Post on 25-Mar-2016
description
Paradigmas de la declinación latina 1
1-1ª DECLINACIÓN CASOS FUNCIONES tierra SINGULAR PLURAL N. terr-a terr-ae Nominativo Sujeto o atributo
V. terr-a terr-ae Vocativo Interpelación o llamada
Ac. terr-am terr-as Acusativo sin preposición/Ac. con preposición Generalmente compl. directo/compl. circunstancial
G. terr-ae terr-arum Genitivo Complemento del nombre
D. terr-ae terr-is Dativo Complemento indirecto
Ab. terr-a terr-is Ablativo Complemento circunstancial
Locativo (escasamente utilizado) Complemento circunstancial de lugar en donde
2ª DECLINACIÓN. MASCULINOS 2. señor 3. hijo SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
N. domin-us domin-i fili-us fili-i
V. domin-e domin-i fili fili-i
Ac. domin-um domin-os fili-um fili-os
G. domin-i domin-orum fili-i fili-orum
D. domin-o domin-is fili-o fili-is
Ab. domin-o domin-is fili-o fili-is
2ª DECLINACIÓN. MASCULINOS 2ª DECLINACIÓN. NEUTROS
4. campo 5. hombre, varón , esposo 6. ciudad fortificada SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
N. ag-er agr-i vir vir-i oppid-um oppid-a
V. ag-er agr-i vir vir-i oppid-um oppid-a
Ac. agr-um agr-os vir-um vir-os oppid-um oppid-a
G. agr-i agr-orum vir-i vir-orum oppid-i oppid-orum
D. agr-o agr-is vir-o vir-is oppid-o oppid-is
Ab. agr-o agr-is vir-o vir-is oppid-o oppid-is
7. ADJETIVOS DE TRES TERMINACIONES DECLINADOS POR LA 1ª Y LA 2ª (Corresponde a los números 2-1-6)
grande SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. magnus magna magnum magni magnae magna
V. magne magna magnum magni magnae magna
Ac. magnum magnam magnum magnos magnas magna
G. magni magnae magni magnorum magnarum magnorum
D. magno magnae magno magnis magnis magnis
Ab. magno magna magno magnis magnis magnis
8. ADJETIVOS DE TRES TERMINACIONES DECLINADOS POR LA 1ª Y LA 2ª (Corresponde a los números 4-1-6)
hermoso SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. pulcher pulchra pulchrum pulchri pulchrae pulchra
V. pulcher pulchra pulchrum pulchri pulchrae pulchra
Ac. pulchrum pulchram pulchrum pulchros pulchras pulchra
G. pulchri pulchrae pulchri pulchrorum pulchrarum pulchrorum
D. pulchro pulchrae pulchro pulchris pulchris pulchris
Ab. pulchro pulchra pulchro pulchris pulchris pulchris
Paradigmas de la declinación latina 2
PRONOMBRES PERSONALES
9. DE PRIMERA PERSONA = yo/nosotros 10. DE SEGUNDA PERSONA= tú/vosotros 11. DE TERCERA PERSONA= él/ellos
SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
N. ego nos tu vos - -
Ac. me nos te vos se se
G. mei nostri, nostrum tui vestri, vestrum sui sui
D. mihi nobis tibi vobis sibi sibi
Ab. me nobis te vobis se se PRONOMBRES (O ADJETIVOS) POSESIVOS
12 (=7). PRIMERA PERSONA (UN SOLO POSEEDOR) = mío SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. meus mea meum mei meae mea
Ac. meum meam meum meos meas mea
G. mei meae mei meorum mearum meorum
D. meo meae meo meis meis meis
Ab. meo mea meo meis meis meis
13 (=8). PRIMERA PERSONA (VARIOS POSEEDORES) = nuestro SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. noster nostra nostrum nostri nostrae nostra
Ac. nostrum nostram nostrum nostros nostras nostra
G. nostri nostrae nostri nostrorum nostrarum nostrorum
D. nostro nostrae nostro nostris nostris nostris
Ab. nostro nostra nostro nostris nostris nostris
14 (=7). SEGUNDA PERSONA (UN SOLO POSEEDOR) = tuyo SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. tuus tua tuum tui tuae tua
Ac. tuum tuam tuum tuos tuas tua
G. tui tuae tui tuorum tuarum tuorum
D. tuo tuae tuo tuis tuis tuis
Ab. tuo tua tuo tuis tuis tuis
15 (=8). SEGUNDA PERSONA (VARIOS POSEEDORES) = vuestro SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. vester vestra vestrum vestri vestrae vestra
Ac. vestrum vestram vestrum vestros vestras vestra
G. vestri vestrae vestri vestrorum vestrarum vestrorum
D. vestro vestrae vestro vestris vestris vestris
Ab. vestro vestra vestro vestris vestris vestris
16 (=7). TERCERA PERSONA (UNO O VARIOS POSEEDORES) = suyo SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. suus sua suum sui suae sua
Ac. suum suam suum suos suas sua
G. sui suae sui suorum suarum suorum
D. suo suae suo suis suis suis
Ab. suo sua suo suis suis suis
Paradigmas de la declinación latina 3
PRONOMBRES-ADJETIVOS DEMOSTRATIVOS
17. este, esta, esto SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. hic haec hoc hi hae haec
Ac. hunc hanc hoc hos has haec
G. huius huius huius horum harum horum
D. huic huic huic his his his
Ab. hoc hac hoc his his his
18. ese, esa, eso SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. iste ista istud isti istae ista
Ac. istum istam istud istos istas ista
G. istius istius istius istorum istarum istorum
D. isti isti isti istis istis istis
Ab. isto ista isto istis istis istis
19. aquél, aquella, aquello SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. ille illa illud illi illae illa
Ac. illum illam illud illos illas illa
G. illius illius illius illorum illarum illorum
D. illi illi illi illis illis illis
Ab. illo illa illo illis illis illis
20. PRONOMBRE (O ADJETIVO) ANAFÓRICO
Se puede traducir como pron. personal de 3ª persona (él...) o como pron. demostrativo (éste... o aquél...)
SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. is ea id ei o ii eae ea
Ac. eum eam id eos eas ea
G. eius eius eius eorum earum eorum
D. ei ei ei eis o iis eis o iis eis o iis
Ab. eo ea eo eis o iis eis o iis eis o iis PRONOMBRE (O ADJETIVO) DE IDENTIDAD
21. el mismo, la misma, el mismo (del que se ha hablado antes) SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. idem eadem idem eidem eaedem eadem
Ac. eundem eandem idem eosdem easdem eadem
G. eiusdem eiusdem eiusdem eorundem earundem eorundem
D. eidem eidem eidem eisdem o iisdem eisdem o iisdem eisdem o iisdem
Ab. eodem eadem eodem eisdem o iisdem eisdem o iisdem eisdem o iisdem
Paradigmas de la declinación latina 4
PRONOMBRE (O ADJETIVO ENFÁTICO)
22. él mismo... o "en persona" SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. ipse ipsa ipsum ipsi ipsae ipsa
Ac. ipsum ipsam ipsum ipsos ipsas ipsa
G. ipsius ipsius ipsius ipsorum ipsarum ipsorum
D. ipsi ipsi ipsi ipsis ipsis ipsis
Ab. ipso ipsa ipso ipsis ipsis ipsis PRONOMBRE RELATIVO
23. el que, la que, lo que (o que) SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. qui quae quod qui quae quae
Ac. quem quam quod quos quas quae
G. cuius cuius cuius quorum quarum quorum
D. cui cui cui quibus quibus quibus
Ab. quo qua quo quibus quibus quibus PRONOMBRES-ADJETIVOS INDEFINIDOS-INTERROGATIVOS
24. alguien, algo o quién qué SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. quis o qui quae, qua quid o quod qui quae quae, qua
Ac. quem quam quid o quod quos quas quae, qua
G. cuius cuius cuius quorum quarum quorum
D. cui cui cui quibus quibus quibus
Ab. quo qua quo quibus quibus quibus
25. alguien, algo SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. aliquis aliqua aliquid (o aliquod) aliqui aliquae aliqua
Ac. aliquem aliquam aliguid (o aliquod) aliquos aliquas aliqua
G. alicuius alicuius alicuius aliquorum aliquarum aliquorum
D. alicui alicui alicui aliquibus aliquibus aliquibus
Ab. aliquo aliqua aliquo aliquibus aliquibus aliquibus
26. otro (entre varios) SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. alius alia aliud alii aliae alia
Ac. alium aliam aliud alios alias alia
G. (alterius) (alterius) (alterius) aliorum aliarum aliorum
D. alii alii alii aliis aliis aliis
Ab. alio alia alio aliis aliis aliis
Paradigmas de la declinación latina 5
27. el otro (hablando de dos o de dos grupos) SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. alter altera alterum alteri alterae altera
Ac. alter altera alterum alteros alteras altera
G. alterius alterius alterius alterorum alterarum alterorum
D. alteri alteri alteri alteris alteris alteris
Ab. altero altera altero alteris alteris alteris
28. nadie (ninguno), nada SINGULAR
MASC-FEM NEUTRO (indeclinable)
N. nemo nihil
Ac. neminem nihil (nullam rem)
G. nullius nullius
D. nemini nulli rei
Ab. nullo nulla re (nihilo)
Recuérdese que, cuando hablamos de figuras retóricas, la la anáfora es la repetición de una o varias palabras al comienzo de frase o período. Ej.: "Nihil te nocturnum praesidium Palatii, nihil urbis vigiliae, nihil timor populi, nihil concursus bonorum omnium, nihil hic munitissimus habendi senatus locus, nihil horum ora vultusque moverunt? (Esto pertenece al apabullante discurso de Cicerón contra Catilina, que aspiraba a dar un golpe de Estado contra la República. Después de esto, el senado condenó a muerte a Catilina).
29. uno, solo 30. dos SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. unus una unum duo duae duo
Ac. unum unam unum duos duas duo
G. unius unius unius duorum duarum duorum
D. uni uni uni duobus duobus duobus
Ab. uno una uno duobus duobus duobus
31. solo SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. solus sola solum soli solae sola
Ac. solum solam solum solos solas sola
G. solius solius solius solorum solarum solorum
D. soli soli soli solis solis solis
Ab. solo sola solo solis solis solis
32. todo, entero SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. totus tota totum toti totae tota
Ac. totum totam totum totos totas tota
G. totius totius totius totorum totarum totorum
D. toti toti toti totis totis totis
Ab. toto tota toto totis totis totis NOTA. En los pronombres se han marcado sus desinencias características, diferentes de las de los adjetivos 2ª-1ª-2ª
Paradigmas de la declinación latina 6
TERCERA DECLINACIÓN
TEMAS EN CONSONANTE
sin desinencia en n. y v. sg. (m. y f.) con -s en n. y v. sing. (m. y f.) irregular (m.)
33. cónsul 34. soldado 35. Júpiter SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR
N. consul consul-es miles milit-es Iuppiter
V. consul consul-es miles milit-es Iuppiter
Ac. consul-em consul-es milit-em milit-es Iov-em
G. consul-is consul-um milit-is milit-um Iov-is
D. consul-i consul-ibus milit-i milit-ibus Iov-i
Ab. consul-e consul-ibus milit-e milit-ibus Iov-e
no tiene PLURAL
irregular (m. y f.) neutro irregular (neutro)
36. buey, vaca 37 cabeza 38. camino SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
N. bos bov-es caput capit-a iter itiner-a
V. bos bov-es caput capit-a iter itiner-a
Ac. bov-em bov-es caput capit-a iter itiner-a
G. bov-is boum capit-is capit-um itiner-is itiner-um
D. bov-i bubus capit-i capit-ibus itiner-i itiner-ibus
Ab. bov-e bubus capit-e capit-ibus itiner-e itiner-ibus
TEMAS EN -i TEMAS MIXTOS
Masculinos y Femeninos Neutros Masculinos y Femeninos
39. ciudadano 40. mar 41. ciudad
SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
N. civis cives mare mari-a urbs urbes
V. civis cives mare mari-a urbs urbes
Ac. civem cives mare mari-a urbem urbes
G. civis civi-um maris mari-um urbis urbi-um
D. civi civibus mari maribus urbi urbibus
Ab. cive civibus mari maribus urbe urbibus CUARTA DECLINACIÓN
QUINTA DECLINACIÓN
42. ejército 43. cuerno, ala del ejército 44. cosa, asunto SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR
N. exercitus exercitus cornu cornua res res
V. exercitus exercitus cornu cornua res res
Ac. exercitum exercitus cornu cornua rem res
G. exercitus exercitu-um cornus cornuum rei rerum
D. exercitui exercitibus cornui cornibus rei rebus
Ab. exercitu exercitibus cornu cornibus re rebus
La vida del romano estuvo siempre asociada a la guerra. Al principio por estar rodeado de pueblos más poderosos que aspiraban a controlar su territorio, y cuando se convirtió en un Imperio por las presiones de los pueblos fronterizos y los levantamientos de los pueblos conquistados. Además, los romanos establecieron el principio de la disuasión por la fuerza que Cicerón resumió en su famosa sentencia si vis pacem, para bellum ("si quieres la paz, prepara la guerra").
Paradigmas de la declinación latina 7
ADJETIVOS DECLINADOS POR LA TERCERA DECLINACIÓN
DE TRES TERMINACIONES
45. agudo, agrio (temas en vocal)
SINGULAR PLURAL
MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO
N. acer acris acre acres acres acria
V. acer acris acre acres acres acria
Ac. acrem acrem acre acres acres acria
G. acris acris acris acrium acrium acrium
D. acri acri acri acribus acribus acribus
Ab. acri o acre acri o acre acri o acre acribus acribus acribus
DE DOS TERMINACIONES
46 (39-40). todo SINGULAR PLURAL
MASC.-FEM. NEUTRO MAS.-FEM. NEUTRO
N. omnis omne omnes omnia
V. omnis omne omnes omnia
Ac. omnem omne omnes omnia
G. omnis omnis omnium omnium
D. omni omni omnibus omnibus
Ab. omni omni omnibus omnibus
Anverso de moneda dedicada a César,
con la figura de Venus
47 (39-40). tres PLURAL
MASC.-FEM. NEUTRO
N. tres tria
Ac. tres tria
G. trium trium
D. tribus tribus
Ab. tribus tribus
El Foro Romano (del latín forum, 'plaza del mercado' o 'lugar al aire libre') era el centro de negocios privados y públicos de la antigua Roma. Estaba situado en la parte central de una ciudad, un lugar público donde, además, tenía lugar la asamblea del pueblo.
COMPARATIVOS DE SUPERIORIDAD (= temas en consonante)
48 (33 y 37). más fuerte SINGULAR PLURAL
MASC.-FEM. NEUTRO MASC.-FEM. NEUTRO
N. fortior fortius fortiores fortiora
V. fortior fortius fortiores fortiora
Ac. fortiorem fortius fortiores fortiora
G. fortioris fortioris fortiorum fortiorum
D. fortiori fortiori fortioribus fortioribus
Reverso de una moneda de Diocleciano Ab. fortiore fortiore fortioribus fortioribus
DE UNA TERMINACIÓN
49. feliz (= temas en vocal, salvo n. y voc. sing.)
SINGULAR PLURAL
MASC.-FEM. NEUTRO MASC.-FEM. NEUTRO
N. felix felices felicia
V. felix felices felicia
Ac. felicem felix felices felicia
G. felicis felicium
D. felici felicibus
Ab. felici felicibus
Reverso de moneda dedicada a César
Paradigmas de la declinación latina 8
50. prudente (= temas en vocal, salvo n. y voc. sing.)
SINGULAR PLURAL
MASC.-FEM. NEUTRO MASC.-FEM. NEUTRO
N. prudens prudentes prudentia
V. prudens prudentes prudentia
Ac. prudentem prudens prudentes prudentia
G. prudentis prudentium
D. prudenti prudentibus
Ab. prudenti / -e prudentibus
Moneda dedicada a Trajano
51 (33 y 37). pobre SINGULAR PLURAL
MASC.-FEM. NEUTRO MASC.-FEM. NEUTRO
N. pauper pauperes paupera
V. pauper pauperes paupera
Ac. pauperem pauper pauperes paupera
G. pauperis pauperum
D. pauperi pauperibus
Ab. paupere pauperibus
Moneda dedicada a Diocleciano
Recopilación: Antonio López Gámiz