UBUNTU INPLANTATZEN

Mikel Imaz2is3

AURKIBIDEA

SARRERA......................................................................................................3

ISTALAZIOA.................................................................................................4

ROOT KONTUA............................................................................................5

HIZKUNTZA PAKETEAK...........................................................................5

PAKETEAK....................................................................................................6

GRUB MENUA...............................................................................................6

ORDUA............................................................................................................7

PROGRAMAK................................................................................................8

ACTIVE DIRECTORY...................................................................................9

ONDORIOAK..................................................................................................14

SARRERA

Nik aukeratu dudan proiektua, Ubuntu bezero bat eskolako ordenagailu batean ezartzea izanda. Horretarako lehengo zein sistema eragile erabili aukeratu beharra daukagu. Gure kasuan nolaenpresa bat ez garen eta nola ikasten ari garen ez daukagu nahiko diru ordaindu behar diren sistemaeragileak ezartzeko, hortaz ordaindu behar ez diren sistema eragile bat aukeratu dugu, aurretik esandugun bezela hau Ubuntu izango da

Kontuan izan behar dugu sistema aukeratzeko garaian zeren eta Ubuntu ez da librea densistema eragile bakarra, badaude gehiago ere, adb Devian, Fedora... Guk gure proiektu hau egitekoguretzat egokiena dena aukeratu dugu edo gehien ezagutzen duguna..

Behin hau dena kontuan hartu dugunean prest gaude gure proiekturekin lanean hasteko.

ISTALAZIOA

Aurretik aipatu bezela behin zein sistema eragile erabili behar dugun aukeratu duguneanistalazioarekin hasteko moduan gaude. Horretarako guk etxeko ordenagailu bat hartu dugu etabertan zuen guztia formateatu dugu. Ondoren Ubuntu CD bat sartu dugu ordenagailuan eta bertan biaukera ematen dizkigu Ubuntuk, lehenengoa istalatu gabe erabiltzeko aukera ematen digu etabigarren aukeran berriz ordenagailuan bertan istalatzea da, guk bigarren aukera aukeratu dugu etaistalatzen hasi gara.

Istalazioarekin hasita gaudela, konfigurazio batzuk egiteko eskatuko digu, zein den bertakoordua, zein den gure kokalekua... hau dena konfiguratu dugunean itxarotea besterik ez zaigugeratzen sistema ordenagailuan instalatu arte.

UBUNTU PRESTATZEN

ROOT KONTUA

Istalazioa bukatuta dugunean gure sistema eragilea konfiguratzen hasi gaitezke. Guklehenengo egin dugun konfigurazioa, root kontua beti erabilgarri ezartzea izango da, horrela zerbaitegin behar dugn momentuan ez daukagu sudo su komandoa erabili beharrik, hau super erabiltzailebat denez baimen guztiak izango ditu

sudo su – passdw

Komando hori jarri eta geo pasahitz bat eskatuko digu erabiltzailearena izango dena etabigarren bat berriz root-na izango dena. Hemendik aurrera super erabiltzaile izango gara.

HIZKUNTZA PAKETEAK

Nahiz eta hasieran batean gure istalazioan gure hizkuntza euskera aukeratu dugun, bestehizkuntza bateko paketeak ere istalatzea komenigarria da. Horretarako berriro ere terminalera joanbeharko gara bertan honako komando hau kopiatu beharko dugu:

aptitude install language-pack-es language-pack-gnome-es language-support-es

Hau istalaturik dugunean fixategi batean aldaketa batzuk egin behar dira, fitxategi hori/etc/environment da. Lehengo hizkuntza euskera jarri ahal izateko, ondoren erdera eta ingelesajarriko ditugu. Fitxategi horretan jarri beharrekoa ondorengo hau da:

grep LANGUAGE /etc/environment || echo 'LANGUAGE="eu_ES.UTF- 8:eu:es_ES.UTF-8:es"' >>

BETI BEHAR DIREN PAKETEAK

Ubuntu sistema eragile batean badaude paketeak beti erabiliko ditugunak beraz hauek aurrezistalaturik egotea izango zen komenigarriena, kontuan hartu ez direla beharrezkoa baina askoerabiltzen direla. Hauek istalatzeko terminalean beste komando bat ezarri beharko dugu:

apt-get install aptitude mc unzip unrar-free arj p7zip p7zip-full lynx tofrodos

GRUB MENUA

Grub menua, sistema eragile bat baino gehiago dauzkagunean itxaroten egoteko menu bat da, bertan zuk istalaturik dauzkazun sistema eragileak azaltzen direlarik. Guk honekin egin nahiduguna zera da, guk erabili nahi dugun sistema eragilea aurrez aukeratuta egotea. Hau egiteko behineta berriz aipatzen ari garen terminalera joan eta fitxategi batzuetan aldaketa batzuk egitea da.

/etc/default/grub

Fitxategi horretara sartu beharko gara eta bertan aldaketa batzuk gorde beharko ditugu

GRUB_DEFAULT=savedGRUB_SAVERDEFAULT=true

Hau egindakoan fitxategi hau gorde eta grub-a eguneratu beharko dugu:

update-grub

ORDUA

Ordua ondo edukitzea oso inportatea da, kontuan hartu beharra daukagu gure bezero hausarean egongo dela eta ez dela sare horretako ordenagailu bakarra izango beraz komenigarria daordenagailu guztiek ordua ondo izatea. Horretako eskolako zerbitzariarekin lotu beharko dugu. GukTolosaldean ez daukagu espreski horretako zerbitzari bat jarrita baina AC batekin lotuta dugunez etadomeinuaren barruan dagoenez lotzea nahikoa izango da ordua ondo egon ahal izateko. Bezerohonek automatikoki sare bidez ordua hartzeko fitxategi batean aldaketak egingo ditugu.

/etc/default/ntpdate

Fitxategi barruan jarri beharrekoa:

NTPDATE_USE_NTP_CONF=noNTPSERVERS=”ntp1.tolosaldea.com ntp2.tolosaldea.com

Orduarekin pasa daiketeen gauza bat zera da, guk ordenagailua denbora askoan piztutaedukitzen badugu posible izango da ordua ondo ez egotea eta hori ez behin eta berriz pasatzeko,zerbitzarian orduro sikronizatzeko esango diogu. Hau egiteko fitxategi bat sortu beharko dugu.

/etc/cron.hourly/ntpdate

barruan eduki hau izango duelarik:

#!/bin/bash. /etc/default/ntpdatentpdate $NTPSERVERS

behin fitxategi hori gordeta dugunean hau ejekutagarri egingo dugu:

chmod 0755 /etc/cron.hourly/ntpdate

Arazorik eman ezean orduarekin ez dugu arazo gehiago izango.

PROGRAMAK ISTALATZEN

Gure bezero hau eskola batekoa izango denez programa jakin batzuk istalatzea komenigarriaizango dela iruitzen zaigu. Jakinda honi irudi bat aterako diogula eta ondoren beste ordenagailubatzuetan istalatuko dugula behin istalaturik nahikoa izango da.

Programa hauek istalatu ahal izateko ubuntun terminalean sartuko gara eta bere paketeistalatzailearekin lan egingo dugu, hain zuzen apt-get install eta guk nahi dugun programaren izenajarri bearko dugu.

Ondoren azaltzen den zerrendan azalduko dira guk istalatu ditugun programak:

Dia, Planner, Inkscape, Scribus:beaglediadia-gnome

Programazio paketeak:build-essentialanjuta

bluefishccglade-gnome-3automakeautogenDiseinu eta marrazketa paketeak:

kicadgnusim8085gpsimdrawtiminglibrecadsshsensorsopenssh-server

Denak istalatzea ez da beharrezkoa izango bakoitzak bere helburuen arabera eta behardituenak bakarrik istalatuko ditu.

ACTIVE DIRECTORY BEZEROA

Gure Ubuntu bezero hau windows2000 zerbitzariarekin lotu nahi dugu horrela gure dominioberdinean egongo delako. Gure domeinuaren izena TOLOSALDEA izango da, DNS-ren izenaberriz tolosaldea.com. Windows sare batean protokolo batzuk bete beharko dira honek ondofuntzionatu ahal izateko. Sareko karpetak sortzeko berriz samba kerberos edo winbind erabilikoditugu. Guk hau egiteko kerberos aukeratu dugu.

Hurrengo lerroetan hau nola egiten den azalduko dizuegu:

Aurretik esan bezala guk karpeta hauek sortzeko kerberos erabiliko dugu eta hau erabili ahalizateko istalatu egin beharko dugu lehendabizi eta horretarako Ubuntu bezeroko terminaleansartuko gara eta honako hau jarri beharko dugu:

apt-get install krb5-user libpam-krb5 winbind samba smbfs

Behin istalatuta dugularik fitxategi bat daukagu editatu beharra eta fitxategi hori/etc/krb5.conf izango da:

[libdefaults]default_realm = TOLOSALDEA.COMticket_lifetime = 24000kdc_timesync = 1ccache_type = 4forwardable = trueproxiable = truedns_lookup_realm = falsedns_lookup_kdc = false[realms]NIRE-ESKOLA.NET = {kdc = administrador.tolosaldea.comadmin_server = administrador.tolosaldea.comdefault_domain = tolosaldea.com}[domain_realm].tolosaldea.com = TOLOSALDEA.COM tolosaldea.com = TOLOSALDEA.COM[logging]default = FILE:/var/log/krb5.logkdc = FILE:/var/log/krb5kdc.logadmin_server = FILE:/var/log/kadmind.log

SAMBA

Sanba konfigurazioa beste fitxategi batean jarri beharra daukagu eta fitxategi hori honakohelbidean egongo da: /etc/samba/smb.conf bertan aldaketa batzuk egingo ditugu guri komenizaigun bezala jarri ahal izateko:

[global]netbios name = proiektuaworkgroup = TOLOSALDEAsecurity = ads

realm = TOLOSALDEA.COMpassword server = administrador.tolosaldea.comencrypt passwords = yeswinbind use default domain = yesidmap config * : backend = tdb idmap config * : range = 10000-20000 template homedir = /home/%D/%Utemplate shell = /bin/bashclient use spnego = yesclient ntlmv2 auth = yesdomain master = nolocal master = nopreferred master = noos level = 0dns proxy = no load printers = no socket options = TCP_NODELAY IPTOS_LOWDELAY log level = 3 passdb:10 auth:5 winbind:5syslog = 0log file = /var/log/samba/%m.logmax log size = 4000

SARE BOLUMENAK

Gure berezo hau eta eskola bateko guztiak domeinu batean daude sartuta eta hauek beraienkontua irekitzen dutenean sareko karpeta batzuk sortuko zaizkie,orokorra, beraien karpetapertsonala... zerbitzarian horrela dagoelako konfiguraturik. Ubuntu bezero batetik hau egin ahalizateko modulo bat dago istalatu beharra eta fitxategi batean konfigurazio batzuk jarri. Hurrengolerroetan saiatuko gara hau azaltzen.

Lehenengo egin behar dugun gauza libpam-mount istalatzea izango da eta horretarakobehin eta berriz aipatu dugun apt-get install libpam-mount jarri beharko dugu eta beste fitxategibatean aldaketa batzuk egin.

Aldaketak egin behar diren fitxategiaren izena /etc/security/pam_mount.conf.xml da etabertan volume definitions atalean ondorengo hau ezarri beharko dugu, bakoitzak berari komenizaionaren arabera.

<!-- karpeta pertsonala --><volume fstype="cifs"server="administrador.tolosaldea.com" path="%(USER)$"mountpoint="/home/TOLOSALDEA/%(USER)/ZIR-%(USER)" options=”nosuid,nodev,workgroup=TOLOSALDEA"

Izenak esaten duen bezela, hau karpeta pertsonala sortzeko erabiliko da eta erabiltzailebakoitzak bere saioa lehenengo aldiz irekitzen duenean automatikoki sortuko zaio.

<!-- orokorra --><volume fstype="cifs"server="administrador.tolosaldea.com" path="eskola$"mountpoint="/home/TOLOSALDEA/%(USER)/ZIR-eskola" options="nosuid,nodev,workgroup=TOLOSALDEA"

Beste honekin berriz erabiltzaile guztie azalduko zaien karpeta bat sortuko dugu. Bertan zerbaitutziz gero edozeinek ikusi ahal izango du.

NSSWITCH

Hau sisteman sartzerakon konfiguratu behar dugu nsswitch zerbitzua eta horretako fitxategibatean sartuko gara, /etc/nsswitch.conf eta bertan ondorengo eduki hau egon beharko da.

passwd: compat winbindgroup: compat winbindshadow: compathosts: files mdns4_minimal [NOTFOUND=return] dns mdns4 winsnetworks: filesprotocols: db filesservices: db filesethers: db filesrpc: db filesnetgroup: nis

PAM

Windows-eko erabiltzaileentzat sistemak direktoriak sortzeko direktorio batzuk sortubeharko ditugu eta beraiei baimenak eman. Horretarako:

sudo mkdir /home/TOLOSALDEAsudo chmod 0777 /home/TOLOSALDEA

Behin hauek sortuta ditugula fitxategi batean baimenak emango dizkiogu /etc/security/group.conf hain zuzen ere.

*;*;*;Al0000-2400;users,floppy,cdrom,plugdev,audio,video,scanner,dip hori kopiatu beharko dugu fitxategi horren barruan.

Hau eginda ez da nahikoa izango autentikazioa egin ahal izateko bi fitxategi garrantzitsufalta direlako. mkhomedir eta group dira hain zuzen ere. Sortu egingo ditugu.

/usr/share/pam-configs/ii_group fitxategiaren edukia ondorengo hau izango da:

Name: Gaitu talde segurtasuna (/etc/security/group.conf) Default: yes Priority: 900 Auth-Type: Primary Auth: requiredpam_group.so use_first_pass

Bigarren fitxategia berriz ondorengo helbide honetan egongo da: /usr/share/pam-configs/ii_mkhomedir eta honen edukia ondorengo hau izango da:

Name: Gaitu Erabiltzaile Direktorioak Sortzea (mkhomedir) Default: yes Priority: 900 Session-Type: Additional Session-Final: requiredpam_mkhomedir.so umask=0022 skel=/etc/skel

Honekin amaitu aurretik eguneratu egingo ditugu, hori egiteko:

pam-auth-update --force

SUDO

Windows-eko unixadmin taldeari erabiltzaile batek izan ditzaken baimen guztiak emangodizkiogu. Hori egin aurretik kontuan hartu beharra daukagu talde hori AD-en eon beharko duela,bestela ez du ezer egingo. Horretarako fitxategi batean honako hau jartzea nahikoa izango da:

%unixadmins ALL = (ALL) ALL

Orain baimenak ematea bakarrik falta zaigu:

chmod 0440 /etc/sudoers.d/unixadmins

DOMEINURA

Lan honen azkeneko puntua izango dugu hau, gure makina domeinu batean sartu ahalizateko hori egiten uzten digun erabiltzaile bat hartu beharra daukagu eta honen pasahitza eskatukodizu. Hau egin aurretik ordea kerberosekin ea konektatzen konprobatuko dugu, hori egindahurrengo komando ezarri eta pasahitza sartuta nahikoa izango da eta ordenagailu hori domeinubaten barruan dagoela esango dugu.

sudo kinit administrador@tolosaldea,com

ONDORIOAK

Nik proiektu hau egitea pentsatu nuenean, ez nuen pentsatzen arazo asko emango zidanikbaina egiten hasi nintzen momentutik eman dizkit arazoak. Hasiera batean dena ondo zegoelapentsatzen nuenean eta frogak egiteko asmoa nuenean errore bat agertu zitzaidan eta ez dut asmatunola konpontzen zen. Proiektuarekin behin eta berriz hasi naiz, froga ezberdinak egiten.

Nik uste dut proiektu honekin ideia on bat hartu dudala. Ubuntu Sistema eragileari buruzeta bere funtzionametuaz.