BOS fistulalarıTural R himli, MDə

BOS FistulalarıSubaraxnoid

m saf nin ə ə(timpanomastoid v əya burun boşluğu) hava il birbaşa ət masıə

BOS fistulaları – Tarixç siəE. . 2 srd Galen t svir etmişdirƏ ə ə ə

İlk c rrahiy 1926-cı ild Dandy (Frontal kraniotomi)ə ə ə

1948-ci ild Dohlman (Nazoorbital yaklaşım)ə

1952-ci ild Hirsch (Transnazal yaklaşım)ə

İlk endoskopik BOS fistulası m liyyatı 1981-ci ild ə ə əWigand

EpidemiologiyasıTravmatik (c rrahi olmayan) - %80ə

Non-travmatik - %4

İyatrogenik (c rrahi) - %16ə

Meningit

%10-25 travmatik fistulalarda

Mortalite

%10

Klassifikasiya TravmatikQ zaya bağlıə

oErk nəoGecikmiş

C rrahiy y bağlıə ə əoNeyroc rrahiy m liyyatlarının ağırlaşmasıə ə ə ə

Transsfenoidal hipofiz c rrahiyy siə əFrontal k ll sası c rrahiyy siə ə ə ə ə

oRinolojik m lıyyatların ağırlaşmasıə əSinus c rrahiyy siə əSeptoplastika

Klassifikasiya Qeyri travmatik

Artmiş intrakranial t zyiqəo İntrakranial neoplazmo Hidrosefaliyao Benign intrakranial hipotansiyon

Normal intrakranial t zyiqəo Kongenital anomaliyao K ll tağı şişl ri (sinonazal malgnansi)ə ə əo K ll sası eroziv prosesl ri (sinus mukosele)ə ə ə əo İdiopatik

DiaqnostikaŞübh l nm lidir:ə ə əTravma hekay si əT kt r fli rinorreyaə ə əRekürrent meningitKeçirilmiş c rrahiyyə əHidrosefaliya

Differensial diaqnostikaAvtonom disfunksiya

Atrofik rinit

Allergik rinit

Sinunazal polipozis

Fiziki MüayinəOtolaringolojik müayinə

Nazal endoskopiya

Meningeal irritasiya testl ri - ns s rtliyi, ə ə ə əKernig v Brudzinskiə

Pozisyon testi

Halo lam tiə ə

Laborator müayinəŞ k r testiə əo30 mg/dL üz ri indikativdirəoYalnış pozitiv v yalnış negativ olabil rə ə

Beta-2-transferrinoGold standardoBOS, perilimfa v vitroz mayed aşkarlanibə ə

Radiolojik diaqnostikaYüks k çözünürlüklü CTə

CT sisternografiya

MR sisternografiya

Radionuklidsisternografiya

İntratekal fluorescein

Yüks k çözünürlüklü CTə0,6-1 mm k sikl rə ə

Aksial – frontal v sfenoid sinus arxa divarınıə

Koronal – etmoid kompleks v sfenoid sinus ətavanı

Yüks k çözünürlüklü CTə

Yüks k çözünürlüklü CTə

CT Sisternografiya

Optimal görüntül m ə əyönt mi (%85 optimal)ə

İntratekal kontrast madd istifad siə ə

Yalnış negatif - aktiv rinorreya yoxdursa

MR Sisternografiya

MR Sisternografiya

MR Sisternografiyaİntratekal Gad veril bil rə ə

Kemik defekti göst rm kd z if qalırə ə ə ə

Meningoensefalosel iç risind ki parenximanı göst rirə ə ə

%85-92 sensivite, %57-100 spesivite

Radionuklidsisternografiyaİntratekal Technetium-99m

Spesivitesi az

Yalnış pozitiv v negativliyi yüks kə ə

Radioizotopun sistemik sorulmasina bağlı probleml rə

İntratekal fluorescein0.1 ml %10 fluorescein – 10 cc SF

m liyatdan önc intratekal verilirƏ ə ə

KomplikasyonlarıTransient pulmoner ödem

Qıcolma

traflarda uyuşmaƏ

İntratekal fluorescein

Müalic siə

Multidisipliner yanaşmaNeyroc rrahəOtorinolarinqoloqNeyroradioloqİnfeksiyon x st likl r müt x ssisiə ə ə ə ə

Defektin yeri

1. Ethmoid2. Cribriform plate3. Sphenoid sinus4. Frontal sinus5. Multiple

Müalic siəKonservativ müalicə

Açıq c rrahiyə ə

Endoskopik c rrahiyə ə

Konservativ müalicəYataq istirah tiə

Stul yumuşaltıcı (q bizlik leyhin )ə ə ə

Antitussif (öskür k leyhin )ə ə ə

Maye kısıtlaması

Diuretikl rə

Lumbal drenaj (ehtiyaca gör )ə

Profilaktik antibiotik (mübahis li)ə

C rrahi müalicə ə

İntrakranialGörüş açısı daha yaxşıGeniş vaskular fleb qoyulabil rəMüv ff qiyy ti - %75ə ə əMorbiditesi yüks k (anosmi, beyin ödemi, ə

qanama, insizyon...)Rekürrens - %10-40

C rrahi müalicə ə

Endoskopik m liyyatə əMüv ff qiyy t - %83-94ə ə əMorbiditesi az

M hdudiyy tl rə ə əBöyük defektl r (2-3 cm)əYüks k t zyiqli fistulalar (Artmış BMİ)ə ə

Diqq tiniz gör t ş kkür ə ə ə ə ə