Tuberkulosia
• Deituta TBC, gaixotasun infekziozoa da, Mycobacterium generokoa, gaixotasun infekziosoen artean geihago irauten duena izan ahal liteke.
• Birikak afektatzen ditu baita nerbio-sistema, sistema-linfatikoa, genitourinarioa, gastrointestinala, odolaren ibilbidea, hezurrei, giltzadurei baita ere larruazalari.
• Sintoma ohikoenak estulka gorroekin 15 egun baino gehiago batzuetan odolarekin, sukarra, iserdiketa gauean, sorabioak, hotzikarak eta pisu galera.
• Arasoak agertzen ari dira tuberkulosiaren antibiotikoarekin gogor egiten ari delako, txerto hauek BGC dira.
• Airearen bidez transmititzen da, baita gaixoa estulka edo txistua botatzen duenean.
• Tuberkulosia azaldu ahal da seinu eta sintoma hauekin:
• -Birikak
• -Pleuritis tuberculosoa
• -Extrabirikatakoa
• Biriketan ez badu eragiten hauek gertatu ahal dira:
• -Tuberkulosi meningea
• -Tuberkulosi oftalmikoa
• -Tuberkulosi Kardiobaskularra
• -Tuberkulosi nerbio-sistemakoa
• -Tuberkulosi Genitourinarioa
• -Tuberkulosi osteoartikularra
Transmizioa
• Estula, doministikua, hitz egiten, abesten…
• Beste pertsonekin arreman ez izatea hoberena da.
• Zenbat eta bakterio gehiago, infekzioa handiagoa izango da.
• Beren inguruan daudenak, infektatzeko %25-eko probabilitatea daukate.
• Ihesa edo beste gaixotasun garrantzitsua dutenek, tuberkulosia hartzen badute hiltzeko probabilitatea dute.
• Adibidez esnea higienizatua ez dagoenean tuberkulosia hartu daiteke.
Historioa
• Tuberkulosia gizakiari eragiten dion gaixotasun zaharrenetariko bat da.
• Orain dela 15.000 eta 20.000 urte artean kalkulatzen da.
• Esaten da espezie hau eboluzionatu egin duela Mycobacterium generoko mikroorganismoretatik.
Tratamendua
• Tuberkulosia produktu farmakologikoen bidez senda daiteke.
• Tuberkulosia senda daiteke oso erraz, baina horretarako oso goiz hartu behar da gaixotasuna.
Tratamendu kirurgikoa
• Lehen sahiets-hezurraren kondrotomia.
• Sahiets-hezur batzuk kentzea,
pulmoiak kolapsatzeko.
• Neumotorax terapeutikoa.
Gehienetan egiten dena da.
Tratamendu farmakologikoa
• Lehen mailako sendagaiak:isoniazida, rifampizina, pirazinamida, etambutol eta estreptomizina .
• Bigarren mailako sendagaiak: zikloserina, etionamida, ziprofloxazinoa…Hauek tuberkulosia oso sendoa denean erabiltzen dira edo lehengoko sendagaiak efektu txarrak dituztenean.
Prebentzioa
• Prebentzioa bizitza garbi eta osasuntzu bat izatea, identifikatu gaixoak sendatu ahal izateko hauek tuberkulosia ez transmititzeko BGC txertoaren bidez.
• Txerto hau hilabete bateko umeei ematen zaie.
Neurri prebentiboak
• Infektatuta dagoen pertsonak ahoa estali behar du mukusapi baztergarrirekin estulka egiten duen bakoitzean.
• Eskuak garbitu estulka egin ondoren.• Bizitza lekuaren aireztapen ona egitea.• Bizitza lekua garbitzea zapi hezeekin.• Maskarilla erabili leku publikoetan.• Ez euki bizitak gaixotasuna ez duten pertsonetaz.• Tratamendua jarraitu
Txertoak
• BCG txertoa umeen kasua erabiltzen da.
• RUTI ,txerto terapeutikoa da, momentu honetan egiten daude.
Tuberkulosiaren eguna
• OMS-k esan zuen, tuberkulosiaren
eguna martxoaren 24a
izango zela esan zuten.
Egun hori ezarri zuten,
zeren eta Robert Koch
medikuak deskubritu
zuen tuberkulosiaren baziloa.
Top Related