Atoqmanta Huk’uchamantawan
El zorro y el ratón
QUECHUA DE APURIMAC
Atoqwan Huk’uchawan
El zorro y el ratón
Manuel Calle Ignacio
Quechua de Apurímac
Curso de Lingüística Aplicada para Lenguas Vernáculas Yarinacocha-Pucallpa, Perú, 2011
Trabajo realizado en la Universidad Nacional Intercultu-ral de la Amazonia (UNIA), en el curso de “Diplomado de Especialización en Lingüística Aplicada a la Educa-ción Intercultural Bilingüe” en convenio con SIL Interna-tional.
Título de la obra: Atoqwan Huk’uchawan Idioma: Quechua del Este de Apurímac Autor © 2010, Manuel Calle Ignacio Derechos reservados conforme a la ley. Esta obra puede reproducirse para fines no lucrativas. Asesoramiento del equipo de producción de literatura en lenguas indígenas. Todos las ilustraciones han sido adaptados y modificados de acuerdo al contexto por el autor y se usa con el permi-so de © SIL International.
18
Hinaspas otoqqa kusiskallaña
suyasqa chay wertayuq.
Wertayuqa runa huk’uchata
sipiq kutimuspas atoqta watasqata
tarirpasqa.
5
Huk kutinsi huk runa
sumaqllaña wertayuq kasqa.
Chaytas huk’uchaqa sapa tutan
mikhusqa .
Chaysi sapa achikhayta runaqa wertan qawaq rispan tarisqa mikhusqallataña.
6
Chaysi runaqa breamanta yana
runata trampapaq ruwarusqa.
Hinaspas huk’uchaq haykunan
ñanpipuni churaryusqa.
Hinaqtinsi huk’uchaqa werta
punkupi chay yana runawan.
Tuparpasqa. Chaysi qarillaña
napayarpakusqa.
17
—Ari, compadri, chay
mikhuna kaqtinqa
kasarakuymanmi, nispa.
Chaysi huk’uchaqa paypa
rantimpis atoqta watarpasqa allin
mat’ita.
16
qowillatas mikhusaq. Manan
chaytaqa munanichu. ¿Manachu
qhan compadri kasarakuwaq?,
nispas llullarpas atoqtaqa.
Atoqa kayta uyarispas
uyarpakusqa:
7
—Wiraqocha, ¿imaynallan
kachanki?, nispa.
Hinaspas makinta
haywayusqanpi ratarpasqa.
Chay yana wiraqochaqa
upallallas sayasqa, manas
huk’uchaq makintaqa
charisqañachu.
8
—Wiraqocha, mana makiyta
kachariqtiykiqa, hayt’aspan wañu-
rachisayki, nispa haytarpasqa.
Chay yana wiraqochaqa upa-
llallas sayasqa, manas huk’uchaq
chakintaqa kacharisqañachu.
15
—¿Imamantan khayna
watasqa kachanki compadri?,
nispa.
—Kay wertayuq runan
wawanwan kasarachiwayta
munachan, chaysi wallpallatas,
14
Chay brea runamanta
separaspas ñaño waskawan
watayatamusqa, chaymantañas
sipinan kasqa.
Khayna watasqatas compadrin
atoqqa tarisqa, hinaspas
tapuyusqa:
9
—¡Wiraqocha, mana chakiyta
kachariqtiykiqa takaspa wañura-
chisayki!, nispas takarpasqa.
Chay yana wiraqochaqa upa-
llallas sayasqa, manas makintaqa
kacharisqañachu.
10
—¡Mana makiyta
kachariqtiyka, kay chakiywanmi
haytaspa wañurachisayki!, nispas
haytarpasqa.
Chay yana wiraqocha upallas
sayasqa, manas chay chakintapis
kacharisqañachu.
13
Chay yana wiraqocha
upallallas sayasqa, manas
umantapis kacharisqañachu.
Chay ach’ikayruqtinsi,
wertayuq runaqa huk’uchata
tarirusqa breaman ratasqata.
12
—¡¡¡Wiraqocha, mana
waskayta kachariqtiykiqa,
umaywanmi p’anaspa
wañurachisayki!!!, nispas
p’anarpasqa, chaysi umampis
ratarpasqas.
11
—¡¡Mana chakiyta
kachariqtiykiqa waskaywanmi
waqtaspa wañurachisayki!!,
nispas chupanwan wartarpasqa.
Chay yana wiraqocha
upallallas sayasqa, manas
chupantapis kacharisqañachu.
Top Related