphv pa`a ca xue {djndkh –ec upuva’. En ec kh{a `e

ecch# ch {evara{dpdwd`h` {uece `e{enih{khvhv ch dcu{dn `e –rhveoh’ kanvan)phn`a kan unh vehcd`h` mhfdpuhcienpe nejh`h? ch `ecd`h` ue un idpa# naue hih`h# kaia kveéh# idenpvh{ penéh vechkdane{ {e}uhce{? –ch{ iuoeve{ kh)venpe{ `e hekpa h weke{ kveeia{ xue# {d peneia{ unh vechkdûn {e}ajendphc# hcjudenna{ e{pè hihn`a’. En iukma{ kh{a{# ec `acav hnpe ch dn`ecd`h` e{ ihtavxue {hfev xue {e e{ {evara{dpdwa< {afve pa`a kuhn`a ec e{pdjih hÿn na {epvh`uke en ihvkh{ kavravhce{# reva ch hcch `e ch rhveoh th e{ wdjenpe. Ec`vhih –iuoev’ hrhveke kuhn`a {e `e{kufve xue ch{ iÿcpdrce{ {uoekdane{ t

kanke{dane{ h xue ec ndkma ch afcdj8; hcchvan. Vekdfdv# enpanke{# un ve{uc)ph`a {evara{dpdwa e{ ch hvenph h ch {uoekdn# ch kanvanphkdn kan ec vhkh{a`e ca{ høa{ dnwevpd`a{ en {ev –iuoev’# hcch xue {e wdwe hf{acuphienpe kaiarev{anhc. Ch uevh `ec ihn`hpa `ec ndkma ch{ ccewh dnkcu{a h kan{pvudv chd`eh `e xue {d {u rhveoh ue dnec {e `efe h xue ecch{ hcchvan kaia iuoeve{t na {urdevan vepenev h –{u maifve’.

En ca {akdhc t ca dn{pdpukdanhc# ch ̀ dkucph` ̀ e ch{ iuoeve{ rhvh envenphvec {ev {evara{dpdwh{ rhvekdevh ve{d`dv# enpve apva{ hkpave{# en ch kairvafh)

kdn `e unh {a{rekmh `e ca dira{dfce? ec `e{ea {e}uhc mhfdph en ecch{. Ecndkma –iuoev’ dnkcute ec `e{ea {e}uhc# {é# reva `e ihnevh {a{chth`h# `ene)jh`h# hupavdh`h {ca kan ch vejchienphkdn `ec ihpvdianda# a `e unh cdfe)vhcd`h` `e ch kuhc pen`vèn xue mhkev{e khvja. Ch {evara{dpdwd`h` `e unhiuoev kanccewh un e{pdjih iè{ re{h`a xue ch `ec whvn? idenpvh{ äc rue`e{ev wdkpdidh`a a hkh{a –maia{e}uhcdh`a’# ecch hpenph kanpvh ch Cet `ecRh`ve.80 Ecch {e hpvewd h {ev `devenpe hc e{peveapdra wdvjdnhc a `e ch ih`veruvh t {hkvdkh`h rav t rhvh apva{< t hunxue na ca mufdevh {d`a t {e mufde)

vh {aiepd`a h –ca{ whcave{’# ec {d`h {e pvhn{idpe kan pa`a t# {afve pa`a# kane{pdjih. Ch kan{pvukkdn avdjdnhvdh `ec kuevra xue –{deirve e{pè en e{ph`a`e {dpda’ -Fupcev# 622:? 657$ {e we veavh`h hnpe ch dn{kvdrkdn kavravhc `ec

 wdm ie`dhnpe ec ̀ dhjn{pdka# en ch ie`d`h en xue –E{pe kuevra# ̀ end`a kanec cenjuhoe `e {urevkde t uevh# rdev`e uevh rav ie`da `e un ”`vhih{dnjuchv— ̀ e ̀ aidnhkdn# dn{kvdrkdn t kvehkdn’ -d`ei$. Hc `vhih `ec jäne)va {e høh`e ch `e{e{pvukpuvhkdn r{éxudkh khu{h`h rav {ev {evara{dpdwh.

8; Phifdän en ec kh{a `ec whvn# hunxue ec rve{enpe pe}pa {e enakh en ch {dpuhkdn

`e ch{ iuoeve{# reva `e apvh{ avih{# th xue {u ndkma e{ `devenpe.80 E{e ih{kucdna hvih`a {difcdka `e whcave{ `e `an`e rvawdenen ca{ {djndkhn)pe{ xue kan{pvuten ca{ ndkma{.

Page 220: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 220/318

662  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Kuhn`a h ié ie `dhjna{pdkhvan e{a# ht ta na xuevéh# ta h weke{ vejhfh wh{a{# t

e{a evh# fu{khfh unh kukmhvh rhvh chwhvca# ravxue penéh ide`a xue {d ce iepéh ch

ihna ie dfh h kavphv t e{a {e ce dfh h dnekphv# e{a evh unh `e{e{revhkdûn# xue ta

hn`hfh. Ravxue {d ta ie kavphfh kan hcja# th ta na mhkéh iè{ nh`h# mh{ph xue tana weéh xue e{h ka{dph {e kevvhfh# `e{e{revh`h. Idvh# xue unh we ta e{phfh fhøhn)

`a unh ndødph t ta e{phfh# kaia xue ta ie hvvdiä t ta na {hféh kaia fhøhv h e{h

ndøh# t ta ccejuä t ch fhøhfh kan unh ihna t e{ph ch penéh rav hxué kan unh `e{e{)

 revhkdûn‧

Iut rvafhfceienpe `efd`a hc kairavphidenpa `e ch rhn`eidh# ca{kh{a{ {djuen en huienpa# dnkcu{a kuhn`a ca{ `d{kuv{a{ akdhce{ mhfchn `e

–e{phfdcdhkdn’# t {an ch{ iuoeve{ ch kvekdenpe rafchkdn en ca{ kh{a{ nue)wa{. Hkh{a `efd`a h e{h vehcd`h` {e e{pèn dnkveienphn`a ca{ kh{a{ `e iu)

 oeve{ cdjh`h{ `e ihnevh iÿcpdrce hc  wdm ! {d`h? mhn {d`a dnekph`h{ rav {u{rhveoh{ -wéh {e}uhc$# rav pvhn{u{dn `e {hnjve -wéh {hnjuéneh$ e dnekph`a h{u{ mdoa{ -wéh revdnhphc$. Na e}d{pen rvapakaca{ rhvh ch hpenkdn `e e{pa{kh{a{ `e iÿcpdrce wdnkuchkdn# rav phnpa# `e iÿcpdrce{ {djndkh`a{ `e wdwdvkan ec wdvu{. Hxué ch rhvh`aoh enpve ch d`eh `e unh –dn{pdpukdn xue `efehpen`ev h ch rafchkdn en jenevhc’ wev{u{ –hpen`ev kh{a{ rhvpdkuchve{’ h`)

xudeve pa`h {u dnpen{d`h`.

 WDACENKDH DN[pDpUKDANHC

Ec rev{anhc ̀ e {hcu`# dn{evpa en ec {d{peih iuoev)whvn t en ca{ ndkma{ t oevhv)xuéh{ dn{pdpukdanhce{# {e hupavdh h paihv unh {evde ̀ e ̀ ekd{dane{ u{uvrhn`a chhupanaiéh `e ch{ u{uhvdh{# xudene{ ouejhn kaia kanpvhrhvpe en ch ie`d`h en

xue dnjve{hv hc {d{peih ̀ e {hcu` rve{urane phnpa xue venunkden h {u wacunph`t h {u{ ̀ ekd{dane{ kaia xue h{uihn un {urue{pa {hfev ̀ ec rev{anhc ̀ e {hcu`#hc kuhc {e {aiepen. En ec kh{a `e ch{ iuoeve{ xue wdwen kan  wdm# ca{ hfavpa{ te{pevdcdhkdane{ na `e{eh`h{# {dn {u kanakdidenpa nd hupavdhkdn# h{é kaia chrvamdfdkdn `e vechkdane{ {e}uhce{ {an ec kapd`dhna eoeirca `e kia ch dn{pd)pukdn iä`dka)cejhc# mepevamejeindkh# rane en ihvkmh rav ie`da `e {u{hjenpe{ ec eoevkdkda `e un fdara`ev xue na pdene apva ndkma xue ec `e –iuoev’rhvh afcdjhv h {u{ dn`dwd`ua{ h avekev t vekdfdv `d{kdrcdnh t kanpvac.

Gue kh{d‧ ca `ekd`é ravxue ud kh{d rvèkpdkhienpe afcdjh`h# ie mdkdevan vihv 

kdnka weke{ en ec ma{rdphc ec rhrec `e ch hupavdhkdûn `e xue ie dfhn h arevhv#

Page 221: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 221/318

FDARA@EV? [D@H T WDM)ACENKDH KANPVH CH[ IUOEVE[  668

 ravxue ecca{ {hféhn xue e{phfhn mhkden`a ihc# kuhn`a dfh h id kdph `e dnekpacajéh#

ec dnekpûcaja? –±Gdvih{pe ch arevhkdûn1’# a {eh# xue kuhn`a dfh h ch kdph `e jdneka)

cajéh wuecwe kan ec jdnekûcaja t wuecwe t pvhfhoh t evh unh‧ unh kanu{dûn# ca{

`a{ e{phfhn `e hkuev`a rhvh kanun`dvie t mhkev xue ie arevhvh t ca cajvhvan#ca cajvhvan.

Ec `d{kuv{a iä`dka)cejhc en pavna hc {d`h mh revidpd`a khrdchvdhv eckanpvac ̀ e ch wd`h kapd`dhnh ̀ ec dn`dwd`ua# {khcdhv {u{ hkpa{ énpdia{# oevhv)xudhvca{ ̀ e hkuev`a kan ch nakdn ̀ e vde{ja# ewhcuhv {u{ rvèkpdkh{# rvajvh)ihv {u upuva# mhkev `eren`ev {u {afvewdwenkdh `e ch {u{phnkdh)iacäkuchen ch xue wemdkucdh hmavh ec fdara`ev. –[d ec kuevra e{ unh {dnäk`axue `ec

{d{peih {akdhc rev {e a un cujhv en ec xue kankuvven {d{peih{ hfdevpa{# en)panke{ kuhcxudev pdra `e reviehfdcd`h` na vejuch`h e{ un cujhv `e kanph)idnhkdn t recdjva’ -Fupcev# 622:? 672$. Rav phnpa# ch {evara{dpdwd`h` vexud)vd `e{`e un rvdnkdrda un `d{kuv{a iä`dka)cejhc xue revidpdevh ec kanpvac`e un recdjva xue na evh phnpa ec `e unh enevie`h`# {dna ec `e unh {e}uh)cd`h` pvhn{jve{avh< {afve pa`a en ec kh{a `e ch{ iuoeve{. @dkma `d{kuv{arvaméfe {ev ih`ve e{pevdcdhn`a u afcdjhn`a hc hfavpa# idenpvh{ afcdjh hkanpdnuhv {den`a ih`ve ie`dhnpe ec ihn`hpa `e mhkev{e khvja `e ca{ mdoa{

t!a ch rhveoh enevia{.Rhvpe `e e{ph afcdjhkdn {e {a{pdene en ch dnhkke{dfdcd`h` h ca{ {evwdkda{`e {hcu`< th {eh rav {u ka{pa# {u ceohnéh# ch hcph `e dnvhe{pvukpuvh a hkke{ah ch dnavihkdn# rav ec `uhcd{ia vuvhc)uvfhna# rav ch `devenkdh `e kch{e{e dnjve{a{ ekanidka{# a rav ca{ iukma{ ihpdke{ ̀ ec ndkma iuoev. E{phia{hnpe ch iucpdrcdkd`h` `e ien{hoe{ eidpd`a{ rav ec fdara`ev# rhvh cajvhv eckanpvac ̀ ec {uoepa ie`dhnpe ec ̀ e{kanpvac ̀ e ca{ dn`dwd`ua{< rav eoeirca# chrvamdfdkdn `ec eifhvha# kuhn`a unh iuoev wdwe kan  wdm# venpe h ch hcph

`e hkke{a h iäpa`a{ `e rvewenkdn.

 WDACENKDH T IAWDCD@H@

Ch{ rhn`eidh{ na kanaken vanpevh{. Djuhc xue xuden idjvh# ca mhke kanpa`h {u kucpuvh t {e pvhn{avih hc ccejhv h unh nuewh# {dn `eohv `e {ev xudene{# ch{ rhn`eidh{ h`xudeven rhvpdkuchvd`h`e{ `e ch nuewh vejdn# reva na`eohn `e {ev rhn`eidh{. D`enpdkhkdane{ xue khifdhn t kae}d{pen kand`enpd`h`e{ h{uid`h{ kaia rvardh{# nuewh{ rvèkpdkh{ {e}uhce{ vehcdh`h{`e{`e hnpdjuh{ kankerkdane{ ̀ e ch {e}uhcd`h`. Me hmé unh ̀ e ch{ rvaun`h{

Page 222: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 222/318

666  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

`dkucph`e{ rhvh ch rvewenkdn en rafchkdane{ iwdce{? ch rhvh`aoh `e {evapva# h ch we xue {ejudv {den`a ec id{ia< ch dira{dfdcd`h` `e vekanakevnuewh{ rvèkpdkh{ rav wdwdvch{ ̀ e{`e ndkma{ xue kavve{ran`en h ch kucpuvh ̀ e

avdjen. Un whvn rue`e h{uidv{e kaia khpcdka t ihkma en {u cujhv `eavdjen# idenpvh{ en ec cujhv `e `e{pdna rue`e kdvkuchv {dn rvafceih en unhkaiund`h` `e pe{pdja{ `e Oemawè t penev rvèkpdkh{ {e}uhce{ kan apva{ whva)ne{. Ch kairceod`h` r{dkahekpdwh ̀ e ca{ rvake{a{ ̀ e iawdcd`h` -{afve pa`aca{ `e idjvhkdn# t iè{ ch idjvhkdn revihnenpe$ verevkupen en ch{ rvèk)pdkh{ {e}uhce{ t en ch e}ra{dkdn hc vde{ja. Ch na{phcjdh rav ca rev`d`a# ecide`a hnpe ca `e{kanakd`a t ch e{revhnh hnpe ch dcu{dn `e{e{phfdcdhn ch{ejuvd`h` rvaiepd`h rav ca{ mhfdpuhce{ ndkma{. En ec kh{a `e ch{ iuoeve{ ch

wucnevhfdcd`h` {e e}hkevfh.Ca{ kangdkpa{ hvih`a{ huienphn ec nÿieva `e rev{anh{ `e{rchh`h{

t# en kan{ekuenkdh# ec nÿieva `e wdachkdane{ `ec xue ch{ iuoeve{ {an afoe)pa. Unh e{pvhpejdh `e juevvh rhvh afcdjhv ec `e{rchhidenpa `e rafchkdane{–dn`e{ehfce{’ e{ ch wdachkdn `e ch{ iuoeve{< th `e{rchh`h{ envenphn ch`dkucph` rhvh afpenev ec e{phpu{ ̀ e veujdh`h{. Hnpe phc –hcph `e ̀ akuien)pa{’ {u{ ndkma{ {e kairceodhn kan ec høh`d`a `e ch –dcejhcd`h`’. Ch mud`h tec kaievkda {e}uhc {e kan{pdputen en e{pvhpejdh{ `e {afvewdwenkdh. Ch van)

pevh Iä}dka)Juhpeihch e{ un eoeirca `e kia ch{ iuoeve{ kenpva t {u`)hievdkhnh{ hjuhv`hn ie{e{# h ch e{revh `e xue hcjÿn kan`ukpav `e pvhdcev  ch{ ccewe mhkdh ch vanpevh kan E{ph`a{ Und`a{. Idenpvh{# pvhfhohn en ec ka)ievkda {e}uhc# ̀ an`e ch wucnevhfdcd`h` ̀ e {u hcph `e ̀ akuienpa{ ch{ e}ra)ne hc pvèka `e rev{anh{. En ie`da `e pa`a# ch rve{dn rav {afvewdwdv t h chwe enwdhv vekuv{a{ h {u{ hidcdh{ veuevh ch dira{dfdcd`h` ̀ e nejakdhv kanca{ kcdenpe{ ec u{a `e kan`n. En ie`da `e {ev apvh# h ch we xue revrepuhvh ch id{ih# {ev {uoepa `e na{phcjdh)ide`a)dcu{dane{# afcdjh`h h {afvewdwdv

rhvh apva{ h ka{ph ̀ e e}ranev{e h pa`a pdra ̀ e vde{ja# {ev wdach`h kan{pdputech kh{d kapd`dhnh e{pvhpejdh céidpe `e {afvewdwenkdh.

@EC JUEpA HC KHIRA @E KANKENpVHKDûN

 H ihnevh `e kdevve# `dveia{ xue ec kuevra {e pvhn{avih en un e{rhkda `e{uoekdn en ec pvhtekpa xue wh `ec juepa –iuoev’ en {u{ rhé{e{ `e avdjen# hckhira `e kankenpvhkdûn –dn`akuienph`h)dcejhc’ en ec wdhoe t ec rhé{ `e `e{)pdna. Idenpvh{ ec ndkma –iuoev) wdm’ unkdanh h ihnevh `e juepa# hc idjvhvdnjve{hn h un {difcdka khira ̀ e kankenpvhkdn kuhn`a {an hekph`h{ rav

Page 223: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 223/318

FDARA@EV? [D@H T WDM)ACENKDH KANPVH CH[ IUOEVE[  66;

unh nuewh kdvkun{phnkdh? ch khvenkdh ̀ e ̀ akuienpa{ xue cejhcdken {u iawd)cd`h` t e{phnkdh. Hjhifen -6222# 6220# 6227$ e}rcavh# rav ie`da `e e{hjuvh vaihnh xue `h pépuca h {u{ cdfva{# en xuä ie`d`h ca{ ou`éa{ `e ca{

khira{ `e kankenpvhkdn e{phfhn# djuhc xue ec maia {hkev # uevh `e ca mu)ihna hc mhfev rev`d`a pa`a{ {u{ `evekma{ kdu`h`hna{. Ec h{e{dnhpa `e unmaia {hkev na kan{pdpuéh un kvdien# na mhféh `ecdpa xue rev{ejudv# rue{ namhféh iuevpa un kdu`h`hna. En ch d`eh `ec maia {hkev  `e{kufvdia{ xuemh{ph ch khvenkdh `e kdu`h`hnéh e{ un hpvdfupa ih{kucdna. Nd en ec maia{hkev mht cujhv rhvh ch iuoev nd en ec na cujhv mht {dpda rhvh ecch# rue{ nae}d{pe ch iucdev {hkev.85 Eireva# en ie`da ̀ e ch mepevamejeianéh ch rve{en)kdh `e ch{ iuoeve{ t {u{ e{pvhpejdh{ `e {urevwdwenkdh e}d{pen kan pa`a {u

re{a. [d ch wdacenkdh kanpvh ecch{ {e e}rve{h `e iut `dwev{h{ avih{# en ch{xue wdwen kan  wdm t e{pèn en {dpuhkdn `e iawdcd`h` ä{ph h`xudeve `dien){dane{ dnä`dph{ xue vhthn en ch kvuec`h`? hun en e{e ihvka ec na {aiepd)idenpa {e rhjh kan ch wd`h. E{pèn en ec enpvekvuke `e iÿcpdrce{ e{pvhpejdh{`ec fdara`ev en {u iè}dih e}rve{dn? hmé `an`e ch kan{djnh `ec ra`ev{afevhna -–Mhkev iavdv t `eohv wdwdv’$ kae}d{pe kan ch `e ch{ {akde`h`e{`d{kdrcdnhvdh{ -–Mhkev wdwdv t `eohv iavdv’$87 t ch `ec khira `e kankenpvh)kdn -–Mhkev {afvewdwdv h` dnndpui’$ rhvh pvhn{avihv{e en e}rve{dn ̀ e ch

nekvaracépdkh!phnhparacépdkh? h`idnd{pvhkdn `e ch iuevpe kaia avih `eunh ekanaiéh racépdkh ̀ e kuevra{# guoa{ t iawdcd`h`e{. Ec upuva rhvekdevhe{phv `h`a rav ch vedn{evkdn `ec {uoepa en un nuewa ia`eca {akdhc? ch hv)ihkaravnajvhéh `ec wdacenpa {d`h# kan ch rhvpdkuchvd`h` `e ch {updceh? unh

85 [dn eifhvja# en iukmh{ `e {u{ khvhkpevé{pdkh{# ch juvh `ec maia {hkev rhvekdevhkadnkd`dv kan ec ndkma –iuoev’. Ch {ujevenpe afvh `e Hjhifen# {d fden na hfav`h chrev{rekpdwh `e jäneva# na{ dnwdph h ren{hv en xuä ie`d`h ec {d{peih whvn)iuoev rue`e{ev wd{pa kaia unh vechkdn kan ec ra`ev {afevhna# en xuä ie`d`h ec cujhv `e ch iuoeve{ e{h hu{enkdh `e `evekma{ eifceihpdh`h en ec maia {hkev # {afve pa`a kuhn`a `ervake{a{ `e wdacenkdh {e pvhph.

87 –Mhkev iavdv t `eohv wdwdv kairen`dh ch `dwd{h `ec wdeoa ra`ev {afevhna# xue {eeoevkdph# {afve pa`a# kaia `evekma `e ihphv< mhkev wdwdv t `eohv iavdv e{ ch en{eøh `ecfdara`ev# xue mhke ̀ e ch e{phphcdhkdn ̀ e ca fdacjdka t ̀ ec kud`h`a ̀ e ch wd`h ec rvardaafoepdwa rvdihvda’ -Hjhifen# 6222? 876$. En ec kh{a `e ch{ iuoeve{ mhkdh ch{ xue e{pe`akuienpa {e `dvdje# rhvekdevh xue ch kan{djnh {e pvhn{avih `e –Mhkev wdwdv en phnpaxue ÿpeva{ t ̀ eohv iavdv en phnpa xue iuoeve{’# mhkdh unh {urevwdwenkdh h` dnndpui# ench ie`d`h en xue mh{ph ec eifhvha ce{ e{ rvamdfd`a t {u{ kuevra{ u{uvrh`a{ ie`dhnpe

e{pevdcdhkdane{ na dnavih`h{ nd hupavdh`h{. Khfe {eøhchv xue na e{ ch {dpuhkdn `epa`h{ ch{ iuoeve{# reva {é mht unh pen`enkdh en ch {ufoepdwd`h` mhkdh phc kacakhkdn ne)kvaracépdkh.

Page 224: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 224/318

660  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

wdacenkdh# {é# reva hmavh e}djd`h rav ec rvarda {uoepa `e wdacenkdh. Phc ia)`eca afcdjh h xue ceoa{ `e hrvawekmhv ch `e{ufoepdwhkdn# hrhvekh ch afcd)jhkdn `e ve{ufoepdwhv{e? hrhvpe `e {ev iuoev# wdwdv kan  wdm# mhkev `e ch

mué`h `e ch rafveh a `e ca{ kangdkpa{ hvih`a{ unh –{dpuhkdn `e iawdcd)`h`’# t {afvewdwdv ie`dhnpe kaievkda {e}uhc.

En ie`da ̀ e phc ia`eca# ecch{‧# xue hun h{é# {e h`ueøhn ̀ ec {afvewdwdv h` dnndpui# pvhn{avièn`aca en un ve{d{pdv rhvh e}d{pdv .

VEGEVENKDH[

 Hjhifen# J.# 6222. Maia {hkev DDD. Ca xue xue`h `e Hu{kmzdp. Ec hvkmdwa t ec pe{pdja. Whcenkdh# Rve)pe}pa{.

 Hjhifen# J.# 6220. Maia {hkev DD. E{ph`a `e e}kerkdûn. Fuena{ Hdve{# H`vdhnh Md)`hcja.

 Hjhifen# J.# 6227. Maia {hkev D. Ec ra`ev {afevhna t ch nu`h wd`h. Whcenkdh# Rve)pe}pa{.

Fcäjev# O.# 84=4. R{dkacajéh `e ch kan`ukph. Fuena{ Hdve{# Rhd`{.Fauv`deu# R.# 6222. Ch `aidnhkdûn ih{kucdnh. Fhvkecanh# Hnhjvhih.Fupcev# O.# 622:. Ec jäneva en `d{ruph. Fhvkecanh# Rhd`{.

Gaukhucp# I.# 84=8. Wdjdchv t kh{pdjhv . Iä}dka# [djca }}d.Gveu`# [.# 8446. Ca aidna{a -8484$# en Afvh{ kairceph{# wac. ]WDD. Fuena{ Hdve{#

 Hiavvavpu.Gvdp# H.# 6227. Jht{ hn` Ce{fdhn{? Veevenke hn` Fdfcdajvhrmdkhc Ve{auvke{ Hn)

naphpe`# 3zzz.hkucpt.zh{mdnjpan.e`u!hcwdn!jhtve.mpi >.Jcedev [hcihn# I.# 844:. D`enpd`h`# {ufoepdwd`h` t {enpd`a en ch{ {akde`h`e{ kairce)

 oh{. Iä}dka# Ghkucph` Chpdnahievdkhnh `e Kdenkdh{ [akdhce{)Ouhn Rhfca{. Oèd`hv# D. -kair.$# 844;. Khced`a{karda `e {ufoepdwd`h`e{. Iä}dka# uhi ! ]akmdidcka.

 Oèd`hv# D. -kair.$# 844=. Pvh{ ch{ muecch{ `e ch {ufoepdwd`h`. Iä}dka# uhi ! ]akmdidcka. Odiäne# V. -e`.$# 6226. [e}uhcd`h`e{ pvhn{jve{avh{. Unh hnpacajéh `e e{pu`da{ xueev.

Fhvkecanh# Dkâvdh.Cen# E.# t M. _eiecihn# 844:. [ufoepdwd`h`? uifvhce{ `ec ren{hidenpa {akdhc. Iä}d)

ka# Hnpmvara{.Ihvkdhc# V.# 6227. Hn`hia{ kaia hn`hia{# ravxue {aia{ kaia {aia{. Kucpuvh{ ouwe)

ndce{ en Juh`hchohvh. _hiavh# Ec Kacejda `e Idkmahkèn.Rvekdh`a# F.# 622=. Pe{pa Tanxud. Ih`vd`# E{rh{h.Vau`dne{ka# E.# 622;. @dkkdanhvda `e r{dkahnècd{d{. Fuena{ Hdve{# Rhd`{.

[h{# D.# t [. Cevnev# 8447. Rhvh kairven`ev ch {ufoepdwd`h`. Iä}dka# Ec Kacejda `eIä}dka. Zdppdj# I.# 6225. Ec ren{hidenpa mepeva{e}uhc. Ih`vd`# Ejhce{.

Page 225: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 225/318

665

4CH HNAVE}DH?

±UN pVH[pAVNA HNpDJUA A KANpEIRAVÈNEA1

Lhvdne Pdnhp/

KANPEND@A

Dnpva`ukkdn 667Ch hnave}dh en ca{ {djca{ rh{h`a{ en Euvarh t en Iä}dka 66=

[hnph{ hnavä}dkh{ t meveoe{ ̀ e ch Euvarh akkd`enphc# 66=<

Iä`dka{ e{kärpdka{ venpe h ch{  h{pdnj jdvc{ hnjca{hoa)

nh{# 66=< Ch {hnph hnave}dh en Iä}dka# 664< Ch{ `e{)

kvdrkdane{ kcéndkh{ en ca{ {djca{ }d} t }}# 6;8Ch hnave}dh en ec Iä}dka hkpuhc 6;6

Un pvh{pavna kh`h we iè{ d`enpdkh`a# 6;6< Ch rve`d{)

ra{dkdn h `e{hvvacchv pvh{pavna{ hcdienphvda{# 6;;< Ch

ie`dkdn dira{dfce `e ch hnave}dh# 6;5< Cet `e phcch{ t

khirhøh{ kanpvh ch hnave}dh t ch fucdidh# 6;:

Iuoeve{ `e mat t rve{dane{ kucpuvhce{ 6;4Ch {hnph hnave}dh wev{u{ ch hnave}dh `e mat# 6;4< Ch pdvh)

néh `ec kuevra `ecjh`a# 602< Ch ewacukdn `ec rhrec `ech iuoev en ch {akde`h`# 606< Un ia`eca jh{pva)hnidka

en ch kdu`h` `e Iä}dka# 60;

Kankcu{dn 600Veevenkdh{ 605

/ Dnwe{pdjh`avh `ec Rvajvhih Dnpev`d{kdrcdnhvda `e E{pu`da{ `e ch Iuoev en ec Ken)pva `e E{pu`da{ [akdacjdka{ `e Ec Kacejda `e Iä}dka? 3lpdnhpBkacie}.i}>.

Page 226: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 226/318

667  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

DNpVA@UKKDûN

En ca{ ÿcpdia{ 82 høa{# en ch kdu`h` ̀ e Iä}dka t en apvh{ jvhn`e{ kdu`h`e{

`ec iun`a# ec h`oepdwa –hnavä}dkh’ rhveke mhfev{e fhnhcdh`a. Kuhn`a na{kvuhia{ en ch khcce kan unh oawen kuth hrhvdenkdh dn`uienphvdh `eoh wevunh `ecjh`e un raka iè{ hkenpuh`h xue ch xue ra`eia{ af{evwhv enapvh{ owene{ ̀ e ch id{ih e`h`# kh{d na{ wdene e{ranpènehienpe h ch ienpe?–¨Ä{ph {é xue e{ hnavä}dkh(’ En ec cenjuhoe kaiÿn# pa`a rhveke dn`dkhv xueec pävidna –hnavä}dkh’ th na {ca hrcdkh h ch rev{anh xue {uve hnave}dh#{dna xue eirdeh h {ev {dnndia `e –iut ghkh’.

Ch kan{phphkdn `e e{ph wucjhvdhkdn vekdenpe `e ch rhchfvh na{ veid)

pe# `e enpvh`h# h pve{ h{rekpa{ xue jdvhn en pavna h ch hnave}dh. Rvdieva# ech`oepdwa# updcdh`a h{é h rhvpdv `e af{evwhkdane{ `e ch wd`h kapd`dhnh rhvekeeircehv{e {achienpe en eiendna# th xue un oawen –iut ghka’ na meve`hch epdxueph `e –hnavä}dka’. E{pe rvdiev runpa na{ vekuev`h xue ch hnave}dhe{ unh hekkdn xue hpvdfudia{ {afve pa`a h ch{ iuoeve{. @e mekma# ca{e{pu`da{ kanpeiravènea{ dn`dkhn `e ihnevh kh{d unèndie xue ch ph{h `eiuoeve{ xue {uven hnave}dh kan ve{rekpa h ch `e maifve{ e{ `e nuewe huna -Janèce# 6226? 0< Jav`an# 8447? 76)7;$. Hcjuna{ e{rekdhcd{ph{

h`echnphn xue e{ph kdvh rue`e dnkcu{a {ev iè{ hcph# idenpvh{ xue apva{hrunphn xue kh`h we iè{ maifve{ rh`eken e{pe pvh{pavna -Jav`an#8447? 47)824$.

[ejun`a# ch juvh iepanéidkh ‐–{ev hnavä}dkh’# en {u{pdpukdn `e–{ev iut ghkh’‐ `h ch dirve{dn `e xue na e}d{pen dircdkhkdane{ rhvhch {hcu` a xue ch hnave}dh e{ un pvh{pavna `e diravphnkdh {ekun`hvdh enkairhvhkdn kan apvh{ –wev`h`evh{ enevie`h`e{’. [afve e{pe runpa#khfe vekav`hv phifdän xue ec pävidna –hnave}dh’ veidpe hnpe pa`a h unh

`endkdn rvekd{h en ec khira `e ch ie`dkdnh. En ca{ ma{rdphce{ t ch{kcéndkh{ xue hpden`en h ch{ rev{anh{ xue {uven pvh{pavna{ `e ch kan`ukphhcdienphvdh# ca{ exudra{ iä`dka{ {uecen vekuvvdv h ch pevkevh a h ch kuhvphwev{dn `ec Ihnuhc `dhjnû{pdka t e{ph`é{pdka `e ca{ pvh{pavna{ ienphce{ ‐ec`{i)ddd t!a ec `{i)dw‐ rhvh ra`ev e{phfcekev ec `dhjn{pdka `e –hnave}dhnevwda{h’. [ejÿn e{pe ihnuhc# ca{ kuhpva kvdpevda{ xue khvhkpevdhn chhekkdn {an? 8Y ec vekmha h ihnpenev ec re{a kavravhc djuhc a rav enkd)ih `ec whcav iéndia navihc# kan{d`evhn`a ch e`h` t ch phcch< 6Y ec ide`adnpen{a h {ufdv `e re{a a h kanwevpdv{e en afe{a# hun kuhn`a {e e{pä rav`efhoa `ec re{a navihc< ;Y ch hcpevhkdn `e ch revkerkdn `ec re{a a ch{dcueph kavravhce{# ch e}hjevhkdn `e {u diravphnkdh en ch hupaewhcuhkdn

Page 227: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 227/318

CH HNAVE]DH ±UN PVH[PAVNA HNPDJUA A KANPEIRAVÈNEA1  66:

a ch nejhkdn `ec recdjva xue dircdkh ec fhoa re{a kavravhc t# 0Y en ch{iuoeve{ ra{rufevhce{# ch rve{enkdh `e hienavveh ‐rav eoeirca# ch hu){enkdh `e hc iena{ pve{ kdkca{ ien{pvuhce{ kan{ekupdwa{ -`{i)dw# 8445?

55=)554$. Iè{ hccè `e e{pa{ kvdpevda{# e}d{pen apvh{ ihnde{phkdane{ kav)ravhce{ xue# h weke{# {uven ch{ rev{anh{ kan hnave}dh. E{pa{ apva{ {énpa)ih{ {an? khé`h `ec khfecca# `e{hvvacca `e rdca{d`h`# vhjdcd`h` `e ch{ uøh{#vdhc`h` `e ca{ ideifva{# dn{ainda t khn{hnkda `efd`a h unh mdrevhkpd)wd`h`. Ch hnave}dh {e vekanake t {e `ene iä`dkhienpe rav un kanounpa`e {énpaih{ enpve ca{ xue ch `ecjh`e e}pveih na e{ ec ÿndka vh{ja `epev)idnhnpe.

Pevkeva t ÿcpdia# ch fhnhcdhkdn ̀ ec h`oepdwa –hnavä}dkh’# en ch{ kan)

wev{hkdane{ kapd`dhnh{ t uevh `e ca{ kévkuca{ iä`dka{# rchnpeh ch kue{)pdn `e xue {d ch rhchfvh e{pè `e ia`h e{ xudè ravxue ec eniena e{rhvpdkuchvienpe kanpeiravènea. Ec afoepdwa rvdnkdrhc hxué kan{d{pe enpeoev unh `d{ku{dn en pavna h e{pe pevkev runpa# h{é kaia ca rch{ih chrvejunph kenpvhc en ec pépuca `e e{pe hvpékuca. Gvenpe h ch kvekdenpe rve{en)kdh `e ch hekkdn hnavä}dkh en ch rven{h eiendnh en ca{ ÿcpdia{ `eke)nda{# reva phifdän en vechkdn kan ch vekdenpe wucjhvdhkdn `ec h`oepdwa–hnavä}dkh’ en ec cenjuhoe kaiÿn# na{ rhveke `e {uih diravphnkdh dn)

penphv favvhv ch{ kanu{dane{ xue va`ehn e{ph rhchfvh# vekav`hv ch md{pavdh`ec pvh{pavna t af{evwhv en xuä ie`d`h {e rue`e mhfchv a na `e un en)iena kanpeiravènea. Rhvh e{pa pen`eia{ un ruenpe h ca chvja `e ca{{djca{# `e ch Euvarh akkd`enphc t ie`dewhc hc Iä}dka `e ch ärakh hkpuhc#kan ec n `e e}rcavhv ch{ vechkdane{ ra{dfce{ enpve ch{ juvh{ hnavä}dkh{`e htev t ch{ `e mat. E{pe `e{rchhidenpa h ch we e{rhkdhc t peiravhcakurh ch{ `a{ rvdievh{ rhvpe{ `ec e{kvdpa# idenpvh{ xue ch pevkevh rhvpehnhcdh hcjuna{ eceienpa{ kanpe}puhce{# {akdhce{ t kucpuvhce{ xue rvard)

kdhn ec {uvjdidenpa `ec pvh{pavna hnavä}dka mat en `éh.8

Iè{ rvekd{hien)pe# en e{ph dnwe{pdjhkdn# af{evwhia{ jvhn`e{ khifda{ kanakd`a{ rav ch{akde`h` ie}dkhnh# rhvpdkuchvienpe en ch{ vechkdane{ enpve iuoeve{ tmaifve{# rhvh dnpenphv e}rcdkhv e{ph kh{d e}kcu{dwd`h` `e ch{ iuoeve{ enec pvh{pavna.

8 En ch rvdievh rhvpe `ec hvpékuca# {ca hfav`hia{ ec pvh{pavna hnavä}dka# idenpvh{xue en ch {ejun`h t pevkevh rhvpe{ en akh{dane{ ewakhia{ ch fucdidh# h`eiè{ `e ch hna)

ve}dh. Kaia {hfeia{ fden# ch fucdidh e{ un `e{av`en hcdienphvda kuth na{ajvhéh {ed`enpdk en ch `äkh`h `e 84:2 t xue mat h{akdhia{ vekuenpeienpe kan ch hnave}dhrav {u{ ihnde{phkdane{ hcdienphvdh{ t kavravhce{ rhvekd`h{.

Page 228: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 228/318

66=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

CH HNAVE}DH EN CA[ [DJCA[ RH[H@A[

EN EUVARH T EN IÄ}DKA

[hnph{ hnavä}dkh{ t meveoe{ `e ch Euvarh akkd`enphc

Ch md{pavdh ̀ e ch hnave}dh rue`e veianphv{e h whvda{ {djca{ hpvè{# {d ra{hia{ch idvh`h en ch{ jvhn`e{ htunh`avh{ `e ch Euvarh akkd`enphc. En ch cdpevh)puvh peacjdkh `e ch E`h` Ie`dh mh{ph ec {djca }wdd# hrhvekdevan kh{a{ `eiuoeve{ xue htunhfhn t vekmhhfhn pa`a hcdienpa. [u{ rvèkpdkh{ e}pveih{`e iavpdkhkdn t `e h{ke{d{ hcdienphvdh {e kanpeirchfhn kaia {djna{ `e

ecekkdn `dwdnh t iukmh{ `e ecch{ uevan khnandh`h{.En Ch {hnph hnave}dh# Fecc -8440$ `e{kvdfe kh{a{ `e {hnph{ dphcdhnh{#

enpve ch{ kuhce{ `e{phkh {hnph Khphcdnh `e [denh -8;0:)8;=2$# kuth wd`h ue`akuienph`h `e ihnevh rvacdoh rav {u kane{av# Vhtian` `e Khraue# enec {djca }dw. Ch {hnph kh{d mhféh ̀ eoh`a ̀ e hcdienphv{e? {ca {e nupvéh ̀ e rhn#`e hjuh t `e mdevfh{ kvu`h{ t {e rvawakhfh widpa{ dnpva`ukden`a unhvhidph en {u jhvjhnph. [u ÿndkh hcdienphkdn kapd`dhnh evh ch eukhvd{péh.Nejhfh {enpdv ec mhifve# reva `hfh `e kaiev h ca{ iè{ neke{dph`a{ t h{rd)

vhfh ec ru{ `e ch{ mevd`h{ `e unh enevih xue kuvhfh. Rve{enphfh khvhkpe)vé{pdkh{ r{dkacjdkh{ h ienu`a ̀ e{kvdph{ mat en ̀ éh kaia pérdkh{ ̀ ec pvh{pav)na hnavä}dka? penéh unh wacunph` dnge}dfce t un hupavdphvd{ia e}pveia# {ee{avhfh rav na `avidv t {e hupaghjechfh -Fecc# 8440? 02# 7;# 74# :5$.

[ejÿn Fecc# ec høa 8522 verve{enph kdevpa rhvpehjuh{ en ch md{pavdh ̀ e ch{hnph hnave}dh? cueja ̀ e pve{ {djca{# hckhn {u hrajea. @e{ruä{# ca{ vechpa{`e e{ph{ {hnph{# vekurevh`a{ rav {u{ kane{ave{# jenevhvan unh jvhn `e{)kanhnh mhkdh ecch{. [e ce{ hku{hfh `e {ev meväpdkh{ a fvuoh{ ravxue na

wdwéhn `e kaid`h{ pevve{pve{ {dna `e un ueja dnpevdav< th na {e kan{d`evh)fhn ravph`avh{ `e unh ecekkdn `e @da{# {dna kaia ra{eé`h{ rav ec `dhfca-Fecc# 8440? 686)65;$.

Iä`dka{ e{kärpdka{ venpe

h ch{ gh{pdnj jdvc{ hnjca{hoanh{

Ch rvdievh e}rcdkhkdn `e ca{ kh{a{ `e vekmha hcdienphvda {e hpvdfut hkhu{h{ {afvenhpuvhce{< {dn eifhvja# ̀ ec {djca }wdd hc }wddd ca{ iä`dka{ eire)hvan h hkevkhv{e h ch{ htunh`avh{ rhvh vekajev af{evwhkdane{ iè{ iep`d)

Page 229: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 229/318

CH HNAVE]DH ±UN PVH[PAVNA HNPDJUA A KANPEIRAVÈNEA1  664

kh{. Ch idvh`h `e unh kdenkdh fhcfukehnpe {e `eohfh `e{cuifvhv rav caihvhwdcca{a# kan ec peih `e ch hnave}dh idvhfdcd{ -hnave}dh ihvhwdcca{h tidchjva{h$ a `e ch dne`dh rva`djda{h -Ihîpve# 6222? 0:$. En hxuecch ärakh#

ch d`eh {ejÿn ch kuhc un dn`dwd`ua ra`éh wdwdv –`ec hdve’ evh fh{phnpe kaiÿnt# h rhvpdv `e ca{ kh{a{ e{pu`dh`a{# ca{ iä`dka{ dnpenphfhn ie`dv ch `uvh)kdn `ec htuna t `e{kufvdv ca{ ewenpuhce{ vhu`e{. E{ph{ af{evwhkdane{ trvèkpdkh{ {e enakhvan en unh{ htunh`avh{ rvae{danhce{ xue hpvhéhn h ca{puvd{ph{ t ie`da{ `e kaiundkhkdn? ch{ h{pdnj jdvc{ -Fvuifevj# 84==$.

Una `e ca{ kh{a{ iè{ kanakd`a{ e{ ec `e Hnn Iaave# ch htunh`avh `ePupfuvt -Dnjchpevvh$# xuden ue af{evwh`h ̀ éh t nakme rav iä`dka{ ihn`h)`a{ rav ec Vathc Kacceje a Rmt{dkdhn{. Ecch {e `da h kanakev enpve 8=2: t

8=8;< `eia{pvhfh evwav vecdjda{a t {e kanwdvpd en unh kecefvd`h`# reva{u{kdp kanu{dn. Ch{ e}rcdkhkdane{ h {u htuna {e enakhvan en? 8Y ca {a)fvenhpuvhc? kdevph peavéh kdenpékh {ejÿn ch kuhc ch htunh`avh {e e{phfh hcd)ienphn`a ̀ e hdve< 6Y ch ie`dkdnh# th xue ren{hfhn xue {uvéh ̀ e un ihc ̀ ece{hja xue ce dire`éh hcdienphv{e t# ;Y ec kmhvchphnd{ia. Ch enkue{ph hkh)f rav ̀ epevidnhv unh {urevkmevéh -Ihîpve# 6222? =:$. Hnpevdavienpe# apvh

 h{pdnj jdvc# [hvhm Ohkaf# mdoh `e un jvhnoeva# `eo `e kaiev en ec iaienpa`e {u rufevph` t {e kanwdvpd en un jvhn ä}dpa puvé{pdka t ie`dèpdka kaia

unh rev{anh xue wdwéh {dn dnje{ph nd e}kveph. Ca{ iä`dka{ ch af{evwhvan`uvhnpe 82 `éh{ en un ma{rdphc `e Can`ve{# mh{ph xue iuvd `e dnhndkdn-Ihîpve# 6222? =:$. En ch ihtavéh `e ca{ kh{a{# ch{ h{pdnj jdvc{ rvake`éhn `eie`da{ ia`e{pa{# rvepen`éhn penev hkucph`e{ {afvenhpuvhce{ t {hkhfhnrvawekma `e {u kecefvd`h`# hun e{khn`hca{h.

Ch {hnph hnave}dh en Iä}dka

 Hkhfhia{ `e vekav`hv xue kdevph{ avih{ `e hnave}dh mhn {d`a dn`dwd`uhcd)h`h{ en ec rh{h`a t xue whvda{ hupave{ {e dnpeve{hvan rav ch hnave}dh {hjvh)`h# ch hnave}dh ié{pdkh t ch{ jvhn`e{ htunh`avh{# kaia ch{ h{pdnj jdvc{ `e ca{{djca{ }wddd t }d} `e ch Euvarh akkd`enphc. ±E}d{pdevan phifdän e{ph{ id{ih{avih{ `e hnave}dh en Iä}dka1 Hunxue hcpe unh dnwe{pdjhkdn e{rekékh t{d{peièpdkh {afve e{pe h{rekpa# {é e{ ra{dfce enkanpvhv en ch cdpevhpuvh {afvech{ ianoh{ `e ca{ {djca{ }wdd t }wddd muecch{ `e ch rve{enkdh `e hnavä}dkh{–{hnph{’ t –ié{pdkh{’. Enkanpvhia{# rav eoeirca# hcjuna{ `hpa{ en ch Rue)fch `ec {djca }wdd# kdu`h` rveeidnenpe rav {u hkpdwd`h` ekanidkh t phi)fdän rav {u wd`h vecdjda{h# ihvkh`h hc vdpia `e ch{ rvake{dane{# vajhpdwh{#

Page 230: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 230/318

6;2  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

`e`dkhkdane{ `e peirca{ t e{ph{ vecdjda{h{. Enpve 87;2 t 87=2# ianoh{rvae{h{# kaia Ihvéh `e Oe{ÿ{ Paieccén# D{hfec `e ch Enkhvnhkdn t Ihvéh`e [hn Oa{ä# ihnde{phvan dnkcdnhkdane{ mhkdh ec {ejudidenpa ̀ e unh wd`h ̀ e

revekkdn# h`arphn`a rvèkpdkh{ t hkpdpu`e{ ̀ e h{kepd{ia t id{pdkd{ia -Ca)vepa Cre# 6226? 60$. En {u{ e{kvdpa{# ch ih`ve Ihvéh ̀ e [hn Oa{ä hvihfh{ejudv ca{ ia`eca{ ie`dewhce{ e{phfcekd`a{ rav {hnph Khphcdnh `e [denh t`e{kvdféh {u{ htuna{# {u{ avhkdane{ t chvjh{ {e{dane{ `e iavpdkhkdn# h{ékaia {u ihpvdianda ié{pdka kan Kvd{pa -Itev{# 6226? 7=# :2):8$.

En ca{ e{kvdpa{ `e ch{ ianoh{ nawamd{rhnh{ `ec {djca }wdd# H{unkdnChwvdn ̀ e{kufvd ec kh{a ̀ e ch vhnkd{khnh Ihvéh ̀ e ch Ruvdkhkdn# ̀ ec kan)wenpa `e [hnph D{hfec `e Iä}dka# kuta{ htuna{ khu{hvan hrven{dn en {u{

{urevdave{ rav peiav h xue –rev`devh ch wd`h rav htunhv’# t {ufvhth xue echtuna evh –ch rvèkpdkh `e iavpdkhkdn ccewh`h h khfa rav ch{ ianoh{ eoei)rchve{’ -Chwvdn# 6226? 028$. Iè{ rvekd{hienpe# høh`e ch hupavh? –ch{ ianoh{veavih`h{ `e ch{ v`ene{ Khviecdph{ t Khrukmdnh{ uevan ch{ xue iè{`e{phkhvan rav ca vdjuva{a `ec väjdien wejephvdhna t ca{ htuna{ kaia av)ih `e af{evwhnkdh’ -d`ei$.

En e{ph fvewe dnkuv{dn en ca{ {djca{ rh{h`a{# ra`eia{ ewakhv dnkcu{ach käcefve juvh `e {av Ouhnh Dnä{ `e ch Kvu# hunxue kaia hrunph Jchnp#

{d –[av Ouhnh ccewhfh h khfa ch{ `d{kdrcdnh{ `e {u rvae{dn# dnkcuten`a ca{ghjeca{# en {u Ve{rue{ph h [av Gdcapeh# pvhn{vd ch d`eh `e ihvpdvda hc `aid)nda `e ca {difcdka# hkevkèn`a{e en e{révdpu t na en kuevra hc [hcwh`av’-Jchnp# 8446? 8;=# 808$. @e mekma# hvih e{ph hupavh# ec {d{peih `e rend)penkdh{ avjhndh`a rhvh ch{ ianoh{ `e ch vejch `e khviecdph{ `e{khch{ evhphn véjd`a xue {av Ouhnh puwa xue hfhn`anhv# rav enevie`h`# ec kanwenpa`e [hnph Peve{h ch Hnpdjuh. [ejÿn ch{ khviecdph{ `e{khch{# rhvh iavdv enwd`h rav Kvd{pa evh neke{hvda iavpdkhv{e# rvdwhv{e `e kuhcxudev pdra `e

rchkev# hc jvh`a xue hkerphvan høh`dv h ca{ kuhpva wapa{ vejchienphvda{‐rafveh# kh{pd`h`# kchu{uvh t afe`denkdh‐ un xudnpa? ch rvaie{h `e nakaiev kmakachpe -d`ei$.

Apva hupav# Hnpanda Vufdhc Jhvkéh# en {u hvpékuca pdpuch`a –±Meveoe{ enec kchu{pva1 Ianoh{ hnpe ch dnxud{dkdn nawamd{rhnh `ec {djca }wddd’# kuenphkia ch{ hupavd`h`e{ ou`dkdhce{ ccejhvan h ianh{pevda{ `e vecdjda{h{ h fu{)khv ianoh{ –dcu{h{ a hcuifvh`h{’ rhvh xue ec Pvdfunhc `ec [hnpa Akda ch{

 oujhvh. Enpve ca{ kh{a{ ienkdanh`a{# ec hupav veeve h unh cchih`h Gvhn)kd{kh Idvhn`h# `ec ianh{pevda `e [hn Oa{ä `e Khviecdph{ @e{khch{ xuden#en ec {djca }wdd# –e{khn`hcd h {u{ kairhøevh{ kan {u{ wd{dane{ t a{penpa{a{htuna{# t ravxue chnhfh {hnjve rav ch fakh t ce hrhvekéhn cchjh{ en ec va{)

Page 231: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 231/318

CH HNAVE]DH ±UN PVH[PAVNA HNPDJUA A KANPEIRAVÈNEA1  6;8

pva# hkairhøh`h{ `e rhva}d{ia{ t widpa{’ -Vufdhc Jhvkéh# 6220? 62$. Hcdjuhc xue en ch Euvarh akkd`enphc# en ch Nuewh E{rhøh ca{ kairavphiden)pa{ `e e{ph{ vecdjda{h{ evhn wd{pa{ kaia dn{cdpa{ t ca{ dnxud{d`ave{ kaifh)

péhn ch cakuvh t ch rve{enkdh `eiandhkh en ecch{.

Ch{ `e{kvdrkdane{ kcéndkh{

en ca{ {djca{  }d}  t  }} 

Vejve{eia{ h ch Euvarh ra{pevdav h ch {ejun`h idph` `ec {djca }d}# rhvhaf{evwhv kia t kuèn`a {uvjd ec kankerpa `e hnave}dh nevwda{h. Fh{p

xue# ̀ e ihnevh kh{d {diucpèneh# Kmhvce{ Ch{íjue en Gvhnkdh t Zdccdhi Juccen Dnjchpevvh khvhkpevdhvhn t `e{kvdfdevhn e{ph nuewh enevie`h`# xue ka)ienhfh h af{evwhv{e kan iukmh vekuvvenkdh# rhvh xue {u epdacajéh {u{kd)phvh un `efhpe en ec èifdpa iä`dka. Rhvh hcjuna{ ch räv`d`h `e hrepdpa evh`e avdjen {aièpdka# en phnpa xue rhvh ca{ ̀ eiè{ ve{ucphfh ̀ e un pvhuihpd{)ia# ̀ e un kmaxue hekpdwa {uvd`a rav ch rhkdenpe. Hifa{ mhkéhn veevenkdhh ch md{pevdh xue en hxuec enpanke{ e{phfh en fajh. Ch{íjue `enaidnhfh hc{én`vaie –hnave}dh md{pävdkh’ t Jucc ca cchihfh –hrer{dh md{pävdkh’ hnpe{ ̀ e

h`arphv ec pävidna –hnave}dh nevwda{h’ -Judcceiap ep hc.# 844:? 82$. Ch e})rcdkhkdn md{pävdkh iè{ kaiÿn h{akdhfh ch enevie`h` kan un `e{ea e}ke){dwa `e hpenkdn rav rhvpe `e owene{ `eih{dh`a kan{enpd`h{ rav rh`ve{iut `äfdce{ t {dn hupavd`h` iavhc. Rhvhcechienpe h ch e}rcdkhkdn fh{h`hen ch md{pevdh# hrhvekd apvh `e pdra {akdakucpuvhc? ch enevie`h` {e wdnkuckan ch{ rhvpdkuchvd`h`e{ `e ch wd`h t `e ch {akde`h` ia`evnh. Ch{ owene{hnavä}dkh{ `ec nhc `ec {djca }d} {acéhn revpenekev h ch fuvjue{éh< {u hidcdh‐en rhvpdkuchv ch ih`ve‐ {e ranéh nevwda{h hc na enpen`ev e{pe vekmha h

hcdienphv{e t ca{ iä`dka{ ch{ weéhn kaia ndøh{ kan{enpd`h{ t wékpdih{ `eunh kvd{d{ `e ch hidcdh h`dnevh`h -Gd{kmcev# 6228? ;=6$.@e{ruä{ `e e{ph rvdievh h{e `e ch md{pavdh `ec kankerpa `e –hnave}dh

nevwda{h’# {e hfvd unh {ejun`h h{e ihvkh`h rav ec `e{kufvdidenpa `e [d)iian`{# en 8480# `e ch –khxue}dh mdra{dhvdh’# xue ru{a änh{d{ en chrhpajendh en`akvdnh. En hxuec revda`a# ch khu{h `e ch hnave}dh nevwda{h thna {e hpvdfuéh phnpa h ch md{pevdh {dna h ca{ pvh{pavna{ en`akvdna{. Ch mdr)pe{d{ en`akvdnh jenev iukma{ pvhfhoa{ kan e}rcavhkdane{ fdacjdkh{ mh{phch `äkh`h `e 8452 -Judcceiap ep hc.# 844:? 88$.

 Hunxue nunkh uevan `e{khvph`h{ rav ca{ r{dxudhpvh{# ch{ e}rcdkhkda)ne{ r{dkarhpacjdkh{ vejve{hvan kan uevh h rhvpdv `e ch idph` `ec {djca }} 

Page 232: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 232/318

6;6  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

t ̀ dfuohvan ch pevkevh h{e ̀ e ch md{pavdh `ec kankerpa ̀ e hnave}dh. Rav eoei)rca# en 840=# Faupandev t Cefawdkd dn{d{pdevan en ch diravphnkdh `ec rhrec`e ch ih`ve en ch jäne{d{ `e ch hnave}dh< en 8454# Faa{ h{akdhfh ch rhpaca)

jéh kan ec peiav h ch ih`uvhkdn eiendnh `ec kuevra -Le{peifevj t Le{)peifevj# 844=? 85)8:$. Kanavie hwhnhvan ch{ `äkh`h{ `e ca{ {e{enph t{epenph# nuieva{a{ pvhfhoa{ r{dkahnhcépdka{ dnpenphvan rvekd{hv ch avjhndh)kdn e{pvukpuvhc `e ch hnave}dh t# enpve ä{pa{# ra`eia{ ienkdanhv ec `eFvukm -84:0$# Le{peifevj t Le{peifevj -84:6$# t ec `e Fvu{{ep -84::$. Enca{ ̀ a{ `ekenda{ {djudenpe{# ca{ iäpa`a{ pevhräupdka{ {e ̀ dwev{dkhvan rav)xue ca{ hkevkhidenpa{ e}rcdkhpdwa{ h ch hekkdn {e mdkdevan iè{ kairceoa{t {e eire h rvdwdcejdhv unh rev{rekpdwh iucpdhkpavdhc -fdacjdkh# r{dkah)

nhcépdkh# {d{päidkh# epkäpevh$.

CH HNAVE}DH EN EC IÄ}DKA HKpUHC

Un pvh{pavna kh`h wez iè{ d`enpdgkh`a

Ch ̀ d{pvdfukdn ̀ e ch hnave}dh en ec iun`a kadnkd`e kan un kanpe}pa {akda)

kucpuvhc rvarda ̀ e kdevpa ndwec `e ̀ e{hvvacca ekanidka# hckhnh`a rhvpdku)chvienpe en E{ph`a{ Und`a{# Euvarh `ec Ae{pe t Ohrn -Judcceiap ep hc.#844:? ;;< Jav`an# 8447? :8):0$. [dn eifhvja# `e{`e mhke whvdh{ `äkh`h{#ch hnave}dh rhveke mhfev{e e}ravph`a hircdhienpe -Pava# 8447? 4=$. EnIä}dka# ch `e{nupvdkdn t ca{ rvafceih{ kvekdenpe{ `e afe{d`h` dnpeve{hn{afveihnevh t# {dn `u`h# iukma iè{ xue ch hnave}dh# xue hrhveke kaia unpvh{pavna {ekun`hvda t ihvjdnh`a. [ejÿn ca{ e{rekdhcd{ph{ Undlec t Faoav)xue -622:$# mh{ph ca{ høa{ akmenph {e pvhphfh `e unh enevie`h` vhvh t

fh{phnpe `e{kanakd`h phnpa rav hidcdhve{ kaia rav rvae{danhce{ t# en echøa 8446# e}d{péh {ca unh kcéndkh e{rekdhcdh`h en pvh{pavna{ ̀ e ch kan`uk)ph hcdienphvdh en ec rhé{ -622:? 72$. En khifda# mat en `éh# rav ie`da `eunh fÿ{xue`h {dirce en Dnpevnep# enkanpvhia{ 82 dn{pdpukdane{ e{rekdhcd)h`h{ en pvh{pavna{ `e ch kan`ukph hcdienphvdh ‐akma rvdwh`h{ t `a{ rÿ)fcdkh{‐ en ch kdu`h` `e Iä}dka6 t akma dn{pdpukdane{ rvdwh`h{ en ec ve{pa

6 Ch{ dn{pdpukdane{ iä`dkh{ xue kanphia{ t xue {e enkuenpvhn en ec @d{pvdpa Ge`e)vhc {an? 8Y ec Dn{pdpupa Nhkdanhc `e Kdenkdh{ Iä`dkh{ t Nupvdkdn [hcwh`av _ufdvèn< 6Y

ec Dn{pdpupa Nhkdanhc `e R{dxudhpvéh Vhin `e ch Guenpe< ;Y Hwhcan# Kenpva `e Pvhph)idenpa rhvh ch Iuoev< 0Y Ehpdnj @d{av`ev{ Ie}dka< 5Y Eccen Ze{p# Gun`hkdn Ie}dkhnhkanpvh ch Hnave}dh t ch Fucdidh< 7Y Lhvunh# Kcéndkh `e Pvh{pavna{ Hcdienphvda{< :Y Kcé)

Page 233: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 233/318

CH HNAVE]DH ±UN PVH[PAVNA HNPDJUA A KANPEIRAVÈNEA1  6;;

`ec rhé{.; [d fden {uraneia{ xue en iukmh{ jvhn`e{ kdu`h`e{ `ec rhé{ {ee{pèn hpen`den`a e{pa{ rvafceih{ en ca{ {evwdkda{ ma{rdphchvda{ rÿfcdka{#e{ph{ kdvh{ na{ revidpen h`echnphv xue# h rhvpdv `e 8446# mufa un dnkve)

ienpa {djndkhpdwa en ec nÿieva `e dn{pdpukdane{ iä`dkh{ e{rekdhcdh`h{en pvh{pavna{ hcdienphvda{.

Apva{ `a{ eceienpa{ kanvihn xue ch hnave}dh e{ un pvh{pavna kh`hwe iè{ d`enpdkh`a en Iä}dka? rav un ch`a# ec dnkveienpa ̀ e kuv{a{ e{re)kdhcdh`a{ en e{pe khira rhvh rvae{danhce{ `e ch {hcu`< rav ec apva# ec nÿ)ieva kvekdenpe ̀ e pe{d{ ̀ e jvh`a -cdkenkdhpuvh# ihe{pvéh t ̀ akpavh`a$ t hvpé)kuca{ kdenpéka{ xue {e vehcdhvan en ca{ ÿcpdia{ 62 høa{ {afve ec peih`e{`e `dwev{h{ èveh{ `ec kanakdidenpa# kaia ch r{dkacajéh# ch{ kdenkdh{ `e

ch kaiundkhkdn# ch a`anpacajéh# ec pvhfhoa {akdhc# ch re`hjajéh# ch {akdaca)jéh t ch fdacajéh -Undlec t Faoavxue# 622:? 76$.

Ch rve`d{ra{dkdûn

h `e{hvvacchv pvh{pavna{ hcdienphvda{

En ca{ høa{ nawenph {e kaienhvan h mhkev kh`h we iè{ e{pu`da{ {d{peiè)

pdka{ {afve ch hnave}dh ‐reva phifdän {afve ch fucdidh‐ rhvh `epevidnhvch erd`eidacajéh# ca{ hkpave{ `e vde{ja# ch{ ihnde{phkdane{ kaivfd`h{# ec`e{hvvacca t whcd`hkdn `e dn{pvuienpa{ `e ie`dkdn# ec pvhphidenpa t chrvewenkdn. H kanpdnuhkdn mhkeia{ unh vewd{dn kvanacjdkh ̀ e whvda{ ̀ ee{pa{ e{pu`da{ rhvh af{evwhv kia {e ccej h d`enpdkhv ch kh`h we ihtavrve{enkdh `ec pvh{pavna hnavä}dka en ec rhé{.

… En 844; {e rufcdkû un e{pu`da {afve 84: e{pu`dhnpe{ -maifve{ t

iuoeve{$ `e ch Undwev{d`h` Nhkdanhc Hupnaih `e Iä}dka# kan ec n `e

ndkh Ènjece{# Pvh{pavna{ ̀ e ch Kan`ukph Hcdienphvdh< =Y Iä`dkh [uv# Kcéndkh ̀ e Pvh{pav)na{ `e ch Kan`ukph Hcdienphvdh< 4Y Kenpva Pevhräupdka Dnpejvhc Cdfve `e H`dkkdane{ t#82Y HZ Gaun`hpdan# en ch kacandh Kan`e{h.

; 8Y Kcéndkh Nuewa [ev en Pdouhnh# Fhoh Khcdavndh< 6Y Kaienhv `e Nuewa# enIanpevvet< ;Y Kcéndkh Muihnd`h` Cdirdh# en Ruefch< 0Y Kenpva `e Vemhfdcdphkdn rhvhEnevia{ `e Hckamacd{ia t @vajh`dkkdn `ec Rhkéka -h`dkkdane{ t pvh{pavna{ hcdien)phvda{$# en Ohcd{ka< 5Y Rhvhé{a. Kcéndkh `e vemhfdcdphkdn en h`dkkdane{ en Kuevnhwhkh#

Iaveca{< 7Y Kenpva Iä`dka Pacukh# kcéndkh `e hpenkdn r{dkapevhräupdkh en Ieperek#E{ph`a `e Iä}dka< :Y Kcéndkh [hpavd -h`dkkdane{ t pvh{pavna{ hcdienphvda{$ en Kuevnhwh)kh# Iaveca{ t# =Y Akeèndkh -h`dkkdane{ t pvh{pavna{ hcdienphvda{$ en Ihhpcèn# [dnhcah.

Page 234: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 234/318

6;0  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

enkanpvhv dn`dkh`ave{ vechkdanh`a{ kan hnaihcéh{ `e ch kan`ukph hcdien)phvdh. [ca unh xudnph rhvpe `e ca{ enpvewd{ph`a{ kanakéh ca xue e{ ch fucd)idh t ch hnave}dh# t iut raka{ `e ecca{ –hcjunh{ weke{’ ca mhféhn rvhkpdkh)

`a rhvh ec kanpvac `e re{a -Jie Räve)Idpve# 844;? 8:)6:$.… En 8447 {e hrcdkû un kue{pdanhvda h 46 iuoeve{ h`ace{kenpe{ -86)66

høa{$ xue rvake`éhn `e un ndwec {akdaekanidka ie`da t ie`da hcpa. Chiue{pvh {e kairu{a `e `a{ jvura{? ec rvdieva -0; hcuinh{$ e{pu`dhfh`hnh kcè{dkh t ec {ejun`a -04 hcuinh{$ kuv{hfh {ekun`hvdh t rverhvhpavdhen e{kuech{ rvdwh`h{ `e ch kdu`h` `e Iä}dka. En ca{ `a{ jvura{ t `e ihne)vh kh{d exudwhcenpe# {e `e{kufvd xue ch{ h`ace{kenpe{ rvhkpdkhfhn eoevkdkdaen e}ke{a rhvh fhohv `e re{a t xue {e huparevkdféhn kan {afvere{a kuhn`a

penéhn un re{a navihc# t kan re{a h`ekuh`a kuhn`a penéhn un re{a iutrav `efhoa `ec navihc -Undlec ep hc.# 8447? 868)867$.

… En 844: {e pvhfhoû kan 622 rveh`ace{kenpe{ -e`h` rvaie`da? 82.=

høa{$# ndøh{ t ndøa{# xue e{phfhn kuv{hn`a ch rvdihvdh en e{kuech{ rÿfcdkh{-822$ t rvdwh`h{ -822$ `e ch kdu`h` `e Iä}dka t {e ce{ rd`d ardnhv hkevkh`e dièjene{ kavravhce{ t `e {u rvardh {dcueph. Enpve ca{ ve{ucph`a{ `e chenkue{ph# hrhvekd xue ch{ ndøh{# h `devenkdh `e ca{ ndøa{# penéhn unh rve)evenkdh rav ch dihjen kavravhc `ecjh`h t iut `ecjh`h# {e huparevkdféhn

kan unh juvh navihc# jav`h a iut jav`h hunxue penéhn un re{a iut rav`efhoa `e ca navihc# t xuevéhn h`ecjhhv ca iè{ ra{dfce ravxue –unh rev){anh hpvhkpdwh e{ unh rev{anh {djndkhpdwhienpe iè{ ̀ ecjh`h xue ch {eøhch)`h rav ca{ ndøa{’ -Jie Räve)Idpve# 844:? ;8)02$.

… En ec høa 6222 {e rufcdkû ec ve{ucph`a ̀ e unh jvhn enkue{ph hrcdkh`h

h 82 8:; e{pu`dhnpe{ `e en{eøhnh ie`dh {urevdav rÿfcdkh t rvdwh`h en ec@d{pvdpa Ge`evhc. Evhn 0 7:7 maifve{ t 5 2:4 iuoeve{ kan unh e`h` rva)ie`da `e 80.0 høa{< ec afoepdwa evh `ewechv ch rve{enkdh `e kan`ukph{ hcd)

ienphvdh{ `e vde{ja rvardh{ `e pvh{pavna{ kaia ch hnave}dh t ch fucdidh. Ece{pu`da ia{pv xue 2.4% `e ca{ maifve{ t 6.=% `e ch{ iuoeve{ {e enkan)pvhfhn hnpe un vde{ja diravphnpe `e rh`ekev un {én`vaie kcéndka `e pvh{)pavna{ hcdienphvda{# t xue ch ihtavéh ̀ e ch{ h`ace{kenpe{ iuoeve{ penéh unhrveakurhkdn e}pveih rav enjav`hv t iukmh{ ̀ e ecch{ kanpvachfhn {u re{avekuvvden`a h `dwev{a{ iäpa`a{ -Undlec ep hc.# 6222? 802)80:$.

… En 622;# ;;4 e{pu`dhnpe{ ‐maifve{ t iuoeve{ kan e`h`e{ enpve 87

t 67 høa{‐ `e ndwec {akdaekanidka ie`da)hcpa t hcpa# ve{d`enpe{ `e chkdu`h` `e Ianpevvet# uevan enpvewd{ph`a{ kan ec n `e `epekphv ch rve{en)kdh ̀ e {dnpaihpacajéh ̀ e pvh{pavna{ hcdienphvda{. Nuewhienpe# ec ve{ucph`ahvvao unh jvhn dn{hpd{hkkdn kavravhc en ch ihtavéh `e ch{ iuoeve{# h{é

Page 235: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 235/318

CH HNAVE]DH ±UN PVH[PAVNA HNPDJUA A KANPEIRAVÈNEA1  6;5

kaia ve{pvdkkdane{ hcdienphvdh{ t {enpdidenpa{ nejhpdwa{ ra{pevdave{ h ch{afvednje{ph -Ècwhve Vhtn ep hc.# 622;$.

… En 6220 {e rufcdkhvan ve{ucph`a{ ̀ e unhewhcuhkdûn ̀ e hkpdpu`e{

hcdienphvdh{ rvafceièpdkh{ en 05= iuoeve{ h`ace{kenpe{ -`e 85 h 8= høa{$rvake`enpe{ `e un èveh {eiduvfhnh `ec e{ph`a `e Idkmahkèn# t {e vehcdunh kairhvhkdn kan un e{pu`da rvewda en ch kdu`h` `e Iä}dka. En ch ra)fchkdn {eiduvfhnh {e enkanpvhvan vekuenkdh{ ̀ e mèfdpa{ vechkdanh`a{ kan`e{v`ene{ hcdienphvda{ iè{ hcpa{ xue en ch kdu`h` ̀ e Iä}dka# t {e `e{phkxue 8.:% `e ch rafchkdn e{phfh en vde{ja `e rh`ekev un pvh{pavna hcdien)phvda -Faoavxue t Undlec# 6220$.

… En 6227 {e rufcdkû un hnècd{d{ ̀ e ch ̀ d{pvdfukdûn t ch vechkdûn e}d{ )

penpe{ enpve ch{ kan`ukph{ hcdienphvdh{ `e vde{ja t ch revkerkdn e dn{hpd{)hkkdn kan ch dihjen kavravhc# en unh iue{pvh `e 754 iuoeve{ h`ucph{ `e65 h 05 høa{# ih`ve{ `e e{pu`dhnpe{ `e rvdihvdh t {ekun`hvdh `e ch kdu`h``e Iä}dka. Ve{ucp xue kh{d =2% `e ecch{ hvi e{phv dn{hpd{ekmh kan {udihjen kavravhc t xue :2.8% xuevéh penev unh juvh iè{ `ecjh`h< iukmh{`e ecch{ phifdän e{phfhn en vde{ja `e ̀ e{hvvacchv pvh{pavna{ hcdienphvda{# hch`arphv kan`ukph{ kairen{hpavdh{ -8:.;%$# kaiev kairuc{dwhienpe-86%$ t mhkev `deph{ ve{pvdnjd`h{ -5.5%$ -Cavh)Kavpe t [huke`a)Iacdnh#

6227$.… En 622: {e vehcdzû unh enkue{ph kan ;: iuoeve{ h`ucph{ ̀ e unh zanh

vuvhc `e Muhpucka# Iaveca{# rhvh `epevidnhv kia revkdféhn {u kuevra tkuèce{ evhn {u{ rvèkpdkh{ kapd`dhnh{. Kh{d pa`h{ kucrhvan `e {u huienpa `ere{a h {u{ eifhvha{# h ch e`h` t h –xue e{a ce{ rh{h rav {ev iuoeve{’. Chidph` `e ch{ iuoeve{ {e `e{kvdfdevan kaia jav`h{ t iukmh{ `e ecch{ mh)kéhn –hcja’ rhvh fhohv `e re{a# kaia paihv pä `e nhvhnoh kan cdin rhvhxueihv ch jvh{h. Ec e{pu`da phifdän hvvao xue ch ihtavéh `e ecch{ kveéh en

–ch{ wdvpu`e{ `e ca{ rva`ukpa{ idchjva rhvh fhohv `e re{a’ -Räve Jdc)Vaiaep hc.# 622:$.

Ch ie`dkdûn dira{dfce `e ch hnave}dh

En ca{ e{pu`da{ vehcdh`a{ en ca{ `a{ `ekenda{ rh{h`a{ t xue hkhfhia{ `ee}ranev# af{evwhia{# phnpa en ch kdu`h` ̀ e Iä}dka kaia en apvh{ kdu`h`e{`ec rhé{ t en ca{ ie`da{ vuvhc t uvfhna# unh dn{hpd{hkkdn kan ch dihjenkavravhc en iuoeve{ `e pa`h{ e`h`e{# `e{`e ch ndøe h ch h`ucpe. [dn ei)fhvja# hunxue whvda{ ve{ucph`a{ hvvaohn unh wev`h`evh rve`d{ra{dkdn h

Page 236: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 236/318

6;7  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

`e{hvvacchv pvh{pavna{ hcdienphvda{ ‐kaia ch hnave}dh t ch fucdidh‐ ca{`hpa{# un`hienph`a{ en iue{pvh{ ve{pvdnjd`h{# {djuen {den`a dirvekd{a{ tna revidpen e{phfcekev ec nÿieva ̀ e rev{anh{ {u{kerpdfce{ ̀ e rh`ekev hna)

ve}dh en Iä}dka.@e kuhcxudev avih# en ec kh{a `e e{pa{ pvh{pavna{# e{ dirve{kdn`dfce dv

iè{ hccè ̀ e ca{ ve{ucph`a{ kdvh`a{# xue rue`en {ev hcehpavda{ rav ̀ devenpe{vhane{. Ch rvdievh vhn e{ xue ca{ `hpa{ ‐t iè{ e{rekékhienpe en ca{e{pu`da{ {afve ch hnave}dh‐# {d fden rue`en kanphv h ch{ rhkdenpe{ xuehku`en h dn{pdpukdane{ iä`dkh{# na {deirve paihn en kuenph ch{ vema{rdph)cdhkdane{ rav vekhé`h a ch h{d{penkdh `e unh id{ih rhkdenpe h `d{pdnpa{kenpva{ pevhräupdka{. Ch {ejun`h vhn e{ xue ch hnave}dh -kaia ch fucd)

idh$ e{ unh e}revdenkdh kavravhc t hcdienphvdh ̀ dékdc ̀ e hkerphv t kane{hv?±kia kane{hv h ch{ rev{anh{ kevkhnh{ xue una pdvh pa`h {u kaid`h h e{)kan`d`h{ a xue {e rvawakh ec widpa `e{ruä{ `e kh`h dnje{pdn1 Rav phnpa#mht iukmh{ rev{anh{ xue rue`en –{uvdvch en {dcenkda’ ̀ uvhnpe pa`h a fue)nh rhvpe `e {u wd`h. Unh pevkevh vhn e{ xue ch hidcdh# rav hcph `e vekuv){a{ ekanidka{ a rav ka{puifve# na rue`e hku`dv h ie`dkdnh jenevhc nd hca{ {evwdkda{ e{rekdhcdh`a{ -Ie`dnh)Iavh ep hc.# 8446$.0 [ca kan e{ph{ pve{vhane{ {e rue`e wev ch `dkucph` `e ie`dv ec én`dke `e rvewhcenkdh a ch

dnkd`enkdh `e ch hnave}dh -t ch fucdidh$ en un rhé{# th {e pvhpe `e Iä}dka a`e kuhcxudev apva.Rvafhfceienpe mht iukma{ kh{a{ `e ca{ xue na {e pdene dnavihkdn#

{afve pa`a `e ch{ ihnde{phkdane{ iè{ cewe{ `ec pvh{pavna# ca xue hcjuna{hupave{ cchihn –hnave}dh -a fucdidh$ {ufkcéndkh’.5 H nue{pva rhvekev# phi)

0 E{pe e{pu`da `e majhve{ vehcdh`a en unh rafchkdn uvfhnh `ec rhé{ mh `akuien)ph`a xue ch{ rev{anh{ kan pvh{pavna{ eiakdanhce{ rd`en rvdieva htu`h en {u{ ve`e{{akdhce{? 50% h hidcdhve{ a hidja{# 82% h {hkev`ape{ t idnd{pva{# 85% {e hupaie`dkhnt {ca {ekun`hvdhienpe hku`en h ie`dkdnh jenevhc t h ca{ {evwdkda{ e{rekdhcdh`a{. Ench kdu`h` `e Iä}dka# Khvhwea Hn`hjuh ep hc.# `akuienphvan phifdän xue {ca 62% `ech{ rev{anh{ kan pvh{pavna{ ̀ e ̀ erve{dn ihtav fu{khfh hcjÿn pdra ̀ e hpenkdn e{rekdh)cdh`h -8444? 76)7:$.

5 Fuklvat` rchnpeh revekphienpe ec rvafceih ̀ e ch –hnave}dh {ufkcéndkh’# e{ ̀ ekdv#ec xue mhth iukmh{ iuoeve{ owene{ xue {uven un cewe jvh`a `e hnave}dh t xue nunkhwhn hc iä`dka. [ejÿn ecch# ca{ kvdpevda{ `ec `{i)dw {ca kankdevnen ch{ ephrh{ iè{ hwhn)h`h{ `e ch enevie`h`# xue neke{dphn dnpevnhidenpa. H ihnevh `e dcu{pvhkdn# ch hupa)vh rchnpeh ch{ kue{pdane{ {djudenpe{? –T ch iukmhkmh xue mh rev`d`a iè{ `e {ed{ ldca{ en

ca{ ÿcpdia{ {ed{ ie{e{# xue fu{kh e}ku{h{ rhvh na kaiev kan {u hidcdh# xue hnunkdhxue {e mh wuecpa wejephvdhnh t vekmhh kaiev jvh{h `e kuhcxudev pdra# ±e{ hnavä}dkh1 Tch iukmhkmh xue `e{`e mhke un høa rdev`e re{a jvh`uhcienpe# na xudeve {hcdv ravxue

Page 237: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 237/318

CH HNAVE]DH ±UN PVH[PAVNA HNPDJUA A KANPEIRAVÈNEA1  6;:

fdän ve{ucph `dékdc hrvekdhv {d mht un dnkveienpa vehc `ec nÿieva `e kh{a{`e e{ph{ rhpacajéh{ a {d {e pvhph `e hekkdane{ kh`h we ieoav kanakd`h{#`dhjna{pdkh`h{ t paih`h{ en kuenph.

Cet `e phcch{ t khirhøh{

kanpvh ch hnave}dh t ch fucdidh

Ec 85 `e efveva `e 622:# {e rufcdkhvan en ch Jhkeph Rhvchienphvdh runpa{`e hkuev`a cejd{chpdwa{ en vechkdn kan ca{ pvh{pavna{ hcdienpdkda{ enpve ch

 ouwenpu` ie}dkhnh -Kèihvh `e @druph`a{# 622:$. Ca{ cejd{ch`ave{ e}mav)

phfhn hc pdpuchv `ec Ra`ev Eoekupdwa e`evhc h? 8Y dirchnphv# rav ie`da `e ch[ekvephvdh `e [hcu` t en ca{ pve{ èifdpa{ `e jafdevna# rvajvhih{ e{reké)ka{ ̀ e hpenkdn dnpejvhc# rev{anhcdh`h t rvae{danhc h rev{anh{ xue rh`e)khn hcjÿn pvh{pavna hcdienphvda t# 6Y dnkcudv en ca{ rchne{ `e e{pu`da `ec{d{peih e`ukhpdwa nhkdanhc dnavihkdn fè{dkh xue revidph h ca{ ndøa{# hca{ h`ace{kenpe{ t h ca{ rh`ve{ `e hidcdh rvewendv ekhienpe kuhcxudevpdra `e pvh{pavna hcdienphvda.7

Apva{ runpa{ `e hkuev`a uevan? 8Y xue ch [ekvephvéh `e Jafevnhkdn

e{phfcekh cdnehidenpa{ rhvh ewdphv xue ch{ ia`eca{ xue ̀ e{chn en rh{hve)ch{ t xue {hcen en ca{ hnunkda{ pecewd{dwa{ e{pän e}pveih`hienpe fhoh{ `ere{a< 6Y xue ch [ekvephvéh `e E`ukhkdn Rÿfcdkh vehcdke un kdkca `e kane)venkdh{ en ch{ e{kuech{ `e e`ukhkdn fè{dkh# ie`dh t ie`dh {urevdav# dn{pvu)ten`a h ca{ owene{ {afve ch{ kan{ekuenkdh{ `e ch hnave}dh t ch fucdidh< ;Yxue ch [ekvephvéh `e [hcu` dndkde unh khirhøh rufcdkdphvdh rhvh dnavihv{afve ch{ kan{ekuenkdh{ ̀ e ch hnave}dh t ch fucdidh kan ec n `e rvewendvch{#t 0Y xue dn{phce kcéndkh{ e{rekdhcdh`h{ rhvh ch hpenkdn jvhpudph h ch{ iuoe)

ve{ xue ch{ rh`eken.:

@e e{pa{ runpa{ `e hkuev`a {e `evdw ch waphkdn `e ch Cet `e Phcch{#`a{ ie{e{ iè{ phv`e# ec 8: `e hfvdc `e 622:. E{ph cet rchnpe ch ecdidnh)

`dke {enpdv{e jav`h t eh# t pdene vejch{ revd`dkh{ reva e{kh{h{# ±e{ hnavä}dkh1 T ch h`a)ce{kenpe `e xudnke høa{ xue id`e un iepva {epenph t u{h ch phcch ;7# pa`hwéh na ien{)pvÿh# xudph ch jvh{h `e pa`a{ ca{ hcdienpa{# `dke e{phv ”iut jav`h— t {e re{h whvdh{ weke{hc `éh ±e{ hnavä}dkh1’ -Fuklvat`# 844:? 84)62$.

7 E{pa{ `a{ runpa{ `e hkuev`a e{puwdevan h khvja `e ch `druph`h Ecdhfepm Iavhce{

Jhvkéh# `ec jvura rhvchienphvda `ec rvd.: E{pa{ kuhpva runpa{ ̀ e hkuev`a e{puwdevan h khvja ̀ e ch ̀ druph`h Kchu`dh Jhfvde)ch Khfhcceva Kmèwe# `ec jvura rhvchienphvda `ec rhn.

Page 238: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 238/318

6;=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

kdn `e ch –phcch keva’# afcdjhn`a kan ecca h ca{ dn`u{pvdhce{ h xue hfvd)xuen varh `e phcch{ iè{ jvhn`e{< ch dnpev`dkkdn h ch{ hjenkdh{ `e ia`e)choe rhvh ch kanpvhphkdn `e rev{anhc xue {e enkuenpve `e 85 h 62 ldca{

rav `efhoa `ec re{a iéndia xue dn`dkhn ca{ e{pèn`hve{ `e {hcu`# t ch `d)u{dn `e rvajvhih{ a hkkdane{ `e kanpvac t cukmh kanpvh ch hnave}dh t chfucdidh.

@e mekma# ie{e{ `e{ruä{# eirehvan hcjunh{ khirhøh{. Ec 82 `e ou)cda ̀ e 622: {e chn unh khirhøh ̀ e dnavihkdn pdpuch`h –Xudävepe’# rhvhrvewendv ch hnave}dh t ch fucdidh. Ec hkpa puwa cujhv en ec @d{pvdpa Ge`evhct# iè{ rvekd{hienpe# {e eekpu en ec Rhvxue Iä}dka# ch Hchie`h Kenpvhc#ec Rhvxue Nhukhccd t ec Fa{xue `e Pchcrhn. [e dnwdp hc rÿfcdka en jenevhc h

veundv{e en e{a{ cujhve{ rhvh dnwacukvhv{e en e{ph hkkdn< ä{ph ccej `e{)ruä{ h e{kuech{ t undwev{d`h`e{ ie`dhnpe kanevenkdh{ -Napdie}# 622:$.Ec høa {djudenpe# en hfvdc `e 622=# {e pvhn{idpdevan ca{ rvajvhih{ hu`dawd){uhce{ –±H xuä ce pdvh{1’# xue ch [ekvephvéh ̀ e E`ukhkdn ̀ ec @d{pvdpa Ge`evhcchn rhvh dnkdphv h ca{ owene{ h xue cukmen kanpvh ec hckamacd{ia# ch `va)jh`dkkdn# ch hnave}dh t ch fucdidh# enpve apva{ peih{ -[ekvephvéh `e E`ukh)kdn# 6282$. Ec 80 `e akpufve `e 622=# ch khnphnpe Hnhmé t Gun`hkdnPecewd{h# en kachfavhkdn kan ch [ekvephvéh `e [hcu`# chnhvan ch khirhøh

–[d ta rue`a# pÿ phifdän’# rhvh rvewendv ch hnave}dh t ch fucdidh -[ekveph)véh `e [hcu`# 6282h$. Kaia ÿcpdia eoeirca ienkdanhia{ ch khirhøh–Hcdienph pu kavhn’# vehcdh`h rav avjhndhkdane{ e dn{pdpupa{ en Ohcd{ka#xue `uvhnpe ec høa 6224 puwa kaia afoepdwa rvewendv ch hnave}dh t ch fu)cdidh# vairden`a kan pa`a{ ca{ ien{hoe{ ie`dèpdka{ xue rvaiuewen che}pveih `ecjh`e t ec kan{uia `e rva`ukpa{ updcdh`a{ kaia ruvjhnpe{-UIä`dka# 622=$.

E{ph{ khirhøh{ vekdenpe{ `eiue{pvhn ch hircdpu` `e ch paih `e kan)

kdenkdh `ec eniena en Iä}dka t ec `e{ea jenudna `e cukmhv kanpvh ca{pvh{pavna{ hcdienphvda{# kaia ch hnave}dh t ch fucdidh. Hmavh fden# phi)fdän e{ diravphnpe vekav`hv xue e{ph{ khirhøh{ {e dn{evphvan en un ia)ienpa `e racäidkh iun`dhc en pavna h ch vejchienphkdn `ec re{a `e ch{ia`eca{. En nawdeifve `e 6227# Khvacdnh Ve{pan# ia`eca `e ch{ rh{hve)ch{ fvh{dceøh{# iuvd `e mhifve t `e khn{hnkda -Whpan# 6227$. Apvh fvh){dceøh# Ihvéh Jhcwha# –h{rdvhnpe h ch rvae{dn `e ihndxué’# `e 80 høa{#xue re{hfh ;= ldca{ t ie`éh 8.:2 i# hccekd rav hnave}dh ec = `e eneva`e 622: -Ch Oavnh`h# 622:$. Gvenpe h e{pa{ hccekdidenpa{# ca{ jafdevna{`e hcjuna{ rhé{e{# kaia E{rhøh# Fvh{dc# Uvujuht t Hceihndh# paihvankdevph{ ie`d`h{.

Page 239: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 239/318

CH HNAVE]DH ±UN PVH[PAVNA HNPDJUA A KANPEIRAVÈNEA1  6;4

IUOEVE[ @E MAT T RVE[DANE[ KUCpUVHCE[

Ch {hnph hnave}dh wev{u{ ch hnave}dh `e mat

Kaia wdia{# ch hnave}dh rhveke mhfev hpvhwe{h`a ca{ {djca{. Hmavh fden# chrvejunph e{? ±xuä rhvhceca{ ra`eia{ enkanpvhv enpve ch {hnph hnave}dh t chhnave}dh nevwda{h kanpeiravèneh1 Rvdieva# en ec kh{a `e ch{ rvèkpdkh{ hcd)ienphvdh{# phnpa rhvh ch{ ianoh{ `e ca{ {djca{ }wdd t }wddd kaia rhvh ch{ o)wene{ `e mat# ch kaid`h e{ kaia un `eianda rav ec kuhc ch{ rev{anh{ {e{denpen ra{eé`h{ ‐t h weke{ rhvekéhn phifdän e{phv ra{eé`h{‐ t {u af{e){dn e{ phn dnpen{h xue {e kanwdevpe en unh cukmh kanpvh ch neke{d`h` t ec

`e{ea `e hcdienphv{e. En hifa{ kh{a{# unh vechpdwh e{peveapdrdh khvhkpevdh{u{ kairavphidenpa{ hcdienphvda{. Mat en `éh# {e mhke unh `d{pdnkdn en)pve ch hnave}dh –ve{pvdkpdwh’ t ch hnave}dh –kairuc{dwh)ruvjhpdwh’# `eren)`den`a `e {d ch rev{anh# eireøh`h en unh `deph {ewevh kan revda`a{ `ehtuna rvacanjh`a t `e eoevkdkda{ é{dka{# enpvh en h{e{ `e ve{pvdkkdn hcd)ienphvdh a {d ch{ hcpevnh kan kvd{d{ `e dnje{pdane{ `e hcdienpa{ {ejud`h{ `ewidpa{ huparvawakh`a{ a `e paih `e ch}hnpe{ -`{i)dw# 8445? 550$. Ch oa)wen hnavä}dkh kanpeiravèneh eoevke un kanpvac e}pveia {afve {u hcdien)

phkdn< vhkdanhcdh pa`a hcdienpa en unkdn `ec nÿieva `e khcavéh{# {ervaméfe kaiev pa`a hcdienpa kan jvh{h{ t h`avh ca{ rva`ukpa{ cdjmp -Pdnhp#6227$. E{ph hkpdpu` mhkdh ch hcdienphkdn {e rhveke h ch xue penéhn ch{ khv)iecdph{ ̀ e{khch{ xue paihvan ec wapa ̀ e na kaiev kmakachpe# hunxue ecch{na ca mhkéhn rav ec hcpa nÿieva `e khcavéh{ `e ca{ hcdienpa{.

[ejun`a# {d na{ ufdkhia{ `ec ch`a `e ch{ rvèkpdkh{ kavravhce{# enkan)pvhia{ phifdän kavve{ran`enkdh{ enpve ch{ owene{ `e mat t ch{ vecdjda{h{`e htev. Ch hnave}dh kanpeiravèneh {e khvhkpevdh rav unh revkerkdn hc)

pevh`h `e ch {dcueph t un `e{ea dnpen{a `e fhohv `e re{a< reva# h`eiè{#{hfeia{ xue ch{ owene{ pdenen unh rvèkpdkh `eravpdwh dnpen{h t xue kan)pvachn `e avih revihnenpe t kan{phnpe ch{ gukpuhkdane{ `e {u kuevra#ie`dhnpe ec re{a t ch phcch -Pdnhp# 6227? 825)827$. Nuewhienpe# ec {enpd)idenpa `e kanpvac ch{ eifvdhjh. Ch{ owene{ hnavä}dkh{ `e mat {e eireøhnen `aihv {u kuevra kan ec afoepdwa `e h`ecjhhv ca iè{ ra{dfce. Kuhnpaiè{ cajvhn fhohv `e re{a# iè{ khrhke{ t ra`eva{h{ {e {denpen. –Ch{ ianoh{iè{ iavpdkh`h{ evhn ch{ iè{ {hnph{# ch{ iè{ h`idvh`h{’# hrunph Jchnp-8446? 808$. Ch rvèkpdkh kavravhc xue mhkéhn ch{ khviecdph{ `e{khch{ evhiena{ `eravpe xue un eoevkdkda h{käpdka< {e ghjechfhn# {e `d{kdrcdnhfhn# {erendpenkdhfhn –en un hèn rav didphv ch Rh{dn `e Kvd{pa t kaiundkhv{e

Page 240: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 240/318

Page 241: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 241/318

CH HNAVE]DH ±UN PVH[PAVNA HNPDJUA A KANPEIRAVÈNEA1  608

{uvjdidenpa `e ca{ pvh{pavna{ hcdienphvda{# kaia ch hnave}dh t ch fucdidh-Jav`an# 8447? 866)86;< Gd{kmcev# 6228? ;:;$.

En e{pa{ pdeira{ jcafhcdh`a{# phnpa ch kdu`h` `e Iä}dka kaia apvh{

jvhn`e{ kdu`h`e{ `ec rhé{# e dnkcu{a ec ie`da vuvhc# vekdfen t pdenen hkke{ah e{ph{ pen`enkdh{ wend`h{ `e Euvarh t E{ph`a{ Und`a{. Ch{ iuoeve{ ie}d)khnh{ e{pèn fhoa ec tuja `ec ihn`hpa `e h`ecjhhv rhvh penev iè{ ä}dpa en{u wd`h rvdwh`h t {akdhc. Nuieva{h{ vewd{ph{ eiendnh{ rva`djhn pa`a pdra`e kan{eoa{ `e fecceh t iue{pvhn ia`eca{ revekph{< ca{ e{rekphkuchve{rvatekphn iuoeve{ fchnkh{ t `ecjh`h{< pden`h{ kaia ec Rhchkda `e Mdevva ajvhn`e{ vhnxudkdh{ kaia _hvh t Ihnja aveken varh `e ia`h dnpevnhkda)nhc rhvh iuoeve{ `e –pa`h{ phcch{’# reva ca{ ihndxuée{ xue e}mdfen en ca{

e{khrhvhpe{ {uecen {ev {dcueph{ chvjudvukmh{. Rhvh hckhnhv e{pe d`ehc `e `ec)jh`e rvacdevhn ca{ rva`ukpa{ cdjmp t ca{ rva`ukpa{ idchjva rhvh rev`evre{a. Ch kdvujéh e{päpdkh pdene jvhn ä}dpa na {achienpe en ca{ {ekpave{ hcpa{`e ch rafchkdn# {dna phifdän en iuoeve{ `e kch{e raruchv# xudene{ enpvhnen –phn`h{’ rhvh {aiepev{e h unh arevhkdn xue ce{ ieoave hcjunh rhvpe ̀ eckuevra -Juevveva _hwhch# 6224$. Un ̀ hpa iut dnpeve{hnpe e{ ec dnkveienpa{djndkhpdwa `e ca{ kenpva{ vekvehpdwa{ t `eravpdwa{ `ec {ekpav rvdwh`a? {e)jÿn ca{ ken{a{ `ec Dn{pdpupa Nhkdanhc `e E{ph`é{pdkh# Jeajvhéh e Dnavièpd)

kh# enpve 84=4 t 6220# en pa`a ec rhé{# ec nÿieva `e e{pa{ kenpva{ rh{ `e= ;68 h 6: 002 t# en ec @d{pvdpa Ge`evhc# ch kdvh huienp `e =:0 h 6 42=< chrvacdevhkdn `e jdinh{da{ e{ un fuen dn`dkh`av `ec ä}dpa `e ch kucpuvh p)ne{{ en ch{ kdu`h`e{ `ec rhé{ -_hvka Dpuvfe# 6224$. Reva# ec ie`da vuvhc na{e cdfvh `e e{ph{ dnguenkdh{. H rhvpdv `e af{evwhkdane{ cdidph`h{ h un pvhfh)

 oa `e khira xue e{phia{ vehcdhn`a en Idkmahkèn `e{`e mhke kdnka høa{#ra`eia{ h`echnphv xue ch{ owene{ `e ca{ ruefca{ e{pèn en ch fÿ{xue`h `eunh ̀ ecjh`e xue wen en ch{ hkpvdke{ ̀ e ch{ pecenawech{ t xue dihjdnhn e{ ec

e{pèn`hv en E{ph`a{ Und`a{# cujhv h `an`e {e `dvdjen iukma{ kairhøeva{{uta{ -Pdnhp# 622=$.Ec ihn`hpa `e `ecjh`e hfhvkh h pa`h{ ch{ khrh{ `e ch rafchkdn en

Iä}dka t h pa`a{ ca{ ie`da{# iè{ hÿn kuhn`a gaveken khirhøh{ t racépd)kh{ rÿfcdkh{ kanpvh ch afe{d`h`# rvafceih `e {hcu` rÿfcdkh hchvihnpe maten `éh. H rvdnkdrda{ `ec høa 6282# ch [ekvephvéh `e [hcu` `da h kanakev xueIä}dka akurhfh ch {ejun`h ra{dkdn# ̀ epvè{ ̀ e E{ph`a{ Und`a{# kan ;8.:%`e h`ucpa{ afe{a{ t ;4.:% `e h`ucpa{ kan {afvere{a -[ekvephvéh `e [hcu`#6282f? :$. [d vekav`hia{ xue ec peiav `e ch{ rev{anh{ e{ rvekd{hienpewacwev{e afe{h{# kairven`eia{ e{pe ide`a kaia apva eceienpa xue nupvech af{e{dn rav hckhnhv ch ̀ ecjh`e. Ch{ hnavä}dkh{ ̀ e mat pdenen un hvju)

Page 242: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 242/318

606  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

ienpa ̀ e kdvkun{phnkdh hc xue vekuvven iut vekuenpeienpe rhvh ou{pdkhv{u rvardh e{fecpe? rav iapdwa{ `e {hcu` t fdene{phv.

Ch ewacukdûn `ec rhrec `e ch iuoev en ch {akde`h`

 Hc {ev un pvh{pavna xue rvdnkdrhcienpe {uven ch{ iuoeve{ owene{# ch hna)ve}dh rvawak xue hcjunh{ eidnd{ph{ e{ph`aund`en{e{ e dnjce{h{# kaiaLdi Kmevndn t [u{de Avfhkm# dnpenphvhn `e{enpvhøhv xuä evh ca xue# en eckcdih {akdakucpuvhc `e ca{ høa{ {epenph# ra`éh dnkdphv h ch{ iuoeve{ h xueh`arphvhn e{pe pdra `e kairavphidenpa. Phnpa Kmevndn kaia Avfhkm `d)

un`devan wd{dane{ fh{phnpe ihndxueh{# hc ̀ ekchvhv xue ch hnave}dh ‐kaiach fucdidh‐ evh unh ve{rue{ph h ch arve{dn t `aidnhkdn ih{kucdnh di)rue{ph h ch{ iuoeve{. [ejÿn ecch{# ch ccejh`h hc iun`a chfavhc en ca{ høa{{epenph {u{kdp en ch{ iuoeve{ {enpdidenpa{ kairceoa{# xue iekchfhn unh{en{hkdn ̀ e cdfevhkdn t ̀ e ihtav hupae{pdih kan {enpdidenpa{ ̀ e kucrh twevjóenh# th xue eirehfhn h ren{hv iè{ en ecch{ id{ih{ t iena{# a `eihnevh `devenpe# en ca{ `eiè{? {u{ mdoa{ t {u ihvd`a -Judcceiap ep hc.#844:? :0$.

 Hunxue th rh{hvan kh{d 02 høa{ `e xue {e aviuchvan e{ph{ vege}da)ne{# e{ {avrven`enpe af{evwhv mh{ph xuä jvh`a ch{ owene{ xue {uvenhnave}dh e{pèn e}rve{hn`a dircékdphienpe unh hnju{pdh h mhkev{e iuoe)ve{ en ec iun`a `e mat. Iè{ rvekd{hienpe# kuhn`a {e ce{ enpvewd{ph hrvaun`d`h` hrhveken {u{ kanu{dane{ {afve ch{ ihnevh{ en xue rue`enkan{pvudv {u rvarda `e{pdna. H `devenkdh `e {u{ ih`ve{ xue evhn hih{ `ekh{h# ve{ran{hfce{ `e ch dnpen`enkdh `aiä{pdkh t `e ch e`ukhkdn `e ca{mdoa{# ch{ owene{ `e mat ‐t {afve pa`a ch{ rvake`enpe{ `e ch{ kdu`h`e{

`ec rhé{‐ hnmechn kairhjdnhv ch ihpevnd`h` t unh khvvevh rvae{danhc#kuhn`a na hfhn`anhn dnkcu{a ch d`eh `e penev mdoa{. @e{`e mhke whvdh{`äkh`h{# ch{ iuoeve{ ie}dkhnh{ mhn cukmh`a rhvh {hcdv `ec èifdpa `e carvdwh`a t ra`ev enpvhv en ch e{evh `e ca rÿfcdka# reva e{ph kanxud{ph mhjenevh`a kangdkpa{ dnpevna{ ravxue# hc {hcdv{e `ec majhv# ch{ iuoeve{ mhnpend`a ch dirve{dn `e h`arphv kan`ukph{ ih{kucdnh{ t `e rev`ev {u e)idnd`h` -Chih{# 6222? 87)8:$. H {u we# ca{ maifve{ {e mhn {enpd`a`e{rchh`a{ en {u ih{kucdnd`h`# rev`den`a en rhvpe ch unkdn `e rva)wee`ave{ ekanidka{.

Ec khifda `ec rhrec `e ch iuoev en ch {akde`h` e{ {dn `u`h un eceien)pa kanpe}puhc phn diravphnpe kaia ch pdvhnéh `e ch `ecjh`e rhvh ra`ev

Page 243: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 243/318

CH HNAVE]DH ±UN PVH[PAVNA HNPDJUA A KANPEIRAVÈNEA1  60;

e}rcdkhv ch hrhvdkdn kanpeiravèneh ̀ e ca{ pvh{pavna{ hcdienphvda{. Mat en`éh# {afve pa`a en ch{ kdu`h`e{# ch{ iuoeve{ {e kan{pvuten fhoa rve{dane{iÿcpdrce{? ̀ efen {ev ̀ ecjh`h{# hpvhkpdwh{ t eiendnh{# hifdkda{h{ t ekhke{

rvae{danhcienpe# fuenh{ ih`ve{# e}kecenpe{ e{ra{h{ t hih{ ̀ e kh{h eoei)rchve{. Ch hnave}dh e{ un pvh{pavna wdnkuch`a kan unh fÿ{xue`h kan{phnpe`e revekkdn# na {ca kavravhc# {dna phifdän {akdhc# t e{pe kcdih kucpuvhcrvaravkdanh unh ou{pdkhkdn h e{ph{ owene{ rhvh {ejudv {u fÿ{xue`h.

Un ia`eca jh{pva)hnûidka

en ch kdu`h` `e Iä}dka

Ch{ pvhn{avihkdane{ `ec rhrec `e ch iuoev t `e ch e{pvukpuvh `e ch hidcdhmhn pend`a verevku{dane{ en ca{ ia`eca{ hcdienphvda{. Hc {hcdv h pvhfhohv#ch{ iuoeve{ {e mhn hceoh`a `e ch kakdnh t pden`e h ve`ukdv{e ec nÿieva `ednje{ph{ pvh`dkdanhcienpe vehcdh`h{ rav pa`h ch hidcdh. En ch kdu`h` `eIä}dka vednh ch jh{pva)hnaidh# xue `e{kvdfe Gd{kmcev t xue kan{d{pe ou{ph)ienpe en un `efdcdphidenpa `e ch e{pvukpuvh `e ch{ kaid`h{ pvh`dkdanhce{ tunh rvajve{dn `e ca{ rvake{a{ `e dn`dwd`uhcdhkdn `e ch{ ecekkdane{ hcd)

ienphvdh{ en ch{ {akde`h`e{ akkd`enphce{ -Gd{kmcev# 6228? 68)687$. Ec ka)ien{hc kanpeiravènea t uvfhna rhveke penev unh hcdienphkdn iè{ hceh)pavdh t vhjienph`h# un`hienph`h en un –rdkapea’ kan{phnpe.

Ch kdu`h` `e Iä}dka na {e cdfvh `e e{ph hnaidh hcdienphvdh t e{pa enrhvpe {e `efe h ch e}pen{dn `e ch hjcaievhkdn? ca{ `e{rchhidenpa{ kapd)`dhna{ enpve ch kh{h t ec cujhv `e pvhfhoa rue`en paihv èkdcienpe `e `a{ hkuhpva mavh{ `ec `éh `e unh rev{anh. E{ph{ `d{phnkdh{ dircdkhn un ia`a `ehcdienphkdn h ch ie`d`h `e kh`h una t# rhvh e{pa# ch kdu`h` fvdn`h un

nÿieva dnkhckuchfce ̀ e arkdane{. Rav un ch`a# ca{ rue{pa{ dn{phch`a{ en ch{fhnxueph{ aveken unh hcdienphkdn vèrd`h t pvh`dkdanhc? phka{# phihce{#{arh{# ecape{. [ejÿn Pavve{ Pavve{ t Pvèrhjh -6228$# ch rve{enkdh `e e{pa{rue{pa{ `e ch khcce {e dnkveienp en ca{ høa{ {epenph# kuhn`a ch{ iuoeve{eirehvan h ̀ eohv ec e{rhkda rvdwh`a t {u{ mavna{ ̀ uvhnpe fuenh rhvpe ̀ ec`éh rhvh dv h pvhfhohv -Pavve{ Pavve{ t Pvèrhjh# 6228? 845)847$. Rav apvach`a Iä}dka# kaia pa`h jvhn kdu`h`# aveke iÿcpdrce{ arkdane{ `e ve{phu)vhnpe{? ievkh`a{ `e kaid`h# kakdnh ekanidkh#  h{p)aa` `ec pdra e{ph`a)und`en{e# ve{phuvhnpe{ `e kakdnh e}pvhnoevh.

Ch kdu`h` `e Iä}dka e{ un pevvena d`ehc rhvh ec `e{hvvacca `e e{phjh{pva)hnaidh kanpeiravèneh. Ch{ pve{ kaid`h{ pvh`dkdanhce{ {e {u{pdputen

Page 244: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 244/318

600  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

rav un ia`a `e hcdienphv{e kan{phnpe# `ervd{h t kavvden`a# en ec khidnahc pvhfhoa# hc {hcdv `ec iepva a hc fhohv `e un re{eva. En e{pe rhnavhih# ch{rev{anh{ xue {uven hnave}dh pdenen apva hvjuienpa `e kdvkun{phnkdh? hc

{hcdv `e ch e{kuech# `e ch undwev{d`h` a `ec pvhfhoa# –na mhn pend`a pdeira’a –{e mhn acwd`h`a `e kaiev’ t ch hidcdh nd kuenph {e `h.

KANKCU[DûN

Kaia {e mh ienkdanh`a h ca chvja `e e{pe pe}pa# hunxue ch hnave}dh iut hienu`a {e kan{d`evh un pvh{pavna e{rekékhienpe kanpeiravènea t {a)

kdhcienpe khvhkpevdh`a# enkanpvhia{ en ärakh{ t en kanpe}pa{ kucpuvhce{iut `devenpe{ ihnde{phkdane{ iut kevkhnh{. Ec vekmha `ecdfevh`a h chkaid`h rav rhvpe `e ch{ iuoeve{ {e mh rve{enph`a h ca chvja `e ca{ {djca{ tca xue mh khifdh`a# {afve pa`a# e{ ch avih en xue {e mh ou{pdkh`a e{pekairavphidenpa. E{ ec kanpe}pa {akdhc ec xue ia`dkh ec {enpd`a hpvdfud`ahc eniena t# `e hcjunh ihnevh# ec xue pvhn{avih ec eniena en {é -Gd{)kmcev# 6228? ;=6$. Rav un ch`a# ch{ jvhn`e{ htunh`avh{ vecdjda{h{ uevanwd{ph{ kaia {hnph{# reva phifdän kaia meveoe{# ra{eé`h{ rav ec `dhfca. Rav

ec apva# h ch{ hnavä}dkh{ kanpeiravèneh{ iukmh{ weke{ {e ce{ we kaia wék)pdih{ `e ca{ kènane{ `e fecceh direvhnpe{ t `e ch{ pvhn{avihkdane{ `e ch{akde`h` hkpuhc. Kh`h revc `e iuoeve{ puwa t pdene {u{ rvardh{ d`eacajéh{t kan`dkdane{ `e wd`h. Hifa{ revce{ e{puwdevan t e{pèn e}rve{hn`a ec`e{ea `e hckhnhv un d`ehc `e revekkdn. H{é# ch rvejunph kenpvhc `e e{pehvpékuca kanpe{phia{ xue# {d na{ enakhia{ en ch nejhkdn h hcdienphv{e# chhnave}dh e{ un pvh{pavna hnpdjua t kanpeiravènea.

Ca xue na e{ phn hnpdjua e{ ec kankerpa id{ia `e hnave}dh# hunxue

penjh th iè{ `e un {djca `e e}d{penkdh. [d fden `uvhnpe iukma pdeira ve)idpd h unh khpejavéh iä`dkh t r{dxudèpvdkh# rhveke xue mat mh enpvh`a enec cenjuhoe kaiÿn# kaia ca hrunphia{ hc rvdnkdrda `ec khrépuca. Ec mekma`e xue unh iuoev oawen iut ghkh# af{evwh`h en ec rhd{hoe uvfhna# hpvhdjhch epdxueph `e –hnavä}dkh’ e{ {djndkhpdwa en kuhnpa h nue{pvh ihnevh `eh{uidv ec eniena mat en `éh. Pen`eia{ h ren{hv xue ch pdvhnéh `e ch`ecjh`e t xue ca{ khifda{ ̀ e e{phpu{ {akdhc wdwd`a{ rav ch{ iuoeve{ {an ca{jvhn`e{ ve{ran{hfce{ `ec h`ecjhhidenpa e}pveia t# en rhvpe# {é ca {an. [dneifhvja# na{ rhveke dirve{kdn`dfce na revidpdv e{pe u{a t hfu{a `ec cen)juhoe t {hfev `d{pdnjudv ca{ jvh`a{ `e af{e{dn t {u{ eekpa{ vehce{ en ch{hcu` `e ch{ iuoeve{.

Page 245: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 245/318

CH HNAVE]DH ±UN PVH[PAVNA HNPDJUA A KANPEIRAVÈNEA1  605

VEGEVENKDH[

 Ècwhve Vhtn# J.# ep hc.# 622;. [dnpaihpacajéh `e pvh{pavna hcdienphvda? kairhvh)

kdn enpve maifve{ t iuoeve{ e{pu`dhnpe{# 3zzz.uw.i}!r{dkt{hcu`!R{dkt{hcu`%628;Q6!8;Q6!J%K;%=8cwhve.mpic>.

Fecc# V.I.# 8440. C—hnave}de {hdnpe. Oeüne ep it{pdkd{ie `u Iaten Hje â na{ oauv{. Rhvé{#Rve{{e{ Undwev{dphdve{ `e Gvhnke.

Faovxue# D.# t K. Undlec# 6220. Rve{enke a `d{av`eve` ehpdnj hianj Ie}dkhnpeenhje zaien vai h {eid)uvfhn hveh? Dp{ vechpdan pa pme kucpuvhc mtrapme{d{#Euvarehn Ehpdnj @d{av`ev{ Vewdez 86? 84:)626.

Fvukm# M.# 8440. Ce{ teu} ep ce wenpve. C—afí{e# c—hnave}dxue \8h e`.# 84:;Y. Rhvé{#Rhtap.

Fvuifevj# O.O.# 84==. Gh{pdnj Jdvc{? Pme Eievjenke a Hnave}dh Nevwa{h h{ h Ia`evn@d{eh{e. Khifvd`je# Mhvwhv` Undwev{dpt Rve{{.

Fvu{{ep# F.# 84::. C—h{{deppe ep ce idvadv. C—hnave}de ienphce `e c—enhnp ep `e c—h`ace{kenp .Paucau{e# Rvdwhp.

Fuklvat`# O.# 844:. Hnave}dh t fucdidh. Fhvkecanh# Ihvpéne Vakh.Kèihvh `e @druph`a{# 622:. Jhkeph Rhvchienphvdh -6840)ddd$# 85 `e efveva.Khvhwea Hn`hjuh# O.# ep hc.# 8444. Iavfdcd`h` r{dxudèpvdkh en ch Kdu`h` ̀ e Iä}dka.

Rvewhcenkdh t kaiavfdcd`h` `uvhnpe ch wd`h# [hcu` Ienphc 66 -nÿi. e{r.$?76)7:.

Kmhnj)Va`véjue V. -kaav`.$# 6226. Md{pavdh `e ch cdpevhpuvh ie}dkhnh# 6. Ch kucpuvhcepvh`h en ch Nuewh E{rhøh `ec {djca  }wdd . Iä}dka# [djca }}d.

`{i)dw# 8445. @dhjna{pdkhc hn` [phpd{pdkhc Ihnuhc a Ienphc @d{av`ev{? `{i)dw . Zh{m)dnjpan# Hievdkhn R{tkmdhpvdk H{{akdhpdan.

Gd{kmcev# K.# 6228. C—maindwave. Rhvé{# A`dce Ohkaf.Jchnp# I.# 8446. Favvane{ t favvh`ave{. En{hta{ {afve cdpevhpuvh kacandhc. Iä}dka#

unhi.Jie Räve)Idpve# J.# 844;. @epekkdn `e hnaihcéh{ `e ch kan`ukph hcdienphvdh

en e{pu`dhnpe{ undwev{dphvda{? afe{d`h`# fucdidh t hnave}dh nevwda{h# Vewd{phIe}dkhnh `e R{dkacajéh 82 -8$? 8:)6:.

Jie Räve)Idpve# J.# 844:. Hcpevhkdane{ `e ch dihjen kavravhc en unh iue{pvh`e e{kachve{ ie}dkhna{ rveh`ace{kenpe{# Vewd{ph Ie}dkhnh `e R{dkacajéh 80 -8$?;8)02.

Janèce# I.E.# 6226.  Hnave}dh t fucdidh. Ca{ `e{ûv`ene{ en ec kaiev . Iä}dka#Navih.

Jav`an# V.H.# 8447.  Hnave}de ep faucdide. Hnhpaide `—une ärd`äide {akdhce. Ie{ndc){uv)c—E{pväe# [pakl.

Juevveva _hwhch# I.G.# 6224. E}revdenkdh rcè{pdkh e{päpdkh. Jäneva t ra`ev? pdnpuvh{xue kacavehn ca{ kuevra{ ia`dkh`a{ xudvÿvjdkhienpe `e {ed{ iuoeve{ ie}d)khnh{# pe{d{ `e ihe{pvéh. Iä}dka# Ec Kacejda `e Iä}dka.

Page 246: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 246/318

607  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Judcceiap# H.# ep hc.# 844:. Hnave}de ienphce ep faucdide. Ce rad`{ `e ch kucpuve. Rhvé{#Ih{{an.

Le{peifevj# E.# t O. Le{peifevj# 844=. Ch hdi ep ce kavr{ \8h e`.# 84:6Y. Rhvé{#

Rve{{e{ Undwev{dphdve{ `e Gvhnke.Ch Oavnh`h# 622:. Apvh wékpdih `e ch hnave}dh# oawen h{rdvhnpe h ia`eca# 4 `e

eneva.Chih{# I.# 6222. Iuoeve{? un `efhpe hfdevpa# Cepvh{ Cdfve{ 88 -87$? 87)62.Chwvdn# H.# 6226. Ch kec`h t ec kanwenpa? unh rev{rekpdwh eiendnh# en V. Kmhnj)

Va`véjue -kaav`.$# rr. ;:6)082.Chwvdn# H.# t V. Cavepa -e`{.$# 6226. Ianoh{ t fehph{. Ch e{kvdpuvh eiendnh en ch e{)

 rdvdpuhcd`h` fhvvakh nawamd{rhnh. [djca{  }wdd t  }wddd . Iä}dka# Undwev{d`h` `e ch{ Hiävdkh{)Hvkmdwa Jenevhc `e ch Nhkdn.

Cavh)Kavpe# K.D.# t P.O. [huke`a)Iacdnh# 6227. Kan`ukph{ hcdienphvdh{ `e vde{ja edihjen kavravhc `e hkuev`a hc én`dke `e ih{h kavravhc en unh iue{pvh `eiuoeve{ h`ucph{ `e ch Kdu`h` `e Iä}dka# [hcu` Ienphc 64 -;$.

Cavepa Cre# V.# 6226. E{kvdpa rav ecch id{ih. Wd`h `e ch Ih`ve Gvhnkd{kh `e chNhpdwd`h`# en H. Chwvdn t V. Cavepa -e`{.$# rr. 65);4.

Ihîpve# O.# 6222. Hnave}de{ vecdjdeu{e{# hnave}de{ ienphce{. E{{hd `e r{tkmhnhct{e {akda)md{pavdxue `e Ihvde `e c—Dnkhvnhpdan â [diane Zedc. Rhvé{# Ce{ Ä`dpdan{ `u Kev.

Ie`dnh)Iavh# I.E.# ep hc. -8446$# Pvh{pavna{ eiakdanhce{ en rafchkdn uvfhnh?Ve{ucph`a{ `e un e{pu`da nhkdanhc# Hnhce{ ;? 0=)55.

Itev{# L.# 6226. Gun`h`avh# kvand{ph t ié{pdkh# Ouhnh Rhchkda{ Fevvueka{!Ih`veIhvéh `e [hn Oa{ä -8757)8:84$# en H. Chwvdn t V. Cavepa -e`{.$# rr. 7:)=0.

Napdie}# 622:. Chnhn Khirhøh Xudävepe kanpvh ch hnave}dh t fucdidh# Ec Undwev){hc# 82 `e oucda 3zzz.ecundwev{hc.kai.i}!hvpdkuca{!08;22.mpic>.

Räve Jdc)Vaia# [.# ep hc.# 622:. Rvèkpdkh{ hcdienphvdh{ en iuoeve{ vuvhce{? ±unhnuewh revkerkdn `ec kuevra1# [hcu` Rÿfcdkh `e Iä}dka 04 -8$? 56)76# 3zzz.{kdeca{r.avj!r`!{ri!w04n8!h2=w04n8.r` >.

Vufdhc Jhvkéh# H.# 6220. ±Meveoe{ en ec kchu{pva1 Ianoh{ hnpe ch Dnxud{dkdn nawa)md{rhnh `ec {djca }wddd# E{pu`da{ `e Md{pavdh Nawamd{rhnh ;8? 84);=.

[ekvephvéh `e E`ukhkdn# 6282. Rvajvhih{ `e ch {evde –±H xuä ce pdvh{’ \wd`eaY#3zzz.e`ukhkdan.`.jaf.i}!dn`e}.rmr1arpdan9kaiQkanpenp'ph{l9fcajkhpejavt'd`9:0'Dpeid`98;0>.

[ekvephvéh `e [hcu`# 6282h. [d ta rue`a# pÿ phifdän \wd`eaY# 3zzz.un`hkdanpecewd{h.avj!{hcu`!hnhmd)kanpvh)ch)fucdidh)t)hnave}dh.mpic>.

[ekvephvéh `e [hcu`# 6282f. Hkuev`a nhkdanhc rhvh ch {hcu` hcdienphvdh. E{pvhpejdhkanpvh ec {afvere{a t ch afe{d`h`. Hkkdane{ `ec Jafdevna Ge`evhc# Iä}dka#3zzz.ravphc.{hcu`.jaf.i}!`e{khvjh{!r`!HN[HQhkuev`aQavdjdnhc.r` >.

Pdnhp# L.# 6227. Ce kanpvðce e}pvïie `e ch nauvvdpuve. Un vejhv` {uv c—hnave}deienphce â Ie}dka# Oauvnhc `e{ hnpmvaracajue{ 827)82:? 825)866.

Pdnhp# L.# 622=. ±E}d{pen ch ”hnave}dh— t ch ”fucdidh— en ec ie`da vuvhc1 Nuewh{ ve)

Page 247: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 247/318

CH HNAVE]DH ±UN PVH[PAVNA HNPDJUA A KANPEIRAVÈNEA1  60:

rve{enphkdane{ t rvèkpdkh{ hcdienphvdh{ t kavravhce{ en ca{ owene{ `e Rhphi)fhn# Idkmahkèn# E{pu`da{ [akdacûjdka{ ]]WD -:=$? 70:)77:.

Pava# O.# 8447. Ec kuevra kaia `ecdpa. Hnave}dh# fucdidh# kucpuvh t {akde`h`. Fhvkecanh#

 Hvdec.Pavve{ Pavve{# G.# e T. Pvèrhjh# 6228. Ch hcdienphkdûn `e ca{ ie}dkhna{ en ch hcfavh`h

`ec pevkev idcenda. Iä}dka# unhi.UIä`dka# 622=. Avjhndhn khirhøh –Hcdienph pu kavhn’ kanpvh fucdidh t hna)

ve}dh# Iä}dka# Undwev{a Iä`dka# 3zzz.!undwev{aie`dka.kai.i}!napdkdh{)ie`dkh{! avjhndhn)khirhnh)hcdienph)pu)kavhan)kanpvh)fucdidh)t)hnave}dh! >.

Undlec# K.# ep hc.# 8447. Pvh{pavna{ ̀ e ch kan`ukph hcdienphvdh en iue{pvh{ ̀ e owe)ne{ h`ace{kenpe{? e{pu`dhnpe{ `e `hnh# {ekun`hvdh t rverhvhpavdh# R{dkarhpaca) jéh 87? 868)867.

Undlec# K.# ep hc.# 6222. Kan`ukph{ hcdienphvdh{ `e vde{ja en h`ace{kenpe{ ie}dkh)na{. @hpa{ en rafchkdn e{pu`dhnpdc `ec @d{pvdpa Ge`evhc# Vewd{ph `e Dnwe{pdjhkdûn Kcéndkh 56 -6$? 802)80:# 3zzz.{kdeca.avj.i}!r`!vdk!w5=n8!w5=n8h;.r` >.

Undlec# K.# e D. Faovxue# 622:. H vewdez a ehpdnj `d{av`ev{ ve{ehvkm dn Ie}dka#Dnpevnhpdanhc Oauvnhc a R{tkmacajt 06 -8$? 54)7=.

 Whpan# I.# 6227. Ch pvhjä`de `—une eiie fvdn`dcce# Ce Nauwec Af{evwhpeuv # 6;)64`e nawdeifve.

 wdjhvecca# J.# 6220. Md{padve `e ch fehupä. Ce kavr{ ep c—hvp `—eifeccdv `e ch Venhd{{hnkeâ na{ oauv{. Rhvé{# [eudc.

_hvka Dpuvfe# H.W.# 6224. Rhvh {ev fecch# mht xue wev e{pvecch{. Kuevra# jäneva tkan{pvukkdn `e un e{pdca `e wd`h# pe{d{ `e ihe{pvéh. Iä}dka# Ec Kacejda `eIä}dka.

Page 248: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 248/318

Page 249: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 249/318

pevkevh rhvpe

KHIDNA[ @E CH KUCPUVH

Page 250: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 250/318

Page 251: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 251/318

658

82CH NHVVHpDWH E[KVDpH RAV IUOEVE[.

pVEDNpH HØA[ -84=2)6282$

Cuzecenh Jupdävvez `e Wech{ka/

KANPEND@A

Dnpva`ukkdn 656 H rhvpdv `e 84=2 65; H rhvpdv `e 84=5# un cu{pva kchwe 657 H rhvpdv `e 8442# høa{ `e kan{acd`hkdn 654Mhkdh ec uifvhc `ec idcenda# h rhvpdv `e 8445 678

Ec `e{revphv `e un nuewa idcenda# h rhvpdv `ec høa 6222 670 T ä{pe na e{ un nhc# h rhvpdv `e 6225 677Veevenkdh{ 674

/ Rvae{avh)dnwe{pdjh`avh `ec Kenpva `e E{pu`da{ Cdnjóé{pdka{ t Cdpevhvda{ `e EcKacejda `e Iä}dka? 3cujBkacie}.i}>.

Page 252: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 252/318

656  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

DNpVA@UKKDûN

Ch cdpevhpuvh khifdh ch wd`h. Kdevphienpe# ch wd`h pvhn{avih ch cdpevhpuvh.

[an ̀ a{ kavvdenpe{ xue {e dnpevrenepvhn t kanun`en en ec ̀ e{hvvacca kucpu)vhc `e unh ephrh# kaia e{pe n `e {djca }} t rvdnkdrda `ec }}d# xue {e khvhk)pevdh rav unh iucpdrcdkd`h` `e pvhn{avihkdane{ en pa`a{ ca{ èifdpa{.@uvhnpe ca{ ÿcpdia{ ;2 høa{ ch cdpevhpuvh ie}dkhnh {e mh ia`dkh`a `eihnevh kan{d`evhfce en {u peièpdkh# en ch updcdhkdn `e e{pvhpejdh{ cdpevh)vdh{# en ch fÿ{xue`h t e{phfcekdidenpa ̀ e {u{ ia`eca{# h{é kaia en ch dnpva)`ukkdn ̀ e nuewh{ wake{ xue verve{enphn iun`a{ ̀ e kkdn ̀ devenpe{. Ene{pe rvake{a ch rhvpdkdrhkdn `e ch{ iuoeve{ mh {djndkh`a un wdvhoe rhcrh)

fce en ec dnkveienpa `e hupavh{# en ch dnpva`ukkdn `e pvhih{ t rev{anhoe{dnä`dpa{# en ch ia`dkhkdn `e ch e{kvdpuvh t en ch kvépdkh cdpevhvdh id{ih.

Ch vewd{dn ̀ e ch cdpevhpuvh ie}dkhnh# ̀ e ch nhvvhpdwh e{kvdph rav iuoeve{enpve 84=2 t 6282 na{ dirane un eoevkdkda ̀ e {ecekkdn# th xue {e rva`uoaen e{a{ høa{ un kvekdidenpa `e jvhn`e{ `dien{dane{ xue na mh {d`a djna)vh`a rav ch kvépdkh nd rav ch{ e`dpavdhce{ t# iukma iena{# rav un rÿfcdkacekpav xue {e mh hkdanh`a h ch{ hupavh{ t pe}pa{ xue hfven nuewa{ iun`a{`e kkdn. Kanwdene enpanke{ mhkev ch vewd{dn `e e{pa{ ;2 høa{ h rhvpdv `e

unh `dwd{dn hvfdpvhvdh en cu{pva{# {ed{ cu{pva{ `e rva`ukkdn cdpevhvdh `e ch{iuoeve{ en Iä}dka. En e{ph ihnevh `e rvake`ev {e dirane kenpvhv ch hpen)kdn en ca{ pe}pa{ {eøeva{# ä{a{ xue mhn ia`dkh`a `e hcjunh avih eckhuke `e ch nhvvhpdwh id{ih# fden {eh rav {u{ peih{ a rav ch{ e{pvhpejdh{cdpevhvdh{ xue e{jvdien ch{ hupavh{.8

En unh idvh`h vepva{rekpdwh ra`eia{ kan{phphv xue ch cdpevhpuvh ie}d)khnh kuenph kan unh pvh`dkdn ̀ e re{a kan{d`evhfce en ca xue {e veeve h chrve{enkdh `e iuoeve{ en {u{ ch{. Na {e pvhph `e nuieva{h{ hupavh{# reva {é

`e `e{phkh`é{dih{ juvh{ xue mhn ihvkh`a ec rhnavhih `e ch{ cepvh{ `ecrhé{. [av Ouhnh Dnä{ `e ch Kvu veucje enpve pa`h{. Ccenh un {djca t ia`d)kh ch kucpuvh nawamd{rhnh kan {u{ {anepa{# `äkdih{# ve`an`dcch{# {hdnepe{#hupa{ t cah{# en n# kan {u enavie Rvdieva {ueøa. Rav {u rhvpe# Chuvh Iän)`e `e Kuenkh wenkd ca{ af{pèkuca{ `e {u ärakh t eoevkd `e ihnevh `d{)kveph {u dnguenkdh en ch rae{éh t en ch rva{h ̀ ekdianndkh{.6 En ec {djca }}#

8 En ec èifdpa hkh`äidka e}d{pen raka{ e{pu`da{ rhnavèidka{ {afve e{ph ephrh. Chkvépdkh {e mh `e`dkh`a iè{ fden hc hnècd{d{ `e hcjunh{ afvh{ rav {erhvh`a.

6

Hkpuhcienpe# Chuvh Iän`e `e Kuenkh eirdeh h {ev e{pu`dh`h kan enpu{dh{iarav dnwe{pdjh`ave{ kaia Iéch`h Fhhnp# Hnh Va{h @aienecch t Rhfca Iavh# enpve apva{. Wäh{e Iän`e `e Kuenkh# 6227.

Page 253: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 253/318

CH NHVVHPDWH E[KVDPH RAV IUOEVE[. PVEDNPH HØA[ -84=2)6282$  65;

ch afvh `e Va{hvda Kh{pecchna{ {djndk ch ihtav dnnawhkdn en ch rva`uk)kdn cdpevhvdh `e{`e unh rev{rekpdwh `e iuoev# ravxue ru{a `e ihnde{pach{ weph{ un`hienphce{ `e ch {en{dfdcd`h` cchih`h eiendnh en unh rvèkpd)

kh cdpevhvdh xue rhvekéh kanjuvhv {ca ca{ ia`eca{ rve{pdjdh`a{ en {u ia)ienpa# reva {afverh{ ca{ céidpe{ xue {e ce mhféhn dirue{pa. Kaia {hfe)ia{# e{kvdfd {afve ca{ dn`da{ `e Kmdhrh{# {afve ch kucpuvh ie{pdh `e Ca{

 Hcpa{ en e{h vejdn# reva kan unh idvh`h xue {e kankenpvhfh en ch{ ndøh{ tiuoeve{ `e e{e Iä}dka en ec wdwdv kapd`dhna# en ch e}rve{dn `ec hnmeca `ekhifda en ch{ ka{puifve{ t phifdän en ca{ u{a{.

[av Ouhnh# Chuvh Iän`e `e Kuenkh t Va{hvda Kh{pecchna{ {an# dn`u)`hfceienpe# pve{ eoe{ un`hienphce{ `e ch e}rve{dn cdpevhvdh ie}dkhnh xue

rvdwdcejdhn ch rhvpe eiendnh t `e ch{ vechkdane{ `e jäneva en nue{pva rhé{. Hnpe pa`a# Kh{pecchna{ verve{enph ch wevpdenpe xue dnhujuvh h ie`dh`a{ `ec{djca }} un khidna `e eihnkdrhkdn rhvh ch{ iuoeve{# t ch eihnkdrhkdnid{ih en ec khira kucpuvhc. [u afvh nhvvhpdwh t raäpdkh hfav`h peih{ kvu)kdhce{ rhvh kairven`ev ch{ kan{ekuenkdh{ ̀ ec ra`ev rhpvdhvkhc en ch wd`h ̀ ech{ iuoeve{ ie}dkhnh{# phnpa en ec èifdpa dn`éjenh kaia en ec ie{pda tuvfhna. Va{hvda Kh{pecchna{ {e kanwdevpe enpanke{ en ch e{kvdpavh xue `hrh{a en {u nhvvhpdwh h unh vege}dn rvaun`h en pavna h ch{ iuoeve{ t {u{

enkvukdoh`h{ wdphce{# ra`eia{ hvihv xue e{ ch juéh `e unh nuewh jenevh)kdn ̀ e hupavh{ eireøh`h{ en ch neke{d`h` ̀ e verve{enphkdn ̀ e e{a{ iun)`a{# `e e{a{ rvafceih{.

@uvhnpe ca{ ÿcpdia{ ;2 høa{ ch nhvvhpdwh e{kvdph rav iuoeve{ en Iä}dkavefh{h ca{ 522 pépuca{. [an iukma{ phifdän ca{ rveida{ xue mhn afpend`ach{ e{kvdpavh{ t nuieva{h{ ch{ pe{d{ xue {e mhn `e`dkh`a h {u{ afvh{. Ravecca# ch chfav `e hrva}dihkdn h e{e kavru{ na{ cdidph h {u{ iaienpa{ iè{`e{phkh`a{# h ch{ hupavh{ kchwe en e{e rvake{a `e rva`ukkdn t# kan{ekuen)

peienpe# h ch{ afvh{ un`hienphce{ en e{pe revda`a# venunkdhn`a h ca{ hnè)cd{d{ ravienavdh`a{ t hc {hfav `ec `ephcce.

H RHVpDV @E 84=2

En e{pe rvdiev cu{pva {e rufcdkhvan hcjunh{ afvh{ `e ch{ hupavh{ th kan){hjvh`h{ en ec khnan cdpevhvda. Vejve{hfhn h ch nhvvhpdwh kan ih`uve t`epevidnhkdn en ec eircea `e e{pvhpejdh{ cdpevhvdh{ e{kvdpavh{ kaia Oa){enh Wdken{# xue rve{enp Ca{ høa{ hc{a{ -84=6$# e}rcavhkdn rvaun`h{afve ch avhn`h`# ch iuevpe t ch vechkdn kan ch juvh rhpevnh< Cud{h

Page 254: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 254/318

650  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

 Oa{enh Mevnèn`e# kan Hrakhcdr{d{ kui juvd{ -84=6$# nawech en ch xue`e{hvvacch unh pvhih khvhkpevdh`h rav rev{anhoe{ t iapdwa{ `e ve{anhn)kdh{ ie`dewhce{# t vehrhveke Ecenh Jhvva# `e{ruä{ `e 8; høa{ `e {dcen)

kda# kan ch rufcdkhkdn `e Hn`hia{ muten`a Cach -84=2$# Pe{pdianda{ {a)fve Ihvdhnh -84=8$ t Ch kh{h ounpa hc véa -84=;$# cdfva{ en ca{ xue {eh`wdevpe un vejd{pva hupafdajvèka xue na{ pvhn{idpe ca{ høa{ `e hupa)e}dcda `e ch hupavh.;

En e{ph ephrh phifdän {e `devan h kanakev cdfva{ xue puwdevan ä}dpakuhn`a vekdän {e rufcdkhvan# reva xue iè{ phv`e na revihnekdevan en ecju{pa ̀ e ca{ cekpave{# kaia Pa`a ènjec e{ pevvdfce -84=8$ ̀ e Jhfvdech VèfhjaRhcha} t Ec revva `e ch e{kvdfhnh -84=6$ `e Ihvéh Cud{h Ien`ah. Kan ec

pdeira# apva{ pe}pa{ h`xudvdevan un vekanakdidenpa e{päpdka# h re{hv `e namhfev{e `d{pvdfud`a kan rvau{dn# kaia {uke`d kan ca{ cdfva{ `e E{pmev[ecdj{an# @dècaja{ `ec kuevra t Ch iavh`h `ec pdeira -84=8$# xue pdenen unjvhn whcav kaia rva{h raäpdkh.

En 84=; hrhvekd un cdfva dcuidnh`av xue rve{enphfh ch{ rveakurhkda)ne{ ̀ e ch{ iuoeve{ owene{ uvfhnh{# Rèndka a recdjva `e Ihvéh Cud{h Rujh. Chhupavh th mhféh `h`a h kanakev apva{ pe}pa{ en e{pe revda`a# kaia Kuhn`aec hdve e{ huc -84=2$ t Hkkd`enpe{ -84=8$# reva kan Rèndka a recdjva dnhujuvh

unh pen`enkdh `e uevpe hvvhdja en ch nhvvhpdwh ie}dkhnh# en phnpa hfvd chra{dfdcd`h` `e {dpuhv{e en ec èifdpa `e ch{ iuoeve{ t `ewechv ca{ rvake{a{`e fÿ{xue`h `e eihnkdrhkdn `e `dwev{a{ rev{anhoe{ eiendna{. Enpveecca{ `e{phkh ch md{pavdh `e [u{hnh ch rh{ih`h# ch rvaphjand{ph t nhvvh`avh#xue `e{`e unh {dpuhkdn `e avhn`h` t `e{dnpevä{ wh `e{kufvden`a {u{ ar)kdane{ en un iun`a rcena `e kan{pveødidenpa{ {akdhce{ kanpvh ch{ iuoe)ve{.0 Ch e{kvdpuvh `e un `dhvda ce {dvwe rhvh h`xudvdv kankdenkdh `e {u {eviuoev t rhvh enkanpvhv {u khidna. [u{hnh e{kvdfe ravxue {denpe –unh uv)

jenkdh rav {ejudv# rav ccejhv hc an`a `e hcja‧ h id wev`h`eva va{pva a h chrevkerkdn iè{ rhcrhfce ̀ e e{a xue pÿ cchih{ vehcd`h`’ -Rujh# 84=;? 804$.En n# ca{ kuhpva rev{anhoe{ eiendna{ `e ch nawech na{ iue{pvhn kuhpvara{dfdcd`h`e{ `e envenphv ch{ ve{pvdkkdane{ {akdhce{ xue dird`en h ch{ iu)

 oeve{ {ev dn`dwd`ua{ cdfve{. Ch wd`h t ch kdu`h` {an kairven d̀`h{ kaia unrecdjva kan{phnpe xue `efe {urevhv{e rhvh `eohv h un ch`a ec rèndka xuekan`enh h ch rh{dwd`h`# xue dird`e unh kankerkdn kevpevh `ec kuevra t

; E{ph{ afvh{ mhn {d`a afoepa `e nuieva{a{ pvhfhoa{ kvépdka{# {ujevdia{ vewd{hv

Cre Janèce# 8445.0 [e pvhph en e{pe cdfva `e iuoeve{ `e kch{e ie`dh# {ekvephvdh{ t hkpvdke{ xue fu{khnch{ ra{dfdcd`h`e{ `e un h{ken{a {akdhc.

Page 255: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 255/318

CH NHVVHPDWH E[KVDPH RAV IUOEVE[. PVEDNPH HØA[ -84=2)6282$  655

xue {e dnpevrane rhvh h`xudvdv unh kankdenkdh {akdhc t `e jäneva a# kaia{eøhch Hvhcdh Cre Janèce# `e –{u apve`h` kan ve{rekpa hc jvura `aid)nhnpe ih{kucdna’ -Cre Janèce# 844=? 00;$.

En e{pe revda`a phifdän `e{phk un pe}pa# Ch{ jenehcajéh{ -84=8$#xue rav {u peih t ch vurpuvh en kuhnpa hc jäneva cdpevhvda `e ch hupafda)jvhéh ihvk un mdpa en nue{pvh cdpevhpuvh. Ihvja Jchnp {e veund en`dwev{h{ akh{dane{ kan {u{ rh`ve{# Ohkafa t Cukéh# t en hienh{ {afveie){h{ ue jvhfhn`a t veechfavhn`a ch wd`h `e {u{ rvajendpave{. Ca{ pe}pa{hrhvekdevan kaia enpvejh{ en unaiè{una# en 84=8 paihvan ch avih `ecdfva# xue {e ia`dkhvéh kan hcjuna{ khifda{ t høh`d`a{ iè{ phv`e# en844=# pvh{ ch iuevpe `e ch ih`ve `e ch hupavh. En e{pe cdfva {e rue`e

enhpdhv ec rvake{a `e hupakanakdidenpa xue wdwe ch e{kvdpavh)nhvvh`avhhc vekurevhv ch md{pavdh `e {u{ hnperh{h`a{# ou`éa{ avdjdnhvda{ `e Ukvh)ndh. En e{h veieiavdhkdn xue wh `e ca{ rh`ve{ h ca{ vekuev`a{ `e chnhvvh`avh {e je{ph ec ve{khpe `e ch ieiavdh `e ch kaiund`h` ou`éh en ecIä}dka `ec {djca }}. Ihvja Jchnp e}hidnh ca{ vekuev`a{# ch{ ka{puifve{t ca{ wénkuca{ `e e{pe jvura kan un enaxue xue rvdwdcejdh {u {ev iuoevt {u rh{dn rav ec e{pu`da# rav ch cdpevhpuvh. T {e rvejunph ch nhvvh`avh#–±{evè ec vekuev`a un jake `efdcdph`a1 [e `efdcdph xudè rav ec e}pen{a

ihna{ea hc xue {e ca {aiepe? ca{ vekuev`a{ vejve{hn {deirve t na{ xue)`hia{ hnkch`a{ h un hkanpekdidenpa’ -Jchnp# 844=? 868$. H ie`d`hxue hwhnh en ec vechpa# `e{`e ec iun`a `e {u{ rh`ve{ h {u rvardh kan)kdenkdh# {e `epdene en ch{ rhvpdkuchvd`h`e{ `ec pvhfhoa# ch{ kaid`h{ t chwd`h `e ca{ ou`éa{ en pe}pa{ xue verva`uken# {ejÿn Ihvja# ch{ gukpuhkda)ne{ `ec ren{hidenpa eiendna t xue {e ihnde{ph en –un vdpia iutrhvpdkuchv xue rhveke na penev dchkdn cjdkh’ -Rh{pevnhk# 8445? ;04$ ench kanwev{hkdn `e ch{ iuoeve{. En e{h e{kvdpuvh vhjienphvdh# xue Navh

Rh{pevnhk e{pu`dh kaia khvhkpevé{pdkh `ec e{pdca `e Jchnp# {e rve{enph ecenkuenpva kan ch kankdenkdh t ch d`enpd`h` `e unh iuoev xue {e envdxue)ke kan {u pvh`dkdn ou`éh {uih`h h {u ie}dkhnd`h`. En 84=0 IhvjaJchnp rufcdk [én`vaie `e nhuvhjda{# un cdfva xue vekdfd ec rveida]hwdev Wdcchuvvupdh.

Na ra`eia{ kevvhv e{pe revda`a {dn ienkdanhv xue ̀ uvhnpe e{pa{ høa{{e e`dphvan phifdän `e [dcwdh Iacdnh#  H{ken{dûn Pun -84=8$# `e Hcdne Rep)pev{{an# Rvatekpa{ `e iuevpe -84=;$# `e Hnjecdnh Iuød# Ch juevvh `ec und)kavnda -84=;$ t `e Kvd{pdnh Rhkmeka# [ardph `e `ea -84=0$# kan fuen ä}dpaenpve ca{ cekpave{. [e `e{revphfh th un dnpevä{ kan{d`evhfce rav ca{ vechpa{`e ch{ iuoeve{ ie}dkhnh{.

Page 256: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 256/318

657  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

H RHVpDV @E 84=5# UN CU[pVA KCHWE

Ch fÿ{xue`h `e ch d`enpd`h` eiendnh t ch kanjuvhkdn `e {ufoepdwd`h`e{

whn jhnhn`a pevvena en unh nhvvhpdwh xue {d fden na mhféh djnavh`a chkan{pvukkdn ̀ e rev{anhoe{ eiendna{# phiraka ca{ mhféh rue{pa en ec ken)pva `e ch kvehpdwd`h` `e ch{ iuoeve{. H rhvpdv `e e{pa{ høa{ {e e}pden`e enIä}dka ch `d{ku{dn en pavna h ch khpejavéh `e jäneva kaia un dn{pvuien)pa `e hnècd{d{ `e ch kan`dkdn `e ch{ iuoeve{< {e iucpdrcdkhvan enpanke{ ca{e{pu`da{ kvépdka{ {afve ch{ h`wev{d`h`e{ en ch wd`h `e ch{ ie}dkhnh{ t {eechfavhvan ch{ kavve{ran`denpe{ `enunkdh{.5 [dn eifhvja# nh`h puwa uneekpa phn kevpeva en ec dihjdnhvda {akdhc kaia ch nhvvhpdwh# xue h`eiè{ `e

ranev ̀ e ihnde{pa ca{ rvafceih{# kecefv ch ̀ devenkdh xue mhkéh ̀ ec e}d{)pdv `e ch{ iuoeve{ un iun`a kan whcenkdh{ `dwev{h{# iè{ hccè `ec èifdpaih{kucdna xue rvdwdcejdhfh ec ra`ev t ch jcavdh.

En e{pa{ høa{ Dnä{ Hvve`an`a kankcute {u kdkca kuenpé{pdka kan ch ru)fcdkhkdn `e Ca{ e{reoa{ -84==$# unh kacekkdn `e akma kuenpa{ ihjd{pvhce{kaia –[aifvh enpve {aifvh{’# en ca{ xue ch hupavh `ewech ch rvaun`h{en{dfdcd`h` `e ca{ rev{anhoe{ t {e h`enpvh en ch kairceod`h` `e ch {e}uhcd)`h` muihnh# eiendnh. @e{phkh {u kankerkdn `e ch revwev{d`h` kaia un

`dècaja enpve ch hftekkdn t ch ecdkd`h`# kaia unh fÿ{xue`h `e ruvdkh)kdn en ec hken`vhidenpa `e ch{ rh{dane{. H{did{ia# {e `hn h kanakev pe}pa{ vecewhnpe{ rhvh ch nhvvhpdwh racdkdhc

`e{`e ch rev{rekpdwh `e ch{ iuoeve{# kaia Iuevpe h ch hjh -84=5$ `e IhvéhEcwdvh Feviÿ`e t Kvdien {dn hcph{ `e avpajvhéh -84=7$ `e Ihcÿ Muhkuoh#`an`e {e ranen en rvèkpdkh ca{ rvdnkdrda{ ̀ e e{pe jäneva cdpevhvda. E{ph ÿcpdihnawech dnkcu{a ue nhcd{ph en ec kankuv{a Rchh t Ohnä{ `e nawech racdkdhc.

Ihvéh Cud{h Rujh {e h`enpvh en ec peih `e ch{ owene{ ie}dkhnh{ xue

wdhohn h Euvarh# en  Hnpandh -84=4$. E{ph nawech# h`eiè{ `e rve{enphv ca{kangdkpa{ wdphce{ `e ch{ iuoeve{ xue kairhvhn {u kan`dkdn kan ch `e ch{iuoeve{ euvareh{# mhke unh e}rcavhkdn {afve ec wénkuca kan ch enevie)`h`# un peih xue {evè `acava{hienpe kevkhna h ch e{kvdpavh. Ec kènkev {ekanwdevpe en un iapdwa ̀ e vege}dn rhvh e{pa{ rev{anhoe{ eiendna{ ̀ e{`ech{ rvdievh{ rèjdnh{ ̀ e ch nawech? –Ce hkhfhn ̀ e kanvihv xue ec puiav evhihcdjna’ -Rujh# 84=4? 88$.

5

@e rhvpdkuchv diravphnkdh {an ca{ pe}pa{ rufcdkh`a{ en e{pa{ høa{ rav ec Rvajvh)ih Dnpev`d{kdrcdnhvda `e E{pu`da{ `e ch Iuoev -rdei$ `e Ec Kacejda `e Iä}dka {afve pe)ih{ kaia pvhfhoa t {hcu` `e ch{ iuoeve{.

Page 257: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 257/318

CH NHVVHPDWH E[KVDPH RAV IUOEVE[. PVEDNPH HØA[ -84=2)6282$  65:

Rav {u rhvpe# Ecenh Randhpaz{lh dnkuv{danh en ch nawech kan un {e{jahupafdajvèka en Ch –Gcav `e Cd{’ -84==$# ceoa{ ̀ e {u kan{phnpe pvhfhoa en ecjäneva pe{pdiandhc rav hxuecca{ høa{. En e{pe pe}pa# h ch ihnevh ̀ e ch nhvvh)

pdwh `e avihkdn -Fdc`unj{vaihn$# Randhpaz{lh vekavve ch{ wdwenkdh{ `e {ujvura hidcdhv. Ihvdhnh# ec rev{anhoe xue nhvvh ch md{pavdh# na{ rve{enph chmd{pavdh ̀ e unh hidcdh xue {e dn{phch en Iä}dka ̀ e{ruä{ ̀ e ch rvdievh Jue)vvh Iun`dhc. Pvhen {u{ vekuev`a{ t ka{puifve{ euvareh{# reva {e whn hiac)`hn`a h ch wd`h ie}dkhnh. Ihvdhnh nhvvh e{e rvake{a `e avihkdn t e{ku)kmh ec kan{eoa `ec rh`ve Peuec? –hpväwepe h {ev hnndih# hn`h# hpväwepe hkhidnhv en ch iucpdpu`’ -Randhpaz{lh# 84==? 658$.

[e rue`e hvihv xue e{ph ephrh e{ kchwe rhvh ch kairven`ev `e ch nh)

vvhpdwh `e ch{ iuoeve{ en Iä}dka# en phnpa {e rufcdkhvan `a{ cdfva{ {uih)ienpe e}dpa{a{ t kan pa`a iut racäidka{. Hifa{# kh`h una h {u ihnevh#`e{hphvan hrvekdhkdane{ kvépdkh{ `d{kav`hnpe{. Ch{ hupavh{ uevan afoepa `emaienhoe{ t# {diucpènehienpe# `e `uvh{ `dhpvdfh{# ravxue phnpa mhféhn`e{revph`a ec dnpevä{ `e nuieva{a{ cekpave{ t cekpavh{ kaia {u{kdphvan chhku{hkdn `e mhfev dnkuvvd`a en ch ia`hcd`h` `e ch cdpevhpuvh cdjmp# xueewdphfh ch{ kairceod`h`e{ `e ch cdpevhpuvh kucph t hkh`äidkh.7

 Hvvènkhie ch wd`h -84=5$ `e Ènjece{ Ih{pvepph t Kaia hjuh rhvh kmaka)

chpe -84=4$ `e Chuvh E{xudwec uevan ca{ pe}pa{ xue ia`dkhvan en Iä}dkach md{pavdh `e ch vekerkdn cdpevhvdh# ch{ `ekd{dane{ `e e`dkdn t `d{pvdfukdn`e afvh{ nhvvhpdwh{ e{kvdph{ rav iuoeve{# th xue# rav unh rhvpe# {e kairvafch e}d{penkdh `e un rÿfcdka hircda e dnpeve{h`a en ch cekpuvh `e pe}pa{ xueverva`ukéhn ch{ kdvkun{phnkdh{ `e wd`h `e ch{ iuoeve{# en rhvpdkuchv ch{ `ervawdnkdh# t# rav apvh# {e dnpva`uoa en ch{ pvhih{ un kairanenpe en kdevphavih {ufwev{dwa xue dnkdphfh hc khifda en ch{ vechkdane{ dnpevjenävdkh{# hch `d{idnukdn `ec ra`ev ih{kucdna. Hifa{ hvjuienpa{ dnkavravhfhn ece)

ienpa{ `e –vaihnke’ t `e –nawech va{h’# ca xue hkdcdp {u `du{dn enpvejvura{ mepevajänea{ e dnwdp h ch cekpuvh h {ekpave{ `e ch rafchkdn na hka{)puifvh`a{ h ceev. Rav ecca# e{pe khifda en ch vekerkdn hwavekd ec {uvjd)idenpa `e un eniena xue {e mh `enaidnh`a –ec faai `e ch{ iuoeve{’ ench cdpevhpuvh ie}dkhnh# t xue mh dngud`a en ca xue Hvhcdh Cre kan{djnhkaia –ec hava `e penev un cujhv en ch kucpuvh t {ev kan{d`evh`h{ ‐kan{d)`evhv{e) wev`h`evh{ e{kvdpavh{’ -Cre Janèce# 844=? 00;$. Rav {u rhvpe#

 Hnh Va{h @aienecch hnhcdh ca{ vh{ja{ xue pdenen en kaiÿn ch{ hupavh{# ca{

7 Kan ec n `e h`enpvhv{e en e{ph racäidkh ve{ucph e{kchveke`av ec hvpékuca `e Ca)uv`e{ Ihvpéne -8445? 505)50=$# xuden mhke un e{pu`da `e ch vekerkdn `e ch nawech.

Page 258: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 258/318

65=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

`a{ cdfva{ t `e{phkh en {u kaira{dkdn ca{ dnjve`denpe{ xue rvawdenen `e chkucpuvh raruchv? –accepdne{# iÿ{dkh raruchv# vekeph{ `e kakdnh t `e fuena{ia`hce{ t unh pvh`dkdn avhc# kaia e{ ec kmd{ie’ -@aienecch# 8447? 88$.

Iut rvanpa ch{ ̀ a{ nawech{ uevan pvh`ukd`h{ h apva{ d`daih{ t {e vehcdhvan{en`h{ recékuch{ kan e{a{ hvjuienpa{# xue cajvhvan phifdän jvhn ä}dpa.:

Khphcdnh H{kenkda# ch nhvvh`avh t rvaphjand{ph en  Hvvènkhie ch wd`h#h`xudeve ch ̀ en{d`h` ̀ e un rev{anhoe ve`an`a. Na{ pvhn{idpe {u{ e}revden)kdh{ en ch wd`h ihpvdiandhc xue kairhvpe kan Hn`vä{# un jenevhc t khkdxuerafchna en ch ärakh ra{vewacukdanhvdh. Ch nawech `e{hkvhcdh ch {e}uhcd`h`t ch{ fuenh{ ka{puifve{ ie`dhnpe un pvhphidenpa muiavé{pdka e dvndka# enec xue na {e {hcwh nd ch hidcdh nd ec hiav. Ch kavvurkdn `e ch racépdkh t ch

wd`h hidcdhv en Iä}dka {e rve{enph kan e{h wd{dn eiendnh xue# en unrvake{a ̀ e kanakdidenpa e dnpevvajhkdn {afve {u rvardh d`enpd`h`# kan`u)ke h Khphcdnh h hrven`ev xudän e{ t ̀ e ca xue rue`e {ev khrh. [ca ch iuev)pe `ec ihvd`a hfve ch ra{dfdcd`h` `e cdfevhkdn rhvh e{ph iuoev# rav ecca chnawech kankcute kan e{ph{ rhchfvh{? –E{phfh {ach# nh`de ie ihn`hfh. Kuèn)ph{ ka{h{ mhvéh# ren{ä fhoa ch ccuwdh h khvkhoh`h{’ -Ih{pvepph# 84=5? 667$.

En Kaia hjuh rhvh kmakachpe# Chuvh E{xudwec {dpÿh ch hkkdn `e ch nawechen ec navpe `e Iä}dka `uvhnpe ch Vewacukdn. Ch nhvvh`avh meve`h un cdfva

`e kakdnh t# hc id{ia pdeira xue kakdnh t verh{h ch{ vekeph{# vewdwe ch md{pa)vdh hidcdhv# kenpvh`h en ch {uevpe `e ch péh hfuech Pdph. Ihih Ecenh ce mhféh{enpenkdh`a h Pdph xue –rav {ev ch iè{ kmdkh `e ch{ iuoeve{ h pd pe kavve{ran)`e kud`hvie mh{ph ec `éh `e id iuevpe’ -E{xudwec# 84=4? 8:$# rav ecca cedird`e ec ihpvdianda. @ake ie{e{# `ake vekeph{ `e{hvvacch`h{ en `ake khré)puca{ en ca{ xue {e verve{enph ec jake rav ch wd`h# ec kuevra# ec hiav t chkaid`h en ch{ vdwhcd`h`e{ `e ch{ pve{ mevihnh{? Jevpvu`d{# Va{huvh t Pdph.Gvhjuh`a kaia unh nawech rav enpvejh{# ec pe}pa hrvawekmh ch{ rveakurh)

kdane{ t ec cenjuhoe `e ch{ iuoeve{ xue e}revdienphn ec re{a `ec {d{peihrhpvdhvkhc# eoevkd`a# en e{pe kh{a# rav ch juvh `e ch ih`ve `aidnhnpe.[diucpènehienpe h ch vekerkdn e}dpa{h `e e{ph{ `a{ nawech{ {e {uih)

van apva{ pe}pa{ xue `eohvan {u dirvanph en ch md{pavdh `e ch cdpevhpuvhie}dkhnh. Hcdne Reppev{{an kan{pvute en [aifvh ecch id{ih -84=7$ h H`ecd)nh Rhv`a# un rev{anhoe xue pvhn{idpe ec enavie `acav xue rva`uke ch {ac)pevéh en e{ph iuoev xue {e rverhvh rhvh ch iuevpe# t idenpvh{ veieiavh {u

:

 Kaia hjuh  rhvh kmakachpe ue ccewh`h hc kdne `dvdjd`h rav Hcan{a Hvhu t judn `eChuvh E{xudwec# t Hvvènkhie ch wd`h {e ci en 622= kan ch `dvekkdn `e Vafevpa [ned)`ev t judn `e Ènjece{ Ih{pvepph.

Page 259: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 259/318

CH NHVVHPDWH E[KVDPH RAV IUOEVE[. PVEDNPH HØA[ -84=2)6282$  654

rh{h`a t {u vhkh{a en ch wd`h hiava{h# ravxue {hfe xue –ch wd`h {e wh mh)kden`a h mhkmha{’ -Reppev{{an# 84=7? :;$. Hnjecdnh Iuød rufcdk unhkacekkdn `e 68 kuenpa{ fvewe{# Muevpa kevvh`a# muevpa {ecch`a -84=5$# di)

rvejnh`a{ `e unh uevpe vechkdn dnpevpe}puhc kan pe}pa{ kcè{dka{# kaia en–Takh{ph kane{h’. E{pe cdfva ievekd ec Rveida ]hwdev Wdcchuvvupdh en 84=5.Rav {u rhvpe# Khvien Faucca{h {e rvafhfh en ch nhvvhpdwh kan Ieoav ̀ e{hrh)veke -84=:$# unh nawech xue `e{hvvacch en vhjienpa{ ec eekpa `e ch avhn)`h` en unh hidcdh. En e{ph ephrh {e e`dphvan phifdän apvh{ diravphnpe{nawech{ {afve md{pavdh{ hidcdhve{ kaia Ch hidcdh wdna `ec navpe `e [dcwdhIacdnh t Ch{ maoh{ iuevph{ `e Fèvfhvh Ohkaf{. En 84=: Juh`hcure Cahehrufcdk Ch{ ndøh{ fden. Rav apvh rhvpe# Va{h Ihvéh Vaec `da h kanakev en

84=4 Hiavh# ch rvdievh nawech {afve ec hiav cä{fdka en ch cdpevhpuvh ie}d)khnh. En {uih# uevan kdnka høa{ rcena{ t venawh`ave{# ch cdpevhpuvh e{kvdphrav iuoeve{ {e mhféh {dpuh`a en ec kenpva `e ch wd`h kucpuvhc t mhféh pvh{rh){h`a ch{ vanpevh{ nhkdanhce{ kan fuen ä}dpa.

H RHVpDV @E 8442#

HØA[ @E KAN[ACD@HKDûN

@uvhnpe e{pe revda`a {e dnpen{dkhvan ch{ rufcdkhkdane{ `e hupavh{ kaiaIh{pvepph# Iacdnh# Rujh t Faucca{h. Ca{ cekpave{ e{revhfhn {u{ cdfva{ rav)xue mhféh {uvjd`a un `e{ea rav kanakev ch md{pavdh `e{`e ch rev{rekpdwheiendnh# ch{ md{pavdh{ `e ch{ iuoeve{ t ec `e{hvvacca `e ch {en{dfdcd`h` enpe}pa{ xue {e e{ievhfhn rav dnkavravhv ch{ nawe`a{h{ e{pvhpejdh{ cdpevhvdh{xue khvhkpevdhvan ec nhc `ec idcenda? gukpuhkdane{ en ch{ wake{ nhvvhpd)wh{# rve`aidnda `e ch e{rhkdhcd`h`# vege}dane{ iephmd{pvdkh{ t oueja{ dn)

pevpe}puhce{. En kdevph avih# {e rue`e {eøhchv xue ch{ hupavh{ ̀ eohvan hpvè{{u rvdiev ä}dpa t {e h`enpvhvan en ch{ e}djenkdh{ e`dpavdhce{.Ecenh Jhvva rufcdk en e{pa{ høa{ `a{ cdfva{# T Ihphvha na cchiû‧ 

-8448$ t Ieiavdh{ `e E{rhøh 84;: -8446h$# en ca{ xue vepaihfh ec vechpa{afve iaienpa{ md{pvdka{ `e diravphnkdh? ec iawdidenpa evvakhvvdceva enIä}dka t ch Juevvh Kdwdc en E{rhøh. En un kh{a kkdanhcdhfh ca{ {uke{a{#{uihn`a ec vhkh{a evvakhvvdceva h ch kvd{d{ `ec iawdidenpa e{pu`dhnpdc `e847= t# en ec apva# rvevd ec vechpa hupafdajvèka rhvh pvhn{idpdv {u{ e}re)vdenkdh{ hc ihvjen `ec Kanjve{a Hnpdh{kd{ph t en ch E{rhøh haph`h rav chjuevvh. Guevan `a{ cdfva{ xue venawhvan ch hpenkdn {afve ch e{kvdpavh# rav)xue e}rve{hfhn {u{ ardndane{ racépdkh{ {afve kangdkpa{ {akdhce{ kan dnjenda

Page 260: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 260/318

672  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

t unh rva{h th ih`uvh. Phifdän {e e`dp Veenkuenpva `e rev{anhoe{ -8446f$#unh nawech kan veidnd{kenkdh{ dnpevpe}puhce{ -[kapp Gdpjevhc`# Zhujm$ t{hfav racdkdhc# `e dnpvdjh# kan rev{anhoe{ id{pevda{a{.

En e{pe cu{pva Ènjece{ Ih{pvepph `da h kanakev Iuoeve{ `e aoa{ jvhn`e{ -8442$ t Ruevpa cdfve -844;$# pe}pa{ xue na djuhchvan ec ä}dpa `e {u rvdievhnawech. Rav {u rhvpe# [dcwdh Iacdnh t Ihvéh Cud{h Rujh puwdevan unh fuenhrva`ukpdwd`h` cdpevhvdh ̀ uvhnpe e{a{ høa{. Ch rvdievh kan ch rufcdkhkdn ̀ eDihjen ̀ e Mäkpav -8442$# un pvdfupa nhvvhpdwa h ch ieiavdh `e {u rh`ve# Chceten`h `ec {ac t `e ch cunh -8448$ t Un maifve kevkh -8446$. En ec kh{a `eRujh {e rufcdkhvan Ch{ vhane{ `ec chja -8448$# xue dndkdhfh ch {evde `e pe})pa{ en ca{ xue ch e{kvdpavh vege}dan {afve kue{pdane{ ekacjdkh{# en phnpa

mhféh `ekd`d`a dv h wdwdv t e{kvdfdv en Idkmahkèn# h ch avdcch `ec chja `eRèpkuhva. Ch wdu`h -8440$ e{ phifdän unh afvh nhkd`h en e{e enpavna t uekan{pvud`h h rhvpdv `e un rev{anhoe xue na evh kaiÿn en ch nhvvhpdwh hnpe)vdav# ch{ wdu`h{ xue ve`e{kufven ch wd`h.

Ecenh Randhpaz{lh vehcd unh chvjh dnwe{pdjhkdn {afve Pdnh Ia`appd#ch apjvhh t hkpdwd{ph racépdkh xue wdwd en Iä}dka en ca{ høa{ ;2# rhvh unjudn kdneihpajvèka xue {e kanwdvpd en ch khu`hca{h nawech Pdné{dih -8446$. [e `eo enpu{dh{ihv rav ch iuoev t ch pvhn{avi en un rev{anhoe

enpvhøhfce ̀ e ch cdpevhpuvh ie}dkhnh. Rav {u rhvpe Fehpvd E{reoa rufcdk en844; Ec khnphv `ec rekh`av # kacekkdn `e `de kuenpa{.Ch{ nawech{ `e Khvien Faucca{h hckhnhvan jvhn napavde`h` en e{ph

ephrh. [e mhféh dnpeve{h`a rav peih{ na pvhfhoh`a{ rav apvh{ hupavh{ ie}d)khnh{# th xue {e h`enpv en ch md{pavdh t e}rcav unh wevpdenpe kan{d`evh`hih{kucdnh# ch cdpevhpuvh {afve ca{ rdvhph{ t ch rdvhpevéh. Dn{rdvh`h rav ca{vechpa{ `ec iä`dka `e ca{ rdvhph{# E}xueiecdn# e{ph hupavh rufcdk [an wh)kh{# {aia{ ruevpa{. Gdcdfu{peva{ `ec ihv Khvdfe -8448$# {ejud`h rav Ec iä`dka

`e ca{ rdvhph{. Fukhneva{ t cdfu{peva{ en ec Khvdfe -8446f$# nawech{ en ch{ xue`e{hvvacc ch{ hwenpuvh{ `e maifve{ kaia Rdnehu# C—Acannhd{ t ec NejvaIdec en ch d{ch `e ch Pavpujh t {u{ hcve`e`ave{. Ch `ekd{dn `e hkevkhv{e hpeih{ raka kaiune{ en ch nhvvhpdwh `e ch{ iuoeve{ ce apavj h KhvienFaucca{h un cujhv `e{phkh`a t ch hpenkdn `e ch kvépdkh {avrven`d`h rav e{ph`dwev{dkhkdn. Kan iapdwa `ec hndwev{hvda `ec @e{kufvdidenpa `e Hiävd)kh# Faucca{h `da h kanakev apvh{ `a{ nawech{ xue {e `dun`devan kan hircd)pu`? Cchnpa. Nawech{ dira{dfce{ -8446h$# en ch xue dnpva`uke kaia rev{anh)

 oe hc eirevh`av Iakpeuih ]akatapdn# en un vechpa xue pvhn{kuvve en ec{djca }} t `an`e {e verchnpehn ca{ id{pevda{ `e ch iuevpe `e e{pe pchpahndhpekh. En kanpvhrunpa {e nhvvh ch wd`h ̀ e pve{ hidjh{ t ch e}pvhøh hrhvdkdn

Page 261: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 261/318

CH NHVVHPDWH E[KVDPH RAV IUOEVE[. PVEDNPH HØA[ -84=2)6282$  678

`ec eirevh`av en ch kapd`dhnd`h` ̀ e e{ph{ iuoeve{# kan ch rvaun`h kanwdk)kdn ̀ e xue phc vechpa {e pvhih en ch hnph{éh# en ch dira{dfdcd`h`? –Eirve{hdnÿpdc? Penakmpdpchn mh iuevpa t {u ieiavdh e{ kanu{h’ -Faucca{h# 8446h?

;4$# kaia {eøhch ch wa nhvvh`avh. Chuvh# unh `e ch{ iuoeve{# {e `d{uecwekaia ec muia pvh{ e}revdienphv unh vechkdn {e}uhc kan Iakpeuih# phi)raka ec rve{enpe pdene ra{dfdcd`h`. En 8440 Faucca{h rufcdk @uevie# na)wech xue {e {dpÿh en ch ärakh wdvvednhc ̀ e ch Nuewh E{rhøh. Kchdve!Kchvh# unh

 oawen rdvhph {e pvhn{avih en e{rhøac hou{pdkdh`a# en iuoev dn`éjenh# enkan{eoevh `ec wdvvet# epk.# t rhvpdkdrh en vdpuhce{ t kaifhpe{ xue {e wdnkuchnkan ch kavpe nawamd{rhnh t kan ec ̀ e{ea ̀ e epevnd`h`. @uevie e{ unh nawe)ch rekucdhv# en ch xue {e cajvh# {ejÿn ch ardndn `e Upe [et`ec# –`e{e{enkdh)

cdhv ch d`eh `e iuoev t maifve# fchnka e dn`éjenh’ -@aienecch# 6228?66:$# en {uih# ch rve{enkdh `e un –kuevra méfvd`a’. @e{phkhn phifdän ene{e pe}pa ca{ oueja{ `e hnhkvand{ia{ xue un`en ca{ {djca{ }wd t }wdd. Chiuoev t ch peiravhcd`h` {e aveken kaia enpd`h`e{ ge}dfce{ t ihndruch)fce{ xue ch wa nhvvh`avh e}rcavh.

En ec id{ia revda`a {e e`dp unh nawech md{pvdkh xue hrvawekmhfh ch{nuewh{ päkndkh{ `e ch md{pavdajvhéh en {u kan{pvukkdn? Ch dn{ûcdph md{pavdh`e ch [hnph `e Khfavh -8442$ `e Fvdhn`h @aiekx xue# kaia {eøhch Jcavdh

Rvh`a# veÿne en {u{ rèjdnh{ ch md{pavdh# ch ihjdh t ch {hnpevéh -wäh{e @aie)necch# 6228? 87;)8:6$. Peve{h Uvveh {uvje `ec `dècaja dnpevpe}puhc kan chnawech `e Mevdfevpa Gvéh{# Paiûkmdk.

 Hnpe{ `e kevvhv e{ph ephrh kanwdene ienkdanhv# rav ca iena{# ch nawe)ch)kacekkdn `e kuenpa{ `e Ihvpmh Kev`h# Ch {eøavh Va`véjue t apva{ iun)`a{ -8442$# Xuevd`h hidcdh -8448$ `e Hcdne Reppev{{an# ca{ pe}pa{ hnpè{pd)ka{ `e Hnh Jhvkéh Fevjuh# Ec uifvhc. Pvhwec{ hn` h`wenpuve{ -844;$ t `e

 Hnjecdnh Iuød# Ec cdfva `e Idvdhi t apvh{ rvdidkdh{ -8442$# h{é kaia [ev)

 rdenpe{ t e{khcevh{ -8448$ t @uckdneh enkhnph`h -8446$. @uvhnpe e{pa{ høa{ue iut raruchv un cdfva ̀ e [hvh [ekmawdkm# Ch {eøavh ̀ e ca{ {ueøa{ -8448$# rav ch vewd{dn `e `dwev{a{ iun`a{ `e iuoeve{ xue rve{enphfh.

MHKDH EC UIFVHC @EC IDCENDA#

H RHVpDV @E 8445

Ec nhc ̀ ec {djca }} {e wda {uvkh`a rav unh jvhn rvacdevhkdn ̀ e rufcdkhkda)ne{ `e iuoeve{. Mhféh {uvjd`a un dnpevä{ kvekdenpe rav ca{ vechpa{ en pavnah ch wd`h `e ch{ iuoeve{ t {e mhféh kan{acd`h`a unh cdpevhpuvh rvae{danhc

Page 262: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 262/318

676  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

‐ceoa{ `e ch ievh hrhvdkdn `e ch{ arevh rvdih‐ t phifdän un jvura `ee{kvdpavh{ vekanakd`h{ rav ch kvépdkh cdpevhvdh t rav ec fden vepvdfud`a ievkh)`a e`dpavdhc. H ch{ hupavh{ rveidh`h{ {e {uihvan iukmh{ e{kvdpavh{ owene{

xue hfvdevan khuke{ en ch nhvvhpdwh# en ec khira `e ch nawech md{pvdkh# ench cdpevhpuvh neahnpè{pdkh t en ca{ pe}pa{ hupafdajvèka{# en ch{ e{kvdpuvh{`ec ta.

@e ch{ hupavh{ kan{hjvh`h{ mhveia{ ienkdn `e cdfva{ kaia Dnä{-8445$ t Un pvhoe vaoa rhvh un `ueca -8447$ `e Ecenh Jhvva# Ch mekmdkevh -8445$ ̀ e Fehpvd E{reoa# Kh{pdcca{ en ch pdevvh -{eu`a ieiavdh{$ -8445$ t Ch{kan`enpe{ -844:$ `e Hnjecdnh Iuød# t Gudia{ e{ iukmh jenpe -8444$ `eIhvéh Cud{h Ien`ah# ravxue kanvihvan ec `aidnda `e ch rva{h t ch

kan{pvukkdn `e rev{anhoe{ eiendna{ dnxudephnpe{ en ec pvhfhoa `e e{ph{e{kvdpavh{. Kaia un mhcchja# en 844: {e rufcdk r{puihienpe ch nawechkan vejd{pva hupafdajvèka Vdpa `e dndkdhkdûn `e Va{hvda Kh{pecchna{# `an`ech hupavh kmdhrhnekh nhvvh {u{ høa{ kaia e{pu`dhnpe en ch Ghkucph` `e Gd)ca{aéh t Cepvh{ `e ch unhi ie`dhnpe ch{ e}revdenkdh{ `ec rev{anhoe Kekdcdh.Ch nawech# xue mhféh {d`a ienkdanh`h rav ch hupavh en 8470# revihnekden ec acwd`a# juhv`h`h en un fhÿc# reva {u e`dkdn venaw ec dnpevä{ en chnawecé{pdkh `e Kh{pecchna{.

 Ènjece{ Ih{pvepph wacwd h kankenpvhv ch hpenkdn kvépdkh# en phnpa ueieveke`avh `ec rveida Viuca Jhcceja{ kan {u nawech Ihc `e hiave{ -8447$# en ch xue {e hfav`h ch Vewacukdn ie}dkhnh `e{`e unh rev{rekpdwhxue rvdwdcejdh ec rhrec `e ch{ iuoeve{# na {ca ch{ {ac`h`evh{ {dna hxuecch{rakh{ rvae{dand{ph{# kaia ch `akpavh Eidcdh [huvd# ravxue en ec kanakd)idenpa t rhvh kuvhv? –Eidcdh hrven`d h na `e{rev`dkdhv nh`h. Iena{ xuenh`h ec cenjuhoe `e ca{ mekma{# ec xue idvh en kh`h revdrekdh hcja ÿndka’-Ih{pvepph# 8447? 625$# iuoeve{ xue enkanpvhvan un khidna rvarda# iè{

hccè `e ch{ phveh{ en ch fapdkh# t xue e}revdienphvan unh wd`h {e}uhc dnu{d)ph`h. Hunxue ch {dpuhkdn dirvafhfce ̀ e ch hkerphkdn jaa{h ̀ ec pvdènjucahiava{a `e Eidcdh kan @hndec Kuenkh t Hnpanda _hwhch {e rve{enph kaiadnweva{éidc# ch nawech `een`e ec `evekma hc rchkev# h ch cdfevph` t h ch{e}uhcd`h` {dn kan{pvdkkdane{. Ih{pvepph ru{a en enpve`dkma ch{ fuenh{ ka{)puifve{ hidcdhve{ en ec Iä}dka vewacukdanhvda t ca mda kan un e{pdca ve{)ka# `e{enh`h`a. Rav {u rhvpe# Ch cet `ec hiav -8445$# nawech iucpdie`dh`e Chuvh E{xudwec na hpvhoa ch hpenkdn `ec rÿfcdka.

 H {u we# Ihvja Jchnp eirce {u{ kanakdidenpa{ hkh`äidka{ {afve ecfhvvaka ie}dkhna# {afve {av Ouhnh Dnä{ `e ch Kvu t ch{ ianoh{ `e nue{pvarhé{# rhvh echfavhv unh nawech evpdkh# Hrhvdkdane{ -8447$# en ch xue {e di)

Page 263: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 263/318

CH NHVVHPDWH E[KVDPH RAV IUOEVE[. PVEDNPH HØA[ -84=2)6282$  67;

fvdkhn vhjienphvdhienpe whvda{ rchna{ nhvvhpdwa{ rhvh e{kvdfdv {afve ec `e){ea# ch pavpuvh t ec {e}a. Ec kuevra t ec `acav {e kanoujhn rhvh `hv vehcke hrev{anhoe{ kaia {av Cujhv`h. Hnh Va{h @aienecch mh `e{phkh`a kan vhn

ch diravphnkdh ̀ e ch e`dkdn ̀ e unh nawech kaia Lhvendnh E}rve{{ -8445$ ̀ eIhvjhvdph Ihn{dcch# ravxue en ecch kafvh vecdewe ch rvacdevhkdn `e oueja{iephkkdanhce{ e dnpevpe}puhce{. Hnh Lhvendnh t Eiih Fawhvt rchnpehn ca{ia`eca{ xue {e `efen {ufwevpdv t `e{oevhvxudhv -@aienecch# 8447? 80$.

Kaia pe}pa kchwe ̀ e e{pe revda`a {e rue`e ̀ e{phkhv Ch kavpe ̀ e ca{ dcu{a{ -8445$ `e Va{h Fecpvèn# xue dnnaw ch ihnevh `e e{kvdfdv nawech md{pvdkhen Iä}dka `e{`e ch wd{dn `e ch{ iuoeve{. Ec Direvda `e Dpuvfd`e# e}hidnh)`a kud`h`a{hienpe rav ch md{pavdajvhéh -wäh{e Hnnh# 8448$# na mhféh vekd)

fd`a unh hpenkdn ravienavdh`h `e{`e unh rev{rekpdwh `e jäneva. Ca{ihce{ direvdhce{ {e vhjuhn en ec èifdpa `aiä{pdka# na {uvjen en ch{ `d{)ku{dane{ racépdkh{ {dna en ca{ rexueøa{ {uke{a{ `e ch wd`h kapd`dhnh. HnhIhvéh Muhvpe# Ndkach{h t Vhhech# ch{ iuoeve{ xue wdwen en ch kevkhnéh `eceirevh`av# rva`uken ch{ cewe{ kuhvpeh`uvh{ xue whn `e{e{phfdcdhn`a chuevh t {ejuvd`h` ̀ ec khu`dcca. Ch ̀ eu`h direvdhc# ch{ ̀ e{hwenenkdh{ kan eceoävkdpa t ca{ ara{dpave{# ca{ `e{enkuenpva{ kan [hnph Hnnh t ec rh`ve Idevna h`xudeven ch `dien{dn pvèjdkh xue rve{enph ch cakuvh `e Ndkach{h a ec

{dcenkda `e Hnh Ihvéh. Idenpvh{ phnpa# Ih`hie Menvdeppe ka{e ca{ we{pd`a{rhvh ch kavanhkdn hc dndkda `ec vechpa t ca kdevvh kan ch kanekkdn `ec {hthciavpuavda `ec eirevh`av. Kh`h una `e ca{ khrépuca{ wh hnpeke`d`a rav ca{kan{eoa{ t h`wevpenkdh{ ̀ e ca{ khcen`hvda{ t {hnpavhce{ raruchve{ en ec {djca}d}. [e kavvdje ch md{pavdh `e{`e ch rdnpuvh `e ch kapd`dhnd`h` t {e dnpva`ukeec dnguoa `e ch{ iuoeve{ en ec hkanpekev md{pvdka.

Apva{ pe}pa{ xue hravphvan h ch ephrh nuewa{ peih{ t pvhphidenpa{ ue)van Ch cu afcdkuh -8445$ `e Rhcaih Wdccejh{# Kdeca{ `e ch pdevvh -844:$ `e

Khvien Faucca{h# Rÿvruvh -8444$ `e Hnh Jhvkéh Fevjuh t Ch nakme `e ch{mavidjh{ -844:$ `e Hcdne Reppev{{an. En ch cdpevhpuvh rhvh owene{ uevane}dpa{h{ ch{ afvh{ ̀ e Indkh Chwén# kaia Ch iè{ hucevh -844:$ t ca{ kuen)pa{ `e Vuft Pue{`ht na mh iuevpa -844=$.

@a{ nawech{ kdevvhn ec {djca }} kan ec vekanakdidenpa `e ca{ cekpave{rav {u avih `e dnkavravhv ec `dècaja dnpevpe}puhc# kaia e{ ec kh{a `e chafvh `e [u{hnh Rhjhna# T {d ta uevh [u{hnh [hn Ouhn -844=$# xue ewakh chrve{enkdh ̀ e Ouhn Vuca kaia uenpe ̀ e dn{rdvhkdn rhvh ch nhvvh`avh en {ufÿ{xue`h `e ch e{kvdpuvh< a phifdän rav kia e{ph{ nawech{ nd{dkuchve{e{phfceken unh vechkdn `dwev{h kan ch md{pavdh# h{é en ch nawech `e Kvd{pdnhVdwevh Jhvh# Nh`de ie wevè ccavhv -8444$# Ihpdc`h Fuvja{ t Oahxuén Fudpvh)

Page 264: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 264/318

670  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

ja mhken venhkev ch{ wake{ t hkanpekdidenpa{ akuvvd`a{ en Ch Kh{phøe`h`uvhnpe ca{ høa{ wednpe# en ch kdu`h` `e Iä}dka `uvhnpe ch ra{vewacukdn`an`e cakuvh# h`dkkdn e mdjdene {e iekchn en unh dn`d{pdnkdn xue vaire

ch{ vanpevh{. Ec ̀ akpav Acdjakmeh {hfe xue –Pa`a e{ cenjuhoe. Ca{ ihe{pva{kan ca{ xue eire h e}rcavhv ec chfevdnpa `e ch ienpe mhfchn un d`daih tca{ enevia{ vekcud`a{ `enpva `e ca{ iuva{ `e Ch Kh{phøe`h# apva `deven)pe’ -Vdwevh# 8444? =:$. [an ̀ a{ iun`a{ xue {e veÿnen en ec khu`hc xue ̀ eohch Vewacukdn. Ca{ e}re`denpe{ ̀ e ca{ dnpevna{ {e {urevranen h ch{ md{pavdh{`e wd`h. Ec vechpa md{pvdka {e pvhn{avih en unh nawech kan ch uevh `everchnpehv ch md{pavdh.

EC @E[REVpHV @E UN NUEWA IDCENDA#

H RHVpDV @EC HØA 6222

Ch jcafhcdhkdn t ch{ nuewh{ cete{ `ec ievkh`a e`dpavdhc mhn pvhn{avih`aec rhnavhih ̀ e ch cdpevhpuvh ie}dkhnh e{kvdph rav ch{ iuoeve{. [hfeia{ xuech{ ̀ ekd{dane{ ̀ e rufcdkhkdn {e paihn rvewden`a idnukda{hienpe ch arav)pund`h` `e wenph `e kh`h cdfva. Rav apvh rhvpe# ec kvekdidenpa `e ch rafch)

kdn t ec huienpa vechpdwa `e ca{ én`dke{ `e hchfepdhkdn# hunxue na {ehec `e{eh`a#= mhn eoevkd`a {u dnguenkdh en ec dnkveienpa `e ca{ pdvhoe{ e`d)pavdhce{ t en ch{ khirhøh{ `e rvaiakdn `e ca{ cdfva{. Ch{ hupavh{ {ankairecd`h{ h unh rva`ukkdn kan{phnpe t# h {u we# ca{ cekpave{ whn h chvekuenpe fÿ{xue`h `e nawe`h`e{.

@uvhnpe e{ph ephrh {e rufcdkhvan en Iä}dka iè{ `e :2 pe}pa{# nawech{t kuenpa{ e{kvdpa{ rav iuoeve{. Ca{ kankuv{a{ t ch{ evdh{ dngutevan en ch{wenph{ `e {u{ cdfva{. Ch{ ;2 hupavh{ hkpdwh{ `uvhnpe e{pe revda`a e`dphvan

iè{ ̀ e un pépuca kh`h unh t ch{ e`dpavdhce{ rve`aidnhnpe{ uevan Hchjuhvht Pu{xuep{ kaia èvfdpva{ `ec ievkh`a e`dpavdhc.Pvh{ ch rufcdkhkdn `e cdfva{ iut e}dpa{a{ enpve ca{ owene{# Indkh

Chwén ̀ da h kanakev ch nawech Khä kavph`a -6228$ en ch xue nhvvh ch md{pavdh`e @deja Khfhvjh xuden# h {u we# `e{kufve en E{rhøh ec peod`a `e vechpa{xue {e kdvhn en ec iun`a `e ch rva`ukkdn `ec khä en Kmdhrh{ `uvhnpe chärakh `e ch Vewacukdn. [an md{pavdh{ `e wdhoe{# hiave{ t wdacenkdh en unhvejdn `e Iä}dka xue rhvekéh hrhvph`h `ec ve{pa `ec rhé{# iut ceohnh `e

= [e mh vejd{pvh`a un én`dke `e cekpuvh `e un cdfva t ie`da rav rev{anh hc høa#hunxue {an vejd{pva{ dirvekd{a{.

Page 265: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 265/318

CH NHVVHPDWH E[KVDPH RAV IUOEVE[. PVEDNPH HØA[ -84=2)6282$  675

E{rhøh. Idjuec# Ènjech t Gevién enpvekvuhn {u{ wd`h{ t {u{ `e{pdna{ ene{a{ èifdpa{ kairceoa{. Ch nawech h`xudeve un {e{ja racdkdhc h rhvpdv `ech{e{dnhpa `e Idjuec# t ch fÿ{xue`h `e unh {acukdn kanccewh ec `e{hvvacca

`e ca{ rev{anhoe{. En ch nawech {e aveken pèkdpa{ maienhoe{ h Va{hvda Kh{)pecchna{ t h Oa{ä Eidcda Rhkmeka.

 Hcdne Reppev{{an enpvewevh `akuienpa{# apa{ t vekuev`a{ en {u cdfvaWdhoe{ rhvhceca{ -6226$ h n `e e}avkdhv md{pavdh{ xue ch af{e`éhn `e{`e {udnhnkdh. Ch gukpuhkdn ̀ e jäneva{ cdpevhvda{# ̀ e ̀ akuienpa{ ̀ e apvh{ wake{#ch whvdhkdn `e pdra{ `e cepvh# ch {urevra{dkdn `e apa{ envdxueken ch{ md{)pavdh{ `ec hfueca Oa{ä t ec péa Oa{ä Gevvec. Ihhpcèn t ch kdu`h` `e Iä}dkajuhv`hn vekuev`a{ {afve racépdkh# revda`d{ia# cdpevhpuvh t ka{puifve{. En

ec pvh{deja `e khvph{# cdfva{ t `akuienpa{ {e vhjuh ch vekurevhkdn `ech{aifva hnpe ch wd`h ̀ ec hfueca t ec e{purav ̀ e ch ndøh venpe hc {udkd`da ̀ ecpéa. Hccé {ca ve{ph ch e{kvdpuvh kaia `een{h? –Hkh{a ch e{kvdpuvh {eh ec wdhoexue h vhpa{ aveke unh enkvukdoh`h# hunxue hkh{a na# ravxue rav e{e khid)na‧’ -Reppev{{an# 6226? 6;:$.

@e{ruä{ `e ch fuenh hkajd`h xue puwa Nh`de ie wevè ccavhv # Kvd{pdnhVdwevh Jhvh rufcdk Ch kve{ph `e Dcdûn -6226$# unh nawech en ch xue e{phfce)ke un `dècaja kan ch hupavh Hirhvh`a @èwdch t ch kanwdevpe en un rev{anh)

 oe id{pevda{a. Ec nhvvh`av# un iä`dka `e un ma{rdphc rhvh enevia{ `e hcphjvhwe`h`# enpvh en kanphkpa kan Hirhvh @èwdch# h xuden ienkdanh kaia ch–e}pvhøh muä{re`’ en unh kchvh vechkdn dnpevpe}puhc kan ec hia{a pe}pa ̀ ech e{kvdpavh -@èwdch# 622;? 8:)60$. E{e rev{anhoe {e e{kdn`e en ch Wev`h`evht ch Ghc{h t# h {u we# veidpe hc veevenpe vehc# ch e{kvdpavh. Ch rve{enkdh id{)pevda{h ccewh hc nhvvh`av h ch vege}dn {afve ec {e}a# ec jäneva# ec pevvav#{afve ch{ `devenkdh{ enpve maifve{ t iuoeve{# xue phc we {ehn {ca unmue{a# ec dcdhka.

Phifdän en ec høa 6226# Ihvja Jchnp rufcdk un cdfva {djndkhpdwa?Ec vh{pva# xue envenph h ch e{kvdpavh t h ch nhvvh`avh hc kairceoa peih `e chiuevpe. Navh Jhvkéh# unh rve{enkdh kan{phnpe en ca{ vechpa{ ̀ e Jchnp# h{d{)pe hc wecavda t hc enpdevva `e Ouhn# {u e} e{ra{a. En un vechpa xue na rhvekehwhnhv mhkdh ndnjÿn ch`a# Navh Jhvkéh vege}danh {afve ch iuevpe# ch iÿ){dkh# ch{ unkdane{ `ec kavhn t {afve ec hvpe# kaia en ec kh{a `e ch rdnpu)vh `e Khvhwhjjda xue {e kanekph kan ch verve{enphkdn `e un kankdevpa# tä{pe {e vechkdanh kan ec kavhn t kan ch iÿ{dkh `e ca{ kh{pvhpd. Ch iÿ{dkhkaia kanpvhrunpa `e ch iuevpe.

Ihvéh Cud{h Rujh {e hrva}dih hc peih `e ch enevie`h` en @dhvda `ec`acav -622;$ t e{phfceke un ̀ dècaja kan ec ̀ acav id{ia# ravxue ̀ efd`a h ch

Page 266: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 266/318

677  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

dnpen{d`h` ä{pe {e rev{andkh t {e kanwdevpe en un kairhøeva kan{phnpe. Che{kvdpuvh kanavih un ie`da rhvh e{khrhv `ec `acav# rhvh pvhn{iuphvca enrhchfvh{? –±T hccè huevh xuä1 E{pè rh{hn`a ec iun`a# `dke @acav# iepdkme

kaia {deirve. Kairceoé{dia t {uihienpe dn{hpd{hkpavda# kaia kan hvpvd)pd{ veuihpad`e dnghihpavdh. Kh{h`a kan ecch# `e mekma’ -Rujh# 622;? 02$.Ch enevie`h` pvdunh# th xue ccewhvéh h ch e{kvdpavh ie}dkhnh h ch iuevpeen ec èifdpa `e ca vehc. Apva cdfva diravphnpe `ec revda`a ue Ch avh `ec`e{pdna -6220$# `e Oucdeph Khira{. [e pvhph `e unh nawech jenehcjdkh en chxue e{ph hupavh kufhna)ie}dkhnh vekurevh ch md{pavdh `e {u hidcdh kufhnht# en un iawdidenpa rhvhceca# kan{pvute ch md{pavdh ̀ e ch d{ch ̀ e Kufh. Ecdje`dwev{h{ wake{ kaia juéh{ `e e{h e}rcavhkdn hc rh{h`a# en ch xue rev{djue

ca{ mekma{ `e {u{ hnke{pva{ `e{`e E{rhøh mh{ph Kufh. Ch vechkdn {afve chfÿ{xue`h jenehcjdkh avih rhvpe `e ch pvhih kaia un iephvvechpa. Pa`akangute mhkdh ec h{rekpa hupafdajvèka# kuhn`a ch hupavh)nhvvh`avh t rev){anhoe rhvpe `e ch d{ch.

E{ph ephrh ue rvacékh# iukmh{ hupavh{ rufcdkhvan kan rev{d{penpe dn)pen{d`h` kaia Epmec Lvhue# Fehpvd E{khchnpe# Eca`dh Janèce t RhpvdkdhChuvenp Luccdkl. T ch{ hupavh{ kan{hjvh`h{ wacwdevan kan md{pavdh{ ccenh{ ̀ eieiavdh hidcdhv kaia Ecenh Randhpaz{lh kan Ch rdec `ec kdeca -6228$ t

Ihvéh Cud{h Ien`ah xue rufcdk @e hiav t cuoa -6226$.

 T Ä[pE NA E[ UN GDNHC#

H RHVpDV @E 6225

@uvhnpe e{pe cu{pva meia{ revkdfd`a ch{ kan{ekuenkdh{ `e ca{ khifda{ wev)pdjdna{a{ en ec èifdpa `e ca{ ie`da{ `e kaiundkhkdn. Ch iucpdrcdkhkdn

`e ca{ kavvea{ ecekpvndka{# ca{ ravphce{ t ca{ fcaj{ mh pend`a un eekpa kev)peva en ch{ e{pvhpejdh{ nhvvhpdwh{# en ch{ md{pavdh{ xue un`hn ca{ vechpa{. Ecevapd{ia# ch md{pavdh t ca dn{cdpa `e ch wd`h kdph`dnh {e kanwdevpen en ca{nu`a{ peièpdka{ xue kanavihn ch{ md{pavdh{. Ca{ rev{anhoe{ eiendna{kanpdnÿhn {den`a ca{ hwavdpa{ `e ch{ nhvvh`avh{. Ec upuva na{ hujuvh chrhuchpdnh `e{hrhvdkdn `ec {aravpe)cdfva t th weia{ {uvjdv ec nuewa ievkh)`a `e ca{ cdfva{ ecekpvndka{# `e ch{ fdfcdapekh{ hifuchnpe{. E{phia{ venpeh un iaienpa `e khifda en ec e{pdca t en ch{ ka{puifve{ `e cekpuvh.

Un eoeirca `e ch vechkdn kan ca{ kavvea{ ecekpvndka{ kaia e{pvhpejdhnhvvhpdwh na{ ca aveke Hcdne Reppev{{an kan {u nawech Ch{ iuevpe{ ̀ e NhphcdhFhuev -6227$. Ca{ kavvea{# ch e{kvdpuvh `e un `dhvda# ch afvh pehpvhc {an hc)

Page 267: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 267/318

CH NHVVHPDWH E[KVDPH RAV IUOEVE[. PVEDNPH HØA[ -84=2)6282$  67:

juna{ `e ca{ rdchve{ `e e{kvdpuvh xue ch hupavh eirceh rhvh pvhn{idpdvna{ca{ rvake{a{ `e enevie`h` t iuevpe# `e hid{ph` t vekuev`a{ xue enwuec)wen h rev{anhoe{ kaia Nhphcdh# Fvdhn# [dcwdh t Ihvkech. Ec gukpuhv enpve

e{rhkda{ kaia Khnh`è t Iä}dka revidpe ch ̀ e{kvdrkdn ̀ e e{ph{ hpi{evh{`devenkdh`h{ t iue{pvh ch dn`epevidnhkdn hnéidkh ̀ ec rev{anhoe)rvaphja)nd{ph? –Kh`h wdhoe verve{enphfh un e{ph`a jvhn`e `e `e{hou{pe rhvh Nhphcdh.[e wdwéh en `a{ avdcch{ iut `d{pdnph{. T ce evh `dékdc h`ekuhv{e en hifh{’-Reppev{{an# 6227? =:$. E{ ch md{pavdh ̀ ec ̀ epevdava kavravhc t ̀ e ch{ vechkda)ne{ `e rhveoh# xue {dvwe rhvh vewdwdv ca{ vekuev`a{ t ch{ cekpuvh{.

En e{pa{ kh{d kdnka høa{ {e hkuiuchn ch{ ra{dfdcd`h`e{ `e cekpuvh rhvhxudene{ {e dnpeve{hn en ch nhvvhpdwh `e ch{ iuoeve{. Ecenh Randhpaz{lh ru)

fcdkh Ec pven rh{h rvdieva -6225$# rhvh kanphv ch md{pavdh `e @eiepvda Whcce) oa t ec iawdidenpa evvakhvvdceva en Iä}dka# t Ohv`én `e Gvhnkdh -622=$. H{u we# Khvien Faucca{h `h h kanakev Ch apvh ihna `e Cerhnpa -6225$# Chnawech revekph -6227$ t Ec wecèxue `e Rhvé{ -622:$. Indkh Chwén rve{en)ph @e{revphv ca{ hrepdpa{ -6225$# unh nawech xue difvdkh un peih racdkdhckan un wdhoe t ca{ vdpa{ kucdnhvda{# Mapec Cdifa -622=$ t Ta# ch reav -6224$#un vejve{a h {av Ouhnh Dnä{ `e ch Kvu t ch{ wake{ eiendnh{ xue ch kdvkun)`hvan. [dcwdh Iacdnh e{kvdfe En {dcenkda# ch ccuwdh -622=$ t na{ pvhn{idpe ch

md{pavdh `e un wdhoe h Fäcjdkh en ec xue {e enihvkhn apva{ `e{kufvdidenpa{#kaia ec vechpa {afve Khpmhvdnh `e Cawhdnh# ch ianoh fejudnh. HnjecdnhIuød vekurevh ch md{pavdh `e ch rvdievh iuoev iä`dkh en Ch fuvch`avh `ePace`a -622=$# Kvd{pdnh Vdwevh Jhvh rufcdkh Ch vanpevh iè{ ̀ d{phnpe -622=$#unh kacekkdn `e anke kuenpa{. Chuvh E{xudwec {e akurh `e un rev{anhoe{deirve kanpvawevpd`a en nue{pvh md{pavdh# en Ihcdnkme -6227$. Rav {u rhv)pe# Ihvja Jchnp# h`eiè{ `e rufcdkhv Md{pavdh `e unh iuoev xue khidnû rav ch wd`h kan hrhpa{ `e `d{eøh`av -6225$# veÿne en [høh -622:$ unh iucpdrcd)

kd`h` `e vhjienpa{ xue na{ iue{pvhn unh jvhn `dwev{d`h` `e peih{ tcekpuvh{ xue {e wdnkuchn rav ec en{høhidenpa t xue vegeohn ch wdacenkdh xuena{ va`eh# h{é# en –Jeaiepvéh’ {eøhch? –Un rvd{ih e{ ec hianpanhidenpa`e dièjene{ vhkpuvh`h{# a rhvh `ekdvca ieoav kan rhchfvh{ `e Gvhnkd{ Fh)kan? jvue{h{ rdnkech`h{? ±ianpane{ `e e}kveienpa a `e hfana1’ -Jchnp#622:? 827$. Kvd{pdnh Vdwevh Jhvh rufcdk unh nawech racdkdhc# Ch iuevpeie `h -622:$.

En ch dira{dfdcd`h` `e `epenevna{ en kh`h una `e ca{ pe}pa{# kanwdenepavnhv ch idvh`h mhkdh ch rva`ukkdn `e ch{ e{kvdpavh{ iè{ owene{ rhvhapehv mhkdh ec mavdanpe e dihjdnhv ch{ rev{rekpdwh{ xue na{ hjuhv`hn. Chhravphkdn `e ch{ hupavh{ {e kdvh phnpa en ca{ nuewa{ peih{ xue ecdjen#

Page 268: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 268/318

67=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

kaia en ch{ hrva}dihkdane{ dnä`dph{ xue vehcdhn h peih{ xue th mhféhn{d`a pvhfhoh`a{ kan hnpevdavd`h`. Ra`eia{ h`wevpdv xue kanpdnÿh ec rve`a)idnda `e ch cdpevhpuvh `e kavpe vehcd{ph venpe h ch{ ra{dfdcd`h`e{ `ec vechpa

neahnpè{pdka. Kanwdene kevvhv ch vewd{dn `e ch nhvvhpdwh e{kvdph rav iuoe)ve{ kan ec e}hien `e unh iue{pvh `e pve{ nawech{# xue {an rhvh`djièpdkh{en kuhnpa h ch{ ia`dkhkdane{ xue rve{enphn. Juh`hcure Neppec en 6227kankuv{h en ec ]]DDD Rveida Mevhc`e `e Nawech t xue`h kaia nhcd{ph kanEc muä{re`. En e{ph nawech ch hupavh kan{pvute un rev{anhoe ra{ia`evna#

 Hnh# xue {e `e{`afch en {u hcpev eja Ch Ka{h. [d fden ec peih ̀ ec `afce pdeneunh chvjh md{pavdh en ch cdpevhpuvh# Neppec ce apavjh unh `dien{dn nawe`a{hhc difvdkhvca kan ca{ ide`a{ ̀ e nue{pvh ärakh? ch {ace`h` enpve ch iucpdpu`#

ca{ jhoe{ `ec `e{eircea# ec `e{dnpevä{ rav ca{ whcave{ xue ch {akde`h` rva)rane kaia nafce{# ec `e{hreja `e ch hidcdh# ch e}rcavhkdn `e ca{ fhoa{an`a{ {akdhce{ -ch ihh `e ca{ kdeja{# ca{ e{rhkda{ `ec iepva `e ch kdu`h``e Iä}dka$# ch kejuevh vehc t ch dnwenph`h# ch wdacenkdh pa`ara`eva{h t ca{ide`a{ {afevhna{# xue {an ec ide`a h ch iuevpe t ec ide`a h {é id{ih?–Ide`a `e Ch Ka{h xue {enpéh kvekev en ié kaia unh chvwh en {u kvd{ècd`h<ide`a `e ca{ khifda{ xue {e rva`ukéhn en id kuevra< ide`a {afve pa`a#`e ca{ hkpa{ xue ra`éh kaiepev {dn `hvie kuenph’ -Neppec# 6227? 68$. E{ ec

ide`a pevvdfce `e e{e rev{anhoe rav {ev ec muä{re` `e {é id{ih. En {uih#kan{pdpute unh nawech ̀ e{khvnh`h# ̀ uvh venpe hc iun`a xue wdwdia{# ven)pe h ch kejuevh xue na{ dnwh`e# ravxue hrven`eia{ kan Hnh xue {aia{iè{ kdeja{ xue ca{ kdeja{.

En Ec cenjuhoe `e ch{ avxué`eh{ -622:$ H`vdhnh Janèce Ihpea{ hfav`hkan unh rva{h pev{h# kan un vdpia rhu{h`a ec e{rhnpa t ch hifdjóe`h` `ech {e`ukkdn t `ec dnke{pa. [e nhvvh ch md{pavdh `e unh ndøh xue e{ {e`ukd`hrav {u péa t {e na{ pvhn{idpe ch ihnevh kaia {e kanwdevpe en unh iuoev

h`ucph kan e{h khvjh# kan e{h hifdwhcenkdh. Ch nhvvh`avh rvaphjand{ph fu{)kh ch {hcwhkdn ie`dhnpe ec vechpa `e {u md{pavdh? –Rav høa{ {uvé ec {dcenkda.Neke{dphfh `ekdv# afcdjhvca h vekanakev ca {uke`d`a# h e}rcdkhv{e. Neke{dph)fh vekan{pvudv ch md{pavdh. @uvhnpe `eih{dh`a pdeira wdwé unh uvdh hjaph)`avh’ -622:? 825$. Hc nhc h`wevpdia{ xue e{ unh {afvewdwdenpe `ec ra`evpevvavéka xue eoevkd un h`ucpa {afve {u wd`h# ravxue rue`e nhvvhv# h re){hv `e xue ch mhn xuefvh`a kaia {d uevh un rexueøa fvape `e avxué`eh.

 Hnh Kchwec e{kvdfe unh nawech wateuvd{ph# Ec `dfuohnpe `e {aifvh{ -6224$# ̀ an`e kuenph ch md{pavdh `ec apva Jdappa# Jdappa ̀ e Zdnpevpmuv. Ravec ve{xudkda `e ch{ rhchfvh{ na{ h{aihia{ kan jaa h ch wd`h `e e{e oawen#xue ue h`arph`a rav ec {dajnaid{ph Oamhnn Lh{rhv Chwhpev# kan xuden

Page 269: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 269/318

CH NHVVHPDWH E[KVDPH RAV IUOEVE[. PVEDNPH HØA[ -84=2)6282$  674

revekkdan {u kanakdidenpa `e ch rdnpuvh ie`dhnpe ch kèihvh a{kuvh# {ukhrhkd`h` rhvh verva`ukdv ch juvh muihnh ie`dhnpe ch{ {aifvh{ kmdne{)kh{. Ch md{pavdh `e ch{ {dcueph{ na{ veidpe h unh vdkh dnpevpe}puhcd`h` wdnku)

ch`h kan ch ärakh ̀ ec dcuidnd{ia# kan Jaepme# t ch rdnpuvh {e pvenh kan unvechpa `e hiav `e{`dkmh`a. Ch{ jeiech{ Ecd{e t Kchvh `urcdkhn ec enkhnpa#reva phifdän ec vhkh{a `ec hiav. [e pvhph `e unh nawech xue kan {hfd`uvéht ̀ e{pveh na{ pvhn{idpe ec {ekvepa ̀ e e{h rdnpuvh id{pevda{h t ca xue Jaepmee}kchi hc wev ch {dcueph `e Ih`hie `e [pedn –Nh`de rue`e ve{d{pdv ch fecce)h’ -Kchwec# 6224? 828$.

 Hmavh# ec upuva {e hfve rhvh unh nhvvhpdwh en ch xue ch{ iuoeve{ th napdenen peih{ afcdjh`a{# nd rvamdfdkdane{ e}rcékdph{. [an kanake`avh{ ̀ e ch{

peavéh{ t ch{ päkndkh{ rhvh e}rve{hv ch `devenkdhkdn ̀ e iun`a{ t ch hrva}d)ihkdn `e rveakurhkdane{ kan ve{rekpa h ch nhvvhpdwh e{kvdph rav ca{ mai)fve{. [an un raka iè{ cdfve{ xue hnpe{.

 Hnpe ch vdxueh `e e{pa{ ;2 høa{ {hfeia{ xue mhn xue`h`a uevh `ecvekuenpa iukma{ naifve{ `e hupavh{# iukma{ pépuca{# iukma{ hnècd{d{.

 Whcjhn enpanke{ e{ph{ rèjdnh{ kaia un htu`hieiavdh# kaia unh dnwdph)kdn h ch cekpuvh `e phnpa{ pe}pa{ kaia ch dihjdnhkdn t ec ra`ev kvehpdwa`e ch{ iuoeve{ mhn cajvh`a rva`ukdv en ec rvake{a ̀ e kan{pvukkdn ̀ e d`en)

pd`h`e{ t echfavhkdn ̀ e {ufoepdwd`h`e{# xue ve{khphn ec rchkev ̀ e {ev iuoe)ve{ t ch{ kairceod`h`e{ `e ch{ vechkdane{ dnpevjenävdkh{.

VEGEVENKDH[

 Hnnh# P.# 8448. Ec direvda `e Dpuvfd`e. Iä}dka# Hcdhnh. Hvve`an`a# D.# 84==. Ca{ e{reoa{. Iä}dka# Oahxuén Iavpd.Fecpvèn# V.# 8445. Ch kavpe `e ca{ dcu{a{. Iä}dka# Rchneph)Oahxuén Iavpd.Feviÿ`e# I.E.# 84=5. Iuevpe h ch hjh. Iä}dka# Rveidè.Faucca{h# K.# 84=:. Ieoav ̀ e{hrhveke. Iä}dka# Akähna.Faucca{h# K.# 8448. [an whkh{# {aia{ ruevka{. Gdcdfu{peva{ `ec ihv Khvdfe. Iä}dka#

Evh.Faucca{h# K.# 8446h. Cchnpa. Nawech{ dira{dfce{. Iä}dka# Evh.Faucca{h# K.# 8446f. Ec iä`dka `e ca{ rdvhph{. Fukhneva{ t cdfu{peva{ en ec Khvdfe.

Ih`vd`# [dvuech.Faucca{h# K.# 8440. @uevie. Iä}dka# Hchjuhvh.Faucca{h# K.# 6225. Ch apvh ihna `e Cerhnpa. Ih`vd`# [dvuech.Faucca{h# K.# 6227. Ch nawech revekph. Iä}dka# Hchjuhvh.Faucca{h# K.# 622:. Ec wecèxue `e Rhvé{. Ih`vd`# [dvuech.

Page 270: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 270/318

6:2  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Khira{# O.# 6220. Ch avh `ec `e{pdna. Iä}dka# Hchjuhvh.Kh{pecchna{# V.# 844:. Vdpa `e dndkdhkdûn. Iä}dka# Hchjuhvh.Kev`h# I.# 8442. Ch {eøavh Va`véjue t apva{ iun`a{. Iä}dka# Oahxuén Iavpd.

Kchwec# H.# 6224. Ec `dfuohnpe `e {aifvh{. Iä}dka# Hchjuhvh.@èwdch# H.# 622;. Ec muä{re`# en Pdeira `e{pvah`a. Iä}dka# Gan`a `e Kucpuvh

Ekanidkh# rr. 8:)60.@aiekx# F.# 8442. Ch dn{ûcdph md{pavdh `e ch [hnph `e Khfavh. Iä}dka# Rchneph.@aienecch# H.V.# 8447. E{kvdpuvh# md{pavdh t jäneva en wednpe høa{ `e nawech ie}d)

khnh e{kvdph rav iuoeve{# Vewd{ph `e Cdpevhpuvh Ie}dkhnh Kanpeiravèneh 6?:)6;.

@aienecch# H.V. -kaav`.$# 6228. Pevvdpavda ̀ e ceanh{. Khvpajvhéh ̀ e nhvvh`avh{ ie}d)khnh{ en ca{ nawenph. Iä}dka# Ouhn Rhfca{)uhi ! Dphrhchrh.

E{reoa# F.# 844;. Ec khnphv `ec rekh`av . Iä}dka# [djca ]]D -Ch Cepvh Mevd`h$.E{reoa# F.# 8445. Ch mekmdkevh. Pacukh# Dn{pdpupa Ie}dxuen{e `e Kucpuvh.E{xudwec# C.# 84=4. Kaia hjuh rhvh kmakachpe. Iä}dka# Rchneph.E{xudwec# C.# 8445. Ch cet `ec hiav . Iä}dka# Jvdohcfa.E{xudwec# C.# 6227. Ihcdnkme. Iä}dka# [hnpdcchnh.Jhvkéh Fevjuh# H.# 844;. Ec uifvhc. Pvhwec{ hn` h`wenpuve{. Iä}dka# Evh.Jhvkéh Fevjuh# H.# 8444. Rÿvruvh. Iä}dka# Evh.Jhvva# E.# 84=2. Hn`hia{ muten`a Cach. Iä}dka# Oahxuén Iavpd.Jhvva# E.# 84=8. Pe{pdianda{ {afve Ihvdhnh. Iä}dka# Jvdohcfa.

Jhvva# E.# 84=;. Ch kh{h ounpa hc véa. Iä}dka# Jvdohcfa.Jhvva# E.# 8448. T Ihphvha na cchiû‧ Iä}dka# Jvdohcfa.Jhvva# E.# 8446h. Ieiavdh{ `e E{rhøh 84;:. Iä}dka# [djca }}d.Jhvva# E.# 8446f. Veenkuenpva `e rev{anhoe{. Iä}dka# Jvdohcfa.Jhvva# E.# 8445. Dnä{. Iä}dka# Jvdohcfa.Jhvva# E.# 8447. Un pvhoe vaoa rhvh un `ueca. Ianpevvet# Kh{pdcca.Jchnp# I.# 84=8. Ch{ jenehcajéh{. Iä}dka# Ihvpén Kh{dcch{.Jchnp# I.# 84=0. [én`vaie `e nhuvhjda{. Iä}dka# Oahxuén Iavpd.Jchnp# I.# 8447. Hrhvdkdane{. Iä}dka# Hchjuhvh.Jchnp# I.# 844=. Ch{ jenehcajéh{. Iä}dka# Hchjuhvh.Jchnp# I.# 6226. Ec vh{pva. Fhvkecanh# Hnhjvhih.Jchnp# I.# 6225. Md{pavdh `e unh iuoev xue khidnû rav ch wd`h kan hrhpa{ `e `d{eøh)

`av . Fhvkecanh# Hnhjvhih.Jchnp# I.# 622:. [høh. Iä}dka# E`dkdane{ Evh.Janèce Ihpea{# H.# 622:. Ec cenjuhoe `e ch{ avxué`eh{. Iä}dka# Pu{xuep{.Mevnèn`e# C.O.# 84=6. Hrakhcdr{d{ kui juvd{. Iä}dka# Undwev{d`h` Wevhkvuhnh.Muhkuoh `ec Pava# I.# 84=7. Kvdien {dn hcph{ `e avpajvhéh. Iä}dka# Rchh t Ohnä{. Ohkaf{# F.# 84=:. Ch{ maoh{ iuevph{. Iä}dka# Evh.Chwén# I.# 844:. Ch iè{ hucevh. Iä}dka# Rchh t Ohnä{.Chwén# I.# 844=. Vuft Pue{`ht na mh iuevpa. Iä}dka# @dhnh)@dakuv `e [dnhcah.

Page 271: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 271/318

CH NHVVHPDWH E[KVDPH RAV IUOEVE[. PVEDNPH HØA[ -84=2)6282$  6:8

Chwén# I.# 6228. Khä kavph`a. Iä}dka# Rchh t Ohnä{.Chwén# I.# 6225. @e{revphv ca{ hrepdpa{. Hchjuhvh# Iä}dka.Chwén# I.# 622=. Mapec Cdifa. Hchjuhvh# Iä}dka.

Chwén# I.# 6224. Ta# ch reav . Iä}dka# Jvdohcfa.Caheh# J.# 84=:. Ch{ ndøh{ fden. Iä}dka# Akähna.Cre Janèce# H. -kaav`.$# 8445. [dn dièjene{ hc{h{# {dn hc{a{ e{reoa{. Nhvvh`avh{

ie}dkhnh{ `ec {djca  }} . Iä}dka# Ec Kacejda `e Iä}dka.Cre Janèce# H.# 844=. Nhvvh`avh{ ie}dkhnh{ en ch `äkh`h `e ca{ nawenph# en

I. Weveh t J. Mdevva -kair{.$# rr. 0;4)050.Ihn{dcch# I.# 8445. Lhvendnh E}rve{{. Iä}dka# unhi.Ihvpéne Ekmhèfhc# C.# 8445. Hvvènkhie ch wd`h? kvépdkh `e unh kvépdkh# en H. Cre

Janèce -kair.$# rr. 505)55=.

Ih{pvepph# È.# 84=5. Hvvènkhie ch wd`h. Iä}dka# Akähna.Ih{pvepph# È.# 844;. Ruevpa cdfve. Iä}dka# Khc t Hvenh.Ih{pvepph# È.# 8447. Ihc `e hiave{. Iä}dka# Hchjuhvh.Iän`e ̀ e Kuenkh# C.# 6227. Dirve{dane{ ̀ e unh iuoev h {ach{. Unh hnpacajéh jenevhc#

rvc. t naph{ `e R. Iavh. Iä}dka# Gan`a `e Kucpuvh Ekanidkh)Gun`hkdnrhvh ch{ Cepvh{ Ie}dkhnh{)unhi.

Ien`ah# I.C.# 84=6. Ec revva `e ch e{kvdfhnh. Iä}dka# Oahxuén Iavpd.Ien`ah# I.C.# 8444. Gudia{ e{ iukmh jenpe. Iä}dka# Hchjuhvh.Ien`ah# I.C.# 6226. @e hiav t cuoa. Iä}dka# Pu{xuep{.

Iacdnh# [.# 84=8. H{ken{dûn Pun. Iä}dka# Ihvpén Kh{dcch{.Iacdnh# [.# 84=:. Ch hidcdh wdna `ec Navpe. Iä}dka# Akähna.Iacdnh# [.# 8442. Dihjen `e Mäkpav . Iä}dka# Khc t Hvenh.Iacdnh# [.# 8448. Ch ceten`h `ec {ac t `e ch cunh. Iä}dka# Pvdcch{.Iacdnh# [.# 8446. Un maifve kevkh. Iä}dka# Khc t Hvenh.Iacdnh# [.# 622=. En {dcenkda# ch ccuwdh. Iä}dka# Hchjuhvh.Iuød# H.# 84=;. Ch juevvh `ec undkavnda. Iä}dka# Hvpéke.Iuød# H.# 84=5. Muevpa kevvh`a# muevpa {ecch`a. Iä}dka# Ah{d{.Iuød# H.# 8442. Ec cdfva `e Idvdhi t apvh{ rvdidkdh{. Iä}dka# uhi.Iuød# H.# 8448. [evrdenpe{ t e{khcevh{. Iä}dka# unhi.Iuød# H.# 8446. @uckdneh enkhnph`h. Iä}dka# Oahxuén Iavpd.Iuød# H.# 8445. Kh{pdcca{ en ch pdevvh -{eu`a ieiavdh{$. Iä}dka# Kan{eoa Nhkdanhc

rhvh ch Kucpuvh t ch{ Hvpe{)Ec Exudcdfvd{ph.Iuød# H.# 844:. Ch{ kan`enpe{. Iä}dka# Pu{xuep{.Iuød# H.# 622=. Ch fuvch`avh `e Pace`a. Iä}dka# Rchneph.Neppec# J.# 6227. Ec muä{re`. Fhvkecanh# Hnhjvhih.Rhkmeka# K.# 84=0. [ardph `e `ea. Iä}dka# Akähna.Rhjhna# [.# 844=. T {d ta uevh [u{hnh [hn Ouhn. Iä}dka# Kanhkucph.Rh{pevnhk# N.# 8445. Ch e{kvdpuvh vhjienphvdh# en H. Cre Janèce -kair.$# rr.

;;4);77.

Page 272: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 272/318

6:6  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Reppev{{an# H.# 84=;. Rvatekpa{ `e iuevpe. Iä}dka# Ihvpén Kh{dcch{.Reppev{{an# H.# 84=7. [aifvh ecch id{ih. ]hchrh# Undwev{d`h` Wevhkvuhnh.Reppev{{an# H.# 8448. Xuevd`h hidcdh. Iä}dka# @dhnh.

Reppev{{an# H.# 844:. Ch nakme `e ch{ mavidjh{. Iä}dka# Hchjuhvh.Reppev{{an# H.# 6226. Wdhoe{ rhvhceca{. Iä}dka# Hchjuhvh.Reppev{{an# H.# 6227. Ch{ iuevpe{ `e Nhphcdh Fhuev . Iä}dka# Hchjuhvh.Randhpaz{lh# E.# 84==. Ch ”Gcav `e Cd—. Iä}dka# E`dkdane{ Evh.Randhpaz{lh# E.# 8446. Pdné{dih. Iä}dka# E`dkdane{ Evh.Randhpaz{lh# E.# 6228. Ch rdec `ec kdeca. Iä}dka# Hchjuhvh.Randhpaz{lh# E.# 6225. Ec pven rh{h rvdieva. Iä}dka# Hchjuhvh.Randhpaz{lh# E.# 622=. Ohv`én `e Gvhnkdh. Iä}dka# Gan`a `e Kucpuvh Ekanidkh.Rujh# I.C.# 84=2. Kuhn`a ec hdve e{ huc. Iä}dka# [djca ]]D.

Rujh# I.C.# 84=8. Hkkd`enpe{. Iä}dka# Ihvpén Kh{dcch{.Rujh# I.C.# 84=;. Rèndka a recdjva. Iä}dka# [djca }}d.Rujh# I.C.# 84=4. Hnpandh. Iä}dka# Jvdohcfa.Rujh# I.C.# 8448. Ch{ vhane{ `ec chja. Iä}dka# Jvdohcfa.Rujh# I.C.# 8440. Ch wdu`h. Iä}dka# Jvdohcfa.Rujh# I.C.# 622;. @dhvda `ec `acav . Iä}dka# Hchjuhvh)Kchu{pva ̀ e [av Ouhnh)Kan{e)

 oa Nhkdanhc rhvh ch Kucpuvh t ch{ Hvpe{.Vèfhja Rhcha}# J.# 84=8. Pa`a ènjec e{ pevvdfce. Iä}dka# Ihvpén Kh{dcch{.Vdwevh Jhvh# K.# 8444. Nh`de ie wevè ccavhv . Iä}dka# Pu{xuep{)Kan{eoa Nhkdanhc

rhvh ch Kucpuvh t ch{ Hvpe{.Vdwevh Jhvh# K.# 6226. Ch kve{ph `e Dcdûn. Iä}dka# Pu{xuep{.Vdwevh Jhvh# K.# 622:. Ch iuevpe ie `h. Iä}dka# Pu{xuep{.Vdwevh Jhvh# K.# 622=. Ch vanpevh iè{ `d{phnpe. Iä}dka# Pu{xuep{.Vaec# V.I.# 84=4. Hiavh. Iä}dka# Rchneph.[ekmawdkm# [.# 8448. Ch {eøavh `e ca{ {ueøa{. Iä}dka# Rchneph.[ecdj{an# E.# 84=8h. @dècaja{ `ec kuevra. Iä}dka# Hvpéke.[ecdj{an# E.# 84=8f. Ch iavh`h `ec pdeira. Iä}dka# Hvpéke. Weveh# I.# t J. Mdevva -kair{.$# 844=. Ch{ iuoeve{ en Hiävdkh `ec Navpe hc n `ec

idcenda. Iä}dka# unhi. Wdken{# O.# 84=6. Ca{ høa{ hc{a{. Iä}dka# Ihvpén Kh{dcch{. Wdccejh{# R.# 8445. Ch cu afcdkuh. Iä}dka# E`dkdane{ Evh.

Page 273: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 273/318

6:;

88HRVARDHKDûN T KANpVAWEV[DH?

CH[ KDNEH[pH[ ENpVE @A[ [DJCA[

Jvhkdech Ihvpénez)_hcke/

KANPEND@A

Ch{ `dvekpavh{ ie}dkhnh{ t {u{ afvh{ 6:0Veevenkdh{ 648

 Hrän`dke 64;

/ Rvae{avh)dnwe{pdjh`avh `ec Èveh `e E{pu`da{ `e ch Jcafhcd`h` `ec Kenpva `e Dn)we{pdjhkdane{ {afve Hiävdkh `ec Navpe `e ch Undwev{d`h` Nhkdanhc Hupnaih `e Iä}dka?3hckeB{evwd`av.unhi.i}>.

Ch hupavh `e{eh hjvh`ekev ch{ hkdcd`h`e{ xue ce apavjhvan ec Dikdne -ihe{pvh Kvd{)pdnh Rvh`a# `dvekpavh `e Rvaiakdn Kucpuvhc$ t ch Gdciapekh unhi -ihe{pvh Juh`hcureGevvev# `dvekpavh jenevhc `e Hkpdwd`h`e{ Kdneihpajvèkh{ t ch cdkenkdh`h Jvhkdech Fhva)

kda$ rhvh kan{ucphv ch ciajvhéh `e ch{ kdneh{ph{ xue hÿn na {e enkuenpvh dirve{h enavihpa `w`. Hjvh`eka# h`eiè{# ch whcda{h kaarevhkdn `e H`vdhnh Ihvu{dh Ièvxue t Oavje Cud{ Pevkeva en ch vekardchkdn `e ihpevdhce{# kaia rhvpe `e {u {evwdkda {akdhc.

Page 274: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 274/318

6:0  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

CH[ @DVEKpAVH[ IE}DKHNH[ T [U[ AFVH[

Unh rhvh`aoh {djn hc kdne `dvdjd`a rav iuoeve{ en Iä}dka h rhvpdv `e

xue hc n cajvhvan pvhfhohv {dn hrhvenpe dnpevvurkdn.8 Na ue {dna mh{phnhce{ `e ch `äkh`h `e ca{ akmenph kuhn`a ch{ kdneh{ph{# ejve{h`h{ phnpa`ec Kenpva Undwev{dphvda `e E{pu`da{ Kdneihpajvèka{ -kuek$ kaia `ecKenpva `e Khrhkdphkdn Kdneihpajvèkh -kkk$ en {u ihtavéh# ru`devanrhvpdkdrhv hkpdwh t wd{dfceienpe en ch dn`u{pvdh kdneihpajvèkh en nue{)pva rhé{.

[d ca{ {epenph {e mhféhn khvhkpevdh`a rav unh dn`u{pvdh xue `eren`dkh{d paphcienpe ̀ ec hrhvhpa e{phphc# e{ph avih ̀ e avjhndhkdn {e ̀ e{ianp

en ec {e}enda `e Oa{ä Cre Ravpdcca t# kaia ve{ucph`a# na ue ch khnpd`h` `erecékuch{ ca xue {e wda hekph`a {dna ch khcd`h` ̀ e ä{ph{<6 ch ̀ eihn`h ̀ d{id)nut h khu{h phnpa `e ch kvd{d{ ekanidkh kaia `e ch rafveh `e ch{ rva)`ukkdane{.; Ca{ nawenph uevan `e{h{pva{a{ rhvh ch dn`u{pvdh en pa`a{ h{)rekpa{.0 Va`vdja Jie Jhvkéh -6225? 672$ {eøhch xue# en ch {ejun`hidph` `e ch `äkh`h# ec rvaie`da hnuhc `e recékuch{ rva`ukd`h{ en Iä}dka

8 Rhvh dnavihkdn {afve ch{ rdanevh{ `ec kdne ie}dkhna -Idié @evfh# ch{ mevih)

nh{ H`vdhnh t @acave{ Ecmev{# H`ech [exuetva t Ihpdc`e Chn`eph$ wähn{e ch{ afvh{ `e Oucdhnne Fuvpan)Khvwhohc -6226$# Rhpvdkdh Ihvpéne `e Wech{ka -8448$ t Rhpvdkdh Pavve{[hn Ihvpén -844=# 6228# 6220# 622=h# 622=f$. En kuhnpa h ca{ `hpa{ md{pavdajvèka{kan fh{e en ca{ kuhce{ {e e{kvdfd e{pe khrépuca# {e paihvan `e ca{ pe}pa{ `e ch{ dnwe{pd)jh`avh{ xue iè{ hircdhienpe {e mhn akurh`a `ec peih `e{`e ec runpa `e wd{ph `e ca{e{pu`da{ `e jäneva? Ièvjhvh Idccèn -844=# 8444# 622:$# Ecd{{e O. Vh{mldn -6228$ t Rh)pvdkdh Pavve{ [hn Ihvpén -844=# 6228# 6220# 622=h# 622=f$.

6 Va`vdja Jie Jhvkéh -6227$ hvih xue ch rvewhcenkdh `e rva`ukpavh{ rvdwh`h{en ca{ `devenpe{ ndwece{ `e ch dn`u{pvdh -rva`ukkdn# `d{pvdfukdn# e}mdfdkdn$ hekp `ech {djudenpe ihnevh? {e rva`ukéhn recékuch{ `e fhoh khcd`h`# xue fè{dkhienpe revpene)kéhn h `a{ jäneva{ iut e}dpa{a{ ec –khfvdpa ze{pevn’ -jäneva vanpevda xue e}rcaph ca{peih{ `ec nhvkapvèka# ec pvèka `e rev{anh{ t ec kanpvhfhn`a$ t ch –{e}dkaie`dh’ -jä)neva uvfhna `ec @d{pvdpa Ge`evhc$. Wäh{e ec khrépuca kuhvpa `e Jie Jhvkéh -6227$.

; Enpve 84=2 t 8442 ch rva`ukkdn nhkdanhc `e recékuch{ ue `e hcve`e`av `e 822en ca{ høa{ `e ihtav rva`ukkdn? 84=2# 84== t 84=4# t `e un raka iè{ `e :2 en ec `eienav# xue ue 84=0. Wäh{e Iuøa Chvvah -6224? 40$.

0 Ch ieiavdh `ec Kan{eoa Nhkdanhc rhvh ch Kucpuvh t ch{ Hvpe{ 8445)6222# raveoeirca# dnavih xue Dikdne# rav ie`da `e {u Rvajvhih `e Hrata h ch Rva`ukkdnKdneihpajvèkh# fvdn` vekuv{a{ rhvh ch vehcdhkdn `e ch vhxuépdkh khnpd`h` `e 67 re)

cékuch{. Ca{ dn`dkh`ave{ rav {ekpav `e ch dn`u{pvdh kdneihpajvèkh en Iä}dka 6226)622: {eøhchn xue en e{pa{ kdnka høa{ 875 chvjaiepvhoe{ vekdfdevan hrata `ec E{ph`a<{depe en 6226# 06 en 6225# 08 en 622: -Dikdne# 622:$.

Page 275: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 275/318

 HRVARDHKDûN T KANPVAWEV[DH? CH[ KDNEH[PH[ ENPVE @A[ [DJCA[  6:5

ue ̀ e 8:< hpvdfute e{pe vh`dkhc ̀ e{ken{a h vhane{ ianephvdh{ vechkdanh`h{kan ch e{kh{h rhvpdkdrhkdn jufevnhienphc t kan ch kvd{d{# reva phifdän kanch cet kdneihpajvèkh `e 8446 xue `d{idnut 52% `ec pdeira `e rhnphcch

rhvh ec kdne ie}dkhna h 82%. Cueja `e hnhcdhv ch{ kdvh{# ec hupav kankcutexue# h re{hv `e ch{ ia`dkhkdane{ `e 844=# ch{ kan{ekuenkdh{ `e ch cetuevan nejhpdwh{< {e kan{d`ev xue ec E{ph`a na `eféh rhvpdkdrhv en ec iev)kh`a# nd {dxudevh rhvh rvaiawev a nhnkdhv ch rva`ukkdn kdneihpajvèkhnhkdanhc. Ch kvd{d{ `e ch dn`u{pvdh rvawak räv`d`h `e uenpe{ `e eircea tenpvh`h `e `dwd{h{< ch hcph `e rva`ukkdn jenev un `e{ndwec xue mh dircd)kh`a xue# en {u ihtavéh# ca{ e{pvena{ uevhn t {djhn {den`a e}pvhnoeva{.–E{ph {dpuhkdn na{ rchnpeh un rhnavhih nejhpdwa# rue{pa xue ec iapav

kenpvhc `e kuhcxudev dn`u{pvdh kucpuvhc e{ ch rva`ukkdn `e kanpend`a{’-Jie Jhvkéh# 6225? 674$.

En vechkdn kan ch rvdievh ̀ äkh`h ̀ ec {djca }}d ch{ ardndane{ {an `dwev)jenpe{.5 Kan unh wd{dn arpdid{ph# Ènjec Iéxuec -6227$ {eøhch xue# h rhvpdv`e 84=7# ch rhvpdkdrhkdn `ec Dn{pdpupa Ie}dkhna `e Kdneihpajvhéh -Dikd)ne$ en ch rva`ukkdn mh revidpd`a xue ca{ va`hoe{ kanpdnÿen dndnpevvuird)`hienpe# ca kuhc dircdkh xue mat `éh {ehn whvdh{ ch{ jenevhkdane{ `e kd)neh{ph{ xue kanwdwen t xue# rav phnpa# ec rhnavhih {eh `dwev{a t vdka#

phnpa en peih{ kaia en jäneva{. Ec runpa `e wd{ph ̀ e Va`vdja Jie# iè{enakh`a en ca{ ̀ hpa{ xue en ca{ kanpend`a{# na e{ phn hcenph`av# rue{ hv)ih xue# hc djuhc xue en ch ̀ äkh`h rvewdh# t ̀ evdwh`a phnpa ̀ e ch{ cete{ kaia`e ch hcph `e racépdkh{ jufevnhienphce{ xue hraten h ch dn`u{pvdh# –ch vhih`e ch rva`ukkdn {djue {dn `e{rejhv e dnkcu{a {e enkuenpvh en unh ephrh `evekan{pvukkdn‧ hc na e}d{pdv unh aevph kan{phnpe t ̀ e khcd`h` en ch{ {hch{#{dirceienpe na {e h{d{pe t {e rdev`e ec mèfdpa’ -Jie Jhvkéh# 6227? 6=0$.Kankcute# {dn eifhvja# xue {d ec rÿfcdka kan{d`evh xue un rva`ukpa pdene

khcd`h`# vehkkdanh h{d{pden`a h ch{ {hch{. H{é# ec dnjve{a `e ch{ iuoeve{ en ch dn`u{pvdh kdneihpajvèkh {uke`den unh ärakh `e iè{ fhoh{ xue hcph{? –@uvhnpe ca{ høa{ akmenph mufa unhrva`ukkdn rvaie`da `e == recékuch{ hc høa# rhvh ca{ høa{ nawenph# ch ie)`dh `d{idnut h ;5 kdnph{ hnuhce{‧ @ec 6228 hc 6220 mufa unh vekurevh)kdn kan un rvaie`da `e 65.5 recékuch{ rav høa. Gue mh{ph ca{ høa{ 6225t 6227 xue ec nÿieva `e cie{ vehcdh`a{ hckhnhvan kdvh{ `ekava{h{? 07t 70 ve{rekpdwhienpe’ -Iuøa# 6224? 4;$.

5 Hc nhc `e ch `äkh`h# ch rva`ukkdn mh huienph`a. En 622:# rav eoeirca# {erva`uoa un paphc `e :2 recékuch{ -Iuøa Chvvah# 6224$.

Page 276: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 276/318

6:7  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

E{pa mh dircdkh`a xue ch ra{dfdcd`h` `e kuhohv rvatekpa{ {eh `dékdc tkanccewe ch neke{d`h` `e jenevhv e{pvhpejdh{ kaia ch avihkdn `e rva`uk)pavh{ dn`eren`denpe{# `an`e ch{ rvardh{ kdneh{ph{ {an dnwev{dand{ph{#7 ch

{acdkdpu` ̀ e hrata{ h pa`h{ ch{ dn{pdpukdane{ kucpuvhce{ t hkh`äidkh{ xue ca{apavjuen# ch karva`ukkdn kan kairhøéh{ e}pvhnoevh{# epkäpevh.

Ch{ ̀ dvekpavh{ iè{ rvacékh{ en ca{ akmenph rvawdenen ̀ e iut ̀ d{pdnpa{avéjene{ t {u{ pvhfhoa{ pdenen# rav phnpa# avdenphkdane{ iut ̀ devenpe{? Ih)véh Ecenh Wech{ka -ch Dn`dh Ihvéh$ t Ihvkech Gevnèn`e Wdachnpe. Wech{kahkke`d hc akda `efd`a h {u jvhn ä}dpa kaia hkpvd# ec kuhc ce revidpdrva`ukdv t `dvdjdv recékuch{ kaievkdhce{ rhvh ca{ {ekpave{ raruchve{. Gev)nèn`e Wdachnpe ue unh rdanevh< rvdievh ejve{h`h t `äkh`h{ `e{ruä{ rvd)

ievh `dvekpavh `ec kuek `e ch unhi# {djue {den`a ch iuoev xue mh cih`aiè{ chvjaiepvhoe{ `e kkdn mh{ph ch ekmh< `e {u kdne mh `dkma?

rhvh ié na rue`e mhfev un {aca vechpa xue penjh whcd`e {d na e{pè wdnkuch`a

h ca {akdhc< e{ `ekdv# hc enpavna en xue {e iuewen ca{ rev{anhoe{. Nh`de {e

rue`e {u{pvhev `e ch ärakh en xue wdwe. T ta na mhféh pend`a iukmh kankden)

kdh `e ch vehcd`h` mh{ph xue ie pak wdwdv ec iawdidenpa e{pu`dhnpdc `ec 7=

{den`a e{pu`dhnpe `ec kuek‧ Akuvve xue na rue`a ̀ vhihpdhv id{ md{pavdh{ {d

na mht unh rve{enkdh `e ca {akdhc# `e ca{ kangdkpa{ xue peneia{ xue wenkev-Gevnèn`e Wdachnpe# 84==? 802)808$.

En e{evh{ phc we mh{ph `dwevjenpe{# phnpa Wech{ka kaia Gevnèn`e Wdachnpe evhn unh e}kerkdn.

Ch{ e{kuech{ `e kdne: uevan un`hienphce{ rhvh xue {e ru`devhn av)ihv jenevhkdane{ `e kdneh{ph{ xue dnjve{hvhn en ch dn`u{pvdh t rva`uoevhnun kuevra `e afvh{ ‐th hfun`hnpe rhvh nue{pva{ `éh{‐ `e ca xue Idccèn

cchih kdne en eiendna t Vh{mldn kdne `e iuoev. Khvhkpevdh`a rav hrva)rdhv{e ̀ e un runpa `e wd{ph ̀ d{pdnpa ̀ ec ih{kucdna rhvh ̀ e{kvdfdv# en rvdiev

7 Rhvh rvaun`dhv en ec peih wähn{e ca{ pe{pdianda{ `e Fu{d Kavpä{# rav eoeirca#en ca{ cdfva{ `e Hvve`an`a -6228$ t Weveh t Mdevva -844=$.

: Rhvh ch avjhndhkdn `ec rhnavhih `e ca{ nawenph mhn {d`a `e jvhn diravphnkdhna {ca ca{ cdfva{ `e Idccèn -844=# 8444 t 622:$ t Vh{mldn -6228$# {dna phifdän ch{enpvewd{ph{ kan ch{ `dvekpavh{ rufcdkh`h{ en ca{ cdfva{ ̀ e Hvve`an`a -6228$ t Pavve{ [hnIhvpén -844=# 6228# 6220# 622=h# 622=f$. Rav apva ch`a# rhvh ch id{ih ärakh t ch dn)

avihkdn mh{ph nue{pva{ `éh{# ve{ucphvan dnwhcuhfce{ ch{ kmh{ `e recékuch{ nhkdanhce{xue {e vehcdhn t hvkmdwhn en ec Kenpva `e @akuienphkdn e Dnavihkdn `e ch KdnepekhNhkdanhc.

Page 277: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 277/318

 HRVARDHKDûN T KANPVAWEV[DH? CH[ KDNEH[PH[ ENPVE @A[ [DJCA[  6::

cujhv# ec iun`a `e ch{ iuoeve{ t# `e{ruä{# ec iè{ hircda `e {u kanpe}pa{akdhc# vejdanhc a nhkdanhc# e{pe kdne pvhn{avi ec rhrec `e ca{ rev{anhoe{eiendna{# xue `eohvan `e {ev afoepa{ `e `e{ea# e{rekpèkuca# rhvh kanwev)

pdv{e en {eve{ hkpuhnpe{ t kan `e{ea{.@a{ revh{ rvdih{# e{pvenh`h{ en 84==# hfven naphfceienpe ec khid)

na.= Ca{ rh{a{ `e Hnh# e{kvdph rav Oa{ä Fudc t `dvdjd`h rav Ihvt{e [d{phkm# e{ch rvdievh recékuch xue rve{enph rev{anhoe{ eiendna{ kanpeiravènea{ en{u kapd`dhnd`h` kch{eie`devh# rvae{danhc# uvfhnh# {dn ihxudcchoe# t ca mhke#h`eiè{# h rhvpdv `e un dnpeve{hnpe oueja `e ndwece{ `e kkdn `e{`e ec `dh)vda)wd`ea `e Hnh.4 Ec {ekvepa `e Vaiecdh# `dvdjd`h rav Fu{d Kavpä{# e{ unhh`hrphkdn cdfve `e Ec wdu`a Vaièn `e Va{hvda Kh{pecchna{ xue ekmh ch id)

vh`h hpvè{ rhvh dv avihn`a ch{ jenehcajéh{ eiendnh{ xue {evèn khvhkpevé{)pdkh{ `e {u{ recékuch{ ra{pevdave{.82

Un høa `e{ruä{# en 84=4# {e e{pvenh Cach#88 ch revh rvdih `e IhvéhNawhva# xue dnie`dhphienpe vekdfe jvhn hpenkdn ̀ e ch kvépdkh.86 Fh{h`h enun judn `e Fehpvd Nawhva t ch rvardh `dvekpavh xuevéh# {ejÿn rhchfvh{ `ee{ph ÿcpdih# –`e{idpdkhv ch ihpevnd`h`# mhfchv `e ecch `e{khvnh`hienpe#phc kaia e{’ -Wejh# 84=4$# t –`eféh vegeohv afoepdwhienpe unh ra{dkdn e)iendnh {afve# rvekd{hienpe# ch rvafceièpdkh t hkpdwd`h` hkpuhc {akdhc eie)

ndnh# ih{ na eidnd{ph’ -Jhcceja{# 8442$. Ch kvépdkh `e ch ärakh8;

ch ecajd= [d{phkm# Kavpä{ t Nawhva pdenen pvhtekpavdh{ {didchve{. Ch{ pve{ nhkdevan en ca{

kdnkuenph t e{pu`dhvan `d{kdrcdnh{ vechkdanh`h{ kan ch{ kdenkdh{ {akdhce{. Kavpä{ t [d{ph)km {e avihvan en ec kkk t Nawhva en ec kuek# kan{d`eva xue {evéh wècd`a hvihv xue ench hkpuhcd`h` {an ch{ kdneh{ph{ ie}dkhnh{ iè{ vekanakd`h{.

4 Xue e{ unh kdneh{ph dnpevrveph`h rav ch kdneh{ph Juh`hcure [ènkme.82 Hircda{ hnècd{d{ peièpdka{ t avihce{ `e hifh{ recékuch{ {e enkuenpvhn en ca{

cdfva{ `e Vh{mldn -6228$ t Idccèn -844=# 8444# 622:$.88 [dnar{d{? Cach# unh oawen wen`e`avh hifuchnpe `e varh# wdwe {ach kan {u mdoh

 Hnh ravxue ec iÿ{dka Aihv# {u rhveoh# kan{djud un kanpvhpa en Ca{ Ènjece{. Hfÿcdkh#pvd{pe# en fu{kh `e ieoavhv kaia rev{anh# `eoh h Hnh kan {u ih`ve t rhvpe# kan {u{hidja{# en un wdhoe kavpa hc ihv `an`e {e `h kuenph `e xue xudeve kairhvpdv {u ecdkd)`h` kan {u mdoh.

86 Cach e{ unh `e ch{ recékuch{ `dvdjd`h{ rav iuoeve{ xue mh vekdfd`a ihtav hpen)kdn rav dnwe{pdjh`avh{ `ec peih. @e mekma# ch afvh `e Nawhva# en {u kanounpa# mh {d`afh{phnpe e{pu`dh`h.

8; En ch{ veevenkdh{ me veund`a ch{ ve{eøh{ xue hrhvekdevan `e{ruä{ `ec e{pvena txue kan{d`evä xue hravphn un runpa `e wd{ph iè{ {evda hkevkh `e ch recékuch. @efa hna)

phv xue na pa`a{ ca{ kvépdka{ ch hchfhn? Oavje Hthch Fchnka -84=4$# Iad{ä{ Wdøh{ -84=4#8448$ t Ohdva Khcd}pa Hcfhvvèn -84=4$ {eøhchn hircdhienpe ca xue kan{d`evhn {u{ `e)ekpa{.

Page 278: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 278/318

6:=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

rav ch `e{kvdrkdn `ec enpavna uvfhna# rav hkevkhv{e h ch kapd`dhnd`h` `e{u{ kmdchnja{ rev{anhoe{# rav venunkdhv hc ieca`vhih a h ch hkdcd`h` `ecnhc ecd# rav peihpdhv ch ihpevnd`h` `e{`e un runpa `e wd{ph raka kan)

wenkdanhc# rav ch `dvekkdn `e ch{ hkpvdke{. Wd{ph h `a{ `äkh`h{ `e {u e{pvena# Cach# xue mhfch `e unh kdu`h` xue

ue t th na e{# xue mhfch ̀ e un iun`a xue ue t th na e{# {djue {den`a unhrecékuch diravphnpe.

Ch {ekuenkdh `e kvä`dpa{ na{ `h whvdh{ kchwe{ `e cekpuvh `e ca{ `dwev{a{vejd{pva{ `ec vechpa# phnpa en ca peièpdka kaia en ca wd{uhc. Ch rvdievh e{)kenh e{ un kankdevpa `e vakl kh{eva# kan judphvvh t idkvana `e oujuepe.@epvè{ `e ch kavpdnh hrhveke ch ndøh# dcuidnh`h rav unh cdnpevnh< ch kèihvh

{e hfve rhvh xue ch oawen ih`ve enpve en e{kenh t {e vafe ec {maz.@e unh vh`dakh{epevh `e rcè{pdka vaoa# kan hnpenh# {uvje ch iÿ{dkh `e

an`a dnpvh`dejäpdkh# xue {e rvejunph? –±H `n`e khvhoa{ ccewh e{pe khidnt `n`e meia{ `e fhohvna{ kh`h una `e na{apva{1’ Ch kèihvh `e{kvdfe eckuhvpa t e{phfceke ch ärakh ̀ ec høa en xue hkanpeke ec vechpa? en ec an`a unapaiuvhc `e ch rchth t {u{ rhcievh{< èvface{ `e nhwd`h` `dfuoh`a{ rav chndøh# dn{pvuienpa{ iu{dkhce{ kacjhn`a `e ch rhve`# khoh{ `e khvpn -`an`eCach juhv`h {u{ ievkhnkéh{$# unh ie{h ve`an`h kufdevph kan un ihnpec

nhwd`eøa# un pecäana `e `d{ka t# en ec {ueca# en ch# ec rÿfcdka xue h{d{pehc kankdevpa? fhvfde{ jveøu`h{# iana{ ̀ e recukme# ch Kmdcdn`vdnh t ec Kmhwa`ec Akma# Rdnakma# un enhna `e Fchnkh Ndewe{.

Dnjve{hia{ en ch dnpdid`h` `e Cach t {u mdoh Hnh# ch vhpanh# h rhvpdv `eun pana ̀ e kevkhnéh kan ve{rekpa h ca{ rev{anhoe{< ̀ e {u kapd`dhnd`h`# ch ̀ eunh `dékdc kanwdwenkdh enpve ch ih`ve dnih`uvh# ec rh`ve rve{enpe {ca ench iÿ{dkh ̀ e an`a t ch mdoh< ̀ e {u kanpe}pa# ch kdu`h` ̀ e ch kch{e ie`dh fhohxue {uve rvdwhkdane{.

En ch e{kenh dnie`dhphienpe ra{pevdav hrhveke ec apva vejd{pva rhvhce)ca# ec `e ch kdu`h`# hÿn chkevh`h rav ca{ eekpa{ `ec pevveiapa `e 84=5# xuech rvaphjand{ph vekavve kan {u mdoh en un rh{ea kan ec kuhc {e kdevvh ch {e)kuenkdh ̀ e kvä`dpa{? vepvhph`h{ kaia {aifvh{ nejvh{ {afve unh rhve` fchn)kh# xue {e hceohn `e e{rhc`h{# {hcen hc fuccdkda `e ch khch`h `e Pchcrhn.

En Cach# ch ihpevnd`h` e{ un h{unpa kairceoa. Ch{ {ekuenkdh{ `e apva{ oueja{ kairhvpd`a{ veuevhn ca {uke`d`a en ch rve{enphkdn. En unh e{ke)nh e}pevdav# Hnh xudeve {ev fhdchvdnh `e fhccep< Cach xudeve xue {ehn e}pd)kh{< ch ih`ve dirane {u vdpia h re{hv ̀ ec –Na# h{é na’ ̀ e ch ndøh# t pevidnhkanpav{danèn`a{e hkairhøh`h rav ec {and`a `e ch kh`enh a}d`h`h `ec ka)cuirda hc xue ch ndøh# mhvph `e ch{ dira{dkdane{ `e {u ih`ve# {e mh vepdvh)

Page 279: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 279/318

 HRVARDHKDûN T KANPVAWEV[DH? CH[ KDNEH[PH[ ENPVE @A[ [DJCA[  6:4

`a. En apvh e{kenh# e{ph we en un dnpevdav# e{kukmhia{ ch{ wake{ `e hifh{idenpvh{ ch kèihvh vepvhph en kca{e)ur h ch{ fhvfde{ rdvhph{# vufdh{# ̀ e{jveøh)`h{# kan we{pd`a{ `e nakme hoh`a{< Cach `ekd`e xue ec rvénkdre huc rhvh ec

fhdce {eh Ldnj)Lanj t kaia ve{rue{ph e{kukmhia{ h ch vhpanh? –Ht# ihiè#h{é th na oueja’. Na e{ `e {avrven`ev xue apvh ih`ve kanvanpe# vervafèn)`ach# h e{ph rvaphjand{ph ̀ e{hcdøh`h? ch oawen hfuech# iut ihxudcch`h# fdenwe{pd`h t rednh`h. Ch paih `e ca{ khcane{ `e ch ndeph t ch idndhc`h `e chmdoh# vepvhph`h{ `e ch kdnpuvh rhvh hfhoa# `hn rde h unh kvépdkh xue rhvekevhanhfce rav rhvpe `e ch hfuech# `an`e ch ndeph e{ ec pevvena `e cukmh rhvhxue ch{ ih`ve{ e{phfcekhn {u{ kanpvhvda{ runpa{ `e wd{ph# kan ec vud`a `ech `eiacdkdn `e un e`dkda kaia an`a rhvh ch pen{h kanwev{hkdn.

Ca{ iun`a{ `e ch{ jenevhkdane{ {e dnpev{ekphn# reva ch {ace`h` ku{pa`dhh ch{ iuoeve{ en pa`h{ {u{ e`h`e{. Ch hfuech wdwe {ach. En kdevph avih# chndøh phifdän. @uvhnpe whvdh{ e{kenh{# ch kèihvh {djue h e{ph vhpanh# dnkhrh`e ie`dv ec recdjva `e {u{ hkkdane{. En unh paih hfdevph# hc khidnhv {achrav Pchcrhn# ch ceohnéh `e ch kèihvh hkenpÿh {u rexueøe< kuhn`a {e `epdeneh oujhv kan ec cchweva t kaiepe unh pvhwe{uvh en ec rh{a h `e{ndwec# {e hken)pÿh {u vhjdcd`h` reva phifdän {u ihcdkdh. Iè{ kevkhnh h ecch# ch kèihvh chhkairhøh kuhn`a e{phn`a {ach en ec `erhvphienpa {e wh ch cu# vaire unh

hukhvevh# rven`e unh wech kan ec ueja `e ch e{puh# `eoh ch mavndcch rven`d)`h# ca{ wd`vda{ vapa{ en ec {ueca t {e `uevie kan ch wech rven`d`h en chihna. Iè{ rv}dih hÿn kuhn`a# kan ec hkevkhidenpa `e{`e `enpva `e chhchkenh# weia{ xue {u ihndph paih unh fapecch ̀ e wd`vda rhvh rverhvhv{e un{hn`zdkm `e khp{ur# idenpvh{ {u ih`ve {e ih{puvfh en ec fhøa.

Apvh avih `e {hkdhv ec `e{ea e{ vafhn`a en ec {urevievkh`a? khcane{#idec# kmakachpe{# `ucke{< en e{pe kh{a `e nuewa ch ve{acukdn e{ ch wdacenkdh#rue{ Cach `efe avekev {u kuevra hc enkhvjh`a h khifda `e na {ev kan{djnh`h.

Ec iun`a `e ch ih`ve {e hceoh `e ch dnpev{ekkdn en ch wd`h {e}uhc? chxue pdene kan ec rh`ve `e {u mdoh# unh rhveoh xue wh t wdene# ch `e ca{ jhch)ne{ kavve{ran`d`a{ e djnavh`a{< en ch wd`h chfavhc# `ec hifuchnphoe en eckenpva# `an`e hcjuna{ pvhn{hn h ca{ kcdenpe{ t mht xue peievce phnpa h chhupavd`h` -ch khidaneph$ kaia h ca{ rvawee`ave{# e}rcaph`ave{ `e ka{puve)vh{# reva `an`e ch {acd`hvd`h` t ec khvdøa {an ca{ vh{ja{ {afve{hcdenpe{< ench ̀ e iuoev oawen kan hn{dh{ ̀ e wev ec ihv. Cach# en ch {ace`h`# {e fu{kh< ravch{ khcce{ `ec @d{pvdpa Ge`evhc# na hkhfh `e enkanpvhv{e. T# rav e{a#80 ch{vudnh{ {an unh iepèavh `e ca xue ce {uke`e hc rev{anhoe.

80 Kaia `e{`e un dndkda ch kvépdkh ca mh {eøhch`a en `dwev{a{ ndwece{.

Page 280: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 280/318

6=2  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

En Cach ch kdu`h` e{ unh {evde `e cape{ fhc`éa{ rafch`a{ `e kh{khoa# e{ch khch`h `e Pchcrhn hpvhwe{h`h rav ec iepva kaia un vecèirhja hnhvhn)

 oh`a# e{ ch kacandh Vaih hc hcfh# e{ un kuevra en kuta{ iuva{ e{ ra{dfce

ceev un pe}pa dvndka t `acava{a. Hc djuhc xue ca{ kuevra{ `e Cach t Hnh {an hpvhwe{h`a{ rav ch{ khnkdane{

xue {deirve e{pèn phvhvehn`a# ca{ cepveva{# th {ehn rdnph{# th kan{djnh{ racépd)kh{# th hnunkda{ rufcdkdphvda{# hpvhwde{hn ec kuevra `e ch kdu`h`. Ec iè{ kdph`a?–Iä}dka {djue en rde’# ceih racépdka# kanpvhrunpa dvndka kan ch {anaiéh `ech vudna{h uvfe. Reva h`eiè{? –Undavie{ Kh{h Gve`t# {.h.’# veevenkdh h ch{ka{puvevh{ iuevph{< –Ec Gänd}’# en nen hihvdcca# kaia unh ra{dfdcd`h` `e ve){uvvekkdn< –[hnphkc{ e{ rupa’# rhvh ranev en ̀ u`h ch dcu{dn nhwd`eøh< –Mapec’

`e rh{a# en nen# idenpvh{ Cach mhke wachv rav ec fhckn ch varh `e {u rhveohxue e{pè h runpa `e hfhn`anhvch rhvh dv{e hc apva ch`a< rav ÿcpdia# unh rchkh`ec kankeoa iundkdrhc -en Wevhkvu$ xue hkairhøh hc ianuienpa –Maienhoeh ch ih`ve’ t# h {u{ rde{# ch ih`ve `e khvne t mue{a fefden`a khjuhih{.

 Hnpe{ `e xue ca{ nuewa{# cuoa{a{# ra{ia`evna{ e`dkda{ ccenhvhn ca{whkéa{< hnpe{ `e xue ca{ hifuchnpe{85 uevhn e}ruc{h`a{ `ec kenpva# hmavhmd{pvdka< hnpe{ `e xue ch{ kaiundphvdh{ jvhfh`avh{ uevhn {u{pdpud`h{ ravhd{chnpe{ e dn`dwd`uhcdh`a{ dra`< hnpe{ `e xue ch{ rdnph{ {e kanwdvpdevhn en

hf{pvhkpa{# jeaiäpvdka{# kacavd`a{ jvhpd# Nawhva ci hxuecch kdu`h` xueth na e{# `e hxuecch{ iuoeve{ ±xue th na {an1[dn renh nd jcavdh# reva cueja `e xue {e e{revhvh iukma {afve ecch

`efd`a hc ä}dpa `e {u kavpa Afoepa{ rev`d`a{# Ewh Cre [ènkme kdevvh ch`äkh`h kan ch h`hrphkdn maindih `e ch nawech `e @hwd` Ihvpén `ecKhira# @hih `e nakme.

En ca{ nawenph ch rve{enkdh `e ch{ kdneh{ph{ rue`e kan{d`evhv{e# mh{phkdevpa runpa# e}dpa{h t# h rhvpdv `e e{e iaienpa# {evè dndnpevvuird`h. Kan

Nakpuvna h Va{hvda `e 8448# cueja `e unh rhu{h `e 02 høa{ en {u khvvevh#wuecwe h e{kukmhv{e ec naifve `e ch rvdievh `dvekpavh vekanakd`h akdhc)ienpe rav ec [dn`dkhpa `e Pvhfhoh`ave{ `e ch Dn`u{pvdh Kdneihpajvèkh?Ihpdc`e Chn`eph. Fu{d Kavpä{ vepaih {u dn`hjhkdn en ec Iä}dka `e ie`da{djca kan [evrdenpe{ t e{khcevh{.

En 8446 `a{ kdneh{ph{ `e avdjen ou`éa# reva `e jenevhkdane{ `d{pdn)ph{#87 e{pvenhn recékuch{ xue mhfchn `e ch `dwev{d`h` kucpuvhc en ch kdu`h``e Iä}dka `e{`e `a{ runpa{ `e wd{ph iut `devenpe{.

85 En ch{ ve{eøh{ `e ch recékuch# kuvda{hienpe pa`hwéh {e ce{ cchih pdhnjud{ph{.87 [kmtpev nhkd en 840: t @hnh Vapfevj en 8472.

Page 281: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 281/318

 HRVARDHKDûN T KANPVAWEV[DH? CH[ KDNEH[PH[ ENPVE @A[ [DJCA[  6=8

Nawdh xue pe weh# ̀ e Judph [kmtpev -fh{h`h en rhvpe en ch nawech mai)ndih `e Va{h Nd{èn$# mhfch `e ch{ kaiund`h`e{ ou`éh{ en ch kdu`h` `eIä}dka h ie`dh`a{ ̀ ec {djca rh{h`a# `e ch{ ̀ devenkdh{ kucpuvhce{ t racépdkh{

enpve ecch{# t kia ä{ph{ hekphn hc `e{hvvacca rev{anhc t rvae{danhc `e {u{iuoeve{ t `e {u{ vechkdane{ kan ca{ na ou`éa{.

 Ènjec `e ueja8: `e @hnh Vapfevj#8= en khifda# e{ hc id{ia pdeira unhafvh {afve ec {dnkvepd{ia t ch ihvjdnhkdn# {afve ch `dwev{d`h` t ec hupavd)phvd{ia# {afve ec `e{ea t ch iuevpe# {afve ch dira{dfdcd`h` `e {ev cdfve{.–E{reva xue {eh unh recékuch xue cajve vekurevhv rhvpe `e ch d`enpd`h` xueec kdne ie}dkhna rev`d kan ve{rekpa h {u rÿfcdka< rhvh ecca meia{ e}pvhé`aec peih `e ch kdnph `e ch vehcd`h` ie}dkhnh# t updcdhveia{ cakhkdane{ `e ch

kdu`h` `e Iä}dka# xue raka {e mhn wd{pa en ec kdne nhkdanhc’ -Mevnèn`e#8448$< –{hcdv `ec ieca`vhih rhvh dn{phchvie en ch pvhje`dh’ - hn{h# 8446$.

[ecekkdanh`h84 rhvh dnhujuvhv ch xudnkenh `e vehcdh`ave{ en Khnne{#{e ce hku{ `e e{phv ren{h`h rhvh ec rÿfcdka e}pvhnoeva. Iut racäidkh#62 rvafhfceienpe ravxue {e {dpÿh en ca{ kdnpuvane{ `e id{evdh `e ch kdu`h`#

 Ènjec `e ueja ue vekdfd`h en nue{pva rhé{ kan iè{ `enue{pa{ xue hrchu){a{.68 [e ce kairhv kan [hnph {hnjve `e Hceohn`va Oa`avaz{ld -84=4$#{deirve `e{hwavhfceienpe< {e ce hku{ `e ieca`vhièpdkh# kch{d{ph t mh{ph

id{jdnh. [dn eifhvja# mht hcja `e h{kdnhnpe en ecch xue {e vegeoh en hc)junh{ `e ch{ ve{eøh{ `e ch ärakh.En Ènjec `e ueja# ch kdu`h` t {u{ mhfdphnpe{ kanavihn un e{rekpèkuca

jvape{ka `e khvrh vhé`h. @e{`e ec rvdnkdrda {e e{phfceke xue ch `ekh`enkdh

8: Ä{ph e{ ch {ejun`h recékuch `e Vapfevj xuden en 84=4 mhféh rve{enph`a Dnpdid)`h`# unh h`hrphkdn cdfve `e ch afvh `e pehpva `e Muja Mdvdhvp -phn cdfve xue ä{pe ch`e{pvah en ec cdfva `e D{hfec Hvve`an`a# 6228$. Vapfevj kan{d`evh  Ènjec `e ueja {urvdievh recékuch wev`h`evhienpe rev{anhc.

8= [dnar{d{? Hcih pvhfhoh kaia pvhrekd{ph en ec Kdvka Ghnph{éh t {a{pdene unh vech)kdn dnke{pua{h kan {u rh`ve# ec rhth{a Rdvvén# xuden iueve `eoèn`ach eifhvhh`h.Kaia xudeve kan{evwhv hc fefä ̀ efe dv{e ̀ ec kdvka. En ec khidna# {e enkuenpvh kan una{pdpdvdpeva{ ewhnjecd{ph{< [hkvhienpa# ec mdoa `e ä{pa{# {e enhiavh `e ecch< en wenjhnh# chih`ve ch mhke hfavphv. En wenjhnh# ecch {e`uke hc oawen xue# cueja `e rev`ev ch wdvjd)nd`h`# {e {udkd`h. Ecch vejve{h hc kdvka rhvh dniachv{e.

84 Un høa `e{ruä{ `ec ä}dpa `e @hnûn `e Nawhva en ec id{ia ava.62 En pavna h {u rhvpdkdrhkdn en ec Ge{pdwhc `e Juh`hchohvh# {e `da un dv t wendv `e

khvph{ enpve Paiè{ Räve Puvvenp -8446h# 8446f$ t Rhka Djnhkda Phdfa D -8446h# 8446f$#

kaia eoeirca `e ch racäidkh en pavna h {u rveidhkdn.68 Rvafhfceienpe# ec khrépuca `e`dkh`a h  Ènjec `e ueja en ec cdfva `e Vh{mldn-6228$ e{ ec e{pu`da iè{ `epend`a t {evda {afve e{ph kanpvawevpd`h recékuch.

Page 282: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 282/318

6=6  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

e{ ch khvhkpevé{pdkh un`hienphc `e ca{ e{rhkda{ t xue ch{ vechkdane{ cdhce{{an ch{ xue kan{pdputen ec iun`a `e ca{ rev{anhoe{. Ec ̀ e{pdna `eren`e ̀ echiav a vekmha `e ch ih`ve.

Pa`a {uke`e en ndwece{ {difcdka{. Ca{ rev{anhoe{ e{pèn {djnh`a{ rav{u naifve? Hcih# ch pvhrekd{ph# e{ unh oawen ruvh h re{hv `e mhfev kaiepd)`a dnke{pa t e{phv eifhvhh`h `e {u rh`ve< Naä e{ ec rexueøa enkhvjh`a`e khvjhv ec khidn kan ca{ pépeve{# wemékuca `e {hcwhkdn `e ch muihnd`h`<Veujda e{ ch ihpvdhvkh `ueøh `ec cdfva `ec rev`n xue jhvhnpdhvè ch {hcwh)kdn ̀ e xuden en äc e{pä dn{kvdpa< rav ÿcpdia# [hkvhienpa# ec oawen pdpdvdpeva#e{pè `e{pdnh`a h {ev ec rvaeph. Phifdän ec u{a `e ca{ kacave{ e{ un`hien)phc rhvh {ufvhthv e{ph dnpenkdn. En {u unevhc# Rdvvén ec rhth{a)rh`ve dnke{)

pua{a thke kan pvhoe fchnka `e Rdevvap t e{pè va`eh`a `e jch`dach{ vaoh{. Hcih {e wd{pe `e vaoa kuhn`a rev{andkh hc ènjec `e ueja< en ch wd`h kapd)`dhnh ccewh un we{pd`a fchnka -hc djuhc xue ca{ pdpdvdpeva{$# reva hc rev`ev chdnakenkdh {u varh e{ `e pech gaveh`h.

Mht vdpuhce{ en ca{ xue ch rvaphjand{ph rhvpdkdrh? en ec kdvka# {u rh`vech rev{djnh hnpe{ `e xue {e {ufh hc pvhrekda< kan ca{ pdpdvdpeva{# ch pdevvh {efen`dke hnpe{ ̀ e ̀ hv ch unkdn kan –fandph{ verve{enphkdane{ ̀ e ch Fdfcdh’#un khfvdpa e{ `ejacch`a en ec hcphv# ca{ kuevra{ {e chkevhn t kaia {djna `e

ch dndkdhkdn {e `evvhih {hnjve muihnh# {e `hn whvda{ vdpa{ `e ruvdkhkdnrav ec ueja# `e{`e un kévkuca xue hé{ce h ch rekh`avh mh{ph ch dniachkdn.Ecca `h rde h unh {evde `e dièjene{ hcejvdkh{ `e hcdenpa raäpdka e dnpevpe})puhc kan ch dkandhkdn vecdjda{h? ch oawen# xue en ch rafveh `e {u e{rekpè)kuca {e fhchnkeh# fehpdkh {dn vehcdhv hkvafhkdh{# e{ un ènjec xue e{kureueja< ch ih`ve t ec mdoa phcchn {u{ juvh{ {hnph{ mhfchn`a# enpve ecca{# phn{ca kan vh{e{ féfcdkh{ t vevhne{< {enph`h en ch fakh `ec khidn `e khvjh`e ca{ pdpdvdpeva{# kan un kavhn cchiehnpe `e rhca en ch ihna t ch apa `ec

rh`ve kuhc e{khruchvda# ch ndøh {e nhvvh unh md{pavdh ecd {afve {u mdoa<cueja# en ec id{ia cujhv# hkuvvukh un ènjec `e ih`evh< kuhn`a ec oawenrvaeph ̀ e{kufve ec ̀ e{ea# ia`ech ec pépeve kan kuevra eiendna t {u pvhfh)

 oa {e pvhn{avih en unh khvdkdh wdkhvdh< hc iavdv ec mdoa ch ih`ve# en unhfvha nhc# veie`h h unh Rde`h`.

Phnpa ec cenjuhoe kavravhc kaia ec vepvhpa xue ch kèihvh mhke `e ca{kuevra{ dnpen{dkhn ch pen{dn en ch recékuch# kuta hvjuienpa rhvpe `e chrveid{h `ec {ev muihna xue mh nhkd`a cdirda t xue# {ejÿn ec runpa `ewd{ph# revihneke h{é kuhn`a e{ hupänpdka a kuhn`a ndejh ch{ {en{hkdane{. E{rav ca rvdieva xue Hcih e{ ruvh t rav ca {ejun`a xue ca{ pdpdvdpeva{ `efene}rve{hv{e rav ie`da `e ca{ iuøeka{ dnevpe{ `e ih`evh.

Page 283: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 283/318

 HRVARDHKDûN T KANPVAWEV[DH? CH[ KDNEH[PH[ ENPVE @A[ [DJCA[  6=;

Pa`h ch kvépdkh mhke ienkdn `ec dnke{pa# reva na {eøhch rav xuä# h`e)iè{ ̀ ec peih# ve{ucph phn revpuvfh`av en ch recékuch. E{pa pdene xue wev kankia {e rve{enph hc e{rekph`av en whvdh{ e{kenh{. Hcih pdene khvh `e ndøh#

u{h khid{eph t khcn kaircepa `e hcja`n fchnka# reva {u hkpdpu` venpehc rh`ve e{ {e`ukpavh t# hunxue ec hkpa {e}uhc e{pè ecd`d`a# rve{enkdhia{ ecdndkda t cueja ec nhc# kan ec vepvhpa vanphc `ec kuevra `e{nu`a `e Hcih#dnxudephnpeienpe h`ucpa# unh iekch `e e{purav dnhnpdc kan {hfd`uvéhh`ucph# ounpa hc kuevra `ekh`enpe# jav`a# enevia `ec wdeoa. Reva# rav ÿcpd)ia# ch {e`ukkdn `e [hkvhienpa rav Hcih# ch wenjhnh en ch xue# hc hvve)fhphvce {u wdvjdnd`h` mh {hkvdkh`a hc rvaeph# e{ phifdän {difcdkhienpednke{pua{h# ̀ h`a xue ca{ hkpave{ xue enkhvnhn h ca{ rev{anhoe{66 {an é{dkh)

ienpe iut rhvekd`a{# ravxue en ch wd`h vehc {an mevihna{? {e`ukdv# u{hv#hndxudchv kan unh {enpenkdh? –Ihphv h un ènjec e{ rekh`a< pu @da{ na rev)`anh h ca{ xue rekhn’.

En Ènjec `e ueja ch revdevdh e{ ec kenpva. Ch dvanéh e{ phifdän rhvpe `ech kanjuvhkdn `ec e{rhkda uvfhna. Hcih pvhjh ueja# rvdieva en ch vhé`hkhvrh `ec Kdvka Ghnph{éh# cueja en e{xudnh{ `e uvfhndhkdane{ dirvawd{h)`h{< idenpvh{ wdwe en ch khcce `uevie hc rde `e un e{khrhvhpe h`avnh`a kanpvhoe{ `e xudnkehøevh kacav rh{pec< en ec ievkh`a kan{djue rdøh{ enpevh{

rhvh nupvdv{e. Ca{ fhc`éa{ hxué {an keienpevda{ `e khvva{ wdeoa{ t e{pèn va)`eh`a{ `e wéh{ `e pven# kmdieneh{ kanphidnhnpe{# pdvh`eva{ `e fh{uvh t kh){h{ `e ch`vdcca jvd{# kan kuhvpa{ t rd{a{ høh`d`a{# en revrepua kvekdidenpa.Ec ÿndka paxue `e kacav en e{a{ e{rhkda{ akve ca `hn ca{ hnunkda{ `ec kdvkat ch{ e{kenajvhéh{ `e ca{ pdpdvdpeva{# hifa{ en un e{pdca nhd xue vekuev`h chdihjdnevéh `e ca{ vephfca{ khpcdka{. Ch avdcch# ch{ kacandh{ `e rhvhkhd`d{ph{#dn`e{ehfce{ ravxue mhn dnwh`d`a pdevvh{ hoenh{# e{ ec cujhv d`ehc rhvh fu{khvjenpe –fuenh’ xue `e{ee hrunphv{e en ec cdfva `ec rev`n? –Ravxue en ch

kdu`h` pa`a ec iun`a e{ ihca’. Ch kdu`h` e{# h ch we# e{h dnavie ih{h jvd{t racwa{h en ch caih# `an`e na mht ra{dfdcd`h` `e {urevwdwenkdh t rav eccamht xue iavdv# t hxuecch apvh# phifdän dnavie rav {u dnien{d`h` `didnu)ph xue {e `dwd{h h ca ceoa{ t xue revihnekevè djnaph t ccenh `e {ekvepa{.

[kmtpev wacwevè en 8446 kan [uke{a{ `d{phnpe{ rhvh nhvvhv# `e nuewa#unh md{pavdh `e iuoeve{ idjvhnpe{# en e{pe kh{a `e Vu{dh# en un dnpen{a`vhih hkevkh `e ca{ {ekvepa{# ch{ wd`h{ rh{h`h{ t ca{ keca{.

Ca{ nawenph ue unh `äkh`h rvacékh rhvh Nawhva# ecch e{pven {u recé)kuch iè{ e}dpa{h en pävidna{ `e phxudcch en 8448# @hnûn# t e{kvdfd en

66 Ewhnjecdnh t Vafevpa [a{h.

Page 284: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 284/318

6=0  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

8440 un judn -kan {u mevihnh Fehpvd$ iè{ hifdkda{a# Ec ohv`én `ec E`än#{afve ec ia{hdka iucpdkucpuvhc xue e{ Pdouhnh. Phifdän ue unh `äkh`hrvacékh rhvh [d{phkm# xue `da un wdvhoe mhkdh un kdne iè{ kaievkdhc kan

 Hnakme {aøä kanpdja -8448$# t ch ka{pa{h rva`ukkdn Ec kaieph -8444$# {urecékuch iena{ cajvh`h.

Reva {evè en e{pe nuewa {djca kuhn`a iè{ iuoeve{ penjhn hkke{a h chdn`u{pvdh# {dn xue neke{hvdhienpe khnpd`h` dircdxue khcd`h`.

Ihvt{e [d{phkm hfve ec idcenda kan {u e}pvhav`dnhvdh Revuie `e wdace)ph{.6; Th ch {ekuenkdh ̀ e kvä`dpa{ unkdanh kaia unh {uevpe ̀ e rvcaja# xueveidpe h ch naph revda`é{pdkh xue unkdanhvh kaia d`eh `epanhnpe `e chrecékuch t xue dn`dkh unh rhuph `e cekpuvh `e ch id{ih? ca xue whia{ h wev

na e{ ch vehcd`h`# reva iukma {e h{eieoh h ecch. En un kacchje hrhveken#dnpevkhch`h{ kan apa{ `e ch{ rvaphjand{ph{# vekavpe{ `e revd`dka? ch{ akmakacuinh{ `e ch {ekkdn Nhkdanhc xue hnunkdh# ounpa kan ch apajvhéh `eckh`èwev `e unh oawenkdph undavih`h? –[ekun`hvdh{# ch wdacenkdh chpenpe.Dn{ejuvd`h` en e{kuech{ `ec @G’< ch khfeh `e unh naph? –Jdv ec ir un a)kda `e dnwe{pdjhkdn. Dn`hjhn {d ch{ owene{ uevan hienhh`h{’< –Mavh{nejvh{ wdwe ch ih`ve. Hphkhvan h unh oawen’< –Ch ih`ve `e ch hekph`h# unh

 oawen `e 8: høa{ xue {e {udkd` mhke un ie{# dndkd `dwev{h{ `enunkdh{ en

@uvhnja# {dn eifhvja# hnpe ch nuch ve{rue{ph# {e pvh{ch` h ch kdu`h` `eIä}dka rhvh rve{enphv unh xueoh hnpe ch kn`m’< –@enunkdhn kh{a ̀ e rvapek)kdn h wdach`ave{’< –Hphkhvan h unh oawen’.

Ch mh{ph hmavh ieoav cajvh`h afvh `e [d{phkm {e ci kan un e{kueparve{urue{pa `e =22 222 re{a{# kan ch kèihvh hc maifva# en cakhkdane{ `ePhkufhth t ec Re`vejhc ̀ e [hnpa @aidnja# ̀ e kuta phccev ̀ e hkpuhkdn ̀ e chundn `e kacana{ {hcdevan unh `e ch{ rvaphjand{ph{ t apva{ hkpave{< ec afoe)pdwa vehcd{ph {e cajv phn rcenhienpe xue ca{ vehcdh`ave{ puwdevan xue cd)

fvhv# `e{ruä{# unh fhphcch kan ch [ekvephvéh `e Jafevnhkdn xue# en undndkda# hkpuhn`a kaia unh {updc ken{avh mhféh `h`a kch{dkhkdn rhvh {cah`ucpa{ ‐rav ch `uveh `ec peih t {u e}kecenpe rchnpehidenpa‐# kuhn`aec rÿfcdka hc xue ch rva`ukkdn dnpenphfh hrechv evh# rvekd{hienpe# ec h`a)ce{kenpe.

6; Ec {ufpépuca `e ch recékuch e{ Nh`de pe ate. Ä{pe ch une h ch{ apvh{ `a{# ra{pevdave{#kan ch{ xue avih unh pvdcajéh? Ihna{ cdfve{# nh`de pe mhfch `dvdjd`h rav Oa{ä Fudc t Ch ndøhen ch rde`vh# nh`de pe we. [dnar{d{? Te{{dkh t Iévdhi {e wuecwen hidjh{ en ch {ekun`hvdh.

Ec mevihnh{pva `e Te{{dkh ch wen`e h un kmaev `e re{eva rav 522 re{a{. Te{{dkh vafh hch ih`ve `e Iévdhi. Ec `e{enkuenpva enpve ch{ hidjh{ kucidnh en un rcedpa en xue Te{){dkh hkkd`enphcienpe ihph h Iévdhi.

Page 285: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 285/318

 HRVARDHKDûN T KANPVAWEV[DH? CH[ KDNEH[PH[ ENPVE @A[ [DJCA[  6=5

@d{pvdfud`h rav Zhvnev t e{pvenh`h kan 822 kardh{ en pa`a ec rhé{# chkvépdkh60 ch hchf rav {u kairvaid{a t {afvde`h`.

En Revuie `e wdaceph{ ch wdacenkdh rhveke {ev ch ÿndkh avih ra{dfce `e

e}d{pdv# kaia na{ ca mhféh hnunkdh`a ec kava `e ch rven{h hc rvdnkdrda. @eunh u apvh avih# ch{ vechkdane{ hidcdhve{# `e kairhøevd{ia# `e hid{ph`{an kanpvh`dkpavdh{# a{kdchn enpve ec hiav t ec a`da# ec xuevev t ec `efev# ecju{pa t ch navih.

Ch rvdievh e{kenh e{phfceke e{ph `uhcd`h`? rav ch khcce# unh ih`ve ohca)neh h {u mdoh< dnpenphn ccejhv h pdeira h ch e{kuech< en ec rvdiev `dècaja {ervaravkdanh ec kanpe}pa `e Te{{dkh? rvawdene `e unh hidcdh vekan{pvud`h t`d{unkdanhc< hc `een`ev h {u mdoh{pva# ch ih`ve `e ch oawen revrepÿh un

rhvh`djih `e `ewhcuhkdn `e ca eiendna< phifdän `e ch ihpevnd`h` kaiahupavdphvd{ia na {ca rav ec –Kècchpe a pe vaira ch fakh’# {dna rav ec cen)juhoe kavravhc. En ch {djudenpe e{kenh mht kchwe{ xue na{ mhken {hfev xue

 Te{{dkh na {e wh h dnpejvhv? ch paih `ec {hcn `e kch{e hc xue ccejh phv`e {emhke `e{`e {u rev{rekpdwh# t mht enpve ecch t ca{ `eiè{ un wd`vda vhth`a `erav ie`da< unh we iè{ ec cenjuhoe kavravhc kanvih ca xue {e `dke? chhkpdpu` `e ch h`ace{kenpe e{ `e{hhnpe# idenpvh{ `e rvardh wa {e rve{enph?–Ccejuä hxué ravxue ie khkmepäe h ch rveekph `e ch apvh e{kuech’# t hc afe)

`ekev ch av`en `e {hkhv{e ec kmdkce# phifdän ca mhke en {an `e rcedpa# rejèn)`aca en ch fhnkh t# rav hkkd`enpe# `eoèn`aca en ec khfecca `e xuden {e kan)wevpdvè en ec afoepa ̀ e {u{ h{rdvhkdane{# ̀ e {u khvdøa hfu{dwa# ̀ e {u neke{d`h``e kairhøéh t {u vu{pvhkdn? Iévdhi.

Ch fhn`h {anavh#65 `e judphvvh ecäkpvdkh vud`a{h t ren`enkdevh# hkai)rhøh ch{ paih{ hfdevph{ t en rchna rdkh`a ̀ e ch{ h`ace{kenpe{ {hcden`a ̀ e ch{ekun`hvdh t `ec re{eva eifd{pden`a uvda{a ch{ khcce{< ch{ rhve`e{ pdenen chrdnpuvh `e{khvhrech`h a e{pèn jvhpeh`h{. Ä{pe ec e{rhkda uvfhna# hjve{dwa

t hienhhnpe# e{ `an`e ch{ hidjh{ `efen {afvewdwdv.Ec e{rhkda hidcdhv ihvkh ch `devenkdh enpve ch wd`h `e ch{ hidjh{. Ch{wdwden`h{ ̀ e kh`h unh {djnhn ch{ avih{ `e kanwdwenkdh enpve ca{ rev{anhoe{xue ch{ mhfdphn. Te{{dkh wdwe en un h{enphidenpa xue rhveke dvvejuchv# en unrve`da xue pdene ch `dvekkdn –i. 8: na. 6’ rdnph`h en ch rhve`< `a{ kuhv)pa{ `e ch`vdcca# {dn ruevph# {dn {evwdkda{< khoh{ `e khvpn rhvh juhv`hv ch{

60 [hcwa Venä Gvhnka -6228$# xuden rveoudkdh`hienpe ch kairhv kan un erd{a`da`e ch {evde pecewd{dwh Iuoev# kh{a{ `e ch wd`h vehc.

65

Ch fhn`h {anavh e{ ec ÿndka iapdwa `e kanpvawev{dh en vechkdn kan ch recékuch#th xue kdevpa{ kvépdka{ ch hchfhn ravxue# {ejÿn ecca{# kankuev`h kan ec e{révdpu `ec pe}pat apva{ ch kan{d`evhn unh kanke{dn rav rhvpe `e ch `dvekpavh.

Page 286: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 286/318

6=7  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

ka{h{< kackmane{ kairhvpd`a{< e{ ̀ ekdv# ndnjunh ra{dfdcd`h` ̀ e rvdwhkd`h`#`e kvehkdn# un èifdpa xue na e{ rvardkda nd rhvh ec e{pu`da# nd rhvh ch`dwev{dn# nd rhvh ec `e{khn{a.

En kanpvh{pe# ch rve{enphkdn `ec e{rhkda `aiä{pdka `e Idvdhi {e `h hrhvpdv `e un kca{e)ur `e ch ih`ve {acpevh xue# veka{ph`h en ch khih# {e {uec)ph unh fvdcchnpe khfeccevh< ch kèihvh {e iuewe rhvh vepvhphv h ch ndøh# xue ce`h ih{hoe en ca{ rde{ t ce mhfch `e `erdchvch< cueja# ch paih {e hfve rhvhhfhvkhvch{ h hifh{ t rhvh ia{pvhvna{ ec e{rhkda `e {u dnpdid`h`? ch khihpdene kackmh t ca{ kaodne{ un`h{ `ekavh`h{< mht khfekevh# `e mdevva< ch{rhve`e{ e{pèn h`avnh`h{ kan `dfuoa{ `e ch ndøh< ca{ fuv{ pdenen chirhvd)ph{< ec hifdenpe e{ kècd`a t hkaje`av.

Ch dvvurkdn ̀ e Te{{dkh en e{e iun`a ̀ e dnpdid`h` ̀ e ch ih`ve {acpevh{afvervapekpavh t ch mdoh ÿndkh rÿfev xue hÿn na ien{pvÿh e{pè ihvkh`h#en `a{ iaienpa{# kan un {updc pana `e wdacenkdh. Kuhn`a Iévdhi ch ien)kdanh# ch ih`ve e}rve{h {u vekmha# fh{h`a en ec rveoudkda.

Rakh{ {an ch{ e{kenh{ `e hcejvéh enpve ch{ hidjh{ t pa`h{ pdenen xue wevkan ch ra{dfdcd`h` `e kairhvpdv ch kapd`dhnd`h` en khcih? {e `hn un fhøa`e fuvfuoh{ en ch pdnh# {e ihxudcchn# khnphn# {e paihn apa{ en unh khfdnh#kairhvpen unh ievden`h `e kankmh{ t cekme# en kèihvh cenph {e ieken en

un kacuirda.Ch{ ̀ e fvuphcd`h`# en khifda# hfun`hn. Ch e{kuech# rav eoeirca# e{ une{rhkda ̀ e hupavd`h` kdejh rav rhvpe ̀ e ca{ h`ucpa{ t ̀ e fuvch t rcedpa enpveca{ rhve{.

[dn eifhvja# nh`h djuhch h ch dn`een{dn en xue Te{{dkh {e enkuenpvhvenpe hc mevihnh{pva. En ch kh{h ce vercdkh t `e kuhcxudev ia`a pdene xuepvhfhohv rhvh äc. Un hkevkhidenpa h ca{ pend{ `e canh# wdeoa{# fhvhpa{ t hju)

 oevh`a{# t ch{ paih{ ̀ ec re{eva {an ec dn`dkda ̀ e ca xue whce {u mevihnh{pvh

rhvh äc? un fdccepe `e xudndenpa{ re{a{ -ec kuhc pen`veia{ aravpund`h` `ewev `e kevkh$ rhvh kairvhv apva{ pend{# e{pa{ `e rdec# vecukdenpe{# h khifda`e ch wdvjdnd`h` `e ecch.

Ch {ekuenkdh `e ch rvdievh wdachkdn e{ unh `e ch{ iè{ ecajdh`h{ rav chkvépdkh ravxue {e `h uevh `e khira# kan `d{kvekdn t {afvde`h`. En und`écdka hihnekev uvfhna# `e kdeca vaoa {afve ianpe{ nejva{# hpvhwe{h`a{rav un ra{pe t ca{ khfce{ -apvh we ec hjve{dwa `ekavh`a uvfhna$# Te{{dkh e{hvvh{pvh`h hc dnpevdav `ec re{eva# kuth{ ruevph{ {e kdevvhn idenpvh{ ch kèih)vh ̀ e{kvdfe ec enpevneke`av kanpend`a ̀ ec iavvhc ̀ e chnh ̀ e ch kmdkh# xue {emh `e{rhvvhih`a rav ec rd{a? `a{ kuh`evna{# un e{pukme `e cèrdke{# unfvdcca chfdhc hfdevpa# e{ihcpe `e uøh{# ec iane`eva va{h rev{anhcdh`a kan

Page 287: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 287/318

 HRVARDHKDûN T KANPVAWEV[DH? CH[ KDNEH[PH[ ENPVE @A[ [DJCA[  6=:

pavre{ cepvh{ nejvh{ t `dhihnpdnh vaoh# en we `e {hnjve< ec jvdpa `e ch ndøh{e un`e kan ec e{pvd`enpe vakl. Huevh# ec mevihnh{pva mhke juhv`dh. T chvehkkdn `e ch rvaphjand{ph `eoh wev xue# h re{hv `e {u `uveh t {u phchnpe

`e `e{héa# e{ unh ndøh `e{hirhvh`h? –Wh{ h wev kan id ihiè’# {enpenkdht# cueja# rhvh ekmhv uevh {u vu{pvhkdn t {u vhfdh ca{ ccenh `e khcdkhpdwa{?–caifvdke{ h{xueva{h{# ien{a{< ren`eoa{# {an una{ kev`a{< panpa{# ianpa)neva{# {an una{ d`daph{’. Rav ÿcpdia# rhvh kevvhv kan {afvde`h` ch {ekuen)kdh# en cujhv `e iè{ iÿ{dkh# en kch{e `e iekhnajvhéh# ec {and`a `e ch{ pe)kch{ `e ch{ ièxudnh{ `e e{kvdfdv iekèndkh{ {e ihjndkh idenpvh{ ecchdnpenph vednpejvhv{e `e dnie`dhpa h ch kapd`dhnd`h`.

Ec {ufpépuca –nh`de pe ate’ pdene xue wev kan ch kan`dkdn `e ch{ iuoe)

ve{ h`ace{kenpe{ xue ch recékuch rchnpeh {dn eidpdv ndnjÿn oudkda iavhc. Chkmdkh na `echph h ca{ wdach`ave{ ravxue {hfe xue na ce whn h kveev? {deirvemh {d`a rvafceièpdkh t mh{ph mh vafh`a. Te{{dkh rhveke dnpeve{hvce h {u ih)`ve en ch ie`d`h xue hekph {u wd`h kan un maifve xue ch e}rcaph# reva ce`h ch hrhvenpe e{phfdcd`h` ̀ e un rh`ve rhvh {u{ mdoa{? –Th {ä ̀ e ̀ n`e {hkh{ec `dneva rh— rhjhvpe ca{ cuodpa{ xue pe `h{‧ Ruph‧ E{a rhveke{. Hn`h{vewackèn`ape en ch khcce. Idvh naiè{ kia wdene{’. H ch ih`ve `e Iévdhice rveakurh kaia uenpe `e kavvurkdn rhvh {u mdoh.

Ch wdacenkdh jenevh wdacenkdh. Ch id{ajdndh jenevh id{ajdndh. Ch{ wékpd)ih{ {e kanwdevpen en wdkpdihvdh{. En fu{kh `e kairhøéh# `e{raoh`h# Te{{d)kh `e{raoh h Iévdhi mh{ph `e ch wd`h t {e xue`h {ach. Ch kdu`h` `e ch{ iu)

 oeve{ e{ un chfevdnpa kan rhve`e{ `e {èfhnh{ iaoh`h{# kacjh`h{ enpen`e`eva{ `e rhpda{ whkéa{# en `an`e ch{ ruevph{ `e ch{ wdwden`h{ na {ehfven ravxue ec vekmha t ch e}kcu{dn e{ ca xue {e en{eøh t {e hrven`e `ech{ ih`ve{# ̀ e ch{ ihe{pvh{# ̀ e ch{ kairhøevh{. T# en e{h `e{achkdn# {e hfveec {djca }}d.

Ch un`hkdn `e Iuoeve{ en ec Kdne t ch Pecewd{dn# h.k. ihvkh un mdpaen e{ph `äkh`h# rue{ h rhvpdv `e 6220# kan ch avjhndhkdn `e ch Iue{pvhDnpevnhkdanhc `e Iuoeve{ en ec Kdne t ch Pecewd{dn# rvawee un ava na {carhvh ch e}mdfdkdn {dna phifdän rhvh ch vege}dn {afve ch afvh ̀ e ch{ kdneh{)ph{. Hunxue ec rÿfcdka h{d{penpe {eh# en {u ihtavéh# e{rekdhcdh`a a hkh`ä)idka# ec mekma `e xue naifve{ t pépuca{ {e ienkdanen en {urceienpa{dirve{a{ t napdkdeva{ kucpuvhce{ e{ diravphnpe# th xue e{pa rue`e `eohvmuecch en ra{dfce{ e{rekph`ave{ xue `e{ruä{ ra`véhn {enpdv kuvda{d`h` ravhku`dv h ch{ {hch{ kuhn`a ccejuen ca{ e{pvena{.

 H rhvpdv `ec høa 6222 vejve{hvèn h ch rhnphcch kdneh{ph{ kan akda xuemhféhn mekma chvjh{ rhu{h{ en {u{ khvvevh{. Nawhva wuecwe kan unh recéku)

Page 288: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 288/318

6==  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

ch {didchv h ch hnpevdav en rveakurhkdane{# reva `d{pdnph en ve{acukdn? [dn`eohv muecch#67 {u vah`)iawde. Ch rvacékh `akuienphcd{ph Ihvdkhvien `eChvh rve{enph unh kaie`dh hkevkh `e pa`a{ ca{ ndwece{ `e kavvurkdn xue

hekphn h xudene{ wdwdia{ En ec rhé{ `e na rh{h nh`h. Ec 6228 na{ `ewuecweh Ihvkech Gevnèn`e Wdachnpe kan Rdec `e wéfavh# h Judph [kmtpev kan apvaiucpdkucpuvhc t iucpdhkäpdka vepvhpa `e iuoeve{ ie}dkhnh{ en Ch{ khvh{ `ech cunh t h @hnh Vapfevj kan ch h`hrphkdn `e ch nawech maindih `e [ev)jda Jhcdn`a# Apdcdh Vhu`h# kuth e}mdfdkdn {e wda enwuecph en ch kanpvawev){dh ravxue Vapfevj venej `e ca{ kavpe{ `ec rva`ukpav xue iupdchvan {uafvh. En 6226 ce pakh h Ewh Cre [ènkme kan ±@e xuä ch`a e{pè{1 # unhvekvehkdn `e ca{ høa{ `e ch juevvh {ukdh# recékuch dnpeve{hnpe ravxue e{ ch

ÿndkh ‐h`eiè{ `e Nawdh xue pe weh‐ xue pdene hc kairvaid{a racépdkakaia peih kenpvhc t ravxue Kdu`h` Undwev{dphvdh hrhveke en ecch kaia unidkvaka{ia{ `e ch kdu`h` `e Iä}dka. En 6225# Fu{d Kavpä{ vehrhveke kanCh{ Fuenva{pva# kaie`dh `e muiav nejva {afve unh hidcdh `e hupawdu`h{xue hcpevnhn {u wd`h enpve un h{dca -`an`e# rvekd{hienpe# {e kan{djuen ca{ihvd`a{$ t un mapec en un kenpva md{pvdka fecchienpe cih`a. En 6227[d{phkm kdevvh {u pvdcajéh kan Ch ndøh en ch rde`vh t ̀ e dnie`dhpa {e eifhvkhen unh recékuch kan apva pana# fh{phnpe iè{ cdjeva? Ec fvh{{dev `e Eiih#

e{pvenh`h kaievkdhcienpe en 6224.Rvekd{hienpe en ch {ejun`h idph` `e ch `äkh`h mhken {u hrhvdkdn wh)vdh{ kdneh{ph{ owene{ xue# hc kanpvhvda `e {u{ rve`eke{avh{# rve{enphn rva)`ukpa{ kan{evwh`ave{ t kan dnpenkdane{ ewd`enpeienpe kaievkdhce{# iè{kevkhna{ en e{pdca t pana h ch pecewd{dn# th {eh hc iun`a `e iPw# th {eh hc`e ch{ pecenawech{.

D{{h Cre e{ ch iè{ hwavekd`h rav ca{ rva`ukpave{# e{pven en 6227Eekpa{ {ekun`hvda{# `an`e ch wa en a `e ch rvaphjand{ph juéh ch cekpuvh `e

ch recékuch {afve un jvura `e pvednphøeva{ vu{pvh`a{ t whkéa{ `e ch kch{eie`dh hcph# rhvh pevidnhv kan unh cephnéh vege}dwh {afve ch hid{ph` t ca xuemht xue e{revhv `e ch wd`h# t en 622= Kh{d `dwh{# unh md{pavdh xue# re{e hunh hifdjóe`h` d`eacjdkh `d{vhh`h `e rhva`dh# na rue`e `e{rven`ev{e`e unh wd{dn kch{d{ph `e ch {akde`h` ie}dkhnh t xue# h`eiè{# `e aviharavpund{ph t uevh `e cujhv mhke veevenkdh h ch{ iuevph{ `e Ouève# rav)xue# hrhvenpeienpe# e{ un fuen pdidnj rhvh dnkcudv ec peih en ch pvhih.Phifdän ue hwavekd`a ec kairchkdenpe e dnweva{éidc ieca`vhih {afve

67 Ä{ph {evè ch rvdievh recékuch en ch xue na kairhvph ec kvä`dpa `e judand{ph kan{u mevihnh Fehpvd.

Page 289: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 289/318

 HRVARDHKDûN T KANPVAWEV[DH? CH[ KDNEH[PH[ ENPVE @A[ [DJCA[  6=4

idjvhnpe{# Ch id{ih cunh# ̀ dvdjd`a rav Rhpvdkdh Vdjjen# xue {e `d{pvdfut enIä}dka t en E{ph`a{ Und`a{.

Unh e}kerkdn en e{pe iun`a {urevkdhc t hpend`a h ch{ ia`h{ e{ Ka)

{h{ dn{djndkhnpe{#6: revh rvdih `e ch kdneh{ph ie}dkhna)khnh`den{e Hn)`veh Ihvpéne. En un rvehkda {e na{ `h unh kchwe `e kuèc {evè ec runpa `eujh ̀ e whvdh{ md{pavdh{ xue dvvh`dhn ̀ e un kenpva?6= E{ievhc`h# {u kavekdpa`e pe{ava{ hrhvenpeienpe dn{djndkhnpe{ t ec iucpdhidcdhv Idjuec Hceièn.Ch ihcmuiavh`h h`ace{kenpe {e `e{rchh en fdkdkceph# e{pu`dh t pvhfhoh< chkanwdwenkdh kan {u{ rhve{ e{pè kavverve{enph`h t {ca {hfeia{ xue hku`eh unh {ekun`hvdh akdhc rav ec undavie xue ccewh enkdih `e {u varh.

Ca{ afoepa{ xue# veund`a{# ̀ hn pépuca h ch recékuch e{pvukpuvhn ec vechpa en

kuhpva khrépuca{. H{é# na {e rue`e mhfchv `e un a unh rvaphjand{ph# {dna `e`e{pdna{ xue {e kvuhn t kuta runpa ̀ e dnpev{ekkdn {e veÿne en ec ÿcpdia ̀ eca{ khrépuca{# rue{ ä{pe naifvh hc e{rhkda xue kanpdene h `dkma{ afoepa{# `ecid{ia ia`a xue ec e{rhkda hvxudpekpndka kanpdene h ca{ rev{anhoe{. Kh`hka{h kavve{ran`e phnpa h un rev{anhoe kaia h un mdca `e ch hkkdn t E{ie)vhc`h ca{ wh vekajden`a a hrvardèn`a{e `e ecca{. Ca{ afoepa{ rav {urue{pae{pèn en ec ndwec `e ch{ md{pavdh{ dn`dwd`uhce{# h`xudeven ec whcav xue ec rev){anhoe vechkdanh`a kan ecca{ ce{ `h< en ec ndwec `e ch md{pavdh jcafhc ec {djnd)

kh`a `ec xue E{ievhc`h ca{ dnwd{pe hc dnkcudvca{ en ec kacchje `e {u khoh.@e e{e ia`a ch e{pvukpuvh `e ch nhvvhkdn e{ unh e{rekde `e e{rdvhc. Eciucpdhidcdhv e{ un idkvaka{ia{ `e ch iejhcracd{< afvh eoeirchv `ec un)kdanhcd{ia# ch recékuch ca updcdh# rvekd{hienpe# rhvh xue unkdane kaiae{rhkda xue hcfevjh na {ca h {u{ mhfdphnpe{ {dna phifdän h xudene{ rva)ween `e {evwdkda{ h ä{pa{ t h apva{ iè{ xue ca{ wd{dphn. Mdpa vekanakdfce `ech kdu`h`# unkdanh kaia {dnäk`axue `e ä{ph. En ec iucpdhidcdhv ca{ afoe)pa{ ccejhn hc ra`ev `e E{ievhc`h< en ec iaienpa en ec xue dnjve{hn en ch

khoh {e hfve un khrépuca kan {u naifve t# ie`dhnpe un gh{m)fhkl# ec afoepat {u ra{ee`av {e veÿnen rhvh cueja {erhvhv{e< en hcjÿn iaienpa `e chmd{pavdh ca{ rev{anhoe{ {e kvuhn enpve {é< h{é wh hwhnhn`a ch md{pavdh. Enwhvdh{ akh{dane{ ch{ e{kenh{ {e verdpen `e{`e ec runpa `e wd{ph `e ca{ `a{

6: Hunxue ca kdevpa e{ xue ch rakh kvépdkh kan ve{rekpa h ecch na ch pvhp iut fden-[acvhna# 622=< Hwdøh# 6224$.

6= [dnar{d{? E{ievhc`h# h`ace{kenpe xue `efe kud`hv h {u mevihnh t {u hfuech#pvhfhoh en un ve{pavèn kmdna en ec iucpdhidcdhv Idjuec Hceièn. Hccé pdene kanphkpa kan

Jhfvdecd# r{dxudhpvh dnhnpdc# t kan Dwèn# iä`dka xue pdene un mdoa ceukäidka kan Rhach#kh{h`h kan un maifve vdka. Ch{ md{pavdh{ `e ca{ kuhpva rev{anhoe{ {e `e{hvvacchn `eihnevh rhvhcech.

Page 290: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 290/318

642  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

rev{anhoe{ dnwacukvh`a{< e{ rav ecca xue ec e{rekph`av `efe e{phv hpenparhvh eirhphvca{ t vekan{pvudv ch céneh peiravhc.

Ec rvdiev afoepa e{ –ch rhreceph’ `an`e mht hrunph`a un nÿieva pece)

ndka< revpeneke h Huju{pa Jhfvdecd# r{dkcaja `e ndøa{ kan kènkev# xuewdwe en ec iucpdhidcdhv t acwd`h {u khvpevh hc rhjhv ch kuenph en ec ve{pavènkmdna< E{ievhc`h ch e}pvhe ̀ e hccé rhvh {ca ̀ éh{ ̀ e{ruä{ ̀ ewacwev ch khvpevhh {u `ueøa hunxue {dn ch rhreceph. Ch rhreceph {djndkh ch ra{dfdcd`h` di)ra{dfce `e xue Jhfvdecd vekureve# `e{ruä{ `e 62 høa{# ec kanphkpa kan {umdoh. Ec mekma `e xue Jhfvdecd {e `e`dxue h htu`hv h ca{ ndøa{ t ndøh{ hkanvanphv {u `acav ve{ucph# h{é# unh dvanéh.

Ec {ejun`a afoepa e{ –ec khfhccdpa `e ihv’ `e avdjhid xue ec `akpav Dwèn

‐wekdna `e Jhfvdecd‐ `eoh kaia rvardnh `enpva `e {u wh{a `e khä kan ce)kme# th whkéa# `e `an`e E{ievhc`h ca paih. En {u `erhvphienpa mht unhrekevh kan khfhccdpa{ `e ihv xue äc ce vejhc h Ecd# ch apjvhh. Ch juvdph e{unh iepèavh ̀ e {u vechkdn kan ecch. T mht apvh iè{? unh rchjh ̀ e vhpane{ xueEcd `e{kufve en {u kc{ep# iepèavh `ec {ekvepa xue äc juhv`h# ec mdoa xue puwakan apvh iuoev. Ec mekma `e xue Dwèn {eh iä`dka e{ unh dvanéh# rue{ {u mdoa‐Whxuevdpa# xue djnavh xue ca e{‐ pdene ceukeidh t äc na rue`e htu`hvca.

Ec pevkev afoepa e{ –ch gekmh’ xue Rhach# hnpdjuh khireanh `e pdva#

mevia{h t vdkh ih`ve `e Whxuevdpa# vekdfe `e unh ndøh ‐rhkdenpe `e Jh)fvdecd‐ en ch {hch `e e{revh `e ch xudidapevhrdh. Ecch kvee xue ch gekmh e{unh {eøhc `ec khidna xue ch ccewhvè h ch kuvh kan ch htu`h `e Jhfvdecd.Kuhn`a Jhfvdecd ch vekmhh kaia rhkdenpe# ch gekmh {e khe `e ch ihna `ecndøa. E{ievhc`h ch enkuenpvh pdvh`h en ec {ueca. Hxué {e kdevvh ec kévkuca `ech{ dvanéh{# ch{ kadnkd`enkdh{ t ca{ kvuke{ dnwacunphvda{ `e khidna.

Ec ÿcpdia afoepa e{ –ch khoh’ `an`e E{ievhc`h wh kacekkdanhn`a ch{ka{h{ xue {e xue`h# xue enkuenpvh t xue ce vejhchn. Ch khoh e{ ec ÿndka cujhv

`an`e E{ievhc`h rue`e hpe{avhv {ueøa{< e{ ec e{rhkda ̀ e {u rvdwhkd`h` t {uju{pa. Khfvéh ren{hv xue xue` muävhnh t rav ecca `efe e{phv h khvja `e{u h`idvhfceienpe ih`uvh mevihndph t {u {endc hfuech xue ̀ ecdvh {afve ca{wackhne{< idenpvh{ {u{ mevihna{# pvhfhoh`ave{ idjvhnpe{ en Khnh`è# chrve{danhn rhvh xue whth kan ecca{ h jhnhv `chve{ -hunxue {ehn khnh`den){e{$. Ch khoh e{ ec afoepa `an`e ca {djndkhpdwa {e kanwdevpe en whcda{a phn{ca rav e{phv dnkcud`a en e{e e{rhkda.

 H nhce{ ̀ e ca{ akmenph# Nawhva ihn`hfh h {u{ rev{anhoe{ h wdhohv en unhnufe< en ca{ nawenph# Vapfevj ca{ ruvdkhfh ie`dhnpe ec ueja< hc dndkda `ecnuewa idcenda# [d{phkm ca{ hjhhrhfh en fu{kh `e un majhv ieoav< th enpvh`aec nuewa {djca# Ihvpéne ce{ revidpd wev iè{ hccè `e ch kanphidnh`h vehcd`h`.

Page 291: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 291/318

 HRVARDHKDûN T KANPVAWEV[DH? CH[ KDNEH[PH[ ENPVE @A[ [DJCA[  648

Ca{ e{rhkda{ xue ch{ iuoeve{ mhn vepvhph`a th `uvhnpe `a{ `äkh`h{ mhn{d`a# t {djuen {den`a# ma{pdce{ t enpvhøhfce{# mavvdfce{ t feccé{dia{# hienh)hnpe{ t hkaje`ave{. T en phnpa ca{ kanpend`a{ pdenen xue wev kan verve{enph)

kdane{ `e nue{pvh vehcd`h`# `e{`e ec kuevra t ca kapd`dhna# `e{`e ch hidcdh tch {ace`h`# `e{`e ec dn`dwd`ua t ch{ kaiund`h`e{# ch{ kdneh{ph{ {e mhn hrva)rdh`a `e ecch rhvh wevch# `eohvch mhfchv t mhkev xue ch wehia{? t `e{`e e{hdihjen# phn iwdc t phn {anavh# phn kavrveh# ch mhn wuecpa phifdän nue{pvh.

VEGEVENKDH[

 Hcfhvvèn# O.K.# 84=4. Cach -ih{ na ch pvhdcevh$# E}käc{dav # 67 `e nawdeifve. hn{h# 8446. [eøhch @hnh Vapfevj? Ca{ `dvekpave{ `e id jenevhkdn meia{ hrven`d)

`a xue na {e rue`e mhkev ihc kdne# E}käc{dav # 88 `e ihta. Hvve`an`a# D.# 6228. Rhchfvh ̀ e iuoev. Md{pavdh avhc ̀ e ch{ ̀ dvekpavh{ ̀ e kdne ie}dkhnh{

-84==)8440$. Ih`vd`# Undwev{d`h` `e Hjuh{khcdenpe{)Dfevahievdkhnh. Hwdøh# V.# 6224. Ka{h{ dn{djndkhnpe{# Veavih# 8: `e hfvdc. Hthch Fchnka# O.# 84=4. Ihvéh Nawhva t ch ̀ dkucph` `e {ev h ch `evdwh# Ec Gdnhnkdeva#

66 `e nawdeifve.

Fuvpan)Khvwhohc# O.# 6226. Ihpdc`e Chn`eph# mdoh `e ch Vewacukdûn. Iä}dka# Kan{eoaNhkdanhc rhvh ch Kucpuvh t ch{ Hvpe{)Dn{pdpupa Ie}dkhna `e Kdneihpajvhéh.

Gevnèn`e Wdachnpe# I. -kaav`.$# 84==. Ch `akenkdh t ec enûiena écidka. Ieiavdh`e ca{  }}w høa{ `ec kuek # 847;)84==. Iä}dka# unhi.

Gvhnka# V.# 6228. Revuie `e wdaceph{? iuoev# kh{a{ ̀ e ch wd`h vehc# Ec Ekanaid{ph# 67`e ounda.

Jhcceja{ K.# O.C.# 8442. Kud`hia{ pa`a{ ca{ `ephcce{ `e ch recékuch Cach# hvih chkdneh{ph Ihvéh Nawhva# E}käc{dav # 8= `e hfvdc.

Jie Jhvkéh# V.# 6225. Ch dn`u{pvdh kdneihpajvèkh ie}dkhnh 8446)622;. E{)pvukpuvh# `e{hvvacca# racépdkh{ t pen`enkdh{# E{pu`da{ {afve ch{ Kucpuvh{ Kanpei) ravèneh{ ]D -66$? 604)6:;# 3zzz.ve`hctk.avj>.

Jie Jhvkéh# V.# 6227. Ec dirhkpa ̀ ec Pvhph`a ̀ e Cdfve Kaievkda ̀ e Hiävdkh `ecNavpe en ch dn`u{pvdh hu`dawd{uhc ie}dkhnh -8440)6226$# pe{d{ `e `akpavh`a#Fhvkecanh# Undwev{d`h` Hupnaih `e Fhvkecanh.

Mevnèn`e# O.# 8448  Ènjec `e ueja fu{kh vekurevhv ch d`enpd`h` rev`d`h `ec kdneie}dkhna? @hnh Vapfevj# unaiè{una# 66 `e akpufve.

Dikdne# 622:. Dn`dkh`ave{ rav {ekpav `e ch dn`u{pvdh kdneihpajvèkh en Iä}dka#

3zzz.Dikdne.jaf.i}!DIKDNE![HCH!r`!6226Q622:.r`>.Chih{# I. -kair.$# 622:. Idvh`h{ eidnd{ph{ {afve ch{ ie}dkhnh{ ̀ ec {djca }} . Iä}dka#

Gan`a `e Kucpuvh Ekanidkh)Kan{eoa Nhkdanhc rhvh ch Kucpuvh t ch{ Hvpe{.

Page 292: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 292/318

646  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ihvpéne `e Wech{ka Wäce# R.# 8448. @dvekpavh{ `e kdne. Rvatekkdûn `e un iun`a a{ku)va. Iä}dka# Dn{pdpupa Ie}dkhna `e Kdneihpajvhéh)Kanedk.

Idccèn# I.# 844=. Ch{ khoh{ ̀ e Rhn`avh? {afve ch{ dièjene{ kveh`h{ rav iuoeve{# en

I. Weveh t J. Mdevva -kair{.$# rr. 055)077.Idccèn# I.# 8444. @evdwh{ `e un kdne eiendna. Iä}dka# unhi)Idjuec Ènjec Ravvÿh.Idccèn# I.# 622:. En apva e{reoa. Kdne t wd`ea ie}dkhna mekma rav iuoeve{# en I.

Chih{ -kair.$# rr. ;=7)00;.Idxuec# H.# 6227. Rhnavhih `ec kdne ie}dkhna kanpeiravènea# Dnwenpda# Rh{dane{

`e ch Uparéh 0? =8)=7# 3zzz.!!::6502488\8Y.r` >.Iuøa Chvvah# H.E.# 6224. Ch dn`u{pvdh kdneihpajvèkh en Hiävdkh `ec Navpe

8446)6227# pe{d{ `e ihe{pvéh. Iä}dka# unhi.Räve Puvvenp# P.# 8446. Juh`hchohvh t ca{ pve{ rveida{# Ec Undwev{hc# : `e hfvdc.

Räve Puvvenp# P.# 8446. Ec e{révdpu `e Fuøuec `aidnh Ènjec `e Gueja# Ec Undwev{hc#88 `e ihta.

Vh{mldn# E.O.# 6228. Zaien Gdciihlev{ dn Ie}dka. Pme Kaunpvt a zmdkm Ze @vehi. Hu{pdn# Undwev{dpt a Pe}h{ Rve{{.

[acvhna# G.# 622=. Ka{h{ dn{djndkhnpe{# ̀ e Hn`veh Ihvpéne# Cepvh{ Cdfve{# `dkdei)fve# 3zzz.cepvh{cdfve{.kai!dn`e}.rmr1hvp98;0;:>.

Phdfa D# R.D.# 8446h. Ènjec `e Gueja# Ec Undwev{hc# ;8 `e ihva.Phdfa D# R.D.# 8446f. Kvépdka{ t rÿfcdka# Ec Undwev{hc# ; `e hfvdc.Pavve{ [hn Ihvpén# R.# 844=. Ch{ iuoeve{ `ec kecucad`e en Iä}dka -84;:)8445$# en

I. Weveh t J. Mdevva -kair{.$# rr. 07:)046.Pavve{ [hn Ihvpén# R.# 6228. Kdne t jäneva. Ch verve{enphkdûn {akdhc `e ca eiendna t ca

ih{kucdna en ec kdne ie}dkhna t weneachna. Iä}dka# Undwev{d`h` `e Juh`hchohvh.Pavve{ [hn Ihvpén# R.# 6220. Iuoeve{ t kdne en Hiävdkh Chpdnh. Iä}dka# Undwev{d`h`

`e Juh`hchohvh.Pavve{ [hn Ihvpén# R. 622=h Ch vekerkdn `ec kdne ie}dkhna t ch{ kan{pvukkdane{ `e

jäneva. ±Gavihkdn ̀ e unh hu`denkdh nhkdanhc1# Ch Wenphnh 6:? 5=)82;# 3mppr?!! zzz.rufcdkhkdane{.kuk{m.u`j.i}!rrevda`!chwenphn!wenphnh%626:!5=)820.r` >#kan{ucph`a ec 6 `e hfvdc `e 6224.

Pavve{ [hn Ihvpén# R.# 622=f. Iuoeve{ `epvè{ `e ch kèihvh. Unh md{pavdh `e kanxud{)ph{ t wdkpavdh{ en ec kdne chpdnahievdkhna# Nuewh [akde`h` 68=? 82:)868.

 Wejh# R.# 84=4. En Cach# xudeva `e{idpdkhv ch ihpevnd`h`? Ihvéh Nawhva. Mhkepdeira xue ec kdne ie}dkhna na vegeoh nh`h `e na{apva{# `e ca xue {enpdia{#`e ca xue ren{hia{# Ch Oavnh`h# 88 `e eneva.

 Weveh# I.# t J. Mdevva -kair{.$# 844=. Ch{ iuoeve{ en Hiävdkh `ec Navpe hc n `ecidcenda. Iä}dka# unhi.

 Wdøh{# I.# 84=4. Cach. Afvh `e unh iuoev# reva ch `dvekpavh e{ kdneh{ph# Ec Undwev){hc# 67 `e nawdeifve.

 Wdøh{# I.# 8448. Cach. Kuhcd`h`e{ xue na akucphn ch{ khvenkdh{# Ec Undwev{hc# 68 `eefveva.

Page 293: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 293/318

 HRVARDHKDûN T KANPVAWEV[DH? CH[ KDNEH[PH[ ENPVE @A[ [DJCA[  64;

HRÄN@DKE

Meievajvhéh vekaien`h`h

Ch meievajvhéh xue rve{enphia{ en e{pe hne}a veÿne jvhn rhvpe `e ch{ve{eøh{ xue# kuhn`a {e e{pvenhvan ch{ recékuch{ hnhcdh`h{ en ec pe}pa#hrhvekdevan en ch rven{h nhkdanhc< ec ihpevdhc revpeneke hc hvkmdwa `e chKdnepekh Nhkdanhc t na {e enkuenpvh veund`a en {u paphcd`h` en ndnjunhrufcdkhkdn e{rekdhcdh`h< `h`a xue ch afvh `e ch{ kdneh{ph{ mh {d`a rakae{pu`dh`h# na{ rhveke revpdnenpe dnkcudvca en e{ph afvh# rue{ na{ revidpepenev un rhnavhih `e ch vekerkdn xue ch{ recékuch{ puwdevan en {u ia)

ienpa.

 Hwdøh# V.# 844;. Ènjec `e Gueja# `e @hnh Vapfevj# unaiè{una# 5 `e ihva. Hwdøh# V.# 6228. Ch ouwenpu` wdkpdih`h# Veavih# 6; `e ounda# r. 0. Hwdøh# V.# 8448. Cach# `e Ihvéh Nawhva# unaiè{una# 82 `e efveva. Hwdøh# V.# 8446. WDD Iue{pvh `e Kdne Ie}dkhna Juh`hchohvh# unaiè{una# 5 `e

hfvdc.Khvva# N.# 844;. Ènjec `e Gueja# Pdeira Cdfve# 65 `e efveva); `e ihva.Khvva# N.# 8448. Cach# Pdeira Cdfve# :)8; `e efveva.

Khvva# N.# 6228. Revuie `e wdaceph{# Pdeira Cdfve# 6= `e ounda)0 `e oucda.Kh{pva Vdkhc`e# I.# 6224. Jäneva t e{pu`da{ kdneihpajvèka{ en Iä}dka# Kdenkdh

Evja [ui 87 -8$? 70):2.Kmekh Ja`at# H.# t I.I. Vhiéve Hcwhvh`a -e`{.$# 622=. Wd{dane{ ̀ e Hiävdkh? kaiu)

ndkhkdûn# iuoev e dnpevkucpuvhcd`h`. Ch Kavuøh# Nepfdfca.Kdul# R.# 6222. @dkkdanhvda `e `dvekpave{ `ec kdne ie}dkhna. 5;2 vehcdh`ave{. Iä}dka#

Kan{eoa Nhkdanhc rhvh ch Kucpuvh t ch{ Hvpe{)Kdnepekh Nhkdanhc.Kaav`dnhkdn `e @du{dn Kucpuvhc# 622;. E}rve{dane{‧ rav e{kvdpa. Iä}dka# unhi.Kavpä{# F.# 844=. Ec hfk `ec akda ̀ e unh kdneh{ph# en I. Weveh t J. Mdevva -kair{.$#

rr. 04;)522.E{rdnh{h# O.I.# 6228. Revuie{ hpen`d`a{# unaiè{una# ;2 `e ounda# r. 64.Jhvkéh# J.# 84=4. Ch nuewh -C$ach# unaiè{una# nawdeifve.Jhvkéh Vdevh# E.# 844=. Fvewe md{pavdh `ec kdne ie}dkhna# rvdiev {djca# 8=4:)844:.

Iä}dka# Ihrh)Kan{eoa Nhkdanhc rhvh ch Kucpuvh t ch{ Hvpe{)Dn{pdpupa Ie}dkh)na `e Kdneihpajvhéh)Undwev{d`h` `e Juh`hchohvh.

Jhvkéh P{ha# C.# 8448. Vepvhpa `e unh ih`ve kmdchnjh# Ec Nhkdanhc# : `e efveva.Jhvkéh P{ha# C.# 6228. Kavvurkdn `e ienave{# Ch Oavnh`h# 64 `e ounda# r. 6;.Jhupmdev# H.# 622:. H ;2 høa{ `e ch e}revdenkdh `ec kacekpdwa Kdne Iuoev# 3zzz.

777d{iakvdpdka.zav`rve{{.kai!622:!2;!26!h);2)hna{)`e)ch)e}revdenkdh)`ec)kacekpdwa)kdne)iuoev! >.

Page 294: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 294/318

640  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Janèce Va`véjue# [.# 6228. Revuie `e wdaceph{# Veavih# ;2 `e ounda# r. 6.Juhvdna{ Jhcèn# W.# 622=. Kia nhvvhn ch{ iuoeve{ ie}dkhnh{ en ec kdne kanpei)

ravènea# en H. Kmekh Ja`at t I.I. Vhiéve Hcwhvh`a -e`{.$# rr. =5)82=.

Djce{dh{# N.# t V.C. Gveja{a -e`{.$# 6225. Idvh`h{ `e iuoev. Enkuenpva `e kdneh{ph{ twd`eah{ph{ ie}dkhnh{ t kmdkhnh{. Pdouhnh)Khcdavndh# Ec Kacejda `e ch GvanpevhNavpe)Undwev{d`h` `e Khcdavndh @hwd{.

Djce{dh{ Rvdepa# N.# 8440. Ec rchkev ̀ e ch idvh`h eiendnh. Jäneva t vekerkdn kdne)ihpajvèkh# Gvanpevh Navpe 7 -86$? 4;)882.

Ihvpéne)_hcke# J.# 6224. Enpvewd{ph kan Hn`veh Ihvpéne Kvazpmev# 85 `e e)fveva.

Ieckme# O.E.# 8446. Gava `e ch Kdnepekh? Ènjec `e Gueja# Ch Oavnh`h# ;8 `e ihta.Ieckme# O.E.# 6228. [u revuie pdene un acav wdacenpa# Veavih# 66 `e ihva#

r. 0.Rekm# K.# 6227. Jäneva# verve{enphkdn t nuewh{ peknacajéh{. Iuoeve{ t wd`ea en

Iä}dka# Vewd{ph Ie}dkhnh `e Kdenkdh{ Racépdkh{ t [akdhce{ ]CWDDD -84:$? 45)820.

Räve Puvvenp# P.# 8448. Cach? vepvhpa eiendna `e unh e{pu`dhnpe `ec kuek# Ec Und)wev{hc# 82 `e efveva.

Räve Puvvenp# P.# 6228. Revuie `e wdaceph{# ch wdacenkdh t ch caifvd# [deirve(# 82`e hja{pa# r. 56.

[hcke`a Ieh# K.# 622;. Ihvéh Nawhva. Un nuewa kdne kanxud{ph`a h fvha rhvpd)

`a# en Kaav`dnhkdn `e @du{dn Kucpuvhc# rr. :;)=0.[hcke`a Ieh# K.# 622;. Ihvkech Gevnèn`e Wdachnpe. Rvdievh kdneh{ph ejve{h`h ̀ ec

kuek# en Kaav`dnhkdn `e @du{dn Kucpuvhc# rr. 8;5)804.Unpevfuvjev# H.C. -e`.$# 8444. Pme [p. Ohie{ Zaien Gdciihlev{ Enktkcaree`dh. Zai)

en an pme Apmev [d`e a pme Khievh. @epvadp# Wd{dfce Dnl Rve{{. Wävpd# K.# 6222. Revuie `e wdaceph{? Ihvt{e [d{phkm t ch wdacenkdh {e}uhc mhkdh

h`ace{kenpe{# Rvake{a 865:? =2. Wävpd# K.# 6228. Revuie `e wdaceph{# Rvake{a 86=;? :8.

Page 295: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 295/318

645

86IUOEVE[ XUE MHKEN REVGAVIHNKE ?

HKKDANE[ pVHN[GAVIH@AVH[ EN EC HVpE

Ihvdhnh Va`véjuez [a{h/

KANPEND@A

Dnpva`ukkdn 647Mhkdh ec pevvena vèjdc `e ch{ `endkdane{ 64:Ec revavihnke en Iä}dka 64=Ec revavihnke `e iuoeve{ ;26Ec jäneva kaia revavihnke ;2:

Ra`ev t {djndkh`a ;82Veevenkdh{ ;8;

/ E{kvdpavh e dnwe{pdjh`avh dn`eren`denpe? 3ihvdhnh{a{hBthmaa.kai>.

Page 296: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 296/318

647  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

 H Dnä{ Favoûn

DNpVA@UKKDûN

Ec hvpe `ec  revavihnke {e avdjdnh en ch {ufwev{dn. [u{ e{pdca{ t ia`a{ve{ran`en h ch rcuvhcd`h` `e {u{ hupave{. [u{ kaifdnhkdane{ {an dnndph{#djuhc xue ch{ ra{dfdcd`h`e{.

 Hun kuhn`a ec revavihnke juhv`h wénkuca{ kan ec pehpva ‐ch hkkdn e{{u rvdnkdrhc ra{puch`a‐# {u{ vhéke{ e{pèn en ec hvpe wd{uhc t ch `d{en{dn.[u{ hnpeke`enpe{ rvdihvda{ {e mhcchn en ch whnjuhv`dh euvareh `e rvdnkd)rda{ `ec {djca }} t ch hkpdpu` `e vefecdn paphc kanpvh ch{ kanwenkdane{ hvpé{)

pdkh{ `ec iaienpa. Ca{ upuvd{ph{ -8424$ kanvanphvan ch vechkdn enpve chwd`h t ec hvpe mhkden`a xue {u{ afvh{ hrvemen`devhn ca xue {uke`éh en ch{khcce{. Ca{ `h`hé{ph{ -8487$ hkajdevan ec hhv kaia un rvdnkdrda e{enkdhc#th xue –hkdcdphfh un ia`a hf{uv`a `e e}rve{dn hc kaifdnhv eceienpa{dnkanjvuenpe{ t hc ve{hcphv ca pvhn{dpavda# ca ea# ca hkkd`enphc# ca muiavé{pd)ka t‧ ch{ kuhcd`h`e{ ̀ e{envenh`h{ ̀ ec revavihnke’ -Fvenphna# 8440? ;0$#e{phfhn dnpeve{h`a{ en ch e}rca{dn e{ranpèneh `e hkpa{. Rav {u rhvpe# ecFhumhu{ -8484$# un`h`a rav Zhcpev Jvardu{# avekd ch ra{dfdcd`h` h A{)

khv [kmceiiev `e we{pdv h {u{ hvpd{ph{ kan `d{vhke{ jeaiäpvdka{ t `e e{havih# verve{enphv afoepa{ `e{muihndh`a{.@uvhnpe ch `äkh`h `e 8452 ch fÿ{xue`h dnpev`d{kdrcdnhvdh eire h

dnwh`dv ec iun`a hvpé{pdka. Ec kveh`av ‐khpejavéh e{kh{hienpe vechkdanh`hkan ch{ iuoeve{# rue{ h ecch{ {e ce{ h{djnhfh ec rhrec ̀ e iu{h{ a ia`eca{‐ra`éh paihv eceienpa{ `e kuhcxudev rhvpe. Ec `dfuoa# ch rdnpuvh# ch e{kucpu)vh# ch `hnh# ec pehpva# ch iÿ{dkh# ch rae{éh t ec kdne avekéhn {u{ hpvdfupa{ hch kvehkdn hvpé{pdkh. Ch{ hvpe{ wd{uhce{ {e envdxuekdevan kan ch hrhvdkdn `e

 Ohkl{an Raccakl# xuden dnpejv ec iawdidenpa kaia rhvpe `e ch kvehkdn en{u{ enavie{ cdena{# t Oamn Khje# xuden rve{p hpenkdn h ch rvardh kan)kdenkdh t ch wd`h kapd`dhnh en ec rvake{a kvehpdwa# dnkcu{a ve{acwd rvafce)ih{ `e kaira{dkdn iu{dkhc ie`dhnpe ec revavihnke.

Ec pävidna hvpe `ec  revavihnke eire h updcdhv{e en ch `äkh`h `e84:2 t {e hrcdk vepvahkpdwhienpe h ca{ mhrrendnj{ t ewenpa{ gu}u{ e{ph`a)und`en{e{ `e ca{ høa{ {epenph. Ca{ mhrrendnj{ dirvawd{hfhn päkndkh{ `ekacchje# vekdkchfhn ihpevdhce{ t updcdhfhn fh{uvh< {u{ hkkdane{ evhn {diuc)pèneh{ t vhjienph`h{# nh`h juhv`hfh oevhvxuéh# nd {dxudevh ch rvajve{dn`e ewenpa{< kanwdvpdevan hc vud`a en rhvpe `e {u kaira{dkdn t ihndruch)van a dnkavravhvan h ch hu`denkdh en {u{ hkkdane{. Ec mhrrendnj {e `end

Page 297: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 297/318

IUOEVE[ XUE MHKEN REVGAVIHNKE? HKKDANE[ PVHN[GAVIH@AVH[ EN EC HVPE  64:

kaia –dirvawd{hkdane{ dnavihce{ t hkkd`enphce{ `an`e ca{ e{rekph`ave{-t ca{ dnpävrvepe{$ na {hfen e}hkphienpe xuä wh h rh{hv’ -Mevvevh# {..? =$.

–Kaia unh `d{kdrcdnh hvpé{pdkh# ec gu}u{ e}rcav ca{ dnpev{pdkda{ enpve ca{

ie`da{ ̀ e ch iÿ{dkh# rdnpuvh# e{kucpuvh# rae{éh# ̀ hnh t pehpva# rva`ukden`aavih{ méfvd`h{ xue evhn jafevnh`h{ rav ch cjdkh `e ch dnkanjvuenkdh t ch-kan$u{dn dnpenkdanhc ̀ e ia`a{ {en{avdhce{’ -Fvenphna# 8440? 02$. Ec gu}u{ dnpenphfh ve`ukdv ca{ je{pa{ t rva`ukdv ec iè}dia `e {djndkh`a. En ch afvhKup Rdeke -8470$# Tala Ana dnwdp h ch hu`denkdh h kavphv {u varh idenpvh{ecch revihnekéh dniwdc. –Ch rdeh ̀ e{hhfh h ca{ rhvpdkdrhnpe{ -t e{rekph`a)ve{$ h kanpeirchv {u rvarda rapenkdhc `e wdacenkdh kanpvh apva{ t# en apvandwec# h ve{ran{hfdcdhv{e `e {u e}revdenkdh e{päpdkh’ -Fvenphna# 8440? 06$.

MHKDH EC pEVVENA GVÈJDC @E CH[ @EGDNDKDANE[

Ec  revavihnke e{khrh h pa`h dnpenkdn `e enkevvhv t `hv rav hkhfh`a {u{djndkh`a. [e h`ekuh h ch{ neke{d`h`e{ `e xuden ca kveh# arph rav ch iuc)pdrcdkd`h`. E{# hnpe pa`a# un e{rhkda `e e}rve{dn rev{anhc? –Mhkden`a rev)

 avihnke{ e{ ec ÿndka ia`a en xue rue`a wenjhvie `e ch wd`h xue ie

pdene kajd`h `e ca{ muewa{. E{ id avih `e rdnphvce ieka{ t fuvchvie `eecch< `e rev`ev id vhjdcd`h` venpe h ch wd`h t {afverh{hv ch iuevpe’ -Kan)jech`h `e Uwh# 6224$.

Ec revavihnke pdene eekpa{ pevhräupdka{ rhvh xuden ca vehcdh t xudenca af{evwh? –Ca xue mhke ec revavihnke# h weke{ dnwacunphvdhienpe# e{ {hkhvca{ `eianda{ h vecukdv# hc djuhc xue ca{ ide`a{# ca{ e}rcaph t ca{ ccewh h unhihjndpu` kh{d `vhièpdkh< na ca{ ndejh’ -Zacev# 6222$. Ec revavihnke kan)pdene unh rapenkdh xue {hku`e t ve{xuefvhoh hrven`dhoe{ {akdhce{ t kucpu)

vhce{# ca{ rane en `u`h t pvhh hcpevnhpdwh{ kaia ra{dfce{. –Ec revavihnke e{ un je{pa `e vurpuvh# kuta khira `e hkkdn e{ t {deirve {evè ec rve{enpednie`dhpa< ch e}d{penkdh wdwh `e xuden ca eoekuph. E{ un je{pa `e{wdh`a xuekanpvdfute en {é id{ia h ch vehcd`h` {akdhc kaia unh e}revdenkdh kue{pda)nh`avh# kvépdkh t e{rekdhcienpe cdfevh`avh’ -[hnphihvéh# 844:$.

Un-h$ hvpd{ph `e revavihnke {e `eiavh en ch kankerpuhcdhkdn `e {uafvh. Ch{ hkkdane{ xue vehcdhvè en un e{rhkda ecejd`a mhn {d`a ren{h`h{kan kud`h`a t pen`vèn kaia rvdnkdrhc dn{pvuienpa {u rvarda kuevra. –Ec

 revavihnke rhvpe `e un cenjuhoe {difcdka)kankerpuhc xue ie revidpee}rcavhv vekuv{a{ `devenpe{ hc cenjuhoe `e ch rdnpuvh. [u `devenkdh vh`dkhen xue ec {aravpe `e e{pe pdra `e hvpe e{ ec rvarda hvpd{ph# {u kuevra t ch{

Page 298: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 298/318

64=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

hkkdane{ xue {uvjen ̀ e äc# a fden# en ̀ an`e ec hvpd{ph dnwacukvh apvh{ rev{a)nh{ aidpden`a {u rve{enkdh# rhvh `hvce {enpd`a t uevh h un `epevidnh`akankerpa’ -Avaka# 622=$. H pvhwä{ `e {u kuevra# ec!ch hvpd{ph `ec  revav)

ihnke {e fu{kh t enkuenpvh h {é id{ia!h# kan{pvute e{pvhpejdh{# vehcdh rva)rue{ph{# {e kanake t vekanake? –Ec revavihnke e{ unh afvh en ch xue eve{ ec{uoepa t ec afoepa# ̀ an`e ec kuevra e{ ec ÿndka {dpda ra{dfce `e ve{d{penkdh‧en ec xue ec kuevra ve{d{pe t apavjh unh ihtav uevh hc `dècaja xue rvard)kdh’ -Zacev# 6222$.

Ec  revavihnke e{ phifdän –unh cakhkdn `an`e una rue`e dihjdnhvkan{pvukkdane{ `devenpe{ t ra{dfce{’ -Ouna t Whce# 8448? 48$. E{ –un weméku)ca xue pvhn{avih hc hvpd{ph en hcja a hcjuden iè{ ie`dhnpe un e{ph`a `e

kankdenkdh ecewh`a’ -[pednihn# 8448? 6:$. E{ –un hvpe xue na{ ccewh h hrvekdhvch{ `devenkdh{‧ un hvpe xue kanpvdfute h enpen`ev ec kanpe}pa en xue wdwd)ia{‧ un hvpe `e hkkdn iè{ xue `e kanpeirchkdn’ -[rvdnjev# 8445? 8;:$.

Ch afvh `e revavihnke e{ eéievh t ca ÿndka xue revihneke `e ecch e{{u ̀ akuienphkdn? apajvhéh{# wd`ea{ t vekuenpa{ mhfch`a{ a e{kvdpa{ hkev)kh `e ch e}revdenkdh wdwd`h rav ec!ch hvpd{ph t {u rÿfcdka. Un  revavihnke rue`e verepdv{e reva ohiè{ {evè ec id{ia ravxue ch afvh kan{pdpute unhe}revdenkdh {ufoepdwh rhvh pa`h{ ch{ rev{anh{ dnwacukvh`h{.

EC REVGAVIHNKE EN IÄ}DKA

Ca{ hnpeke`enpe{ `e  revavihnke en Iä}dka rue`en mhcchv{e en ch dnpen{hfÿ{xue`h `ec pehpva e}revdienphc `e{`e ch rvdievh idph` `ec {djca }}. –Ec{dirce mekma ̀ e vehcdhv unh hkkdn venpe h unh hu`denkdh xue rve{enkdh# raviè{ hkpdwh xue {eh ä{ph# t rav raka kanwenkdanhc xue {eh ec e{rhkda ̀ an`e {e

rve{enph ec hkpa# ewd`enpeienpe# {a{pdene hcjunh h{akdhkdn kan ec pehpva’-Hckèhv# 844=? 74$. Ec pehpva Ucd{e{ -846=$ fu{k e{rhkda{ hcpevnhpdwa{ `eianphoe# rvdnkdrhcienpe e`dkda{# t rvepen`éh verve{enphv –afvh{ ̀ e dnpevva)jhkdane{ dnpdid{ph{# ̀ e vhjienphkdane{ t ̀ e avdjdnhce{ kue{pdanhidenpa{ ̀ ecdn`dwd`ua# xue ̀ eféhn {ev phifdän u{dn vekérvakh# {difdpdkh ̀ ec èifdpa ̀ ech eoekukdn’ -[kmned`ev# 8445? 67$. Ec Pehpva `e Hmavh -84;6$ updcd pekna)cajéh{ nunkh hnpe{ u{h`h{ -vh`da# kdneihpjvha# jvhfhkdane{ t hcparhvchn)pe{$. Rae{éh en wa hcph -8457$ vehcd e}revdienpa{ xue e{kdn`éhn ec pdeirat ec e{rhkda e{kändka. Hrhvpe `e ch{ iÿcpdrce{ e}revdienphkdane{ en ihpevdh`e ianphoe# ch avihkdn hkpavhc mh {d`a apvh `e ch{ dnguenkdh{ `ec pehpva enec revavihnke# kaia e{ ec kh{a `e ch{ hvpd{ph{ Cavenh Avaka t Lhpdh Pdvh`a.

Page 299: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 299/318

IUOEVE[ XUE MHKEN REVGAVIHNKE? HKKDANE[ PVHN[GAVIH@AVH[ EN EC HVPE  644

Ec hnpeke`enpe iè{ ̀ dvekpa ̀ ec revavihnke en Iä}dka uevan ca{ Eéie)va{ vehcdh`a{ rav Hceohn`va Oa`avaz{lt -8472)84:6$. Ec `dvekpav kmdcena`end h ca{ Eéieva{ kaia –unh {evde `e ihnde{phkdane{ dnpev`d{kdrcdnh)

vdh{ pvh`ukd`h{ en vurpuvh wdacenph ̀ e ca{ cujhve{ kaiune{‧ Ec hkpa eéie)va e{ un wdacenpa e{ueva rav vekav`hv ec rve{enpe ecdidnhn`a ca{ e{pvhpa{rhvè{dpa{ h uevh `e un {a{pend`a dnken`da’ -Oa`avaz{lt# 8447? 87)8:$. Eckanakdidenpa kavravhc# `h`a rav ch e}revdenkdh# evh diravphnpe rhvh Oa`a)vaz{lt< {ca h{é evh ra{dfce {hfev ca{ céidpe{ t hckhnke{ `ec kuevra.

 H nhce{ `e ca{ høa{ {e{enph t rvdnkdrda{ `e ca{ {epenph `ec {djca }}#hvpd{ph{ ie}dkhna{ ‐ihtavdphvdhienpe maifve{# hunxue phifdän mhféhiuoeve{‐ kaienhvan h dn{evphv {u pvhfhoa en un kanpe}pa racépdka. Ch

rhvpdkdrhkdn `e e{pu`dhnpe{ `e hvpe en ec iawdidenpa `e 847= en Iä}dkana {ca {e ve`uoa h phveh{ `e dirve{dn t `du{dn dnavihpdwh# {dna phi)fdän h hkkdane{ xue {e vehcdhvan en ch{ khcce{ `e ch khrdphc. Pvh{ ch `uvh ve)rve{dn jufevnhienphc `ec iawdidenpa e{pu`dhnpdc# hcjuna{ hvpd{ph{ kvete)van un`hienphc {ejudv rve{enphn`a {u{ pvhfhoa{ en ch{ khcce{. –En ca{{djudenpe{ høa{ {hc`véhn h ch khcce# h ca{ {dn`dkhpa{# h ch{ kacandh{ raruchve{#h ch{ kaiund`h`e{ vuvhce{# na kaia rhvpe ̀ e un rvajvhih racépdka rhvpd`h)vda xue ca{ hjvurhvh# {dna kaia e{pvhpejdh hvpé{pdkh `e hkkdn hnpe ch vdjd`e

`e pa`a ec hrhvhpa rÿfcdka t rvdwh`a `e {akdhcdhkdn t kdvkuchkdn `e chrva`ukkdn hvpé{pdkh’ -Iuøa# 6222? 85$. H rhvpdv `e ch `äkh`h `e 84:2 ec u{a `ec kuevra {e kanwdvpd en un

ia`a `e kue{pdanhv t `e{hhv ca{ rvake{a{ `e rva`ukkdn# `d{pvdfukdn thrvekdhkdn `ec hvpe# kenpvhn`a {u{ rvdnkdrhce{ dnpeve{e{ en `efhpe{ racépd)ka{ {afve ch{ cdfevph`e{ rev{anhce{ t kacekpdwh{. –Hc id{ia pdeira xue hv)pd{ph{ pvhfhohfhn kan {u{ kuevra{ kaia afoepa{# ihndrucèn`aca{ kaia {duevhn unh rdeh `e e{kucpuvh a unh rèjdnh `e rae{éh# apva{ `e{hvvacchvan

 revavihnke{ iè{ e{pvukpuvh`a{ xue e}rcavhfhn ec kuevra kaia un ece)ienpa en ec e{rhkda’ -Jac`fevj# 84==? 854$. H`eiè{# ec pvhfhoa kacekpdwa en ec hvpe en ch ̀ äkh`h ̀ e ca{ {epenph kan{)

pvut un `dècaja rva`ukpdwa kan iawdidenpa{ {akdhce{ xue fu{khfhn ihtavexud`h` t ou{pdkdh. Jvura{ kaia Retape t Kairhøéh# Phccev `e Hvpe e D`ea)cajéh# Jevidnhc# [uih t Rvake{a Renpèjana `e{hvvacchvan `dwev{h{ afvh{ enIä}dka t ä{ph{ hrunphfhn h pa`h{ `dvekkdane{? khvpece{# hkpa{ rÿfcdka{# hi)fdenphkdane{# hvpe `e ch khcce# hvpe kavvea# iuvhce{ eéieva{ t e`dkdn `e cd)fva{ `e hupav# enpve apva{.

@uvhnpe ch `äkh`h `e 84=2 ch{ hkkdane{ `e revavihnke pen`devan h {evdn`dwd`uhce{ t# en kchva {ejudidenpa `e ch `äkh`h hnpevdav# fu{khfhn `e{)

Page 300: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 300/318

;22  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

rven`ev{e `e ch ihpevdhcd`h` `e ch afvh `e hvpe. Hcjuna{ hvpd{ph{ mhféhnveund`a un khu`hc `e e}revdenkdh en pvhfhoa{ kacekpdwa{ a dn`dwd`uhce{# e{ec kh{a `e Gecdre Emvenfevj# Iecxuéh`e{ Mevvevh Fekevvdc# Ecat Phvkd{da t

Ihvka{ Luvptk. Rav apva ch`a# ch dnguenkdh `e ca{ ie`da{ `e kaiundkh)kdn t ec `e{hvvacca `e peknacajéh{# kaia ch kèihvh `e wd`ea ravpèpdc# {ekanwdvpdevan en mevvhidenph{ kvehpdwh{ rhvh ca{ hvpd{ph{ en Iä}dka# `e{rev)phn`a un ihtav dnpevä{ rav vehcdhv wd`ea)hvpe. H`eiè{# {e eirehvan hmhkev iè{ mhfdpuhce{ ca{ kankuv{a{ hu{rdkdh`a{ rav dn{pdpukdane{ jufevnh)ienphce{.

Ch e}rcavhkdn kavravhc `ec revavihnke en ch `äkh`h `e 8442 {e whcd`ec kanpend`a iè{ rev{anhc rhvh `e{enpvhøhv ec {djndkh`a `e ch wd`h# rhvh

un {uoepa {akdhc iè{ kairceoa# kuth d`enpd`h` e{phfh dnpejvh`h rav chundn `e iÿcpdrce{ hkpave{? ec {e}a# ec jäneva# ch avdenphkdn {e}uhc# chnhkdanhcd`h`# ch vhh# ch epndh# ch kch{e {akdhc t un hircda epkäpevh. E{pa {e`efd en rhvpe h ch dnguenkdh `e jvura{ {akdhce{ idnavdphvda{# kaia ca{maia{e}uhce{ t ca{ dn`éjenh{. @dkmh rcuvhcd`h`# en ch xue phifdän {e dn)kcute ec pvhfhoa hvpé{pdka `e ch{ iuoeve{# dntekp unh nuewh wd`h hc  revav)ihnke mhkden`a `ec kuevra un wemékuca rhvh vege}danhv t kue{pdanhvkveenkdh{ t `eiè{ `d{kuv{a{ kucpuvhce{ xue kanccewhfhn `d{kvdidnhkdn e

dnou{pdkdh. –Kuhcxudev ihndruchkdn `ec kuevra ihvkh`a rav ec jäneva# chvhh t ch kch{e kanpvh ca{ k`dja{ `aidnhnpe{ xue `ecdidphn e{a{ kuevra{#cewhnph ec peih `e ch vejuchkdn {akdhc `e ca hrvardh`a e dnhrvardh`a’-[kmned`ev# 844:? 8:$.

 Hc pvhfhoa kan e{ph{ d`enpd`h`e{ iÿcpdrce{ {e høh`d phifdän ec eircea`e ch peknacajéh t ch{ nuewh{ ihnevh{ `e vechkdn xue mhféh akh{danh`a.–Ch{ peknacajéh{ kaia ch kairuph`avh mhn khifdh`a rvaun`hienpe chavih t ec {djndkh`a peiravhc t e{rhkdhc `e nue{pvh wd`h)iun`a t ec rva)

rda {enpd`a {difcdka t kavravhc hkevkh `e na{apva{ id{ia{# pvhn{avièn)`ana{ kaia {uoepa{ t kanwdvpdän`ana{ en ca xue cchia -”pekna—$ {uoepa{rhvpdkuchvdh`a{ a peknacajdh`a{’ -Oane{# 844=? 62;$.

Ec revavihnke en Iä}dka ̀ uvhnpe ca{ nawenph afpuwa hrata{ xue nun)kh hnpe{ {e mhféhn wd{pa. Rav un ch`a# {e kvehvan rvajvhih{ `e fekh{# hu{)rdkdh`h{ rav ec jafdevna# xue dnkcuéhn ch rva`ukkdn na)afoepuhc en ch{fh{e{ `e {u{ kanwakhpavdh{. Rav apva# en 844; {e un` E})Peve{h# Hvpe Hc)pevnhpdwa -hmavh Hvpe Hkpuhc$ rav dndkdhpdwh `e Cavenh Zacev t Ecat Phvkd){da. Kan ch `dvekkdn `e Zacev# en e{pe e{rhkda {e rve{enp –un hrveph`a tkaircepé{dia khcen`hvda `e hkpdwd`h`e{ xue diruc{hvan `ekd`d`hienpe ch{ihnde{phkdane{ iè{ nawe`a{h{ `ec hvpe kanpeiravènea dnpevnhkdanhc? ch{

Page 301: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 301/318

IUOEVE[ XUE MHKEN REVGAVIHNKE? HKKDANE[ PVHN[GAVIH@AVH[ EN EC HVPE  ;28

dn{phchkdane{# ec wd`ea# ec kdne e}revdienphc t# rav {urue{pa# ec revavihnke’-Wdcchvehc# 8447? ;:$.

Enpve ch{ hkpdwd`h`e{ xue mh{ph ch ekmh {e vehcdhn en E})Peve{h juvh

ec Ge{pdwhc Dnpevnhkdanhc ̀ e Revavihnke h rhvpdv ̀ e {u {ejun`h eid{dn ‐chrvdievh ue en ec Iu{ea Undwev{dphvda `ec Kmara en 8446‐. Ec e{pdwhcpdene kaia afoepdwa hrathv h hvpd{ph{ ienave{ `e ;2 høa{ t aienphv un`dècaja kan ch rve{enkdh `e hvpd{ph{ venaifvh`a{ nhkdanhce{ t e}pvhnoeva{.@uvhnpe ec xudnpa e{pdwhc# en 8447# Ihvéh Peve{h Mdnkhrdä -Kacaifdh$ rev)ihnekd enkchu{pvh`h en unh kec`h kanwenpuhc rav whvda{ `éh{# {ca {e hcd)ienphfh `e uwh{ t {e kaiundkhfh kan ec e}pevdav rav ie`da `e khvph{ e{)kvdph{ rav ec rÿfcdka< `e e{ph avih Mdnkhrdä dnpenp eiuchv ch kan`dkdn

wdwd`h rav {av Ouhnh Dnä{ `e ch Kvu t enkanpvhv ve{rue{ph{# ie`dhnpe echd{chidenpa# rhvh unh {akde`h` xue mh rev`d`a ch e{rdvdpuhcd`h`. Ch hrevpu)vh `e E})Peve{h {hk h vecukdv ch khrhkd`h` ̀ e kanwakhpavdh ̀ ec revavihnke#hpvhten`a h unh hu`denkdh kh`h we iè{ nuieva{h.

@uvhnpe ca{ nawenph hcjuna{ jvura{ vehcdhvan pvhfhoa{ xue puwdevanun eekpa kan{d`evhfce# kaia [eiea# avih`a rav Peve{h Ihvjacce{# Khv)ca{ Cre t Hvpuva Hnjuca. E{pe kacekpdwa pai {u naifve ̀ ec hkvndia ̀ e[evwdkda Iä`dka Gaven{e t hfav` peièpdkh{ ̀ e iuevpe# wdacenkdh# pavpuvh t

wd`h `ec kh`èwev. Ch kvehkdn `e hifdenpe{ evh unh khvhkpevé{pdkh `e ca{ revavihnke{ `e [eiea. Wdenpa nejva -8442$ {e vehcd en ec rhpda `ec hnpd)jua ma{rdphc r{dxudèpvdka Ch Gcave{ph# hmavh en vudnh{. En ec e{rhkda mhféhkhidcch{ t ihpevdhc xudvÿvjdka# ch rdec `e ca{ rhvpdkdrhnpe{ e{phfh rdnph`h<unh iuoev pvhéh un makdka ̀ e kev`a {afverue{pa h {u {e}a< ch iÿ{dkh xue {ee{kukmhfh evh pvh{m iephc.

Kan ve{rekpa h ch{ rvarue{ph{ dn`dwd`uhce{ `e revavihnke# rvewhcekdunh cdfevph` rhvh ecejdv ch{ hkkdane{ t ca{ ie`da{ h`ekuh`a{ rhvh rvekd{hv

kankerpa{. Kh`h hvpd{ph afe`ekéh h {u{ rvarda{ kue{pdanhidenpa{. IdvnhIhnvdxue dnkavrav eceienpa{ raruchve{ -khvrh# evdh t apva{$< Kä{hv Ihv)péne vehcd kuh`va{ kan rcwavh en ca{ xue ch{ e}rca{dane{ {ejuéhn `d{e)øa{ e{phfcekd`a{.

Rhvh hfvdv ec nuewa {djca# ec  revavihnke {e enkuenpvh iè{ hhnh`akaia e}rve{dn hvpé{pdkh t# rav {urue{pa# e{ kh`h we iè{ kanakd`a. @uvhn)pe ca{ ÿcpdia{ høa{# ec revavihnke mh pend`a xue mhkev venpe h ca{ rvafce)ih{ `ec {uoepa kanpeiravènea. Hc {hfev xue ch{ e{pvukpuvh{ `e ra`ev mhn`e{rcejh`a un kanpvac idnukda{a `ec kuevra# kan ch nhcd`h` `e mhkevca`kdc t ÿpdc# ca{ hvpd{ph{ ̀ ec revavihnke verve{enphn ch{ hph`uvh{ t rvaranenavih{ rhvh `e{mhkevch{. En e{pa{ pdeira{ `e wd{uhcd`h` `e{fav`h`h# ca{

Page 302: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 302/318

;26  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

kveh`ave{ fu{khn rvawakhv un eekpa. Na mh {d`a èkdc# {afve pa`a rav eceekpa `e ch `afce iavhc t ec kan{evwh`uvd{ia xue mh khvhkpevdh`a h ca{{urue{pa{ –jafdevna{ ̀ ec khifda’ en Iä}dka# ca xue {e mh pvh`ukd`a en unh

cukmh kan{phnpe rhvh na rev`ev e{rhkda{ `e e}rve{dn t cdfevph` kvehpdwh. Thmavh xue ch{ ie`d`h{ neacdfevhce{ mhn `eia{pvh`a {u dn{ukdenkdh t ec`høa akh{danh`a rva`uke un ihce{phv kucpuvhc# ec revavihnke en ec Iä}dkahkpuhc kavve{ran`e h ch kanu{dn t ec e}pvhwéa rve{enpe{ en ch {akde`h`? ch{rvarue{ph{ `e ch{ nuewh{ jenevhkdane{ na mhn `h`a hÿn {u{ vupa{# {anhrenh{ en{hta{ t fÿ{xue`h{ rhvh kan{pvudv un cenjuhoe xue revidph `hv{enpd`a t {djndkh`a h pa`a.

EC REVGAVIHNKE @E IUOEVE[

Ec eidnd{ia mda ra{dfce xue ch{ hvpd{ph{ ̀ ec revavihnke updcdhvhn {u kuevrakaia wemékuca `e e}rve{dn e dnpenphvhn `e{hvpdkuchv ca{ idpa{ {e}d{ph{ hkevkh`ec hvpe t ch {akde`h`. –E}hidnhvan d`eh{ {afve ch eidnd`h`# dnpenphvan kuvhvch hupaveruc{dn rav ie`da `ec hupaevapd{ia# vekchihvan ca{ jendphce{ eie)ndna{ `e ch `ejvh`hkdn en rhchfvh{ e dièjene{# uevan kvépdkh{ hkpdwh{ `e ch{

hnph{éh{ t ch {e}uhcd`h` ih{kucdnh{’ -Gvuem# 8440? 846$. Ec revavihnke e)idnd{ph en E{ph`a{ Und`a{ dnkavrav eceienpa{ rev{anhce{ t hupafdajvèka{#ca xue `hfh cujhv h unh eirhpéh rhvpdkuchv enpve hvpd{ph{ t rÿfcdka< `e ch id{)ih avih# vekchi ec kuevra kaia un cujhv `e {hfd`uvéh t ra`ev. Ch afvh `eKhvacee [kmneeihnn pdpuch`h Dnpevdav [kvacc -84:5$ dndkdhfh kan ch `ewechkdn`e ch rvardh hupavh# kaia {d uevh unh e{kucpuvh# t {u revihnenkdh `e{nu`hen unh rchphavih idenpvh{ rdnphfh ca{ kanpavna{ `e {u kuevra< `e{ruä{ e})pvhéh un revjhidna `e {u whjdnh xue `e{djnhfh kaia –e}pvhøa avdjhid’ t xue

ceéh en wa hcph< un vhjienpa `ec pe}pa e{ ec {djudenpe?

Kanaké h un maifve ecd

un kdneh{ph e{pvukpuvhcd{ph‧ `doa xue ie penéhn hekpa

eve{ enkhnph`avh

reva na na{ rd`h{

xue wehia{ pu{ recékuch{

‧na ra`eia{ idvhv

ch kanu{dn rev{anhc

ch rev{d{penkdh `e {enpdidenpa{

ch {en{dfdcd`h` `e unh ihna xue vah -Oane{# 844=? ;$.

Page 303: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 303/318

IUOEVE[ XUE MHKEN REVGAVIHNKE? HKKDANE[ PVHN[GAVIH@AVH[ EN EC HVPE  ;2;

Un høa hnpe{# Ihvdnh Hfvhiawdk rve{enp Vmtpmi A# afvh en ch xuerevidpd xue {u{ e{rekph`ave{ hfu{hvhn ̀ e ecch ̀ uvhnpe {ed{ mavh{# updcdhn)`a dn{pvuienpa{ `e `acav t rchkev. –Rhvh ch pevkevh mavh# {u{ varh{ mhféhn

{d`a veiawd`h{ kan nhwhoh{# {u rdec vh{jh`h< unh rd{pach khvjh`h mhféh {d`arue{ph en {u khfeh# ca xue khu{ unh cukmh enpve {u{ pavpuvh`ave{# ccewhn)`a h n ec rvake`didenpa’ -Jac`fevj# 84==? 875$.

Ch fÿ{xue`h `e e{rhkda{ xue e}mdfdevhn t hnhcdhvhn ec pvhfhoa `e hv)pd{ph{ iuoeve{ ccew h ch un`hkdn en 84:; `e Zaihn—{ Fudc`dnj en Ca{

 Ènjece{# Khcdavndh. Rhvhcechienpe# {e kve ec Geidnd{p [pu`da Zavl{marrhvh `e{hvvacchv `dwev{h{ rvarue{ph{ hvpé{pdkh{. Ch `dnèidkh `e pvhfhoa ene{ph dn{pdpukdn fu{k {u unkdanhidenpa rav ie`da `ec jvura rexueøa#

phn updcdh`a en ec iawdidenpa eidnd{ph. H{é {e rvepen`éh `e{hvvacchv hcid{ia pdeira ch kvehpdwd`h` t ch kankdenkdh.

@uvhnpe ca{ høa{ {epenph en Iä}dka# ec hvpe vehcdh`a rav iuoeve{ ei)re h dnkavravhv phveh{ wdnkuch`h{ kan ec e{rhkda `aiä{pdka# {e fu{khfhapavjhv ihtav wd{dfdcd`h` h ch{ hkpdwd`h`e{ ihvkh`h{ {akdhcienpe kaia –e)iendnh{’. Phifdän {e eirehvan h hfav`hv hcjuna{ peih{ kaia ch {e}uh)cd`h` t ch verve{enphkdn `e ch{ iuoeve{ en ca{ ie`da{ `e kaiundkhkdn tec hvpe. Ec pvhfhoa `e Ihvd{ Fu{phihnpe# Indkh Ihtev# Cauv`e{ Jvafep t

Rach Zed{{ ue rdaneva en ch fÿ{xue`h `e nuewa{ cenjuhoe{ t avih{. H nhce{ `e e{h `äkh`h {e ru`devan avxue{phv hkkdane{ xue veunéhn echkpdwd{ia eidnd{ph t ec hvpe< ec 82 ̀ e ihta ̀ e 84:4# 852 eidnd{ph{ rvape{)phvan rav ch iuevpe `e iuoeve{ h khu{h `e hfavpa{ kchn`e{pdna{? –{e wd{pde)van `e nejva t ihvkmhvan hc Ianuienpa h ch Ih`ve rhvh `era{dphv unhkavanh cukpua{h `e pech huc kan gave{ iavh`h{# h`avnh`h kan dn{pvuien)pa{ u{h`a{ rhvh rvawakhv hfavpa{# kaia rh{pdcch{# mdevfh{# hjuoh{ `e peoev#jhnkma{# epkäpevh’ -Ihtev# 6220? 64$.

Ec hvpe eidnd{ph en Iä}dka puwa un huje naphfce `uvhnpe ch `äkh`h `e84=2. Ec jvura Racwa `e Jhccdnh Nejvh pai {u naifve `e un veie`dakanpvh ec ihc `e aoa ‐`efd`a h ch `dkucph` `e {ev hvpd{ph eidnd{ph enIä}dka‐ t {e un` en 84=;. E{pe jvura e{puwa avih`a rav Ihvd{ Fu{)phihnpe# Indkh Ihtev t Mevidndh @a{hc# xuden raka `e{ruä{ `eo ec ka)cekpdwa. Ca{ afoepdwa{ ̀ e Racwa ̀ e Jhccdnh Nejvh evhn –hnhcdhv ch dihjen ̀ ech iuoev en ec hvpe t ca{ ie`da{ `e kaiundkhkdn‧ e{pu`dhv t rvaiawev chrhvpdkdrhkdn `e ch iuoev en ec hvpe t‧ kvehv dièjene{ h rhvpdv `e ch e}re)vdenkdh `e {ev iuoev en un {d{peih rhpvdhvkhc# fh{h`h{ en unh rev{rekpdwheidnd{ph t kan idvh{ h dv pvhn{avihn`a ec iun`a wd{uhc rhvh h{é hcpevhv chvehcd`h`’ -Ihtev# 844=$. Ec rvdiev revavihnke `ec jvura ue Ec ve{repa hc

Page 304: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 304/318

;20  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

`evekma hc kuevra hoena e{ ch rh -84=;$# `an`e {e rverhv unh rkdih rhvhkhu{hv ihc `e aoa h ca{ wdach`ave{.

Phifdän en 84=; Racwa `e Jhccdnh Nejvh dirhvpd ;2 kanevenkdh{ xue

dnkcuéhn hkkdane{ en dn{pdpukdane{ e`ukhpdwh{ `ec E{ph`a `e Iä}dka. Enpveca{ peih{ xue {e hfav`hvan en e{h{ rcèpdkh{ e{phfh ch dihjen `e ch{ iuoeve{en ec hvpe t ca{ ie`da{ `e kaiundkhkdn# h{é kaia ec pvhfhoa hvpé{pdka `eiuoeve{ en ec iun`a t en Iä}dka. En e{ph{ kanevenkdh{ {e eircehfhn afvh{rhvh vege}danhv hkevkh `e h{unpa{ eidnd{ph{? –ch{ apa{ `e ch{ cukmh`avh{ `eCauv`e{ Jvafep na{ revidpdevan mhfchv `e ch{ iuoeve{ jacreh`h{< ca{ `dfu)

 oa{ `e ca{ `dhvda{ `e dnhnkdh ̀ e Ihjhcd Chvh `e ch avihkdn `e ch d`enpd`h`en ch{ ndøh{< ec pvhfhoa `e Ihvd{ \Fu{phihnpeY `ec evapd{ia t ec `e Tachn`h

 Hn`vh`e na{ veevéh hc ce{fdhnd{ia< ec iéa \Indkh IhtevY h ch wdachkdn tec `e Hnh Wdkpavdh Odiäne hc pvhfhoa `aiä{pdka’ -Ihtev# 6220? ;4$.

Ec pvhfhoa `e Racwa `e Jhccdnh Nejvh penéh h ch ihpevnd`h` kaia peihrvdnkdrhc `e vege}dn. En 84=: ec jvura rchne ec rvatekpa ¨Ih`ve{(# unhrhvpe `ec kuhc kan{d{péh en revavihnke{ xue {e ccewhvan h khfa en ec Iu{eaKhvvdcca Jdc# Ch E{ievhc`h t en ch Undwev{d`h` Hupnaih Iepvaracdphnh< enuna `e ecca{# Ihtev ravp unh rhnh `e eifhvhh`h mekmh kan undkec xueue {evvukmh`h rav Fu{phihnpe. E{ph céneh kvehpdwh `e Racwa `e Jhccdnh Ne)

jvh ch{ ccew dnkcu{a h ch pecewd{dn. Ihtev t Fu{phihnpe {e rve{enphvan enec rvajvhih Nue{pva iun`a# kan`ukd`a rav ec kaiundkh`av JudcceviaAkmah# ravphn`a {u{ rhnh{ `e undkec t we{pd`h{ kan un ihn`dc e mdkdevanxue Akmah u{hvè ec id{ia hpuen`a# h`eiè{ `e naifvhvca –ih`ve rav un`éh’ t `hvce unh kavanh `e –vednh `ec majhv’.

E{ph{ hkkdane{ rhv`dkh{ t khvjh`h{ ̀ e muiav revidpdevan h ca{ jvura{`e iuoeve{ hvpd{ph{ ia{pvhv h{unpa{ xue# en jenevhc# na {e kue{pdanhn aranen en `u`h# kaia ch{ unkdane{ {akdhce{ kan{d`evh`h{ eiendnh{ t xue

avihn rhvpe kan{pdpupdwh `ec `efev {ev t ch d`enpd`h` `e ch{ iuoeve{ enIä}dka.Apva kacekpdwa# djuhcienpe rdaneva xue Racwa `e Jhccdnh Nejvh# ue

Pchkudch{ t vepvhpevh{. Gun`h`a phifdän en 84=; ca avihfhn ch{ hvpd{ph{ Hnh Wdkpavdh Odiäne# Rhpvdkdh Pavve{# Ecdhfepm Whcenuech# Cavenh Cahdh#Vupm Hcfave{ t Kan{ueca Hcied`h. En ch{ ch{ `e e{pe jvura phifdän rhvpd)kdrhvan ch{ md{pavdh`avh{ Lhven Kav`eva t Ndkach Kaceft t ch rvaiapavhkucpuvhc Ihvkech Vhiéve. Unh `e ch{ hkkdane{ avjhndh`h{ rav Pchkudch{ tvepvhpevh{ ue Ch e{ph `e xudnke høa{# ch kuhc {e ccew h khfa en hja{pa `e84=0 en ch hkh`eidh `e [hn Khvca{# ufdkh`h en ec kenpva md{pvdka `e chkdu`h` ̀ e Iä}dka. @dwev{a{ hvpd{ph{# iuoeve{ t maifve{# uevan dnwdph`a{ h

Page 305: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 305/318

IUOEVE[ XUE MHKEN REVGAVIHNKE? HKKDANE[ PVHN[GAVIH@AVH[ EN EC HVPE  ;25

rhvpdkdrhv. Ec jvura eidnd{ph Fda)Hvpe# avih`a rav Nundl [huvep# Chdph#Va{ecce Ghuve# Va{e Whn Cenjen t Juh`hcure Jhvkéh# –kanekkdanhvan una{{ujevenpe{ we{pd`a{ `e xudnkehøevh `e rcè{pdka pvhn{rhvenpe a e{phirh`a#

eirhxue h`ekuh`a rhvh e{h akh{dn xue rhvh iukmh{ iuoeve{ {djndkhfhec dnjve{a hc ievkh`a ihpvdiandhc’ -Ihtev# 6220? ;8$. Ihvéh Juevvh t Va)fdn Cukkdnd {e wd{pdevan kan fd{peke{# kanwdvpdän`a{e e}rcékdphienpe en pva)a{ `e khvne. Ch kchu{uvh `ec hkpa ue ch afvh Pve{ vekeph{ `ec jvura Racwa `eJhccdnh Nejvh# en ch xue {e dn{pdjhfh hc hnècd{d{ `e ch{ rdeh{ rve{enph`h{ t{e rvaranéhn `dnèidkh{ eekpdwh{ `e hkerphkdn kvépdkh.

Ch hkpdwd`h` xue kacekpdwh a dn`dwd`uhcienpe puwdevan ch{ iuoeve{ `u)vhnpe ca{ høa{ akmenph `ec {djca rh{h`a pvh un rveke`enpe un`hienphc

rhvh ec `e{hvvacca ra{pevdav `ec revavihnke. Kan hkpdpu`e{ hceoh`h{ `ec pe)iav venpe h ch vurpuvh `e ca{ ihn`hpa{ {akdhce{# e{ph{ hvpd{ph{ {e hrvardh)van `e {u{ kuevra{ rhvh vekan{pvudvca{ kaia wemékuca{ `e e}rve{dn t ve)ge}dn hkevkh `ec {djndkh`a t ch e}revdenkdh `e {ev iuoev en Iä}dka. Eckanpend`a `e {u{  revavihnke{  {acéh undkhv{e kan ch wdwenkdh rev{anhcrhvh# rav ie`da `e ecch# hfav`hv ca {akdhc. Ec pvhfhoa `e `dkmh{ hvpd{ph{#h`eiè{# apavj unh ihtav wd{dfdcd`h` h ch khrhkd`h` kvehpdwh `e ch{ iuoe)ve{. @efd`a h ecca# Indkh Ihtev ru`a avjhndhv en ec Iu{ea `e Fecch{

 Hvpe{ `e Pacukh# en ec E{ph`a `e Iä}dka# unh e}ra{dkdn pdpuch`h Iuoeve{hvpd{ph{!Hvpd{ph{ iuoeve{ -84=0$# en ch xue {e veundevan afvh{ `e rdnpuvh#jvhfh`a# apajvhéh# e{kucpuvh t revavihnke.

Ch e}ra{dkdn kanp kan afvh `e hvpd{ph{ h ca chvja `ec {djca# wdwh{ t iuevph{#

eirehn`a rav Gvd`h Lhmca# Ihvéh Dxudev`a# Ceanavh Khvvdnjpan# Veie`da{

 Whva# Kav`ecdh Uvueph# D{hfec Wdcch{eøav# Kecdh Khc`evn a Lhpd Mavnh# rh{hn`a

rav jenevhkdane{ {uf{ekuenpe{ verve{enph`h{ rav Mecen E{kafe`a# Cdcdh Khvvd)

cca# Ihvpmh Rhchu# [u{hnh [devvh a Dvih Rhchkda{ t mh{ph ch{ iè{ owene{ kaiaRhpvdkdh Pavve{ t Ecdhfepm Whcenuech. Ihvd{ Fu{phihnpe rhvpdkdr kan un e{)

rcän`d`a revavihnke {afve ch{ xudnkehøevh{ -Ihtev# 6220? ;5$.

@uvhnpe ca{ nawenph ch{ peknacajéh{ `e dnavihkdn t kaiundkhkdnuevan updcdh`h{ rav `dwev{h{ hvpd{ph{ rhvh `e{hvvacchv e{pvhpejdh{ `e ve{d{)penkdh h ca{ eekpa{ rachvdh`ave{ `e ch jcafhcdhkdn# kenpvèn`a{e# en rhv)pdkuchv# en e}kcu{dane{ `e én`ace {akdaekanidka. E{ ec kh{a `e ch hvpd{phIdnevwh Kuewh{# xuden updcd unh rèjdnh zef8 rhvh dnavihv t avekev ca{

8 3mppr?!!zzz.dvhpdanhc.avj.iwk> hunxue ch rèjdnh th na e{pè `d{randfce.

Page 306: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 306/318

;27  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

rva`ukpa{ t {evwdkda{ `e {u eirve{h Ieoav Wd`h Kavr. –Ieoav Wd`h e{ unrvatekpa xue rve{ph `e{dnpeve{h`hienpe {evwdkda{ `e cdirdeh t iekhna)jvhh`a# xue fvdn`h `e ihnevh jvhpudph kve`enkdhce{ `e e{pu`dhnpe h pa`a

hxuec xue ca {acdkdpe# t verhvpe unh `dwev{d`h` `e rva`ukpa{ ÿpdce{ rhvh unhieoav wd`h# `e{`e {eidcch{# jh{ chkvdijena t phvoeph{ `e capevéh dn{phnpè)neh’ -Kuewh{# 6222? 00$. Ch{ rvarue{ph{ ̀ e Kuewh{ kan{pdputen hkkdane{ ̀ eve{d{penkdh en un rhé{ ihcpvekma rav ch kvd{d{ ekanidkh# ch kavvurkdn ednkhrhkd`h` dn{pdpukdanhc rhvh ieoavhv ch wd`h `e {u{ mhfdphnpe{.

Rav apvh rhvpe# hcjunh{ hvpd{ph{ xue vehcdhn revavihnke updcdhn avih{iè{ e}rcékdph{# kan ca xue fu{khn ccewhv {u kavravhcd`h` hc céidpe a iawevca{ céidpe{ `e {u kavravhcd`h` t {hku`dv e dnwacukvhv h xudene{ rve{enkdhn

ch hkkdn. Ecwdvh [hnphihvéh {e dirane hkkdane{ céidpe kaia hpvhwe{hv e{)reoa{ a khidnhv kan ca{ aoa{ wen`h`a{. En Pa`a h kdejh{ -844;$# [hnphihvéhvehcd ̀ dwev{h{ hkkdane{# enpve ecch{ kavphv{e un ̀ e`a# kufvdv{e kan rdece{ thpvhwe{hv un e{reoa< hc nhc enwacwd pvaa{ `ec e{reoa vapa t ca{ vejhc hcrÿfcdka. En e{pe revavihnke# ec kuevra `e [hnphihvéh e{ ccewh`a hc céidpe hrhvpdv `ec `acav rev{anhc khu{h`a rav ch räv`d`h ‐ch rhveoh `e ch hvpd{ph#Dhn @vt`en# mhféh iuevpa‐# reva ec vdpuhc xue kanavih ch afvh pevidnhrav `e{`dfuohv t wacwev h pvhhv ch céneh `dwd{avdh enpve ch wd`h t ch iuevpe.

 Hrhvpe `ec eircea `ec `acav# ch eidnd`h` hfav`h`h rav e{ph nuewhjenevhkdn `e hvpd{ph{ e{ hifdjuh. En ec  revavihnke  Hkkd`enpe 80 -844;$#Cavenh Zacev {e rdnp ca{ chfda{ kan {hnjve t ue rd`den`a h ca{ ideifva{`e ch hu`denkdh xue ch hfvhhvhn. Ch repdkdn {e mda en pana ch{pdieva tmhkéh revekph hcu{dn h un `e{ea eiendna `ec hiav t ch rvapekkdn< {dneifhvja# Zacev vaird ch dihjen hc updcdhv un eceienpa `devenpe# ch{hnjve# rhvh hpvhev h ch apvh rev{anh t afpuwa ec eekpa kanpvhvda.

Ec nuewa {djca mh dircdkh`a ch kanpdnuhkdn `ec pvhfhoa vehcdh`a. Ch{

hvpd{ph{ xue dndkdhvan {u afvh h rvdnkdrda{ `e ca{ nawenph {djuen e{phn`akvehpdwhienpe hkpdwh{. [u{ iapdwa{# kanpend`a{ t verve{enphkdane{# {dn ei)fhvja# mhn khifdh`a. [d fden hnpe{ ccewhfhn {u{ kuevra{ hc céidpe# mh{ph ecrunpa ̀ e ranev{e en vde{ja# hmavh {u{ avih{ ̀ e ve{d{penkdh mhn d`a enkan)pvhn`a nuewh{ avih{. @e{`e id rev{rekpdwh# e{pa mh {d`a un jvhn hkdevpa tiue{pvh unh ih`uve xue {ca ch e}revdenkdh kan{pvute t mhke ra{dfce.

 Hvpd{ph{ `ec revavihnke# kaia [hnphihvéh# Avaka t Zacev# mhn vekavvd`aun khidna ̀ e hupakanakdidenpa t hrvardhkdn kavravhc xue ch{ ccewh hmavhh kvehv apvh{ hkkdane{# hfav`hv apva{ h{unpa{# e}rcavhv apva{ dnpeve{e{# {dnxue rav ecca `d{idnuth ec eekpa `e {u{ afvh{. Ecwdvh [hnphihvéh na vaireiè{ e{reoa{# hunxue xudè{ hcjunh we wuecwh h mhkevca# hmavh updcdh {u

Page 307: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 307/318

IUOEVE[ XUE MHKEN REVGAVIHNKE? HKKDANE[ PVHN[GAVIH@AVH[ EN EC HVPE  ;2:

kuevra rhvh ie`dv unh rchh a kufve {u kuevra kan gave{ rhvh kan{pvudvunh iepèavh t phifdän rhvh dnkdphv h nuewa{ ia`a{ `e vechkdn muihnh-: hkkdane{ uvfhnh{ en Fajapè# 622:$.

Apvh{ hvpd{ph{# hcjunh{ `e ecch{ {uvjd`h{ `e phcceve{ `e {u{ dnie`dhph{hnpeke{avh{# kaia e{ ec kh{a ̀ e Eih Wdcchnuewh# xuden {e avi kan Cavenh

 Zacev# dndkdhn {u pvhfhoa ccewhn`a {u kavravhcd`h` hc céidpe. Wdcchnuewhkanwdevpe {u kuevra en mevvhidenph e}rve{dwh `e {dpuhkdane{ t rvafceih{{akdhce{ ̀ e Iä}dka. @e{ruä{ ̀ e una{ ie{e{ ̀ e dndkdh`h ch muecjh en ch Und)wev{d`h` Nhkdanhc Hupnaih `e Iä}dka#6 Wdcchnuewh vehcd unh khidnhph`e{`e ch e{phkdn `ec iepva _hrhph mhkdh ec khiru{ undwev{dphvda wd{pden`aun rexueøa fdldnd t hrhpa{ `e phkn< h`eiè{ rdnp ch idph` `e {u kuevra

kan rdnpuvh vaoh t ch apvh kan nejvh ‐ca{ kacave{ mhfdpuhce{ `e muecjh‐.@uvhnpe ch vehcdhkdn ̀ e e{pe revavihnke# pdpuch`a Rh{danhvdh# khidnhph rav ch `djnd`h` -6222$# E`uhv`a Gcave{ verhvpd h ca{ pvhn{eÿnpe{ dnavihkdnhkevkh `ec kangdkpa undwev{dphvda t Wdcchnuewh `eo xue whvdh{ rev{anh{ e{)kvdfdevhn kan{djnh{ hkevkh ̀ e ch muecjh kan rdnpuvh fchnkh {afve {u kuevra.Kan e{ph afvh Wdcchnuewh cchi ch hpenkdn `e pa`a{ ca{ revd`dka{ t mh{ph`e ch{ pecewd{avh{ xue pvhn{idpdevan dièjene{ en {u{ napdkdeva{. Hrhvpe `ech{ afwdh{ kue{pdane{ racépdkh{ `e e{pe revavihnke# Wdcchnuewh høh`e h{un)

pa{ `e jäneva h {u afvh hc ufdkhv {u kuevra kh{d `e{nu`a en ec e{rhkda rÿ)fcdka# envenpèn`a{e t ia`dkhn`a ca{ ia`a{ {akdhce{ `e idvhv ec kuevraeiendna ‐en jenevhc wd{pa kaia un afoepa‐. Ch{ vehkkdane{ `e ch{ rev){anh{ xue ru`devan af{evwhv ec  revavihnke uevan e}pveih{ t e{puwdevanen vechkdn `dvekph h ch rva}did`h` kan ve{rekpa h Wdcchnuewh? enpve iè{ceoa{# ra`éhn kmdghvce a chnhvce rdvara{# reva enpve iè{ kevkh# t `èn`a{ekuenph `ec afoepdwa `e ch afvh# ec wénkuca# t rav phnpa ch kaiundkhkdn# evh`devenpe.

EC JÄNEVA KAIA REVGAVIHNKE 

Ca{ {eve{ muihna{ h`xudvdia{ ec cenjuhoe t pa`h {u khvjh kucpuvhc ie`dhn)pe ch vedpevhkdn t ch didphkdn. –E{a{ hkpa{# je{pa{# verve{enphkdane{# kan{)pvud`a{ jenevhcienpe# {an revavihpdwa{ en ec {enpd`a `e xue ch e{enkdh a

6

Ec 62 `e hfvdc `e 8444 ca{ e{pu`dhnpe{ `e ch unhi dndkdhvan unh muecjh en `een){h `e ch e`ukhkdn rÿfcdkh t jvhpudph# ch kuhc kankcut ec 7 `e efveva `e 6222 kuhn`ach Racdkéh Ge`evhc Rvewenpdwh dnjve{ t `e{hcao ec khiru{ undwev{dphvda.

Page 308: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 308/318

;2=  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

ch d`enpd`h` xue rvepen`en e}rve{hv {an hfvdkhkdane{ ihnuhkpuvh`h{ t{u{penph`h{ rav ie`da `e {djna{ kavravhce{ t apva{ {djndkh`a{ `d{kuv{d)wa{’ -Fupcev# 8442? 8;7$.

Ec jäneva e{ un  revavihnke# un iekhnd{ia rav ec xue ch{ vechkdane{`e unh {akde`h` {an avjhndh`h{ h rhvpdv `e ch `d{phnkdh enpve ca eiendnat ca ih{kucdna. Ch ̀ e{afe`denkdh pvhe kan{dja un eekpa rundpdwa. Ch{ hvpd{)ph{ `ec revavihnke en Iä}dka {hfen xue rav ie`da `e hkkdane{ kavravhce{e{ ra{dfce ̀ e{e{phfdcdhv ec ̀ d{kuv{a mejeindka ̀ e jäneva# ec kuhc {u{penpht ou{pdkh rvèkpdkh{ dnexudphpdwh{ e dnou{ph{ rhvh ch{ iuoeve{. [d ec jäneva en{u `d{kuv{a iè{ kanwenkdanhc vexudeve `e ch{ hkkdane{ `e ca{ {uoepa{ {akdh)ce{# e{ phifdän ie`dhnpe ecch{ xue rue`e `e{hvpdkuchv{e. –Na e}d{pe unh

”e{enkdh— xue e}rve{e a e}pevnhcdke hc jäneva# nd un d`ehc afoepdwa hc xueh{rdve ec jäneva‧ ec jäneva na e{ un mekma# {u{ hkpa{ `d{pdnpdwa{ kvehn chd`eh `e jäneva t {dn ecca{# na e}d{pdvéh’ -Fupcev# 8442? 802$.

Ec jäneva rva`uke {u{ eekpa{ ie`dhnpe ch e{phn`hvdhkdn `ec kuevra‐je{pa{# iawdidenpa{# vh{ja{# avih{‐ xue kavve{ran`e h un iaienpat cujhv e{rekéka{. –Ch aviuchkdn `ec kuevra kaia un ia`a `e dv `vh)ihpdhn`a a hkpuhn`a ra{dfdcd`h`e{ aveke unh wéh rhvh enpen`ev kiaunh kanwenkdn kucpuvhc e{ kavravedh`h t hkpuh`h’ -Fupcev# 844=? ;25$. Ec

{uoepa {akdhc# {dn eifhvja# rhvpdkdrh hkpdwhienpe en ch kan{pvukkdn `e {ud`enpd`h`# h{é kaia en ca{ ia`a{ en xue wdwdvè# {enpdvè t kan{pvudvè {ukavravhcd`h`. Ch{ hkkdane{ vedpevh`h{ ̀ ec jäneva neke{dphn ̀ e rev{anh{ rhvhverva`ukdv{e t hkpuhcdhv{e kan ä}dpa. En ec  revavihnke  @éh 6= -8445$#Lhpdh Pdvh`a

e{puwa {uoeph`h rav un hvnä{ h unh e{pvukpuvh iepècdkh t kacjhfh `e e{rhc`h{

hc rÿfcdka. Un \{dkY kèihvh en kdvkudpa kevvh`a verva`ukéh {u khvh en un pece)

wd{av `d{rue{pa {afve ch e{pvukpuvh `e ch kuhc ch hvpd{ph ren`éh. Iè{ hvvdfh {ervatekphfh un wd`ea kan dièjene{ eiendnh{ ̀ e ̀ devenpe{ kucpuvh{ vechkdanh)

`h{ kan ch evpdcd`h` t ch idpacajéh cunhv# eirehn`a rav ch Katac}humxud.

Idenpvh{ ch hvpd{ph h{uiéh `devenpe{ ra{e{ ‐ca{ je{pa{ t iawdidenpa{ `e {u

kuevra {u{ren`d`a kanpvh{phfhn t h weke{ kadnkd`éhn kan hxuecca{ `e ca{ éka)

na{ rvatekph`a{‐# revd`dkhienpe ce khéhn {afve ch khvh wednpdakma muewa{

xue kanpenéhn {hnjve -Zacev# 6224$.

En e{ph afvh# Pdvh`a e{kendkh ch kan{pvukkdn `e ch d`enpd`h` eiendnhie`dhnpe ec u{a ̀ e eceienpa{ e}pevna{ xue {uoephn t ̀ enen ch iawdcd`h` ̀ e{u kuevra# ca xue hcu`e ̀ dvekphienpe h ca{ iekhnd{ia{ ̀ d{kdrcdnhvda{ ̀ e xue

Page 309: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 309/318

IUOEVE[ XUE MHKEN REVGAVIHNKE? HKKDANE[ PVHN[GAVIH@AVH[ EN EC HVPE  ;24

`d{rane ch kucpuvh rhvh xue ch{ iuoeve{ hkpÿen en kavve{ran`enkdh kan unia`eca eiendna. Rav apva ch`a# Pdvh`a iue{pvh dièjene{ hkevkh ̀ e ch eid)nd`h`# ch{ kuhce{ {e vechkdanhn kan ch verva`ukkdn t# rav phnpa# kan ch{ e})

rekphpdwh{ {akdhce{ ̀ e un ̀ efev){ev rhvh ch{ iuoeve{. Reva phifdän ̀ e ihnevhrav ̀ eiè{ e}rcékdph# Pdvh`a e}mdfe ch {hnjve ien{pvuhc# gud`a xue en jenevhcrevihneke hu{enpe ̀ e ch verve{enphkdn ̀ ec kuevra eiendna# t {u rve{enkdhiuewe ch vege}dn mhkdh ch {e}uhcd`h` t ch `e{cdjh `e ch verva`ukkdn.

En akh{dane{# ch{ hvpd{ph{ `ec revavihnke eircehn {u kuevra rhvh vee)vdv{e h rvèkpdkh{ {akdhce{ kaiune{ wdnkuch`h{ kan ec jäneva. Ie`dhnpe `d)wev{h{ hkkdane{ wd{dfdcdhn ch ̀ d{kvdidnhkdn# ec ̀ aidnda e dnkcu{a ch wdacen)kdh rve{enpe en ch{ vechkdane{ {akdhce{ rav iapdwa{ na {ca ̀ e {e}a t jäneva#

{dna phifdän `e kch{e# nhkdanhcd`h` t vhh. En ch afvh Mhwe tau vhre`1  -6222$ Eih Wdcchnuewh kanvanph hc e{rekph`av hc kvehv un e{rhkda `an`ee{ ra{dfce mhfchv {afve ch wdacenkdh {e}uhc t phifdän hkpuhvch. E{pe revav)ihnke {e `e{hvvacchfh en `a{ mhfdphkdane{< en ch rvdievh {e rvatekp unwd`ea en ec xue E`uhv`a Gcave{ rvejunphfh {d ec e{rekph`av mhféh {uvd`ahcjÿn pdra `e hfu{a {e}uhc. Unh we wd{pa ec wd`ea# kh`h rev{anh vekdféh unrhrec xue `ekéh? –En ec {ejun`a kuhvpa pen`vè{ 5 idnupa{ `e paphc rvdwhkd)`h`. Pdene{ pve{ arkdane{? 8Y Nhvvh unh e}revdenkdh rvardh ̀ e hfu{a {e}uhc

vehc# {eh kaia hfu{h`av a kaia wékpdih. 6Y Na mhjh{ nh`h. ;Y Hfu{h{e}uhcienpe’ -Kachfavhpavda ̀ e Hvpe Rÿfcdka# 6224$. En ch {ejun`h mhfdph)kdn {e enkanpvhfh h Eih `e{nu`h# kan ca{ aoa{ wen`h`a{# vhrh`h# hiav)`hh`h t kan ch{ rdevnh{ hfdevph{< h {u ch`a mhféh un `dc`a.

Ch verepdkdn `e hkkdane{ htu`h h xue ca{ kanpend`a{ `e jäneva {e mh)jhn iè{ hidcdhve{. Iukmh{ weke{ ch{ hvpd{ph{ `ec revavihnke vekvehn {dpuh)kdane{ kapd`dhnh{ høh`den`a un je{pa a un vh{ja xue {avrven`e t {hku`e<e{pa kan ch nhcd`h` `e vege}danhv hkevkh `e ca{ `d{kuv{a{ akucpa{ en ch{

hkkdane{. En D [me d{ Ie}dka# Zma Fehp Mev Ur1 -844:)844=$# Cavenh Zac)ev rvhkpdkh ch vedpevhkdn `e kdevpa{ `d{kuv{a{ `e kanpvac `e ch eidnd`h`‐ch ia`h t ch fecceh‐ en un e{rhkda e{rekéka ‐ch rh{hvech‐ t `e{hv)pdkuch {u{ eekpa{ hc dnpva`ukdv un eceienpa {avrve{dwa# ec ihcpvhpa kavra)vhc.; Ec revavihnke `e Zacev rve{enph ch{ {uvh{ `ec `d{kuv{a `e ch ia`ht ch fecceh# ia{pvèn`aca kaia unh kan{pvukkdn t na kaia unh vejch dn)ewdphfce t nhpuvhc. –E{ph dne{phfdcd`h` pdene ch rapenkdh `e kan{pdpudv# en ecrvake{a id{ia `e ch verepdkdn# ec ra`ev xue `e{mhke ca{ eekpa{ rav ca{

; En e{pe  revavihnke# Zacev hkpuhfh kaia unh ia`eca `e rh{hvech# reva penéhjacre{ en ec kuevra rva`ukd`a{ kan ihxudcchoe.

Page 310: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 310/318

;82  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

xue ec {e}a e{ e{phfdcdh`a# ch ra{dfdcd`h` `e rvawakhv xue ch{ navih{ kan){acd`h`h{ ̀ ec {e}a enpven en unh kvd{d{ rapenkdhcienpe rva`ukpdwh’ -Fupcev#844;? 82$.

En Vege}dûn nhc -844=$ Cavenh Avaka {e veka{p {afve un `ecjh`are`ha `e ih`evh {a{pend`a en `a{ {dcch{. Ec ve{rhc`a `e unh `e ch{ {dcch{e{phfh h ch hcpuvh `e {u nukh t ec apva `efhoa `e {u{ va`dcch{. Ch dcuidnhkdna{kuvh ̀ ec kuhvpa t ch ̀ ecjh`e ̀ e ch ih`evh mhkéhn rhvekev xue Avaka e{ph)fh {u{ren`d`h t# `e mekma# ch hkkdn `e ihnpenev ec exudcdfvda mhféh ccewh`ah ch hvpd{ph h un ̀ uva enpvenhidenpa t ch mhkéh rh`ekev ce{dane{ en ch e{rhc`h.En e{pe revavihnke {e pavnhn ewd`enpe{ ec `acav# ch `d{kdrcdnh t ch wdacenkdhdnwacukvh`h en kan{ejudv ch e{phfdcd`h` t ec kanpvac {afve un kuevra. Avaka

na {e `e{rven`e `e ca{ {djndkh`a{ `e jäneva ravxue vekufve h {u kuevraeiendna `e un hpvdfupa {urue{phienpe ih{kucdna? uevh t `uveh.

RA@EV T [DJNDGDKH@A

Ec ̀ e{exudcdfvda ̀ e ra`ev rve{enpe en ch{ vechkdane{ {akdhce{ e{ unh rveaku)rhkdn kan{phnpe `e xudene{ pvhfhohn kan ec  revavihnke. Ec kuevra `e ch{

hvpd{ph{ ihpevdhcdh ch{ kan`dkdane{ racépdkh{ t ekanidkh{ `ec enpavna. Hre{hv `e xue ec revavihnke rhveke {ev unh e{pvhpejdh {acdphvdh e dn`dwd`uhc#ch hvpd{ph na `eoh `e e{phv kan{kdenpe `e xudän e{ t en `n`e e{pè< fu{khphifdän wdnkuchv{e kan xudene{ ch af{evwhn t rhvpdkdrhn ̀ e {u{ hkkdane{? echèn ÿcpdia e{ kacekpdwa. –[dn unh cakhkdn t rhvpdkdrhkdn en ch ieiavdhkacekpdwh t {u vekuenpa a vekan{pvukkdn# un {enpd`a ̀ e ”na{apva{— na rue`eeievjev a {ev {a{pend`a ‐un na{apva{ en ec xue kh`h ta e{ unh rhvpe t `ecxue kh`h ta e{ ve{ran{hfce’ -Gch}# 8442? 668$.

Iukmh{ weke{ en ec pvhfhoa `e revavihnke# ec kuevra `e ch hvpd{ph e{ hch we ec –ta’ t ec –na{apva{’. En ch afvh Idenpvh{ `aviéhia{ -ec kh{a Ouève$ -6226$# Cavenh Zacev pvhh {afve {u kuevra ch{ ewd`enkdh{ `e ch wdacenkdh{uvd`h rav 52 iuoeve{ h{e{dnh`h{ en Kdu`h` Ouève# mhkden`a wd{dfce xuech kucpuvh t ch {akde`h` ie}dkhnh{ ou{pdkhn ch wdacenkdh mhkdh ch{ iuoeve{t# hc ranev{e en ch id{ih {dpuhkdn xue ch{ wékpdih{# `evvdfh ch kveenkdh{akdhc `e xue ch{ iuoeve{ ouhven{e{ {an ve{ran{hfce{ `e {u `e{pdna rav chavih en xue {e kairavphn a rav {u{ hkpdwd`h`e{. –Updcda id kuevra kaiaun ihrh {difcdka xue `akuienph t nhvvh ch wdacenkdh en kdnkuenph `e ca{kh{a{# paih`a{ `e veravpe{ enkanpvh`a{ en Dnpevnep. [afve unh rchnkmh `eiavjue# ch rdeh {e kenpvh en verva`ukdv en id rvarda kuevra ‐kan un

Page 311: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 311/318

IUOEVE[ XUE MHKEN REVGAVIHNKE? HKKDANE[ PVHN[GAVIH@AVH[ EN EC HVPE  ;88

rcuin xudvÿvjdka‐ kh`h una `e ca{ jacre{# kavph`h{ t fhcha{ xue e{ph{iuoeve{ {uvdevan’ -Zacev# 6226$. Kan ch id{ih peièpdkh xue Zacev#Vejdnh Oa{ä Jhcdn`a ccew h khfa ec  revavihnke Geidndkd`da{# en ec xue {e

enkevv en un kufékuca t {e rvardn un chpdjha rav kh`h iuoev h{e{dnh`hen Juhpeihch `uvhnpe 6225< ch hvpd{ph hircdk ec {and`a `e ca{ jacre{rhvh xue ru`devhn e{kukmhv{e uevh `ec kuhvpa. Hc djuhc xue Zacev# Jhcdn)`a dn{kvdfe ch wdacenkdh en {u rvarda kuevra t mhke wd{dfce ec `acav {uvd`arav ch{ iuoeve{ en un dnpenpa rav kan{pvudv un wénkuca enpve ch{ wékpdih{ tch{ rev{anh{ xue rve{enkdhn ch afvh.

Ec revavihnke {e rve{ph rhvh {ev un wemékuca kue{pdanh`av. En {u{ ve)rve{enphkdane{ rvewhceke un rapenkdhc kvépdka# pvhn{jve{av t `e vurpuvh# ec

kuhc ve{ucph hienhh`av rhvh ch{ e{pvukpuvh{ `e ra`ev {akdhc. [dn eifhvja#ch{ racäidkh{ xue ccejhn h kafvhv rve{enkdh en ca{ ie`da{ ̀ e kaiundkhkdnnavihcienpe kavve{ran`en h verve{enphkdane{ wdnkuch`h{ kan ch {e}uhcd)`h`# iè{ hÿn {d ä{ph e{ eiendnh. Ch{ `enunkdh{ venpe h ch dnou{pdkdh t ch`d{kvdidnhkdn na cajvhn hpvhev phnph hpenkdn. Ch racäidkh mh va`eh`a ecpvhfhoa `e hvpd{ph{ kaia Lhpdh Pdvh`a t Ch Kanjech`h `e Uwh# naifve kanec xue {e kanake h Rdchv Facdwev.0 Hkevkh `e {u afvh# Ch Kanjech`h e}rve{h?

Mht iukmh jenpe xue {e enaoh ravxue id{ jendphce{ e{pèn rve{enpe{ `e ihne)vh e}rcékdph en id pvhfhoa. Ca diravphnpe e{ xue me hkevkh`a h ch jenpe h id{

jendphce{ `e unh ihnevh hf{pvhkph t kankerpuhc# xue `uvhnpe unh hkkdn rue)

`en e{phv `erdcèn`aie ec rufd{ kan unh{ rdnh{# wecca rav wecca# t ccejh un

iaienpa en xue e{e hkpa {e pvhn{avih t rdev`en ch kankdenkdh `e xue e{ unh

whjdnh t h{é ch `e{idpdka. Ec afoepdwa e{ hkevkhv{e hc {e}a `e unh ihnevh en

`an`e na {e we kaia hcja rekhidna{a -Kefhcca{# 622:$.5

0 En nawdeifve `e 622=# Ch Kanjech`h `e Uwh rve{enp un revavihnke en ec En)kuenpva Nhkdanhc `e Kanpvhkucpuvh en Kh{h [evvhna# dn{pdpukdn xue `eren`e `e chUndwev{d`h` `e Juh`hchohvh. Gapajvhéh{ `e ch afvh# paih`h{ rav rev{anhc `ec htunph)idenpa# kdvkuchvan rav Dnpevnep# `e{revphn`a ch{ –iavhce{’ kankdenkdh{ `e ca{ jvura{iè{ kan{evwh`ave{ `ec cujhv. H rhvpdv `e enpanke{# ec kenpva kucpuvhc mh {d`a ma{pdcdh`aen {u{ hkpdwd`h`e{. En {u `een{h# ec hckhc`e dnpevdna `e Chja{ `e Iavena# Muja _hia)vh `e Hn`h# dnpenp e}rcdkhv xuä mhféh mekma Ch Kanjech`h rhvh hjve`dv h ch rafchkdn?–Xue ch kmdkh na {ca ia{pv {u kuevra kaia phc# e{a {evéh ca `e iena{# {dna xue mufahmé unh ih{puvfhkdn t cueja dnpva`uoa afoepa{ en {u{ rhvpe{ énpdih{. Enpanke{ ta ̀ dja?¨hm# khvht# e{a na e{ un revavihnke( Hmé {e kvu unh céneh# {e kht en ch fhoeh# en un

hkpa iut `e{hjvh`hfce’ -Räve Wejh# 6224$.5 En ec revavihnke Un iun`a ccena `e ren`eoa{ -6228$# Ch Kanjech`h dnwdp hc rÿ)fcdka h xudphvce ec wecca rÿfdka kan htu`h `e unh{ rdnh{.

Page 312: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 312/318

;86  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Ca{ {d{peih{ `e rva`ukkdn `e kanakdidenpa t `e {djndkh`a dnwacu)kvh`a{ en ec `e{hvvacca t ch rve{enphkdn `ec  revavihnke# {e wdnkuchn kanca{ iekhnd{ia{ `e ra`ev rve{enpe{ en ec kanpe}pa `an`e ch hkkdn {e vehcd)

h. –Ec ra`ev na kanpvach hc {uoepa ie`dhnpe {d{peih{ `e d`eh{ ‐d`eaca)jéh{‐ a ie`dhnpe ch uevh kaevkdpdwh< iè{ fden dn{rekkdanh# {urevwd{h#af{evwh# id`e ch kan`ukph `ec kuevra t {u{ dnpevhkkdane{ kan apva{ rhvhrva`ukdv kanakdidenpa’ -Jva{# 8440? 804$. Ec kuevra `e ch hvpd{ph `ec

 revavihnke paih unh ra{dkdn kan ve{rekpa h ch{ e{pvhpejdh{ {akdhce{ `ekanpvac# `d{kdrcdnh t rva`ukkdn `e {hfev# `apèn`a{e `e ch khrhkd`h` rhvhvairev t pvhhv unh nuewh vuph. En ec kuevra `e ch hvpd{ph `ec  revavihnke thke ch ra{dfdcd`h` t ec `e{ea `e {djndkhv ie`dhnpe ch vekan{pvukkdn `e

cenjuhoe{. En Ewevt`ht cde zav`{ dn rvajve{{ -622:$# Ecwdvh [hnphihvéh pvh)fho `uvhnpe whvda{ `éh{ en `devenpe{ dnpevwhca{ kan ch{ rhchfvh{ xue en)kanpv en `a{ revd`dka{ `e Pavanpa. En e{e pdeira# ch hvpd{ph vekairu{avh{e{ t kve `dwev{h{ avih{ kan ec rhrec t ch{ rhchfvh{. En e{pe revavihn)ke# ec cenjuhoe vhjienph`a t veavjhndh`a rav ch hvpd{ph ce revidpe enven)phv ch vehcd`h`# h{é kaia ufdkhv{e h {é id{ih t enpen`ev{e. En un oueja `evekaira{dkdn cdnjóé{pdkh# xue dnkcute nuewh{ avih{ `e rve{enphv cepvh{ trhchfvh{# [hnphihvéh ̀ e{kufve xue –@devenpe{ avih{ ̀ e kanakdidenpa na{

htu`hn h envenphv `devenpe{ re`ha{ `e vehcd`h`. Ndnjunh kch{e `e kana)kdidenpa# hun ch kdenkdh# pdene unh vechkdn rvdwdcejdh`h a rue`e rva`ukdvunh Wev`h` na kanpe}puhc’ -Gch}# 8442? 628$. [hnphihvéh {e ndejh h hkerphvch wev`h` avekd`h phc kuhc rav ca{ revd`dka{ t mhke mdnkhrdä en ch neke{d)`h` ̀ e kue{pdanhv t vekairanev ec cenjuhoe# e`dkhn`a un nuewa kanpe}pa#t kan äc hfvdv ch ruevph h unh cdfevph` paphc rhvh kan{pvudv {djndkh`a{.

Ch{ hvpd{ph{ `ec revavihnke {hfen xue ch e}revdenkdh t ec ren{hidenpavexudeven `e ch dnpevrvephkdn. Ch wev`h` na rue`e th {ev ÿndkh e dvvefhpd)

fce. En {u pvhfhoa# rav ie`da ̀ e {u{ kuevra{# {e ihnde{phn wev`h`e{ iÿc)pdrce{ xue {uvjen t pvhn{kuvven en un kanpe}pa e{rekéka t {u{kdphvèn cek)puvh{ h rhvpdv `e äc.

Ch dnpevrvephkdn ouejh un rhrec h whvda{ ndwece{ en ec revavihnke. Chhvpd{ph dnpevrveph ch vehcd`h` t kveh {u afvh. Xuden af{evwh dnpevrveph ch{hkkdane{ xue kan{pdputen ch afvh. Xuden ̀ akuienph dnpevrveph ch afvh rhvhvejd{pvhvch. Xuden hnhcdh dnpevrveph ch `akuienphkdn `e ch afvh. Rav phn)pa# ch {ufoepdwd`h` `e pa`h{ ch{ rev{anh{ dnwacukvh`h{ ouejh un rhrec un)`hienphc en ch e}revdenkdh t {djndkh`a `e un revavihnke.

Ch {ufoepdwd`h` e{ fÿ{xue`h dnkhn{hfce `e ch{ hvpd{ph{ `ec revavihnke. Hc dn{evphv{e en un kanpe}pa md{pvdka# {akdhc t kucpuvhc# h`{kvdfen {u kuev)

Page 313: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 313/318

IUOEVE[ XUE MHKEN REVGAVIHNKE? HKKDANE[ PVHN[GAVIH@AVH[ EN EC HVPE  ;8;

ra kan khpejavéh{ iÿcpdrce{? {e}a# jäneva# kch{e# vhh# epk. E{ ec kuevra un{dpda `e eira`evhidenpa t vhjienphkdn# ca xue ch{ kan`uke h kue{pdanhva ihndruchv# ie`dhnpe ch hkkdn# ec kankerpa `e {ev e d`enpd`h` muihnh.

Ec  revavihnke na {ca revidpe ia{pvhv ch {ufoepdwd`h` `e ch hvpd{ph#{dna phifdän `e {u e{rekph`av# xuden kairceph ch afvh ie`dhnpe ec {djnd)kh`a xue ce hpvdfute. Ca{ eekpa{ t hckhnke{ {djndkhpdwa{ `ec  revavihnke na {an kanpvach`a{ rav {u enunkdh`av< en akh{dane{ ch afvh kanpdnÿh {u{djndkhkdn h re{hv t en kanpvh `e {u kveh`av? –Ravxue ec kanpe}pa e{ `dé)kdc `e kairven`ev# ec revavihnke e{pè hfdevpa h dnpevrvephkdane{ xue rue)`en paihv wd`h rvardh t rue`en hceohv{e `ec dnpenpa avdjdnhc e dirhkphv hciun`a rav {é id{ia’ -Jeavjdh# 8440? =5$. Ec  revavihnke e{ {deirve un

`dècaja# h weke{ rva`ukpdwa# apvh{ `e{enkh`enhnpe `e uevpe{ eiakdane{hjvh`hfce{ t na phnpa# e{ unh aravpund`h` rhvh hcja# ca xue {eh? –e{ ranevenvenpe {dpuhkdane{ rev{anhce{ xue nhcienpe {an kacekpdwh{# pvhphv peih{xue kairhvpdia{ kaia ch vhjdcd`h` t ch avphceh# ec ide`a t ec whcav# ec`e{ea `e pvhn{avihkdn t ch `dkucph` xue e{pa kanccewh’ -Avaka# 6224$.

VEGEVENKDH[

 Hckèhv# O.# 844=. Ch kuhvph ̀ dien{dûn ̀ ec pehpva. Iä}dka# Dn{pdpupa Nhkdanhc ̀ e Fecch{ Hvpe{.

Fvenphna# V.# 8440. Aup{d`e pme vhie? Revavihnke# hvp# hn` cde# en Aup{d`e pmeGvhie. Revavihnke hn` pme Afoekp? H [uvwet Md{pavt a Revavihnke Hvp dn pmeU.[.H. {dnke 8452# rr. ;8)78.

Fvau`e# N.# t I.@. Jhvvhv` -kair{.$# 8440. Pme Razev a Geidnd{p Hvp. Pme Hievd)khn Iaweienp a pme 84:2—{. Md{pavt hn` Dirhkp. Nuewh Tavl# Mhvvt N. HfvhmhiDnk.

Fupcev# O.# 8442. Jen`ev Pvaufce. Geidnd{i hn` [ufwev{dan a D`enpdpt. Can`ve{# Vaup)ce`je.

Fupcev# O.# 844;. Fa`de{ pmhp Ihppev. An pme @d{kuv{dwe Cdidp{ a [e}. Can`ve{# Vaup)ce`je.

Fupcev# O.# 844=. Hkpa{ revavihpdwa{ t kan{pdpukdn `ec jäneva? un en{hta {afveenaienacajéh t peavéh eidnd{ph# @efhpe Geidnd{ph 4 -8=$? 647);80.

Kefhcca{# I.H.# 622:. Unh revavihnkevh na hrph rhvh ienave{# Ec Undwev{hc# 8: ̀ e oucda 3zzz.ecundwev{hc.kai.i}!naph{!wdQ0;:;66.mpic>.

Kachfavhpavda `e Hvpe Rÿfcdka# 6224. 3zzz.kachfavhpavda.jhcean.kai! >.Kanjech`h `e Uwh# 6224. @vajh`dhkkdn# 3zzz.kanjech`h`euwh.nep!Ihnde{pa.mpic>.

Page 314: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 314/318

;80  VECHKDANE[ @E JÄNEVA

Kuewh{# I.# 6222. Ra{puvh en ch vechkdn afvh)hvpd{ph ̀ e{`e {u rvarda pvhfhoa# en H.Gevvetvh -kair.$# r. 00.

Gevvetvh# H. -kair.$# 6222.  Hvpehkkdûn. Kdkca `e ie{h{ ve`an`h{ t e}ra{dkdûn `e a)

pajvhéh `e hkkdane{. Iä}dka# {.e.Gch}# O.# 8442. Pmdnldnj Gvhjienp{. Fevlecet# Undwev{dpt a Khcdavndh Rve{{.Gvuem# O.# 8440. Pme fa`t pmvaujm zaien—{ ete{# en N. Fvau`e t I.@. Jhvvhv`

-kair{.$# rr. 842)62:.Jeavjdh# A.# 8440. Gvhidnj aup# en Aup{d`e pme Gvhie. Revavihnke hn` pme Afoekp?

 H [uvwet Md{pavt a Revavihnke Hvp dn pme u.{.h. {dnke 8452# rr. =5)82:.Jac`fevj# V.C.# 84==. Revavihnke Hvp? Gvai Gupuvd{i pa pme Rve{enp. Nuewh Tavl#

Mhvvt N. Hfvhmhi{ Dnk.Jva{# E.# 8440. Wachpdce Fa`de{? Pazhv` h Kavravehc Geidnd{i. Dn`dhnhracd{# Dn`dhnh

Undwev{dpt Rve{{.Mevvevh Fekevvdc# I.# {.. Ec revavihnke ±pvh`dkdûn# ia`h# rufcdkd`h`# hvpe1 Iä}dka#

E{kuech Nhkdanhc `e Hvpe{ Rcè{pdkh{. Oa`avaz{lt# H.# 8447. Hnpacajéh rèndkh. Iä}dka# Oahxuén Iavpd. Oane{# H.# 844=. Fa`t Hvp? Revavidnj pme [ufoekp. Idnnehracd{# Undwev{dpt a Idn)

ne{aph Rve{{. Ouna# H.# t W. Whce# 8448. Fecc maal{ \enpvewd{phY# en H. Ouna t W. Whce -kair{.$# rr.

:=)4:. Ouna# H.# t W. Whce -kair{.$# 8448. Hnjvt Zaien. [hn Gvhnkd{ka# ve ![ehvkm Rufcdkh)

pdan{.Ihtev# I.# 844=. @e ch wd`h t ec hvpe kaia eidnd{ph# N.Rhvh`a}h# nawdeifve# 3 !zef.

ulancdne.ka.ul!n.rhvh`a}h!ihtev.mpi>.Ihtev# I.# 6220. Va{h kmdcchnpe. Revavihnke t iuoeve{ en Iä}dka. Iä}dka# Kan{eoa

Nhkdanhc rhvh ch Kucpuvh t ch{ Hvpe{)Rdnpa id Vhth)Hwoe`dkdane{.Iuøa# W.# 6222. Naph{ `e{`e ec Ruevpa `e Wevhkvu# en H. Gevvetvh -kair.$# rr.

88)8:.Avaka Xudtana# C.# 622=. Revavihnke !hvpe hkkdn kaia e}revdenkdh pvhn{avih)

`avh# E{kènev Kucpuvhc# Vewd{ph wdvpuhc ̀ e hvpe kanpeiravènea t nuewh{ pen`enkdh{#3mppr?!!vewd{ph.e{khnev.kc!na`e!=52 >.

Avaka Xudtana# C.# 6224. Pvhn{avihn`a# Hvpewen.kai. Hvpe kanpeiravènea# 3zzz.hvpewen.kai!cavenhQavakaQxudtana.mpi>.

Aup{d`e pme Gvhie. Revavihnke hn` pme Afoekp? H [uvwet Md{pavt a Revavihnke Hvp dnpme U.[.H. {dnke 8452. Kcewechn`# Kcewechn` Kenpev av Kanpeiravhvt Hvp.

Räve Wejh# V.# 6224. U `e J {e envenph h hckhc`e `e Chja{ rav ken{uvh. Idcenda.kai# 8; `e efveva# 3zzz.idcenda.kai!na`e!877646>.

[hnphihvéh# E.# 844:. @eer {ceer# Gvhnlcdn Guvnhke Hvkmdwe# 3zzz.vhnlcdnuvnhke.avj!ve{ehvkm!vechpe`!khh!khhQvhie.mpic>.

[kmned`ev# C.I.# 8445. Gvhjuh t je{ph `ec pehpva e}revdienphc en Iä}dka. Iä}dka# EcExudcdfvd{ph)unhi.

Page 315: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 315/318

IUOEVE[ XUE MHKEN REVGAVIHNKE? HKKDANE[ PVHN[GAVIH@AVH[ EN EC HVPE  ;85

[kmned`ev# V.# 844:. Pme E}rcdkdp Fa`t dn Revavihnke. Can`ve{# Fupcev ' Phnnev.[rvdnjev# O.I.# 8445. Pevvena recdjva{a# HvpNe}u{# oucda){erpdeifve# rr. 8;5)8;:.[pednihn# C.# 8448. Pme Lnazdnj Fa`t? Pme Hvpd{p h{ [pavtpeccev dn Kanpeiravhvt

Revavihnke. Fevlecet# Navpm Hpchnpdk Faal{. Wdcchvvehc# V.# 8447. Cavenh t Rhpvdkdh# Ec Gdnhnkdeva# 88 `e {erpdeifve. Zacev# C.# 6222. Enpvewd{ph rev{anhc# 86 `e hfvdc. Zacev# C.# 6226. Id kuevra kaia -un$ pevvdpavda `e ve{d{penkdh# E{kènev Kucpuvhc#

Vewd{ph wdvpuhc `e hvpe kanpeiravènea t nuewh{ pen`enkdh{# nawdeifve# 3zzz.vewd{ph.e{khnev.kc!na`e!724>.

 Zacev# C.# 6224. @éh 6=# Nauwecce{ `u Ie}dxue. Vewue Kucpuvecce# 3zzz.rhje{rev{a)avhnje.v!ie}dxuekucpuve!nauwecce{4)zaceve{.mpi>.:

Page 316: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 316/318

Page 317: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 317/318

Vechkdane{ `e jäneva#wacuien WDDD `e –Ca{ jvhn`e{ rvafceih{ `e Iä}dka’#

{e pevidn `e dirvdidv en oucda `e `a{ idc `de#

høa `ec fdkenpenhvda `e ch Dn`eren`enkdh t kenpenhvda `e ch Vewacukdn#en ca{ phcceve{ `e E`dpave{ e Dirve{ave{ Rvae{danhce{# E@DIRVA# {.h. `e K.W.#Pddhna 800# Kac. Hcan{a ]DDD# 28072 Iä}dka# @.G.

Kachfavhvan en ch rva`ukkdn e`dpavdhc `e e{pe wacuien?

en ec kacejda `e iä}dka#ch @dvekkdn `e Rufcdkhkdane{#

Ihvéh `ec Vakéa Kanpvevh{ Vaia# Hnh Jhvkéh [erÿcwe`h# Ouhn Idjuec Jhvkéh t Cavenh Iuvdcca [hc`høh -kaav`.$<

en v e`hkPh# {.h. `e k.w.#Cu Ihvéh Fhhc`ÿh t Hnpanda Facéwhv -kaav`.$.Kaira{dkdn pdrajvèkh t avihkdn?

[akavva Jupdävve.

Page 318: VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

7/30/2019 VIII. Relaciones de Género [Los grandes problemas de México - Colmex, 2010]

http://slidepdf.com/reader/full/viii-relaciones-de-genero-los-grandes-problemas-de-mexico-colmex-2010 318/318