PLAN DE ORIENTACIÓN EDUCATIVA CURSO 2020-21

PLAN DE ORIENTACIÓN EDUCATIVA

CURSO 2020-21

IES COSME LÓPEZ RODRÍGUEZ

ÍNDICE

1. Introdución. Presentación do Plan de Orientación

2. Características do contexto.

3. O departamento de orientación. Composición, organización e

funcionamento.

4. Análise de necesidades.

5. Obxectivos xerais para o curso 2019-2020.

6. Estratexias de intervención.

6.1. Plan de apoio o proceso de ensino/aprendizaxe.

6.2. Plan de Atención á Diversidade.

6.3. Plan de Acción Titorial.

6.4. Plan de Orientación Académica e Profesional.

6.5. Programa de habilidades sociais.

7. Avaliación do plan de orientación.

8. Bibliografía

ANEXOS

I. Plan de acción titorial

II. Plan de orientación académica e profesional

III. Programación da espacialista en pedagoxía terapéutica

IV. Programación da especialista en audición e linguaxe

1. INTRODUCIÓN. PRESENTACIÓN DO PLAN DE ORIENTACIÓN.

Esta programación reflicte as liñas prioritarias de actuación do Departamento

de Orientación do IES Cosme López Rodríguez de A Rúa para o curso académico

2020-2021.

No marco educativo actual considérase a orientación como inherente á propia

educación, que trata de contribuír á formación integral do alumnado, á implicación

e ao asesoramento das familias e demais axentes da comunidade educativa.

A súa tarefa consiste en promover e facilitar o desenvolvemento persoal, educativo

e profesional do alumno/a a través da axuda técnica e do asesoramento

necesarios. A orientación educativa e profesional enténdese como un “medio

necesario para o logro dunha formación personalizada, que propicie unha

educación integral en coñecementos, destrezas e valores”. (Artigo 1. da LOE).

A orientación e a acción titorial convértense así nun dos factores determinantes da

calidade e mellora do ensino. E a práctica orientadora un continuo que comeza coa

escolarización do alumnado e finaliza ao termo do ensino non universitario, un

continuo que inclúe a toda a poboación escolar ao marxe do tipo e grao de

diversidade que presente.

Os principios sobre os que se fundamenta o concepto e as funcións da orientación,

coherentes cos de comprensividade e diversidade, fan referencia a unha tarefa

xeneralizada, continuada, preventiva, integrada na función docente, potenciadora

da intervención social e respectuosa coa orixinalidade do alumnado.

A orientación educativa e profesional deberase desenvolver nos tres niveis que

estruturan a organización escolar:

- na aula, acción titorial,

- no centro, departamento de orientación e

- na zona escolar da provincia, equipos de orientación específicos.

Todo isto baixo unha formulación sistémica de intervención, é dicir,

orientación como proceso e responsabilidade compartida por todo o equipo

docente, coordinada polo profesorado titor e asistida pola orientadora e

polos servizos externos de apoio.

PRINCIPIOS DA ORIENTACIÓN.- A concepción da orientación está sustentada e

fundamentada nos principios de prevención, desenvolvemento e intervención

social. A acción orientadora deberíase anticipar ás situacións e non centrarse

unicamente nunha demanda concreta, algo a ter en conta de xeito fundamental no

plantexamento do noso traballo:

- Prevención: orientación como un dereito de todo educando en todo

momento e non únicamente cando apareza unha problemática

específica.

- Desenvolvemento: o alumnado na súa interacción co medio vai

estruturando as súas capacidades, habilidades e destrezas ademais da

súa personalidade. Trátase de crear un contexto motivador que estimule

eses cambios.

- Intervención social: a intervención orientadora non debe ter en conta só

ao individuo, senón que debe dirixirse ao contexto educativo e social no

que se desenvolve.

MARCO LEGAL.- O Decreto 120/1998 de ordenación da orientación educativa e

profesional en Galicia e a Orde do 24 de xullo de 1998 que desenvolve o decreto

anterior, e as sucesivas circulares anuais marcan as pautas e directrices que se

deben seguir para acadar os obxectivos establecidos.

Son estes documentos os marcos xerais a través dos cales se desenvolverá o plan

de traballo do Departamento de Orientación no centro, tendo ademais en conta o

Regulamento Orgánico para os IES, e por suposto como referente máis inmediato

a Circular 10/2010 pola que se ditan instrucións para unificar as actuacións e

establecer as accións prioritarias dos servizos de orientación educativa e

profesional da comunidade autónoma de Galicia.

As instrucións do 30 de xullo de 2020, da Dirección Xeral de Educación,

Formación Profesional e Innovación educativa en relación ás medidas educativas

que se deben adoptar no curso académico 2020/21, nos centros docentes da

Comunidade Autónoma de Galicia.

Así como o Protocolo de prevención da transmisión da COVID-19 no alumnado

con necesidades educativas especiais para o ámbito educativo que forman parte

da xestión do proceso de ensino-aprendizaxe derivadas da situación de crise

sanitaria provocada polo COVID-19, condicionarán as actuación que se

desenvolverán durante o curso dentro da programación do departamento de

orientación.

2. CARACTERÍSTICAS DO CONTEXTO

No IES Cosme López Rodríguez impártense ensinanzas de ESO, Bacharelato e

Formación Profesional Básica e Grao Medio. Está situado na Rúa, unha vila duns

5000 habitantes situada no val de Valdeorras. É un municipio de poboación

concentrada, que ten como principais recursos a louxa, a automoción e a

viticultura. Existe ademais no pobo un CEIP adscrito ao noso e un centro

concertado de Secundaria moi próximo a este IES.

O noso IES escolariza ademáis alumnado procedente dos concellos limítrofes de

Petín, O Bolo (o CEIP deste concello tamén está adscrito ao noso) e Larouco,

estes dous últimos máis rurais e alonxados, o que dificulta a comunicación escola-

familia.

Cabe salientar que o nivel social, económico e cultural das familias é medio/baixo.

O claustro está formado por 31 profesores e profesoras.

En canto ao alumnado:

ESO

• 1º ESO: 2 grupos, 28 alumnos/as.

• 2º ESO: 2 grupos, 27 alumnos/as



BACHARELATO

• 1º BAC: 28 alumnos/as

• 2º BAC: 20 alumnos/as

que cursan as modalidades de:

- Humanidades e Ciencias Sociais

- Ciencias e Tecnoloxía

FPB

• 1º FPB: 1 grupo, 10 alumnos/as

• 2º FPB: 1 grupo, 13 alumnos/as

F. P GRAO MEDIO

• 1º FPGM: 17 alumnos/as

3. O DEPARTAMENTO DE ORIENTACIÓN. COMPOSICIÓN, ORGANIZACIÓN E

FUNCIONAMENTO

Entendemos o Departamento de Orientación coma un órgano de coordinación

das accións orientadoras e titoriais que se levan a cabo no IES. O que supón a

relación das súas actividades coas tarefas que desenvolvan os órganos de

goberno e de coordinación docente, por considerar que as actuacións de todos se

complementan, apoiánse e influenciándose mutuamente. De feito entendemos que

a meirande parte das actuacións (moitas delas responsabilidade directa da

xefatura de departamento segundo a lexislación vixente) precisan da colaboración

dos distintos membros da comunidade educativa, especialmente do profesorado e

do equipo directivo, para saír adiante.

Constitúese o Departamento segundo o establecido ao respecto na lexislación

vixente, sendo os seus membros para o presente curso os seguintes:

- Xefa do Departamento de Orientación: Noah Rodríguez Rodríguez

- Especialista en Pedagoxía Terapéutica: Julia Trincado Vicente

- Especialista en Audición e Linguaxe: Mª Elena Borrazas Verdía

- Representante da área científico-tecnolóxica: Consuelo Pérez Álvarez

- Representante da área lingüístico.social: Camilo González Ricoy

- Representante del área de FOL: Manuela Enríquez Rodríguez

- Orientadora dos Centros adscritos: Mª Elena López Rodríguez

O horario de traballo organízase na procura dunha racionalización do tempo e do

esforzo adicado aos diferentes aspectos da orientación.

Teremos que diferenciar a organización en función da modalidade de ensino.

No caso de ensino presencial:

Os membros do departamento reuniranse una vez ao mes, os martes ás 11:00,

baixo a convocatoria da xefa do departamento. Non obstante realizaranse as

reunións que se consideren según se vaian vendo as necesidades. Ademáis,

terase contacto máis estreito coa PT e AL.

A xefa do Departamento levantará acta dos acordos adoptados en todas as

reunións.

Para a coordinación e o seguimento do Plan de Orientación realizarase, alomenos,

unha reunión trimestral coa responsable da orientación nos colexios adscritos ao

departamento.

No caso de ensino a distancia:

Reunión todos os martes a través de videochamada e contacto telefónico diario có

profesorado de apoio para realizar asesoramento e atención ao alumno con

necesidade específica de apoio educativo.

De acordo coas funcións atribuidas ao departamento entendemos como ámbitos

prioritarios de acción os seguintes:

- O apoio aos Procesos de Ensino e Aprendizaxe

- O apoio ao Plan de Acción Titorial

- O apoio ao Plan de Orientación Académica e Profesional

4. ANÁLISE DE NECESIDADES

A escolarización no centro de alumnos/as de diferentes etapas educativas fai que

xurdan diferentes necesidades en función da etapa.

Considerando o contexto no que está inmerso o centro e tomando como fontes

prioritarias de información a observación (percepción do clima do centro), a

revisión dos documentos curriculares, as actas de avaliación, os informes

individualizados dos alumnos/as, as demandas e aportacións efectuadas polos

diferentes membros da comunidade educativa, e, sobre todo, o plan de orientación

e a memoria do curso pasado, podemos sintetizar como principais necesidades a

considerar as seguintes:

ALUMNADO

• Prestarase especial atención aos aspectos

socioemocionais deribados da situación de alerta sanitaria

que estamos a vivir.

• Continuar coa atención á diversidade do alumnado

que o precisa, adecuando o proceso de ensino-

aprendizaxe as súas necesidades.

• Potenciar a atención personalizada ao alumnado

que o precise, especialmente con adaptación curricular.

• Establecer as respostas axeitadas para atender ás

necesidades educativas que se detecten.

• Favorecer procesos de convivencia no centro

axudando a formar cidadáns responsables, autónomos e

participativos.

• Facilitar un mellor autocoñecemento dos aspectos

persoais dos alumnos e alumnas, que proporcione

elementos facilitadores da toma de decisións (elección de

optativas, de estudos superiores, etc).

• Deseñar programas de intervención específicos.

PROFESORADO

• Unificar pautas de acción titorial fundamentalmente

na etapa de educación secundaria obrigatoria.

• Asesorar aos titores/as e aos equipos docentes de

cara a facilitar a toma de decisións dos alumnos e

alumnas.

• Asesorar sobre aspectos didácticos e para dar

resposta á diversidade.

• Colaborar co profesorado de PT e AL na atención

ao alumnado que recibe apoio específico.

• Ofrecer ao profesorado en xeral recursos que

fomenten a tolerancia e mellora da convivencia.

• Implicar ao profesorado no funcionamento do

Departamento de Orientación.

• Crear unha canle de comunicación efectiva e

coordinación entre as etapas educativas e dentro destas

entre os distintos ciclos e niveis.

FAMILIAS

• Implicar ás familias no funcionamento do centro,

concretamente no proceso de ensino/aprendizaxe dos

seus fillos/as.

• Informar e formar ás familias dos alumnos/as que

reciben apoio, acerca da súa evolución, así como das

distintas actuacións a levar a cabo.

• Informar sobre as saídas profesionais dos seus

fillos/as, así como asesorar para complementar a

orientación no fogar.

5. OBXECTIVOS XERAIS PARA O CURSO 2020-2021

Vista a análise de necesidades e tendo en conta que o plan de orientación

abrangue no seu plano de actuación a todos os compoñentes da comunidade

educativa (alumnado, profesorado e familias), propoñemos coma obxectivos xerais

para o presente curso os seguintes:

Referidos ao alumnado:

• Contribuir á personalización da educación favorecendo o desenvolvemento

de todos os aspectos da persoa concreta e individual.

• Previr as dificultades de aprendizaxe e contribuir a superalas cando se

produzan, axustando a resposta educativa ás necesidades particulares do

alumno/a.

• Identificar e atender as necesidades educativas do alumnado, tanto

ordinarias como especiais, actuando sempre de xeito preventivo.

• Favorecer os procesos de madurez persoal, de desenvolvemento da propia

identidade e dun sistema de valores.

• Fomentar e traballar na resiliencia como aspecto salientable nestes

momentos para afrontar de maneira óptima situacións de adversidade.

• Facer o seguemento de alumnado con MAD, revisando e modificando se

fose preciso.

• Coñecer a evolución xeral do alumnado, especialmente o atendido pola

profesora de PT, AL e FPB.

• Amosarlles xeitos pacíficos de resolver conflitos.

• Fomentar o autocoñecemento e autoestima, atendendo ao

desenvolvemento persoal e social.

• Colaborar na tarefa de educar para a igualdade.

• Amosar estratexias e técnicas de traballo intelectual.

• Ofrecer orientación académico-profesional ao longo das etapas, incluíndo a

preparación para a inserción laboral.

• Informar das novidades do sistema educativo.

• Fomentar a igualdade de xénero.

Referidos ao centro e equipo docente:

• Colaborar e asesorar ao centro en cuestións organizativas e pedagóxicas.

• Organizar a atención ao alumnado con dificultades de aprendizaxe,

asesorar e ofertar materiais.

• Colaborar e asesorar na realización e seguemento de MAD.

• Asesoramento na labor titorial.

• Promover actuacións que melloren a convivencia no centro e que se

incluirán no correspondente plan.

• Contribuir á axeitada relación entre os distintos integrantes da comunidade

educativa, especialmente entre profesor/a-alumno/a e centro-familias.

Referido ás familias:

• Asesorar na orientación vocacional dos/as fillos/as.

• Ofrecer información sobre o sistema educativo, residencias, becas e axudas

ao estudo, etc.

• Ofrecer pautas de actuación que melloren a comunicación e convivencia

familiar e nos casos de acoso entre iguais.

Referidos a outras institucións:

• Coordinar as accións orientadoras co CEIP “Manuel Respino” e o CEIP de

O Bolo.

• Colaborar con institucións externas co fin de concretar actuacións que

poidan redundar no desenvolvemento integral do alumnado.

6. ESTRATEXIAS DE INTERVENCIÓN

6.1. PLAN DE APOIO AO PROCESO DE ENSINO/APRENDIZAXE

6.1.1 OBXECTIVOS:

• Coñecer a situación curricular do alumnado.

• Axustar a resposta educativa ás necesidades detectadas mediante medidas

curriculares e organizativas.

• Asesorar e colaborar co profesorado na atención á diversidade.

• Contribuir á mellora da convivencia no entorno do alumnado.

6.1.2. ACTUACIÓNS PRIORITARIAS:

Co equipo docente:

• Organizar a atención á diversidade cos especialistas en PT, AL, e

profesorado de aula.

• Coordinar cos/as titores/as do alumnado con NEAE a atención e

seguimento.

• Asesoramento e colaboración na implementación de MAD ao longo do

curso.

Co alumnado:

• Xornada de acollida ao alumnado procedente dos CEIP adscritos (“Manuel

Respino” e O Bolo).

• Detección de necesidades educativas extraordinarias e/ ou especiais.

• Realización de avaliacións psicopedagóxicas.

• Apoio por parte do profesorado a alumnado con dificultades de aprendizaxe

e necesidades educativas especiais.

• Revisión e seguemento de alumnado con MAD.

• Fomento da convivencia e resolución pacífica de conflitos a través do Plan

de Acción titorial.

Coas familias:

• Asesoramento sobre o papel da familia no proceso de ensino-aprendizaxe

individualmente e a través da escola de familias.

6.2. PLAN DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

a) Apoio de especialistas (pedagoxía terapéutica e audición e linguaxe):

Contamos con:

- Unha profesora de PT con horario completo, que atende ao alumnado

con NEAE nos cursos 1º e 2º de ESO.

- Unha especialista en AL con horario completo que atende ao alumnado

con NEAE nos cursos 1º e 2º de ESO.

b) Exención da 2ª lingua estranxeira en 1º e 2º de ESO:

Medida dirixida ao alumnado con dificultades de aprendizaxe, especialmente nas

linguas. Durante a exención da segunda lingua estranxeira o alumnado recibe

reforzo principalmente nas linguas.

Hai 6 alumnos/as exentos nesta materia en 1º de ESO e 12 alumnos/as en 2º de

ESO.

d) Exención da lingua galega

Medida á que pode acollerse o alumnado procedente doutras comunidades

autónomas ou do estranxeiro durante dous cursos.

e) Agrupamentos:

Este curso NON contamos con esta medida por falta de persoal docente.

g) Adaptacións Curriculares Significativas:

Ao inicio do curso precisan Adaptación Curricular Siginificativa como resposta as

súas necesidades educativas seis alumnos/as de 2º da ESO.

h) Reforzo Educativo do profesorado nas súas respectivas asignaturas:

Debería ser o primeiro nivel de atención á diversidade. Aportaranse materiais e

asesoramento para poder desenvolver esta función.

Este curso comezamos con 7 alumnos/as en 1º de ESO e11 alumnos/as en 2º da

ESO con reforzo educativo.

i) Optatividade:

A rexida polos decretos correspondentes.

j) Avaliación Psicopedagóxica:

Competencia da xefatura do Departamento de Orientación.

6.2.2 ORGANIZACIÓN DOS APOIOS

- Organización dos apoios

O criterio xeral adoptado é proporcionar unha resposta educativa adaptada á

diversidade de capacidades, intereses e ritmos de aprendizaxe do alumnado co fin

de facilitar o logro dos obxectivos a cada etapa educativa. Os criterios específicos

para organización dos apoios e distribución dos recursos son os detallados no Plan

Xeral de Atención a Diversidade do centro.

Seguindo ese criterios de atención e organización dos apoios establecidos no Plan

Xeral de Atención a Diversidade para o presente curso académico 2020-2021 os

apoios organízanse da seguinte maneira:

Apoio fóra da aula pola profesora de Pedagoxía Terapeútica Audición e Linguaxe e

outros profesores:

Curso Alumnos/as Necesidade

Educativa

Horas

Semanais

Materias

1ºB 1 Dificultades

específicas de

Aprendizaxe

2 horas Lingua Galega (1 h)

Lingua Castelá (1 h)

2º A 3 Adaptación

Curricular

7 horas Matemáticas (4h)

Lingua Galega (2h)

Lingua Castelá (1h)

2º B 1 Adaptación

Curricular


Lingua Galega (2h)


2º B 1 TEA 8 horas Matemáticas (4h)

Lingua Galega (2h)


2º B 2 Dificultades

específicas de

aprendizaje

2 horas Lingua Galega (1h)


Apoios dentro da aula ordinaria pola profesora de Pedagoxía Terapeútica, Audición

e Linguaxe e outros profesores:

Curso Alumnos/as Necesidade

Educativa

Horas

Semanais

Materias

1ºA 4 Dificultades de

Aprendizaxe


Lingua Galega (4h)


1ºB 4 Dificultades

específicas de

Aprendizaxe


Lingua Galega (2h)


2º A 3 Adaptación

Curricular

2 horas Lingua Galega (1h)


2º A 1 Dificultades de

Aprendizaxe

1 hora Lingua Castelá (1h)

2º B 1 Adaptación

Curricular

2 horas Lingua Castelá (1h)

Física e Química (1h)

2º B 1 TEA 3 horas Lingua Castelá (1h)

Inglés (1h)

Física e Química (1h)

Realizarase unha avaliación continua da consecución dos obxectivos propostos e

das medidas tomadas, introducíndose as medidas correctoras oportunas, sempre

que o progreso non sexa positivo ou se detecten novas necesidades ao longo do

curso.

NO CASO DE ENSINO A DISTANCIA

Partindo dos recursos telemáticos cós que conte cada alumno

empregaremos diferentes vñias de comunicación.

a) No caso do alumnado conectado empregaremos a aula virtual do centro

e a plataforma ciscowebex cando haxa que realizar explicacións dos

temas a traballar.

b) No caso do alumnado desconectado as vías de comunicación serán o

teléfono e o correo postal para entregar as tarefas.

6.3. PLAN DE ACCIÓN TITORIAL

No noso marco educativo a titoría constitúe o primeiro nivel da orientación

educativa. É o titor quen vai desenvolver as accións de orientación en relación co

grupo de alumnos/as que titoriza, contando coa cooperación, apoio e axuda dos

demais profesores/as do grupo, equipo directivo, membros do departamento de

orientación e equipo de orientación específico, no seu caso.

Nun proceso educativo integral e personalizado a función titorial forma parte da

propia acción docente e, en certo modo, identifícase con ela. Pódese defini-la

acción titorial como o conxunto de accións educativas que se deseñan e realizan

nun centro educativo para favorecer no alumnado a aprendizaxe, a integración dos

coñecementos e experiencias, a toma de decisións e o desenvolvemento da súa

personalidade.

A acción titorial constitúe polo tanto unha tarefa esencial que, pola súa

trascendencia, non se pode limitar a unhas sesións illadas, nin recaer baixo a

responsabilidade dun só profesor ou profesora, senón que debe ser unha das

pezas clave da armazón pedagóxica do centro e, como tal, responsabilidade

compartida polo conxunto do profesorado. Neste senso, a acción titorial

constitúese en elemento fundamental para levar a cabo unhas intencións

educativas que se propoñen a formación integral da persoa, entendendo a

aprendizaxe como un proceso de construcción persoal, e que pretenden dar

resposta á diversidade existente no alumnado.

6.3.1. OBXECTIVOS DO PLAN DE ACCIÓN TITORIAL

1. Coidado socioemocional da comunidade educativa.

2. Axudar ao desenvolvemento integral do alumnado realizando un

seguimento personalizado durante o proceso de ensino-aprendizaxe a

través das titorías e das coordinacións entre os departamentos didácticos, o

equipo educativo, os titores, a xefatura de estudos e o departamento de

orientación.

3. Educar en valores e normas, así como en axudar ao alumnado a formarse

unha imaxe axustada de si mesmo, ter un grao de autoestima e actitudes

que mostren seguridade e accións emprendedoras.

4. Cooperar co proceso de integración, inserción e respecto a todos os

sectores da comunidade educativa, de xeito que a convivencia e a

participación se convirtan en elementos que definen o estilo de

funcionamento do centro.

5. Colaborar coas familias e outras institucións ou asociacións para contribuír

a toma de decisións que o alumno/a debe asumir ao longo da súa

permanencia no centro.

6.3.2. ACTIVIDADES

Actividades co alumnado:

- Entrega aos titores antes do comezo do curso actividades de acollida para

traballar o coidado socioemocional do alumnado

- Entrega aos titores (a través do correo electrónico), dunha selección de

actividades para cada nivel educativo ao principio de curso e ao longo do

mesmo.

- Atención individualizada en casos concretos.

- Organización de charlas/obradoiros/visitas sobre diferentes temas para os

distinos grupos (orientación académica e vocacional, sexualidade, drogas,

internet …)

Actividades co profesorado:

- Reunións mensuais da orientadora cos/as titores/as dos diferentes grupos

co orientador para intercambiar información sobre as características dos

grupos, alumnos/as con dificultades de aprendizaxe, revisión de

expedientes...

- Unificar criterios de actuación, seguimento e valoración das medidas a

tomar.

- Seguimento cos titores/as dos diferentes grupos, dos programas ou

actividades que estamos a desenvolver cos alumnos/as segundo as

necesidades detectadas.

- Asesorar na atención ás dificultades que poidan xurdir a nivel de grupos ou

na atención a casos concretos.

Actividades coas familias:

- Reunións colectivas dos titores/as coas familias establecidas no Plan de

Acollida do centro.

- Reunións individuais para intercambiar información ou asesorar sobre a

marcha educativa dos fillos/as.

- Facilitar a participación das familias a través de reunións colectivas e

individuais para informarlles sobre os estudos dos seus fillos e fillas.

- Organización de charlas/obradoiros para familias co fin de contribuir á súa

participación na vida do centro e no desenvolvemento persoal e académico

dos/as fillos/as.

NO CASO DE ENSINO A DISTANCIA:

Có Alumnado

A orientaora levará a cabo atención individualizada a través de teléfono, correo

electrónico e/ou aula virtual, e videoconferencia na atención a grupos. Asimesmo

prestará información a través da páxina web do IES, no apartado de orientación.

Có Profesorado

• Titores:

Contacto semanal a través do teléfono ou correo electrónico para levar a cabo o

seguimento do alumno das correspondentes titorías coa seguinte distribución:

Luns: Seguimento 1º ESO

Martes: Seguimento 2º ESO

Mércores: Seguimento 3º ESO

Xoves: Seguimento 4º de ESO e Formación profesional

Venres: 1º e 2º de bacharelato

• Có resto do profesorado:

Asesoramento nos momentos en que éste o demande a través do teléfono

móbil e correo electrónico.

• Coas Familias

- Contacto directo a través do teléfono coas familias do alumnado con

necesidade específica de apoio educativo para atender as necesidades que

vaian xurdindo.

- Asesoramento a través da páxina web do IES, no apartado de orientación

sobre orientación académica e profesional e convivencia e coidado

emocional de todos os membros da familia.

6.3.3. RECURSOS

Os recursos que poderían ser necesarios para o deseño e desenvolvemento do

PAT son:

Recursos persoais: Departamento de Orientación, titores/as e maior número de

profesorado posible, CCP, Claustro, institucións do entorno…

Recursos materiais: Bibliografía sobre titoría, material práctico para traballar nas

horas de titoría (habilidades sociais, autoestima…), páxinas web…

Recursos organizativos: Reunión mensual do Departamento de Orientación,

reunións do orientador cos titores/as, reunións conxuntas e individuais coas

familias, escola de familias…

6.3.4. CRITERIOS DE AVALIACIÓN

A avaliación será continua. Teremos en conta os seguintes criterios de valoración:

- Os equipos educativos dos diferentes grupos asistirán ás reunións programadas

polos titores/as.

- Os titores farán unha valoración das actividades unha vez rematadas: a través da

observación valorarán a motivación do alumnado, o grao de participación á hora de

realizar as distintas actividades, o material empregado, a temporalización... Fará

tamén unha valoración final dos programas levados a cabo: efectividade,

adecuación dos recursos, da temporalización...

En base aos resultados se elaborarán as propostas de mellora coa finalidade de

modificar aqueles aspectos que infulirían na efectividade do plan: motivación dos

implicados, recursos empregados, temporalización, validez dos cuestionarios en

canto á información proporcionada...

6.4. PLAN DE ORIENTACIÓN ACADÉMICO-PROFESIONAL

6.4.1. OBXECTIVOS

- Axudar ao alumnado a coñecerse a sí mesmo (aptitudes, intereses).

- Dar a coñecer as posibilidades de movemento dentro do sistema educativo.

- Desenvolver estratexias de busca de información sobre o sistema educativo

e mundo laboral.

- Aprender a tomar decisións sobre a elección de materias e estudos

postobrigatorios.

- Facilitar a transición á vida activa.

- Axudar ao alumnado no seu proceso de autoorientación e toma de decisións

sobre estudios superiores.

- Facilitar información sobre as novidades do Espazo Europeo de Educación

Superior e residencias, becas,etc.

6.4.2. ACTUACIÓNS

CO ALUMNADO

- Dinámicas propostas aos titores/as a través do PAT (autocoñecemento,

habilidades básicas para o traballo, traballo en equipo…).

- Información (no grupo clase por parte da orientadora) sobre itinerarios na

ESO ciclos formativos de grao medio e superior, o bacharelato, a

universidade, etc.

- Organización de charlas informativas por parte de expertos.

- Asistencia a unha feira de asesoramento universitario (de maneira virtual).

- Asesoramento individualizado en casos de maior incertidume.

COAS FAMILIAS

- Organización de charlas informativas.

- Asesoramento individualizado.

- Escola de familias.

NO CASO DE ENSINO A DISTANCIA:

A orientadora levará a cabo atención individualizada a través de teléfono, correo

electrónico e/ou aula virtual, e videoconferencia na atención a grupos. Asimesmo

prestará información a través da páxina web do IES, no apartado de orientación.

6.5. PROGRAMA DE HABILIDADES SOCIAIS

No noso sistema educativo introdúcense nas diferentes área curriculares, actitudes e

valores sociais que son necesarios para a convivencia e as relacións interpersoais

establecidas no marco da escola. Pero nas situacións interactivas que se producen no

ámbito escolar, non todos os alumnos e alumnas se relaciónan dun xeito socialmente

hábil por carecer, algún deles, dos repertorios básicos necesarios para interactuar

debido a problemas de tipo afectivo, familiar ou de outra índole. Por isto, non basta

cunha aprendizaxe meramente incidental, senón que se necesita unha intencionalidade

para que o alumnado aprenda comportamentos sociais que favorezan a súa

socialización.

Con este programa pretendemos traballar actitudes favorecedoras dunha maior

comunicación dos adolescentes así como darles oportunidades para practicar a solución

de problemas en relacións interpersoais. Practicando as Habilidades Sociais pódense

producir importantes beneficios persoais o que repercutirá, sen dúbida, na mellora da

convivencia no centro así como na inserción social en xeral, pois cando un individuo

posúe unha positiva competencia social redunda de maneira tamén positiva na súa

adaptación escolar, social e psicolóxica.

Os destinatarios deste programa serán o alumnado de ESO así como o alumnado

que sexa remitido reitarademente á aula de atención educativa e convivencia coa

finalidade de correxir condutas disruptivas e mellorar a integración no centro educativo.

6.5.1. OBXECTIVOS

Marcamos coma obxectivos deste programa:

- Mellorar a competencia social e emocional para interactuar de forma

axeitada coas persoas do entorno.

- Reducir as condutas pasivas e agresivas.

- Favorecer o comportamento asertivo, adoptando actitudes de respecto,

cooperación, participación e interese cara ás demais persoas.

6.5.2. CONTIDOS

Neste programa se traballarán os seguintes contidos:

Habilidades básicas de interacción social: se traballarán as condutas sociais de

cortesía incidindo naquelas actitudes que favorecen e facilitan as situacións

de interacción cos demais: os saludos, o sorriso, a mirada, as normas

básicas de conversa, o pedir e conceder favores...

Habilidades para relacionarse cos iguais: os cumplidos para sentirse ben cando

os das e os recibes, compartir, xogos cooperativos... favorecendo a actitude

positiva ante os demais.

Habilidades para expresar sentimentos, emocións e opinións: aceptar e rexeitar

críticas e así evitar condutas agresivas, aprender a decir non de xeito

adecuado sen sentirse mal e sen facer sentir mal aos demais, preguntar por

qué para aclarar malentendidos e equivocacións que poidan dar lugar a

situacións desagradables, expresar emocións e sentimentos...

6.5.3. ACTIVIDADES

Utilizaranse os programas:

- “Ser persoa e relacionarse” de Manuel Segura Morales.

- Programa de pensamento prosocial “REIAS”.

Ademáis, a través do PAT a orientadora proporá aos titores/as dinámicas para

traballar habilidades sociais, cohesión grupal, etc.

7. AVALIACIÓN DO PLAN DE ORIENTACIÓN

- Obxectivos da avaliación:

O Plan de Orientación someterase a un proceso continuo de avaliación

formativa. Estas actividades irán encamiñadas a:

1. Valorar en qué medida imos acadando os obxectivos propostos.

2. Obter máis e mellor información sobre as características do sistema

socioeducativo no que se encontra o noso alumnado.

3. Mellorar os deseños da intervención orientadora e psicopedagóxica

para corrixilos ou adaptalos de cara a conseguir unha maior eficacia.

- Criterios de avaliación:

1. Grao de consecución dos obxectivos propostos

2. Grao de adecuación das actividades realizadas

3. Grao de adecuación dos recursos utilizados

4. Grao de satisfacción dos implicados

5. Grao de participación e implicación do todos os axentes

educativos

6. Grao de adecuación dos materiais de avaliación psicopedagóxica

e do reforzo educativo realizado

7. Efectos acadados e non previstos

8. Conflictos e dificultades xurdidas e formas de resolve-las

- Momentos da avaliación:

1. Avaliación inicial: constituída pola análise de necesidades

2. Avaliación formativa: realizada ó final de cada actividade concreta

3. Avaliación final: realizarase ó final de curso e os resultados serán

incluídos na memoria final do departamento. Esta avaliación

servirá de base para manter no vindeiro curso algún aspecto do

plan, así como modificar aqueles que se consideren precisos.

8.-BIBLIOGRAFÍA E WEBGRAFÍA

A) BIBLIOGRAFÍA

ADELL, M.A.(2004) Estrategias para mejorar el rendimiento académico de los

adolescentes. Madrid: Psicología Pirámide.

AJURIAGUERRA, J. (1990) Manual de psiquiatría infantil. Barcelona: Masson.

ÁLVAREZ, M. y BISQUERRA, R. (1996). Manual de orientación y tutoría.

Barcelona: Praxis, 337.

ALVARIÑO ALEJANDRO, MD, CARNOTA CARNEIRO, MP., GARCÍA LÓPEZ,A.,

GONZALÉZ IGLESIAS, F., QUINTELA VIÑA, E. e SANZ LOBO, M.D ((2005)

Convivir, vivir con. Xunta de Galicia.

BAILEY, J. (2004) De sexo también se habla. SM. (Madrid)

BINABURO ITURBIDE, J.A e MUÑOZ MAYA, B. (2007) Educar desde el conflicto.

Junta de Andalucía.

DSM-5. (2014) Manual diagnóstico y estadístico de trastornos mentales. Editorial

Médica Panamericana.

ELIAS, M.J., TOBIAS, S.E. e FRIENDLANDER, B.S. (2001). Educar adolescentes

con inteligencia emocional. Barcelona: Plaza y Janés.

FERNÁNDEZ RODRIGUEZ, C. 2003) Aprender a estudiar. Madrid: Pirámide.

GARCÍA LABIANO, J.M. (2004) Programa de acción tutorial para la educación

secundaria obligatoria. Madrid: CISSPRAXIS.

GIL MARTÍNEZ, R. (1997) Manual para tutorías y departamentos de orientación.

Barcelona: Praxis.

GÜELL, M. (2005) ¿Por qué he dicho blanco si quería decir negro? Técnicas

asertivas para el profesorado y formadores. Barcelona: Grao.

IZAL MARIÑOSO, M.C. (2005) Tutoría de valores con preadolescentes. Madrid:

CCS.

JIMÉNEZ ORTEGA, J. (1994). Método práctico de técnicas de estudio. Madrid:

Visor.

MUZÁS RUBIO, M.D., OÑAE PAREJO, M.V, PÉREZ PESA, E. e ZÁRATE

ARGOTE, A. (2010) Preparo mi futuro: programa para la toma de decisión en la

ESO. San Sebastián: Ed. Donostiarra.

PÉREZ DE PABLOS, S. (2003) El papel de los padres en el éxito escolar de los

hijos. Madrid: Aguilar.

RIVAS, F. (1995). Manual de asesoramiento y orientación vocacional. Madrid:

Síntesis, 383-419.

RODRIGUEZ, N. (2004)Guerra en las aulas: cómo tratar a los chicos violentos y a

los que sufren sus abusos (4 a 16 años).Madrid: Ed. Temas de Hoy SA.

RODRIGUEZ DE LA TORRE, M.E. (2003) Stop al fracaso escolar: el cerebro al

100%. Barcelona: Grijalbo.

RODRÍGUEZ ESPINAR, S. (coord..), ÁLVAREZ, M., Echeverría, B. y Marín, M.A.

(1993). Teoría y práctica de la orientación educativa. Barcelona: PPU.

SABER PARA VIVIR e QUE ME DICES (varios monográficos de varios anos

comprendidos entre 2006-2010)Vigo: Nova Galicia Edicións.

SELVINI PALAZZOLI, M. (1990) El mago sin magia.Barcelona: Paidós Educación.

SOBRADO FERNANDEZ, L. (ed)(1998) Estratexias de orientación

psicopedagóxica no ensino secundario. Santiago: Laiovento.

SOBRADO FERNANDEZ, L.(1990) Intevención psicopedagógica y orientación

educativa. Barcelona: PPU.

VALLEJO-NÁGERA, J.A (DIR.) (1991) Guía práctica de psicología. Madrid: Temas

de Hoy.

VVAA. (2001) Cómo tomar decisións sobre o teu futuro: guía de orientación

vivencial para adolescentes. Servizo Galego de Igualdade: Xunta de Galicia.

ZÁRATE ARGOTE, A, MUZÁS RUBIO, M.D e PÉREZ PRESA, E. (2008)¡Me

decido! Programa para la toma de decisión en el bachillerato. San Sebastián: Ed.

Donostiarra.

B) WEBGRAFÍA (escolma)

www.maestroteca.net

www.esadgalicia.es

http://apoegal.blogia.com

www.isftic.mepsyd.es/profesores

www.uhu.es/cine.educacion/cineyeducacion/index.htm

http://ntic.educacion.es/w3//eos/MaterialesEducativos/mem2006/aprender_estudiar

/index2.html

www.alimentacionyvida.org/adol-Portada.html

www.kekiero.es

http://yaq.es/

http://internacional.universia.net

www.ticne.es (solucións TIC para ANEE)

http://ciug.cesga.es/index.html

www.orientaline.com

www.altascapacidades.org

www.brujulaeducativa.com

http://todofp.es/

www.dgt.es/educacionvial/DGT-Home_buscar_.html

www.juntadeandalucia.es/averroes/

http://www.maestroteca.net/

http://www.esadgalicia.es/

http://apoegal.blogia.com/

http://www.isftic.mepsyd.es/profesores

http://www.uhu.es/cine.educacion/cineyeducacion/index.htm

http://ntic.educacion.es/w3/eos/MaterialesEducativos/mem2006/aprender_estudiar/index2.html

http://ntic.educacion.es/w3/eos/MaterialesEducativos/mem2006/aprender_estudiar/index2.html

http://www.kekiero.es/

http://yaq.es/

http://www.ticne.es/

http://www.wikisaber.es/

http://www.altascapacidades.org/

http://www.brujulaeducativa.com/

http://www.dgt.es/educacionvial/DGT-Home_buscar_.html

http://www.juntadeandalucia.es/averroes/

http://cvc.cervantes.es/ensenanza/default.htm

www.educaguia.com

www.xuventude.net/querote-mais.html

www.padresycolegios.com

www.cienciafacil.com

www.educarex.es

www.ceapat.org/verIndex.do

www.aplicacioneseducativas.net

www.movimientocontralaintolerancia.com

www.soldados.com

www.pnsd.msc.es

www.educacionenvalores.org

http://mariajosediaz-aguado.tk

www.needirectorio.com

www.educaweb.com/esp/servicios/monografico/orientacionprofesional

www.wikioficios.org

www.guiajuvenil.com/

www.sgep.org

www.youtube.com/user/pantallasamigas

http://internetamiga.net/

www.orientared.com/

http://orientacion.educaweb.com/es/presentacion

http://cvc.cervantes.es/ensenanza/default.htm

http://www.educaguia.com/

http://www.padresycolegios.com/

http://www.cienciafacil.com/

http://www.educarex.es/

http://www.ceapat.org/verIndex.do

http://www.aplicacioneseducativas.net/

http://www.movimientocontralaintolerancia.com/

http://www.soldados.com/

http://www.pnsd.msc.es/

http://www.educacionenvalores.org/

http://mariajosediaz-aguado.tk/

http://www.needirectorio.com/

http://www.educaweb.com/esp/servicios/monografico/orientacionprofesional

http://www.wikioficios.org/

http://www.guiajuvenil.com/

http://www.sgep.org/

http://www.youtube.com/user/pantallasamigas

http://internetamiga.net/

http://www.orientared.com/

A Rúa, en 15 de outubro de 2020.

A orientadora

Asdo. Noah Rodríguez Rodríguez

Anexo I

PLAN DE ACCIÓN TITORIAL

1. XUSTIFICACIÓN

A acción titorial pódese definir como o conxunto de accións educativas que

se levan a cabo nun centro educativo para favorecer no alumnado a aprendizaxe, a

integración dos coñecementos e experiencias, a socialización, a toma de decisións

e o desenvolvemento da súa pesonalidade. Por esta razón débese considerar que

a acción titorial está íntimamente relacionada co desenvolvemento da función

docente.

A través desde PAT establécense os criterios e procedementos que

regularán a organización e funcionamento da acción titorial deste IES.

2. MARCO LEGAL

Para deseñar este PAT tomamos como referencia o seguinte marco

lexislativo:

- Lei Orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade

educativa, que modifica parcialmente a previa a Lei Orgánica 2/2006, do 3

de maio, de Educación (LOE), e establece o novo marco no que se van

desenvolver todas as accións educativas, incluída a orientación.

- Decreto 120/ 98 do 23 de abril polo que se regula a orientación educativa e

profesional en Galicia (DOG do 27/4/98).

- Orde do 24 de xullo de 1998 pola que se establece a organización e

funcionamento da orientación educativa e profesional en Galicia (DOG do

31/ 7/ 98).

- Circular 10/2010 da Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e

Innovación Educativa, pola que se ditan instruccións para coordinar as

actuacións e establecer as accións prioritarias dos servizos de orientación

educativa e profesional na comunidade autónoma de Galicia.

- Decreto 86/2015 polo que se establece o currículo da educación secundaria

obrigatoria e de bacharelato na comunidade autónoma de Galicia.

- Resolución do 27 de xullo de 2015, da Dirección Xeral de Educación,

Formación Profesional e Innovación Educativa, pola que se ditan

instruccións no curso académico 2015/2016 para a implantación do currículo

da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato nos centros docentes

da Comunidade Autónoma de Galicia.

- RESOLUCIÓN do 29 de maio de 2019, da Dirección Xeral de Educación,

Formación Profesional e Innovación Educativa, pola que se ditan instrucións

para o desenvolvemento, no curso académico 2019/20, do currículo

establecido no Decreto 86/2015, do 25 de xuño, da educación secundaria

obrigatoria e do bacharelato nos centros docentes da Comunidade

Autónoma de Galicia.

- As instruccións do 30 de xullo de 2020, da Dirección Xeral de Educación,

Formación Profesional e Innovación educativa, en relación ás medidas

educativas que se deben adoptar no curso académico 2020/21 en Galicia,

nos centros docentes que se imparten ensinanzas de educación secundaria

obrigatoria e o bacharelato

3. DIAGNÓSTICO DE NECESIDADES/CONTEXTUALIZACIÓN

Tendo en conta a situación de alerta sanitaria que estamos a vivir teremos en

conta este curso as instruccións do 30 de xullo de 2020 que destacan a especial

atención aos aspectos socioemocionais da comunidade educativa, elaborando un

programa de apoio soioemocional por COVID-19 e a formación en educación para

a saúde ao longo do curso.

Ademáis, como todos os anos, se terá en conta a diagnose presentada no POE,

centrándonos nas necesidades relativas á acción titorial entre as que cabería

destacar as seguintes:

- Necesidade dunha maior coordinación entre o Departamento de Orientación e

os/as titores/as dos diferentes grupos para levar a cabo o Plan de Acción Titorial.

- Necesidade de ofertar respostas educativas consensuadas para aqueles

alumnos/as que presentan n.e.a.e.: establecemento de reforzo educativo dentro e

fóra da aula, procedemento para a elaboración de adaptacións curriculares...

- Necesidade de favorecer o proceso de aprendizaxe dos alumnos/as a través de

adquisición de hábitos de estudo, dominio das técnicas instrumentais básicas

(lectura, escritura, cálculo e razoamento).

- Necesidade dunha relación fluída coas familias como requisito para favorecer o

desenvolvemento persoal, social, académico e vocacional dos/as alumnos/as.

- Necesidade de informar sobre itinerarios educativos, estudos posteriores, etc.

para contribuir a unha axeitada toma de decisións por parte dos/as alumnos/as en

canto a elección de modalidades de Bacharelato, ciclos formativos, estudios

universitarios, etc.

- Necesidade de informar ás familias sobre o sistema educativo, alternativas

educativas e laborais, etc. para que axuden ós seus fillos na toma de decisións

vocacionais.

4. DESEÑO DO PAT

Tendo en conta as demandas dos titores/as e a necesidade de artellar un

PAT consensuado, que responda ás necesidades reais de cada grupo e

centrándose en aspectos prácticos, a Xefatura do Departamento de Orientación

propón as directrices para a concreción dun PAT para o presente curso 2020-21.

A partir dos bloques de programación que a continuación se expoñen, e que

responden aos obxectivos xerais de calquera acción titorial e partindo das

propostas dos propios titores e do profesorado en xeral, irase confeccionando o

PAT adaptándoo a cada un dos cursos e grupos.

4.1. OBXECTIVOS:

A. Obxectivos xerais:

• Impulsar o desenvolvemento psicosocial dos alumnos/ás.

• Optimizar os procesos de ensino/aprendizaxe.

• Coordinar a acción educativa do Equipo Docente.

• Orientar ós pais/nais na súa labor educativa.

B. Obxectivos específicos:

- Desenvolver un nivel axeitado de autoconcepto e autoestima.

- Facilitar a integración na Etapa e no grupo-clase

- Coidar os aspectos emocionais posteriores á situación de

confinamento e o retorno ás clases presenciais.

- Desenvolver a madureza vocacional, asesorando na toma de

decisións tanto a nivel de optatividade como de que facer ao

finalizar a ESO/Bacharelato.

- Impulsar a participación dos alumnos/as nas actividades non

lectivas e extraescolares.

- Promover no alumnado actitudes relacionadas coa solidariedade,

tolerancia, respeto mutuo, a non discriminación, a cooperación, a

amizade... mediante a participación do alumnado nas diferentes

actividades complementarias desenvolvidas no colexio.

- Previr e detectar dificultades nas aprendizaxes instrumentais e

escolares, equipando convenientemente o alumnado coas

estratexias técnicas e hábitos axeitados.

- Coordinar as respostas educativas axeitadas ás dificultades de

aprendizaxe que se produzan no grupo clase ou nos suxeitos

considerados individualmente.

- Coordinar os procesos de avaliación das aprendizaxes do

alumnado, así como a súa promoción.

- Facilitar a reflexión dos alumnos/as sobre os seus propios procesos

de aprendizaxe.

- Impulsar e desenvolver estratexias de aprendizaxe autónoma e

reflexiva "aprender a aprender" en estreita vinculación coas distintas

áreas.

- Coordinar o proceso de avaliación dos diferentes profesores/as.

- Coordinar o axuste das programacións ás necesidades educativas

do grupo-clase e dos alumnos/as individualmente considerados.

- Asesorar e coordinar a avaliación e a promoción intercurso.

- Asesorar os titores e ao profesorado en xeral, na elaboración do

informe individualizado de avaliación e demais documentos oficiais

de avaliación.

- Fomentar a participación dos pais/nais nas actividades do centro

- Proporcionar as familias información sobre a marcha dos seus

fillos/as.

- Asesoralos nos conflitos ou situacións problemática que poidan ter

cos seus fillos.

- Solicitarlles a súa colaboración nas actividades de reforzo e apoio

escolar que sexan necesarias para os seus fillos/as.

4.2. BLOQUES DE CONTIDOS:

1º DA E.S.O.

→ 1º TRIMESTRE

- Programa de apoio socioemocional por COVID-19: dossier con actividades de

acollida para realizar unha valoración que permita coñecer o estado emocional do

alumnado despois do confinamento, recuperar a convivencia no centro escolar e

promover un acompañamento emocional, para poder detectar aqueles casos nos

que aparezan dificultades socioemocionais.

- Actividades de acollida ó alumnado: presentación do titor/a, coñecemento das

aulas, horarios, materias, normas do centro, amosar as instalacións no caso do

alumnos de 1º da E.S.O. e alumnos/as doutros cursos de nova incorporación ó

centro.

- Recollida inicial de información de cada alumno/a: revisión do expediente do

alumno/a, informacións recollidas nas xornadas de acollida a alumnos/as.

- Coñecemento do NOF por parte do alumno/a: explicación e realización de

actividades sobre o mesmo.

- Elección de delegado/a: coñecemento das funcións do delegado, reflexión sobre

as características dun bo delegado/a, proceso de elección (constitución da mesa

electoral, electores, candidatos/as, acta de elección,..)

- Acollida a pais/nais: presentación de titores; dar a coñecer as normas de

funcionamento do centro; entrega de documentación informativa.

- Prevención e hixiene fronte o SARS-CoV-2, a cargo do persoal sanitario do centro

de saúde da Rúa.

- Planificación e organización do estudo: cuestionario de avaliación inicial e

actividades ó respecto que proporciona a Orientador.

- Habilidades sociais básicas. Coñecemento e práctica de habilidades sociais básica

para fomentar a interrelación do alumnado, coñecemento e convivencia.

- Uso responsable e perigos das novas tecnoloxías

- Actividades de reflexión de preavaliación.

- Sesións de avaliación e medidas a tomar: aspectos burocráticos da avaliación por

parte do titor/a, comunicación dos resultados ós pais/nais,…

→ 2º TRIMESTRE

- Reflexión sobre os resultados da 1º avaliación.

- Técnicas de estudo para mellorar resultados.

- Drogas e alcohol, dentro do fomento de hábitos de vida saudables, a cargo da

Cruz Vermella

- Actividades de reflexión de preavaliación



→ 3º TRIMESTRE

- Coñecemento do sistema educativo: a etapa E.S.O. (POAP).

- Actividades de HHSS.

- Alimentación e vida activa, dentro das actividades propostas pola Cruz Vermella.


- Información sobre o documento “Consello Orientador”

- Sesión de avaliación: aspectos burocráticos por parte do titor/a, comunicación dos

reslutados ós pais/nais,…

2º DA E.S.O.

→ 1º TRIMESTRE






- Actividades de acollida ós alumnos/as: presentación do titor/a, coñecemento das

aulas, horarios, materias, normas do centro.

- Recollida de información de cada alumno/a: revisión do expediente do alumnos/as,

información recollida nas xornadas de acollida a alumnos/as.

- Coñecemento do NOF por parte dos alumnos/as: explicación e realización de

actividades sobre o mesmo.

- Elección de delegado/a: coñecemento das funcións do delegado/a, reflexión sobre

as características dun bo delegado/a, proceso de elección (constitución da mesa

electoral, electores, candidatos/as, acta de elección,…)

- Acollida a pais/nais: presentación dos titores; dar a coñecer as normas de

funcionamento do centro, entrega de documentación informativa,..


de saúde da Rúa.

- Planificación e organización do estudo.

- “Uso responsable das novas tecnoloxías” a través do Plan Director



parte do titor/a, comunicación dos resultados ós pais/nais ,..

→ 2º TRIMESTRE

- Reflexión sobre resultados da 1º avaliación.

- Saúde Afectiva-sexual, a cargo da Cruz Vermella

- Programa de HHSS

- Desenvolvemento da unidade didáctica “Ni ogros ni princesas”


- Sesións de avaliación e medidas a tomar: aspectos burocráticos de avaliación por

parte do titor, comunicación dos resultados ós pais,..

→3º TRIMESTRE

- O proceso de toma de decisións: fases do proceso e actividades sinxelas de toma

de decisións mediante a realización de casos prácticos (POAP).

- Orientación académica: 3º ESO opcionalidade e implicacións futuras

- Continuación programa de HHSS.



- Sesións de avaliación: aspectos burocráticos de avaliación por parte dos titores,

comunicación dos resultados ós pais/nais ,…

3º DA E.S.O.

→1º TRIMESTRE






- Actividades de acollida ós alumnos/as: presentación do titor/a, coñecemento das

aulas, horarios, materias, normas do centro,…

- Recollida inicial de información de cada alumno/a: cuestionario personal inicial,

revisión de expediente do alumno/a,…

- Coñecemento do NOF por parte do alumno.

- Elección de delegado/a.




de saúde da Rúa.

- Repaso das técnicas de estudo e profundización nas técnicas nemotécnicas.




→ 2º TRIMESTRE

- Reflexión sobre a 1º avaliación

- “Imaxe corporal e relación sociais”. Obradoiro a cargo do Programa Quérote +




→3º TRIMESTRRE

- Explicación do sistema educativo. (POAP)

- O proceso de toma de decisións: fases dos proceso e actividades de toma de

decisións mediante a realización de casos prácticos (POAP).

- Orientación académica e profesional: Implicacións das eleccións de 4º da ESO

(LOMCE)

- Prevención da violencia de xénero, dentro das charlas propostas polo Plan

Director.



- Sesións de avaliación: aspectos burocráticos de avaliación por parte do titor/a,

comunicación dos resultados ós pais/nais ,..

4º DA E.S.O.

→ 1º TRIMESTRE






- Actividade de acollida ó alumnado: presentación do titor/a, coñecemento das aulas,

horarios, materias, normas do centro,..

- Recollida de información de cada alumno/a: cuestionario personal inicial, revisión

do expediente do alumno/a,..

- Coñecemento do NOF por parte do alumnado.



funcionamento do centro, entrega de documentación informativa.


de saúde da Rúa.

- Planificación e organización do estudo

- Obradoiro “Discriminación por razón de sexo”, Cruz Vermella




→2º TRIMESTRE

- Reflexión sobre os resultados da 1º avaliación

- O proceso de toma de decisións (POAP).

- Realización de cuestionarios de interese profesionais (POAP).

- Actividades de reflexión de preavaliación:


parte do titor/a, comunicación dos resultados ós pais/nais,..

→3º TRIMESTRE

- Información sobre as distintas posibilidades ó rematar a E.S.O.

- A demanda profesional: introducción de técnicas de búsqueda de emprego (como

realizar un C.V., unha carta de presentación, como enfrontarse a unha entrevista

de traballo, resposta a anuncios,…)

- Información sobre datos de interese para o alumnodo para a toma de decisións

finais ó rematar a etapa.



- Sesións de avaliación: aspectos burocráticos de avaliación por parte do titor/a,

comunicación dos resultados ós pais/nais,…

FORMACIÓN PROFESIONAL BÁSICA

→1º TRIMESTRE






Actividades de acollida ós alumnos/as: presentación do titor/a, coñecemento das

aulas, horarios, normas do centro,..

- Recollida de información inicial de cada alumno.

- Coñecemento do NOF por parte do alumnado.

- Elección de delegado/a: coñecemento das funcións do delegado/a, reflexión

sobre as características dun bo delegado/a, proceso de elección.

- Acollida a pais/nais: presentación do titor/a, dar a coñecer as normas de

funcionamento do centro, entrega de documentación informativa.


de saúde da Rúa.

- Actividades de técnicas de estudo.

- Actividades de habilidades sociais, facendo un especial fincapé nos bloques de

Autoconcepto e autoestima.


- Sesións de avaliación: aspectos burocráticos de avaliación por parte do titor/a, comunicación dos resultados ós pais/nais,…

→2º TRIMESTRE


- Acoso Escolar, a cargo da Cruz Vermella.

- Información sobre as distintas posibilidades ó rematar a FPB

- Técnicas de búsqueda de emprego.




→3º TRIMESTRE


- Realización dun inventario de intereses profesionais.

- Asesoramento individualizado ó alumnado que o solicite ou o necesite.



parte do titor/a, comunicación de resultados aos pais,…




BACHARELATO






- Actividades de acollida ós alumnos: presentación do titor/a, coñecemento das

aulas, materias, normas do centro, horarios.

- Recollida de información inicial.

- Coñecemento do NOF por parte do alumno.





de saúde da Rúa.

- Información ó alumnado ó longo do curso escolar sobre temas de interese:

convocatoria de becas, probas de acceso á universidade, o ingreso na

universidade, os ciclos formativos de grao superior,…

- Orientación académica e profesional de carácter individual.

- Visita virtual á algunha feira universitaria galega

- Información individualizada ás familias por parte do titor/a ou orientadora cando o

demanden.

- Asesoramento individualizado ó alumnado que o necesite ou o solicite.



ACTIVIDADES ORGANIZADAS PARA TODO O CENTRO:

- Conmemoración do “Día contra a violencia de xénero” a través de diversas

actividades elaboradas durante a hora de titoria e polos diferentes departamentos

didácticos, destinadas a promover a igualdade entre homes e mulleres. Concursos

de lemas e microrelatos.

- Conmemoración do “Día Internacional dos Dereitos Humanos”.

- Conmemoración do “Día escolar da non Violencia e da Paz” co visionado de

estractos de diversas películas adaptadas a idade do alumnado e actividades

posteriores a dito visionado. Alguna das películas que empregamos son: La Ola,

American History X, Titanes: hicieron historia,…

- Conmemoración do “Día da muller traballadora” a través do visionado de diversos

videos sobre o xurdimento deste día que irá acompañada de actividades previas e

posteriores o visionados dos mesmos.

- Celebración do día mundial da saúde con diferentes actividades ao longo da

xornada lectiva.

AVALIACIÓN DA TITORÍA

BLOQUES

DE

CONTIDOS

ACTIVIDADES MATERIAIS AXENTES TEMPORALIZACIÓN

Avaliación da

titoría

- Análise das

actividades

realizadas, dos

resultados obtidos,

- Enquisa Titores 3º trimestre.

das dificultades

atopadas, das

propostas de

mellora.

REUNIÓNS COS PAIS

BLOQUES

DE

CONTIDOS

ACTIVIDADES MATERIAIS AXENTES TEMPORALIZACIÓN

Reunións cos

pais/nais

- Informar

sobre

funcionamento

do curso.

- Informar

sobre os

resultados da

avaliación,

tanto

individual

como grupal.

- Informar

sobre

itinerarios

posibles e/ou

saídas

académicas e

profesionais.

- Informar

sobre medidas

de atención á

diversidade

que se vaian a

tomar,

implicándoas.

- Documentos

remitidos polo

profesorado

sobre o

rendemento do

alumnodo ou

do grupo en

xeral

- Titores.

- Profesorado

en xeral.

-

Orientadora.

Ó longo do curso.

4.3.- ASPECTOS METODOLÓXICOS:

A línea de traballo que levaremos a cabo ríxese pola elaboración conxunta

de materiais para a titoría, actualmente contamos con un amplo dossier de

actividades para a E.S.O., que servirán como punto de partida.

Tomaremos como referentes os principios metodolóxicos sinalados na

lexislación vixente, polo que para desenvolver tales bloques de contidos

recurriremos ás seguintes técnicas metodolóxicas:

• Utilizar unha metodoloxía activa, participativa, interactiva e constructiva.

• Partir das ideas previas dos alumnos/as, favorecendo aprendizaxes

funcionais, significativos e constructivos.

• Favorecer actitudes positivas caro o aprendizaxe e a utilización das técnicas

de estudo, a igualdade de xénero, a resolución pacífica de conflitos,…

• Desenvolver estrategias de Aprender a aprender, resolución pacífica de

conflitos, hábitos saúdabres, …

• Recurrir á técnica de Mediación sempre que sexa posible, xa que é preciso

a participación voluntaria de tódolos implicados.

• Utilización de técnicas de dinámica de grupos, aprendizaxe por modelado,

aprendizaxe por descubrimento e autoinstrucións.

4.4.- RECURSOS:

Estos xa se sinalan no mesmo apartado do POE, polo que decidimos non

volver a reflexalos aquí. Ademais, compre deixar claro que os materiais máis

relevantes para cada tarefa sinálanse tamén no cadro correspondente.

5. IMPLEMENTACIÓN:

Todas as actividades e bloques de contidos sinalados con anterioridade

desenvolverande de forma mixta, tal e como sinala Rodríguez Moreno, e dicir, a

través das distintas áreas curriculares e da hora de titoría, contando tamén con que

algunhas delas levaranse a cado a través de actividades complementarias.

ENSINO A DISTANCIA:

No caso de ter que cambiar a modalidade de traballo a distancia, os titores coa

colaboración do departamento de orientación facilitarán información sobre as

temáticas anteriormente descritas a través da plataforma dixital e o apartado de

orientación da páxina web do IES.

AXENTES DA ACCIÓN TITORIAL.

- Titor ou Titora

A súa principal función é a mediadora, sendo o punto de referencia do

alumnado para a súa relación co resto do centro e coas familias.

As responsabilidades xirarán en torno a dous núcleos básicos:

• Cada alumno ou alumna do centro terá asignado un titor ou unha titora

que será o seu vínculo co centro, tanto a nivel individual como do grupo

ao que pertenza.

• As familias do alumnado ou os seus responsables terán no titor/a do

alumno/a o primeiro interlocutor para todo o que faga referencia ao seu

fillo ou filla.

Persoalmente, o titor ou titora será responsable de:

1) Realizar unha sesión semanal de titoría cos alumnos/as que ten ao seu

cargo.

2) Representar ou facer de voceiro do alumnado dun grupo, expresando diante

do equipo de profesores demandas, inquietudes, conflictos... xurdidos no

grupo.

3) Xestionar a información disponible sobre o alumnado do seu grupo respecto

do equipo de profesores, se o hai. Coidar e ter o día os rexistros de titoría.

4) Presidir as xuntas de avaliación.

5) Facilitar a cooperación e a boa relación entre o profesorado e as familias ou

responsables do alumnado.

6) Informar sobre actividades docentes e rendemento académico á familia e

alumnos.

7) Participar no desenvolvemento do PAT.

8) Seguir o proceso de ensino-aprendizaxe do alumnado.

9) Coordinar as Adaptacións Curriculares dos seus titorandos.

10) Facilitar a integración do alumnado.

11) Orientar ao alumnado.

12) Colaborar co Departamento de Orientación.

Responsabilidades colectivas.

O Equipo educativo, colectivamente, responsabilizarase de:

• Realizar o diagnóstico, seguimento, avaliación e orientación do alumnado

nos aspectos relacionados cos obxectivos xerais da acción titorial.

• Coordinar os contidos comúns e optativos, a metodoloxía e as estratexias

de aula e a avaliación para o seu grupo de alumnos/as.

• Realizar un diagnóstico inical a partir da observación en tódolos ámbitos do

proceso de aprendizaxe, priorizando o dominio dalgunhas capacidades e

actitudes básicas: Comprensión oral e escrita, razoamento, motivación,

estilo de aprendizaxe, participación...

• Organizar de forma coordinada a aprendizaxe de recursos instrumentais

para o estudo.

• Desenvolver unha actividade coordinada destinada a dotar ao alumnado de

estratexias que permitan o traspaso das aprendizaxes.

• Compartir aspectos relevantes, de tipo persoal, que non poden observarse

na aula, xa que son datos obtidos a través de cuestionarios, entrevistas,...,

realizadas co alumnado, coas súas familias ou servicios sociais.

• Utilizar o seguimento compartido do alumnado para, unha vez

diagnosticados os éxitos, erros, déficits, atopar e compartir fórmulas para

incidir sobre eles, sexa introducindo cambios na programación de aula sexa

a través de estratexias de compensación.

• Establecer criterios sobre as necesidades educativas que deben ser obxecto

dunha atención compensatoria e definir as características que tería que ter

esta actividade. Decidir o perfil do alumnado do seu grupo que se orienta

cara a actividades compensatorias novas ou previstas no centro. Realizar o

seguimento e a avaliación das actividades compensatorias.

• Participar no desenvolvemento do PAT.

Responsabilidades individuais.

Individualmente, cada membro do equipo educativo, terá a responsabilidade

de:

• Contribuír a dinamización do grupo-clase desde a práctica docente cotiá.

• Incorporar á programación de aula aspectos que contribúan ao

autocoñecemento e á autoestima do alumnado, a crear expectativas

positivas, a exercer a autonomía e a toma de decisións e a orientación

académica e profesionalmente ao alumnado.

• Coordinar os contidos da actividade docente xeral e efectuar as adaptacións

que se consideren necesarias na programación de aula.

• Coordinar as metodoloxías usadas por cada profesor/a na aula,

reflexionando sobre as características comúns e buscando e adaptando as

que sexan máis favorecedoras. Axustar a programación segundo os

principios de axuda educativa.

• Dar e solicitar, en equipo educativo, información relevante respecto ao

marco e contexto de cada alumno/a, o que deberá contribuír ao

coñecemento, seguimento e avaliación do proceso individual do alumnado.

• Tomar nota dos acordos aos que se chegue en equipo educativo e

transmitirllo aos seus equipos de área.

• Participar no desenvolvemento do PAT.

6. ORGANIZACIÓN E FUNCIONAMENTO:

Designación de titores.

Neste curso os titores foron designados tendo en conta os seguintes criterios:

- Disponibilidade horaria.

Horarios:

- Cada titor/a adicará dentro do seu horario unha hora lectiva semanal

para a titoría do seu grupo de alumnos.

- Cada titor/a destinará unha hora complementaria semanal destinada á

atención a pais.

- Cada titor/a solicitará a axuda do Departamento de Orientación para a

coordinación do PAT cando o considere necesario.

Modelo de organización e Funcionamento:

a. Correspóndelle á Xefa de Estudos coordinar e dirixir a acción dos

titores coa colaboración do Departamento de Orientación.

b. A Xefatura de Estudos terá as reunións que considere necesario

para o bo funcionamento da acción titorial.

c. Os titores deberán programar, de acordo coas liñas xerais

marcadas neste PAT, as actividades específicas titoriais que

desenvolverán ao longo do curso. Poderán solicitar a axuda do

Departamento de Orientación.

d. Os titores poderán convocar as reunións que consideren

necesarias cos equipos docentes do seu curso para o bo

funcionamento da acción titorial.

e. O D.O. contribuirá o desenvolvemento do PAT, baixo a dirección

da Xefatura de Estudos, asesorando os titores nas súas funcións,

facilitándolles os recursos necesarios e intervindo na medida das súas

posibilidades cando os titores o soliciten.

7. AVALIACIÓN E SEGUIMENTO:

A avaliación do PAT farase atendendo ós seguintes criterios:

- Grao de consecución dos obxectivos propostos.

- Grao de adecuación das actividades realizadas.

- Grao de adecuación dos recursos.

- Grao de adecuación da temporalización/secuenciación.

- Grao de satisfacción dos implicados.

- Efectos conseguidos e non previstos.

Ademais, contemplaranse os tres momentos esenciais de toda avaliación:

-Avaliación inicial:

Consiste en saber qué necesitan os destinatarios e logo facer unha

priorización de necesidades, atendendo ó principio de realidade, que sirva como

base para o deseño dos programas.

-Avaliación formativa:

Realízase durante o transcurso dunha actividade e permite modificar

determinados aspectos dun programa durante a posta en práctica.

-Avaliación final:

É a que se realiza ó final dun proceso e ten como finalidade determinar os

logros acadados e tomar decisións a máis longo prazo con respecto o programa.

Os indicadores que podemos empregar para levar a cabo esta avaliación son

numerosos, pero entre eles cabería destacar os seguintes:

- Se os obxectivos propostos recollen tódolos ámbitos da acción titorial.

- Se os contidos permiten a consecución dos obxectivos propostos.

- Se a temporalización se axusta ao horario xeral do alumnado.

- Se se empregan gran cantidade de estratexias metodolóxicas en función do tipo de

contidos e das características do alumnado.

- Se o profesorado coñece e utiliza os recursos do entorno.

- Grao de satisfacción dos distintos integrantes.

- Grao de coordinación entre os implicados.

Coma recursos para facer a avaliación do PAT se utilizarán, sobre todo, a

observación de cada actividade e as entrevistas cos titores/as e o alumnado en

xeral, así como a finais de curso os cuestionarios para titores/as e alumnos/as

sobre a valoración das titorias.

ANEXO II

PLAN DE ORIENTACIÓN ACADÉMICO-PROFESIONAL

Ten como finalidade favorecer a toma de decisións de carácter académico

por parte do alumnado. É importante que á hora de decidir, o alumno se informe

por diferentes medios, reflexione e tome as decisións máis acordes coas súas

capacidades, intereses e motivacións.

1. OBXECTIVOS:

1. Coordinar a Orientación académica dos alumnos ao longo da súa permanencia

no Centro, especialmente no tránsito á E.S.O.

2. Proporcionar ao alumno/a estratexias, información e recursos necesarios que lle

proporcionen un coñecemento máis obxectivo de si mesmo.

3. Recoñecer as opcións educativas e profesionais que propón a sociedade na

actualidade.

4. Axudar ao alumnado a desenvolver estratexias para afrontar o proceso de toma

de decisións.

5. Implementar habilidades sociais e de comunicación.

6. Fomentar a coordinación entre os diferentes membros da comunidade

educativa.

Estes obxectivos organízanse en torno a tres eixes principais:

1. O autocoñecemento: como son, como me vexo e como me ven os demais,

que me gusta, que se me dá ben, que quero ser.

- Aptitudes, habilidades, traxectoria escolar.

- Valores, intereses, motivacións.

- Personalidade, autoestima, actitudes.

- Aspiracións, expectativas, proxectos, afeccións.

- Situación familiar, socio-económica e cultural.

2. Coñecemento do sistema educativo: a E.S.O

- Optatividade

- E despóis da ESO, qué?

- Bolsas de axuda ao estudo.

3. Toma de decisións: resolución de problemas.

2. ÁMBITOS DE ACTUACIÓN

- Elaboración e difusión de documentos para o alumnado sobre a E.S.O.

- Asesoramento individualizado a pais/nais, profesores e alumnos/as.

- Organización da sesión de acollida no I.E.S. e das charlas, a alumnado e

familias, sobre a nova etapa educativa.

- Actividades que promovan unha autoimaxe axustada

- Actuacións destinadas a favorecer HHSS.

- Informar sobre a situación actual do mercado laboral

- Informar sobre as distintas posibilidades que oferta o sistema educativo

3. IMPLEMENTACIÓN:

3.1.- Criterios de actuación

A metodoloxía a empregar para levar a cabo estas actuacións tentará en

todo momento favorecer un clima de colaboración, diálogo e participación tanto na

relación entre o alumnado como entre o profesorado.

O Departamento de Orientación pretende ser unha entidade disposta a colaborar

en todo momento con calquera membro da comunidade educativa, favorecendo ó

mesmo tempo a actividade de aquel con quen colabora.

Dende o Departamento de Orientación, nas acción emprendidas, procurarase unha

metodoloxía que implique tanto á toda a comunidade educativa coma os servizos

do contorno, con accións globais que repercutan en todo o proceso educativo.

Para acadar isto empregaremos os dous modelos de intervención que de seguido

se expoñen:

Modelo de programas, usarase cando se observe unha necesidade e non

se produza a demanda esperada, coa intención de adiantarse aos acontecementos

e incidir no problema o máis rápido posible. A acción está encamiñada á

prevención e o desenvolvemento, e seguiranse as seguintes fases:

1. Análise do contexto

2. Detección de necesidades

3. Formulación de obxectivos

4. Planificación de actividades

5. Desenvolvemento do programa

6. Avaliación do programa.

O Modelo de consulta utilizarase para dar resposta ás demandas

manifestadas ou requeridas, coa intención de establecer un contexto de

colaboración para traballar co persoal docente nun programa no que todos se

sintan implicados. Este modelo aplicarase nos informes psicopedagóxicos e nas

demandas do profesorado ou titores con respecto ás necesidades individuais ou de

grupo. A acción deste modelo articularase ao redor de tres elementos:

1. O orientador asume o rol de consultor, que intervirá de forma indirecta co

cliente a través do mediador.

2. O mediador (titor, profesores, pais, etc) interveñen directamente co cliente, a

partir de propostas do orientador.

3. O destinatario último recibe unha intervención directa do mediador e indirecta

do orientador.

As actuacións correspondentes a este modelo serán:

1. Definición da consulta a través do informe da situación aportado polo

profesorado.

2. Avaliación de necesidades e recursos, na que colaborarán a orientadora e o

mediador.

3. Proposta de intervención consensuada entre o orientador e o mediador

4. Desenvolvemento do programa polo mediador

5. Avaliación do programa polo mediador e o orientador.

Así mesmo compre sinalar que unha grande parte das actuacións formuladas

inseriranse no desenvolvemento das programacións das distintas áreas e outras a

través do PAT. Os responsables do desenvolvemento serán todos os profesores,

coordinados polo titor e estes polo xefe de estudos e o departamento de

orientación.

ENSINO A DISTANCIA:

No caso de ter que continuar coa modalidade a distancia se realizarán

videoconferencias para asesorar aos distintos niveis da ESO, bacharelato e

formación profesional básica sobre a elección dos diferentes itinerarios a seguir e

toma de decisións en xeral.

Asimesmo a través do teléfono e o correo electrónico poderán facer as consultas

que precisen de maneira individual.

Algunhas das nosas actuacións serán:

1. Deseñar o Plan de Orientación Académica e Porfesional (P.O.A.P)

2. Sensibilizar á comunidade educativa da necesidade de desenvolver o POAP e

da súa coordinación entre todos os axentes que interveñen en cada curso.

3. Formación inicial e continua aos profesores e titores sobre as necesidades

detectadas á hora de implantar o POAP ou daquelas que van xurdindo durante

proceso de ensino-aprendizaxe.

4. Asesoramento aos titores en aspectos como o autocoñecemento dos alumnos,

adestramento para a toma de decisións, principios metodolóxicos en que se

basear, deseño de actividades, principios da avaliación, detección das

necesidades…

5. Apoio informativo aos titores sobre opcións académicas e laborais e sobre as

diferentes medidas de atención á diversidade e a personalización da educación.

6. Proporcionar recursos para desenvolver as diferentes actividades.

7. Intervención directa en actividades concretas dirixidas aos alumno/as

8. Actividades dirixidas ás familias, para facilitar a súa colaboración e implicación

na educación e no proceso de toma de decisións dos seus fillos.

9. Colaboración cós equipos educativos para a elaboración do consello orientador

3.2.- Distribución de tarefas.

As tarefas para cada actividade serán distribuidas segundo os sectores e

persoas implicados, segundo se especifica no plan de orientación,

procurando responsabilizar a cada quen do seu labor na tarefa para unha

mellor consecución dos obxectivos. A este efecto procurarase a

corresponsabilidade, a cooperación, a coordinación e o traballo en grupo.

3.3.- Recursos empregados.

Os recursos empregados serán aqueles dos que dispoña o centro, tanto

materiais como persoais e de espacio, podendo acudir a axentes externos

cando así o requira a actuación demandada ou programada., procurando

sempre un rendemento óptimo e o mellor aproveitamento dos recursos

existentes.

RECURSOS

Persoais Do contexto Materiais

Profesorado

Titores

Orientador

Profesionais externos

- Concello: traballadora

social,…

- Profesionais dos centros

educativos da zona

- Consellaría

- Cuestionarios

- Folletos informativos de

diferentes estudos

- Información de becas

- Fichas

- Internet

- Familias

- Tests e baterias de aptitudes

escolares.

- Bibliografía de diversos

temas.

- Ordenadores e programas

informáticos sobre educación

en valores, transito a ESO,

coñecemento do idioma

galego,…

Material Interactivo

3.4.- Temporalización.

A programación do tempo especifícase para cada actividade en cada un dos

apartados do Plan de Orientación e do PAT. Nembargantes atenderanse

puntualmente aquelas necesidades prioritarias que xurdan ao longo do curso,

tendo en conta sempre as prioridades educativas, persoais e de formación dos

alumnos.

ANEXO III

Programación didáctica de

PEDAGOXÍA TERAPÉUTICA

JULIA TRINCADO VICENTE

INDICE 1 INTRODUCIÓN

2 PLANIFICACIÓN DO TRABALLO DO ALUMNADO CON NEAE

3 OBXECTIVOS XERAIS

4 METODOLOXÍA

5 RECURSOS

6 INTERVENCIÓN EDUCATIVA CO ALUMNADO CON NEAE

7 TEMPORALIZACIÓN

8 AVALIACIÓN

1. INTRODUCIÓN

Dada a grande heteroxeneidade do noso alumnado é preciso ofrecer unha resposta

educativa adecuada e integradora, por unha parte aceptando a diversidade para

favorecela e por outra asumindo as diferenzas, para desenvolver en todo o alumnado

as súas capacidades e habilidades partindo da súa situación persoal e sociocultural e

dos seus ritmos de aprendizaxe.

A integración educativa é polo tanto un proceso interactivo que non depende

soamente das condicións persoais e do contorno social dos nenos, sino tamén das

estratexias da ensinanza e das experiencias que se propoñan.

A adecuada resposta educativa a todo o alumnado concíbese partindo dos principios

de normalización e inclusión, garántese unicamente de ese modo o normal

desenvolvemento de todos, favorecendo a equidade e contribuíndo a unha maior

cohesión social. A atención a diversidade é unha necesidade que abrangue a tódalas

etapas educativas e a todo o alumnado. Debemos ter en conta que a atención a

diversidade persigue:

• A calidade da educación para todo o alumnado, independentemente das súas

condicións e circunstancias.

• A equidade que garante a igualdade de oportunidades, a inclusión educativa e a

non discriminación, e actúe como elemento compensador das desigualdades

persoais, culturais, económicas e sociais, con especial atención as que deriven de

discapacidade.

• A flexibilidade para poder adecuar a educación á diversidade de aptitudes,

intereses, expectativas e necesidades do alumnado.

• A educación na igualdade de trato e non discriminación das persoas con

discapacidade.

Definimos por tanto a orientación educativa como un proceso de axuda inmerso

dentro da actividade educativa, o seu obxectivo é contribuír o desenvolvemento

integral do alumnado, co fin de capacitarlle para unha aprendizaxe autónoma e unha

participación activa, crítica e transformadora da sociedade. A orientación iniciase polo

tanto nos primeiros momentos da escolaridade, desenvólvese de maneira sistemática

ao longo da mesma e ten unha proxección mais alá da institución escolar.

En coherencia con estes principios, os centros escolares porán en marcha un

conxunto de accións encamiñadas a asegurar a educación integral do alumnado.

Neste sentido é importante a función da especialista en Pedagoxía Terapéutica que

contribúe ó seu logro aportando asesoramento e apoio.

2. PLANIFICACIÓN DO TRABALLO DO ALUMNADO CON NEAE

As actividades a levar a cabo en relación a atención a diversidade, concrétanse

nos seguintes apartados:

CO ALUMNADO

Atención directa os alumnos con necesidades no seu grupo ou individualmente

cando se considere necesario.

Elaborar e aplicar programas para a adquisición de habilidades no ámbito da

autonomía persoal ou social para aqueles alumnos que requiran adaptacións

individuais.

CO PROFESORADO

Coordinar e colaborar na resposta educativa ao alumnado con necesidades con

todo o profesorado implicado.

Colaborar cos profesores de área na elaboración e actualización das Adaptacións

Curriculares.

Coordinar e colaborar co resto de profesores na adecuación de recursos ou

materiais necesarios para a realización do proceso educativo dos alumnos con

necesidades.

Participar xunto cos profesores nas sesións de avaliación e na elaboración de

informes.

COS PAIS

Orientar e asesorar ós pais dos alumnos con necesidades para a súa

participación e colaboración na educación do seu fillo/a.

RESPOSTA EDUCATIVA

A profesora de P.T. atende de forma individualizada ou en pequeno grupo a estes

alumnos.

ORGANIZACIÓN

Dada a situación excepcional que estamos vivindo actualmente, atenderase o

alumno con NEAE na súa aula de referencia, excepto naquelas circunstancias nas

que a atención na aula de apoio sexa a mellor opción.

Os alumnos integraranse totalmente na súa aula no momento que superen a súa

dificultade e así o decida a orientadora xunto cos demais profesionais implicados.

3. OBXECTIVOS XERAIS

- Procurar o desenvolvemento normalizado e integral do alumnado con necesidade

específica de apoio educativo no ámbito educativo e afectivo proporcionándolle

unha axuda que lle permita superar as súas dificultades.

- Conseguir un desenvolvemento da linguaxe do alumnado para que lle sirva como

medio para a súa aprendizaxe e integración social.

- Conseguir o dominio progresivo das técnicas instrumentais básicas.

- Procurar a maior integración posible de cada alumno/a nas actividades escolares.

- Establecer unha boa coordinación cos titores e demais profesores implicados, para

unha continuidade do proceso ensinanza- aprendizaxe.

- Implicar aos pais no proceso educativo de seus fillos, concienciándoos da

importancia da súa colaboración.

Como obxectivos específicos sinalar os seguintes:

- Desenvolver o hábito de lectura como fonte de información, formación e

pracer.

- Comprender e producir textos en formato variado dos ámbitos persoal,

social, cultural e profesional, con vocabulario apropiado para a finalidade

pretendida.

- Desenvolver a observación e o espíritu crítico.

- Desenvolver a competencia matemática e dixital que lle facilite

desempeñar o seu papel na vida persoal e no mundo social e laboral.

- Desenvolver a capacidade para identificar problemas, contrastar

información, avanzar hipóteses e aplicar técnicas adecuadas para a súa

resolución.

- Desenvolver actitudes democráticas que permitan a participación nunha

sociedade plural e diversa, tendo presentes os dereitos e os deberes

compartidos, e o respecto polas diferenzas.

- Desenvolver a autoestima, o afán de superación e a capacidade de

adaptación a novos retos, de acordo cos intereses e coas aptitudes

persoais.

- Desenvolver hábitos e habilidades que faciliten o acceso ó contorno

laboral e o adecuado progreso.

- Potenciar a autonomía persoal. Sinalar que estes obxectivos adaptaranse na medida do posible ás súas capacidades,

pretendéndose en todo momento o benestar e satisfacción do alumnado así como

potenciar o seu desenvolvemento persoal e social. É preciso ademais ter en conta

que nas diferentes áreas traballaranse as habilidades mentais básicas principais

como: razoamento lóxico, alteracións de lectoescritura, orientación espacial,

lateralidade, atención selectiva, así como percepción e memoria visual.

Os estándares de aprendizaxe traballarase tendo en conta os fixados e concretados

nas programacións didácticas de cada materia, así como os fixados para cada unha

das ACS.

4. METODOLOXÍA

Na atención ao alumnado con necesidades específicas de apoio educativo

(NEAE) o alumnado terá acceso ao proceso de ensinanza aprendizaxe en calquera

dos escenarios presentes, asegurando a súa participación e implicación no

desenvolvemento das accións educativas.

En canto a metodoloxía, impartirase a modalidade máis axeitada dacordo os

diferentes marcos que se apliquen en función da situación sanitaria: os recursos

dixitais serán de utilización preferente e as actividades educativas deseñadas

poderanse desenvolver de forma presencial e non presencial.

Cando a atención sexa presencial: fomentaremos o desenvolvemento normalizado e

integral do alumnado con necesidades específicas no ámbito educativo e afectivo

proporcionándolle unha axuda que lle permita superar as súas dificultades de forma

presencial.

Cando a atención sexa non presencial: empregaremos diferentes métodos en función

de cada alumno/a e da súa dispoñibilidade tecnolóxica, para unha continuidade do

proceso ensinanza aprendizaxe, especialmente na conectividade e seguimento das

tarefas do alumnado con NEAE

O principio metodolóxico é promover un proceso de ensinanza-aprendizaxe activa,

participativa e flexible permitindo o traballo a diferentes ritmos e niveis, en virtude das

necesidades.

A metodoloxía deberá atender a heteroxeneidade do alumnado, partirá dos principios

básicos (aprender a aprender, propiciará as aprendizaxes significativas, funcionais,

globalizadas, partirá do concreto, próximo, coñecido, real… cara ao xeral,

descoñecido, abstracto…, partirá do nivel de desenvolvemento e dos coñecementos

previos, etc). Debe ter características comúns, debe ser: aberta, flexible,

individualizada, normalizadora e integradora, para que ademais de poder adaptarse

as capacidades, necesidades e intereses de cada alumno/a, permita integrar ó

alumnado con características especiais e proporcionar para eles situacións de

máxima normalización.

Un aspecto importante é que cada alumno sexa o protagonista do seu propio

proceso de ensino-aprendizaxe, sendo o profesor un guía. Favorecerase sempre

unha intensa actividade por parte do alumno, que lle procure o maior número posible

de experiencias axudándolle a ser mais autónomo, eloxiando os logros mediante

reforzo positivo, e na búsqueda da motivación dos alumnos cara as actividades,

favorecendo a coordinación entre o profesorado e informando as familias e requerindo

a súa colaboración.

Haberá que fomentar a creatividade e a imaxinación, ofrecendo situacións e

actividades favorables o seu desenvolvemento. Todo isto dentro dun ambiente de

afecto e confianza, dando así seguridade ós alumnos e propiciando a súa

espontaneidade pero tamén atendendo a unhas normas de conduta claras.

5. RECURSOS

Os recursos utilizaranse en función das necesidades educativas do alumnado.

Podemos clasificalos en recursos materiais, persoais e organizativos.

Os recursos materiais constitúen un complemento facilitador do proceso ensinanza-

aprendizaxe en especial para o alumno con dificultades. Deben ser funcionais e

adecuados para os obxectivos que queremos conseguir.

A hora de seleccionalos e utilizalos debemos ter presentes os seguintes criterios:

Deben ser seguros, sinxelos e polivalentes.

Deben ser atractivos e variados.

Deben estar adaptados ás distintas capacidades dos alumnos.

Deben de poder ser utilizados de forma autónoma.

Os alumnos con necesidades deberán na medida do posible utilizar o mesmo material

co resto dos compañeiros, será na aula de apoio onde poderán empregar materiais

mais específicos para facilitar a aprendizaxe.

Nesta aula cóntase con material suficiente e motivador para a atención e recuperación

dos alumnos.

Os recursos persoais son todos aqueles profesionais que interveñen de modo directo

ou indirecto no proceso ensino-aprendizaxe dos alumnos, tanto sexan estes

pertencentes ou non o centro.

Os recursos do centro: empregarase aula virtual do centro, videoconferencia, correo

electrónico, libro E-Dixgal, material impreso, teléfono móbil, e outras administracións

públicas.

6. INTERVENCIÓN EDUCATIVA CON NEAE

Durante o presente curso escolar, aténdense na aula de apoio e na aula ordinaria os

alumnos/as dos seguintes cursos:

En 1º ESO hai seis alumnos de Reforzo Educativo, un alumno con TDAH e

unha alumna con TDA

En 2º ESO hai cinco alumnos con ACS e un dos alumnos con TEA

No proceso de ensinanza-aprendizaxe dos alumnos/as con necesidades específicas

de apoio educativo, os cales recibirán apoio individual ou grupal, así como dentro e

fora da aula ordinaria en base a ditas necesidades, dada a situación excepcional que

estamos vivindo actualmente. A intervención vaise dirixir fundamentalmente a mellorar

as dificultades de aprendizaxe nas distintas áreas, adquirir habilidades, destrezas e

actitudes para mellorar o traballo, así como propiciar o desenvolvemento da

personalidade do alumnado.

A estes alumnos ofréceselle a axuda necesaria para que poidan acadar os obxectivos

do seu curso, esta axuda concrétase nun reforzo educativo referido

fundamentalmente ás áreas de matemáticas e lingua, tendo en conta que teñen estas

dificultades habitualmente.

Fomentarase en todo momento a adquisición de hábitos e a autonomía persoal, así

como a socialización e integración normal deste alumnado.

Para rematar, dicir que a distribución quedará fixada unha vez realizada a avaliación

inicial, para dar unha boa resposta educativa ás dificultades de aprendizaxe que

presentan.

7. TEMPORALIZACIÓN

O traballo con estes alumnos levarase a cabo neste curso escolar 2020/2021 pero

haberá que adaptarse a cada alumno e as súas necesidades para concretar a

duración da intervención, normalmente esta atención prolóngase mais alá dun curso.

De todos modos haberá casos nos que a implicación dos especialistas será puntual

durante un corto período de tempo.

As características deste alumnado fai que permanentemente sexa necesario adaptar

a resposta educativa segundo a súa evolución e necesidades.

8. AVALIACIÓN

A avaliación refírese en primeiro lugar a intervención con estes alumnos, será unha

avaliación continua de todo o proceso educativo. As actividades de avaliación irán

encamiñadas a:

a. Valorar en que medida se logren os obxectivos propostos.

b. Mellorar os deseños de intervención docente para corrixir e adaptar os

aspectos que se consideren necesarios de cara a conseguir unha maior

eficacia.

c. Participación e coordinación de todos os profesionais implicados na

recuperación deste alumnado.

En canto a avaliación dos nenos teranse en conta os criterios de avaliación

establecidos para o grupo de alumnos, tendo en conta en cada caso as medidas de

atención a diversidade adoptadas: reforzo educativo dentro da aula de referencia, e

atención na aula de apoio naquelas circunstancias nas que sexa a mellor opción.

Aínda que son os profesores da materia os responsables de avaliar estes nenos, e

indispensable a coordinación cos especialistas de PT e AL para favorecer o grao de

consecución dos obxectivos propostos. O longo do curso farei as correccións

oportunas á programación, obtendo así os datos necesarios para posibles

modificacións que se reflectirán, de ser o caso, na memoria final.

JULIA TRINCADO VICENTE - Especialista en Pedagoxía Terapéutica

ANEXO IV

Programación didáctica de

Audición e Linguaxe

INDICE

- ALUMNADO ATENDIDO

- OBXECTIVOS XERAIS E ESPECÍFICOS

- ÁMBITOS DE ACTUACIÓN

- PROGRAMA XERAL DE INTERVENCIÓN

- RECURSOS

- TEMPORALIZACIÓN

- METODOLOXÍA

- AVALIACIÓN

DEPARTAMENTO DE ORIENTACIÓN CURSO 2020-21 68

ALUMNADO DE ATENCIÓN POLA MESTRA DE AUDICIÓN E LINGUAXE

Neste curso 2020-2021, o alumnado susceptible de apoio na especialidade de

Audición e Linguaxe son:

1º ESO A:

- Un alumno procedente de Francia que amosa dificultades na expresión e

comprensión, ademais de presentar dificultades na adquisición dos

contidos básicos no que se refire as linguas.

- Un alumno con dificultades de aprendizaxe.

- Unha alumna con TDA.

O apoio deste alumnado é de 5 sesións semanais dentro da aula, 3 sesións na

materia de Lingua Castelá e dúas sesións na materia de Lingua Galega.

O alumnado recibe o apoio nas linguas, tanto no referido ós contidos das

materias, como no referido a algún aspecto concreto no que o alumnado presente

dificultades: atención, comprensión, caligrafía,…

1º ESO B:

- Un alumno con TDAH. O apoio que vai a recibir este alumno é de 3 sesións

semanais repartidas nas áreas das linguas (lingua galega e lingua castelá).

Ademais de reforzar os contidos nas áreas das linguas este alumno vai

recibir apoio para traballar aspectos concretos onde presenta dificultades:

atención, expresión escrita, caligrafía.

O apoio farase dentro da aula.

- Un alumno con dislexia. O apoio que vai a recibir este alumno é de 4

sesións semanais nas áreas das linguas (2 sesións en lingua galega e 2

sesións en lingua castelá), 3 das cales dentro da aula e unha delas fora da

aula, que se alternará entre lingua galega e lingua castelá. As 3 sesións

dentro da aula estarán adicadas a reforzar os contidos das materias e a

sesión fora da aula estará adicada a traballar os aspectos nos que o

alumno presenta dificultades derivados da dislexia.


- Un alumno con dificultades de aprendizaxe. Este alumno vai a recibir apoio

3 sesións semanais repartidas nas áreas das linguas (lingua galega e

lingua castelá). As 3 sesións estarán adicadas a reforzar os contidos das

áreas das linguas e aspectos concretos onde o alumno presenta

dificultades: expresión escrita, comprensión…

- Un alumno con hipoacusia neurosensorial bilateral. Este alumno vai a

recibir apoio dentro da aula ordinaria 3 sesións semanais repartidas nas

áreas das linguas (lingua galega e lingua castelá). As tres sesións estarán

adicadas a reforzar os contidos das materias así como outros de tipo

comunicativo: tanto expresivo como comprensivo. Si houbese que tratar

algún aspecto concreto derivado do seu trastorno que non se puidese

atender na aula, faríase nalgunha sesión fora da aula.

2º ESO A:

- Dous alumnos con dificultades de aprendizaxe, especialmente no referente

á comprensión. Teñen ACS de 5º/6º de Educación Primaria en Lingua

Galega. Estes alumnos reciben apoio da mestra de audición e linguaxe 2

sesións semanais, unha dentro da aula para reforzar os contidos da

materia de lingua castelá e unha fora da aula en lingua galega para

traballar a ACS e aspectos concretos onde os alumnos presentan

dificultades.

- Un alumno con dificultades de aprendizaxe que recibe apoio unha sesión

semanal en lingua castelá para reforzar os contidos da materia.

- Unha alumna con dificultades de aprendizaxe que ten ACS de 4º de

Educación Primaria en Lingua Galega e Lingua Castelá e que ten reforzo

na materia de Física e Química. Esta alumna recibe apoio 4 sesións

semanais: dúas en lingua castelá, unha dentro da aula ordinaria e outra

fora, nas dúas sesións trabállase a ACS e ademais na sesión fora da aula

trabállanse aspectos nos que a alumna presenta dificultades: lectura,

comprensión, expresión oral e escrita, … Unha sesión fora da aula en

lingua galega para traballar a ACS e unha sesión dentro da aula para

reforzar os contidos da materia de Física e Química.


2º ESO B:

- Un alumno con dislexia e TDA e unha alumna con dislexia. Reciben apoio

3 sesións semanais dentro da aula: 1 sesión para reforzar os contidos da

área de lingua castelá e 2 sesións fora da aula ordinaria para traballar os

aspectos concretos onde presentan dificultades derivados da

dislexia/atención e para traballar os contidos das materias de lingua galega

e lingua castelá. O traballo das sesións fora da aula é o seguinte: media

sesión para traballar os aspectos concretos da dislexia e a outra media

sesión para traballar os contidos das materias.

- Un alumno con TEA que ten ACS de 6º de Educación Primaria en Inglés, o

cal recibe apoio 5 sesións semanais dentro e fora da aula ordinaria en

diferentes áreas:

• Lingua Castelá: 1 sesión dentro da aula e outra fora.

• Lingua Galega: 1 sesión fora da aula.

• Inglés: 1 sesión dentro da aula.

• Física e Química: 1 sesión dentro da aula.

Ademais de reforzar os contidos das diferentes materias tanto nas sesións de

dentro da aula como de fora, tamén se traballan con este alumno aspectos nos

que presenta dificultades como: procesos cognitivos: a atención, funcións

executivas: a organización e planificación, a comunicación e a linguaxe

(especificamente o nivel pragmático da linguaxe ), a expresión escrita, a lectura e

a comprensión lectora e as habilidades sociais.

- Un alumno con dificultades motrices (hemiparesia) que presenta

dificultades na escritura e que tamén presenta TDAH. Este alumno recibe

apoio nunha sesión semanal reforzando os contidos da materia de Lingua

Castelá e traballando aspectos nos que o alumno presenta dificultades,

como a escritura e a atención..

- Unha alumna que presenta dificultades de aprendizaxe e que ten ACS en

Lingua Castelá e Lingua Galega de 5º de Educación Primaria, tamén recibe

reforzo en Física e Química. Recibe apoio 4 sesións semanais, dúas fora

da aula ordinaria: unha en Lingua Galega e outra en Lingua Castelá para

traballar os contidos da materia coa ACS, e dúas dentro da aula: unha de


Lingua Castelá e outra de Física e Química onde se traballan tamén os

contidos das materias. Ademais coa alumna trabállase especificamente a

comprensión.

OBXECTIVOS XERAIS

A comunicación fundaméntase en accións como conversar, escoitar, expoñer e

dialogar, ler e escribir e reflexionar sobre si mesmo. Todas estas accións

desexables son unha meta a acadar cos nosos/as alumnos/as, na medida das

súas capacidades e intereses. Por iso, e tendo en conta os obxectivos da etapa

educativa no ámbito lingüístico (Competencia lingüística: Coas subdimensións

de escoitar, falar, conversar, ler e escribir. Supón a utilización da linguaxe como

instrumento de comunicación oral e escrita, autorregulación do pensamento, as

emocións e a conduta) podo conquerir os seguintes obxectivos xerais do servicio

de Audición e Linguaxe.

• Potenciar a intencionalidade comunicativa do alumno/a como base prioritaria

para a interacción cos demais.

• Realizar intervencións directas de apoio cos alumnos en coordinación co

titor/a.

- Usar a lingua para representar, buscar, transformar e procesar a información,

aproveitando os medios de comunicación e as novas tecnoloxías.

- Apropiarse de diferentes códigos e formas de representación e comunicación

(palabra, xesto, pictogramas...), para expresa-las súas ideas, sentimentos, desexos

e experiencias que lle permitan avanzar na construción de significados, regular a súa

propia conducta e influír na dos demais.

- Abordar a reeducación e rehabilitación da linguaxe incidindo na interacción

das súas dimensións básicas, especificamente na: semántica, morfosintaxe e

pragmática.

- Utilizar a biblioteca e as novas tecnoloxías como recursos comunicativos que

permiten o disfrute, a formación e a achega da información.


- Realizar as coordinacións oportunas co orientador/a, E.O.E., titores,

profesores de apoio, equipo directivo, asociacións, etc… para o seguimento e

avaliación dos alumnos/as, así como para informar e dar pautas ás familias.

- Garantir a acollida do alumnado e da súa familia no centro dende o reto de

educar atendendo a realidade sociocultural.

Outros obxetivos xerais: proporcionar ós alumnos/as unha resposta

educativa adaptada á diversidade de capacidades, intereses e ritmos de

aprendizaxe de cada un a través de medidas organizativas, centradas estas en

facilitar os Mestres/as de cada materia unha intervención o máis individualizada

e personalizada posible. Do mesmo xeito, é preciso dinamizar o proceso de

integración do alumno/a con n.e.e., colaborar na elaboración das adaptacións

curriculares dos alumnos/as que o precisen, proporcionar o reforzo pedagóxico

que necesiten, favorecer pautas de actuación comúns nas áreas nas que os

alumnos/as precisen apoio e observar e avaliar o seu progreso.

Tendo en conta as necesidades que podamos atopar no noso alumnado, é

imprescindible matizar uns OBXECTIVOS ESPECÍFICOS dependendo do ámbito

de actuación:

Obxectivos xerais da intervención de alumnos/as con trastornos da

comunicación:

• Potenciar sistematicamente a comunicación e posibilitar que os/as

alumnos/as con trastornos usen as súas habilidades comunicativas en todas as

actividades da vida cotiá, mediante linguaxe oral e/ou un sistema alternativo de

comunicación.

• Ensinar o valor da linguaxe (oral ou alternativo) como instrumento para

conseguir regular o seu entorno. A ensinanza/aprendizaxe da función de petición

como medio de consecución dos seus desexos.

• Favorecer a comprensión das interaccións comunicativas dos seus

interlocutores para poder producir cambios e compartir significados.


• Ensinarlles o uso de formas socialmente establecidas para relacionarse cos

demais.

Obxectivos xerais na intervención dos alumnos/as con dificultades na

linguaxe:

• Desenvolver o léxico, tanto receptivo como expresivo que favoreza a

representación mental e o coñecemento do mundo que lle rodea.

• Favorecer o uso adecuado de frases de distinto tipo, incorporando elementos

pertencentes a diferentes función gramaticais que lle permitan expresar con

corrección as súas intencións comunicativas.

• Desenvolver as relación semánticas entre palabras que favorezan os

procesos cognitivos e a expresión verbal dos contidos do pensamento.

• Desenvolver a vertente pragmática da linguaxe que lle permita un uso

funcional e social da linguaxe, así como as función da linguaxe de regulación e

planificación.

Obxectivos xerais da intervención con trastornos do fala:

• Favorecer o desenvolvemento dos aspectos perceptivos implicados na fala.

• Adquirir todos os elementos fonolóxicos que lle permitan unha fala

correctamente articulada.

• Favorecer os elementos suprasegmentais da fala, prosodia, ritmo.

Outros obxectivos específicos relacionados coa lectura, escritura e comprensión

son:

Desenvolver o hábito da lectura como fonte de información, formación e

pracer.

Comprender e producir textos en formato variado dos ámbitos persoal, social,

cultural e profesional co vocabulario apropiado para a finalidade pretendida.


ÁMBITOS DE ACTUACIÓN

Os ámbitos de actuación serán:

1. Coordinación cos titores/as dos alumnos/as.

2. Intervención no proceso de ensinanza e aprendizaxe do alumno/a.

3. Información e colaboración cos pais, nais ou titores legais.

4. Respecto do departamento de orientación e/ou equipo específico de

orientación.

5. E aquelas que podan ir derivándose da práctica diaria (relacións con outras

entidades, asociacións…)

Coordinación cos titores/as dos alumnos /as

Funcións de apoio ou asesoramento ante demanda de avaliación e intervención.

Coñecemento sobre determinados déficits relacionados coa linguaxe e a

comunicación, pautas de actuación. Elaboración conxunta de medidas de reforzo,

adaptación e estratexias de intervención.

Intervención no proceso de ensinanza e aprendizaxe do alumno/a

O traballo co alumno/a implica:

Exploración inicial do alumno, para coñecer as súas carencias e competencias

lingüísticas.

Plan ou propostas de intervención individual para cada un dos alumnos/as,

onde se recollen os aspectos mais significativos a traballar.

Avaliación trimestral e final do apoio ó alumno.

Información e colaboración cos pais, nais e titores legais

Informar aos pais sobre o déficit na comunicación e as necesidades derivadas;

intervención da linguaxe e no apoio ou reforzo educativo (intentar que os pais

actúen, na medida posible, como cooperadores). Esta colaboración levarase a

cabo mediante entrevistas telefónicas ou mediante videoconferencia, debido á

situación da pandemia que estamos vivindo.


Respecto ao Departamento de Orientación.

A mestra de audición e linguaxe apoiará ao orientador/a nas patoloxías referidas

ao ámbito comunicativo-lingüístico. Manteremos co departamento, reunións

(moitas das cales serán por videoconferencia) para tomar decisións con respecto

ás necesidades específicas de apoio educativo do alumnado, elaboración de

materiais e posta en marcha de diferentes medidas para a Atención á

Diversidade.

E aquelas outras actuacións que poidan ir derivándose da práctica diaria:

Relacións con asociacións específicas, gabinetes de logopedia, entidades e

persoas de interese… coas que debamos coordinarnos e colaborar para procurar

un compendio de actuación, onde o obxectivo común sexa acadar unha resposta

educativa de calidade e axustada para cada alumno/a.

PROGRAMA XERAL DE INTERVENCIÓN.

As áreas ou dimensións da linguaxe a traballar serán as seguintes:

PROCESOS COGNITIVOS

► Atención

► Memoria

► Funcións executivas

RELAXACIÓN

ÁREA FONÉTICO-FONOLÓXICA

• Rexistro fonolóxico

• Habilidades fonolóxicas.

• Discriminación auditiva fonética e fonolóxica.


ÁREA MORFO-SINTÁCTICA

• Morfoloxía

• Sintaxe

ÁREA LÉXICO-SEMÁNTICA

Vocabulario

Comprensión

ÁREA PRAGMÁTICA

• Funcións da linguaxe: petición, emotiva ou persoal, representativa ou

informativa… a conversa, a linguaxe afectivo- social.

LECTOESCRITURA:

► Lectura e comprensión.

► Expresión escrita.

Ademais da intervención propia na área da linguaxe tamén haberá unha

intervención de reforzo educativo nas diferentes materias ou aspectos importantes

que axuden o alumnado no proceso de Ensinanza-Aprendizaxe (como xa se dixo

en apartados anteriores).

As ACTIVIDADES para traballar todos os aspectos anteriores (intervención

específica na aula de AL) serán o máis variadas e adaptadas ás necesidades e

intereses dos/as alumnos/as. Existen moitas actividades para traballar estes

aspectos pero non todas estas adaptadas para todos os/as alumno/as nin para os

seus intereses por iso haberá que ir vendo cales serán as máis axeitadas para

cada alumno/a.

As ACTIVIDADES que sexan de apoio ou reforzo educativo dentro da aula

ordinaria tamén serán o máis variadas posibles, motivantes e amenas que lle

faciliten o/a alumno/a o proceso de E/A.


RECURSOS

• PERSOAIS: Mestres de apoio, familias, Atención Temperá, Gabinetes

externos e titores de cada grupo.

• MATERIAIS: Nesta situación de pandemia que estamos vivindo pola Covid-19

e seguindo as normas de seguridade e hixiene establecidas no Plan de

Adaptación do Centro farase un uso moi limitado de material impreso, a fin de

evitar o uso dese material por diferentes persoas, priorizando e favorecendo o uso

de material tecnolóxico (os recursos multimedia) como soporte e presentación da

información: presentacións en power-point, visualizadores de imaxes, pizarra

dixital, ordenadores, … todo isto dende unha educación presencial.

O materiais usados traballaran os seguintes aspectos:

• Material para traballar a atención: cancións mimadas, encaixables,

crebacabezas, imitar construción, imitar construción ou composicións con

diferentes tipos de pezas, Cadernos: León Lopa, C.M.:“Estimulación de Funciones

Cognitivas. Cuaderno 4: Atención. Nivel 1 y 2”. GEU Editorial; “Juegos de mente

6. Atención”, sopas de letras, encontrar diferencias entre dúas imaxes. Estes

materiais, moitos deles impresos serán adaptados a un formato dixital, sempre

que sexa posible ou buscaranse outras alternativas na rede: sopas de letras,

diferenzas, …

• Material para traballar a memoria: “Estimulación de las funciones

cognitivas 5. Memoria, Nivel 1 y 2”. GEU Editorial. Adaptado a formato dixital ou

outro material encontrado na rede.

• Material para traballar funcións executivas: “Estimulación de las

funciones cognitivas. Cuaderno 10: Funciones ejecutivas, Nivel 1 y 2”. GEU

Editorial. Adaptado a formato dixital ou outro material encontrado na rede.


• Material para o desenvolvemento das habilidades cognitivas (memoria

auditiva, visual, secuencial, lóxica verbal. Absurdos, causa-efecto, contrarios...).

Todos en formato dixital.

• Material para relaxación ( música de relaxación).

• Material para traballar a discriminación auditiva e fonolóxica:

discriminación fonética e fonolóxica (oralmente pola mestra e por medio de

audios).

• Material de fonética/fonoloxía: Materiais para traballar as habilidades

fonolóxicas: rimas, sopas de letras. Para traballar o rexistro fonolóxico: láminas,

debuxos, … presentadas a través do ordenador. A páxina web: maestros de

audición e linguaxe (non só para traballar a fonoloxía senón tamén calquera

dimensión da linguaxe e outros aspectos implicados nela).

• Material para traballar a morfosintaxis: Material dixital para traballar

estes aspectos.

• Material para traballar o contido: lotos fonéticos, opostos, actividades

lim, outras materiais da páxina de mestres de audición e linguaxe para traballar o

vocabulario e as relacións semánticas. Puzzles dixitais para traballar diferentes

campos semánticos que teñen moitos debuxos para nomear obxectos, explicar

que son eses obxectos, onde se encontran e para que se usan. Tamén se usarán

xogos: De “sinónimos e antónimos” (dixitais), “Da Habana ven un barco cargado

de …”, “Veo, veo”, “Quién soy” (de forma oral).

• Material para traballar o uso: Cómics para falar (power point),

dramatizacións, crear situacións sociais onde se poñan en práctica os recursos

en determinadas situacións: (bos días, petición, por favor, gracias, ata logo …).

. Rolle-playing. Uso de inferencias a través de imaxes proxectadas no

ordenador.

• Material para traballar a lectoescritura: programa de habilidades

metafonolóxicas (actividades no ordenador), actividades de segmentación para a

lectura (orais e a través de actividades dixitais), actividades para a segmentación

de frases en palabras, palabras en sílabas e palabras en fonemas.

O uso de material impreso será usado tamén, pero de xeito individualizado, é

dicir, sen compartir o material. Estes materiais serán libros principalmente, este


ano non se usarán fichas para realizar as actividades, sempre que sexa posible,

agás nos cuadernillos entregados pola mestra ó alumnado de ACS, de uso

exclusivo do alumnado, xa que a mestra contará con outro cuadernillo tamén de

uso exclusivo.

• Planificación e Elaboración de Materiais. Un dos obxectivos ao longo do

curso é a Planificación e Elaboración de materiais específicos para o alumnado.

É moita a oferta que atopamos á venta e nas redes, mais hai intres nos que a

dinámica de traballo esíxenos de materiais máis específicos e concretos para o

tipo de alumnado que temos. Pretendo elaborar materiais creativos,

personalizados, funcionais e multisensoriais, a partires da aportación e

compartición de ideas con outros profesionais de A.L. Unha ferramenta básica

será a presentación visual dalgúns destes materiais, recorrendo necesariamente

ás novas tecnoloxías. Este curso a elaboración dos materiais será de tipo dixital

principalmente.

Ademais de por motivos de seguridade e hixiene, usarase e formarase ó

alumnado nos medios tecnolóxicos, de xeito presencial, para preparalos para

unha posible educación non presencial como consecuencia dalgún abrocho (Plan

de Continxencia).

Polo tanto, combinaranse os diferentes recursos que favorezan a igualdade de

oportunidades de todo alumnado atendido pola mestra de audición e linguaxe.

No caso dunha educación de tipo non presencial, pola aparición dalgún abrocho e

como consecuencia ter que voltar a un confinamento temporal, a mestra de

audición e linguaxe fará unha atención preferente ó alumnado con Necesidades

Educativas Especiais e o alumnado con Adaptacións Curriculares. Esta atención

estará suxeita ós medios/recursos cos que conte o alumnado, adaptándose, a

mestra, o uso do materiais, tanto na dispoñibilidade de medios/recursos, como

nos medios/recursos mais adaptados para as necesidades de dito alumnado con

dificultades, onde o manexo desa ferramenta sexa bo, por parte do alumnado e

beneficioso para a súa aprendizaxe, non supoñendo unha dificultade mais.


O alumnado conectado a través de medios dixitais será atendido preferentemente

a través da aula virtual do centro e cando as necesidades o requiran por

videoconferencia a través do Cisco Webex ou outra medio do que se dispoña:

correo electrónico, Whatsapp, outras aplicacións informáticas.

Para o alumnado non conectado por medios dixitais, a atención farase por

teléfono ou por correo postal ó centro.

• ORGANIZATIVOS:

- A coordinación cos titores/as e demais especialistas realizarase, nas horas

designadas ou cando a necesidade o requira. Neste curso a coordinación entre

os profesionais estará limitada a reunións preferentemente por videoconferencia

dada a situación que estamos vivindo pola pandemia da Covid-19.

TEMPORALIZACIÓN

No que respecta a temporalización, a programación levarase a cabo ó longo do

curso 2020/2021 durante os tres trimestres de curso. A atención de todos os/as

alumnos/as é de 20 horas semanais repartidas entre o apoio dentro da aula

ordinaria e na aula específica de Audición e Linguaxe.

Este ano a atención será de horario completo no IES Cosme López Rodríguez.

METODOLOXÍA: ESTRATEXIAS E TÉCNICAS.

As estratexias metodolóxicas establecereinas en diferentes ámbitos:

CO ALUMNADO

Respondendo a pregunta de como ensinar, a metodoloxía da aula de Linguaxe,

será integradora, motívante, activa, significativa e flexible.

Integradora: con referencia a situacións sociais, dentro de grupos nos que o

alumno a pesares das súas dificultades poida participar. As sesións de linguaxe,


deberán estar sempre coordinadas cos plantexamentos curriculares; e ademais,

procurarei que as sesións sexan funcionais, que teñan a súa utilidade, a súa

práctica en situacións da vida diaria.

Motívante. As actividades propostas ós alumnos, deberán ser atraintes

estimuladoras e non converterse en exercicios aburridos e fóra dos seu intereses.

É preciso coñecer os intereses individuais do alumnado.

Activa, xa que o alumno é o protagonista, o que aprende facendo, practicando,

traballando, experimentando fracasos e éxitos; a mestra será a mediadora de

axudas as superacións de dificultades.

Significativa neste proceso. Unha metodoloxía pasiva crea suxeitos cómodos e

que non se plantexan ou o que é o mesmo, funcional; cunha aplicación práctica

que lle serve para establece-los lazos sociais (satisfacer desexos, necesidades,

demandas...)

Flexible, pois dado que o proceso de avaliación é continuo, en moitas ocasións

cambiarei aspectos da miña metodoloxía, no intento de conseguir resultados máis

satisfactorios.

Funcional, interésame elaborar sesións onde predomine unha metodoloxía

funcional máis que formal, é dicir, as actividades que plantexo buscan situacións

de diálogo e comunicación que permitan ó alumnado activar e desenvolver os

seus recursos comunicativos e lingüísticos.

Outros rangos da metodoloxía serán: a individualidade (adaptación as

necesidades persoais de cada alumno) e adaptada a diversidade.

E para pechar, procurarei eloxiar os seus logros e aproximacións, así como que o

alumno/a estea nun ambiente de confianza e benestar, nas sesións presenciais e

non presenciais cando a situación o requira.

CO PROFESORADO E PROFESIONAL IMPLICADO NO PROCESO DE E/A DO

ALUMNADO

A formulación do traballo en xeral será de asesoramento, colaboración,

coordinación e orientación dende as diferentes estruturas do centro; é dicir; na

Comisión de Coordinación Pedagóxica, no Departamento de Orientación e cos

titores individualmente.


COS PAIS/NAIS/TITORES LEGAIS

- Coordinación e colaboración cos pais/nais mostrando actitude de respecto e

sinceridade.

- Buscar o maior grao de colaboración.

- Conseguir que as familias se impliquen no proceso de E/A dos seus fillos

AVALIACIÓN

O proceso de avaliación concrétase en dous ámbitos: por unha parte, a avaliación

da Programación de Audición e Linguaxe e por outra a Avaliación Individual de

cada un dos alumnos.

Distinguiremos:

1º Avaliación inicial: terá como finalidade coñecer a linguaxe dos/as alumnos/as

e calquera outra dificultade derivada deste aspecto ou doutros que inflúan no seu

desenvolvemento e aprendizaxe a nivel xeral. En base a ela conquerirase a mellor

proposta de atención (nº e tipos de sesións de traballo) e a elaboración dun plan

de intervención individual en Linguaxe, apoio ou reforzo educativo. Realizarase un

informe de avaliación inicial.

2º Avaliación Formativa e continua, das medidas de atención o alumno. Será o

instrumento necesario que nos informará puntualmente dos progresos e fracasos.

Avaliación trimestral.

3º Avaliación final do plan de intervención do alumno, onde nun informe final

recollerase os obxectivos acadados polo alumno, así como as conclusións e

análise do apoio que recibiu o/a alumno/a. Ese informe final, permitirá establece-

lo punto de partida, no vindeiro curso.

4º Avaliación final da Programación de audición e linguaxe, co fin de recoller

na memoria final, os aspectos positivos e negativos, para mellorar no seguinte

curso. Implica analizar a adecuación do plan de apoio á realidade do centro e


deseñar as modificacións oportunas en canto ao alumnado, recursos persoais e

materiais previstos para o seguinte curso. Estableceranse uns criterios de

avaliación que faciliten a nosa labor educativa.

Mestra especialista en Audición e Linguaxe:

Asdo. Elena María Borrazás Verdía

PLAN DE ORIENTACIÓN EDUCATIVA CURSO 2020-21

Documents

Transcript of PLAN DE ORIENTACIÓN EDUCATIVA CURSO 2020-21