Tema 7. O período de entreguerras

Lección 1. A revolución bolchevique

¿Por qué xurde unha revolución rusa?A comezos do século XX Rusia era un gran Imperio: • Sistema Político Autocrático:

– Tsar (Zar) autoritario.– Apoios do tsar: Igrexa, Exército, Burocracia

• Economía agraria; industrialización escasa (Moscú, Urales, San Petersburgo)

• Desequilibrios sociais:– Aristocracia domina a propiedade da terra– Pequenos propietarios ou kulaks.– Labregos sometidos a un réxime case feudal.– Proletariado industrial sen dereitos.

Nestas circunstancias nacen correntes de oposición ao tsarismo:•Liberais (Kadetes): organizados no Partido Constitucional Democrático.•Marxistas: organizados en torno ao Partido Obreiro Socialdemócrata Ruso (POSDR). Dividiuse en dúas faccións:

–Mencheviques (moderados)–Bolcheviques (con Lenin. Partidarios da revolución)

Pável Miliukov, dirigente de los Kadetes

• 1905: primeiro intento de revolución. O tsar Nicolás II foi obrigado a desenvolver un programa de reformas; os bolcheviques non aceptaron esas medidas e foron revocadas.

A revolución de febreiro e o Goberno Provisional • Se ás causas anteriores, engadimos a

situación de Rusia tras a Gran Guerra, temos o caldo de cultivo preciso para impulsar unha revolución.

• Os revolucionarios impulsaron a organización de SOVIETS (comités de obreiros, solados e labregos que demandaban o fin da guerra e reformas ao seu favor) que estalaron en febreiro de 1917.

• O tsar abdicou e formouse un GOBERNO PROVISIONAL dirixido polo príncipe Lvov, que convocaría eleccións para constituir un Parlamento ou Duma.

• Kèrenski foi o segundo presidente do Goberno Provisional e tratou de formar unha república liberal e democrática, sen embargo, a lentitude das súas medidas provocou descontento xeral.

• Paralelamente, os soviets depositaron a súa confianza nos bolcheviques e, sobre todo, en Lenin, que publicara as súas Teses de Abril, nas que prometía:• Paz inmediata.• Distribución das terras entre o

campesiñado.• Colectivización das fábricas.• Respecto ás nacionalidades.

• En xullo, os bolcheviques ao mando de Lenin trataron de facerse co poder, sen embargo o seu carácter conservador (que rompía co programa orixinal) obligou a Lenin a exiliarse e o poder pasou a mans do xeneral Kornílov.

• Kornílov, antigo colaborador do tsar, intentou dar un golpe de estado, que foi freado polos bolcheviques, liderados novamente por Lenin.

A revolución de outubro• En outubro de 1917 Trotski, dirixendo o soviet de San Petesburgo, asaltou o

Palacio de Inverno, sede do Goberno Provisional. A continuación, un Goberno de comisarios do pobo, presidido por Lenin, fíxoase co control das principais cidades.

• ¿Qué medidas revolucionarias tomaron?• Conversas de paz con Alemaña.• Expropiáronse as grandes propiedades agrarias.• As fábricas quedaron baixo o control de comités de traballadores.• A Duma foi disolta.

• Comezaba así a ditadura comunista.

A Guerra Civil e o nacemento da URSS• Non toda Rusia apoiaba aos

bolcheviques; os mencheviques, liberais e tsaristas conformaron os denominados RUSOS BRANCOS. Co apoio de Francia e Reino Unido enfrontáronse ao EXÉRCITO VERMELLO de Trotski.

• Esta guerra civil durou entre 1918 e 1921, e concluiu coa victoria bolchevique, que mantivo, dende ese momento, un severo comunismo de guerra.

• Lenin, forzado pola ruína en que Rusia se viu sumida trala guerra, promoveu a Nova Política Económica (NEP), que consistía en compaxinar o comunismo co libre comercio a pequena escala. Os seus resultados foron espectaculares.

• En 1922 créase a Unión de Repúblicas Socialistas Soviéticas (URSS). Cada república tiña estructura federal e ampla autonomía, sen embargo, o poder concentrábase no goberno central de Moscú.

• Pouco tempo despóis confórmase a primeira Constitución soviética, que organizaba o poder da seguinte forma:• Soviet Supremo: equivalente ao Parlamento.• Presidium: Goberno.

• Ambos organismos estarían controlados polo , cuxo sistema político totalitario sería coñecido como “ditadura do proletariado”