BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
AREA:ÉTICAYVALORESHUMANOS ASIGNATURA:Éticayvaloreshumanos GRADO:PRIMERO
ESTÁNDARES:MereconozcocomopersonaeidentificomientornoyelreconocimientodelserensuentornoMereconozcoamimismoparapodervalorarlaintegralidaddelosdemás,manteniendolapazylaarmoníaydemostrandoconmisactitudespositivaselamorhaciamiamigo,misdocentesymicolegio.Mereconozcocomosersocialehistóricomiembrodeunpaíscondiversasetniasyculturas,yconunlegadoquegeneraidentidadnacional.Reconozcolainteracciónentreelserhumanoyelpaisajeendiferentescontextoseidentificolasaccioneseconómicasylasconsecuenciasqueresultandeestarelación.Meidentificocomounserhumanoúnico,miembrodediversasorganizacionessocialesypolíticasnecesariasparaelbienestaryeldesarrollopersonalycomunitario.Reconozcoquelasnormassonacuerdosbásicosquebuscanlaconvivenciapacificaenladiversidad.
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALESComunicativas: Expreso en forma clara mis ideas ysentimientos, según lo amerite la situacióncomunicativa.Utilizo de acuerdo con el contexto, un vocabularioadecuadoparaexpresarmisideasCientíficas: identifico algunas características físicas,emocionales, culturales y emocionales que hacen demiunserúnico.
Convivenciaypaz:Reconozcolasemocionesbásicas(alegría,tristeza,rabia,temor)enmíyenlasotraspersonas.Pluralidad identidad y valoración de las diferencias: Identifico lasdiferencias y semejanzas de género, aspectos físicos, grupo étnico,origensocial, costumbres,gustos, ideasy tantasotrasquehayentrelasdemáspersonasyyo.
Detipointelectual:Observounasituacióncercanaamientorno(micasa,mibarrio,micolegio)yregistroinformaciónparadescribirla.Detipopersonal:Tengoencuentaelimpactodemisemocionesysumanejoenmirelaciónconotros.Detipointerpersonal:Expresomisideasconclaridad.
PRIMERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESLOSVALORESHUMANOSME RECONOZCO COMOPERSONA INDIVIDUAL YSOCIALYosoyúnicoMisdeberesyderechosMis valores como sersocialNormasdeconvivencia
Tomo conciencia demi individualidad ydemirelaciónconlosotros.Reconozco que soy un ser social convalorespararealizarmecomopersona.Reconozcolahonestidad,laamistadylaidentidad, como valores fundamentalespara lograr un ambiente de cordialidadentrelosmiembrosdelasociedad.
Demuestro amor y respeto hacia simismo y hacia los demásmiembrosdelgrupo.
SoypersonaConozco y me epxresoconmicuerpo.Soypartedeuna familiaydeunasociedad.Formo parte dediferentes grupos(familia-colegio)Personas que meacompañanymeayudanavivirmejo
Ilustrarlosdiferentesgruposalosquepertenece,plasmandosus emociones ysentimientos.Reconocer las personas quehacen parte de su entornoqueleayudaavivirmejor.Cuido mi cuerpo: mealiementobien.
Participación activa enlas clases y actividadesgrupales.Desarrollar lasactividades que seplanteen durante lasclase
Diarioeducacion.com/libros-de-formación-civica-y-etica-1-2-3-www.santillana.com.coéticayvalores
SEGUNDOPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESJuicio y razonamientomoral
Reconozco las consecuenciasde actuar bien o mal en losgrupos a los que pertenece,teniendo en cuentasituaciones vivenciales dentroy fuera de la escuela; Comouna forma de convivir ensociedad.
¿Qué es lo bueno y lomalo?Cualidades de unapersona buena (latransparencia, lahonestidad, lasolidaridad,elrespeto).Consecuencias dehacerelmalyhacerelbien.La ética me da pistasparavivirlaurbanidad.
Ilustrar los diferentesgrupos a los quepertenece, plasmandosus emociones ysentimientos.Reconocer las personasque hacen parte de suentorno que le ayuda avivirmejor.
Participación activa en lasclasesyactividadesgrupales.Desarrollar las actividadesque se planteen durante lasclases.Escucho activamente a miscompañeros y compañeras yreconozco puntos de vistadiferentes.
CORTINA,Adela,“Laeducacióndelhombre y del ciudadano”,Miquel
Martínez y María Rosa Buxarrais(comp.)en:Educaciónenvaloresydesarrollo moral, Instituto de
Ciencies de l’Educació y laOrganización de EstadosAmericanos OE, Barcelona, 1996.
La ética de la sociedad civil,Madrid,AludaAnaya,1994.
Diarioeducacion.com/libros-de- formación-civica-y-etica-1-2-3-www.santillana.com.co ética yvalores.
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
TERCERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESFormaciónciudadana
Práctico de la justicia yaplicacióndelderechoylanorma en las diferentesáreas y espacioscomunitarios yacadémicas, demostrandoa través del diálogo elrespetoporlosotros.
Eldiálogo.Tiposdeconversaciones,la negociación y losacuerdos.Importancia del dialogo,las reglas del juego y elrespeto por lasdiferencias.
Participa de la comunidadeducativaen campañas de carácternacionaleinternacional.Vivencias en las diferentesactividades escolares,situacionesprogramadasysituacionescircunstanciales.
Reconoce los estados emocionalesdébilesyfuertesAsociadosalavivenciacomunitaria, a sus núcleosconceptualesyvalorativos.
PAPACCHINI, Angelo,Dignidad, autonomía y
solidaridad: Un mapa devaloresparalaeducación.Ponencia presentada en
el Encuentro Nacional deÉtica y Formación deValores Democráticos,Sasaima,1998.
CUARTOPERIODOACADÉMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
Concienciadesusderechosy
responsabilidades
Desarrollo conscienciade su propia dignidad yla de los otros,implicando unaformación en laconcepción del hombrecomo fin, no comomedio,unaformaciónenelrespetoalavidayalaintegridad propia yajena.
Construye unacultura de losDerechosHumanos.Normas yresponsabilidades.La autoridad, pautasde crianza en elhogaryenelcolegio.Las normas que nosayudanavivirmejor.
Relaciona el trabajo de losDerechos Humanos con suscontenidosespecíficos
Los Derechos HumanosdeberánconvertirseenunConocimiento vivencial yunatomadeconscienciaentornoaellos.
MEJÍA, Marco Raúl, Reconstruyendolaculturaescolar,mimeo,octubrede1995........., La refundación de laescuela y la educación. Documentoenmimeo,CINEP,1995.SÁNCHEZ, Ricardo y BAYONA,Arnulfo, “Hacia una cultura escolardemocrática, elementos parademocratizar la escuela”, en: Lareforma Educativa en Colombia.Desafíos y perspectivas, PREAL,InstitutoSERdeinvestigación,1997
ESPACIOPARAAJUSTESMODIFICACIONESY/OPLANDEMEJORAMIENTODELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
ESPACIOPARAFLEXIBILIZACIÓNDELCURRICULOY/OADECUACIONESCURRCICUALRESDELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
AREA:ÉTICAYVALORESHUMANOS ASIGNATURA:Éticayvaloreshumanos GRADO:Segundo
ESTÁNDARES:Mereconozcoamimismoparapodervalorarlaintegralidaddelosdemás,manteniendolapazylaarmoníaydemostrandoconmisactitudespositivaselamorhaciamiamigo,misdocentesymicolegio.Mereconozcocomosersocialehistóricomiembrodeunpaíscondiversasetniasyculturas,yconunlegadoquegeneraidentidadnacional.Reconozcolainteracciónentreelserhumanoyelpaisajeendiferentescontextoseidentificolasaccioneseconómicasylasconsecuenciasqueresultandeestarelación.Meidentificocomounserhumanoúnico,miembrodediversasorganizacionessocialesypolíticasnecesariasparaelbienestaryeldesarrollopersonalycomunitario.Reconozcoquelasnormassonacuerdosbásicosquebuscanlaconvivenciapacificaenladiversidad.
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALESComunicativas: Expreso en forma clara mis ideas ysentimientos, según lo amerite la situacióncomunicativa.Científicas: hago preguntas sobre mi y sobre lasorganizaciones sociales a las que pertenezco ( familia,curso,colegio,barrioetc)
Convivenciaypaz:reconozcomisemocionesbásicas(alegría,tristeza,rabia,temor)enmiyenlasotraspersonas.Participaciónyresponsabilidaddemocrática:expresomisideas,sentimientoseinteresesenelsalónyescuchorespetuosamentelodelosdemásmiembrosdelgrupo.
Detipointelectual:Identificolassituacionescercanasamientorno(enmicasa,mibarrio,micolegio)quetienendiferentesmodosderesolverse.Detipopersonal:Identifico los comportamientos apropiados para cadasituación(familiar,escolar,conpares).
PRIMERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESConciencia, confianza yvaloracióndesimismo.
Propongo acciones quefavorecen el proceso decrecimiento comopersonaRealizo imágenespositivas dentro delgrupo que generenambientespositivosparavivirencomunidad
El ser humano un serintegro: (mente, cuerpo,alma, sentimientos,voluntad)Soy una persona enproceso.Vivo y comparto con losdemás.Conozco mi cuerpo y lohago respetar de losdemás.
Distinguir ambientespositivos y negativos en elprocesodeserpersona.Nombrar diferentesacciones que hacen a unapersonaíntegra.Me cuido y cuido micuerpo, con hábitos deaseo y buena presentaciónpersonal.
Cumplo las normas decomportamiento definidasenunespaciodado.Respetolasideasexpresadaspor los otros, aunque seandiferentes de las mías.Identifico qué es un abusosexual y denuncio a unaautoridad.
Diarioeducacion.com/libros-de- formación-civica-y-etica-1-2-3-www.santillana.com.co ética yvalores.WEINSTEIN,Luis,“Eldesarrolloa escala humana y la crisisevolutiva, la opción por lasalud integral”, en: MemoriasOEI,nov./1995.
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
SEGUNDOPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESConciencia, confianza yvaloracióndesimismo(competenciaemocional)(competenciascomunicativas yemocionales)
Reconozco laimportanciadevalorarelcuerpo, los sentimientosy el espacio socialcercano, con el fin dereconocerme un sersocial valioso dentro delgrupo.
Me conozco, me acepto yme amo (Reconocimientode mi cuerpo ysentimientos,demifamilia,de mi Colegio, de misamigos,demisociedad)Tengounhistoriadevidaylaacepto.Mi vida es un regalo paraseguirconstruyendo.La ética me orienta paravivirlaurbanidad.
Distinguir ambientespositivos y negativos enel proceso de serpersona.Nombrar diferentesacciones que hacen aunapersonaíntegra.
Cumplo las normas decomportamientodefinidasenunespaciodado.Respeto las ideas expresadaspor los otros, aunque seandiferentesdelasmías.
Diarioeducacion.com/libros-de- formación-civica-y-etica-1-2-3-www.santillana.com.co ética yvalores
TERCERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESSENTIMIENTODEVINCULO
YEMPATIA
Explico las razones porlas cuales la amistad esuna necesidad de losseres humanos yparticipo en laconstruccióndeunclimadeamistadenlosgruposa los que pertenezcopara mejorar los lazossociales.
LaamistadylasolidaridadLas características de laamistad.La amistad comonecesidaddelserhumano.El diálogo como caminoparaunabuenaamistadSomos diferentes ypodemosserAmigos
Conozco y valoro unaamistad sincera.Identifico el valor de laamistad, a partir de lasrelacionesconlosotros.Comprende la importanciadel dialogo para unaamistad sincera.Aprecia su riqueza personaly la de los demás paraestablecer relaciones deamistad
Muestro actitudesconciliadorasenlasolucióndeconflictos Elreconocimiento y el respetode diferentes puntos de vistaValoro el dialogo comoelementoparafomentarlazosde amistadEl cumplimiento con lasactividadespropuestasparalaclase.El uso de un vocabularioadecuado.
SUAREZ, Díaz Reinaldo.Postprimaria Ética yValores humanos.Revolución EducativaColombia AprendeMinisterio de EducaciónNacional Republica deColombia
CUARTOPERIODOACADÉMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESAUTORREALIZACION
Identificoyrespetolasdiferenciasysemejanzasentrelosdemásyyo.Rechazosituacionesdediscriminación en mifamiliaconmisamigosoamigasenmisalón.
ProyectodevidaNacimientoFechasimportantesRelaciónconlasdemáspersonas (padres,hermanosyfamiliares)Cualidadesyaspectos por mejorar¿Cuándo sea grandequieroser?
Reconozco mis fortalezas ydebilidadesDemuestro la importancia detenermetasenlavidaObservolasdiferenciasenmicrecimientoydesarrolloAnalizo las prácticas cotidianaseidentificocomolasaccionesuomisiones pueden contribuir aladiscriminación
Elaboración de diálogos,carteleras y observación defotosapartirde la fechade sunacimiento para resaltar losomentosmásimportantesensuvida.Cuidomi cuerpo ymis relaciones conlos demásReconozco situaciones dediscriminación y abuso porirrespeto a los rasgosindividuales de las personas ypropongo formas decambiarlas.El reconocimiento y el respetode diferentes puntos de vistaEl cumplimiento con lasactividades propuestas para laclase.El uso de un vocabularioadecuado
SUAREZ, Díaz Reinaldo.Postprimaria Ética yValores humanos.Revolución EducativaColombia AprendeMinisterio de EducaciónNacional Republica deColombia
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
ESPACIOPARAAJUSTESMODIFICACIONESY/OPLANDEMEJORAMIENTODELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESPACIOPARAFLEXIBILIZACIÓNDELCURRICULOY/OADECUACIONESCURRCICUALRESDELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
AREA:ÉTICAYVALORESHUMANOS ASIGNATURA:Éticayvaloreshumanos GRADO:Tercero
ESTÁNDARES:Mereconozcoamimismoparapodervalorarlaintegralidaddelosdemás,manteniendolapazylaarmoníaydemostrandoconmisactitudespositivaselamorhaciamiamigo,misdocentesymicolegio.
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALESComunicativa: utilizo de acuerdo con el contexto, unvocabularioadecuadoparaexpresarmisideas.Científicas: hago preguntas sobre mi y lasorganizaciones sociales a las que pertenezco (familia,curso,colegio,barrio…)Observomientorno
Convivencia y paz: Comprendo la importancia de los valoresbásicos de la convivencia ciudadana como la solidaridad, elcuidado,elbuentratoyelrespetopormimismoyporlosdemásylospracticoenmicontextocercano.(hogar,salóndeclase,etc)Participacióny responsabilidaddemocrática:Entiendoel sentidode las acciones reparadora, es decir, de las acciones que buscanenmendareldañocausadocuandoincumplonormasyacuerdos.
De tipo intelectual: Analizo las situaciones desdedistintos puntos de vista (mis padres, mis amigos,personasconocidas,entreotras).De tipo interpersonal: Comprendo el impacto de lasaccionesIndividualesfrentealacolectividad.Detipoorganizacional:Identificolastareasyaccionesenlasquelosotros(padres,pares,docentes)sonmejoresqueyo.
PRIMERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑOCONTENIDOS–COMPETENCIAS
REFERENCIASCONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
Actitudes de esfuerzoydisciplina(Competenciascognitivas)(competenciasemocionales)
Contribuyoalaconstruccióndenormas en el aula de clase yvela por su cumplimiento,teniendo en cuenta susaccionesylasdelosdemás.Reconozcoque lasaccionesdelser humano son una opciónlibre que está motivada porunas causas y genera unasconsecuencias.
Los actos humanos:libertad,razóndecisión.Mis diferentes acciones:en la familia, colegio,amigos,sociedad.Los instintos, lasreaccionesylosdeseos.
Identificar diferentesacciones positivas ynegativasquesepresentanenmientorno.Construir normas dentrodel aula de clase quemejoren las accionescomportamentales.
Escucho activamente a miscompañeros y compañeras yreconozco puntos de vistadiferentes.Cumplo con las actividadespropuestasdurantelaclase.
Diarioeducacion.com/libros-de- formación-civica-y-etica-1-2-3-www.santillana.com.coéticayvalores
SEGUNDOPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESSentidocriticoAutorregulación(Competenciascognitivas)(competenciasemocionales)
Identifico a través desituaciones cotidianas lanecesidaddepensarantesdeactuarReconozco las consecuenciasque se pueden obtener al nosolucionarunconflicto.
¿Reflexionasantesdeactuar?Los conflictos (las peleas)productos de reaccionesinstintivasLosproblemasalnoreflexionar:tristeza,dolor,pena,vergüenzaResultadodeunaactuaciónquese piensa: seguridad, alegría,capacidadparamejorar.Urbanidad moldea micomportamiento.
Identificar diferentesacciones positivas ynegativas que sepresentanenmientorno.Construir normas dentrodel aula de clase quemejoren las accionescomportamentales.
Escuchoactivamenteamiscompañerosycompañerasy reconozco puntos devistadiferentes.Cumploconlasactividadespropuestas durante laclase.
Diarioeducacion.com/libros-de- formación-civica-y-etica-1-2-3-www.santillana.com.coéticayvalores
TERCERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
SENTIMIENTOSDEVINCULOYEMPATIA
Reconozcoque losvaloresdel amor y la amistad sonelementos importantesparaunasanaconvivenciaIdentificolaamistadcomoun valor que me ayudaraen las relacionesinterpersonales.
ElamorylaAmistadCompartirdelamornosuneLaamistad:unvalorparavivir.Elrespetohaciaotrasculturas.Ladiversidadylaposibilidaddeexpresión.
Reconozco y valoro laimportancia de las buenasrelacionesValoro la importancia decomunicarse clara ysanamente.Mencionolosbeneficiosqueproporciona el compartir.Reconozcolonecesarioparaconstruir buenas relacionesconlosdemás.
Muestro actitudes de amor yamistadElreconocimientodevalorescomoel amor y la amistad en losdiferentes entornosValoro el dialogo como elementopara fomentar lazos de amistadElcumplimientoconlasactividadespropuestas para la clase.Elusodeunvocabularioadecuado.
SUAREZ, Díaz Reinaldo.Postprimaria Ética yValores humanos.Revolución EducativaColombia AprendeMinisterio de EducaciónNacional Republica deColombia.
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
CUARTOPERIODOACADÉMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESCONCIENCIA DE SUSDERECHOS YRESPONSABILIDADES
identifico que todos losseres humanos tenemosderechos y obligacioneshacia la sociedad y que elestado debe promover ynopisotear.Identifico en cada serhumano la forma comoasumen y respetan ladignidad humana, con elfindeintroyectaraccionessanasamivivir.
Mis derechos y misdeberes.Los principales derechoshumanos.La dignidad humana elrespeto por los demás yelentorno.Laprácticadevaloresenelgrupo.
Reconozcolosderechosydeberesquecomo ser social tengo y debo decumplirIdentificolasdiferentesorganizacionesque promueven y protegen losderechos Promuevo losderechos y deberes en los diferenteslugaresalosquepertenezco.
Elreconocimientodemisdeberesyderechosenlodiferentes entornosValoro los derechos ydeberes comoelementosfundamentales para laconvivencia*Elcumplimientoconlasactividades propuestaspara la clase.*El uso de unvocabularioadecuado.
ESPACIOPARAAJUSTESMODIFICACIONESY/OPLANDEMEJORAMIENTODELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
ESPACIOPARAFLEXIBILIZACIÓNDELCURRICULOY/OADECUACIONESCURRCICUALRESDELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
AREA:ÉTICAYVALORESHUMANOS ASIGNATURA:Éticayvaloreshumanos GRADO:Cuarto
ESTÁNDARES:Reconozcoquesoyunsersocialconvalorespararealizarmecomopersona.Mereconozcocomounsersocialquepuedeconvivirconlosotros,respetandomisderechos,misdeberesyobligaciones;teniendoencuentalasdiferenciasdemispares.Identificoycomprendolascondicionesdelosdemásrespetandosusderechosyladignidadhumana.Reconozcolaimportanciadelosderechosylosdeberesparasabervivirenpazyarmoníaconmientorno.
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALESComunicativas: Organizo mis ideas para producir untextooral,teniendoencuentamirealidadymispropiasexperiencias.Científicas:participoenlaconstruccióndenormasparala convivencia en los grupos a los que pertenezco(familia,colegio,barrio…).Observoelmundoenelquevivo.
Convivenciaypaz:Reconozcoelvalordelanormaylosacuerdospara la convivencia en la familia, en elmedio escolar y en otrassituaciones.Participación y responsabilidad democrática: conozco lasfuncionesdelgobiernoescolaryelmanualdeconvivencia.
De tipo intelectual: Consulto las posibles solucionesque los afectados proponen para solucionar unproblema.De tipo personal: Cumplo las normas deComportamientodefinidasenunespaciodado.
PRIMERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESConciencia de susderechos yresponsabilidades(conocimiento)(competenciasintegradora)
Reconozco el origen y la importancia delcumplimiento de la norma como parte de larelaciónarmónicaconlosotros.Expresaatravésderelatosoescritosuotrosmedios sus sentimientos acerca desituaciones en las cuales se negocianconflictos de su vida cotidiana teniendo encuenta sus necesidades intereses yaspiraciones propias y las de los otros paraconstruirunasanaconvivencia
Identifico y reconozco las normas deconvivencia establecidas en su entornoescolarylaimportanciadecumplirlas.
Lasnormas,susorigenesyutilidad.¿Cómosevive lanorma,por convicción o porimposición?La norma, base de laconvivenciasocial.
Comprender que las normashacen parte de nuestra vidaensociedad.Aplicar las normas dentro yfueradelsalóndeclase.Resolver situacionesproblemasque van en contradelabuenaconvivencia.Conoce y aplica las normasestablecidasenlainstitución.Explica la importancia de lanormaensuvivenciapersonalyfamiliar
Expreso mis ideas conclaridad.Respeto las ideasexpresadasporlosotros,aunqueseandiferentesdelasmías.Desarrollo tareas yacciones con otros(padres,pares,conocidos).
Diarioeducacion.com/libros-de-formación-civica-y-etica-1-2-3-www.santillana.com.co ética yvalores
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
SEGUNDOPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESConcienciadesusderechosyresponsabilidades(conocimiento)(competenciasintegradora)
Identifico las normas existentes en losdiferentes estamentos. (Comunidad,Iglesia,colegio).Describocómofavoreceelconocimientoylaprácticade lasnormasen la formaciónpersonalycomunitaria
NecesidaddelanormaLa norma nos hacelibresExistencia de normasen:Nuestravida,Elhogar,El colegio, Lacomunidad,EltemploProyectodeurbanidad:Lasrelacioneshumanas
Comprender que las normashacenpartedenuestravidaensociedad.Aplicar las normas dentro yfueradelsalóndeclase.Resolver situaciones problemasque van en contra de la buenaconvivencia.
Expreso mis ideas conclaridad.Respeto las ideasexpresadasporlosotros,aunque sean diferentesdelasmías.Desarrollo tareas yacciones con otros(padres, pares,conocidos).
Diarioeducacion.com/libros-de-formación-civica-y-etica-1-2-3-www.santillana.com.co ética yvalores
TERCERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESFORMACIONCIUDADANA
Desarrollo principios deautonomía y el juiciopolíticoquemepermitiráparticipar de manera activaen los asuntos colectivos,tanto en mi comunidadescolarcomoenámbitosmásamplios.Reconozcolaimportanciadecrearenmilaconciencia de laresponsabilidadquetengoenlaconstruccióndeldestinoquecomoseres humanos que todoscompartimos.
MiserpolíticoConstruirlapaz.
Laviolacióndelosderechoshumanos.La discriminación y laexclusión.Algunas formas dediscriminación.
Reconozco que no vivimos en unasociedadidealninuncaviviremosenella,pero todos debemos comprometernosencurarlasheridasdenuestrasociedad,buscando construir una sociedad másdigna de los seres humanos. *Buscocrear ambientes de paz a nuestroalrededor, comenzando por nuestrointerior,noalimentandosentimientosdeodios, venganza sino de paz e igualdad*Utilizo métodos para desterrar lasexpresionesdeviolenciaen la familia,eltrabajo,laciudad,elcampo,laescuela.
Participo en debates y discusiones:asumounaposición,laconfrontoconla de otros, la defiendo y soy capazde modificar mis posturas si loconsideropertinente.Reconozco y respeto diferentespuntosdevista.El cumplimiento con las actividadespropuestas para la clase.Elusodeunvocabularioadecuado.
WEINSTEIN, Luis,“El desarrollo aescala humana yla crisis evolutiva,la opción por lasalud integral”,en: MemoriasOEI,nov./1995.
CUARTOPERIODOACADÉMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
CAPACIDADCREATIVAYPROPOSITIVA
Identifico lascaracterísticas valiosas delossereshumanoscomolacapacidad de pensar, deingeniarse, de resolverproblemas,de razonar,degenerar ideas y cosasnuevas para mejorar suvida
SoyInteligenteLaimportanciadeaprenderyconocerLainteligenciahumana se distingue dela animal por sucreatividad
Establezco relaciones entreinformación localizada en diferentesfuentes y propongo respuestas a laspreguntas que planteo.Reconozcolaimportanciadegenerarideas para la creación de elementosque ayuden a mejorar mi vidaIdentifico que la inteligencia puedeservir para ayudar y construir unmundomejor.
Muestro actitudes que destacanmi inteligencia en los diferentesespacioendondeconvivo*Elreconocimiento y el respeto dediferentes puntos de vistaValoro la importancia deaprendes y conocer para elbienestar propio y de otrosEl cumplimiento con lasactividades propuestas para laclase.El uso de un vocabularioadecuado.
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
ESPACIOPARAAJUSTESMODIFICACIONESY/OPLANDEMEJORAMIENTODELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESPACIOPARAFLEXIBILIZACIÓNDELCURRICULOY/OADECUACIONESCURRCICUALRESDELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
AREA:ÉTICAYVALORESHUMANOS ASIGNATURA:Éticayvaloreshumanos GRADO:Quinto
ESTÁNDARES:Mereconozcocomounsersocialquepuedeconvivirconlosotros,respetandomisderechos,misdeberesyobligaciones;teniendoencuentalasdiferenciasdemisparesReconocerquesuidentidadseconstruyeapartirdesurelaciónconlasotraspersonas.DeducirquelassolucionesmedianteeldiálogoylatoleranciaconllevanalapazsocialReconocelaimportanciadesusfacultadesdesensación,percepciónyconcienciaenlasrelacionesconlosdemásInterpretaryvalorarlasactitudesconstantesdesensibilidad,serenidad,constancia,integridadcomoguíaimportanteparaactuarenlavidaRevisarennuestraescaladevaloresydarlesellugarquelescorresponde.
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALESComunicativas: busco información en distintasfuentes: personas,medios de comunicación, libros,entreotras.Elabororesúmenesyesquemasquedancuentadelsentidodeuntexto.Científicas: utilizo diferentes formas de expresión(exposiciónoral, dibujos, carteleras, textos cortos…)paracomunicarlosresultadosdemiinvestigación.
Participación y responsabilidad democrática :expreso en formaasertiva, mis puntos de vista e intereses en las discusionesgrupales:.Convivenciaypaz:expongomisposicionesyescucholasposicionesajena,ensituacióndeconflicto.
De tipo personal: Reconozcomis habilidades, destrezas ytalentos.De tipo interpersonal: Expreso mis propios intereses ymotivaciones.Detipoorganizacional: Identifico la informaciónrequeridaparadesarrollarunatareaoactividad.
PRIMERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
SentidocriticoCompetencias dialógicas ycomunicativascompetenciascomunicativasconocimiento confianza yvaloracióndesímismo.
Explico por qué la éticanos ayuda a vivir bienatravés de la definicióncon mis propias palabrasdelosconceptosdeética,arteyvida.
LaÉtica:Artedevivir.¿QuéeslaÉtica?¿Quéesarte?¿Quéesvida?¿El buen vivir o la vidabuena?
Escribirsusopinionessobreética,arteyvida.Comprender la ética comoel arte para vivir mejor mivida.Relaciona laética, El arte ylavidaensucontexto.
Desarrollo tareas y accionesconotros(padres,familiayconocidos).Aporto mis recursos para larealizacióndetareascolectivas.Mantengo ordenados ylimpiosmisitiodeestudio y mis implementospersonales.
Diarioeducacion.com/libros-de-formación-civica-y-etica-1-2-3-SÁNCHEZ, Ricardo y BAYONA,Arnulfo, “Hacia una culturaescolar democrática, elementospara democratizar la escuela”,en: La reforma Educativa enColombia. Desafíos yperspectivas, PREAL, InstitutoSERdeinvestigación,1997.
SEGUNDOPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑOCONTENIDOS–COMPETENCIAS
REFERENCIASCONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
FormaciónciudadanaActitudes esfuerzos ydisciplina(competenciascomunicativas)(conocimiento)
Argumento por qué el serhumano debe vivir su libertadteniendo en cuenta laresponsabilidadIdentifico buenos y maloscomportamientos.
Mecomportobien.Vivolalibertad.Respetolaautoridad.Soy un ser que tienesueñosymetas.Apertura paraaprender.La urbanidad meenseña.
Escribir sus opinionessobreética,arteyvida.Comprender la éticacomo el arte para vivirmejormivida.Relacionalaética,Elarteylavidaensucontexto.
Desarrollotareasyaccionesconotros(padres,Pares,conocidos).Aporto mis recursos para larealizacióndetareascolectivas.Mantengo ordenados y limpiosmi sitio de estudio y misimplementospersonales.
Diarioeducacion.com/libros-de-formación-civica-y-etica-1-2-3-www.santillana.com.co ética yvalores
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
TERCERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESIDENTIDAD Y SENTIDODEPERTENENCIA
Reconozco que lasexualidad es unadimensión humanafundamental y uno delos grandes valores paranuestravida.
Mi sexualidadLa grandeza de lasexualidad.Abusosexual infantil.Pautas para el autocuidado.
Asumoconresponsabilidadyvivo integralmente misexualidad como condiciónpara llevar una vida plena ysatisfecha.*Reconozcoquelasexualidades una dimensiónfundamental de nuestrapersonalidad.
Cuido mi cuerpo y misrelaciones con las demáspersonas. *Muestroactitudes de respeto frentea los sentimientosdeotros.*El cumplimiento con lasactividades propuestas parala clase.*El uso de un vocabularioadecuado.
PAPACCHINI, Angelo, Dignidad,autonomía y solidaridad: Un mapa devalores para la educación. PonenciapresentadaenelEncuentroNacionaldeÉtica y Formación de ValoresDemocráticos,Sasaima,1998.
PAYA, Monserrat, Educación en valorespara una sociedad abierta y plural:Aproximación conceptual, Bilbao,DescléedeBrouwer,1997.
CUARTOPERIODOACADÉMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
CONCIENCIA,CONFIANZAY
VALORACIONDDESIMISMO
Identifico la importancia detomar decisiones respecto amis comportamientos comoser humano y reconozco quedebo buscar aquello que esbuenoyevitaraquelloqueesmalo para mi mismo y paralosdemás.
MividaestarodeadadevaloresSoyresponsabledemimismoydelmundoquemerodeaVivoenunmundodevalores.Violacióndelosderechoshumanos.Propuestasdesolución.
Reconozco que en mi obrarlos seres humanos debemosguiarnosporcriterioséticosomorales.Comprendo que soy un serlibre y por lo tano soyresponsable de mis actos.Identifico los valoresquedansentido a mi vida y losjerarquizo.
Reconozco la importanciade los diversos valorespara mi vida. Muestroactitudes de respetofrente a los valores deotros.El cumplimiento con lasactividades propuestaspara la clase.El uso de un vocabularioadecuado.
PAPACCHINI, Angelo, Dignidad,autonomíaysolidaridad:Unmapadevalores para la educación. Ponencia
presentadaenelEncuentroNacionalde Ética y Formación de ValoresDemocráticos,Sasaima,1998.
PAYA, Monserrat, Educación envalores para una sociedad abierta yplural: Aproximación conceptual,
Bilbao,DescléedeBrouwer,1997.
ESPACIOPARAAJUSTESMODIFICACIONESY/OPLANDEMEJORAMIENTODELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
ESPACIOPARAFLEXIBILIZACIÓNDELCURRICULOY/OADECUACIONESCURRCICUALRESDELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
AREA:ÉTICAYVALORESHUMANOS ASIGNATURA:Éticayvaloreshumanos GRADO:Sexto
ESTÁNDARES:Fortalezcomicondicióncomopersonaquecuidadesimismo,queperteneceadiferentesgrupossociales;paraquedentrodeellossepropendaporelrespetoylaproteccióndelosderechoshumanosydelbienestar común;pormediode laparticipaciónen la construccióny la legitimizaciónde lasnormas, leyesyacuerdosquegaranticen laprotecciónde lopúblico.Promoversolucionesconstructivasalosconflictosqueprivilegieneldialogo,elrespetoalosderechos,lacooperaciónyelrespetoalasnormasyacuerdos.Comprendoelsignificadodelosconceptoséticos,moralesyaxiológicosparapoderincorporarlosenmiser-actuareinteractuardeformapertinenteycongruenteconelcontexto.
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALESCompetencias comunicativas: Caracterizo el contextodelotroylorelacionoconelmío.Elaborounplan textual organizando la informaciónensecuencialógica.Competencias científicas: participo en debates ydiscusiones asumo una posición, la confronto, ladefiendoysoycapazdemodificarmisposturascuandoreconozco mayor peso en los argumentos de otraspersonas.
Convivencia y paz: sirvo de mediador de conflictos entrecompañerosycompañerascuandomeautorizanfomentandoeldialogoyelentendimiento.Pluralidad,identidadyvaloracióndelasdiferencias:reconozcoquepertenezcoadiferentesgruposyentiendoqueesohacepartedemiidentidad.
Detipointerpersonal:Identificoypreveolosconflictosactualesypotencialesentremiembrosdeungrupoocomunidad.Detipopersonal:Identificoloscomportamientosapropiadosparacadasituación.Actúoporiniciativapersonalmásqueporpresiónexterna.
PRIMERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetencias
específicasINDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESValoresfundamentales parala convivenciapacifica
Reconozcoelorigeny la importanciadelcumplimiento de la norma, como partedelarelaciónarmónicaconlosotros.Planteo mis puntos de vista sobre elconcepto de valores, identificando losvalores necesarios para la soluciónasertivade losconflictosyreconociendoquedesdeeldialogoylaconcertaciónsepuede lograr un crecimiento personal ysocial.
Las normas y su razon deser.LaanarquíaValoresyantivalores.Manejodesentimientos.Derechos.Autoconocimientoyaceptacióndesímismo
Reconozcolosresultadosy el impacto de misaccionessobrelosotrosEvalúo los procesos detrabajo para mejorar elusoyAprovechamiento de losrecursos.
Conozco mis valores, fortalezas ydebilidadespara mejorar mis relacionesconmigomismoyconlosdemás.Reconozco el conflicto como unaoportunidadparaaprenderyfortalecernuestrasrelaciones
PIAGET, J., El criteriomoral en el niño,Barcelona, Fontana,
1983.
PIAGET y otros, La nuevaeducación moral, Buenos
Aires,Losada,1965.
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
SEGUNDOPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESAutorregulaciónCapacidad creativa ypropositiva.
Reconozco el conflicto comoinherente al ser humano ycomprendo que tengo lacapacidad para resolverlospacíficamente.Cultivo valores que construyenuna cultura para la paz y laconvivencia y los demuestro enlos trabajos y ejercicos grupalesenelauladeclase.
Resolucióndeconflictos.Convivencia.Libertadyresponsabilidad.Lasolidaridad
Establezcocon losotrosunplandeacción.Diseño alternativastecnológicas adecuadaspara realizar distintastareas.
Interactúo con otros aunque no losconozca previamente, paraenfrentarunatareaosituación.Identifico las debilidades de losprocesospropios(enlosámbitoseducativo,deportivo, social, cultural, entreotros).
SALES, A. y GARCÍA, R.,Programa de educaciónintercultural, Bilbao, DecléedeBrouwer,1997.
SÁNCHEZ, Gonzalo, Guerra ypolítica en la sociedadcolombiana,ElÁncora,1991.
TERCERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESFormaciónciudadanaComponentes transversales:Democracia y participación.Educación parainterculturalidadCOMPETENCIAS:Dialógicas y Comunicativas.Capacidad Creativa yPropositiva.*Juicio y Razonamiento Moral.Sentimientos de Vínculo yEmpatía. *Actitudes de Esfuerzo yResponsabilidad.
Explico en qué consiste elbienestarcomúnyporquésevalora más que el bienestarindividual.Tomo una posición críticafrentealadistribucióndelosbienesydelapropiedadenlasociedad actual,argumentando la necesidadde la participación en la vidapública y explicando susinstancias a nivel local,regionalynacional.Defiendo la soberaníanacional y explico en quéconsiste,analizandocasosdeviolación a la soberaníanacional y presentaalternativasdesolución.
Espacios públicos yprivadosElestado,autoridadesanivel local, regional ynacional.Mecanismosdeparticipación.Diferencias entre nación,gobiernosoberaníayestado.Lapropiedad:Bienindividualybiencomún.
Conceptualización y debatesobre las diferencias entre elbienestar comúnyelbienestarindividual,y relacionarlocon ladistribucióndelapropiedad.Reflexión sobre la naturalezadelopúblicoyloprivado.Análisisdelaconformacióndelgobierno a nivel local, regionalynacionalylasformasdeparticipación que secontemplan en cada uno deellos.Conceptualización y debatesobre nación, gobierno,soberaníayestado.Análisis de casos de violacióndelasoberaníaenlasnaciones.
Respeto por las institucionespúblicas.Valoracióndelbienestarpúblico.Valoración de la posibilidadde participar en la vidapúblicanacional.Valoración y defensa de lasoberaníanacional.Crítica frente a la tenencia ydistribucióndelapropiedad.
QUIROZ Posada, Ruth Elena; Jaramillo,Orlando. Formación ciudadana yeducación cívica: ¿cuestión de actualidadodere-significación?Revista de Teoría y Didáctica de lasCiencias Sociales, núm. 14, enero-junio,2009,pp.123-138UniversidaddelosAndesMérida, Venezuela. Recuperado el 24 deseptiembre de 2016 de:http://www.redalyc.org/articulo.oa?id=65213214007 SALAS Obrien, EmmaPatricia. Ministerio de Educación Perú.Convivir,participarydeliberarparaejercerunaciudadaníademocrática e intercultural. Recuperadoel 24 de septiembre del 2016 de:http://www.minedu.gob.pe/n/xtras/fasciculo_general_ciudadania.pdf
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
CUARTOPERIODOACADÉMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESDesarrollo social y de laconcienciaComponentestransversales: Desarrollocognitivo, pensamientológico. COMPETENCIAS:Dialógicas y Comunicativas.Capacidad Creativa yPropositiva.Juicio y RazonamientoMoral.Sentimientos de Vínculo yEmpatía.Actitudes de Esfuerzo yResponsabilidad.
Explico cómo se puedeconstruir un sentido devidaapartirde lamoralyla ética, demuestro cómose puede construir unaética para mi propiocomportamiento yconceptualizoacercadeloque socialmente esconsiderado correcto eincorrecto
Lacapacidaddepreguntarseporelsentidodelavida*Laaxiología.*Laéticadelavida* Conformidad con loque la mayor parte delaspersonasconsideracorrecto.*Hábitos,valoresyvirtudesmorales
Conceptualizaciónyreflexiónsobreloqueconstituyeelsentidodelavida.Reflexiónyconstruccióncolectivadeloquesignifica“actuarconformealocorrecto”Desarrollodehipótesissobrelapropiaéticayaxiologíapersonal.Análisis y construcción de la escalapersonaldevalores,virtudesyhábitos
Críticahaciaelpropiocomportamiento.Valoracióndelospreceptosmoralesdelasociedad.Descubrimientoyconsolidacióndeunaescalapersonaldevalores,virtudesyhábitosdeconducta
RAMÍREZ Nancy. RutaMaestra. Santillana2013. Recuperado el24 de septiembre de2016 de:http://www.santillana.com.co/rutamaestra/revistas_pdf/ruta_maestra_v_004.pdfLeón Lucas. 2013Abracadapalabratalleresconlecturasdeética. Recuperado de:http://lucas577759.blogspot.com.co/p/comprension-lectora-etica.html
ESPACIOPARAAJUSTESMODIFICACIONESY/OPLANDEMEJORAMIENTODELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
ESPACIOPARAFLEXIBILIZACIÓNDELCURRICULOY/OADECUACIONESCURRCICUALRESDELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
AREA:ÉTICAYVALORESHUMANOS ASIGNATURA:Éticayvaloreshumanos GRADO:Séptimo
ESTÁNDARES:Fortalezcomicondicióncomopersonaquecuidadesimismo,queperteneceadiferentesgrupossociales;paraquedentrodeellossepropendaporelrespetoylaproteccióndelosderechoshumanosydelbienestarcomún;pormediodelaparticipaciónenlaconstrucciónylalegitimizacióndelasnormas,leyesyacuerdosquegaranticenlaproteccióndelopúblico.Contribuyodemaneraconstructiva,alaconvivenciaenmimedioescolaryenmicomunidad(barrioyVereda)Identificoyrechazolassituacionesenquesevulneranlosderechosfundamentalesyutilizoformasymecanismosdeparticipacióndemocráticaenmimedioescolar.
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALESCompetenciascomunicativas:definounatemáticaparala elaboración de un texto oral con finesargumentativos.Caracterizo el contexto cultural del otro y lo comparoconelmío.Competenciascientíficas: identificonormasenalgunasde las culturas y épocas estudiadas y las comparo conalgunasnormasvigentesenColombia.
Convivencia y paz: Comprendo la importancia de brindarapoyoalagentequeestáenunasituacióndifícil.Participaciónyresponsabilidaddemocrática:Identificodecisionescolectivasenlasqueinteresesdediferentespersonasestánenconflictoypropongoalternativasdesoluciónquetengaencuentaesosintereses.
Detipointelectual:Analizo una situación (social, cultural, económica, laboral)paraidentificaralternativasdeacciónosolución.Detipopersonal.Identifico las oportunidades y amenazas del entorno(sociales,culturales,económicas,entreotras)l
PRIMERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESEthosparalaconvivencia.Juicio y razonamientomoralCompetenciaintegradoraCompetenciacognitiva
Identifico decisionescolectivas en las queintereses de diferentespersonas están enconflicto y propongoalternativas de soluciónquetenganencuentaesosintereses.
LopúblicoesdetodosElGobiernoEscolarLapoblaciónencondicióndediscapacidad
Indago los argumentos,evidenciasyhechosque llevan a los otros apensaroexpresarsedeunadeterminadaforma.Sustento con argumentos,basados en evidencias,hechosydatos,mis ideasypuntosdevista.
Promuevo el cumplimientodenormasydisposicionesenunespaciodado.Cuido ymanejo los recursosy bienes ajenos siguiendonormas y disposicionesdefinidas.Cumplo los compromisosasumidosdeacuerdoconlascondiciones de tiempo yforma acordadas con la otraparte.
www.colombiaaprende.gov.coguíaséticayvalores
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
SEGUNDOPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESEthosparalaconvivencia.Conciencia de susderechos yresponsabilidades.
Comprendo la importanciadelopúblico,elvalordelavidaylos Derechos Humanos y,contribuyo a la construcciónuna sociedad justa, equitativay respetuosa de los DerechosHumanos.Consolidar como ser ético ycontribuyo a la construcciónde escenarios democráticos yparticipativos en micomunidad.
Organización de lasautoridades en losterritorios y laparticipaciónciudadanaMediaciónynegociación deconflictosLa población encondicióndediscapacidad
Reconozco, con laparticipación del grupo,losProblemascolectivos.Indago los argumentos,evidenciasyhechosque llevan a los otros apensaroexpresarsede una determinadaforma.
.
Promuevoelcumplimientodenormasydisposicionesenunespaciodado.Cuidoymanejo los recursos ybienesajenos siguiendo normas ydisposicionesdefinidas.Cumploloscompromisosasumidosdeacuerdo con las condiciones detiempoyformaacordadasconlaotraparte.
www.colombiaaprende.gov.coguíaséticayvalores
TERCERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
Ethosparalaconvivencia
Identidadysentidodepertenencia.
Autorrealización.
Identificolasdiferenciasentrelasculturas, mediantecomparaciones, valorando lasdistintas expresiones culturalespropiasdesuentorno.Elaboro y continua su proyectodevidapersonal,enelmarcodeunas interacciones sociales quecontribuyenaotorgarlesentidoasus opciones particulares, atravésdesudiariovivir.
Identidad y construccióncultural.ExpresionesCulturales.Culturascolombianas.Comoseelaboraunproyectodevida.
Compara diferentes culturascon la sociedad colombianaactual y propone explicacionespara las diferencias ysemejanzas, a través detalleres,conversatoriosyforos.Realiza talleres pedagógicos,sobrelasculturascolombianas.Desarrolla, talleres y estudiosde caso, en la elaboración delproyectodevida.
Realiza presentaciones lúdicas enactividades culturales de lainstitución.
Demuestra interés y compromisoenlaentregadetalleresytrabajos.
Participa activamente en laproducción textual con los temaspropiosdelárea.
Utiliza adecuadamente lasherramientas técnicas ytecnológicas en la presentación detrabajospropuestos.
MARTÍNEZ, Miguel y PUIG,José María, “Perspectiva
teórica y de investigaciónenlaeducaciónenvalores.
ELGREMde laUniversidad
de Barcelona”, en:Educación de valores ydesarrollomoral,Institutde
Ciencies de l’Educación yOrganización de EstadosIberoamericanos OEI,
Barcelona,1996.
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
CUARTOPERIODOACADÉMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIAS REFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
Ethosparalaconvivencia.Formaciónciudadana.Autorrealización
Reconoce y relaciona laimportancia de tomarbuenas, decisiones através de comparaciones,endiferentes , situacionesy contextos para lasolución de problemas desucotidianidad..
La libertad deexpresión.Autonomía yheteronomíaPrincipios y valoressociales.Estructura delproyecto de vida,selección de metas,planeación para elalcancedelasmetas.
Diseñasuproyectodevidapersonal,en el marco de unas interaccionessocialesque contribuyenaotorgarlesentidoasusopcionesparticulares,atravésdesudiariovivir.Identifica y reflexiona sobre lasemocionesqueafectanlaautoestimay desarrollo de personasdiscriminadas, por medio desemejanzas y diferencias, en suentorno
Demuestra interés ycompromiso en la entrega detalleresytrabajos.
Participa activamente en laproducción textual con lostemaspropiosdelárea.
Usa de manera adecuada ellenguaje técnico propio de lamateria.
Utiliza adecuadamente lasherramientas técnicas ytecnológicasen lapresentacióndetrabajospropuestos.Demuestra compromiso yresponsabilidad en lasdiferentes prácticasdesarrolladas en la sal desistemas.
MARTÍNEZ, Miguel yPUIG, José María,“Perspectivateóricaydeinvestigación en laeducaciónenvalores.ELGREM de la Universidadde Barcelona”, en:Educación de valores ydesarrollomoral,Institutde Cien-cies del’Educación yOrganización de EstadosIberoamericanos OEI,Barcelona,1996.
MARTÍNEZ, M., “Laeducación moral: unanecesidad en lassociedades plurales ydemocráticas”, en:Revista Iberoamericanade Educación, No. 7,1995.
ESPACIOPARAAJUSTESMODIFICACIONESY/OPLANDEMEJORAMIENTODELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
ESPACIOPARAFLEXIBILIZACIÓNDELCURRICULOY/OADECUACIONESCURRCICUALRESDELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
AREA:ÉTICAYVALORESHUMANOS ASIGNATURA:Éticayvaloreshumanos GRADO:Octavo
ESTÁNDARES:Concientizarmeacercademidimensiónsocial,pormediodelaelaboracióndemiproyectodevidacomociudadano;conbaseenlamoralsocial,enprodeladefensadelanación,elestado,lasoberaníaylasinstituciones.Tener laoportunidadde conocer a laspersonas y experiencias en los cuales se reconozca ladiversidady la alteridad comovaloresqueenriquecen la vidaen comunidad concriteriosdejusticia,solidaridadyequidadendefensadelosderechoscivilesypolíticos.Relaciononormasyacuerdosparalavidaencomúnteniendoencuentadiferentesperspectivasyposibilidades,yanalizaloestablecidoenfuncióndelgrupo.Construyorelacionespacíficasquecontribuyenalaconvivenciacotidianaenmicomunidadymunicipio.Participoolideroiniciativasdemocráticasenmimedioescolaroenmicomunidad,concriteriosdenjusticia,solidaridadyequidad,yendefensadelosderechoscivilesypolíticos.
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALESCompetenciascomunicativas:organizopreviamentelasideasquedeseoexponerymedocumentoparasustentarlas.Reconozco el lenguaje como capacidad humana que configuramúltiplessistemassimbólicosyposibilitalosprocesosdesignificarycomunicar.Competencias científicas: formulo preguntas acerca de hechospolíticos,sociales,económicosyculturales.Asumounaposicióncriticafrenteasituacionesdediscriminacióny abuso por irrespeto a las posiciones y propongo formas decambiarlas.
Convivencia y paz: Entiendo la importancia de mantenerexpresiones de afecto y cuidado mutuo con mis familiares,amigos, amigas y pareja a pesar de las diferencias, disgustos yconflicto.Pluralidad, identidad y valoración de las diferencias:comprendoelsignificadoylaimportanciadevivirenunanaciónmultiétnicaypluricultural.
Detipointelectual:Analizo una situación (social, cultural,económica, laboral) para identificaralternativasdeacciónosolución.Observo situaciones de diversa clase(culturales,sociales,económicas,laborales,entreotras)eidentificoproblemas.
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
PRIMERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESPactodeconvivenciaTomadedecisionesAsumo la sexualidad conresponsabilidadPrevención al consumo desustanciaspsicoactivasImplicacionesdelabortoSentidos de vínculos yempatíaEthosparalaconvivenciaCompetencias integradorasconocimientos
Escucho las razones y los motivos de miinterlocutor antes de emitir juiciosinformándome y analizando todos lasoperaciones posibles antes de tomar unadecisión.Identifico el pacto de convivencia, haciendoénfasis en las normas establecidas, y loevidencio respetando en la práctica sucontenido.
Reconozco implícito en las sustanciaspsicoactivas.
Conozco, analizo y argumento laresponsabilidadquedebetenersefrentealasexualidad, laprocreacióny losmétodos yme intereso por conocer, comprender ycontrolarmissentimientosyemocionesafinde respetar lasmaneras de pensar y actuarde los demás preocupandome por adoptarunestilodevidasaludable.
LossentimientosylavidafamiliarPluralidadydiferenciaColombia, un paísmultiétnicoypluricultural
Expresomis ideas de forma verbaloescrita,teniendo en cuenta lascaracterísticasdemiinterlocutorylasituacióndadaSelecciono las fuentes deinformación,físicasovirtuales,conbaseencriteriosderelevancia,confiabilidadyoportunidad.Identificar los elementos quecomponen el país y conozco yvaloro la diversidad culturalcolombiana.
Cumploloscompromisosasumidosdeacuerdocon las condiciones de tiempo yformaacordadasconlaotraparteEntiendo la importancia demantener expresiones de afecto ycuidadomutuo conmis familiares,misamistadesymipareja,apesarde las diferencias o conflictos quepuedansurgir.
www.colombiaaprende.gov.comguíadeéticayvalores
SEGUNDOPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑOCONTENIDOS–COMPETENCIAS
REFERENCIASCONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
Juicios y razonamientomoral.Capacidad creativa ypropositiva
Actuó con prudencia y asumo lasconsecuenciasdemisactos.Reconocerse como un ser ético ypolítico, por lo que me preocupopor hacer el bien y trabajar enbeneficiodelacomunidad.Identifico la historia ycaracterísticas del pensamientocríticoylarelaciónqueguardaconel origen y consolidación de lademocracia.
Pensar,decidiryactuar.Éticaypolítica.Elpensamientocrítico y lademocracia.
Expreso mis ideas deformaverbaloescrita,teniendo en cuenta lascaracterísticasdemiinterlocutor y lasituacióndadaSeleccionolasfuentesdeinformación,físicaso virtuales, con base encriteriosderelevancia,confiabilidad yoportunidad.
Cumplo los compromisosasumidosdeacuerdoconlascondicionesdetiempoyformaacordadasconlaotraparteEntiendo la importancia demantener expresiones deafectoycuidadomutuoconmisfamiliares, mis amistades y mipareja, a pesar de lasdiferencias o conflictos quepuedansurgir.
MEJÍA, Marco Raúl yRESTREPO, Gabriel,“Formación y educaciónpara la democracia enColombia. Apuntes para unEstado del arte”, Unesco-Instituto para el DesarrollodelaDemocraciaLuisCarlosGalán,1996.
MEJÍA, Marco Raúl,Reconstruyendo la culturaescolar, mimeo, octubre de1995........., La refundacióndelaescuelaylaeducación.Documento en mimeo,CINEP,1995.
PAYA,Monserrat,Educaciónen valores para unasociedad abierta y plural:Aproximación conceptual,Bilbao,DescléedeBrouwer,1997.
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
TERCERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESFormaciónciudadanaComponentestransversales: Democraciay participación. EducaciónparainterculturalidadCOMPETENCIAS:Dialógicas y Comunicativas.Capacidad Creativa yPropositiva.*Juicio y RazonamientoMoral.Sentimientos de Vínculo yEmpatía.*Actitudes de Esfuerzo yResponsabilidad.
Explicoenquéconsisteelbienestarcomúnyporquésevaloramásqueel bienestar individual,posicionándome críticamentefrente a la distribución de losbienes y de la propiedad en lasociedadactual.Argumento la necesidad de laparticipación en la vida pública yexplica sus instancias a nivel local,regionalynacional,defendiendolasoberanía nacional a través de laexplicaciónendondeanaliza casosdeviolaciónalasoberaníanacionalypresentaalternativasdesolución.
EspaciospúblicosyprivadosElestado,autoridadesanivel local, regional ynacional.Mecanismosdeparticipación.Diferencias entre nación,gobiernosoberaníayestado.Lapropiedad:Bienindividualybiencomún.
Conceptualización ydebatesobrelas diferencias entre elbienestarcomún y el bienestarindividual,yrelacionarlo con ladistribución de lapropiedad.Reflexión sobre lanaturaleza de lo públicoyloprivado.Análisis de laconformación delgobierno a nivel local,regionalynacional y las formas departicipación que secontemplanencadaunodeellos.Conceptualización ydebate sobre nación,gobierno,soberaníayestado.Análisis de casos deviolacióndelasoberaníadelasnaciones.
Respetoporlasinstitucionespúblicas.* Valoración delbienestarpúblico.*Valoracióndelaposibilidad departiciparenlavidapúblicanacional.* Valoración ydefensadelasoberaníanacional.*Críticafrentealatenencia ydistribucióndelapropiedad.
QUIROZ Posada, Ruth Elena;Jaramillo,Orlanda. Formaciónciudadana y educación cívica:¿cuestión de actualidad o deresignificación?Revista de Teoría y Didácticade lasCiencias Sociales, núm.14, enero-junio, 2009, pp.123-138UniversidaddelosAndesMérida, Venezuela.Recuperado el 24 deseptiembre de 2016 de:http://www.redalyc.org/articulo.oa?id=65213214007SALASObrien,EmmaPatricia.MinisteriodeEducaciónPerú.Convivir,participarydeliberarparaejercerunaciudadaníademocrática e intercultural.Recuperado el 24 deseptiembre del 2016 de:http://www.minedu.gob.pe/n/xtras/fasciculo_general_ciudadania.pdf
CUARTOPERIODOACADÉMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESDesarrollosocialydela
concienciaComponentestransversales:Desarrollo cognitivo,pensamiento lógico.COMPETENCIAS:Dialógicas y Comunicativas.Capacidad Creativa yPropositiva.Juicio y Razonamiento Moral.Sentimientos de Vínculo yEmpatía.Actitudes de Esfuerzo yResponsabilidad.
Explicocómosepuedeconstruirunsentidodevidaapartirdelamoralylaética.Construyounaéticaparamipropiocomportamiento y conceptualizaacerca de lo que socialmente esconsideradocorrectoeincorrecto.
Lacapacidaddepreguntarseporelsentidodelavida*Laaxiología.*Laéticadelavida*Conformidadconloquelamayorpartedelaspersonasconsideracorrecto.*Hábitos,valoresyvirtudesmorales
Conceptualización y reflexiónsobreloqueconstituyeelsentidodelavida.Reflexiónyconstruccióncolectivade lo que significa “actuarconformealocorrecto”Desarrollodehipótesissobrelapropiaéticayaxiologíapersonal.Análisis y construcción de laescala personal de valores,virtudesyhábitos
Crítica hacia elpropiocomportamiento.*Valoracióndelospreceptos moralesdelasociedad.*Descubrimientoyconsolidación deunaescalapersonaldevalores,virtudesy hábitos deconducta
RAMÍREZ Nancy. RutaMaestra. Santillana2013. Recuperado el24 de septiembre de2016 de:http://www.santillana.com.co/rutamaestra/revistas_pdf/ruta_maestra_v_004.pdfLEÓNLucas. 2013Abracadapalabratalleresconlecturasdeética. Recuperado de:http://lucas577759.blogspot.com.co/p/comprension-lectora-etica.html
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
ESPACIOPARAAJUSTESMODIFICACIONESY/OPLANDEMEJORAMIENTODELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESPACIOPARAFLEXIBILIZACIÓNDELCURRICULOY/OADECUACIONESCURRCICUALRESDELGRADO
ESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
AREA:ÉTICAYVALORESHUMANOS ASIGNATURA:Éticayvaloreshumanos GRADO:Noveno
ESTÁNDARES:Concientizarmeacercademidimensiónsocial,pormediodelaelaboracióndemiproyectodevidacomociudadano;conbaseenlamoralsocial,enprodeladefensadelanación,elestado,lasoberaníaylasinstituciones.Participoolideroiniciativasdemocráticasenmimedioescolaroenmicomunidad,concriteriosdejusticia,solidaridadyequidadyendefensadelosderechoscivilesypolíticos.Rechazolassituacionesdediscriminaciónyexclusiónsocialenelpaís;comprendosusposiblescausasylasconsecuenciasnegativasparalasociedad.
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALESCompetenciascomunicativas:organizopreviamentelasideas que deseo exponer y me documento parasustentarlas.Caracterizo diversas manifestaciones del lenguaje noverbal:música, pintura, escultura, arquitectura,mapasentreotras.Competencias científicas: reconozco que losfenómenos sociales pueden observarse dese diversospuntosdevista.
Convivencia y paz: argumento debato sobre dilemas de la vidacotidianaen losquedistintosderechos ydistintos valoresentranenconflicto;reconozcolosmejoresargumentos,asínocoincidanconlosmíos.Pluralidad, identidad y valoración de las diferencias: Identificodilemas relacionados con problemas de exclusión y analizoalternativas de solución, considerando los aspectos negativos ypositivosdecadaopción.
De tipo intelectual: Analizo una situación (social,cultural, económica, laboral) para identificaralternativasdeacciónosolución.Registro y analizo errores o incidentes críticos enunasituacióndada.De tipo personal: Identifico los comportamientosapropiadosparacadasituación.
PRIMERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑOCONTENIDOS–COMPETENCIAS
REFERENCIASCONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
FormaciónciudadanaCompetenciasdialógicas ycomunicativas(Competenciacomunicativa)(Competenciacognitiva)
Reconozcolaimportanciadelosmediosde comunicación, me interesa poraprender a utilizarlos y me mantengoinformadosobretemasqueatañenamicomunidad,mipaísyelmundo.Reconozco el valor de la verdad, por loque escucho a los demás y comunicosentimientos, opiniones yacontecimientos de manera veraz,oportunaypertinente,haciendousode un lenguaje pertiente según loameritelasituación.
Mentir o decir laverdadComodebatirLosmediosdecomunicaciónyelderechoadecirlaverdad
Sustento con argumentos,basadosenevidencias,hechosydatos, mis ideas y puntos devista.Establezco nuevas formas deinteracción con los miembrosdel equipo para mejorar losresultados
Me preocupo por serhonesto y actuar debuenafe.Escucho con atenciónlas ideas de los demásy manifiesto misopinionesconrespeto.
RORTY, Richard, Teoríade la justicia, Fondo deCultura Económica,México,1971.
SALES, A. y GARCÍA, R.,Programa de educaciónintercultural, Bilbao,Declée de Brouwer,1997.
SEGUNDOPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑOCONTENIDOS–COMPETENCIAS
REFERENCIASCONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
Formaciónciudadana.Competencia dialógicasycomunicativa.
Conoce los tipos de violencia quese presentan en su comunidad,asumeposicionescríticas frenteasuscausasyproponesoluciones.Analiza y cuestiona las diferentessituacionesy leyesqueafectansuvidayladeotros,ysabeoponerseconargumentos.
LaviolenciaAdolescentesen conflicto ante laleyObjecióndeconciencia
Interactúo con otrosaunque no los conozcapreviamente, paraenfrentar una tarea osituación.Identifico alternativaspara manejar y resolverlosconflictos.Planeo y organizo lasacciones en conjuntocon los otros, parasolucionarlosproblemascolectivos.
Me intereso por aprender autilizardemaneraresponsable lasTecnologíasdelacomunicación.Selecciono las fuentes deinformación, físicas o virtuales,con base en criterios derelevancia, Confiabilidad yoportunidad.
RESTREPO, Luis Antonio,Proceso histórico de losDerechos Humanos enColombia, Instituto para elDesarrollode laDemocraciaLuisCarlosGalán,1995.
SÁNCHEZ,Gonzalo,Guerraypolítica en la sociedadcolombiana, El Áncora,1991.
HOYOS, Guillermo, “Éticapara los ciudadanos”, en:Pensar la ciudad,Bogotá,Tercer MundoEditores,1996.
www.colombiaaprende.gov.coguíasdeéticayvalores
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
TERCERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
FormaciónciudadanaDialógicasycomunicativas.
Juicio y razonamientomoral.
Autorrealización.
Actitudes de esfuerzo yresponsabilidad.
Identifica la importancia de loscódigos de ética, normas yreglamentos de convivencia, pormedio de estrategiaspedagógicas que ayuden en suformación y desempeño, endiferentescontextos.Identifica interesescontrapuestos, individuales ocolectivos, en los conflictosgrupales y logra mediaralcanzando acuerdoscompartidos en beneficiomutuoen los ámbitos escolares yfamiliares.Revisayorganiza,susfortalezasydebilidades, en la construccióndel proyecto de vida, para suautorrealización.
Normas, principios éticos ymorales para laconvivencia.Respeto la opinión deotros.Violecia social,intrafamiliar,entrepares.Elartedeescuchar.Elproyectodevida
Análisisargumentado en textos yexperiencias.Análisis de lectura conconfrontacióngrupal.Taller reflexivo y pedagógicosobreimaginacióndelfuturo.Presentación y socialización desuproyectodevida.
Cumplepuntualmenteconlostalleresyactividadespropuestasparalaclase
Demuestra interésycompromisoenlaentregadetalleresytrabajos.
Participaendiscusionesaportando argumentos propios yajenosHace críticas constructivas yrespetuosasenlosámbitosescolaresysociales.Elabora pautas de autovaloración quele permitan medirse para cambiar ymejorarmedianteelproyectodevida..
Etica y Valores. Los treseditoress.a.s.2014.
CORTINA,A.: Ética aplicaday democracia radical».Madrid,Tecnos,1993.
CUARTOPERIODOACADÉMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
Formaciónciudadana
Dialógicasycomunicativas.
Juicioyrazonamientomoral.
Autorrealización.
Actitudesdeesfuerzoyresponsabilidad.
IFormula la reflexión filosóficaen la toma de decisiones,comprendiendo la diferenciaentrelaéticaylamoral,ensuvidapersonalysocial.Presentayorganizanivelesdeconvivencia, mediante lapráctica de los valoresdemocráticos y laparticipación ciudadana en lavidaescolarycomunitaria.Conoce las habilidades queposee el ser humano,mediante destrezas yestrategias que le permitanunbuencrecimientopersonalysocial.
ValoresyPrincipiosUniversales.Posiciónconscientefrentealadefensadelosderechoshumanos.Losmecanismosdeparticipaciónciudadanaenelámbitoescolar.Elvalordelaéticaenlaformaciónprofesionaldelapersona.Losvalorespararealizarelproyectopersonalysocial.
Análisisargumentadoentextosyexperiencias.Análisisdelecturaconconfrontacióngrupal.Utiliza los mecanismos departicipación ciudadana ,por. medio de prácticaslúdicasenelámbitoescolar.
Construye esquemas que loubican en la identificaciónde habilidades personales eindividualesRealizaunrecuentodelosaspectos,habilidadesyfactoresqueposeeafindegenerarunadecisiónprofesional,ensuproyectodevida.Presentaciónysocializacióndesuproyectodevida.
Cumple puntualmente con lostalleres y actividades propuestasparalaclase
Demuestra interés y compromisoenlaentregadetalleresytrabajos.
Explica la estructura de lainstitución educativa, a través delanálisisylareflexióndelmanualdeconvivencia y el gobierno escolar;para el mejoramiento de losprocesos democráticos dentro delacomunidadeducativa.Participa en convivencias,reflexionesyeneventosorientadosabrindarayudaaLosjóvenesParticipaendiscusionesaportandoargumentospropiosyajenos.Hace críticas constructivas yrespetuosas en los ámbitosescolaresysociales.Elabora pautas de autovaloraciónque le permitan medirse paracambiar y mejorar mediante elproyectodevida..
Etica y Valores. Los treseditoress.a.s.2014.
CARO,Betuel.Laética:artedevivir:volúmenes1al6SAVATER,Fernando.ÉticaparaAmadorPostprimaria.Minesteriode Educación.Etica yValores.
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
ESPACIOPARAAJUSTESMODIFICACIONESY/OPLANDEMEJORAMIENTODELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESPACIOPARAFLEXIBILIZACIÓNDELCURRICULOY/OADECUACIONESCURRCICUALRESDELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
AREA:ÉTICAYVALORESHUMANOS ASIGNATURA:Éticayvaloreshumanos GRADO:Décimo
ESTÁNDARES:Comprenderquelacienciadebedeestaralserviciodelserhumano.Tenerclaroquelavidaeselgranvalorqueposeeelserhumano.Establezcomiescaladevaloresapartirdediferentestiposdeellos(absolutos,universalesyciviles)yanalizodemaneracriticayreflexivalosdilemasdelavidadiariaenloscualesentranenconflictolosvaloresdelasdiferentesculturas.Aprecialapluralidaddelosvaloresqueposeeylosafirmaconlapractica.Construyomiproyectodevidacomoelementofundamentalparamirealizaciónpersonalysocial.trasciendehaciaelartedelbuenvivir.Desarrolloactitudeshacialadignidadhumanacomobasedeconstruccióndemiesquemadevalores.Meformoenelpensamientomoralyético.Analizocríticamentelasituacióndelaéticaenelmundoypropongoalternativasparacrearconcienciadeladignidadhumana.Meformocomounsersocialenlabúsquedadelbiencomún.Asumounaposicióncríticayactivaensituacionescotidianasqueameritenladefensadelamoral.
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALESCompetenciascomunicativas:comprendoelvalordel lenguajeenelprocesodeconstruccióndelconocimiento.Comprendoelpapelquecumplenlosmediosdecomunicaciónmasivaenelcontextosocial,cultural,económicoypolíticodelassociedadescontemporáneas.Competencias científicas:explico y evaluó el impactodel desarrolloindustrialtecnológicosobreelmedioambienteyelserhumano
Convivenciaypaz:utilizodistintasformasdeexpresiónparapromoverydefenderlosderechoshumanosenmicontextoescolarycomunitario.Participación y responsabilidad democrática: analizo críticamente ydebatoconargumentosyevidenciassobrehechosocurridosnivellocal,nacional ymundial y comprendo las consecuencias que pueden tenersobremipropiavida.
De tipo intelectual: Evalúo los factores de riesgo,oportunidadeimpactodecadaalternativa.Incorporoalarutinanuevosprocedimientos,accioneseinstrumentosparaevitarlarepeticióndelproblema
PRIMERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑOCONTENIDOS–COMPETENCIAS
REFERENCIASCONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES
EthosparalaconvivenciaSentidocrítico.
Reconcoe la ética como una disciplina delconocimiento, diferenciando las diferentesramasquelaconformanysufundamnetación,con el fin de argumentar y sustetar losporblemasydilemaséticosmáscomunes.SabedecidircuándosejustificaaconcienciaycuandonoTieneclaridadsobreelpapelde labioética como respuesta a los fenómenosbiotecnológicos.
La ética y disciplinas derivadas delaéticaylaBioéticaÉticaaplicadaylaMeta-ética.Características personales de lossereshumanosTecnologíayéticaProblemasentornoalamuerteResponsabilidaddelossereshumanosconsuentorno
Interactúo con otros aunque no losconozcapreviamente, para enfrentarunatareaosituación.Asigno y asumo roles yresponsabilidadesdeacuerdo con las aptitudes de losmiembrosdelAnalizaycuestionalaresponsabilidadque ha tenido el ser humano con suentorno.equipo.Coprensión de la ética comodisciplina.Compresnión de los problemas ydilemaséticosmascomunes.
Promuevo el cumplimiento denormas y disposiciones en unespaciodado.Cumplo los compromisosasumidosdeacuerdocon las condiciones de tiempoy forma acordadas con la otraparte.
www.colombiaaprende.gov.coguíasdeéticayvaloresVaró, Ángles, ¿Qué es la ética?Disponible en formato virtual enwww.Nodosoorg/filosodem/mg.pdf.
SEGUNDOPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESFormaciónciudadanaAutorrealizaciónProyecto de vida buena ybúsquedadelafelicidad.
Reconozcoelvalordeltrabajoylaimportancia de realizarlo demanera legal y ética teniendoclaro el cumplimiento de losobjetivospropuestos
Comprendo que la ética vamas allá de los valores y quédepende de las profesiones ydel proyecto de vida, pararelacionarlaconlamoral.
ÉticalaboralLaentrevistaProyecto de vidaReflexiono sobre miproyecto de vidateniendo en cuenta loético y lo moral, micompromiso ambientaly con las demáspersonas que merodean
Incorporo a la rutina nuevosprocedimientos, acciones einstrumentos para evitar larepeticióndelproblema.Expreso mis ideas de formaverbal o escrita, teniendo encuenta las características de miinterlocutorylasituacióndada.Conozcomismetaspersonales ymidesempeño para fortalecer mishabilidades y destrezas mostrandodisposición y capacidad propositivaparaeltrabajo.
Escucho activamente a miscompañeros, reconozco otrospuntos de vista, los comparocon los míos y puedomodificar lo que pienso anteargumentosmássólidos.Establezco nuevas formas deinteracción con losmiembrosdel equipo para mejorar losresultados.
www.colombiaaprende.gov.coguíasdeéticayvalores
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
TERCERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESLaPersonaComponentestransversales: hábitos yhabilidades para la vida.COMPETENCIAS:* Dialógicas yComunicativas.Capacidad Creativa yPropositiva.*Juicio y RazonamientoMoral.Sentimientos de Vínculo yEmpatía.*Actitudes de Esfuerzo yResponsabilidad.
PROPONE Y DESARROLLAALTERNATIVAS CREATIVAS,LÓGICAS Y COHERENTES QUEPOSIBILITAN LA RESOLUCIÓNDE PROBLEMAS SEGÚN LADEMANDA DEL CONTEXTOSOCIALYPRODUCTIVO.
Ética en lascorrientesfilosóficas delmedioevo y lamodernidad.Éticacontemporánea ysu aplicabilidad enla vida personal yvocacional.
Realiza comparaciones yreflexionesjerarquizandoenlabalanzacriteriosdedecisiónvocacionalyprofesional.
Cumplimiento con lasactividades, talleres y tareaspropuestas para la clase.*Interactuar en los contextosProductivos y Sociales enfunción de los Principios yValoresUniversales.*Asumiractitudes críticas,argumentativasypropositivasenfuncióndelaresolucióndeproblemas de carácterproductivo y social.*Generar procesosautónomos y de trabajocolaborativo permanentes,fortaleciendo el equilibrio delos componentes racionales yemocionales orientados haciael Desarrollo HumanoIntegral. *Redimensionarpermanentemente suProyecto de Vida de acuerdocon las circunstancias delcontexto y con visiónprospectiva.
BORDA Santiago.Universidad Santo Tomás.2010. Recuperado el 24deseptiembrede2016de:http://www.ustatunja.edu.co/ustatunja/files/Dptos.%20acad%C3%A9micos/Humanidades/COLECCIN_MDULO_VERITATEM_MODULO_DE_TICA_CON_ISBN.pdf
CUARTOPERIODOACADÉMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESLaPersonaComponentestransversales: hábitos yhabilidades para la vida.COMPETENCIAS:* Dialógicas yComunicativas.*Capacidad Creativa yPropositiva.*Juicio y RazonamientoMoral.*SentimientosdeVínculoyEmpatía.*Actitudes de Esfuerzo yResponsabilidad.
Desarrollo y a bordo demanera armónicaactividades de autogestiónorientadas hacia elmejoramiento personalsegúnlosrequerimientosdemiprocesoformativo.
FORMASDEPARTICIPACIONCIUDADANA.
La democraciaparticipativa.El voto y sufragiodirecto.Mecanismos departicipaciónConsejo electoraly organizaciónelectoral
Identifico cómo el individuo setorna en ciudadano, desde laposibilidad de participación enelpactocolectivoatravésdeladeliberaciónracional.Elaboro diferentes muestras ybúsquedas dese múltiplesfuentes en donde demuestrolosmecanismodeparticipaciónciudadana en donde se puedeejercerlaética.
Cumplimiento con las actividades,talleres y tareas propuestas para laclase.*Interactuarenloscontextos Productivos y Sociales enfunción de los Principios y ValoresUniversales. * Asumir actitudescríticas, argumentativas ypropositivas en función de laresolucióndeproblemasdecarácterproductivoysocial. *Generarprocesos autónomos y de trabajocolaborativo permanentes,fortaleciendo el equilibrio de loscomponentes racionales yemocionales orientados hacia elDesarrollo Humano Integral.* Redimensionar permanentementesuProyectodeVidadeacuerdoconlascircunstanciasdelcontextoyconvisiónprospectiva.
FOUCAULT, Michel,Hermenéutica del sujeto,Madrid, Editorial LaPiqueta,1994.
FREUD, S., El yo y el ello,en: Obras Completas, vol.II, Madrid, Bibliotecanueve,1978.
HABERMAS, J., Concienciavisual y accióncomunicativa, Barcelona,Península,1991.
CORTINA, Adela, “Laeducación del hombre ydel ciudadano”, MiquelMartínez y María RosaBuxarrais (comp.) en:Educación en valores ydesarrollo moral, InstitutodeCienciesdel’EducacióylaOrganizacióndeEstadosAmericanosOE,Barcelona,1996........., La ética de lasociedad civil, Madrid,AludaAnaya,1994.
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
ESPACIOPARAAJUSTESMODIFICACIONESY/OPLANDEMEJORAMIENTODELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESPACIOPARAFLEXIBILIZACIÓNDELCURRICULOY/OADECUACIONESCURRCICUALRESDELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
AREA:ÉTICAYVALORESHUMANOS ASIGNATURA:Éticayvaloreshumanos GRADO:Undécimo
ESTÁNDARES:Participoconstructivamenteeniniciativasoproyectosafavordelanoviolenciaenelnivellocaloglobal.Establezcomiescaladevaloresapartirdediferentestiposdeellos (absolutos,universalesyciviles)yanalizodemaneracriticayreflexiva losdilemasde lavidadiariaen loscualesentranenconflictolosvaloresdelasdiferentesculturas.Tenerclaroquelavidaeselgranvalorqueposeeelserhumano.
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALESCompetencias comunicativas: comprendo el valor dellenguaje en el proceso de construcción delconocimiento.Comprendo el papel que cumplen los medios decomunicación masiva en el contexto social, cultural,económico y político de las sociedadescontemporáneas.Competencias científicas: explico y evaluó el impactodel desarrollo industrial tecnológico sobre el medioambienteyelserhumano
Convivencia y paz: utilizo distintas formas de expresión para promover ydefenderlosderechoshumanosenmicontextoescolarycomunitario.Participación y responsabilidad democrática: analizo críticamente ydebato con argumentos y evidencias sobre hechos ocurridos nivel local,nacionalymundialycomprendolasconsecuenciasquepuedentenersobremipropiavida.
De tipo intelectual: Evalúo los factores deriesgo, oportunidad e impacto de cadaalternativa.Incorporo a la rutina nuevos procedimientos,acciones e instrumentos para evitar larepeticióndelproblema
PRIMERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESSentimiento y vinculo deempatíaIdentidad y sentido depertenencia
Reconocer las diferentesformas como la familiapuede expresar sucompromisosocialIdentificar y analizar losdiferentes elementos quemeayudanaconstruirunabuenaconvivenciafamiliar
El compromiso de lafamiliaeneldesarrollodelasociedadElementos esencialespara construir laconvivencia familiarenelpresenteyenelfuturo
Interactúo con otrosaunque no los conozcapreviamente, paraenfrentar una tarea osituación.Cumplomi función cuandotrabajo en grupo y respetolas funciones de otraspersonas..
Promuevo el cumplimientodenormasydisposicionesenunespaciodado.Cumplo los compromisosasumidosdeacuerdocon las condiciones detiempo y forma acordadasconlaotraparte.
www.colombiaaprende.gov.coguíasdeéticayvalores
SEGUNDOPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESFormaciónciudadanaAutorrealizaciónProyecto de vida buena ybúsquedadelafelicidad.
Reconozco la ética como unarama de la filosofía que tienecomo objeto de estudio, loshábitosylascostumbresdelaspersonas que pueden serconsideradascomocorrectosoincorrectos, con el fin desustentarepistemológicamente estadisciplinadelconocimiento.
Ética de los minimosylosmáximos.Etica como disciplinasocialeindividual.
ÉticalaboralLaentrevistaProyectodevida
Reconocimiento de lastendencias étiasdeotologicas yagatológicas y suimpacto en lasestructuras socialescontemporaneas.Incorporo a la rutinanuevos procedimientos,acciones e instrumentospara evitar la repeticióndelproblema.Expreso mis ideas deforma verbal o escrita,teniendo en cuenta lascaracterísticas de miinterlocutor y lasituacióndada.
Escucho activamente a miscompañeros, reconozco otrospuntos de vista, los comparoconlosmíosypuedomodificarloquepiensoanteargumentosmássólidos.Establezco nuevas formas deinteracción con los miembrosdel equipo para mejorar losresultados.
VARO, Angles, ¿qué es la ética?Disponble en formato virtual enwww.nodo50.org.
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
TERCERPERIODOACADEMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESSentimiento y vinculo deempatíaIdentidad y sentido depertenencia
Identificarcausasyefectosde los principalesproblemas éticos ybioéticos, ambientales enColombia y su incidenciaenlavidasocialdelpaís.
RamasdelaéticaysuaplicabilidadenelcasoColombiano.BioticaenColombia.ÉticaambientalenColombia.ArticualciónconelSENA.Haciaunaformacióntécnicaconprincipioséticos.
La identificación de losfactores que afectan larealidad colombiana y susproblematicas en los ambitossocialyambiental.
Valoración de los pactos,normas y leyes asi como lasposturas eticas, bioticas yambientalesdelpais.Promuevoelcumplimientodenormas ydisposiciones enunespaciodado.Cumplo los compromisosasumidos de acuerdo con lascondiciones de tiempo yforma acordadas con la otraparte.
CALVO DE SAAVEDRA,Ángela, “Topografía deldebate éticocontemporáneo”.Documento presentadoal ProgramaNacionaldeFormacióndeValores.
CARDONA, Lucila yCÁRDENAS, Martha,Educación, Ética yValores Humanos.Documento presentadoal ProgramaNacionaldeFormación de Valores,1977.
CUARTOPERIODOACADÉMICO
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALESJuicios y razonamientomoralIdentidad y sentido depertenencia
Construir una posicióncritica frente a diferentessituaciones que le dansentidoalavida.Identificar y analizardistintasformasdevidaenlasociedadactual.
TienesentidoenmividaQuepuededarsentidoalavidaSermásymejorpersonaQue fortalezas mejoranmipersonalidad
Incorporo a la rutina nuevosprocedimientos, acciones einstrumentos para evitar larepeticióndelproblema.Expresomis ideas de forma verbalo escrita, teniendo en cuenta lascaracterísticasdemi interlocutorylasituacióndada.
Escucho activamente a miscompañeros, reconozco otrospuntosdevista, loscomparoconlosmíosypuedomodificarloquepienso ante argumentos mássólidos.Establezco nuevas formas deinteraccióncon losmiembrosdelequipo para mejorar losresultados.
MARDONES, JoséMaría,“Democraciayética civil”, en:Revista PráxisFilosófica, No. 5, U.delValle,1995.
PAYA, Monserrat,Educación en valorespara una sociedadabierta y plural:Aproximaciónconceptual, Bilbao,Desclée de Brouwer,1997.
BaseCurricularMunicipaldeÉticayValoresHumanos
ESPACIOPARAAJUSTESMODIFICACIONESY/OPLANDEMEJORAMIENTODELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESPACIOPARAFLEXIBILIZACIÓNDELCURRICULOY/OADECUACIONESCURRCICUALRESDELGRADOESTÁNDARES:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ESTÁNDARESDECOMPETENCIASBÁSICAS ESTÁNDARESDECOMPETENCIASCIUDADANAS COMPETENCIASLABORALESGENERALES______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
EJESGENERADORESYCompetenciasespecíficas
INDICADORESDEDESEMPEÑO
CONTENIDOS–COMPETENCIASREFERENCIAS
CONCEPTUALES PROCEDIMENTALES ACTITUDINALES____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Top Related