;, -------~~------------
CONSEL,LO ASESOR:SEMANARIO DE antón costa EDUCACION modesto hermida
COORDINADOR: 'manuel janeiro josé antonio perozo , antón lamal ·~reira
rafael ojea ANO N° 51 ',miguel vázquez
~ ' ~ • .1"-.-,. ,.-,
Francisco Ferrer i Guardia, p-edagogo catalán universal
XOSE MANUEL CID FERNANDEZ
Nestes días de outono, é probabel que poucos galegos pensen na data do día 8, como aniversario da fundaci6n da E. col. MocIem.. ou no día 13, coma cabodano da morte do seu inspirador e realizador, F, Ferrer Guardia. Non se pensa por diversas raz6ns, algunhas das cais interésanos expoñer:
- Por unha banda, quenes pensan-e eu con eles- que a historia consiste na explicaci6n da realidade pasada, na investigaci6n do entramado dos feitos co obxeto de comprender o pasado na sua globalidade; sendo así, FERRER aparez ubicado entre os librepensadores que xeneraron unha alternativa á situaci6n social, política, ética e educativa da España da Restauraci6n. Sempre que os currículos de Historia, Historia da FiI<>sofia, Historia da educaci6n, Teoría educativa, Introducci6n á Pedagoxi a para mestres... incluisen estos temas, coido que a conmemoraci6n de datas etl que aconteceron feitos aillados non pasari a de ser algo meramente anecdótico.
- Por outra banda, derivado da marxinaci6n destes temas dos plás de estudo, e de que non constituen temas habituais de discusi6n mesmamente entre
. inteleetuais, a lembranza é algo que s~
xiren instituci6ns, asociaci6ns culturais diversas, segundo un criterio que, a miudo, marxina a importantes artífices do noso desenrolo histórico.
Certamente, as nosas instituci6ns robren a carteleira con ~rsoeiros siñificativos e intres diños de lembrar. Pensemos nas instituci6ns galegas elou galeguistas que lembran o nacimento dos mais sonados .. nazonalistas" (Risco, Otero Pedraio, Cuevillas, Acuña, Couceiro... ) Pola sua banda, as instituci6ns pedag6xicas lémbranse da LLE. do Museo Pedag6xico Nacional, do I Congreso Nacional de Pedagoxia, da criaci6n da Secci6n de Pedagoxia. ¿Debe deixarse a Ferrer Guardia para que o lembren naqueles circos de afin~
dade ideol6xica? Abofé que NON; r&ducir a centros ferreristas, anarquistas ou libertarios a lembranza de FERRER séría unha inxusticia a sumar ás que se cometeron con él mentras vivía.
A PERSONALlDADE DE FERRER
Deciamos que FERRER interesa fora dos seus circos ideol6xicos posto que despois de moitos anos de estar s~
lenciada a sua obra, a historiografia actual da educaci6n preséntanos a sua obra como "unha das alternativas, qu~
zais a úneca, teóricas g10bais dadas en materia de polí tica educativa pola esquerda revolucionaria deste país". Poucas alternativas ao longo da historia tiveron carácter de teorías g1obais, e c&cais sexa un pouco arriscado conc&derllo á obra de Ferrer, pro sin entrar nesa discusi6n, o que si é certoé que, con él o Iibrepensamento pedag6xico pr&
senta unha alternativa qúe compl&menta, o antitradicionalismo anterior, coa renovaci6n didáctica, e conta entre os seus cultivadores a un te6riro-práctico, capaz de perseguir de xeito irrenunciabel o seu sono: ..Transformar a soci&dade mediante a acci6n política e socia~ mediativada pola acci6n pedag6xica". lIusi6n rexeneracionista que nen é orixinal de Ferrer nen tampouco agota toda a sua capacidade refrexiva.
Ademais do rexeneracionismo finis&cular, crúzanse no pensamento de F &rrer, con moita maior influencia, diversas tendencias ideol6xicas. Prime~
ramente, as influenzas recibidas como adolescente, traballador en diversas ocupaci6ns, simpatizante da masonería e activista republicán. Esta síntese da como resultado un exilio de IS anos en Paris, que lIe permite contactar con int&
o 13 de outono pasado, cumplíronse setenta e cinco anos dende que foi fusilado o protagonista dunha das experiencias renovadoras máis siñificadas do sécolo XX: "La Escuela Moderna". Un foco de educación popular con especial incidencia en Cataluña na primeira década deste sécolo. A "Escuela Moderna" pasou a ter 147 sucursais na provincia de Barcelona en 1905, catro .anos despois da fundación do centro matriz da rúa de Bailén, o 8 de outono de 1901; escola esta, rexentada personalmente por FERRER até 1906 en que foi pechada polo goberno, sin conquerir con elo a morte da pedagoxí a ferrerista, que ten a vida teórica e, práctica 30 anos máis, espallada por toda a xeografi a peninsular e por algúns puntos do extranxeiro, especialmente en Amsterdam e Sudamérica
lectuais anarquistas e republicanos, contacto que sirve de complemento á sua formaci6n autodidacta.
A Paris débelle FERRER a configuraci6n da sua personalidade, mesrriamente a de ensinante, que vai dom~
nando entre as suas outras facetas: pública o Tr.t.do de Eap.i\ol pr'~
tlco, libro de consulta con innovaci6ns didácticas e de contido social progr&sisla; opta polo eqsino - racional e cientifico-- frente á política electorera que lIe ofertaba Alejandro Lerroux; desconfia das reformas políticas que non conlevan cambio de mentalidades; e cando' estaba diante dos fusiles, berra: "Viva la Escuela Moderna"; da sua experiencia deixa unhos apuntes que permitirían compoñer a obra póstuma: u E.cuel. Modern.. Morto inxusta
mente a resultas dun xuicio absurdo, pro válido para poder segar a vida duo loitador contra a explotaci6n do home polo home.
EIXOS BASICOS DA PEDAGOXIA FERRERlSTA
Ademais do gratificante que resulta a lectura da sua obra póstuma, existe hoxe unha historiografia válida para coñecer ' a pedagoxia de Ferrer. Destacan entre todolos estudios historiográficos as obras de Pere SOLA. quen amosa como a escola moderna non se limita 6 laicismo, á neutralidade ou 6 principio de Iiberdade do neno, introducindo, por contra, moitas outras innovaci6ns:
l. A educaci6n -e debe ser tratada- como principal problema político.
i. Ensino cientifico e racional 3. Coeducaci6n de sexos. 4. Coeducaci6n de ricos e pobres. S. Orientaci6n antiestatal e a-es
tatal da educaci6n. 6. Importancia do xogo no proceso
educativo. 7. Pedagoxia individualizada. 8. Ausencia de premios e castigos,
exámenes e concursos.
Estes principios -de cuia realizaci6n na escola moderna ternos poucas noticias- poden sintetizarse en dous obx&tivos xerais: .. proporcionar unha educa,ci6n integral 6s alumnos e axudalos, a traverso dela, a acadar a sua emancipaci6n".
Con parecer perfecta esta experiencia -polo menos a nivel te6rico-- poden atoparse fisuras, tanto dende unha crítica sociol6xica, como dende análises pedag6xicos. S6 apuntaremos algunhos aspectos que caracterizan os debates contemporáneos:
l. A pesares de suliñar relaci6ns entre educaci6n e polí tica e de
ofertar un programa de educaci6n p<>pular, F errer fai abstracci6ns de tempo e lugar: a) situando a escola 6 marxen da reali
dade de clases. b) Ser incapaz de conxugar o seu es
prito universalista coa realidade política, social e Iingüí stica do seu psi s catalán.
2. O respeto á espontaneidade do neno - principio central da peda
goxia libertaria e da educaci6n nova- é contestado dende posturas que defenden un directivismo democrático, que leve ó neno a custionar aqueles problemas non custionados no seu ámeto familiar e S()
cia~ ou plantexados de xeito err6neo. 3. ¿E posibel a neutralidade escolar,
ou sempre estamos comunicando algún tipo de ideoloxi a?
Sigue 1':1 pax. 262
Domingo, 11 de Noviembre de 1~84~No~2~62~E~d:..:u:.:c=a:..:.c.:..:ió:.:.n-=--- ~ _
Lembrando a F errer setenta e cinco anos despois da sua morte Ven da páx. 261
4. Dentro da sua concepción da educación integral, ¿postula
abertamente a equiparación de traballo manual e intelectual, a complementari&dade dos dous tipos de actividades?
FERRER GUARDIA E GALICIA
a) O anarqu MELLA
Ainda non es
13 vigués Ricardo
.•uficentemente es~
dado o pensamer.to de R Mella, espaliado en Diarios • Revistas de fora de G alicia na segunda década deste sécolo, Mais recente é a publicación do Id.arla en Barcelona no 1978. Reproducimos un texto ilustrativo da coincidencia con Ferrer en aspectos centrais do seu pe~
samento: Laicismo e racionalismo escolar.
..... Llegada cierta edad no hay quien no se pregunte por el principio y la causa y por la fmalidad y el acabamiento de todas las cosas. Y todo esto es de una d~
ticultad innegable ¿qué hará el maestro? Para unos, puesto que no hay un efecto sin causa, el mundo habrá tenido su origen y un principio. tendrá una finalidad y un acabamiento. Para otros, la serie de las causas no tendrá limite ante: rior ni posterior y el mundo existirá de toda la eternidad en el espacio infmito. Como todo cuanto nos rodea, empieza y acaba, sucede por algo y para algo, los es¡Xritus realistas optarán por la primera hipótesis. Los capaces de abstracción se inclinarán por la segunda. No valdrá ~ vocar la ciencia porque eUa no puede aotualmente, acaso no pueda nunca, darnos respuestas enteramente proba~
rías... Lo intelectualmente honrado será, pues, que el maestro exponga con toda claridad los datos del problema y las h~
pótesis diferentes que tratan de aclararlo. Hacer otra cosa será siempre una imposición de doctrina".
b) Escritos en Galicia sobre FERRER e a sua obra
Son moitos máis os escritos contra o laicismo escolar que os favorabeis, ainda que existe unha lagoa no conec~
mento destes últimos debido il desaparición da prensa obreira. Antón COSTA atopóu dezasete migos en defensa do laicismo en periódicos galegos, entre os cais podemos escoller unha breve defin~
ción de Ferrer Guardia: "Todos sabemos que Ferrer no fue ni un gran sabio, ni un gran literato. ni un gran políúco, ni siquiera un gran orador. Tampoco fue un héroe, pero si fue mártir. Ferrer tenia por misión en Cataluña fomentar la escuela moderna, y esa es
.cuela moderna no terna otra finalidad
que la de propagar la cultura entre el elemento obrero. cosa que siempre han visto con muy malos ojos todos los m~
nárquicos y especialmente los de la Lliga".
...Con sus propagandas, con sus escuelas, con sus bibliotecas, Ferrer destnáa de una manera lenta, pero poderosa, la espesa venda de la ignorancia que tanto tiempo ha dominado en España y que desgraciadamente aún no se ha podido romper del todo. Ese fue el gran delito de Ferrer.
c) Centros escolares laicos e racionalistas en Galicia
De Antón COSTA RICO proceden -igoal que para o punto anterior- as únicas pesquisas feitas de maneira seria. Con estar ainda sen rematar a elaboración dun infonne sobor da repercusión do laicismo e do racionalismo escolar en Galicia, os primeiros datos que nos aporta na revista Cuaderno. d. Ped. gogfa falan de dezaoito escolas laicas, sen podemos precisar o ideario de certas escolas creadas por emigrantes, así coma tampouco os logros en materia de creación de centros das Agrupacións Socialistas de Galicia, que farian a~
mentar aquela cifra. Parécenos unha implantación importante se temos en conta a estructura ideol6xica da poboaci6n galega, predominantemente conservadora.
Queden estes datos, para presentarnos a un home, a un pedagogo exempIar dos que abondan pouco na historia da Educación.
Sobre a programación
Ao escomenzar O curso, todo profesional do ensino enfréntase á cuestión de planificación do seu traballo ao longo do ano escolar. O instrumento có que conta é a programación.
Está fora de toda dúbida tanto a importancia como a necesidade da mesma, para poder levar adiante unha laboura educativa eficiente e positiva. Sen unha mínima programación é dificil por non decir imposíbel, acadar resultados proveitosos no traballo escolar.
Arredor da programación prantéxanse hoxe unha serie de aspectos teóricos e prácticos, e da sua clarificación creemos.que depende a eficacia da mesma. Estes aspectos serian. os seguintes:
l.-Concepto e obxetivos da -programación:
En primeiro lugar, a programación é un instrumento operativo que, mediante o desenrolo dunha serie de apartados -que poden variar as caracteristicas do traballo escolar-, ten como fin planificar a actividade educativa a corto (diario), meio (mensual ou trimestral) e longo plazo (anual), de tal xeito que o profesor controle constantemente o seu traballo e os factores que nel inciden.
Se queremos que sexa realmente operativa, debemos superar duas deficencias mói cotidianas:
-Tendencia a centrarse na programación a meio e longo plazo, deixando un pouco esquencida a máis importante, é decir, a diaria. A clasificación temporal das programacions ten un senso operativo, aínda que non leva consigo unha xerarquia. Todas son igoalmente importante.s, mais a
X.R BERNARDEZ PEREZ
diaria é a que nos permite sacar maior partidoao noso trabaIlo e un mellor control do mesmo.
-Non teñen un desenrolo adecuando aspectos importantes como a metodoloxía a seguir, a situación de aprendizaxe dos alunos... elementos sen os que a aplicabilidade da programación queda en entredito.
2.-Elementos participativos na programación:
Para que sexa proveitosa débense ter en conta, á hora de orgaizala e desenrolala, a todos aqueles participantes na comunidade escolar que se van ver afectados pola sua posta en práctica, é decir, alunos, demais profesores, pais... Sen a sua participación non acadará resultados tan positivos.
3.-A programación como meio de actualización pedagóxica:
Cando se plantexa como . núcleo. da éictividade escolar
na que o profesor está inmerso, leva consigo a necesidade dunha constante actualización pedagóxica -millorando os seus métodos, preocupándose dunha millor utilización do material...- e de contidos, pois obliga a empregar o libro de texto como auxiliar meio e a estar consultando bibliografia sobre o contido das áreas.
Xa para rematar, a programación precisa, para a sua eficacia, da coordinación -xa sexa de ciclo ou departamento-: fomenta, deste xeito, o traba110 coordinado dos profesores. e esta coordinación é condición para o seu éxito. Hai qUE ter en conta que a coordinación é outro dos factores básicos cando se desexa que o trabailo escolar teña froito...
1,',
/ /
PEPE CARREIRO
/ -'
//
/
. ¡::>c)LO VI5TOD " A cauSA ESíA ..
.' pauca SOliDA ~.
--
_D_o_m_i_n9 ~---------_---=-.=E~d~u~c~a~c~i~ó~n~N;;..o;.;;;:2;:::::63..;;.,o...;,,_1_1_d:-e_N_o_V_ie_m...,;;b_r_e_d_e_1_9_8_4
\~
Op~ -9 O
Joooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo~ob
No bosque da fantasía
o rapaz andaba recollendo frutas, descalzo, polo meio do bosque. Colleu unhas cantas moras nunha silva, tendo cuidado de non se espetar unha espiña nas manso Logo, sacou a camisa e deixouna no chan; puxo encima o que recollera e comenzou a subir pola árbor. O seu pé. resbalou é, ao agarrarse, rabuñouse no brazo. Fixo un xesto de dor· pero seguiu subindo. Cando chegou a unha pola gorda, sentouse nela a escarrancha-pernas e comezou a coller mazás. Aquela maceira daba as mazás máis maduras e máis saborosas do bosque. Viu unha aínda moi verde e pequena; colleuna e comeuna, deleitandose no pracerdo sabor acedo que lle encantaba Cando xa tiña bastante fruta, foi tirando cuidadosamente as mazás ao chan. nun lugar cheo de herba, para que non se esmagasen ao cair. Baixou coa destreza e a seguridade dá costume. Chegou abaixo nun momento e mirou a ferida feita: non era nada, iriao lavar ao rio e xa está. Colleu as mazás, puxoas na camisa, atouna e foise camiño da casa. Sabía que o seu can estariao esperando. Entón foi cando o viu, ali, parado, quedo, inmóvil, parecí a que nen siquer respiraba Era un gato, cos ollos relocintes como diamantes. Tiña a pelaxe a raias, con manchas brancas. Era moi bonito. O rapaz quedou impresionado polo felino. Ao fin. decidiuse. Saiu de detrás da árbore, e avanzou cara o animal. O gato sentiu o ruído pero non se moveu: aquel gato tiña' que ser pra el. Estaba esperando o mellor momento para saltar e agarrar a súa presa O rapaz non o sabia. Nen siquer se He pasou pola cabeza que o gato podia estar cazando, e, ao pisar unha pola seca que rompeu con ruido, chegou a ver unha fonna pequena e gris que comia entre a herba, mentres que o gato saltaba, nun intento desperado de collélo. O animal revolveuse, enfadado-non ves o que tixeche? -pasei todo o traballo para que ti chegues e fagas escapar o meu xantar. Xa poderias ter máis cuidado! O rapaz, sorprendido primeiro, e avergoñado despois, intentou disculparse -perdoanonpenseiqueestivesescazandodixo, coa cabeza baixada-. Está ben dixo o gato- pasa por esta vez, pero ten máis cuidado. O rapaz, querendo reparar o mal convidouno. Queres vir a miña casa?, teño algo que comer para ti: esta mañá cacei un coello. "Gostariame moito, pero non estou domesticado. O rapaz, ante aquela resposta do gato, quedou perplexo. ¿Qué é iso de domesticado?, ¿non o sabes? Verás: a miña vida é nonnal, aburrida, cazo ratos e páxaros, os cans cazanme a min....Pero se me domesticases, todo seria distinto: esperaria con impaciencia que chegases para xogar contigo.- O gato mirou ao rapaz, que estaba cada vez máis interesadovouche por un exemplo: para min. o ceu non me fai nen mal nen ven; eu non podo voar. Pero se me domesticas, o azul do ceu recordarame o azul dos teus ollos, sentirei alegria ao miralo. O gato parou, esperando unha reacción do rapaz. Vendo que esta non chega engadiu, suplicante: "Por favor domesticame" E... que non seicomo- dixoo rapaz-Deveras que me gostaria, pero non sei. Pero ¿Non tes
ningún animal na tua casa? Sí teño un can, pero collinno de pequeniño e non o tiven que domesticar. O gato puxo unha cara de tristeza: a sua esperanza esfuma-base, escapabase o mesmo que a sua presa racia un momento atraso Dime como se fai, dixo o rapaz ao ver aquela cara triste. O gato, animado, respondeulle:
_ Sentate aí, vouche explicar. O rapaz sentouse cómodamente na
herba e escoitou atentamente o que iIe dicia o gato:
,. od- ... e teras que vlr t os os dí as aqui, e cada día poraste máis cerca, e así hasta
'dque me poI as tocar, e entón estarei domesticado.
-Ben-dixoorapaz- Veremonosmañá aqui, levantáronse e foise para a casa O gato quedou ali un momento, pensando, reflexionando....
O rapaz chegou á casa, unha cabaña ben feitiña, con paus e poIas. Era fresca no verán e quentiña no inverno.
Entrou, aJí estaba o can enroscado acima dun montonciño de palla. Ao ver o rapaz, o animal levantouse.
- Tardache moito-dixo o can estirándose
- Estiven con gato. - Un gato! como que viche un gato, é
que estiveches con el? - Que é verdade, home! -dixo o rapaz
estrañado da reacción do can- pediume que o domesticase e vou facélo.
- Elogo vira vivir connosco? - Pois levaremonos como o can e o
gato - Por qué? Podedes ser bos amigos, é
lei natural que os animais se leven mal cos outros.
_ Poís ti vas romper esa lei animal -respondeu o rapaz con tinneza- e agora
al .c as, e Irnos comer, trouxen fruta para min e comeremos o coello asado.
_ Está ben-dixo o can- non te enfades
- Pois, a verdade -dixo o rapaz algo molesto- é que tampouco o sen moi ben. Os meus pais contaronmo antes de que se fosen. que antes disto habia unhas cousas moi grandes, con moita xente, e arbores de pedramais altas ainda que o carballo vello -exclamou o can iso e imposibel.
- Pois si que é verdade. E tamén habí a cabalos que non comian. só bebian, e tiñan rodas e un teito.
- Como pode ser? cantos anos hai diso?
- Os meus pais dixeron que fai moitos anos diso.
- Miña nai! como pode facer tantos anos?
- Non o sei. Eles contaronmo e foronse para sempre -o rapaz vaixou a cabeza, triste recordando...
O outrodiafoi o lugar donde quedaron e estivo falando co gato de cousas triviais, como me dixera o gato. Logo foronse cada un para a sua casa O rapaz pasou polo rio e colleu auga nunha cantiplora de pel de cabra Chegou a casa e despois de comer, o can e el foron pasear. F oron até o envalse que tixera un castor e ali xogaron os dous co a auga, Nadaron. e mentras o rapaz buceaba, viu no fondo algo que brillaba Subiu, colleu ar, e baixou, mentras que o can. o miraba casi orgulloso. Cando subiu tiña na man un pequeno cofre metálico. O rapaz nadou cara arriba, onde estaba o can.
- Que é iso? preguntoulle. - Non o se~ encontreino no fondo
-respondeu o rapaz, mentras se puña a camisa
Colleu o cofre e intentou abrilo, pero resistiase. Despois de esforzarse, colleu unha pedra, e comenzou a golpeálo. Ao fin abriu. Dentro había unha funda de coiro. O rapaz tixouse que no cofrecl'llo non habí a entrado nin unha gota de auga. Tocou a funda de' coiro. Dentro haberá
pero a lei natural di que... 'algo frio, sacouno. Era algo cuadrado,
- Ti e as tuas lei! -contou o rapaz enfadado- xa pareces un avogado de eses que habia hai tanto tempo, antes de que chegase o paraiso.
- Avogado? dixo o can. Que é un avogado?
con motios botonciños de cores. Tiña unha xaneliña e dentro unha cousa con duas rodas. O rapaz, coa man temblorosa pulsou un botón, e non pasou nada, logo pulsou outro, as rodas, comenzaron adarvoltaseprontoseoiuunhavoz,que asustou o rapaz e o can:
Oisme ben? son o teu paL Sabia que algun día o encontrarias, escoita en. vouche decir o logar donde esta un tesouro, tes que ir a casa da vella raposa. Logo colleras cara a dirección onde se pon o sol até que unha árbore non te deixe pasar. Ti segues para diante chegarás a unha parede de roca Busca un botonciUo á dereita dunha greta Apretau,
A cinta cortouse, deixando atónitos ao rapaz e o seu acompañante.
- Xa non me acordaba do gato, teño que ir. Chegou ao lugar, e o gato estabao esperando. Enton falaronse, o rapaz contoulle o que descubrira. O gato dixoUe que o domesticase pronto, e el axudarialle a buscar iso. O rapaz tixolle caso nos dias que seguiron. dedicouse ao gato, os seus esforzos diron resultado, unha semana despois o gato chegou a casa do rapaz, o can mirouno con receu ao principio, pero un anaco despois estaban contando chistes e anecdotas da caza Aquel dia dedicaronse a xogar. pero o rapaz xa estaba pensando naquela cora de pedra.
Ao dia seguinte puxeronse en camiño. Chegaron a casa da vella raposa, unha grande madrigueira abandonada xa habia moitos anos, logo colleu cara onde se puña o sol, e logo unha arbore cortoulle o camiño.
Seguiu adiante e chegou a roca Comezaron todos a buscar o botón e foi o gato quen o encontrou. O rapaz pulsouno. Oiuse un ruxido e apareceu unha porta Entraron os tres nun pasillo iluminado. Chegaron a unha praza que estaba chea de pantallas e botons, con grandes tubos que daban luz. O rapaz quedouse perplexo. Que tiña que facer agora? O gato solucionoulle o problema, viu un rato e saltou, nin o colleu pero caiu non . panel de mandos que o momento comenzou a brilar, o gato correu asustado a refuxiarse detras do rapaz. O can mais asustado.ainda ladroulle.
- Mira o que tixeche, isto vai romper todo!
- Para aqui medroso! dixo o rapaz, mira aquilo!
N unha pantalla apareceron unhas signas moi raras. O prirneiro era algo como un triangulo co as ramas mais alargadas cara abaixo, facia algo asi A. Logo habrá mais, sonou unha voz.
"Cando aprendas isto, poderás leer. cousas, aprender, e asi faras moitas cousas. A máquina parou. O rapaz saiu dali. Pojas pantallas xa sabia como por en marcha os aparatos, pero non o fixo. ·Cerrou a porta cando saiu o can. O gato preguntou:
- Por que fas isto? Non pensas aprender nada? . - Vivo ben asi non quero aqui arbores de pedra nin saber como se fan bombas. Quero que isto siga sendo o bosque.
O can e o gato miraronse sin comprender aquilo, pero sabian que tiñan fame.
- Irnos comer algo dixo o can. - Vamos respondeu o rapaz. E alonxaronse xogando e rindo na
frondosidade do bosque.
Emilio García Roselle lo C - La Guía-Vigo
oOOOOORQOOORROOORRROOOOOOOOOOg~ORROROOORRRRR200RRRRRRRRRRORRORRRRRRORRRRRORRRRRRDRORRRRORORRRRRORRDORRORORRRRRDRRDRORRRR
N.o 264 Educación Domingo 11 de Noviembre de 1984
MENTRAS O TORTO VAl CAMIÑO DE BRIGAMTIUN, . MERACO E ATTO, CAMIÑAN ATE OCIDENTE EN PROCURA DOS ARTABROS.
"1
RANo ~RAL MS Cd$TRtX:/<f8 /ESC'O~NÁ$ &9Od~~ .4Q~tEt'Lt>X'/&~
ATé /98/ --+ r.J
o O O
°0 O
O
C.4ftTRrJ '8cRNe-/1aJ (Qf6an~ tf (XJI?()ffA
Ny 265.
qoERE~
UNHAS SAc<D'W~5 C"AV~L
fDUCA'Tl VO
Educación
OLLA'DE, ISTE fAREcE MA2IN6UER. .... & UN
'BoGAVANtE"
..,. o io'DA0ALLO VAlSE ,4
\I\vtR. AO ~ON])O, poR. E-LO.
uN OLlO E~~b~A ~ ~otJse lLE Ao LA1)C 1)0
"lJ\~O.
SAR.PHiwA >\uREEc;ELO
~o~E:M()S 1ft ONDE E~íAN AS
~~l)( I t..A.s
CANDO É PEQUENO 'lEN UNHA ~STRUC10
AA S IME-tRICA CON oLl D Pe cADA "L~.._f___ P~Ro eAN'Do CHÉ
L.=::>-" A A!>UL1"D .••..
PODEMOS oas~~VA~, TODA CRAGt=: DE fROíA~ E Lt::Gokg
A MIN o qUf= ~ t1A\~ M~ 6o~rA E· o ?OL o Sc8o(t 1)E "tC)DC ÑA~. FEIRAS
LEVAME= UN\-\~S uvtt\ÍA~I t'\oRENA
\-\O'JC(;-, l MOS A 'PAAzA (OA MIÑA NAI
----:---J.
L..-_----..:...~O_G-A-V-p..-NI\:::;E~===:::::u:llC='0a~~==:::::~--A VER SI sA8E:DE=S ~\)RR\Ñ~~ N6N É o ~I
q,lJE" ~IXE- t lS1"E LGNGUA.DO, É ON RODABALLO ...
Guión: PILAR MOLIST Dibuxo: LOLA BLAZQuEZ
Domingo 11 de Noviembre de 1984
·:..:..10...:2::66:..-=E:::d:.:u:.:c::a::.c=i::ó::n~ ~ ~ D_o_m-in_9_o_,_1_1_d_e_N_o_v_ie_m_b_re_d_e_19_8_4
OFICIOS POR ICAR
La pesca
. Pequeños barcos para la pesca costera, con una tripulacion de 2 a 10 hombres como máximo y que salen a la mar de uno a tres días para la captura de pescado fresc.o para el consumo.
Como atestiguan las excavaciones prehistóricas, la pesca en mar y en río ha sido desde siempre una actividad tradicional en todos los pueblos.
PATRON DE PESCA Es eljefe de un buque, y se trata siem
pre de un pescador cualificado. Es contratado por el armador-propietario del barco, y tiene a su cargo la total responsabilidad sobre la tripulación y el cargamento. En barcos de más de 110 t. está asistido por un "segundo de a bordo".
LUGARTENIENTE En los navios de pesca a gran escala,
es el jefe de la tripulación que está de guardia y también tiene a su cargo el grupo de marineros encargados de reparar las redes.
ACUICULTOR Entre las muchas especialidades de la
pesca. hay que destacar al acuicultor, que cría por igual crustáceos que peces de mar (mujoles, doradas, róbalos) o de río (truchas, salmones, lucios, angulas). Atiende la puesta y la fecundación etapas decisivas en la cría- que suelen tener lugar según el ciclo natural de los animales, aunque a veces son aceleradas o incluso provocadas mediante el empleo de hormonas, o bien por manipulaciones sobre los machos y las hembras. El acuicultor debe vigilar la temperatura del agua y su oxigenación, atiende a la limpieza del agua, al buen estado sanitario de los peces, a los que se les suele vacunar contra ciertas enfermedades; realita la selección genética, etc. En 1980 la acuicultura produjo en todo el mundo 10 millones de toneladas de pescado.;
MARINERO El marinero echa y sube las redes, y
en algunos casos, además, está encargado de limpiarlas y remendarlas. También clasifica, destripa y limpia el pescado: tiene a su cargo la limpieza del barco e igualmente puede recibir la orden de hacer guardia en la pasarela cuando el barco está en ruta.
GUARDA PSICICOLA Está encargado de vigilar el cumpli
miento de la reglamentación de pesca y de evitar a pesca furtiva. En casos de polución de las aguas, debe anunciarlo a las autorídades. También puede estar encargado de todas aquellas tareas tendentes a la revalorización de los dominios pisci~olas que le sean asignadas.
rrederas y no suelen hacer expediciones de más de 24 horas. Algunos, no obstante, llegan a estar fuera hasta 4 dí as, y utilizan, pues, barcos mayores (de 12 a 20 m. de eslora).
Los barcos modernos son verdaderas fábricas flotantes que funcionan las 24 horas al día. Se les llama buq ues-factoría que buscan los grandes bancos de pesca mediante instrum~ntos muy sofisticados y técnicos. como el sonar. aparato de detención por medio de ondas que permite
descubrir un banco de peces a varias millas. .
PESCADOR DE ALTURA Trabaja a bordo de barcos de enverga
dura media (de 30 a 70 m. de eslora), con otripulaciones de entre 16 y 24 hombres, y que efectúan campañas que pueden durar de 10 a 15 dias.
PESCADOR INDUSTRIAL Va a bordo de buques-factoría que
realizan campañas de varias semanas y a veces de varios meses recorren muchos miles de kilómetros desde su puerto de embarque. Las tripulaciones oscilan en
otre 30 y 60 hombres, repartidos más o menos de la forma siguiente: 4 en la pa- . osarela; entre 7 y 10 en las máquinas; 5 en la intendencia, de 20 a 40 hombres en el puente.
continuo auge, de acuicultura y piscicultura, y de quienes se dedican a la investigación básica o aplicada (en el Instituto Espa'ñol de Oceanografía, fundamentalmente).
PESCADOR DE BAJURA (O PESCA COSTERA)
Son los pescadores que practican la pesca a pequeña escala y trabajan a pocas millas de las costa en barcos de pequeño tamaño y con tripulaciones de entre 2 y 5 hombres. Pescan con redes ba-
LOS OFICIOS DE LA PESCA La pesca moderna exige hoy una gran
preparación y se ha dotado de una organización compleja. Veamos lo que se hace en otros paises y también como está organizada la enseñanza de la pesca en España.
Japón ha puesto en marcha 82 estaciones experimentales, 42 escuelas secundarías y dos universidades estatales destinadas exclusivamente al estudio del medio maríno. A la vez, en cada una de las 13 universidades normales que existen en el litoral japonés hay una facultad de pesca
En los Estados Unidos, la Oficina de Pesca Comercial dirige 19 centros de investigación.
oCon todo, el trabajo es duro y no tan rentable para los pescadores. Una campaña de pesca, agotadora y peligrosa, como, por ejemplo, la de los bacaladeros en Terranova, no proporciona a un marinero más allá de unas 600.000 ptas aproximadamente, teniendo en cuenta que sólo hay una campaña al año. El pescado, cuyo precio es
oalto debido a los costes de distribución, apenas proporciona al pescador más que para sobrevivir. A causa de ~1I0, los jóvenes suelen abandonar este oficio. al igual que muchos armadores, arruinados por los excesivos costes de explotación de las embarcaciones y tripulaciones. Así, España, uno de los países pesqueros por excelencia. sólo cubre actualmente, con sus exportaciones, el 93 por 100 de sus importaciones.
En la Unión Soviética se forman cada año 1.000 especialistas que van renovando un cuerpo de más de 7.000 ingenieros y técnicos en esta materia.
Pero en otros tiempos, la pesca a gran escala no era -como hoy- un negocio de tipo industrial, organizado por una empresa o por el E stado. El pescado no se conserva bien, primero secado o salado y más tarde metido en hielo. El hecho de que una campaña de pesca se presentara mal, significaba la miseria para infinidad de familias. Pero cuando la pesca era abundante en exceso, los precios en el mercado bajaban rápidamente.
Durante muchos siglos, y hasta mediados del actual, la pesca costera se ha venido practicando en barcos de vela a lo largo de todas las costas de Europa. Asi, por ejemplo, el golfo de Vizcaya era surcado casi permanentemente, sobre todo el verano, por innumerables veleros, entreeIlos los atuneros, que iban tras los bancos de atunes. Desde el Pais Vasco hasta Galicia, yen el re~tode la costa cantábrica y atlántica, las flotillas se hacian a la mar a toda vela y una vez encontrados Jos bancos de atunes se dejaban arra~trar, amarrados a inmensos botalones.
En Espa ña, una de las primera potencias pesqueras del mundo, siete centros oficiales y 11 reconocidos otorgan títulos profesionales de náutica pesquera, especialidades de puente de pesca, cabotaje, máquinas, electricidad, buceadores. También se imparten cursos de formación profesional en la rama maritimopesquera (4.691) alumnos en 1982). Asimismo la especialidad de 'Cultivos marinos" en el Instituto Politécnico de Formación Profesional Náutica Pesquera de Vigo. Sin embargo, la formación pesquera en España todavía debía estar mejor atendida, ya que son más de 500.000 personas las que viven en nuestro pais de la pesca, de las que 108.414 son tripulantes de barcos pesqueros. Todo ello, además de las actividades, en
En la actualidad no sucede asi. Los barcos se han.perfeccionado mucho, asi como la calidad de las redes. Los buques-factoría modernos constituyen una nueva cima de
ola técnica pesquera. Estos barcos, de más de un centenar de metros de eslora, de una capacidad bruta de unas 3.000 toneladas y que navegan a unos 15 nudos, son capaces de arrastrar trainas a más de 1.500 m. de profundidad, lo que deja al pescado cada vez menos posibilidades de escapar, máxime si tenemos en cuenta que los pescadores operan en flotillas, con lo cual cubren zonas marítimas cada vez más grandes.
Domingo, 11 de Noviembre de 1984 ~_.'-' Educa-CI·O'- . : -=-----:~:----------------.. . • 1, t. I -----------=::...:-=..::...::.=.=:.::.:.":..:.,.-Experiencias
Como ternos manifestado en máis dunha ocasión, a educación liberadoraprogresista en xeneral e a educación para a paz en particular, non consisten únicamente en introducir certos temas referidos a tal ou cal área -cámbeo de contidos-, ou incluso de experimentar certas innovacións metodolóxicas máis ou menos apropiadas, senón que se esixe ao mesmo tempo un cámbeo na forma e vida interna da clase, da súa organización, das interelacións que na mesma se producen, na resolución de contlitos, etc.. Neste artigo quero comunicar precisamente un pequeno suceso, cotidián e común, pero non por elo de menor importancia: a disputa entre dous grupos de alunos por un mesmo sitierespacio na clase.
Este curso é o segundo ano que a maioria dos alumnos-as de 8° do Colexio P. García Barbón están conmigo. Felizmente suceden cousas como que algún rapaz manda calar a outro nun debate porque non tiña pedida a palabra, ou ben. que alguén advirta con certo enfado ao presidente da asamblea cando éste otorga equivocadamente un turno de intervención. Igoalmente chegouse a aprender que cando hai algún problema, do tipo que sexa, te~os reservada unha sesión dentro do plan de traballo bisemanal adicada a Asamblea e na que, entre outras causas, plantexanse todas aquelas cuestións que dun xeito individual ou colectivo afectan á clase.
Colocadas as mesas en rectángulo e mirándonos os uns aos outros, o profesor lembra o principio conocido de todos de que os pupitres son ceibes sempre e cando non se moleste a intimidade dunha persoa ou a marcha da clase. Dito esto escomenzaron os criticadores a expoñer o seu punto de vista. V. atirma Ljue dende o primeiro día tíñase sentado con E. ande están Ju. e Ja, pero que éstos despois quitaronlles o sitio; en definitiva reclamaban o lugar en disputa, por aquello de es mio porque yo lo vi primero. De seguido. os criticados defenden os seus razonamentos indicando que si ben eles non se sentaron dende o primeiro día. si que o fixeron a partir do segundo e que. en todo caso. - redondeaba JU.- non tiña a culpa de ter chegado dous dí as milis tarde a clase xa que o cambearan de grupo os profesores. V. contracritica o primeiro argumento non negando o exposto polo seu interpelante senón denun
.---Anaque
• C. de ELEJABELTIA. P. REDALe llutros. "EL maestro. Analisis de las cs·
XEXUS R JARES
ciando os modais dos seus compañeiros, e insinuando unha certa amenaza fisica
Inmediatamente despois, encétase un debate no que participan simultáneamente os protagonistas do problema e o conxunto da clase. Chegando un momento da discusión e revisadas as distintas posturas, pasamos á fase de solucións ao problema En concreto son aportadas as -seguintes:
1) O sitio que sexa para o primeiro que chegue (S.).
2) Por sorteo (Ju.). _ 3) Poñer as dúas parellas na mesma
fila pero atrás (Ma). 4) Por turnos semanais (M.). Dadas as catro alternativas que
daba, finalmente, a inclinación ou toma de partido por unha delas. Primeiramente dase a oportunidade de elexir aos querellantes, xa que en caso de estar ambos de acordo a clase abstense de se pronunciar. Nesta ocasión. dado que a opción elexida non era a mesma, foi aquela -cos seus 28 votos a favor da opción de M., a que terminou decidindo e resolvendo pacíficamente esta dificultade. Solución que foi aceptada coa maior corrección palas partes implicadas.
Como se evidenciou ao langa da asamblea, a non resolución deste prer blema estaba a provocar tensións e amenazas, así como, -según se informou-, algún castigo por subir correndo pola escaleira para coller precisamente o sitio deseado (razón pola que se desestimou a primeira proposta). Obviamente ante este problema existen respostas máis fáceis e rápidas. Que o profesor decida según o seu criterio, que na maioria das. ocasións deixa de lado o dos alumnosas, ou ben colocados por orden de lista, método que moitos de nós lembramos con nitidez, son dous exemplos comúns na práctica escolar. Non obstante, conSidero que, nun e outro caso, non se está a resolver o problema como tal senón máis ben ocultalo cunha falsa solución, que pode ser efectiva polo medersumisión ao mestre pero sen dúbida provisier nal en tanto allea ás partes implicadas
Para concluir, hay que resaltar a escasa importancia que a este tipo de situacións escolar-educativas se lIe otorgan. ademáis de suliñar unha vez milis. que na súa resolución e na implicación do grupcrclase nas mesmas e o uneco camiño que pode conducimos a unha aprendizaxe vivo e real dos habitas democráticos de conducta
cuelas de \'eranu". Equipo de Estudios. Madrid 1.983.
Durante as EscoJas de Vran do ;\no 1.982. un grupo de imestigadores do ELjuipo de Estudios de Madrid.' dirixidos por Carmen de Elcjabeitia. adicaronse a recollcr centos de metros de de· craracions de mestres refrcxionando sobre a sua protcsion. sobre a sua funcions social. sobre as suas contradicions... Mais ca o titulo do libro. quizais da mellar idea do seu contigo o da il1\'Cstigacion que esta na orixe do mesmo:" Signi· ficación sociológica de la angustia colcc· tiya entre los enseñante .... A anguria de ser ensinante hoxe. Un diagnust ico pode que discutible para unha uoen/.a de tera· pia pode que impnsihle. En calquer ca· "l. un libro para ler de \'ag;IL
• CUADERNOS DE PEDAGO· GIA. N') 117 Stiembre 1.91\-+ Barcelona..
Las Universidades de 3.a Edad (In
En general, bien pudiéramos decir que la Universidad de la Tercera Edad en Vigo, dependiente de la ConseUeria de Turismo, Juventud y Deportes, refleja una labor de edllcación permanente en el ámbito del tiempo libre correspondiente a las personas comprendidas en esta etapa del ser humano, tan viva y, a la vez, tan inquietante por la problemática social que genera
Han asistido a clases o conferencias del·Aula cuatro mil cuatrocientas personas. El número de conferencias o bien de horas lectivas ha sido de seiscientas. En actos extraordinarios, tales como excursiones, visitas de carácter cultural, etc. ha habido un total de quinientos participantes. En cuanto al número de personas inscritas en el Aula de la Tercera Edad en Vigo, de la Delegación Provincial de Pontevedra, conviene decir que han sido trescientas setenta
Como actos extraordinarios, hubo el acto inaugural de curso el diez de octubre de 1983, con asistencia de todos lós alumnos del Aula, así como de las autoridades representativas. También. el acto comunitario de Navidad el diecinueve de diciembre, con una comida de confraternidad Y finalmente, la sesión de clausura del curso en junio del presente año. En lo que concierne a servicios especiales, es preciso señalar que se tomó la tensión arterial de forma gratuita a todos aquellos alumnos que así lo desearon. durante dos dí as a la semana
Se ha percibido, por otra parte, más interés por las materias que iban diri-' gidas hacia el exterior, es decir, visitas complementarias a Museos, Monasterios, Cursillos de actividades fisicas, etc. Por ejemplo, el Curso de Yoga en el Paradar" Conde de Gondomar" ha sido muy notable: un retiro con paseos y ejercicios, en el que inclusú el director y subdirector del Parador participaron de modo simpatico y eficaz. Una alumna, curiosamente, que tenia pendiente una operación de varices, la canceló de mer mento: lo mismo ocurrió con otra alumna, que teni a una lesión de columna vertebral, y sintió una clara mejoria, tras los ejercicios oe respiración y relajación.
En cuanto al Curso de Temas del Mar. hay que e~presar el interés mantenido' por los alumnos a la hora de .. fabricar" nudos marineros. al 'i11i"mo tiempo que la curiosidad por aprender el
A Educacion Compensatoria eo terna do mes. mais un dossier adicado á Comunidade Autónoma Andaluza. un informe sobre a educación en Chile e duas propostas practicas sobre educacion ecolóxica. En Cuadernos de Literatura Infantil unha ampla panorámica sobre a literatura infantil nos catro idiomas do Estado. A titulo anecdótico. especial para Galicia. ha bibliogratia que acompaña ao informe. as "Memorias dun nena galego" transformaron e en" Diario dun neno galego": as trasnadas do prelo...
• Kenneth GRAHAME. 'EI vientc <::n los sauces" Ed. Generales Anaya
Na colección Launn. a editorial Anaya \en publicnado os utulos fundamentais entre os clasiros da literatura inranti 1. lknde os Cuntos de Pcrrault ao" MaSo de 01" de Frank Baum. nunhas edicions n1<\I coidadas. incluindo un completo apendice inlúrmatiH) ~obre a ohr;l e o autllr. Tr;lcmlls hllxe ao nosn ";\ N,-\ QUEL" a nra de G rahame por se tratar. entre e,tes c!asicos de sempre. un
ISAAC OTERO
lenguaje" morse". En los temas de actualidad viva resultó muy positivo todo el conjunto de normas prácticas para la prevención de incendios en viviendas y edificios, las preguntas que los propios alumnos realizaron con experiencias vividas en el marco ciudadano y las sugerencias efectuadas delante de concejales del Ayuntamiento de Vigo.
En conferencias es de de~tacar la di- . námica de grupo; la activísima participación de los alumnos, como en el caso del tratamiento de problemas de tráfico, servicio de limpieza, seguridad ciudadana, en fin. elementos deíndole municipal. Al igual aconteció con cuestiones culina.rias de Navidad y Carnavales, con las charlas en torno a geriatria, con la terapia ocupacional, con la alimentación vegetariana, con las excavaciones arqueológicas de la ciudad y su entorno, con el mundo medieval de los monasterios, con la practica de la lengua gallega y el empleo del léxico y la sintaxis coloquial reflejada en los ejercicios gramaticales preparados en casa y su corrección en la hora lectiva; en fin, en los coloquios sobre actualidad literaria y periodística, con la lectura y el comentario de textos de poesía, novela y teatro.
Decí a Kant que "a medida que avanza la edad, lo bello debe dejar su puesto a lo sublime". Se manifiestan los factores sociales, psicológicos y biológicos en la persona de edad avanzada Pronto avanza la marginación, ya que para la sociedad la vejez es un producto muy caro. La realidad exige su función útil y equilibrada
dos que ten recebedo menos atencion no naso eido cultural.
, -- - Cf ,
'/<-t :~ ..-.:\:~ :~ -~.~ ., (':f(t•
<,¡ ~ ¡ 1.. I ¡.~ ...{, <. - ., \ . /.....·.T • > ,,, . ...;
_N_O_26_8-=E:.:d::.:u:::.c.::.a.=.:c::..io=-...:...;n=-------------~------D-O-m-in_g_O_,_1_1_d_e_N_o_v_ie_m~b-r-e-d-e-1-9-8.:....:...4
Viaxe polo~ cole~i()s galegos MUL RODRIGUEZ ALVAREZ
Dirige el colegio Ma Auxiliadora el sacerdote salesiano don Joaquín Egozcue Alonso, nuew en la plaza, por lo que en algunos aspectos no puede facilitamos una información muy exacta, aunque en el terreno pedagógico se le nota que ha "aterrizado" y conoce muy bien el material con que trabaja
-¿Qué piensa de la proporción de alumnos por aula?
- Tenemos una media de unos 40. Yo diria que podrian ser algunos menos, pero hay una presión bastante fuerte sobre el colegio, para que entren alumnos, por lo que las aulas están saturadas.
-¿Por qué no es mixto totalmente? - No hay una razón explí cita Es un
poco la tradición del colegio. -¿De dónde procede el alumnado? - Fundamentalmente'de la zona pró
xima al centro. Yo diri a que pertenecen a una clase media, quizás media baja
-¿Problemas destacables? -Quizás la presión de los padres por
tener chicos en el Colegio. Algunas aulas deberian estar más descongestionadas. Otro aspecto que me parece muy importante es la puesta al día en el trabajo escolar. Eso es un intento constante: la reunión de seminarios didácticos, por ejemplo, tienden un poco a ello. Hay también una preocupación económica para nosotros: el colegio queremos que esté abierto más bien a Clases populares, pero cada vez es más difici~ en EGB no, por estar subvencionada, pero en BUP y COU, cada vez el colegio se hace más elitista porque .los precios se disparan.
-¿A qué se debe ese afán de los padres por matricular niños en este colegio?
- Una causa es la calidad de la enseñanza Otro elemento me parece que es el carácter cristiano de la enseñanza que aquí se recibe. Pero también una razón de carácter familiar. el colegio es muy antiguo en Vigo, hay una cierta tradición familjar de gente que ha estudiado aquí, el antiguo alumno que quiere que su hijo estudie en el mismo colegio que él. Y además la relación colegio-antiguo alumno es bastante fuerte. La Asociación de antiguos alumnos tiene bastante peso e incidencia en el colegio.
-¿Fracaso escolar'! - Es un dato que no conozco con sufI
ciente exactitud, pero la impresión que tengo, los resultados tanto en EGB como de BUP y COU, son muy buenos.
(Efectivamente lo son y particularmente, al menos el curso pasado, en COV).
-¿Actividades extraescolares? -Fundamentalmente, las que más
absorben, deportivas: futbito, baloncesto, balonmano. Actividades de tipo teatral, sobre todo a través del aula de teatro y del grupo" Realidades". COTl
tamos con un grupo" scout" con bastante raigambre. Existe un movimiento de grupos de adolescentes tanto de carácter formativo como de diversión. Los de BUP y COU se integran en agrupaciones de tipo formativo. También está el grupo joven de antiguos alumnos: Todo ello hace que el colegio se vea muy
Colexio Salesiano, Maria Auxiliadora
He aquí uno de los centros más antiguos y prestigiosos de Vigo. Funciona desde comienzos de siglo, por lo que ha sido testigo y elemento muy activo del gran desarrollo de Vigo. El Colegio Salesiano M.a Auxiliadora ha sido el preferido durante muchos decenios de un amplio sector de esa clase media a la que tanto debe la ciudad Este centro, siempre fiel a los principios que lo inspiran, ha sabido adaptarse a las exigencias sociales y educativas de cada época Fue, durante la mayor parte de su historia, centro de primera enseñanza Hace relativamente pocos años amplió su campo, con las nuevas instalaciones, a BUP y cau; pero también durante alguna época impartió las enseñanzas de la antigua carrera de Comercio. Muchos titulares mercantiles -verdaderos motores de la industria viguesa-' fueron alumnos salesianos.
~---FICHA TECNICA.---......, NOME. Colexio Salesiano M.a Auxiliadora Dirección: RI Venezuela Telf. 420511. Vigo Centro privado-relixioso Imparte. EXB (subvencionado ó 100%) BUP e COu. Número total de alumnos. Arredor de 1.000. Uns 320 de BUP e COU e perta de 700 de EXB . Número de aulas de EXB. 17. Id. de BUP e COU. 8. Aulas de apoio. 5 de BUP-COU e 2 de EXB. Ademais de unha aula polivante para EXB e outra para BUP-COu. Colexio masculino en EXB e BUP; mixto en COU. INSTALACIONS Patio. 2.429 m2. Ximnasio 567 m2. Dispón de biblioteca, aula de traballos manuales e pretecnoloxía. Aula de dibuxo i electricidade. Tres laboratorios (fisica, química e ciencias naturais). Pista polideportiva para baloncesto, balonman, fútbol sala e voleibol. Utiliza como salón de actos o cine SALESIANOS. SERVICIO de orientación psicolóxica Ftesumen curso pasado Terminaron BUP, 67 de 75 alumnos; COU, o 93% presentados ás probas de selectividade universitaria 74, dos que aprobaron 69. Terminaron EXB 84 dos que 69 recibiron o título de GRADUADO ESCOLAR Canta co grupo de teatro REALIDADES en colaboración con antiguos alumnos, aula de teatro para BUP, revista escolar en proxecto e coral de pais.
frecuentado fuera de las horas lectivas. Creo que la actividad extraescolar es bastante acusada
- Edad media del profesorado. ¿Religioso o seglar?
-Más o menos al 50%, religiosos y seglares. El profesorado es relativamente joven. Ahora no sabria precisar, pero puede que esté por los 40 años de media
-¿Qué opina de la renovación pedagógica? .
- La renovación pedagógica siempre es buena El ideal pedagógico salesiano, de Don Bos'co, tiene como centro al chico, el cual va cambiando siempre. Por lo tanto si el chico es el que tiene que marcarnos los objetivos educativos, nuestra pedagogí a tendrá que estar constantemente cambiando. Por ello me parece que la renovación, forzosamente, es una exigencia de vida Pero también aquí habría que marcar algunos aspectos... , se puede hablar de una cierta tecnologí a educativa, que requiere una enseñanza activa etc. El centro tiene que ir poniéndose al dí a y esto es bastante costoso, con lo que entramos en ese presupuesto de que" puesta al dí a eTI
carece la enseñanza". Aquí hay una especie de dialéctica entre renovación y elitismo. Pero tampoco queremos caer en el elitismo porque la obra de Don Basca ha nacido para las clases populares. No queremos traicionar ese carácter popular de la obra Esto hace que a veces admitamos más alumnos de los debidos. lo cual dificulta que ,se le pueda atender mejor, pero también hay una exigencia por parte de la gente que quiere que el chico estudie aqui. Todo hace que la renovación que se pretende no se alcance plenamente. aunque se esté en esa línea
-¿Papel de los padres en el Colegio? -Creo que es, de nuestros colegios, el
que tiene una APA más antigua Los padres colaboran en la aprobación que cada año se hace del proyecto educativo. que elaboran y examinan conjuntament( con los profesores, intervienen apoyando fundamentalmente todo el trabaje extraescolar o paraescolar. Están bastante presentes en el centro.
-¿Proyectos futuros? - Ahora tal vez lo que haya que hacer
es consolidar lo que hay hecho. Quizás la renovación estarí a en dotar a las aulas de toda una serie de material de apoyo, de tecnologí a como el adeTltramos en el campo de la informática o en el de los audiovisuales: introducir el video en las aulas.
-¿Cómo sería para usted el colegio ideal?
-Le daria mucha importancia en un colegio ideal a la relación humana Me parece muy importante que se colabore con bastante libertad entre los profesores. Que se sienta realmente, la relación entre profesorado y dirección como de compañeros con una tarea común. El entendimiento mutuo para llevar adelante una tarea educativa que exige esa colaboración del equipo educativo, e iTltegrar en este movimiento de educación a padres y alumnos.
Os dez mellares libros para nenas mes de outúbro M.V.F.
1. C. NOSTLINGER "Konrad, o el niño que salió de una
3. J. M. GISBERT. "Leyendas del planeta Tharnyris". Es
5. M.DEKKERS."Ellagodela ballena". Ed. Debate (7).
8. C. ARMIJO. "Más tos". Miñón (8).
batau
2.
lata de conservas". Ed. Alfaguara (2). M. OBIOLS. "Datrebil, 7
pasa Calpe. Col. Austral Juvenil (4).
6. G. DURRELL "El pájaro burlón". Ed. Alfaguara (9).
9. BECKMAN. "Mi padre vive en Brasil". La Galera (-).
cuentos y 1 espejo". Espasa Calpe. Col. Austral Juvenil (3).
4. G. DUSTAN MARTIN. "Dcr neval". Espasa Calpe. Col. Austral Juvenil (5).
7. C. NOSTLINGER "Filo entra en acción". Espasa Calpe.. Col. Austral Juvenil
10. SAMPSON. "Alarma en Patterick Fell". SM (-).
A dixitalización destes documentos foi posible grazas á axuda
da Secretaría Xeral de Modernización e Innovación
Tecnolóxica (Consellería de Industria - Xunta de Galicia), do Ministerio de
Industria, Turismo e Comercio, así como do Plan Avanza e do Fondo Europeo
de Desenvolvemento Rexional (FEDER), ao abeiro da Orde do 31 de
decembro de 2008 pola que se establecen as bases reguladoras para a
concesión, en réxime de concorrencia competitiva, das subvencións
destinadas a entidades de dereito público e privado, sen ánimo de lucro, para
impulsar a realización de actuacións de difusión e formación relacionadas
especificamente co desenvolvemento e implantación da sociedade da
información na Comunidade Autónoma de Galicia, no marco do Plan
Estratéxico Galego da Sociedade da Información e o Plan Avanza, e se
procede á súa convocatoria para 2009 (código procedemento IN521C)
As publicacións están dispoñibles baixo unha licenza Recoñecemento-Non
comercial-Compartir baixo a mesma licenza 3.0 España de Creative Commons
que reza:
Vostede é libre de:
- Copiar, distribuír, exhibir e executar a obra.
- Facer obras derivadas.
Baixo as seguintes condicións:
-Vostede debe atribuír a obra na forma especificada polo autor ou o licenciante.
Isto quere dicir que tanto os textos como as imaxes da Web poden ser
utilizados por calquera, sempre que se cite a súa orixe, sempre que non se
obteña un beneficio económico directo ou indirecto dese uso, e sempre que se
inclúa no produto resultante a mesma licenza CC-NEG.
concedida a
Nova escola Galega
Top Related