Kaka ere ezin lasai egin
LAUBURUA: GPSa EKINAREN EKINEZ: Beteluko Ura ERREPORTAJETXOA: Arnasguneak
ELKARRIZKETA: Amaia Apalauza KIROLAK: Noemi Ugarte KUXKUXEAN: Zorion agurrak
Pantxika behia duzue azalean,
ederki portatu zen Baraibarren
burutu zen Mailoperen aldeko
Kaka Plastan. Urduri sartu zen
jende artera baina hamar
minutu bueltaka ibili ondoren
plast! 108an to kaka plasta!
Mikel Betelu
7PEKAtu
205. zkia. - 2013ko uztaila
Ikusihemen
Mailope
issuu.com/mailopealdizkaria
- 2 -
MAILOPEtxiki
Aurreko alean, Mailope Txikiko kaka plasta Kuxkuxean atalean zegoen,Eneko Orejaren hankaren azpian. Oraingoan Errazkingo Unai Goñik era-mango du Mihiluze mahai jokoa etxera. Zorionak!
M. AngelesUrrizalkiiragarkiak,
berriak, eskelak...
Diario Vasco etaDiario de
NavarrakoKorrespontsala
948513056699179437
Oporretan
Iritsi dira oporrak!! Zer egingo duzueaurtengo udan? Hondartzara joangozarete, mendira, igerilekura...?Kanpoan ibiliko zarete edo herriangeldituko zarete? Zoazten lekurazoaztela eta egiten duzuena egindaere, zuen oporren testigu izan nahidu Mailopek. Horregatik, oraingoan oporretan ateratakoargazki bat bidaltzea nahi dugu,hori bai ez ahaztu Mailopealdizkariarekin ateratzeaz!
Jasotako argazkien artean Lacturale-ren hiru sari zozke-
tatuko ditugu:
1- Zure pisua esnetan.2-Zapore ezberdinetako Lactujogurt sortak.3-Lacturale Interpretazio Zentrora zure familia osoarekinjoateko sarrerak.
- 3 -
> San Joan suakUdaren etorrerari ongi etorria emateko aurten ere San Joan suak
piztu dituzte eskualdeko zenbait herritan. Tamaina guztietakoak egin
zituzten gainera, eta tradizioari jarraituz suaren gainetik salto egin
zuten.
Ikasturtearen bukaerarekin batera, gure bertso eskolaren orain
arteko ibilbidearen balorazioa egin dugu eta gainera irailera begira
dituzten asmo berrien inguruan aritu gara. Gaztetxoen bertso eskola
sortzea dute orain erronka eta ikasturte berriarekin batera bertan
izen emateko deialdia egingo dute Ibarberri Eskolan.
Miren Saralegirekin dantzarekin erlazionatutako terapiak ezagutuko
ditugu. Ekainean Intzako Sorabile baserrian bi tailer eman zituen
penintsula osotik etorritako pertsonekin eta uztailaren 23an
Mendukilon izanen da Puxkek taldearekin ikuskizun bat aurkezten.
> Gaztetxoen artean bertsolaritza sustatuz
16
20
Dantza Mugimendu Terapia10
Mailope doan banatzen da honako herrietan:Albiasu, Aldatz, Alli, Arribe, Arruitz, Astitz,Atallu, Azkarate, Azpirotz, Baraibar, Betelu,Errazkin, Etxarri, Gaintza, Gorriti, Intza, Iribas,Lekunberri, Lezaeta, Madotz, Mugiro, Oderitz,Uitzi eta Uztegi. Argitaratzen du: Mailope Kultur Elkartea.L.G.: NA 719/93Mailopek ez du bere gain hartzen bertan adiera-zitako iritzi eta esanen erantzukizunik.
issuu.com/mailopealdizkaria
ERREDAKZIOA: Agurtzane Altuna, Urko Aristi,Mikel Hernandorena, Ainhoa Iriarte, Itziar Luri,Arantxa Mikeo eta Andoni Tolosa.ARGAZKIAK: Labrit, Noemi Ugarte, EuskaraZerbitzua, AEK, Mikel Betelu, Miren Saralegi,Juan Antonio Garaikoetxea, Plazaola JudoTaldea, Oskia Etxebarria, AItor Irastortza etaJulio Calonge.PUBLIZITATEA: Labrit Multimedia - 948 210 [email protected]: Araitz Amatria.TIRADA: 1.600 ale.
13> Lauburua: GPS-a
14> Batzarre
>
Eusko Jaurlaritzak, eskualdeko Udal,
kontzeju eta bazkideek babestutako aldizkaria.
22> Erreportajetxoa: Arnasguneak
28> Lurrak emana: Donostian ez dago Tamarindorik
29> Zeruak esana
30> Ekinaren Ekinez: Beteluko Ura
04> Iritzia
08> Luze: Aner Ansorena
09> Zabal: Oskar Estanga
19> Kuxkuxean: Uztaileko zorion agurrak
Lekunberriko Udalak euskararen erabilera sustatzeko ordenan-tza onartu zuen 2011. urtean. Udalak ordenantza onartzeko era-bakia hartu zuen, euskara gure herriko hizkuntza delako, etagaztelaniarekin batera, administrazio hizkuntza izateko ahalegi-na egin nahi duelako.
Geroztik, udala lanean dabil, euskararen erabilera normaliza-tua lortzeko bidean. Hainbat esparrutan urrats ezberdinak emandira, eta beste hainbatetan, oraindik, lan handia egin beharradago. Horien artean, udala eta herritarren arteko harremanakditugu. Herritarrek udalarekiko harremanetan euskara erabilidezaten animatu nahi ditu Udalak. Bera hasia da prozesu horre-tan, baina azken helburu hori lortzeko, udala eta herritarrakelkarrekin aritzea, elkarri laguntzea, ezinbestekoa da.
TELEFONOZ EUSKARAZ UDALAREKIN
• Udalak euskaraz bidalitako paperen bat ulertzen ez baduzu...• Udalarekiko gestioak euskaraz egin nahi eta ez badakizu eus-karaz nola egin...• Udaletxean euskararen erabilera dela eta, kexaren bat azaldunahi baduzu...• 012ren zerbitzuak euskaraz ere jaso ahal dituzu.
ESKABIDEAK BETETZEKO GARAIAN
Eskatzen dugunaren azalpena edo zergatia:Lokal bat ireki beharra, taberna atarian mahaiak jarri nahia,udal aretoak erabiltzeko beharra, sukaldea berritzeko asmoa,dirulaguntza jasotzeko eskabidea, eta abar.Euskarak euskaldunak behar ditu: zu zara euskalduna. Euskarakerabilia behar du izan: ezinbestekoa da hainbat esparrutan eus-kara erabiltzea, adibidez, administrazioan, zure udalean.Euskarak bizirik iraungo du erabiltzen duzun bitartean.
ESKABIDE IDATZIAK EUSKARAZ.
EZIN UKATURIKO ZURE ESKUBIDEAKHONA HEMEN ZURE LAGUNTZA-TELEFONOA:Euskara Zerbitzua - 948 504400 [email protected]
- 4 -
(H)iriTZIA
Mankomunitateko Gizarte Zerbitzua
Zure udaletxean egin ezazu euskaraz!
Boluntarioa aukera propioagatik eta trukean ordainsaririkjaso gabe bere denbora librearen zati bat ekintza solidariobatera eskaintzen diona da.
Boluntariotza mota asko daude, eta arlo askotan jardundaiteke, arlo soziala, kultura, hezkuntza, ingurumena, osa-suna, parte hartzea, giza eskubideak, larrialdietan laguntza,garapen sozio ekonomikoa, aisialdia...Kasu guztietan bolun-tarioak eskaintzen dutena ez da bakarrik denbora. Bakoitzakpertsona bezala duen hoberena dohakoa eta interesik gabe-ko laguntza ematen eskaintzen du. Bere jardueran pertso-nen duintasunarekiko errespetua eta gizarte eskubideakkontuan hartuko du, konfidentzialtasuna zainduz.
Irurtzungo Oinarrizko Gizarte Zerbitzuan boluntario taldebat martxan jarri nahi dugu. Helburuak hauek dira: Jadanikantolatzen diren ekintza desberdinak bideratu edo indartu(elikagaien bankua, “Itxipuru” jantzitegia, menpekoak direnpertsonekiko laguntza...) eta baita beharrezkoak direnbeste batzuk martxan jarri ere (klase partikularrak...).Garrantzia pertsonek bete ezin dituzten gizarte beharretanjartzen dugu, baliabide ekonomiko edo giza baliabide nahi-koak ez dituztelako .
Bestalde denbora librean ekintza solidarioren bat eginnahi duten pertsonei espazio bat eman nahi zaie, burutzekogaitasuna duten ekintza batzuetan denbora zehatz bateanparte-hartuz.
Momentu honetan denbora librea duen jende gehiagodago, eta bestalde boluntarioen beharra dago, ez baitugugauza asko egiteko dirurik. Gizartea aldatzea beharrezkoikusten badugu gure gertueneko errealitateetatik hasgaitezke.
Boluntarioa izateak denbora zehatz batean lan egitekokonpromisoa dakar, garai konkretu batean eta astean ordukopuru konkretu batekin. Oinarrizko gizarte zerbitzutik for-mazio eta aseguruak egiteko konpromisoa hartuko genuke.Parte-hartzeko, deitu Oinarrizko Gizarte Zerbitzura, guretelefonoa: 639-127-271, edo bidali mezu bat,[email protected].
Lekunberriko Udala
Izan zaitez boluntarioa!
Zure iritzia bidali nahi badiguzu idatzi
Oharra: Aurreko alean, Iritzia atalean hanka sartze bat
egin genuen. Alde Hemendik herri mugimenduak eta
Joseba Artzelutsek bidalitako testuen sinatzaileak kon-
trako testuan jarri genituen. Barkatuko diguzuelakoan.
Mailope Taldea.
- 5 -
(H)iriTZIA
Larraungo Herrira
Herrira mugimenduak sortutako “Epaia” ekimen ibiltariaLekunberrira iritsiko da uztailaren 19an helburu nagusi batekin197 / 2006 doktrina salatzea, gaur egun Xabier eta Juanjori apli-katzen zaien doktrina alegia. Epaiak herritarren ekarpen grafiko-ak jasoko ditu eta ekitaldi bat burutuko da Lekunberriko plazan.Honen hasiera Tafallan izan zen Ines del Rioren jaioterrian, ezagu-na da Europako Giza Eskubideen Auzitegiaren Areto Nagusiakbere kasua eta 197 / 2006 doktrinaren inguruko erabaki definiti-boa plazaratuko duela hurrengo hilabeteetan. Ekainean Tafallatikhasi zen ekimena, Euskal Herri osoko 80 herri eta hiri zeharkatukoditu, irailaren 14an Iruñeko Anaitasuna Pabiloian bukatuz ekitaldinazional batekin. Hortaz herritar guztiak gonbidatu nahi dituguiniziatiba honetan parte hartzera. Denon artean, herriz herri, gizaeskubideen errespetuaren eta salbuespeneko espetxe politikarenamaieraren aldeko aldarria osatzeko. Guztion artean mezu argiabidali behar diegu Estatu frantziar zein espainiarrari, baita nazioar-teko komunitateari: konponbidearen alde egiteko garaia da, emandiezaiogun aukera bat bakeari.
Herri epaia Lekunberrin
Xabier Epalza, EKEren zuzendaria (jatorrizko testua moldatua)
Euskara Kultur Elkargoak bere harridura eta bere kezka adierazinahi du Nafarroako Gobernuak izanen baitu HizkuntzaAniztasuna Sustatzeko Sare Europarreko (NPLD, ingelesez) lehen-dakariordetza hurrengo bi urteetan.
NPLDan Europako Batasuneko hainbat erregiok hartzen duteparte, kultur elkarteez eta gobernuz kanpoko erakundeez gain.Helburua du herritarrak eta Europako erakundean sentsibilizatzeakultur aniztasunaren garrantziaz. Dori López Jurío (EuskarabidekoAholkularitza eta Komunikazio Ataleko burua) hautatu zuenNPLDko lehendakariorde. Gure iritziz erabat kontraesankorra daNafarroako Gobernuak ardura kargurik izatea NPLDean, orainarte euskararen inguruan daraman politika dela-eta Europatiketorri zaizkion gomendio guztiei ez aditua egin dielako, euska-razko hedabideen sustapenari dagokionez bereziki. Alde horre-tatik, paradigmatikoa da Euskalerria Irratiaren legeztatzeariedo ETBren kaptazioari Nafarroako Gobernuak egiten dion ukosistematikoa. Europatik etortzen zaizkion kritikak isilarazi edodeuseztatu nahi. Egiazko xedea hori ote den, bere kezka ager-tu nahi du Euskara Kultur Elkargoak.
Sarkasmo ala abagunea
EHMEko antolatzaileak
Ekainaren 1ean izan zen EHME, Euskal Herria Mendi Erronka, las-terketaren lehen edizioa, eta antolatzaileak oso gustura daudeemaitzarekin.
Gogoratuko duzuenez, oso eguraldi txarra egin zuen, bai egu-nean bertan eta baita aurreko egunetan ere. Euri asko bota zueneta ibilbidean lokatz asko izan zuten parte hartzaileek.
Hala ere, lasterketa arrakastatsua izan zen. 550 lagunek hartuzuten parte, guztiek ez zuten bukatzea lortu, baina denak oso gus-tura azaldu ziren lasterketaren antolaketarekin, tratuarekin, ikus-leen harrerarekin eta ibilbidearekin.
Poztekoa da hori, eta baita boluntarioen laguntza ere. Ia 200lagun aritu ziren boluntario lanetan, bai lasterketaren egunean,aurretik, eta ondoren ere. Antolakuntzako kideen partetik eskerrikberoenak boluntario guztiei eta modu batean edo bestean aurre-neko EHME egiten lagundu duzuen guztioi. Hotza eta euria orduluzez jasan behar izan zuten ibilbidean zehar zeuden boluntarioek,eta hala ere, irribarretsu eta korrikalariak animatuz.
Asko izan ziren ibilbidean zehar, han eta hemen, mendi tonto-
EHME
rretan, herrietan bildu ziren herritarrak goitik behera lokaztutazetozen korrikalariak animatzeko.
EHME lasterketak 65 kilometro zituen eta desnibel positiboa3.500 metrokoa. Lasterketako lehen gizonezkoa Angel Arrietaizan zen, Uharte Arakilgoa. 6 ordu eta 45 minutuan bukatu zuenibilbidea. Eta Gaintzako Kilometro bertikala, 55 minutuan eginzuen (Gaintzako plazatik Irumugarrietara).
Lehen neska berriz, Ibarrako Leire Arrizabalaga izan zen eta 8ordu eta 24 minutu behar izan zituen lasterketa bukatzeko.
Eskualdeko azkarrena, Astizko Xabier Azpiroz izan zen, 8 ordueta 23 minutuan egin zuen ibilbidea.
Dena dela, datu, argazki eta bitxikeria guztiakEhmendierronka.com webgunean dauzkazue ikusgai. Baita las-terketaren bideo polit bat ere.
Bukatzeko, eskerrik asko berriz ere laguntzaile guztiei,beraiek gabe ez baitzen posible izango halako tamaina hartuzuen lasterketa bat egoki antolatzea. Eskerrik asko eta datorrenurtera arte!!
- 6 -
1. Nagikeria:zerk alfertzen zaitu erabat?
Lanetik etortzean etxeko lanak egiten hasteak.
2. Gorrotoa:zerk bihurtzen zaitu otso?
Aurpegira gezurra esaten didatenean.
3. Sabelkeria:zerk bihurtzen dizu ahoa ur?
Ongi afaldu ondoren lagun artean botatzen den
patxaran kopak.
4. Zikoizkeria:zer desio duzu gehiegi?
Egunen batean herri euskaldun eta berditasunezko
oinarriak dituen nazio bat eraikitzea desio dut.
5.Inbidia: zerk ematen dizu inbidia?
Gai baten inguruan jendea hitz
egiten ikusi eta gai hori oso ongi
kontrolatzen dutela ikusteak.
6. Luxuria:zerk jartzen zaitu bero-bero?
Parrandan nagoenean neska
baten begiradak. Kar-kar-kar...
Zenbat amets parrandetan!!
7. Harropuzkeria:zerk jartzen zaitu oilar?
Lanketa bat egitean eta hau ongi ateratzen
denean. Oso sentsazio onak sortarazten dizkit.
7PEKAtugaldera
Mikel Betelu
Lekunberriko Zinegotzia
Eskualdeko eliztarrek euren aldizkari
txikia edo buletina sortu berri dute.
"Parrokia Gera" izenarekin kaleratu
dute lehen alea. Bertan eliz barruko jai
eta ospakizunen berri emateaz gainera
bi eliztarren lanaren erakusgarri den
elkarrizketa ere biltzen da. Dagoeneko
bigarrena ere kalean da.
Guri ere iritsi zaigu oporrak hartzeko
ordua eta beharra. Urtero bezala abuz-
tuan ez da alerik kaleratuko eta iraile-
an indar berriturik berriz ere ekingo
diogu bazterrak nahasteari gure
eskualdeko berriak zuei aurkezteko.
Uda ona pasa!
Cpaen erakundeko bi teknikari aritu ziren
ekainean zehar baratze ekologikoen
inguruko ikastaroak ematen. Talde polita
bildu zen. Lehenengo saioetan teorian
baratze ekologiko batek dituen ezauga-
rriak eta nondik norakoak ikasi zituzten
eta laugarren saioan hori guztia prak-
tikan jarri zuten Lekunberriko herri-lurre-
tan prestatu berri diren baratzeetan.
OPORRETARA GOAZ! PARROKIA GERA BARATZE EKOLOGIKOAK
Aupa Mikel! Azkenik eguzkia ikustekoaukera izaten ari gara, bazen garaia, etapestak gainean ditugula gozatzekoprimerakoa. Esaten duzun bezala, nirekasuan behintzat, Larraundarrok“Zuloan” bizi zaretenekin ez dugu (genu-en) harreman handirik eta orainhobea bada ez da izanen errepideamotzagoa edo hobea ere delako…
Gure kasuan ere, zeuenarenantzera, “herrietakoak” Lekun-berrikoekin nolabaiteko distantziamarkatua genuen eta hori eskolanikusten ahal zen batez ere. Aldizgure Mailope eskualdetik ateratzen ginenean, inguru berekonorbait topatzean herrien arteko diferentziak ahaztu etagure zonaldea goraipatzen genuen.
Egia esanda urteak ditut Larraungo edo Araizkopesta askotara joaten ez naizela, Etxarrikoetara
bai, Lekunberritik ere pasatzen naiz eta gutxigehiago. Baina azken alditan inguruko
pestetan aritu naizelarik, gogoratzennituenarekin oso aldatuak daudela onartubehar dut. Ez da bakarrik herriko peste-tara mugitzen zen jende andana egun ezdela ikusten, giroa ere ezberdina da
zeharo. Esate baterako Lekunberrikopestetan karparen fenomenoa deituko
dudanak harritzen nau. Nik frontoian egitenziren berbenak ezagutu nituen, jendetzabatekin eta giro paregabea, eta baita hauen
gainbehera. Gerora karpa jarri zutenean harrituninduen izandako arrakasta (frontoira joan ez
baino karpara bai? Tabernetatik urrunegi?) eta gainera a zenolako musika… arrotz sentiarazten nau. Baina berriro daarrakastatsua, beraz hori izanen da gazteagoek nahiko dute-na. Azkenean arrazoia izanen duzu, beste garai batekoanaizela onartzen hasi beharko dudala…
Eta ez pentsa “zuloak” inbidia handirik eragiten digunik,kontua zera da, etxetik aterata maldaz bera joaterakoanitzultzerakoan maldaz gora egin behar dela eta horretarakohobe ez jaistea... “zulora” bezala, Lekunberrira…
Aupa tokaio! Udan gain-gainean dugueta horrekin batera, herrietako fes-tak. Lehenak, Betelukoak izaten omendira (eta hoberenak ere baiBeteluarrentzat!) eta azkenak, ordea,
Gaintzakoak. Hala ere, orain dela gutxiLarraungo Eguna ere izan genuen
ospagai. Nahiz eta geureeskualdea txikia izan, hainbatherri eta hainbat ospakizun izatenditugu urtean zehar; horibehintzat ezin da ukatu, Lasarte!
Festa giroan, gehienetan, denakalai eta pozik ibiltzen gara… Baina
nola izaten ohi dira herrien eta bertako herritarren artekoharremanak? Gai hau ateratzen denean beti gogoratzen naiznola nire amonak esaten zidan Beteluko eta Araizko gazteakbanandurik ibiltzen zirela, eta gainera, askotan haserretutaere bai. Betelukoak nahiko “jauntxoak” omen ziren, etaAraitzekoak, aldiz, baserritarrak, horrek garai horretan zuenkarga negatibo guztiarekin. Joera hori ez da aspaldikoa e!Pentsa, nire amaren garaikoak ere horrela ibiltzen ziren,nahiz eta azken urteetan hori aldatzen joan zen.
Gaur egun, nire koadrilanbehintzat, Betelukoak etaAraitzekoak nahastuta gaude.Egoera honetara bultzatugaituen faktorerik garrantzit-suena, nire ustez, garraiobideakdira. Gaur egun, Lekunberrikoeta Atalluko gazte baten arteanerlazio gehiago dago, orain dela 40urte baino. Zergatik? Mugitzekoaskatasun eta aukera gehiago daudelako,noski. Agian pentsatuko duzu erlazio gehiago egoteak ezduela esan nahi erlazio hobea izan behar denik, baina nireustez joera hori eman da. Larraun eta Lekunberri aldetiknola dago gauza? Zure garaian nolakoa zen?
Herrien arteko erlazio gatazkatsu horretatik geratzenzaigun arrastorik garbiena herriek jasotzen dituztenezizenak dira. Betelutarrak, “Sorginak”; Lekunberri,“Zakur-herri”; Intza eta Gaintza, “Infernuko Giltza”…Horrelako adibide mordoa daude geure eskualdean bar-reiatuta. Hor goitik bizi zareten deabrutxoek ere geureibar eder honi, “Zulo” deitzen diozue… Pentsa nolakoinbidia diguzuen!
- 7 -
Herritik herrira
“Herrietakoak Lekunberrikoekin distantzia markatu genuen”
“Ez pentsa zuloak inbidia handirikeragiten digunik”
“Mugitzeko askatasun eta aukera gehiago daukagu orain”
elKArrimokoKA
Mikel LasarteMikel Alvarez
- 8 -
OBJEKTIBITATEA
Araitz eta Larraundarron aldizkari
honetan egingo dudan ondorengo
bidaiatxoa irakurle eta komunikabide
kontsumitzaile guztioi zuzendua dago.
Mailope bidez zuekin dudan lehenengo
kontaktuan ongi ezagutzen dudan gai
baten inguruan mintzatuko naiz:
KOMUNIKABIDEAK
Gaur egun, ez dago bere horretan
komunikabide kontsidera daitekeenik,
hau da komunikabide objektiborik. Hau
esatean askok kontra egingo didazue
baina lasai irakurri hemendik
beherakoa uste dut nahiko ados egon-
go garela.
Komunikabide guztiek datuak ema-
ten dituzte baina komunikabide guztiek
ez dituzte datu guztiak ematen edo
bakoitzak datuei garrantzia ezberdina
ematen die, nahiz eta datu horiek
objektiboak izan ahal diren esanahia
guztiz aldatzen da.
Hori guztia gaizki dagoela argi dago,
komunikabide bat objektiboa beharko
lukeelako gutxienez teorian. Baina hori
ez da okerrena, zer diozue objektiboak
direla dioten komunikabideez? Niri ba-
rregura eragiten didate, are gehiago
egunkariek esaten dutenean. Editoriala
sekzioa duen egunkari oro subjektiboa
da, egunkari batek zerbaiten inguruan
iritzia emateko aukera
eduki dezake? Ikusten
da baietz, baina ezin
mundua aldatu.
TELEZABORRA
Telebista kate batzuek
emititzen dituzten
saioen %85 prentsa
arrosa, reality… saioak
dira. Telecinco duzue
buruan ezta? Bada ez
da bakarra, MTVizeneko telebista
kateak ere honelako
saio asko emititzen
ditu. ‘’Sálvame’’, ‘’Gran Hermano’’,
‘’Supervivientes’’, ‘’El diario dePatricia’’, ‘’Alaska & Mario’’… ditugu
horrelako saio batzuk eta benetan lotsa
ematen digu horrelako saioak ikusten
ditugula esateak. Barkatu baina ba al
dakizue horrelako saioak gehien
ikusten direla Nafarroa eta Euskal
Autonomia Erkidegoan? Inguruko
gehienek dakite Belen Estebanen
azkeneko albistea edota Susanak
irabazi duela Gran Hermanoko 14. edi-
zioa, ikusten nik ere hori badakit.
ZER IKUSI?
Hau guztia irakurri ondoren, ze komu-
nikabide erabiliko duzuen pentsatzen
ari al zarete? Nik badut erantzuna; 100
saio gure artean, herrikoia, ondoko
bizilagunek egina, berritzailea; objekti-
boa… beno ez azken hau ez, badakizue
ez dela horrelakorik existitzen. Beno,
orduan erabili behar duzuen komu-
nikabidea Lekunberriko Telebista da…
eta Mailope ere hori beti.
Besterik gabe laster arte eta uda ona
pasa!
Komunikabideei begira
“Inguruko gehienekdakite Belen Estebanenazkeneko albistea”
Aner Ansorena LUZE
Mailopeko bazkidea izan nahi duzu?
Lagundu Mailope!
- 9 -
Garaiak aldatzen ari direla asko nabari
da Euskal Herrian. Jendearen jarrera,
pentsatzeko era, gauzak sentitzeko era
aldatzen ari da pixkanaka-pixkanaka.
Blokeatuta, gaiztotuta zegoen egoera
bat mugitzen ari da. Konponbiderako
osagaia maitasuna behar du izan. Baina
hala ere, oraindik gorrotoa dago leku
askotan.
Gorrotoa maitasuna bihurtu, ze
erraza den esatea eta ze zaila egitea!
Baina denok argi dugu bide bakarra
dela. Ez zait harritzekoa egiten presoen
senideak erabat egoeraz jabetzeko deia
egiten egotea, beraiek denbora luzez
eta oraindik gorroto asko jasotzen
dutelako. Bidai luzeak egin beharraren
gorrotoa, gaizki tratatuak izatearen
gorrotoa… Ea zein den gai hori maita-
sun bihurtzeko… Arazoa arazoago man-
tentzeko beste sistema bat dela iru-
ditzen zait, gorrotoa sortu eta gero gor-
rotoa dagoela esan.
Garrantzitsua da niretzako gorroto
hau salatzea, denok ohartzea zer den
gertatzen ari dena. Egia da kolektibo
guztiak ezin direla homogenizatu, bai
biktimetan baita presoetan ere zin-
tzoagoak eta gaiztoagoak egongo
dira. Baina egoera orokorra ez dela
justua argi ikusten da. Denok ikusten
dugun egoera hori lantzea denon
egin beharra dela iruditzen zait,
gizarte osoaren ahotsa dela bide
bakarra uste baitut.
Ahal den gorroto gehiena kendu
eta maitasuna sortuz, gustuko herri
jator bat sortu dezakegula uste dut.
Begira dezagun nondik datorren go-
rrotoa eta joku horietan erori gabe,
saia gaitezen gure maitasunezko
bidea egiten. Herrirak maiatzaren
18an egin zuen Arribeko bilkurarako
egin nituen bertso hauek. Gorrotoa
jasotzen duten familiei nire animorik
beroena, alde guztietakoei. Baina
orain bereziki presoei. Pausorik pauso,
animo eta aurrera!
Gorrotoa maitasuna bihurtzeaz
Oskar EstangaZABAL
1.Gorrotoaren aurrean hotzakizan a(ha)l gara, beharrik!Inorentzako desiratzen ezdugulako gauza txarrik,erabaki zen min egitekoez genula nahi indarrik,nahikoa malko bota zirelaeta gehienak alferrik,tamalez hori erabaki zenalde batetik bakarrik!
2.Hasieratik nabaritu zen,nor zen triste, nor zen pozik,nor lanerako, nork ez duen nahimugitu bere tokitik, etsaia dabil aitzakia bila,jo nahiean betikotik,egurra eman, diximulatu,jarraituko dute hortik,gorroto gehio justifikatuzsortzen duten gorrototik.
3.Kartzela dugu gorroto pilaziegetan botatzen danaminduz presoa, senitartealaguna, inguru dana,zenbat alditan zara bixitan maitasunetik joanaumore ona bihurturikansortarazi duten drama,maitasun hau da gure Herriaeraikiko dun porlana!
4. Min izugarri bat mantendu nahidute herria banatuz,gu anulatu nahia daukategorroto bidean sartuz,guk borrokatu behar genukebizitza gogotsu hartuz, herria sortuz, gazta eginez,musika joz, bertso kantuz,euren jokutan erori gabe, geure jokutan jolastuz!
5. Garai berriak guk ekarriakdatozkigu parez-pare,lehen adina zaila dagolabadakigu, ta ala´re,burujabetza geure burutik hasten dela ahaztu gabealdarrikatuz haien ahotsamutu daukatenen aldegoazen aurrera, izan arteangurea denaren jabe.
Doinua: Itsasoari begira
Miren SaralegielkARRIZketa:
Miren Saralegik urteak dara-matza Zaragozan bizitzen,Lekunberritik bertara joan zenPedagogia Terapeutikoa ikaste-ra eta egun Penintsulako puntuezberdinetan dantzarekin lotu-tako terapia ikastaroak eta tai-lerrak ematen ditu.
“Dantza MugimenduTerapia edonork egin dezake”
Dantzarekin lotutako terapia
ezberdinekin lan egiten du Miren
Saralegik. Uztailean Astizko Mendukilo
Koban ikuskizun bat eskainiko du
“Puxkek” taldearekin batera.
Nor da Miren?
Miren Lekunberriko neska bat da
Salamankako Unibertsitatera ikastera
alde egin zuena. Ikasketa horiek alde
batera utzi eta Zaragozara joan zen
handik gutxira Pedagogia Terapeu-
tikoan berezitutako Irakasletza ikastera
eta geroztik bertan bizi da. Bere ibil-
bide profesionala Psikomotri-
zitatearen inguruko graduon-
dokoarekin jarraitu zuen eta gero
Dantza sortzaile eta Terapeutikoko
ikasketak egin zituen Dantza
Mugimendu Terapian espezializatuz.
Programazio Neurolinguistikarekin
lotutako Masterra ere egin zuen eta
egun han eta hemen dabil lanean.
Noiz hasi zinen dantzaren munduan
murgiltzen?
Hezkuntza Berezia ikasten ari nintzela,
heziketa prozesua eta garapen pertso-
nala errazten zituen metodo eta teknika
ezberdinengatik interesatzen hasi
nintzen eta horrela ezagutu nuen Natalia
Artiach-en estudioa, bertan María Fux-en
metodologiarekin egiten dute lan. Maria
Fux argentinar emakume bat da eta bere
metodoari esker hezkuntza behar berezi-
ak dituzten haurren garapenerako eta
ikasketa prozesurako esperientziak ahal-
bidetzen ditu, haurraren adierazteko
gaitasuna eta ongizatea hobetuz.
Honek guztiak zuri pertsonalki ere
lagundu al zizun?
Bai, nik gainera asko mugatzen nin-
duen lesio bat nuen bizkarrean eta
metodo horren bitartez izugarri hobetu
nuen. Nigan nabaritu nuen hobekuntza
eta horrek eraman ninduen ikertzen
jarraitzera. Auto bati olioa aldatu eta
gurpilak begiratu behar zaizkion modu-
an gure gorputzak ere zaintza eta
atentzioa behar du; tenplu sakratu bat
da non gure emozioak, blokeoak,
tentsioak eta esperientzia bakoitzaren
memoria biltzen diren.
Zer da zehazki dantza terapia?
Dantza Mugimendu Terapia mugimen-
duaren erabilpen psikoterapeutikoa da
eta gorputzean, emozioetan eta
adimenean ematen diren aldaketen
artean elkarrekiko erlazio bat
badenaren ideiatik abiatzen da; gor-
putzetik bideratzen den terapia bat da
edozein motatako krisi prozesu bati
heltzeko, baina ezagutza eta garapen
pertsonalaren lan bat ere bada. Dantza
Mugimendu Terapia arteterapia,
musikoterapia eta psikodramarekin
batera Psikoterapiako Arte Sortzaileen
barruan dagoen modalitateetako bat
da eta bere tresna nagusiak, gorputza
eta mugimendua dira. Dantza Integral
Kontzientea berriz, Zaragozan sortu
dugun metodo pedagogiko eta preben-
tibo bat da, dantza librean, mugimen-
du espresiboan, bat-batekotasunean,
gorputzaren kontzientzian eta taldeko
bakoitzaren sormenaren bidez aukerak
bilatzean oinarritzen da. Garapen per-
tsonal, artistiko eta komunitateko
ariketa bat da. Yoga, spinning edo
jostera joatea bezala da, zure burua
ezagutzen, zaintzen eta hobeto sen-
titzen laguntzen duen jarduera bat.
Non ematen dituzu klaseak?
Zaragozan erregularki klaseak ematen
ditut gune ezberdinetan eta gainera
tailerrak ematen ditut hiri ezberdine-
tan esaterako Salamankan eta
Donostian. Bestalde, Madril, Burgos
eta Bartzelonako Sormen Terapien
Masterraren barruko zenbait Tre-
bakuntza Modulu ematen ditut.
Nori zuzenduta dago terapia hau?
Dantza Mugimendu Terapia prozesu
terapeutiko bat hasi nahi duen
edonork egin dezake. Edozein adin
tarte eta patologiarako da egokia, gara-
pen desorekak, urritasun fisikoak eta
psikikoak, gaixotasun mentalak etab.
Dantza Integrala denbora libreko jar-
dueratzat hartu ohi da eta edozein
pertsonarentzako izan liteke egokia.
Jarduera honek kontzientzia, ongiza-
tea, sormena, autoezagutza eta aldake-
ta handiak lantzen ditu.
Zer da zailagoa helduekin ala hau-
rrekin lan egitea?
Zailtasuna ez dago adin tarte batean
edo bestean, baizik eta pertsonaren
beraren irekieran eta prestutasunean.
Helduekin barruan duten haurrarekin
konektatu behar da, euren bat-bateko-
tasuna, askatasuna eta sormena sus-
tatu eta euren bizitzaren artisauak izan
daitezela. Haurrekin... Beraiek dira
maisu onenak! Euren beharrak ez
oztopatzearekin eta euren askatasuna
muga on batzuekin oinarrituta ego-
tearekin nahikoa da.
Zein onura ditu dantza terapia egiteak?
Norbere gorputza entzuten ikasten
duzu eta modu espontaneoan
erabiltzen ikasten duzu, espresiboki,
sormenarekin eta zure aukerak
ezagutuz eta mugak eraldatuz. Gai-
nera, gaitasun fisikoak garatzen eta
mantentzen laguntzen du: malguta-
“Dantza Integraladenbora libreko
jardueratzat hartu ohi da”
Intzako Sorabile baserrian Zaragozan Mirenen ikasleak diren neska talde bat bildu zen ikasturteko azkeneko saioan.
- 12 -
suna, koordinazioa, oreka, arnasketa,
estimulazio sentsoriala eta kontzientzia
korporala. Bestalde, Gorputzaren itxu-
ra ere garatzen laguntzen du: gorputza
eta bere historia pertsonala ezagutuz
eta onartuz.
Zer-nolako garrantzia du psikomotri-
zitateak haurretan?
Psikomotrizitateak lehenengo zazpi
urteetan berebiziko garrantzia du,
etapa horretan ezartzen baitira gara-
pen prozesurako eredu eta ikaskuntza
oinarrizkoenak. Hezkuntza psiko-
motrizitatearen praktika haurraren
ikuspegi orokor batean oinarritzen da,
kognitiboa, emozionala, sentsoriala,
sinbolikoa eta izateko eta adierazteko
gaitasuna uztartuz.
Zein gaixotasunekin ikusi dituzu
dantza terapiaren onurak?
Ume autista baten kasuan aurrerapen
handiak ikusi nituen. Mutikoak hasie-
ran ez zuen komunikatzeko inolako
intentziorik erakusten eta pixkana
pixkanaka dantza terapiarekin eta noski
bestelako laguntzei esker aurrerapenak
ikusi nituen. Komunikatzeko intentzioa
erakusten hasi zen, keinuak egiten eta
ahozko hizkuntzarik ez izan arren beste-
lako hizkuntza baten bidez pauso
batzuk ematen hasi zen.
Anekdotarik?
Behin neska bat nire saiora gurpildun
aulkian iritsi zen, nire lana ezagutu eta
nire klaseetan izen emateko.
Berarengandik asko ikasi nuen. Egun
psikologoa da bera eta Logroñon egi-
ten du lan. Nik galdetu nion: -Zer behar
duzu?- Eta berak erantzun zidan: -Behar?
Nola behar?-. Momentu horretan kon-
turatu nintzen beharra nuena ni
nintzela eta ez bera. Bizipen horrek
ikusarazi zidan mugen erlatibitatea
noraino iristen den.
Intzako Sorabilen bi ikastaro eman
ze-nituen ekainean... Zer moduz
joan zen?
Oso ongi. Ekainaren azkeneko bi aste-
buruetan izan nintzen bertan.
Lehenengoan, Zaragozan bertan
Dantza Integralaren ikastaroa egiten
dabiltzan ikasleekin izan nintzen So-
rabilen. Hilabetean behin biltzen
gara Zaragozan eta ikasturteko
azkeneko saioa barnetegi modukoa
izaten da. Asteburu horretan udako
solstizioa ospatu genuen zenbait
erritualekin eta lau elementuen ingu-
ruan egin genuen dantza, haizea, sua,
lurra eta ura eta baita betierekoaren
inguruan. Mendira ere joan ginen eta
ingurua ikuspegi ezberdinetatik
aztertu genuen. Bigarren asteburuan
berriz, talde ireki bat izan nuen
Penintsulako toki ezberdinetatik etorri-
tako jendearekin. “Danzando Cuentos,Contando Danzas” izenburu duen taile-
rra egin genuen eta bertan ipuin
tradizionalak aztertu genituen sinbo-
likoki ipuinen atzean gordetzen den
mezu inplizitua ezagutuz. Gero per-
tsonaia ezberdinekin jolastuak ipuin
bat sortu zuten modu ezberdinetan
kontatzeko. Ez da Sorabilen egoten
naizen lehen aldia eta oso gustukoa
dut leku hau leku sakratua da niretzat.
“Puxkek taldea alorezberdinetan aritzen
garen pertsonek osatzendugu”
elkARRIZketa:
“Lau elementuen inguruanegin genuen dantza,
haizea, sua, lurra eta ura”
Dantza Mugimendu Terapia oso gomendagarria da gaixotasun ezberdinetarako.
Uztailaren 23an 12:00etan bisita
antzeztu bat izango da Astizko
Mendukilo kobetan. Hainbat
pertsonaia mitologikoen an-
tzezpenak eta Mendukilok
gordetzen duen kondaira ezkutua
plazaratuko dute. “Direnik ez dasinistu behar, ez direla ez da esanbehar”. Miren: ”Kobaren irekie-raren urteurrena ospatzekoikuskizun bat prestatuko dugu.“Puxkek” taldeko kideok izangogara ikuskizunean parte hartukodugunak. Astebetez Astizko Ater-petxean izango gara euskalmitologia gai hartuta ikuskizunaprestatzen. Puxkek taldea 11 per-
tsonek osatzen dugu, denakZaragozakoak dira, Oskar Estangaeta ni izan ezik. Gainera, alorezberdinetan aritzen garen jen-dea gara, izenak dioen bezala,Batzuek antzerkia egiten dute,beste batzuk akrobatak dira,dantzariak, bertsolaria... Ikus-kizunak berak ere denetarik izan-go du, antzerkia, musika,dantza... Gaia bera ere ezin egoki-agoa da Mendukilon aurkezteko”.
Sei eta lau eurotan salduko dira
sarrerak aurretik, 948 396 095 /
608 623 604 zenbakira deituta
e-posta bitartez.
Puxkek taldea Mendukilon
- 13 -
Gaurkoan guztiok espaziorantz bidaiatxo bat egitea da nire
helburua. Seguru aski jadanik batek baino gehiagok
baduzue autoan GPS-a, edo are gehiago,
smartphon-ean aplikazioa deskar-
gatu berri duzue bidaia
luze xamarren bat egi-
tekotan zaudetelako.
Nola funtzionatzen duen
labur eta erraz azaltzen
saiatuko naiz.
GPS-ko sisteman 30 sa-
telite daude lurraren inguruan
orbitetan biraka (20.000 bat
kilometrotara) uneoro seina-
leak guregana transmitituz.
Autoan goazenean, gutxienez
zortzi sateliteren seinaleak ditugu
ikusgai, baina GPSaren funtziona-
mendu egokirako lau satelite des-
berdinen seinalea jasotzearekin
nahikoa izaten da. Seinale horien
frekuentziak 1.2 eta 1.5 gigahertzio iza-
ten dira.
Autoan dugun gailuak satelite bateko
seinalea instante oro jasotzean, bere-
ganako distantzia jakiteko gai da denbora
errealean. Horretarako bi datu behar ditu:
alde batetik, seinalearen abiadura (hutsean argiaren abiadu-
ra litzateke, 300 mila kilometro segundoko) eta bestetik,
seinalea transmititua izan deneko eta jaso deneko denbora
datuak. Autoko gailuak uneoro satelite batenganako dis-
tantzia ez ezik, beste bi sateliteenganako distantzia ere kalku-
latu behar izaten du, guk daukagun kokapen zehatza jakiteko
(latitude eta luzera koordenatuak).
Horrelako sistemetan oso garrantzi-
tsua da elementu guztien sinkro-
nizazioa eta berau bermatzearren
sateliteetan izugarri zehatzak
diren erlojuak kokatzen dituzte,
atomikoak deiturikoak hain
zuzen ere.
Koordenatuak jakin on-
doren, GPSko gailuak bere
memorian gordeta dituen
herrialdeetako errepideen
mapetan gure autoa zehaz-
tasun haundiz kokatzeko
gai da eta irudi bidez
azalpenak ematen
dizkio gidariari dis-
tantzian eta denboran
zehaztasun haundi-
arekin. Gainera, itsa-
soaren mailaren-
ganako altuera jakitearren,
laugarren satelite baten informazioa
hartzen du kontuan.
GPS sistema konplexua bezain arrakastatsua izan da,
munduko ekonomiaren garapenerako funtsezko aurrerapau-
soa suposatuz, bereziki lur, aire zein itsas bidezko garraio sis-
temei dagokienez. Bere jabetza osoa ordea Estatu Batuetako
defentsa departamentuarena da eta beraiek kontrolatzen
dute gaur egun munduko GPS satelite guztien informazioa.
Imajinatuko duzuenez izugarrizko boterea ematen die ho-
rrek. Honen inguruan eztabaidatzea gustatuko litzaidake hu-
rrengo batean eta… Galileori buruz.
ZIENTZIA EKOLOGIA HEZKUNTZA GIZARTEA LauBURU
GPS-a
>> Amagoia Telletxea (NUPeko Ingeniaritza Elektrikoeta Elektroniko saileko ikerlaria)
- 14 -
BATzarre
Tailerrak eta zozketaAEKnMintzakide egitasmoaren harira apaingarri birzikla-
tuen tailerra burutu zen Larraun eta Lekunberriko
AEKn. Oihana Goioganarekin kafe kapsulak erabiliz
brotxe eta diademak egiten ikasi zuten bertara hur-
bildu ziren ikasle eta herritarrek. Tailerraren arrakas-
ta ikusita bigarren bat ere burutu zen eta artilezko
pilotak egiten aritu ziren Mayka Sambrunorekin.
Hilabetea ongi amaitzeko Larraungo AEK-k bertako
produktuen saski bat zozketatu zuen. Aralar irratian
egin zen zozketa eta sariduna 206 zenbakia izan da!
Irabazlea berriz, Gorritiko Estibalitz Gastesi izan da.
Zorionak eta AEKren partetik eskerrik asko parte
hartu duzuen guztiei!
Herritarren aldetik mobilizazioak izan diraeskualdeanEkainaren lehen astean hainbat herritarrek aurkeztu zuten
Altsasun Alde Hemendik herri mugimenduaren ekimena.
"Indar okupatzaileak Euskal Herritik alde egiteko" eskatuz
manifestatzera ateratzeko deialdia egin zuten ekainaren
15erako. Euskal Herriko hamabost herritan burutu zen ekime-
na, Agoitz, Altsasu, Bilbo, Durango, Eibar, Elizondo, Galdakao,
Gernika, Laudio, Leitza, Lekunberri, Iruñea, Oñati, Ordizia eta
Zarautzen. Lekunberrin iluntzean 60 pertsonatik gora bildu
ziren plazan eta herriko Alde Zaharrean eta kale nagusian
zehar egin zuten manifestazioa. Bestalde, Araitz-Betelun
Herrirak deitutako ekitaldian 87 pertsona elkartu ziren. Euskal
Presoen eskubideen alde manifestaldia egin zuten Betelutik
Arribera eta bertan ekitaldi xume bat egin zuten euskal pre-
soen egoera salatuz. Udan azken ostiraletako kontzentrazioak
herrietako festetara pasako dira.
Goian:
Lekunberriko kale
nagusian zehar
manifestatzaileak.
Ezkerrean:
Arriben egin zen
ekitaldia.
Estibalitz Gastesi izan zen sariduna. Arg.: AEK
- 15 -
Baraibarko Merkatu Txikia
Bederatzigarrenez burutu da aurtengo ekainean Mundu ZabalGobernuz Kanpoko Erakundearen festa Baraibarren. Aurten
Tanzaniako garapen sozio-ekonomikoaren alde egiteko izanen
da bildutako dirua. Eguraldiak ez zuen gehiegi lagundu eta
prezioak ere aurreko urteetan baino baxuagoak izan ziren,
beraz ez dute espero aurreko urteetan bezain beste diru atera
izana. Baina aurten ere erantzuna oso ona izan da jendearen
aldetik eta antolatzaileek eskerrak eman nahi dizkizuete urte
osoan zehar proiektu honen alde lanean aritzen zaretenoi eta
modu batean edo bestean zuen ekarpena egiten duzuenoi.
Maiatza Kulturalaren
barruan, urtero bezala,
argazki lehiaketa anto-
latu zuten Lekunberrin.
Aurtengo gaia "Ermitak"
izan da eta irabazlea
Aritz Gorostiaga izan zen
ondoan duzuen ar-
gazkiari esker.
Euskokultur Fundazioak haur txikiak dituzten familientzako
aproposa izanen den materiala argitaratuko du. Euskarri
multimediako materiala izanen da, liburuaz, CDaz eta DVDaz
osatua.
Azken urteotan Nafarroako ondare ez-materiala biltzen
aritu da fundazioa, eta gure eskualdeetan hainbat grabazio
egin dituzte. Bildu duten materialaren artean haurrekin
erabiltzeko kantuak, ipuinak, jolasak eta formulak daude, eta
horrekin guztiarekin argitalpen hau prestatzea erabaki dute.
Hain zuzen ere CDaren grabaketan parte hartzen aritu dira
eskualdeko hainbat neska-mutiko, Larraungoak (Aralar Musika
Eskola), Irudietan ageri dira, estudioan, kantuak grabatzen.
Argitalpena urte amaierarako prest izanen da, ohiko toki-
etan salgai.
Argazki lehiaketa
Eskualdeko neska-mutikoakcd baten grabaketan
Monterrosoko espetxetik idatzi digu Junjo Zubieta
lekunberriarrak: “Amnistiaren alde kartzeletan
bertan gauden presook zenbait ekitaldi antolatzen
ditugu urtean zehar. Oraingoan Monterrosoko
Kartzelako EPPK-ko presook, kalea eta kartzelaren
arteko harremana egiteko asmoz, argazki zozketa bat
antolatu dugu>>. Bertan parte hatzeko zure argazki
bat bidali behar duzu, bakarka nahiz taldean ate-
ratakoa izan daiteke eta beheko helbide horretara
bidali baino ez duzu egin beharrik. Jasotako argazki
guztien artean zozketa bat egingo dute irailaren
bukaeran eta saridunak bertan egindako eskulan bat
jasoko du opari. Helbidea: Juanjo Zubieta Zubeldia,C.P. Monterroso, 27560 Lugo.
“Argazki Zozketa”Monterrosoko presondegitik
Aralar Musika Eskolako ikasleak grabaketa lanetan. Arg.: Oskia Etxebarria
Mailopeko bazkidea izan nahi duzu?
Lagundu Mailope!
Momentu honetan, bat-bateko talde
trebatu bat eta helduen talde bat
biltzen dira astean behin Lekunberrin.
Orain, asmoa gaztetxoen talde bat
sortzea da. Urteak badira Nafarroako
eskoletan ikasturte osoko programa
bat ematen dela Lehen Hezkuntzako 5.
mailako ikasleei zuzenduta. Horre-
tarako Nafarroako Bertsozaleen
Elkartetik irakasle bat bidaltzen dute,
esaterako lan horretan aritu da azken
urteetan Joxema Leitza Ibarberri
Eskolan. Astean ordubeteko saioa iza-
ten da, baina aurten murrizketak
direla medio urte osokoa izatetik kur-
tso erdikoa izatera pasa da.
Bi urte ere ez dira bete Lekunberri-Larraunen helduenbertso eskola sortu zenaren berri eman genizuela.Denbora bitarte horretan ostiral iluntzero bildu dira etalan handia egin ondoren bere fruituak ere ematen hasiada. Hurrengo ikasturtera begira ordea, asmo berriekindator bertso eskola eta oporretara joan aurretik urrianmartxan jarriko den gaztetxoen bertso eskolaren berrieman digute Arkaitz Goikoetxeak eta Oskar Estangak.
ERREPORTAJEA >>
Bertso Eskola, gaztetxoen aukera
- 17 -
Horri esker bertsoaren oinarri-oina-
rrizko jakintzak ezagutzeko aukera
ematen zaie ikasle guztiei. Bertso
Eskolaren asmoa ordea, horrez gain
eskolaz kanpokoak izango diren bertso-
laritza saioak ematea da. Deialdi for-
mala irailean egingo den arren, anto-
latzaileek aurreratu digutenaren
arabera, ziurrenik eguerdian burutuko
dira eskolan bertan eta Lehen
Hezkuntzako 6. mailako eta D.B.H. 1
eta D.B.H 2ko ikasleei egongo da zuzen-
duta. Horrela bosgarren mailan
Joxemarekin aritu eta jarraitu nahi
izanez gero aukera izango dute oso
bestelako testuinguru batean ber-
tsotan egiten ikasi eta bertsoaz gehia-
go jakiteko. Oskar: “Eskolaz kanpokoekintza bat izan arren eskolan bertanlanduko da, baina testuingurua osobestelakoa izango da. Azken bateanklasean 20 ikasletik gora izaten dira etaklaseko dinamika horretan egonikberaiengana iristea zailagoa da.Eskolaz kanpoko jarduera batek besteerlaxazio batekin edo beste borondatebatekin lantzeko aukera ematen du”.
Oskar Estanga bera izango da gidaria
eta adierazi digunez, bere nahia ikasle
horien beharrei erantzutea izango da.
Noski lehendabizi errimak zer diren ikusi
eta landu beharko dituzte, neurri eta
doinu ezberdinak ere ikusiko dituzte eta
sorta batzuk entzungo dituzte hezkuntza
arautuan egiten den moduan, baina
behin hori menperatuta ikasleek euren
nahien araberako ariketak egingo dituzte.
Esan bezala, 11 eta 14 urte bitarteko
ikasleak batera arituko dira klasean,
horrek zailtasunak ekar ditzakeen arren
baikor agertu da Oskar: “Niri iruditzenzait hor ere sortu daitezkeela bestela sor-tuko ez liratekeen harremanak, gainera,bertso eskola guztietan gertatzen denmoduan, maila ezberdineko jendeaegoteak ere ematen dio aukera bertsotanegiten duenari besteen koltxoiadaukalako eta besteen onarpena etabultzadatxoa. Aldiz, hainbeste edo horrenerraz egiten ez duen horrek ere nolabaitgero badauka bestearen laguntza edoeredua. Beraz horrelako talde bat sortzeaere oso aberasgarria da”.
Ibarberri Eskolako ikasleei aurkez-
tuko zaie deialdia, oraingoz behintzat.
Araxes Eskolan edo Araitz-Betelun jen-
dea interesaturik balego aztertu egin
beharko litzateke aukera. Arkaitz:
“Helduen taldean denak Larraungoakdira eta horretarako deialdia bi bailare-
tan egin arren ez zuen Araitz-Betelukoinork izenik eman, baina ateak zabalikdaude. Araxes eskolan bertsolaritza biurtetik behin ematen dute talde txikiadelako, baina nire ustez tokitik bertatiksortu behar da eskaria”. Oskar: “Hemenerreza zaigu nolabait Lekunberrin
“Eskolaz kanpoko jarduera batek beste
borondate batekin lantzekoaukera ematen du”
Bi urte daramatza Bertso Eskolak martxan eta geroz eta gehiago dira.
Ibarberri Eskolako ikasturte
amaierako festan izan gara. Lehen
Hezkuntzako 5. mailako ikasleek
honako kopla hauek abestu dizki-
ete 2. D.B.H.-ko ikasleei. Ondoren
neska-mutil koadrila honekin izan
gara eta aurten bertsolaritza ikas-
ten gustora ibili direla diote.
“Bertso-papera egiten ikasi dugu
Joxemarekin eta baita errima eta
doinu ezberdinak ere”. Hurrengo
urtean bertso eskolan izen emango
ote duten ez dakite orain oporre-
tara eta irailean akaso...
D.B.H. 2koak badoaz eskolatik agurtuko ditugu guztion partetik joango zarete eta guztioi zorte on zuek ikusi gabe ezingo gara egon
Egin ezazue lana eta ez parranda D.B.H. 3a oso gogorra da ez ezazue ahaztu inoiz Ibarberri eta nahi duzuenean bisitan etorri
Doinua: Madotz eta Oderitz
Bertsolarien harrobia Ibarberrin
gaudelako eta hemen ikusten delakosare bat badagoela. Agian garaibatean bezala Azpirozko mendateahandi gelditzen da, baina argi dagogarrantzitsuena interesa dela eta gerointeres hori bideratzen jakitea”.
Bertso eskola, balore eskola
Bertso Eskolek zer landu eta zer
ikasteko aukera ematen dute eta Oskar
eta Arkaitzen ustetan nabar-
mentzekoak dira bertan sustatzen
diren zenbait balore. Oskarren ustez,
nabaritu egiten da pertsona bat bertso
eskolan ibili dela, asko ikasten delako
enpatia, jendaurrekotasuna, egoera
aztertzeko gaitasuna, bat-batekota-
suna etab.-en inguruan. Arkaitz:
“Azkenean hizkuntza, inprobisazioa,kantua eta taldea baldin badago, horlantzen da hizkuntza, sormena, jendau-rrekotasuna, enpatia gaiak aztertu etabestearen lekuan jartzeko, arrazona-mendu konplexuak egiteko gaitasuna,kritikotasuna batez ere erlatibizatzenikasten da, ongi zer dagoen eta zergaizki... Beste balio batzuk ikustendituzu sortzeko prozesu horretan etasortu duzuna jendaurrean plazaratzenduzunean sortzaile bihurtzen
zara, besteak erebai zure neurri berean eta hor erres-petu bat sortzen da”.
Enpatia da besteak beste Oskarrek
azpimarratzen duen balioetako bat.
Sortzaile zaren momentutik kontu-
ratzen da pertsona zenbat kostatzen
den sortzea eta bere kidea sortzen ari
den momentutik kide horrek egiten
duena egiten duela zuk beti erres-
petatuko duzu eta hori oso garrantzi-
tsua da gizarteari begira. Oskar:
“Gaitasun hori oso modu naturaleanlantzen da bertsoarekin eta bertsoeskoletan. Eta hori nik uste oso osobaliotsua dela”.
Bestalde, Arkaitzen ustez, euskal kul-
turarako ere sarbide zuzena da bertso-
laritza, azkenean momentu batean edo
bestean gurutzatzen zaizkizulako
euskal kantuak, bertso zaharrak edo
trikitixa batzuekin abestu beharreko
egoerak adibidez.
Herri kultura edo auto-antolaketa
ere sustatzen da bertso eskoletan, kul-
turalki talde aktiboa izanik, euren afa-
ritxoak, ekimenak, txisteak eta beste-
lakoak sortzeko gaitasuna dutelako.
“Zerbitzua betetzen duten ber-
tsolariak gurean izatea oso ga-
rrantzitsua da”
Gurean sortu zen lehenengo
bertso eskola duela sei urte
izan zen eta Nafarroako ber-
tsolariei begira sortu zen,
Oskar Estanga, Julio Soto eta
Arkaitz Goikoetxea esaterako
Iruñean biltzen ziren hasieran
eta duela sei urte hasi ziren
Lekunberrin biltzen eta ho-
rrela lortu zuten lehen
Iruñeara joaten ez zen talde bat
Lekunberrira etortzen hastea. Arkaitz:
“Gaur egun daukagu bat-bateko taldetrebatu bat Lekunberrin biltzen dena
baino Leitzaldea, Sakana eta Iruñeaaldeko jendea biltzen duena bainotalde horrek bailarari ere ematen diobere zerbitzua. Azken batean, bertso-laritzan badira mailak eta jardun ere-muak eta zerbitzua betetzen dutenbertsolariak gurean izatea oso ga-rrantzitsua da”.
Bigarren taldea, helduen taldea,
duela bi urte sortu zela. Aurretik
Oskarrek sei klasetako ikastaro bat
eskaini zuen eskualdean eta egun hel-
duen taldean dauden zenbait kidek
parte hartu zuten. Herri edo bailara
batean bertso dinamika bat sortzeko
beharrezkoa zen helduen talde bat
sortzea eta amua bota eta lehenengo
urtean zazpi pertsonek eman zuten
izena bertso eskolan. Aurten,
dagoeneko hamabi dira eta horietariko
batzuk jada bapatean ere ausartzen
dira. Arkaitzek aurreratu digunaren
arabera posible da aurtengo Bardoetan
taldeko zenbaitek parte hartzea. Hasiz
geroztik ez dira gelditu, Santa Ageda,
Korrika Kulturala, Uitzin burutu zen
Bardoak saioetako baten antolaketa,
Larraungo Egunean ere aritu ziren
bertsotan.
Arkaitz: “Jada badugu bailaranbertso dinamika sustatu dezakeentalde bat. Orain urte osoko ikuspegia-rekin talde horren inguruko proiektubatzuk jarri behar dira martxan bainajendea gogoarekin eta animatutadago. Beraz, bat-bateko taldeabadugu, helduen bertso eskola erebadugu, orain mahaiak hirugarrenhanka bat behar du eta hori gazte-txoen bertso eskola da”.
Ibarberri Eskolatik bertatik irailean
egingo dute gaztetxoen bertso eskolan
izen emateko deialdia eta urrian hastea
aurreikusten dute. Beraz, animatu eta
proba ezazue!
- 18 -
“Euskal kulturarako eresarbide zuzena da bertsolaritza”
“Bertso dinamika batsortzeko beharrezkoa zen
helduen talde bat”
Lekunberrin biltzen den bat-bateko taldeak zazpi urte inguru daramatza Lekunberrin.
- 19 -
Mailope aldizkaria zorion agurrak jasotzeko irrikitan dago!
Idatz iezaguzu [email protected] e-postara hilaren 20a baino lehen.
Zorionak Amoñita!! Uztailak 28an 84 urte
Segi beti bezain guapaeta ongi pasa zore eune!
Muxu haundiet etxekoguztin partez!!
Ainhoa Leo Uztailak 25, 16 urteZorionak txiki(: zure egunerokoan desberdintasunhandirik nabaritu ez arren benetan egun bereziada gaurkoa, bai zuretzat eta noski guretzat ere.Urteak, hilabeteak, asteak, egunak, orduak...guzti hori alde batera utzita zurekin igarotakomomentu guztiak ditugu gogoan. Zorion honetazgain eskerrak ematea geratzen zaigu, zurelaguntzagatik, irriengatik eta zarena zarelako!Bakarra zara, maite zaitugu. Besarkada bukaezinbat kuadrila osoaren partez. ZORTZIZAR(:
Ane ZabalaUztailak 18
Zorionak Arribeko neskatxahoni! Ondo ondo pasa! Gukin
eta zure animalia guztikinospatuko dittuzu 17ak! Muxu
bat Izar, Libe, Ander, Mikeleta "Hirukien" partez. Ta
Kuka, Moxo, Ximon, Lur tabeste guztien partez:)
Garazi GoikoetxeaUztailak 31, 2, 3...Urte askoz Garazi! Disfrutatu zureegunaz eta 17ak ongi ospatu. Muxu haundibat Ander eta Hirukien partez:) baita SorginAspertuaren partez(;
KuxKuxean
Irati Garmendia HuarteUztailak 2Zorionak!!!
Akier Bravo BegiristainUztailak 28, urte 1Zorionak!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!Lehenengo urtea bete duzu.Ea bordan ospatu dezakegun familia guztiarekin etortzen zarenean.Muxu haundi-haundi bat zure lehengusuMarkel eta Uraitzen partez.
Zoriondu itzazu zure lagunak edo senitartekoak
Mailope aldizkariaren bitartez!
Eneritz Estanga Uztailak 31, 11 urte Zorionak wapa!!! Zure urtebetetzeaospatuko dugu eta opari bat duguprest zer izango?? Zure Beteluko koadri-laren partetik!!! =)
kULTURa
- 20 -
Larraungo Egunarekin batera burutu
zen Mailoperen aldeko Kaka Plasta
Baraibarren. Eguraldi bikaina egin zuen
eta Pantxika ere portatu zen. Urduri
iritsi zen, baina bere lana ederki egin
zuen. 108 zenbakidun lur zatian egin
zuen kaka eta berehala
atera zen sariduna
ikusleen artetik, Itziar
Gastesi. 900 txartel
jarri ziren saltzeko eta
aurreko egunetan ezer
gutxi saldu bazen ere,
egunean bertan ber-
tan bildutakoek Aldiz-
kariaren alde egin
zuten. Zuen laguntzari esker 1.160 euro
garbi atera ditugu Mailoperekin au-
rrera egiteko. Eskerrik asko!
Kaka Plasta ederra
Hodeitsu eta hotz iritsi da
uda, baina hemen da.
Ekainaren 23an tradizioari
jarraituz eskualdeko zen-
bait herritan suak piztu
zituzten, tamaina ezber-
dinetakoak gainera, salto
egiteko bakoitzak bere
neurrikoa behar. Hona
hemen Betelu eta Lekun-
berriko zenbait irudi.
San Joan suetan saltoka
- 21 -
KULTURa
Albiasu eta Baraibarren ospatu ziren
aurtengo Larraungo Egunaren inguru-
an antolatutako ekitaldiak. Ostiraletik
hasita asteburu osoan ospatu zuten
bailararen eguna. Hitzaldia, antzerkia,
dantza emanaldiak... Egun nagusia
ordea, igandea izan zen urtero bezala.
Goizean aizkolariak izan ziren
Baraibarren, Ruben Saralegi eta Julen
Kañamares aritu ziren. Ondoren fron-
toian herri-bazkarian bildu ziren la-
rraundar mordoa. Bertsoak, kantua,
umeentzako jolasak... egun bikaina izan
zen. Aipatu gabe ezin utzi aurtengo
omenduak, Baraibarko Merkatu Txikiko
antolatzaileak, urtero urtero herrialde
azpigaratuetan proiektu ezberdinak
burutzeko dirua biltzeko lan ederra
hartzen duten emakume taldea omen-
du zuten.
Larraungo Eguna, larraundarren eguna
San Pedro JaiakMugiro eta Betelun
Mugiroko festetan puska
biltza, barrikotea eta trikiti
doinurik ez zen faltatu.
Hona hemen Barrikoteko
zenbait irudi.
Betelun berriz, mus txapelke-
ta, haurrentzako puzgarriak
eta txokolatada izan ziren
larunbatean. San Pedro jaiekin
hasiak dira aurtengo festak.
Arnasguneak, euskaldunontzako guneak
erreportajetxoa >>
Euskal Herri osoan UEMA-ak, Udalerri
Euskaldunen Mankomunitateak tailer
hauek antolatu ditu herriz herri arnas-
guneak hedatu eta herritarren
eguneroko bizitzan euskaraz bizitzeko
pausoak eman ditzaten. UEMA:
"Arnasgunea euskaldunok psikologikoeta fisikoki behar dugun toki bat da;hau da, euskaraz inolako trabarik gabeegiteko aukera ematen digun tokia".
Tailer horretako parte hartzaileek
euren inguruan ikusten dituzten
gabeziak, arazoak, euskaraz egiteko
oztopoak eta euren kezkak azaldu
zituzten. Ondoren UEMA-ko teknikari-
ak euskararen normalizazioaren bidean
gizarte batean eman beharreko pau-
soez hitz egin zien eta azkenik, hasie-
ran azaldutako oztopoei aurre egiteko
moduaz hitz egin zuten.
Besteak beste hizkuntza politikak
martxan jartzearen garrantzia nabar-
mendu zuen teknikariak, “guneakeuskaldundu egin behar ditugu bainaatzera pausorik eman gabe”. Legearen
babesa izateak ere berebiziko ga-
rrantzia du: besteak beste lau ezauga-
rri aipatu zituen: 1-Berezko hizkuntza
izatea 2-Ofizialtasuna 3-Lehen-
tasunezkoa izatea 4-Bizi diren herrita-
rrengatik ezagutua izatea.
Hizkuntzaren normalizazioa lortzeko
diru inbertsioak ere ia nahitaezkoak
dira bide horretan laguntzeko “Ikustenda inbertsioa handitu egin beharkolitzatekeela eta hizkuntzari pribilegio
Joan den hilean Arnasguneaktailerra burutu zen BetelukoUdaletxean. Araitz-BetelukoEuskara Batzordeak antolatuzuen eta bi egunez, bailaranlan egiten duten alor ezberdi-netako jendea bildu zen.
Betelu
19:00tan
- 23 -Arnasguneak, euskaldunontzako guneak
batzuk emanez lagundu egin beharkolitzaioke indar handiagoa izan dezan,baina diru hori zentzuz erabili behar daeta soilik eraginkorrak diren gauzetan”.
Azaldu zuen laugarren ezaugarria
baldintza soziala izan zen, hau da jen-
deak erabakitzea euskaraz egin nahi
duela eta kontzienteki erabaki hori
hartu eta espazioak euskalduntzeko
prozesuetan parte hartzea eta
bultzatzea.
Tailerrean izan ziren parte hartza-
ileen artean euren inguruan euskaraz
egiteko zituzten oztopoak azaldu
zituzten. Besteak beste, osasugintzan
oraindik gune euskaldunetara profe-
sional erdaldunak bidaltzen dituztela
aipatu zuten, baita Udalean aritzen diren
langileek Nafarroako Gobernuko depar-
tamentu ezberdinekin dituzten harre-
manetan euskaraz egiteko dituzten ara-
zoak ere. Araitz-Betelu bertan herritarrei
zerbitzu ezberdinak eskaintzen zaizkien
zenbait tokitan euskaldunak ez diren
langileak omen daude eta horrek herri-
tarrei euskaraz egiteko aukera murrizten
direla azaldu zuten.
Ángels Sauret Bartzelonakoa da eta badira zazpi urte bere familiare-kin Lekunberrira etorri zela bizitzera. Berarekin Katalunian hizkuntza-rekin duten harremana ezagutu nahi izan dugu.
“Espainolez eginda ez diozu kanpotikdatorrenari gizarte horretan
gizarteratzen uzten”
Filologoa zara, zein zen Kataluinan
egiten zenuen lana?
Bai, Kataluniar Filologian Lizentziatua
naiz era han bizitzen nintzenean,
Planifikazio Linguistikoko Teknikaria
nintzen Kataluniak Generalitateko
zenbait departamentutan. Nolabait
hemengo euskara teknikarien
parekoa da. Han katalana
Administrazio Publikoaren hiz-
kuntza ofiziala da eta katalana
dinamizatzeaz gainera adminis-
trazioko langileei klaseak ematen
genizkien, normalizaziorako kan-
painak egiten genituen etab.
Administrazioan hizkuntzaren ego-
era ona da orduan?
Bai, administrazioaren hizkuntza
katalana da, gertatzen dena da
hizkuntza hori kalean gehiago
zabaltzea falta zaigula. Baina admi-
nistrazioari dagokionean bertatik
kaporako harreman guztiak kata-
lanez egiten dira berezko hizkuntza
duelako.
Euskaldunen artean kontzientziatu-
agoak zaudete...
Ez dakit, nik Bartzelonako erreali-
tatea ezagutzen dut, eta han kata-
lana nahiz espainola entzuten da
baina bi hizkuntzak erromanikoak
direnez antza handia dute eta kan-
potik datorrenak erraz uler dezake
katalana eta horrek erraztu egiten du
hizkuntzaren erabilera. Kontzien-
tziatuak gaudela uste dut baina
oraindik bide luzea gelditzen zaigu
egiteko. Badago hautsi beharra
dugun hezkuntza faltsu bat, adibidez
taldean gaudenean eta katalanez ez
dakien norbait etortzen bada espai-
nolera pasatzen gara. Hori han ere
gertatzen da eta badirudi hori egiten
ez badugu gaizki hezitako pertsonak
garenaren sentimendua dugula eta
horrek ez luke horrela izan beharko.
Gainera, espainolez eginda ez diozu
kanpotik datorrenari gizarte horre-
tan gizarteratzen uzten, berari ez
diozu aukerarik ematen berak ere
katalana erabiltzeko.
Hemen ere berdina gertatzen da...
Nik hemen izan dudan sentsazioa da
egoera horiek ematen direnean
askoz ere azkarrago ematen dela
aldaketa, azkarrago jotzen da espai-
nolera eta gainera kanpotik begiratu-
ta badirudi gutxiago direnaren senti-
mentu bat ere baduela jendeak,
modu kontzientean ez bada ere. Hori
oso txarra da hizkuntza batentzat,
hizlariek eurek ezin dute pentsatu
bigarren malako hizkuntza denik,
kontziente izan behar gara hizkuntza
guztiak maila berekoak direla.
Zaila egin zitzaizun Lekunberrin bi-
zitzen hastea?
Ez, niri hizkuntzak asko gustatzen
zaizkit eta oso barneratuta daukat
ni leku batera joaten naizenean ni
naizela bertan integratu behar
naizena. Etorri nintzenetik euskara
ikasten nabil eta niretzat hizkuntza
ez da oztopo izan herrira ego-
kitzeko, alderantziz erronka bat
izan da.
- 24 -
Mendaur Bildumaren bidez kaleratu
berri da zure liburua, nondik sortu zitzai-
zun aukera?
Nik Euskal Filologia ikasketak egin nituen
eta doktoretzako ikastaroak egin ondoren
tesia egin nuen. Badira bi urte baino gehi-
ago tesia aurkeztu nuenetik eta
Nafarroako Gobernuak eta Euskaltzain-
diak duten hitzarmen baten bidez nire
tesia liburu batean kaleratzeko aukera
eman zidaten.
Zein da liburuaren funtsa?
Lau bailaretako euskararen
azterketa dialektologikoa
egiten dut bertan, Basaburua
Nagusia, Larraun, Araitz-
Betelu eta Imozkoa. Bailara
batetik bestera eta herri batetik
bestera hizkera nola aldatzen
den eta bakoitzak dituen ezau-
garriak aztertu ditut, baita hiz-
kera horien atzean dauden arra-
zoiak eta bestelako zenbait fak-
tore ere.
Zein izan da jarraitu duzun prozedura?
Lehenik elkarrizketak egin nituen, lau
bailara horietako 43 herrietako 134
gizon-emakumerekin egon nintzen.
Bakoitzari nire lana aurkeztu eta gero
lehen elkarrizketa libre bat egin nien eta
ondoren nik nahi nituen ezaugarrien bila
elkarrizketa zehatz bat egin nien. Hori
izan da lan politena gero bakarkako lana
baidator, ordenagailuaren aurrean jarri
eta elkarrizketa bakoitzetik datuak atera
eta horiek aztertzea.
Eta alde handia al dago herri batetik
bestera?
Ez. Herri batetik bestera zoazela ez duzu
ikusten sekulako aldea, baina azkenean
koska txiki bat aldatzen da. Herritarrek
izan dituzten harreman sozioeko-
nomikoak aztertzea oso garrantzitsua
izan da lan honetan, bertan baitaude
ezaugarrien arrazoi asko. Adibidez imoz-
tarrek ohitura handia zuten Irurtzungo
ferira joateko eta ateztarrekin ere harre-
mana bazuten. Aldiz, araiztarrak Tolosako
ferira joaten ziren eta Gipuzkoarekin ha-
rreman handia zuten. Artzainak
Mailoetara igotzen zirenean ere Sakana
eta Gipuzkoako jendearekin biltzen ziren.
Horrek guztiak eragina du hizkuntzan.
Adibide batzuk jarriko dizkiguzu?
Lekunberritik ekialdera (Etxarri, Aldatz,
Arruitz eta Oderitz aldera) “eman ttot”erabiltzen da “eman diot” esateko.
Mendebaldera hartuta berriz (Azpirotz,
Albisu, Errazkin eta Araitz aldera) “emandazkiot”. Emango diot esateko, Imotz
Basaburua eta Larraungo ekialdean
“emain diot” erabiltzen da. Baina mende-
baldera joanez gero berriz “emangodiot”.
Zeintzuk izan dira atera dituzun ondorio
aipagarrienak?
Beno eremu hau oso interesgarria da,
erdigune linguistiko bat baita, hau da
euskararen eremua hartzen badugu erdi-
erdian dago eta alde guztietako ezaugarri
eta eraginak biltzen dira. Horregatik bera-
gatik da oso euskara berezia. Beti esan
izan da Gipuzkoatik eragin handia heldu
dela eta lan hau egin ondoren ikusi dut
Gipuzkoatik eragina iritsi dela baina baita
Nafarroatik ere. Garai batean Iruñea
aldean hitz egiten zen euskararen ezau-
garriak iritsi baitira Araitzeraino.
“Erdigune linguistiko bat dahau, horregatik da hemengo
euskera horren berezia”Joan den apirilaren 11an “Nafarroako ipar-mendebaleko hizkerenegitura geolinguistikoa” liburua aurkeztu zuen Amaia ApalauzakIruñean.
“Lau bailaratakoeuskararen azterketa
dialektologikoa egin dut”
Amaia Apalauza
elkARRIZketa:
- 25 -
Ez naiz bereziki irakur zalea, bainaia mitifikatua den Lazkao Txikiriburuzko liburu honekin ausartueta ez nintzen damutu. BertanJoxe Mielen biografia, gertakizu-nak, txisteak eta bertsoak daude.Egoera zelebrea dirudien arren,parrez pasa nituen une asko libu-ruaren aurrean! Kar-kar...
Filma:“Avatar” James Cameron
Diskoak: “Berri Txarrak”Berri Txarrak
21 urte dituteta naiz azpiroztarra,ama baitet bertakoa“Zamargiñenea”tarra,aita Nekazarikoajaiotzez oriotarra,arreba asko maite detnire senide bakarra;Gasteizen IVEF ikastetdaukat kirolan beharraeuskalzale, bertsozale,gustokoan naiz azkarrata sinesten dudan hortanjartzen det gogoz indarra
Efektu bereziekin egindako filmhonek txundituta utzi ninduen.Imajinaziozko mundu bateankokatzen da atal nagusia, bainamundu errealean eman ohi direnguden ispilu da aldi berean,bukaera zoriontsuarekin nola ez!Euskarara itzultzea merezi duelauste dut, nik behintzat gusturaikusiko nuke berriz.
Talde puska honen disko guztiakdira punta-puntakoak, baina lehe-na batez ere asko gustatzen zait.Musika erakargarria izateaz gain,letrak aldarrikapen asko egitenditu eta baita egia borobilak botaere. 1997koa izan arren, esana-hiari dagokionez eguneratuadagoela esango nuke oraindik,tamalez kasu batzuetan.
Liburuak: "Irriz eta malkoz I”Jose Migel Iztueta
Aitor Irastortza
Arrizurieta
kuttunenakAitorren
Doinua: ETAren su-etenetik
- 26 -
277 lagun Aralar IbilaldianTtutturre Mendi Taldeak bi urtetik behin antolatzen duen
mendi martxan 300 pertsona espero zituzten, azkenean 277
lagun bildu ziren baina oso balorazio positiboa egin dute.
“Garai batean jende asko biltzen zen baina egun udan astebu-ruro mendi martxa ugari antolatzen dira Euskal Herri osoaneta zailagoa da jende asko biltzea”. Aurtengo ibilbidea
motzagoa izan da, horrela parte hartzaile guztiek bukatu
zuten ibilbidea eta eguerdirako denak Lekunberrin ziren pae-
lla goxo bat jaten, gainera Lacturaleren laguntzari esker denek
kamixeta bana eraman zuten etxera. “Jende asko dago 7-8orduko ibilbideak egiteko prest eta ibilbide motzagoarekin
guretzat ere errazagoa izan da, lehen lau edo bost abitaia-mendu jarri behar izaten genituen eta aurten bi baino ez”.
Lekunberritik hasi eta Albiasu aldera abiatu ziren, gero
Baraibarko antenara igo eta handik Ata aldera hartu eta gero
Madotzera joan ziren, Larrazpil pasa eta Mugiroko Caballin
presatik Lekunberrira. “Aurten ibilaldia prestatzen genbiltzalazenbait bide berreskuratu ditugu, San Miguelerako 9. kilo-metrotik Ata aldera doan bide batean aizkorekin aritu gineneta Larrazpil eta Baraibar inguruan ere aritu ginen eta horioso interesgarria izan da, guretzat mendi talde bezala dauka-gun helburuetako bat bide zaharrak berreskuratzea baita”.
KIROLa
Kirol jardueren ikasturte amaieraAurten 30 gazte ibili dira Judo taldean Miguel Inda
irakaslearekin. Horietako batzuk bi urte baino gehiago dara-
matzate eta dagoeneko defentsa pertsonala pratikatzeko
gogoz daude. Aurten lehenengoz ikasle batzuk lehiaketetan
parte hartzen hasi dira. Miguel,
irakasleak, oso positiboki baloratu du
ikasturte honetan egindako lana:
“Orain gutxi alebinen, infantilen etakadeteen kategoriatan zenbait dominairabazi genituen eta lehiaketetanhasiera bikaina izan dugu”. Bestalde,
Gimnasia taldekoak ere ikasturte
amaierako erakustaldi bikaina eskaini
zuten Lekunberriko Plazaola
Kiroldegian. Zilipurdiak, barraren gaineko ariketak, saltoak...
Hauek ere ari dira maila hartzen.
Azkenik San Juan Erretirodunen Taldeko zenbait kide
aurten gimnasia egiten ibili dira Jokin Ordoki irakasleakin eta
ikasturte amaiera ospatzeko afari ederra egin zuten.
Nolatan hasi zinen txakurkrosean parte hartzen?Nik betidanik egin izan dut korrika eta orain dela bi edo hiruurte ezagun batek txakrukrosa bazela aipatu zidan etaezagutzen ez nuenez Errenteriara joan nintzen lasterketa batikustera, eta asko gustatu zitzaidan eta probatu egin nuen.Ahizparen Setter arrazako txakurrarekin atera nintzen,Xapirekin, eta oso ongi pasa nuen eta txakurra ere poz pozik.Horren ondoren ikusi genuen Gipuzkoan ligaxka bat egitenzela sei karreratakoa eta aurten seiak egin ditut.
Eta zenbat metroko lasterketak izaten dira?Gutxi gorabehera zazpi kilometro ingurukoak izaten dira,batzuk zazpi, beste batzuk zortzi, luzeena Tolosakoa dahamar kilometrokoa. Lasterketak azaroa amaieratik apirilerabitarte izaten dira txakurrak beroarekin gehiegi ez nekatzeko.Eta normalean mendian edo belarretan izaten dira, berazaskotan euria dela eta lokatz tartean ibiltzen gara.
Eta zer moduz moldatu zara?Ongi, ni ongi pasatzera joaten naiz baina badira profesionalaketa oso serio hartzen duen jendea. Xelebrea izan zen,lehenengo lasterketetako batean parte hartu nuenean bete-rano bakarra nintzela emakumezkoen artean, nik nire mar-txan amaitu nuen lasterketa eta nire sorpresarako lehenengosaria, eman zidaten, pentsu zakua! Eta noski poz pozik.
Arraza bereziko txakurrak behar dute izan horrelako laster-ketetan parte hartzeko?Ez, denetariko arrazak ikusten dira, ehizakoak, artzain txaku-rrak, tirokoak... baino arratoi txakurrak ere izaten dira.Nikhiru txakurrekin parte hartu dut: Xapi (Setter ingelesa), Gau(Enkarterrietako Billanoa) eta Orhy (Artxain Txakurra).Kontua da txakurrak zure aurretik joan behar duela beti,baldintza hori beztez gero edozin arrazak balio du.
Lasterketak non izaten dira?Gipuzkoak ligako sei lasterketen kasuan, bat Jaizkibelen egi-ten da, Donostiko Ulia mendian ere, Tolosan, Oiartzunen,Errenterian eta Zumaian. Baina horrez gain Espainia mailakoliga eta nazioartekoa ere izaten da eta bada Frantzia aldeanburutzen diren lasterketetara joaten den jendea ere.
Eta txakurrak ongi moldatzen al dira halako lasterketetan?Bai primeran pasatzen dute. Hasieran atera aurretik denakzaunka hasten dira badakitelako irtetera goazela eta indarbetean hasten dira. Gure zakurra Xapi adibidez, hasieran denenarrastoak usaintzen joaten zen eta askotan korrika gindoazeneta bapatean gelditu egiten zen baina gero ohitu egiten dira etaeuren artean ezagutu egiten dira. Bestalde, lasterketan zeharpostuak egoten dira ura edan dezaten eta ibilbidean zehar eremendian izanik putzuetan ere gelditzen dira gehiegi berotzenbadira. Egia esan, bai txakurrak eta bai nik oso ongi pasatzendugu eta gainera paisaiaz gozatzeko lasterketak dira.
Zestoarra da jaiotzez, baina hamabi urte inguru daramatza jada Noemik Lekunberrin bizitzen.Ofizioz albaitaria da eta betidanik gustatu izan zaizkio txakurrak eta baita kirola egitea ere. Oraingutxi, Txakurkros modalitateko lasterketetan parte hartzen hasi da.
“Txakurra aurretik joanez gero berdin du arrazak”
>> Noemi Ugarte
2013an Oiartzungo lasterketan, Gau txakurrarekin.
INONOTUS TAMARICIS onddoa ikertzen nenbilen, Donostiako
Kontxako tamarindoak hiltzearen errudunak. Zuhaitz hauek
parasitatu, lehortu eta kalte larriak eragiten dizkie bitan zati-
tu eta heriotzara eraman arte. Begiratuz gero ohartuko
zarete zuhaitz bitxi hauetariko zaharrenak porlanez beteta
eta alanbreekin lotuta daudela zutik mantenduarazteko.
Uste nuen onddo honek ezaguna dugun “yesquero”en edo
Fomes Fomentariusaren moduan jokatzen zuela. Lehortu eta
hiltzeko asmoz haritza zaharrak parasitatzen ditu, euren izer-
dia eta karbonoa xurgatuz, horrela, hil ondoren, zuhaitz gazte
eta indartsu batengatik ordezkatua izateko, naturak berak
agintzen duen moduan. Bi onddo hauek antzekotasun handi-
ak dituzte eta euren helburua berdina da.
Horraino sorpresarik ez, harriduraz ustezko tamarindoa
begiratzen ari nintzela egiaz Tamariz bat zela konturatu
naizen arte. Tamarix Gállica izeneko zuhaitz hauek Inonotus
Tamaricis onddoengatik erasotuak izan ohi dira.
Tamarindoak eta
Tamarizak ez dute
inolako antzarik,
izena baino ez.
Tamarindoa, Tama-rindus Indica, 15
metroko altuerara
iristen den zuhaitz
bat da, eta hostoak
izaten ditu adarre-
tan. Tamariza berriz
konifero baten
antzekoa da, hostoen lekuan makiltxo batzuk ditu iletxo ikus-
garri batzuekin. Tamariza lorezaintza lan bikain bat da,
zuhaixka batetik 2 metroko zuhaitz txiki bitxi bat bihurtzera
iristen da. Zuhaixka autoktono bat da, kostalde kantabrikoko
giro hezea eta kresala ongi jasaten duena. Bikaina da dagoen
tokian egoteko, ez baitu hostorik botatzen, ez du zikintzen, ez
da ureztatu beharrik eta ez da kimatu beharrik ere.
Jada ilea urdindu zaizuenoi gogoan izango duzue “Pulpa de
Tamarindo” abestia, zapore oneko eta pulpa gozo eta
atsegineko fruitu bati buruz hitz egiten du. Hori gogora eka-
rrita, ea nork dioen orain Donostiako tamarindo faltsu horiei
nolabaiteko fruitua ikusi diola.
Baina ezagutu deza-
gun nola iritsi ziren
Donostiara, nork eta
nondik ekarri zituen.
Historia XIX. Mendeko
80. hamarkadan hasten da,
Donostiako Alde Zaharreko
Narrika Kalean bazen kapeluen
denda dotore bat (1838koa eta
gaur egun irekita jarraitzen
duena), jabea ondorengo
frantsesak zituen Agapito
Ponsol jauna zen eta Parisera joan zen kapeluen azkeneko
nobedadeak ezagutzera. Bertan aur-kitu zuen Donostiako
Udala aspalditik bila zebilen zuhaitz mota, Itsasaldeko bal-
dintzak jasango zituena, oso handia ez zena eta lan gutxi
ematen zuena.
Hasieran donostiarrek “zuhaitz nanoak” izenez deitzen
zieten erdeinuz, baina itzal ona egiten zuten eta egoki
apaintzen zuten denok ezagutzen dugun paisaia. Azkenean
onartua izan zen.
Orain ez genuke imajinatuko Donostiako Kontxan bestelako
zuhaitzik. Donostiarrak dira euren zuhaitzak aukeratzen
dituztenak eta haiek ez badiete Tamariz izenez deitu nahi eta
Tamarindo izenez deitzen jarraitu nahi badute bada dei
diezaietela nahi bezala, euren zuhaitzak dira eta.
- 28 -
> Julio Calonge
Donostian ez dago Tamarindorik
LURRAK EMANAinguruko zizak
Inonotus tamaricis.
Tamarindus Indica.
- 29 -
Donostian ez dago Tamarindorik Uztaila - abuztuaHonezkero badakizue nola ulertu behar dituguntaula hauek eta ez dut azalpenik emango.Abuztuan ez da Mailoperik aterako eta hemendoaz uztaila eta abuztuko taulak. Gogoan izanereiteko edo landatzeko bezain garrantzitsua delabiltzekoan ere, batez ere bildu eta gero luzaroanusteldu gabe iraun behar duten landareekin.
ZERUAK ESANA> Andoni Tolosa
egutegi biodinamikoa
Egun batzuetan ordua agertzen da, egun horietan, ordu hori arte landarearen atal horri mesede egingo diogu eta ordu horretatik aurrera beste bati.
Agertzen den egunetan landare bati mesede egitea nahi bada, ez da komeni ezer egitea, aldiz kalte egin nahi bazaio egun horietan
egin behar da egin behar dena, moztu, edo atera, ...
Ilargi berria Ilargi betea
1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31
ABUZTUA Sustraia Sustraia Lorea
Sustraia Lorea
Hostoa Hostoa
Lorea
Lorea 17:00Hostoa
16:00Sustraia
Fruitua 20:00Sustraia
Fruitua 11:00Sustraia
19:00 Fruitua
Fruitua
Hostoa 11:00Lorea 12:00Hostoa 16:00
Hostoa Fruitua 15:00
Fruitua Fruitua Sustraia Sustraia
Lorea
17:00Lorea
Sustraia 14:00
Sustraia
Lorea 10:00Hostoa
Hostoa 13:00Fruitua
Letxuga, aza,eskarola,zerba, porrua, perrexila, ...
Patata, arbia,azenarioa, tipula, bara-txuria, erremolatxa, ...
Brokolia, eta apainga-rri moduraerabiltzenditugun loreguztiak.
Fruta-arbolak, tomateak,lekak, babak, artoa, kalabaza, kalabazina, ...
Hostoa Sustraia Lorea Fruitua
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31UZTAILA
Hostoa Fruitua Fruitua Sustraia
Lorea
Hostoa Hostoa
Hostoa
SustraiaSustraia Lorea 14:00Hostoa
Fruitua 16:00Sustraia
Lorea 12:00
Sustraia 13:00Lorea
Lorea 17:00Hostoa
Fruitua 13:00Hostoa
Sustraia
Lorea
Fruitua
Lorea 11:0016:00
Fruitua Fruitua
11:00Fruitua
Hostoa
Fruitua
SustraiaSustraia Lorea
Sustraia
Sustraia
Fruitua 10:00
Noiz ireki zen lantegia?
Beteluko ura 1866an mineromedizinala
izendatu zuten. Ur lantegia ireki baino
lehen, bainuetxe bat izan zen, oso
ospetsu eta ederra 1965. urtera arte.
Bereziki arnas aparatuko gaixotasunak
tratatzen ziren eta aipatzekoak dira,
bertan egon ziren jende ospetsu
batzuen izenak: Alfonso XII, Alfredo
Mayo aktorea, Rodezno Kondea...
Bainuetxea bota eta handik urte ba-
tera sortu zen Beteluko Ura. D. Pedro
Gandarias Urquijo, bainuetxeko nagu-
siak eraiki zuen, eta gaur egungo
jabeak holandar batzuk dira.Hauek
1986ean erosi zuten eta geroztik
beraiekin lan egiten dugu.
Geroztik gaur egun arte zein aldaketa
eman dira?
Aldaketa gehien bat prozesuan eman da,
iturburua berdina baita, Dama Iturri.
Hasieran eskuz iturrian betetzen zuten
eta gaur egun automatizatua dago.
Zein da prozesua ura biltzen denetik
botiletan saltzen den arte?
Iturburua, sakonetik datorrenez,
depositu batzuetara ponpatzen dugu,
eta aparteko tratamendurik eman
gabe botilak bete, tapoia jarri, etike-
tatu eta kaxa edo seiko paketeetan
jartzen dira, ondoren paletizatu eta
saltzeko prest. Prozesua sinplea da,
baina kalitatezko arauak jarraitu behar
ditugu, eguneroko analisiak, trazabili-
tatea etab.
Nongo bezeroak dituzue?
Ba gehienbat, Euskal Herrikoak baina
Errioxa, Kantabria eta Zaragozan ere
saltzen da. Supermerkatu eta dende-
tan eros daiteke.
Ze ezaugarri ditu Beteluko urak?
Ez zaio tratamendurik ematen, eta ur
minerala den aldetik konposizio eta
propietate berdinak mantentzen dira
beti, 22 gradutan ateratzen da.
Beteluko urak daraman mineral orekari
esker da hain ur berezi eta osasunga-
rria. Besteak beste, diuretikoa da
dituen oligoelementu kopuruaren-
gatik, eta horri esker toxinak ezabatzen
laguntzen du eta giltzurrunetako kalku-
luak babesten ditu. Bestalde, digesti-
boa ere bada, bikarbonato kopuru han-
dia daukalako eta gehiegizko garrazta-
suna eta bilis urak moteltzen ditu muki
gastrikoa babestuz.
Zenbat langile zaudete momentu
honetan?
Zazpi langile, sei bertakoak eta bat
bizkaitarra.
Krisiak eragin al dio enpresari?
Bai, nahiz eta Beteluko bezero fin eta
fidelak izan, gaur egungo egoera ikusiz
nabaritu dugu. Gainera, uraren
merkatua oso konplexua da, nik 26
urte daramatzat eta hasieran lau edo
bost marka baino ez ginen eta gaur
egun berriz ehunetik gora.
- 30 -
ekinarenEKINEZ
“Mineral orekari esker dahain ur berezi eta
osasungarria”Beteluko ura komerzializatzen duen enpresako bi langilerekinizan gara Mari Carmen Zubillaga eta Edurne Sarratearekin.Dama Iturrik isurtzen duen ura aspalditik da ezaguna dituenezaugarriengatik, bainuetxea izatetik lantegia izatera pasa zen.
>> Beteluko Ura S.A.
FITXAIzena: Beteluko Ura S.A.
Iturburua: Dama iturri.
Uraren Ezaugarriak:
-Tratamendu kimikorik gabea.
-Ur minerala
-Diuretikoa
-Digestiboa
Jarri zaitez harremanetan:
948 513 157 / 616.411.371
e-posta: [email protected]
Uztailaren 1etik 7raArribeko A. GarmendiaIrurtzungo M. Gastearena
Uztailaren 8tik 14raLekunberriko M.A. Azpiroz
Uztailaren 15etik 21eraLekunberriko M.I. Mendia
Uztailaren 22tik 28raLeitzako O. Erviti
Uztailaren 29tik 31raLeitzako M.Z. Campos
Abuztuaren 1etik 4raLeitzako M.Z. Campos
Abuztuaren 5etik 11raLeitzako M.I. Larraya
Abuztuaren 12tik 18raBeteluko C.A. CarrilloIrurtzungo MutiloaMartirena
Abuztuaren 19tik 25eraLeitzako P. Teresa
Abuztuaren 26tik 31raArribeko A. GarmendiaIrurtzungo M. Gastearena
agend
a
uztaila
abuztua
merkatu txikia
Guardiako farmaziak
- Pick-up bat salgai oso egoeraonean. 160.000 km, mendianibili gabea. 2005. urtekoa. 667 848 832
- FURBY pampina salgai, berriabezala, 60€ bakarrik. 626 717 360
- Ebook KINDLE amazon 50€.626 717 360
SALGAI ALOKATU
- Alokatu edo traspasatzen daLekunberriko Goiko Loredendaezin dugulako eraman. 667 848 832
- BOE pisu bat alkilatuko nuke,2009. urtekoa, garaje eta tras-tero eta guzti. LekunberrikoZintzar kalean. 616942416.
- Bigarren eskuko trikiti soinuinstrumentua behar dugu,datorren ikasturterakoalokatuko genuke. Maider. 618 255 041-Bateriako klaseak, haur zein
helduentzat. Bateria ikasi,musika irakurri (sentitu),erritmoak jo edota gozatu etaesperimentatu nahi duzu?679 938 016 / 948 507 672.Igor de Castro.
- Informatika teknikaria:ordenagailua konpondu,birusak garbitu, programakberria jarri, datuak (argazkiak,dokumentoak...) berresku-ratu. Etxetik hartzen eta era-maten dugu ordenagailua.661 405 890
- Neska euskalduna umeakzaintzeko edo etxeko lanakegiteko prest. Josune. 948 510 793
LAN BILA
kontuTXIKIAK
Aldatz: Aldazko Elkartean bertso afaria21:00etan, Julio Soto eta SebastianLizasorekin. Txartelak salgai hilaren 15aarte Aldazko Ostatuan eta LekunberrikoElosta Tabernan.
Astiz: 12:00etan Mendukilon euskalmitologiari buruzko ikuskizuna “Puxkek”taldearen eskutik.
23
Lekunberri: Brincadeira taldearenkontzertua 20,30etan. Kataluniatik eto-rritako konpainiak erritmo, pirueta etamalabareretan oinarritutako ikuskizunaeskainiko du. Doako sarrera.
10
20
BESTERIK
TRUKAKETA
- 500 litroko izozkailu batdaukat. Txikiagoa batekintrukatuko nuke. Oso egoeraonean dago. Doan. Deitu639 861 257 (Ane)
- Maiatzean AzkaratekoBalerdi elkartean egindakobertso afariaren ondoren,beroki bat agertu zen.Mutilarena, artillezkoa. Zubazara jabea, deitu 659 818385 telefonora.
4 Lekunberri: Erdi Aroko Azoka.
2 Lekunberri: Udako Zinea: Piratas delCaribe - En mareas misteriosas.
9 Lekunberri:Udako Zinea: X-men, primerageneración.
ADI!Atalak kudeaketa berria izango du iraletik aurrera.Merkatu Txikian sartzeko eskatzen dizkiguzuen publi-zitateak bi hilabetez egongo dira jarrita eta ondorenkontrako abisurik jasotzen ez badugu kendu egingoditugu.
Lekunberri: Udako Zinea: Karate Kid.19
Lekunberri: Udako Zinea: El osoYogui.
26
Uztailak 5, ostiralaIluntzean ezkilak jotzea eta txupinazoa
22:30 - Mus txapelketa. Gauerdian Triki Pesta!!
Uztailak 6, larunbata16:30 - Ume jolasak
17:30 - Haurren herri kirolak, eta II. Entzierro txikia.
19:00 - Herri Kirolak
22:00 - Afaria eta erromeria Dj Txokorekin
Uztailak 7, igandea (San Fermin eguna)
10:30 - Ermita eta elizako ezkille jotzea
11:00 - Erromeria dantzari, bertsolari eta trikitilariekin.
Lutxurdio eta Astiazaran trikitilariak, Irazu eta
Peñagarikano bertsolariak. Nesken aurreskua.
13:30 - Mailoak dantza taldearen erakustaldia
14:30 - Bertso-bazkaria. Ez da txartelik behar, animatu!!!
18:00 - Artzai Txakur erakustaldia. Ondoren, tortilla patata
lehiaketa eta sagardo dastaketa. Egun guztian, Lutxurdio
eta Astiazaran trikitilariak.
Azkarateko festakUztailak 19, ostirala20:13 Txupinazoa ondoren herri afaria00:30 Laiotz taldea
Uztailak 20, larunbata12:00 PuzkabiltzaArratsaldean haurrentzako puzgarriakOndoren trikitilariak eta zezen suzkoa1:00 Bide Batez taldea
Uztailak 21, igandea9:00 Goiz soinua11:00 Meza nagusia eta XIII. Patata tortillalehiaketa eta hamaiketakoa denentzat17:30 Haurren arteko pilota partiduak.19:00 Herri kirol ikusizuna eta trikitilariak
Uztailak 22, astelehena11:30 Puzkabiltza21:30 Herri afaria eta ondoren dj txoko
Arribeko jaiak
Uztailak 27 larunbata12:00 Suziria eta erronda etxez-etxe.
17:00 Puzgarriak eta txokolatea
18:00 Mus txapelketa.
19:30 Ortzadar dantza taldea.
21:00 Dantzaldia trikitrilariekin.
22:30 Herri afaria.
01:00 Dantzaldia “dj”ekin.
Uztailak 28 igandea12:00 Pilota partiduak.
17:00 Puzgarriak eta txokolatea.
19:30 Sagardo festa.
19:30 Dantzaldia Santxotenarekin.
20:00 Mus txapelketaren finala.
Astizko jaiak
Abuztuak 23 ostirala 10:00 Pestei hasiera emateko ezkil jotzea11:00 Etxez-etxe puxke biltzea Gari eta Iñakirekin21:00 Herri aparie, ondoren Gabezin taldeaAbuztuak 24 larunbata “San Bartolome Eguna”11:00 Puzgarriak eta haur jolasak12:30 Triki-poteoa
16:00 Mus txapelketa herriko etxean18:30 Bertso saioa: Maia, Egaña eta Lujanbio. Gai jartzailea: Soto20:00 Dantzaldia Gabezin taldearekin.21:00 Herri aparie, ondoren Gabezin taldeaAbuztuak 25 igandea12:00 Herriz-herriko Nafarroako Kirol Txapelketa17:30 Pilota partiduak. Ondoren, sagardo eta pintxo dastaketa
Gari eta Iñaki trikitilariekin
Gorrittiko Pestak
Abuztuak 25, larunbata
Arratsaldean Txupinazoa eta mus txapelketa
19:00 Iribasko Basakaitz dantza taldearen emanaldia.
21:30 Herri afaria eta gauerditik aurrera musika.
Abuztuak 26, igandea
10:00 Dianak, ondoren, meza nagusia
12:00 Erronda etxez-etxe.
Arratsaldean mus finala, haur jolasak eta txokolatada
Iribasko jaiak
Atalloko jaiakSan Juan ttiki jaiak abuztuaren bukaeran
Abuztuak 2, ostirala16:30 Jaien hasiera suziriarekin
16:30 Mus txapelketa
18:30 Patata-tortilla lehiaketa
19:30 Puskabiltza
00:30 Dantzaldia Dantzadi taldearekin
Abuztuak 3, larunbata12:00 Puskabiltza eta "herri-argazkia"
18:00 Ume-jolasak
22:00 Kuadrila afaria
00:30 Dantzaldia "Trikidantz" taldearekin
Abuztuak 4, igandea09:00 Dianak
10:30 Meza
12:00 Dantzariak
13:00 Pilota partidua: "Pilota goxua"
txapelketaren finala.
18:00 Herri kirolak: Errazkin-Uitzi
Ondoren dantzaldia
Abuztuak 6, asteartea10:30 Meza nagusia
14:00 Zikiro jatea
Ondoren dantzaldia
Errazkingo jaiak
festa onak pasa!festa onak pasa!
Top Related