Antología Literaria 2012 - 2013

720

description

Antología de textos para trabajar en clases de lengua y literatura. Textos extensos.

Transcript of Antología Literaria 2012 - 2013

  • 1.2014 Antonio Garca Mega Mara Dolores Mira y Gmez de MercadoAntologa literaria. 2012 - 2013 Angarmegia: Ciencia, Cultura y Educacin. Portal de Investigacin y docencia http://angarmegia.com - [email protected]

2. TEXTOS PARA TRABAJAREN LA CLASE DE LENGUA Y LITERATURA Una recopilacin de Antonio Garca Mega y Mara Dolores Mira y Gmez de Mercado 3. NDICE GENERALROMANCES .......................................................................................................................................... 23 EL CANTAR DE MO CID ................................................................................................................................ 23 LOS SIETE INFANTES DE LARA ......................................................................................................................... 29 RONCESVALLES ........................................................................................................................................... 34 GONZALO DE BERCEO .......................................................................................................................... 37 MILAGROS DE NUESTRA SEORA ................................................................................................................... 37 ARCIPRESTE DE HITA ............................................................................................................................ 41 LIBRO DE BUEN AMOR ................................................................................................................................. 41 DISPUTA DEL ALMA Y EL CUERPO .................................................................................................................... 45 D. JUAN MANUEL ................................................................................................................................. 46 EL CONDE LUCANOR - EXEMPLA .................................................................................................................... 46 TALLER DE ALFONSO X ......................................................................................................................... 53 LAPIDARIO ................................................................................................................................................. 53 PARTIDA I .................................................................................................................................................. 55 PRIMERA CRNICA GENERAL......................................................................................................................... 73 GRANDE E GENERAL ESTORIA ......................................................................................................................... 76 LIBROS DEL SABER DE ASTRONOMA ............................................................................................................... 78 LIBROS DEL AJEDREZ, DADOS Y TABLAS ............................................................................................................. 79ANNIMO............................................................................................................................................ 83 EL LAZARILLO DE TORMES ............................................................................................................................. 83 TRATADO PRIMERO ................................................................................................................................. 83 TRATADO SEGUNDO ................................................................................................................................ 90 MATEO ALEMN .................................................................................................................................. 96 PRIMERA PARTE DEL PCARO GUZMN DE ALFARACHE ........................................................................................ 96 CAPITULO III .......................................................................................................................................... 96 VICENTE ESPINEL................................................................................................................................ 101 VIDA DEL ESCUDERO MARCOS DE OBREGN .................................................................................................. 101 4. DESCANSO III ....................................................................................................................................... 101 DESCANSO III ....................................................................................................................................... 103 FRANCISCO DE QUEVEDO Y VILLEGAS ................................................................................................ 108 HISTORIA DE LA VIDA DEL BUSCON, LLAMADO DON PABLOS ............................................................................... 108 LIBRO PRIMERO: CAPTULO V.................................................................................................................. 108 LIBRO PRIMERO: CAPTULO VI................................................................................................................. 111 LUIS VLEZ DE GUEVARA.................................................................................................................... 115 EL DIABLO COJUELO ................................................................................................................................... 115 TRANCO I ............................................................................................................................................ 115 TRANCO II ........................................................................................................................................... 117 ESTEBAN GONZLEZ .......................................................................................................................... 122 LA VIDA Y HECHOS DE ESTEBANILLO GONZLEZ, HOMBRE DE BUEN HUMOR .......................................................... 122 CPITULO VI ........................................................................................................................................ 122 FRANCISCO LPEZ DE BEDA ............................................................................................................ 130 LA PCARA JUSTINA .................................................................................................................................... 130 LIBRO SEGUNDO. CAPTULO I. (PRIMERO Y SEGUNDO) ................................................................................. 130 ALONSO GERNIMO DE SALAS BARBADILLO ..................................................................................... 139 LA HIJA DE CELESTINA ................................................................................................................................ 139 ELENA LLEGA A TOLEDO ......................................................................................................................... 139 ALONSO DE CASTILLO SOLRZANO .................................................................................................... 144 LAS HARPAS EN MADRID Y COCHE DE LAS ESTAFAS .......................................................................................... 144 ESTAFA CUARTA.................................................................................................................................... 144LOPE DE VEGA.................................................................................................................................... 161 EL ARTE NUEVO DE HACER COMEDIAS EN ESTE TIEMPO ...................................................................................... 161 FUENTEOVEJUNA ...................................................................................................................................... 168 ACTO III .............................................................................................................................................. 168 TIRSO DE MOLINA .............................................................................................................................. 186 EL CONDENADO POR DESCONFIADO .............................................................................................................. 186 JORNADA III ........................................................................................................................................ 186 PEDRO CALDERN DE LA BARCA ........................................................................................................ 208 LA VIDA ES SUEO ..................................................................................................................................... 208 JORNADA I........................................................................................................................................... 208IGNACIO DE LUZN ............................................................................................................................ 231 LA POTICA O REGLAS DE LA POESA EN GENERAL Y DE SUS PRINCIPALES ESPECIES ................................................... 231 5. FRAY BENITO JERNIMO FEIJOO........................................................................................................ 234 TEATRO CRTICO UNIVERSAL ........................................................................................................................ 234 EL NO S QU ....................................................................................................................................... 234 GASPAR MELCHOR DE JOVELLANOS .................................................................................................. 241 EL DELINCUENTE HONRADO ......................................................................................................................... 241 ACTO I ................................................................................................................................................ 241 INFORME SOBRE LA LEY DE REFORMA AGRARIA ............................................................................................... 246 CARTA DE JOVINO A SUS AMIGOS SALMANTINOS ............................................................................................. 249 JOS CADALSO Y VZQUEZ ................................................................................................................ 257 OCIOS DE MI JUVENTUD.............................................................................................................................. 257 DECLARANDO SU AMOR A FILIS ................................................................................................................ 257 A LA MUERTE DE FILIS ............................................................................................................................ 259 CARTAS MARRUECAS ................................................................................................................................. 259 CARTA XX - BEN-BELEY A NUO ............................................................................................................. 259 CARTA XXI - NUO A BEN-BELEY, RESPUESTA DE LA ANTERIOR ...................................................................... 260 POESAS .................................................................................................................................................. 262 SONETOS............................................................................................................................................. 262 SILVAS ................................................................................................................................................ 263 LETRILLAS ............................................................................................................................................ 265 FLIX MARA S. SNCHEZ DE SAMANIEGO ......................................................................................... 270 FBULAS ................................................................................................................................................. 270 EL GUILA Y EL ESCARABAJO ................................................................................................................... 270 EL RATN DE LA CORTE Y EL DEL CAMPO .................................................................................................... 271 EL HERRERO Y EL PERRO......................................................................................................................... 272 EL LEN CON SU EJRCITO ...................................................................................................................... 272 LA LECHERA ......................................................................................................................................... 273 TOMS DE IRIARTE ............................................................................................................................ 275 FBULAS ................................................................................................................................................. 275 EL OSO, LA MONA Y EL CERDO .................................................................................................................. 275 LOS DOS LOROS Y LA COTORRA ................................................................................................................. 275 LOS HUEVOS ........................................................................................................................................ 276 LA CABRA Y EL CABALLO .......................................................................................................................... 277 EL SEORITO MIMADO O LA MALA EDUCACIN ............................................................................................... 278 ACTO I ESCENA 1 .............................................................................................................................. 278 LA SEORITA MALCRIADA............................................................................................................................ 282 ACTO I ESCENAS 1 Y 2 ...................................................................................................................... 282 DON RAMN DE LA CRUZ .................................................................................................................. 287 MANOLO................................................................................................................................................. 287 VICENTE GARCA DE LA HUERTA ........................................................................................................ 296 RAQUEL .................................................................................................................................................. 296 JORNADA I........................................................................................................................................... 296 LEANDRO FERNNDEZ DE MORATN ................................................................................................. 310 STIRA CONTRA LOS VICIOS INTRODUCIDOS EN LA POESA CASTELLANA ................................................................. 310 6. LA POESA LRICA................................................................................................................................... 310 LA POESA PICA ................................................................................................................................... 315 LA POESA DRAMTICA ........................................................................................................................... 318 EL S DE LAS NIAS..................................................................................................................................... 321 ACTO I ................................................................................................................................................ 321 DIEGO DE TORRES VILLARROEL .......................................................................................................... 332 LA VIDA, ASCENDENCIA, NACIMIENTO, CRIANZA Y AVENTURAS DEL DOCTOR ....................................................... 332 NACIMIENTO, CRIANZA Y ESCUELA DE DON DIEGO DE TORRES ........................................................................ 332 LA CASA DE UN GRAN SEOR ....................................................................................................................... 334 EL SUMO PODER DE LOS OJOS DE FILIS ....................................................................................................... 335 J. FRANC DE ISLA Y ROIG (PADRE ISLA) ............................................................................................. 336 FRAY GERUNDIO DE CAMPAZA..................................................................................................................... 336 CAPTULO VIII ...................................................................................................................................... 336JOS M BLANCO CRESPO (BLANCO-WHITE) ...................................................................................... 347 LA REVELACIN INTERNA ............................................................................................................................ 347 COSTUMBRES HNGARAS ....................................................................................................................... 347 NGEL DE SAAVEDRA, DUQUE DE RIVAS ........................................................................................... 356 UN CASTELLANO LEAL................................................................................................................................. 356 JOS ZORRILLA Y MORAL ................................................................................................................... 362 DON JUAN TENORIO .................................................................................................................................. 362 ACTO IV [FRAGMENTO] ......................................................................................................................... 362 JOS DE ESPRONCEDA........................................................................................................................ 366 LA CANCIN DEL PIRATA ............................................................................................................................. 366 EL CANTO DEL COSACO ............................................................................................................................... 368 CORO ................................................................................................................................................. 368 LA DESESPERACIN .................................................................................................................................... 370 MARIANO JOS DE LARRA ................................................................................................................. 373 VUELVA USTED MAANA ............................................................................................................................ 373 MANUEL BRETN DE LOS HERREROS ................................................................................................. 379 ELENA. DRAMA EN CINCO ACTOS .................................................................................................................. 379 ACTO I ................................................................................................................................................ 379 A LA PEREZA............................................................................................................................................. 389 A VARIOS AMIGOS TRONADOS...................................................................................................................... 390 GUSTAVO ADOLFO BCQUER ............................................................................................................. 391 EL CRISTO DE LA CALAVERA - LEYENDA DE TOLEDO .......................................................................................... 391 RIMA XVIII .............................................................................................................................................. 396 RIMA LIII ................................................................................................................................................ 397 7. RIMA LXXIX ............................................................................................................................................ 397 RIMA LXXXIII .......................................................................................................................................... 397 RAMN DE MESONERO ROMANOS ................................................................................................... 398 EL MARTES DE CARNAVAL Y EL MIRCOLES DE CENIZA ..................................................................................... 398 ROSALA DE CASTRO .......................................................................................................................... 404 CUN TRISTES PASAN LOS DAS! .................................................................................................................. 404 A MI MADRE ........................................................................................................................................ 404 BRILLABAN EN LA ALTURA ........................................................................................................................... 405 A LAS ORILLAS DEL SAR........................................................................................................................... 405 EL CABALLERO DE LAS BOTAS AZULES ............................................................................................................. 405 CAPTULO I .......................................................................................................................................... 405 JUAN VALERA Y ALCAL GALIANO ..................................................................................................... 410 EL PJARO VERDE ..................................................................................................................................... 410 PEPITA JIMNEZ ........................................................................................................................................ 422 CARTAS A MI SOBRINO. CAPTULO I .......................................................................................................... 422 FERNN CABALLERO (CECILIA BLH DE FABER) ................................................................................. 428 LA GAVIOTA ............................................................................................................................................. 428 CAPTULO II ......................................................................................................................................... 428 LA FARISEA .............................................................................................................................................. 432 CAPTULO VII ....................................................................................................................................... 432 EL GALLEGUITO ......................................................................................................................................... 435 LA NIA DE LOS TRES MARIDOS .................................................................................................................... 436 EL PJARO DE LA VERDAD............................................................................................................................ 437 PEDRO ANTONIO DE ALARCN .......................................................................................................... 443 EL AMIGO DE LA MUERTE ............................................................................................................................ 443 CAPTULO III ........................................................................................................................................ 443 EL ESCNDALO.......................................................................................................................................... 445 CAPTULO II ......................................................................................................................................... 445 EL SOMBRERO DE TRES PICOS ....................................................................................................................... 447 CAPTULOS IV UNA MUJER VISTA POR FUERA ........................................................................................... 447 CAPTULOS V UN HOMBRE VISTO POR FUERA Y POR DENTRO ....................................................................... 448 CAPTULOS VI HABILIDADES DE DOS CNYUGES ........................................................................................ 448 BENITO PREZ GALDS ...................................................................................................................... 450 DOA PERFECTA ....................................................................................................................................... 450 CAPTULO I .......................................................................................................................................... 450 TRAFALGAR .............................................................................................................................................. 451 CAPTULO XI ........................................................................................................................................ 451 MIAU ..................................................................................................................................................... 456 CAPTULO III ........................................................................................................................................ 456 FORTUNATA Y JACINTA ............................................................................................................................... 460 JUANITO SANTA CRUZ - I ....................................................................................................................... 460 EL ABUELO ............................................................................................................................................... 463 JORNADA I, ESCENA I ............................................................................................................................. 463 LEOPOLDO ALAS (CLARN).................................................................................................................. 467 8. ADIS, CORDERA! ................................................................................................................................... 467 LA REGENTA ............................................................................................................................................ 472 CAPTULO PRIMERO ............................................................................................................................... 472 VICENTE BLASCO IBEZ ................................................................................................................... 489 ARROZ Y TARTANA ..................................................................................................................................... 489 CAPTULO PRIMERO ............................................................................................................................... 489 LOS CUATRO JINETES DEL APOCALIPSIS .......................................................................................................... 501 CAPTULO V DONDE APARECEN LOS CUATRO JINETES ................................................................................ 501RUBN DARO .................................................................................................................................... 517 AZUL ...................................................................................................................................................... 517 EL REY BURGUS (CUENTO ALEGRE) ......................................................................................................... 517 EL STIRO SORDO (CUENTO GRIEGO) ......................................................................................................... 519 LA NINFA (CUENTO PARISIENSE) ............................................................................................................... 521 LA CANCIN DEL INVIERNO .......................................................................................................................... 523 POEMAS EN PROSA................................................................................................................................ 523 A MARGARITA DEBAYLE ............................................................................................................................. 524 CANCIN DE OTOO EN PRIMAVERA ............................................................................................................. 526 SONATINA ............................................................................................................................................... 527 LA SALUTACIN DEL OPTIMISTA .................................................................................................................... 528 LEDA ...................................................................................................................................................... 530 RICARDO GIL ...................................................................................................................................... 531 LA GUITARRA............................................................................................................................................ 531 EL ELEFANTE BLANCO ................................................................................................................................. 531 VA DE CUENTO ......................................................................................................................................... 531 SUPERSTICIN .......................................................................................................................................... 531 SALVADOR RUEDA SANTOS ............................................................................................................... 533 EL CISNE .................................................................................................................................................. 533 AFRODITA................................................................................................................................................ 533 LA BACANAL ............................................................................................................................................. 534 LA COPLA................................................................................................................................................. 534 EL PREGN DEL PESCADO ............................................................................................................................ 534 FRANCISCO VILLAESPESA ................................................................................................................... 540 LOS JARDINES DE AFRODITA ........................................................................................................................ 540 BALADA DE AMOR ..................................................................................................................................... 543 ELEGA DE LA JUVENTUD ............................................................................................................................. 543 A LA FORTUNA .......................................................................................................................................... 544 EDUARDO MARQUINA ....................................................................................................................... 545 HIMNO NACIONAL DE ESPAA..................................................................................................................... 545 LA MADRE ............................................................................................................................................... 545 LA HERMANA ........................................................................................................................................... 545 9. LA NOVIA................................................................................................................................................. 546 EN FLANDES SE HA PUESTO EL SOL ................................................................................................................ 546 MANUEL MACHADO .......................................................................................................................... 548 ADELFOS ................................................................................................................................................. 548 SOLEARIYAS ............................................................................................................................................. 548 CANTARES ............................................................................................................................................... 549 CANTE HONDO ......................................................................................................................................... 550 LA LOLA .................................................................................................................................................. 550 CASTILLA ................................................................................................................................................. 551 LAS MUJERES DE ROMERO DE TORRES ........................................................................................................... 552 ELEUSIS ................................................................................................................................................... 552 EL JARDN GRIS ......................................................................................................................................... 553 REGRESO ................................................................................................................................................. 553 MIGUEL DE UNAMUNO Y JUGO ......................................................................................................... 555 DEL SENTIMIENTO TRGICO DE LA VIDA.......................................................................................................... 555 EL PUNTO DE PARTIDA ........................................................................................................................... 555 JOS MARTNEZ RUIZ (AZORN) ......................................................................................................... 563 LA RUTA DE DON QUIJOTE .......................................................................................................................... 563 LA CUEVA DE MONTESINOS .................................................................................................................... 563 PO BAROJA ....................................................................................................................................... 566 LAS INQUIETUDES DE SHANTI ANDA ............................................................................................................. 566 RAMN MARA DEL VALLE-INCLN ................................................................................................... 570 LUCES DE BOHEMIA ................................................................................................................................... 570 ESCENA CUARTA ................................................................................................................................... 570 ANTONIO MACHADO RUIZ ................................................................................................................. 574 EL MAANA EFMERO ................................................................................................................................ 574LUIS CERNUDA ................................................................................................................................... 577 LA REALIDAD Y EL DESEO ............................................................................................................................. 577 CUERPO EN PENA .................................................................................................................................. 577 EL RETRADO ........................................................................................................................................ 578 DONDE HABITE EL OLVIDO ...................................................................................................................... 579 OCNOS ................................................................................................................................................... 579 LA CATEDRAL ....................................................................................................................................... 579 CASA NATAL......................................................................................................................................... 580 PLAZA DEL PAN .................................................................................................................................... 580 JOAQUN TURINA .................................................................................................................................. 581 JARDINES DEL ALCZAR .......................................................................................................................... 581 PEDRO SALINAS ................................................................................................................................. 582 EL DEFENSOR ........................................................................................................................................... 582 10. EL HOMBRE SE POSEE EN LA MEDIDA QUE POSEE SU LENGUA .......................................................................... 582 PRESAGIOS .............................................................................................................................................. 583 SEGURO AZAR........................................................................................................................................... 584 SOLEDADES DE LA OBRA ......................................................................................................................... 584 MIRAR LO INVISIBLE .............................................................................................................................. 585 S RECIENTE ......................................................................................................................................... 585 LA VOZ A TI DEBIDA.................................................................................................................................... 585 RAZN DE AMOR ...................................................................................................................................... 589 EL CONTEMPLADO ..................................................................................................................................... 592 TEMA ................................................................................................................................................. 592 VARIACIN I - AZULES............................................................................................................................ 593 JORGE GUILLN .................................................................................................................................. 595 PRIMAVERA DELGADA ................................................................................................................................ 595 BELLA ADREDE .......................................................................................................................................... 595 DESNUDO ................................................................................................................................................ 596 CIERRO LOS OJOS ...................................................................................................................................... 596 LOS LABIOS .............................................................................................................................................. 596 VIDA EXTREMA ......................................................................................................................................... 597 FESTIVIDAD .............................................................................................................................................. 600 REDONDEZ............................................................................................................................................... 601 ARDOR.................................................................................................................................................... 601 MAR - OLVIDO ......................................................................................................................................... 602 VICENTE ALEIXANDRE ........................................................................................................................ 603 ESPADAS COMO LABIOS .............................................................................................................................. 603 SALN ................................................................................................................................................ 603 PLAYA IGNORANTE ................................................................................................................................ 604 CON TODO RESPETO .............................................................................................................................. 604 FORMAS SOBRE EL MAR.......................................................................................................................... 605 LA DESTRUCCIN O EL AMOR ....................................................................................................................... 606 LA SELVA Y EL MAR ................................................................................................................................ 606 DESPUS DE LA MUERTE ......................................................................................................................... 607 NOCHE SINFNICA ................................................................................................................................ 608 UNIDAD EN ELLA ................................................................................................................................... 609 SOMBRAS DEL PARASO .............................................................................................................................. 609 CRIATURAS EN LA AURORA ...................................................................................................................... 609 DESTINO TRGICO ................................................................................................................................. 611 ARCNGEL DE LAS TINIEBLAS ................................................................................................................... 612 PODERO DE LA NOCHE ........................................................................................................................... 613 EL DESNUDO ........................................................................................................................................ 614 GERARDO DIEGO ............................................................................................................................... 616 SORIA ..................................................................................................................................................... 616 ROMANCE DEL DUERO ........................................................................................................................... 616 MANUAL DE ESPUMAS ............................................................................................................................... 616 LLUVIA................................................................................................................................................ 616 BAHA ................................................................................................................................................ 617 CUADRO ............................................................................................................................................. 617 IMGENES ............................................................................................................................................... 618 11. AHOGO............................................................................................................................................... 618 TREN .................................................................................................................................................. 618 LMPARA ............................................................................................................................................ 619 ESTTICA ............................................................................................................................................. 619 MADRIGAL .......................................................................................................................................... 619 MI SANTANDER, MI CUNA, MI PALABRA ......................................................................................................... 620 LA COMETA ......................................................................................................................................... 620 MANO EN EL AGUA ............................................................................................................................... 620 ALONDRA DE VERDAD ................................................................................................................................ 620 INSOMNIO ............................................................................................................................................... 620 SUCESIVA ............................................................................................................................................ 621 FBULA DE EQUIS Y ZEDA ........................................................................................................................... 621 AMOR ................................................................................................................................................ 621 LIBROS FUTUROS ....................................................................................................................................... 623 ORFEO................................................................................................................................................ 623 JINOJEPA DE CERVANTES............................................................................................................................. 623 POEMAS PUROS. POEMILLAS DE LA CIUDAD.................................................................................................... 624 LOS CONTADORES DE ESTRELLAS............................................................................................................... 624 GOTA PEQUEA, MI DOLOR .................................................................................................................... 625 MAANA LENTA ................................................................................................................................... 625 CMO ERA .......................................................................................................................................... 625 OSCURA NOTICIA ...................................................................................................................................... 626 SUEO DE LAS DOS CIERVAS .................................................................................................................... 626 ORACIN POR LA BELLEZA DE UNA MUCHACHA ........................................................................................... 626 HIJOS DE LA IRA ........................................................................................................................................ 626 MUJER CON ALCUZA .............................................................................................................................. 626 LA MADRE ........................................................................................................................................... 630 ELEGA A UN MOSCARDN AZUL............................................................................................................... 632 MONSTRUOS ....................................................................................................................................... 634 INSOMNIO ........................................................................................................................................... 635 RAFAEL ALBERTI ................................................................................................................................. 636 CAL Y CANTO ............................................................................................................................................ 636 ARACELI .............................................................................................................................................. 636 MADRIGAL AL BILLETE DE TRANVA ........................................................................................................... 636 MARINERO EN TIERRA ................................................................................................................................ 636 CATALINA DE ALBERTI, ITALO-ANDALUZA (SIGLO XIX) .................................................................................. 636 SUEO DEL MARINERO ........................................................................................................................... 637 SALINERO ............................................................................................................................................ 638 ELEGA DEL NIO MARINERO ................................................................................................................... 638 EL ALBA DEL ALHEL.................................................................................................................................... 639 EL NIO DE LA PALMA (CHUFLILLAS) ........................................................................................................ 639 ALGUIEN ............................................................................................................................................. 640 CAPITAL DE LA GLORIA ............................................................................................................................... 640 A NIEBLA, MI PERRO.............................................................................................................................. 640 GALOPE .............................................................................................................................................. 641 HUELE A SANGRE MEZCLADA CON ESPLIEGO................................................................................................ 641 UN PAPEL DESVELADO EN SU BLANCURA .................................................................................................... 641 A LA PINTURA ........................................................................................................................................... 642 A LA PINTURA....................................................................................................................................... 642 12. MIL NOVECIENTOS DIECISIETE .................................................................................................................. 642 ZURBARN .......................................................................................................................................... 643 FUSTIGADA LUZ......................................................................................................................................... 644 A PABLO NERUDA, CON CHILE EN EL CORAZN ........................................................................................... 644 AUTORRETRATO ................................................................................................................................... 644 SOBRE LOS NGELES .................................................................................................................................. 645 PARASO PERDIDO ................................................................................................................................. 645 EL NGEL BUENO .................................................................................................................................. 646 EL NGEL DE LOS NMEROS .................................................................................................................... 646 CANCIONES PARA ALTAIR ............................................................................................................................ 647 SUBES DEL MAR, ENTRAS DEL MAR AHORA ................................................................................................. 647 PARA ALGO LLEGASTE, ALTAIR, DESCENDISTE .............................................................................................. 647 BUSCABA TUS COLINAS POR EL CIELO ......................................................................................................... 648 NO HAGAS CASO, ALTAIR........................................................................................................................ 648 YO ERA UN TONTO Y LO QUE HE VISTO ME HA HECHO DOS TONTOS ...................................................................... 648 CITA TRISTE DE CHARLOT ........................................................................................................................ 648 NOCHE DE GUERRA EN EL MUSEO DEL PRADO................................................................................................. 649 MIGUEL HERNNDEZ ......................................................................................................................... 655 EL LABRADOR DE MS AIRE.......................................................................................................................... 655 ACTO PRIMERO. CUADRO PRIMERO. ESCENAS I A V .................................................................................... 655 VIENTO DEL PUEBLO .................................................................................................................................. 661 ELEGA PRIMERA ................................................................................................................................... 661 SENTADO SOBRE LOS MUERTOS................................................................................................................ 664 VIENTOS DEL PUEBLO ME LLEVAN ............................................................................................................. 665 EL NIO YUNTERO ................................................................................................................................. 667 LOS COBARDES ..................................................................................................................................... 668 CANCIONERO Y ROMANCERO DE AUSENCIAS ................................................................................................... 669 ROPAS CON SU OLOR ............................................................................................................................. 669 NEGROS OJOS NEGROS ........................................................................................................................... 669 TUS OJOS PARECEN................................................................................................................................ 670 EN EL FONDO DEL HOMBRE ..................................................................................................................... 670 VALS DE LOS ENAMORADOS Y UNIDOS HASTA SIEMPRE.................................................................................. 670 CUANDO PASO POR TU PUERTA ................................................................................................................ 671 VIDA SOLAR ......................................................................................................................................... 671 A MI HIJO ............................................................................................................................................ 672 ORILLAS DE TU VIENTRE .......................................................................................................................... 673 TODO EST LLENO DE TI.......................................................................................................................... 674 FEDERICO GARCA LORCA .................................................................................................................. 675 LA CASA DE BERNALDA ALBA ....................................................................................................................... 675 ACTO I ................................................................................................................................................ 675 DOA ROSITA LA SOLTERA .......................................................................................................................... 683 ACTO III .............................................................................................................................................. 683 BODAS DE SANGRE .................................................................................................................................... 692 ACTO III CUADRO I ............................................................................................................................. 692 LA NIA QUE RIEGA LA ALBAHACA Y EL PRNCIPE PREGUNTN ............................................................................. 698 ROMANCERO GITANO ................................................................................................................................ 700 ROMANCE DE LA LUNA, LUNA .................................................................................................................. 700 PRECIOSA Y EL AIRE ............................................................................................................................... 701 13. LA MONJA GITANA ................................................................................................................................ 702 LA CASADA INFIEL.................................................................................................................................. 703 ROMANCE DE LA PENA NEGRA ................................................................................................................. 704 PRENDIMIENTO DE ANTOITO EL CAMBORIO EN EL CAMINO DE SEVILLA .......................................................... 705 MUERTE DE ANTOITO EL CAMBORIO ...................................................................................................... 706 POEMA DEL CANTE HONDO ......................................................................................................................... 707 BALADILLA E LOS TRES ROS ..................................................................................................................... 707 POEMA DE LA SAETA .............................................................................................................................. 707 DOS MUCHACHAS ................................................................................................................................. 710 POETA EN NUEVA YORK ............................................................................................................................. 710 NORMA Y PARASO DE LOS NEGROS .......................................................................................................... 710 MUERTE ............................................................................................................................................. 711 PAISAJE CON DOS TUMBAS Y UN PERRO ASIRIO ............................................................................................ 711 PEQUEO POEMA INFINITO ..................................................................................................................... 712 LLANTO POR IGNACIO SNCHEZ MEJIAS......................................................................................................... 713 LA COGIDA Y LA MUERTE......................................................................................................................... 713 LA SANGRE DERRAMADA. ....................................................................................................................... 714 EL DIVN DE TAMARIT................................................................................................................................ 716 GACELA DEL NIO MUERTO ..................................................................................................................... 716 GACELA DEL AMOR CON CIEN AOS .......................................................................................................... 716 GACELA DEL RECUERDO DEL AMOR. .......................................................................................................... 716 CASIDA DEL HERIDO POR EL AGUA............................................................................................................. 717 CASIDA DE LA ROSA ............................................................................................................................... 717 CASIDA DE LA MUCHACHA DORADA .......................................................................................................... 718 14. Literatura medieval 15. Apoyos para trabajar en las clases Dr. Antonio Garca Mega Dra. M Dolores Mira y Gmez de Mercado ANTOLOGA de TEXTOS LITERARIOS 2013 En un principio Literatura MedievalROMANCESEl cantar de Mo Cid FRAGMENTO LA MARCHA Como deja el Cid sus palacios De los sos ojos tan fuertemientre lorando tornava la cabea i estvalos catando. Vio puertas abiertas e uos sin cannados, alcndaras vazas sin pielles e sin mantos e sin falcones e sin adtores mudados. Sospir Mo id ca mucho ave grandes cuidados. Fabl Mo id bien e tan mesurado: Grado a t, Sennor, Padre que ests en alto! Esto me an buolto mos enemigos malos! Ageros en el camino de Burgos All pienssan de aguijar, all sueltan las rriendas. A la exida de Bivar ovieron la corneja diestra e entrando a Burgos ovironla siniestra. Mei Mo id los ombros e engrame la tiesta: "Albriia, lbar Fnnez, ca echados somos de tierra! El Cid entra en Burgos Mo id Ruy Daz por Burgos entrava, en su conpanna LX pendones. Exenlo ver mugieres e varones, burgeses e burgesas por las finiestras son, plorando de los ojos tanto aven el dolor. De las sus bocas todos dizan una rrazn: Dios, qu buen vassalo! Si oviesse buen sennor! Nadie hospeda al Cid Conbidarle en de grado mas ninguno non osava; el rrey don Alfonsso tanto ave la grand sanna, antes de la noche en Burgos dl entr su carta con grand rrecabdo & fuertemientre sellada, que a Mo id Ruy Daz que nadi no l diessen posada, e aquel que ge la diesse sopiesse vera palabra que perdere los averes & ms los ojos de la caraPgina 23 16. Apoyos para trabajar en las clases Dr. Antonio Garca Mega Dra. M Dolores Mira y Gmez de Mercado ANTOLOGA de TEXTOS LITERARIOS 2013 En un principio Literatura Medievale aun dems los cuerpos & las almas. Grande duelo aven las yentes christianas; ascndense de Mo id ca no l osan dezir nada. El Campeador adelinn a su posada; as commo leg a la puerta falla bien errada por miedo del rrey Alfonsso que ass lo aven parado que si non la quebrantas por fuera que non ge la abriese nadi. Los de Mo id a altas vozes laman, los de dentro non les queren tornar palabra. Aguij Mo id, a la puerta se legava, sac el pie del estribera, una ferida l dava. Non se abre la puerta ca bien era errada. Una ninna de nuef annos a ojo se parava: Ya Campeador, en buen ora inxiestes espada! El rrey lo ha vedado, anoch dl entr su carta con grant rrecabdo & fuertemientre sellada. Non vos osaremos abrir nin coger por nada; si non, perderemos los averes & las casas & dems los ojos de las caras. id, en el nuestro mal vos non ganades nada; mas el Criador vos vala con todas sus vertudes sanctas! Esto la ninna dixo & tornos pora su casa. Ya lo vee el id que del rrey non ave graia. Partios de la puerta, por Burgos aguijava, lego a Sancta Mara, luego descavalga, finc los innojos, de coran rrogava. La orain fecha luego cavalgava; sali por la puerta & en Arlann passava. Cabo essa villa en la glera posava, fincava la tienda & luego descavalgava. Mo id Ruy Daz el que en buen ora inx espada pos en la glera quando no l coge nadi en casa, derredor dl una buena conpanna. Ass pos Mo id commo si fuesse en montanna. Vedada lan compra dentro en Burgos la casa de todas cosas quantas son de vianda; non le osaren vender al menos dinarada. Martn Antolnez viene a Burgos a Proveer de vveres al Cid Martn Antolnez el burgals complido a Mo id & a los suyos abstales de pan & de vino; non lo conpra, ca l se lo ave consigo; de todo conducho bien los ovo bastidos. Pagos Mo id el Campeador & todos los otros que van a so ervicio. Fabl Martn Antolnez, odredes la que a dicho: Ya Canpeador en buen ora fuestes naido! Esta noch yagamos vayamosnos al matino, ca acusado ser de lo que vos he servido; en ira del rrey Alffonsso yo ser metido. Si convusco escapo sano o bivo aun erca o tarde el rrey quererme ha por amigo; si non, quanto dexo no lo preio un figo!Pgina 24 17. Apoyos para trabajar en las clases Dr. Antonio Garca Mega Dra. M Dolores Mira y Gmez de Mercado ANTOLOGA de TEXTOS LITERARIOS 2013 En un principio Literatura MedievalEl Cid empobrecido Fabl Mo id el que en buen ora inx espada: Martn Antolnez sodes ardida lana! Si yo bivo doblarvos he la soldada. Espeso & el oro & toda la plata; bien lo vedes que yo no trayo nada, e huebos me sere pora toda mi companna. Ferlo he amidos, de grado non avre nada. Con vuestro consego bastir quiero dos archas; incmoslas darena ca bien sern pesadas, cubiertas de guadalme & bien enclaveadas. Arcas para obtener dinero de dos judos burgaleses Los guadameis vermejos & los clavos bien dorados. Por Rachel & Vidas vaydesme privado; quando en Burgos me vedaron compra & el rrey me a airado, non puedo traer el aver ca mucho es pesado, enpennrgelo he por lo que fuere guisado. De noche lo lieven que non lo vean christianos; valo el Criador con todos los sos sanctos, yo ms non puedo & amidos lo fago. Martn Antolnez vuelve a Burgos en busca de los judos Martn Antolnez non lo detardava, pass por Burgos, al castiello entrava, por Rachel & Vidas a priessa demandava. por Rachel & Vidas apriessa demandava. Trato con los judos Rachel & Vidas en uno estavan amos en cuenta de sus averes, de los que aven ganados. Leg Martn Antolnez a guisa de menbrado: O sodes, Rachel & Vidas, los mos amigos caros? En poridad fablar querra con amos. Non lo detardan, todos tres se apartaron: Rachel & Vidas: amos me dat las manos que non me descubrades a moros nin a christianos; por siempre vos far rricos, que non seades menguados. El Campeador por las parias fue entrado, grandes averes pris & mucho sobejanos; rretovo dellos quanto que fue algo, por en vino a aquesto porque fue acusado. Tiene dos arcas lennas de oro esmerado. Ya lo vedes que el rrey le a airado. Dexado ha heredades & casas & palaios; aquelas non las puede levar, si non, seren ventadas; el Campeador dexarlas ha en vuestra mano, e prestalde de aver lo que sea guisado. Prended las archas & metedlas en vuestro salvo; con grand jura meted i las fes amosPgina 25 18. Apoyos para trabajar en las clases Dr. Antonio Garca Mega Dra. M Dolores Mira y Gmez de Mercado ANTOLOGA de TEXTOS LITERARIOS 2013 En un principio Literatura Medievalque non las catedes en todo aqueste anno. Rachel & Vidas syense consejando: Nos huebos avemos en todo de ganar algo. Bien lo sabemos que l algo gann, quando a tierra de moros entr que grant aver sac; non duerme sin sospecha qui aver trae monedado. Estas archas prendmoslas amas, en logar las metamos que non sean ventadas. Mas dezidnos del id: de qu ser pagado, o que ganania nos dar por todo aqueste anno? Respuso Martn Antolnez a guisa de menbrado: Mo id querr lo que ssea aguisado, pedir vos a poco por dexar so aver en salvo; acgensele omnes de todas partes menguados; a menester seisientos marcos. Dixo Rachel & Vidas: Drgelos hemos de grado. Ya vedes que entra la noch, el id es presurado; huebos avemos que nos dedes los marchos. Dixo Rachel & Vidas: Non se faze ass el mercado, si non primero prendiendo & despus dando. Dixo Martn Antolnez: Yo desso me pago. Amos tred al Campeador contado, e nos vos ayudaremos que ass es aguisado por aduzir las archas & meterlas en vuestro salvo, que non lo sepan moros nin christianos. Dixo Rachel & Vidas: Nos desto nos pagamos; las archas aduchas, prendet seyesientos marcos. Martn Antolnez cavalg privado con Rachel & Vidas de voluntad & de grado. Non viene a la pueent ca por el agua a passado que ge lo non ventanssen de Burgos omne nado. Afevos los a la tienda del Campeador contado: ass commo entraron al id besronle las manos, sonrrisos Mo id, estvalos fablando: Ya don Rachel & Vidas avdesme olbidado! Ya me exco de tierra ca del rrey so airado; a lo que m semeja de lo mo avredes algo, mientras que vivades non seredes menguados. Don Rachel & Vidas a Mo id besronle las manos. Martn Antolnez el pleito a parado que sobre aquelas archas darle en VI ientos marcos e bien ge las guardaren fasta cabo del anno; ca ass l dieran la fe & ge lo aven jurado que si antes las catassen que fuessen perjurados, non les diesse Mo id de la ganania un dinero malo. Dixo Martn Antolnez: Cargen las archas privado. Levaldas, Rachel & Vidas, ponedlas en vuestro salvo; yo ir convusco que adugamos los marcos, ca a mover a Mo id ante que cante el gallo. Al cargar de las archas veredes gozo tanto: non las poden poner en somo mager eran esforados, Grdanse Rachel & Vidas con averes monedados, ca mientra que visquiessen refechos eran amos.Pgina 26 19. Apoyos para trabajar en las clases Dr. Antonio Garca Mega Dra. M Dolores Mira y Gmez de Mercado ANTOLOGA de TEXTOS LITERARIOS 2013 En un principio Literatura MedievalDespedidas de los judos Rachel a Mo id la mano l ba besar: Ya Canpeador en buen ora inxiestes espada! De Castiella vos ides pora las yentes estrannas; ass es vuestra ventura, grandes son vuestras gananias, una piel vermeja morisca & ondrada id, beso vuestra mano en don que la yo aya. Plazme, dixo el id, Daqu sea mandada; si vos la aduxier dall; si non, contalda sobre las arcas. En medio del palaio tendieron un almofalla, sobr ella una svana de ranal & muy blanca; a tod el primer colpe III ientos marcos de plata echaron, notlos don Martino, sin peso los tomava; los otros CCC en oro ge los pagavan. inco escuderos tiene don Martino, a todos los cargava. Quando esto ovo fecho odredes lo que fablava: Ya don Rachel & Vidas en vuestras manos son las arcas; yo, que esto vos gan, bien merea calas. El Cid se dispone a marchar Entre Rachel & Vidas aparte ixieron amos: Dmosle buen don ca l no lo ha buscado. Martn Antolnez un burgals contado vos lo mereedes, darvos queremos buen dado de que fagades calas & rrica piel & buen manto; dmosvos en don a vos XXX marchos. Mereerno lo hedes, ca esto es aguisado, atorgarnos hedes esto que avemos parado. Gradeilo don Martino & rreibi los marchos; grad exir de la posada & spidis de amos. Exido es de Burgos & Arlann a passado, vino pora la tienda del que en buen ora nasc; reibilo el id abiertos amos los braos: Venides, Martn Antolnez, el mo fiel vassalo? Aun vea el da que de m ayades algo! Vengo, Campeador, con todo buen rrecabdo; vos VI ientos & yo XXX he ganados. Mandad coger la tienda & vayamos privado, en San Pero de Cardenna i nos cante el gallo; veremos vuestra mugier menbrada fijadalgo; mesuraremos la posada & quitaremos el rreinado, mucho es huebos ca erca viene el plazo. El Cid se despide de la catedral de Burgos Estas palabras dichas, la tienda es cogida, Mo id & sus conpannas cavalgan tan aina. La cara del cavallo torn a Sancta Mara, al su mano diestra, la cara se sanctigua: A t lo gradesco, Dios, que ielo & tierra guas! Vlanme tus vertudes gloriosa Sancta Mara! Daqu quito Castiella pues que el rrey he en ira;Pgina 27 20. Apoyos para trabajar en las clases Dr. Antonio Garca Mega Dra. M Dolores Mira y Gmez de Mercado ANTOLOGA de TEXTOS LITERARIOS 2013 En un principio Literatura Medievalnon s si entrar i ms en todos los mos das. Vuestra vertud me vala Gloriosa, en mi exida, & me ayude l me acorra de noch & de da! Si vos ass lo fiziredes & la ventura me fuere complida mando al vuestro altar buenas donas & rricas; esto & yo en debdo que faga i cantar mill missas. Martn Antolnez se vuelve a la ciudad Spidis el caboso de cuer & de veluntad. Sueltan las rriendas & pienssan de aguijar. Dixo Martn Antolnez: Ver a la mugier a todo mo solaz, castigarlos he cmmo abrn a far. Si el rrey me lo quisiere tomar a m non minchal! Antes ser convusco que el sol quiera rrayar. El Cid va a Cardea para despedirse de su familia Tornavas Martn Antolnez a Burgos & Mo id aguij pora San Pero de Cardenna quanto pudo a espolear con estos caualleros que l sirven a so sabor. Apriessa cantan los gallos & quieren quebrar albores quando leg a San Pero el buen Campeador. El abbat don Sancho christiano del Criador rezava los matines a buelta de los albores; i estava donna Ximena con inco duennas de pro rrogando a San Pero & al Criador: T que a todos guas vala Mo id el Campeador! Los monjes de Cardea reciben al Cid Lamavan a la puerta, i sopieron el mandado; Dios, qu alegre fue el abbat don Sancho! Con lumbres & con candelas al corral dieron salto, con tan grant gozo rreiben al que en buen ora nasc: Gradscolo a Dios, Mo id! dixo el abbat don Sancho; Pues que aqu vos veo prendet de m ospedado. Dixo el id: Graias, don abbat, & so vuestro pagado. Yo adobar conducho pora m & pora mis vassallos; mas, porque me vo de tierra dovos L marchos, si yo algun da visquier servos han doblados. Non quiero fazer en el monesterio un dinero de danno; evades aqu pora donna Ximena dovos C marchos, a ella & a sus fijas & a sus duennas sirvdeslas est anno. Dues fijas dexo ninnas & prendetlas en los braos, aqullas vos acomiendo a vos, abbat don Sancho; dellas & de mi mugier fagades todo rrecabdo. Si essa despenssa vos falleiere o vos menguare algo, bien las abastad, yo ass vos lo mando; por un marcho que despendades al monesterio dar yo quatro. Otorgdogelo ave el abbat de grado. Afevos donna Ximena con sus fijas do va legando, sennas duennas las traen & adzenlas adelant. Ant el Campeador donna Ximena finc los inojos amos, lorava de los ojos, qusol besar las manos:Pgina 28 21. Apoyos para trabajar en las clases Dr. Antonio Garca Mega Dra. M Dolores Mira y Gmez de Mercado ANTOLOGA de TEXTOS LITERARIOS 2013 En un principio Literatura MedievalMered, Campeador, en ora buena fuestes nado! Por malos mestureros de tierra sodes echado. Jimena lamenta el desamparo suyo y de sus hijas Mered, ya id, barba tan complida! Fem ante vos yo & vuestras ffijas iffantes son & de das chicas con aquestas mis duennas de quien so yo servida. Yo lo veo que estades vos en ida e nos de vos partir nos hemos en vida: Dandnos consejo por amor de Sancta Mara! Enclin las manos en la su barba velida, a las sus fijas en brao las prenda, legolas al coran ca mucho las quera. Lora de los ojos, tan fuertemientre sospira: Ya donna Ximena la mi mugier tan complida, commo a la mi alma yo tanto vos quera! Ya lo vedes que partirnos emos en vida, yo ir & vos fincaredes remanida. Plega a Dios & a Sancta Mara que aun con mis manos case estas mis fijas, o que de ventura & algunos das vida e vos, mugier ondrada, de m seades servida!Los siete infantes de Lara FRAGMENTOS Bohordadores en las bodas de doa Lambra Primero lan su vara el conde Garci Fernndez e despues lan otrosi el bueno de Ruy Velazquez, e despues Muo Salido, el que bien cato las aves, e desi adelant lanaron otros muchos de otras partes. Quejas de doa Lambra --Rugovos, don Rodrigo, que vos pese de mi male pesevos de mi dolor, de vuestra deshonra grande que vuestros sobrinos nos han fecho tan male... --Non curedes, doa Lambra, non tomedes mas pesare que si yo vivo e no muero, yo vos entiendo vengare e darvos he tal derecho de que todo el mundo fable. Malos ageros un aguila cabdal ferrera que estava encima de un pino. Muchol peso de coran a ese Nuo Salido: Estas aves nos lo muestran: tornemos nos, mios fijos... ...dos das ha que nos atiende nuestro tio don Rodrigo... e dexose caer en tierra muerta a pie del pino[] Dios del cielo, el tu poder es mayor; seor, tu nos ayuda que traidos somos oy. Tio, que seas son aquellas?: malas son para nos.[]Pgina 29 22. Apoyos para trabajar en las clases Dr. Antonio Garca Mega Dra. M Dolores Mira y Gmez de Mercado ANTOLOGA de TEXTOS LITERARIOS 2013 En un principio Literatura MedievalNuo Salido acusa de traidor a Ruy Velazquez Dixo Nuo Salido: ay trydor, falsa carne!: traydo has a tus sobrinos, Dios te lo demande mal; fablarn de tu traicin cuantos en el mundo ay. E desque esto ovo dicho fuese para los infantes: Fijos, Dios que vos fizo vos ponga esfuero e vos guarde[] Ya son muertos los infantes Dios les haya las almas! [] Ruy Velazquez se despide de los moros Alicante a Ruy Velazquez en el ombro le besava Ruy Velazquez a Alicante de coraon le abraaba: Daqui adelant nuestra facienda avemosla librada, non ha de qui nos temer en Castiella nin en Lara. --Don Rodrigo, esta batalla cuesta a nos muy cara[] --Digades a Almanor que me envie sus parias. --Enviad vos por ellas con mensajeros y cartas. Alicante llega a Cordova Alicante paso el puerto, comeno de mas andar, por sus jornadas contadas a Cordova fue a llegar. Viernes era ese dia. viespera de sant ebrian [] Ganamos ocho cabeas de omnes de alta sangre, mas tales ganancias caras nos cuestan asaz; tres reys e quince mill de otros perdiemoslos alla, si me yo alla mas llegara, otro troxera el mensaje.[] Almanzor saca de la prisin a don Gonzalo e dixol: Gonalo Gustios, bien te quiero preguntar: lidiaron los mios poderes en el canpo de Almenar, ganaron ocho cabeas, todas son de gran linaje; e dizen mios adalides que de Lara son naturales, si Dios te salve, que me digas la verdat. Respondio Gonalo Gustios: Presto os la entiendo declarar: si ellas son de Castiella conocer he de que logar, otrosi si de alfoz de Lara, ca seran de mi linaje.... Violas Gonalo Gustios bueltas en polvo e en sangre; con la manta en que estavan comeolas de alinpiar, tan bien las afemencio, conosciolas por su mal. Lamento de don Gonzalo Llorando de los sus ojos dixo entonces a Almanor: Bien conosco estas cabeas por mis pecados, seor; conosco las siete, ca de los mios fijos son, la otra es de Muo Salido, su amo que los crio. Non las quiso muy grant bien quien aqui las ayunto!: captivo desconortado para siempre so[] alinpiolas muy bien del polvo y de la sangre cada una como nascio pusolas en aze estavan lo oteando Almanor e Alicante.Pgina 30 23. Apoyos para trabajar en las clases Dr. Antonio Garca Mega Dra. M Dolores Mira y Gmez de Mercado ANTOLOGA de TEXTOS LITERARIOS 2013 En un principio Literatura MedievalLamento por Muo Salido Tomo primero en sus braos la cabea de don Muo e razonose con ella como si fuese bivo: Salvevos Dios, Muo Salido, mi conpadre e mi amigo, dadme cuenta de los mios fijos que en vuestras manos ove metido por do en Castiella e en Leon erades vos muy temido e de mejores que vos erades servido. De Dios seades perdonado, conpadre e amigo si fuestes vos en consejo con su tio don Rodrigo!, lo que vos non fariades por lo que en vos no avia visto. Catariades los ageros como amo e padrino, non vos querria ceer Gonalo Gonalez mi fijo, ca se doldria de mi que yazia en cativo. E perdonatme, conpadre e mi buen amigo, que mucha falsedat sobre vos he dicho. Lamento por Diego La cabea de Muo Salido tornola en su lugar e la de Diego Gonalez su fijo el mayor fue a tomar, mesando sus cabellos e las barbas de su faz. Viejo so mesquino para estas bodas bofordare! Fijo Diego Gonalez, a vos queria yo mase fazialo con derecho ca vos naierades ante. Grant bien vos queria el conde ca erades su mayor alcaide tan bien toviste la su sea en el vado de Cascajare, a guisa de mucho ardido, muy onrada la sacastes. Fazistes, fijo, ese dia un esfuero muy grande: alaste la sea, metistesla en la mayor haze, fue tres vezes abaxada e trs vezes la alastes e matastes con ella dos reyes e un alcayde. Poe esto en arriba los moros ovieronse de arrancare, metiense por las tiendas que non avian vagare, e vos yendo en ese dia en pos ellos en alcane fue de vos muy bien servido el conde Garci Fernandez. Bueno fuera Ruy Velazquez si ese dia finase!. Transnocharon los moros, fueronse para Gormaze. Diovos ese dia el conde a Carao por heredat, la media poblada e la por poblar; desque vos moristes, fijo, lo poblado se despoblarave. Beso la cabea llorando e tornola a su lugar. Cada uno como nasio asi las iva tomare. Lamento por Martn La cabea de Martin Gonalez en braos la tomava. O fijo Martin Gonalez, persona mucho onrada, quien podria asmar que en vos avia tan buena maa?. Tal jugador de tablas non avia en toda Espaa; muy mesurada miente vos fablavabes en plaa, bien placzia ende a todos los que vos escuchavan. Pues vos sodes muertos, por mi non daria nada,Pgina 31 24. Apoyos para trabajar en las clases Dr. Antonio Garca Mega Dra. M Dolores Mira y Gmez de Mercado ANTOLOGA de TEXTOS LITERARIOS 2013 En un principio Literatura Medievalque viva o que muera de mi ya no me incala, mas he muy fiero duelo de vuestra madre doa Sancha: sin fijos e sin marido fincara tan desconortada. Beso la cabea llorando e a su lugar la tornava e la de Suero Gonalez en braos la tomaba. Lamento por Suero Fijo, Suero Gonalez, cuerpo tal leale, de vuestras buenas maas un rey se devia pagare, de muy buen caador non avie en el mundo vuestro par en caar muy bien con aves e a su tiempo las mudar. Malas bodas vos guiso el hermano de vuestra madre, metio a mi cativo e a vos fizo descabeare!: los nasidos e por naser traidor por ende le diran. Lamento por Fernando Beso la cabea llorando e en su lugar la dexove, la de Fernat Gonalez en brazos la tomove. Fijo, cuerpo onrado, e nombre de buen seore, del conde Fernat Gonalez, ca el vos bateo. De las vuestras maas, fijo, pagar se devia un enperador; matador de oso e de puerco e de cavalleros seore, quier de cavallo quier de pie que ningun otro mejor. Nunca rafezes compaas, fijo, amastes vos, e muy bien vos aveniades con las mas altas e mejores, Vuestro tio don Rodrigo malas bodas vos guiso: a vos fizo matar e a mi metio en prision!, traidor le llamaran quantos por nascer son! Lamento por Rodrigo Beso la cabea llorando e en su logar la miso; la de Ruy Gonalez en braos la priso. Fijo, Ruy Gonalez, cuerpo muy entendido, de las vuestras buenas maas un rey seria conplido, muy leal a seor e verdadero amigo, mejor cavallero de armas que nunca omne vido. Malas bodas vos guiso vuestro tio don Rodrigo: a vos fizo des cabear e a mi metio en cativo!. Hevos finados deste mundo mesquino, el por siempre avia perdido el paraiso. Lamento por Gustios Beso la cabea llorando e en su logar la dexaba; la de Gustios Gonalez en braos la tomava, del polvo e de la sangre muy bien la alinpiava, faziendo fiero duelo por los ojos la besaba. Fijo, Gustios Gonalez, aviades buena maa: non dixerades una mentira por quant maa es Espaa. Cavallero de buena guisa, buen feridor despada: ninguno feristes con ella que non perdiese el alma. Malas nuevas iran, fijo, de vos al alfoz de Lara!Pgina 32 25. Apoyos para trabajar en las clases Dr. Antonio Garca Mega Dra. M Dolores Mira y Gmez de Mercado ANTOLOGA de TEXTOS LITERARIOS 2013 En un principio Literatura MedievalLamento por Gonalo Beso la cabea llorando e pusola en su logar, e la de Gonalo Gonalez su fijo el menor fue a tomar, mesando sus cabellos, faziendo duelo grande. Fijo Gonalo Gonalez, a vos amava mas vuestra madre. Las vuestras buenas maas qui las podria contare?: buen amigo para amigos e para seor leale; conosedor de derecho, amarades lo juzgar; en armas esforado, a los vuestros franquear, alanador de tablado nunca omne lo vido tale; con dueas e donzellas sabiades muy bien fablar e davades las vuestras donas muy de voluntad donde erades mas amado que otro cavallero de prestar meester avia agudeza quien con vos razonase, mucho seria agudo si la primera non levase. Los que me temian por vos, enemigos me seran, aunque yo torne a Lara, nunca valdre un pan; non he pariente ni amigo que me pueda vengar: mas me valdria la muerte que esta vida tal!. E en esto comediendo, amortescido se ha, la cabea de las manos sobre las otras se le cae, quando cayo en tierra de si no sabia parte. Peso mucho a Almanore e comeno de llorare; con grant duelo que del ovo dixo contra Alicante: Non morra aqui don Gonalo por quanto Cordova vale, ca yo vi quanta traicion a el fizo Ruy Velazquez.[] Almanor encomienda el cautivo a su hermana Almanor mando llamar una infante, su hermana.... e muy bien e muy apuestamiente fablava: Hermana, si me vos amades, entrad en esa casa do yaz ese christiano que es ome de sangre alta.... vos, mi hermana, conortatlo con muy buenas palabras... --Asi yoguiesen agora todos los christianos de Espaa[] --Conortatlo en toda guisa si quisierdes mi amor, sinon, set ende ierta non faredes vuestra pro.[] La mora consuela al cautivo --Conortatvos, christiano, mucho vos veo cobarde!; los moros e los christianos quando avedes lid canpal passades los bivos sobre los muertos con grant coyta de lidiar. E pues vos esto non podedes librar, lo que yo, muger, sofri, cuedo sofreriades mal: yo avia pocos aos quando murio mi madre e yo nunca ove marido nin amigo poridat e mi hermano Almanor a Sevilla me fue a casar con un rey muy poderoso e de muy grant rictat[] Mi hermano envio por nos una fiesta de Sant Johan: en el axaraf de Sevilla christianos fuimos topar, mataron a mio marido; mis siete fijos otro tal;Pgina 33 26. Apoyos para trabajar en las clases Dr. Antonio Garca Mega Dra. M Dolores Mira y Gmez de Mercado ANTOLOGA de TEXTOS LITERARIOS 2013 En un principio Literatura MedievalYo escape a vida, metime en un axarafe, lazre noches e dias e non me quis por end matar. Veovoslos cabellos blancos, mas el rostro fresco asaz: por ventura aun faredes fijos que a los otros venganran. Ella dezia mentira por lo haber de conortar, ca nunca fuera casada, nin fijos fuera engendrar, mas era donzella e fermosa asaz. Don Gonalo paro en ella mientes e della fue trabar. Duea, vos aomastes el sueo, Dios lo quiera soltar, ca conbusco fare el fijo que a los otros vengarare[] Elogio de Mudarra []fue despues muy buen christiano e a serviio de Dios, [] e fue el mas onrado ome que en Castiella mor afuera del conde don Gari Fernandez que ende era seor[] Libertad de don Gonzalo Vinieron Almanor e Alicante a ver a Gonalo Gustios.... Nos non ganamos nada, don Gonalo, en la tu prisin ca tu as perdida la fuer