X.MANUEL BESTEIRO ALONSO
ORIXE E TIPOS DE F SILESÓ
Un fósil é calquera resto dun organismo do pasado ou da súa actividade que quedou conservado en ámbar, no xeo glaciario ou a maioría das veces, nas rochas
TIPOS DE FÓSILES
Fósil en ámbar
Pegadas
Moldes
En Siberia, en 2003, foi encontrado un mamut completo en moi bo estado, con todas as súas partes brandas preservadas.
Este descubrimento proporcionou gran cantidade de informaciòn sobre a vida de estes animais, que existiron hai 10 000 anos.
FFóósilessiles
PROCESO DE FOSILIZACI NÓ
Un organismo morre e queda enterrado polos sedimentos.
As partes brandas podrecen, pero as partes duras permanecen o suficiente como para deixar impresa a
súa superficie externa no sedimento.
Ás veces esas partes duras son
mineralizadas e quedan preservadas.
Máis frecuentemente, as partes duras disólvense e o oco que deixan énchese
por materias achegados por augas subterráneas.O fósil así orixinado será o
molde externo do organismo.
QUE MOSTRAN OS F SILES¿ Ó
• O ambiente no que se formou a rocha: Mariño ou continental
• O clima : tropical temperado…
¿Por qué se encontran fósiles de organismos mariños nos Alpes, Pirineos ou no Himalaia?
•Estes lugares estiveron baixo o mar
•As montañas non son tan antigas coma a Terra
¿Cómo pasa unha zona mariña a continental?
•Baixou ou subiu o nivel do mar
•Baixou ou subiu o continente
•Ocurreron os dous procesos
Cambios Eustáticos
Son cambios no nivel do mar de gran amplitude, moita duración e que afectan a todo a planeta.
Causas dos cambios eustáticos:
1. Variación do volume de auga dos océanos
Durante as glaciacións descendeu o nivel do mar(100 m respecto ao nivel actual)
Durante as épocas cálidas ascendeu 80 m por riba do nivel actual
2.- Variación da forma das cuncas oceánicas( Variación de 350 m no nivel do mar)
Cambios isostáticos
ISOSTASIA : elevacións ou descensos da codia terrestre en función do peso que exerce sobre a capa inferior ou manto.
Se se engade sobre os continentes un gran peso, coma no caso dunha glaciación onde os continentes soportan casquetes glaciares de 3000 m. de espesor, estos tenden a fundirse lentamente ata que se alcanza o equilibrio isostático
En cambio, se se eliminan materiais da codia, como cando se erosiona una cordillera durante millones de años, la corteza se eleva hasta que alcanza el equilibrio isostático.
Os cambios Eustáticos afectan por igual a todo o planeta e non explican a existencia simultánea de costas de emersiónn e costas de afundimento
A CODIA TERRESTRE NON TEN O MESMO GROSOR EN TÓDOLOS LUGARES
UN RELEVO CON DOUS GRANDES CHANZOS
Zona máis alta do relevo terrestre: Everest ( 8848m)
Zona máis profunda do relevo terrestre: Fosa das Marianas( - 11 033 m)
A altitude media (-2000m)
Profundidade media dos océanos: 3865 m
Elevación media da terra emerxida: 841 m
71% da codia está somerxida e 0 20% sobre o nivel do mar
Zona máis alta do relevo terretre: Everest ( 8848m)Zona máis profunda do relevo terrestre: Fosa das Marianas( - 11 033 m)
UN RELEVO CON DOUS GRANDES CHANZOS
CODIA OCEÁNICA: materiais densos e delgados 360 M de Km2
CODIA CONTINENTAL: materiais pouco densos pero grosos: 139 M de Km2
A altura que alcanza cada zona é aquela que lle permite alcanzar o equilibrio isostático
O CREBA CABEZAS CONTINENTAL
Ata o século XX, as teorías xeolóxicas sobre os movementos dos continentes coñecense como teorías fixistas ou Fixismo. Entendíase que os continentes e os mares mantiveran as posicións actuais ao longo de toda a historía da Terra. Só se admitían os movementos na vertical debido a Isostasia.
No século XX, reuníronse unha serie de feitos que non podían ser explicados satisfactoriamente coas teoría fixista, e o peso do paradigma impedía ver outras alternativas.
No século XX comezan a aparecer xeólogos que cuestionan as teorías fixistas ao expoñer determinados feitos. Von Humboldt (século XIX) observou as semellanzas entre as costas atlánticas de Sudamérica e África. Frank Taylor publicou en 1910 un artígo, no que expoñía a hipótese da mobilidade continental.
Sen embargo, foi Alfred Wegener quen, trala publicación do libro “El origen de los continentes y de los océanos” en 1915, fixo un gran esforzo por cambiar o paradigma cara teorías mobilistas
As teorías mobilistas son as que defenden que os continentes se desplazaron ao longo da historia da Terra.
Antártida
Suramérica
Africa
India
Australia
ARGUMENTOS XEOLÓGICOS
ARGUMENTOS XEOGRÁFICOS ARGUMENTOS PALEOCLIMÁTICOS
ARGUMENTOS PALEONTOLÓXICOS
OS ARGUMENTOS DE WEGENER
A DERIVA CONTINENTAL DE WEGENER
No pasado todas as masas continentais estaban unidas nun supercontinente chamado Panxea.
A panxea fracturouse nunha serie de continentes que “derivaron” ata as posicións actuais, desprazándose sobre o fondo marino.
Na fronte de avance dos continentes formaríanse unhas “enrrugas”, serían as cordilleiras.
Debilidade da teoría de Wegener:
Descoñecía cal era a causa e o mecanismo dos desprazamentos dos continentes. Impulsado por diversos científicos, propuxo como cáusas do movemento
A forza centrífuga da rotación da Terra , desprazaría aos continentes cara o ecuador
A freada pola atracción da Lúa e do Sol
Ningunha destas cáusas era suficiente. Na época de Wegener non se coñecía cómo eran: - os fondos oceánicos
- O interior da Terra
As masas continentais fóronse separando, ata dar lugar aos actuais continentes.
As enrrugas da fronte de avance formaría as cordilleiras
Panxea
Único océano mundial
Panxea dividiuse dando lugar a distintas masas continentais.
A DERIVA CONTINENTAL DE WEGENER
A DERIVA CONTINENTAL DE WEGENER
Debilidade da teoría de Wegener:
Descoñecía cal era a causa e o mecanismo dos desprazamentos dos continentes. Impulsado por diversos científicos, propuxo como cáusas do movemento
A forza centrífuga da rotación da Terra , desprazaría aos continentes cara o ecuador
A freada pola atracción da Lúa e do Sol
Ningunha destas cáusas era suficiente. Na época de Wegener non se coñecía cómo eran: - os fondos oceánicos
- O interior da Terra
• 1930 Morre Wegener sen que a súa teoría fose aceptada• Mediados do século XX: estudo dos fondos oceánicos• 1968: existe por fin unha teoría sobre a tectónica de
placas
Alfred Wegener (1880-1930)
A HERDANZA DE WEGENER
¿Cómo son os fondos oceánicos?
Ambos métodos permiten coñecer o relevo e os accidentes xeográficos do fondo oceánico cunha gran exactitude.
O ESTUDO DOS FONDOS OCEÁNICOS
Aportou datos decisivos para formular a teoría de tectónica de placas
As perforacións comezaron por 1960 e duraron 35 anos
O barco de investigación sueco Albatross, 1947-1948.
O buque de perforación Glomar Challenger (EE.UU.), foi posto en servizo en 1968.
O buque de perforación JOIDES Resolution, utilizado desde 1985.
¿Cómo son os fondos oceánicos?
Existencia dunha dorsal oceánica de 6.000 km de ancho, 65.000 km de lonxitude e de 2 a 3 km de altura sobre a chaira abisal.
A profundidade media das chiras abisais é duns 4.000 metros.
¿Cómo son os fondos oceánicos?Margen continental
A distribución dos sedimentos: a gran maioría dos sedimentos depositados encóntranse cerca das costas e a súa potencia vai diminuindo a medida que nos acercamos á dorsal oceánica. O espesor daba unha media de 1,2 Km
A xuventude dos fondos oceánicos: tódalas rochas que se encontraron sobre a superficie do fondo oceánico tiñan menos de 185 millóns de anos.
IDADE DOS FONDOS OCEÁNICOS
• Idade das rochas inferior a 185 M.a en tódolos fondos O.• Nas dorsais idade inferior a 1 Ma. (Rochas actuais)• A idade vai aumentando ao afastarnos da dorsal• A maior volume de sedimentos, máis idade do fondo
MaMa Ma Ma Ma 30Ma
Dorsal
¿Como é o interior terrestre?Terra:
Radio ecuatorial: 6.378,16 Km.
Radio polar: 6.357,77 Km. (20,39 km máis pequeno co raio ecuatorial)
Densidade media: 5,5 gr/cm3
Os coñecementos actuais sobre o interior da Terra baséanse no estudo do comportamento das ondas sísmicas orixinadas nos terremotos que constantemente se producen.
A temperatura da Terra oscila entre a temperatura media da superficie da Terra que se cifra en 15ºC e o interior do núcleo que chega a temperaturas por encima dos 5.000ºC. Nos primeiros 100 km de profundidade o gradiente xeotérmico é de 3ºC/100 m.
A Terra ten un campo magnético debido á dinámica do seu núcleo interior. Este campo magnético pódese detectar cun compás( brújula) e é de vital importancia comprender o seu comportamento para afianzar a teoría da tectónica de placas.
Os métodos directos de investigación aportan abundantes datos das rochas que se encontran na codia terrestre.
Minería subterránea Lavas que expulsan os volcáns
Rochas profundas expostas por erosión
Sondeos de investigaciónProfundidade máxima: 12 km
¿Como é o interior terrestre?
Os métodos indirectos de investigación permitiron á maioría dos científicos deducir que os materiais da codia eran rochas formadas por silicatos lixeiros.
Características físicas del planeta
INTERIOR QUENTE
Os volcáns indícannos elevadas tª
A TERRA, UN IMÁN
Un núcleo metálico explica este fenómeno
DENSIDADEDensidade media:5,5 g/Cm3
Densidade da codia:2,7g/Cm3A densidade do interior ten que ser grande
Norte magnético
Norte xeográfico
¿Como é o interior terrestre?
UN PLANETA EN CAPAS
A propagación das ondas so se explica coas capas
Son métodos indirectos que estudian as vibracións sísmicas que se propagan en todas direccións atravesando a Terra e chegan ata a súa superficie producindo terremotos.
Sismógrafo Tipos de ondas sísmicas
Péndulo ríxido e pesado
Soporte ríxido
Agulla rexistradora
Sismograma
Ondas S
Ondas P Ondas L
Métodos sísmicos
Os métodos sísmicos permitiron establecer con bastante precisión a existencia de discontinuidades no interior da Terra.
2 4 6 8 1410 12
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
Velocidade (km/s)
Profundidade (km)
Discontinuidade de Mohorovicic
Discontinuidade de Gutenberg
Discontinuidade de Wiecher-Lehman
Ondas S
Ondas P
¿Como é o interior terrestre?
BASEADO NA COMPOSICIÓN DOS MATERIAIS
Manto
Codia
Núcleo
Composición da Terra
Discontinuidade de Mohorovicic
Discontinuidade de Gutenberg
Discontinuidade de Wiecher-Lehman
CODIA:Continentes: grosor medio 35 Km Granitos e GneisOcéanos: Grosor medio 8 Km Basaltos e gabroDensidade media 2,7 g/Cm3
MANTO:Chega ata os 2900 Km de profundidadeFormado por PeridotitaDensidade maior de 3 g/Cm3
NÚCLEO:Composto por Ferro e NíquelNúcleo externo :Fundido Chega ata os 5150 KmNúcleo interno: SólidoDensidade 10-12 g/Cm3
Modelo Xeoquímico do interior da Terra
Corteza terrestre
Manto
Núcleo
BASADO NO COMPORTAMENTO FÍSICO DOS MATERIAIS
Composición da Terra
LITOSFERAInclúe a codia e un pouco de mantoLitosfera continental: 100-200 KmLitosfera oceánica: 50-100 Km
MANTO SUBLITOSFÉRICOSólido próximo ao punto de fusiónCapa plástica e dúctilAstenosfera: ata os 670 KmMesosfera: entre os 670-2900 Km
NÚCLEO EXTERNOChega ata os 5150 KmEstado líquido
NÚCLEO INTERNOEstado sólido Discontinuidade de
Wiecher-Lehman
Mesosfera
Litosfera
Astenosfera
Núcleo externo
Núcleo interno
Modelo xeodinámico do interior da Terra
Litosfera
Astenosfera
Mesosfera
Endosfera
kmkm EstadoDensidadComposiciónEstructura basada en la composición
Estructura basada en las características físicas
Núcleo interno
35
670
2900
5170
2900
50-200
300
5100
2,8
3,3
5,5
9,9
13,6
Sólido
Sólido 5% de fusión
Fluido
Sólido
Sólido
Litosfera
Astenosfera
Mesosfera
Núcleo externo
Silicatos ricos en Al
Silicatos ricos en Fe
y Mg
Hierro (Fe)
CortezaDiscontinuidad de Mohorovicic
Manto superior
Núcleo interno
Núcleo externo
Discontinuidad de Gutenberg
Discontinuidad de Lehman
Composición da Terra