Gaixotasun ZeliakoaGaixotasun Zeliakoa
Iker OrtizIker Ortiz
SarreraSarrera• Glutenarekiko intolerantzia iraunkorra sortarazten duen gaixotasuna da.•Glutena duten zerealak: garia, garagarra, zekalea eta oloa•Gaixotasun Zeliakoa bizitzaren edozein alditan ager daiteke.•Europan 100 biztanletik 1 zeliakoa(ohikoagoa emakumeetan)
SintomatologiaSintomatologia Gutxiago pisatzea Gose ez izatea Nekea sentitu Goragaleak Distentsio abdominala Gihar masa txikiagotu Hazkuntza moteldu Anemia: Burdin eta Azido foliko nahiko ez xurgatu Hezurren haustura: C eta D bitamina nahiko ez xurgatu
Froga diagnostikoakFroga diagnostikoakLehenengo odol-analisiak
(Gaixotasun zeliakoaren adierazleak aurkitzeko)
Adierazleak: antigliadina, antiendomisioa eta antitransglutaminasa tisularra.
Adierazitako kopurua altua bada, hesteetako biopsia egingo da diagnostikoa ziurtatzeko.
Gaixotasun zeliako motakGaixotasun zeliako motakSintomatikoa: sintoma
ezberdinak eta hesteetako biopsia positiboa. Arruntena da.
Subklinikoa: sintomarik ez baina froga diagnostikoak positiboak
Egoera estarian: une batean glutena hartu eta sintomarik ez eta digestio normala.
Potentziala: hesteko biopsia negatiboa baina joera genetikoa
TratamenduaTratamenduaGlutenik gabeko dieta zorrotza
bizitza osorakoDieta elikagai naturaletan
oinarritu: Haragia, arraina, arrautza, frutak, barazkiak, lekaleak, eta glutenik gabeko zerealak (arroza eta artoa)
Ahal den neurrian prozesaturiko elikagaiak sahiestu
Zer da glutena?Zer da glutena?Zereal batzuen hazietan
aurkitzen dugun proteiba mota bat, almidoiarekin konbinatua.
Gliadinaz eta gluteninaz osatuaGlutenarekiko alergiaren eragilea
gliadina da.
Zein zerealetan aurkitzen Zein zerealetan aurkitzen dugu?dugu?Glutena : garian, garagarran, zekalean eta
oloan
Glutenik gabeko zerealak: artoa eta arroza
KonplikazioakKonplikazioakGaixotasun zeliakoa eduki baino
lehen edo ondoren agertu daitezkeen beste gaixotasun batzuk:◦1.motako diabetes mellitusa◦Down sindromea◦Gaixotasun hepatikoa◦Tiroide guruinaren gaixotasunak
Elikagai motak gluten Elikagai motak gluten kopuruaren araberakopuruaren arabera
Berez glutenik ez duten elikagaiak
Glutena izan dezaketen elikagaiak
Zeliakoentzat debekatutako laboreekin egindako produktuak
Berez glutena ez duten Berez glutena ez duten elikagaiak elikagaiak
Esnea eta esnekiak: gaztak, zaporerik gabeko zabaltzeko gazta, gaztanbera, esnegaina, mamia..
Haragi eta errai mota guztiak, freskoak, izoztuak zein bere zukuan ontziratuak. Hestebeteak: zezina, urdaiazpiko ondua eta goi kalitateko urdaiazpiko egosia. Arrain freskoa eta arrautza-irinetan pasatu gabeko arrain izoztua, itsaski freskoa
eta bere zukuan edo oliotan ontziratutako arrain eta itsaskiak. Arrautzak. Barazkiak, ortuariak eta tuberkuluak. Frutak. Arroza, artoa eta tapioka aleak. Lekaleak. Azukrea eta eztia. Koipeak eta gurinak. Kafe-aleak edo kafe xigortua, infusioak, eta laranja, limoi eta kola freskagarriak. Ardoa eta edari apardunak. Fruitu lehor gordinak. Gatza, ardo-ozpina, ongailu-txotxak, ongailu aleak eta ongailu natural guztiak.
Glutena izan dezaketen Glutena izan dezaketen elikagaiakelikagaiak Hestebeteak: choppeda, mortadela, txorizoa, odolostea,
saltxitxak, eta abar. Pateak. Gazta urtuak, zaporerik gabeko zabaltzeko gazta,
pizzetarako gazta bereziak. Haragi-kontserbak, albondigak, hanburgesak. Arrain-kontserbak saltsan, tomate frijituarekin. Saltsak, gozagarriak eta elikagaietako koloratzaileak. Kafe-suzedaneoa, txokolatea eta kakaoa, eta makinetako
beste edari batzuk. Fruitu lehor txigortuak edo irinez eta gatzez frijituak. Gozokiak eta litxarreriak. Izozki mota batzuk. Txokolate-suzedaneoak
Zeliakoentzat Zeliakoentzat debekatutako laboreekin debekatutako laboreekin egindako produktuakegindako produktuakOgia, gari-irina, garagarra eta zekalea. Opilak, pastelak eta tartak. Gailetak, bizkotxoak eta gozogintza
produktuak. PJanari-pasta: fideoak, makarroiak, tailarinak... Higos secos. Edari destilatuak edo laboreez hartzituak:
garagarra, garagar-ura. Euren osaeran aipatutako irinak (edozein
eratan: almidoiak, fekulak, semolak, proteinak) dituzten produktu manufakturatuak.
Jaunartzeetako olatak.
Nola identifika daitezke Nola identifika daitezke elikagai horiek?elikagai horiek?
Bi jakinarazpen mota:◦ Gluten kopuru txikikoa (100 mg/kg baino txikiagoa )◦ Glutenik gabe (20 mg/kg baino txikiagoa)
Sinbolo honek bermatzen du produktu honen gluten kopurua 100 mg/kg baino txikiagoa dela
Nazioarteko sinboloa “glutenik gabea”
adierazteko.
Glutenik gabeko dieta Glutenik gabeko dieta jarraitzeko gomendioakjarraitzeko gomendioak
Erosketak egitean:◦ Produktuen etiketak begiratu◦ FACE zerrenda erabili◦ Ontziratu gabeko produktuak eta artisau
produktuak kendu◦ Produktu batekin zalantzak edukitzekotan
ez kontsumituSukaldean:
◦ Egokitu gune bat glutenik gabeko elikagaiak gordetzeko
◦ Etiketak ikusgai izan beti◦ Olioa aldatu glutendun elikagaiekin erabili badugu◦ Sukaldeko tresna garbiak erabili
Gaixotasun zeliakoa Gaixotasun zeliakoa diagnostikatu eta tratatu diagnostikatu eta tratatu
ondorenondorenNahiz eta pazieteari dietatik glutena kendu ez da inoiz sendatuko, gaixotasun hau kronikoa baita.
Pazientea periodikoki mediku edo dietistarengana joan behar da jarraipen zehatz bat edukitzeko.
GalderakGalderak1) Zenbat eta zeintzuk dira gaixotasun
zeliako motak?Sintomatikoa, subklinikoa, egoera estarian
eta potentziala2) Zeintzuk dira glutena duten zerealak?
Garia, garagarra, zekalea eta oloa3) Zeintzuk dira glutena ez duten
zerealak?Artoa eta arroza
Top Related