ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21
1. dokumentua. Diagnostiko laburtua
Dokumentuaren
izenburua:
ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21
1. dokumentua. Diagnostiko laburtua
Laguntza teknikoa: Maider Etxaide. Haizea Ikerketa S.L
Onintza Andrés. Haizea Ikerketa S.L
Leire Sarobe. Haizea Ikerketa S.L
Hartzailea: Zamudioko Udala
Udal koordinazioa: Alkatetza. Igotz López Torre
Ogasun, Herritarren Arreta, Ingurumen eta Enplegua. Elena Iglesias Méndez
Tokiko Agenda 21eko koordinatzaile teknikoa. Nestor Arregi
Orrialdeak: 161
Hizkuntza: Euskara
Emate data: 2012ko otsaila
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 4 -
LABURPEN EXEKUTIBOA 2
SARRERA 2
Aurrerakariak eta testuingurua 2
Helburuak 2
Lanerako programa 2
Dokumentuaren egitura 2
DIAGNOSTIKOAREN EMAITZAK GAIKAKO EREMUKA 2
LURRALDEARI LOTUTAKO ALDERDIAK 2
1. LURRALDEA ETA PLANGINTZA 2
2. MUGIKORTASUNA ETA GARRAIOA 2
3. BIOANIZTASUNA ETA PAISAIA 2
BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA INGURUMENAREN KALITATEA 2
4. URA 2
5. HONDAKINAK 2
6. ENERGIA 2
7. INGURUMENAREN KALITATEA. Atmosfera, Akustika eta Lurzoruak 2
8. ARRISKUAREN ETA JARDUERA EKONOMIKOEN KUDEAKETA 2
9. UDAL ADMINISTRAZIOAREN EROSKETA PUBLIKOA ETA INGURUMEN KUDEAKETA 2
10. KLIMA ALDAKETA ETA INPAKTU GLOBALA 2
SENTSIBILIZAZIOA, HERRITARREN PARTAIDETZA ETA BARNEKO KOORDINAZIOA 2
11. KOMUNIKAZIOA, SENTSIBILIZAZIOA ETA HERRITARREN PARTE-HARTZEA 2
12. BARNE KOORDINAZIOA ETA TRANSBERTSALITATEA 2
GIZARTEAREN ETA EKONOMIAREN GARAPENA 2
13. BIZTANLERIA 2
14. GARAPEN EKONOMIKOA ETA LAN MERKATUA 2
16. HEZKUNTZA, EUSKARA, KULTURA ETA KIROLA 2
17. ETXEBIZITZA 2
EBALUAZIO OROKORRA ETA LEHENTASUNEZ ESKU HARTZEA ESKATZEN DUTEN EREMUAK 2
AURKIBIDEA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 5 -
Bere Tokiko Agenda 21en berrikuspenaren esparruan, Zamudioko Udalak, 2011ko azaroa eta 2012ko otsaila
artean diagnostiko txosten hau egin du, zeinak hurrengo fasean burutuko den Tokiko Ekintza Plan 21en
oinarriak ezartzen baititu.
Udal kudeaketan eta udalerriko bizitzan eragina duten lurralde, sentikortze, partaidetza zein koordinazio,
ekonomia eta gizarteari buruzko arlo tematikoen identifikazio, bilketa eta analisiak Zamudiok aurrez aurre dituen
erronkak hautematea ahalbidetu du eta, halaber, datozen urteei begirako lehentasunezko eskuhartze
helburuak, iraunkortasun klabean ezartzea posible egin du.
Erauzitako ondorio nagusiak jarraian adierazi bezala laburbiltzen dira:
LURRALDEARI LOTUTAKO ALDERDIAK BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA
INGURUMENAREN KALITATEA
Txorierriko eskualdea, antzina landa izaera handia zuena, hirurogeigarren hamarkadaz geroztik industri hazkundeko gune gisa hazi da Bizkaiko hiriburutik duen gertutasunaren ondorioz. Zamudio konbertsio honen adibide garbia da.
Bilbao-Lezama bide estuko trenbideak mendebaldetik ekialdera zeharkatzen du udalerria eta herrigunera erraz iristea oztopatuz. Gainera, arrisku elementua da.
Udalerrian ez dago nabarmentzeko moduko gune edo paisaia degradaturik.
Gune batzuk hirigintza aldetik hutsune handiak dauzkate (Zarpilene eta Santimami).
Asua ibaiaren uholdeak industriguneetan eta San Martingo ibaiertzean dute eragina.
Herri arteko garraio publikoaren eskaintza hobetzea beharrezkotzat jotzen da, herritarren beharrei eta industri poligonoetako langileen beharrak asetzeko.
Proiektu bat burutuko da bizikletazko herri arteko sarea planifikatuko duena.
Zamudiok ez du Erkidegoko, estatuko edo Europako babes irudiekin babestutako naturgunerik.
Udalerrian Europako Erkidegoko Intereseko 5 habitat identifikatzen dira.
Asua ibaia kutsadura presio altua jasaten ari da isurketen ondorioz, batez ere industri jatorriko isurketena, eta gainera morfologi presio handia pairatzen ari da.
Kontabilizatu gabeko ur bolumenak oso handiak
dira eta Zamudioko banaketa sarean banatzen den uraren %25 inguru galtzen dela kalkulatzen da.
Ez da burutzen banatutako eta sektorez sektore banatutako ur bolumenen erregistro sistematikorik egiten.
EAEko 2009ko Iraunkortasun Txostenaren arabera, Zamudioko hondakin sorkuntza biztanle/eguneko Udalsarea 21eko udalerrien batez bestekoaren gainetik dago (1,3 kg/egun/bizt).
Gaika jaso diren hondakinen kopurua 2007-2010 bitarte hazi den arren, ekoitzitako hondakin kopuruarekiko portzentajea Udalsarea 21eko batez bestekoaren azpitik dago.
Udal administrazioan energi iturri garbi eta berriztagarriak ekoizten eta erabiltzen jarraitzea beharrezkotzat jotzen da.
Zonakatze akustikoa egingo da berriki burutu den zarata mapan oinarrituta.
Zamudiok ez du Udal Larrialdi Planik.
Erosketa eta kontratazio publikoan ingurumen dimentsioa barneratzea eta tokiko administrazioaren ingurumen kudeaketa gutxi landutako arloak izan dira gaur arte.
Ez da ezagutzen udalerriaren eta udal administrazio beraren jardueraren ondoriozko emisioen banaketa.
LABURPEN EXEKUTIBOA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 6 -
HEZKUNTZA, HERRITARREN PARTAIDETZA ETA BARNEKO KOORDINAZIOA
GIZARTEAREN ETA EKONOMIAREN GARAPEN
Ahaleginak egiten ari dira komunikazio kanalak garai berrietara egokitzeko.
Tokiko Agenda 21 arloan ez dago herritarren partehatze mekanismo edo organo egonkorrik.
Tokiko Ekintza Planaren kudeaketa aktiboa egitea aurreikusita dago.
La Biztanleria hazi egin da 2000 urteaz geroztik.
Estrategikotzat jotzen da ekonomi jardueren bultzadarekin eta enplegu politiken indartzearekin aurrera jarraitzea.
Pobreziari loturiko arazo eta beharrak azken urteetan indar handiagoaz ageri dira egungo ekonomi krisia dela eta.
Gizarte zerbitzu eta ekipamenduak hazten eta anizten joan dira azken urteetan. Hala ere, zenbait arlotan oraindik lanean jarraitu beharra dago ongizatea hobetzeko eta gizarteratzea bultzatzeko.
Osasun zerbitzuak biztanleriaren beharretara egokitu behar direla uste da.
1991-2006 aldian, datu eskuragarriak dauden azken urtea da 2006, Zamudion euskalduna eta ia euskalduna den biztanleriaren portzentajea igo egiten da. Hizkuntza honen erabilera handitzea bai administrazioan eta baita herritarren artean ere etorkizunari begirako erronka garrantzitsua da.
Kultur izaerako ekipamenduen zuzkidura nahiz jardueren programazioa Zamudioren indargune dira.
2011tik aurrera kirol ekipamenduen kudeaketa Udalaren eskutik egiten da. Instalazioak eta eskaintzen diren jarduerak hobetzeko ekimen desberdinak garatzen ari dira.
Etxebizitza eskaintza berria lurzoru eskaintzaren eta aurreikus daitekeen eskaeraren arteko malgutasun irizpideekin planteatu den arren, garrantzitsutzat jotzen da Zamudiotarren etorkizuneko belaunaldientzako etxebizitzarako lurzoruaren erreserba egitea.
Eraikuntzaren eta baliabide kontsumoaren irizpideen aplikazioan iraunkortasuna bermatuko duen etxebizitza garapena bultzatuko da.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 7 -
Zamudioko udalak duela urteak ekin zion garapen iraunkorrera bultzatzeko bideari.
2003ko maiatzean Udaltalde 21 Txorierri taldearen erakuntza hitzarmena sinatzen du Derio, Larrabetzu,
Lezama, Loiu eta Sondikako udalerriekin batera Tokiko Agenda 21en ezarpen prozesuari hasiera emateko.
Udalerri guzti hauek Mancomunidad de Servicios del Txorierri-Txorierriko Zerbitzuen Mankomunitatean
integratuak.
Horrela, 2004an, Udaltalde 21 Txorierri proiektuaren esparruan, Zamudiok bere lehen gizarte eta
ingurumeneko diagnostikoa taxutzen du. Lehen Tokiko 21 Ekintza Plana, 142 ekintza, 14 ildo estrategikotan eta
35 programetan banatuta dituena, osoko bilkuran onartzen da 2005eko azaroan, 4 urteko exekuzio
horizontearekin. 2005ean Zamudio Udalsarea 21era atxikitzen da, hots, Iraunkortasunaren aldeko udalerrien
euskal Sarera.
20005-2010 aldian Zamudiok bere garaian definitutako helburu estrategikoak erdiesteko formulatutako
ekintzen atal bat exekutatu zuen eta bere Tokiko Ekintza Planaren ezarpen maila handia lortu zuen.
2011ko urrian Zamudiok duela urteak egin zuen apustua berritzen du eta erabaki honekin tokiko garapen
iraunkorra den eredu baterantz eta Aalborg + 10 Konpromisoei ekarpena eginez aurrera jarraitzeko
konpromisoa berresten du.
EAEko Ingurumen Esparru 2002-2020 Programak, non garapen iraunkorreko euskal ingurumen estrategia
jasotzen den, besteak beste, 10.000tik gorako udalek ingurumen teknikari bat izan dezatela xedatzen du eta
2012 urterako 5.000 biztanletik gorakoek baita ere, bakarka nahiz era mankomunatuan. Zamudiok, 3.248 biztanle
dituelarik, helburu hau soberan betetzen du.
Txosten honen edukiak “Zamudioko gizarte eta ingurumen diagnostikoaren idazketan” eginiko lana islatu
eta jasotzen du. Diagnostiko hau udalerriaren Ekintza Plan-Tokiko Agenda 21en berrikuspenaren lehen fasean (1.
Fasea: Diagnostiko Sintetikoa) kokatzen da eta 2011ko azaroa-2012ko otsaila epealdian burutu da.
“Zamudioko gizarte eta ingurumen diagnostikoaren idazketa”, Udalsareak 2011 urtean argitaratu zuen
EAEko udalerrietako Tokiko Agenda 21eko Ekintza Planak Berrikusteko Gida Metodologikoan ezarritako
gidalerroek diotenari hertsiki jarraikiz egin da. Diagnostikoak iraunkortasunaren 3 dimentsioak baitaratzen ditu
(ingurumena, ekonomia eta gizartea).
Aurrerakariak eta testuingurua
SARRERA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 8 -
Diagnostiko hau Zamudioko udaleko alkatetzak eta Ogasun, Herritarren Arreta, Ingurumen eta Enplegua
sailetik lideraturik eta Haizea Ikerketa S.L aholkularitzaren elkarlanaz burutu da. Horrez gain, Udalsarea 21eko
idazkaritza teknikoa kudeatzen duen Ihoberen bitartez, Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen Departamentuaren
laguntza jaso du. Lan hau posible izan da Zamudioko udaleko hala politikari nola teknikarien, Mancomunidad de
Servicios del Txorierri-Txorierriko Zerbitzuen Mankomunitatearen eta Behargintza Txorierriren, eta baita ere
herritarren, elkarteen, eta gizarte entitate zein eragileen, inplikazio eta partaidetza zuzenari esker.
Diagnostiko honetan bilatzen diren helburuak ondokoak dira:
1. Udalerriaren lurralde, ingurumen, komunikazio, partaidetza, gizarte zein ekonomiari lotutako arlo
multzoaren analisia egitea eta ondoren baloratzea.
2. Balorazio horretatik abiatuta Ekintza Plan berriaren lehentasunezko eskuhartze arloak zein diren
erabaki.
3. Oraindik indarrean dauden eta garrantzitsuak diren aurreko Planeko ekintzak identifikatu.
4. Azterturiko arloekin zerikusia duten eta Plan berrian barneragarriak diren udalarenak eta udal
gainetikoak diren plan eta programak identifikatu.
5. Planaren formulazioari begira, helburu estrategikoak definitu.
6. Intereseko gizarte eta ekonomi munduko aktoreen eta, oro har, hiritarren ikuspuntua barneratu.
7. Arloetan eskuduntza duten udaleko teknikari eta politikarien baliozkotzea bermatu.
Ondoriozko Ekintza Planak:
1. 2012-2020 urteei begirako Zamudioren ekintza iraunkorraren konpromisoa definitu eta zehaztu
egingo du.
2. Zamudioren datozen 8 urteei begirako estrategia irudikatuko du.
3. Herri bezala datozen 8 urteetan landu beharreko erronka eta ekintza nagusiak zehaztuko ditu.
Lan programa 3 fase nagusitan banandu da:
1. Proiektua abiarazteko egin beharreko definizio eta martxan jartzeko lanak, hau da, prozesua
aurkezteko bilera eta jardunaldiak ospatzea eta udal barneko zein udalaz kanpoko (herritarrak eta
gizarte zein ekonomi eragileak) koordinazio eta partaidetza mekanismoak TA21en berrikuspenaren
beharretara egokitzea.
2. Informazioaren bilketa eta integrazioa: tokikoa eta udalaz gaindikoa den informazioa bildu nahiz
integratzea eta aztertzen diren gai arloetako arduradun diren teknikariekin eta interesa agertzen
duten politikariekin elkarrizketak egitea.
3. Txostena idaztea: Diagnostiko Laburtua.
Lanerako programa
Helburuak
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 9 -
Agenda 21, kontzeptu zein filosofiagatik, berau osatu eta zehaztuko duen Udaleko teknikari eta politikariak
biltzen dituen barne partaidetza prozesu batez zein herritarren sektore multzo osoaren kanpo partaidetzaz
lagunduta joan behar du.
Kalitatezko herritarren partaidetza bermatzeko komunikazio estrategia batez lagunduta egon behar du.
Estrategia honek informazio euskarri eta motibaziorako tresna izan behar du. Helburu horrekin, prozesuan gako
diren uneetan udalak ohiki erabiltzen dituen komunikazio kanalak erabili dira.
Zamudioko Gizarte eta Ingurumen Diagnostikoa egituratu ahala aipatutako 3 faseetan zehar barne zein
kanpo partaidetza barneratu eta artikulatu dira eta jasotako ekarpenak ondoriozko txostenean baitaratu.
Atxikita doan koadroan prozesuan zehar garatutako partaidetza jarduerak xehetasun handiagoz azaltzen
dira.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 10 -
MEKANISMOA HELBURUAK LOTUTAKO KOMUNIKAZIOA
BARNEKO PARTAIDETZA
1.go barneko lan saioa
(2011-11-21)
Helburu bezala dauka eragile tekniko zein politikoei
prozesua aurkeztea.
Azalpeneko saioa da Udaletxeko langile eta politikariek
prozesuaren aurrean dauzkaten zalantzei eta
jakingurari erantzuteko erabiltzen dena. Halaber,
eragile bakoitzak burutu beharreko lanen eta hauek
burutuko diren uneen berri ematen da era zehatzean.
Era honetara, eragile oro behar bezala informatuta
dagoela bermatzen da eta euren agendak ustekaberik
gabe programatzeko aukera ematen da.
Prozesuan partaide diren Udal eremu guztiei deialdia.
Partaide diren teknikoei elkarrizketak
Elkarrizketa teknikoek, inplikatutako udal eta
eskualdeko sail guztietan eginak, Zamudioren
errealitate sozial, ekonomiko eta ingurumenekoaren
ikuspegi sakonagoa lortzea bilatzen dute. Funtsean,
izaera kualitatiboa duen informazioa eskuratzen
ahalbidetzen dute.
Udal mailako teknikoei deialdia.
Eskualde mailako teknikoei deialdia.
2. barneko lan saioa
(2012-02-24)
Bere helburua da diagnostikoaren edukiak
baliozkotzea bai eta Tokiko Ekintza Plan 21 berriaren
oinarria eratuko duten lehentasunezko arloak adostea.
Prozesuan partaide diren Udal eremu guztiei deialdia.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 11 -
MEKANISMOA HELBURUAK LOTUTAKO KOMUNIKAZIOA
KANPOKO PARTAIDETZA
Herritarren hautemate mailaren galdetegia Diagnostikoan aztertuko diren gaikako arloen inguruko
galdetegi sinplifikatua, interesa duen ororen esku
ipintzen dena.
Udal web orrian berria.
Udalerriko iragarki-tauletan berri ematea.
Etxez-etxeko eskutitza.
Herritarren 1. foroa: kafe-solasaldia
(14-12-2011)
Prozesuaren aurkezpena egitea eta Diagnostikorako
gaikako arloen eta intereseko gaien inguruko eztabaida
egitea bilatzen duen gunea.
Udal web orrian berria.
Udalerriko iragarki-tauletan berri ematea.
Etxez-etxeko eskutitza.
Elkarteei zuzendutako idatzizko deialdia.
Telefono deiekin errefortzua.
Industri sektorearekin lansaioa
(19-01-2012)
Prozesuaren aurkezpena egitea eta Diagnostikorako
industri sektoreari loturiko arloen eta intereseko gaien
inguruko eztabaida egitea bilatzen duen gunea.
Zamudioko industri sektoreko enpresei zuzenduriko
deialdi idatzia
Telefono deiekin errefortzua.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 12 -
“1. Dokumentua. Sintesi Diagnostikoa” txosten honek diagnostikatu beharreko gizarte, ekonomi eta
ingurumen gaiak gaikako 4 bloketan taldekatutako 17 gaikako arlotan banatzen ditu:
LURRALDEARI LOTUTAKO ALDERDIAK
1. Lurraldea eta plangintza
2. Mugikortasuna eta garraioa
3.. Bioaniztasuna eta paisaia
HEZKUNTZA, HERRITARREN PARTAIDETZA ETA BARNEKO KOORDINAZIOA
11. Komunikazioa, sentsibilizazioa eta herritarren parte-hartzea
12. Barne koordinazioa eta transbertsalitatea
BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA INGURUMENAREN KALITATEA
4. Ura
5. Hondakinak
6. Energia
7. Ingurumenaren kalitatea (atmosfera, akustika eta lurzorua)
8. Arriskuen eta jarduera ekonomikoen kudeaketa
9. Udal administrazioaren erosketa publikoa eta ingurumen kudeaketa
10. Klima aldaketa eta inpaktu globala
GIZARTEAREN ETA EKONOMIAREN GARAPENA
13. Biztanleria
14. Garapen ekonomikoa eta lan merkatua
- Jarduera ekonomikoaren egitura eta maila
- 2. sektorea
- Zerbitzuen sektorea
- Turismoaren eta ostalaritzaren sektorea
- Enplegua eta lan merkatua
15. Ongizatea eta gizarteratzea
- Ekitatea eta gizarte zerbitzuak
- Berdintasuna
- Bizikidetza
- Osasuna eta osasun zerbitzuak
- Telekomunikazioak eta IKTetara irismena
16. Hezkuntza, euskara, kultura eta kirola
17. Etxebizitza
Dokumentuaren egitura
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 13 -
Udalerriko gizarte, ekonomia eta ingurumen egoeraren Diagnostikoa Udalsarea 21ek ezarritako ereduari
jarraiki egituratzen den eremukako fitxetan aurkezten da. Fitxa hauek diagnostikatu nahi diren 17 eremukako gai
garatzen dituzte. Jarraian eremukako fitxa baten eredua aurkezten da:
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 5. Hirigintza plangintza eta diseinua.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
1.1. Lurralde
eremua
Lurralde inguruaren gako ezaugarriak kokagunearen, urbanizazio mailaren, azpiegituren
presentziaren eta lurralde dinamiken arabera aukeratuak.
Lurraldearen Antolamendurako Artezpideek definitutakoaren arabera, Zamudioko
udalerria Bilbo Handia (Bilbao Metropolitarra)ri dagokion lurraldea da.
KANPOKO PARTAIDEATZA:
(*) Kanpo partaidetzak jardueretan adierazitako iritziak gaikako arloetako dagokien fitxetan
letra etzanez sartuta daude..
Tokiko Agenda 21 2005-2008
Lotutako ildoak eta programak
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
Europa
Estatua
EAE
Lurraldea
Udalerria
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Udalaz gaindiko eskumenekoak
1. LURRALDEA ETA PLANGINTZA
LURRALDEARI LOTUTAKO ALDERDIAK
DIAGNOSTIKOAREN EMAITZAK GAIKAKO EREMUKA
Aa
lbo
rg+
10
ko
np
rom
isoa
Azpieremua Diagnostiko laburtua Balorazioa
Gaikako eremua
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 14 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 5. Hirigintza plangintza eta diseinua.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
1.1. Lurralde
eremua
Zamudioko udalerria Bilbo Handia (Bilbao Metropolitarra)ri dagokio, EAEko
Lurralde Antolamenduaren Artezpideek (LAA) definituriko eremu funtzionalen
arabera, eta, administratiboagoa den lurralde banaketaren arabera, Txorierriko
eskualdeari, Erandio, Derio, Larrabetzu, Lezama, Loiu eta Sondikarekin batera.
Zamudio Txorierriko bailararen erdialdean dago kokatuta, eta, era berean,
Bilbao Metropolitarraren eremu geografikoan inkardinatuta dago.
Kokapen geografikoa
Iturria: Haizea Ikerketak egina http://www1.euskadi.net/cartografia/ -tik abiatuz
Txorierri eskualde harremaneko lau bide ardatz garrantzitsuk zeharkatzen
dute: Avanzada-Asua-Erletxe (N-637), norabide berean doan Txorierriko
Korridorea, Enekuri-Asua-Unbe ardatza eta Bilbao-Derio-Mungia-Bermeo (BI-637)
ardatza. Halaber, Lutxana-Bilbao-Lezama eta Lezama-Bilbao trenbideek ere
zeharkatzen dute, biak partekatzen dutelarik Bilbao-La Ola (Sondika) bide zatia.
Bere biztanle dentsitatea, 161,60 bizt/Km2 2010an, Bizkaiko batez bestekotik
urrun dago (161 521,01 bizt/km2) eta baita biztanle gehien dituzten eta lurralde
azalera txikiagoa duten Txorierriko udalerrietatik (Derio eta Sondika) ere.
1. LURRALDEA ETA PLANGINTZA
LURRALDEARI LOTUTAKO ALDERDIAK
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 15 -
1.2. Udal
lurzoruaren
egitura
organikoa eta
erabilerak
Txorierriko Bailararen morfologia bi mendikate paralelok mugatzen dute.
Hauetako batek iparraldetik mugatzen du bailara, malda etzanagoekin (Unbe,
Artebakarra, Berreaga, Gamizmendi) eta besteak hegoaldetik, malda
handixeagoekin (Banderas, Artxanda, Ganguren, Avril). Asua ibaiak
azpieskualdea zeharkatzen du, ekialdetik mendebaldera, eta izena ematen dio.
Txorierriko azpieskualdea, antzina landa izaera nabarmena zuena,
hirurogeigarren hamarkadaz geroztik industria hazkundeko zabalkuntza gune
gisa eraldatu da hiriburuarekiko duen gertutasunak eraginda. Zamudio
konbertsio eredu honen adibide garbia da.
Lurzoru urbanizaezinak Zamudioko udalerriaren zati handia okupatzen du. Hiri
lurzoruari eta lurzoru hiritargarriaren banaketari begiratuz gero, ekonomi
jarduerak dira lurzoruaren atal nagusiena hartzen dutenak. Etxebizitza
lurzoruaren pisu erlatiboa eskualdeko txikienetarikoa da.
Gaur egun, paisaia batez ere baso izaerakoa da.
Lurzoru erabileraren banaketa (Corine Land Cover)
Erabilera ha %
Koniferoen basoak 362,616 20,20
Hostozabalen basoak 591,315 32,94
Zakardiak eta sastrakadi mesofiloak 28,802 1,60
Sastrakadi esklerofiloak 0,148 0,01
Larre naturalak 30,858 1,72
Belardi eta larreak 444,921 24,78
Labore-lurrak 6,180 0,34
Garraio guneak 74,870 4,17
Hiritarturiko guneak 255,469 14,23
Iturria: Haizea Ikerketak egina Eusko Jaurlaritzako Biodibertsitateko eta Ingurumen Partaidetzarako Zuzendaritzaren informaziotik abituz
Etxebizitza lurzorura
2% Ekonomi
jardueretarako lurzorua
16%
Sistema orokorretarako lurzorua
8% Lurzoru
urbanizaezina
74%
Lurzoruaren egituraketa orokorra eta organikoa
Iturria : Haizea Ikerketa k egina Eustateetik ateratako informaziotik abiatuz (2011)
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 16 -
Corine Land Coverren lurzoru erabileraren arabera, lurzoruaren %18 gutxi
gora behera artifizializaturik dago (garraio guneak eta hiritarturiko guneak).
(*) Kafe-solasaldian industri erabilerarako lurzoru gehiago ez dadila erabili
eskatzen da. Industri jardueraren zabalkundeak bere garaian 20 baserritik gora
desagerrarazi zituela gogorarazten da.
Bailara hondoan, udalerriaren azalera osoaren %40 inguru dena, lurralde
nahikoa ordeka da, %10etik gorakoak ez diren maldak ageri direlarik. Bertan
gertatu da lurzoruaren artifizializazio handiena, etxebizitza asentamenduak,
zuzkidurakoak, industrialak, komunikaziokoak etab. bilduz.
Lurzoru erabileren kokapen geografikoa (Corine Land Cover)
Iturria: Haizea Ikerketak egina Eusko Jaurlaritzako Biodibertsitareko eta Ingurumen Partaidetzarako Zuzendaritzaren informaziotik abituz.
Zelai eta belardiek ere udalerriaren bailara hondoaren zati oso garrantzitsua
hartzen, baita San Antolin eta Geldoko eremuetan ere. Guztira udalerriko
lurraldearen laurdena osatzen dute.
Lurraldearen eraldaketa dinamika nagusiak hirigintza operazioen eskutik egin
dira eta baita industri poligonoen zein parke teknologikoaren garapenaren eskutik
ere.
Hazkunde honen ekonomi eragin onuragarriak gutxietsi barik, Zamudion
laurogei eta hamargarren hamarkadan gertaturiko industri asentamenduen
garapena errepikaezina da. Zabalkunde hori goia jotzeko puntuan dago
(aurreikusitako hazkundeak dira Santimami mendebaldean eta Usinalde
Torrelarragoitiren hegoaldean).
Loiuko Aireportuaren instalazioak bailararen erdialdea eta Zamudioko lurren
atal bat hartzen dute.
Legend
corine
<all other values>
CORI_CAST
Bosques de coníferas
Bosques de frondosas
Landas y matorrales mesófilos
Matorrales esclerófilos
Pastizales naturales
Prados y praderas
Tierras de labor
Zonas de transportes
Zonas urbanas
lim_tm
061-2.jpg
RGB
Red: Band_1
Green: Band_2
Blue: Band_3
062-1.jpg
RGB
Red: Band_1
Green: Band_2
Blue: Band_3
Koniferoen basoak
Hostozabalen basoak
Zakardiak eta sastrakadi mesofiloak
Sastrakadi esklerofiloak
Larre naturalak
Belardi eta larreak
Labore-lurrak
Garraio guneak
Hiritarturiko guneak
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 17 -
Bilbao-Lezama bide estuko trenbideak udalerria mendebaldetik ekialdera
zeharkatzen du Asua-Erletxes errepidearekiko paralelo. Hiri bilbea baldintzatzen
du, hirigunerako sartzeko aukera murrizten baitu eta N- 637 edo Txorierriko
Korridoretik isolatzen baitu.
Egungo trenbide trazatua herrigunetik igarotzen den zatian lurrazpiratzeko
asmoak urteak daramatza gauzatu gabe.
(*) Kafe-solasaldian trenbidearen lurperatzea eskatzen da egungo trenaren
trazatuak sortzen dituen zatiketa eta arazoei irtenbidea emateko.
1.3. Hiri egitura
eta ehundura
Udalerria Geldo, Aranoltza-San Antolin, Galbarriatu-Santimami y Arteaga-San
Martin tokiko entitatetan banatuta dago.
Udalerriak konfigurazio polinuklearra dauka etxebizitza lurzoruari
dagokionean, San Martingo guneak, biztanle gune garrantzitsuenak, mugarritzen
duena eta maila txikiagoan Santimamik, udalerriaren mendebaldean, Txorierri
Etorbidea eta Aireportuaren jabetzako diren lurren mugaren artean dagoenak.
Etxebizitzen konfigurazioa lurzoru urbanizaezinean dauden baserri
asentamendu barreiatuekin eta Geldoko landa-gunearekin osatzen da.
San Martingo herrigunean eraikuntza irekiaren tipologiak nahasten dira (ohiki,
behe solairua gehi lau eta batzuetan bostetik gora). Ez da hiri bilbe benetakorik
eratzera iristen.
Landa eremuan baserriak eta eraiki berriak diren famili bakarreko etxeak
daude, batzuetan hein batean kontzentraturik ageri direlarik.
Hiri multzoaren dentsitatea 42,89 etxebizitza/ha da, Lurralde
Historikoarenaren antzerakoa (45,99 etxebizita/ha).
Erabileren dibertsitate eta nahasketari dagokionean, Zamudion ezarpeneko
ondorengo unitateak bereizten dira:
o San Martingo herrigunea, etxebizitza eta txikizkako merkataritzako
erabilerak dituena.
o Hiri ehun industriala, eskualdeko BI-637 errepidearen eskuin aldean hainbat
erabilera dituena eta ezarpen eredu tradizionala duena.
o Eta teknologi parkea, zeinak, industri ezarpen tradizionalaren aldean, landa
eremuan hobeki integratutako asentamenduak eskaintzen dituen, plantako
okupazio txikiago batetik, gune berdeen azalera handiagoetatik eta
hirigintza eta baita arkitekturaren diseinu kalitate handiago batetik ere
abiatuta.
1.4. Hiriko eta
hiri inguruetako
berdeguneak
Udalerriak hainbat hiri parke dauzka (Bidekoetxe, Elexalde, y Santimami) eta
baita hainbat poligono eta sektoreri loturiko lorategiak ere. Parkeek, lorategiek
eta hiriko gune berdeek guztira hiri lurzorua osatzen duen azaleraren 11,31 %
hartzen dute. Ehuneko hau Txorierriko udalerrien batez bestekoaren apur bat
gainetik dago baina lurralde historikoaren eta EAEren batez bestekoaren azpitik
geratzen da.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 18 -
(*) Kafe-solasaldian garrantzizkotzat jotzen da Bidekoetxe parkearen
eraberritze integrala (pasealekuaren zoruaren egokitzapena, komunen ezarpena,
banku azpietan zoladura jartzea, udazkenean eroritako hostoak sarriago jasotzea,...)
eta beharrezkotzat jotzen da herriko parkeetan komun publikoak ipintzea.
(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegian, parkeei dagokienez,
meteorologia txarrari egokitutako tokia eskatzen da eta azpiegituren
hobekuntza eta modernizazioa ere (zabuak, babes zona).
(*) Ekonomi sektorearekin ospatutako saioan poligonoetan gune berderik ia ez
dagoela aipatzen da eta paisaia hobetu beharra dagoela, inguruarekin paisaia
integrazioa bilatuz.
Gune berdeek guztiz konektaturiko sarerik osatzen ez duten arren, badago
nolabaiteko konexiorik zenbaitzuen eta herrigunearen artean.
Arau Subsidiarioek (AASSek) Zamudio herrigunetik erraz iristeko toki batean
dagoen eta aski erakargarria den parke handi edo eremu libreen gune batez
hornitzeko beharra diagnostikatzen dute.
1.5. Hiri paisaia
eta gune
hondatuak
Udalerrian ez dago paisaia edo gune endakatu nabarmenik.
(*) Kafe-solasaldian Zamudiok eskaintzen duen irudia ona dela jotzen da eta
herritarren hautemate mailaren galdetegiari erantzuten dion gehiengoa hiri
inguruaren kalitatearekin pozik dago; halaber, zenbait gunetan (Uribe gunea) hiri
altzari nahiko ez dagoela aipatzen da.
Industri pabiloietatik kanpo geratu diren industri jarduera zaharren baina
aktiboen adibide zenbait daude. Nolanahi ere, jarduera horiek kokatuta dauden
tokiarekin bateragarriak dira.
Hiri inguruko baratzen okupazio puntualak ez dira arazo.
Udaletxeak udalerrian jolas baratzak proiektatu eta egitea aurreikusita dauka.
Ekimen honek 46.700 m2 gutxi gora behera hartuko ditu eta aisiarako gune komun
batean 100 baratzetik gora sortzeko aukera emango du.
Udalerrian hobekuntza behar duten bi gune daude:
o Zarpileneko etxebizitza eta baserria, teknologi parkearen barnean.
Birkokatze beharretan daude. Konponbidea korapilatsua da, eragina jaso
duten zenbait alderdik konparaziozko bidegabekeriak gertatu dela uste
baitute.
o Santimamiko auzoak hirigintza hutsune handiak dauzka.
1.6. Ondare
arkitektonikoa
eta kulturala
Arau Subsidiarioek (AASSek) kapitulu bat dute Eraikuntza Katalogoari
buruzkoa, Kultur Ondarea osatzen duten edo babes bereziko erregimen baten
pean dauden gauzak jasotzen dituena eta, baita kultur balio bereziak izateagatik
udal irizpidearen arabera ordezkatzen dituzten balioak kontserba daitezen babes
berezia esleitzeko adinakoak direla uste diren haiek ere jasotzen dituena.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 19 -
o Monumentu edo Monumentu Multzo izendatuak:
Malpikako dorrea (babes berezia).
San Martin eliza (babes berezia).
o Monumentu edo Monumentu Multzo izendatuak izateko proposatuak:
Cadalso baserria.
Zamudianoen Galtzara o Errege Galtzara.
Olamuniagako Errota.
o Udal izaera duten Higiezinak:
Aranburu baserria. Agirre baserria.
Osinaga Goikoa baserria. San Miguel baseliza.
Larragoiti Jauregia. San Bartolome baseliza.
Udaletxea. San Antolin baseliza.
Sandike baserria. San Mames baseliza.
Santo Tomás baseliza. Arteagako Ola-Errota.
Abona baserria. Zamudioko trenbide geltokia.
Elexalde inguruak, eliza, Zamudioko dorretxea, Cadalso oinetxea eta udaletxea
dituela, ondare eraikuntza kultu garrantzitsuenak biltzen ditu.
Malpikako Dorrea eta San Martingo eliza Santio Bidearen Babes
Erregimenaren eraginaren pean daude, Kultura Ondare gisa kalifikatua,
Monumentu multzo izendapenaz, 14/2000 Dekretuaren bidez, urtarrilaren 25ekoa,
Donejakue Bidea Monumentu Multzo izendapenaz, Kultur Ondasun gisa
sailkatzeko dena (EHAA 29 zk., otsailaren 11).
AASSek higiezin katalogatuetan egiten diren esku hartzeak integratzen diren
erregimenen eraginaren pean daudela xedatzen dute.
Udalerriaren baitan ondoko Arkeologi Gune eta Balizkio Arkeologi Gune
bereizten dira:
o Malpikako Dorrearen eta San Martin elizaren arkeologi gunea,
Kalifikatutako Kultur Ondare gisa izendatua.
o Hirumugarrietako Megalitoen Arkeologi Gunea, Abril mendian kokatua,
Bilbao, Derio eta Zamudioko udalerrietan, Kultura-Ondasun izendatua eta
Eusko Jaurlaritzak inbentariatua.
o Balizkio Arkeologi Guneak:
Santo Tomás baseliza.
Zamudioko Cadalso etxea.
San Mamés baseliza.
San Antolín baseliza.
o Monumentu izendatzekoak diren Arkeologi Guneak:
San Martín tenplua.
Berreaga multzoa.
Gamizmendi edo Larrazabalako sorgin baratza.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 20 -
Berreagako kastroa, gotorturiko herriskaren arkeologi gunea eta Burdin Aroko
nekropolia, Zamudio, Mungia eta Gamiz-Fika artean dagoena, monumentu
multzo izendapenaz, Sailkatutako Kultura Ondasun deklaratua izan da.
Kadalsoko oinetxeak, jabego pribatukoa, erorita dauden zatien berehalako
birgaitzearen beharra du.
Zamudioko udalaren jabetzakoak dira Udaletxea, Malpikako Dorrea eta
baselizak.
Udalerriko planeamenduak ez du baitaratzen tokiko arkitektura interesa
duten eraikinen katalogorik. Beraz, udalerri mailan garrantzia duen ondarearen
berreskurapenerako dirulaguntzarik ez dago arauturik.
1.7. Lurralde eta
sektore
antolamendua
EAEko Lurralde Antolamenduaren Artezpideek (LAP) udal planak bateragarri
egiteko mekanismoen ezarpena beharrezko duten Bilbaoko Hiri Eremu
integratuaren udalerrien artean aipatzen dute Zamudio.
Bilbao Metropolitarreko Lurralde Zatikako Planak (LZP) lehentasunezko
“nekazaritza garapenerako lehenetsitako” udalerritzat jotzen du Zamudio. LZP
honek industri lurzoruaren promozio publikoari begira Arestiko eremuaren
erreserba aurreikusten du Zamudioko udalerrian egungo Teknologi Parkearen
zabalkuntzarako.
Euskal Autonomia Erkidegoko Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko
Lurraldearen Arloko Planak (LAP) ur ibilguak perspektiba hirukoitz batetik
ordenatzen dituenak:
o Asua ibaia, osagai hidraulikoaren arabera, I mailako bezala sailkatzen du
Zamudiotik barrena igarotzen den zatian eta bere adarrak diren Untza eta
Daños errekastoak o mailako bezala;
o Asua ibaia, osagai urbanistikoaren arabera, landa eremuan dauden
ibaiertzetan, garatuta dauden eremuetako ertzetan eta hirigintza garapen
berrien potentziala duten ibaiertzetan zatitzen du;
o eta, ingurumen osagaiaren arabera, ongi kontserbatutako landaredidun
ibaiertzak eta berreskuratzeko behar berezia duten ibaiertzak identifikatzen
ditu.
Lurralde Sektorekako Plan honek Asua ibaiak maiz sortzen dituen uholdeak
nabarmentzen ditu. Uholde horiek industriguneetan eta San Martin ibarrean
dute eragina, datu hau gogoan eduki beharrekoa izaki hirigintza garapeneko
edozein proiektutan.
Santimamiko sektore berriaren zabaltze jarduerarekin uholdeen aurreko
jarkikortasun handiagoa lortuko dela uste da.
Urpetu daitekeen Arteagako eremuari dagokionean, Udalak puntu
gatazkatsuen azterketa bat egingo du, URA-Uraren Euskal Agentziarekin
elkarlanean.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 21 -
EAEko Ekonomi Jardueretarako Lurzoru Publikoa eta Merkataritza-
Ekipamenduak Sortzeko Lurraldearen Arloko Planak (LAP) Zamudio
lehentasunezko interesekotzat kategorizatzen du. Merkataritzarako eremu
handien arautzeari dagokionean, LAPk zentraltasun handieneko udalerrien artean
kokatzen du Zamudio.
EAEko Trenbideen Azpiegitura Antolatzeko Lurraldearen Arloko Planak
(LAP) komenigarritzat jotzen du Txorierri zeharkatzen duen lineak Lutxanarekin
duen konexioa mantentzea, Sondika-Lutxana adarraren bitartez, zeinak
metroaren 1. Linearekin konexio intermodala ahalbidetuko bailuke, eta baita
Metro Arineko sistemarekin konexio teknikoa ere. Etorkizunari begira, Linea hau
Metro Arineko Sistemara bihurtzeko aukera planteatzen da.
Bizkaiko Errepideen Sektorekako Lurralde Planak aurreikusita zituen eta
Zamudion eragina zuten eskuhartzeak exekutaturik daude jada.
Nahiz eta Nekazaritza eta Basogintza Antolatzeko Lurraldearen Arloko
Planak (LAP) lurraldearen zati handi bat baso erabilerako gisa ordenatzen duen,
lurzoruen heren bat gutxi gora behera “nekazaritza eta abeltzaintzarako” gisa
kategorizatuta daude. EAEko beste herri askotan gertatzen denaren alderantziz,
“balio estrategiko altuko lurzoruak” gehiago dira “trantsizioko landa paisaiari”
dagozkionak baino”.
1.8. Hiri
antolamendua
1987ko Arau Subsidiarioak (AASS) indarrean egon diren hamalau urtetan
zehar hamaika aldaketa puntual tramitatu eta onartu dira. Haietako seik industri
lurzoruei eragiten diete, hiruk bide komunikazioen sistema orokorrei eta bi
kasutan etxebizitza lurzoruei.
2007ko ekainak 18an Zamudioko Arau Subsidiarioak onartu ziren 8 urteko
horizonteari begira eginak.
Nekazaritza eta abeltzaintza:
balio estrategiko
altua 19%
Nekazaritza eta abeltzaintza: trantsiziozko landa paisaia
15% Basoa 46%
Etxerakoa; industriarakoa;
ekipamendu eta
azpiegituratakoa
20%
Nekazaritza eta Basogintza Antolatzeko LAPeko kategorien banaketa
Iturria: Haizea Ikerketak egina Nekazaritza eta Basogintza Antolatzeko LAPeko informaziotik abiatuz.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 22 -
Etxebizitza arloan burutu diren jarduerek aurreko mendeko azken
hamarkadetako demografi hazkuntza negatiboa zuzentzeko helburua izan dute.
Horregatik, indarrean dagoen planeamendua egin zenean ez zen gatazkatsutzat jo
etxebizitza lurzorua neurriz gain dimentsionatu izana eta, are gehiago, Zamudiok
lurralde azpiegitura eta ekipamendu handiekiko (Aireportua, Txorierriko
Korridorea, Teknologi Parkea) duen kokagune berezia eta Asua bailarako ardatz
industrial-tertziario handiaren baitan, eta batez ere Bilbaoko Eremu
Metropolitarraren baitan, dagoela kontutan izaten bada.
Industri edo ekonomi jardueretarako lurzoru kalifikazio berriak irizpide
murriztaile eta selektiboarekin erabaki dira udalerriaren epe luzerako garapen
aukerak arriskuan ez jartzeko.
Bide azpiegiturei dagokienez, onartutako irtenbideak ibilgailu eta oinezkoen
irisgarritasuna hobetzeko helburua dute.
Santimamiko exekuzio proposamenak industri poligonoetako bide sarea eta
Txorierriko Korridorearekiko konexioa osatzea du helburu. Horrela bada,
poligonoek ekialde-mendebalde konexioa izango lukete eta aniztu egingo
litzateke Txorierriko Korridoretik poligonoetarako sarbidea.
Olostealdeako eremuan lurzoruaren erabilera aldatzeko Udaletxeak eginiko
proposamena ez zen onartu. Uraren Euskal Agentziak (URA), lurzoru
urbanizaezinetik urbanizagarrirako kategoria aldaketa ez zuen ontzat eman
urpera daitezkeen lurrak izateagatik.
1.9.
Antolamenduan
eta eraikuntzan
iraunkortasun
irizpideak
sartzea
Indarrean dagon udalerriko planeamenduak ez du berariazko iraunkortasun
irizpiderik barneraturik, ez lurraldearen antolamendu eta arauketari dagokionean
ez eta eraikuntza arloan, Eraikuntza Kode Teknikotik haratago, ere.
Ez dago udalaren arau ez zerga tresnarik energi eraginkortasuna eraikinetan
sustatzea xede duenik. Laguntzak EEE (Energiaren Euskal Erakundea) eta IDAE
(Instituto para la Diversificación y Ahorro de la Energía) erakundeetatik datoz.
Ez dago energi eraginkortasun ziurtapenik duen etxebizitzarik, azken
erreferentzia urtea 2010 izanik.
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE 1. Lurraldearen eta hiri eremuaren antolamendu iraunkorra.
o P 2. Lurzoruaren erabilera iraunkorra.
o P 3. Ondarearen sustapena.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 23 -
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
EAE
28/1997 dekretua, otsailaren 11koa, Euskal Autonomi Elkarteko Lurraldearen Antolamendurako Artezpideak
behin betiko onesteko dena.
179/2006 dekretua, irailaren 26koa, Bilbo Metropolitarreko Lurraldearen Zatiko Plana behin betiko onartzen
duena.
262/2004 dekretua, abenduaren 21ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoko Jarduera Ekonomikoetarako
Lurzorua Sortzeko eta Saltoki Handiak Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana onartzekoa.
41/2001 dekretua, otsailaren 27koa, Euskal Autonomia Erkidegoko eremuan Trenbide Sarearen
Lurraldearen Antolamendurako Arloko Plana behin betiko onesten duena.
34/2005 dekretua, otsailaren 22koa, Euskal Autonomia Erkidegoko Trenbide Sarearen Lurraldearen Arloko
Planaren barruan Bilboko metropoliko eta zenbait udalerritako trenbidearen antolamenduari buruzko
aldaketa behin betiko onartzeko dena.
Apirilaren 15eko 8/1999 Foru Araua, Bizkaiko Errepideen Sektorekako Lurralde-plana behin betiko onartzen
duena.
Euskal Autonomia Erkidegoko 2007-2013 aldirako Landa Garapen Programa.
Udalerria
Zamudioko AASSk 2007.
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Udalerria erakargarriak eta irisgarritasun onekoak diren aisiarako gunez hornitu.
Hala hirigintza eraberritzeak nola beharrak dauzkaten auzoen birkokapena exekutatu.
Hala Arteagan nola lurraldearen beste gune batzuetan uholderik posible izateko kota txikitzeko egin
beharreko jarduerak garatu.
Ibilgailuen eta oinezkoen irisgarritasuna hobetu.
Industri poligonoetako bide sarea eta Txorierriko korridorearekiko (Santimami sektorea) konexioa osatu.
Zaharberritu gabe dauden arkitektura ondarearen elementuen zaharberritzea.
Udal planen bateragarritasuna lortzeko mekanismoen ezarpena.
Hiri planeamenduan iraunkortasun irizpideak txertatzea (dentsitateak, erabileren dibertsifikazioa,
ingurumen eraginak, etab.)
Gune berdeen mantenuan iraunkortasun irizpideak eta baliabideen aurrezpena txertatu.
Nekazal bokazioa duten lurzoruen babes jarduerak garatu.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Egungo trenbidearen trazatua Zamudioko hiri bilbeari egokitutako aukerekin egokitu.
Txorierri zeharkatzen duen trenbidea Metro Arineko sistemara bihurtu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 24 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 6. Mugikortasuna hobetzea eta zirkulazioa murriztea.
10. Tokian tokiko eremutik esparru globalera.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
2.1. Ohiko
mugikortasun
beharraren
ezaugarriak
2001ean herrian bizi zen biztanleria okupatua lanera Zamudiotik kanpo
joaten zena %56ekoa zen. Honek esan nahi du udalerrian bertan lan egiten zuen
biztanleria okupatuaren portzentaia handi samarra zela. (44%).
2003an, laneko autokontentzio indizea % 40 eta 50% bitarte zegoen,
Txorierriko gainontzeko udalerriek zituzten indizeen zifraren (%4otik behera)
gainetik zegoelarik .
Ikasleen autokontentzio maila (16 urtekoak eta hortik gorakoena) 2001ean %
95,26koa zen, eskualdeko gainontzeko udalerriek, Derio eta Erandio ez beste,
zuten zifraren oso antzekoa.
Herri barneko eta herri arteko desplazamendu modalaren banaketari
dagokionean, 2001eko datuen arabera, ibilgailu pribatua da Zamudioko biztanle
okupatuek beren lantokietara joateko gehien erabiltzen duten bitartekoa (57%).
Soilik lekualdaketen %10 burutzen da garraio publiko bidez. Biztanleen %19 oinez
joaten da bere lantokira.
Bakoitzaren etxea 2%
Udalerri bat baino gehiago
6%
Bizi den udalerria 42%
Bizkaiako beste udalerri bat
47%
EAEko beste probintzi bat
2%
Beste erkidego bat 1%
Beste herrialde bat 0%
Biztanleria okupatuaren lan tokiak
Iturria: Haizea Ikerketak egina INEtik aterako informaziotik abiatuz
2. MUGIKORTASUNA ETA GARRAIOA
LURRALDEARI LOTUTAKO ALDERDIAK
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 25 -
2.2.
Mugikortasunar
en kudeaketa
eta antolaketa
2005ean Zamudioko Mugikortasun eta Irisgarritasun Plana idatzi zen. Bertan
4 arlotan jasotzen ziren jarduerak: bide publikoan, udal eraikinetan, garraio eta
komunikazioan. Proposatzen diren esku hartzeak 4 fase edo etapetan banatzen
dira, zeinak lehentasun irizpideei erantzuten dieten. Lehen eta bigarren faseak
osatuta daude.
Garraio publiko kolektiboa ez dago Zamudioko mugikortasun sortzaile diren
zentro handien (industri poligonoak eta Teknologi Parkea) beharretara egokituta
eta, beraz, ez da garraio pribatuaren alternatiba benetakoa eta eraginkorra. Ez
dago loturarik industri poligonoen eta etxebizitza eremuen artean.
Mugikortasuna izan da Behargintzak burututako “Estudio para la implantación
de un sistema de gestión público-privada (BID) en los polígonos industriales del
Txorierri” izenburuko azterlanean hauteman den eskaera nagusienetarikoa.
Ondorioz, aurre azterketa lan bat burutu da poligonoak mugikortasun arloaren
arabera ezaugarritzeko (Txorierrin 700 lan zentro daude industri poligonoetan
banatuta). Ideia da garraio plan bat egitea Korridoreko industri poligono guztiei
begira.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan poligonoetarako mugikortasun
azterketa ba egiteko beharra adierazten da. Zamudioko Teknologi Parkearen
mugikortasun plana beste poligonoetarako adibide gisa erabil daitekeela uste da,
Teknologi Parkearen eta gainontzeko poligonoen artean desberdintasun handia
antzematen baita.
Behargintza Txorierrik gogorarazten du teknologi parkea beste parke eredu bat
dela jatorria bertatik, eta enpresek kuota bat ordaintzen dutela parke horretan
ezartzeko.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan enpresetako langilegoaren artean
autoa partekatzea sustatzeko poligono guztietarako web orri amankomuna sortzea
komeniko litzatekeela irizten da.
Autoa 57%
Autoa + garraio publikoa
1%
Garraio publikoa
10%
Motoa 1%
Oinez 19%
Bizikleta 0%
Besteak 1%
Ez da aplikagarria
11%
Okupatutako biztanleriaren desplazamendu modalaren banaketa
Iturria: Haizea Ikerketak egina INEtik ateratako datuetatik abiatuz (2001eko datuen errolda)
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 26 -
Zamudion ikasle gehien dauzkaten hezkuntza zentroak hiri bilbetik kanpo
daude eta, beraz, eskola bideak diseinatzeko aukera ez da bideragarria.
Zamudioko hirigunearen barnean dauden eskolei dagokienez, udal eskolaren
kokagune berriko lanak estalitako pasabide baten eraikuntzarekin batera
burutzen ari dira. Pasabide hau trenbidearen eta BI-737 errepidearen gainetik
igaroko da Txorierri Etorbideko zatian.
Oinezkoak eta eskola umeak trafikotik babestearren, espaloia errepide
honetatik banantzen duen baranda ipini da.
(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegia erantzuten dutenen gehiengoa
mugikortasunarekin pozik edo nahiko pozik agertzen da. Udalerrian garraio
publikoaren eskaintza txikia dela adierazten da eta autobus zein tren estaldura
handiagoa eskatzen da eta baita ere ordutegiak herritarren beharretara
egokitzea. Mikrobus bidez herriko zenbait tokitara konexioa hobetu beharra
adierazten da. Aparkaleku gutxiegi dagoela adierazten. Tren trazatuaren ondoriozko
eragozpenei irtenbidea topatzeko beharra aipatzen da.
2.3. Lurraldeko
loturak eta
irisgarritasuna
Txorierriko Korridoreak bailara egituratzen duten gainontzeko errepideetan
zegoen trafikoa arintzen lagundu du eta auzokide diren udalerrien arteko
komunikazioa hobetu du..
Zamudioko hiriguneak egun dituen irisgarritasun arazoak egungo trenbide
trazatuak eratzen duen hesi fisikoak eragindakoak dira batez ere. Ezinbestekoa
da eskuduntza duen administrazioak eskuhar dezala herri gune osoa iragazkor
bihurtzeko eta egungo herri bilbea indarrean dagoen planeamenduan
proposatzen den etxebizitzen hazkuntza gune berrirantz luzatzeko. Azpiegitura
garrantzitsu honen aldaketa udal administrazioa ez diren erakundeen menpe
dago.
Eusko Jaurlaritzako Garraio eta Obra Publikoen Departamentua da Zamudioko
hiri bilbetik trenbide trazatua desbideratzeko, edo lur azpiratzeko eskuduntza
duen organoa.
(*) Kafe-solasaldian herrigunera bide bakar batetik zehar soilik sartu ahal
izatea urriegitzat jotzen da.
Industri lurzoru mailari dagokionean, barneko bide ardatza osatu egin da
Pinoa eta Ugaldeguren 3ko lurzoru urbanizagarrien kudeaketa medio eta
Santimamiko sektorea geratzen da exekutatzeke.
Halaber, industrietako bide ardatz honen Txorierriko errepidearekiko
sarbideak exekutatu egin dira.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan enpresetara ailegatzeko bideetan
badoak edo sakonguneak falta direla aipatzen da.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 27 -
(*) Langile gehienen lan ordutegia antzekoa denez, ordu puntetan Santo
Domingotik barrena etortzea Artxandako
Tuneleko peajean hobaririk zein merketze sistemarik ezarriko balitz ordu puntetan
trafikoa arintzen lagunduko lukeela irizten da.
(*) Horiez gain, industri poligonoetara bidegorri bidez iristeko aukerak sortzea
beharrezkotzat jotzen da.
Asua Erletxe errepideak ordezkatzen duen Zamudioko herri gunetik igarotzen
den zatiko bide ardatzaren eraldaketa burututa dago. Ondorioz, bide hau
Zamudioko Hiri Etorbide handi bihurtu da. Udalak etorbide honek duen trafikoa
lasaitzeko jarduerak exekutatzea aurreikusita dauka.
(*) Kafe-solasaldian sakanguneak edo badenak egokitu egin behar direla uste
da, hirigunearen irisgarritasuna hobetzearren.
Horrez gain, egun dagoen ibilbideari jarraitasuna ematea planteatzen da
Industrietako Plan Partzialen lagapen gune desberdinetan zehar, eta, baita ere,
oinezkoen ibilbideak bultzatzea Uribe eta igerilekuetako kirol gunea bitarte
aurreikusitako etxebizitza garapen urbanoaren barnetik igaroko den
pasealeku/parke bat medio; eta, azkenik, Asua ibiaren ondoko ibar parkearen
luzapena Santimami sektorean.
Nolanahi ere, Zamudiora erraz iristea garraio publikoaren zerbitzua
hobetzearekin baizik ez da etorriko.
2.4. Garraio
publikoa
Zamudiok ez du udal jabetzakoa den garraio publikoko linearik.
Euskotrenek kudeatzen duen orduan bi zerbitzuko maiztasuna eta bi geltoki
dituen (bata Sabino Arana plaza ondoan eta bestea Lekunbizen-Ugaldegureneko
3. Poligonoan) trenbide zerbitzuaz gain, Bizkaibus konpainiak autobus bidezko
garraio zerbitzua ematen du, ondoko 3 linea erregularrak eskainiz:
o A- A-3223, Bilbao - Larrabetzu, 40 minutuan behin.
o B B- A-3224, Bilbao – Derio – Teknologi Parkea, orduro.
o C- Derioko trenbide geltokia- Teknologi Parkea lantzadera, 30 minutuan
behin.
Bizkaiko lurraldeko zirkulazio gehien jasotzen duten bideetatik gertu egoteak
autobus geltoki ugari edukitzea ekartzen dio Zamudiori., nahiz eta udalerria
handia ez izan.
Irisgarritasun Planean ikusi zen herrigune osoa geltokien eragin arearen
barnean daudela eta, beraz, ez zen inolako proposamenik egin dauden geltokien
birkokapenari dagokionean ez eta berriak ipintzeari dagokionean ere, egun
daudenak egokiak direla erabaki baitzen.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 28 -
Geltokien diseinuari dagokionean, Irisgarritasun Planean ondorioztatu zen oro
har geltokietan seinaleztapen egokituaren eza, markesinen diseinua eta
egokitutako eserlekuen eza zirela arazo nagusienak. Horrez gain, ibilgailuak gaizki
aparkatuta egotearen ondorioz autobusak geltokietara hurbiltzerakoan egiten
zituzten maniobretan arazoak hauteman ziren. Egun, ez dago plataforma duen
geltokirik. Planean programaturiko jarduerak garatuz joan ahala arazo hauek
pixkanaka konpondu ahal izango dira.
Garraio publiko bidezko irisgarritasuna industria poligonoetara eta Teknologi
Parkera ez da nahikoa eta egungo eskaintzak hutsuneak dauzka. Horrez gain, San
Martingo herrigunean garraio zentralitatea birplanteatu beharra dago, zeren eta
industria poligonoek erantzuna eman beharra zaien jatorri edota norako
mugimendu asko sortzen baitituzte.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan garraio publikoa hobetu beharra
dagoela irizten da, zerbitzu maiztasunak igoz nahiz azpiegiturak hobetuz.
(*) Erdigunearen eta enpresen artean garraio publiko bidezko konexiorik ez
dagoela adierazten da.
(*) Parke Teknologikoa garraio publiko bidez (metro/trena eta autobusa) ondo
konektaturik dagoela irizten da eta gainontzeko industri poligonoak,berriz, ez.
Trenbideak duen garraio zerbitzuaren maiztasuna ez da askitzat jotzen.
(*) Kafe-solasaldian tren linea bat desagertu dela adierazten da (ez da zehaztu
zein).
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan Behargintza Txorierrik Teknologi
Parkeraino doan lantzadera edo lotura-trena gainontzeko poligonoetara zabal
dadin negoziatzeko aukerarik balegokeela uste.
Udalaren web orritik Zamudion operatzen duten garraio publikoko konpainia
nagusienen web orrietara iristeko aukera dago.
2.5. Oinezkoen
eta bizikleten
sareen
ezaugarriak
Oinezkoen sareak hirigunearen barne kaleak eta Teknologi Parkearen eremua
hartzen ditu bere baitan.
Irisgarritasun Planean zera ondorioztatzen da, irisgarritasuna faboratzearren
buruturiko jarduerei esker bide publikoaren egoerak hobera egin duela, batez
ere herrigunean. Planean eskuhartzeak hierarkizatu egin dira eta lehentasun
handiko guneak finkatu.
(*) Kafe-solasaldian, orokorrean, kaleen egoera positibotzat jotzen da, azken
urteetan eginiko berrikuntzak direla eta.
(*) Alabaina, irisgarritasunaren inguruan, herritarren hautemate galdetegian
espaloien estutasuna, zentroan janguneak (errebajeak) falta direla eta
elbarrituentzako egokitzapen eza aipatzen dira.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 29 -
(*) Kafe-solasaldian, espaloien egoerari dagokionean, hiritarturiko gune
zaharrenetan dauden eskasiak aipatzen dira.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan poligonoen
konfigurazio/banaketan garraio astunari eta automobilari lehentasuna eman
zaiola uste da eta, beraz, espaloi eta oinezkoen pasabide gutxiegi dagoela.
(*) Torrelarragoiti poligonoan, poligonoetako igarobide nagusienean, oinezkoen
pasabide gutxiegi daudela aipatzen da.
(*) Poligonoetako espaloien mantenua nahikoa ez dela irizten da eta ondorioz
egoera txarrean daudela ere uste da. Material jasangarri, iraupen luzeko eta
mantenu errazekoak bilatzeko azterlan bat egin beharko litzatekeela uste da.
(*) Kafe-solasaldian ibilgailu pribatuak espaloiak eta oinezkoen guneak
inbaditzen dituela azpimarratzen da eta horrek Bidekoetxe parkean eragin berezia
du uda garaian. Hortaz, zaintza handiagoa behar litzatekeela uste da.
Irisgarritasun Plan honek Eremu Libreak (parkeak, plazak, loretokiak eta gisako
beste zenbait gune) eta orotara 856 hiri elementu (sute ahoak, oztopo-zutoinak,
farolak, irlatxo, semaforoak, trafiko seinaleak) ere aztertu zituen, hobekuntzak
proposatuz.
Irisgarritasun Planak hainbat eskuhartze proposatzen ditu ondoko arloetan:
udal eraikinen inguruen egokitzapena, eraikinetarako irispidetasuna,
harreralekuen atarien diseinua, komunikazio horizontal eta bertikala, eta
komunen diseinua. Proposatutako jarduerak maiz askotan inbertsio oso handia
eskatzen dutenez gero, Irisgarritasun Planak biztanleentzat interes gehien duten
eraikinetan jardutea lehenesten du.
(*) Kafe-solasaldian Sabino Arana Enparantzako zoladuraren egoera txarra dela
aipatzen da eta horrek mugikortasun gutxiko pertsonen mugimenduak oztopatzen
dituela. Konponketa funtsezkotzat jotzen da, herriaren erdialdean dagoelako eta
Adintsuen Etxea gertu dagoelako.
2011ean altueran doan oinezkoen pasabide baten eraikitzeari hasiera eman
zaio. Honek herrigunea eskola berria (eraikitzen), Arteagako etxebizitza sektorea
(eraikitzen), kiroldegia eta jada badauden etxebizitzak kokatzen diren eskuin
aldearekin lotuko du.
(*) Kafe-solasaldian Aranoltza auzotik tren geralekura doan bidearen trazatua
hobetzea eskatzen da.
Udalmapen arabera, Zamudioko bidegorrien sarea handitu egin zen 2005 eta
2006 bitarte, 10.000 biztanleko 3,10 km-tik 12,38ra igaroz. Nolanahi ere, udal
iturriek diote udalerriak ez duela bizikletaz ibiltzeko bezala identifikaturik dagoen
biderik, nahiz eta txirrindulariek hauek erabili.
(*) Kafe-solasaldian bidegorriak gehiagotzea eta Zamudio Derioko udalerriarekin,
eta orokorrean Txorierriko eskualdearekin, bidegorri bidez konektatuko duen sare bat
itxuratzea beharrezkotzat jotzen da.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 30 -
Udaletxeak herri arteko bizikletazko sarearen proiektu bat idaztea
aurreikusita dauka.
(*) Oinezkoen eta bizikleta bideen inguruan herritarren hautemate galdetegian
eman diren erantzunak homogeneoki banatzen dira “ongi”, “erdipurdi” eta
“gaizki”ren artean. Bidegorriek konexio eza dutela aipatzen da eta hauen luzapena
zein hobekuntza eskatzen da. Lehendakari Agirre kalearen egoera txarra
nabarmentzen da eta auzo periferikoetara (Basobide) doazen bideen seinaleztapen
ezegokiaren berri ematen da.
2.6. Bide sarea Lehen mailako sarea ondoko errepideez eratuta dago:
o Asua-Erletxe errepidea (N-637), Txorierriko Bailarako bide ardatz
egituratzailea.
o Txorierriko Korridorea (N-633), Cruz-eko poligonoarekin lotua.
o Bilbao-Bermeo (BI-631) korridorea, Galbarriatun N-633 errepidearekin
lotzen dena eta irteera zein sarrera Astintzen (Derio) duena.
Bigarren mailako sarea ondokoek eratzen dute:
o Galbarriatu-Aldekone errepidea Derion (BI-3715).
o Deriotik Zamudiorako errepidea La Granjatik barrena (BI-3783) (Teknologi
Parkean zehar).
o Teknologi Parkerako sarbidea N-637 errepidetik, zeina La Granjako
errepidearekin lotzeraino luzatzen baita.
o Industri zerbitzurako ardatza, osatu gabea Santimami aldean, zeinak Loiu
eta Lezama bitarteko poligono guztiak zeharkatzen dituena, N-637
errepidearekiko paralelo joanez. Zamudioko hegoaldeko ingurabidea da,
Bilbao Autopista A-8rekin lotzen duelarik.
Bi-737 errepide zaharra, gaur egun Txorierriko Etorbidea, Zamudiora iriseko
bide nagusia da eta Derio eta Lezamako udalerriekin lotzen du.
Hirugarren mailako sarea herriguneko eta industri poligonoetako barne
kaleez osatuta dago.
Herri sarean 1. mailatik 2. mailara igarotzeko bideak bereizten dira (trafikoa
herrigunearen baitan kanalizatzen dutenak) eta egotekoak diren bideak
(oinezkoen mugikortasunerako lehenetsita daudenak). Igarotzekoak diren 1.
mailako bideen artean daude:
o Txorierriko Etorbidea (Bi-737 zaharra).
o Bide interpoligonala, herrigunearen hegoaldetik udalerriko hegoaldeko
industria poligonoak lotzen dituena. Zeharkatzen dituzten poligonoak dira
Ugaldeguren, Pinoa eta Torrelarragoiti, Bi-737 errepidearekin lotura eginez
Deriorekiko udal mugatik eta N-634 errepidera iristeko bidearekin
Torrelarragoitiko poligonoaren ertzean.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 31 -
o Herrigunerako sarbidea den errepidea, Txorierriko Etorbidea bide
interpoligonalarekin eta Pinoarako sarbidearekin lotzen duena. Bere zehar
herrigunera iristen da Aresti Kalea eta Zamarripia Plazatik barrena.
o Iparraldeko Eremua. BI-737 errepidetik bi bide daude Arteagako auzoarekin
eta Teknologi Parkearekin konektatzen dutenak.
o Aresti Kalea, behin egungo eskolen gunea irekita, izango da herrigunera
iristeko bide nagusia.
(*) Kafe-solasaldian herrigunera bide bakar batetik zehar soilik sartu ahal
izatea urriegitzat jotzen da.
2004-2009 aldian batez besteko eguneroko trafiko intentsitatea handitu egin
da N-637 errepidearen Derio – Zamudio eta Zamudio – Lezama bide zatietan. Bi-
737 errepidearen Derio-Zamudio bide zatian eguneroko batez besteko trafiko
intentsitatea txikitu egin da, baina hazi egin da Zamudio – Lezama bide zatian.
EBI (eguneroko batez besteko Intentsitatea)
2004 2005 2006 2007 2008 2009
EBI %
astunak
N-637 (KUKULARRA-ERLETXE) E. Derio (N-633) –
E. Zamudio 32,027 36.524 41.764 44.809 46.170 44.909 10,8
E. Zamudio - E.
Lezama 26.768 31.045 36.263 39.825 41.321 41.321 11,3
BI-737 (ERANDIO-DERIO) Derio – Zamudio 19.535 18.780 19.048 18.706 18.406 17.384 5,5 Zamudio –
Lezama 7.450 10.015 10.482 10.795 10.699 10.789 6,0
Iturria: Evolución del Tráfico en las Carreteras de Bizkaia. 2009
2.7. Landa bide
sarea
Zamudioko landa bideak Arau Subsidiarioen kartografian identifikatuta eta
grafiatuta daude.
(*) Kafe-solasaldian Santiobide zaharraren zati bat, Torrelarragoitiko eremuaren
eta Usinas auzogunearen artekoa, Ruta Juradera delakoaren zatia, kontserbazio
egoera txarrean dagoela adierazten da.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 32 -
2.8.
Aparkalekua
Aparkalekuak zenbatuta ez dauden arren, udal iturriek diote egungo eskaintza
nahikoa dela.
Zamudioko herritarren aldetiko eskaera nagusienetariko bati erantzun nahian,
herrigunean aparkaleku berriak egin dira eta eremu horretako trafikoa
berrantolatu egin da.
Geldoko etorkizuneko txokoak bertan bizi direnentzako aparkaleku gune bat
izango du.
(*) Kafe-solasaldian, orokorrean, nahikotzat jotzen da autoentzako aparkaleku
kopurua.
(*) Kafe-solasaldian, hala eta guztiz ere, aipatzen da anbulatorio ondoko
aparkalekuak nahikoak ez direla eta negatiboki baloratzen da garraio publikoa
bertaraino ez ailegatzea. Baita ere eskoletan aparkaleku kopuru handiagoa sortzea
beharrezkotzat jotzen da.
Udalerriak aparkaleku asko ditu mugikortasun ahalmen urria duten
pertsonentzako (17 guztira). Nolanahi ere, Irisgarritasun Planak aipatzen du
herrigunearen zenbait eremu leku horien eragin areatik kanpo daudela. Horrez
gain, Plan horretan seinaleztapen eza aipatzen da eta inguruko espaloietan
errebajeak egiteko beharra nabarmentzen da.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan poligonoetan dauden
aparkalekuen antolaketa hobetu beharko litzatekeela uste da, gune jakin
bakoitzeko ibilgailu arin zein astunen beharretara begiratuz. Hormigoi kamioi,
garabi, etab.etarako aparkaleku amankomunak sortzeko guneak bilatzeko beharra
aipatzen da.
2.9.
Motorizazioa eta
ibilgailuen atala
2003 eta 2009 bitarte ibilgailuen parkea handituz joan da pixkanaka (0,89
ibilgailu/biztanletik 2003an 1,19ra 2009an). Denboraldi guzti horretan
ibilgailu/biztanle ratioa handiagoa izan da Zamudion Txorierriko gainontzeko
udalerrietan baino. Bizkaiko batez bestekoa 0,56an zegoen 2009an.
Turismoen parkea ere handitu egin da denboraldi horretan (0,57
turismo/biztanletik 2003an 0,65era 2009an).
Zifra hauek garraiobide jasangarrietarako jauzia oraindik urrun dagoela
erakusten dute.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 33 -
2.10. Istripuak 2010ean, Zamudioko bide sarean gertatzen diren istripuen kopurua Bizkaia
mailakoa baino askozaz handiagoa da: 17,32 istripu mila biztanleko Zamudion eta
6,52 Bizkaian. Istripu gehienak udalerria ekialdetik mendebaldera zeharkatzen
duen Txorierriko Korridorean gertatzen dira.
Udalerrian ibilgailuek harrapatutako oinezkoen zifra 2010ean zero mila
biztanleko da eta Bizkaiko batez bestekoa, berriz, 4,31koa da.
Zamudioko trenbidearen pasabide bakarrean ere istripuak gertatu izan dira.
Gainera, oinezkoek pasabide gisa prestatuta ez dauden guneetan trenbidea
gurutzatzea ohiko kontua izaten da, nahiz eta batzuetan tragedian amaitu den
ohitura txar hori eragoztearren hesiak ipini izan.
(*) Kafe-solasaldian uste da segurtasuna handitzeko helburua zuen trenbidea
gurutzatzen zuten oinezkoen pasabideak ixteak ondorio bezala ekarri duela zenbait
pertsonek hesiaren gainetik salto egin eta horretarako prestaturik ez dauden
guneetan zehar trenbidearen beste aldera igarotzea.
Udalerriko ikastetxearen kokagune berriaren lanekin batera estalita dagoen
pasabide bat eraikitzen ari dira trenbidea eta BI-737 errepidea, Txorierriko
Etorbidetik igarotzen diren eremuan, gainaldetik igaroko dituena. Auzotarrek
eginiko eskaerari jarriki, oinezkoak eta eskola umeak trafikotik babestearren,
baranda bat ipini da espaloia errepide horretatik banantzen duena.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan bialetik enpresetara sartzeko
bideen ikusgarritasuna txarra dela uste da. Leku horietan ispiluak ipintzea
beharrezkotzat jotzen da.
1.28
9
1.35
8
1.4
35
1.52
6
1.6
62
1.70
7
1.77
9
1.8
65
1.9
22
1.9
40
2.0
16
327
348
366
413
42
7
46
9
450
48
6
542
60
2
69
2
380
44
1
528
671
724
769
781
787
820
86
8
97
8
46 47 59 75 87 108 112 118 131 259 458
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Ibilgailu moten banaketaren bilakaera (%)
Turismoak Motoak Kamioiak Autobusak Beste batzuk
Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustatetik ateratako informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 34 -
2.11. Salgaiak Mugikortasun Planeko zirkulazio eskemaren helburuetako bat Txorierriko
Etorbidearen zati urbanoenean trafikoa baketzea izan da. Horrenbestez,
ibilgailu astunak bide zati horretan zehar ibiltzea debekatu egin da. Ibilgailu mota
horientzako ordezko pasabidea bide interpoligonalan zehar ezarri da.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan ibilgailu astunen trafikoa handia
dela aipatzen da.
Zamalanetarako gunek daude udalerrian zehar.
(*) Kafe-solasaldian zamalanetarako gune gisa seinalatutako guneetan
legalitatea ez dela betetzen adierazten da.
Kamioientzako eta zama garraiatzen duten ibilgailuentzat udal aparkaleku
bat dago Zamudion, Torrelarragoitiko Industri Poligonoan, A bidearen albo batean
kokatua. Bertan sortutako lekuak tamaina desberdinekoak dira eta zenbakituta
daude identifikatuta egotearren.
2.12. Bide
hezkuntza
Zamudioko Udalak azken urteetan jolas eta aldarrikapen kutsua duten
jarduerak antolatu ditu azken urteetan Mugikortasun Astearen esparruan.
(*) Kafe-solasaldian beharrezkotzat jotzen da motorrentzako propio diren
aparkalekuak sortzea, gaur egun parke eta espaloiak okupatuz aparkatzeko ohitura
dago eta. Elbarrituentzako aparkalekuen erabilera ezegokia egiten dela uste da eta
udaltzainen aldetik gaizki aparkatu dutenen aurrean zorroztasun falta apur bat
antzematen da.
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE 3. Hiri mugikortasunaren eta irisgarritasunaren hobekuntza.
o P 5. Lekualdatzeko moduaren gain ekin eta garraio publikoaren sustapena.
o P 6. Garraiobide alternatiboei bultzada.
o P 7. Inguru fisikorako irisgarritasunaren orokortzea.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 35 -
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
Europa
Liburu Zuria - Europako garraio politika, 2010era begira.
Liburu berdea. Hiriko mugikortasun kultura berri baterantz.
Estatua
Azpiegitura eta Garraio Plan Estrategikoa.
EAE
4/1990 Legea, EAEko Lurralde Antolamenduari buruzkoa.
EAEko trenbide sarearen Lurralde Plan Sektoriala.
Errepideen Plan Sektorial Orokorra.
Bizkaia
Bizkaiko Errepide Plan Sektoriala.
Bizkaiko 2003ko Irisgarritasun Plan Berezia.
Bizkaiko Foru Aldundiaren Irisgarritasun Iraunkorreko Plana.
Bizkaiko Landa Bide Plana.
Udalerria
Zamudioko Mugikortasun eta Irisgarritasun Plana. 2005
Kamioientzako udalerriko aparkalekuaren erabilera arautzen duen Ordenantza.
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Hiri Mugikortasun eta Iriskortasun Planean aurreikusita dauden jarduerak garatu.
Hirigunea egituratuko duten eta intereseko nahiz bidai erakarleak diren zentroak euren artean lotzen
dituzten bizikletaz ibiltzeko egokitutako ibilbideak diseinatu.
Bizikleta erabiltzaileak jasotzeko beharrezko azpiegiturak eduki.
Industri poligonoetako bidesarea eta Txorierriko korridorearekin (Santimami sektorearekin) duen konexioa
osatu.
Oinezkoen erabilerarako bideak garatu.
Euskotrenekin ziurtasun neurriak adostu trenbidea era okerrean gurutzatzen diren puntuei begira.
Bide segurtasunean portaera gizalegezko eta arduratsua sustatu.
Mugikortasun iraunkor baterako neurriak ezarri.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Herri arteko garraio publikoaren eskaintza hobetu erabiltzaile diren zein erabiltzaile izan daitezkeen
herritarren beharrei erantzuteko.
Garraio plan bat egin korridore honetako industri poligono guztiei begira.
Egungo trenbidearen trazatua Zamudioko hiri bilbeari egokitutako eta tokiko irisgarritasuna hobetzeri
zuzendutako konponbideekin moldatu.
Txorierri zeharkatzen duen trenbidea Metro Arineko Sistemara aldarazi.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 36 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 3. Ondasun natural komunak.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
3.1. Natura eta
paisaia balioak
Udalerriaren egungo landaredian baso landatuak gailentzen dira (guztiarekiko
%39 gutxi gora behera). Landaredi erruderal/nitrofiloak ere lurzoruaren zati
garrantzitsua hartzen du (ia %18).
Hala eta guztiz ere, lurraldearen atal handi bat belardi eta zelaiak dira (%22)
eta urki, haltza, sahats eta arte basoska batzuk kontserbatzen dira, eta baita
harizti azidofiloz eta baso mistoz osatutako orban batzuk ere.
Udalerrian Europar Batasunaren intereseko 5 habitat identifikatzen dira.
Batasunaren intereseko habitatak
Iturria: Haizea Ikerketak egina Eusko Jaurlaritzako Biodibertsitareko eta Ingurumen Partaidetzarako Zuzendaritzaren informaziotik abituz.
Ez da identifikatu gaur arte flora mehatxatuari dagokion inolako espezieren
alerik.
3. BIOANIZTASUNA ETA PAISAIA
LURRALDEARI LOTUTAKO ALDERDIAK
91E0*: Alnus glutinosa
eta Fraxinus excelsior
espezieetako alubioi-basoak
9.340: Quercus ilex eta
Quercus rotundifoliaren basoak
4090 Txilardi
oromediterraniar endemikoak,
elorri-triskarekin
4030: Txilardi lehor
europarrak
6510: Altitude baxuetako segabelardi pobreak
6210*: Belardi lehor seminaturalaketa substratu kalkareotako sastraka-eiteko formazioak
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 37 -
Fauna aldetik interesa duten eremuei dagokienean, udalerria baso-igel
iberiarraren, Schareiber muskerraren eta bisoi europarraren lehentasunezko
banaketa eremuan dago.
E·spezia Kategoria Habitat Zuzentaraua
Baso-igel iberiarra Interes berezikoa IV Eranskina
Schareiber muskerra Interes berezikoa II eta IV Eranskinak
Bisoi europarra Desagertzeko arriskuan II eta IV Eranskinak Iturria: Eusko Jaurlaritzako Biodibertsitareko eta Ingurumen Partaidetzarako Zuzendaritza
Uraren Euskal Agentziak (URA) Udalari jakinarazi dio bisoi europarra ikusi dela
Asua ibaiaren ertzetan eta baita bere adarretako batzuetan ere.
Zamudioko atal diren 5 ikus arroetatik bat ere ez dago inbentariatuta eta ez
ditu Paisaia Berezien eta Apartekoen Katalogoaren Aurreproiektuak ere
katalogatuak izateko proposatzen.
Ikus Arroa Azalera (ha) % udalerriaren azalerarekiko
349. Lezama 1.537 84,8
533. Sondika 262 14,5
405. Mungia 10 0,6
142. Bilbao 3 0,1
122. Basauri 0 0 Iturria: Paisaia Berezien eta Apartekoen Katalogoaren Aurreproiektua
Zamudioko udalerria Asua ibaiak zeharkatzen du ekialdetik mendebaldera.
Zulondo, Untza eta Daños errekastoek lurraldearen atal bat iparraldetik
hegoaldera zeharkatzen dute beren urak Asua ibaian isurtzen dituzten arte.
3.2. Sistema
naturalen eta
paisaien
kontserbazio
egoera
Txorierriko bailararen ezaugarria paisaia gizatartua da: hirigintza-azpiegitura
handiak, komunikazio sareak eta industri poligono handiak landa izaerako
eremuan bizikidetzan daude, nagusiki abelazkuntzari loturiko ekoizpena duten
baserriz zipriztindutako landazabalaz inguraturik.
Tradizio/teknologia dualitatearen adierazle bikainena Zamudioko Teknologi
parkea da.
Asua ibaia presio global handia duen ur masa gisa ezaugarrituta dago. Aitzitik,
oraindik ibaiertzeko landaredi zatiek irauten dute, batez ere Asua ibaiara
isurtzen duten errekastoetan, Pinoan esaterako. Behekaldeko guneetan espezie
oportunistek kolonizatzen dituzte ertzak.
Ez dago udalerriko natur ondarearen eta dibertsitatearen inbentario ez
azterlanik.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 38 -
3.3. Jardueren
eragina eta
arriskuak
nekazaritzan
zein natur
ingurunean
Ez da aipagarria ekonomi jarduerek, jolas, kirol edo ikas erabilerek duten
eragina inguru fisikoan.
Asua ibaia, isurketak direla eta, gai kutsatzaileen, batez ere industria
jatorrikoen, presio handiaren pean dago eta baita presio morfologiko handiaren
pean ere. Abeltzaintza jarduera jatorri duten mantenugaiek (nitratoak eta
fosforoa) eragiten duten presioa neurrizkoa.
Bailara hondoaren hirigintza garapen handia eta Zamudio ekialdetik
mendebaldera, ardatz horizontalean, zeharkatzen duten garraio azpiegiturak
faunaren iragazkortasunerako oztopo garrantzitsua dira.
Zenbait espezi inbaditzaile hauteman dira, hala nola, Pampako belarra
(Cortaderia selloana).
3.4. Babestutako
naturguneak
Zamudiok ez du autonomi, estatu edo Europako irudiekin babestutako natur
gunerik. Gainera, EAEko Korridore Ekologikoen Sarea eratzen duten ardatz
nagusietatik kanpo dago.
Hala ere, babes bereziko azalera 2009an udalerri azaleraren %10 da. Udal
planeamenduaren berrikuspenak 7,26 puntutan igo zuen ehuneko hau. Ondokoak
hartzen ditu bere baitan:
o Babes Bereziko Lurzorua, bertako baso espezieez okupatutako eremuak,
mendi gainetako eremuak eta beren edukiak mantendu nahirik baldintza
natural jakinak dauzkaten eremuak hartzen ditu.
o Azaleko Uren Babeserako Lurzorua, Asua ibaiaren eta bere adarren ertzen
babes eremuak hartzen dituena.
3.5. Natur
ingurunearen
antolamendua
eta kudeaketa
Zamudioko Udala ez da Titularitate Publikoko Mendietako udal jabegoko
lurren jabe.
Indarrean dagoen udal planeamenduak Lurzoru Ez Urbanizagarrian ondoko
kategoriak bereizten ditu: Geldoko Landa Nukleo, Nekazaritza eta
Abeltzaintzarako Gunea, Basogintza Gunea, Babes Bereziko Lurzorua,
Gainazaleko Uren Babes. Kategoria hauen arautzea arlo honi dagokionean
indarrean dagoen legediaren errekerimenduetara egokitzen da.
Ez da garatzen Zamudion, Zuhaitz Egunaz besteko ingurumen kontserbazio
eta hezkuntzako jarduerarik.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 39 -
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE 2 Natur inguruaren eta biodibertsitatearen babesa.
o P 4. Biodibertsitatearen iraunaraztea.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
EAE
Euskadiko Ingurumena Babesteko 3/1998 Lege Orokorra.II. titulua: ingurumen baliabideen
babesa.I.kapitulua: bioaniztasuna; II. kapitulua uren eta itsasertzearen babesa; III. kapitulua. lurzoruaren
babesa.
Lurralde Antolamendurako Artezpideak: Babes Berezia eta Natura Intereseko Guneak.
Nekazaritza eta Basogintza Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana.
Euskal Autonomia Erkidegoko Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana.
Udalerria
Ez dago gaikako eremu honi loturiko udal plan edo araurik.
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Natur ingurunearen potentzialki kutsatzaileak diren jardueren kontrol eta jarraipena, eta bereziki, ibaian
eragina dutenena.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Natur balioen babeserako tresnak sortu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 40 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 3. Ondasun natural komunak.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
4.1. Ur horniketa Udalerria Zadorrako sistemako urtegietatik (Araba) hornitzen da. Ur hau
Venta Altan (Arrigorria) tratatzen da eta Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak banatzen
du “Asuako balarako Arteriaren” bitartez.
Udalerriak ez du bere burua guztiz hornitzeko aukerarik eskasia uneetan.
Aitzitik, Zamudiok oro har ez du hornikuntza arazorik jasaten.
Udalak ez du bestelako ur aprobetxamendurik egiten, gune berdeen
ureztapenerako ez baldeorako ere. Euri uren aprobetxamendua, biltegira isurtzen
duten estalki-hoditeria duten zenbait baratz partikularretara mugatuta dago.
4.2. Edateko ura
banatzeko sarea
Hornikuntza Venta Altako Tratamendu Estaziotik ura ekarriz burutzen da.
Estazio horretatik ur biltegira eramaten da ura eta hortik udalerri osora banatzen
da.
Hornikuntzarako beheko sarea Zamudioko udalak kudeatzen du zuzenean.
Txorierriko gainontzeko udalerrietan, berriz, Udal Sareak, S.A. da kudeatzen du.
Hau Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak eratu duen sozietatea da, edateko uraren
banaketa kudeatzen duena alegia.
Edateko uraren banaketa sarea ia udalerri osora iristen da, nahiz eta
isolatutako etxe bat edo beste oraindik geratu udal sarea iristen ez zaiona eta
beraren hornikuntza duena.
(*) Ur hornikuntzaren zerbitzuaren inguruko balorazioa oso positiboa da
herritarren hautemate mailaren galdetegian.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan ur hornikuntza, isurketa edo gai
honi buruzko prestakuntzaren inguruan ez dagoela arazo jakinik aipatzen da.
Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak hornitutako datuen arabera, 2010ean
kontabilizatu gabeko ur bolumenak banatutako ur guztiaren (hornikuntza
sarearen buruan instalatutako kontadorearen eta instalatutako banakako
kontadoreen arteko diferentzia) %45,5 dela balioesten da. Portzentai hau EAEko
III Esparru Programan 2010erako definitutako konpromisoaren (%25eko
kontabilizatu gabeko bolumenera ez iristea) oso gainetik dago.
4. URA
BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA INGURUMENAREN KALITATEA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 41 -
Zamudioko banaketa sarean banatzen den uraren %25 gutxi gora behera
galtzen dela balioesten da.
Azken urteetan hornitutako urek giza kontsumorako urak osasun aldetik bete
beharreko kalitate irizpideak betetzen dituzte.
EAEko kontsumoko uren kontrol eta zaintzarako informazio sistemak, Osasun
Departamentuaren menpe dagoena, osasun kalifikazio “egokia” esleitzen du
Zamudiorako geografikoko definitutako eremurako (Venta Alta). Maila hau
egonkor mantendu da 2003 eta 2009 bitarte, azken hau izanik datuak eskuragarri
dituen urtea.
4.3. Eskaera eta
kontsumoa
2001ean ur eskaera guztizkoak Bizkaian erregistratutako batez bestekoa
hirukoizten zuen: 597,80 litro/bizt/egun, 197,69 litro/bizt/egun -en aurrean.
Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoak hornitutako datuen arabera, kontrolatutako
bolumenen ur eskaera guztizkoa apur bat txikitu da 2006-2010 bitarte, nahiz eta
instituzioetako kontsumoa %4 gutxi gora behera handitu izan
Ez da sektoreka banatu eta kontsumitutako ur bolumenen erregistro
sistematikorik egiten.
Ur Partzuergoari eskatutako datuetatik ikusten da Zamudioko ura
kontsumitzen duten sektore guztietatik “industria eta merkataritza sektoreak
(bigarren mailako sarea)” direla ur gehiengoaren eskaria egiten dutenak.
Uste da industria sektorea dela udalerri osoan diferentziaz eskari handiena
egiten duena.
Ur bolumenak (%)
kontrolatu gabeak; 45.4
kontrolatuak; 54.6
Fuente: Haizea Ikerketak egina MUGItik ateratako informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 42 -
Udal eraikin guztiek ez dute kontagailurik. Hala eta guztiz ere, uste da
kiroldegia, futbol zelaia eta eskolak ur kontsumo handiena duten eraikinak.
Ur aurrezpenerako neurririk ez da ezarri tokiko administrazioaren eraikin eta
ekipamenduetan.
4.4.
Saneamendua
eta arazketa
Saneamendu sarera konektaturiko udalerriko etxebizitza kopurua %99koa
da 2010ean. Udal sareak estaltzen ez dituen auzoguneak iragazketa biologikozko
sistemak dauzkate baina tratatutako isurkinak ibai ibilgura isurtzen dira.
Udala saneamendu sare zaharra berrituz joan den arren, oraindik badira
fibrozementuzko (uralita) tutuak. Ez da berrikuntza planik diseinatu eta ez da sare
horren mantenu prebentiborik egiten; sarea berritzen joaten da hautematen diren
gertaerak konpontzen joan ahala.
“Txorierriko etengailuak” Asua ibaiarekiko paralelo zeharkatzen du bailara
Lezamatik Sangronizera (Sondika). Lamiakoko ponpaketa estazioarekin
konektatuta dago eta hortik Galindoko (Sestao) hondakin uren tratamendu
estazioraino eramaten dira urak. Goi sareko saneamendua eta arazketa Bilbao-
Bizkaiako Ur Kontsortzioak kudeatzen ditu.
Estolderiaren mantenua udalak kudeatzen du zuzenean. Estolderia sare
orokorra ez dago plano eguneratuetan grafiatuta.
(*) Saneamendu sarearen inguruan herritarren hautemate mailaren galdetegian
eskatzen dena da estoldak garbi daitezela.
Hiri sarea apartekoa da eta, beraz, kolektorera eramaten diren urak soilik ur
zikinak dira.
Sektorekako ur eskariaren banaketaren bilakaera
25.5
33
26.3
74
33.7
33
18.4
79
24.0
28
507.
496
46
2.0
76
471
.072
49
7.17
5
470
.89
3
16.978 17.920 17.716 17.695 17.695
0
100.000
200.000
300.000
400.000
500.000
600.000
700.000
2006 2007 2008 2009 2010
Etxekoa IMD_Eskola publikoak
Merkataritza eta industria (2.mailako sarea) Erakundeetakoak
Iturria: Haizea Ikerketak egina MUGI 21eko informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 43 -
Udaletxeak ez du uren berreskurapen eta berrerabilpena ahalbidetzen duen
sistemarik ezarrita.
4.5. Uraren
zikloaren
araudia eta
kudeaketa
Estolderia zerbitzua emateagatik tasa bat dago ezarrita. Ordaindu beharreko
zenbatekoa Hiri Izaera duten Ondasun Higiezinen gaineko zergari dagokion balio
katastralaren % 0,172aren arabera finkatzen da.
Zamudiora aplikagarria den edateko uraren hornikuntza tasa Ur Partzuergoak
ezarria eta finkatua.
Ordenantza fiskalak lehen mailako eta bigarren mailako sareetan emandako
hornikuntza zerbitzuagatiko tasak arautzen ditu..
Hornikuntza tasa erabileraren eta lehen zein bigarren mailako sareetan egiten
den hornikuntzaren arabera bereizten da eta hau kontsumo xedearen arabera
itxuratzen da. Saneamendu tasa jatorriaren arabera sailkatzen da.
Uraren tarifa sistema, beraz, termino finko eta aldakorraren arteko hibrido bat
da, kontsumoen menpe dagoena. Hornikuntza tasak kontsumitutako ur
bolumena zenbatzen du eta saneamendu tasak isurketa ura hartzen du bere
baitan. Ondorioz, uraren aurrezpen eta arrazoizko erabilera sustatzen da
nolabait.
4.6.
Sentsibilizazioa
Udaletxeak ez du komunikazio eta sentikortze jarduerarik egin uraren
erabilera arduratsuari dagokionean.
Txorierriko Mankomunitateak sentikortze kanpainak egin ditu ur
aurrezpenean arloan. Nolanahi ere, azken urteetan, krisi egoera orokorrak
komunikazio eta sentsibilizazio jardueretara zuzendutako aurrekontuetan eragin
negatiboa izan du.
Ez da ezagutzen biztanleriaren sentikortze maila uraren erabilera
arduratsuari dagokionean.
4.7. Uraren
kalitatea
Asua ibaia Lezamatik (La Cruz auzoa) sartzen da eta udalerria zeharkatzen du
ekialdetik mendebaldera Loiura (Elotxelerri auzora) iristen den arte, 6,5 kmko
ibilbidea eginez. Ibilbide honen zati bat Derio eta Zamudio arteko mugalerro bera
da. Zulondo, Untza eta Daños errekastoek lurraldearen atal bat zeharkatzen dute
iparraldetik hegoaldera, beren urak Asua ibaian isurtzen dituzten arte.
Uraren Esparru Zuzentarauaren 5 eta 6 artikuluari buruzko txostenaren arabera,
EAEko Barne Arroen Mugapenari buruzkoa dena, Asua-A ur masa (ES111R074020
kodea duena) gai kutsatzaileen presio handiaren pean dago jasotzen dituen
isurkinak direla eta. Abeltzaintza jatorriko mantenugaien (nitratoak eta fosforoa)
presioa neurrizkoa da. Morfologi presio altu jasaten du.
Txosten berean, Asua-A masa egoera ekologikoan eragina jaso dezaketenen
zerrendan agertzen da eta egoera neurrizko gisa kalifikatzen da. Guztirakoan,
presio handi globala duen ur masa gisa ezaugarrituta dago.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 44 -
(*) Kafe-solasaldian Asua ibaira isurketa inkontrolatuak egiten direla adierazten
da.
EAEko Ibaien Egoeraren Jarraipeneko Sareak 2 estazio dauzka Asua ibaian:
AS-045 deitua, Zamudion, ibaiaren erdi-goialdeko zatian dagoena eta la AS-160,
behealdeko ibai zatian dagoena, Sondikan
2010eko kanpainaren egoera biologikoaren emaitzen txostenaren arabera,
AS-160 estazioak potentzial ekologiko “Txarra” erakusten du, makroornogabeen
komunitatearen degradazio egoera orokorrak eraginda. Makrofitoak egoera
“neurrizkoan” daude eta adierazle hidromofologikoak egoera “eskas-txarra” ageri
dute, kanalizazioekin oso eraldatuta dagoen eta ibai ertzeko benetako basorik ez
duen ur masa baita.
AS-045 estazioak, potentzial ekologiko egokirik erakusten ez duen arren,
adierazle biologikoen balorazio nabarmenki hobea ageri du.
Egoera ekologikoaren diagnosiaren laburpena (2010)
ASU 045 ASU 160
Adierazle biologikoak
Makro-ornogabe Moderatua Txarra
Fitobentos Oso ona Oso ona
Arrainak Ona -
Makrofitoak Moderatua Oso txarra
EGOERA BIOLOGIKOA Moderatua Txarra
Adierazle fisiko-kimikoak
IFQ Ona Moderatua Adierazle hidromorfológikoa
QBR adierazlea Txarra Oso txarra
Alterazioak Oso txarra Txarra
Iturria: Ibaien egoera biologikoaren jarraipena egiteko sarea. 2010eko
emaitzen txostena
Txostenak Asua-A masa, frogatutako ingurumen eragina duelako, presio maila
handiaren pean dagoela eta bere ingurumen helburuak ez betetzeko arrisku
handian dagoela ondorioztatzen du.
Asua-A ur masaren arriskuen analisia
Egoera ekologikoa Txarra
Inpaktua Egiztatua
Presio orokorra Altua
Ingurumen helburuak ez betetzeko
arriskuaren balorazioa
Arrisku altuko masa
Iturria: Ibaien egoera biologikoaren jarraipena egiteko sarea. 2010eko emaitzen
txostena
ASU160 estazioak 15 urte daramatza kalitate helburua bete gabe eta eragin
handia agertzen, nabarmenkiago makroornogabeei dagokienean, zeintzuek
“eskasa” eta “txarra”ren artean mugitzen den potentzial ekologikoaren izaera
erabakitzen baitute.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 45 -
2010eko kanpainako egoera kimikoaren emaitzen txostenaren arabera, AS-
045 estazioak egoera kimiko ona erdiesten du eta egoera fisiko-kimikoak urteko
kalitate ona ageri du. Ez dira 2008/105/CE Zuzentarauak ezarritako mugak
gainditu gai kutsatzaile espezifikoen analisian, nahiz eta kobrea eta amonioa
puntualki eta fluoruroak maiz agertu.
AS-045 estazioak egoera kimiko ona erdiesten du eta egoera fisiko-kimikoak
urteko kalitate neurrizkoa ageri du. Ez dira 2008/105/CE Zuzentarauak ezarritako
mugak gainditu gai kutsatzaile espezifikoen analisian nahiz eta pirenoa puntualki
eta kobrea, amonioa eta fluoruroak maiz agertu.
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE 4. Uraren eta hondakinen kudeaketa iraunkorra.
o P 8. Uraren hornikuntza sarearen egokitzapena.
o P 9. Saneamenduan aurrerapena.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
Europa
2000/60/CE Uraren Esparru Zuzentaraua.
Estatal
Uztailaren 20ko 1/2001 Legegintzako Errege Dekretua, Uraren Legearen testu bategina onartu zuena.
EAE
Ekainaren 23ko 1/2006 Legea, urari buruzkoa.
Udalerria
Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoaren eremuan erabiltzaileei hornikuntza eta saneamendu zerbitzuak
emateagatiko tasak araupetzen dituen ordenantza fiskala.
Ordenantza fiskala, 7 zk.: Zerbitzu publikoak ematearen eta jarduera administratiboak egitearen
ondoriozko tasak.
o III Eranskina. Estolderia zerbitzuak ematearen ondoriozko tasak.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 46 -
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Kontabilizatu gabeko kontsumoak eta sareko ur galerak kontrolatu eta mugatu.
Saneamendua berritu eta osatu eta udalerri ia osora iritsi.
Hornikuntza eta saneamendu sarearen kartografia digitala garatu (GIS).
Tokiko administrazioan uraren kontrol eta aurrezpenerako neurri planifikatuak ezarri.
Herritarrak oro har eta udal instalazioen erabiltzaileak ur aurrezpenaren inguruan sentikortu.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Ez dira udalaz gaindiko eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 47 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 4. Kontsumo eta bizimodu arduratsuak.
10. Tokian tokiko eremutik esparru globalera.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
5.1. Hiri
hondakinak
sortzea 1
Hiri hondakin solidoen sorkuntzak beheranzko joera orokorra erakusten du.
EAEko 2009ko Iraunkortasun Txostenaren arabera, Zamudioko biztanleko eta
eguneko hondakin sorrera Udalsarea 21eko udalerrien batez bestekoaren (1,3
kg./bizt./egun) gainetik dago.
1 Hiri Hondakinak (HH)= Etxeko Hondakinak (EH) + Erakundeek, Merkataritzak eta Industriak sortutako hondakin asimilagarriak
(EMIAH) 1999/21/CE zuzentarauarekin bat dator azalpena.
2.2
43.
05
5
2.23
1.14
0
2.14
1.36
1
2.12
1.6
52
0
500.000
1.000.000
1.500.000
2.000.000
2.500.000
2007 2008 2009 2010
Hondakinen sorrera orokorraren bilakaera (kg.)
Iturria: Haizea Ikerketak egina Txorierriko Mankomunitatearen informaziotik abiatuz
1,56 1,56 1,48 1,45
0,00
0,40
0,80
1,20
1,60
2,00
2007 2008 2009 2010
Multzoan batutakoaren bilakaera(kg./bizt./egun)
Iturria: Haizea Ikerketak egina Txorierriko Mankomunitatearen informaziotik
5. HONDAKINAK
BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA INGURUMENAREN KALITATEA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 48 -
2010ean, Zamudion erregistraturiko datua (1,45 kg./bizt./egun) Bizkaian 2016
urteari begira ezarritako helburuaren gainetik dago (1,13 kg./bizt./egun) baina
2012 urteari begira EAErako ezarritako helburutik gertu (1,44 kg./bizt./egun).
Biztanleko eta eguneko sortutako etxeko hondakinen kopurua Bilbao
Handiak duenaren batez bestekoaren oso gainetik dago (1,8 kg./ bizt./egun 1,05
kg./ bizt./egun kopuruaren aldean, 2008an), “errefusa” eta “papera/kartoia”
zatikien kopuru handiagoa dela eta.
Datuok Zamudioko ekonomi jardueretan sortutako industri, merkataritza
eta erakundeetako hiri hondakinekin bateragarriak diren hondakinak (RICIA
direlakoak) bere baitan hartzen dituztela uste da eta, beraz, baliteke kopuruok
distortsionatuta egotea konparagarritasuna lortzearren.
5.2. Gaikako
bilketa
2007-2010 aldian, sortutako hondakin guztietatik soilik % 18,50 birziklagarriak
diren atalei dagokie (papera-kartoia, ontziak, beira, tresnak, ehunak eta etxeko
olioa).
2007-2010 bitartean gaika bildu den hondakinen kopurua handitu egin den
arren, sortutako hondakin kopuru guztizkoarekiko bere ehunekoa Udalsarea 21ek
duenaren (28,3% 2007an) azpitik dago .
Zamudion erregistratutako datua 2011-2014 Ingurumen Esparru Programak
hondakinen arloan ezarritako helburua lortzetik, alegia, 2014an sortuko den hiri
hondakin kopuru guztizkoaren %35eko birziklapen tasa lortzetik, urrun dago, eta
are urrunago oraindik Bizkaiko II Hiri Hondakinen Kudeaketa Plan Integralean
ezarritako helburura ,hots, %40 2016 urtean, iristetik.
Biztanleko eta eguneko sortutako etxeko hondakinen kopurua (kg./
bizt./egun)
00.20.40.60.8
11.21.41.61.8
2
Ontziak 0.02 0.02 0.03 0.04 0.04 0.04 0.05 0.05
Tamaina handikoak 0.06 0.05 0.05 0.05 0 0.05 0.02 0.01
Beira 0.07 0.07 0.08 0.08 0.07 0.07 0.07 0.07
Paper-kartoia 0.12 0.13 0.13 0.15 0.15 0.18 0.2 0.21
Errefusa 1.58 1.52 1.54 1.61 1.5 1.61 1.49 1.45
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Iturria: Bizkaiko Udalerrien Iraunkortasunaren Adierazle Sistema
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 49 -
Frakzio desberdinei begiratuz gero, 2007-2010 aldian hazkuntza handiena
etxeko olioan erregistratzen da. Ehunen eta ontzien bilketa ere handitu da.
Aitzitik, papera/kartoiaren bilketaren joera beheranzkoa izan da.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan aipatzen da jatetxeak dauden
gunean birziklatzeko zatikiak ez direla behar beste jasotzen.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan beharrezkotzat jotzen da
birziklaketarako edukiontzien eta bilketa maiztasunaren inguruko informazioa
edukitzea. Beiraren bilketarako edukiontzi falta aipatzen da.
81,73 82,43 81,02 80,45
18,27 17,57 18,98 19,55
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2007 2008 2009 2010
Gaikako bilketan jasotako hodankinen bilakaera (%)
Multzoan jasotakoa Gainontzeko frakzioetan jasotakoa
Iturria: Haizea Ikerketak egina Txorierriko Mankomunitatearen informaziotik abiatuz
228.951 218.040 209.570 202.300
57.307 57.617 60.207 63.610
87.904 85.305 95.608 84.372
20.580 15.412 20.014 37.483
13.771 14.626 17.410 19.953
1.232 972
3.677 6.990
0
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
300.000
350.000
400.000
2007 2008 2009 2010
Frakzio desberdinen sorreraren bilakaera (kg.)
Papera/kartoia Ontziak Beira Tresnak Ehunak Etxeko olioa
Iturria: Haizea Ikerketak egina Txorierriko Mankomunitatearen informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 50 -
5.3. Hiri
hondakinen
kudeaketa
Txorierriko Mankomunitateak hiri hondakinen edo hiri hondakinekin
bateragarriak diren hondakinen bilketa eta tratamendu zerbitzuak ematen ditu
(masako bilketa eta gaikako bilketa). Zerbitzu hau mankomunatutako
udalerrietako auzo, etxebizitza-gune (hiri hondakinen bilketa) nahiz
industriguneetan (RICIA delakoen bilketa) ematen da.
Hirigunean hondakinen bilketa alboko kargako kamioien bidez egiten da eta
industri poligonoetan, berriz, atzeko karga bidez.
Zatiki desberdinen bilketa zerbitzua emakidadun enpresei azpikontratatzen
zaie.
(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegia erantzun dutenen aldetik,
hondakinen bilketa zerbitzuaren eta kaleen garbiketa zerbitzuaren balorazioa oso
positiboak dira galdetegia. Hala ere, zenbait auzoetan egiten den bilketarekin ez
daude batzuk kontent
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan hondakin geldoen kudeaketari
dagokionean arazo jakinik ez dagoela aipatzen da.
Mankomunitateak 2007 urteaz geroztik dauka martxan hondakin organikoen
eta paper/kartoiaren bilketa eta baita enpresek sortzen duten palet eta
plastikoena. Hiri hondakin solidoak eta paper zein kartoia maiztasun zehatzez
jasotzen dira, plastiko eta paletak eskaeraren arabera, eta aurretik eskatuta,
erabiltzaile bakoitzeko 1 m3 ko mugarekin, biltzen diren bitartean.
Mankomunitateak ez du paper, kartoi eta beiraren bilketarako ostalaritza eta
merkataritzari begirako berariazko sistemarik.
Txorierriko Udaletxeek eskura dituzte CD eta DVD erabiliak jasotzeko
edukiontzi bat eta deuseztagailu bat.
Ez da zatiki organikoaren gaikako bilketa egiten.
Txorierriko Mankomunitateak 2008an etxeko konpostagailuak doan banatu
zizkien mankomunatutako udalerrietako familia eskatzaileei, konpostajea
sustatzeko eta tratamendurik gabe isuritako hondakinak murriztearren. Era
honetara trataturiko materia organikoaren kantitatea oso oso txikia da.
2012ko martxoan, ehunen bilketarako edukiontzia beste batez ordezkatuko da,
ehunez gain beste produktu mota batzuk ere jasoko dituena, hala nola, liburu eta
jostailuak. Laster batean pilak kalean ipinitako edukiontzien bidez jasoko dira.
Edukiontziak biztanleko erlazioa hazten joan da azken hamarkadan. Zatikiei
dagokienean, paper/kartoi eta ontzien edukiontzien kopurua biztanleko txikitu
egin da.
Hala eta guztiz ere, hiri hondakinen (HH) eta industri, merkataritza eta
instituzioetako hondakinen (RICIA) bilketarako edukiontzien zuzkidura eta
jasotze maiztasuna egokia da. Mankomunitateak edukiontzi berrien eskaerari
berehala erantzuten dio.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 51 -
(*) Kafe-solasaldian bilketarako edukiontzien kokagunea hobetzea eskatzen da
irisgarritasunaren aldetik dauden arazoei erantzuna eman ahal izateko.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan beharrezkotzat jotzen da
birziklaketarako edukiontzien eta bilketa maiztasunaren inguruko informazioa
edukitzea. Beiraren bilketarako edukiontzi falta aipatzen da.
Derioko garbigunea da etxeko hondakinen eta antzekoen bilketarako
zerbitzua eskaintzen diena partikularrei, etxeetako obra txikiak egiten dituzten
autonomoei, denda txikiei eta mankomunatutako herrietako bulegoei. Ez dago
zamudiotarrek egiten duten zerbitzu honen erabilera mailari buruzko daturik.
Ez dira zenbatzen Zamudioko udal zerbitzuek sortzen dituzten hondakinak.
5.4. Hiri
hondakinen
tratamendua
Zatiki birziklagarriak (paper eta kartoia, ontziak, beira, haltzari/tresnak/traste
zaharrak, arropak/zapiak/ehunak, etxeko olio erabilia eta pilak) era bereizian
jasotzen dira ondoren, tratamendu desberdinak medio, berreskuratuak izateko.
Azpikontratatutako enpresekin sinatutako hitzarmenak jasotako hondakinen
kudeaketa integrala eta haien azken norakoa bermatzen dute.
Zamudion sortzen diren hondakinen azken norakoa 2001 urteaz geroztik
nabariki aldatu da: isurketa bidezko eliminazioak egiten zen ekarpena erdira baino
gehiago jaitsi da, erraustegira doazen hondakinak %33,3 puntu portzentualetan
handitu diren bitartean eta birziklaketara zuzendurikoak %7,48 puntu
portzentualetan ugaritu dira.
Herritarren sentikortze mailaren eta herritarrei ematen zaien informazioaren
ugaritzeak, zerbitzu mankomunatuen (kontenerizazioa, bilketa maiztasuna…)
ematea hobetu izanak eta zerbitzu berriak sortu izanak jatorrian banandutako
hondakinen bilketa handitzen lagundu dute.
Biztanleko eta eguneko sortutako etxeko hondakinen kopurua (kg./
bizt./egun)
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
Errefusa 10.98 10.58 9.97 51.24 59.77 56.71 58.65 59.76
Paper-kartoia 53.7 53.7 53.7 149.81 150.86 144.36 140.26 134.46
Beira 161.11 152.63 138.1 149.81 144 117.63 115.21 111.28
Ontziak 145 161.11 107.41 108.48 109.24 109.52 94.88 87.22
Pilak 322.22 322.22 322.22 349.56 352 352.89 358.44 461
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Iturria: Bizkaiko Udalerrien Iraunkortasunaren Adierazle Sistema
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 52 -
Paper eta kartoiaren hondakinak Sopres “Sociedad de Procesos
Recuperativos”era eramaten dira, pilak Erandiora, ontzi hondakinak
Amorebietako BZB plantara, beira Aguadokoko plantara Llodion eta tamaina
handikoak Ortuellan dagoen Berziklatu bolumen handiko hondakinen
tratamendu plantara.
Ehunak, jostailuak, liburuak eta hondakin elektriko eta elektronikoak
berreskuratutako ehunak jasotzen, tratatzen eta komertzializatzen dituen
onurarik gabeko Berohi kooperatibara eramaten dira.
Etxeko olioaren bilketa eta aurretratamendua Rafrinor bitarteko kudeatzaileak
egiten du eta ondoren Bionorrera eramaten du biodiesela ekoizteko.
Zamudioko udalerrian hondakin ez arriskutsuen (egurra, metala,
neumatikoak, katalizatzaileak) kudeatzaile ugari daude, eta baita zenbait
hondakin toxikoren kudeatzaileak ere, bilketarako, garraio eta denbora batez
biltegiratzeko eta beren bizitza erabilgarriaren ondoren deskontaminatzeko eta
desmontatzeko baimenduak daudenak.
Isurketa puntu inkontrolatu gisa balio izan duten toki haiek denborarekin
desagertzen joan dira. Ez dago puntu berrien konstantziarik.
5.5. Hiri
hondakinei
buruzko
ordenantzak eta
zergak
Txorierriko Mankomunitateak 2 ordenantza dauzka: “Hiri Hondakin Solidoen
ordenantza arautzailea” eta “ Industri eta Enpresa Poligonoetan eta Teknologi
Parkean. Hondakinen Bilketako Zerbitzuaren Ordenantza Arautzailea”.
Tasa fiskalek ez dute hondakinen sorkuntza murrizteko ez eta jatorrian
banantzeko pizgarriak. Etxeetako zaborra eta hiri hondakin solidoak biltzeko
zerbitzuagatiko kuota tributarioa kopuru finko batez osatuta dago.
5.6.
Sentsibilizazioa
Txorierriko Mankomunitateak hainbat sentikortze kanpaina egin ditu
hondakinen arloan informazio folietoen banaketa eginez. Nabarmentzekoak dira:
o “Birzikla ezazu: guztia bere lekuan” kanpaina. Balorazio ona izan zuen eta
Txorierriko biztanleen aldetik eskaera gehien jaso duten ekimenen artean
dago.
o “Etxeko Konpostajea egiteko Metodologi Gidaren” argitalpena”.
27,3
2
28,7
2
29,5
32,3
3
32,5
1
32,6
1
35,5
34,8
1,02 13,0
8
27,2
7
32,3
7
34,2
2
34,3
6
71,0
7
69
,65
68
,75
53,7
9
40
,23
34,4
30,2
7
30,4
3
0
20
40
60
80
100
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Jasotako hondakinen norakoa (%)
Banaketa eta birziklapena Errauskailgua Zabortegia
Iturria: Bizkaiko Udalerrien Iraunkortasunaren Adierazle Sistema
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 53 -
o Poltsa ekologiko tolesgarrien etxez etxeko banaketa.
Azken urteetan ekonomi egoerak era negatiboan eragin du komunikazio eta
sentikortze jarduerei esleituriko aurrekontuetan..
Eskolako Agenda 21ak urtetan zehar lan egin du ikas zentroetan hondakinen
gaiaren inguruan.
Ez da ezagutzen herritarrek gaikako bilketaren inguruan duten sentikortze
maila.
Ohitura txarrak hauteman dira traste eta tamaina handiko zaborren
zerbitzuaren erabileraren inguruan.
5.7. Industri eta
nekazaritza
hondakinak
2007an, datuak eskura dauden azken urtean, Zamudion industria jatorriko
1.997.201,34 kg. hondakin sortu ziren Zamudion, eta horietatik %45 balorizatu
egin ziren. Kopuru hau Ingurumen II Esparru Programan ezarritako helburua
(balorizatutako hondakinen %65) erdiestetik urrun dago oraindik.
Behargintza Txorierri eta Torrelarragoiti Enpresa Elkarteak Noreko 2000
enpresarekin elkarlanerako hitzarmen bat dauka Txorierriko enpresek beren
hondakin arriskutsuak kudeatu ahal izan ditzaten. Hondakinak biltzeko eskaeren
zentralizazioari esker koste logistikoak jaistea lortzen da eta hondakin kantitate
handiak ekoizten ez dituzten enpresek tarifa oso eskuragarriak lortzeko aukera
dute.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan hondakin marjinalei dagokienean
(ohikoak ez diren hondakinak, enpresetan kantitate txikian sortzen direnak), enpresa
guztientzat bilketa zerbitzu partekatua ezartzea beharrezkotzat jotzen da,
egingarriagoa nahiz errentagarriagoa baita bilketa taldean egitea banaka baino.
Zerbitzu hau udalak bultzatua eta koordinatua izan daiteke.
Nekazaritza eta abeltzaintzak ekonomi jarduera gisa duten pisu txikiak pentsa
arazten du jatorri honetako hondakinen sorkuntza ez dela arazo Zamudion
Nolanahi ere, iritzi horri oinarria emango dion daturik ez dago eskuragarri.
Hondakin arriskutsuen azken norakoa
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Deuseztatzea 3.383.276.38 1.655.830.23 1.108.017.72
Balorizazioa 616.751.80 614.002.33 889.183.62
2005 2006 2007
Iturria: Haizea Ikerketak egina MUGI 21 etik ateratako datuetatik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 54 -
Jata-Ondo Landa Garapeneko Elkarteak berriki nekazaritza eta
abeltzaintzako hondakinen gaikako bilketa bultzatu du. Zerbitzu honen baitan
dago silo eta negutegietan erabiltzen diren plastikoen bilketa eta baita ere
produktu zoo eta fitosanitarioen ontziak.
Produktu zoo eta fitosanitarioen hondakinen bilketa 3 hilabetean behin
egiten da Mungia eta Lezamako Kooperatibetan, publikoari irekita dauden
orduetan.
Txorierriko Mankomunitatean ez da inolako kexarik jaso ustiategietan sortzen
diren plastikoen bilketaren gainean.
5.8. Bide
garbiketa
Txorierriko Mankomunitatea da kale garbiketa zerbitzua burutzen duena, bai
auzo eta etxebizitza eremuetan eta baita industria guneetan ere. Ematen den
zerbitzua egokia dela uste da.
Zerbitzu honen baitatik egiten den lan da bide sarearen garbiketa, espaloi,
plaza, parke, etab. eta baita paperontzien garbiketa eta hustutzea, zuhaitzen
alkorkeak, sumideroak eta udalerriaren garbiketa festa garaitan eta une
berezietan (hostoak erortzen diren garaian, elurteetan, izozteetan…).
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE 4. Uraren eta hondakinen kudeaketa iraunkorra.
o P 10. Etxeko hondakinen eta hauekin bateragarriak diren hondakinen gaikako bilketaren kudeaketaren
hobekuntza.
o P 11.Beste hondakin batzuen kudeaketa egokira iristeko indarrak handitu.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 55 -
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
Estatua
Apirilaren 21eko 10/1998 Legea, hondakinei buruzkoa.
Martxoaren 24ko 11/1997 Legea, ontziei eta ontzien hondakinei buruzkoa.
Uztailaren 20ko 833/1988 Errege Dekretua, hondakin toxikoei eta arriskutsuei buruzko maiatzaren 14ko
20/1986 Oinarrizko Legea exekutatzeko erregelamendua onartu zuena.
EAE
Otsailaren 27ko 3/1998 Legea, EAEko ingurumena babesteari buruzkoa III. titulua Ingurumenean eragina
duten jardueren antolamendua IV. Kapitulua. Hondakinak.
Bizkaia
Bizkaiko Hiri Hondakinak Kudeatzeko 2005-2016 aldirako II. Plan Integrala.
Udalerria
Hiri Hondakin Solidoen ordenantza arautzailea.
Industri eta Enpresa Poligonoetan eta Teknologi Parkean. Hondakinen Bilketako Zerbitzuaren Ordenantza
Arautzailea.
Ordenantza fiskala, 7 zk.: Zerbitzu publikoak ematearen eta jarduera administratiboak egitearen
ondoriozko tasak.
o I Eranskina. Hondakinen bilketa zerbitzua ematearen ondoriozko tasa.
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Berreskuragarriak diren zatikien bilketa handitu.
Etxeko banakako konpostajearen ezarpena indartu batez ere dentsitate txikieneko guneetan eta baita ere
ekoizle txikiena (ostalaritza…) eta industriguneetakoa (teknologi parkea).
Biztanle eta ekonomi sektore desberdinenganako sentsibilizazioarekin jarraitu.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Ez dira udalaz gaindiko eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 56 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 3. Ondasun natural komunak.
4. Kontsumo eta bizimodu arduratsuak.
10. Tokian tokiko eremutik esparru globalera.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
6.1. Egitura
energetikoa
Zamudiok duen energi iturrien araberako kontsumo egitura EAEko
gainontzeko herriek dutenaren antzerakoa da. Energia elektrikoa, gas naturala,
petrolio produktuak eta ikatza, azken hau testimoniala, dira energia egitura
horren osagaiak. Energía iturri garbien biez sortzen den energía hastapenetan
dago oraindik.
Egitura honetan, non eta petrolioa eta gainontzeko erregai fosilek pisu
nabarmena duten, energi iturri ez berriztagarrien eta kanpotik datozenen
menpekotasun handia islatzen da.
Argindar sareak udalerriko lurralde osoa estaltzen du.
Gas naturalaren sarea ez da udalerriko lurralde osora iristen.
(*) Kafe-solasaldian gasaren hornikuntza eza aipatzen da zenbait baserriri
dagokienean.
Energi kontsumoak ez du 2005-2009 aldian definitutako patroia jarraitu, garai
honetan argindarraren kontsumoa gasarena baino handiagoa izan baita.
Zamudioko argindar energiaren kontsumoaren banaketan, industri sektorea
da pisurik handiena duena, eta haren atzetik zerbitzuen eta etxeetako sektoreak,
hurrenez, hurren.
Guztizko energi kontsumoaren bilakaera (kWh)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Gas naturala 90.503.210 96.879.544 100.640.377 114.632.656 93.848.575
Elektrizitatea 108.435.072 112.399.171 113.335.487 112.519.380 107.756.174
2005 2006 2007 2008 2009
Iturria: Haizea Ikerketak egina MUGI 21 etik ateratako datuetatik abiatuz
6. ENERGIA
BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA INGURUMENAREN KALITATEA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 57 -
Gas kontsumoan dagoen aldea oraindik handiagoa da: industria sektorea da
Zamudion kontsumitutako guztizko gasaren kontsumoaren %90aren arduraduna.
Zamudioko etxeetako elektrizitate eta gas naturalaren kontsumoa Udalsarea
21eko udalerriek 2008an izan zuten batez besteko balioaren azpitik dago (21
tep/bizt.).
Elektrizitate kontsumoaren banaketa (%)
0% 20% 40% 60% 80% 100%
2005
2006
2007
2008
2009
zerbitzuak 30.211.770.5 33.096.053.5 33.955.537.7 33.422.907.2 34.994.414.7
industria 72.943.793.9 74.700.089.3 73.624.914.6 73.614.563.6 66.705.509.0
etxekoa 5.279.507.08 4.603.027.64 5.755.035.01 5.481.909.206.056.250.06
2005 2006 2007 2008 2009
Iturria: Haizea Ikerketak egina MUGI 21 etik ateratako datuetatik abiatuz
Gas naturalaren kontsumoaren banaketa (%)
0% 20% 40% 60% 80% 100%
2005
2006
2007
2008
2009
industria 82.700.371.0 87.586.799.0 90.499.356.0 103.907.304. 84.038.692.0
etxekoa 3.807.064.00 3.978.482.56 4.563.821.09 5.648.494.01 5.471.258.00
zerbitzuak 3.995.775.00 5.314.262.00 5.577.200.00 5.076.858.00 4.338.625.00
2005 2006 2007 2008 2009
Iturria: Haizea Ikerketak egina MUGI 21 etik ateratako datuetatik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 58 -
Ez dago azken energi iturrien araberako kontsumoaren egiturari buruzko
daturik.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan energi aurrezpenaren garrantzia
nabarmentzen da.
6.2. Energia
berriztagarrien
ekoizpena
Ez dago Zamudion ekoiztutako energía berriztagarriei buruzko daturik.
Zamudion instalatutako potentzia fotovoltaikoa hazten joan da: 2005ean
10.000 biztanleko 22,47 kW-ekoa izatetik 163,99 kW-ekoa izatera igaro da
2010ean.
Instalatutako eguzki azalera termikoa hazi egin da baita ere 2005-2010 aldian,
58,71 m2 /10.000 bizt izatetik 105,20 m2-koa izatera igaro baita.
Gutxi dira Udalarenak diren energía alternatibo zein berriztagarriaren
ekoizpen eta banaketarekin zerikusia duten instalazio edo proiektuak.
Igerilekuetako urak estalkian kokatu ziren eguzki plaka termikoen bidez
berotzen da.
Ez dago udalarenak diren energía berriztagarrien sustapenerako tresnarik (ez
ekonomiko, arau bidezko, fiskal ez kudeaketakorik ere).
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan energia berriztagarriak erabiltzen
ez direla aipatzen da eta taldeko ekimenak sortzeko beharra ere.
6.3. Tokiko
administrazioko
energiaren
kontsumoa eta
kudeaketa
Udal eraikuntza zein ekipamenduen kontsumoen erregistro sistematikorik ez
da egiten. Udalak egiten duen jarraipena soilik ekonomi kontrolari zor zaio.
Tokiko administrazioak egiten duen azken energi iturrien kontsumoari
buruzko daturik ez dago.
Udala bere eraikin guztietan, IDAE-EEE programaren baitako energia
auditoretzak burutzea pentsatzen ari da.
Udalerriko semaforoek LED teknologia instalatuta dute.
Udal teknikariak energiaren erabilera arrazoizkoaren inguruan areago
sentikortu eta kontzientziatzeko neurririk ez da hartu.
Etxeetako energia kontsumoa bilakaera (tep/bizt.)
0.140.12
0.15 0.15 0.16
0
0.02
0.040.06
0.08
0.1
0.12
0.140.16
0.18
0.2
2005 2006 2007 2008 2009
Iturria: Haizea Ikerketak egina MUGI 21 etik ateratako datuetatik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 59 -
6.4. Herriko
argien
kontsumoa
Zamudiok kale argiztapeneko puntu ugari dauzka, 340,25 argi puntu 1.000
biztanleko 2009an. Puntu hauek zerbitzu ematen dute herrigunean, auzoetan,
industria parkeetan eta teknologi parkean.
Txorierriko Mankomunitatea mankomunatutako udalerrietako kale
argiztapeneko instalazioen kontserbazio eta konponketaz arduratzen da.
2012ko bigarren seihilabetekotik aurrera Mankomunitateak kale argiztapena
bere osoan kudeatuko duela espero da energi zerbitzuen enpresa baten bidez.
Behargintza Txorierritik eskualdeko kale argiztapeneko aginte koadroen
monitorizazioa burutu da (Zamudiori dagokionean %50ean). Sondikan Eco-
Enercenter izeneko kontrol zentro bat duen Telekudeaketa sistema honen bidez
kale argiztapenaren eraginkortasuna hobetzen da: kontsumoaren eta argiztatzen
diren guneen datuak ezagutzen dira, itzaltze/pizte ordutegiak kontrolatzen dira
eta gertaerak hautematen eta erregistratzen dira. Energiaren faktura nabarmenki
murrizteaz gain CO2 atmosferara isurtzea ekiditen da. Aldi berean, enplegua
sustatu da.
Proiektu hau “Premio Conama a la Sostenibilidad de Pequeños y Medianos
Municipio”s delakoarekin saritua izan da.
(*) Kafe-solasaldia kale argiztapenean eraginkortasun handiagoa eskatzen da
arrazionamendu eta banaketari dagokionean.
6.6. Udal
ibilgailuen
kontsumoa
Udal ibilgailuen parkea udal jabetzakoak diren 4 ibilgailuz osatua dago.
Ibilgailuen erregai kontsumoa ez da erregistratzen.
Tokiko administrazioa hasiberria da oraindik ibilgailuen kontsumoen
arrazionalizazioaren eta erosketa berdearen politika lantzen.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan ibilgailu parkearen energi
auditoretzak bultzatzea beharrezkotzat jotzen da.
Udal langileek Gidatze Eraginkorrari buruzko ikastaroak jaso zituzten.
6.7. Energia
kudeatzeko
araudia
Ez dago udal mailan energiaren aurrezpen, eraginkortasunaren inguruko ez eta
energía berriztagarrien ekoizpenari buruzko tresna ekonomiko, arau bidezko,
fiskal ez eta kudeaketazkorik.
Sektore publiko zein pribatuari zuzenduriko energia arloko laguntza eta
dirulaguntzak batez ere EEEren (Energiaren Euskal Erakundea) eta IDAEren
(Instituto para Diversificación y Ahorro de la Energía) eskutik datoz.
6.8.
Sentsibilizazioa
Udalak ez du komunikazio eta sentikortze jarduerarik burutu energi aurrezpen
eta eraginkortasunaren inguruan.
Txorierriko Mankomunitateak sentikortze kanpainak burutu ditu gai honen
inguruan.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 60 -
Nolanahi ere, azken urteetan krisi egoera orokorrak komunikazio eta
sentikortze jarduerei esleitutako aurrekontuetan negatiboki eragin du.
Ez da ezagutzen biztanleek duten sentikortze maila energi aurrezpen eta
eraginkortasunari buruz.
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE5. Energi aurrezpen eta eraginkortasunaren sustapena.
o P 12. Energi aurrezpena eta energi iturrien berregokitzapena.
o P13. Energía berriztagarriei bultzada eta energía eraginkortasunaren handitzea.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
Europa
Liburu Berdea: energia iraunkorra, lehiakorra eta segurua izateko Europako estrategia.
Estatua
Azaroaren 27ko 54/1997 Legea, elektrizitate sektoreari buruzkoa.
Urriaren 7ko 34/1998 Legea, hidrokarburoen sektoreari buruzkoa.
314/2006 Errege Dekretua, eraikuntzaren kode teknikoa onartu zuena.
Energia Berriztagarrien 2005-2010 aldirako Plana.
Aurrezpen eta Energia Eraginkortasunerako Espainiako Estrategiaren 2008-2012 aldirako Ekintza Plana.
EAE
Maiatzaren 14ko 104/2002 Dekretua, Haize Energiaren Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Plan
Sektoriala behin betiko onartu zuena.
2010erako Euskadiko Energia Estrategia. Energia garapen iraunkorrerantz (Energiaren Euskal Erakundea,
2005).
Udalerria
Ez dago gaikako eremu honi loturiko udal plan edo araurik.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 61 -
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Udal administrazioan tokiko energía iturri garbi eta berriztagarrien ekoizpen eta erabileran aurrera egin.
Udal instalazio eta ekipamenduetan energi kontsumoen kontrol eta jarraipena sistematizatu eta
kontsumoak arrazionalizatu.
Kale argiztapenaren energi kontsumoak optimizatu.
Herritarren sektore desberdinak sentikortu energiaren aurrezpen eta erabileraren garrantziaren inguruan.
Udaletxeko teknikari eta politikariak energiaren kontsumoaren eraginkortasunaren inguruan jardunbide
egokiak aplika ditzaten sentikortu.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Sektore publiko zein pribatuari zuzendutako energia arloko laguntza eta dirulaguntzak ematen jarraitu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 62 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 3. Ondasun natural komunak.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
7.1. Atmosferara
egindako isuriak
Isuri kutsatzaileen iturri nagusiak ondokoak dira:
o Foku barreiatuak: ibilgailuen trafiko eta salgaien errepidezko garraioa eta
aire trafikoa, hauek izanik oro har kutsatzaileen emisio gehien igortzen
dituzten iturriak.
Asua-Erletxe errepidea (N-637), Bailarako bide ardatz egituratzailea.
Txorierriko Korridorea (N-633).
Aire trafikoa.
o Foku finkoak:
Zamudion eta aldameneko udalerrietan kokatutako industriaren eta
energi eraldaketaren jarduerak.
Etxebizitza eta zerbitzuen jatorria duten fokuak (etxebizitza,
ostalaritza, irakaskuntza, egoitza zein kiroldegiaren berokuntza eta ur
berorako beharrezko den erregaiaren kontsumoari nagusiki lotua).
Hauek ez dira normalean izaten emisio iturri nabarmenak.
Petroliotik eratorritako erregai likidoak pixkanaka gas naturalarekin
ordezkatzeak kutsatzaile jakin batzuen emisioa, hala nola, karbono
monoxidoa eta sufre dioxidoarena, txikitzen du.
Zamudiori propio dagokionean, ez dago aire kalitateari foku hauetako
bakoitzak sortzen dioten eraginari buruzko daturik. Hala ere, aire kutsaduraren
iturburu nagusitzat ibilgailuen trafikoa jotzen da.
Behargintza Txorierrik aire kutsaduraren fokuak identifikatu ditu tramitaturiko
jarduera lizentzia duten ekonomi jardueren datu basea abiapuntutzat hartuz. Ez
da ezagutzen datu base horretan erregistratu gabeko jardueren egoera emisio
atmosferikoaren fokuei dagokionean
2011ko abenduan abenduak 27ko 278/2011 Dekretua xedatu da atmosferaren
potentzialki kutsatzaile diren jarduerak (APKJ) dauzkaten instalazioetatik
eratorritako aire emisioak kontrol eta prebentzioa arautzearren. Horrenbestez,
instalazioek 2012 urtean zehar derrigorrezko baimena edo jakinarazpena
tramitatu beharra daukate.
BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA INGURUMENAREN KALITATEA
7. INGURUMENAREN KALITATEA. Atmosfera, Akustika eta Lurzoruak
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 63 -
7.2. Airearen
kalitatea
“Airearen kalitatea zaindu eta kontrolatzeko sareko” urruneko estazio bakar
bat ere ez dago Zamudion. Gertueneko estazioak Sangronizen (Sondika) eta
Larrabetzun daude. Zerbait urrunago, Arriagako Gainan (Erandio), beste kontrol
estazio bat dago.
(*) Kafe-solasaldian Zamudiotik gertu aire kalitatearen kontrolerako estazioak
ezar daitezela eskatzen da, inguru horretako aire kutsadura handia dela balioesten
baita.
2006an egin zen “Nerbioi Beheko eskualdeko aire kutsaduraren
diagnostikoa”ren berrikuspen eta eguneratzeak, besteak beste, Zamudioko udala
hartzen du..
Diagnostiko honek ondorioztatzen du Txorierriko Korridorearen irekitzeak
herriguneetako aire kalitatearen hobekuntza ekarri duela, haietan kontzentratzen
baitzen lehen herri barneko eta herri arteko trafiko guztia.
Nerbioi Beheko Ekintza Planak hartzen duen denboraldian Sangronizko
estazioko erregistroek ez dute indarrean dagoen legedia urratu PM10 partikula
materialei eta NOxari dagokionean. Sondikako estazioak ere ez du indarrean
dagoen legedia bete Plan hau hartzen duten urteetan. Arrigorriagako Gainaren
estazioaren kasu zehatzean, metalen batez besteko kontzentrazioak Espainiako
hiriguneetako balio tipikoak baino altuagoak dira. Alde hau tokiko enpresen
produkzio ezaugarriei zor zaio.
Aire kalitatea oro har ona da, nahiz eta, EAEn ezarritako atmosferako airearen
kalitatearen kontrol eta zaintzaren sareak hornitzen duen informazioaren arabera,
litekeena izan parametroen kontzentrazioen goraldiak gertatu izana:
Airearen kalitate ona edo onargarria duten egunak (%)
2005 2006 2007 2008 2009 2010
91,7 86,30 92,88 95,90 98,08 99,73
Iturria: Udalmap
Aire kalitate txarragatiko kexarik ez da jaso, bai ordea usainengatik.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan aire kutsaduraren inguruko
sentikortzea eta kontrol jarraitua egin beharra aipatzen da.
(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegian jarduera gogaikarrien inguruko
balorazioak era proportzionalean banatzen dira kontent, deskontent eta erdipurdi
pozik daudenen eta “ez daki/ez du erantzuten” aukeraren artean. Industriatik eta
herrigunetik gertu dauden enpresa zein tailerretatik eratorritako ke eta usain
txarrak direla eta kexu dira. Zarataren arloan, hegazkin trafikoa, kamioiak, hondakin
bilketa eta herriko jaiak aipatzen dira iturri nagusi gisa.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 64 -
2002an instalazio erradioelektrikoei buruzko udal ordenantza onartu zen.
Ordenantzaren helburua da instalazio erradioelektrikoen kokapen, instalazio eta
funtzionamendua arautzea udalerrian, espazioaren okupazio ahalik eta txikiena
eta ikus zein ingurumen eragin ahalik eta murritzena gertatzearren.
7.3. Kalitate
akustikoa
Zamudioko zarata iturri nagusienak ibilgailuen trafikoa, tren trafikoa,
hegazkinen igarotzea, Loiuko aireportuan dutela irteera eta helmuga, eta, neurri
txikiagoan, industria jarduerak dira.
Txorierriko korridorea eraikitzeak, eta BI-737 errepide zaharretik trafiko
astuna kendu izanak herriguneetako kalitate akustikoa nabarmenki hobetzea
ekarri dute.
Nolanahi ere, Txorierri Etorbideko ibilgailuen trafikoak sortzen duen zarata
eraginak eta Loiuko aireportuak sortzen duen aire trafikotik eratorritakoak
bereziki aipagarriak izaten jarraitzen dute oraindik ere.
Pantaila akustikoak ipini dira N-637 errepidean. Zamudiori dagokionean,
dispositibo hauek Mendikoetxen, Bolinarbekoan eta Oxinagan ipini dira.
Txorierriko Korridoreak eragiten duen trafikoagatiko zarata ekiditeko ekimenek ez
dute arazo hau konpontzerik izan.
Zamudioko udalerriari dagokionean, Bilbaoko Aireportuko Zarata Maparen
arabera, aireportuak banda estu bat hartzen du, lur hartzeko ibilbideei dagokiena
eta BI-737 errepidearen trazatuarekin batera doana. Bide honen luzetara San
Martingo hirigunea eta Torrelarragoitiko industria poligonoa kontzentratzen dira.
Aipatu azterlanak dionaren arabera, San Martingo herriguneko etxebizitza ia
guztiak esposizio maila ertainak, 55 eta 65 dB (A) artekoak, jasan behar dituzte.
Halaber, azterlaneko eremuan kokatuta dagoen hezkuntza ekipamenduak, CPE
Zamudio LHI alegia, 55 eta 60 dB (A) arteko inmisio mailak dauzka.
Oharra: jatorrizko imajina gazteleraz soilik aurkitu da
(*) Kafe-solasaldian kutsadura akustikoa nabarmena dela eta aire, tren zein
auto trafikotan duela jatorria irizten da.
Puntualki Udalak kexak jaso izan ditu zarata eta bibrazioak direla eta. Kexek
kasu gehienetan taberna eta aisialdi jarduerekin zerikusia izan dute.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 65 -
7.4. Kalitate
akustikoaren
kudeaketa
2009ko abenduan Udalak udalerriko Zarata mapa eta diagnostiko akustikoa
egin zuen. Mapa honek zioenari jarraikiz, 2011 urtean zegokion Ekintza Plana egin
zen.
Udalak zonifikatze akustikoa egingo du, eremu akustikoak zarata maparen
arabera mugatuz.
Zamudiok ez du zarata eta bibrazioen inguruko udal ordenantzarik.
Udal administrazioak kexak tramitatzen ditu eta dagozkien ikuskapenak
egiten ditu.
Aire trafikoaren kudeaketa AENA (Aeropuertos Españoles y Navegación
Aérea)-ren esku dago. Loiuko Aireportuaren Isolamendu Akustikoari buruzko
Planaren esparruan, Planak definitzen duen arrastoaren baitan dauden
etxebizitzen eta bi ikas zentroen isolamendu akustikoa burutu da. Zamudiok parte
hartzen du Plan honen Ingurumen Jarraipeneko Batzordean.
7.5. Lurzoruen
kalitatea
2008an ihobek eguneratutako “lurzorua kutsa dezaketen jarduerak edo
instalazioak izan dituzten edo dituzten lurzoruen inbentarioak” potentzialki
kutsatutako 118,913 m2 ko azalera identifikatzen du Zamudioko udalerrian.
Azalera hau udalerriko azalera osoaren %0,59.
Kopuru honek ez ditu bere baitan hartzen, aktiboak dauden jarduera
potentzialki lurzoru kutsatzaileetatik gaur egun erator daitezkeen partzela
edo lurzoruak.
7.6. Lurzoruen
kalitatearen
kudeaketa
Lurzoruaren kutsadura prebentzioaren printzipioa oinarri hartuta, Udalak
jarduera lizentzien tramitazioan, eta hau hasi aurretik, lurzoru potentzialki
kutsatuei buruzko kontsulta eskatzen du.
Udalei egotzitako eskuduntzak jardunean, legeak hala xedatutakoetan,
lurzoruaren kalitatearen aitortzaren eskaerak egiten dira.
7.7.
Komunikazioa,
prestakuntza
eta
sentsibilizazioa
Udal langilego teknikoa gaituta dago lurzoruen kutsaduraren, aire
kalitatearen eta zarata kalitatearen arloei dagokionean. Zamudioko udalak Ihobek
antolaturiko jarduera sailkatuen erregularizazioari buruzko jardunaldietan parte
hartu zuen.
Gaur arte Udalak ez ditu Zamudioko herritarrak aire kalitateari buruz
informatu.
(*) Kafe-solasaldian garrantzizkotzat jotzen da gainera tokiko administraziotik
herritarrei aire kalitate mailari buruzko informazioa zabaltzea, informazio panelak
erabiliz nagusiki.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 66 -
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE6. Kutsadura eta zarataren aurkako borroka.
o P 14. Kutsadura murriztuko duten neurriak ezartzea.
o P 15. Zarata murriztuko duten neurriak ezartzea.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatze dauden ekintza
garrantzitsurik.
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
Europa
Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2008ko maiatzaren 21eko 2008/50/CE Zuzentaraua, Europako
ingurune aireari eta atmosfera garbiago bati buruzkoa.
Ingurune zarata ebaluatzeko eta kudeatzeko 2002/49/CE Zuzentaraua.
Estatua
Azaroaren 15eko 34/2007 Legea, airearen kalitateari eta atmosferaren babesari buruzkoa.
Urriaren 18ko 1073/2002 Errege Dekretua, sufre dioxidoarekiko, nitrogeno dioxidoarekiko, nitrogeno
oxidoarekiko, partikulekiko, berunarekiko, bentzenoarekiko eta karbono monoxidoarekiko ingurune
airearen kalitatea ebaluatzeari eta kudeatzeari buruzkoa.
Urriaren 19ko 1367/2007 Errege Dekretua. Horren bidez, azaroaren 17ko Zarataren 37/2003 Legea garatu
zen, zonakatze akustikoari, kalitatearen helburuei eta isuri akustikoei dagokienez
Azaroaren 17ko 37/2003 Legea, zaratari buruzkoa.
Abenduaren 16ko 1513/2005 Errege Dekretua. Horren bidez, azaroaren 17ko 37/2003 Legea, ingurune
zarataren ebaluazio eta kudeaketari buruzkoa, garatu zen.
Apirilaren 21eko 10/1998 Legea, hondakinei buruzkoa.
Urtarrilaren 14ko 9/2005 Errege Dekretua, lurzorua kutsa dezaketen jardueren zerrenda eta lurzoruak
kutsatutzat emateko irizpideak eta estandarrak ezarri zituena.
EAE
Otsailaren 4ko 1/2005 Legea, lurzorua ez kutsatzeari eta kutsatutakoa garbitzeari buruzkoa.
Urtarrilaren 14ko 9/2005 Errege Dekretua, lurzorua kutsa dezaketen jardueren zerrenda eta lurzoruak
kutsatutzat emateko irizpideak eta estandarrak ezarri zituena. (estatuaren legedia da, eta aurreko atalean
ere badago).
199/2006 Dekretua, lurzoruaren kalitatea ikertzeko eta hura berreskuratzeko erakundeak egiaztatzeko
sistema ezartzen duena, eta erakunde horiek egin beharreko lurzoruaren kalitateari buruzko ikerketen
edukia eta norainokoa zehazten dituena.
Irailaren 30eko 165/2008 Dekretua,- lurzorua kutsa dezaketen jarduerak edo instalazioak dituzten
edoainokoa zehazten dituena izan dituzten lurzoruen inbentarioarena.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 67 -
Kutsatutako Lurzoruen 2007-2012 aldirako Euskadiko.
Nerbioi Behereko eskualdean airearen kalitatea neurtzeko Ekintza Plana.
Udalerria
Zamudioko udalerriko Zarata Maparen garapenean idatzitako Ekintza Plana.
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Zarataren Ekintza Plana gauzatu.
Herritarrak aire kalitateari egoerari buruz informatu.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Ez dira udalaz gaindiko eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 68 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 3. Ondasun natural komunak.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
8.1. Arrisku
natural eta
teknologikoen
eragina
Zamudiok dituen arrisku natural potentzialak dira:
o Baso suteak, ez nabarmena.
o Mendi mazeluen mugimenduak, ez nabarmena.
o Uholdeak, udalerrian eragin handiena duen arrisku naturala.
Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana Asua ibaiak
maiz jasaten dituen uholdeak azpimarratzen ditu. Uholdeek industrigueneei eta
San Martingo ibarrari eragiten diete eta edozein hirigintza garapeneko proiekturi
begira oso gogoan izan behar da.
Uholde arriskua
Iturria: Haizea Ikerketak egina Eusko Jaurlaritzako Biodibertsitareko eta Ingurumen Partaidetzarako Zuzendaritzaren informaziotik abituz.
Hiri erabilera duen azaleraren %6,17 uholdeak izateko arriskua dauka.
Udal iturriek aipatzen dute uholdeak izateko arriskuari lotutako kartografiak
aldaketa puntual bat izan duela uholde orbanaren eragina duen enpresa batek
egin duen azterlan partikular baten ondorioz.
(*) Kafe-solasaldian udalerriaren beheko aldean, kiroldegian eta Arteagako
eremuan hain zuzen ere, ibaiak gainezka egiteko arriskua dagoela azpimarratzen
da.
BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA INGURUMENAREN KALITATEA
8. ARRISKUAREN ETA JARDUERA EKONOMIKOEN KUDEAKETA
10 urteko birgaitze aldia
100 urteko birgaitze aldia
100 urteko birgaitze aldia
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 69 -
“Uholdea Arriskuaren Aurretiko Ebaluazioak”, Kantauriko Konfederazio
Hidrografikoak eta Euskal Ur Agentziak (URA) egina), ez du Zamudio “Uholde
Arrisku Esanguratsudun Arearik” identifikatu.
Udalerrian, akuiferoek kutsaduraren aurrean duten zaurgarritasuna txikia, oso
txikia edo sumaezina da.
Akuiferoek kutsaduraren aurrean duten zaurgarritasuna
Iturria: Haizea Ikerketak egina Eusko Jaurlaritzako Biodibertsitateko eta Ingurumen Partaidetzarako Zuzendaritzaren informaziotik abituz.
Teknologi arriskuari dagokionean, Zamudion eragin potentziala dute:
o Salgai arriskutsuak errepidez edo trenbidez garraiatzeagatik dagoen
arriskua.
o Industri jarduera arriskutsuek eragiten duten arriskua (enpresa
kimikoak, farmazeutikoak, hidrokarburo biltegiak…).
o Aire istripuagatiko arriskua (Loiuko aireportua).
8.2. Arrisku
naturala eta
teknologikoa
kudeatzea
Zamudiok ez du Udalerriko Larrialdi Planik.
Udalak ez ditu ezagutzen, 886/1988 Errege Dekretua, uztailaren 15ekoa,.
Industri Jarduera Zehatzetan Istripu Larriei Aurre Hartzeari buruzkoa eta 952/1990
Errege Dekretua, ekainaren 29koa, 886/1988 Errege Dekretuko xedapenak osatu
eta eranskinak aldatzen dituenaren arabera zenbait enpresek izan behar dituzten
Kanpo Larrialdi Planak. Plan horien artean, Loiuko Aireportuko Larrialdi
Aeronautikoen Emergentzi Plana legoke.
Udalak arriskua zor dezaketen bere titulartasuneko zentro, establezimendu,
gune edo instalazioek bete behar dituzten autobabeseko planen atal bat idatzi
du.
Baxua
Oso baxua
Sumaezina
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 70 -
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan suhiltzaileekin koordinaziorik ez
dagoela aipatzen da, planoak uzteko orduan, giltzen kokapenari dagokionean, etab.
8.3. Jarduera
ekonomikoen
ingurumen
eraginaren
arriskua 2
Industri jarduerak dira Zamudion ingurumen arriskurik handiena eragiten
dutenak.
Kutsaduraren Prebentzio eta Kontrol Integratuari buruzko maiatzaren 8ko
6/2001 Legearen, “IPPC” deiturikoaren, I eranskinean dauden industri
jardueretakoren bat burutzen dutelako EPRTR Kutsatzaileen Igorpen eta
Transferentzien Euskal Erregistroan baitaratuak izan daitezen urtero beren
emisioak jakitera ematera behartuta dauden Zamudioko entitateak ondokoak
dira:
o FMC-FORET, S.A.
o Industria de turbo propulsores, S.A.
o SOGECAR, S.A.
Industria de Turbo Propulsores, S.Ak osagai aeronautikoen fabrikaziorako
2010ean IBI (Ingurumen Baimen Integratua) lortu zuen. FMC-FORET, S.A.k sodio
eta potasio silikato solidoak eta likidoak fabrikatzeko jarduerarako lortu zuen IBI
2008an.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan industri sektorea bere jarduerak
sor ditzakeen eragozpenak eta eraginen inguruan sentikortuta dagoela uste da.
Aitzitik, eta arazo jakinik hauteman ez den arren, sentikortze eta kontrol edo
gainbegiratze lana egitea garrantzitsua dela aipatzen da.
8.4. Jarduera
ekonomikoen
kudeaketa
Udalak tramitatzen dituen jarduera lizentziak erregistratu egiten ditu eta
dagozkion ikuskaritzak burutzen ditu eskatutako neurri zuzentzaileak aplikatuak
izan diren konprobatzearren.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan gehiegizko burokrazia dagoela eta
jarduera zein irekiera lizentziak tramitatzerakoan epe luzeegiak daudela aipatzen da.
Hala ere, ez da arazo berezi jakinik aipatu.
Era berean, lege betetze arloan dagoen informazio eta prestakuntza maila
txikiegia dela uste da.
Behargintza Txorierri entitateak berea duen informaziotik eta Udalarenetik
geokokatutako datu base bat sortu du jarduera lizentziak tramitatuta dituzten
jarduera haiekin. Hurrengo urratsa informaziorik ez dagoen enpresa haiei
buruzko egoera ezagutzea izango da.
Industri ehunak duen borondatezko ingurumen kudeaketarako eta
ekodiseinurako sistemen ezarpen maila txikia da. 2008an, Zamudioko 37
enpresek zuten ingurumen kudeaketarako sistemaren bat ezarrita.
2 Ingurumen eraginaren balorazioa ingurumen kalitatearen, hondakinen eta uraren eremuetan egiten da.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 71 -
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan enpresetan prebentzio, kalitate
eta ingurumen sistemen integrazio maila ertaina dela uste da.
Behargintza Txorierrik IHOBErekin lankidetza hitzarmen bat sinatu zuen
Ekoeraginkortasuna Euskal Enpresan 2010-2014 Programaren baitako
jardueren garapenaren esparruan. Eskualdeko entitateak Txorierriko enpresei
ekimen honen berri eman die eta, IHOBErekin batera, ingurumen aholkularitzako
zerbitzu anitz eskaini dizkie enpresei.
2011n, Behargintza Txorierrik “Estudio para la implantación de un sistema de
gestión público-privada (BID) en los polígonos industriales del Txorierri" delako
azterlana burutu du. Proiektuaren 1. Fasean Ugaldeguren poligonoaren beharrak
aztertu dira hirigintza eta kudeaketaren ikuspuntutik eta Hobekuntza Plan bat
egin da Txorierriko gainontzeko poligonoetara estrapolagarria dena. Azterlana
amaituta, ondorioztatzen da zerbitzu eskaera batez ere ziurtasun,
mugikortasun, hondakinen kudeaketa eta baterako erosketak (energía,
erregaiak,…) egiteko beharrean dagoela.
Teknologi Parkean hainbat lan talde daude enpresen eta parkeko teknologi
zentroen iraunkortasunaren aldeko partaidetza bultzatzen dutenak.
Udal administrazioak ez du ekonomi sarean ingurumen irizpideak txertatzeko
inolako sustapen jarduerarik egiten.
Behargintza Txorierrik hainbat ingurumen arloko sentikortze kanpaina
antolatu ditu eskualdeko enpresei zuzenduak. Ez dago ekimen hauek Zamudioko
enpresen aldetik izan duten harrerari buruzko datu eskuragarririk.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan industri poligonoetan ingurumen
irizpideen txertaketa maila ertaina-txikia dela irizten da. Beharrezkotzat jotzen
da enpresa txiki eta ertainetan ingurumen kudeaketa sistemen ezarpena bultzatzea,
hori egiteak enpresari aurrezpen ekonomikoa ekar dakiokeela ikusaraziz.
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE7. Jardueren kontrol sistemaren hobekuntza eta ingurumen arriskuaren eta larrialdien aurkako defentsa.
o P 16. Arriskua duten jardueren kontrola.
o P 17.Larriadi egoeren aurreko babesaren hobekuntza.
IE9.Enpleguaren sustapena eta ekonomi dibertsifikazioa.
o P 25. Lan arriskuen prebentzioa.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 72 -
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
Europa
Kontseiluaren 96/82/CE Zuzentaraua, istripu larrien ondorioz substantzia kaltegarriek eragindako arriskuak
kontrolatzeari buruzkoa. 96/82/CE Zuzentarauaren akatsak zuzentzea.
2003/105/CE Zuzentaraua, aurrekoa aldatzen duena.
Estatua
Babes zibileko oinarrizko araua.
1254/1999 Errege Dekretua, uztailaren 16koa, substantzia arriskutsuei lotutako istripu larrien kontrola.
1999ko azaroaren 4ko 264. zenbakidun BOE, 1254/1999 Errege Dekretuaren 1.zuzenketa. 119/2005 Errege
Dekretua, 1254/1999 Errege Dekretuaren 2. zuzenketa.
948/2005 Errege Dekretua, uztailaren 29koa, 1254/1999 Errege Dekretua aldatzen duena.
EAEko 20/2005 Dekretua, urtarrilaren 25ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoan, Nekazaritza Politika
Bateratuaren (PAC) esparruko zuzeneko laguntzetan baldintzak aplikatzeari buruzkoa. Apirilaren 11ko
82/2006 Dekretuak aldatu zuen.
1196/2003 Errege Dekretua, irailaren 19koa, substantzia arriskutsuekin lotutako istripu larrien arriskua
kontrolatzeko eta planifikatzeko Babes Zibileko Oinarrizko Jarraibidea onartzen duena.
393/2007 Errege Dekretua, martxoaren 23koa. Larrialdi egoerak sor ditzaketen jardueretan aritzen diren
zentro, bulego eta guneetako Autobabeserako Oinarrizko Araua eta berorren aldaketa, irailaren 5eko
1468/2008 Errege Dekretuaren bitartez.
EAE
1/1996 Legea, apirilaren 3koa, larrialdiak kudeatzekoa.
153/97 Dekretua, ekainaren 24koa, Euskadiko Babes Zibileko Plana onartzen duena.
Kanpoko Larrialdi Planak onartzea.
EAEko Baso Suteetako Larrialdi Plana (1998ko martxoaren 23ko EHAA).
EAEko Uholde arrisku egoeretarako Larrialdi Plan Berezia (2000ko otsailaren 19ko EHAA)).
EAEko Arrisku Sismikorako Larrialdi Plana (2007ko abenduaren 10eko EHAA).
277/2010 dekretua, azaroaren 2koa, zenbait jarduera, zentro edo establezimenduren autobabes-
betebeharrak arautzen dituena, larrialdiei aurre egiteko.
Udalerria
Ez dago gaikako eremu honi loturiko udal plan edo araurik.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 73 -
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Urak hartu ditzakeen udalerriko guneen ezagupen, kontrol eta jarraipena.
Uholdeen aurrean prebentzio neurriak ezarri.
Udal Larrialdi Plan baten diseinua, udal mailako babes zibila garatzearekin batera.
Udalerriko ekonomi jardueren ezagupen, kontrol eta jarraipena, jarduera lizentziaren izapidetzearen bidez
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Ez dira udalaz gaindiko eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 74 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 2. Iraunkortasunera bideratutako udal kudeaketa.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
9.1. Erosketa eta
kontratazio
publiko berdea
(EKPB))3
“Erosketa eta Kontratazio Publiko Berdearen Eskuliburua. 2010”-ak erakunde
baten abiapuntua ebaluatzen laguntzen du aurrerapenerako 10 adierazleren
bidez. Zamudioko udalaren egoera erosketa eta kontratazio publiko berdearen
arloan ondokoa da:
Aurrerapenerako adierazlea
Egoera Maila*
1. Iraunkortasunarekiko konpromisoa
Iraunkortasuna lehentasunezko gaia da arduradun politikoentzat eta zuzendaritzarentzat (Tokiko Agenda 21en berrikuspena). Iraunkortasuna erakundearen jarduera batzuetan dago txertatuta. Udaleko sail teknikoko figura bat arduratzen gai honetaz.
1-2
2. Erosketa eta kontratazioa antolatzek modua
Ez dago prozedura estandarizaturik.
Elementu komunen erosketa, bulegorako suntsikorarrak esaterako, gutxi gorabehera eraikin bakoitzean zentralizatuta dago. Ez da ikuskapenik egiten.
1
3. EKPB politika Ez dago EKPB bultzatzeko konpromisorik.
0
4. Ekintza Plana/ Estrategia
Ez dago inolako ekintza planik. 0
7. Produktuetarako eta/edo zerbitzuentzat ingurumen irizpideak
Ez dago inongo produktu/zerbitzu talderentzako ingurumen irizpiderik. 0
8. Emaitzak zein adierazleak neurtzea eta berrikustea
Emaitzak ez dira neurtzen, eta ez dago EKPBren adierazlerik. 0
9. Hornitzaileen katea kudeatzeko modua
Ez dago hornitzaileekin harremanik, erosketak/lizitazioak salbu. 0
*) 0 maila; 1.go maila = oinarrizkoa; 2. maila = aurreratua; 3. maila = bikaina
3 EKPB: produktuak, zerbitzuak edota obrak erosteko edo kontratatzeko orduan, irizpide ekonomikoez eta teknikoez gain, horien
ingurumen portaera ere kontuan hartzean datza, erabilera bereko beste batzuekin alderatuta bizitza zikloan ingurumen eragin
txikiagoa duten produktu eta zerbitzuak eskuratuz.
BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA INGURUMENAREN KALITATEA
9. UDAL ADMINISTRAZIOAREN EROSKETA PUBLIKOA ETA INGURUMEN KUDEAKETA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 75 -
Udalak ekonomi garrantzi jakin bateko lizitazio prozesuetan ingurumen
kudeaketaren ziurtagiria edukitzea sartu du kontrataziorako balorazio
irizpide gisa.
9.2. Heziketa,
sentsibilizazioa
eta
komunikazioa
EKPB arloan
“Erosketa eta Kontratazio Publiko Berdearen Eskuliburua. 2010”-arabera,
Zamudioren egoera erosketa eta kontratazio publiko berdearen gaian
prestakuntza, sentikortzea eta komunikazioari dagokionean ondokoa:
Aurrerapenerako adierazlea
Egoera Maila*
5. Erosketez eta
kontratazioez arduratzen
diren langileen
prestakuntza
EKPB prozesuan funtsezkoak diren pertsonek kontratazioan ingurumen irizpideak txertatzeko oinarrizko prestakuntza jaso dute.
Ez dago kanpoko laguntzarik.
1
6. Langileei emaniko
informazioa (ohiturak
aldatzeko)
Ez da langileak ingurumen arloan sentsibilizatzeko/informatzeko inolako kanpainarik egiten, ez erakundearen barne mailan ezta kanpora begira ere.
0
10. Beste administrazio
publiko eta erakunde
batzuekin lan egitea eta
lankidetza, sareen
bitartez EKPB sustatzeko
Ez da inongo saretan parte hartzen (Euskal administrazioetan EKPB lantaldeak, etab.) eta ez dago harremanik sarean lan egiten duten beste erakundeekin.
0
*) 0 maila; 1.go maila = oinarrizkoa; 2. maila = aurreratua; 3. maila = bikaina
Zamudioko Udaleko gorputz teknikoko pertsona batzuk EPBari buruzko
prestakuntza ikastaroetara joan dira aplika daitezkeen arloan ezagutzearren eta
zuzentarau funtzional batzuk ezarri ahal izatearren.
9.3. Udal
administrazioa_
ren ingurumen
kudeaketa
Ez dira ingurumen kudeaketarako borondatezko sistemarik ezarri udalaren
egoitza eta zerbitzuetan, ingurumen arloen kudeaketarako prozedura
estandarizaturik ere ez dago, hala nola, baliabideen erabilerara aldetik,
hondakinen kudeaketaren aldetik, etab.
Ez dira udal administrazioaren anbientalizaziorako plan, estrategiak edo
programak definitu.
9.4. Heziketa,
sentsibilizazioa
eta
komunikazioa
ingurumenaren
arloan
Udaletxeko langileek ez dute prestakuntzarik jaso ingurumen gaian.
Ez dira udal kudeaketari aplikagarriak diren ingurumen izaerako jardunbide
egokien gida edo eskulibururik publikatu.
Eskualdeko entitateak, Txorierriko Mankomunitatea eta Behargintza
Txorierri dira publiko orokorrarentzat eta ekonomi jarduerentzat sentikortze
kanpaina nagusienak antolatzen dituztenak ingurumen arloan. Entitate hauek
egiten dituzten jarduerak, egitarau eta kanpainak dagokien gaikako arloetan
jasota daude.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 76 -
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE 14. Udal zerbitzuen kudeaketa iraunkorraren alde.
o P 33. Iraunkortasun irizpideak dituen udal portaeraren diagnostikoa.
o P 34. Ingurumen arautegiaren eguneratzea.
o P 35. Udal intereseko informazioaren bilketa.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
Europa
2004/17/CE Zuzentaraua, 2004ko martxoaren 31koa, uraren, energiaren, garraioaren eta posta zerbitzuen
sektoreetako kontratuak esleitzeko prozedurak koordinatzeari buruzkoa.
2004/18/CE Zuzentaraua, 2004ko martxoaren 31koa, obren, horniduren eta zerbitzuen kontratu publikoak
esleitzeko prozedurak koordinatzeari buruzkoa.
Batzordearen CE/1874/2004 Erregelamendua, 2004ko urriaren 28koa, kontratu publikoak esleitzeko
prozedurak aplikatzeko atarien inguruko aurreko zuzentarauak aldatzen dituena.
COM (2008) 400 final. Public Procurement for a better environment.
Estatua
Urriaren 30eko 30/2007 Legea, sektore publikoko kontratuei buruzkoa.
31/2007 Legea, urriaren 30ekoa, uraren, energiaren, garraioen eta posta zerbitzuen sektoreetako
kontratazio prozedurei buruzkoa.
Estatuko Administrazio Nagusiaren, bere erakunde publikoen eta Gizarte Segurantzako erakunde
kudeatzaileen Kontratazio Publiko Berdearen Plana.
EAE
Gobernu Kontseiluaren akordioa, Autonomia Erkidegoko eta bere sektore publikoko administrazioaren
kontratazioan gizarte eta ingurumen irizpideak zein bestelako politika publikoak sartzeari buruzkoa.
2007-2010 Ingurumen Esparru Programa.
2006-2010 aldirako Ingurumenaren aldetik Iraunkorra den Euskal Kontsumo Plana.
Euskal Autonomia Erkidegoko hondakin ez arriskutsuak prebenitzeko eta kudeatzeko 2008-2011 aldirako
plana.
2008-2012 aldirako Klima Aldaketaren aurkako Euskal Plana.
Udalerria
Ez dago gaikako eremu honi loturiko udal plan edo araurik.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 77 -
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Udal pertsonal politiko zein teknikoa, eta bereziki, erosketak egiteaz arduratzen den langilegoa prestatu eta
sentikortu.
Erosketa eta kontratazio publiko berdea burutzeko konpromiso politikoa eta prozedura estandarizatuak
ezarri.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Ez dira udalaz gaindiko eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 78 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 4. Kontsumo eta bizimodu arduratsuak.
10. Tokian tokiko eremutik esparru globalera
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
1o.1. Klima
aldaketari
egiten zaion
ekarpena
Zamudioko udalak ez du kalkulatu Berotegi Efektuko Gasen (BEG)
inbentarioa. Beraz ez du ezagutzen erregaiaren, elektrizitatearen, garraioaren,
hondakinen sorkuntzaren, industriaren edo udal berak duen jardueraren
ondoriozko emisioen banaketa.
Ez da tokiko administrazioaren karbono arrastoa kalkulatu ez eta Zamudioko
enpresena, eta ez da BEG emisioen murrizketarako estrategiarik diseinatu.
10.2. Klima
aldaketaren
aurkako borroka
planifikatzeko
berariazko
tresnak
Zamudiok ez du klima aldaketaren aurkako planifikazio eta kudeaketarako
berariazko erremintarik (hala nola, ordenantzak, udal programak, Energia
Iraunkorrerako Aldeko Ekintza Plana (PAES), etab.)
Zamudioko udala ez da Alkateen Itunera atxiki, Europako Batzordeak energia
aurrezteko sustatu duen ekimena.
1o.3.
Hustubideen
kudeaketari eta
isurpen
konpentsazioei
lotutako
berariazko
ekimenak
Zamudioko udalak ez du berariazko ekimenik garatu aldaketa klimatikoaren
aurkako borrokari edo udal kontsumoaren edo ekitaldi berezien antolaketaren
BEG emisioen konpentsazioarekin lotuta dagoenik.
Azken urteetan Zuhaitz Eguna berreskuratu da.
10.4. Klima
aldaketari
egokitzea
Ez da azterlanik egin udalerria klima aldaketari zor zaizkion eragin potentzialen
aurrean duen esposizioa ezagutzearren. Hortaz, Zamudiok klima aldaketaren
ondorioz jaso ditzakeen eraginen aurreko zaurgarritasuna ez da ezagutzen.
Zamudiok klima aldaketaren ondorio edo efektu potentzialen aurrean
egokitzeko inolako plan edo programarik ez dauka.
10.5.
Sentsibilizazioa
eta parte-
hartzea
Ez da ezagutzen herritarrek duten iritzia edo inplikazio maila klima
aldaketaren eragin potentzialen inguruan.
Udalak ez du hezkuntza, komunikazio eta sentikortze jarduerarik antolatu
klima aldaketaren gaiaren inguruan, eta ez du ekimenik bultzatu biztanleria,
entitateak edo enpresak klima aldaketaren borrokan inplikatzeko eta parte
hartzeko.
BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA INGURUMENAREN KALITATEA
10. KLIMA ALDAKETA ETA INPAKTU GLOBALA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 79 -
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
2005-2008 Tokiko Ekintza Planak ez du gaikako eremu honi loturiko ildo ez programarik.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
2005-2008 Tokiko Ekintza Planak ez du gaikako arlo honi loturiko ekintzarik.
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
Mundua
Kyotoko protokoloa.
Europa
Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2003/87/CE Zuzentaraua, 2003ko urriaren 13koa, Erkidegoan
berotegi efektuko gasen isurpen araubidea ezartzen duena eta Kontseiluaren 96/61/CE Zuzentaraua
aldatzen duena.
Batzordeak Kontseiluari, Europako Parlamentuari, Europako Batzorde Ekonomikoari zein Sozialari eta
Eskualdeen Batzordeari zuzendutako Liburu Berdea. Klima aldaketarekiko egokitzapena Europan: EBren
jarduteko aukerak.
Estatua
Klima Aldaketaren eta Energia Garbiaren Espainiako estrategia. 2007-2012-2020 aldiari begira.
Klima aldaketari egokitzeko plan nazionala.
1/2005 Legea, martxoaren 9koa, berotegi efektuko gasak isurtzeko eskubideak salerosteko araubidea
xedatzen duena.
EAE
Klima Aldaketaren aurkako Euskal Plana (2008-2012).
Erreferentziazko balioak:
- Klima Aldaketaren aurkako Euskal Planaren helburua: 2008-2012 aldian isurketak ez haztea % 14 baino
gehiago, 1990eko isurketekiko.
EAEko Berotegi Efektuko Gasen urteko Inbentarioa.
- EAEko BEG isurien erreferentzia balioak (guztizkoak eta sektorekakoak) ezagutzeko Inbentarioko azken
datuak kontsultatuko dira (ikus Ihoberen web orria).
Klima aldaketari buruzko udal ordenantza eredua (Udalerria eta Klima II» Ekitaldearen esparruan egina).
Udalerria
Ez dago gaikako eremu honi loturiko udal plan edo araurik.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 80 -
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Udalerri osorako berotegi efektuko gasen inbentarioa kalkulatu eta murrizketa helburuak ezarri.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Ez dira udalaz gaindiko eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 81 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 1. Gobernatzeko moduak.
4. Kontsumo eta bizimodu arduratsuak.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
11.1.
Komunikazioa
Zamudiok garai berrietara egokitutako komunikazio kanalak dauzka.
Tradiziozko iragarki oholez gain beste bitarteko batzuk erabiltzen dira, udalerriko
web orria edo hilabeteroko udal aldizkaria. Komunikazio puntualak bando,
liburuxka, eskutitz, sms, etab. moduan transmititzen dira.
Berriki Udaletxeak web orria berritu egin du eta orain, udalerriaren
egunerokotasunari buruz informatzeaz gain, Udalarekin ohiko tramiteak era
telematikoan egiten ahalbidetzen du, eta 2 tramitetan era automatikoan
ordenagailu bidez.
Zamudioko Gastestaziñoak blog propioa du.
Tokiko albiste eta gertaerak Mankomunitateak argitaratzen duen Txorierri
eskualdeko aldizkarian komunikatzen dira.
Txoriberri Enpresa, Behargintza Txorierrik argitaratua, eskualdeko enpresari
buruzko informazio buletina da.
Aikor!, TXorierriko eskualdeko euskaraz idatzitako prentsa idatzia,
hilabeteroko maiztasuna duena, Zamudioko etxeetara banatzen da. Bere web
orrian zabaltzen dira, gainera, euskara arloko hainbat eduki.
11.2.
Sentsibilizazioa
Udalerrian azken urteetan garatutako sentikortze ekintzak sektore espektro
zabal batengana zuzendu dira.
Ingurumen sentikortasun jarduera gehienak Txorierriko Mankomunitatetik
egiten dira. Azken urteetako ekonomi egoerak komunikazio eta sentikortze
jarduerei esleitutako aurrekontuen gain negatiboki eragin du.
Txorierriko Mankomunitateak GAP programarekin bat egin zuen. Honen xedea
da pertsonen ohiturak aldatzea baliabideen (ura, energia, erregai fosilak)
erabileran eraginkortasuna hobetzeko eta planetan sortzen den eragina (CO2
emisioak) txikitzeko.
Bizkaia Ikastetxea da Zamudiok ikas zentro bakarra Eskolako Agenda 21
duena. Udalerriko eskola publikoek ez dute gaur arte bat egin ekimen honekin.
Derioko Txorierri Institutuak, non eskualde osotik datozen gazteek beren
ikasketak egiten dituzten, Eskolako Agenda 21ari 2006-2007 ikasturtean ekin zion.
11. KOMUNIKAZIOA, SENTSIBILIZAZIOA ETA HERRITARREN PARTE-HARTZEA
SENTSIBILIZAZIOA, HERRITARREN PARTAIDETZA ETA BARNEKO KOORDINAZIOA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 82 -
11.3. Parte-
hartze kultura
Herritarrak eta elkarteak orokorrean prest agertzen dira parte hartzeko eta
laguntzeko tokiko administraziotik hainbat gaien inguruan gonbidapena luzatzen
zaienean.
Herritarren partaidetza ez dago egonkortuta eta beharrezkoa da partaidetza
kulturan aurrera eta sakonduz jarraitzea, portaera proaktiboak garatzearren.
11.4. Parte-
hartzeko tresnak
eta bideak
Tokiko Agenda 21eko edo iraunkortasun arloan ez dago herritarren
partaidetzarakoa mekanismorik ez organo egonkorrik.
2010eko urrian Zamudioko Tokiko Agenda 21en esparruan garatutako
partaidetza esperientzia garatu zen herritarren eta tokiko elkarteen ekarpenak
jasotzeko xedez eta zamudiotarren lehentasunak ezagutzearren. Bertatik
ondorioztatu zen enplegua eta ekonomia direla kezka nagusienak.
Lehentasunezkotzat jo ziren beste gai batzuk gizarte ongizatea, hirigintza eta
mugikortasuna, kultura, aisia eta kirola izan ziren; eta, halaber, euskara, gaztedia
eta ingurumena.
(*) Kafe-solasaldian komunikazio kanalei eta partaidetza mekanismoei
dagokienean, Udalaren eta herritarren arteko aldebikotasunik ez dagoela kexu dira.
(*) Kafe-solasaldian udalak bultzatutako eta kontsultak, eskaerak, kexak zein
iradokizunak zentralizatuko dituen partaidetzarako gune edo kanalik ez dagoela
adierazten da.
(*) Kafe-solasaldian Tokiko 21 Ekintza Planaren berrikuspenaren esparruan,
herritarren organo baten sorkuntza proposatzen da, Diagnostiko txosteneko
ekarpenak Ekintza Planera egokitasunez igarotzeko jarraipena egite aldera. Eta
beharrezkotzat jotzen da Udalak herritarrek eginiko ekarpenei itzulketa egitea.
(*) Kafe-solasaldian tokiko Agenda 21en aurreko edizioetan herritarrek eginiko
hausnarketa eta ekarpenak fidelki islatu ez direla irizten da.
11.5. Elkarteen
sarea
Elkarteen udal erregistroan 21 elkarte daude izen emanda, gehienak kirola eta
kulturarekin zerikusia dutenak.
Udalak lokalak eta udalarenak diren guneak uzten dizkie elkarte guztiei beren
ekintzak gara ditzaten.
Zamudiok dauzka gainera 2 gizarte zentro edo txoko publiko, bata
Galbarriatun eta bestea Larragoiti poligonoan. Udalak Geldo auzoko eskola
zaharra gizarte zentro gisa berreskuratu egingo du.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 83 -
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE13. Komunikazio kanalen hobekuntza, herritarren partaidetzaren eta elkarteak eratzearen sustapena eta
ingurumen hezkuntzaren indartzea.
o P 30. Intereseko udal gaien difusioa.
o P 31. Herritarren partaidetzari eta elkarteak eratzeari bultzada.
o P 32. Ingurumen hezkuntzako eskaintza egonkortzea.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
Europa
Aarhus hitzarmena. Ingurumenarekin loturiko gaietan informazioa eskuratzeari, publikoak erabakietan
parte-hartzeari eta justizia baliatzeari buruzko hitzarmena.
Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2003/4/CE Zuzentaraua, 2003ko urtarrilaren 28koa, herritarrek
ingurumenari buruzko datuak baliatzeari buruzkoa.
Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2003/35/CE Zuzentaraua, 2003ko maiatzaren 26koa,
herritarrek ingurumenarekin loturiko zenbait plan eta programa gauzatzean parte hartzeko neurriei
buruzkoa, eta Kontseiluaren 85/337/CEE eta 96/61/CE Zuzentarauak aldatzen dituena, publikoaren parte-
hartzeari eta justizia baliatzeari buruzko ataletan.
Estatua
27/2006 Legea, uztailaren 18koa, ingurumenaren arloan informazioa baliatzeko, herritarrek parte hartzeko
eta justizia baliatzeko eskubideak arautzen dituena.
EAE
3/1998 Legea, otsailaren 27koa, Euskal Autonomia Erkidegoko ingurumena babesteari buruzkoa.
2/2006 Legea, ekainaren 30ekoa, lurzoruari eta hirigintzari buruzkoa (III. titulua, IV. kapitulua, VII. atala
Herritarren parte-hartzea plangintzaren formulazioan, izapideetan eta onarpenean).
Udalerria
Ez dago gaikako eremu honi loturiko udal plan edo araurik.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 84 -
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Udalerriko ikas zentro guztiak Eskolako Agenda 21ean sar daitezen bultzatu.
Partaidetza kultura indartu herritarren partaidetza sustatu eta lagunduko duten kanal eta erremintak sortuz
eta mantenduz
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Ez dira udalaz gaindiko eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 85 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 1. Gobernatzeko moduak.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
12.1. Barneko
koordinazioa eta
komunikazioa
Ez dago Tokiko Agenda 21en planifikazio, bultzada eta jarraipeneko barne
mekanismo edo organo tekniko egonkorrik.
Ez daude esklusiboak ez diren eta Tokiko Agenda 21 tratatzen den gunerik.
12.2. Tokiko
Agenda 21
kudeatzeko
eredua ezartzea
Udalak ez du parte hartu iraunkortasun adierazleen urteko ebaluazio eta
kalkulurako programan, zeina MUGI 21 aplikazio informatikoa bidez egiten den
Udalsarea 21 metodologia amankomuna erabiliz. Ez da ezagutzen Zamudioko
posizioa Sareko gainontzeko udalerriekiko.
Ez da analisirik ere egiten Tokiko Agenda 21eko Ekintza Planean aurreikusita
dauden jarduera edo ekintzak egiten ez direnaren arrazoiak identifikatzeko.
Ez da urteroko Tokiko Agenda 21en urteroko programazioa egiten eta ez dira
udal barnean komunikatzen Planaren ezarpenaren emaitza.
Ez da ezagutzen Tokiko Ekintza Planaren zeharrekotasun maila.
Tokiko Agenda 21en berrikuspenaren esparru honetan udalaz gaindiko
adierazleak kalkulatzen hasiak dira.
12.3. Baliabide
teknikoak
Udalak perfil teknikoa duen pertsona bat dauka Tokiko Agenda 21en
kudeaketa eta koordinazioaz arduratzen dena, ingurumen eta jasangarritasun
gaietan beste funtzio batzuk garatzeaz gain. Pertsona honek duen lan karga oso
handia da.
12.4.
Buruzagitza
politikoa
Zamudioko Tokiko Agenda 21 alkatetzaren eta Ogasun, Herritarren Arreta,
Ingurumen eta Enplegua sailaren lidergoa du. Azken honek bere gain hartzen du
prozesuaren sustapen eta gainbegiraketa.
Ez dago izaera politikoa duen mekanismo edo organo egonkorrik Tokiko
Agenda 21en planifikazio, sustapen eta jarraipena berariaz egingo duena.
12. BARNE KOORDINAZIOA ETA TRANSBERTSALITATEA
SENTSIBILIZAZIOA, HERRITARREN PARTAIDETZA ETA BARNEKO KOORDINAZIOA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 86 -
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
2005-2008 Tokiko Ekintza Planak ez du gaikako eremu honi loturiko ildo ez programarik.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
2005-2008 Tokiko Ekintza Planak ez du gaikako arlo honi loturiko ekintzarik.
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
Udalerria
Ez dago gaikako eremu honi loturiko udal plan edo araurik.
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Tokiko Agenda 21en kudeaketari buruzko barne koordinazioko mekanismo edo organo egonkor bat sortu.
Tokiko Ekintza Plan 21aren kudeaketa aktiboa burutu.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Ez dira udalaz gaindiko eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 87 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 9. Gizarteko berdintasuna eta justizia.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
13.1.
Lurraldearen
testuinguruan
kokatzea
2011. urtean, 3.248 biztanle zituen Zamudiok.
Haren biztanleria dentsitatea (521,01 biztanle/km2-ko 2010. urtean) urrun
dago Bizkaiko batez bestekotik (161,60 biztanle/km2-ko 2010. urtean), eta
Txorierrin jendetsuenak diren eta lurralde azalera txikiena duten udalerrietatik
(Derio eta Sondika, esate baterako). 2004. urteaz geroztik gora egin du dentsitate
horrek.
Biztanleriaren pisuari dagokionez, Txorierriko guztizko biztanleriaren (3.232
biztanle) %7,28 zuen Zamudiok 2010ean, laugarren herri jendetsuena izanik
eskualdean.
Txorierriko gainerako udalerri eta Bizkaiko hiriburuarekiko komunikabideek,
nahiz ekonomia eta zerbitzuen sektoreen pisuak, lanerako eremu erakargarri
bilakatu dute herria, ez hainbeste, ordea, bizileku izateko.
13.2.
Biztanleriaren
bilakaera
Zamudioko biztanleriak behera egin zuen 80. eta 90. urteetan (Bizkaiko beste
udalerri batzuetan baino gutxiago agian), eta biztanle kopurua pixkana-pixkana
jaitsi egin zen 2000. urtera arte, baina joera hori errotik aldatu zen urte horretan.
2000. urtetik aurrera biztanleria kopuruak izandako hazkunde horrekin batera,
nabari da beste udalerri batzuek ere bilakaera positiboa izan dutela Txorierrin.
Ekonomia egoera hedakorraren esparruan gertatzen da hazkunde hori; izan ere,
enplegu tasek nabarmen gora egin zuten garai horretan eta arian-arian enpresak
egokitu ziren eskualdeko industrialdeetan. Zamudio, Txorierriko beste udalerri
batzuk bezalaxe, enplegu sortzaile bilakatu zen orduan, eta bertako biztanleria
aktiboak behar baino askoz ere enplegu gehiago sortu ziren.
%2,40ko urte arteko hazkunde koefizientea eragin du XXI. mendearen lehen
bosturtekoan biztanleriak izandako hazkunde horrek, biztanleria proiekzioetan
hasieran aurreikusitako %1 hura baino handiagoa horrenbestez.
2008. urtera arte, egoera ekonomikoari eutsi zitzaiola eta sortutako
enpleguaren eta biztanleria aktiboaren arteko desorekak bere horretan iraun zuela
ikusita, bizilekuak egiteko beste zoru eskaintza bat merkatuan jarri ondoren,
pentsa zitekeen jarraitu egingo zuela biztanleriaren bilakaera positiboak.
Proiekzio demografikoa egiteko garaian, aurreikusten zen %2koa izango zela urte
arteko koefizientea.
Udal plangintzan jasotako kalkulu horien arabera, Zamudiok 3.696 biztanlera
13. BIZTANLERIA
GIZARTEAREN ETA EKONOMIAREN GARAPENA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 88 -
iritsi behar zuen 2011n, eta beste 226 biztanle gehitu behar ziren 2014. urterako.
2011. urtean, ordea, 3.248 biztanle ditu Zamudiok, aurreikusitakoa baino %12
gutxiago, hain zuzen ere.
2010. urtean %0,5ekoa zen biztanleriaren urte arteko aldaera, eta kopuru hori
oso urrun dago Bizkaiak eta EAEk duten batez bestekotik (%o,17 eta %0,28,
hurrenez hurren). Azken hamarkadan, Zamudion %8 inguru egin du gora biztanle
kopuruak.
Ondoko taula honetan jaso da EUSTATek eskainitako familien batez besteko
tamainaren aldaera proiekzioei begira, Bilbo Metropolitarreko Lurraldearen
Zatiko Planak kalkulaturiko etxe kopuruaren hazkundea:
Biztanleriaren proiekzioa, familien batez besteko tamaina eta etxebizitzen hazkuntza
Biztanleria
Familien batez besteko tamaina Etxeak
Etxebizitzen hazkuntza
2001 2018 2001 2018 2001 2018 2001-2018
Zamudio 3.012 2.978 2,53 2,17 1.191 1.371 180
Txorierri 40.121 40.411 - - 13.695 15.970 2.275 Iturria: Bilbao Metropolitarreko LZP
13.3. Egitura
demografikoa
Zamudiok ere sumatu ditu guztizko biztanleria kopuruarekiko adin talde
bakoitzaren pisu erlatiboa aldatzen ari diren aldaketa horiek. Zahartze
demografikoaren prozesua pixkanaka-pixkanaka aurrera doala erakusten dute,
inolaz ere, datu horiek. Halatan, atzeranzko biztanleria piramidea ageri du
Zamudiok, oinarri estuarekin, lurralde garatuen ezaugarri.
3.045 3.010 3.149 3.176 3.192 3.226 3.227 3.203 3.232 3.248
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Biztanleriaren bilakaera 2002-2011 (biztanle kopurua)
Iturria: Haizea Ikerketak egina Udalmapetik ateratako informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 89 -
Oro har, bi gorabeherek eragin dute biztanleriaren zahartze hori: alde batetik,
jaiotza tasak behera egin duelako, eta bestetik, bizi itxaropena luzatu egin delako.
2010. urtean, %19,55ekoa zen 65 urtetik gorako biztanleen portzentajea,
Bizkaiko eta EAEko batez bestekoaren antzekoa horrenbestez, horietan
%19,79koa eta %19,1ekoa baita, hurrenez hurren; 2010ean %18koa zen, berriz, 20
urte arteko biztanle gazteen kopurua.
Haurtzaroaren indizearen (14 urte artekoak) bilakaera positiboa izan da azken
urte hauetan, 3,45 puntu portzentual gora egin baitu 2003 eta 2010 urte artean.
Joera horri eusten bazaio, datozen hamarkadetan are handiagoa izango da
biztanleriaren zahartze hori; izan ere, 30 eta 60 urte artean dituztenen biztanleria
taldeak baino pisu erlatibo txikiagoa du gaur egun 10 eta 30 urte artean dituztenen
biztanleria taldeak.
Sexuaren araberako banaketari dagokionean, Zamudion emakumezkoen
kopurua zertxobait handiagoa da 70 urtetik gorakoetan. Adin gazteagoetan ia ez
da sumatu ere egiten genero arteko aldea.
13.4.
Mugimendu
naturala eta
migratzailea
Jaiotza tasa gordinak bilakaera positiboa izan du Zamudion, Bizkaiko eta
EAEko batez bestekoa baino zertxobait txikiagoa izan bada ere 2009an (‰8,70
Zamudion eta ‰9,13 eta ‰9,62 besteetan, hurrenez hurren).
Heriotzen kopuruak, berriz, halako gorabehera txiki batzuk izan ditu 2000-
2009 urteetan, baina jaiotza kopurua baino txikiagoa izan da urte gehienetan.
Bizkaiako biztanleriaren piramidea (2010)
-60.000 -40.000 -20.000 0 20.000 40.000 60.000
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-
85 y más
Gizonezkoak
EmakumezkoakFuente: norberak egina Udalerriko Erroldako (INE) datuetatik abiatuz
Zamudioko biztanleriaren piramidea (2010)
-300 -200 -100 0 100 200
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-
85 y más
Gizonezkoak
EmakumezkoakFuente: norberak egina Udalerriko Erroldako (INE) datuetatik abiatuz
Biztanleriaren bilakaera adin multzoka (%)
20-64
64%
65 urtetik gora
20%
0-19
16%
Iturria: Haizea Ikerketak egina EUSTATetik ateratako datuetatik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 90 -
Hala bada, Zamudioko hazkunde begetatiboa positiboa izan da azken
hamarkadan. Hala eta guztiz ere, Bizkaiko batez bestekoaren azpitik dago
Zamudio 2009an (-‰1,55 eta -‰0,28).
Zamudion erroldaturiko biztanle atzerritarren kopuruak 3,21 puntu
portzentual gora egin du 2003 eta 2010 urteen artean. Atzerritar kopuruaren
maila, %5,69 2010ean, Bizkaiko eta EAEko batez bestekoen antzekoa da oso
(%5,95 eta %6,39, hurrenez hurren).
Udalerriko kanpo migrazio saldoak (immigrazioaren eta emigrazioaren arteko
aldea EAEren barneko eta kanpoko herritarren artean) gora egin du 2003-2009
urteetan eta 5,87 immigrante berri ditu (termino garbietan) bertan bizi diren 1.000
biztanleko 2009. urtean. Horrenbestez, Zamudion gehiago dira udalerrian sartu
direnak atera direnak baino.
13.5.
Populazioaren
banaketa,
lurraldeka
Udal barrutia hainbat gunetan itxuratua dago bizilekurako zoruari
dagokionez, San Martin herrigunean daude bizileku gehienak, huraxe baita
biztanle gune nagusia, eta gutxiago, Santimami aldean, Udal Barrutiaren
Mendebaldean, Txorierri Etorbidearen eta Aireportuko lurren mugaren artean.
Txorierri Etorbidean zehar zabaltzen den erdiko herrigunearen, eremu
horretan bizi baitira biztanleen %70 inguru, eta gainerako landa auzoen artean
banatzen dira Zamudioko biztanleak.
21 16
21
35 37 42 40
49
38
28 29 23
18 23
32 28 31
25 33 33
0
10
20
30
40
50
60
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Mugimendu naturalaren bilakaera
Jaiotzak Heriotzak
Iturria: Haizea Ikerketak egina EUSTATetik ateratako datuetatik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 91 -
42,89 etxebizitza/ha-ko da herriko etxebizitza dentsitatea, Lurralde
Historikoaren antzekoa horrenbestez (45,99 etxebizitza/ha-ko).
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
2005-2008 Tokiko Ekintza Planak ez du gaikako eremu honi loturiko ildo ez programarik.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
2005-2008 Tokiko Ekintza Planak ez du gaikako arlo honi loturiko ekintzarik.
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Ez dira udalaren eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Ez dira udalaz gaindiko eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
0
250
500
750
1000
1250
1500
1750
2000
2250
2500
Geldo barreiatua
Aranoltza (San Antolin)
barreiatua
Ugaldeguren (Santimami)
barreiatua
Arteaga (San Martin)
barreiatua
Arteaga (San Martin)
Biztanleriaren bilakaera biztanle guneka (2000-2011)
Iturria: Haizea Ikerketak egina INEtik ateratako informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 92 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 8. Tokiko ekonomia bizia eta iraunkorra.
9. Gizarteko berdintasuna eta justizia.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
Jarduera ekonomikoaren egitura eta maila
14.1. Eredu
ekonomikoa
Jarduera ekonomikoen hartzaile bilakatu da Zamudioko udalerria kokaleku
estrategikoan egoteagatik Bilbo Metropolitarraren inguruan. Laurogeita
hamargarren hamarkadan izandako hazkunde ekonomikoaren ondorioz,
industriarako lurzoru zabalak kudeatu dira udalerrian, eta hedapen horri esker
jarduera berriak egokitu dira Teknologia Parkean.
Zamudion ere, beste udalerri batzuetan bezalaxe, nabarmena da tertziarizazio
prozesua. 2004-2010 urteetan guztizkoaren %65 ingurukoa izan da zerbitzuen
sektoreko establezimenduen portzentajea.
Pertsona ekintzaileei beren negoziorako ideiak garatzeko aukera ematea du
xede enpresen mintegiak. Zamudioko Torrelarragoiti Jauregian dago mintegia,
eraikin berrituan.
14.2. Jarduera
ekonomikoaren
maila orokorra
2010. urtean 952 dira Zamudion erregistraturiko establezimenduak; eta 12.378
lagun ari dira horietan lanean. Establezimendu kopuruak nahiz horiek sorturiko
enplegu kopuruak gora egin du 2008 eta 2010 urteen artean, %10,73 eta %22,97,
hurrenez hurren.
9.3
26
10.2
09
10.7
79
10.7
30
10.7
30
10.9
33
12.3
04
12.7
94
12.5
26
12.8
50
12.3
78
932 941 950 0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Enplegu eta establezimendu kopuruaren bilakaera
Enpleguak Establezimenduak
Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustatetik ateratako informaziotik abiatuz
14. GARAPEN EKONOMIKOA ETA LAN MERKATUA
GIZARTEAREN ETA EKONOMIAREN GARAPENA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 93 -
Jarduera adarren arabera, merkataritza, garraioa eta ostalaritza dira pisu
erlatibo handiena duten establezimenduak.
Establezimendu berrien sortze tasa, 2005 eta 2008 artean nabarmen jaitsi
bazen ere (‰28,58tik ‰18,59ra), aski egonkor mantendu da azken urte hauetan,
‰ 18 inguruan.
Mikroenpresek sorturiko enplegua (9 langile baino gutxiago dituzten
establezimenduak), lurralde historikoan edo EAEn sortutakoa baino (%37,68 eta
%37,16, hurrenez hurren) nabarmen txikiagoa da Zamudion, %15,89. Industria
establezimenduen batez besteko tamaina 23 bat langilekoa da Zamudion.
Zerbitzuen sektorea eta industria sektorea dira nagusi udalerriko jarduera
ekonomikoan. Enpresa gune garrantzitsuak ditu Zamudiok, ondo sendotuak
gehienak, eta 219,2 hektarea hartzen dituzte guztira: Teknologia Parkea,
hirugarren sektoreko enpresak nagusi bertan, eta Ugaldeguren I, II eta III, Pinoa,
Torrelarragoiti eta Kurtze industria poligonoak. Ikastetxe handi samarrak ere
badaude udalerrian.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan bertan ezarrita dauden enpresei
buruzko informazioa kanalizatzeko beharra ikusten da eta enpresa ekimen berriak
bilatzeko haien arteko elkarlaguntza bultzatzekoa ere.
Hortaz, bigarren sektorearen eta industria sektorearen artean berdintasunez
banatuta dago Zamudioko Balio Erantsi Gordina (BEG). 2000. urte hasieran gaur
egun baino handiagoa zen industria sektorearen pisu erlatiboa; zerbitzuen
sektoreak gora egin du Zamudion.
Industria eta energia
23%
Eraikuntza 11%
Merkataritza, garraioa eta ostalaritza
37%
Informazioa eta komunikazioak
3% Finantza eta aseguru
jarduerak 2%
Higiezinen aktibitateak
2%
Lanbide jarduerak
15%
Administrazio publikoa,
hezkuntza eta osasuna
3%
Bestelako zerbitzu
jarduerak 4%
Establezimenduen pisu erlatiboa jarduera motaren arabera (%) 2010
Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustatik ateratako informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 94 -
Enpleguari dagokionez, zerbitzuen sektorea da pisu erlatibo handiena duena,
eta industria sektorea hurrena.
Errendimendu ekonomikoa alderatzen badugu, biztanleko Barne Produktu
Gordinari begira, Zamudion 307.333 €-koa izan zen 2008an, askoz ere handiagoa
Bizkaian eta EAEn urte horretan izandakoa baino (29.971 € eta 31.514 €, hurrenez
hurren).
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan, Udaletxeak lanak kontratatu
behar dituenean, Zamudioko enpresak gonbida ditzala eskatzen da, ekonomi
jarduera sustatzearren eta Udalak eskaintzen dituen zerbitzuei buruzko informazioa
zabaltzeko beharra dagoela uste da baita ere.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan, Zamudioko enpresen elkarte bat
sortzeko eta, sinergiak lortzearren, euren arteko elkarlana bultzatzeko beharra
dagoela uste da.
Behargintza Txorierrik Torrelarragoiti enpresa elkartea enpresa gehiago
bereganatzeko lanean dihardutela jakinarazten du.
59,50 50,09 47,11
6,00
5,82 3,60
34,30 43,97 49,19
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
2000 2005 2008
Balio Erantsi Gordinaren (BEG) banaketa sektoreka (%)
Nekazaritza eta arrantza Industria Eraikuntza Zerbitzuak
Iturria: Haizea Ikerketak egina Udalmap-etik ateratako informaziotik abiatuz
34,44 30,82
6,78 8,97
56,90 59,10
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
100
2001 2006
Biztanleria okupatuaren banaketa sektoreka (%)
Nekazaritza eta arrantza Industria Eraikuntza Zerbitzuak
Iturria: Haizea Ikerketak egina Udalmap-etik ateratako informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 95 -
Gainera, Behargintza Txorierri bezalako entitateek enpresa elkarteetan
jarduerak bultzatzen jarraitzea beharrezko ikusten da.
14.3. Familiaren
ongizate
ekonomiko
maila
2006an, errenta pertsonal erabilgarria4
14.394 €-koa zen Zamudion, lurralde
historikoan eta EAEn baino pixka bat txikiagoa (14.5001 € eta 14.598 €, hurrenez
hurren).
Honakoa izan zen errenta pertsonalaren urteko hazkunde metatuaren batez
besteko tasa ondoko urte hauetan:
2001-2003 2003-2006
4,14 % 8,64 %
2006an %64,83koa izan zen lanetik etorritako errenta pertsonalaren
portzentajea, Bizkaiko eta EAEko batez bestekoa baino zertxobait handiagoa
(%62,34 eta %63,36, hurrenez hurren).
14.4. Lehenengo
sektorea
Nekazaritza eta abeltzaintza sektorearen jarduerak apenas egiten dio
ekarpena Zamudioko BEGari, Txorierriko eta Bilbo Handiko udalerrietan gertatzen
den bezala.
Zamudion lanean ari diren biztanleen %2 baino gutxiago ari dira nekazaritza
eta abeltzaintza sektorean. Jarduera osagarri gisa geratu dira nekazaritza, abere
hazkuntza edo baso ustiapen lanak, eta horiexek dira diru sarrera iturri osagarri
nagusia.
Azken urte hauetan ez da abian jarri inbertsioagatik instalazio berriak sortu
behar izan dituen nekazaritza eta abeltzaintza ustiapen berririk. Ustiapen berri
txiki batzuk bai sortu dira, familia artekoak gehienak, ekoizleari autoenplegurako
bidea ematen diotenak edo bigarren jarduera gisa (baratzeak, frutak, txakolina...).
Lehen sektoreak, ekonomia mailan garratzi txikia eta gero eta txikiagoa badu
ere, garrantzi handia du, inolaz ere, lurralde, paisaia, ingurumen eta gizarte
mailetan.
Zuhaiztiek (landatutako basoak, basoaldeko erriberak eta menditik kanpoko
zuhaitzak) udal barrutiaren guztizko azaleraren %53 inguru hartzen dute
Zamudion.
Jata-Ondo Landa Garapen Elkartea (LGE) arduratzen da Uribe eskualdeko
landa eremuen garapenaz.
14.5. Bigarren
sektorea
Industria sektorearen BEGarekiko ekarpena %47,11koa zen Zamudion
2008an, herrian hainbat industria poligono egoteagatik. Industria sektorearen pisu
erlatiboa 12 puntu portzentual baino gehiago jaitsi da azken hamarkadan.
Zamudion guztira lanean ari direnen %31 inguru ari dira industria sektorean
lanean.
4 Errenta pertsonala: guztizko errenta pertsonalari (18 urte eta gehiagoko pertsona bakoitzarentzako, bere lan errentak, jarduera
ekonomikoetatik, transferentzia edo prestazio sozialetatik etorritako errentak eta kapitalarengatik , higigarriena nahiz higiezinena, jasotakoak gehitzea) Gizarte Segurantzaren gastuak eta kuota likidoa edo kontura egindako atxikipenak kendu ondoko emaitza.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 96 -
Ugaldeguren I, II eta III, Pinoa, Torrelarragoiti eta Kurtze industria
poligonoetan daude Zamudioko industria sektoreko ia enpresa guztiak. Era
askotakoak dira poligono horietako industria jarduerak; horien artean aipatzekoak
dira automobilen jarduera lagungarrien azpisektorea, arte grafikoak, biltegi
lagungarriak, hondakinen birziklatzea eta abar.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan, inguruko enpresa guztiei
buruzko informazio zentralizatua egon dadila garrantzizkotzat jotzen da.
Behargintza Txorierrik jakitera ematen du Txorierriko jarduera/produktuen gida
bat badagoela webean nahiz paperean eta baita ere mapak eta direktorioak ere
poligonoetako sarreretan.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan, poligonoetan enpresetako
langilegoari zuzendutako zerbitzu amankomunak (hala nola, haurtzaindegia,
banku edo kutxazaina, gimnasioa, denda edo supermerkatua) dituen zerbitzu
anitzeko zentro bat sortzeko beharra ikusten da.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan, enpresak poligono batean
ezartzen direnean enpresei zuzendurik dauden zerbitzuen inguruko informazioa falta
dela (edo iristen ez dela) irizten da. Hutsune hau enpresa berrientzako harrera
protokolo bat sortuz bete daiteke.
14.6. Zerbitzuen
sektorea
Zamudion %50 ingurukoa da zerbitzuen sektoreak BEGari egiten dion
ekarpena, eta era askotako jarduera ekonomikoak daude bertan.
Euskadin hirugarren sektoreko jarduera gehiago daude tamaina handiko
udalerrietan edo eskualdeko herri nagusietan. Horrenbestez, esan liteke
hirugarren sektoreak ez lukeela garrantzi handirik izan behar Zamudion, ez dela
era horretako zerbitzuak emateko lekua, gehienetan zentralitate handiagoa behar
izaten baitute horrelako jarduerek.
Hala ere, hirugarren sektore izaera nabarmena dute Teknologia Parkean
dauden enpresa gehienek, eta hezkuntza jarduera ere handia da udalerrian, bi
ikastetxe handi samarrak baitaude bertan (Bizkaia ikastetxea eta Ikastetxe
Frantsesa).
Teknologia Parkeak, 1985. urtean eraikia hura, 190 hektareako azalera hartzen
du, eta teknologia aurreratuen sektoreko enpresak daude bertan. Espezializazio
handia dago azpisektoreetan, telekomunikazioekin, elektronikarekin eta
informatikarekin loturiko jarduerak aipagarrienak. Oro har, industria poligonoetan
dauden enpresek eskaturikoa baino ekoizpen kualifikazio handiagoa duten
enpresak daude Parkean.
Zerbitzuen sektorean diharduen biztanleriari dagokienez, erdi mailako
euskal udalerrien artean dago Zamudio. Lanean ari diren biztanleen %60 inguru
ari dira zerbitzuen sektorean.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 97 -
Zamudioko biztanleei nahiz industrialdeetako industria eta tailerrei ematen
diete zerbitzua bankuek eta aseguru etxeek. Halatan, kreditu erakunde asko
daude 3.000 biztanle inguruko udalerri bat izateko, 7 bulego baitaude hainbat
kreditu erakunderenak.
(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegietan egindako balorazioen arabera
banku, posta, erlijio eta beste zenbait zerbitzuekin pozik agertu dira galdetegiari
erantzun diotenak. Banku eta postaren arratsaldeko irekiera ordutegia egokitzea
eskatzen da, herritar guztien beharretara egoki daitezen. Halaber, posta zerbitzuaren
puntualtasun eza salatzen da.
Esan daiteke, eguneroko beharrei erantzuteko behar adinako xehekako
merkataritza badagoela Zamudion. Ostalaritza eta elikagaien establezimenduak,
bankuak eta aseguru etxeak aipagarrienak.
(*) Kafe-solasaldian gertutasuneko tokiko merkataritza falta dela irizten da.
Erosketa espezializatuagoak egiteko, edo jantziak erosteko, Bilbora joaten
dira zamudiotarrak, beti egin izan duten bezala.
(*) Kafe-solasaldian merkatarien elkarterik ez dagoela aipatzen da eta,
ondorioz, tokian erosketak egiteko bultzadarik ez dagoela. Udalari gai honetan
laguntza eskatzen zaio.
14.7. Turismo
eta ostalaritza
sektorea
Zamudioko turismo eta ostalaritza eskaintzaren hedadura eta ezaugarriak
egokitzat hartzen dira egungo turismo eskaria estaltzeko, denboran zehar
zabaldu egin baita eskaintza hori.
Turismo eta ostalaritza zerbitzuei dagokienez, bi hotel eta landa etxe bat
daude udalerrian, taberna eta jatetxe ugari egoteaz gainera.
Plazei dagokienez, turismorako 29,79 ostatu plaza inguru ditu Zamudiok 1.000
biztanleko, lurralde historikoan baino gehiago horrenbestez (14,45). Kopuru hori
bere horretan dago 2005. urteaz geroztik.
Txikixeagoa da ostalaritza establezimendu eta jatetxeen eskaintza, 13
establezimendu inguru 1.000 biztanleko. Hala ere, Bizkaiko batez bestekoa baino
handiagoa da kopuru hori (%o7tik behera).
Industria poligonoetan lanpostu berriak sortzean, areagotu egin da jatetxe
eskaria. Halatan, ostalaritzak jauzi kuantitatibo handia egin du azken urte
hauetan.
Herrigunean daude Zamudioko establezimenduen bi heren inguru, eta landa
zoruan berrituriko baserrien eta industria poligonoetan bertan kokaturiko
taberna-jatetxeen artean banatzen da gainerakoa.
Turismo informaziorako zerbitzuei dagokienez, Uribetur da Uribe eskualdean
ekonomia eta turismoa sustatzeko ataria. Txorierriko eta Butroeko haranak eta
aldameneko kostaldeko udalerriak daude barnean. Txorierrin ez dago turismoari
arreta eskaini eta informazioa emateko bulegorik.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 98 -
Honako aukera erakargarri hauek jasotzen ditu Zamudioko turismo gidak:
o Intereseko lekuak: Zamudiotorre dorretxea, Larragoiti dorrea, San Martin
Parroki Eliza eta Teknologia Parkea.
o Santiago bidea, Gernika-Bilbo etapan Zamudio zeharkatzen duena.
o Ibilbide homologatuak: “PR Bi-250 Uxina” ibilbide txikia, hainbat egilek
Santiago Bidearen barnean eta Gernikara doan bide zaharraren (Ruta
Juradera) barnean sartzen dutena, eta “GR-280 Uribe” ibilbide handia
(Larrabetzu-Larrabetzu etapa zirkularra, Sopelana-Derio etapa eta Derio-
Arrieta etapa).
2 dira eskualdean egiten diren produktu tipikoak: odolkiak eta Txakolina.
Hainbat upategi daude Zamudion “Bizkaiko Txakolina” sormarka dutenak.
Turismo tipologia eta modalitateei dagokienez, enpresa jarduerarekin loturik
daude Zamudiok izaten dituen bisita gehienak, eta askoz ere gutxiago Santiago
Bidearekin eta homologaturiko gainerako ibilbideekin loturikoak.
Enplegua eta lan merkatua
14.19.
Biztanleria
aktiboa
Zamudion jarduera tasak (16 urte eta gehiagoko pertsonak, lanerako prest
daudenak, lanean ari direnak nahiz langabezian daudenak) bilakaera positiboa
izan du 1986 eta 2006 artean, 11,2 puntu portzentual igo baita urte horietan.
Txorierriko gainerako udalerrien parekoa da Zamudioko jarduera tasa.
2006. urtean, urte horretakoak baitira ditugun azken datuak, Bizkaikoa baino
(%47,52) pixka bat handiagoa zen Zamudioko jarduera tasa (%50,3).
Jardunean dauden emakumezkoen ehunekoak gora egin du Zamudion; izan
ere, %22,6koa zen 1986an eta %40,0koa, berriz, 2006an. Urte horietan zehar
nabarmen gora egin duen arren emakumea lan merkatuan sartzeko prozesuak,
oraindik ere alde handia dago gizonezkoen jarduera tasarekin alderatzen badugu.
39,1
42,
4
44
,9
49
50,3
0
20
40
60
80
100
1986 1991 1996 2001 2006
Jarduera tasaren bilakaera
Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustateko informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 99 -
Emakumezkoen lan jarduera tasa baxu horrek erakusten du oraindik ere
emakume asko daudela lan merkatuan sartzeko.
Gizarte Segurantzako afiliazio tasari dagokionez, 469,95 dira afiliatuta
daudenak 16 urte eta gehiagoko 1.000 biztanleko 2010. urtean, lurralde
historikokoa baino askoz ere kopuru handiagoa, inolaz ere, lurralde historikoan
46,52 lagunekoa baita 16 urte eta gehiagoko 1.000 biztanleko tasa.
14.9. Biztanleria
okupatua
Guztizko biztanleria aktiboa kontuan hartuta, biztanleria okupatuaren
ehunekoa 15 puntu portzentual baino gehiago igo zen 1986 eta 2006 artean, %95
ingurukoa izan baitzen urte horretan, aski kopuru handia, inolaz ere.
Industriaren arloko enpleguak duen pisu espezifiko handia da Zamudioren
ezaugarrietako bat, 612 enplegurekin (557 industrian eta 55 eraikuntzan), lana
duten biztanleen %53,78, hain zuzen ere.
(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegiari erantzun dioten gehienak lan
aukeren inguruan ez daude pozik. Hala ere “ez daki/ ez du erantzuten” aukera
nahiko ugaria izan da. Enplegu eskaintza gutxi dagoela eta lana lortzeko aukera
desberdintasunak daudela salatzen da. Dagoen lan eskaintza lanik gabe dagoen
herriko jendearekin estaltzea komeni dela adierazten da. Tokiko merkataritza
gutxiegi dagoela adierazten da.
Lan merkatuari dagokionez, generoaren arrakala txikiagoa da Zamudion eta
Txorierri osoan, Bizkaiko eta EAEko udalerrietako batez bestekoarekin alderatzen
badugu. Emakumezkoen okupazio tasa %60,82koa zen Zamudion 2008an,
%54,64koa eta %56,00koa, berriz, Bizkaiko lurraldean eta EAEn, hurrenez hurren.
14.10.
Langabezia
Langabeziak aldeko jokabidea izan zuen mende aldaketarekin. INEMen
datuen arabera, 1995 eta 2000 urteen artean jaitsi egin zen ordaindutako
enplegurik ez zuen eta enplegu bila zebiltzan biztanleen kopurua, 153 enplegu
eskatzaile baitzeuden INEMen izena emanak 1995. urtean, eta 54 besterik ez
2000. urtean.
2008. urtetik aurrera, EAEko gainerakoan izandakoaren pareko kopuruak
erakusten ditu Zamudion izandako langabezia jokabideak.
Langabezia tasak berriro ere gora egin du 2008. urtetik aurrera, Bizkaiko edo
EAEko beste udalerri batzuen kopuruen azpitik badago ere.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 100 -
Emakumezkoen langabezia tasa gizonezkoena baino handiagoa da oro har,
eta gainera, gora egin du 2007. urtetik aurrera, joan den mendean emakumezkoen
langabeziak zituen kopuruetara iritsi ez bada ere.
Enplegua lortzeko zailtasun handienak dituzten kolektiboengan izan du
eragina bereziki erregistraturiko langabeziaren igoerak:
o 45 urtetik gorako biztanleen langabezia tasak 3,59 puntu portzentual gora
egin du 2003 eta 2010 urteen artean.
o Luzaroan langabezian dauden biztanleen kopuruak ere gora egin du,
%3,32 baitziren 2005. urtean eta %3,95% 2010. urtean.
o Gazteak.
25 urtetik beherako lan eskatzaileen kopurua egonkor samar mantendu da
2005 eta 2011 artean.
Sektoreen araberako banaketari dagokionez, zerbitzuen sektorea da
Zamudioko lan eskatzaileen kopuru handiena hartzen duena 2012ko urtarrilean.
3,2 3,35 3,52 3,75 3,55 5,26 7,31 6,97 7,38
0
20
40
60
80
100
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Langabezi tasaren bilakaera
Iturria: Haizea Ikerketak egina Udalmap-etik ateratako datuetatik abiatuz
4,82 4,5 5,12 4,47 5,33 7,56 7,43
0
20
40
60
80
100
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Emakumezkoen langabezi tasaren bilakaera (%)
Iturria: Haizea Ikerketak egina Udalmap-etik ateratako datuetatik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 101 -
14.11.
Kontratazioa
Kontratuen kopuruak gora egin du 2005 eta 2009 urteen artean. 2010. urtean
1.000 biztanleko eginiko kontratuen kopurua 2008. urtekora (‰2.863,96) iristen
ez bada ere, nabarmen gainditzen du Bizkaiko batez bestekoa, 1.000 biztanleko
361 kontraturekin.
(*) Kafe-solasaldian berebiziko garrantzia ematen zaio Udalaren ekonomi
promozioaren politikatik eratorritako ekonomi jardueretan zamudiotarren
kontrataziorako lehentasunak ipintzeko mekanismo bat sortzeari eta aplikatzeari.
2010ean Zamudion eginiko kontratuak 808,33 lagun dira 1.000 biztanleko,
Bizkaikoa baino askoz ere kopuru handiagoa (111 lagun 1.000 biztanleko).
Lanbidek dituen azken datuen arabera, eraikuntza da kontratu gehien
eragiten dituen jarduera (%35,75), eta osasun jarduerak (%24,13) eta
manufaktura industria (%15,42) hurrena.
Aurretik lan gabe 9%
Nekazaritza eta
abeltzaintza 2%
Industria 17%
Eraikuntza 8%
Zerbitzuak 64%
Sekotereen araberako lan eskatzaileak 2012ko urtarrilean
Iturria: Haizea Ikerketak egina Lanbide-etik ateratako informaziotik abiatuz
1.798,99 2.107,51
2.391,70
2.863,96
1.764,76
2.514,20
803,09 902,46 999,69 1207
714,64 808,33
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Eginiko kontratuak eta biztanleria kontrataua (‰ )
erregistratutako kontratuak kontratatutako pertsonak
Iturria: Haizea Ikerketak egina Udalmap-etik ateratako informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 102 -
Jardueren araberako kontratuak (2011ko 3. hiruhilabetekoa)
Gizon Emakume Guztira %
Nekazaritza, abeltzaintza, basogintza,
arrantza 0 0 0 0,11
Ateratze-industriak 0 0 0 0,00
Manufaktura-industria 126 12 138 15,42
Ur hornidura, hondakinen kudeaketa 4 1 5 0,56
Eraikuntza 313 7 320 35,75
Merkataritza eta konponketa 4 3 7 0,78
Garraioa eta bilketa 12 8 20 2,23
Ostalaritza 10 42 52 5,81
Informazioa eta komunikazioak 0 2 2 0,22
Finantza jarduerak eta aseguruetakoak 1 0 1 0,11
Profesional, zientifiko eta teknikoak 8 15 23 2,57
Administrazio jarduerak 15 54 69 7,71
Herri administrazioa 1 1 2 0,22
Hezkuntza 10 16 26 2,91
Osasun eta gizarte zerbitzuetako jarduerak 16 200 216 24,13
Arte, aisialdi eta entretenitzeko jarduerak 5 4 9 1,01
Bestelako zerbitzuak 0 4 4 0,45
Iturria: Lanbide
Lan egonkortasunari dagokionez, Zamudion guztira eginiko kontratuetatik
%9,35 dira urtean eginiko kontratu mugagabeak, Txorierriko udalerri gehienetan
eginikoak eta Bilbo Handiko eta lurralde bizkaitarreko batez bestekoa baino
gehiago, inolaz ere.
(*) Kafe-solasaldian funtsezkotzat jotzen da Udalak zamudiotarrak
kontratatzea zuzenean Udalaren mende dauden eskaintzen bidez eta arlo pribatuan
kontratazio politiken sustapenaren bidez.
14.12. Laneko
mugikortasuna,
nork bere
buruari eustea
eta
autosufizientzia
2001. urtean, guztizkoaren %56 ziren Zamudion bizi eta lanera udalerritik
kanpora joaten ziren biztanleak, eta horrek esan nahi du aski handia zela (% 44)
udalerrian bertan lan egiten duten biztanle okupatuen kopurua.
2003. urtean, %40 eta 50 artekoa zen lan autokontentzio indizea, Txorierriko
gainerako udalerriena baino handiagoa (%40tik beherako indizeak).
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 103 -
14.13. Enplegu
eta
prestakuntza
politikak
Txorierriko Udalen (Derio, Larrabetzu, Lezama Loiu, Sondika eta Zamudio)
Tokiko Garapenerako Agentzia gisa osatu zen Behargintza Txorierri Elkartea.
Elkarte horrek ekonomia eta gizarte jarduerak sustatu, garatu eta bultzatzea
du xede, zuzenean nahiz zeharka, Txorierriko Zerbitzu Mankomunitatearen
barneko udalerrien garapen integrala, jarduera ekonomikoa, enplegua, kultura eta
aisia bultzatzen laguntzeko.
Enpleguaren sustapenari dagokionez, autoenplegurako politikak eta
programak sortu, aplikatu eta jarraitzea, pertsonen lanbideratzea sustatzea,
norbere kontura nahiz besteren kontura, eta prestakuntza bultzatzea da
Behargintza Txorierriren egitekoa.
Behargintza Txorierrik langileak bilatzeko zerbitzua doan eskaintzen die
enpresei, LANBIDEren Zentro kolaboratzaile gisa eskaintzen duen zerbitzua,
hain zuzen ere. Datu-base handia du gainera, 40.000 curriculum eguneratu baino
gehiago, enplegu bila dabiltzan pertsonenak, Euskal Herriko edozein lekutakoak
eta era askotako ezaugarriekin.
Gainera, Estatuko Enplegu Agentzia gisa onartua dago Behargintza Txorierri.
Hala ere, Erandion dago Euskal Orientazio Zerbitzuaren bulego hurbilena.
(*) Kafe-solasaldian funtsezkotzat jotzen da Udaletxeak lan orientazioa,
prestakuntza eta promozioa zuzenean bideratzen duena bera izatea. Behargintza
Txorierri Zamudiok duen berezko eskaera atenditzeko nahikoa ez dela irizten da.
(*) Kafe-solasaldian, ildo honetan, Zamudio udalak ekonomi jardueren
ezarpenerako udal lurrak lagatzen dituen kasuetan sortutako lanpostuak,
baldintzak betez gero, udalerriko pertsonekin bete beharko lirateke, bai emakidaren
unean eta baita geroago ere.
Bakoitzaren etxea 2%
Udalerri bat baino gehiago
6%
Bizi den udalerria 42%
Bizkaiako beste udalerri bat
47%
EAEko beste probintzi bat
2%
Beste erkidego bat 1%
Beste herrialde bat 0%
Biztanleria okupatuaren lan tokiak
Iturria: Haizea Ikerketak egina INEtik aterako informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 104 -
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE9. Enpleguaren sustapena eta ekonomi dibertsifikazioa.
o P 23. Ekonomi ekimen berrien ezarpena erraztea.
o P 24. Enpleguaren sorkuntzari bultzada.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
EAE
Merkataritza jardueraren legea.
Merkataritzako ekipamenduen Lurralde Plan Sektoriala.
Martxoaren 16ko 6/1994 Legea, turismoa antolatzeari buruzkoa.
Euskadiko turismoaren lehiakortasun plana 2010-2013.
Enpresen lehiakortasunerako eta gizarte berrikuntzarako 2010-2013 aldirako planak.
2007-2013 aldirako EAEko Landa Garapen Plan Iraunkorra.
Udalerria
Ez dago gaikako eremu honi loturiko udal plan edo araurik.
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Zamudio sortutako enplegua udalerri bertako eskaintzarekin bete dadila sustatu.
Zamudioko biztanleen formakuntza sustatu, batez ere Zamudioko enpresen eskariak erdietsi
ditzaketenena.
Enplegu eskatzaile diren sektore desberdinei zuzenduriko prestakuntza politika bereiziak bultzatu.
Langabetuei begirako enplegu politika bultzatzen eta indartzen jarraitu.
Emakumea lan munduan txertatzera zuzenduriko politikak bereziki indarberritu.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Ez dira udalaz gaindiko eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 105 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 7. Osasunerako tokiko ekintza
9. Gizarteko berdintasuna eta justizia.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
Berdintasuna eta gizarte zerbitzuak
15.1. Gizarte
arazoak
Zamudioko udalerriak ez du gizarte arazo larririk. Beste hainbat udalerritan
orokortzat jo daitezkeen arazoak ditu, pobrezia eta biztanleriaren zahartzea,
esate baterako.
2003 eta 2008 artean gora egin zuen Oinarrizko Errenta jasotzen zuten
bizikidetza unitateen kopuruak, ‰4,45etik ‰14,56ra, hain zuzen ere.
Erabiltzaileen kopuruak gora egiteaz gainera, aurreko urteekin alderatzen
badugu, laguntza hori eskatzen duten etorkinen kopuruak ere gora egin du, eta
aldatu egin da Oinarrizko Errenta jasotzen duten pertsonen soslaia.
2003 eta 2007 artean, ‰5,12tik ‰7,44ra igo ziren Gizarte Larrialdiko
Laguntzak (GLL) jasotzen dituzten bizikidetza unitateak.
Azken urte hauetan, urteko lehen seihilekoan bukatzen dira GLLak, eta
horrenbestez, beste era bateko erakundeak arduratzen dira laguntzak emateaz,
Caritas, esate baterako.
Pobrezia mailari dagokionez, oro har, lurraldeko batez bestekoak baino indize
txikiagoak ditu Zamudiok (‰21,15 Oinarrizko Errentan 2008an eta ‰13,70
Gizarte Larrialdiko Laguntzan 2007an).
15.2. Gizarte
zerbitzuak eta
ekipamenduak
Mankomunatuak daude Txorierriko gizarte zerbitzuak. Txorierriko
udalerrietako biztanleen gizarte arazoari arreta eskaintzea eta, hala behar badu,
konpontzea dute helburu zerbitzu horiek.
Honako hauek osatzen dute Mankomunitatearen Oinarrizko Gizarte Zerbitzua:
Udaletan dauden gizarte laguntzaileek (astean 3 egunez Zamudioren kasuan),
Gizarte eta Hezkuntza arloan Esku hartzeko Taldeak (GHET), familia hezitzaileek
osatua, eta Adingabe eta Familientzako Ebaluazio, Diagnostiko eta Bitartekaritza
Zerbitzuak (EDBZ) psikologoaren bidez.
GHETak ongizatea bultzatzen du haurtzaroan, gaztaroan eta familian,
prebentziorako eta beharreko arreta eskaintzeko ekintzak aurrera eramanez.
15. ONGIZATEA ETA GIZARTERATZEA
GIZARTEAREN ETA EKONOMIAREN GARAPENA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 106 -
EDBZak 2005ean hasi zuen bere bidea Lehen eta Bigarren Hezkuntzako
ikastetxeek egindako eskaerei erantzuteko. Ikastetxeek Arreta Psikologikorako
Zerbitzua eskatu zuten haurrentzat, gizarte, hezkuntza eta osasun sarean zeuden
arreta baliabideak osatzeko. Zerbitzua giza baliabide eta baliabide tekniko
gehiagoren beharretan dago arreta ematen dion biztanleriaren premiei
erantzuteko.
Hona hemen Mankomunitateak kudeatzen dituen adineko pertsonentzako
zerbitzuak eta baliabideak:
o Etxeko Laguntza Zerbitzua.
o Zaharren Egoitzan plaza eskatzea betirako edo aldi baterako.
o Eguneko Zentroetan plaza eskatzea.
o Telelaguntza programa.
o IMSERSO eta ADINEKO programen bidaia eta bainuetxe eskaerak.
o Telefonicaren Gizarte Abonuaren eskaera.
o Mendekotasuna Baloratzeko eskaera.
Hona hemen elbarritasuna duten pertsonentzako zerbitzuak eta
baliabideak:
o Etxeko Laguntza Zerbitzua.
o Elbarritasuna Aintzat hartzeko eta Elbarritasunak Berrikusteko eskaera.
o Aparkatzeko Txartela eskatzea.
o Laguntza teknikoetarako banakako laguntzak.
o Egoitzan plaza eskatzea.
o Eguneko Zentroan plaza eskatzea.
Hona hemen haur eta familientzako zerbitzuak eta baliabideak:
o Gizarte eta Hezkuntza arloan Esku hartzeko Programa.
o Guraso Eskola.
o Ebaluazio, Diagnostiko eta Bitartekaritza Psikologikorako Zerbitzua.
o Arrisku larrian dauden kasuak Bizkaiko Foru Aldundiaren Haurtzaro
Zerbitzura bideratzea.
o Familia Ugariaren Tituluak tramitatzea.
Hona hemen emakumeentzako zerbitzuak eta baliabideak:
o Babes etxeak, bai udalarenak bai Bizkaiko Foru Aldundiarenak, tratu
txarrak jasaten dituzten eta familiaren laguntzarik ez duten
emakumeentzako. Zentroan sartzeko eskaera.
o Aholkularitza juridikorako beharreko lekura bideratzea.
o Arreta psikologikorako Programara bideratzea tratu txarren kasuan.
o “Familia Topagunea" Programara bideratzea.
Hona hemen etorkinentzako zerbitzuak eta baliabideak:
o Biltzen zerbitzura (Aholkularitza juridikoa etorkinei) bideratzea.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 107 -
(*) Gizarte zerbitzuen arloan maizenik ematen den erantzuna, herritarren
hautemate mailaren galdetegian, “ez daki/ez du erantzuten” da eta horrek adieraz
dezake zerbitzu horien nolakotasuna ezagutzen ez dela nahiz galdetegia erantzuten
dutenek zerbitzu horiek erabiltzen ez dituztela. Galdetegiari erantzun dioten
gainontzekoen gehiengoa gizarte zerbitzuekin pozik dago.
Mankomunitateak eskainitako zerbitzu horiez gainera, Zamudioko Udalak
urtero diru-laguntzak ematen dizkie herrian bizi eta erroldaturik dauden eta
baldintza batzuk betetzen dituzten familiei izaera soziosanitarioko programak
edo zerbitzuak finantzatzeko.
Urtero, Zamudioko Udalak bidaia bat antolatzen du Benidormera udan herriko
pentsiodun eta erretiratuentzako, gastuen %50 finantzaturik.
Gizarte larrialdietarako etxebizitza baten jabe da Zamudioko Udala,
larrialdian dauden Zamudioko familien beharrei erantzun ahal izateko. Beste
udalerri batzuetako biztanleek ere erabil dezakete etxea, Udalak lankidetza
hitzarmenak sinatuta baditu horiekin.
1989. urteaz geroztik Drogamenpekotasunen Prebentziorako Zerbitzua dute
Txorierriko Mankomunitatea osatzen duten Udalek. Zerbitzu horrek informazioa,
aholkularitza eta kontsultak eskaintzen ditu eskola eta familia esparruetan eta
esparru komunitarioan. Mankomunitatearen Drogomenpekotasunaren tokiko
Plana zerbitzu hau medio koordinatzen da.
Ona da gizarte zerbitzu mankomunatuen eta gainerako zerbitzuen harremana,
udal zerbitzuak nahiz udalaz gaindikoak izan. Hainbat koordinazio bilera egiten
dira urtean.
15.3. Udalak
gizarte
zerbitzuetan eta
elkartasun
ekintzetan
egiten duen
gastu
ekonomikoa
2002-2005 urteetan (ditugun azken datuak urte horretakoak baitira) egonkor
samar mantendu da udal aurrekontuaren biztanleko gastu arrunta Gizarte
Zerbitzuetan, 35,50 € inguruan.
Gizarte Zerbitzuetan biztanleko guztizko gastuak gora egin du 2002-2005
urteetan (ditugun azken datuak urte horretakoak baitira), 181,55 €-tik 264,72 €-ra,
hain zuzen ere.
Zamudioko Udalak Gizarte Zerbitzuetan egindako gastu arrunta Bizkaiko
batez bestekoa baino txikiagoa izan zen 2005. urtean, 69,16 € aurrekontuaren
gastu arruntean biztanleko. Bizkaiko batez bestekoa baino txikiagoa da halaber
guztizko biztanleko gastua (399,15 €).
Zamudioko Udalak lurralde behartsuenei laguntzeko erabiltzen du
aurrekontuaren zati bat.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 108 -
Genero berdintasuna
15.4. Gizonezko
eta
emakumezkoen
arteko egoera
berdintasuna,
lanaren
esparruan
“Txorierri Eskualdeko Emakumeak eta Lana” txostena prestatu zen 2011ko
abenduan, eskualdeko emakumeen lan egoera nahiz erabilitako lanbideratzeko
bideak ezagutu ahal izateko.
Txosten horren arabera, emakumezkoen kasuan gizonezkoenean baino
gehiago igo bada ere langabezia eskualdean, 2008. urtetik aurrera eragin
handiagoa izaten ari da gizonezkoen kolektiboan emakumezkoenean baino; izan
ere, eraikuntza eta industria izan dira sektore kaltetuenak (sektore horietan
emakumezkoen presentzia txikiagoa da, lehenengoan batik bat).
Hori dela eta, bikotekideen lan egoera berriaren aurrean, lana aurkitu behar
izan dute emakumeek, edozein izanik ere lan baldintzak, eta horrexegatik izan du
igoera txikiagoa emakumezkoen langabeziak.
Txostenak adierazten du emakumeek gehien eskaturiko lanak (garbiketa
langile, saltzaile, administrari, harreragile) ez direla, inolaz ere, Txorierri
eskualdean gehien eskaintzen direnak.
Kontratazioei dagokienez, txostenak azpimarratzen du 2010eko abendura arte
eginiko kontratuen %52,5 gizonezkoei egin zitzaizkiela. Zuzenean mugagabe gisa
hasi ziren kontratuen kasuan ere, emakumezkoei egindakoak baino gehiago dira
gizonezkoei egindakoak (%60 eta %40).
Aipamen berezia merezi dute etxeko langileek, aski kolektibo handia baitira
lanean ari diren emakumezkoen artean. Txorierri aldeko datu zehatzik ez dugun
arren, horien egoera Bizkaia osora eramanda, emakumeen %82k ez du
gutxieneko lansaria lan egindako orduen arabera kobratzen.
Behin-behineko gisa hasitako kontratuei dagokienez, proportzionalki,
emakumezkoen kopurua handiagoa da gizonezkoena baino. %92,2 dira
emakumezkoak eta %88,5 gizonezkoak.
Egindako diagnostiko horretan oinarriturik, asmoa da ekintza plan bat abian
jartzea, gune honetako emakumezkoen lan egoera hobetu ahal izateko.
Txorierriko enpresen adiskidetze eta erantzunkidetasunaren inguruko
azterketa egin zen 2011n.
15.5.
Gizonezkoen eta
emakumezkoen
arteko egoera
berdintasuna,
udal esparruan
Ez da inolako azterketarik egin emakumeek jarduera politiko eta sozialean
duten presentzia, parte hartze eta buruzagitzaren inguruan, baina pentsatzen
dugu aipaturiko esparru horietan emakumeen presentzia txikiagoa dela gizonena
baino.
Elkarte bakarra da soilik emakumeek osatua, Lagunandre.
(*) Kafe-solasaldian, pertsonen aldeko errespetu handiagoa eta emakume eta
gizonen arteko berdintasunaren aldeko aldarrikapenetan inplikazio handiagoa
sustatu beharko litzatekeela irizten da.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 109 -
15.6. Genero
berdintasuneko
politikak
2009tik 2011ra arte Behargintza Txorierrik Txorierriko Udalei eman dien
berdintasun zerbitzua Mankomunitateak ematen du orain.
Gaur egun berdintasun teknikari bat du mankomunaturiko bost udalerriei
zerbitzua emateko.
”Zamudioko emakume eta gizonen berdintasunerako I. Planaren” helburua
da oraindik ere dauden desberdintasunak eta diskriminazioak zuzentzeko
oinarriak jartzen hastea, emakumeek eta gizonek gizarte bizitzako esparru
guztietako alorretan (ekonomikoak eta politikoak, gizarte parte hartzea,
erabakiak hartzea, baliabideak eta ondasunak lortzeko aukera…) eta jardueretan
(prestakuntza, enplegua…) parte hartu ahal izango dutela ziurtatzeko. 3 urteko
indarraldia izango du plan horrek, eta 4 ardatz estrategikoren eta 7 arloren
inguruan antolatua dago.
Dokumentu eragilea prestatuko da urtero, eta hartan jasoko dira urtean zehar
aurrera eraman beharreko helburuak eta ekintzak, arlo eta sail arduradunak,
inplikatu beharreko gizarte agenteak, ekintza horiek aurrera eramateko denborak
eta horiekin loturiko aurrekontua. Planaren jarraipena egingo da aldian behin,
egungo plan eragilearen ezarpen maila ezagutu ahal izateko.
(*) Kafe-solasaldian berdintasun helburuarekin eskaintzen diren mekanismoetan
herritarren partaidetza maila txikia dela aipatzen da.
Berdintasunaren esparruan ez dago Instituzioen artean Jardun eta
Koordinatzeko Protokolorik. Hala ere, koordinazio zuzena dago zerbitzu
batzuekin, gazteria eta esku-hartze komunitarioarekin, esate baterako.
”Zamudioko Udalaren sexu jazarpenaren aurkako prebentziorako eta kasu
horietan arreta emateko protokoloa” prestatu du Zamudioko Udalak.
Berdintasunaren alorrean ez da lan egiten ikastetxeekin.
Gainera, egun jakin batzuk ospatzen dira urteko, Emakumearen Nazioarteko
Eguna (martxoak 8), Emakumeen Osasunaren aldeko Nazioarteko Ekintza
Eguna (maiatzak 28), Emakumeekiko Indarkeriaren aurkako Nazioarteko
Eguna (azaroak 25), eta hainbat ekitaldi publiko antolatzen dira egun horietan, era
askotako jolas eta protesta ekitaldiak, hain zuzen ere.
Bizikidetza
15.7. Bizikidetza
eta herritarren
segurtasuna
Zamudio ez da herri gatazkatsua.
Delituen indizea aski egonkor mantendu da 2003 eta 2009 artean, 80 bat delitu
1.000 biztanleko, lurralde bizkaitarrak duen indizearen azpitik beti ere (‰46,54
2009an).
(*) Kafe-solasaldian Zamudio herri lasaitzat jotzen da, herritarren segurtasun
eta gizabide kontuetan.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 110 -
Polizia hornidurari dagokionez, 2009an 0,93 agente zeuden 1.000 biztanleko,
eta Bizkaiko batez bestekoa baino txikiagoa da indize hori (‰1,51 2009an).
Erandio, Derio, Larrabetzu, Leioa, Lezama, Loiu, Sondika eta Zamudio
udalerriak estaltzen ditu Erandioko Komisariak. Zamudioko Udaltzainek osatzen
dute udalerriko polizia hornidura.
Herrian ez da aipagarria gatazka sozialen maila.
(*) Kafe-solasaldian eta baita herritarren hautemate galdetegian jasotakoaren
arabera laguntasuneko animaliei buruzko udal arautegiaren betetze maila
handiagoa izan dadin zaintza handitu dadila eskatzen da, txakurren gorotzak espaloi
eta gune berdeetan uzteko ohitura baitago.
Osasuna eta osasun zerbitzuak
15.8.
Ekipamenduak
eta osasun
langileak
Osakidetzaren kontsultategia dago udalerrian, lehen mailako arreta
eskaintzen duena, medikuntza orokorra, pediatria, erizaintza, analisiak eta abar,
eta farmazia bat ere badago.
(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegiari erantzun dioten gehienak ez
daude pozik edo gutxi pozik osasun zerbitzuekin. Orokorrean, anbulatorioko
zerbitzua hobetzea eskatzen da.
(*) Eskaintzen diren estaldurei dagokienez, bai herritarren hautemate galdetegian
eta bai kafe-solasaldian, pediatria zerbitzua Zamudiok duen eskaerari erantzuteko
nahikoa ez dela azpimarratzen da. Hautemate galdetegian gainera aipatzen da
larrialdi zerbitzua falta dela egun eta guardiako farmaziaren zerbitzuaren ezarpena
ere eskatzen da.
Zamudioko Ospitale Psikiatrikoa ere udal barrutian dago.
Eskualde mailan, Larrialdi Zerbitzua kendu da, eta murriztu egin da Sendagile
Laguntza Espezializatua.
(*) Zerbitzuei dagokienez, bi partaidetza bideetan, osasun zerbitzuek herrian
eskaintzen duten publikoarenganako arreta negatiboki baloratzen da. Gainera,
osasun zerbitzuekin euskaraz aritzeko aukera mugatua izatea kritikatzen da.
(*) Kafe-solasaldian oso kaltegarritzat jotzen da larrialdi zerbitzua Txorierri
eskualdetik kendu izana eta espezialitateak murriztu izana.
Hainbat ekimen garatzen ditu Txorierri Mankomunitateak, berariazkoak nahiz
zeharrean laguntzen dutenak, ohitura osasungarriak bultzatzearekin loturik.
Adineko pertsonentzako gimnasia egiteko tresnak jarri ditu Udalak
erretiratuen etxetik (Adintsuen Etxea) hurbil .
(*) Kafe-solasaldian makina bioosasungarriak Bidekoetxe parkean ezartzea
proposatzen da, kokagune horretan pertsona heldu zein biztanleria osoaren erabilera
aukera handiagotzen dela uste baita.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 111 -
Telekomunikazioak eta IKTetara irismena
15.9.
Telekomunika_
zioak eta
IKTetara
irisgarritasuna
Beharreko telekomunikazio zerbitzu eta azpiegitura guztiak baditu
Zamudiok.
Zamudioko KZ Gunea da Internet erabiltzen ikasteko eta erabiltzeko lekua.
Gaztestaziñoan ere badago Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien
(IKT) erabilera bultzatzeko esparru bat.
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE8. Osasun, hezkuntz eta gizarte babeseko programen zabaltzea.
o P 18. Hezkuntz sistemaren hobekuntza.
o P 19. Osasun sistemaren hobekuntza.
o P 20.Gizarte estalduraren zabalkuntza.
o P 21. Gaztediari arreta.
o P 22. Aukera gutxien dituzten gizarteei elkarlaguntza.
IE11. Hiritar ziurtasunaren hobekuntza.
o P 28.Hiritar ziurtasuna optimizatuko duten erreminten ezarpena
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
EAE
Emakumeen eta gizonen arteko berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legea.
Abenduaren 5eko 12/2008 Legea, gizarte zerbitzuei buruzkoa.
Abenduaren 27ko 10/2000 Legea, Gizarte eskubideen gutuna (Eusko Jaurlaritza)
IV. Emakumeen eta Gizonen arteko Berdintasunerako IV. Plana
Euskadi Informazioaren Gizartean 2010 Plana: Euskadiko Agenda Digitala
Enpresen lehiakortasunerako eta gizarte berrikuntzarako 2006-2009 aldirako planak.
2007-2013 aldirako EAEko Landa Garapen Plan Iraunkorra.
Udalerria
Zamudioko emakume eta gizonen berdintasunerako I. Plana.
Mankomunitatearen Drogomenpekotasunaren tokiko Plana.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 112 -
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Zamudioko I. Emakumezkoen eta Gizonezkoen arteko Berdintasun Planeko aurre ikusitako ekintzak
garatzea.
Emakumeen eta gizonen artean gertatzen diren desberdintasun eta diskriminazio egoerak zuzentzeko eta
berdintzeko neurriak aurrera eraman.
Abian jarri ekintza plan bat zeinaren helburu nagusia Txorierri eskualdeko emakumeen lan egoera hobetzea
izango den.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Herritarrek eskatutako osasun zerbitzu eta ekipamenduetarako irisgarritasuna hobetzea.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 113 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa:: 5. Hirigintza plangintza eta diseinua.
9. Gizarteko berdintasuna eta justizia.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
Hezkuntza
16.1. Hezkuntza
eskaintza
Honako ikastetxe hauetan biltzen da Zamudioko hezkuntza eskaintza:
Hezkuntza ekipamendua Hezkuntza eskaintza
Ikastetxe publikoak
Zamudioko Haurreskola Eskolaurrekoa
Zamudioko Eskola Publikoa Haur eta lehen hezkuntza
Ikastetxe pribatuak
Bizkaia Ikastetxe DBH eta Batxilergoa
Bilboko ikastetxe frantsesa DBH eta Batxilergoa
Beste hezkuntza zentro batzuk, Helduen Hezkuntza Eskola (HHE), esate
baterako, euskaltegiak eta akademia pribatuak ere badaude.
Handia da udalerrian dagoen hezkuntza eskaintza, eta bertan biltzen da
eremuko eskaintza garrantzitsuena. Udalerritik kanpoko ikasle ugari
erakartzen dituzte Bizkaia Ikastetxeak eta Ikastetxe Frantsesak.
Udalerrian ez dago 16 urtetik gorako gazteentzako ikastetxe publikorik. Sare
publikoan ikasteko aukera egiten dutenak Deriora joaten dira, hura baita
Zamudiotik hurbilen dagoen ikastetxe publikoa.
Azpiegiturei dagokienez, ikastetxe berria, “Zamudioko Eskola Publikoa”,
eraikitzeko obrak egiten hasi dira Txorierri Etorbidean.
(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegia erantzun duen gehiengoa
hezkuntza ekipamenduekin pozik agertu da. Gogoeta batzuk egin dira, hala nola,
hezkuntza zentro berrien kokaleku ezegokiaren, plaza gutxi daudenaren eta
instalazioen kanpoaldea era mugatuan egiten denaren inguruan. Urte guztian
haurtzaindegi zerbitzuak ordutegi zabalagoa izan dezala eskatzen da.
(*) Kafe-solasaldian garraio modu desberdinetan (autoz, autobusez edo oinez)
ikas zentro berrira errazago iristeko beharra azpimarratzen da.
Zamudion institutu publikoa irekitzeko aukerak aztertzen ari dira, hezkuntza
beharrei erantzun ahal izateko.
16. HEZKUNTZA, EUSKARA, KULTURA ETA KIROLA
GIZARTEAREN ETA EKONOMIAREN GARAPENA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 114 -
(*) Kafe solasaldian komenigarritzat jotzen da institutuaren kokapen eta
dimentsioa kalibratzeko diagnostiko bat egitea, eskaintzen direnak baino toki
gehiago eskaini beharko liratekeela uste baita.
Eskola garraioa dute Zamudion herrigunetik kanpo dauden ikastetxe
pribatuetara joateko.
16.2. Hezkuntza
eskaera
Azken hamarkadan %8 inguru gora egin du ikasketak Zamudion dauden
ikastetxeetan egiten dituzten ikasleen kopuruak. Aipatzekoa da matrikulazioek
%25 inguru gora egin dutela haur hezkuntzan eta batxilergoan.
Zamudion ikasten ari diren ikasle gehienek ikastetxe pribatuetan egiten dute
matrikula (%90 baino gehiago).
Zamudion, eskolara joateko adinean dauden biztanleek (19 urte bitartekoak)
bilakaera desberdina izan dute azken 11 urteetan adin taldeen arabera: “0 eta 4
urte” artekoen eta “5 eta 9 urte” artekoen kopuruak nabarmen egin du gora (%
31,5 inguru eta %61,5 inguru, hurrenez hurren), hazkunde erritmo hori moteldu
bada ere. 10 eta 14 urte artekoen eta 15 eta 19 urte artekoen kopuruak, berriz,
behera egin du argi eta garbi (%62 inguru eta %58,4 inguru, hurrenez hurren).
Ikasketak Zamudion dauden ikastetxeetan egiten dituzten ikasleen bilakaera (unibertsitatea kanpo)
640 622 636 624 680 718 761 810 860
713 732 690 685 695 690
700 695 710
182 177 189 193 183 194
229 235 249
1.111 1.127 1.111 1.106 1.121 1.135 1.145 1.148 1.158
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Haur hezkuntza Lehen hezkuntza DBH Batxilergoa Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustateik ateratako informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 115 -
Hezkuntza sistemaren hizkuntza ereduei dagokienez, 2000-2009 urteetan B
ereduan (bi hizkuntzatan) eta D ereduan (euskara irakaskuntzarako hizkuntza gisa
eta gaztelania ikasgai gisa) gora egin dute matrikulazioek, urtetik urtera ikasle
kopuru handiagoa izan baitute; A eredukoak, berriz, (gaztelania irakaskuntzarako
hizkuntza gisa eta euskara ikasgai gisa) nabarmen jaitsi dira. Pixka bat gora egin
du X ereduak (gaztelaniaz soilik).
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
X 997 986 965 955 962 954 980 1.000 1.022 1.027
D 106 102 107 107 132 145 167 204 223 235
B 363 408 521 573 681 741 874 955 1053 1197
A 1.227 1.183 1.067 1.002 904 868 780 708 632 500
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustateik ateratako informaziotik abiatuz
Ikasleen bilakaera hizkutza ereduekiko
Eskolara joateko adinean dauden biztanleak
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
550
15-19 urte 173 158 163 156 158 144 144 118 113 102 107 101
10-14 urte 137 138 117 113 104 105 96 99 94 82 78 85
5-9 urte 93 84 92 90 81 75 82 89 95 120 143 151
0-4 urte 61 70 79 93 114 141 157 178 203 203 199 194
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Iturria: Haize Ikerketak egina INEM-etik ateratako informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 116 -
16.3. Eskaintza-
eskaera
balantzea
Haurtzaindegi plazen eskaeren aurrean, bilerak egiten ari dira Udala eta
interesa duten familiak.
Hezkuntza alorrean dagoen estaldura maila aski egokia da oraingoz, baina 16
urtetik gorakoentzako hezkuntza eskaintza publikorik ez dagoenez, beste
udalerri batzuetara joateko joera dago, Deriora batik bat.
Biztanleriaren hazkundearen joeran oinarriturik, eta aldeko joera horri eusten
bazaio bederen, aurreikusten da eskolara joateko adinean dauden biztanleen
kopuruak gora egingo duela datozen urteetan.
Kontuan eduki behar da, orain 0 – 9 urte dituzten herritarrek hezkuntza
eskaintza egokia beharko dutela dagozkien mailetan epe laburrean, horiexek
osatzen baitute eskolara joateko adinean egongo direnen multzo handiena.
16.4. Herritarren
heziketa
emaitzak eta
heziketa maila
Hezkuntza emaitzei buruzko daturik ez du Udalak.
Hezkuntzarekin loturiko arazoak, eskola porrota edo ikasgeletako indarkeria,
esate baterako, kasu bakanak izango direla suposatzen da.
Euskara
16.5.
Euskalduntze
maila
1991-2006 urteetan, ditugun azken datuak urte horretakoak baitira, Zamudion
gora egin du biztanleria euskaldun eta erdi euskaldunen ehunekoak, eta ordain
gisa jaitsi egin da biztanle erdaldun hutsen ehunekoa.
Ikusten da halaber, urte horietan gaztelania dela etxean gehien erabiltzen den
hizkuntza.
2006 2001 1996 1991
Erdaldunak 906 880 1104 1102
Ia euskaldunak 698 633 472 633
Euskaldunak 1499 1449 1438 1402
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
100%
Euskalduntze mailaren bilakaera
Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustat-etik ateratako informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 117 -
Beharbada, datuak zaharrak direnez, desfasatua egongo da Zamudioko
euskalduntze mailaren inguruko informazioa.
Kopuruei erreparatuz gero pentsa badaiteke ere Zamudion hezkuntza esparrura
eta elkartze-kirol-kultur esparruetara mugatzen dela euskararen erabilera,
etxean ere erabiltzen da euskara Mankomunitatearen euskara Zerbitzuaren iritziz.
16.6.
Ekipamendua
eta baliabideak
Udalerrian ez dago euskara ikasteko berariazko zentrorik.
Eskualde mailan, berariazko hainbat zentro edo baliabide daude euskara
ikasteko eta bultzatzeko:
o Udal Euskaltegia, Derion.
o Txorierriko AEK.
2005-2006 ikasturtean 63 lagun aritu ziren euskalduntze programetan
Zamudion. 35 eta 44 urte arteko emakumeek osatzen dute programan parte hartu
dutenen kopuru handiena.
2011. urtean Zamudioko 41 lagunek eman zuten izena euskaltegian.
Diru-laguntzak ematen dira euskara ikasteko (helduen euskalduntze eta
alfabetatze ikastaroak, bai euskaltegi homologatuetan bai barnetegietan).
Txorierriko Mankomunitatearen barnean dagoen erakunde autonomoa da Udal
Euskaltegia, eta diru laguntzak eskaintzen ditu eskoletara joateko eta garraiorako
(Zamudiotik Deriora). Era berean, euskaltegi homologatuetara joateko diru
laguntzak ematen ditu Mankomunitateak. Horrenbestez, ikasle gehienek jasotzen
dute diru laguntzaren bat.
(*) Kafe-solasaldian erdal hiztunen aldetik euskara eta ikasteko erraztasun
handiagoak eskatzen dira. Horretarako, ondoko gauzak eskatzen dira: euskara
klaseetarako berariazko gune fisiko bat, behar desberdinetara egokitutako
ordutegiak, Gaueskolak berreskuratzeko aukera eta ikasketak euskaraz egiten
dituzten seme-alaben familiei hizkuntz laguntza.
2006 2001 1996 1991
Besteren bat 25 15 7 13
Biak 365 588 547 529
Gaztelera 2075 1807 1849 1847
Euskara 748 602 650 790
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Etxen hitz egiten den euskararen bilakaera
Iturria: Haizea Ikerketak egina Eustat-etik ateratako informaziotik abiatuz
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 118 -
Talde bat abian jarri ahal izateko, euskaltegian nahiz udalerrian interesa
dutenei eskolak emateko, 8 lagun bildu behar dira gutxienez antzeko euskararen
ezagutza mailarekin eta elkarren artean adostutako ordutegian eskolak jaso ahal
izateko.
16.7. Udal
politikak
Txorierriko Mankomunitateak ematen du Euskara Zerbitzua. Itzultzaile bat ere
badu Zamudioko Udalak.
Eguneroko bizitzako esparruetan euskararen erabilera bultzatzeko, Euskararen
Erabilera Biziberritzeko Plan Nagusia onartu da (EBPN) 2007-2010 urteetarako.
Eusko Jaurlaritzaren gomendioei jarraiki, 2012. urtera arte luzatu da plan horren
indarraldia.
Toki administrazioan euskararen erabilera normalizatzeko, Euskararen
Erabilera Plana onartu da 2008-2012 urteetarako.
Administrazioaren esparruan, eta Euskararen Erabilera Planaren barnean,
trebatzaile bat ari da lanean Txorierriko udal langileekin haien egitekoak euskaraz
egin ditzaten laguntzeko.
Oro har, euskararen erabilera nagusi da eguneroko lanean Udalean, eta
euskararen presentzia guztiz ohikoa da udal jardueran. Dokumentu tekniko
gehienak gaztelaniaz egiten dira.
16.8. Euskara
eta kultura
Hainbat ekimen eramaten dituzte aurrera Zamudioko Udalak eta Txorierriko
Mankomunitateak euskara berreskuratzeko eta normalizatzeko.
Zamudioko Lagatzu Euskara Elkartearen, 80. hamarkadan sortua hura, eta
Totoan, Txorierriko Euskara Elkarteen Federazioaren esku hartzea funtsezkoa da
euskara sustatu eta erabiltzeko lanean.
Txorierriko Mankomunitatearen Euskara Zerbitzuak euskara esparru guztietan
(eskola, familia, enpresa, administrazioa, gazteria...) bultzatzea du xede,
euskararen kalitatea, ezagutza eta erabilera hobetu ahal izateko.
Zerbitzu horrek honako lan hauek egiten ditu, besteak beste:
o Familia transmisioaren esparruan: 2-3 urteko haurren gurasoak
sentsibilizatu, motibatzeko eta euskararen ikaskuntza eta erabilera
indartzeko, produktuen katalogoa eta klase partikularrak emateko edo
haurrak zaintzeko lan aukerak argitaratu, www.emangiltza.com web orria
abian jarri aita eta amentzako, eta abar.
o Euskalduntzeari dagokionez: sentsibilizazio kanpainak, euskara ikasteko
diru laguntzak, talde bereziak antolatu, arrazoiak arrazoi, talde
homologatuetara joan ezin diren pertsonentzako eta Berbalagun ekimena
euskara ahoz praktikatzeko; astero bi talde biltzen dira Zamudion (8
lagun).
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 119 -
o Hezkuntzaren alorrean ekimen batzuk garatzen dira hainbat adinera
egokituak: zinea euskaraz, ikastolen jaietara joateko autobusak (zerbitzu
honek arrakasta handia du Zamudion), aurrematrikulazio kanpaina,
informazioa eta hitzaldiak 16 urtetik gorako ikasleek dituzten aukeren
inguruan euskaraz ematen duten ikastetxeetan ikasten jarraitzeko,
hainbat ekitaldi Euskararen Egunean eta bertsolaritza eskolak
ikastetxeetan.
o Merkataritza eta ostalaritza sektoreetan, euskararen erabilera
sustatzeko kanpainak egin eta aldizkari bat argitaratzeaz gainera,
banakako akordioak sinatzen dira sektoreko enpresekin. Enpresa horiei
aukera ematen zaie, seinale publikoetan euskara erabiltzeko baldintza
bakarrarekin, Mankomunitatearen itzulpen zerbitzuak doan erabiltzeko.
Gainera, berariazko hitzarmena dago sektore horri zerbitzuak ematen
dizkioten aholkularitza enpresekin, hizkuntz integrazioa egon dadin.
Zamudion 21 dendak eta 2 ostalaritza establezimenduk sinatu dute
hitzarmen hori.
o Aisia eta kirol esparruan: Mihiluze programa antolatzen da 10 eta 12 urte
artekoentzako. Hasieran Zamudion egin zen 2011n, baina eskualde mailan
zabaldu da arrakasta handia izan duelako, Athletic Clubekin elkarlana
“Futbol entrenatzaile euskaldunen eskola” bideratzeko, eskualdeko futbol
klubek taldeak euskaraz entrena ditzaten (Zamudion 2 lagun dira zerbitzu
hori eskaintzen dutenak), itzulpen zerbitzua doan aisia eta kirol
taldeentzako, Izarren Distira programa 12 eta 18 urte arteko gazteentzako
eta abar.
o Kulturaren esparruan, kalitatezko ekitaldiak programatzen dira euskaraz
helduentzat eta edozein publikorentzat. Horrez gainera, ipuin lehiaketa
antolatzen da, eta diruz laguntzen zaie euskaraz diharduten eskualdeko
komunikabideei.
Baserri-Antzokia, 2010ean Fundazio bat sortu zen proiektu honetarako Totoan
elkartearen eta Txorierriko Mankomunitatearen artean. Haien denbora librean
euskaraz bizi nahi dutenentzako topaleku izan nahi du. 2011n hasi ziren eraikina
eraikitzen.
Kultura
16.9. Kultur
ekipamenduak
eta horien
erabilera
Erretiratuen etxeak, Kultur Etxeak Zamudioko dorrean eta kultur eta gizarte
aretoek osatzen dituzte udalerriko baliabide nagusiak kultur ekipamenduei
dagokienez.
Hainbat bilera areto dituzte Zamudioko Dorreak eta Larragoiti Jauregiak.
(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegia erantzun duten gehienak kultur
ekipamenduekin kontentu daude. Kultur gune publiko bat eskatzen da,
liburutegiaren irekiera egunak asteburuetara zabaltzea eta ludoteka zerbitzuak
adin desberdinetara zabaltzea eskatzen da. Zinema sala bat sortzea eskatzen da.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 120 -
(*) Kafe-solasaldian edukiera handiko erabilera anitzeko gela baten beharra
azpimarratzen da, elkarteentzako gune bat ere izango lukeena.
Gazte Informazio Bulegoa era badute udalerri mankomunatuek, eta bertan
telefonoz nahiz e-mailez eskaintzen dute arreta astelehenetik ostiralera
arratsaldez. Gazte informatzaileak Zamudioko Gaztestaziñoan eskaintzen du
arreta aurrez aurre asteazkenetan 17:00etatik 19:30era.
13 urtetik gorako gazteentzako topalekua da Gastestaziñoa eta bertan
programazio zuzendua eramaten dute aurrera.
Gainera, haur ludoteka ere badago udalerrian. Bertako espazioa handitu zuten
2009an helduentzako areto berria egiteko.
Eskualde mailan musika probasaioetarako lokala dute gazteek doan,
Larrabarri Baserriko sotoan, Derion. 2010ean 11 talde aritu ziren bertan jotzen, 38
gazte guztira.
(*) Kafe-solasaldian 16 urtetik gorako gazteentzako gune fisiko bat egotea
beharrezkotzat jotzen da.
Erregistratua ez badago ere, oso handia da udalerriko kultur ekipamenduen
erabilera maila.
16.10. Kultur
jarduerak eta
partaidetza
Udal Kultur Arloa arduratzen da musika, jai, kirol, antzerki, arte eta
prestakuntza programa eta jarduerak prestatzeaz. Bizkaiko zabal eta
ugarienetakoa da Zamudioko kultur agenda. Dinamizatzaile soziokulturala ere
badu Zamudiok.
Oso handia da eskolaz kanpoko jardueren eskaintza ere.
Datu zehatzik ez dugun arren, ona da herritarrek kultur ekitaldien
programazioari ematen dioten erantzuna.
(*) Kafe-solasaldian Bizkaia Eskola udalerriko jardueretan ez dela egoten
adierazten da eta, beraz, udalak zentro horrekin komunikazio bide bat ezar dezala
proposatzen da.
Kirola
16.11. Kirol
ekipamenduak
eta horien
erabilera
Honako kirol instalazio hauek ditu Zamudiok: kiroldegia, kanpoan
igerilekuekin, futbol zelaia harmailekin eta atletismo pistarekin. Aurretik zegoen
futbol zelaia (zaharra) eta Sabino Arana plazako pilotaleku irekia erantsi behar
zaizkio ekipamendu horri.
Beste kirol ekipamendu batzuk irekitzea aurreikusten du udalak (pilotalekua,
padel kantxa, eta abar).
(*) Kafe-solasaldian frontoi berri bat ere beharrezkotzat jotzen da.
(*) Herritarren hautemate galdetegiari erantzuten dioten gehienak kirol
ekipamenduekin erdipurdiko poztasuna erakusten dute. Eskaintza urria dela eta
kiroldegia urrun egoteaz gain garestia dela azpimarratzen da. Ordutegiak herritarren
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 121 -
beharretara egoki daitezela nabarmentzen da. Udalerrian igerileku klimatizatu bat
egin dezatela eskatzen da.
Teknologia Parkean lan egiten duten pertsonak joaten dira, batik bat,
Zamudioko kiroldegia. Gutxiago dira kiroldegia erabiltzen duten zamudiotarrak,
gehienak Derioko kiroldegira joaten baitira. Zamudiotik bost bat minutura dago
autoz, eta igerilekua du barnean.
16.12. Kirol
jarduerak eta
partaidetza
Kirol ekipamenduak kudeatzeko moduari dagokionez, 2011. urtera arte
enpresa pribatu baten bidez kudeatu da prestakuntza edo/eta jolas-kirol
jardueren eskaintza.
2011. urtetik aurrera, Zamudioko Udalaren esku dago kirol ekipamendu eta
jardueren kudeaketa. Administrazioaren helburua da udalerriko kirol
ekipamenduen erabilera suspertzea eta kirol programazioa zamudiotarren
beharretara egokitzea.
Udalak berriki aurrera eramaniko ekimenen artean, aipatzekoak dira: Kirolari
Abonua abian jartzea, irekitze ordutegiak luzatzea, gimnasioaren gaitasuna
handitzea jarduera aerobikoetarako beste areto batekin, gimnasioaren erabilera
librea entrenatzaile/masajistaren zuzendaritzapean, ikastaro kopurua areagotzea
eta abar. Eskainitako ikastaro kopurua areagotzea aurreikusten da.
(*) Kafe-solasaldian udalerriak duen kirol jardueren eskaintza nahikoa ez dela
azpimarratzen da. Zirkunstantzia honek erabiltzaileak ondoko herrietara ihes egitea
ekartzen du.
Datu zehatzik ez badugu ere, herritarren erantzuna ez da oso handia
kiroldegiko kirol jardueren programazioaren aurrean, baina gorantz doala esan
behar da.
Kirol asoziazionismo maila handi samarra da Zamudion. Jarduera eskaintza
handia egiten dute kirol elkarteek ere.
Udalak harreman estua du kirol elkarteekin, haien beharrei erantzun ahal
izateko.
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
IE 10. Kultura eta kirola indartu eta sustatu.
o P 26. Kultur ekipamenduen analisi eta egokitzapena.
o P 27. Kirol ekipamenduen analisi eta egokitzapena.
IE 11. Hizkuntz normalizazioa bultzatu.
o P 29. Euskalduntze eta alfabetatzearen sustapena.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 122 -
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
EAE
Kirolaren Euskal Plana.
Kulturaren euskal plana.
Udalerria
Euskararen Erabilera Biziberritzeko Plan Nagusia (2007-2012).
Euskararen Erabilera Plana (2008-2012).
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Euskararen erabilera herritarren artean sustatzea Euskararen Erabileraren Sustapenaren Plan Orokorraren
(EBPN) neurriak ezarriz.
Euskararen erabilera udal administrazioan normalizatu Euskararen Erabileraren Planaren neurrien
ezarpenaren bidez.
Kirol ekintzen programazioa biziberritu eta zamudiotarren beharretara egokitu.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Ez dira udalaz gaindiko eskumenekoak diren eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 123 -
Loturiko Aalborgeko konpromisoa: 9. Gizarteko berdintasuna eta justizia.
Azpieremua Diagnostikoko funtsezko alderdiak B
17.1.
Etxebizitza-
parkearen
ezaugarriak
Etxebizitza-dentsitatea egoitza-lurzoruan behera egin du; izan ere, hektareako
66,62 etxebizitza ziren 2004an eta 42,89, berriz, 2011n. Behera egin badu ere,
Bizkaian eta EAEn dagoenaren antzeko kopurua du (46,14 eta 42,94 2010ean,
hurrenez hurren).
Txorierriko gainerako udalerriekin alderatzen badugu, Zamudiok etxebizitza
dentsitate handia du 2011n.
San Martin herrigunean etxebizitza kolektiboa da nagusi; Santimami auzoan
dauden eremu etenetan, Derioko herrigunearen aldamenean, eta
Ugaldegurengo 3. Poligonoko eremuetan, berriz, etxebizitza familiabakarra
gailentzen da.
Joan den mendeko azken bi hamarkadetan jaitsi egin zen biztanleria
kopurua, etxebizitza berririk ez eraikitzeagatik eta Txorierri inguruko bizi
kalitatearen eskaintza lehiakorragatik neurri batean.
1983an Zamudioren desanexiotik 2000. urtera arte, Uribe sektoreko lehen
etxebizitzak eman zirenean, aldatu gabe iraun du etxebizitza kopuruak.
16 etxebizitza esleitu ziren 2003an (8 alokairuan, erosteko aukerarekin, eta 8
jabetzan). 2011n 11 etxebizitza esleitu ziren jabetzan Zamudioko “UER 3”
deiturikoan.
Etxebizitza babestuen kopurua txikia da guztizkoarekin alderatzen badugu,
baina goranzko joerarekin, inolaz ere.
Hona hemen bizileku eskaintzaren kopuruak 16 urterako, Bilbo
Metropolitarreko Lurraldearen Zatiko Planak egindako proposamenaren arabera:
Bizileku eskaintzaren kopurua
Gehienezkoa Gutxienezko
Zamudio 1.103 450
Txorierri 10.483 6.528
Iturria: Bilbo Metropolitarreko LZP
Ez da ezagutzen alokairuan emateko etxebizitzak zer pisu erlatibo izango
duen udalaren guztizkoaren gainean.
17. ETXEBIZITZA
GIZARTEAREN ETA EKONOMIAREN GARAPENA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 124 -
2001ean %17koa zen hutsik zeuden etxebizitzen portzentajea, Zamudioko
guztizko etxebizitza kopuruari dagokionez. Eskura ditugun azken datuen arabera,
205 etxebizitza huts daude udalerrian, %16 inguru.
Zamudioko etxebizitzen prezioa inguruko udalerrietakoaren antzekoa dela
uste dugu, uste hori berretsiko lukeen datu edo kopururik ez badugu ere.
Indarrean dagoen plangintzan daude, beti ere, etxebizitza kopuruaren
bilakaeraren aurreikuspenak.
Lurzoru eskaintzaren eta aurreikus daitekeen eskariaren artean halako
malgutasun irizpide batzuekin planteatu da etxebizitza eskaintza berria,
hirigunetik hurbil dauden esku-hartzeak bultzatuz betiere, eta bideragarritasun
arazo zehatzei konponbidea emateko.
San Martin auzoaren kasuan, Txorierri Etorbidearen eskuineko ertzean
planteatu da hirigintza mailan garatzeko aukera bakarra, kontuan izanik
hegoaldera haztea ezinezkoa dela, oztopo handia eragiten duelako Torrelarragoiti
eta Pinoa eremuetan dagoen industri ehunak.
Hiri lurzoruan, orain dela gutxi gauzatu da UER 7 egikaritze unitatea, 36
etxebizitzarekin (kolektiboak + libreak). S.A.P.U.R. Arteaga unitatea ere
gauzatzen ari da. Arteagan aurreikusi diren 416 etxebizitzetatik, erdiak babestuak
izango dira (%10 BOEak (Babes Ofizialeko Etxebizitzak) izango dira eta %40k
prezio tasatua izango dute). 4 fasetan egingo da sektore berri horren urbanizazioa.
(*) Kafe-solasaldian garrantzitsutzat jotzen da Zamudiotarren etorkizuneko
belaunaldientzako etxebizitzarako lurzoruaren erreserba egitea eta, Arteagako
etxebizitzen promozioari dagokionez, faseka egitea komeni dela azpimarratzen da,
zamudiotarren beharrak epe ertain eta erdira ez hipotekatzearren.
Oraindik beste 3 unitate geratzen dira gauzatzeko, 131 etxebizitza guztira,
erregimen librean guztiak ere. 2. Egikaritze Unitatea da (la Arboleda) aurreratuen
dagoena.
17.2.
Etxebizitzen
antzinatasuna
eta
zaharberritzea
Aurri-egoeran, egoera txarrean edo egoera eskasean dauden eraikinetako
familia-etxebizitzen portzentajea %3,45ekoa zen 2001ean, Bizkaiko batez
bestekoa baino txikiagoa, hain zuzen ere (%5,87).
Familia etxebizitzen erosotasun indizea, “ertain” gisa kalifikatua, %68,745-koa
zen 2001ean, Bizkaian baino 2,08 puntu gutxiago.
1991n, 50 urte baino gehiago zituzten etxebizitzen %20,45ek. 2006an %15,99
ziren era horretako etxebizitzak, lurralde historikoko batez bestekoa baino 0,46
puntu portzentual gutxiago, hain zuzen ere.
5 Etxebizitzak erosotasun maila txikia du 50 puntura iristen ez denean, erosotasun ertaina 50 eta 75 puntu artean dagoenean eta erosotasun handia 75 puntutik gora dituenean (Iturria: Udalmap)
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 125 -
Udal barrutian bi eremu daude berrikuntzak behar dituztenak:
o Zarpilene etxebizitzak eta baserria, Teknologia Parkearen barnean,
birkokatu egin behar dira. Konponbidea zaila da ordea, konparaziozko
bidegabekeria dagoela uste baitute ukituriko alde batzuek.
o Santimami auzoa, hirigintza mailan eskasi handiak dituena.
2010ean onartu zen dauden bizileku eraikinetan igogailuak jartzeko
baldintzak arautzen dituen tokiko ordenantza. Gainera, Udalak igogailuak
jartzeko diru-laguntzak ematen ditu urteko.
17.3. Higiezinen
eskaintza:
etxebizitzen
eraikuntza
2006an, 1.420 etxebizitza ziren Zamudioko bizileku kopurua, eta horietatik
etxebizitza nagusiak dira %83 inguru. 2008an, guztira 1.449 etxebizitza ditu
udalerriak.
Etxebizitza ehunekoa txikia da bigarren bizileku gisa.
2010ean, honakoa zen etxebizitzen ezaugarritzea lurzoruaren eta tipologiaren
arabera:
Lurzoruaren kalifikazioa
Gaur egungo zb
Zenbatekoa exekutatzeke
Askeak BPE
Hiri-lurzorua 1.075 131 00
Lurzoru urbanizagarria 12 196 208
Lurzoru urbanizaezina 367 3 0 Iturria: Haizea Ikerketak egina Udalplan-eko informaziotik abiatuz
Mila biztanleko 0,31 lizentzia berri eman dira 2008an eta 2009an, eta kopuru
hori oso urrun dago Txorierriko gainerako udalerrietakoetatik.
2004-2010 artean ez da inolako etxebizitza babesturik amaitu. ‰6,38koa da
Bizkaiko batez bestekoa.
2004an eta 2010ean, ez da etxebizitza babesturik esleitu Zamudion.
(*) Kafe-solasaldian uste da BOEen kopurua Zamudion bizi direnen eskaerei
egokitu behar zaiela.
17.4. Etxebizitza
beharra eta
eskaera eta
eskaintza-
eskaeraren
balantzea
2005-2010 bosturtekoan gora egin du udalerrian etxebizitza babestua
eskatzeko joerak: 24,12 etxebizitzatik 34,79 etxebizitzara 1.000 biztanleko.
2010ean, 1.000 biztanleko 39,73 etxebizitzakoa zen etxebizitza babestuen eskaria
Bizkaian, Zamudion baino txikiagoa, hain zuzen ere.
2011n, Udalak informazio bulegoa jarri du abian Etxebizitza Erregistroan izena
eman ahal izateko eta zamudiotarrek etxebizitza alorrean dituzten beharrak,
etxebizitza libreak nahiz babestuak, lehen eskutik ezagutzeko, eta etxebizitzen
finantzazioa eta eraikuntza bultzatzeko.
(*) Herritarren hautemate galdetegiari erantzuten dioten gehienak erdipurdiko
poztasuna edo poza gutxi erakutsi dute etxebizitzarekin. Hala ere, “ez daki/ez du
erantzuten” aukera nahiko ugaria izan da. Etxebizitza lortzeko erraztasunen aurrean
eszeptizismoa adierazten da, eta are gehiago gazteen aldetik. Etxebizitza eskaintza
eza eta beronen prezio garestia aipatzen dira.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 126 -
(*) Kafe-solasaldian babestutako etxebizitza eskaintza handitzea eta promozio
horietan zamudiotarrei lehentasun osoa ematea eskatzen da.
17.5. Erakunde
arloa
Azken 3 urte hauetan oso handia izan da etxebizitzen sustapen intentsitatea.
Etxebizitza hutsen tratamendurako politika edo programarik ez dago.
Berariazko ordenantzarik ez dago, baina etxebizitza bilaka daitezke bizileku
erabilerarako egokiak diren merkataritza lokalak.
Zamudiotarren eskariari erantzuteko beharrezko etxebizitza kopurua eta
tipologia egitea jasotzen du indarrean dagoen udal plangintzak.
(*) Kafe-solasaldian etxebizitzaren alokairurako edo erosketa eskubiderako
laguntzak sortzea eskatzen da eta baita ere, etxebizitza zaharretan igogailuak
ezartzeko ere.
2005-2008 Tokiko Ekintza Plana
Lotutako ildoak eta programak
LE 1. Lurraldearen eta hiri eremuaren antolamendu iraunkorra.
o P2. Etxebizitzaren sustapena.
Indarrean baina garatzeke dauden ekintza garrantzitsuak
Ez da identifikatu 2005-2008 Tokiko Ekintza Planean indarrean baina garatzeke dauden ekintza
garrantzitsurik.
Erreferentziazko plan eta araudi nagusiak
Estatua
Azaroaren 24ko 29/1994 Legea, hiri alokairuei buruzkoa. Horren bidez, etxebizitza izateko edo bestelako
erabileretarako hiri finken alokairuei ezarri beharreko araubide juridikoa ezartzen da. (282. zenbakidun BOE,
1994ko azaroaren 25ekoa – Organo Igorlea: Estatuko Buruzagitza)
Azaroaren 5eko 38/1999 Legea, eraikuntzaren antolamenduari buruzkoa, eraikitze prozesua arautzen duena
eta bertan parte hartzen duten eragileen betebeharrak eta erabiltzaileentzako bermeak ezartzen dituena.
(266 zenbakidun BOE, 1999. urtekoa).
Maiatzaren 20ko 10/2003 Legea, higiezinen eta garraioen sektorea liberalizatzeko premiazko neurriei
buruzkoa (121 zenbakidun BOE.
EAE
Etxebizitza Legearen aurreproiektua.
Etxebizitza eta Herri Berrikuntzaren Plan Zuzentzailea 2010-2013.
Babes ofizialeko etxebizitza erregimena: Martxoaren 4ko 39/2008 Dekretua, babes ofizialeko etxebizitzen
araubide juridikoari eta etxebizitza eta lurzoru arloko finantza neurriei buruzkoa (2008ko martxoaren 28ko
59. EHAA).
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 127 -
Etxebizitza beharra: Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuaren 2002ko abenduaren 30eko Agindua,
etxebizitza beharraren zirkunstantziei buruzkoa (abenduaren 31ko 249 zenbakidun EHAA) eta maiatzaren
17ko 111/2005 Dekretua.
Alokairuaren sustapena: 2002ko abenduaren 30eko Agindua, babes ofizialeko etxebizitzen sustapenerako
laguntzei eta alokairua bultzatzeko neurriei buruzkoa.
Bizigune, hutsik dauden etxebizitzei buruzko programa: 316/2002 Dekretua, abenduaren 30ekoa, “hutsik
dauden etxebizitzei buruzko programa” sustatzen eta bultzatzen duena; programaren erregimen juridikoa
ezartzen du eta “Vivienda y Suelo de Euskadi S.A./ Euskadiko Etxebizitza eta Lurra, E.A.” (Visesa) sozietate
publikoaren esku uzten du haren kudeaketa. Eta 2003ko apirilaren 22ko Agindua, hutsik dauden etxebizitzei
buruzko programa lagatzeko baldintzei eta esleitzeko prozedurari buruzkoa.
Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuaren 2006ko abenduaren 29ko Agindua, erregimen orokorreko eta
erregimen bereziko babes ofizialeko etxebizitzak egitea lehentasunezko helburu duen ondare publikoa
osatzeko, lurzoruak kostu bidez eskuratzeari buruz ko finantza neurriei buruzkoa. (2007ko urtarrilaren 25ko
18 zenbakidun EHAA).
Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuaren 2003ko irailaren 3ko Agindua. Horren bidez, irisgarritasun
planak egiteko, hobekuntza lanak gauzatzeko eta, hiri eremuan eta eraikinetan irisgarritasuna bermatzeko,
ekipamendua erosteko, udalei, beste instituzio txikiago batzuei eta irabazi asmorik gabeko eta onura
publikoko elkarte pribatuei diru-laguntzak emateko deialdia egiten da, eta emakida arautu egiten da. Era
berean, diru-laguntza eskaerak noiz eta non aurkeztu behar diren ezartzen da. (2003ko irailaren 10eko 176
zenbakidun EHAA).
Etxebizitzen Sustapen Publikorako Lurralde Plan Sektoriala.
Udalerria
Etxeetan igogailuak jartzeko diru laguntzak arautzen dituen araudia.
Zamudioko udalerriko Etxebizitza-Eskatzaileen Udal-Erregistroaren funtzionamendu-araudia.
Lehentasunez esku-hartzeko eremuak
Udalaren eskumenekoak
Etxebizitzak sustatu eraikitze eta baliabide kontsumorako irizpideetan iraunkortasuna bermatuz.
Saltzeko den babestutako etxebizitza eskaintza sustatu.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Alokairuko etxebizitzari bultzada eman.
Birgaikuntzarako laguntzen politikarekin jarraitu eta berau sendotu.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
- 128 -
Jarraian gaikako eremuka udalerriaren ebaluazio globala jaso eta esku hartzeko lehentasun eremuak
identifikatzen dituen laburpena aurkezten da.
EBALUAZIO OROKORRA ETA LEHENTASUNEZ ESKU HARTZEA ESKATZEN DUTEN EREMUAK
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
1.1. Lurralde eremua
Ekonomi jarduerek lurzoru gehiena okupatzen dute.
Etxebizitzarako lurzoruaren pisu erlatiboa eskualdeko
txikienetarikoa da.
Haran hondoan lurraldearen eraldaketa handia eta lurzoruaren
artifizializazioa, hirigintza ekimenen eta industria poligonoen
garapenaren ondorioz.
(*) Kafe-solasaldian industri erabilerarako lurzoru gehiago ez
dadila erabili eskatzen da.
Bilbao-Lezama burdinbide estuko trenbideak udalerria
mendebaldetik ekialdera igarotzen du, hiri bilbea baldintzatuz.
Lurrazpiratze proiektuaren atzerapena.
(*) Kafe-solasaldian trenbidearen lurperatzea eskatzen da.
Herri multzoaren biztanleria dentsitatea Lurralde
Historikoaren batez bestekoaren antzekoa da.
Gune berdeek ez dute bere osoan konektaturiko sarerik
eratzen. Hala ere, bada konexiorik zenbaitzuen eta
hirigunearen artean.
(*) Kafe-solasaldian garrantzizkotzat jotzen da Bidekoetxe
parkearen eraberritze integrala.
(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegian meteorologia
txarrari egokitutako tokia eskatzen da.
Hiri inguruko baratzen okupazio puntualak ez dira arazo.
Udalaren eskumenekoak
Udalerria erakargarriak eta irisgarritasun onekoak diren
aisiarako gunez hornitu.
Hala hirigintza eraberritzeak nola beharrak dauzkaten auzoen
birkokapena exekutatu.
Hala Arteagan nola lurraldearen beste gune batzuetan
uholderik posible izateko kota txikitzeko egin beharreko
jarduerak garatu.
Ibilgailuen eta oinezkoen irisgarritasuna hobetu.
Industri poligonoetako bide sarea eta Txorierriko
korridorearekiko (Santimami sektorea) konexioa osatu.
Zaharberritu gabe dauden arkitektura ondarearen elementuen
zaharberritzea.
Udal planen bateragarritasuna lortzeko mekanismoen
ezarpena.
Hiri planeamenduan iraunkortasun irizpideak txertatzea
(dentsitateak, erabileren dibertsifikazioa, ingurumen eraginak,
etab.)
Gune berdeen mantenuan iraunkortasun irizpideak eta
baliabideen aurrezpena txertatu.
Nekazal bokazioa duten lurzoruen babes jarduerak garatu.
1.2. Udal lurzoruaren
egitura organikoa eta
erabilerak
1.3. Hiri egitura eta
ehundura
1.4. Hiriko eta hiri
inguruetako berdeguneak
1. LURRALDEA ETA PLANGINTZA
LURRALDEARI LOTUTAKO ALDERDIAK
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
130
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
1.5. Hiri paisaia eta gune
hondatuak
Hirigintza hutsune larriak dauzkaten guneak daude (Zarpilene
eta Santimami).
Udalerrian ez dago hondatutako gune aipagarririk.
Udalerriko planeamenduak ez du baitaratzen tokiko
arkitektura interesa duten eraikinen katalogorik .
Cadalso orubea, jabego pribatukoa, erorita dauzkan zatien
berehalako birgaitze beharra dauka.
Udal planak bateragarri egiteko mekanismoak ezartzeko
beharra dago.
Zamudio nekazal garapen potentziala duen udalerria da eta
Bilbao Metropolitarraren LZPean “lehenetsitako nekazal
garapeneko” kalifikazioa ematen zaio.
Industri poligonoetan hirigintza jardueren ondorioz
nekazaritzarako balioa duten lurzoruen galera arriskua dago.
Zamudiok metroaren 1. Linearekin konexio intermodala eta
Metro Arinarekin konexio teknikoa beharrezko ditu.
Xede horrekin, Sondika-Lutxana adarraren bidez, Lutxana eta
Txorierri lotzen dituen trenbidearen konexioa mantentzea
beharrezkoa da.
Asua ibaiak maiz izaten ditu uholdeak. Uholde hauek
industriguneetan eta San Martingo ibaiertzean dute eragina.
Udaletxea eragina duten gune desberdin horietan jarduteko
asmotan dago.
Hiri inguruko ortuen okupazio puntuala ez da arazotzat
hartzen.
Indarrean dagoen udal planeamenduak ez du iraunkortasun
irizpide jakinik baitaratzen, ez antolamendu zein arautegian ez
eta eraikuntza arloan ere.
Ez dago energi eraginkortasunaren ziurtagiririk duen
etxebizitzarik.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Egungo trenbidearen trazatua Zamudioko hiri bilbeari
egokitutako aukerekin egokitu.
Txorierri zeharkatzen duen trenbidea Metro Arineko sistemara
bihurtu.
1.6. Ondare arkitektonikoa
eta kulturala
1.7. Lurralde eta sektore
antolamendua
1.8. Hiri antolamendua
1.9. Antolamenduan eta
eraikuntzan iraunkortasun
irizpideak sartzea
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
131
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
2.1. Ohiko mugikortasun
beharraren ezaugarriak
Zamudiok badu Mugikortasun eta Irisgarritasun Plana,
2005ean idatzia.
Udalerrian bertan lan egiten duen eta bertan bizi den
biztanleria okupatuaren portzentaia handi samarra da.
Ibilgailu pribatua lanean ari den biztanleriak toki batetik
bestera joateko gehien erabiltzen duen bitartekoa da, alde
handiz (%57ak autoa erabiltzen du eta 10%ak garraio
publikoa).
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan poligonoetarako
mugikortasun azterketa ba egiteko beharra adierazten da.
(*) Kafe-solasaldian herrigunera bide bakar batetik zehar soilik
sartu ahal izatea urriegitzat jotzen da.
Zamudioko hirigunearen barnean dauden eskolei dagokienez,
udal eskolaren kokagune berriko lanak jarduera desberdinekin
batera burutzen ari dira oinezkoentzako bidea segurua izan
dadin bermatzeko.
Txorierriko Etorbidean trafikoa baketzeko eta oinezko guneak
sortzeko jarduerak burutzea aurreikusten da.
(*) Herritarren hautemate mailaren galdetegia erantzuten
dutenen gehiengoa mugikortasunarekin pozik edo nahiko pozik
agertzen da. Hala ere, udalerrian garraio publikoaren eskaintza
txikia dela adierazten da eta autobus zein tren estaldura
handiagoa eskatzen da eta baita ere ordutegiak herritarren
beharretara egokitzea.
Udalaren eskumenekoak
Hiri Mugikortasun eta Iriskortasun Planean aurreikusita
dauden jarduerak garatu.
Hirigunea egituratuko duten eta intereseko nahiz bidai
erakarleak diren zentroak euren artean lotzen dituzten
bizikletaz ibiltzeko egokitutako ibilbideak diseinatu.
Bizikleta erabiltzaileak jasotzeko beharrezko azpiegiturak
eduki.
Industri poligonoetako bidesarea eta Txorierriko
korridorearekin (Santimami sektorearekin) duen konexioa
osatu.
Oinezkoen erabilerarako bideak garatu.
Euskotrenekin ziurtasun neurriak adostu trenbidea era
okerrean gurutzatzen diren puntuei begira.
Bide segurtasunean portaera gizalegezko eta arduratsua
sustatu.
Mugikortasun iraunkor baterako neurriak ezarri.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Herri arteko garraio publikoaren eskaintza hobetu erabiltzaile
diren zein erabiltzaile izan daitezkeen herritarren beharrei
erantzuteko.
Garraio plan bat egin korridore honetako industri poligono
guztiei begira.
Egungo trenbidearen trazatua Zamudioko hiri bilbeari
egokitutako eta tokiko irisgarritasuna hobetzeari zuzendutako
konponbideekin moldatu.
Txorierri zeharkatzen duen trenbidea Metro Arineko
2.2. Mugikortasunaren
kudeaketa eta antolaketa
2.3. Lurraldeko loturak eta
irisgarritasuna
2. MUGIKORTASUNA ETA GARRAIOA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
132
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
2.4. Garraio publikoa
Garraio kolektiboa Zamudioko mugikortasun sortzaile handiak
diren zentroetara (industri poligonoak eta Parke
Teknologikoa) ez dago egokituta. Ez dago konexiorik
bizitzeko guneen eta poligonoen artean.
Aurreazterlan bat egin da poligonoetako mugikortasunaren
inguruan, Txorierrin dauden eta 17 industri poligonoetan
kokatuta dauden 700 lan zentroak identifikatuz.
Zamudioko autobus geltoki ugari dauzka eta aztertutako
hirigune ia osoa geltokien eragin arearen baitan daude.
Gaur egungo trenbide trazatua hesi fisiko garrantzitsua da
irisgarritasunari begira.
Industri sare mailan, industrialdeetako bide ardatzetara
iristeko bideak exekutatu dira. Santimamiko barneko bide
ardatza exekutatzea falta da.
Oinezkoen guneak sortzeko eta Asua-Erletxes errepidea
Zamudiotik igarotzen den zatiaren bide ardatzean trafikoa
lasaitzeko hainbat ekimen egin dira.
(*) Kafe-solasaldian, espaloien egoerari dagokionean,
hiritarturiko gune zaharrenetan dauden eskasiak aipatzen dira
eta Sabino Arana Enparantzako zoladuraren egoera txarra dela
aipatzen da.
Hirigunea eskuinaldearekin konektatuko duen pasabide altu
bat eraikitzea.
Udalerriak bizikletaz ibiltzeko gisa identifikatutako biderik ez
du nahiz eta haietan txirrindulariak ere ibili.
Kafe-solasaldian bidegorriak gehiagotzea eta Zamudio Derioko
udalerriarekin, eta orokorrean Txorierriko eskualdearekin,
bidegorri bidez konektatuko duen sare bat itxuratzea
beharrezkotzat jotzen da.
Sistemara aldarazi.
2.5. Oinezkoen eta
bizikleten sareen
ezaugarriak
2.6. Bide sarea
2.7. Landa bide sarea
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
133
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
2.8. Aparkalekua
Herri arteko bizikleta bideen sarearen planifikaziorako
proiektua idazten ari dira.
Aparkalekuen egungo eskaintza nahikoa dela uste da.
2003 eta 2009 bitarte ibilgailuen parkea handitu egin da.
Zamudioko bide sarean istripu ugari dago, Txorierriko
korridoreari loturikoak.
Oinezkoek egokitu gabeko tokietatik gurutzatzen dute
trenbidea maiz.
Zamalanetarako egokitutako guneak daude udalerrian.
Kamioi eta zama garraiatzen duten ibilgailuentzako udal
aparkaleku bat dago Zamudion.
Industri poligonoei zerbitzu ematen dien errepide ardatza ez
dago oraindik osatuta Santimami aldean.
Zamudioko Udalak azken urteetan jolas eta aldarrikapen
kutsua duten jarduerak antolatu ditu azken urteetan
Mugikortasun Astearen esparruan.
Kafe-solasaldian beharrezkotzat jotzen da motorrentzako propio
diren aparkalekuak sortzea, gaur egun parke eta espaloiak
okupatuz aparkatzeko ohitura dago eta. Elbarrituentzako
aparkalekuen erabilera ezegokia egiten dela uste da eta gaizki
aparkatu dutenen aurrean zorroztasun falta apur bat
antzematen da.
2.9. Motorizazioa eta
ibilgailuen atala
2.10. Istripuak
2.11. Salgaiak
2.12. Bide hezkuntza
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
134
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
3.1. Natura eta paisaia
balioak
Baso birlandatuen nagusitasuna (%39) eta belardi eta
kultiboen ordezkaritza garrantzitsua (%39). Zamudioko baso
azalera zuhaiztunak udalerriaren azaleraren %53 hartzen du
gutxi gora behera.
Garrantzi komunitarioko diren 5 habitat daude.
Udalerriak 3 fauna espezieren Lehenetsitako Guneak dauzka
bere baitan.
Asua ibaian bisoi europarra egon liteke.
Asua ibaia presio handia jasaten ari da lurraldearen
humanizazioaren ondorioz: isurketak, aldaketa
morfologikoak, zatiki finen arrastearen ondoriozko
eraldaketak, behealdeetako ibai ertzeetan espezie
oportunisten agerpena.
Ibai ertzeko landaredi hondarrak geratzen dira oraindik, beren
urak Asuara isurtzen dituzten errekastoetan batez ere, Pinoa
kasu.
Asua ibaian nekazal jatorriko nutrienteen (nitratoak eta
fosforoa) presio arina.
Udalerriaren natur ondare eta biodibertsitatearen inbentario
edo azterlanik ez dago.
Zamudiok ez du erkidegoaren, estatuaren edo Europaren
babes irudiekin babestutako naturgunerik.
Zamudio EAEko Korridore Ekologikoen Sarea eratzen duten
ardatz nagusietatik kanpo kokatuta dago.
Babes bereziko azalera 2009an udalerriaren azaleraren %10
zen.
Udalaren eskumenekoak
Natur ingurunearen potentzialki kutsatzaileak diren jardueren
kontrol eta jarraipena, eta bereziki, ibaian eragina dutenena.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Natur balioen babeserako tresnak sortu.
3.2. Sistema naturalen eta
paisaien kontserbazio
egoera
3.3. Jardueren eragina eta
Arriskuak nekazaritzan
zein natur ingurunean
3.4. Babestutako
naturguneak
3. BIOANIZTASUNA ETA PAISAIA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
135
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
3.5. Natur ingurunearen
antolamendua eta
kudeaketa
Zamudioko udala ez da Jabetza Publikoko Mendietan udal
titulartasunekoak diren lurren jabe.
Zamudion ez da Zuhaitz Egunetik haratagoko ingurumen
kontserbazioko ez hezkuntzako jarduerarik egiten.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
136
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
4.1. Ur horniketa
Oro har, Zamudiok ez du hornikuntza arazorik. Baliabide hau
urrituz gero, udalerriak ez du bere kabuz hornitzeko aukerarik.
Udaletxeak ez du bere zerbitzuetan uren berreskurapen eta
berrerabilpenerako aukera ematen duen sistemarik erabiltzen.
Edateko uraren banaketa sareak udalerri ia osoa hartzen du.
Oraindik bada isolatutako etxeren bat edo beste udal sarea
iristen ez zaiona eta bere hornikuntza duena.
Hornikuntzan gertatzen den ur galeraren bolumena ez da
ezagutzen. %40 raino iristen dela uste da, EAEko III
Ingurumen Esparru Programan 2010 urteari begira definituriko
konpromisotik (kontabilizatu gabeko bolumenak %25etik
gorakoak ez izatea) oso gora.
Hornikuntza urek giza kontsumorako ur kalitatearen osasun
irizpideak betetzen dituzte.
2001ean guztirako ur eskaera Bizkaiko batez bestekoaren hiru
halakoa zen.
Ez da sektorez sektore banatu eta kontsumitutako ur
bolumenen erregistro sistematikorik egiten.
Dena dela, Ur Partzuergoak hornitutako datuen arabera,
industri sektorea da udalerriko sektoreen artean eskari
handiena duena.
Zenbait udal eraikinek ez dute kontagailurik.
Udalaren eskumenekoak
Kontabilizatu gabeko kontsumoak eta sareko ur galerak
kontrolatu eta mugatu.
Saneamendua berritu eta osatu eta udalerri ia osora iritsi.
Hornikuntza eta saneamendu sarearen kartografia digitala
garatu (GIS).
Tokiko administrazioan uraren kontrol eta aurrezpenerako
neurri planifikatuak ezarri.
Herritarrak oro har eta udal instalazioen erabiltzaileak ur
aurrezpenaren inguruan sentikortu.
4.2. Edateko ura banatzeko
sarea
4.3. Eskaera eta
kontsumoa
4. URA
BALIABIDE NATURALAK, HONDAKINAK ETA INGURUMENAREN KALITATEA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
137
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
4.4. Saneamendua eta
arazketa
Kiroldegia, futbol zelaia eta eskolak dira, ustez, ur kontsumo
handiena duten udal eraikinak.
Tokiko administrazioan ez da uraren aurrezpenerako neurririk
ezarri.
Saneamendu sareak udalerriaren %99a hartzen du.
Udal saneamendu sareak hartzen ez dituen auzoek iragazketa
biologikozko sistemak dauzkate baina isurkinak ibaira
botatzen dira.
Udaletxea saneamendu sare zaharra berrituz joan den arren,
oraindik badira fibrozementuzko (uralita) hodiak.
Ez dago diseinaturik saneamendu sarearen berrikuntza planik
eta ez da sarearen mantenu prebentiborik ere egiten;
gertakariak agertu ahala konpontzen joaten dira.
Estolda sare orokorra ez dago plano eguneratuetan
grafiaturik.
Hiri sarea bereizita dago.
Hornikuntza tasak kontsumitutako uraren bolumena
zenbatzen du eta saneamendu tasak isurtzen den ur bolumena
baitaratzen du.
Txorierritik ur aurrezpenaren arloko herritarren sentikortze
kanpainarik egin izan da; ez, ordea, udal mailatik.
Uraren erabilera arduratsuaren inguruan herritarrek duten
sentikortze maila ez da ezagutzen.
Asua ibaia, bere osoan, presio global handiko ur masa gisa
ezaugarrituta dago.
4.5. Uraren zikloaren
araudia eta kudeaketa
4.6. Sentsibilizazioa
4.7. Uraren kalitatea
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
138
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
5.1. Hiri hondakinak
sortzea 6
Zamudioren hiri hondakinen sorkuntza (1,48 Kg./bizt./egun)
2009an Udalsarea 21eko udalerrien batez bestekoaren (1,3
Kg/bizt./egun) gainetik dago. Halabaina, bere indizea EAErako
2012 urteari begira ezarritakotik (1,44 Kg/bizt./egun) gertu
dago.
Datu hauetan, Zamudion kokatuta dauden ekonomi jarduera
ugarietan sortutako hiri hondakinekin bateragarriak diren
industri, merkataritza eta instituzio hondakinak (RICIA)
barneratuta daude eta, horregatik, da indizea hain handia.
Zatiki desberdinak jasotzeko bilketa zerbitzu bat kontrataturik
dago. Zerbitzu honek bildutako hondakinen kudeaketa
integrala eta azken norakoa bermatzen ditu.
Gaikako bilketa handitu egin da 2007 eta 2010 bitarte (%18,50),
nahiz eta sortutako hondakin guztiekiko portzentaia Udalsarea
21eko batez bestekoaren (28,3%) azpitik egon).
Zamudion erregistratutako gaikako bilketaren datua EAE zein
Bizkaiarako ezarritako helburuetatik urrun dago.
Etxeko olioaren, arropen eta ontzien bilketa handitu egin da.
Paper-kartoi bilketaren beheranzko joera.
Mankomunitateak, bere lurralde eremuan dauden enpresek
sortzen dituzten hondakin organikoen, paper-kartoiaren eta
baita palet eta plastikoen keta ezarrita dauka.
Udalaren eskumenekoak
Berreskuragarriak diren zatikien bilketa handitu.
Etxeko banakako konpostajearen ezarpena indartu batez ere
dentsitate txikieneko guneetan eta baita ere ekoizle txikiena
(ostalaritza…) eta industriguneetakoa (teknologi parkea)
Biztanle eta ekonomi sektore desberdinenganako
sentsibilizazioarekin jarraitu.
5.2. Gaikako bilketa
5.3. Hiri hondakinen
kudeaketa
6 Hiri Hondakinak (HH)= Etxeko Hondakinak (EH) + Erakundeek, Merkataritzak eta Industriak sortutako hondakin asimilagarriak (EMIAH) 1999/21/CE zuzentarauarekin bat dator azalpena.
5. HONDAKINAK
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
139
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
5.4. Hiri hondakinen
tratamendua
Gaur egun industriguneetan ematen den hondakinen jasotze
zerbitzutik abiatuz ez da posible jatorrizko jarduera zein den
identifikatzea.
Ez dago atez ateko sistema espezifiko bat ostalaritzako eta
merkataritza establezimenduetan papera, kartoia eta beira
biltzeko.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan aipatzen da
jatetxeak dauden gunean birziklatzeko zatikiak ez direla behar
beste jasotzen.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan prestakuntza eta
sentikortze lana eginez, gaikako bilketa bultzatzea proposatzen
da, sistema jatetxe eta tabernetan batez ere hobetuz.
Hondakin marjinalei dagokienean enpresa guztientzat bilketa
zerbitzu partekatua ezartzea beharrezkotzat jotzen da.
Ez da egiten zatiki organikoaren gaikako bilketarik.
2008an Txorierriko Mankomunitateak konpostajea sustatzeko
etxeko konpostagailuen doako banaketa egin zuen Txorierriko
familien artean.
Arropen edukiontzi berria aurki ezarriko da. Honek jostailu eta
liburuen gisako beste zatikien bilketa baitaratzen du.
Epe laburrean etxe tresna elektrikoen bilketa ezarri nahi da.
Zamudioko udal zerbitzuetan sortutako hondakinak ez dira
zenbatzen.
Derion Garbigunea dago, etxeko eta antzeko hondakinak
familiei, obra txikietako autonomoei, merkatari eta bulegoei
jasotzeko.
5.5. Hiri hondakinei
buruzko ordenantzak eta
zergak
5.6. Sentsibilizazioa
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
140
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
5.7. Industri eta
nekazaritzako hondakinak
Zamudion sortzen diren hondakinen azken norakoa 2001
urteaz geroztik nabariki aldatu da: isurketa bidezko
eliminazioak egiten zen ekarpena erdira baino gehiago jaitsi
da, erraustegira doazen hondakinak %33,3 puntu
portzentualetan handitu diren bitartean eta birziklaketara
zuzendurikoak %7,48 puntu portzentualetan ugaritu dira.
Tasa fiskalek ez dute hondakinen sorkuntzaren murrizketa ez
eta jatorriko banaketaren hobekuntza sustatzen.
Txorierriko Mankomunitatetik hainbat sentikortze kanpaina
burutu dira.
Gaikako bilketaren inguruan herritarrek duten sentikortze
maila ez da ezagutzen.
Ohitura txarrak traste eta tamaina handiko zaborren
zerbitzuaren erabileraren inguruan.
Industri jatorriko hondakin arriskutsuen balorazio maila EAEko
helburuak lortzetik urrun dago.
Nekazal jatorriko hondakinen sorkuntzaren inguruan
informaziorik ez dagoen arren, hauek duten
errepresentagarritasun txikia dela eta arazo ez direla uste da.
Bide garbiketaren zerbitzua Mankomunitateak kudeatzen du.
Emandako zerbitzua egokia dela uste da.
5.8. Bide garbiketa
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
141
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
6.1. Egitura energetikoa
Zamudiok energi iturrien arabera duen egitura EAEko
gainontzeko udalerriek dutenaren antzerakoa da. Nagusiki
energía elektrikoa, gas naturala, petroliotik eratorritako
produktuak eta, kopuru oso txikian, ikatzak osatzen dute
egitura hori.
Energia garbi edo berriztagarrien erabileraren bidez sortutako
energia hasiberria da oraindik.
Sare elektrikoak hirigune osoari ematen dio estaldura.
Gas naturalaren sareak ez ditu auzo guztiak hornitzen.
Industri sektorea udalerriko energi kontsumitzaile handia da.
Alde handiarekin, elektrizitate eta gas gehien kontsumitzen
duen sektorea da.
2004-2009 aldian Zamudion egin den elektrizitate eta gasaren
etxeko kontsumoa Udalsarea 21eko udalerrien batez
bestekoaren azpitik dago., 2008ko EAEko iraunkortasun
txostenaren arabera.
Zamudion 2005 eta 2010 artean ekoitzitako energia
berriztagarria handituz joan da eta energia fotovoltaikoan
oinarritu da nagusiki.
Eguzki energia termikoa ere hazi egin da urte horietan.
Udalak energia berriztagarrien ekoizpen eta banaketarekin
zerikusia duten proiektu gutxi dauzka.
Igerilekuen berokuntzarako eguzki plaka termikoak erabiltzen
dira.
Ez da udal eraikin eta ekipamenduen kontsumoen erregistro
sistematikorik egiten.
Udalaren eskumenekoak
Udal administrazioan tokiko energía iturri garbi eta
berriztagarrien ekoizpen eta erabileran aurrera egin.
Udal instalazio eta ekipamenduetan energi kontsumoen kontrol
eta jarraipena sistematizatu eta kontsumoak arrazionalizatu.
Kale argiztapenaren energi kontsumoak optimizatu.
Herritarren sektore desberdinak sentikortu energiaren
aurrezpen eta erabileraren garrantziaren inguruan.
Udaletxeko teknikari eta politikariak energiaren kontsumoaren
eraginkortasunaren inguruan jardunbide egokiak aplika ditzaten
sentikortu.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Sektore publiko zein pribatuari zuzendutako energia arloko
laguntza eta dirulaguntzak ematen jarraitu.
6.2. Energia
berriztagarrien ekoizpena
6.3. Tokiko
administrazioko energiaren
kontsumoa eta kudeaketa
6. ENERGIA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
142
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
6.5. Herriko argien
kontsumoa
Udal eraikin guztietan energia auditoretza egiteko aukera
badago.
Led teknologia duten semaforoak daude.
Energiaren erabilera arrazionalaren inguruan kontzientziazio
eta sentikortasun publikoa handitzeko xede duen udal neurririk
ez da hartu. Nolanahi ere, Mankomunitateak egina du
kanpainaren bat edo beste.
Ez da ezagutzen herritarrak zenbateraino dauden sentikortuta
energiaren aurrezpen eta eraginkortasunari dagokionean.
Kale argiztapenean argi puntu kopuru ugaria.
2012 urteari begira kale argiztapenaren kudeaketa integrala
Mankomunitatearen bidez.
Zamudioko aginte koadroen %50 monitorizatuta daude,
Behargintzaren ekimen bat medio. Telekudeaketako ekimen
honek kale argiztapenaren eraginkortasuna optimizatzea eta
CO2 emisioak txikitzea ahalbidetzen du. Proiektu hau
CONAMAn saritu zuten.
Tokiko administrazioa hasiberria da oraindik ibilgailuen
kontsumoen arrazionalizazioaren eta erosketa berdearen
politika lantzen.
Udal langilegoak Gidatze Eraginkorraren inguruko ikastaroa
jaso zuen.
Ez dago udal mailan energiaren aurrezpen, eraginkortasunaren
inguruko ez eta energía berriztagarrien ekoizpenari buruzko
tresna neurri instrumentalik.
Udalak ez du komunikazio eta sentikortze jarduerarik burutu
energi aurrezpen eta eraginkortasunaren inguruan.
Txorierriko Mankomunitateak sentikortze kanpainak burutu
ditu gai honen inguruan.
6.6. Udal ibilgailuen
kontsumoa
6.7. Energia kudeatzeko
araudia
6.8. Sentsibilizazioa
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
143
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
7.1. Atmosferara egindako
isuriak
Tokiko airean eragina duten emisio kutsatzaileen iturri
nagusiak trafiko eta salgaien garraioaren foko barreiatuei eta
industri eta energi eraldaketaren jardueren, etxebizitzaren eta
zerbitzuen foko finkoei zor zaie.
Ez dago, Zamudiori dagokionez, sektore hauetako bakoitzak
aire kalitateari egiten dion eraginari buruzko daturik. Hala ere,
aire kutsaduraren iturburu nagusitzat ibilgailuen trafikoa jotzen
da.
Behargintza Txorierritik aire kutsaduraren fokoak identifikatu
dira jarduera lizentzia duten jardueren datu basetik abiatuz.
Zamudiotik gertuen dauden EAEko“Aire Kalitatearen Kontrol
eta Zaintzarako Sarea”ren urruneko estazioak Sangronizen
(Sondika) eta Larrabetzun daude.
Estazio horietako datuen arabera aire kalitatea ona da oro har.
Sangroniko estazioak, hasiera batetik, ez du indarrean dagoen
legedia bete PM10 eta NOx zatikatutako materialen
kontzentrazioei dagokionez.
(*) Kafe-solasaldian inguruko aire kutsadura handia dela
balioesten da.
Ez dira airearen kalitate txarra dela eta kexarik jaso. Bai, ordea,
usain txarrak direla eta.
2002 urteaz geroztik instalazio erradioelektrikoen ordenantza
dago.
Pantaila akustikoak ipini dira N-637 errepidean.
Udalaren eskumenekoak
Zarataren Ekintza Plana gauzatu.
Herritarrak aire kalitateari egoerari buruz informatu.
7.2. Airearen kalitatea
7.3. Kalitate akustikoa
7. INGURUMENAREN KALITATEA. Atmosfera, akustika eta lurzoruak.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
144
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
7.4. Kalitate akustikoaren
kudeaketa
Txorierriko autobidearen eraikuntzak eta Bi-737 errepide
zaharretik trafiko astuna kendu izanak hirigunean kalitate
akustikoaren hobekuntza nabarmena ekarri du.
Dena dela, Txorierriko Etorbideko ibilgailuen trafikoak eta
Loiuko aireportuko aireko zirkulazioak sortutako eragin
akustikoak azpimarragarria izaten jarraitzen du.
2009ko abenduan Udalak udalerriko Zarata mapa eta
diagnostiko akustikoa egin zuen. Mapa honek zioenari
jarraikiz, 2011 urtean zegokion Ekintza Plana egin zen.
Zamudiok ez du zarata eta bibrazioei buruzko udal
ordenantzarik.
Zamudiok parte hartzen du Loiuko Aireportuaren Isolamendu
Akustikoari buruzko Planaren Ingurumen Jarraipeneko
Batzordean.
Udalak zarata gertaeren ondoriozko kexak tramitatzen ditu.
Potentzialki kutsatutako lurzoru kopuruak ez ditu bere baitan
hartzen, aktiboak dauden jarduera potentzialki lurzoru
kutsatzaileetatik gaur egun erator daitezkeen partzela edo
lurzoruak.
Udalak lurzoruaren kalitatearen deklarazioaren eskaerak
egiten ditu legeak hala eskatzen duen kasuetan.
Ez da Zamudioko herritarrei aire kalitateari buruz informatzeko
ekimenik egin.
(*) Kafe-solasaldian garrantzizkotzat jotzen da gainera tokiko
administraziotik herritarrei aire kalitate mailari buruzko
informazioa zabaltzea.
7.5. Lurzoruen kalitatea
7.6. Lurzoruen kalitatearen
kudeaketa
7.7. Komunikazioa,
prestakuntza eta
sentsibilizazioa
7.1. Atmosferara egindako
isuriak
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
145
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
8.1. Arrisku naturalak eta
teknologikoak
Asua ibaiak maíiz uholdeak sortzen ditu eta hauek
industriguneetan eta San Martingo ibarrean eragina izaten
dute.
Zamudiok teknologi arriskuaren eragina dauka industria
kimikoak, aireportua eta salgai arriskutsuen garraioa dela eta.
Zamudiok ez du Udal Larrialdi Planik.
Autobabeseko planak daude Udalaren jabego pean dauden
zentroetan.
Zamudioko ingurumen arriskurik handiena industri jatorrikoa
da.
Udalak uztailak 15eko 886/88 Errege Dekretuak eragiten dien
enpresen Kanpoaldeko Larrialdi Planen berririk ez du.
Zamudion 3 IPPC enpresa daude, urtero EPRTR Kutsatzaileen
Emisio eta Transferentzien Erregistroari beren emisioen berri
ematera behartuta daudenak.
Udalak jarduera lizentziak izapidetzen ditu.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan lege betetze
arloan dagoen informazio eta prestakuntza maila txikiegia dela
uste da.
Behargintza Txorierrik geokokatutako datu base bat sortu du
lizentzia izapidetuta duten jarduera haiekin.
Ingurumen kudeaketako borondatezko sistemen eta
ekodiseinuaren ezarpena ekonomi sarean oso txikia da.
Udalaren eskumenekoak
Urak hartu ditzakeen udalerriko guneen ezagupen, kontrol eta
jarraipena.
Uholdeen aurrean prebentzio neurriak ezarri.
Udal Larrialdi Plan baten diseinua, udal mailako babes zibila
garatzearekin batera.
Udalerriko ekonomi jardueren ezagupen, kontrol eta jarraipena,
jarduera lizentziaren izapidetzearen bidez.
8.2. Arrisku naturala eta
teknologikoa kudeatzea
8.3. Jarduera ekonomikoen
ingurumen eraginaren
arriskua 7
7 Ingurumen eraginaren balorazioa ingurumen kalitatearen, hondakinen eta uraren eremuetan egiten da.
8. ARRISKUAREN ETA JARDUERA EKONOMIKOEN KUDEAKETA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
146
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
8.4. Jarduera ekonomikoen
kudeaketa
Behargintza Txorierrik IHOBErekin lankidetza hitzarmen bat
sinatu zuen Ekoeraginkortasuna Euskal Enpresan 2010-2014
Programaren baitako jardueren garapenaren esparruan.
Esparru honetan, eskualdeko entitateak, ingurumen
aholkularitzako zerbitzu anitz eskaini dizkie enpresei.
2011n, Behargintza Txorierrik “Estudio para la implantación de
un sistema de gestión público-privada (BID) en los polígonos
industriales del Txorierri" delako azterlana burutu du.
Udal administrazioak ez du ekonomi sarean ingurumen
irizpideen txertaketa sustatzeko jarduerarik egiten.
Behargintza Txorierrik hainbat ingurumen arloko sentikortze
kanpaina antolatu ditu eskualdeko enpresei zuzenduak.
(*) Ekonomi sektorearekin egindako lan saioan industri
poligonoetan ingurumen irizpideen txertaketa maila ertaina-
txikia dela irizten da.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
147
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
9.1. Erosketa eta
kontratazio publiko berdea
(EKPB)8
Ez dago Erosketa Publiko Berdearekin (EPB) konpromisorik.
Ez dago EPBrako prozedura estandarizaturik. Dena dela,
lizitazio prozesu ingurumen kudeaketaren ziurtagiria edukitzea
sartu du kontrataziorako balorazio irizpide gisa.
Ez dago inolako produktu/zerbitzu talderako ingurumen
irizpiderik.
Gorputz teknikoko pertsona batzuk EPBari buruzko
prestakuntza ikastaroetara joan dira.
Udalak ez du ingurumen gaietan sentikortze/informazio
kanpainarik egiten, ez instituzio barnean, ez eta kanpora
begira ere.
Ez da inolako saretan parte hartzen (Euskal
Administrazioetako lantaldeak, etab.) eta sarean lanean
diharduten beste erakundeekin ez dago harremanik.
Eskualdeko entitateak, Txorierriko Mankomunitatea eta
Behargintza Txorierri dira publiko orokorrarentzat eta ekonomi
jarduerentzat sentikortze kanpaina nagusienak antolatzen
dituztenak ingurumen arloan.
Udalaren eskumenekoak
Udal pertsonal politiko zein teknikoa, eta bereziki, erosketak
egiteaz arduratzen den langilegoa prestatu eta sentikortu.
Erosketa eta kontratazio publiko berdea burutzeko konpromiso
politikoa eta prozedura estandarizatuak ezarri.
9.2. Heziketa,
sentsibilizazioa eta
komunikazioa EKPB arloan
9.3. Udal
administrazioaren
ingurumen kudeaketa
9.4. Heziketa,
sentsibilizazioa eta
komunikazioa
ingurumenaren arloan
8 EKPB: produktuak, zerbitzuak edota obrak erosteko edo kontratatzeko orduan, irizpide ekonomikoez eta teknikoez gain, horien ingurumen portaera ere kontuan hartzean datza, erabilera bereko
beste batzuekin alderatuta bizitza zikloan ingurumen eragin txikiagoa duten produktu eta zerbitzuak eskuratuz.
9. UDAL ADMINISTRAZIOAREN EROSKETA PUBLIKOA ETA INGURUMEN KUDEAKETA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
148
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
1o.1. Klima aldaketari
egiten zaion ekarpena
Zamudiok ez du Berotegi Efektuko Gasen (BEG) emisioen
inbentarioaren kalkulurik egin eta, beraz, ez da sektorekako
emisio banaketa ezagutzen (garraioa, hondakinak, ekonomi
sektorea, etxeak).
Zamudiok ez du tokiko administrazioaren zein udalerriko
enpresen jardueraren karbono arrastoa kalkulatu.
Zamudiok ez du BEGen emisioen murrizketarako inolako
estrategiarik diseinatu.
Zamudiok ez du klima aldaketaren aurkako planifikazio eta
kudeaketarako berariazko tresnarik.
Zamudio ez dago Alkateen Itunari atxikita.
Azken urteetan Zuhaitz Eguna berreskuratu egin da. Honek
karbonoaren finkapena neurri batean laguntzen du.
Udalerriak klima aldaketari zor dakizkiokeen eraginak jasateko
udalerriak duen zaugarritasuna ez da ezagutzen.
Fenomeno honen eragin potentzialen inguruan herritarrek
duten iritzi edo inplikazio maila ez da ezagutzen.
Udalak ez du klima aldaketaren inguruko hezkuntza,
komunikazio, sentikortze ez partehartze jarduerarik ez du egin.
Udalaren eskumenekoak
Udalerri osorako berotegi efektuko gasen inbentarioa kalkulatu
eta murrizketa helburuak ezarri.
10.2. Klima aldaketaren
aurkako borroka
planifikatzeko berariazko
tresnak
1o.3. Hustubideen
kudeaketari eta isurpen
konpentsazioei lotutako
berariazko ekimenak
10.4. Klima aldaketari
egokitzea
10.5. Sentsibilizazioa eta
parte-hartzea
10. KLIMA ALDAKETA ETA INPAKTU GLOBALA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
149
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
11.1. Komunikazioa
Udalak komunikazio kanal anitz erabiltzen ditu: iragarki taulak,
web orria, udal aldizkaria, bandoak, liburuskak, eskutitzak…
web orri berriak ohiko izapideak era telematikoan, eta bi era
automatikoan, egitea ahalbidetzen du.
Gainera, tokiko edo eskualdeko erakundeetako komunikazio
bitarteko anitz daude Udalak informatzeko eta komunikatzeko
erabiltzen dituenak.
Azken urteetako sentikortze ekintzak herritarren sektore
desberdinei zuzenduak.
Ikaszentro bakarra ari da eskolako Agenda 21ean parte
hartzen.
Nahiz eta herritarrek ohiki Udalak antolatzen dituen
ekitaldietara etortzeko gogoa erakutsi, herritarren partaidetza
ez dago udalerrian egonkortuta.
Tokiko Agenda 21en arloan egun ez dago herritarren
partaidetzarako mekanismo edo organo egonkorrik.
(*) Kafe-solasaldian Tokiko 21 Ekintza Planaren berrikuspenaren
esparruan, herritarren organo baten sorkuntza proposatzen da,
Diagnostiko txosteneko ekarpenak Ekintza Planera egokitasunez
igarotzeko jarraipena egite aldera. Eta beharrezkotzat jotzen da
Udalak herritarrek eginiko ekarpenei itzulketa egitea.
Udalaren eskumenekoak
Udalerriko ikas zentro guztiak Eskolako Agenda 21ean sar
daitezen bultzatu.
Partaidetza kultura indartu herritarren partaidetza sustatu eta
lagunduko duten kanal eta erremintak sortuz eta mantenduz.
11.2. Sentsibilizazioa
11.3. Parte-hartze kultura
11.4. Parte-hartzeko
tresnak eta bideak
11. KOMUNIKAZIOA, SENTSIBILIZAZIOA ETA HERRITARREN PARTE-HARTZEA
SENTSIBILIZAZIOA, HERRITARREN PARTAIDETZA ETA BARNEKO KOORDINAZIOA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
150
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
11.5. Elkarteen sarea
(*) Kafe-solasaldian udalak bultzatutako eta kontsultak,
eskaerak, kexak zein iradokizunak zentralizatuko dituen
partaidetzarako gune edo kanalik ez dagoela adierazten da.
Zamudion 21 erregsitratutako elkarte daude, gehiengoa kirola
eta kulturarekin zerikusia duena.
Udalak lokalak eta udal espazioak elkarte guztiei uzten dizkie
haiek beren jarduerak buru ditzaten.
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
151
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
12.1. Barneko koordinazioa
eta komunikazioa
Ez dago Tokiko Agenda 21en plangintza, sustapen edo
jarraipenerako barne mekanismo edo organo tekniko
egonkorrik.
Udalak ez du parte hartu MUGI21 aplikazio informatikoaren
bidezko urteroko ebaluaziokora eta iraunkortasun adierazleen
kalkulurako urteroko programan.
Ez da Tokiko Ekintza Plan 21en urteroko programaziorik
burutzen eta ez dira Planaren ezarpenaren emaitzak etxe
barnean komunikatzen.
Ondorioz, Tokiko Ekintza Plan 21ak zenbaterainoko
zeharrekotasuna duen ez da ezagutzen.
Udalak perfil teknikoa duen pertsona bat dauka Tokiko Agenda
21en kudeaketa eta koordinazioaz arduratzen dena,
ingurumen eta jasangarritasun gaietan beste funtzio batzuk
garatzeaz gain. Pertsona honek duen lan karga oso handia da.
Zamudioko Tokiko Agenda 21 alkatetzaren eta Ogasun,
Herritarren Arreta, Ingurumen eta Enplegua sailaren lidergoa
du. Azken honek bere gain hartzen du prozesuaren sustapen
eta gainbegiraketa.
Ez dago izaera politikoa duen TA21aren plangintza, sustapen
eta jarraipenerako berariazko mekanismo edo organo
egonkorrik.
Udalaren eskumenekoak
Tokiko Agenda 21en kudeaketari buruzko barne koordinazioko
mekanismo edo organo egonkor bat sortu.
Tokiko Ekintza Plan 21aren kudeaketa aktiboa burutu.
12.2. Tokiko Agenda 21
kudeatzeko eredua
ezartzea
12.3. Baliabide teknikoak
12.4. Buruzagitza politikoa
12. BARNE KOORDINAZIOA ETA TRANSBERTSALITATEA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
152
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
13.1. Lurraldea
testuinguruan kokatzea
Zamudio Txorierriko udalerrien artean laugarrena da biztanle
kopuruari dagokionean.
Herri multzoaren dentsitatea 42,89 etxebizitza/ha da, Lurralde
Historikoaren batez bestekoaren (45,99 etxebiz/ha)
antzerakoa.
2004 urteaz geroztik biztanleria igoera jasan du araneko
gainontzeko herrien patroia jarraituz neurri txikiagoan bada
ere.
Zamudio Bilbo eta inguruko eskualdeei begira lanerako
erakargarritasun polo izan da gehiago etxebizitzarako baino.
Zamudio, EAEko gainontzeko udalerriak lez, demografi
zahartzeari ezin izan dio uko egin eta datozen hamarkadetan
zahartze hori oraindik handiagoa izango da.
Zamudioren hazkunde begetatiboak zeinu positiboa du azken
hamarkadari dagokionean, 2009 urtean izan ezik.
Udalerriaren kanpoko migrazio saldoa 2003-2009 bitarte
handitu egin da. Beraz, Zamudiora pertsona gehiago sartu dira
irten baino.
Zamudioko biztanleak erdialdeko herrigune baten eta nekazal
giroko gainontzeko auzoen artean banatuta bizi dira.
Ez da eskuhartzeko lehentasunezko eremurik identifikatu.
13.2. Biztanleriaren
bilakaera
13.3. Egitura demografikoa
13.4. Mugimendu naturala
eta migratzailea
13.5. Populazioaren
banaketa, lurraldeka
13. BIZTANLERIA
GIZARTEAREN ETA EKONOMIAREN GARAPENA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
153
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
14.1. Eredu ekonomikoa
Zamudio ekonomi jardueren udalerri jasotzaile bihurtu da
Bilbao Metropolitarraren inguruan duen kokapen estrategikoa
dela eta.
Establezimendu kopurua nahiz sortutako enplegu kopurua
2008 eta 2010 bitarte handitu egin dira, %10,73 eta % 22,97
hurrenez hurren.
Zerbitzu eta industri sektoreek udalerriko ekonomi jardueran
protagonismoa partekatzen dute.
Aitzitik, Zamudion tertziarizazio prozesua gertatu da azken
urteetan zerbitzu sektorea indartzen joan baita.
Enplegu mailari dagokionean, industria bigarren tokian
kokatzen da, zerbitzuen atzetik.
Zamudiok 3 enpresa gune garrantzitsu dauzka, gehienak jada
finkatuak, guztira 219,2 ha hartzen dituztenak.
Zamudioren ekonomi errendimendu konparatiboa 2008an, per
capita BPGari dagokionean, Bizkaia zein EAEkoak baino
askozaz handiagoa izan zen.
Udalaren eskumenekoak
Zamudio sortutako enplegua udalerri bertako eskaintzarekin
bete dadila sustatu.
Zamudioko biztanleen formakuntza sustatu, batez ere
Zamudioko enpresen eskariak erdietsi ditzaketenena.
Enplegu eskatzaile diren sektore desberdinei zuzenduriko
prestakuntza politika bereiziak bultzatu.
Langabetuei begirako enplegu politika bultzatzen eta indartzen
jarraitu.
Emakumea lan munduan txertatzera zuzenduriko politikak
bereziki indarberritu.
14.2. Jarduera
ekonomikoaren maila
orokorra
14.3. Familiaren ongizate
ekonomiko maila
14. GARAPEN EKONOMIKOA ETA LAN MERKATUA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
154
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
14.4. Lehengo sektorea
Nekazaritza eta arrantza sektorearen jarduera Zamudion
minimoa da. Biztanleria okupatuaren %2tik behera
enplegatzen du.
Lehen sektoreak, aitzitik, lurralde, paisaia, ingurumen eta
gizarte aldetik funtzio garrantzitsua betetzen du.
Industri sektoreak BEG (Balio Erantsi Gordinari) egiten dion
ekarpena % 47,11koa da 2008an Zamudion.
Zerbitzu sektoreak ia %50eko ekarpena egiten dio ekonomiari.
Izaera tertziario nabarmena duen Teknologi Parke bat dago,
telekomunikazio, elektronika eta informatika azpisektoreen
espezializazio handia duena eta industri poligonoek dutena
baino ekoizpen koalifikazio handiagoa duena.
Udalerriaren hezkuntza jarduera oso handia da.
Zamudiok txikizkako merkataritza dauka, egunerokotasunak
planteatzen dituen beharrei erantzuna emateko beste badena.
Hiriburuarekiko eta Bilbao Handiarekiko gertutasun zein
errepide bidezko komunikazio onak gastu ihes muntakoa
ekartzen du.
Turismo eta ostalaritza eskaintza, denborarekin zabaltzen joan
dena, egungo turismo eskaerari erantzuteko adinakoa da.
Zamudioko ostalaritza establezimenduen bi herenek industri
poligonoei zerbitzu ematen diete.
Ez Zamudiok ez Txorierritik bisitei arreta eskaintzeko turismo
informazio punturik ez dute.
Txorierri eta Butroi aranetarako ekonomi zein turismo
sustapeneko portal bat dago (Uribetur).
Zamudiok turismo baliabideak eta produktu tipikoen eskaintza
dauzka.
Zamudiok jasotzen dituen bisita gehienak enpresa jarduerari
loturikoak dira.
14.5. Bigarren sektorea
14.6. Zerbitzuen sektorea
14.7. Turismo eta
ostalaritza sektorea
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
155
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
14.8. Biztanleria aktiboa
Jarduera tasaren eboluzio positiboa 1986 eta 2006 bitarte.
Gizonekiko asimetria dago emakumeen enpleguan, nahiz eta
genero desoreka lan merkatuari dagokionean Bizkaia eta
EAEkoak baino txikiagoa da (emakumearen okupazio tasa
%60,82koa da, %54,64 eta %56,00ren aldean, hurrenez
hurren).
Emakumezkoak lan munduan txertatzeko potentzialtasun
handia dago (lan jardueraren tasa txikia da).
15 portzentaia puntutik gora igo da 1986 eta 2006 bitarte
okupatutako biztanleria guztizko biztanleria aktiboaren
aurrean.
Langabezia tasak berriro egin du gora 2008tik aurrera. Hala
ere, ez da Bizkaia eta EAEko beste udalerri batzuek aurkezten
dituzten indizeetara ailegatzen.
Emakumearen langabezia igo egin da eta gizonarenen gainetik
mantendu da 2007tik aurrera.
Erregistratutako langabezia enplegua lortzeko zailtasun
handiena duten giza taldeetan bereziki eragin du.
Zerbitzu sektorea da Zamudioko enplegu eskatzaile gehien
hartzen dituena 2012ko urtarrilean.
2010ean 1.000 biztanleko erregistratutako kontratu kopurua
Bizkaiko batez bestekoaren oso gainetik dago nahiz eta
2008ko zifrara ez iritsi.
2003an, lan autokontentzioko indizea Txorierriko gainontzeko
udalerriek zutenetik %40 eta %50 bitarte gorago kokatzen zen.
Txorierriko udalek (Derio, Larrabetzu, Lezama Loiu, Sondika y
Zamudio) Tokiko Garapen Agentzia bat dute ekonomi eta
gizarte jardueren garapen eta sustapen xede duena.
14.9. Biztanleria okupatua
14.10. Langabezia
14.11. Kontratazioa
14.12. Laneko
mugikortasuna, nork bere
buruari eustea eta
autosufizientzia
14.13. Enplegu eta
prestakuntza politikak
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
156
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
15.1. Gizarte arazoak
Udalerriak ez dauka gizarte arazo larririk.
Azken urteetan pobreziari lotutako arazo eta beharrak indar
handiagoz ageri dira azken urteetan indarrean dagoen
ekonomi krisiak eraginda.
Mankomunitatearen Oinarrizko Gizarte Zerbitzua ondokoez
osatuta dago: Udaletan egoten diren gizarte langileak, Gizarte-
Hezkuntzako eskuartzeko programa, famili hezitzaileez
osatua, Familia eta Gazteekin Gizarte alorrean Esku-hartzeko
Zerbitzua, psikologoaren bidezkoa.
Udalak urteko diru-laguntzak ematen ditu gizarte osasunarekin
zerikusia duten zerbitzu edo programak finantzatzeko.
“Mujeres y Trabajo en la Comarca de Txorierri”, 2011ko
abenduan egindako txostena.
Lan arloan desoreka dago gizonen eta emakumeen arteko
berdintasunean.
Txorierriko enpresen 2011ko bateratze eta taldelan azterketa.
Emakumeen presentzia, parte-hartzea eta lidergoa gizonena
baino txikiagoa da gizarte eta politika arloan.
Zamudiok Emakume eta Gizonen arteko I. Berdintasun Plana
garatu du.
Zamudioko Udalean jazarpen sexualak gertatzen diren
kasuetarako prebentzio eta arreta protokolo bat dago.
Esan daiteke gizarte gatazkarik ez duen herria dela Zamudio.
Udalaren eskumenekoak
Zamudioko I. Emakumezkoen eta Gizonezkoen arteko
Berdintasun Planeko aurre ikusitako ekintzak garatzea.
Emakumeen eta gizonen artean gertatzen diren desberdintasun
eta diskriminazio egoerak zuzentzeko eta berdintzeko neurriak
aurrera eraman.
Abian jarri ekintza plan bat zeinaren helburu nagusia Txorierri
eskualdeko emakumeen lan egoera hobetzea izango den.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Herritarrek eskatutako osasun zerbitzu eta ekipamenduetarako
irisgarritasuna hobetzea.
15.2. Gizarte zerbitzuak
eta ekipamenduak
15.3. Udalak gizarte
zerbitzuetan eta
elkartasun ekintzetan
egiten duen gastu
ekonomikoa
15.4. Gizonezko eta
emakumezkoen arteko
egoera berdintasuna,
lanaren esparruan
15.5. Gizonezkoen eta
emakumezkoen arteko
egoera berdintasuna, udal
esparruan
15.6. Genero
berdintasuneko politikak
15.7. Bizikidetza eta
herritarren segurtasuna
15. ONGIZATEA ETA GIZARTERATZEA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
157
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
15.8. Ekipamenduak eta
osasun langileak
Eskualde mailan, Larrialdi zerbitzua kendu da eta Sanitate-
Laguntza Espezializatuan murrizketak eman dira.
Txorierriko Mankomunitateak ohitura osasungarriekin
zerikusia duten eragin zehatza nahiz zeharkakoa duten
ekimenak aurrera eramaten ditu.
Zamudio Telekomunikazio zerbitzu eta azpiegituraz ondo
hornituta dago.
15.9. IKTetarako eta
telekomunikazioetarako
irisgarritasuna
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
158
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
16.1. Hezkuntza eskaintza
Zamudiok inguruko hezkuntza eskaintzarik sendoena biltzen
du.
Nolanahi ere, azpimarratzekoa da herriak duen hezkuntza
publiko txikia, batik bat 16 urtetatik gorakoei dagokiona.
Txorierriko etorbidean “Zamudio Eskola Publikoa” ikastetxeari
dagozkion eraikuntza lanak abian daude jada.
Hezkuntza beharrei aurre egiteko asmoz, institutu publiko
berri bat irekitzeko aukera berrikusten ari da.
Herrigunetik kanpo dauden ikastetxe pribatuek eskola garraio
zerbitzua dute.
Haurtzaindegitarako leku-eskaera dago.
Gaztelaniak etxe esparruan erabilera gehien duen hizkuntza
izaten jarraitzen du. Euskara hezkuntzara nahiz kirol-kultura-
elkarte-jardueretara mugatzen da.
Eskualde mailan Euskara irakasteko eta sustatzeko baliabide
eta ikastegiak daude.
Zamudiok badu Euskararen Erabilera Sustatzeko Plan
Orokorra (EBPN).
Udalak badu Euskararen Erabilera Plana.
Euskararen presentzia ohikoa da udal esparruan.
Hezkuntza eskaintza herritarren beharrekin bat egitea.
Euskararen erabilera herritarren artean sustatzea Euskararen
Erabileraren Sustapenaren Plan Orokorraren (EBPN) neurriak
ezarriz.
Euskararen erabilera udal administrazioan normalizatu
Euskararen Erabileraren Planaren neurrien ezarpenaren bidez.
Kirol ekintzen programazioa biziberritu eta zamudiotarren
beharretara egokitu.
16.2. Hezkuntza eskaera
16.3. Eskaintza-eskaera
balantzea
16.4. Herritarren heziketa
emaitzak eta heziketa
maila
16.5. Euskalduntze maila
16.6. Ekipamendua eta
baliabideak
16.7. Udal politikak
16.8. Euskara eta kultura
16. HEZKUNTZA, EUSKARA, KULTURA ETA KIROLA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
159
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
16.9. Kultura
ekipamenduak eta horiek
erabilera
Gizarte eta kultur ekipamenduen hornidura handia da eta
ekipamendu desberdinen erabilera oso altua.
Zamudiok dinamizatzaile soziokulturala du.
Gastestaziñoa 13 urtetik gorakoentzako topaleku bat da.
Ekintza kulturalen programazioa etengabea eta anitza da eta
herritarren jarrera aldekoa da.
Zamudiotarren gehiengoak kotxez Zamudiotik 5 minutura
dagoen eta barne igerilekua duen Derioko kiroldegira jotzen
du.
Zamudioko Udalak bere kirol ekipamenduen kudeaketa bere
egin du berriki.
Kirol elkarteek kirol eskaintza zabala eskura dute.
16.10. Kultura jarduerak
eta partaidetza
16.11. Kirol ekipamenduak
eta horien erabilera
16.12. Kirol jarduerak eta
partaidetza
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
160
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
17.1. Etxebizitza-
parkearen ezaugarriak
Etxebizitza parkea 1983 eta 2000 artean aldaketarik gabe
mantendu da.
2003 eta 2007 urte bitartean 27 etxebizitza eman dira.
Lurzoru eskaintzaren eta aurreikus daitekeen eskariaren artean
halako malgutasun irizpide batzuekin planteatu da etxebizitza
eskaintza berria.
Hiri lurzoruan, orain dela gutxi gauzatu da UER 7 egikaritze
unitatea, 36 etxebizitzarekin (kolektiboak + libreak). S.A.P.U.R.
Arteaga unitatea ere gauzatzen ari da. Arteagan aurreikusi
diren 416 etxebizitzetatik, erdiak babestuak izango dira (%10
BOEak (Babes Ofizialeko Etxebizitzak) izango dira eta %40k
prezio tasatua izango dute). 4 fasetan egingo da sektore berri
horren urbanizazioa.
Babestutako etxebizitza udal parkearekin alderatuz baxua da,
baina goranzko joera erakusten du.
Ez dago zenbatuta alokatutako etxebizitza kopurua nahiz eta
hau txikia dela uste izan.
205 etxebizitza huts zenbatzen dira udalerrian, gutxi
gorabehera etxebizitza guztien % 16.
Etxebizitzaren prezioen datu ofizialik ez dago. Inguruko
udalerrien antzekoa dela uste da.
2001ean familia-etxebizitza nagusien erosotasun indizeak 2,08
puntuko balioa zuen, Bizkaiko batez bestearen azpitik.
Zamudioko udalak diru-laguntzak ematen ditu etxeetan
igogailuak ipintzeko.
2004 eta 2010 artean ez dago amaitutako babestutako
etxebizitzarik.
Udalaren eskumenekoak
Etxebizitzak sustatu eraikitze eta baliabide kontsumorako
irizpideetan iraunkortasuna bermatuz.
Saltzeko den babestutako etxebizitza eskaintza sustatu.
Udalaz gaindiko eskumenekoak
Alokairuko etxebizitzari bultzada eman.
Birgaikuntzarako laguntzen politikarekin jarraitu eta berau
sendotu.
17.2. Etxebizitzen
antzinatasuna eta
zaharberritzea
17.3. Higiezinen eskaintza:
etxebizitzen eraikuntza
17. ETXEBIZITZA
1. dokumentua.Diagnostiko laburtua. ZAMUDIOKO TOKIKO AGENDA 21.
161
Azpieremua Egoera Diagnostikoko funtsezko alderdiak Esku hartzeko lehentasun eremuak
17.4. Etxebizitza beharra
eta eskaera eta eskaintza-
eskaeraren balantzea
2005 eta 2010 artean babestutako etxebizitzen eskaerak
goranzko joera izan du.
2011n Udalak etxebizitza erregistroa eta informazio bulego bat
abian jarri du finantzazioa eta libre zein babestutako
etxebizitzen eraikuntza sustatzeko asmoz.
(*) Herritarren hautemate galdetegiari erantzuten dioten
gehienak erdipurdiko poztasuna edo poza gutxi erakutsi dute
etxebizitzarekin.
(* ) Kafe-solasaldian babestutako etxebizitza eskaintza
handitzea eta promozio horietan zamudiotarrei lehentasun osoa
ematea eskatzen da.
Erakundeen aldetik Etxebizitzen sustapena handia izan da
azken urteotan.
Ez da etxebizitza hutsen inguruko politikatan eta programatan
jardun.
Merkataritza-lokalak etxebizitza bilakatzeko ekimenak burutu
dira nahiz eta berariazko ordenantzarik ez egon.
Indarrean dagoen udal planeamenduak aintzat hartzen ditu
zamudiotarren eskariak asetzeko eraikitzeko behar diren
etxebizitza tipologia eta kopurua.
17.5. Erakunde arloa
Top Related