сл

ка

т/т

тя

Т

Ո Ո Հ

Պ ս . շ լ տ Օ Ն ս ա Ն ա մ ս ա գ ի ր

Հ ա յ ր ա պ ե տ ա կ ա ն ա թ ո ռ ո յ

и . ^ Я ' Г М Г О Ъ П

ԱՄԵՆԱՅՆ :Ս-ՅՈՅ ՀԱՅՐԱՊԵՏի կոնդակր Կոստանդնուպոլսի Սոս-ր Խ ա ֊ ոպրեվանուց ա սա նողության . . • ■

հՄԲՍ.ԳՐԱ1|Ա^— «3 երկիր խւսղաղոփիւն, ի մարդիկ й ш б п . р ^ и ^

(!ւսւ|որութւունների միշև փոխանակված աԱույնի հեոագրերր ււ г г -К I Ппч'в Ծննդւան տոների աոթիվ Ա մենա յն Հ ա յո ց Ծա յրա

111 '"գ ո ւ յն Պատրիարք ՚ ե Կաթողիկոս |տւփն Սոս-р Օ ծ ^ թ յա ն Տ . ■Լազգեն Ա-ի Ա քույր եկեղեցիների պետերի միշե փոխանակվա ող*ո.յնի հեռագրերն ու գրությունները

Ամանորի և Սուրբ Ծննդյան տոների աոթիվ Ա»Ռ նա յն Հ ա յո ց Ծ ա յՐա դույն Պատրիարք ե Կաթողիկոս Նորին Սոս-р Օձություն Տ . Տ վագգեն Ա-ի Ա նվիրապետական Աթոռների ու առաջնորդարան ների ւ/իքե փոխանակված ողջույնի հեռագրերն ու գրություններ

ИшЬ-Ֆրանցիսկոյի Հ ա յո ց Ս. Հովհաննես եկեղեցու օծման ե Վիեննայ հայկական մատուռի հիմնարկության 45-ա մ յա կ ի կապակցու­թյամբ փոխանակված հեռագրերը . . . .

Մեկ է Հայաստանւաւց Եկեղեցին թե' դավանանքով, թ ե ' նվիրապետու թյամր .

«Քանզի ի սմա ծագեաց մ ե զ լո յս» . . . . . .Հայրապետական հանդիսավոր պատարագ ե. քարոզ Սուրթ էշմիսւծն]

Մայր Տահարում Քրիստոսի հրաշափառ և Սոս-р Ծննդյան տոնի աոթիվ . . ■

Պաշտոնական ընդունելության նոր տարվա աոթիվ ի պ ա տ իվ Վեհա­փառ Հայրապետի

Մ Ա Յ Ր Ա Թ Ո Ռ Ո Ւ Մ . . • • ՜ •Նոր տարին Հոգևռր ճեմարա նում . . . . . .1Ա1ԱՏՈԻՐ ԳՅՈԻԶԵԼՅԱՆ— Կալկաթայի հա յոց Սոս-р Նազարեթ եկեղե­

ցու 250-ա մյա կի տոնակատարությունը

եթււվպահայ գաղութը . . . . . . . .ՊՐՈՖ.-ԴՈԿՏ. Ե. ՏԵՐ-ՄԻՆԱՍՅԱՆ— Հառիհա վանքի արձանագրու­

թյունների աոթիվ . . . . . . .ՊՐՈՖ.-ԴՈԿՏ. Ա. Դ. ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ— Հերմեսի փիլիսոփայական աշ­

խատության հին հայերեն թարգմանությունը ՚ .ԹԱԳԵՈՍ ԱվԴԱԼՐԵԳՅԱՆ— Զվարթնոցի շոս-ջը Դ. ՀԱԿՈԲՅԱՆ— Նեւ ՚սես Շնորհալին ե իր ժամանակաշրջանը

Ւ> 1Г Р ս 1- Ր Ո I» Թ Ց Ս. г ս 0 8 Ե V

ա ա ս ւ ս ս ռ . Ь 9 V Ի и ч » и ъ«ԷՏՄ Ի Ա Ծ Ի Ն » ԱՄՍԱԳՐԻ խ Մ Բ Ա Գ ՐՈ Իք^Ո ԻՆ

А рм янская С С Р , Э чни адзи н , Р едакц и я ж у р н ал а .Э ч м н ад эн н *

КабасИоп ոք է հ * т а ? а г 1 п с . Е 1сЬ т1»сЫ п -, Е |сЬ гш »(Ы п . А г т а ш а , Ս ՏՏ1?

- - ' - к .

з

6

12

17

19

212 3

2 5

3031 33

36ЗЯ

II

4654ЙЯ

ՍրևաՆ. էՕՏՏ թ

Հ Ր Ա Մ Ա Ն Ա Ւ

Տ . Տ . 4 , Ա Д Գ Ե "Ս Ս. 8 1 Լ Ռ Ս . Ջ Ն 1 1 «

ՎԵՀԱՓԱՌ ԵԻ ՍՐՐԱ»ՆԱԳՈ8Ն

ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱ9Ո8

*

Ո Ւ վ յ Ա Ն Ո Դ Ո հ Թ տ ւ ո . , Ր Ե ւ լ Ա Ն Ո ^Ո հ Ս Ա Ն Ո Ղ Ո հ Թ Յ Ա Ն

а д д а / А а д п ՚ а д а д ® Ц * м » \ й м ® м ,,յ

м м а д ш ш а д м ա ^ ' М )

н ш к м п ս ւ ^ < ճ ս 1 Ա ս ! 1 ! & 4 з д ® « >

ш и ш а д т т ж

н м . м м а в к м

եԿԵՂեՑԱՍԷՐ Ь!« ՈԻՍՈԻՍ՚ՆԱՏԵՆԶ ՍԱՆՈԻՅ ՍՈԻՐո и . о а * « ԿՈՕՏԱՆԴՆՈԻՊՈԼԻՍ, ՀԱՐԱԶԱՏ ЛРЛФПя ш и п п ! И ,( ՝ Н Ц Ъ М 8 ք)Ր |.

I. ж « и р п л 3 ^ « ո տ * р ;Г г Г ь ? Л Г " 5 1 Տ Մ Ի № ՚-

« и ™ < М Р И И , , м р №

п.- - р - * • ■ * « « - ^ в .М ш М Ь Ь ' ' " ' ' " 4 Ր յ " “ -> « № է » ղ . ց

и ц Х г . ^ ^ Г й г : 4 ! 4й , “ “ ՝и ? г ^ տ-“ տ“ ՚ " ւ լ « ֊

•ա վա նդ կտեսնեք դ Ա յ« а Ь г հավատավոր հոգիներուն մեջ, իրՐԱ աննյութա­կան, նյութեն աոաջ Ա կ ո ւ թ ե ն վեր' ողեղեն կ ա ո „ , յց մը սքանչելի և անհատ-

Փրկչի Իջման Ս. ՏաՏսո-ին կրնաք մերձենալ աղոթքին երկնաՏեմ արա­հետներով, ու հոգիով միայն կրնաք գգալ անոր նշմարսաւթյունր, անոր հավի- աենսւկւսնությունբ Ա անոր քաղցր (լորությու)նը, ղի նա Լ «ԱԹՈՌ ԱՍՏՈԻԱԾԱ֊ ԿԵՐՏ, ՍՔԱՆՏեԼԻ, ' Р Ь Я Н » . և «ՄԵՐՈՅ ԼՈԻՍԱԻՈՐՈԻԹԵԱՆ ԼՈԻՍԱԻՈՐ վէ)ՐԱ- ԿԱՑՈԻՆ» (Մ . հյորենսւցի):

Մենք հույժ ուրախ ենք. пг ЙЬг Դպրեվանքին մեջ Դուք կդաստիարսւկվիք հոգևոր հշմարտություններու լույսին տակ. մեր Տիրոջ ձիսուսի Քրիստոսի Ս Ավետարանի շունչով, Հ ա յա ստ ա նյա յց Առաքելական Ս. Եկեղեցիի հովսւնիին ներքև, և սեր ու համայն Թուրքիո հա յոց Հովվապ ետ' Ամենապատիվ Տ . Գարե- գին Սրբազան Պատրիարքի իմաստուն, գորովալի ու ոգեշունչ աոաջնորդա-

Թ)սւմբ: ___Սիրելի’ գավակներ Մեր, մի ’ մոռնա ք, ո ր Ինքը Քրիստոս է սեր իրավ «ՃԱ ­

ՆԱՊԱՐՀԸ, ՃՇՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԿՅԱՆՔԸ», և Քրիստոսով է, որ պիտի կա րո­ղանաք դառնալ Աստուծո որդիներ, ա յսինքն կա տ ա րյա լ մարդիկ' բարի, առա­

քինի, շինարար ու մարդասեր, և Քրիստոսով է , ո ր պիտի գտնեք ЦЬг կյանքին իմաստը, 2եր աշխատանքին նպատակը և սեր հոգիին խաղաղությունն ու փրր-

կությունը:Երկյուղածությամբ սիրեցեք գԱստված, որպեսգի սիրեք կյանքը և Տ1եր

նմանները, բոլորը անխտիր, գի մի է Աստված և եղբա յրներ եք. Աստուծո բո­

լոր գավակները:^Աստված սիրելով' մարդիկ կսորվիւն գիրար սիրել: Սերը ա ո Աստված աղ­

բյուրն է մարդասիրության: «ՍԿԻԶՐՆ ԻՄԱՍՏՈՒԹԵԱՆ' ԵՐԿԻԻՎ ՏԵԱՌՆ, Ե1*

ԽՈՐՀՈՒՐԴ ՍՐՐ(18' ՀԱՆՃԱՐ» (Առակք Թ 10):

Ուրեմն, հարազատնե՛ր Մեր, մա րմնով ա հ ե ց ե ՚ք , հոգիով զորսւցե 1 և անձանձրույթ ա շխատեցե'ք: Գիտությամբ լուսավորեցե՛ք 2 Ь г միտքը, և սիրե­ցե՛ք հշմարտությունը, գրականությամբ և արվեստներով մ շա կ ե ց ե ՚ք Զ.եր հււ-

գին և սիրեցե՛ք գեղեցիկը, սուրբգրական ընթերցումով, մաքուր իղձերով և աոաքինի գործերով ջերմ ա ցուցե ՚ք , ա զն վ ա ց ո ւց ե ՚ք սեր սիրտն ու սեր կամքլւ, և սիրեցե՛ք Րարին: Ու ա յս բոլորեն վեր, ու ա յս բոլոր առաքինությունները միացնող, զանոնք ոգեշնչող և անոնց կ յա նք տվող՝ ներքին սուրբ հավատքին կրակը վա ՛ռ պահեցեք միշտ սեր հոգիներուն մեջ, գի հավատքին |ույսն է, ու՝ ս ե գ պիտի տանի դեպի հանաչումը և պաշտամու՛նքր ճշմա րիտ ին, Գեղեցիկին ու Բարիին:

Արդ, «ՃՇՄԱՐՏԵԱԼՔ ՍԻՐՈՎ», «ՆՈՐՈԳԵ8ԱՐՈԻՔ Ի ՆՈՐՈԳՈԻԹԻԻՆ ՄՏԱ8 1ԵՐՈՅ, ԱՌ Ի ՔՆՆԵԼ &ԵՐ ՋԼԱԻՆ, ԵՒ ԵԹԷ &ԻՆ2 ԵՆ ԿԱՄՔՆ ԱՍՏՈԻԾՈՅ' ՐԱՐԻՆ ԵԻ ՀԱՃՈՑՆ ԵՒ ԿԱՏԱՐԵԱԼՆ» (Հռոմ. с*Р 2 ) , «ՄԻՆԶԵԻ ՀԱՍ8ՈՒՔ ԱՄԵՆԵՔԵԱՆ Ի ՄԻ ՄԻԱՐԱՆՈԻԹԻԻՆ ՀԱԻԱՏՈ8 ԵԻ ԳԻՏՈԻԹԵԱՆ ՈՐԴԻՈՅՆ ԱՍՏՈԻԾՈՅ, ՅԱՅՐ ԿԱՏԱՐԵԱ1 Ի 9ԱՓ ՀԱՍԱԿԻ ԿԱՏԱՐՄԱՆՆ ՔՐԻՍՏՈՍԻ» (Եփես. Դ 13):

Իսկ տարիներ հետո, եթե Ձեգմե ոմանք, հետևելով հոգևոր կոչումի մըյ (ւվիրվին մեր Ս. Եկեղեցիի ծա ռա յությա ն, ա յդ շատ պիտի ոււ ՚ա խացնե Մեգ, և սիրով գեղուն պիտի ողջունենք ու պիտի օրհնենք գՋեգ' իբրև հոգևու* մշակ­ներ Տիրոջ այգիին մեջ, և իբրև բարի հովիվներ հայ հավատսւցյսւ| ժողովուրդի:

Մե1նք կմաղթենք, որ ա յն բարի սերմերը, որ սեր ա լեզա րդ Պատրիարք Հայրիկը, սեր հոգեշնորհ տեսուչը և Ձեր հարգարժան ուսուցիչները կսերմսւ- նեն սեր հոգիներուն մեջ, խոր արմատներ արձակեն, ահին ու ծաղկին և քաղցր պտուղներ տան' մեկի տեղ երեսա ն, մեկի տ եղ վաթսուն, մեկի տեղ հարյուր: Եվ Դուք դաոնաք հավատավոր ու լուսամիտ ժիր երիտասարղսեր, բարի զավա կ­ները 2եր պատվական ծնողաց, միշտ պատրաստ' օգտակար րլլայու 2եր շրջա­պատին, 2եր Ս. Եկեղեցիին ու Ազգին, և օրինապահ ու շինարար քա ղա քա ցի­ները սեր երկրին:

Փրկչի Իջման Ս. Սեղանի առաջ Մենք բազկատարած կաղոթենք սեզ հա ­մար, ЙЬг կյանքին համար, 4եր արևոտ ա պագային և սեր երջանկության

а С ч !,ւ ™ ք а ь ’ ' , ” ' 1 4^ոաս|ն IИ. Լոյսավու-յի հավատքի ш.Ггпо 11гпШ(|Г " " " ՛՛’I՛Ч1՝ [՛ԻI* վոա խաղաղ;

Կ„ 1 ա 4 ւ , 4 „ ; „ 7 : յ Հ ը . г Ь ! ՝ ՝ : ш л ^ ՛■ք թ . т „ . ^ г1ш С I Н г Г * ч , , “ ‘ " • հ “1' ’Ь ' Ч - » -

Х Г Й ? ......... г .... ........................ .

Երկնային շնորհք և խսսլաղաբյաս ընդ Աեգ, ամեն:

ծ Ա Տ Ր Ա Գ Ո Ի Տ ն Պ Ա Տ ւ ‘ Ի ա ՚- 8 ե 4 կ ո ս ւ ւ ւ ЬЬПЦԱ1Ո,ԴԱ61, ՀԱ8Ո8 *

Տասս կոնդակս ի 18-5 ղեկսւհմրերի 1957 Փրկշակաէ ամի,և ի տումարիս Հսւյայ ՌՆԷ, ի վանս Սրրււյ էքմիւսծնի:

« 8 Ե Ր Կ Ի Ր Ի Ս / Լ Ս / Լ Ո Ւ Թ Ի Ւ Գ , I» Մ Ա Ր Դ Ի Կ Հ Ա Ճ Ո | ւ Թ Ի № ւ »

4 Գ ճ &նչք սւն սփոփարար ու ցնծագին

! VIII ճնշում են նորից Ս. Ծննդյան գի- | Ո ^ շերվա ավետավոր գանգերը, և

Թ»Ձ՚"*ձ^5 բարի կամքի տեր միլիոնավոր հավատացյալներ, երկյուղածորեն, իրենց նայվածքը սևեռում են Րեթղեհեմի անշուք մսուրին, Ս. Ծննդյան հոգեպարար երգը ի - րենց շրթների վրա.

«ԽՈՐՀՈՒՐԴ ՄԵԾ ԵԻ ՍՔԱՆ9Ե1.Ի ՈՐ ՑԱՑՍՄ ԱԻՈԻՐ ՅԱՅՏՆԵ8ԱԻ...ՈՐԴԻՔ ՄԱՐԳԿԱՆ ՕՐՀՆԵՑ Է-Р,Զ1' ‘ԼԱՍՆ ՄԵՐ ՄԱՐՄՆԱՑԱԻ...»:

Քսան ձիգ դարեր են անցեյ Քրիստոսի՛ծննդյա ն պատմական այն գիշերվանից, երբ հրեշտակները, բեթղեհեմցի հավատավոր և քարի հով(ւվ1ներ|ւ միջոցով, մեղքի, խավարի,» а ս ւ ւ | լ յ լ * ----լ- յ |~ •լ*»** յ*»աղիտության ե հուսահատության մեշ տ վ ա յ­տող մարդկությանը ավետեցին Ս. Ծննդյան պատգամը՝ «ՓԱՌՔ Ի ՐԱՐսՈԻՆՍ ԱՍՏՈԻ- ԾՈՅ, ԵԻ ՅԵՐԿԻՐ ԽԱՂԱՂՈԻԹԻԻՆ, Ի ՄԱՐ­ԴԻԿ ՀԱՃՈԻԹԻԻՆ» (Ղուկ. Р 14— 1 5) :

Քրիստոսի ծննդից քսան դարեր հետո էլ, ւսյսօր մարդկությունը, հին Արևելքի իմաս­տունների նման, Րեթղեհեմի իւորհրդավոր աստվածային աստղին Լ հետևում՝ գտնելու համար իր հոգու խաղաղությունը:

Ս. Ծննդյան պատգամները ա յսօր է| շեն կորցրե| իրենց նշանակութ|ունը, հոգեկան, բարոյական արժեքը՝ աշխարհի և մարդկու- ըյան համար; «ԱԻեՏԱՐԱՆԵՄ սԵՏ ՈԻՐԱԽՈԻ- ԹԻԻՆ ՄԵԾ, ՈՐ ԵՂԻՏԻ ԱՄԵՆԱՅՆ ԺՈՂՈՎ ՐՐ-

Р Ь| 0 - . 1 ք)Ի ԾՆԱԻ 9 Ь а ԱՅՍ0Ր ՓՐԿԻՁ» (Ղուկ.

Ահա րե ինշո. երկրագնդի բոլոր ժողո- վուրղների համար, ինքնիր մե9 անհամերաշխ

և անխաղաղ աշխարհում,, սրտագինս հնչում է Րեթղեհեմի սուրբ Ա յր ի ց ' եւ ՚կրի վրա խ ա ­ղաղության ե ժողովուրդն երի միշև համերաշ­խության սրբագան պ ատգամը:

Այսօր մա նավանդ, երբ երկրի խաղսսլու- թյա ն և ւսգգերի համերաշխության վրա նո­րից իր մ ո ա յլ և արյունոտ ձեռքն է ուզում երկարել պատերազմների Սոր սարսափը, Ս. ծննդ յա ն գիշերվա նվիրական պատգամները ավելի ուժգին, ավելի ա յժմեա կա ն են հնչում երկրագնդի քրիստոնյա և ոչ քրիստոնյա ժողովուրդների համար;

Խաղաղության գործը, ազգերի և ժա լո- վուրղ!ների հա մագործա կցությա ն սուրբ գա­ղափարը' արդար Ա նվիրական գործ է, որով­հետև ա յն ա ստ վա ծա յին ղործ է: Պատերազ­մը ոնիր է Ասաուծո դ եմ , Երկնքի դեմ: Ահա թե ինչու, ա յսօր մա նավանղ, մարդկությունը կարՈն ունի քրիստոնեական խա

արձանա- բոլոր

նալիքը: Եվ ուրախությամբ պետք է ա գրել ա յստ եղ, ո ր ա յսօր, աշխարհի г .ч „ . խաղաղասեր ժողովուրդները, հարավի շերմ արևի տակ թե հյուսիսի ցրտաշունչ բև ե յսսմ , արևելքում թե արևմուտքում, և նրանց հետ բարի կամքի տեր միփոնա վոր մարդիկ, կրո­նական տարբեր համոզմունքների տեր ա զ­նիվ 1ւ բարի հոգևորականներ, ընտանիքի հայրեր և մա յրեր, մշակույթի, գիտության և արվեստի մշակներ, միավորել են իրենց յա նքերը' կ յանքում իրագործելու համար քրիստոնեական խաղաղությունը:

Խաղաղսւթյոսնը պ ետ ք է Ц ш а ЬЗШ ^ Ш№ :Г,Լական ա րիությա մբ, միանամ,,,, ! « ш Й г Т и ՜ աշխատանքով և պայքարով- 1

Ահաչավոր մ ա րդկա թյունը . մի ան սրտակաթ խանդաղատանքով տոԼ , մ ևս,’.

ւ տ տ տ ճ յ & է յ յ ք " 1'11 ՛՛խ ոնարհվում է ԽԱՂԱՂՈ ԻԹ8 ԱՆ “ ՚ Ի ^ Ա ^ Ի համբուրելի ս ա ն ձ ա ծ ի աւսս ո1>ովքԱ̂ մարդսւցյալ Աստվա ծը, „ г վաս(^ ,քեր } ^նւսցաւ>, մա րդկության ծոցում հայտնվեօ նաև որպես Խաղաղության Աստված- ՚ ՚ 3

Քրիստոսի ծննգ ա ոլթյան խորհրդիասք)սւլի հետևւաւՄԱՐՄՆՈՎ, " ՞ ՜

ան կամ աստվւս,Նւ|ա,_ ստա ցումն I, Պո,աս ա_

ւ խ ոսքը. «ՆԱ ՈՐ ե ր ե վ ա ո---- ԱՐԴԱՐԱՑԱՎ ՀՈԳՈ՝| ՆՐ1Ո

ՀՐԵՇՏԱԿՆԵՐԸ ՏԵՍԱՆ, ԱԶԳԵՐԻՆ ՔԱՐՈԶ ՎԵ8, ԱՇԽԱՐՀԸ ՆՐԱՆ ՀԱ Վ Ա ՏԱ Տ, Ե ՚| ՓԱՌ՜ ՔՈՎ ՎԵՐԱՑԱ.Լ» (Ա Տ ի մ . Ս. 6 ) :

Աստվսւծպւսշտո.թյսւ1ն ա յդ խոՐհոո-ո,, |. նրանից բխ ող մնայուն խ աղա ղությա նը հույսն է մա րդկության: Ա յսօր քրիստոն,ա !, ոչ քրիստ ոնյա աշխարհ,, կարիքն ունի ա յո մնայուն խ ա ղա ղությա ն: Խա ղաղությանը հա­նապ ա զօրյա հա ցի և շրի չափ անհրաժեշտ 1 աշխարհին, որովհետե. «ՊՏՈԻՈ ԱՐԴԱՐՈԻ ԹԵԱՆ ԽԱՎԱՂՈԻԹԵԱՄՐ ՍԵՐՄԱՆԻ 11!1ՆՈ ֊ !)ԻԿ՝ III' ԱՌՆԵՆ 9.ԽԱՂԱՂՈԻԹԻԻԱ (Յակ.Գ 18): ~ալ|աւասվոր I. աշխատավոր մսւրդ- կ ա բ յո ւն ը , Քրիստոսի Ծ ննդ,ա ն ա յս պաւծաո օրվա մ ե ? , ] „ . ր ամեն ինչ շնչում ՛է, ապրում ■ որ I. խաղաղարար կյա նքով, չի ց ա նկա նա մ

Աստւսծո ա նհատնում բարիքներով յիքր գեղեցիկ աշխարհը տեսնել ւ|1;ւ*աձւ|ւսձ ալոե, վշտի ե արցունքի հովտ ի, ե աստվածատուր խ ա ղա ղութ յա նը խ եղ դ վա ծ' նոր պ ա տ ե ր ա ո մ ֊ ների կրակի Ա |>ոքււսրո/ւի ւքե*:

Ահա ա յսպ իսի սրտագին զգացմունքներով և քրիստոնեական հա վա տ ով է ՛դիմավորում նւսև հայ <1ուլովոլրղբ իր սիրելի Փրկչի Ս. Ծ ննդյա ն տ ոնը, բ ե ' Մայր Հա յրենիքում 1. բ ե ' Սփյոսւքւսմ:

Ամբողշ տա սնվեց դար, ո 'չ սուրը, , , ' չհ ա ր ըI. ո՜չ էյ ժա մա նա կը չեն կարողացե| մսւրե| մեր ժողովրդի սրտում քրիստոնեության ոգին ե խաղաղուբյսւն ա յղ կրակը:

Աշխարհում որպես ամենահին մշակւսյբ ունեցող ժողովուրդն երից մեկր և որպես ա ֊ ուսչին քրիստոնյա ժողովուրդը՝ հայ ժողո- վուրղբ շատ բա ն կ է վհսւրել ա յդ խաղաղու­թյան համար: Մեր ժողովուրդը շատ վաղ հա­վատաց քրիստոնեության պ ատ գա մին: Մեր Ժողովուրդը ծնունդն է Ավետարանի:

Քրիստոսի հավիտենական ծննդի մեշ հայ ժողովուրդը միշտ տեսե| է իր հոզևոր !■ բւս-

ս"4 > յ« 4 /բ կաավե, ь 1Ы)м |1Ո1անԴաԿ քե,._ |>յան պատդամին Ա՜ш ш . ' г Т Г ի(- ^ աԴաԴՈ1֊ իււսղադուբյան ի Ր ա դ ճ ^ - Նա>1 к Ւ * « И ‘1Ը անցյալում մհ օհո К ,,ողովսլր-ե 4Ւ^ավոր *Ի ունեցե,,քեր աշխա1ոաս| լ , Դ< 'ցխելու համար:

Տ " " , 1 Е т и Д Ц / Й " " ''"Ո-վոս-., ,ա ր տ ա ս վ Լ |„ յ . ւ I 4> <* 'Դշա Օնձեւ 1

'(Ության երագը: ւ 1 1 խաղա-

յ ^ 7 մո,րյա6 վե,^ւ,,;рЬ .Ь , իրական ս մնա աք հ 1 Ողա9աՎ ЙЬп1'Ի- կյ«*նքի փորձով в й & Г Э В Ч 1" ղաղոլթյան щ|ч)ЬГ„ 4 լ 9, 1 5 “ ւ^եմն խս,_

ղ ա ղ ա ^ Ր ժ ճ ա ' ’ Ո,1" Г 1’ Г! ' Ш^ Г,Ь1 է է՛­ծ ե ր ս . ե ն Տ հ ն | Ի. ! քնաանիքամ:

վոււ ՚դը,— պատգաւԼւմ է Վ ե ^ ճ յ , ',Ա1 Ո՜

Ա « է Д . & Й Г " " * * * « ■ * . ո ղ ի г

աագինս շնորհավորում է բա|անասկ հ՚աւսւ- ս ա ն ամանորը Ա Ս. Ծնունդը 1П1.'|.ք).|,| Ո,|„

ւ '՛■"• Т ' ՜ 1" խ ՜ 1սո6երո,1 և Ս- Ծնունդը ի,- խորհրդով ոգևորեն և գոտեպնդեն հա, ժո-

ոփսՐդբ, մանավանդ Օփյոսւքում ապրող ^ Ա պ ա տ ն ե ր ի ն , ոՐԱ|եււ<լի նրանք Լ -

ոողանան հաղթահարել Սփյուոքի « ա| ||յսւ|,_I1 ,աս' ո,11 *|Շվարությունները, шшпГ.шшГЛ,-

՚ը . արիանան և դոտեպնդվեն Ավհսսսրանի ողով, քրիստոնեական կրոնի ներշնչումնե­րով և հոոեպես կադ,լարված, շրշապատեն - ա յ Եկեղեցին, ւ1եկտևղվեն Նրա սուրբ կա­մա, ների տակ, որպես գի «ապրին. խաղաղ, ԱրՐով միաբան, մե,- II Եկեղեցվո օրհնու­թյա ն ներքև, ապրին բա րի. աոաքինի I. ազ­գաշեն դործերով»:

ԵՐԱՆԻ բե 1!)58 յւլ|ւււկանր |ինեւ՝ հւս| ժո­ղովրդի հւա1ւսր նշմաւ՚իտ խւսւլաղուբյան, ա զ- || ա յ ի I, ֊ե կ ե ղ ե ց ւս կ ա ն մի աս նակա նո ւ բ յ ա Г, I. հոզևոր վերազարբոնքի մի բեղմնավոր I. խոստումնալ]ւց տարի:

ԵՐԱՆԻ բե 1958 յ.վականի|,, Քրիաւասիծննդյան հււ(|ենւ.րւււ| ն1ւրշնչւ1՝ան ւուսկ I, աստ- վւսծահայտնւսբյան լույսի աոաշ, հա|վեին ւսնհւսսկացոդաբյան բոլոր սաոայցներլւ և ւ|եր« ւլտնեին Հւսյ 1;1|1,դ1ւցւււ ծոցում, հայ ժո-

Է Տ Մ Ի Ա Ծ Ի Ն 1958

ո ո վո փ կյանքում. մեր կյանքը բունավորալ. Լղլա յրն իք եղբոր դեմ լարող տխուր Ա խորթ

ЬГЬРУ.^К րե 1958 թվականը փ ներ ոովան- ,,ակ հայության համա.- քրիստոնեական սկոբունք&երի և խաղաղության հաղթանակի տարի, ստեղծագործ ե շինարար աշխատսւնէ ի տարի, համախմբված Մայր Աթոռ Ս. է *- ,1'իածնի շուր*, գոտեպնդված մեր հայրենիքի լււայծաո իրականությամբ և վա ո ապագայով:

ԵՐԱՆԻ՜ թե 1958 թվականին բոլորի մե» ղարթներ ազգային ավելի վ ա ո գիտսւկցու- թւուն՝ Հ ա յ Եկեղեցուն ն. հայ ժողովրդին ծա­ռայելու անշահախնդիր ոդով, որպեսզի կա­րելի լիներ ստորադասել անձնական նեղ Ա հատվածական շահերը' հայ ժողովրդի Ա Եկեղեցու հավաքական գերադույն շահերին:

«Գոնե եկեղեցվո կւսմարներուն տակ,— պատգամում է վեհսւվւաո Հ ա յո ս պ ե տ ր ,— հո­գևոր կյանքի շինության համբուն, մեկ կողմ դրեք ամեն կողմնակի նկատում կամ խ մ բա կ - ցսւկսւն շահ: Սիրով հ մ ]ե ց ե ՚ք հայու սիրտը ձեր ե հաղթահսւրեցս՚ք քենի ու ատելության դավադիր ոգին: Սուրբ էշմիածնի յույս ա սա ­

նը ձեր սրտին մ ե յ աոած. ի մի հավս.քվեցե 1 մեր Ս. Եկեղեցվո հովանիին ներքև ու ա . -ոիւեցե՜ք ա մեն պաոակտում. ամեն բ ա յա ­նում; ամեն ցրվում: Հավատքի սիրո կրակով վաոված. ձեր քաղց՛՝ խոսքով պարտադրե- ոե'ք բոլորին խաղաղության և սիրո ոգին միասնութւան Ա անբաժանելիության կանոնը ազգաշեն. Եկեղեցվո սահմաններեն ներս, ի „ ե Ր Աստո.ծո ե ի սեր Աղգի. Ս ի «Ь р ձեր բ ո - .որիդ հարաղատ Մայր Ս. Էշմիածնի: Ս. I ; .- միա ծի՜ն , Ս. Էշմիածի՜ն. «Աթոո ա ստ ոսսծտ - ЬЬгш, սքանչելի, հրեղէն»:

Մեր Ազգին ու Եկեղեցիին ո ւ յը , Մեր 1Ц - գին ու Եկեղեցիին շահը, մեր Ազգին ու Եկե­ղեցիին ա պագան՝ մեր միությունն է. մերներքին սերը, մեր խաղաղությունը, մեր գ ո ր ­ծակցությունը Տիրոյ ա յգիին մեշ, Ս. Լուսա- վորյի Մայր Աթոոի փաոքով լուսաշող»:

Այս նվիրական իղձով, ա յս սուրբ մաղ­թանքներով և Ս. Ծ ննդյա ն շնորհներով զ ե - ոուն, բանա՛նք դոները նոր ժամանակներու. ,ի նե 'նք . ծաղկեցնե՛նք մեր Ս. Եկեղեցին, շի ­՜նե՛նք, ծաղկեցնե՛նք ու միշտ պ անծացնենք քրիստոնեության սյուն Ս. էջմիածինը մեր»:

О М И М О Д М տ . Տ Հ ւ ւ ս . 1 т Д ?1 ® ® М Ф

м а д ш в Е г «

.եություն ի բարօրության մեր ЬгЬгЬ և I հւաոաոԼ ^ Р ^ " ‘՚ Чпг* ' " ֊ո,| Լ | ավելի ծաղկի Ա հզորանա մեր ,քԱ » В Д * ա21սս*«,հի:

քաշողություններով: Ամենակա-ողն Ասսւվա’ձ А ^ М Ь Լ ' ՚ к * քք. В"« *»Ь "г ղության ու բարեկեցության մե»՝ սովետանաք լ 01 " “ Ւ լ *4Ա̂ Ա|,Անի իւադա- մեծ ընտանիքը; ՜1 ̂ 4ետա11ան ^՞Դովուրդների եղթ ա յր^ա ն

■Լ Ա Զ Գ Ե Ն II.ԾԱՅՐԱԳՈՒՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ ԵՂ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ

ԷՋՄԻԱԾԻՆ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՏ

ձ Ա Յ Կ Ա Կ Ա Ն ՍՍՌ Մ Ի Ն Ի Ս Տ Ր Ն Ե Ր Ի Ս Ո Վ Ե Տ Ի Ն Ա խ Ա Գ Ա ձ Մ Ե Ծ Ա Ր Գ Ո Պ Ր . Ք Ո 2 Ի Ն Յ Ա Ն Ի Ն

I) Р Ь ч Ս. ՆՀա նեցեք ընդունե, մեր ջերմագին շնորհավորանքները նոր աարվա աոոի.1:

մաղթում ենք սեզ և մեր Կառավարության բ ՈլՈՐ անդամներին քա,ա- ո ա ^ ո փ յ ո ՚ն և բեղմնավոր դռրծունեություն: Հանապաղ աղոթող ենք աո Աստ­ված Մայր այրենիքի ու մեր հարազատ «հսլովրղի բարօւ-ության Ս նորանոր հաջողությունների համար ընղհանուր խաղաղության պայմաններում:

Ողջունիվ ե օրհնությամբ'

Վ Ա Զ Գ Ե 1 » ԱԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅ ՈՏ

ԷՋՄԻԱԾԻՆ

Վ Ր Ա Ց Ա Կ Ա Ն ՍՍՈ Գ Ե Ր Ա Գ Ո Ի Յ Ն Ս Ո Վ Ե Տ Ի Ն Ա խ Ա Գ Ա ձ Ո Ի թ Յ Ա Ն Ն Ա Ի Ա Գ Ա ձ Պ Ր . Տ Ո Ի Բ Ի Ն Ի 2 Ե Ի Ն (& Բ Ի Լ Ի Ս Ի Լ

Ա Դ Ր Բ Ե Ջ Ա Ն Ա Կ Ա Ն ՍՍՌ Գ Ե Ր Ա Գ Ո Ի Յ Ն Ս Ո Վ Ե Տ Ի Ն Ա խ Ա Գ Ա ձ Ո Ի թ Յ Ա Ն Ն Ա Ի Ա Գ Ա ձ Պ Ր . Ի Բ Ր Ա ձ Ի Ս Ո Վ Ի Ն (ԲԱՔՈՒ):

Օնււր1սսվււրւււլ] են) սեր քար տարին: Ցանկանում ենք Չեղ քսւջաոալջա- բ յւսն I. բեղմնա վոր գործունեություն բոլոր ասպաւ-եզներւււմ, իսկ եղբայրական Սեր ժողովրդին' բարօրություն ու նոր հաջողություններ <լւս||ւք նոր տարում, ը ն ղ 1ւ ւս ն ո ւ ր խ ւսղւս ղ ությսւն պա յ մա ն նե րո ւ մ :

• I ,Ա Ջ Դ - 1 ;Ն Ա ԾԱՅՐԱԳՈՒՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ ԵՎ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ

ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅ ՈՏԷՋՄ ԻԱ Ծ ԻՆ

к а Մ Ի Ա Ս Ի Ն

ՍՍՌՄ Մ Ի Ն Ի Ս Տ Ր Ն Ե Ր Ի Ս Ո Վ Ե Տ Ի Ն Ա Ռ Ը Ն Թ Ե Ր Կ ՐՈ Ն Ա Կ Ա ՜Ն

Պ Ա Շ Տ Ա Մ Ո Ւ Ն Ք Ն Ե Ր Ի Ի Ո Ր ձ Ր Դ Ի Ն Ա Ի Ա Գ Ա ձ Պ Ր . Պ Ո Ւ Զ Ի Ն Ի Ն

Մ П Ս Կ «ԼԱ.:

Նոր տարվա աոթիվ ընդունեցեք Մեր անկեղծ շնորհավորանքները Ա լա­վագույն բարեմաղթությունները' 1 եր քաջաոողության ե դործոց հաջողության

համար:‘Լ Ա Զ Գ Ե Ն Ա

ԾԱՅՐԱԳՈՒՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ Ե»Լ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ

15ՄԻԱԾԻՆ

ձ Ա Յ Կ Ա Կ Ա Ն ՍՍՌ Մ Ի Ն Ի Ս Տ Ր Ն Ե Ր Ի Ս Ո Վ Ե Տ Ի Ն Ա Ռ Ը Ն Թ Ե Ր ձ Ա Յ Ե Կ Ե Ղ Ե Ց Ո Ւ Գ Ո Ր Ծ Ե Ր Ի Ի Ո Ր ձ Ր Դ Ի Ն Ա Ի Ա Գ Ա ձ

Պ Ր . Գ Ա Ս Պ Ա Ր Յ Ա Ն Ի Ն

Ե Ր Է Վ Ա Ն

Ի սրտե շնորհավորում ենք սեր և Խորհրդի բոլոր անդամների նււր տարին ջերմագին բարեմաղթություններով: Թող նոր տարին բերի մեր երկրին տ և ա ­կան խաղաղություն ու նոր հսկողություններ' ի բարօրություն հայ ժողովրդի I. սովետական բոլոր ժողովուրդնեւփ:

Ողջունիվ և. օրհնությամբ'

• Լ Ա Զ Գ Ե Ն Ц ԿԱԹՈԴ.ԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ Հ Ա Յ (13

էՏՄԻԱԾԻՆ

Վ Ր Ա Ց Ա Կ Ա Ն ՍՍՌ Մ Ի Ն Ի Ս Տ Ր Ն Ե Ր Ի Ս Ո Վ Ե Տ Ի Ն Ա Ռ Ը Ն Թ Ե Ր Կ Ր Ո Ն Ա Կ Ա Ն Պ Ա Շ Տ Ա Մ Ո Ւ Ն Ք Ն Ե Ր Ի Գ Ո Ր Ծ Ե Ր Ի Ի Ո Ր ձ Ր Դ Ի Լ Ի Ա Զ Ո Ր Պ Ր . Շ Ա Լ Ո Ւ Տ Ա Շ Վ Ի Լ Ո Ւ Ն {Թ ԲԻԼԻՍ Ի),

Ա Դ Ր Բ Ե Ջ Ա Ն Ա Կ Ա Ն ՍՍՌ Մ Ի Ն Ի Ս Տ Ր Ն Ե Ր Ի Ս Ո Վ Ե Տ Ի Ն Ա Ռ Ը Ն Թ Ե Ր Կ Ր Ո Ն Ա Կ Ա Ն Պ Ա Շ Տ Ա Մ Ո Ւ Ն Ք Ն Ե Ր Ի Գ Ո Ր Ծ Ե Ր Ի Ի Ո Ր ձ Ր Ռ Ի Լ Ի Ա Զ Ո Ր Պ Ր . Մ Ա Մ Ե Դ Ո Վ Ի Ն (ԲԱ ՔՈ Ւ),

Ռ Ո Ս Տ Ո Վ Ի Մ Ա Ր Զ Ի Գ Ո Ր Ծ Կ Ո Մ Ի Ն Ա Ռ Ը Ն Թ Ե Ր Կ Ր Ո Ն Ա Կ Ա Ն Պ Ա Շ Տ Ա Մ Ո Ւ Ն Ք Ն Ե Ր Ի Գ Ո Ր Ծ ե Ր Ի Ի Ո Ր ձ Ր Դ Ի Լ Ի Ա Զ Ո Ր Պ Ր . Բ Ա Յ Կ Ո Վ Ի Ն (Ռ Ո Ս Տ Ո 4 ֊Դ Ո Ն ):

Ն ո ր տարվա աոթիվ ընդունեցեք Մեր անկեղծ շնորհավորանքները և լա­վագույն բարեմաղթությունները' սեր քաջառողջության ե. դործոց հաջողության համար:

Վ Ա Զ Գ Ե Ն Ա ԾԱՅՐԱԳՈՒՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ եՎ ԿԱԹՈ4.ԻԿՈ1|

ԱՄԵՆԱՅՆ ՀՍ.ՅՈՅЬ.? ՄԻԱԾԻՆ

.......л ' > - ^ Դ ֊ Հ * . Լ

м “ ' “ Х а д а ; ‘Г ^ ք տ տ տ տ տ ձ ? . ' , , " ՝ մ р“ гЬ,' ш ,,рп ՛-

.........л ^ з - н с ? * ^ . 'т е ՜ -

•Н Ո а I' 8 Ա ՚Սьгочиъ ՀԱՏԿԱԿԱՆ ՍՍՌ ՄԻՆԻՍՏՐՆԵՐԻ ՍՈ-ԼԵՏԻ ՆԱԽԱԳԱՀ

ы м ^ Г г 1 Г „ ^ Л Г Й ! 5 ' 8“ յ " “բարօրություն: Ր ց ա խ ա ն ո ւմ առողջություն ե

Պ ք| К Զ Ի *1,и-лиоча ԿՐՈՆԱԿԱՆ ‘ պ^ ^ մ ո ի ն ք ն ե ր ի Щ р В ; ш ь СЖ

« - « а д Л й « Հ է Տ 5 № ? Հ Ճ * ճ Й Г / Т

խ կ ճ й п г :

1н 4 Х " ^ “ ; ^ ж „ , г ' ՝ # т Г 'Ьп' |,1шГ՛ մ է ! ‘ ■ « ■ ч - » *

и- ‘Ь Ա Н(|1и.Р8Ц.*1.հ.ԱՅԿԱԿԱս и ш ь ՄԻՆԻՍՏՐՆԵՐԻ ՍՈՎԵՏԻՆ ԱՌԸՆԹԵՐ

ЬРЬЧ11Л» ՀԱՑ հԿԵՈ՝Ե8ՈԻ Ո Ր Ծ Ե Ր Ի ԽՈՐՀՐԴԻ ՆԱԽԱԳԱՀ

Հ “ 6 յտ եք ընդունել հմ անկեղծ շնորհավորանքը նա-' 1958 и и и п Ы ա.1- թիվ. Ցա ն կ ա ն ա մ ե,ք ս ե զ ք ա շա ոողչա թ յա ն: Շնոոհակա, եմ йЬг շնորհա­վորանքի հասար: լ

Գ. ՇԱԼՈՒ811Շ«1.1*1>„ |1|ւԱւ|յ|ւ ԿՐՈՆԱԿԱՆ ՊԱՇՏԱՄՈՒՆՔՆԵՐԻ ԽՈՐՀՐԴԻ ԼԻԱԶՈՐ

Լ ա ե ն Ա Յ Ն ձ Ա Յ Ո 8 Կ Ա թ Ո Դ հ Կ Ո Ս Վ Ա . Տ Գ ե ն Ա - Ի Ն

Շնորհա կա լութ յա ն ЙЬг շնորհավորական հեռագրի համար: Շնորհավոր ն Սեր նոր տարին: Ցանկանում ե մ ս ե գ քաշաոողշություն ե հսւշալություն ()ողովուրղնեւ>ի միջև բարեկամության ե խաղաղության ւսմրսւպնղման <]пг- ծ ա մ :

ՐԱՔՈԻ

ՄԱՄ1*ԳՈ4.ԿՐՈՆԱԿԱՆ ՊԱՇՏԱՄՈԻՆՔՆԵՐԻ ԽՈՐՀՐԴԻ 1.ԻԱ&ՈՐ

к о մ ւ- а ս ի 1-12___________________ _______________ ___________________________ __________ — ---------------------

տ ո ւ ա » л м л л т т ш >

Ш М Р » № Д Т О Ш Ю Ь Д И Ш М ® Р Ф > Ч ) * 1 М Ъ Т О 8 1 Ш 1 Н *

Л Д О Ш * » Ъ И № Ъ Ш й М ( Р ա 3 1 1 Ի Թ 8 1 1 1 ^ ե

в . « . » л « и м * ш м « > ш

Д Ю Ш У И Р Ш Ш * Н М Л М М Ь Ъ ’В Л ' С Ш У

ш ы и м в д » д ш ш м р м р ъ ( № ш и м ь ш ^ ш ч е

ՄՈՍԿՎ.ԱՅԻ ե Վ ձ Ա Մ Ա Յ Ն ՌՈԻՍԻՈ Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր ՔՆ Ո Ր Ի Ն :Ս Ր Բ Ո Ւ ք » Յ Ո Ի Ն Ա Լ Ե Ք Ս Ի Ի Ն (Մ Ո Ս Կ 4Ա ),

ձ Ա Մ Ա Յ Ն Վ Ր Ա 8 Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք ՜Կ Ա Թ Ո Ղ Ի Կ Ո Ս Ն Ո Ր Ի ՆՍ Ր Բ Ո Ի Թ Յ Ո Ի Ն Մ Ե Լ Ք Ի Ս Ե Դ Ե Կ Գ ֊Ի Ն (Թ ԲԻԼԻՍԻ).

Ք Ե Ն Տ Ր Բ Ե Ր Ի Ի Ա Ր Ք Ե Պ Ի Ս Կ Ո Պ Ո Ս , ձ Ա Մ Ա Յ Ն Ա Ն Ռ Լ Ի Ո Ե Պ Ի Ս Կ Ո Պ Ո Ս Ա Պ ե Տ Ե Վ Մ Ի Տ Ր Ո Պ Ո Լ Ի Տ 2 Ե Ո Ֆ Ֆ Ր Ի Ի Ն (ԼՈՆԴՈՆ)

Ռ Ո Ի Մ Ի Ն ՕՐԹՈԴՈՔՍ Ե Կ Ե Ղ Ե 8 Ո Ի Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք Ն Ո Ր Ի Ն Ս Ր Բ Ո Ի թ Յ Ո Ի Ն ձ Ո Ի Ս Տ Ի Ն Ի Ա Ն Ի Ն ( Բ Ո Ւ Խ Ա Ր Ե Ս Տ ),

Բ Ո Ի Լ Ղ Ա Ր Ի Ա Յ Ի Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք Ն Ո Ր Ի Ն Ս Ր Բ Ո Ի թ Յ Ո Ի ՆԿ Ի Ր Ի Լ Ի Ն {Ս Ո Ֆ Ի Ա ),

Է Ս Տ Ո Ն Ա Կ Ա Ն ՍՍՌ Ա Վ Ե Տ Ա Ր Ա Ն Ա Կ Ա Ն ֊Լ Ո Ի թ Ե Ր Ա Կ Ա Ն Ե Կ Ե Ղ Ե 8 Ո Ի Ա Ր Ք Ե Պ Ի Ս Կ Ո Պ Ո Ս Յ Ա Ն Կ Ի Յ Վ Ի Տ Ի Ն (ՏԱԼԼԻՆ),

Լ Ա Տ Վ Ի Ա Կ Ա Ն ՍՍՌ Ա Վ Ե Տ Ա Ր Ա Ն Ա Կ Ա Ն ֊Լ Ո Ի Թ Ե Ր Ա Կ Ա Ն Ե Կ Ե Դ Ե 8 Ո Ի Ա Ր Ք Ե Պ Ի Ս Կ Ո Պ Ո Ս Ռ Ո Ի Ս Տ Ա Վ Տ Ո Ի Ր Ս Ի Ն (ՌԻԳԱ);

ՀԱւյաստսւնյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին, ք րիստոնեական բոլոր

եկեղեցիների հետ միասիրտ, ա յսօր Աստուծո փառքը կերգե Փրկչի Ս. Ծնըն-

գ յա ն ավետիսով ոգ]:շնչված: Հավատքի սյուն Ս. էշմիսւծնի 11եղանեն Մենք

ջերմապես կաղոթենք, ո ր «խաղաղության և ի մարդիկ հանության» երկնա­

ռաք շնորհքները իշնեն երկրի վրա և. սւռաշնորդ ու զորավիգ դաոնան մեր

օրերու մարդերուն Ս ժողովուրգներուն՝ ի փառս Աստուծո ե. հերշանկությւոն

ազգի մսւրդկան:

Շնորհավորելով ս ե զ Փրկչի Ս. Ծննդյան և Աստվածւսհսւյտէւությւսն ս ո ս ՚բ

էոոճերա առթիվ, ի սրտե կբարեմաղթենք, որ Պարգևատուն ամենայն բարյսսյ

ծսւղկեցնե Ձեր հովվապետական գավազանը և. պտղառատ դարձնե Տեր կյանքը՝

քաշառուլշ երկար ու խաղաղ տարիներով, ի մխիթարություն սեր ժողովրդյան

ե հուրախություն Մեղ:

Եղբայրական շատ անկեղծ սիրււվ ի Քրիստոս,

ս ե զ աղոթսւկից'

• 1 . Ա Զ Գ 1 Ո » II.

ԾԱՅՐԱԳՈՒՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ Եվ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ

ԷՏ ՄԻԱԾԻՆ

1Ш Ь Ш 8 - и 2. Ц З П 8 Կ Ա Թ Ո Ղ Ի Կ Ո Ս Տ . Տ . Վ Ա Տ Գ ե ն Ա , հ ն

к Я 1Г ւ> ււ ո I. Ն

& ւ ւ ււ՜ 1ս7 աոք,յաւ 4^ տ .ավետեցիք, խաղսււլուրյուն— «փաոք ի р ш г Г Л , ' , Ա ս տ ո ^ ' Т “ ւ |-Հ»>ա Կ>՝■ ̂ ,-ր

ղո,թի.ք,»: Խաղաղությունը կհաղթի խ ո ո վ ո տ յա ն: ‘ ‘ * Կ1" ՛ ,и“ ПШ"Խաղաղության այս հողով ЙЬпГ ե մ մեկնում Սեր» „к , . ! п

- н ц . н . . ч „ Ьг տ |..... , 4 ™ . ս Ի ; ձ ; է 1 ” „ ք " ՚ " “ կ ՛

г „ " г խ ա 1 ՝ օ , ւ " " ՝ , “ յ ք լ Ւ է ™ ձ -Թ ո ՛ղ Տ ե ր ը վ ե ր ա ն ո ր ո գի ԱԼ,- կ յա ն ք * և ս ս |ե ,ա օ ն |, & Ьг Ь .ш Г.Л , I

ա ս ա վ ա ծա հ ա նո բ ե ղ մ ն ա վ ո ր գ ո ր ծ ո ւն ե ո ւթ յա մ բ , ի փ ա ոս հ կ ե ղ ե յո ս ” ‘ РР

սերդ Սրբության անձնվեր եղբա յր ի՛ Տեր'

и л ь « 1 1 Ի

ՄՈԱԿվԱ ՊԱՏՐԻԱՐՔ ՄՈՍԿ՛ԼԱՅԻ N . ՀԱՄԱՅՆ ՌՈԻՍԻՈ

Լ ' И 1 " ' 1 " " ,№ р И . է ‘1“ ” 1 Н

Ч Р Р а Л“ Ч Ь“ “ 4 ւ « * | ց Ւ է հրեշտակները Րեթղեհեմի հովիվներին՝ Քրիստոսի Օևսդյաս մ օ ծ ուրախությունը:

Ամեն տարի ա վետվում է ա յղ ուրախությունը Քրիստոսի եկեղեցու մի­ջոցով և մ եզ :

« 1)1 եղ և իբրև վերացան ի նոցանէ հրեշտակքն յերկինս, ասեն ցմիմեանս նովիւքն. եկա յք եր թ ի ց ո ՛Г մինչև ցՐեթդեհեմ» (Ղուկ! П 15), «ե եկին փութ ւս- նսւկի» (Р 1 6 ) ) :

Շտա պ ենք նաև մենք մտ քով' դեպի մտավոր Րեթղեհեմը, դեպի հրաշալի մսուրը, որը լուսավորված է ա ստ վա ծա յին լույսով, հրնվենք և ուրախությամբ մ ի մ յա ն ց ղրկենք բարի ցանկություններով: ԲեթղեՈեմի հովիվների նման վե­րադառնանք մեր հոտի մ ոտ ' ավետելու մի անդամ ևս մեծ ուրախությունը. «Սւ դարձան հովիւքն, ւիաոաւոր սւոնէին ե օրհնէին զԱստուած վասն ամե­նայնի զոր լուան» (Ղուկ. Р 2 0 ) :

օնու՚հսւվորոււ1 ե մ Սերդ Սրբության, սեր հոգևորականության բարձրաս­տիճան , հովիվներին. Մայր Այ>ոոի միաբանության և սեր աստվածասեր «1ո- ■լովրդի Քրիստոսի Ծ ննդյա ն մեծ տոնը և նոր տարին:

Հաստատ հա մոզվա ծ ե մ , ո ր Բեթղեհեմի մսուրում պառկած Աստված Մանուկը կօգնի խ աղա ղությա ն պաշտպաններին' հաստատելու և ամրապնդե- լու «Յերկիր խ աղադոլթիւն, ի մարդիկ հահութիւն»:

Այս ուրա խ ությա մբ և եղբա յրա կա ն սիրով ի Քրիստոս, ոդջադուրամ եմ Սերդ Սրբության և մնում Ցերդ Սրբության բա րյա ցա կա մ'

Մ1;1.ՔԻՍԵԴ1;Կ ԳԿԱԹՈՂԻԿՈՍ-ՊԱՏՐԻԱՐՔ ՀԱՄԱՅՆ ‘ ԼՐԱԱՏԱՆԻ

ՕՐԻԼԻՍԻ

1)1 բանն մարմին եղե ե բ^ակեցւս. ի մեղ. և տեսաք ղվսսոս ն որ ս »

(Յովհ. Ա 14):Քրիստոնյաները ի վինակի են եղել նայել մարմնի քողի. մ ի ջի ցլա յն կ ա յ-

մո և տեսնել աստվածային նշմարտությանը: Քրիստոսի մեջ մենք տեսնում են1 Աստուծո փառքը: Աստուծո ողորմությամբ մ եղ շնորհված ա յս տիսիլքն է, п .- մեղ ոոլորիս միացնում է. երբ մենք ա կնկա ռույց նայում ենք Իր II. Մ ո ր բազուկների վրա հանգչող մա րղա ցյա լ Աստուծո' մեր Տիրոջ „ի ս ո ա Քրիստոսի Ծննդյան աւս փառավոր տոնի մ ամանակ: Մինչ մենք միանում ենք ս ե զ հետ երերպագեւու մեր փրկության հեղ1ւնակին, ես ուղարկում ե մ ս ե զ , սիրելի Օղ- րսւ ւր, «երմ եղբայրական ողշույններ ե հույս ունեմ, ո ր Ծննդյան տոնի ա ռի­թով ս ե զ պիտի շնորհվի Աստուծուց ամեն օրհնություն:

Ամեն տարի ավելի հստակ է դաոնում աշխարհի համար սիրո և աստվա­ծային խաղաղության քրիստոնեական պատղա մը: Մութ ուժերը կարող ենիրենց հղորութ|ան մեջ անդիմադրելի թվալ, բ ա յց մենք դիտենք, ո ր «Զյիմարս աշխարհիս ընւորեսւց Աստուած, զի յա մօթ արասցէ զիմա սա ունս. ե ղտկարս աշխարհիս ընւորեսւց Աստուած, զի յա մ օթ արասցէ ղհղօրս» (Ա. Կորնթ. Ա - < ) : Ինչպես իր' Աստուծո սերը ստույզ է, այնպես է լ Նրա հաղթանակը սա ույդ I. չարի ե. մեղքի ուժերի վրա: Հավատարիմ մեր հասարակաց Տիրոջ և նվիրված Նրան մեր ղործով Ա քրիստոնեական սիրով միա ցա ծ մ ի մ յա ն ց ' Աստուծո թ ա - ղավորության ե մեր Փրկչի վկայությանը համար, մենք միանում ենք հրեշտակ­ներին երգելով. «Փառք ի բսւրձունս Աստուծոյ Ա յերկիր խաղաղութիւն, ի մա ր-

ղիկ հահութիւն» (Ղուկ. Р 14):Խնդրում եմ, սիրելի Եղբայր, ընդունել իմ աղոթքները Սեզ, Զեր ոոգևո-

լ՛ականալ)|ան ե. հավատացյալ ժողովրդի համար, որպեսղի Աստված առա­տապես օրհնի Ձեր Եկեղեցին' Իր ծառա յության մեջ:

Մնամ սեզ սիրող Եղբայր ի Քրիստոս:

Ջ I » Օ Ֆ Ֆ 1 4 ՛ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ՔԵՆՏՐԲԵՐԻԻ, ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՊԵՏ

Ե»է ՄԻՏՐՈՊՈԷԻՏ ՀԱՄԱՅՆ ԱՆԳ1.ԻՈԼՈՆԴՈՆ

Ի սրտե շնորհակալության ենք հայտնում Տեր եղբա յրա կա ն շնորոսւվո- է՛ությունների համար, որն ա յնքա ն սիրով հղել Էիք Մեզ ե մեր հա վա տ ա ցյա լ­ներին' մեր Փրկչի' Հիսա ս Քրիստոսի Ծննդյան ե. Մկրտության յուսավոր տ ոնե­րի առթիվ:

Այս սուրբ օրերին ուրախությամբ Մեր Էլ մտածումը ուղղվում է դեպի սե զ , մտաբերելով այն սիրելի օրորը, երբ սերդ Սրբությունը Մ եզ հետ գործա կցում էր իրագործմանը համար հրեշտակների պ ատգամին, որը բերվեց աշխարհ Փրկչի ծննդյան պահին' «Փառք ի բսւրձունս Աստուծոյ Ա յերկիր խաղաղութիւն, ի մարդիկ հահութիւն»: վստ ա հ ենք, ո ր սեր Աթոռից, ուր կոչվեցիք Ամենակավւ ողորմությամբ, կծավալեք սեր առաքելական գործը հօգուտ ե. ի փրկություն հայ հա վատացյալ ժողովրդի, ե. թե մշտապես կսիրեք պահպանել եղբայրական կապեր Քրիստոսի բոլոր եկեղեցիների հետ:

Մենք մի անգամ ևս սի րով արտահայտում ենք Մեր գնահատանքի և ջերմ համակրանքի զգացումները, մաղթելով ս ե զ լիակատար ա ռողջութ յա ն, ուժ և կարողություն Լ բա զում տարիներ, որպեսզի երջանիկ արդյունքներով բարի վախնանի կարենաք հասցնել Հա յ Առաքելական Եկեղեցու Հ ո վ վ ա պ ե տ ի սեր առաքելությունը:

Եղբայրական սիրո համբուրիվ ի Քրիստոս'

ՀՊԻՍ8ԻՈ»Ի1Ո, ՌՈԻՄԻՆԻԱՅԻ ՊԱՏՐԻԱՐՔ

ԲՈԻհԱՐԵՍՏ

ս ե ր դ Ս ր բ ո ւ թ յ ո ւ ն .

֊ ‘ “ И “ ■ * * « - » ■֊ 1 * - դ « » -

« 4 - Т ^ * » & г г ; 1 Л Աո“ " լ4" л ........ * • * ■ * *

««•игр ա յ..ը , որտեղ կյանքը ծն վ ե ց մեղ համաՐ ք 9 Ь гР Աէ եաււմ է նք դեպի լցրեց Աստուծո փ րկության սսւասոդ մ , , " » ’«Ւ *ուբ յա մբ

մա րդկության վերԼ. հնչում է նուփց հրեշտակների ձայնը « ' 7 1 մ ’ Ш1ГР;;՜1! ձե«լ ուրաիաւթխն մ ե ծ , Ո1. Լւլիցի ա մե6 с

Փ ՚-կիչ, որ Է օծեա լ Տէր (Ղ«Ակ 1 '1 ( ) _ _ Ц ) ծնալ ձեզ այսօր

™ Վ. г ? աւ9Ւ ь м լ “ Ւ-и * г 1 յ . ՞ ւ վ , 7 ,կ ա 3 ՚ ս6կ” 1՛ '1՛՛ ^ — է

ծ ” ' в յ ь Ւա ™ ւ“ ի " ս ,1,՝ս ,կով' " " 4 ւ ս " « Ա - ^

“ ; Х 3 ա?ի,ա Ւ' ш ' " ш с " " г " г а ь г լ մ ո ւ Վ^

,,Ո1ՈՐս միասին խ ոնա րհությա մբ սսլերսենք աշխարհի Ф г М Л * 21 Քրիստ ոսին՝ Րեթղեհեմի ծննդ յա ն աստգի լոլ յ „ ո վ , որ Ինք,, փ ա ս Ա ն * " կային հոդինե,.բ հավատով Ա ф И .ш . 'ш , ! „ Ц Ո1.պես„ V Й ^ Ь Ш Ь Т Г

հւս հությունը: " ^ ^ “ " ™ ո * բ Լ մարդկանց Հ

Շ ն ո ր հ ա վ ո ր ո վ ե մ սեՐդ Սրբության Ա սեր եկեղեցու մեծ տոնբ՝ Քրիս- տ ոսԻ Օսայյահ մեծ ուրա խ ությա մբ:

Տ է ո ո յ „ Վ„ „ յ ы а ь , 6ա ս է „ տ ա , վա Ա1„ |ւիվ է !եւ.մ է տ է .

а Г \ Վ " " ° 1Ш" , '‘ 1, “ Ц " “ “ И - и - " . И - ™ ֊ի ո ւ թ յո ւ է , 2 Ь г քա -եպ ա շտ Ь „ т | , 5 - Ш1ГЬ5 « ե ս ս ,կ Տ „ , և , „ . Ա * „ » « * „ ա է„ „ , և հաջողություն Ա ա մբողջ մա րդկության' խաղաղություն:

\ մեւ՛ Ս- Եկեղեցին հանձնում եմ 4 Ь г ա ոՐբ հովվապետական .Աղոթք­ներին ե. սիրով ա ո Մանուկ Աստվածը,

որով մնաւք սերդ Սւ ՚բուբյան խոնւսւ՚հ եղբա յր՝

Կ I՛ (* Ի I,Ս(|Ֆ|ւԱ ՊԱՏՐԻԱՐՔ ՐՈԻԼՂԱՐԻԱՅԻ

Զերդ Սրբություն.

Ընդունեցեք իմ սւ՚սւաղին շնորհավորանքները Քրիստոսի ծննւյյան մեծ տոնի ե. նոր տարվա սսւբիվ:

Ջերմորեն ցա նկա նում եմ հաջողություն ե. բաւ-եկեցություն անձամբ սեո 1< Ձեր Եկեղեցու հա վա տ ա ցյա լներին:

8 1 Ո , ԿԻ8 4 . Ի Տ հՍ ՏՈՆԱԿԱՆ Ս Ս (Ւ ԱՎԵՏԱՐԱՆԱԿԱՆ-ԼՈՒԹԵՐԱԿԱՆ

ԵԿԵՂԵՏՈԻ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍՏԱՍԻՆ

Ուրախությամբ և սրատագինս ոզշունում եմ Սերդ Ս ղ ո ւ թ յա ն ը ' քրիստո­

նեական ընդհանուր ե մեծ տ ոնի' Աստուծո Որդու, Խաղաղության իշխանի ե

մեր Փրկշի' ծննդյան ւսոթիվ:Ն „ ր տաՐվա առթիվ ընդունեցեք նաև իմ լավագույն ր ա ր ե մ ա ^ ո ^ ն -

ներո' Սերդ Սրբության քաջառողջության ե Սեր գործակից հոգևոր հովիվների արդյունավետ գործունեության Ա հնադարյան Հ ա յ Եկեղեցու պ ա յծ ա ո ո ւթ յա ,

համար:

Գ Ո Ի Ս Տ Ա Վ 8 Ո ԻՐ ԱԼԱՏՎԻԱԿԱՆ ՍՍՌ ԱՎԷՏԱՐԱՆԱԿԱՆ-ԼՈԻԹԵՐԱԿԱԿ

ե կ ե ղ ե յ ո ի ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ

ՌԻԳԱ

Սերդ Վեհափառություն.Այս տոնական սրբազան օրերին, երբ Աստուծո РшГ.р մարմնանում Է, երբ

հրնմում են երկինքն ու երկիրը ե Քրիստոսի բերած խաղաղությունը |ցնո..է I երկիրը, խնդությամբ խոնաւ-հվում եմ երկնքից իջած մեր Աստուծո ա ո ա ջ ե լիառատ սրաով ողջունում ե մ Սերդ Սրբությանը քրիստոնեական մեծ տոնի

սւոթիւ], որը տալիս Է ուրախություն բոլորին:Ցանկանում ե մ Տիրոջ ամեն տեսակ օգնությունը սե զ , ուժերի լարում և

առաջադիմություն Սեր բոլոր աշխատանքներում, ի վւաոս Սեր հոտի ե Ազդի:

Թոդ սւմրապնդի Քրիստոս մեր ուժերը Ի ր ծնունդով մեր փրկության հա­մար, .որպեսզի ծա ռա յենք Նւ-ան հավատով ե սիրով, ի փառս ամբողջ մսւրդկու-

թյան:Թոզ տիրապեւոի մեր սրտերում Նրա խաղաղությունը, որը կ յա նքի հիմքն

I, և մարդկության բարօրության աղբյուրը:Սիրով ի Քրիստոս՝

ն Ի Կ III» 1К1

ԱՆԴԱՄ Ս. ՍԻՆՈԴԻ, ՄԻՏՐՈՊՈԼԻՏ ԿՐՈԻՏԻ8ԿՈԻ ԵՎ ԿՈԼՈՄԵՆԱ5Ի

ՄՈՍԿՎԱ

Т1

М0

18

И>58

IV

Ш Щ Щ ф Ь ч Ц ’Щ 1 М ^ Э Д ь Ъ З Д Ш ь з о п ш н ь п и и п л ь д

№ М > Е ® 1 Ь № 1 М ) ( № Ы П Э Д ъ Щ & л м п л ц к յ

л т й н ; ? к • » » Л “ к

4 Տ Տ “ * » »

ւՈ!Ի Գ № Թ № 1 ե ա ^

Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք Ն Ե Ր Ի Ն Ե Վ Ա Ռ Ա Ջ Ն Ո Ր Դ Ն Ե Ր Ի Ն

Փւ-կչի Իշման Ս. ս լ ՛ լա ն ի ա ա յ ш , ,П|»Г կկարդամ ,սո Աստված, ու- «խա- դ աղության ե ի մարդիկ հա հոլթյա ն» Ս. Ծննդյան երկնաոսլք օ.-հներդո Լ ւ , ւսոաասւպես ե ր կ ր ի վ ր ա և աոաշնորդ ու զա-ավիդ դաոնա մե.- օրերու մ ա ^ ե - .ո ւն և_ ժ ո ղ ո վ ոլր դ նե ր ով ի փառս Աստո,ծո Ա ի փրկ„լթյ ո , քւ ազդի մ ա ն կ ա ն :

Մեր Տիրոջ Ծ ննդյա ն և Ա ստվածահայտնոլթյան մեծ Ա սքանչելի ավետի­սով թոդ բա ցվին դոները ևոր տարիի մը, Որ հետը բերե բարի о .Ь г ե խա_ դո,թյուն նաև նայ ժ ո ղ ո վ ա ծ ի ն ն Հ ա յա ստ ա նյա յց Եկեղեցիին, մեր Տեսավոր և մերձավոր բոլոր հարազատ զավակներուն, պահելով պահպանելով դանոնՐ ամբոդշ Ա անխոով և սիրով ւ1իաբան, մե.- սո.րր հավատքի վեմին վրա ան­շարժ, աուսքինի ու եկեդեցա նվեր ու սւդգաշեն դործոց փաոավու- հաօոդու- ըյւսմբ:

Սեզ, ւսզդա յին-եկեղեցա կա ն վ ա րչություններով, հոգևոր դասուն, կր,,ա- կա ն, մշա կութա յին, երիտասարդական, հա յրենակցա կա ն, բարեսիրական կաօ- մակերպություններոլ դեկավարսեւ-ուն և հա մա յն մեր սիրեցյալ հավատաց­յա լ ()ոդովոււ՝դին' ոդշույն և օրհնություն հայրապետական և սրտաբուխ մսպ- թանք վասն Սեւ- բոլորի քաջառողջության, արևշատության և բարօրության:

Ողջ մ ն ա ցեք, անսասան մ նա ցեք և քաջալերվեցեք Ս. Ծննդ|սւն շնորհ- նեւ-ու|ր զորա ցա ծ, և դու-ծեցեք սուրբ եոանդով դոտեպինդ, խւսդադ ու յավա- ւոես, Սեր հայացքը սևեոա ծ դեպի II. Էջմիածին' աստվածւսկաոույց հավատքի սյունը ա մ են ա յն հա յոց:

('նորհավու- նոր տաւ ՚ի և Ս. Ծնունդ, I. սեր ու խսսլաղուբյուն Փւ-կյփն, մերո Հիսա սի Քրիստոսի եդիցին ընդ Չեդ , ամեն:

« 1 . Ա « Գ Ե * ե II.

ԾԱՅՐԱԳՈՒՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ Եվ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ :Ա ՅՈ Յ

ԷՋՄԻԱԾԻՆ

Նմանօրինակ շնորհավորական գրություններ ոսլարկվեցին նաև թեմական և կրոնական խորհուրդներին, Հա յկա կա ն Րարեդործական Ընդհանուր Միու­թյա ն կենտրոնա կա ն վարչության (Ս յու-Յորք). Գա|ուստ Կյուլպենկյան հիմ- նարկսւթյան կենտրոնական խ նամակալսւըյան մեծահաւ-դ նախսւդահ դոկտ. (Խ գ ե դե Ազերեգո Պերդիգաոյին (Լիսաբոն), Մայր Աբոո Ս. հջմիածն|ւ տպա- ւ ՚անի հա նձնա խ մբին (Ն |ու-3որ ք ) , Աբգաւ-յան ավանդի և Ս. Լջմիսւծնի հիմ- նադւ-ամի հանձնաժողով՛ին (Լոնդոն), Մայր Աթոո Ս. № ի ա ծ ն |> օժանդակհա նձնա խ մբին (հ ե յր ո ւթ ) . հա յրենակցա կա ն, մշակութային, տիկնանց, երի- ■ոասարդաց և օրիւո-դաց զանազան կադմակեւ-պությաններին. Մայր Աըոոի բարերարներին ե ա զգա յին ծանոթ դեմքերին:

^ б ' ж Դ!!Ա«-\,յւււ Հ ’ \ ԳՐԱԴԱՐԱՆ

Է Ջ Մ Ի Ա Ծ Ի Ն 1958

Ն Ո Ր Ի Ն Ս Ո Ի Ր Բ Օ Ծ Ո Ի թ Յ Ո Ի Ն Տ . Տ . Վ Ա Զ Գ Ե Ն Ս.Կ Ա թ Ո Ղ Ի Կ Ո Ս Ա Մ ե Ն Ա Յ Ն ձ Ա Յ Ո Ց

ԷՏ Մ Ի Ա Ս ԻՆ

Ամանորի Ա Ս. Ծննդյան առիթով ընդունեցեք թոլոլ՛իս շնորհավորանքն ու սրտագին մաղթանքները վ եհ ի դ կենաց քսւշառողշության. արևշատության. Մայր Աթոոո պ այծառության, ժողովրդոց համեղբայրությսւն և աշխարհի խա ­ղաղության համար:

ԳԱՐԵԳԻ՚ե ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ԽԱ2ԱՏՈԻՐ8Ա1, ՊԱՏՐԻԱՐՔ ՀԱՅՈՑ ԹՈԻՐՔԻՈ

ՍՏԱՄՐՈԻԼ ____

Հանեցեք ընղունիլ իմ ե մեր միաբանության խոնարհ շնորհավորություն- ներ ը ՚նո ր տարվան ե Աստվածահայտնության առթիվ:

Թող մեր Տերը և Աստվածը' Հիսուս Քրիստոս ղորացնե Տերդ Սրբությունը իր սուրբ ղործին մե«:

Խոնարհ հարղանքներով Ա սիրով՛

ՏԻՐԱՆ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ 1,ԵՐՍՈ8Ա1.ՊԱՏՐԻԱՐՔ ՀԱՅՈՑ ԵՐՈԻՍԱՂԵՄԻ

եՐՈԻՍԱՂԵՄ

• Նոր տարվա և II. Ծննգյւսն առթիվ անկեղծ շնորհավորությաններ:

ԽԱԴ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ԱՋԱՊԱՀ6ԱՆԿԻԼԻԿՅԱՆ ԱԹՈՌԻ ՏԵՂԱՊԱՀ

ԴԱՄԱՍԿՈՍ

Նորին Ս. Օձություն վեհա փ ա ռ Հա յրապ ետի անունով ստա ցվեցին նա1. բազմաթիվ շնորհավորական հեռագրեր ե նամակներ, ամենաջերմ ե՛ հարգա­լի ր զգացմունքներով գրված, արտասահմանի ե ներքին մեր բոլոր թեմերիո, թեմակալ առաջնորդներից, թեմական Ա եկեղեցական խ որհուրդԱ րից, հ ողէ- վոր հովիվներից, ա զգա յին-եկեղեցա կա ն և. մշակութային կազմակերպու­թյուններից, հա յ ե о ш ш г պաշտոնական անձնավորություններից:

Ա Մ ե Ն Ա Յ Ն г и з п в Կ Ա Թ Ո Ղ Ի Կ Ո Ս տ . տ . Վ Ա Տ Գ ե ն ս _ ի ն

ь й з т ч й - . Հ ՚ ՚ ^ Հ է ֊պիտի ունենա 1958 թվականի Լ ն վ ա ո ս է ն Г Տ ս է " ^օրհնությունները; Կաղոթենք սերդ վեհսււեաԼ ՚ г Йш^ ш г կխնդրենք սեր կար կյանքի համար; Ц ափաոության քաջառողջության և եր-

. . . . . л ԱՐԹՈԻՆ ՔԱՀԱՆԱ10 ճուՏվար 1958 4ԱԿՈԲ С и р и и (խորհրդի նախագահ)

1)ԱՆ-ՖՐԱՆ8ԻՍ՚|Ո

Ս Ա Ն ֊Ֆ Ր Ա Ն Ց Ի Ս Կ Ո Յ Ի Ս. ձ Ո Վ ձ Ա Ն Ն ե Ս ե Կ ե Ղ Ե Ց Վ Ո ^ Ո Ր ձ Ր Դ հ Ն

Մեծ Ա ա ա վ ո ^ ի Աթոռ կ մ ի ա ծ ն ե ն ողջույն և օրհնության և ա ս ս Ս • „ յ ,” ՛* ե,1ւ ղ ե9ի ի ն . 21-Ր նորապսակ առաջնորդին, Щ, г հոգևոր հո մ ֊

վին եկեղեցա կա ն խորհուրղիղ տ իկնա նց, երիաասարդաց միութ,անց և հա- -I հ ա վ ա տ ա ցյա լ սիրեցյսդ Մեր յււղովուրգին: И

սեր նորօծ Ս Հովհաննես եկեղեցին թող մնա անսասան, շ Ա Ա պայծւս..՝ իթրև տ ա ն աղոթքի և ա իոոի, իըրև աստվածային հովանի I. լա յսի օտ Ա սւ- ГШЬ՝ իըրԱ հա յ հողիի սիրո և միասնության վեմ՝ ի փաոս Աղղիս Լ է), Եկե- ! |ե ցվ ո ւ յս , ի ս|աւ՝ծսւնււ Մայւ» Արոո|ւս:

«Ողջ լերոլք, ղօւ-ացեայ ի Հոգին Սուրբ Լ յաւէտ օրհնեա| ի Տեաոնէ Լ |ւ Մէնջ»:

•1. Ա Զ Գ I; ‘I, 11. ԿԱԹՈ՚ԼԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈ!!

14 БшЦшг 1958 Ս. ԷՋՄԻԱԾԻՆ

է о ц- ի и и !• 1. • 105Տ

Ե Ղ Ի Տ ե Ծ Ա Յ Ր Ա Գ Ո Ւ Յ Ն Վ Ա Ր Դ Ա Պ Ե Տ Ո Ւ թ Ո Ի Ճ Յ Ա Ն Ի Ն

•Լ Ի II ն Ն II

игрш аЬш ип.гп և հավիտենական էշմիածնեն սի.4. ողշռլյն Ա օրհնռ.-. ) ,Ոլն Ա ե գ ե մ ե ր ս ի ր ե ց ,ալ ժողովուրդին' йЬ г Ս. Եկեղեցվո հ ի մ ն ա կ ո ւթ յա ն քառասունհինգամւա տարեդարձի առթիվ: ЙЬг աղոթքի տունը թող մնա ա ն - ,ա .՝ժ, շեն ե պայ՛ծառ, իբրև աստվա ծա յին հովանի և լուսո շտեմարան, իբրև հայ հոգիի սի ™ ե միասնության վ եմ , ի փառս Ագգիս ե եկեղեցվո և ի պար-

АшЬи 1Гш|Р Աթոռիս: ՜«Ո ղ?'լերա ք և յսսԼտ օրհնեւսլ ի Տեա ռնէ ե ի Մէնշ»:

Վ Ա Զ 4*ԵՆ ԱԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՏ

1 4 Տ ա ն փ ա - 1 9 5 Տ

Ս . է Տ Ս ՜ ւ ՚ւ ա ՚Ն

Ա Մ Ե Ն Ա Յ Ն ձ Ա Յ Ո Ց Կ Ա թ Ո Ղ Ի Կ Ո Ս Տ . Տ . Վ Ա Տ Գ Ե Ն Ա ֊ Ի Ն

V ՚ է Ջ Ա ՜Ի Ա է Ո ՚Ն

Հունվարի ЧИ-ի ն . կիւ՚ակի ОР՜, Վիեննւսյի հայ գաղութը մեծ իւանդավսւ- ոությամբ կատարեց հայկական մատուռին հիմնարկությսւն 4 5-ա մ յա կ ր : Հ ւ ս ն ֊ ■լիսությանց նսւխագահեց և պատարագեց Կաթողիկոսական պատվիրակ Սե- րովբե եպիսկոպոս: Կարղացվեցավ սերդ Վեհափառության օրհնության գիրը: Գաղութս այ и աոթիվ կհայտնե իր որդիական սերը սերդ Վեհսւվսսոութ յա ն ե իր հավատարմությունը հանդեպ Մայր Աթոռ Ս. Էշմիածնի:

ԵՂԻՇԵ ՎԱՐԴԱՊԵՏ ե ԱՐՄԵՆԱԿ ՎԱՐԴՅԱՆ

Г - . 2 0 1 ա ւն ւ|ս ւր 1 9 3 8

վ Ի հ ն ն Ա .

Կ Ր Ո Ն Ս Լ Կ Ա ն

ՄԵԿ է ձ Ա Յ Ա Ս Տ Ա Ն Յ Ա Յ Ց Ե Կ Ե Ղ Ե Ց Ի Ն Թ Ե ' Դ Ա Վ Ա Ն Ա Ն Ք Ո Վ Թ Ե ' Ն Վ Ի Ր Ա Պ Ե Տ Ո Ւ Թ Յ Ա Մ Բ *

—*чկեղեցիին ,քյ արևււր հաա-

% Հ ի Կ անԻ1ն է Միությունը: Հա յտ ս -О ' Ш տանյ ա10 եկեղեցին մեկ Է ոչ մ ի ֊

ա յն Հա վա տքով, ծհսով, II. Խոր- '•ուրդներուէ, ա յլ նա և մեկ է իր կանոնական օրենքներով և իր նւԱւրապետական դրու­թ յա մ բ ։ Իր կա նոնա կա ն օրենքները դրվա ծ են Հա յա ս տ ա ն յա յց Եկեղեցի ի րարձրա դույն հե­ղինա կությունը ներկա յա ցնող եկեղեցա կա ն ժողովներու կ ո ղ մ և: Եթե պ ետք ըլլա անոնց մեջ փ ոփ ոխ ություններ մ տ ցնել կա մ Նոր կա . նոններ սա հմա նել, ա յդ պ ետ ք է ըլլա Եկեղե- ցիի մ ի ևն ո ւյն բա րձրա գույն որդա ններով։ Եկեղեցիի լր ութ են են ընդունվա ծ և դարեր, п գործա ծությա մբ։ նվիրա գործվա ծ Հիմնա կա ն կա նոններու հա կա ռակ մա սնա կի օրենքնI։ ■։ սա հմա նել, կնչա նա կե խ ա խ տ ել Եկեղեցիի մ իութ յունը ։

Հա յա ս տան յա յց Եկեղեցին մեկ է նաև իր վարչական ե նվիրա պ ետ ա կա ն գրութ յա մբ։ Իր ընդունա ծ վա րչա ձևին հա մա ձա յն, Հ ա ֊ յա ս տ ա ն յա յց Եկեղեցիին մեջ գո յո ւթ յո ւն ու-

* Ո ւր ա խ ո ւթ յա մ ր ենր

Հ ա չո ց Պ ա տ ր ի ա ր ք ո ւթ յա ն պ ա շա ոնա թհր/1 'I Iի ո ն » ա մ -

ււա գրի 1 9 5 7 ք/վա կա նի !ո կ ա հ մ ր հ ր — ն ո յե մ բ ե ր մ ի ա յ ֊

յա լ Հ ա մ ա ր ի «Հ ա ւ ա ս ս ս մ Ր Լ ի ւք|ւ մ ի ա յ ն . . . II ու г ,1 հկեւլհցի> խ մ բ ա գ ր ա կ ա ն ի ս րա դվա մ ա րա ր « Մ ե կ Լ Հ ա -

յ ա ս ա ս ւ ն յ ա յ ց ե կ ե ղ ե ց ի ն թ ե ' գ ս ւվ ա ն ն ա ք ո վ . յ»ե ' նվի րա ­

պ ե տ ո ւ թ յա մ բ ;» ե ն թ ա /ս ո ր ա գ ր ո վ Հ ա ա վ ա ծ ր ւ— ԽՄԲ.

' Է Հ Մ Ի Ա Ծ Ի Ն * Ա Մ Ս Ա Գ Ր Ի ւ

նին ինքնա վար քանի մը շրջանակներ։ Ա յ։։ ինքնա վա ր Ա թոռներոլ գոյությունը 1. ,։,,!,,, չեղծեր Հա յա ստ ա ն յա յց Եկեղեցիի միությու­նը, որովհետև նախ անոնք իբա րմե բոլորովին անջատ միավորներ չեն , ա յլ մ եծ ամբողջի մը ա նբա ժա նելի մասերն ե ն ։ Երկրորդ' կանոնա. կան որոշ օրենքներով կապված են ւսնոևք Հա յա ս ատն յա յց Եկեղեցիի կեդրոնականԱ թոռին։ Յուրաքա նչյուր ինքնավար Աթոռին հեղինակությունը կատրած/Ա։ իրեն Համար սահմանված շրջանակին վրա մ ի ա յն ։ Իր շը բ. ջանա կեն դուրս գա լ և իր հեդինակությունբ տա րա ծել ոլլէիշ Աթոոնեբու իրավասության ենթակա շրջանն ե բուն վրա' նախ բա ց ահ այս.հակա-կանոնական արարք մըն Է. երկրորդ 'է ՚մ բեն կխա խո։ ե Հա յա ստ ա ն յա յց Եկեղեցիդ ՄԵԿությոմւը։ "Ինչ որ չեք ուղեր, որ ուրիշներ ձ՛՛գի ը ն ե ն , դուք ալ անոնը ա յնպ ես մի՛ ընեք Ավետարանական ծա նոթ ոսկեղեն խոսքին ա յս մխտական ձևին նկ։ ։ ։ ։ ։ ։ս։ռությունը գեթ կսպասվեր ա նոնցմե, որոնց մեջ աակա։Էի)ւ չկ մեռա ծ մա րդկա յին ամեն են տարրական

հրատարակում երոլսաղևմի-֊ ^ողջմտ ոլթյա ն գիտ ա կցությունը, եթե մեռած՛է մինչև իսկ քրիոաոնեական ոգին ու կ ր ո ­նական և կարգապահական գիտա կցությո։ նը։ Ինքն ս։ ։քա բ Աթոռներեն ոչ մեկը պիտի ո։ գեր, որ քույր նվ]։րապե։ոական Ա թ ո ռ ֊ ներեն մին կա մ մյուսը ոանձգյււթյուններ ըներ իր իրավա սության ներքև գրվա ծ շրջանին մեջ։ Նման փոփոխություններ, եթե հարկ է

էՀ Հ Я 1Г I■ Ա ս I- 1- 1»58

չու Համար ւկՅւձրյսժեշտ է ո չ միա յն նույնընել, պետք^է կատարվեն փոխադարձ Հ ա լ. կա ցո ղո վ)յա մ բ, և Եկեղեցիի Գերագույն / •;- խանությունը ներկա յա ցնող ժողովական մարմիններուն կողմե, և ոչ թե ինքնա գլուխ

Տրվա ծ ըլլա լով Հանդերձ շրջանային ի1 ՚ք- նավարությաԱ ա յս սկզբունքը, և ընդունելով ինքնավար Աթոռներու կանոնական դիրքլ՛ Հա յա ա ոա նյա յց Եկեղեցիի նվիրապետության մեջ, դեռ անխախտ կմնա ա յն մյուս սկըզ- բ ո՜ւնքը, ՛որ պ այման է Եկեղեցիի մը ՄԵԿոլ- թյա ն. ա յն է՝ Մեկ եկեղեցին մեկ գլուխ միայն կունենա:

Երկգլխանի գործ՛արանավոր միություն մը ա նծա նոթ է որքան իրաց բնա կա ն մարգին մեջ, նույնքա ն և ավելի Մի Եկեղեցիին մ եչ։ Եթե ա յսօր քրիստոնեական աշխարհի մեջ "բա ղում եկեղեցիներն կա ն, պատճառն այն է , որ Աբազում գլուխներս կա ն։ Գլովսին մեկ կա մ բա ղում ըԱալն է , որ կճշտե մա րմին - ներոմւ և կա զմա կերպ ությա նց մեկ կա մ բա զում ՐԱալը ։ Հա յա ստ ա նյա յց Եկեղեցին եթե կընդունի որ Մեկ է , պետք է ունենա Մեկ և ընդհանրական գլուխ մ ը , ա յլա պ ե։։ կխախտի Հա յա ա ոա նյա յց Եկեղեցիի Մի-ու- թյունը:

Եկեղեցիի վարդապետական կա մ դա վա ­նաբանական Միության դ ե մ գործելը կկո­չենք հերետիկոսություն: Իսկ Եկեղեցիի վա ր. չական միությա ն դ եմ գործելը, այսինքն Եկեղեցիին մկջ երկուոլթյուն հա ռա ջա ցնելր, կկոչենք հերձված: Եկեղեցիին համար եր- կուքն ա , Я ավ ա րա ասպ ե ս վտա նգա վոր են I։ հետևաբար' դատ-սպարտելի։ Վասնզի կութն ալ կխախտեն Եկեղեցիի Միության հատկանիշը և կեդծա նեն անոր դիմա գիծը,

Հա յա ստ ա նյա յց Եկեղեցին մեկ է և մեկ միա յն կրնա րւլալւ Այս միությա ն մեջ մնա -

էս/վաւոքն ու պաշտամունքն ունենա լ, ւսյէնաև անհրաժեշտ է ընրսւնալ մեկ և նույ!'ւ կանոնական օրենքներով: Անհրաժեշտ է մե»ն րլլալ միևնույն նվիրապետական ե մ իևնու| !>ւ եկեղեցական-վարշակւսն դրության, գոր ու - նի Հա յա ս տ ա ն յա յց Եկեղեցին: Հա յա ստ ա ն-յա յց եկեղեցիի նվիրա պ ետ ությա ն, հոգևոր իշխ ա նությա ն բա րձրա գույն գլուխը Ամենայն Հ ա յո ց Կաթողիկոսն Է։

«Ա մենա յն Հ ա յո ց Կսւթալիկոս:» տիտղոսը կարևոր և հիմնական սկզբունքի մը ա րտ ա ­հա յտ ությունն Է։ Եկեղեցիի Միությա ն հատ- կա նիշեն կբխ ի ա յդ տ իտ ղոսը։ Հա յա ստ ա ն­յա յց եկեղեցիի Միությունը սԱ մենա յն Հ ա ­յո ց Կա թողիկոս»-/։ անձին ։/եջ կմա րմնա նա ։ Զ ա յն նշկահելը կնշանակե ի ։/։Ա։լ, դոլլւս դա։ Հա յա ա ոա նյա նց Եկեղեցիի V իությա ն սա հ- մա նեն։ Շրթունքի սպ ա սա րկությա ն միա յՀ կըլլա «ճա նչնա լ Ս. Էչմիա ծնի հոգևոր հեդ]։- նա կությունըօ, ա ռա նց ձա նչնա լու անոր հաստատ յա լ իրա վա սությա ն բովա նդա կու­թ յունը և սա հմա նը։

а Ա մենա յն թա գա տ րութիւն բա ժա նեա լյա նձն ի լր ա լերի, և ա մենա յն քա ղա ք կա մ տուն բա ժա նեա լ յա նձն ի ւր ' ո չ կ ա ց ց է » ։ Ա ֊ վետ արանական և պ ատմա կա ն ա յս ճշմա ր­տ ությա ն տխուր վկա ն մեր ա ղգա յին-քա ղա - քական պ ա տ մությունն է ։ Հա յա ստ ա նյա յց Եկեղեցիի բա րձրա գույն իշխ ա նությունը և Հ ա յ Եկեղեցիի հարազատ զա վա կները, ա ր ֊ թըննա լով ահավորութե ն են վտ ա նգին, որկբա ցվի Մա յրենի Եկեղեցիի ոտքերուն ն ե ր ֊ քև, թ ո ւյլ պ ետք չէ տ ա ն, որ վերոհիշյա լ վճիռը իրականանա նա և մեր եկեղեցա կա ն պ ա տ մությա ն մեջ։

« ш и » ւէ* ш и т Ш 5 ) 1 <

յս օ բ գա հա կա լությա ն տ ա ր ե դ ա ր ֊ ձի տոնն է Ա մենա յն Հ ա յո ց Վ ե ֊ հափ առ Տ . Տ . Վ ա զգեն Ա Կա թ,,, զիկոսին, Մ եզի հա մա ր, բոլոր,

.ա յ, ,ց հ ա մ ա ր , որոնք ի րենց սրտին մեջ Ա. Լ„ւսավորչի տ եսա ծ լո Հ ս ե ն շող մը ունի ն ,1՛ոլոր ա նոնց հա մա ր, որոնց մտքին մեջ Ս. Լոլսավորչի բե ր ա ծ լո ւյս ը կճա ռա գա յթ եի ա ֊ նոնց համար տոն կ ա յսօր,

Աշխարհիկ իշխ ա նություններ հա նդիսա վ,,. ,,ապ{ես կտ ոնեն իրենց թա գա վորին գ ա հ ա կ ա ֊ էությա ն տ ա րեդա րձը, ինչպ ես մենք Հորդա - նանի մեջ կա ռնենք մեր Վեհա պետի ' Հ յո ւս ե յն թա գա վորի գա հա կա լությա ն տա րեդարձը, Ա յսօր ,գա հա կալությա ն տարեդարձն Ւ մեր Հոգևոր Իշխ ա նին, որ մեր Վեհափառն կ, Եվ ■'•.ոգի ա ռա լԼլ է քա ն ղ մա րմին», Հոգևորը՝ ան մեր բ ո ւն , ա զնվա կա ն էությունը կկա զմե։ Ա յս պ ա տ ճա ռով կարևոր կ մեր Եկեդեցիին ■ ամար ա յսօրվա ն տ ոնա խ մբութ յունը:

Ասկե I 6 0 0 տարի առաջ հա ստ ա տ վա ծ Ս. Լո,սա վ„րչի Գահը դ ե ռ կմնա կանգուն և իր Գահակալն ունի, Ս. Լոլսա վորչի և անկե ա ֊ " աջ Ս. Թ ադեոսի և Բա բթ ողի մ հոս ի հա ստա ­տա ծ կջմիածնի ա յս Աթոռը երկար դաբերու ընթա ցքին ի նչքա ՛ն հա րվա ծներ ը նդ ո ւնեց, և ի նչ մրրիկներ ու և փ ոթորիկներու խ ա ղա լիք

երոլսա ւլեմ /ւ Հ ա յո ց պ ա տ րի ա րք ա մ ե ն ա պ ա տ ի վ Տ .

Տ ի ր ա ն ա ր բ ե պ ի ս կ ս պ ,,,, Ն ե ր ս ո յա ն բ , 1 9 5 7 թ վ ա կա ն ի

Հ ո կ տ ե մ բ ե ր ի 6 - ի ն , Ս բ ր ո ց Հ ա կ ո բ յա ն ը Մ ա յր Տ ա ճ ա ­

ր ո ւ մ , Վ ևՀա փ ա ո Հ ա յր ա պ ե ս ,/ , գ ա հ ա կ ա լո ւթ յա ն ե ր կ .

ր ո բ գ տ ա ր եդ ա րձի ա ո թ ի վ խ ո ս ե լ Հ բ ո վ ա ն դ ա կ ա լի ց ք ա ­

ր ո ղ , ո ր բ տ պ վել Լ ,1 1 ի ո ն * ա մ ս ա գ ր ի հ ո կ տ ե մ բ ե ր — ն ո -

յե մ բ ե ր Հ ա մ ա ր ո ւմ ։ տ կ չմ ի տ ձ ի ն » ա մ ս ա գ ր ի ր ն թ ե ր ց ո ղ -

ն երին ն ե ր կ ա յա ց ն ո ւմ ե ն ք ա յգ գ ե ղ ե ց ի կ ք ա ր ո զ ի ց Հա տ -ւ/ա ձնհրւ -Ь|1ГП. յ

դարձավ ի ь ,Ա եր ան

ի տես հ ա յ ժողովուրդ,, կոտորածին, ջարդեն

ր ա ն է ն Գ Կ" ղմհր1! ^ վ ՚՚ս է ի ն , Քա նի՜ ֊բանի ա նգա մներ սա րսեցա վ, րայ, յ ,։1յս „ լ .- .ա նղերձ կ , լ „ լ չինար Էջմիա ֊

Ի .Ը' է ն Գ "^ Ո ա ց և տակավին կ ա ն ֊

Т п . <4 Ր Ժ 'ե " ' “ ' 000 "՛ա րին երեի վեր կ ա ն դ ռ ն կմնա ոչ թե միա յն շեն որ եԱթոռը ա յլ ա յդ Գահին ,/յ.ա կնստի այսօր պատվական Կաթողիկոս մ ր , որ կշարոլնակե

ա յն գործը , ղ „բ Լուսավորիչ սկսավ, կվ վեր կբռնե ա յն ջահը, զոր իր տեսած լո ւյս են վա ­ռեց մեր երկրորդ Լուսավորիչը, կվ հին-հին դարեր են արձագանքող Ս. կջմիածնի հոգե- տավիղ քնարը կնվագե ի լուր աշխարհի չորս կողմը ցր վա ծ ե Մայր Հա յրենիքին մեջ բն ա ­կող հա վա տ ա ցյա լներ,,ւ ականջին։

Այս մտ ա ծումը առաջին պատճառն է ,

որուն համար ուրախ ենք այսօրվան տոնա­խ մ բո ւթ յա մ բ ։

երկրորդ պատճառը մեր ուրախության այ՛՝,V մՒ Հայ։ ՚ա պ 1 ""ը շինարար Կաթոդիկռ, մը կհա նդիսա նա, Ան , ծվա ծ կ տենդագին աշ­խ ա տ ա նքի՝ Ս. կջ,էիս,ծինը ե Հա յա ստա նի մեջ մեր եկեղեցին վերականգնելու և պ ա յծա ­ռա ցնելու, Չդո հա գա վ միա յն Աթոռին վրա բա զմ ելո վ և Իր շ ո ւ ր ջ դիտ ելով, Ա յ, լծվա ծ կ գերա զա նցա պ ես կենսական Իր հ„դ1,որ գոր­ծի ն , Եկ եղեցվո զորացման և պայծառացման ■.ամար, Կճգնի Ան Մայր Հա յրենիքին' մեջ

սկեղևցվո կյա նքը վերստին ար&արծեչու, այն կյա նքը, զոր ան ուներ ա նցյա լին ։ Իբրև վԼ- բին Հոգևոր Հայր՛' Իր նա յվա ծքը կ երկար!, նաև արտասահմանի Հայերուն վրա, որպեսգի Աստուծո հանդեպ մեր հավատքը զորա­վոր և Ո1՚ւ1"1 մնսր

иէ о 1Г I՛ Ա О I' Ն 1958

Հ ձ & օ ի ա ռ Հա յրապ ետը ՜ * ՜Ьпр և հբիա ա սա րո ուժեր ղրկել թ ե մ հ ր ը , մ խ ի ֊ /Խ ր ե լո ւ Հա մա ր ժողովուրդը, ա նոնց -.ոգի/ է ս ր Լ ի ն մ ե , պ ա յծա ռ պ ա հելու <-*■«- մ ե ծ Հ ո ւյս ը , զոր մ ե ր Հա վա տ քի ի ր ը Ա - Ն Ի -գոր Լուսավորիչ տեսավ բա ղում դարեր առաջ Հետևաբար ուրախ ենք, որ մեր Հա յրա պ ետ ր Հոգևոր ա յս մեծ գործին լծվ ա ծ Է, օգտա գոր­ծելով առիթը և գո ր ծա ծե լո վ ա մ են կարելիու­թյուն Հա յա ստ ա նյա յց Եկեղեցին պ ա յծա ­ռացնելու, Լծված Է աշխատանքի, որպեսզի Հավատքի Լույսը մեր Հա յրենիքին մեէ և ա ր­տասահմանի մեչ պ ա յծա ռ մնա.

Մեր ուրախության պատճառն երեն մեկն ալ այն Է, որ մեր Հա յրա պ ետ ը իմաստուն և խոր Հավատքով և սուրբ նա խա նձա խնդրությա մբ .ի քրիստոնյա Հովվապետ մըն Է, զա րգա - ոած, խ անդավա ռ, Ազգիէւ և Եկեղեցիին Հո­գևոր վերեէքին նկա տմա մբ լա վա տ ես, Սեր Ազդը շատ բախտավոր պետք ՛Է զգւս ինքզին- քը, որ Աստված հա րույց ա յս ճգնա ժա մա յին о րերուն Վազդեն Կաթողիկոսի պես անձ մը Ս. Լուսավորչի Աթոռին հա մար, Շատ երշա- նիկ պ՛ետք 4 ղգւսնք մենք զմ եզ , որ փոխանակ ուրիշի մ ը ' զԻնք Հա րույց, որպեսզ/, ուղիղ վա րդապետությամբ հովվե Իր ժողովուրդը-

Այս պատճառներով ա յսօրվա ն մեր տ ոնա ­խ մբությունը իմա ստ ա լից կդա ռնա , Եվ գա ­հակալության ա յս տարեդարձը ա ռիթ մըն Է մեղ համար, որ ա նդրադառնանք ա յն պար­տ ա կա նության, զոր արտասահմանը ունի Հանդեպ Տ . Տ . Վազգեն Կաթողիկոսին, մեր Ընդհանրական Հա յրա պ ետ ին, Պետք Է դիա­նանք, որ 1 6 0 0 տարիներու ընթա ցքին, երբ Հովեր ու փոթորիկներ Ս. Աթոռը տեղե տեղ նետ եցին, Դվինեն մինչև Հռոմկլա , մեր ժո­ղովուրդը չդա դրեցա վ երբեք իր աչքը Հառելե ա յն լո ւյսի ն, զոր Ս. Լուսավորիչ տ եսա վ, երբ ա յղ լույսը ճա ռա գա յթեց Ս. Գերեզմանեն մինչև Վաղարշապատ, Ա յդ լույսը միշտ վառ պահեցին մեր հա յրա պ ետ ները, հակառակ ա յն իրողությա ն, որ ժամա նա կներ եղա ն, երբ Մայր Աթոռը իսպառ կորսա յա ն վիհին եզեր­քը հա սավ։ Եղան ժա մա նա կներ, երբ ա նա ր­ժան մա րդիկ, նստ ա ծ ա յնտ եղ , նսեմա ցուցին անոր անունը, Բա յց որովհետև գերա զա նցա ­պես սուրբ և թանկագին Էր անոր անւււնր հա յ ժողովուրդին հա մար, ժամա նա կա վոր դեպ ­քեր և դժբա խ տ ություններ չկրցա ն բնա կա ­նաբար հինավուրց ա յդ հա ստա տությա ն հի­մերը քա յքա յե լ. Եվ Էջմիածինը կմնա հա։Ա։- տենակւսն և ա նխ ա խտ. Հ ա յ ժողովուրդ/, հա ­րազատ զավակները իրենց հոգիին աչքերբ պետք չէ երբեք շեղեցնեն ուրիշ կողմ։ «Ք ա ն­զի ի սմա ծա գեա ց մ եզ լո յս ի Հա յա ստ ա ն աշխարՀիո,— ինչպ ես կրսե շա րականը։

էէմիա ծնի Կաթողիկոսը. Հին օրենքներունՀա մա ձա յն, ի ր ֊Հ ր ո շ իրա վա սությունները ու­նի Հա մա յն Հ ա յա ս տ ա նյա յց Եկեղեցվո վրա: Ա յս իրա վա սությունները կՀա րգենք և պ ետք Լ Հա րգենք ա մենքս, Մեր Եկեղեցին ա լ, ա շ­խարհագրական բա ժա նմա ն Հիման ,Էրա, ունի չորս պատմական Աթոռներ ՝ Ս. էչմիա ծնի Մայր Աթոռը, Երուսաղեմի և Կ ոստ ա նդնու ֊պոլսո Պատրիարքությունները և սԿիլիկյա ն» Կաթողիկոսությունը, Այս Աթոռները ի[էենց ինքնա վա րությունը կպ ա Հեն Ս. Էէմիածնի գերա գա հությա ն ներքև, Ա յս դրությունը շատ դարերով օգտակար եղա ծ Է Հ ա յ Եկեղեցիին, որ մեր ներկա իրա դրությա ն մեջ աշխարհի չորս կողմերը ց ր վա ծ Է, Մեր Եկեղեցին, ա վ ե ­լի քան երբեք որևէ ատԱ& մեր պատմության մեջ, պ ետք ունի հոգևոր միութ յա ն, որ Ս, Էջ- միա ծնռվ իրական կդա ռնա ։

Չմոռնա նք ա յն լո ւյս ը , զոր !/■ Լուսավորիչ վա ռեց Հա յա ստ ա նի մեջ ի Ս. Էջմիա ծին, I, որմե վա ռեց ան մեր ա յն բա զ ո ւմ կա նթեղնե­ր ը , որոնք կպլպլան հայլ եկեղեցիներու մեջ ի սփ յուռս ա շխ արհի. Պետք Է հաստատ դիա ­նա նք, թե Հոգևոր միությունը վերա ցակա ն բա ն մը չէ և պ ետք չէ ըլլա մ եզի , հայերուս Հա մա ր։ Պետք է , որ ա յդ միությունը ըլլա տեսա նելի, շոշա փ ելի, իրա կա ն։ Եվ Մայր Աթոռի պատվական և Ս րբա ղնա գոլյն Գահա- Կա ւը> 9 " լտԻւԸ> ներկա յա ցուցիչը , խ որհրդա ­նիշը և իրա կա նա ցնողն է մեր հոգևոր միու­թ յա ն ։ Ան մեր զորավարն է , որ մեր հոգևոր Ջորա գլուխ ին' Հիսոլս Քրիստ ոսի ներքեԿԿՈ՚1Ի մեր հավատքին հա մար, Մ ա յր Երկրեն ներս և անկե դուրս, և մ են ք ա մենքս ИЬпг գնդապ ետները և զինվորներն ենք և մեր նպատակն է аբա րվոք պ ա տ երա զմը պ ա տ ե­ր ա զ մ ի դ , ըստ ա ռա քյա լին, ա նհա վա տ ությա ն , սուտի, բա րոյա կա ն թ ա ն կ ո ւթ յա ն , հուսահա­տությա ն և բա ժա նա րա րությա ն դ եմ ։ Պիտի կռվինք' ի ՛ն չ ալ որ բերեն տ ա րիները , որ ­պ եսզի հաստատուն ր/լա մեր հույսը և տ սողք ծա ռի մը նման կուրծք կա րենա նք տալ մեր /էրա եկ ող փոթռրիկներուն։

Այս է իմա ստն ու նշա նա կությունը ա յս օր ­վան հա նդեսին։

Մ ա ղթենք, որ Տ ե ր Ա ստ վա ծ երկար կյա նք տա մեր Ս/ւբազնադույն Հա յրա պ ետ ին ' Ա մե­նա յն Հ ա յո ց Վեհափառ Կաթողիկոս Տ-, Տ . Վաղղեն Ա -ին, արդյունավորն Իր ջա նքերը' ի պ ա յծա ռություն Մայր Աթոռին և Հ ա յա ս ­տ ա նյա յց Ս. Եկեղեցվո և պ ա յծա ռ և խ աղաղ և բա րգա վա ճ պահն մեր Ս. Եկեղեցին և Աս­տուծո շնորհը անպակաս ըլլա մեր պ ատվա ­կան ժողովուրդին և ։1եր ա մեն ուս ւէւայեԱ. ա մե ն.

ձԱՅՐԱՊԵՏԱԿԱՆ ձԱՆԴհՍԱվ_ՈՐ ՊԱՏԱՐԱԳ Ե վ ՔԱՐՈԶ ՍՈՒՐԲ ԷՋՄՒԱԾՆհ ՄԱՅՐ ՏԱՃԱՐՈՒՄ

ՔՐԻՍՏՈՍԻ ձՐԱՇԱՓԱՈ֊ ԵՎ. ՍՈՒՐԲ ԾՆՆԴՅԱՆ ՏՈՆԻ Աք>ԹԻվՀւււնվարի ե ՚֊ի ն , երկուշա բթի օրը, ոՏսն

Ծննգեան և մկր տ ո ւ թե ւսն Տեա ոն մ եր ո յ Յի- սուսի Ք րիստ ոսի»։

Վազ ա ռա վոտ յա ն Մ ա յր Տա ճա րում պ ա շտ վում Է ա ռա վոտ յա ն Հանդիսավոր ժ ա ­մ ե ր գո ւթ յո ւն ։ Տա ճա րոսք հնչում են «Խ ոբ- Հոլրդ մեծ և սքաէւչե/իս-ն և Ծ ննդյա ն տոնին նվիրվա ծ հո գ ե ղ մ ա յ/ շա րա կա ններ։ Մայր Տա ճա րը ժպ տ ում է պ ա յծա ռ (ա յս եր ի ա նձ­րևի տ ա կ։ Տա ճա րը զա րդա րվել է տ ոնա կա ­նորեն։ Օրվա մ եծ առնի ա ռթիվ, վաղ ա ռա ­վոտ վա նից Մ ա յր Աթոռ է ժա մա նել ուխ տ ա ­վորների մի մ եծ րա ւլմութ յոմւ։ Գըսում կա ր­ծես գա րնա նա յին օր է , արև I և ջերմ։

Վեհա փառ Հա յր ա պ ետ ր , Վեհարանոսէ զգեստ ա վորվա ծ, ժա մր 1 / ֊ի ն , /սնկով ու ա ֊ դո թ քո վ , երգով ու շա րա կա նով, եկեղեցա ­

կա ն ,թս։ւիււրով և Հա յրապ ետա կա ն ա մպ հո­վա նու տա կ իջնում I, Մ ա յր Տա ճա ր պ ատա ­րա գելու։ Տրդա տ յա ն դռնից դեպ ի Մայր Տա ճա ր տանող ճանապարհի երկու կողմերի ւ[րա հավաքվեք I, ուխտա վորների ա րտ ա - կա րդ բա զ մ ո ւթ յո ւն , ււրր ջերմորեն և երկյու­ղ ա ծութ յա մբ Է դիմա վորում Վեհա փառ Հ ա յ- րա պ ետին և ծնկի ե կ ա ծ հ ա յց ո ւմ I; նրա սուրբ օրհնությունր։

Մ ա յր Տա ճա րի գա նդ երբ հնչում են զվա ր­թա գին և ասն ա կա ն։

IIա յր Տաճարը ւիբն I. հավատավոր աղս թտ վռբն երի ր ա ղմ ո ։թ յում ր :

Հ ա մ ր 1 1 .30-ի ն սկսվում Է հայրապետա­կան Հանդիսավոր սուրբ պատարագը։ Պա- աարագ1,ն սպասարկոսէ են գերաշնորհ Տ . Սա .ա կ և Տ . Հա յկա զուն սրբա զա նն!,,,/,, .շնորհ Տ . Եղիշե, Տ . Մուշեղ և Տ . Մեսրոս, վա րդա պ ետները, արժանապատիվ Տ . Հ ո վ . Հանն ես քահանա Մարոլքյանը և սարկա­վա գների ա մբողջ խ ումբը ։

Մայր Տաճարի երգչախումբը քառաձայն երգում Է եկ մա լյա ն ի սուրբ պատարագը ե- բա ժիշս, պ բ. Հ . Գեոբդյանի ղեկավարու­թ յա մ բ ։

Մ ա յր Տաճարի ա ջա կողմյա ն և ձախա­կողմյա ն դասերում տեղ են գրավել Գերա­գույն Հա լևոր Խորհրդի անգամներ պ ր ո ֆ . ֊ գոկսւ. Ա. Ղտ րիբյտ նր, պրոֆ. Ա. Ա ռա քե /յա ֊ ն բ , դոցենտ Ա. Տիրա ցյա նը, դասախոս Ա. Ա ղա ջա նյա նբ, Հոգևոր ճեմա րա նի դասախո­սական կս/զ մ բ , И ա յր Աթոռի պաշտոնեու­թ յունը , ՀԷջմիածինս ամսագրի խ մբա գրա ­կան մա րմինը, Մայր Աթոռի ճարտարա­պ ետ ները, հատոմլ հյուրեր, ռա դիոյի և մա ­մուլի ներկա յա ցուցիչներ ։ Դասերում ներկա են նաև ուխտավորներ հա /իֆռոնիա յից և Ռումին իա յի զ ։

Հա նդիսա վոր, վեհ ու տպավորիչ շարու­նա կվում Է սուրբ պատարագը։ ՚՛Հ ա յր մ ե ր ս ֊ ի у ա ո սւջ Վեհավւաո Հա յրապ ետր խոսոսք Է Իր գեղեցիկ ե բովւսնզւոկտ/ից րաբոզնե/ւից մ ե - Կէ'։ սբբ լսվում I. Հոգեկան անսահման ա ր տ ֊ իււոթյւսմբ ե ոգևորիչ խ ա նդա վա ռությա մբ.

է О 1Г ի ս Ծ Ի Ն 195Տ

Ь п п 'К щ ւ*ւ| մ ե ծ և ս Г ւս ն « 1 * լի .

11ւ* ւ ս ւ |ս (ք н и ո ւ г յ ա | 1ո ն 1ւ ց ւ ս է « :

ՇԱՐԱԿԱՆ ԾՆՆԳԵԱՆ

«Յա նուն Հ օր և Որղւոյ և Հ ո գ ա յն Ս րբո յ, ւս մ էն »:

Շատ դարեր աււաչ, հույսի, հսկումի սրբա­զան ժամին, աշխարհի մը մեջ սուրբ տ եսիլք- էերու, աստղ մը շողշողաց և ւույսը երկնքի խ ա վ երկիր, ւ լույսին հետ հջավ երգ մը հրա­շալի ու մեծախորհուրդ՝ «Փաոք ի բարձուսսէԼսաուծոյ, յերկիր խադաղուրիւն, ի մարդիկ հահութիւն»:

Ի՞նչ պ ա յծա ո լույս Էր ա յդ և ի նչ դյուրիչ երգ' դարերոլ երագ, դարերոլ տենչանք;

Ահա կծներ Արեգակն արդարության' Հ ի - սուս, իբրև Որդի Մարդո, որպեսզի մարդիկ վերստին ծնին իբրև որդիք Աստուծո, արդար ու խաղաղ աշխարհի մը մեջ նոր;

Եվ ղարեր շարունակ մարդիկ, սերունդներ անթիվ, անհամար ու շարան-շարան, եկան ու անցան մեր կյանքի հովիտեն, երկրպագե- լով Մանուկ Հիսուսին, հրեշտակներու երգը իրենց շրբներուն, փնտռելով լույս աշխարհը նոր, խաղա ղ ու արդար;

Ամեն Օ Ր , ամեն ժամ մարդիկ կծնին հուՐ տեսիլքներով ու կմեոնին, ավա ղ , մեղքերով թաղված, վերստին ծնելու անմար տենչան­քով, հավիտյան ծարավի արդարության լույ­սին և սիրո երգին: Մարդիկ կքալեն, կքալեն համառ դեպի լուսաբացը խաղաղության ու բարի հաճության: Այս նվիրական սուրբ համ­բուն վրա շատերը կկորսվին անդարձ ու ան­հետ, ուրիշներ, արի և խիզա խ, կմնան կան­գուն, կբարձրանան Գողգոթաներն ի վեր, դեպի պատարագ, ղեպի հարություն...

()վ արդար Է և հավատքով լեցուն, և գիտե բանալ իր հոգիին համբան, ան միշտ կսւեսնե աստղը երկնքի, ան միշտ կլսե երգը հրեշտա­կին, ան միշտ կհավատա մեծ ավետիսին, զի ւս'յդ իսկ Է փառքը հշմսւրիտ մարդուն և վեհ իմաստը երկրային կյանքին: «Լեռները պիտի կրնան շարժիլ, բլուրները պիտի կրնան խ ո- նսւրհիլ, սակայն իմ ողորմությունը պիտի չնվազի և իմ խաղաղության ուխտը պիտի չսասանի երբեք»,__ կըսե մարզասերն Աստ­ված (Եսսւյի, ԾԴ 1 0 ) :

Այս հավատքով և ա յս մեծ հույսով, ո ՜վ ժողովուրդ հա յոց, Փրկչի Իջման ա յս Ս. Տա - նարեն ավետիս կուտանք քեզ՝ «Քրիստոս ծնա՜ւ և յւսյտնեցսւ՜ւ», «Փա՜ռք հրաշափառ ւսստուածայայտնութեան Քո, ՏԷր» : Փա՜ռքԱրեգակին արդարության, փ ա ՜ռք խաղաղու­թյան և սիրո ԱստուՕույն;

Սիրելի' հուսսւցյսւ| զավակներ Հա յա ս­տան |Ա1 |<յ Ս. Եկեղեցվո, թող ձեր հոգնած ա

տկար հոգիները նա՝ ուժ և նոր լույս առնեն Ս. Ծ ննդյա ն ւսնշեջ լույսի շողեն, թող ձեր սրտերը վերստին |եցվին սիրո և խաղաղու­թյա ն երգովը. թող վերստին նորոգվի ձեր հւսյ հավատացյալի ա խտ ը նվիրական, ղեպի հըշ- մւսւփտ հավատքը մեր, դեպի հա յոց սուրբ հավատքի հավիտենական Տահար Ս. Էջմիա­ծինը մեր, զոր Ինքը Աստված պւսրգևեց Հա­յո ց Աշխաւ-հին՝ իբրև կյանքի և սիրո ա ղբյուր, իբրև միության և խ աղա ղությա ն վեմ:

Աղոթքի ա յս քաղցր ու սրտառուչ պահան հավատանք Աստուծո, հավատանք Անու՝ բարձունք ներեն իջած «խաղաղության և ի մարդիկ հահոլթյան» սրբա զա ն պատգամին: Այս Է իղձը հանուր մարդկության երեկ և ա յ­սօր, ա յս 1, նաև իղձը Մեր ւիոքրիկ հոտին, հայ ժողովուրդին, Հ ա յո ց Եկեղեցիին:

Մեր Մայր Հսւյրենիքեն ներս թե ի Սփյուռս աշխարհի, սիրելի ' զավակնե՜ր Մեր, ւսպրԼ- ցե 'ք խաղաղ, սիրով միաբան մեր Ս. Եկե­ղեցվո օրհնության ներքև, սւպրեցե՜ք ձեր բա ­րի, աոաքինի ու ազգաշեն գործերով:

Դոնե եկեղեցվո կսւմւսրնեւ՚ուն տա կ, հո­գևոր կյանքի շինության համբուն, մեկ կոզմ դրեք ամեն կողմնակի նկատում կամ խ մ բ ա կ - ցական շահ: Սիրսվ հմլեցե'ք քսսյու սիրտբ ձեր և հաղթահարեցե՜ք քենի ու ատելության դավադիր ոգին: Սուրբ Էջմիսւծնի լույս անու­նը ձեր սրտին մեջ ա ռա ծ, ի մի հավաքվեցե՜ք մեր Ս. Եկեղեցվո հովանիին ներքև ու ա րգի- լեցե՜ք ամեն պառակտում, ամեն բաժա նում, ա մեն ցրվում: Հավատքի սիրո կրակով վա ռ­վա ծ, ձեր քաղցր խոսքով պարտադրեցե՜ք բոլորին խաղաղության և սիրո ոգին, միաս­նության և ա նբա ժա նելիությա ն կանոնբ ա զ­գաշեն, Եկեղեցվո սահման ներեն ներս, ի սեր Աստուծո և ի սեր Ազգի, և ի սեր ձեր բուո- րիդ հարազատ Մայր Ս. Էջմիւսծնի: Ս. Էջ- մ ւածի՜ն, Ս. էջմիա ծի՜ն , «Ա բոո սւստուածա- կ » Ր տ , и քւսնչեյի, Րրեղէն»:

Մեր Ազգին ու Եկեղեցիին ուժը, մ եր Ազ­գին ու Եկեղեցիին շահը, Մեր Ազդին ա Եկե- յլեցիին ա պագան՝ մեր միութ յա նն է, մեր ներքին սերը, մեր խ ա ղա ղությա նը, մեր գոր­ծակցությունը Տիրոջ ա յ դիին մեջ, Ս. Լուսա­վորչի Մայր Աթոռի փա ռքով լուսաշող:

Այս նվիրական իղձով, այս ս ո ս ՚բ մաղ­թանքներով և Ս. Ծննդյան շնորհներով զ ե ­ղուն, բանա՜նք դոները նոր ժա մա նա կներա , շինե՜նք, ծաղկեցնե՜նք մեր Ս. Եկեղեցին, շի­նե՜նք, ծաղկեցնե՜նք ու միշտ պ անծացնե՜նք քրիստոնեության սյուն Ս. էջմիածինը մեր;

19Б8է я «՜ I՛ м. ծ ь

Սիրելի «ա վա սսսցյսղներ. ա նցնող ասոփն Աւսյր Աթոռիս .ամա,- եղավ ի,-ավ пг ,.„ 1Г|, |, շինարար տարի մ ը , տա,-ի ,քր խ * ' բեղմնա վոր գործունեության:

Առավել կսւզմակե րպվեցավ , „ ամրլսզաժ հոգևոր կյանքը ա յստ ե ղ և մեր ներքին ,,եմե-! յ ՚ո ւն մեշ, Մայր Աթոոիս Գերագույն Հ „ | , Ո1. Խորք,ուրդի վերին հսկողության ներքև: Մե,- մի արան ա րյո ւն ը ի ր ե-իտ ա սա րղ .սս ֊ք հետզհետե աճող նոր ուժերով՝ ւք| ,.ւ,. կլեցնե անսահման ուրախությունով- | | у Рг

ավատավոՐ են անոնք լ ո ^ մ |1Ա1 ված սւսասավորներր . Եկեղեցվո, յ ս րենասեր ծաււաները հայ ժ ո ղ ո վ ա ծ ի ն : Մե,- ուրախությանն Է նաև Ս ա յր Ս թա փ Հոօևոր ոեմարսւնը ո ր ա յժ մ ունի 5 0 ուսանողներ 5 դ ա ս ա րա ն նե ր ս մեշ: վերա տեսուչն Է Г „ , „ ГЬ„ սիրված Հայկազուն, սրբա զա ն եղբա յրր Մեր իր շո,րշ ունենալով պատվական պաշտոնա­կիցներ, հմուտ ու րարեիւիղն:

Մեծ գոհունա կությա ն է Մեզ համար, ա յս տարի մեր Հոգևոր ճեմսս-անը ի,- դասա­խ ոսա կան կազմին մեջ ընդա նեզ հա յտնի գիտնական սյրոփ. Կարո Ղ ա փ ա դա ոա նո' իբւ-և դասա խոս հայ մշա կույթի պատմու­թ յա ն , հա մալսարանի դասա խոսներ Հ ա մո Հա րություն յա նը' պ ա տ մ ա բա ն, և վարազ Աուսքելյանր' գրա բա րա գետ;

Հոգեկան մեծ I. անփոխարինելի մխ իթա ­րության ա ղբյուր հա նդիսա ցավ, թե' Մայր Աթոռին և թ ե ' հ ա վ ա տ ա ցյա լ օողովուրդիս համար, 1 9 5 7 -ի ընթա ցքին կատարած Մեր հովվապետական ւսյցելությաններր մեր ներ­քին թե մ ե ր ա ն ՝ Շիրսւկի, (Ւ ո ստ ո վ -Ն ո ր-Ն ա - խիշևսւնի, ‘ 1.,-աստանի և Ադրբեշանի, ինչպես նաև վերջերս' Ա րարատյան բե մ ի ն ; Դժվար Է խ ոսքերով նկարագրել ու բա ցա տ րել այն սոս-բ հւ-նվւսնքի ալիքը, որ ամ՛են տ եղ փո­թորկեց մեր ժողովուրդ], հոգին: Հավատքի ծա րա վով ա յր ա ծ ' հ ա յո ց սրտերը լեցվեցան հանկարծ և հորդս,աստ հոսիլ սկսան սրբա ­զան հու լզեր ու արդար իղձեր; Եվ եղաք, հե­ղեղ, հեղեղ' հոգիէւերեն բխող անհատնում սիրո և պ աշտամունքի, դեպի հա յ հոգիի տսւ- ն ա ր , ՚ Սրբուրյուն Սւ-բոց Էջմիածինը: Ոլրա- խ ա բ ե ն ե |սենթեց,սծ ձեռքեր, հազար-հսւ- գար սեր, երկինք ց ո ւ յց տա լով, հա յ հավսւտ- I ին փառքը կերգեին. Ս. Էջմիսւծնի տեսի|քով կախարդված:

Հւսւ ՚գա նք և օրհնությո՜ւն ա յս ժողովուր- դին, հաւ-գա նք և օրհնությո՜ւն անոր հա­վատքին, սւնոր իղձեւ-ուն, անոր գա |իքին:

Մեր հովվապետական ա յս ա յցԼ լա թ յո ւն - ները եղան նաև րաւ-եդեպ ա ռիթներ, որպես­զի Մեն! հանդիպումներ ունենանք դրացի եղբա յրա կա ն ժոդովուրդներու կւոնա պ ետ նե- րուն, ինչպես և դրացի հսւնրապետությանց

.... “ ? ■ м * .

կերպով պիա|, |111Й. Л ք , յ | “ " ? • Т -ակւսե Пш р п Ьгц Ո11, ՛՛ , '^'ПЬпшЬшГ,հ Ш ն ւ ՚ապե տ ութ յ ШЦ 3 ՚ N ամՈ |' դՐւսցիм “ » ь ь г п . ‘ ի մ խ !Րար,';տա,ւ;սՈ1. Իշխանոձ տացյալներ„,ն: 1 ' ՚ “ -1 |,,սվա-

ա ր տ ա ^ ն ^ ե մ է ո մե,.

г А а щ г Щ к

մա Iй Т ш ? к °''7 ш 11шП 4ի6ակներուն հետ: Հա-

• հջմիածինը I/ և կմնա' զուս, հոգևոր կյանքի կեդրոն, ագատ ու անկաշկանդ ի,- սուրբ առաքելության ն ա ն ա պ ա ր հ ս վ Հ , - . .-ա վեր ա հորդոր կկարդանք բոլորին, ո ր

հեռու կենան Մայր |Լթ„ոին ե անո,- սոս-,, գործին քաղաքական բնույթ վերագրելե. փորձելով արդարացնել որոշ քաղաքական դիրքավորում Ս. Էշմիածնի հանդեպ: Մենք գու-ծ չունինք և չենք ալ ուզեր ունենալ քա­ղաք ա կ ա ն-ը ն կ ե ւ ՚ա յի ն վարդապետաբ ,ան<ւհակամաւ՚տուրյսւն մեշ, և կկամենանք նաև, ո ր մեր հոգևորականները և արտասահմանի մեր ւսգգային-եկեղեցական իշխանություն­ները մազաչափ ա նգամ չհեռանան իրենց զուտ հոգևոր կոչամեն և ն պ ա տ ա կներն: Հա յր ւսմեն տեղ բոդ մնա հավատարիմ իր սուրբ հավատքին և հավատքի վեմ 11. Ь - միւսծնին, և րլլա պարկեշտ ու շինարար և օրինասեր քաղաքացին իր բնակած երկրին: Հ ա յ ժողովուրդը արտասահմանի մեշ Է' ե պետք 1, մնա եկեդեցի-ժողովուրդ, միայն ու միա յն: Սփյուռքի մեշ, սւրտաքո Եկեղեցվո չիք հայ ազգություն:

հավ I, Մեգ. ու՛ անցնոդ տարվան ընթաց­քին լուծում մր չգտնվեցավ Կիլիէլլան Աթոռի ներքին տագնապին, հակառակ Մեր բազում «անքերուն և շինարար աոաչսւրկներուն: Ավե­լին. այս տագնապը իր հերձվածի պառակտիչ ոգին տարածեց նաև Միացյւս| Նսւհանգաց Մեր թեմերեն ներս, աուսվե| խորացնելով հին անդատումը որոշ եկեղեցական համայնք- ներու:

28(. я |Г Ի 1Լ 1Т 1' Ն 195Տ

Անոիւիասի ա յդ ոտնձգությունը Մենէ կնկատենք ՝եւլյա,. և նուսով լավատես կսպա­նենք. пг խո սին ճշմարիտ игш Ь гр հա յոց և Մեր օավակնեոր. ազատ արօակված խորըկապսւնքներե կա մ թյուր ^ т Г Ь г Ь - 1 ш п ? “ Ь Ըակատաբաց դեպի իրենց հոգիներս. խ ո ­րան II. ^ մ ի ա ծ ի ն ը . пг անհուն կարոտով ե անխառն սիրով իր մայրական թևերը рш ցա ծ' կսպասե արրուն:

1957 թվականը եղա վ Մեղ համար շինա- р ш г տարի մը. նաև նյութական իմաստով: Շարունակվեցան ծր ա տ վ ա ծ շինարարական մեր աշխատանքները ե կենսադործվեցանաւ|ե,ի քան 70 տոկոսով: Արդեն լրիվ կերպովմարմարապատված են Մայր Տամարի դասե­րը. ատ|անը ե երկու աբսիդները: Մասնակի վերանո՛րոգումներ կատարված են Երեմիւսյի, Սինոդի ե Հոիփսիմեի բնա կեփ •շենքերու, ինչպես նաե երևանի երեք եկեղեցիներու վրա: Ամբողջապես վերանորոգված է Բշնիի պատմական հուշարձան-եկեղեցին' Լոնդոնի բարեպաշտ հայ գաղութի նվերներով և գովե- յի աշխատանքովը աՕտվածասեր տիկնանց (■անձնախումբին:

Այս բոլորի համար ծախսված է ընդամենը 1 4 0 0 000 ոու բլի, ընթացիկ բյա դջեեն դուրս անշուշտ:

1958-ի համար նախատեսված են հետևյա լաշխատանքները.

ա) Շարունակել և վերջացնել Ս. էջմիածն ւ մեծ պարսպի կառուցումը, սրբատաշ տուՏ քարով, շուրջ 1 000 մետր երկարությամբ ւ 5 մետր բարձրությամբ:

բ) Կառուցել Մայր Տաճարի նոր Ա վագ Սե­ղանը իտալական մարմարով, արվեստա - >|եա-6արտարապետ Ռսւֆսւյել Իսրայելյսւնի նախագծերով:

գ) Մարմարապատել հայկական մարմա­րով Ս. Սեղանի բե մը , աստիճանները և Տա ­ճարի երկու խորանները:

դ) Վերակառուցել Մայր Տաճարի հարավա­յին փլած դմբեթը:

ե) Հիմնապես վերանորոգել տպարանի շենքը, նոր Վեհարանը և մեկ հարկով բարձ­րացնել Հոգևոր ճեմարա նի շենքը:

դ) Հյուսիսա յին մեծ մուտքին վրա կառու­ցել հատուկ աշտարակ մը, մոտ 2 0 մետր բարձրությամբ, որուն վրա պիտի գետեղվի երեքհարկանի աշտարակային մեծ ժա մա ­ցույցը , գոր Մայր Աթոռս Р լեր ստացավ բուլղսւրսւհայ թեմի կողմե:

Ծրագրած ենք նաև ամբողջապես վերանո­րոգել ու բարեգաւ ՚դել Լ դարու ճարտարա­պետական գլուխ-գործոց Ս. Հոիփսիմեի տաճարը և Օշականի ա Ս. Շողակաթի եկե­ղեցիները, առատաձեռն նվիրատվությամբբ արտասահմանի եկեղեցասեր ագգսւյիններու,

որոնց անունները սրբությա մբ պիտի հիշվին լքիւտ մեր աղոթքներուն մեջ ա յստ եղ: Եվ եթե Տերը կա մենա . վերանորոգման աշխատանք­ներ կագենք կատարել նաև Ս. հուր Վիրապի.II. Գեղարդի ե Դալւսրագյսւգի Ս. հ ա յ վւսնքե- րուն վրա:

1958-ի շինարարական մեր ւսշխատանք- ներա արժեքը կհասնի ավելի քան ?որս մի­լիոն ռուբլիի: Ապահով ենք. թե Մեր այս ծրագրերը պիտի կենսագործվի!! Գալուստ Կյուլպենկյան նիմնւսրկության հատկացում­ներով, համաձայն մեծանուն ւսգդային բա ­րերարի կտակի տրսւմադրությանց:

Մայր Աթոռիս տարեկան ընթացիկ բ յո ւդ - ջեն, որուն մեջ չեն մտներ շինարարական վերոհիշյալ ծախսերը, կհասնի մոտ երկու և կես միլիոն ռուբլի գումարի, որուն դ եմ ու- նինք մոտ երկու միլիոն ւսոբլի եկամուտ Մայր Տաճարեն և մեր ներքին հինգ թ ե մ ե- րեն: Մնացած գումարը, շուրջ 0 00 0 0 0 ռուբ­լի, Հոգևոր ճեմա րա նի ծա խ սը, կսպասենք, որ հոգան մեր արտասահմանի բե մ ե ր ը , թե­մական հա տկացումներով կամ անհատական նվիրատվություններով:

Ուշացավ սրբւսգան նկարչության աշխա ­տանոցի բա ցումը: Կատարված են սակւս|՞նախապատրաստությունները և մեր նկարիչ - ներու շարքին վրա ավելնալով ւսրտաասհմա- նեն հայ նկարիչ մը, հուսով ենք, թե ա յս ա մ ­ռան անոնք կայսին առաջին փորձերը կա­տարել Լջմիւսծին քաղաքի Ս. Աստվածածին եկեղեցիին վրա, և ապա կնկարազարդեն Օշականի սուրբ եկեղեցին: Մեր նկարիչնե- րուն մեծապ ես օգտակար պիտի ըլլան, Մեր կարծիքով, վերջերս հա յտ նա բերվա ծ որմա­նկարները Տաթևի և ա յլ վ ա նքերա , որոնք հայկականության դւ՝ոշմը կկրեն, զա նա զա ն­վելով թ ե ' բ յուզա նդա կա նեն, թ ե ' պսւրսկսւ- կանեն:

Սիրելի' ժողովուրդ, Մայր Աթոռի փա ռա ­վոր օրերեն մեկը պիտի р ц ш ա յն օրը, երբ շարժիլ սկսին մեքենաները մեր նոր տպա­րանին, որան պատվերը տրված Լ արդեն ամերիկահայ հավատացյալներու սրտաբուխ նվիրատվություններով և գովելի նա խ ա ձեո- նությա մբը Ս. Լջմիածնի տպարանի հանձ­նաժողովին ու աշխատանքովը մանավանդ անոր հավատավոր ու խա նդա վա ռ նախ ա գա ­հին: Այս տպարանը նոր ուժ և նոր թավւ պ ի­տի տա մեր ժողովոլրդի հոգևոր շինության գործին և նոր հա մբա պիտի բանա լքիշտ հաղթող Քրիստոսի Ս. Ավետարանին:

Այսպես աճա, աշխատանքի տարի մը իր վախճանին ճասավ, և աշխատանքի նոր տա­րի մը իր սկիզբը կա ռնե, Ս. Ծ ննդյա ն և Աստվածաճայտնության շնորհներով զեղուն:

1058 է Я «г I՛ и Ա |.

Ամեն աշխատանք սարի դ „րծ մըն |_ և |5սւ- նո ԱսւոուՏո: Ամեն կառուցում ու ստեղծսւ- ղործություէ ամրապնդում մըն I / «խաղաղու­թյան և |. մարդիկ հահության» երկնային

ւմին:

20

՛էս.

ա

պ ատգամին:

Շինարսււ՝ աշխատանքի ,ք||? Լ նշմսււփտ ա մնայուն հսսլ|)սւնսւկը մարդուն և մողո- վոլրդնե րուն:

Մեր Ս. Եկեղեցին I. ա մբոդշ հայ ժ ո ղ ո ­վուրդը կուզեն խ աղա ղ ապրիլ, որպեսզի ն ե ն ու ստեղծ ւսգործեն մեր մեծ Հայրենիքի և ա մբոդշ աշխարհի խաղաղաււեր ու մարդա­սեր սւզզերու կողքին;

«Երևանի խաղաղարարսւց, դի նոքա որղիք Աստսւծոյ կոշեսւլին»:

Մեր Փրկյին Հիսուսի Քրիստոսի Ծննդյան տոնին ւսոիթով, կողշունենք ղձեղ, սիրեցյալ |1ավատացյա|ներ մեր, մ ա դր|, |ով րոլորիդ նոր սսսւ-ի մը րարի, խադւսւլ օրերով ու ձեր սարթ իդձերու լ|սււկատւսր կենււադործումոլ|:

11. Ծ ննդյա ն շնորհները թող աոատւսպես իշնեն ձեր վւ-ա, լույս տան ձեր համրուն, ւիայյ տան ձեր մտքին, և ձեր սրտերուն՝ սի­րո ջերմություն և խ աղաղության ոգի:

ՄիածնսւԷշ ա յս Ս. 11եդանեն, մեր հարա­զատ ա յս Մայր Աթոոեն՝ սրտաբուխ օրհնու­թյուն հա յրա պ ետ ա կա ն ձ եզ րոլորիդ, ււիրե|ի' զավա կներ Մեր, խ ա ղա ղութ յա մբ, խաղա ղու­թ յա մ բ : Ա մեն»:

Վեհավւաո Հա յրա պ ետ ի Ս. Ծ ննդյա ն տոնիա ռթիվ խոսած- ա յս դեդեցիկ քարոզը նույն ՛էի շեր Հ ա ։/ո ր ղ վե ց Երևանի ռա դ իո յի ց ։

Հա վա րս։ սուրր պ ա տ ա րա գի, մ ե ծ ա Հ ա ն զ ե ։ կա տ ա րվում է օՋ բօրՀնէքօ-ը , Վ եհա փ ա ռ Հ ա յ- րապ հա ի Հա նդիսա դրութ յա մբ։ Հա վա տ ա ց­յա լները մ ե ծ ուրա խ ությա մբ շշերի մեջ տուն են տան пи!՝ օրհնվա ծ քուրը. «Ա ոէք ջուր ա ր ա ֊ խութհւսն յա դ բեր ա ցն վ։ բկոէթե ա ն յ> (ե ռ ա յիԺԲ 3 ) ,

Վեհափառ Հա յրապ ես,,, եկեղեցական ո Վ ՚՚՚Ր ՚՚Վ ա ռ ա չ ն ո ր դ վ ռ մ /. Վեհարանի Ծ ա ,Լ ա

տ ո թ ,7 : , ' ); ՚! " ; ն " ւմ է "■ ծննդյա ն առնի/,/, ս „ 1 ն * * • " " / " / ' " 'թ յ ռ ն },ե.Հոոևոո Խ ' ' ;'1-“ '1Հ“ ն"՝թ յա ն , Գերացայն Հ Ր . 1ս"1"1"1ի ե յոդո վր դ ի , Վ,։ :ա , Լ՝ ւ ՚ա պ եա ը ,,ր;Ն ա մ , ր „ լորիՆւ շնպՀ .Ր ' " ! ! յ ք "Ղ"Վբգի II. Ծննդյան տոնը,ր եմ ա ՚,թ ',ւթ յո ,ն ն ե ր ա ն ռ մ Մայր Հա յր,ձիրի և ա մրոդյ ա շի ո ս բդ խ ա զա ղ„ լթ յան Լ / Հ ,

Г г ? ] ' ն ՝, ՚,Լև : “ ՚1 " “ ն1- "եդա նա ս,ա ն մ եք, արվում I ճա շկերույթ Ծննդյան .....նի Հ .Ւ՚Ի՚Ս

т Я Ъ У Г + Я ն! :ր1ր" էին ձ " ։կ " կ ա նՍԱՌ Մինիստրների Սովետին առընթեր Հա ,Ոկհդեցոլ գործերի խորհրդի նախադասի ,„ե-զակալ պր. II. ՀովՀա ննիոյտԽբ, Գերագույն ֊ո գ և ո ր Խորհրդի անդա,Ո,երը, ճարտարա­պետներ Մ. Մ ա զմա նյա նը , Ռա ֆա յե, Իսրա- .Ժ ւյա նը Վարս՛զդտտ Հա րությունյա նը, ինժե- ներ Ա. Մատին յա ն ը , Մայր Աթոռի միաըա- ն ո ւ թ յ ո ւ ն ր , Հոգևոր ճեմա րա նի դասախոսա­կան կա զմը, վանբի պաշտոնեությունը, « կ յ . .էիա ձին,, ամսագրի խմբագրությունը ե ուխ­տավորներ Կալիֆոոնիայից ու Ռ ո,մինիայից,

Առաջարկվում են սրտագին բաժակներ Վե­սս փառ Հա յրս, պետի, Հա յրենի կառ ա վա ր,,,, թյա ն 1ւ հայ ժո,լու[րդի կենա ցը։

Հուգիչ և գեղեցիկ ճառերով Վե հավ,առ Հա յ. բա պետ ի տոնը շնորհա վորռ,մ են գեբաշնոր ,՛ 5 . Հա յկա զուն եպիսկոպոս Աբրահամյանը, պ ր ո ֆ . ֊գ ո կ ։ո . Ա. ՛Հարիր յա նը ։ ճարտարապես։ Ս . Մաղման յա ն ը , Կալիֆոոնիայից ուխաա- վոբա բա ր Մայր Հա յրենիք եկած տիկին Շու- շանիկ Ւսահա կ յա ն ը , Մայր Աթոռի դիվանա- ։դե։ո պր. Հ . Առաբեչյանը 1ւ ուրիշներ։

Ընդունելությունն անցավ ջերմ ու խանդա- վա ո մթն ոլ որ տ ում։

ճա շկերույթը վերջացավ ՎեՀավւառ Հա յ- րապեա/г Տերունական ա ղոթքով։

Պ ա Ո ' ս Ա Կ Ա 1 ւ Ը ն ա * ն Ե Լ 1 ա ժ '3 ( № *ե “էւՈՐ Տ Ա Ր Վ Ա Ա (Ի Թ 1«»Լ

Ի Պ Ա Տ Ի Վ Վ Ծ Հ Ա Փ Ա Ո » Հ Ա Օ Ր Ա Պ Ե Տ Ի

Հունվարի 2 -ի ն , հինգշա բթի, երեկոյա ն ժամը 8 -ի ն , Հա յկա կա ն ՍՍՌ Մինիստրների Սովետին ա ռընթեր Հ ա յ Եկեղեցու գործերի խորհրդի նախագահ պր. Ս. Գասպարյանը,ի պատիվ Վեհափառ Հա յրապ եսէի, Հ ա յ Ե կ ե ֊ դեցու գործերի խորհրդի ա նունից, նոր տար­վա ա ռթիվ Երևանում կա զմա կերպ ել Էր պաշ­տոնական ընդունելություն։

Ընդունելությա ն ժամանակ Վեհափառ Հ ա յ ֊ րապետին ընկերա կցում Էին գերաշնորհ Տ . Սահ ակ արքեպիսկոպոս Տ . Հովհա ննիսյա նը, Հոգևոր ճեմսւրանի վերա տեսուչ գերաշնորհ Տ . Հա յկա զուն եպիսկոպոս Ա բրա հա մյա նը, վա խ ֊լոսւա րա րա պ ետ հոգեշնորհ Տ . Եղիշե վարդապետ Սարգսյա նը, Հոգևոր ճեմա րա նի փ ոխ -տ եսոլչ հոգեշնորհ Տ . Մեսրոպ վա րդա ­պետ Ա նթա բյա նը, Արարատյան թեմի ա ռ ա ջ ֊ նորդական փոխա նորդ հոգեշնորհ Տ , Վահան վարդապետ Գալա մդա րյա նը, Մ ա յր Աթոռի տն տ Լ ս ։։։ ֊ֆ ի ն ա ն ս ա կան կառավարչությանպետ ' պր. Հ . Սեդգա րյանը, Մ ա յր Աթոռի դ ի ­վանա պետ պր. Հ . Ա ռա քելյա նը, а Էշմիածինտ ամսագրի խ մբա գիր պր. Ա. Հա տ իտ յա նը։

Հրա վիրյա լների թվում էին Երևանի քա ղա - թային Սովետի գործադիր կոմիտեի նա խ ա ­գահ պր. Գ. Փա հլևա նյա նը, Հ ա յ Եկեղեցու գործերի խորհրդի նախագահի տեղակալ պր. Ս. Հովհա ննիսյա նը, խորհրդի ա նդա մ, պ ա տ ֊

մական գիտ ությունների դոկտ .-պ ր ո ֆ . Բ. Ա ռա քելյա նը ։ Գերագույն Հոգևոր Խորհրդի ա նդա մ պ րոֆ .-դոկտ . Ա. Դ ա րիբյա նը, Ար­տասահմանի հետ կուլտուրական կա պ ի Հ ա յ­կական ընկերությա ն փ ոխ -նա խ ա գա հ պր. Ս՝. Ր ա րլոյա նը, «Սովետական Հա յա ստ ա ն» ա մ ­սագրի խ մբա գիր պ ր. Պ. Սելյա նը և ա յլ հր ա ֊ 'Ա ՚ր յա լներ ։

Ամանորի սեղանների շուրջ ստ եղծվում է ջերմ և սրտագին մթնոլորտ ։ Սեղանը ղեկա ­վա րում է Հ ա յ Եկեղեցու գործերի խորհրդի նա խ ա գա հ պր. Ս. Գա սպ ա րյա նը։ Ա ռա ջարկ­վում են սրտագին կենա ցներ ' Հա յրենի կա ­ռա վա րության է՛լ ավելի հզորությա ն և հա յ շինարար ժողովրդի պ ա յծա ռ ա պ ա գա յի, Ս.էջմիա ծնի պ ա յծա ռությա ն և Վեհա փառ Հ ա յ ֊

րապ ետի թա նկա գին կենա ց ա րևշա տությա ն հա մա ր։

Ընգունելությս/ն ժամա նա կ խ ա նդա վա ռ, հուզիչ ո լ հա յրենա սիրա կա ն ջե րմ խ ոսքեր են ա սում Վեհափառ Հա յրա պ ետ ր, պր. Ս. Գաս­պ ա րյա նը, պր. Գ. Փ ա հլևա նյա նը, պր. Ս. Հ ո վ ­հա ննիսյա նը, պ րոֆ .-դոկա . Р . Ա ռա քելյա նը, պ րոֆ .-դոկտ . Ա. Ղ ա րիբյա նը, պր. Պ. Սե/- յա ն ը , պր. Հ . Ս եդգա րյա նը, պ ր. Հ . Ա ռ ա ֊ քելյա նը և պ ր. Ա. Հա տ իտ յա նը ։

Ընգունելությոմնն ա նցնում է խ ա նդա վա ո ու սրտագին մթնոլորտ ում։

մ ս ւ з п п у т н и кՀ Ո Ւ Ն Ա Ր Ի 1 - Ի Ն , Չ Ո Ր Ե Ք Շ Ա Բ Թ Ի , Կ ա ,,ա հ ,,

հ տ ա ր հ մ ո ւտ 1 0 5 8 թ վ ա կ ա ն ի ւՆոր տ ա ր վ ա տ ո ն ի կ ա պ ա կ ց ո ւ թ յա մ բ Մ ա յր

Տ ա ճ ա ր ո ւ մ պ ա տ ա ր ա գ ե ց և ք ա ր ո զ ե ց գ ն ր ա - շ ն ո ր հ Տ . Վ ա ր գ ա ն ե պ ի ս կ ո պ ո ս Տ ե ր ֊Ս ա հ ա կ -

յա ն ը ։

Հ ա վ ա ր ս ։ ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի կ ա տ ա ր վ ե ց Հ ա յր ա պ ե ս ։ ա կ ա ն մ ա ղ թ ա ն ք ։

Ս ուրբ պ ա տ ա ր ա գ ի ն ն ե ր կ ա էր Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը ։

Ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի ց հ ե տ ո նար տ ա ր վ աա ո ն ի ա ռ ի թ ո վ Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ր ը ն ­դ ո ւ ն ե ց մ ի ա բ ա ն ո ւ թ յա ն , պ ա շ տ ո ն ե ո ւ թ յա ն , Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի ո ւ ս ա ն ո ղ ո ւ թ յա ն և պ ա շ ­տ ո ն ա կ ա ն ա ն ձ Տ ն ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ի շ ն ո ր հ ս , ֊ վ ո ր ո ւ թ յ ա ն ն ե ր ը ։

ՀՈ Ւ Ն Վ Ա Ր Ի 5 - Ի Ն , Կ Ի Ր Ա Կ Ի , « ճ ր ա գ ա լ ո յց Ծ ն ն գ և ա ն և Ա ս ա ո ս ս ծ ա յա յտ ն ա թ ե ա ն Ք ր ի ս ֊ ս ՛ո ս ի а ։

Ե ր ե կ ո յա ն ժ ա մ ե ր գ ո ւ թ յա ն ժ ա մ ա ն ա կ Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ո ւ մ Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի ո ւս ա ն ո ղ ն ե ր ը ը ն թ ե ր ց ե ց ի ն Դ ա ն ի ե լ ի դ ի ր ք ը ։

Օ րվա ա ո ն ի ա ո ի թ ո վ պ ա տ ա ր ա գ ե ց և ք ա - ր ո գ ե ց Հ ո գ հ ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի վ ե ր ա տ ե ս ո ւ չ գ ե ­ր ա շ ն ո ր հ Տ . Հ ա յկ ա զ ո ւ ն ե ւդ ի ս կ ւ։ պ ո ս Ա բ ր ա ­հ ա մ յա ն ը ' « Ո ր գ ի ք մ ա ր գ կ ա ն , օ ր հ ն ե ց է ք , գի վա ւսւ մ ե ր մ ա ր մ ն ա ց ա ւ » շ ա ր ա կ ա ն ի բ ն ա բ ա ն ի վ ր ա , ծ ա ն ր ա ն ա լո վ Ք ր ի ս տ ո ս ի մ ա ր դ ե ղ ո ւ ­թ յա ն մ ե ծ խ ո ր հ ր դ ի վ ր ա , մ ա ր դ կ ա ն ց ւի ր կ ա - դ ո ր ծ ո ւ թ յա ն հ ա մ ա ր ։

Հ ա վ ա ր տ ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի կ ա տ ա ր վ ե ց ն ա խ ա տ ո ն ա կ , հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր ու. ց ն ծ ա գ ի ն հ ն չ ե ց (ГԽ ո ր հ ո ւր դ մ ե ծ և ս ք ա ն չե լի г » Ծ ն ն դ յա ն շ ա ր ա կ ա ն ը ' հ ո գ ի ն ե ր ը Լ ց ն ե լո վ 'ո ւր ա խ ա վ ե ­տ ի ք ո վ ։

ճ ր ա գ ա / ո ւ յց ի ա ր ա ր ո ղ ո ւ թ յա ն ց ն ա խ ա գ ա ­հ ո ւ մ է ր Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը ։

֊ա վ ա ր տ ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի և ն ա խ ա տ ո ­ն ա կ ի , Վ և հ ա վ ւա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ր , ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն թ ա վ ո ւր ո վ և շ ա ր ա կ ա ն ո վ , ա ռ ա ջ ն ո ր դ վ ե ց վ ա ­

նական սեղանատուն և բարեհաճեց սեղա­ն ա կ ի ց լի ն ե լ միաբանությա ն I։ ո ա ա ն ո ^ լ. ք յա ն Ս. Ծննդյան ավանդական ճաշին,

մ ձ լ ո ց ^ " 7 ' ԻՆ՛ Ե ա >Շ Ա Ր Ր 'Ի֊ ՊԻւատակ

Մ ա յր Տա ճա րում պատարագեց հոգեշնորհ Л. Սաշտոց աբեղա Թաքիրյանը։

֊ա վ ա ր ա սուրբ պաս, արա գի կատարվես ‘.ոդեհա նգիստ ի հիշատակ մեռելոց,

ՀՈՒՆՎԱՐԻ 10-ԻՆ, ՈԻՐԲԱՐ-, Հ „ , ճ ե - ,1ա րա ն„ւմ վերսկսվեցին դասա վանդությա ն-ները Ս. Ծննդյան արձակուրդից հետո։

ՀՈՒՆՎԱՐԻ 12-ԻՆ, ԿԻՐԱԿԻ, Մայր Տա ճա ­րում պատարագեց և քարոզեց Մւսյր Աթոռի վ։ ոխ ֊լուսա րա րա րա պ ե տ հոգեշնորհ Տ . Եղի­շե վարդապետ Սարդս յա նը՝ <гД/< ծնա լ ձեզ ա յսօր Փրկիչ, որ կ օծելս, Տէր ի քաղաքի Դա։թիս բնա բա նով (Ղուկ. Բ 11)։

Սուրբ ։գ։ս աս, բա գին ներկա էր Վեհափառ Հա յրա պ ետ ը։

Տ * #

ՀՈՒ՚ԱՎԱՐԻ 13-ԻՆ, ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ, <,Տօնա նոսսնակոչո լթե ա ն Տեա ռն մ ե բո յ Յիսոլսի Քրիստոս՛։

Մա յր Տա ճա րում պատարագեց հոգեշնորհ Տ . Մուշեղ վարդապետ Պետիկյա նը։

Սուրը պատարագին ներկա էր Վեհափառ Հա յրա պ ետ ը ։

ՀՈՒՆՎԱՐԻ 14-ԻՆ, ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ, «Տոնծննդեւսն Ս. Յովհա ննոլ Կսւրապեւոինո։

Օրվա մեծ սրբի տոնի առիթով Մայր Տ ա ­ճարում սուրբ պատարագ մատուցեց հոգե­շնորհ Տ . Մուշեղ վարդապետ Պեաիկյանր։

32Է Ջ Մ Ի Ա Ծ Ի Ն 1 95Տ

ՀՈՒՆՎԱՐԻ 16-Ի ն, ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ, երեկո­յա ն ժամը 4 -ի ն , Հոգևոր ճեմա րա նի Հա նդի­սության д դաՀլիսում բա նա խ ոսեց ԳերագույնՀոգևոր ԽորՀրդի ա նդա մ և Հա յկա կա ն ՍՍՌ

՚ Գետությո&ների ա կա դեմիա յի Լեզվի ի նս­տիտուտի տ նօրեն, անվանի գիտնական պ ր ո ֆ -դ ո կ տ . Ա. Ղտրիրյա նը' «Լեզվի ծա գու­մը» թեմա յի շուրչւ

Դասախոս ութ յա ն ներկա էին ա մբողջ միա ­բա նությունը, ճեմա րա նի ուսանողությու՛նը և վանքի պ աշտոնեությունը։

Հար գելի գիտնականը մո ո մեկ ժա մ տևող իր շատ շաՀեկան բա նա խ ոսությա ն մեջ Հատկապես կա նգ ա ռա վ Հա յոց լեզւէի' որպես Հնդեվբոպական մի առանձին և անկախ ճ յու­ղի պատմության վրա։ Բանախոսության վերջում պ ր ո ֆ -դ ո կ տ . Ա. Ղա րիբյա նը սիրով պատասխանեց ունկնդիրների ' դտսախոսու- թյա ն Հետ կապված մի շարք լեզվա բա նա կա ն Հա րցերին։ Դասախոսությունը լսվեց մ ե ծ հ ե ­ս՛ աքրքրո ւթյա մ բ ։

Դասախոսության ներկա էր Վեհափառ Հա յրա պ ետ ը։

ՀՈՒՆՎԱՐԻ 1 9-ԻՆ, ԿԻՐԱԿԻ, Մայր Տա ճա ­րում պատարագեց հոգեշնորհ Տ , Մ ուշեղ վարդապետ Պետ իկյա նը։

"Հ ա յր մերօ-ի ժամանակ Մ ա յր Տաճւսրի լուսարարապետ գերաշնորհ Տ . Սահակ ա րք­եպիսկոպոս Տեր-Հովհա ննիսյսւնը պ աշտոնա ­պես կարդաց ի րււր ժողովրդյա ն Վեհափառ Հայրապետի 1057 թվականի դեկտ եմբերի 20 թվակիր հա յրապետական սրբա տա ռ կո ն ­

դակը ' դրվա ծ Անթիլիասի ոտ նձդությա նց ա ո­

թ ի վ ։ Սրբազանը ապա քա րոզեց՛' բա ցա տ ր ե. լով Հայրապետական կոնդա կի պատմական նշա նա կությունը։

Մայր Տա ճա րում Հա վա քվա ծ Հա վատա ­ցյա լնե րի բա զմութ յունը խ որոսւկ ուշադրու­թ յա մ բ և Հուզումով լսում էր Հա յրա պ ետ ա ­կա ն կոնդակի յուրա քա նչյուր տողը և մ ի տ ֊ քը ։

Սուրբ պ ա տ ա րա գին ներկա էր Վ եհա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը ։

Ա յսօր, Գերագույն Հոգևոր ԽորՀրդի որո­շումով, մեր ներքին թեմերի բոլոր եկ եղեցի­ն ե ր ո վ ևս Հա նդիսա վորա պ ես կա րդա ցվեցՎեհափառ Հա յրա պ ետ ի դեկտ եմբերի 20թվակիր սրբա տ ա ռ կոնդա կը ' Անթիլիասի ոտ նձդությա նց մ ա սին։

ՀՈՒՆՎԱՐԻ 2 3 ֊Ի Ն , ՀԻՆԳՇԱԲԲ-Ի, Հոգևոր ճեմա րա նում, երեկոյա ն ժա մը 4 -ի ն , իր երկրորդ բա նա խ ոս ությոմեը կա րդա ց պ րոֆ. - դոկս։ Ա. Ղա րիբյա նը' аՀ ա յո ց / եղվի բա ռա - կա զմությունը և հիմնա կա ն բա ռա յի ն ֆ ո ն ­դըо շատ հետաքրքիր և շա հեկա ն թեմա յի շուրջ, որը բո լո ր ներկա ների կողմից ր ՚՚Լ ե ց հարաճուն հետ ա քրքրությա մբ։

■ ծ * #

ՀՈՒՆՎԱՐԻ 26-ԻՆ , ԿԻՐԱԿԻ, Մ ա յր Տա ճ ա ­րում պ ա տա րա գեց և քա րոզեց Հոգևոր ճ ե ­մարանի փախ-աեսուչ հոգեշնորհ Տ . Մեսբուդ վարդապետ Ա նթ ա բյա նը' ռԶա նօրէնութիլնս ի մ ևս ինձ էն դիտ եմ և մեղք ի մ առաջի ի մ են յա մ ե ն ա յն ժամя բնա բա նո վ ։

Սուրբ պատարագին ներկա էր Վեհափաո Հա յրա պ ետ ը։

* ь п р տ ա ր ի \ а т н ո ր й ы г ш т п м г

Դեկտ եմբերի 3 1 -ն է , երեքշա բթի,Հոգևոր ճ ե մ ա ր ա նո ւմ վերջս, ց ե / են ա ռ ա ֊

էին կիսա մյա կի քննությունները գոհա ցուցիչ ա րդյունքներով և ուսա նողութ յունը, ուրախ տ րա մա դրությա ն մ ե ջ, պ ա տ րա ստ վում Է երե­կոյա ն ճա նա պ ա րհելո։ 19 5 7 թվա կա նը և սրտ ա գին հույզերով ու հույսերով դիմա վո- րելո լ նոր տ ա րին' 19 5 8 թվա կա նը։

Հոգևոր ճ եմ ա ր ա նո ւմ ուրախ են բոլորը ' տ եսչա կա ն ու դա սա խոսա կա ն կա զմը , ա մ­բողջ ուսա նողութ յունը, իրենց պարտքը կա տ ա րա ծ մա րդկա նց գոհունա կութ յա մբ և արդար խ ղճմտ ա նքով, Ամեն կո ղ մ եռուզեռ Է, տ ոնա կա ն բա րձր տ րա մա դրութ յա ն։

Ա նցնում Է օրը ա րա գ, նոր տարվա հա ն­դիսությա ն նա խ ա պ ա տ րա ստ ա կա ն ա շխ ա ­տ ա նքներով,

Երեկո Է ա րդեն, ժա մը 8 ։Որոշյա/ ժա մին Հոգևոր ճեմա րա ն Է գ ա ֊

էիս .Վեհափառ Հա յր ա պ ետ ը , շրջապատված Գերա գույն Հո գև որ Խորհրդի և միա բա նու­թ յա ն ա նդա մներով, Մ ա յր Աթո/վ, պ ա շտ ո­ն եո ւթ յա մ բ։

Սեղանների շուրջ տ եղ դրա վա ծ ճ ե մ ա ր ա ­նի դա սա խոսա կա ն կա զմը , ուսա նողությունը /ւ հատուկ հրա վիրյա լներ սրտ ա գին բ ա ց ա ­կա նչություններով և ջերմ ծա փ երով են դիմա վորոսէ իրենց սիրե/ի Հւէրր' Վեհափառ Հա յրա պ ետ ին։

Հոգևոր ճեմ ա ր ա նի վերա տեսուչ գերա ­շնորհ Տ . Հա յկա զուն սրբա զա նը աոաջին բա ժա կը ա ռա ջա րկում Է խ մ ե լ Վեհափառ Հա յրա պ ետ ի թա նկա գին կե նա ցր ' ա րևյա -

к й & а р -Ամբողջ դահլիճը հոտնկա յս բաժակ՛ Է '

բա րձրա ցնում Վեհափառ Հայրապես,ի կ ե ­նա ցը, ծա փողջույնների զվարթ հնչյունների տ ա կ, Ապա ամբողջ դահլիճով մեկ, հանդի, սավոր ու վեհ թնդում Է Մայր Ա թ„ռի հոգ1 հի,Ո ր « էջ Միածինն ի Հօրէյ, շարականը,

Խոսք է ա ռնում Հոգևոր ճեմա րա նի փոխ- տեսուչ հոգեշնորհ Տ . Մեսրոպ վարդապետ Ա նթա բյա նր և ճեմա րա նի ա նունիյ շն ո րհ ս ,֊ վսրոսէ Հ Գերագույն Հոգևոր Խորհրդի, Մայր Աթոռի միա բա նությա ն, Հոգևոր ճեմարանի դասախոսական կա զմի, վանքի պաշտոնեու­թ յա ն և ապա րո/որ ներկաների նոր տարին։ Բարեշնորհ Խորեն սարկավագր երդոսք է Կոմիտաս վարդապետի կա լերդը, իսկ կա ­րապ ետ սա րկա վա գը' (ГԿանչե կռունկս-ը։ Վարղան սարկավագր կարդոսէ է իր ինքն и, ֊ գիր մեկ բա նա ստ եղծությունը' նոր տարէԼա ա ռիթով գյ, վա ծ և կրոն արույր խ ոհերով հա­զեցվա ծ,

ճեմա րա նի Գ դասարանի ուսանող Կարա- ,ղ ետ Ч п լքի աս յա ն ր կարդոսէ Է հետևյալ հու­զիչ ուղերձը.

օՎեհափ առ Տե՛ր.Խորհրդավոր երեկո, ուր ա նցյա /ը և ներ­

կան զոդվում են իրար, և ես օգտագործելով ա յս վա յրկյա նը, Հոգևոր ճեմա րա նի ուսանո­ղությա ն անունից սրտագին պարտք եմ զգում 19 5 7 թվակ անի մտսյրամոսոին և 1958 թվականի արշալույսի դիմաց շնորհավորելու Ջեբղ Վեհ տ ։ի աո ո ւ թ յ ա նր:

է л 1Г ի а ւ» ի ն 195Տ

Դուք, որպես բարերարը ճեմա րա նի և ։1 եր Հոգատար Հա յրը, միշտ էլ մտա հոգվել եք ճեմա րա նով։ Այս մասին են վկա յում 2եր կողմից ճեմա րա նին ի նպաստ Ձեր կատա­րա ծ բա զմա թիվ Հոգատար աշխատանքները, սկսա ծ Ձեր մա նկա վա րժա կա ն-դաստիարա կ­չական գործից։ Տերդ Վեհափառության հ ա յ­րական հոգատարության շնորհիվ է , որ ա յ­սօր Հոգևոր ճեմա րա նը ունի իր գուրգոլրող, խրատող և խրախուսող տեսուչը, հանձին գերաշնորհ Տ . Հա յկա զուն սրբա զա ն հոր։ Տերդ Վեհափառության շնորհիվ է , որ ա յսօր ճեմա րա նում դասախոսոսէ են իրենց գործեն հմուտ դասախոսներ։ Սա փոքր ա ռա վելու­թյուն չէ . ուսոլցիչը որքան կա տարյալ է. ա յնքան վեհ կլինի աշակերտի ձգտումը։

Տերդ Վեհափառության կողմից ց ո ւյց տըր- վա ծ անսահման հոգա տ ա րությա ն, խնամքի շնորհիվ է , որ Հոգևոր ճեմա րա նը օրեցօր, ժա մ առ ժա մ առաջադիմում էւ Մի թե ա յգ մասին չի վկա յում չորս ամսվա րնթա ցքոսէ տասներկու դպիրների և վեց սարկավագների ձեռնա դրությունը։ Մեզանից ո՜ր մեկը չի Վկայի ճեմա րա նում ուսման և դաստիարա­կությա ն վերելքի մա սին։

Արտահայտելով Հոգևոր ճեմա րա նի ողջ ուսանողության որդիական սերն ու երախ- տա գիտությունր, օգտ վում ե մ ա յս երջանիկ ա ռիթից ’ սերդ Վեհափառությանը մա ղթե­լու արևշատություձ. թո՛ղ Տերը պահի Ձեր հովանին ողջ հա յությա ն վրա։

Ա յո՛, ես Էլ հա նգուցյա լ Վարպետի պես պիտի ա սեմ. «Երա նի՜ թե հազար ու մի կյա նք ունենամ, հազարն Էլ սրտանց Ձեզ նվիրեմ ու միա յն մեկով երգեմ» ե՛րգը վե- րելքի, ե՛րգը վերա ծննդի' Մայր Աթոռ/։ և Հոգևոր ճեմա րա նի, վերա ծնունդ, որը տեղի Է ունենում Աստուծո նա խ ա խնա մությա ն ե Զերդ վեհափառության տքնաջան ա շխ ա ­տանքի շնորհիվ, վերա ծնունդ, որ որդին Է խաղա ղությա ն, խ ա ղա ղություն, որդեգրված ժողովուրդների կողմից, պաշտպանված մեր մ եծ ժողովրդապետության միջոցով։ Անկեղծ հարգանք, շնորհակալություն և ա նսա սա ­նություն մեր հա նրա պ ետությա ն, որն ապա­հովում Է ժողովուրդների խ ա ղա ղությունն ու վերածնունդըւ

Երախտագիտություն ե մ հա յտ նում նաև մեր բո/որ հարազատ միա բա ն հա յրերին ու եղբա յրներին և մեր մեծա րգո դա սա խ ոսնե­րին, որոնք ձեռք-ձեռքի տ վա ծ մ ե զ տանում են վեր, դեպի վեր, դեպի անհաս բարձունքը գիտությա ն։

Առաջիկա տարին, որ քիչ հետո թևա կո­խ ելու ենք, թող լինի մեր բո յորի համար խաղաղության և արդյունավետ գործունեու­թյա ն տարի։ Ս ենը մեր ամբողջ հոգով ց ա ն ­

կա նում ենք I։ տ քնում, որ դառնա նք իսկա ­կան ուսանողներր ա յս Հոգևոր Հաստատու­թ յա ն , որպեսզի Հումպետս չվա տ նվեն մեր ։/րա թա փ վա ծ բոլոր ջա նքերր։ Բ ՚եև պ ա տ ա ­նիներ ենք տ ա կա վին, բ ա յց ունենք կա մք և կորով և Հուսով ենք, որ կկարողանանք դրան՜ք գործա ծել ի բա րին, որի հա ջողությու­նը կթողնենք Տիրոջ, որ «յա ջողէ ղա մենա յնIա մենա յնի»։

Վեհափառ Տ ե ՛ր .Հոգևոր ճեմա րա նի ուսա նողությունը, որի

զգա ցումների թա րգմա նը ա յս պահին թոթո­վում է սերդ Վեհա փառությա ն ա ռա ջ, խ ընղ- րում է Տ ե զ , որ օրհնեք մ եզ մեր կոչման մեջ, բռ ն ե ք մեր ձեռքերից և բա րձրա ցնեք վեր, վե՛ր մինչև Աստուծո Ս. Սեղանը։

Ա յս հանդիսավոր պ ա հին, թ ո ւյլ տ վեք, որ ի դեմս ի մ ուսանող եղբա յրների, մա տ չիմ ի հա մբոյր Ձերդ Սոլըր և օ ծ յա լ Ա ջոլյն և Հա յցեմ Տ ե ր հա յրա կա ն օրհնությունը» ։

Ընդունելությա ն ժա մա նա կ ջերմ ու Հու- ղիչ ելույթներ են ունենոսէ Գերագույն Հ ո ­գևոր Խորհրդի ա նդա մներ գերաշնորհ Տ . Սահակ և Տ . Վարդան սրբա զա նները, հ ո գե­շնորհ Տ . Վահան և Տ . Եղիշե վա րդա պ ետ ­ները, Մայր Աթոռի տ նտ եսա -ֆինա նսա կա նկա ռա վարչությա ն պես։ պր. Հմ ա յա կ IIIւղ- դա րյա նը, ճեմա րա նի դասա խոս Վարագ Ա- ոա քելյա նը, «Էջմիա ծին» ա մսա գրի խ մ բա ­գիր պր. Ա. Հա տ իտ յա նր և ուրիշներ։

Բարեշնորհ Պետրոս սա րկավագը երգումկ Ռ. Մելիք յա ն ի «Վ ա րդը», իսկ Р դասարանի ուսա նող Ազատ Տերտ երյա նը ’ «Մ ա յր Արաք- ո ի »-ն ։ Ապա Խորեն սարկավագը կարդոսէ Է հետ ևյա լ գեղեցիկ ուղերձը.

« Շնորհազարդ և ա ս տ վա ծ ա ր յա ւ Ս. Հ ա յ ֊ րապ ետ.

Թ ույլ տվեք Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի սարկավագների անունից սրտա գինս շնոր­հավորել Տերդ Ս. Օծության նոր տա րին։

Ա յսօր մ ա ր դ ո ւթ յա ն կ յա նքից պ ա տ մությա ն գիրկն է ա նցնում ևս մեկ տա րի։

երրորդ ա նգա մն է , որ հա ջորդա բա ր վ ա յե - / ո ւմ ենք Տ եր դ Վեհավւառության ա մ ե ն ա թ ա ն ֊ կա գին ներկա յությունը ա վանդական ա յս գեղեցիկ սեղանի շուրջը՛

Ամանորի ա վանդական ա յսպ իսի ճոխ ս ե ­ղանների շուրջ են հա մա խ մբվա ծ աշխարհի բոլոր ա նկյոմւներում գտ նվող ժողովուրդնե­րը, քրիստ ոնյա և ոչ քրիստ ոնյա , և ա յս ս ը ր . րա զա ն պ ա հին, ա վելի վա ռ և սրտառուչ հ ո ւյ­սերով ու լա վա տ եսութ յա մբ, թևա կոխ ում են նոր ' 1 9 5 8 տա րեթիվը։

Իսկ հա յ ժողովրդի համար ա ռավել ևս բ ո ­լորվեց հա վա տ ով, հույսով, ա շխ ա տ ա նքով և գիտական նորանոր նվա ճումներով հարուսա և ա րդյունաշատ մի տա րի։

1 8 6 8 . է Л Ս- |. Ս. II |ւ 1(

Հ ա յ ժողովուրդը, իր վերա ծնվա ծ /, ծա ղ­կա ծ Հա յրենիքի մեջ, արդար հպ ա րտ ությա մբ, խ ա ղա ղ ու ստ եղծա գործ ա շխ ա տ ա նքի, մշա ֊ կույթի, տ նտ եսությա ն անընդհատ աճման պ ա յմա ններում, դիմա վորում է 1958 տարին,

Անցնող ա մեն մի տարի գոհունա կությա մբ, Հա յրենա սիրությա մբ է լց ն ո ւմ յուրա քա նչյուր հա յու սիրտ ը։

1 9 5 8 թվա կա նն է ա րդեն, մա րդկա յին կյա նքի մա տ յա նոսէ ա յսօր ա վելա նում Է մի սպիտակ Է շ ևս։

Վեհափառ Տ ե ՛ր .Մ եզա նից յուրա քա նչյուրը քաշ գիտ ա կցում

Է, որ ա յսօր մենք կա նգնա ծ ենք նոր կյա նքի, նոր գործունեությա ն ա ռա շ, „ րր մեղա ն/,,, պահանջում Է ավելի ևս ուժերի լա ր ,,,մ , կ ո ­րով, սեր դեպի մեր նվիրա կա ն ո, սրրազան գործը։

Մ ա յր Աթոռը իր ա մբողջ միա բա նութ յա մբ, Հոգևոր ճ եմ ա ր ա նո վ և ընդհա նոլլ, պ աշտո­նեութ յա մբ հա մա խ մբվա ծ Է Զերդ Վեհափա­ռությա ն շուլ,ջը, իբրև մի նահապետական րն տան իքի զա վա կներ ' դ իմա վորե/ոլ համար 19 5 8 տ ա րին։

Վեհափառ Տ ե ՛ր .Մենք ւիա հույս ենք, որ մոտ ա պ ա գա յում

Զերդ Վ եհա փ ա ռությա ն իմա ստ ուն ե հ ե ռ ա ֊ տես գ ո ր ծռ ն ե ո ւթ յա ն շնորհիվ, սլէաի փ ա ֊ րա տ վի հա յ եկեղեցա կա ն կ յա ն բի մեջ գ ո յո ւ - թ յուն ունեցող ժա մա նա կա վոր ա ա գնտ պ լ, և Հայ Եկեղեցին պիտի շա րունա կի իր պ Ш յ ծ II/II գործը, իր հրաշալի վերա ծնունդը, իր պ ա տ ­մա կա ն ա ռա քելութ յա նը լա վա գույն կերպով ծա ռ ա յե լո ւ Համար, ի մխ իթա րություն բ ո ­վանդակ հա յ ժողովյպ ի:

Ա յս գիտ ա կցութ յունն է մ ե գ ' Մ ա յր Աթոռի սա րկա վա գներիս գոտ եպ նդում, մեր կա րո­ղությունները բոլորա նվեր կերպ ով Հ ա յ Եկե­ղեցուն ը նծա յա բեր ելո ւ։

Մ ա ղթում ենք և բովա նդա կ հոգով աղո- թ ում, որ ա մենա բա րձրյա լ Տերր Հա յա ստ ա ն ­յա յց Առա քելակա ն Եկեղեցուն պարգևի պ ա յ- ծուռություն և կուռ մ ի ո ւթ յա ն ։

Թո ղ 1 9 5 8 տարին լինի մեր Եկեղեցու հ ա ֊ մալ) հոգևոր զա րթոնքի տա րի։

/ V ղ էլ ավելի ուռճա նա ն ե ծա ղկեն հայի վերա ծնվա ծ Մ ա յր Հա յր են իքր , Հ ա յա ս տ ա ն ֊ յա յց Առա քելակա ն II. Եկեղեցին և ա մենա յն հա յոց նվիրա կա ն, քրիստ ոսա հիմն Մ ա յր Ա- թոռր և Հա յրա պ ետ ութ յուն/։։

Քա ղցր պ ա րտ ա կա նություն է նաև մեգ հա­մա ր ' սրտա գինս շնորհավորեք Գերա գույն Հ ո ֊

3.5

’Ч гվոր ճեմա րա նե տես / Բ“յնոլԲւան, Հ ո գ ե ֊ Կազմի և Մայր Ա ք > Տ 1 Հ- Գ? 1յա1Ա" ԱականԹեության ն ո ք տ ք ի Հ Г 1№ ~է ո ւթ յ՛ո ւն ն ե ր ո վ ։ 41ՈԼյ Բ աՐե մ ա ղ ., Շնորհա վ"ր ն „ր ս։արի ՎեՀափաո Հայք։ա

Ա մ 1 ն ,Կ լ , ' լ Կ յ ա ն * 11 ' " Ո կ ա ա ո լ թ յ , , ^ ,

ր ա խ „ ւ թ յ „ Հ խ Հ 1 ն ! յ " ? ր \ Հ “լ ե ք վ ա * ~ ֊

է ՚Ի հետ միասին ոոոէ, , էԳՂ ԼքՎա յ ^ մ ե ֊

Г ա յց րովա է ՚դա կա ,ից և ձ ճ"եէի } Ւն 1'արեշնորհ Հակոր սաոեաժաո Պ

Հ 1 ը ։ պՐՈԱէՈՎ '4 ' Գ 4 ՞ հրԿԻՐ’

փիլիսոփ ա յորեն վերլուծելով «ժամանակ» -ա սկա ցոգա թ յոլնը և հայրական իմաստա. շատ /սրա ,„ա կա ն խ ոսեց միաբանության և ուսա նողությա ն, նոր տարվա ' ա ռ թ Ա սըր. ա ագին թելա դրություններ ա ր ե / ճ ա ն ա - չելու ժամանակի ա ^ հ ք լ , ժամանակի մե,<հ " Հ պ ե ս և իմացա պ ես աճելու և վերանո­րոգվելու ֊ա մ ա ,,, լա վա գույնս ծա ռա յելու հ ա ֊ - ր - Րայր Աթո»ին հայ Ժողովրդին և Հա յրե­նիքին, Վեհափառ Հայրտպեաի նոր տարվա պ ա տ գա մը, կաղանդի գիշերվա խոհերով ներ­շնչվա ծ, ավատով և լա վա ա եսոլթյա մր ,ե ր ֊.էա ցա ծ, խանդավա ռ ու համոզիչ շեշտով ար. տ ա սա նվա ծ, խորապես տպավորվեց րոյոր ներկաների սրտերում ե գոտեպնդեց ա մեն- բին եպ իսկոպ ոս, վարդապետ, սարդավագ թե ուսա նող, դասախոս կա մ պաշտոն լա ' ձեռբ- ձեռքի տ վա ծ աշխատելու հօգուտ Մայր Աթո- ռ ի , ի պ ա յծա ռությա ն Հ ա յ Եկեղեցու և ի մխի- Բա րությա ն հա յ ժողովրդի։

Ապա մի պահ հանգան դահլիճի պ այծ սւո լույսերր ։ Մթության մեջ քսվեց Հակոր ե Պ ե տ ֊ բ ա , սարկավագների երդը' Հ ո ս , ,քիշեր, սուրը գի շե ր յէ ֊ը , որ խորապես հուզեց բոքոր ներկա­ների սրտերը Ծննդյան գիշերվա սուրը խոր- հրրդով,

Վեհափառ Հա յրապ ետր նոր տարին' 1958 թվականը դիմավորեց Հոգևոր ճեմարա նում, շրշա պ ա տ վա ծ իր միա բա ններով, բաւլմ ած ամանորի նույն սեղանների շուրջ։

Ոլչ գիշերիէւ, Վեհափառ Հայրտպեաի (ՊահպանիչՏ-ով, վերջացավ նոր տարվա ա ռթիվ կա զմա կերպվա ծ ընգունեքությունը Հոգևոր ճեմա րա նում։

Ս Փ Յ Ո Ւ Ռ Ք Ո Ւ Մ

Կ11ԱՇԹՇ8Ւ Ш 808 Ս Ո ՒՐԻ նԱ & Ա Ո > Թ Ь*|ЬЧ.Ь8111* 250֊ՇԱ*811ԿՒ ՏՈՆԱԿԱՏԱՐՈՒԹ ՅՈՒՆԸ

Արտ ահա յա սա անի մեր ժողովրդի գո յու- թյպ ն դարավոր և հիմնական ա զդա կը հան- դիսացեր է Հա յա ստ ա նյա յց Առաքելական Ա. Եկեղեցին, որուն հա յությունը կա պ վա ծ Է անքակտելի զգա ցումներով։ Հո ն, ուր հայը լսեր՛ ֊Է հա յ քա հա նա յին «Հա յր մերհ-ը, հոն, ուր հայու հոգիին մեջ հնչեր Է Հ ա յա ս տ ա ն ֊ յա յց Եկեղեցվո զանգակներում աղոթահոմւչ ղողանջը, հոն, ուր հա յը ներծծեր Է խոմւկի անուշաբույր ծուխ ը, կարողացեր Է պահել իր ա զգային ինքնուրույնութ յունը, հետ ևա ­բա ր և հավաքական գոյությունը իբրև ա յդ - պ իսին։ Ա յդ Է պ ա տճա ռը, որ հա յ ժողովուր- դը քաղաքական, տ նտեսա կա ն, ընկերա յին ամենադժվար պ ա յմա ններու մեջ իսկ , ի գին նյութական և բա րոյա կա ն մ ե ծ զ ո հ ո ւթ յո ւն ֊ ներու, շիներ ^ իր ա զգա յին Եկեղեցին' իր Հոգեկան պահանջքներուն գոհա ցում տալու և իր ա զգա յին գոյությունը պահպանելու հա մա ր։ Տառապանքներում ա մենեն դառնը ճա շա կա ծ հա յ ժողովրդին հա մար տԵկեղե- ցին Հա յկա կա ն նավա հա նգիստ մ'Է խ ա ­ղաղ;4, հեռու նախանձի և քինա խ նդրու­թ յա ն հոսա նքներեն. անոր գրկին մեջ հայը ինքզինք Կզգա շատ մոտ Աստուծո։

Այս տարի վերջա ցավ Կալկաթայի հա յոց Ս. Նազարեթ եկեղեցվո հիմնա դրության 2 50-ա մ յա կ ը ։ Ամբողջ երկու և կես դար այս մ ե ծ հաստատությունը հոգևոր սնոձնդ'՚է_մԽ ՝֊: տակարարեր Կալկաթայի հայոէթյա&ւ ՜ ՜-

Ս. Նազարեթ եկեղեցին Կալկաթայի քրիս­տոնեա կան առաջին եկեղեցին Հ , կա ռուց­վա ծ 1707 -ի ն և կնկա տ վի ամենահարոսւսւ հա մա յնքա յին եկեղեցին ա մբողջ Արևելքի մ եջ ։ Հ ա յ ժողովրդին պ ա տիվ բերող բա ր ե ­սիրական մ ե ծ հա ստա տություն մըն Է ա յս , որուն նյութա կա ն օժա նդա կությա ն շնոր­հիվ, ա մբողջ 136 տ ա րիներ, ա ռա նց ը ն դ ­հատման կա նգուն ւէ մնա ցել։ Կալկաթայի հա յոց Մարդասիրական ճե մ ա ր ա նը , որուն դրա սե ղա նն երուն առջև դաստիարա կվեր են հա զա րա վոր հ ա յ պ ատա նիներ ա նցյա լի ն մեջ և տակավին կդա ստիա րա կվին ա յս օր ։

Ա յժմ եկեղեցվո ա մսա կա ն 2 5 ООО ռուպ ի ի հասնող եկամուտին մեկ մասը կհատկաց- վի կա լկա թա հա յ չքա վորն/цып, իսկ մ ն ա ց ­յա լը ՝' Մարդասիրական ճեմ ա րա նին և ա յ/ բա րեսիրա կա ն նպ ա տ ա կներս հա մա ր։

Ս. Նա զա րեթ եկեղեցին իր ա մբողջ հարըս- ա ոլթյունը կպարտի ա յն ա զնվա հոգի, վ ե ­հանձն ո ւ եկեղեցա սեր մեծա հա րուստ նե- րուն, որոնք ի րենց կենդա նությա ն ժա մ ա ­նակ ա մբողջ իրենց աշխատանքը ու հետ ­մա հու բոլոր ի րենց հա րստ ությունը տ րա ­մադրեր ե ն ' նյութա պ ես ո ւ բա րոյա պ ես զո ­րա ցնելու հա մար կրոնական ա յս հա ստ ա - ։ո ությունը ւ

Թ եև պ ա յմա նները փ ոխ վա ծ են ա յսօր, սա կա յն Կալկաթայի հա յութ յա ն զգա ցումը մնա ցա ծ է ա նփոփոխ հա նդեպ իր դարավոր Ե կեղեցիին։ Կուսակցական վեճերե ու կռիվ-ներե■ հն-ղուՀ ա յս հեռավոր քա ղա քի հա յ բնա կչութ յա ն կարևոր մեկ մասը ա մեն կի-

րակի կփութա. դհսլի իր սուրբ Հա ճա րը, կղողա նջեն զա նգա կները .Հ ա յ Եկեղեցվո ո, պատարագի քա ռա ձա յն երգեցոսլոլթ յո , - նը կհնչե հա վա տ ա ցյա լներու հոգիին մեջ։ Նախանձելի հա յ գա ղ ութ ... Միջին Արևելքի ա ղգա յին-եկեղեցա կա ն կյա նքի անհաճելի մթնոլորտեն եկա ծ անձ մը ը լլա /ով , ի սկ ա .. պես կնա խ ա նձիմ ա յս փոքր գա գա թի ՞ս , . մհրաշքս կ յա նքին ։

V - տ ա րրեր հա ր ա ն վ ա ն ո ւթ յա ն , պա տ կա -

•|1Ա Կ Ս >11.3|> Л 1 .3 П 8 Ս

Տեղին է ա յստ եղ ճշտ ել, որ Կալկաթայի Ս. Նա զա րեթ եկեղեցվո պ ա տ վա բեր գիրքը նույնիսկ հալս օտ ա րներոլ, կպ ա րտ ինք ժ ո ֊ ղովրգի բոլոր խ ա վերոլ ո ւնե ցա ծ համաւթւր- ծա կցոլթ յա ն և իրա րհա սկա ցողութ յա ն' եկե- ղեց ակ ա ններ ու և եկեղեցվո վա րչությա ն ,'եպ։ Ա մբողջությա մբ Կա լկա թա յի հ ա յո ւ­

թ յուն ը կա պ վա ծ է Ս. էջմիա ծնին և անոր արժան ընտ իր Գահակալիէն' ա մենախորունկ զգա ցում ներով ։

Կիրակի, 1 9 5 7 թվա կա նի ն ո յեմ բե ր 2 4 -ի ն , շքեղ կերպ ով տ ոն ա իյմբվեց ա վ Կալկաթայի հա յոց Ս. Նա զա րեթ եկեղեցվո հիմնա դրու­թ յա ն 2 5 0 -ա մ յա կ ը ։

Ա ռա վոտ յա ն, հավարտ սուրբ պատարա­գի՛, հոգեհա ն գստ յա ն պաշտոն կա տ ա րվե- ց ա վ եկեղեցվո հա նգուցյա / բա րերա րներուն

Ъ и аЙ .Р Ы *' ե Կ եՂ ե ՅԻ Ն ,

նող բա րձր ա ս տ իճա ն ե կ ե ղ ե ցա կ ա նն ե ր , պ ե­տ ա կա ն ա ն ձնա վ ո ր ո լթ յո ւնն ե ր և տ ա րբեր եր կ ր նե ր ոլ պ ետ ա կա ն ն ե ր կ ա յա ցո ւց ի չն ե ր ։

Ա րա րող ութ յունները սկսա ն «Ուրա խ լերյ՝ շա ր ա կ ա ն ո վ , զոր ե ր գ ե ց ճ ե մ ա ր ա ն ի շ ր շ ա ֊ նա վա ր տ ն երեն տ ա ղա նդա վոր մ ե ն ե ր գ ի չ, ե- րիտ ա սա րդ Ա լբերտ Խ ա չեսա րյա ն, որոմ։ հնչեղ ձ ա յն ի ն քա ղ ցր ելևէջները հուզումով

Iե ց ո ւց ի ն ն ե ր կ ա ն ե ր ։։։ սրտ երը։ Երգչթն կ ըն ­կ երա կ ցեր եր գեհո նի վյ։ա դպ րա ց կա վա ր , դա շնա կա հա րուհի Ա լե ք ս յա ն , որա ն կպ ա րտ ինք հա ջո ղ ո ւթ յո ւնը :

Դ պ րա ց գա սը հա ջորդա բա ր երգեց « Սուրբ Ս ո ւր ր ս ֊ը , «Մ ա րմ ին Տէրո ւնա կտ ն օ -ը , «Ա- մ է ն : Հ ա յր Ս ուրբս-ը, «Հ ա յր մ ե ր » ֊ը և "Մի ա ծի նն ի Հ օ ր է ս -ն ։ Ա ռա ջին չորսը երգվե-ди/ն ք ա ո ա ձ ա յն , ղ եկ ա վ ա ր ութ յա մ բ գպրա- պ ետ ուհի օրիորդ Վ իվիեն Ա լե ք ս յա ն ի ։ Ս ե-

է « Ս !■ Ս. II !• 1. 1 9 6 8

ներդի բա ժինները մեծ Հաջողությամբ կա ­տարեցին տիկին Ջ ո յս Գրիգորյան, օրիորդ Վիվիեն Ա լեքսյա ն, պարոններ Ալբերտ Խա- չեսա րյա ն, Արդար Մինա սյա ն և Շահեն Մ ովսեսյա ն։

Երգչախումբը և մեն երգողները սքա նչա ց­ման արտահայտություններ խ լեցին առանց բա ցա ռությա ն բոլոր ներկա ներեն։ Անգամ մը ևս օտար ա յս ափ երուն վրա իր գո յո ւ­թյունը պահող բո ւռ մը հա յեր մեր սրբա - ձայն շարականներով հիացմունք ներշնչե­ցին օտար հարանվանությանց պ ատկա ­նող եկեղեցա կա ններով։, նույնիսկ հնդիկին ու մա հմեդակա նին։

Պաշտոնական արարողությւււններեն ետք, որոնք կատարվեցան եկեղեցվո մեշ, ներկա ­ները հյուրասիրվեցան զովա ցուցիչներով և անուշեղեններով եկեղեցվո բա կին մեշ։ Ե- կեղեցվո վարչության անունով տիար Գրի­գոր Հա րությունյա ն շնորհակալություն հա յտնեց Նորին Վսեմա փա յլություն կա ռա -

վարշուհիին և օտար հյուր երուն . որոնք ի- րենց ներկա յութ յա մբ պ ատված Էին Հ ա յ Եկեղեցին և հայ հա մա յնքը։

Ս. Նազարեթ եկեղեցվո հի ւէնա դրությա ն 25 0-ա մ յա տոնա կա տ ա րությա ն ա ռթիվ եկե- ղեցվո վա րչությունը և հոգևոր հովիվները ստ ա ցա ծ են բա զմ ա թ իվ հեռագրեր և ն ա ­մա կներ, որոնցմե հիշենք մա նա վա նդ 'Լ ե ֊ հափառ Հա յրա պ ետ ի և Երուսաղեմի հա յոց պարտիարք ա մենա պ ա տ իվ Տ . Տիրա ն ա րքե­պիսկոպոս Ներսոյա նի գրութ յունները։

Ա յս ա ռթիվ կշնորհա վորենք Կալկաթայի հոգևոր հովիվներ Տ . Ա րամայիս քահանա Մ իրզա յա նը, Տ . Պողոս քահանա Պետրոս- յա ն ը , Մադրասի հոգևոր հովիվ Տ . Եղիա- ղար քահանա ՛Քեշիշ յա ն ը և եկեղեցվո վա ր­չութ յա ն ա նդա մները, որոնց տ ա րա ծ ա շխ ա ­տանքն երուն շնորհիվ Ս. Նա զա րեթ եկ ե ղ ե ց­վո հիմնա րկությա ն 250-ա մ յա կ ը ա նցա վ մ ե ծ հա ջողությա մբ։

ԱՍԱՏՈԻՐ ԳՑՈԻԶեԼՑԱՆ

Եթովպահայերի նորընտիր և երիտասարդ Հովիվ հոգեշնորհ Տ . Ջա վեն ա բեղա Արզ ո լ. ման յա ն ի ' Վեհափառ Հա յրա պ ետ ին ոսլղաձ10 դեկտ եմբեր թվա կիր նա մա կ.զեկուցա գրիս քա ղվա ծա բա ր հրա տ ա րա կում ենք որոշ տ ե ֊ ղեկություններ' եթովպ ա հա յ թե մ ի ա զգա . յի ն -ե կ եղ եցա կ ա ն կ յա նքի և կա զմա կերպ ո, - թյունների մա սին։

Հոգեշնորհ Տ . Ջա վեն ա բեղա ն Կիլի կ .ա ք, միա բա նությա ն խ ոստ ումնա լից ա նդա մնե- րից մեկն կ, որը Եթովպ ա հա յ գա ղութա յին ժողովի կողմից հրավիրվել կ Ե թ ո վ պ ի ա յո վ հա յ գաղութի հոգևոր հովվությա ն պաշ­տ ոնին, Եգիպտոսի հա յոց բա րեխ նա մ ա- ռաշն որդ գերա շնորհ Տ . Մ ա մբրե ա բքեպ իս. կոպոսի հ ա մ ա ձա յնո ւթ յա մ բ։

Եթովպա հա յերի հոգևոր հու/իվյ, 1957 թվա կա նի հոկտ եմբերի 2 1 -ի ն , Բ եյրութից,Երոլսս։,/ ե մ ---Կա հիրե--- հա րթ ում ճա նա պար-'ո վ ժա մա նում է Ա դդիս-Ա րերա և պատշաւ', հա րգա նքով ը նդունվում գաղութի կողմից,

Հոգևոր հովվի առաջին պ արտա կա նու­թ յո ւ ն կ լի ն ո ւմ ծա նոթա նա / թ եմ ի ա զ գ ա ֊ յի ն -ե կ ե ղ ե ցա կ ա ն կ յա նքին և «պատրաստեք կարելի մա նրա մա սնություններով տ եղեկա - դիր մ ր , որ ներկա լա ցն եր գւսդութր իր ա մ­բողջա կա ն պ ատկերին մեջ և հանձնեք Վ ե ­հափառի բա րձր նկա տ ա ռմա ն ի գիտ ությունս։

Ամեն կիրակի պատշաճ հա նդիսությա մբ ւ /դ դ ի ս ֊Ա բ ե ր ա յի հա յոց V. Գևորգ ե կ ե ղ ե ֊

ց ո ւմ մա տ ուցվում է սուրբ պ ա տ ա րա գ, որի ընթ ա ցքո ւմ Վեհա փառ Հա յրա պ ետ ի անոմւից հետո հիշա տ ա կվում է նաև Եթովպիա/ի " պատվական քրիստ ոսա սեր կա յս եր ' Վեհա ­փառ Հ ա յլե Ս ե/ուսեի ա նունը» ։

Եթովպահայ գա ղութի հա վատաց յա լն երի սրտ ում միշտ վա ռ է аսերը և հա վա տ ա ր­մությունը հա նդեպ II. էջմիա ծնի և ԶերդՎ եհա փ ա ռությա ն»,--- դրում կ հոգևոր հ ո վ ի ֊վր:

Հոգեշնորհ Տ . Ջ՛ովին ա բեղա ն պ ա շտ ոնա ­կան ա յրելութ յուն կ տվեք Հա բեշ Եկեղեցու պետ Արա Վասիքիոււ ա րքեպ իսկոպ ոսին,

նրան հա ղ„րդելո լ Վեհափառ Հայրապետհ ոո ջո լյն ները , Հ ոգ1լպ, հովիվն « Д А " 7 ֊

պատշաճ մեծա րանքով հաբեշական Լոքե '

1 ш \ПТ ^ Կձ ղ մ հ ՛ *Ի հ ա յ ո ւ թ յ ա ն Հ րս

Ե թ ովպ ա հա յ գա ղութը ինքն ես մԼօ Հ. լ ո ս է ս օ օ օ.ոա սյվա ծ մ ա յր ա ք ա ղ ա ք 5 3 հ ո գ ի Դ ի ձ ՜ Դ ա վա յում (Հա րա ր նա հա նգ), 34 հոգի Զ ի ֊ բուտ ի ում (Ֆ րա նսիա յի նա Հա նգ), օշ Հ . Ա սմա րա յում (Էրիթրիա ) : Գ1

եթովպ ա հա յ գաղութի ա զգա յին-եկեղեցա . կան կյա նքը վա րում է 7 հոգուց բաղկացած 1)1»ո,|պաք,այ գաղութային ժոզովը, որն V ա ըրվում կ 4 տարին մի ա նգա մ գաղութի կողմից, ժ ո զ ռ էը հաստատվում կ Եթովպիա, յի ներքին գործերի մինիս արության ի ց և Եգիպտոսի հա յոց ա զգա յին առաջնորդարա­նի կողմից, Եթովպահայ գաղութային ժո­ղովի նախագահն կ օրվա հոգևոր հովիվը,

Եթովպահայ գա ղութային ժողովի у կբխ ո ւմ Ուսումնական խորՏոււ-ււր. որն զբա ղ­վում կ դպրոցական հարցերով, և եկեղեցա­կան հոգաբարձությունը: Պետության առաջգա ղութա յին ժողովն կ պատասխանատու եթովպ ա հա յ ազգա յին-եկեղեցա կա ն գործու­նեությա ն հա մա ր։

Մինչև 1944 թվականը Ա դ դ ի ս ֊Ա բեբա յում չի եղել Հա յկա կա ն Եկեղեցի, թեև շատ կա ­նուխ ից գաղութն ունեցել կ իր փոքրիկ մա ­տուռը՝ աղոթքի և պաշտւսմունըի համար։

Ա դդիս-Ա բերա յի հա յոց Ս. Գևորգ եկեղե­ցին կա ռուցվել կ 1934 թվա կա նին, ա զգային բա րերա ր Միհրան Մուրադյանի ծա խքով, ի Հիշատակ իր հա նգուցյա լ հոր՝ Գևորգ Մու­

րա դյա նի, Այս (՚ եկեղեցու հիշատակարան/։- «եկեղեցիս Ս. ԴԼու-գ շինեցաւ արդեամթք

)■ ձւսիւխՐ Միհոսնայ Մուոււտեան յանուն ե

ւանմահ-ւխաւոակ հոգելոյս ֊ Адс-հւրու ԳԷոր ֊ пш| Մուր՚ատեան ւամի Տեսան 1934 ե ի Р “ Ф В քւա՚ւոց Ռ ս ^ ֊ի հա յր ա պ ե տ ա ր 1 ա ն ^ ա |1 & .կա­րենա! 4ե6ա փա ո Կաթողիկոսի, ի պատւփաւ- ֊ քութեան Սրրոյ Սաղիմսւյ Տեսւոն Թուպոմայ

' սրոսւղան արքեպիսկոպոսի. Ի պատրիարքու- թեսւէ 4 . Պոլսոյ Տեաոն Մեսրոպւսյ սրբսւղան արքեպիսկոպոսի»:

Եկեղեցու հիմնարկեքը կատարվել է 19 2 8 թվականին հոգելույս Տ . Գևորգ արքեպիս­կոպոս Արսլանյանի կողմից, իսկ օծումը 1944 թականին եգիպտահսւյոց ա ռաշն որդ գերաշնորհ Տ . Մամրրե արքեպիսկոպոս Սի­րուն յա նի կողմից։

Ա յժմ եկեղեցու ներքին մա սը' որմանկար­ներով, սյունա զա րդումներով, յոլղաներկու-ւ'- Ներով և կահավորումով, նախանձելի վի­ճակ ունի ա յն օրից ի վեր, երբ գաղութի նորակազմ Հ ա յ տիկնանց եկեղեցա սեր մ ի ո ւ­թ յունը, ավելի քան 2 0 0 0 անգլիական ոսկի ւչոյացնե/ով, հիմնական նորոգությա ն են­թարկեց տաճարը։

Գաղութի մ ե ջ , ւէնա յուն կ ա մ ա յց ե լո ւ հ ա նգա մ ա նքով, գ տ ն վ ա ծ են Տ . ՜Գևորգ ա ր ք ­եպ իսկոպ ոս Ա ր սլա նյա ն, Տ . Մ ա մ բր ե ա ր ք ե ­պ իսկոպ ոս Սիրուն յա ն , Տ . Հ ո վ ս ե փ ե պ ի ս կ ո ­պոս Կ ա րա պ ետ յա ն, Տ . Եղիշե եպ իսկոպ ոս Տ ե ր տ ե ր յա ն , Տ . Հո վհա ննես ա վա դ քա հա նա Կ ևհերյա ն, Տ . Մ կրտ իչ քա հա նպ .Չ լղ ա տ յա ն , Տ . Վարդան քա հա նա Տ ե ր Ա ս ա տ ո լր յա ն ։ Եկե­ղ եցի ն ունի ի ր հ ո գ ա բա ր ձ ո ւթ յո ւն ը ' նշա ■

նա կվ ա ծ Գ ա ղութա յին ժո ղ ով ի կ ո ղ մ ի ց ։

Ա դդիս-Ա բեբա յի հա յոց դպրոցը իր հեր­թին կա ռուցվել Է Մատթիկ Գևորգովի նվի­րա տ վությա մբ, 1932 թվա կա նին։ Դպրոցը երկհարկանի մի դեղեցիկ շենք Է լուսավոր պատուհաններով, ընդարձակ բա կո վ և ա յլ • անհրաժեշտ հա րմա րոլթյոմւներով։ Ա յժմ դպրոցն ունի 180 երկսեռ աշակերտ, որոն­ցի ց 95 հոգի նախակրթարանի բա ժնում , 8 5 հոգի մա նկա պ ա րտեզում։ Դպրոցի ուսուց­չական կա զմը բա ղկա ցա ծ Է 1 8 հոգուց։ Դպրոցի տարեկան ր յա շե ն կա ղմա մ Է 45 000

Լ թ ո վ պ ա կ ա ն դ ո լ լ ա ր , Ա որուն կ ե ս ը Հ ՛մ ի ա յն կ ա ր ե լի կ ը լ լա ա պ ա հ ո վ ե լ ա չ ա կ ե ր տ ն ե ր ե ն ւ> ։

Գղ/յզաթի ձ ո ց ո լմ գօրծոսք ~1& ՜Ռւս ումնա - կան խորհուրդը, Եկեղեցասեր հայ տիկնանց միությունը' կա զմվա ծ 1955 թվա կա նին, ունի 1 2 0 ա նդա մ, մեծա պ ես նվիրվա ծ եկեղեցու պ ա յծա ռությա ն ա շխ ա տ ա նքներին։ Եկեղե­ցասեր տ իկնա նց միությունը իր հանգւսնէս- կա ծ 2 0 0 0 ա>նգւի։սկան ոսկի գումարր վեր­ջերս հատկացրել Է Ս. Գևորգ եկեղեցու վէ րա նորոգությա ն և եկեղեցին ապահովել /, եկեղեցա կա ն զգեստ ներով, շա պ իկներով, սպ ա սներով. կահավորվեւ Է նաև ա զգա յին առաջնորդարանը։

Ա դղիս-Ա բեբա յոսէ կա - նա և . Հա յկա կա ն Բարեգործական Ընդհանուր Մ իությա ն մա ս­նա ճյուղ 1 0 0 ա ղա մներով։

Գաղութում գործոսէ Է նա և Հ ա յ սւիկնսւն<| րարեսիրսւց միությունը 1 9 5 6 թվականիցւ Այս միությա ն գլխ ա վոր նպատակն Է օ գ ն ե լ . СГթշվառին ու դժբա խ տ ինа, մասնավորա պես Ազոմւիեի (Լիբա նա ն) Ազգա՜յին բ ո ւժ ա ր ա ֊ րա նին, ընդհանրապես ւսղքատ ուսա նողնե­րին և քաղաքի աղքատ հիվա նդա նոցներին։

1 9 3 9 թվա կա նից ի վեր եկեղեցու պայծառ ռությա ն համար գործոսէ Է Մուրատյան էրղ-1 ֊ա խ ո ւմ բ ը , ղեկա վա րությա մբ պր. Ներսե и Ն ա լբա նդյա նի։ Սուրբ պատարագին ե ր գ ՛ի ։՛!Է Եկմալյան պ ա տա րա գը։ Բացի ա յդ , երգչա ­խ ումբը վերջերս կա զմա կերպ ել Է համեր։/ - ներ, երգա հա նդեսներ, օրինակ՝ а Սոս և Վար­դիթերի երգա խ ա ռն դրաման և VԱրշին մա ։ ալանՏ օբերեա ը։ Երգչա խումբը վերջերս նշել Է Կոմիտաս* վարդապետի հիշատակըերգա հա նդեսով։

Գաղութն ունի նաև իր մարմնա մա րղա - կան «Արարատ» մ իութ յունը, ս՛պորտի՛ իր սեփական երկհարկանի շենքր, մ ա րդա դա շ ֊ տ ը, 1 2 0 անդաւէներով։

Ա յս րոըորի մա սին հա դորգե/ով Վեհափառ Հա յրա պ ե՚ւոին, հոգևոր հովիվը խ նդրում Լ Վ եհա վուռ Հա յրս/պ ետ ի օրհնությունները « ե : թովպ ա հա յոց՛ և մ եղ ի , աստվածահաճո մեր գոըծեըա ն հա ջողության ի իւնդիրու

Պ Ա Տ Մ Ա - Բ Ա ն Ա Ս Ի Ր Ա Լ կ Ա նՊՐՈՖ.-ԴՈԿՏ Ь. ՏԵՐ-ՄԻՆԱՍՅԱՆ

*ԱՌ հճԱ Վ.ԱՆՔԻ ԱՐՅԱՆԱԳՐՈհ^ՅՈԱՆՆԵՐԻ ԱՌԹհվ.ա տ մա կա ն գիտ ությունների թ ե կ . նած՛ու, հնագյետ Հ . Եղիա զա րյա նը «էջմ ի ա ծի ն» ա մսա գրի 1 9 5 6 թ վ ա ֊

- " С О '1 ^ У1П— 1Х համա րում, էջ— 8 5 , լո ւյս \է ընծա յե լ аՀա ռիճա

վանքը և նրա վիմա գրությունը» վերնա գրով հոդվա ծը, իսկ ն ո ւյն ա մսա գրի 19 5 7 թ վա ­կանի I համարոսԲ, էջ 57--- 6 3 , տ պ ա գրվա ծԼն նույն հեղինա կի ը նթ եր ցմ ա մ ր , ա յդ վանքի28 ա րձա նա գրությունները։

Թեև ա յդ ա րձա նա գրությունները մ ե ծ մ ա ­սա մ բ հա յտ նի էին բա նա սերներին ա յնպ իսի ա շիյա տ ոլթ յունների/յ, Ինչպ իսիք են Ալիշանի «Շ իրա կո-ը (Վ են ետ ի կ, 1 8 8 1 ) , Ա. Մ խ ի թ ա ր ֊ յա ն ի «Պ ա տ մ „,թ ի ,ն մենա ստ ա նին Հա ռի ճա յ» (Թ իֆ ւիս, 1 8 5 6 ), Մ . Բժշկյա նի ւ ՚ճա նա պ ա ր- հորդոլթիւն ի ԼեհաստանX. (Վ ենետ իկ, 1 8 3 0 ) , ինչպ ես նաև Ս. Զ ա լա լ յա ն ի և Հ . Շա հխա - Սունյանի տ ե ղ ա գր ո լթ յ ո ւններից և ա յլն , ա յ-ն ուա մեն ա յն ի վ ողջունելի է Հ . Եղիաղարյանի ձեռնա րկա ծ գործը ի բր և մի ա մբողջակա ն ա մփ ոփ ում Հա ռիճա հռչա կա վոր մ ենա ս­տանի վիմա գրությունների, մա նա վա նդ որ, ինչպ ես ա սում է նա , «ա յդ բոլոր ա շխ ա տ ու­թյուններում ևս կան նկա տ ելի ա նճշտ ություն­ներ ու սխ ա լներ, մա նա վա նդ վիմա գրություն­ների ընդօրինա կմա ն և վերծա նմա ն ո ս լղ ո ւ ֊ թ յա մ բ ս ։ Ուրեմն, պ ետք էր սպ ա սել, որ Հ . Եղիա զարյա նը տ ա լու է մ ե զ հիշվա ծ վիմ ա ­գրությունների մ ի ա նգա մ ա յն ճշտված և սխ ա լներից զ ե ր ծ ընդօրինա կություններ կա մ վերծա նումներ։

Ս ա կա յն, դժբա խ տ ա բա ր, Հ . Եղիազարյանը մի բանի ա ռա նձնա պ ես կարևոր դեպ քերում

ա վել է ո չ մ ի ա յՆ անճիշա ոլնույնիսկ միա նգա մա յն անընդունե,/, ընթեր. ցումներ որոնք գրավեցին մեր ո լշա ղ ր ո ,֊թ յունը և ա յս փոքրիկ հոդվածի պատճառդ ա ր ձ ա ն ։

Ա ) Հ . ԵդիազարյպքԱի առաջին խոշոր ,/րի. պ ումը վերա բերում է «երջանիկ ծերոլնի»յ ՚! ,լ ՜էՈՐ առա? ն"ՐԴԻ տապանագրի տարե- թ վին ։

Հիշա տ ա կելով, որ Գրիգորը, վանքը հ ա ֊ ր յո լր տարի ավերակ մնալուց հետո, վերա­հա ստա տում է ա յն և հավաքում մեծ թվով մ իա բա նություն՝, համաձայն Ս. Գրիգոր ե . //եղեցմէլ վրա փորագրված անթվական ա ր.

/ ձա նա գրությա ն, Հ . Եդ],ազարյանն այնուհետև շա րունա կում է . « Ստույգ հայտնի չէ նաև Գրիգորի վա հանա հայրոլթյան ժամանակը։ Հառիճա վանքի պ ա տ մությա մբ հետաքրքրվող համարյա բոլոր բանասերներն ու տեղագիր­ները հիմք են ընդունում Հա ռիճ գյուղում ե- ղա ծ գերեզմա նոցում գտնվող մի գերեզմանի •ոապանագրությոլնը (Հ . Եղիաղարյանի ժողո­վածուի ԻԵ ա րձա նա գրությունը), որի տարե- թիվը բոլորի կողմից ընդօրինակված է ՈԷԴ (1 1 8 5 ) թվակ անը և որի հա մաձա յն դա Հա -ոիճա վանքի երկրորդ վերա շինության առա- ջին ա ււա ջնորգ Գ րիգոր վա րդա պ ետ ի դ ե ր ե գ ֊

• Հա մ ա պ ա տ ա սխ ա ն ա րձա ն ա գրութ յա ն մ եշ մեծ

|'վ ւ»վ մ ի ա բ ա ն ո ւթ յո ւն Հա վա քելու մա սին խոսթ չկա ,

ա յն տ ե ղ ա ս վա ծ է . «Ե ս Գ րիգոր ա ոա շնորդ и ուրթ ո ւխ ­

տիս Հ ա ո ի ճ ա յի շինեցի զտ եղ ի ս ն նգե ա ն ի մ ո յ ի հա -

ր ի ւր ա մ ե ա յ կործա նմա նԼն և կ ա ր գե ցի ա րս րնտ րետ ւ./

և խ րա տ եա /ս ա ւրինա ւրն Ա т п т А п / . ..X *

42( л 1Г М В ի I 1 95Տ

մ ա ն ն է » . - Հ . Ե ղ ի ա զ ա ր յ ա ն ը ա յ ս ե զ ր ա կ ա ց ո ւ ­

թ յ ո ւ ն ը պ ա ր զ ա պ ե ս թ յ ո ւ ր ի մ ա ց ո , թ յ ո ւ ն է Հ ա ­

՛ մ ա ր ո ւ մ . . ո ր ո վ հ ե տ և , - ш и п и ! է ն ա . - 4 ’ Հ ֊

յ ա լ գ ե ր ե զ մ ա ն ի տ ա պ ա ն ա գ ր ո ւ թ յ ա ն տ ա ր ե ֊

թ ի վ ը ո լ թ ե Ո ԼԴ ( 1 1 8 5 ) , ա յ լ ՌՄԻԲ ( 1 7 7 3 ) թ վ ա կ ա ն ն Է » ։ Ա յն ո ւ հ ե տ և Նա մ ի ա ն գ ա մ Է, ( Է . 8 2 ) կ ր կ ն ո ւ մ Է ա յս մ ի տ ք ը և Հ ի շ յա լ գ ե ­ր ե զ մ ա ն ը հ ա մ ա ր ո ւ մ Է Ժ Ը գ ա ր ի ե ր կ ր ո ր դ կ ե ­ս ի ն ա պ ր ա ծ մ ի ա յւ ծ ե ր ո լ ն ի Գ ր ի գ ո ր վ ա ր ­

դ ա պ ե տ ի տ ա պ ա ն ը , ո ր ը պ ե տ ք Է ~ ա " Ի ձ “ վ ա ն ք ը վ ե ր ա կ ա ն գ ն ա ծ լ ի ն ի ո չ շ ո ւ տ ք ա ն Ժ կ գ ա ր ի կ ե ս ե ր ի ն մ ի ա յն , ե ր բ « Ա ր և ե լ յա ն Շ ի ր ա ­կ ը գ տ ն վ ո ւ մ Էր Վ ր ա ս տ ա ն ի տ ի ր ա պ ե տ ո ւ թ յա ն

տ ա կ ւ

ե ր կ ր ո ր դ ա մ ա յա ց մ ա ն մ ա ս ի ն Է խ ո ս ք ը ; ե ր կ ­ր ո ր դ , բ ։ ։ լ ո ր ո ։Ա ։ն ա ն հ ա ս կ ա ն ա լ ի Է , թ ե ի Ն '

տ ա ր բ ե ր ո ւ թ յո ւ ն կ ա ւ< ե ր կ ր ո ր դ վ ե ր ա շ ի ն ո ւ - թ յա ն : և < ւհ ա ր յո ց ւ տ ա ր ի ա մ ա յի ւէ ն ա /ո ւ ց

հ ե տ ո վ ե ր ա շ ի ն մ ա ն ո մ ի ջ և ։ Չ Է ' " / ' 1'ն Р Է՛ -■ Ե ղ ի ա ղ ա ր յա ն ն Էլ ը ն դ ո ւ ն ո ւ մ Է , ո ր Ս ե լջ ո ւ կ յա ն ա ր շ ա վ ա ն ք ն ե ր ի ժ ա մ ա ն ա կ , հ ա տ կ ա պ ե ս 1 0 6 4 թ վ ա կ ա ն ի ն , ա վ ե ր վ ե լ և ա մ ա յա ց ե լ Է ն ա և Հ ա ռ ի ճ ա վ ա ն ք ը , և IԱՕ տ ա ր ի ա մ ա յի ։Ո ։ա - լ ո ւ ց հ ե տ ո ն ո ր ի ց վ ե ր ա շ ի ն վ ե լ Գ ր ի գ ո ր վ ա ր ­դ ա պ ե տ ի կ ո ղ մ ի ց , ո ր ի ն հ ա ջ ո ր դ ե լ Է Պ ե տ ­ր ո ս վ ա ր դ ա պ ե տ ը ։ Ա յղ վ ե ր ա շ ի Ն ո ւ թ յւ ս ն ր

պ ե ս ւք Է կ ա տ ա ր վ ա ծ / ի ն ի , ո ւր ե ւՈ ւ. շ ո ւ ր ջ 1 1 7 0 - ա կ ա ն թ վ ա կ ա ն ն ե ր ի ն , ո ր մ ի ա ն գ ա մ ա յն

Ц Ш|1 1 _ ՀԱՈ-ԻՃԱ ՎԱՆՔԻ ԱՌԱՋՆՈՐԴ ԳՐԻԳՈՐԻ ՇԻՐՄԱՔԱՐԸ

Ա մ ե ն ի ց ա ո ա ջ պ ե տ ք Է ա ս ե ն ք , ։ ։ր ե ր կ ո ւ Գ ր ի գ ո ր ա ռ ա ջ ն ո ր դ Հ ա ռ ի ճ ա յի ը ն դ ո ւ ն ե լո ւ պ ա տ ճ ա ռ ա բ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ը խ ի ս տ տ ա ր օ ր ի ն ա կ

Է ։ Հ . Կ ղ ի ա զ ա ր յա ն ն ա ս ո ս է Է ՝ V Բ ա ց ի ա յդ ( խ ո ս ք ը տ ա պ ա ն ա դ ր ի թ վ ա կ ա ն ի մ ա ս ի ն Է ) ,

տ ա պ ա ն ա գ ր ո ւ թ յա ն մ ե ջ ո ր ո շ ա կ ի ա ս վ ա ծ Է, ո ր ն ա վ ա ն ք ի ե ր կ ա ր դ վ ե ր ա շ ի ն ո ւ թ յա ն ա ֊

ս ա ջ ի ն ա ռ ա ջ ն ո ր դ ն Է , ի ս կ ն ա խ ո ր դ ա ր ձ ա ­

ն ա գ ր ո ւ թ յա ն մ ե ջ ա ս վ ո ւ մ Է , ո ր վ ա ն ք ը հ ա ­

ր յո ւ ր տ ա ր ի ա մ ա յի մ ն ա լ ո ւ ց հ ե տ ո ն ա վ ե ր ա ­շ ի ն ո ւ մ , շ ե ն ա ց ն ո ւ մ Է . պ ա ր զ Է , ո ր գ ա վ ա ն ք ի ա ռ ա ջ ի ն ա մ ա յա ց ո ս է ն Է և ո չ թ ե ե ր կ ր ո ր դ ը , ո ւ ս տ ի Գ ր ի գ ո ր ա ն ո ւ ն ո վ ա ռ ա ջ ն ո ր դ ն ե ր ը մ ե -

՚1 Ը ա ր ձ ա ն ա դ լա ւ թ յա ն մ ե ջ , ի ս կ մ յո ւ ս ը տ ա ­պ ա ն ա գ ր ո ւ թ յա ն , տ ա ր բ ե ր մ ա ր դ ի կ ե ն յ ։ (Է ջ 8 0 — 8 1 ) ։ Ն ա խ , ա ն հ ա ս կ ա ն ա լ ի Է , թ ե ի ն լ

■ .'ա մ ա ՚ւղ ա ս ւա ս խ ա ն ո ւ ։) ՝ Է պ ա տ մ ա կ ա ն ի ր ո ղ ո ւ ­

թ յա ն ը և ա ր ձ ա ն ա գ ր ա կ ա ն ։ո ։Է յա լ ն Լ ր ի ն , ո ր ո վ ­

հ ե տ և Հ ա ռ ի ճ ա յի գ ե ը ե զ մ ա ն ա ա ա ն ը գ տ ն վ ո ղ տ ա պ ա ն ը ի ր ո ք պ ա տ կ ա ն ո ս է է վ ա ն ք ի ե ր կ ֊

բ ո ր դ վ ե ր ա շ ի ն ո ւ թ յա ն ա ո ա ջ ի ն ա ռ ա ջ ն ո ր դ

Գ ր ի գ ո ր վ ա ր դ ա պ ե տ ի ն ։Թ յո ւ ր ի մ ա ց ո ւ թ յո ւ ն ը մ ի ա ն գ ա մ ը ս ւ դ մ ի շ տ

վ ե ր ա ց ն ե լ ո ւ հ ա մ ա ր ա յս ւ ո ե ղ դ ն ո ւ մ ե ն ք ՛հ ի ­շ յ ա լ տ ա պ ա է ւի լ ո ւ ս ա ն կ ա ր ն ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւ ­

թ յ ա մ բ հ ա ն դ ե ր ձ ( ն կ ա ր 1)2;

2 Ա յս հ ո դ վ ա ծ ւււմ բ ե ր վ ա ծ լո ւս ա նկ ա ր ն ե ր ն ստ ւսըեյ

ե ն # Հ ա յկ ա կ ա ն ՍՍՌ Գ ի տ ո ւթ յո ւն ն ե ր ի ա կ ա դ ե մ ի ա յի

Պ ետ ա կա ն պ ա տ մ ա կ ա ն թ ա ն գա ր ա ն ի ւյ, որի հա մա ր

շնո րհա կա էութ յուն ե ն ք հ ա յտ ն ո ւմ թ ա ն գ ա ր ա ն ի դ ի ր ե կ ­

տ որ ս ւր ո ֆ .-դ ո կ տ . Կ ա րո Ղ ա ֆ սպ ա րրււնէնէ

1»ЗЯ к .4 II I՛ ււ .г |.

Տա պ ա նա գրի թվա կա նր վերջո,,г մի ։իոր,, ա ղա րտ վա ծ է , բ ա յց Ի Թ Հ (ի թ ո լի ն Հա յո ց), տա ռերից Տեսա պար։/ կա րդա ցվում են /?/ տ ա ռերը, իսկ Ռ Մ ֊ի հետք ա նգա մ չկա , !կ, րորգ տառը Դ է եղել, թե է կ լ ;մ Ր՝, ա յս դեպ . բում նշա նա կություն չունի, որովհետև ղրա­նով կ կ տ վ ե ր միա յն Գրիգոր վարդապետի մահվան թվա կա ն/,՝ И 8 5 , 1 1 8 8 կա մ 1191) թվա կա նին։ Մենր ձիշա ենք 'ա մուրում վ ե ր ֊ ջի նը ' 1 1 9 0 -ը , ահա թե ինչու,

Գրիգորի հաջորղ Պետրոս վա րդապետի ա ֊ աս ջին թվա գրվա ծ ա րձա նա գրությա նը կրում Լ ՈԽՍ. (1 1 9 2 ) թվա կա ն/ , , որի մեջ ասվաձ Լ ՛՛ Կա մա լն Աստուծո յ մեք Հա ոիճեցիքս հա յր Պետրոս և ա յլ եղբա րքս սա հմա նեցա ք ի տ ա մ, ի տապանակի ի մ աս, ուռն պ ա տ ա րս,- գել ղՔրիստոս յա նուն Գրիդորոյ փոխանակ ար դե ա նց իւրսց. . . » , Ա յս ա րձա նա գրություն,, գտ նվում է Գրիգորի իրեն ա րձա նա գրության (1 0 0 -ա մ յա կործա նումից 'ե ս ,,, վանքը վե­րաշինելու մ ա սի ն) ներքևը և լա վա գույն ա . պա ց ո ւյց է հիշվա ծ բոլոր ա րձա նա գրություն­ների մ ի մ յա ն ց հես, կա պ վա ծ /ի ն ե լո մ ։. Ա յս- պես ուրեմն, կա սկա ծ չի կարող /ի ն ել, որ ՚Ի 21ա1 դևրեղմա նր Հա ոիճա յի երկրորդ չ ի . ն ութ յա ն առաջին առա ջնորդ Գրիգորի կամ, որ նույնն է, իր սննդյա ն տեղին հա րյուրա մ­յա կործա նումից հետո վերաշինող Գրիդ,,/, առաջնորդի գերեզմա նն է , որի մա հից ա ն ­միջա պ ես հետո հա ռիճեցիք Պետրոս ա ռա ջ­նորդի գլխ ա վորութ յա մբ նրա հիշա տակ/, ՛< ։/ ։„ ֊ խանա կ արդեւսնց իլրոցս հա րդելո, համար պ աաարագի հա տուկ որ են սա հմա նում։ Պետք է ա սել, որ հնագրական տ եսա կետ ից Լ/ ա յդ աապանր իր ա րձա նա գրությա մբ չի կարող Ժ Ը դարի վերջին ււ/աւոկաներ

Բ ) Հ . Ն,լիս, դար յ ա նի երկրորդ և ավելի ա նհեթեթ վրիպ ումը վերւսրերա մ է Իրեմիա երաժշտի գերեզմա նի ա րձա նա գ/ւությա նր ։ Մ եզ քիչ երա ժիշտ ներ են հա յտ նի հա յոց պս,ս, մ ութ յա ն ի ց և ա յդ քչերից մեկը հր ե մ իա երաժիշտն Լ, որի դերեղմւսնը գա նվոսՏ է Հ ա ֊ ռիճա յի մ եծ գերեզմա նս,տ ա նը, վերևում հիշ­ված Գրիգոր վա րդապետի տա պա նի կոդքիք,'՝՝:

3 Մ ե ն բ ւ/ / / ե ր կ ր ո ր գ ե ր ա ժ շ տ ի ե ր ե զ մ ա ն է լ ւո հ ս ել

ե ն բ Р յո ւ ր ա կ ա ն ո ս է ւ Ա յն տ ե ղ / / Հ ի ն ղ ե ր ե զ մ ա ն ա ա ա ն ը ւ

Ա զ յ յ բ ի հ Р յ ա / /ա կ ա ն ի մ իք և , մ ի Հա մ ա ր յ ա ա հ ո ւն ի ն Հա ­

վ ա ս ա ր վ ա ծ տ ա ւի ա կ // ե ր ե ղ մ ա ն /ս բ ա ր կ ա , ո ր ի /Էյ/ш ա յժ մ

Հ ա զ ի վ ն շ մ ա ր ե յի տ ա ռ ե ր ո վ դ ր վ ա ծ Հ ՝ *՛ Ա ո ա ա ն ա ւր ա ն ֊

կ ե ա չ գ ն ի ո ղ ո ր մ ե լ ի . . . ( ա ն ո ւ ն ն ա ն ր ն թ հ ո ն ե լի ւ . մ ն ա -

յ յ ե լ ե ն մ ի ա յ ն . . , ր . .ի ս ւ ո ա ո ե ր ը ) լո ե ա լ ձ ա յն ո /թ ե /ս մ ր

բ ն ա ր ս բ ա /լ ց ր ա ր ա ր ր ա /ւ ա Վ ե ր ք ի ն բ ա ռ ե ր ի / / պ ե տ բ կ

ե զ ր ա կ ա ց ն ե լ , ո ր ե ր ա մ շ տ ի գ ե ր ե ղ մ ս ն Հ ա յն ւ Ա ր ձ ա ն ա ­

գ ր ո ւ թ յո ւ ն ը կ ա ր գ ա ւ/ե լ ե ն բ / 0 2 2 թ վ ա կ ա ն ի ս ե պ տ ե մ ­

բ ե ր ի ն Հ ա ն գ ո ւ ց յա լ ա ր ե գ ի ն ե պ ի ս կ ո պ ո ս ( Հ ե տ ա գ ա ­

յ ո ւ մ Մ ե ծ ի Տ ա ն ն Կ ի չի կ ի ո Կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ) Հ ո վ ս ե փ յա ն ի

հեէՈ1 . . . . *

- - ւ м Հ Հ : : 2 ' էի

........ի ե ն բ գ ն ա ց ե / կրեմիս, երաժշտի

I.;

նկա ր 2 _ ЬР Ы П -а 1ւՐԱԺք.Տ1՛ 'Ц |р ||р .1ги .Ш 1.и ап

գ ե ր ե զ մ ա ն ի ն և ե ս կ ա ր ո ղ ե մ վ կ ա յե լ , ո ր մ ե ն ք

ե ր կ ո ւ ս ո վ Էլ ւ ս մ ե ն ա ն դ ա մ «Կ ր ե մ ի ս , ե ր ա ­

ժ ի շ տ Я Է ի ն ք կ ա ր դ ա մ դ ե ր ե դ մ ւ ս ն ա խ ա չ ի վ ր ա

և Կ ո մ ի ա ա ս վ ա ր դ ա պ ե տ /, ս ա ս տ ի կ Հ ո ւզ վ ո ւմ

Էր ո ւ զ գ ա ց վ ո ւ մ ՝ ի ր ն ա խ ո ր դ ն ե ր ի ց մ ե կ ի ) ։

տ ե ս ն ե լ ո վ ա յն տ ե ղ թ ա ղ վ ա ծ ,

Դրա փ ա յլո ւն ա պ ա ցույց՛ն Է ա յն , որ Կո- միս ։ա սը հ ե տ ա գ ա յո ւմ իր բա ն ա խ ո ս ո ւթ յո ւն ­ների մեջ սրտ ի խ որին հուզմունքով հիչա

տ ա կ ե լ է Ա ր ա գ ա ծ ի /ա հ է ի ն գ տ ն վ ո ղ

գ ե ր ե զ մ ա ն ի մ ա ս ի ն * ։Հ ո դ վ ա ծ ա գ ի ր Հ . Ե ղի ա զ ա ր յ ա ն ը ա յս ն վ ի ր ա ­

կ ա ն շ ի ր ի մ ի տ ի ը ո չ ը բ ո լ ո ր ո վ ի ն ո չ ն չ ա ց ր ե լ Է և տ վ ե յ Է մ ի ա ր տ ա ռ ո ց վ ե ր ծ ա ն ո ւ թ յո ւ ն , ո ր ի ց

բ ն ա վ չ ի հ ա ս կ ա ց վ ո ւ մ , թ ե ո վ Է հ ա ն գ չ ո ւ մ ա յղ

գ ե ր ե զ մ ա ն ո ւ մ ։Տ ա պ ա ն ա գ ր ի ճ ի շ տ ը ն թ ե ր ց ո ւ մ ն Է .

Հ . Ե ղ ի ա զ ա ր յւ ս ն ր մ ե գ Հ ա մ ա ր ա մ ե ն ս ։ հետ ա ք ր ք ր ա կ ա ն 3 - ր դ տ ո ղ ը , ո ր տ ե ղ պ ե տ ը Լ

մ ե ռ ա ծ ի ա ն ո ւ ն ը լ ի ն ե ր , կ ա ր գ ո ւ մ Է а Էր1. - ս ա լ ե ր Ա ս տ ո ւ ա ծ ա պ ա շ տ ի օ ։ Ո ւ ր ե ։է ն , մ ե ռ ա ծ / ։

ա ն ո ւ ն ը ե ղ ե ւ Է « Է ր ե ս ա ւ ն ր Տ , ի ս կ մ ա կ ա ն ո ւ - ն ր ' ո Ա ս տ ո լ ա ծ ա ս լա շ տ ս ։ Ի ն չ պ ե ս չ ի մ տ ա ծ ե լ

Հ . Ե ղ ի ա զ ա ր յ ա ն ը , ո ր ո չ ե ր ե ս ս ւ վ ե ր ա ն ո ւ ն

կ ա և ո չ է լ մ ի ա յն մ ի ք ր ի ս տ ո ն յ ա յի Հ ա մ ա ր

Ն կա ր 3 _ ՏԱ Ք Ա Ր Ս 11ՊԱՍԱԼԱՈ|. Ա Ր0Ա ՆԱ Գ ՐՈ ԻԹ ՅՈ ԻՆ1;

1. Ս.յս է ջքււփմ հան2 . գիստ և բնակարան3. էրեմիաի եոսժըջտի4. որք ընրեոնոյք յաւ|5 . աւթս յր շե ցէք : Ի թվ6 . :Ձ .Է:

4 Տ իղր ա ն Կամււարականր ա ԳոՀարներ Հ ա յ գ ր ա կ ա ­

ն ո ւթ յա ն » մ ժ ղ ո վ ա ձ ո ։ի մեջ (Բ ո ս տ ո ն , 1 91В թ . ) Կո-

միտ ա սի ե լո ւ յթ /ե ր ի ն ն վի րվա ծ «Հ ա յկ ա կ ա ն գ ե ղ ե ց ­

կ ո ւթ յո ւն ն ե ր * վեր ն ա գ ր ո վ Հո դ վ ա ծո ւմ ա սում Է . աեվ

եթ ե . ր մ ը գ ե ղ գ ե ղ ե յե ո ։ հ մ ա յե յե , Հո ւղ ե լե և Հո լզվե յԼ

ա ա Հ մ ը Հա նգչելու Հա մա ր Հ ա յր ե ն ի ք ի կենսա նորոգ

կ ա զդ ո ւյր ը Լրթա ր փ նա ււե/ու՝ ձև զի երկու աղաչանք/

ո ւն ի մ , վ ա ր դ ա պ ե ՛տ , ն ա խ ' մ ե ր կող մ ա ն ե Հա րգա կա ն

է ո ս լյա յ խ ո նա րհ ութ յուն մ ը ձեր ն ա խ ա կ ա ր ա պ ե տ ն ե ր ի

ե րեմիա երա ժշտ ին շիրիմ ին ա ռ շև , որ հա զա ր երկու

ա ա րիե ի վեր Ա րա գ ա ծի կ ող ք ա ն եղ ծ ու ա նվթ ա ր պ ա հ­

վա ծ ( ը ս ի ք մեղի ղուսպ խ ա ն դ ա ղ ա տ ա ն ք ո վ մ ը , . . »(է, յ ս —гго),

կարող Էր գործա ծվել «ասյոուածապաշտսմա կա նունը։ Հապա մյուսներն ի ՜ն չ ԷիՏւ։

Ի միք ի ա յլո ց , բոլոր բա նա սերներն էլ ա յգ գերեզմա նա խ ա չի վրա սերեմիս։ երաժիշտ ո են կա րդա ցեք ։

Ա յստ եղ թյուրիմա ցությա նն ու թ յուրա տ ե­սությանը վերք տալու միակ միքոցը հ ա մ ա ֊ /Իում եճւք Երեմիա երաժշտի գերեզմա նա խ ա չի լուսանկա րն իր ա րձա նա գրությա մբ գնելը , որպ եսզի Երեմիա երաժշտի ա նմա հ անունը գոնե ա յսո ՚լհետ և պ ատա հա կա նությունների զոհ չդա ռնա (նկար 2 ) :

*հ) Կա նաև մի երրորդ թ յուրիմ ա ցութ յուն , որը նույնպ ես անհրաժեշտ ենք հա մարում ուղղել։

6 ' Տ ե ՛ ս նա և Р". Թ ո ր ա մ ա ն յա ն , я ն յո ւթ ե ր Հա յկ ա կ ա ն

ճա րտ ա րա պ ետ ութ յա ն պ ա տ մ ո ւթ յա ն » , ե ր կ րո րդ ժ ո ղ ո ­վ ա ծ ո ւ, ե ր և ա ն , 1 9 4 8 թ . , է։ Х 0 4 ։

1968 է Я 1Г !• Ա ъ |. Ն

էջ 8 1 -ո ւմ , խ ոս ելո վ Հա ոիճա յի II. Ա ո,,,, վա ծա ծնի հ յուսիսա յին պատի վրա Տա քա ր!, սպասալարի գրե, տ վա ծ մ եծ ա րձա նա գրու­թ յա ն մա սին, Հ . Եղիա զա րյա նն ա սում կ, թե ա յգ ա րձա նա գրությա ն մեջ Զա քարե ո պ ,„ . սալարի Հա ռիճա յին նվիրա ծ կա լվածներիթվում հիշվում է ոնաև իր սեփական գ յո լղ ր ' Ս ա ռնա ղբյուրը, որը շատ մոտ էր ղ տ ն վ ռ մ վանքինո. Ա յս ա սելուց հետո Հ . Եղիա ղա ըյա . նը գրում է. а Հնա գիտ ա կա ն հետ ա զոտ ություն­ները հա ստա տել ե ն , որ Ս ա ռնա ղբյուր., գտ նվում կր վա նքից քի չ գեպի Հարավ, ձսրի ա փ ին, րնգա րձա կ սարահարթի վրա ։ /( գերեզմա նոցը և շենքերի ա վերա կների մ ն ա . ց "Ր գները ընդարձակ տ ա րա ծությա ն վ.,ա պահպանվել են մինչև ա յժ մ » ։

Կարճ ու կտրուկ ա սենք, որ ո յ մի սեփական <1յո ս լ Սաոնա դբյոա անունով չի հիշատակ­վում մեծ արձանագրության մեշ: Այնտեղհիշատակված Ջաքաըեի սեփական գյուղի անո-ձւն է Մողորիս, որ բա նա սերներից . , ֊ մա նք հա մա բ ո ,մ են Պարն ի (=ւՊ ա ր ո նի ) գ յու - ՂՍ• ուրիշները ցա նկա նում են ա յն ն ո ւյն ա ց­նել Ս ոոլգբուլա ղ (^ Ս ա ռ ն ա ղ բ յո ւ ր ) կոչված ա ղբյուրի մոտ գտ նվող ա վերա կների հետ , որը շատ մոտ իկ չէ վանքին և ը ն կ ա ծ է նրա ­նից մոտ 3----4 կիլոմետ ր հեռա վորությա նվբա , Այս է բո լո ր ը ։

Որպես ա պ ա ցույց ր1.րո,մ են ը կա րարեի մ եծ ա րձա նա գրությունը (նկա ր 3 ) :

Ա յս ա ռթիվ առհասարակ պետք է ա սենք, որ ա րձա նա գրությունների րնթերցումը Հ . Ե- ԴԻ ա զա ր յա ն ի կողմից ' ա րգա րա ցի կա սկա ծներ Հ Հա րուցում։ Մենք ստ ուգեցինք մ իա յն ա ֊ ռաջին երկու ա րձա նա գրությունները և գտ ա նք հետ ևյա լը.

Աոաջին արձանագրություն.Я--- " ՛ո ղ ը չի կարող իւորհէ /ի ն ե ի ա յ,

պետք Է ւինի իւորէ:

I I տողը ա ղա վա ղվա ծ Է. չի կարող ,խ .Լ ,ո ր կ ա շ ա ո ս ս ք Տ ա ւ ր մ ա է :

երկրորդ արձանւսգւ ՚ությունր րորւրովին ա - ղա վա ղվա ծ Է.

3-—4 տողը պետը Է լինի ի մաաուոն (ո ՛չ թե մի մատուոն):

Ч Ь ^ ’ л Ж է ! ! ա րՈ \ ւՒնեէ ’Ի 4 " " Ա կ ւււր- « սրդեա նց ի Լ ց " ( > Ի 4 - փ ո խ ա ն ա կ

« л а г

ա ա ն ք է ^ ա ի ո Տ մ ե ն ^ ա Լ կ ^ ^ ճ ^ ՜

ը ն գ ա ր ձ ա կ ե լ ո լ և տ ն տ ե ս ա պ ե ս ո ւ ժ ե ղ ա ց ն ե ր , ',

1 7 ա ն թ \ ա0 Բ : Г ',ա Ր 1 Պ ^ ն ե Լ .թ յա ն ր ն թ ա ց ք ո լմ մ ի ա բ ա ն ,„թ յո ւն ը Հա ռիճավա նքը .ա ս ց ն ո լմ Է ի ,, ձա ,,կմ ա ն եվ ա ճ մ ա ն ա մ ե ն ա ը ա ր ձ ր ա ս տ ի ճ ա ն ի ն , Ա յ գ ժ ա ­մ ա ն ա կ ա շ ր ջ ա ն ո ւ մ Է , , , ր հ ի մ ն ո վ ի ն վ ե ր ա ն , ,. / ‘ " Գ վ ա մ ե ն ե ղ ա ծ կ ա ռ ռ ց վ ա ծ ք ն ե ր ը , կ ա ո ո լ ց .

է ' ո , , ' ' ! р! ' Ի ա Բ ա ն ո ւ թ յ ա ն հ ա մ ա ր բ ա ղ ֊մ ա թ ի վ ը ,պ , ա շ ե ն ե ր կ հ ա ր կ ա ն ի կ ա ց ա ր ա ն ն ե ր . մ ա ռ ա ն ն ե ր , շ տ ե մ ա ր ա ն ն ե ր , խ ո հ ա ն ո ց , „ ե - ղ ա ն ա տ ո ։ ն , հ ա ց թ խ ա ր ա ն , ա ն ա ս ն ա ղ ո մ ե ր և ,որ գլխ ա վ ո ր ն Է , հ ,ս „ ,,„կ գպ ր ոցի ե կա թողի­կոսների ա մ ա ռա ն ոցի շեն բեր ե ա յ ,ն . . . „ ,

Խիստ զա րմա նա ,/, Է , որ ձեռքի տակ , , , -

I, ե նալով Կարապեո, Կոսաանյանի 1910 թվա կա նին Ա լեքստ նգրոպ ոլռմ Հրատարակ­վա ծ "Հա ռիճա յի վանական ընկերության հի­շատակարանն ո, հա շվետ վությա ն,,» գիրքը, Հ Եղիա գա րյտնր տ յգպ իոի ոխ ,,,, /, Հասարակ,,, - թյա նը մոլորեցնող տեղեկություններ Է տա - ւիս, Հիշվա ծ բո ,որ վերա ն,,,,ոգ„,թ յա ննհրն ու շենքերի կա ռուցում,, Vվանական միա բա նու­թ յա ն в գործերը չեն, ա յ, Ալեքււ։ոնգրոպո(ի մի

խ ո , , \ բ ( 8 --- 1 0 ) ա շ խ ա ր հ ա կ ա ն ա ն ձ ե ր ի ց կ ա գ .

։կ վ ա ծ ը ն կ ե ր ո ւ թ յ ա ն , ( Վ ա ն ա կ ա ն մ ի ա բ ա ն ո ւ ­թ յո ւ ն ս բ ա ռ ի բ ո ւ ն ի մ ա ս տ ո վ Հ ա ռ ի ճ ա վ ս ,ն բ ր չ ի Է, ո ւ ն ե ց ե լ . ա յ ն տ ե ղ ե ղ ե լ է մ ի վ ա ն ա հ ա յր

մ ի ա յն և ե ր բ ե մ ն է , մ ե կ կ ա մ ե ր կ ո ւ կ ր ո ն ա վ ո ր , Ե) Ս խ ա լ է ն ա և , թ ե Հ ա ռ ի ճ ա վ ա ն ք ը ս ո ս կ

գ յո ւ ղ ա կ ա ն ե կ ե ղ ե ց ի է մ ն ա ց ե , Ի ւլա րի

ս կ զ բ ն ե ր ի ց ։ Հ ա ռ ի ճ ա վ ա ն ք ը մ ի ա ժ ա մ ա ն ա կ գ յո ւ ղ ա կ ա ն ե կ ե ղ ե ց ի է ե ղ ե լ Ժ Ր ' գ ա ր ի ե ո ե ս - ն ա կ ա ն թ վ ա կ ա ն ն ե ր ի ց ս կ ս ա ծ г

ՊՐՈՖ.-ԳՈԿՏ. Ս.. Գ. ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ

ձեՐՄԵՍԻ ՓԻԼԻՍՈՓԱՅԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏՈՒԹՅԱՆ 2.ԻՆ ձԱՅԵՐԵՆ թ ա ր գ մ ա ն ո ւ թ յ ո ւ ն ը *

§ ?

Հերմեսի հա յերեն ներկա տեքստը կարևոր է Հայագիտական վիճե/ի մի ուշագրավ հար­գի կա պ ա կցությա մբ։

Հինգերորդ դարի !ա յ ականավոր պատմիչ հդիշեն իր «վասն վարդանանց և Հ ա յո ց պա­տերազմին» աշխատության երկրորդ «ե ղ ա ­նա կվ՛ում, ինչպես հա յտ նի է , խ ոսելով հ դարի հա յ մյյղովյ։ դա ֊ա զա տ ա գրա կա ն հե- րոսա կան պայքարի մասին և ցա նկա նա լով ա յդ օրինակի վրա անվեհերություն պատ- գտմևլ գա լիք սերուՏեղձերին, մեջ է բերոսԲ ՛նա գույն փիլիսոփաներից մեկի իմա ստ ա ­լից խ ոսքը■ «Մ ահ ո չ իմա ցեա լ մահ է, մահ իմա ցեա լ ա նմա հութ ի& »ՃՂ։ Ըստ որում, Եգիշեն ա յստ եղ անունով չի հիշում բերվա ծ դարձվածքի հեղինակը, ա յլ անորոշ ձևով տկնարկոսք է ' «որպ էս ա սա ց п։П/ ի հնոցւ>13»

Ո՛՛վ է եղել Եղիշեի՜ ակն ա րկա ծ ա յդ «ոմն ի հ ն ո ց ո ֊ր , ումի ՛ց է վերցրել նա իրոք ա յդ իմաստուն խ րա տ ը։ Պատմական գիտ ու­թյունների թեկնա ծու Լ. Խաչիկյանը իր «Ե- ■|իջեի Արսւրսւծոց մեկնությունը» խորա գրովղիսերտացիոն աշխատության մեջ ա յն կար­ծիքն է հա յտ նել, որ Եղիշեն ա յդ դա րձվա ծ­քը վերցրել է Հերմեսի «Ս ա հմա նքՏ-ից։

Հ ե ր մ ե ս ի հ ա յկ ա կ ա ն տ ե ք ս տ ո ս է վ ե ր և բ ե ր ­վ ա ծ ՛դ ա ր ձ վ ա ծ ք ը հ ա ն դ ի պ ո ւ մ Է մ ե զ հ ե տ և յա լ

# Շ ա րունա կվա ծ ա մ ս ա գր ի 1 9 5 ? թ վ ա կա ն ի

.V ժ Բ - ի ց ։

12 Ե ղ ի 2 I , աՎասն Վ ա րդա նա նց և Հ ա յո ց պ ա տ ե ֊

ր ա գ մ ի ն օ , Տվււյիս, 1У04 թ , , Է չ 2 3 ։

•3 Ն ույն տ ե ղ ո ւմ ։

ձևա կերպ ությա մբ. «Մա > ի մ ա ցեա լ ա նմա - հութիւն է , ոչ իմ ա ցեա լ մա հօ։

Լ. հւաչ]։կյանի ա յս տեսա կետը ա նվերա ­պահ ընդունելու դեպ քում մ են ք կա մ թու­նաբան դպ րոցի թա րգմա նությա ն վաղ շ ր ր ֊ շա նը պիտի վեցերորդ դարից իքեցնենք հին­գերորդ դարի կեսը և կա ՛մ Եղիշեի ժա մ ա ­նակը շա րժենք դեպի վեցերորդ դարի ս կ իզ­բ ը ։ Երկու դեպ քում էլ Հերմեսի « Ս ահմա նք»-ր

անգնա հա տելի ա ղբյուրա գիտ ա կա ն ղեր կա ­րող է կա տա րել մ եզ հա մա ր' ժա մա նա կա ­գրական հենա կներ ստ եղծելու ղործում։ Բ ա յց , դժբա խ տ ա բա ր, մա տ նա ցույց ա րվա ծ նմա նությունն ա յնքա ն փ՛ոքր Ւ. և ը ն ղ ­հա նուր, որ դժվա ր է լուրշ եզրա կա ցու­թ յուններ հանել ա յդ հիման վրա ։ Ակտդ. Հ . Մ ա նա դյա նն արդարացի ձևով տ ա րա ­կուսա նք է հ ա յտ ն ել, որ «Մեջ բե ր վ ա ծ հա ­մա պա տա սխան վկա յությունների հ ա մ եմ ա ­տ ությունից տ եսնում ենք, որ Եղիշեի հա տ ­վա ծն ա վելի ընդա րձակ է , քա ն Հերմ ես ինր ։ Ուստի և դժվա ր է , ի մ կա րծիքով, ա նվերա ­պահ կերպ ով պ նդեի որ Եղիշեի Պ ա տ մու­թ յա ն ը ա ղբյուր է ծա ռա յել Հերմեսի «Սահ- մանքа -ը ։ Հա յտ նի է , որ Նոր-Պղատոնական դպրոցի երկերը ի րենց մեք հաճախ պ ա րու­նա կում էին նման մտ քեր և նմա ն հա տ ­վա ծներ. ուստի և միա նգա մա յն հնարավոր է , որ վերոհիշյա լ հա տվածը կա րող էր Եղի­շեն քա ղա ծ լինել որևէ ւսյլ ա ղ բ յո ւր ի ց »ս ։

Հա նգուցյա լ ա կա դեմիկոսի ա յդ տա րա ­կուսանքն ա վելի քա ն հավանական է երև­վում, եթե նկատի ունենա նք, որ Եղիշեի մոտ վերև հիշվա ծ հա տվածի հետ միա ս ին

14 է Բ ա ն բ ե ր Մ ա տ ենա դա րա նիյ>, М 3 , 4 յ 2 8 3 ։

1958 к я г ի а ծ ի ь

բհրվա ծ են մի շարք ա յլ իմա ստ ա սիրա կա ն մտ քեր ևս, որոնցից ոչ մհկը մենք չենք գտ նում Հերմեսի հա յկա կա ն տ եքստ ում ։

§ *

Հերմեսի «Սահ մ ա նք»-ի հա յկա կա ն րնա . ցրի կա պ ա կցությա մբ անհրաժեշտ է պ ա ր ֊ ղն/ կարևոր մի հա րց և ս— Հերմեսի բնա գիրր ա րդյոք հարազատ ձևով է մ եզ հա սել, թե միջին զա րերում ենթա րկվել է ա ղճա տ մա ն' ընդօրինա կող դրիչների կողմից։

Մեր կա րծիքով, Հերմեսի տ եքստ ը, հ ի մ ­նա կա նում, մ եզ հասել է ա ննշա ն փ ոփ ոխ ու­թ յուններ ո վ։ Առա նձնա պես ընտ իր տեքստ I հա նդիսա նում Հա յկա կա ն ՍԱՌ Պ ետական մա տենադա րանի Л! 4 1 9 ձեռազլւի ընդօրինա ­կութ յունը. նա խ որ հնությա ն կնիք ունի իր վրա ։ Սակայն ա յս տ եքստ ում ևս նկա տ ­վում են որոշ րնդմիջա րկոլթ յուննեը ( ի ն ֊ տ երպ ո լյա ցի ա ներ)։ Հերմ եսի հա յկա կա ն ա եքստ ոսէ ընդմիջա րկություններ ենք հա­մա րում հետ ևյա լ պ ա րբերութ յունները.

Երկրորդ Էջում բնա դրում ա սվում Է. «Ա շ­խ ա րհ իմա նա լի Է ա ստ ուա ծ, միտ ք ճշմար- տ ութեա մր, ա նեղ ն»։ Րնդմիջա րկոդը բ ն ա ­դրի ա յս պ ա րրերությունր մեկնե/ Է ա վե­լ ց ն ե լ ո վ . «Իմա նային էսւպէս անեղն ե ա ն - նաոեյին իմանայի բա րի, միա նղա մա յն ա - ււել' աստուած իմա նա յի աշխարհ-, ան­շարժ, միակ, ա նտեսանելի աշխարհ, իմա ­նայի բա րի, ւսնտեսանեյի և ш ББш п»:

Երկրորդ Էջում բնա գրում ա սվում Է. «Հր ո յ դոյա ցութիւն Է ա յր եց ողս։ Հսւյ հեղինակն ա յդ պ ա րբերությունը մեկնել Է. «բայւյ ա յլ է 1ւուր. I. ա ' յ յ է յոյււ, քսւնղի րնւյ ո ր հարցի, հուր ա պա կա նի, իսկ լո յս այնպիսի 1, եր ե - ա յր , որպէս ինքն ա սէ» : Հ ա յ մ ե կ ն լի ա կ­նարկը' «որպէս ինքն աս1,». նկատի ունի տեքստի Հեղինա կին' Հեր մ ես ի ն։

Երրորդ կքում բնա դրում ա սվում Է. « . . . Ծով շատ Է ե Երկիր, բ ա յց Երկին մա ե զ ո յդ ծո վո լ և Երկրի» ։ Ա յս պ ա րբերությա - ն ր Հայ հեղինակը մեկնե/ Է. «Եւ կամԼր ւս- սել (ա յս ի ն քն Հերմեսը կա մ եցել Է ասել— Ա. Ա .) բ է Երկին ղոյղ Լ երկրի և ծովու բս տ մեծութեա ն. որքան երկոքին են. ղի ա մ են ա յն ինչ ի ներքս ւսոեայ փսւկեաւյ 1. ի ներքս արղելեալ ա ն ի » :

Չորրորդ Էշում, ուր Հերմ եսը խ ոսել Էգի տ ությա ն և ա նգիտ ՛ությա ն, չա ր ու ր ՛սրի լինելու մ ա սին, հա յ մեկնիչն իր կողմից ա վելա ցրել Է. «Ասէ ղչարն յսւնղիտւոյւենէ. ե ւյբարին՝ ի գիա ուրենէ»:

Վեցերորդ Էքում, ուր հեղինա կը խ ոսում /, բա նա կա ն մարդու ա նձնիշխ ա ն լինելու մա ­սին, Հալ մեկնիչն իր կողմից ա վելացրեք Լ.

47

և կ ա ա ո ն ի ց , Ա յ„ հատվածում, որպես հ,!- ''Ինա կնեը մա տ նա ցույց են արված Արի,,.

^ Ո<' " Վ ՚Հ ֊ ի ֊ր ո ք , Հ ե ր մ ե ս ի չէ, ,„ յ լ վերցվա ծ է ,!,Ա հեղինակներից, կարելի է համոզվել Л փա ստ ից, ,,բ Հերմեսն առջևում արդեն խ ո ֊“ 4 է չորս տարրերի ու նրանց հա ա կա ֊ թյունների մասին և ա յստ եղ հարկ

ն ա ն ո 1'Ի.Դ կրկներ Մեր համեմատական ույւոսէնասիրոլթլոէնից պ արզվեց, որ նշված

ատվածի Հիմնական ա ղբյուրն Է Արիստո­տ ե լ «Հա գա գս աշխարհի,, աշխատության հա յերեն թա րղմ անութ յա ն ը ։

§ օ

Վերջապես, անհրաժեշտ ( պարզն, ա ղ ֊ ըյուրս,գիտ ա կա ն մի հարց ե ս ֊ ե ՛րբ Է կա­տարվել Հերմեսի հ Ս ահ մա նք»-ի հայերեն թարգյք ան ու թ յա նը ւ

Ակտդ. Հ . Ման ա նդ յա ն ը , որը երկար տա­րիներ զբա ղվել Է հունաբան մա աենա գրո,- թ յա ն ո է ս ո սէն ա ս ի ր ո լթ յա մ բ և աշխատ!,/ Է նրանք խ մբա վորել, պա բզել նրանց յուրա՛­քա նչյուրի թա րգմա նությա ն ժամանակը, Հ ե ր ֊ մեսի «Ս ա հմա նք»-ը դասում Է Պիտոյից---Փի­լոն յա ն խ մ բի մեջ ե թա րգմա նս,[կան ժամա ­նակն Է սա հմա նում վեցերորդ զարի կեսերը. ■՛Լեզվական ըո,որ վերոհիշյալ դիա ողոլթ յռն- ներն ի մի ա մվա փ ելով,— գրում Է նա ,— կար­ծում եմ, որ կարող ենք վստահորեն ենթա ­դրեի որ Հերմեա յ Եռամեծի աո Ասկղեպիոս ՍահմանքՈ-ր թա րգմա նվա ծ պիտի լինի Հ ո - ֊ նա րենից, Պիտ ոյից — Փիլոն յա ն խ մբի եր­կերից հետ ո, Հավանաբար, I; զարի երկրորդ կիսում կա մ ա մենա վա ղբ թ, դարը կեսե- րինէ^է

Ակա դ. Հ . Մ ան ան գլա նն իր այս տեսակետն աշխատել Է Հիմնավորել / հ ղ վա գի ո, ա կ ա ն ե ա ղբյուրա գիտ ա կա ն տվյա լների ւէլւա՝. Անհրա ժեշտ են ր Համարում համա ո ոտ ակի րերել Հիմն ա կա ն կ ուԼա ն ն երբ.

Ա ) Հերմեսի « Ս ա ՚Հմա նքո ֊ում գործ են ածվա ծ Պիտ ոյից---Փի/ոնյա ն խ մբի տեքստեբումօգտ ա գործվա ծ հետ ևյա լ րոտն բա ոեբր. սւ1ւ- բեղւսն, անորակ, բաղղատուբիւն, բաւլկա- <յայ>|սն, ղերսւշխարհիկ, <|ււյւս(յու|է]ոն, ե ղ ա ֊ նել, են ր ա կա յ, Լակ, բնղունական. ոայսասւր. միակք. ներգործուբիւն. շաղկապ, որակ, պւս-

15 Հ Մ ա ն ա ն դ / ա ն , *Հ1ւրմ ես ւյ ե ոա մ եձի աո

ԱււկղԷպիւսւ Սա :մ ա ն ,, , (տ ե ՛ս *Ր ա ն ր ե ր Մ ա ս էնպ

դա րա նի՛’ X 3 , կ М 1 - Ш ) ,

15Է Ջ Մ Ի Ա Ծ Ի Ն 1958

րունսւկեմ. սերուն. տեսակ. փոխարկեմ, քանակ:

Р ) Հերմեսի Հա յերեն թա րգմա նության մեջ ղործ է ա ծվա ծ Հա յ լեզվի Համար անսովոր սէ իգական դերանունը, որը Հանդիպոսէ I. նաև Պիտոյից— Փիլոն յա ն խ մբի տ եքստ ե- րում։

Գ) Պիտոյից---Փիլոն յա ն խ մբի թա րգմա նու­թյա ն Հունական 7.~Ь նախդիրը տրվում է Հայկական դրականության մեջ անսովոր 1ւ տ ա ռով նիմոյ, փոխանակ իմ ոյ , նոգայ ւիո- խանակ ոգւոյ և ա յլն ։ Նման նախդիրի գոր­ծա ծություն մենք Հա նդիպ ում ենք նաև Հեր ­մեսի Հա յկա կա ն տեքստում ' նիմեքէ փ ոխ ա ­նակ իմեքէ:

Դ յ Հերմեսի տեքստում մի թվական անունր տրված է մու ձևով, որը Հատուկ է Պիտոյից— Փիլոն յա ն խ մբի տեքստերին։

Ե) Հերմեսի <гՍաՀմանքօ-ում գործ է ա ծ ­վել " ներՀակո րա որ, որր մեղ Հանդիպոսէ Հ միա յն Պիտոյից — Փիլոն յա ն խ մ բի տ եքստ ե­րում։

ճիշտ Հա մա րելով Հանդերձ ա կա դ. Հ . Մա նանդյանի մա տ նա ցույց ա րա ծ փաստերը և ա յդ փաստերից Հա նա ծ եզրա կա ցություն- ները' Հերմեսի Հա յկական թարգամանու թ յ ո ւ ֊նը Պիտոյից Փիլոն յա ն խ մբին պատկանե/ուՀա րցում, Հա մոզեցուցիչ շենք գտ նում նրա

ա յն պ նդումը, որ Պիտ " յի ց ---Փիլոն յա ն խ մբիժամանակը պիտի Համարել Տ դարի կեսը: Ա յգ խ մբի թա րգմա նությունների ժա մա նա կը. ինչպ ես ցո ւյց Է տվել բա նա սեր Գ. Տ ե ր . Մ կրտ չյա նը18, իսկ ւետ ա գյսյոսք նա և պ րոֆ. Մ. Ա բեդյա նը17, պիտի Համարել Ե դարի ինն սուն ական թվա կա նները։ Մեր կա րծիքով, ա նվիճելի պիտի Համարել Տեր-Մ կրտ չյա նի տոմարական ա յն Հա շվումները, ըստ որիՊիտ ոյից---Փ իլոնյա ն խ մ բի աչքի ընկնողՀեղինա կներից մ եկ ի ' Տիմոթեոս Կուղի «Հա . կա ճա ռութիւնօ-ը, ա նվիճելի, կա տ ա րվա ծ Լ Վ80--- 484 թվա կա նների ժա մա նա կա շրջա ­նում

Ա յստեղ մենք Հրա տ ա րա կում ենք Հեր մ ե­սի а ՍաՀմանքռ-ի Հին Հա յերեն թա րգմա նու­թ յունը , վ երցնելով Հա յկա կա ն ՍԱՌ Պետ ա ­կա ն մատենադարանի .V 4 1 9 ձեռա գրից' փոքրիկ ուղղումներ կա տ ա րելով մ յուս ձե­ռագրերի տեքստերի Հիման ՛Էրա։

16 > . Տ ե ր - Մ կ ր տ չ յ ա ն ի հ ո ղ վ ա ծ ը տ ե ՛ս է Ա ր ա ­

րա տ ,. , 1 9 0 8 թ . , 5 8 4 — 5 8 9 ։

17 1Г. Ա ր ե ղ յ ա ն , * Հ ա յո ց հ ի ն գ ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն

պ ա տ մ ո ւթ յո ւն » , / Հա տ ո ր , Ե րևա ն, 1 9 4 4 թ . , քջ 8 1 3 —

8 1 8 ,10 Գ. Տ ե ր - Մ կ ր տ չ յ ա ն , է Հ ա յ մ ա տ ե ն ա գ ր ո ւթ յա ն

հ ն ա գ ո ւ յն թ վ ա կ ա ն ն ե ր ը я (տ ե ՛ս а Շ ո ղ ա կ ա թ • , Վ ա ղա ր-

չա պ ա տ , 1 9 1 3 թ . , 1 6 3 ) ։

ՃԵՐՄեԱՅ եՌԱմեԾՒ ԱՌ ԱՍԿԱՊհՈՍ, Ш21ШЛ»#Աստուած' իմսւնա|ի աշխարհ, աշխարհ' դգալի աստուած. մա րդ' քակ-

ւոելի աշխարհ:Աստուած' անշսւրլ)ե|ի աշխարհ, երկիր' շարժուն աշխարհ, մարդ' բանւս-

ւււր աշխարհ:Ապա երեք ուրեմն աշխաւ-հ. արդ' անշարժելի աշխարհ' ասաուսւծ,

<շսւրժուն աշխարհ' ե ր կ ի ր > . իսկ բանասւր աշխարհ' մարդ, գերկու միաեքն' ւսստուած եւ ըստ տեսակին' մարդ;

Երեք ոս-եմն աշխարհք ւսմենայնք. երկու միակքն գդալին, եւ մ ի 'ի մ ա ն ա ­լ ն , ե. մի ' լ1Աա տեսակին, իսկ երրորդ' ըստ լրաբեանք. ա մենա յն բա գմու- բենէ երից աշխւսւ ՚հսւց' երկու տ եսա նելիք' զ գ ալին ե լ քակտելին աշխարհ մարդ, իսկ իմանւպին' է ւսստուած, ոչ է տեսւսնեւի, ա |լ երեւեւի 1 ի տեսւս- նե|իսս: 1

Որպէս անձն ի մարմնի տեսակ ա նե լով , գռր ա ոա նց սւնձինն անկար է բաղկանալ, այսպէս ե. ա մենայն տեսանելիք աոանց անտեսանեւո|ն բա ո -

100ա կանալի II ո՞չ կարէ:Արդ, է փոքրիկ աշխարհ մա րդ, ըստ անձին ե լ շնչոյ, եւ աշխարհ կա-

տաւ ՚եալ, որոյ մեծա բիւն ո 'չ աոաւելոլ զգալին աստուած աշխարհ:Աշխարհ իմանալի է աստուած, միտք նշմարաութեամբք, անեղն: Իմա-

I*ալի ն էապես անեղն եւ անհառելին իմանալի բարի, միա նգա մա յն ա սե|՝ աստուած ]ւմանալ]ւ աշխարհ, անշարժ, միակ, անտեսւսնեւի աշխարհ, իմա ­նայի բարի, անտեսանելի եւ անճաո:

Աստուած է մշտնշենաար եւ ա նեղ, մարդ է մա հկա նա գա , կենդանի մ ի? տ լինելով: ՚ 1 1 -.

Միտք է անտեսանելի բարի:Անձն Լ ամենայն մարմնոյ յարդարուն, հարկաար շարժումն:Մարմին է ի քաոից որակութեանց մու գեդեցկսւխաոն բա ղկա ցուբիւն,

1 9 5 8 է « 1Г Ի Ա ТТ 1.

ք է в Г Л Г “ ' - ► ^ > ^ 7 ^ 7է„.է, է «ми յ^ գ տ Հ / ձ , է ս|սէ;„ « „ Տ ? ? Է ■ ' - Հ - * * + * . , « м п ս ի , , „ ա ,

Տ Հ է* 5 Տ й & г г й է է » " ” մ 4 « " « ■ * ֊ , =նեա, ի միմեսւնց, քանէ[ի մ իաւորհա| |,Г, ЬՐ1,7ձ, ‘ ь" ь " " ПГП/ ’ ЬВ մեկ-

մ Ь ո ь X ԿԻрГЦԷп 5 Г ձ յШէ р Т ь ք վ ե 4 Г с լէ յ ь 7 ш ^ С’ ’ ^ Ь - в Ո ^ հ ա կ .

եդեն. միշտ պ ա հել ե. "Րպիսիքն

' ԱեՐՈ,ք՛ И -ի նեցՈ1կ , իրոե. ւ թէ սննդական գոյա _

մ ա հ կ ա Լ ցն ւ ցք 9; լ± ն 6է սե^ ; Լ ^ 6 ’ - ь - * * * * ե1Ի Հ , ь Л » ! ^ 4 . ™ * ? 3 1 ի ց 6 ա 6 ք հ ղ ,ս 6 - 1 ,р г ր է ^ Ц - խ դհ ա ց ո ^ ա ^ ի ի ^ յ անա14 ա Կան V - ի ■ « , ոչ ձախի, իսկ մա6կա_

Ա յս է բարի եւ ա ռա տ ա եսումն. տ եսա նելեա ցն ա մենեցուն Ь гЬ ш .р - Հր ո յ գոյա ցութիւն Է ա յր ե ց ո ղ բ ա յց ա ’յ լ Է Տոլր, Լ ա - Է ք^ .

րնդ п г հա րցի, հ ո ,г ա պ ա կա նի, իսկ լ „ յս ա յնպ իսի է ե ր ե Հ թ , Լ պ է ս ինքն

ն ե ր գ Տ ծ է - ^ աք' ձն շաՐ'11' ,քիտքն իմանայ ’ Տհ^ ՈՐձ « թ ի ւ 6 իմն ելով չո,նչ

Ո'չ ինչ ա նբնա կ է ա ս ա ա ձ ո յ , քանդի п ,г երկին՝ է ե, աստուած, իսկ ո , ր աշխարհ' է եւ երկին: 1 ո

Աաստուած յերկնի կա րծեմք եւ զերկին յաշխարհի:Բաղում ա նբնա կ է մա րդկա ն. դի п . г աշխարհ է ' ե, երկիր, ա յ, ո Տ ,ա-

մ ե ն ա յն երկրի է ի մարղ:100բ Ծով շատ է եւ երկիր, || բ ա յց երկին մու ե, դ ո յգ ծովոլ ե» երկրի:

Ե, կամէր ա ս ե | ' բ է երկի® ղ ո յդ է երկրի ե, ծովո . րստ մեծութեան, որ­քան երկոքին են, գի ա մենա յն ինչ ի ներքս աոեայ փա կեա ց եւ ի ներքո ւսրցելեսւլ ունի:

Երկին քան ղամենեսին մ եծ ա ց ո յն է , եէ ա րեգա կն' քան գերկիր եւ գծով.

? Р . Т ЬцГ? г Й 6 4 մեծա ցո յն է ծովոլ,' գի ի \ մ 1է ծ ո վ ե ւ յերկնի՝ ա մ են ա յնք ն , քա նզի գվերինսն ո,նի, իսկ զ ս տ ո ր ի ն ս ս ի ներքս ?ուր^ ա րգելես^ ունի: 1

Աստուած նախկին բարի ա մ ենա յն իմա նա |եա ց. ւսււտուած իմանաւեաօքւ հայր, երկին մ ա րմ նոյ արարիչ:

Մեծուըիւն արեգական |ուս ո յ ' է երկիր եւ ծոփ մ եծուբխ ն երկնի' է աշ­խարհի մեծո ւբիւն , ա շխարհի' է աստուած:

11 րք յերկնին են կենդսւնիք, ի հրոյ եւ ի յա պ ո յ բւսգկացեալ են, իսկ որք յե ր կ ր ի ' ի շորից տ ա ռի ց:

Բանաար կենդա նի' մա րդ, գի միտս ունի, բ ա յց ա յ| ամենայն կենդա- նիքւ որք ձայնաւորք են , գի շունչ ունին եւ անձն:

Աի ա մ ե ն ա յն , ո ր նուադէ ե ւ ա նէ, կենդանի է , եւ ի կենդանեացն են ' ո ր

անմահք եւ շնչասւրք են:Եւ են, որք միա ս եւ անձն եւ շունչ ունին, եւ են, որ միայն շունչ, ե,

են. որ անձն եւ շունչ, եւ են , որ մ ի ա յն կեանս:Զ1« կեանք ա ռ ա ն ց շնչոյ եւ մտ ա ց եւ անձին եւ անմահուբեան կսս ՚է բաղ­

կանալ, բ ա յց ա յլք ն ա մենեքեա ն ա ռա նց կենա ց անկար է գոլ:Բան մտա ց արբանեա կ է, դի զոր կամին միտքն, դայս եւ բանն բւսրգմսւնէ: Միտք գա մ են ա յն ինչ տ եսա նէ, իսկ աչք' զամենայն մարմնականս: 1ս

սակայն միտք աչաց ո'չ |ինի դէտ, ա յյ աչք՝ մտսւյյ:

49

50

101ա

1 0 1 р

Մտա4 ո - ինչ անհաս Է, բանի ո ՛չ անհաոելի. լուո 1,ա,ով իմ ա նա ,; խ աւ-

Աե|" 1 | 1̂ ի ТПп\рГЬն է ^ Իի р ш Ь 'մ ^ փ է կ ո ^ ր ի ք ն . п г ի բսւնէ' բան մու կո - гп .иш . «ի վասն մարմնոյն մարդն մահկանացու, բ ա յց վասն բանի անմահ:

Пг «բանն ո՛չ իմսւնայ, միտս ո ՛չ ունի: Пг խաւսի առանց մտ ա ց, ո չ ինչ ասէ. ո՛չ ինչ իմանալով միտս ո 'չ ունի ե . խ ա .սի, զի խսոսիլն ա մբոխ Լ ե.

ւսմբոխն ո՛չ միտս եւ ո՜չ բան ունի: ւ ,հան մւոաւա՛ ասաուծոյ պարդեւ է, բան ա նմիտ մւա-դոյ դիւա է:| |ч ոք (լերկին տեսանէ ե ! Ո Ր ի նմա, բ ա յց մ ի ա յն ՝ մարդ: Միտս ե, Րան

միա՞յն ունի մարդ: , . .|)րաես աստուածք' ստացուած ա ստուծոյ, մա րդ' ստացուած մա րդոյ: Յաշխարհի եբէ տեսոդն ո չ Էր, ո ՛չ է ր ապաքէն եւ ո ր տեսանիւրն. մաւ-յլ

միայն իմանա յ զիմանալիսն եւ տեսանէ զտեսանեէիսն, որք ո ֊ են ասոար ի

1,1աՄարդ ւլերկոսին բնա բիւնս || ունի՝ դմահկանացուս եւ զանմահն:Մարդ զերեսին գոյացութիւնս ունի' զիմսւնսւլին, զշնչսւկանն եւ զնիւբսւ-

կանն:II ւ՝պ էս յորովա յնէ ելեր, այսպէս եւ ի մարմնոյ ելցես: Որպէս յ որովայն

II'շ եւս մտ ցես, այսպէս եւ ի նիւբակսւնս յա յս մարմին ւսյլ ո ՛չ եւս մ տ ցես:IIրպէս յա-ովայնի ո՛չ դիտէիր զաշխսւրհիսս, այսպէս եւ արտաքոյ մ ա րմ -

նոյ եդեալ ո ' ; ծսւնիցես զարտաքին մարմնոյ էակս:11րպէս ելանե|ով յորովա յնէ զորովւսյնիսն ո ՛չ ինչ յիջես, ա յսպ էս եւ ի

մւսրմնոյս ելանելով ո՛չ ինչ յիշեսցես:Որ ի մէջ կայիս հոդ տանի, երբա յ զքւետ մէ» կայիս եւ նանդերձեալքն:Որպէս |որովայնէ մանուկն կատարեալ ի դուրս դ ա յ. ա յսպ էս եւ անձն

ատարեալ ի մարմնո| անտի ի դուրս զսւյ, քանզի որպէս անկատար մար­մին յոՐովւսյնէ ելեայ անսուն եւ անահ է . այսպէս եւ ւսնձն ի մարմնոյ ե]եա| անկատար անմարմին է, գի կատարելուբիւն անձին՝ դիտուբիւն էակացն:

. Որպէս անձին ի մարմնիւլ արասցես, այսպ էս եւ դա ելեալ ի մարմնոյւյ ւսրսւսցէ քեզ: Կալ զքեզ, ո՛վ եոամեծ:

Իսկ արդ. զի՛՛նչ է մարդ, զի ե բ է ոչ մարմին, ո ՚ ; ւսնձն, յ է ’ Ասկզէպիէ ս ի - ւե |ի . ո ր ո՛չ անձն է, ո՛չ միտք, ո 'չ մարմին:

Զի է ' ինչ, ո ր լինի մարմին մա րդոյն եւ են ինչ, որ դան աո մարդն:Արդ, զի՞նչ պարտ է նմա կոչե| մա րդ ապաքէն, ո ' վ Ասկդէսլիէ. եւ մարդն

զի՛նչ է, անմահ տեսակ ա մենա յն մաւ՚ւլոյ եւ ա մենա յն կենդանւոյ:Եւ մարդոյն տեսակ յերկնի, ե լ յա լդ , յերկրի, եւ ի ջուր:Իբրեւ հրաշ իմն յորովա յնի մարմինն ստեդծա նի, այսպէս եւ ի մարմնի՝

անձն:I՛ բ ո տ յ ի լոյս եյա նէ մարմինն յորովա յնէ եւ անձն ի խասսր ի ւասու

մսսսնէ ի մարմինն:Մարմնոյ տեսուլք աչք եւ անձին՝ միտք, որպէս մարմին աչս ո՛չ ունելով

ո՛չ տեսանէ, այսպէս եւ անձն միտս ո 'չ ա ն ե լո վ կոյր է:Որպէս պակալեսցէ ցանկութեամբ п г յորովա յնին է , ա յսպ էս 1,ւ մայրն

ցանկայ, այսպէս եւ որ ինչ յա նձինն պսւկալեսցի ցւսնկուբեա մբ, զսւյս եւ մարդն ցանկայ:

Անձն ա ո հարկի մտանէ ի մարմին, բ ա յց միտք բստ բնուբեա ն մտանէ յա նձն:

Անձն արտաքոյ ելով մա րմնոյ՝ անորակ եւ անքանակ է , ի մարմին եդեսւ|' զորսւկն եւ զքանակն ւսնբնւլանելի, եւ զբարին եւ զչարն, զի նիւբն սոցա արարչական է:

Ա ս տ ո ա ծն յինքեան է, աշխարհ յա ստուա ծում է, մարդն յա շխ ա ւ ՚հ ի : Սո­րա պակասուբիւնն՛ տ դիտուբիւն է, ип гш լրութիւն' դիտուբիւն աոտուծոյ:

Ասէ զչարն' յա ն դ ի տ ա բե ն է եւ զբա րին' ի դիտութենէ:Աոսոել քան զարուք կարոդուբիւն ա մ են եցա ն, անկարելի է:Բն՝սբիւն է իւրւսքսւնյիւր ինչ սոցա էիցս, !| աւրէն ի վերսւյ հակատազւ ՚ին

յերկնի:

է օ ս- ի И Մ ՛Ի Ն 195Տ

Տ

196-տ

Ю 2 и,

Հ х ս ՛ ւ՛ ս ъ |. Ն

Ь» հակատազիր I,. |աա ար«|ւսնա.որո,„ | „.Г 1 1. .1

մարդկան հւսրկւսւու՚ւսբեան. սատոսսծ I . Լ - ոստ Х и р М Ш" ք Г Р" Шեղեալ: ” 1 Րստ Կ'“ րծեաց մարդկան լ

* ...... է .11,ք? օկոսս. պատկերս պաշտեն, զի երէ զիտո,բեա մո պ ա?աԱւն ■ մո

տո. ե6Է- ? ա յ յ Ո? " ‘1իա՞ , ’Դ Ч - 2 - К . մոյորեսւլք են ի րարեպաշ-

Մսւրդ սպան անել կսյրէ, աստուած' կեանս տալ:Մարմին անէ Լ, &ուազI |, р Б т р Ь Ы .Ь, իսկ անձն լնո, ի մտաց:Ամենայն մ ա . , , մաոմին ե լ անձն ո .նի . ա յլ „ ' յ ա մենայն անձն՝ միտս:

. |Ո; ; |,7 “ ՚ 1 пг . г ш и ,г ե լ ՛ • ' որ անձք,աԿան, րա յ յ, ւ.ն ոմանւ-.пг 1ւ1 գանձն ականն ո յ ուսին:Пг զմա րմիսն Ի մա ն այ ՝ ե . զանձն ի մ ա նա յ. „ г զանձն իմանայ' ե, „միտս,

քանզի ս ք ա ն չ ն բնական ւոեսուբեէսնն Է. երկաք,սնչի,րք ն ի ձեոն երկաքան- շիւրոյ անսասին:

14՚ւո.րիւն հայելի I. նշտութեան. սԼ ես անմարմնոցն Է մարմին ե. աներե- ւուբիցն լոյս վւսրդապեաէ սւմենեցուն աոատ բնուբեա մբ:

Եբէ ո չ ի ն չ П,Я վարկպարազի ,,„ ..ծ բուեսցի գոլ. զտցես զզոոծն ե. զա­րս, րոդ(ւ. ե բ է |սադ է ե զ բուեսցի , |սա .լ լիցիս:

Դ ո, ունիս իշխ ա նա բխ ք, ա զա տ ել, զի ա մենայն ինչ քեզ աոսս., ո՞> ոքչափական Է քեզ: լ

Ամենայն ինչ քեզ եոհւ, զի ի ձեոն միոյ կամ ամենայնի իմասզիս ոա- րարողն, քանզի գ ո յ իշխանուբիւն քեզ կամե, ո ՞չ իմանալ, զոյ իշքսանա- բի .ն քեզ ր երա հա սստ ել I,. վրիպե, ե. ներհականս Էակացս իմանար

Այնքան ունի մարդ ի > |ս ա ն ո ,բ |„ն , որքան եւ աստո.ածք. միայն մար., ազատ կենդա նի, միա յն սա բարւոյն եւ չարիք, ունի իշքսանո,բի,ն:

Ո՜չ զո յ քեզ իշխանաթիւն ա նմա հ լինել, քանզի ո չ ե , անմահին մեոա- նիլ քեզ. եւ աստուած քոյ լինել, եբէ կա միցես, զի կարելի է, քանզի կա- մ եւս ՚ց եւ իմա ' եւ հաւատս.' ե. սիրես.' ել եղեւ՛:

Ամենայն մարդ զաստուած կարծէ, քանզի եբէ մարզ է զասաուսւծ զիտէ:Ամենայն մարդ զ ն ո յն աստուած կարծելով, մարզ է եւ աստուած, ե.

ա մ ենա յն՝ յւսստուծոյ եւ վասն մա րդոյն:Աստուած է ա մ ենա յն ինչ ե. .1 չ մի ինչ ո՞չ աոանց ասաուծոյ, քանզի

աստուած ո՛չ ինչ է եւ ոչ մին:‘ Լասն ա ստ ո ւծո յ ' մա րզ, վասն մա րդոյ' ա մենայն ինչ:Աստուած մա րզո յ իշխէ ե. մա րդ' ամենայնի:Յա րսսսքնոյն ' արտաքոյքք. իմանին: Ակն զարտսւքոյսն տեսանէ, իսկ

միտ ք’ զի ներքսն: .Ուրան,սւր միտ ք' անդանաւր || լո յս , եւ ուրանա ,ր լո յս ' անդանաււ՝ ե.

միտք, քանզի միտ ք' յո յս ե. լո յս ' միտք, որ միտս ունի' լուսսոսրեալ է:IIՐ զաստուած դիւոԼ' յա ստ ո ւծո յ երկնչի, ու՛ զաստուած ո՞չ զիտ է' յա ս -

սւածոյ ո՛չ երկնչի:11ր ո՞չ ինչ զիտ է Լակւսցս' յսւմենւսյն իմեքէ երկնչի, իսկ որ զամենւսյն

ինչ զիտէ էա կա ցս' ոչ յի մ եք է երկնչի:Հիււսնդուբիւն ա նձն' տրտմուբիւն եւ |սնդուբի,ն: Կիրք' անձին ցա նկո,-

բիւն, ե, կա րծիք' նման է ա նձա նց:եւ մարմինք ի տեսանել ո՞չ ոք բարի, զազիր, ո՞չ ոք ,աւ, չար' ամենայն

ինչ տեսանելի է ' որ .միտս ունի:11ր բն դ միտ ա ծէ զինքն . զիտէ զինքն, ե. որ զիտէ զինքն, զամեևայն ինչ

զիտէ:Ամենայն ինչ ի մարդոշէ, որ մարմնոյ դի,Ր աոնէ, իւր դժուար աոնէ: Մարմին ա ոա նց անձին մեոեա, է եւ աոանց մտ ա ց' մոլար: Անձն ի մարմ­

նի մտեսւ,' զմիտ ս ստա սցի: ___.

52Ц 1Г ա օ ւ ՛ ь

II|- միտս էւ՚չ ստանայ, այնպիսի ելսւնէ. ոոդէս հմուտն. քանզի անձն ամենայն նախ քան ի մարմին մտսւնել անմիտ է. եւ յա րին • ի սա միտք ի մարմնոյն եւ սւյնպէս ապա լինի անձն մտսււոր:

Пг ի մարդկային մարմնոյն ել ի դուրս, յիշսւտակախտ, քանզի անձն ի մարմնոյ ծսւծկեցեալ բռնադատի՝ սա յի շ ե լ զիլր անմոոացուրիւն փոփոխւււմն է անմոռաց եւ փոփոխումն մոոացութիւն գործէ:

11ւր մարդ է ' եւ աստուած:11՚չ ումեք երեւի աստուած, բա յց միա յն մ ա րդ ո յ:■Լասն մա րդոյ’ աստուած ի մա րգ շրշեալ կերպաւոսնայ:Աստուած' մարդասէր, մարդ' աստուածասէր. մի սւզգակցութիւն աստու­

ծոյ եւ մարդոյ:Ս ՚իայնոյ մարդոյ աստուած լսէ եւ մա րգ' աստուծոյ:Երկրպագելի' աստուած, զարմանալի' մարդ: Աստուած ո ’՝ երեւի աոանց

մարդոյ:Ցանկալի է աստուծոյ մարդ եւ աստուած' մա րդոյ, քանզի ցսւնկութիւն

ո ՚չ ն իմեքէ, բ ա յց ի մարգն ե լ յա ստուա ծ:ներկիր գործեն մարդիկ, զերկին զարգարեն ասաեդք:հերկին աստուածք ունին, զերկիր եւ գծով ' մարդիկ, բ ա յց աւդդ հասա­

րակ է աստուածոց եւ մարդկան:Զի՜նչ է լաւ' որ բսւղդատութիւն ոչ ունի, լաւն աներեւոյթ է, չարն ш БЬгЬ-

ւութսւգոյն է:Զի՞նչ է էգ . լուծումն ընդունական:Զի՞նչ է արու, լուծումն սերմնական:Բնութիւն է ամենակերպն ի մարգում եւ ա մէն որակ ներգործուբիւն ել

ամէն որակ' կար:Որոյ ներգործուբիւնն ա ներհա յր եւ գործքն երեւելագոյն, ներգործուբիւն

է, շարժումն նիւթ է, խոնաւ գոյացութիւն:Մարմին է մածումն նիւթոյ:Միտք յա նձին եւ բնութիւն' ի մարմնի:Միտք անձին արարիչ եւ բնութիւն' մա րմնոյ:Ո՞չ յա մ են ա յն անձին միտք, բ ա յց յա մ ե ն ա յն մա րմնի ' բնութիւն:Անմահ բնութիւն' շարժումն մահկանացու բնութեանս:

Ю 2р || Երկիր' գերեզման ա նմա հին' երկին' տեղի:Անմահն եդեւ վասն անմահկանացուին, իսկ մահկանացուն լինի ի ձեոն

անմահին:

Սար է պակասութիւն բ ա ւ ՚ա յն , բարի է իս> լրութիւն:Անձն յ աշխարհի եղանելի է միտք եւ նիւր բա ժա նա բա ր, ա նեղանելի'

միտք, նիւբ ' բաժանելի:

Անձն եռամասն եւ նիւթ' երեք մասունք յա նձին եւ ի նիւր եւ ի բնութիւն. միտքն աստուածոշ ի բնութեան անմւսհիցն:

Նախախնամութիւն եւ յա րկ եւ ի մահկանացուին եղելութիւն եւ մահ եւ յաստուածոշ անեղութիւն:

Անմահքն ընդ ինքեանս միաբանին եւ մահկանացուքս ընդ ինքեանս նա­խանձին չարակնութեամբ, քանզի նախանձ չար բւսրկւսնայ:

Յաղագս յա ռաշ գիտելոյ զմահն, անմահ ա ոնէ, զոր միշտ ա ռնեն , բա յց մահկանացուն աոնէ զոր ո 'չ երբեք ш г ш г :

Մահ իմա ցեա լ՝ անմահութիւն է, ոչ ի մա ցեա լ' մահ:

Մահկանացոլք ընդ անմսւհխքն անկեալ դնին, բ ա յց անմահքն մա հկա- նացուացս սպսւսաւոր լինին:

Ապա անձն ուրեմն է գոյացութիւն անմահ, մշտնշենա ար' իմացական իմացուած ունելով, զիլր բանն պարիմացական բնութիւն շար իմանալով, զխորհոլրդո յաւմարութեան գիտէ եւ ի բա ց վհարեալ ի բնա կա ն մա րմնոյս, ինքեան ըստ ինքեան տրտմի' ըստ ինքեան ելով յիմա նա լի աշխարհի, իսկ սկզբնասէր գոյա թիւն: ւ ւ т

Լ % ճ

103ա

Н 1Г и I I и |. ,,

տ ւ : յ տ տ . ь

Բ'ոթԳ եւձեԳ կ ’ , ա պ ' , ս ի ս տ է ե ւ г ш ‘■ ' ՚" Տ ,'Р Г ш , г ՝ ' и , ,1? [ " , 1 ս |,քա '• ե ւ г " - ֊.

ւ ь . « - \ լ ֊ а р ? . . . .Եւ խաոնին р Ц \ ք ի ճ ա նս ա յ ս Տ ս Ьр ь Е « ԱքՈ' ք ե և, ւ РГЬ Р К :

ցրսա ւթեա ւքրընդ ջոո յ. շոս, „ г ш п Д ц /մյ. Д ЕгЬрЬ հ ս ն ՚ճ * Е՝ . Ерп1' И ս ս դ ո յ . սււգ ի ա նա սոթեա մո ոնղ , Г П , հ -I ք ւ # * խոնաւուրեամո ոք„,

Ւսւրձեալ ըստ ձ կ ա „ ա Տ „ Ս ե ա ն է ս ' П 4 ^ Р 6 п Ч !

& Г Ь Տ * 4 ^ у » р ^ Р? ° Ц ф Հտ ^ - п г է ь , 2ս , ^ „ , , , ................ ..

կալեսւլ են ա՝պէս եւ աւ-ք երկու.: Դ Iй Ւ > I "1 >ցկապէս զմիմեսւնս

Ի խոնաՐհ կա լով Ьг ի րարձրո4 ,ի ւնս դձեռս ա ո,եալ պ նդե ն 41քհմեա11ս նոսր րեթ եւա թեա մր ե ւ սՐո4 ,եա մր բո,ոն հաոեսղ զ մ ա ն ր ո ^ ե ն է ե ր կ ս եւ „ ա է

„ ™ ^ 3“ Г, ' г" г1' Г|,‘ ■ - А ' Г* * - « * — կԵւ սոցա որակս ո ’ > են որսւէս ա 11 որաեքո ....... I ՝ I I- I

ա յլ սոցլայս ազգարա րք էին, 4ի սեւն ե. սպիտակն » \ ա օ դ է ^ ո Լ ն ո ա ե З Г ^ ' ՜ նո յն , որպէս .յոտա ցոսյա նեյ!, ե, շեոո-ցանելն հ\ « , \ ն • Ր Վ դ Կ ,քա,՜մ՜

Արգ, Պդատոն զերիս տա||րերս ա սա ց ի միմեանս փոխարկե.՝ „հոս- ե,'

Տ ս ն ղաԱ}’ |իր էսՏփոքսաԴ1'ե |Ի « ա լ , ղի անշարժացան է քան

Ե. Արիստոտէլ հինգերորդ шшгг- ասաց, Որպէս բէ 6ոլՐ եւ ь ,

աԱ1’ .եւ ա7 ^ ! եւ Д Т ? Ь и 4 " 4 Ա' Ш1ШШГ ի * « Ի 9 “ էութեանց, որպէս ր| ա ստոսսծոց բնա կարա ն լինել գնա ա սա ց, զոր բաղումք հաւանեա. հինգերոր, ասուրեան էիցս , զոր արփի ասէ շրշապաւոող: ,

Ы!

ր Թ Ն Ո 8 Ի Շ Ո Ւ Ր Ջ Ը "

արվեստի պատմության հարցերից)

ԹԱԳԵՈՍ ԱՎԳԱԼՐԵԳՅԱՆ

Զ Վ Ա

(Հ ա յ

I ) ՀԻՆ ՎԱՂԱՐՏԱ՚ԴԱՏԻ ՇԻՆԱՆՈ8Ա8ԻՆ ՍԱՀՄԱՆՆԵՐԸ

ռա շին Հ ա ն գ ո ւյց ը , որ կա րևոր է լո ւծ ե լ, ա յն է , թե ի ն չո ւ Զ վ ա ր թ ­նոցի հա մա ր հենց ա յն ա ռ ա ­պ ա րն է ը ն տ ր վ ա ծ , որ ա նմշա կ

էր և ա նմա ր գ ա բն ա կ ։Ա յս հա րցին հեշտ կ լի ն եր պ ա տ ա սխ ա նել,

եթե մ ե ն ք ո ւն ե ն ա յի ն ք Վ ա ղա րշա պ ա տ ի տ ե ­ղա գրա կա ն-հն ա գի ա ա կա ն մա նրա մ ա սն ն կ ա ­ր ա գր ո ւթ յո ւն ը , որ դ ժ բա խ տ ա բա ր մ ի ն չև ա յժ մ չո ւնե ն ք: Վ ա ղա րշա պ ա տ ը, որ ո ւն ե ց ե լ է ևա ն ի տ եղա ցի մ տ ա վ ո ր ա կա ն ութ յո ւն , տ ե ղ ա ­դրա կա ն- հնա գիտ ա կա ն ալ ա զգա գրա կ ա ն տ ե­սա կետ ից չի տ վել ա յս կա րգի ն ո ւյնի ս կ ' / |0 գրա կա նութ յուն ա յն ք ա ն ի , ի ն չ ար տ վ ե լ է Աշտարակը հա նձին Պ ոտ շյա նի։ Արա հետ ե- վա ն ք ո վ , ա մ ո թ է ա ս ե լ, մ ի ն չև օրս միա կ աղը յո ւր մ նո ւմ են Ս իմերն կա թ ող իկոսի «Ջ ա մ բ ո օ -ը , Շ ա հ խ ա թ ո ւն յա ն ի երկհա տ որն ու Ալիշ ա նի (ГԱ յր ա ր ս ։տ »-ը

Որ Վ ա ղա րշա պ ա տ ը կ ա մ Նոր քա ղա քն էջ- մ ի ա ծն ո վ հա նդերձ ի ր ե ն ց նա խ կ ի ն տ ե ղո ւմ են ,— ա յս մա սի ն ո չ մի կ ա ս կ ա ծ լինեք չի կա րող ։ Ինչպ ես հա զա ր ա մ յա կ ու դա րեր ւս- ոա ջ, ա յն պ ե ս և հ ի մ ա , Գ ա յա նեի վա նքը կ ա ֊ ք՛ելի էր գնա լ аի քա ղ ա քէն ը ն դ դուռն հա րա - ւո յ ը ն դ կողմն պ ո ղ ո տ ա յի ն , որ հա նէր ի Մ ե- ծա մ օրի կա մ ուրջն»1/ Ա յս պ ողոտ ա ն ա յժ մ ­յա ն Վա զա րշա պ ա տ --- Ի գդիր խ ճուղին է , որա նցնոսէ է Սև ջրի կ ա մ ուրշով և հ ն ո ւմ հ ա ֊

* Զ ե կ ո ւց վ ա ծ է ՀՍ Խ Հ Գ իտ ութ յա ն և ա րվեստ ի

ինստ իտ ուտ ի գ ր ա կ ա ն-գեղա րվես տ ա կ ա ն բ ա կ ո ւ մ

1 9 !8 թվա կա նի մ ա րտ ի 4 ֊ի 4ււ

I и.1|ш р ш Ь < |Ц Ь ш | «Պ ա տ մ ութ իւն Հ ա յո ց ն , ա շխ . Գ.

ՏԼր-Ս ՚կւ-ւոշյւսն և Ս ա . Կ ա նա յւսէց Տվւղխ ս, 1 9 0 9 թ , ,

§ Ш , էշ 1 1 1 , § 7 5 9 , էշ 3 9 4 ,

վա նոր են ս կ ս վ ո ւմ էր Գ ա յա նե ի վա նքի մ ո ­տ ե ր ք ի ց , Ի նչպ ես ա ռա ջ, ա յն պ ե ս և ա յժ մ Հ ռ ի փ ս ի մ ե ի վա նքը գ տ ն վ ո ւմ էր «Ի հիւս ի ս ո յ յա ր և ե լի ց կ ո ա է .. . ք ա ղ ա ք ի ն » ', «Ի ս ա - րա լա նդա կ ի բա րձր ա ւա ն դա կ յ ա ռա ջի ն տ ե- ղի մ ի մօտ ի բո ւն պ ո ղ ո տ ա յն , որ եր թ ա յր յԱ րտ ա շա տ ք ա ղ ա ք»3! Ա յս ր « & պ ո ղոտ ա ն էլ ա յն ճա նա պ ա րհն է , ո ր Հ ռ ի փ ս ի մ ե ի մ ո ­տ ե ր ք ո ւմ ե ր կ ճ ղ վ ե լո վ տ ա ն ո ս է Է եր և ա ն ու Ա րտ ա շա ա ։

Ս ա կ ա յն մի բ ա ն , որ մ տ ա հ ա ն Է ա ր վում . ա յն Է, որ հ ի մ ա կ վա Վ ա ղա րշա պ ա տ ը բ ա վ ա ­կա ն ա ռա ջ Է խ ա ղ ա ց ե լ դեպ ի հ յո ւս ի ս -ա ր ե - վ ե լք ' բ ո լո ր ո վ ի ն մ ո տ ե ն ա լո վ Հ ո ի փ ս ի մ ե ի ն , ա յն ի ն չ հ ն ո ւմ ա յս վա ն քը հ ե ռ ո ւ Էր аհա րուստ մի ի ք ա ղ ա քէն ի կ ո ղ մ ն մ ի հ ի ւս ի ս ո յ, ի տ եղի մի յա ր և ե լս կ ո յս # * ։ Վ ա ղա րշա պ ա տ ի ա յս ' դ ե պ ի Հ ռ ի փ ս ի մ ե ա ռ ա ջխ ա ղ ա ցմ ա ն հիմքը դ ր վ ա ծ է Ժ Ը դ ա ր ո ւմ Ս իմերն կ ա թ ող իկոս ի ձ ե ռ ք ո վ . Ա յս մ ա ս ի ն <тՏ ա մ բ ռ Օ -ի մ ե ջ կ ա ր ­գ ո ւմ ե ն ք . «Ի շի ն ե լն զպ ա րիսպ ս ր բ ո յ Ա թո- ռ ո յս ՝ զմ ե ր ձ գև օ ղ ս մ ե ր , ո ր կ ի ց և ա ն մ իջո ց վ ա յր օ ք և խ ա ռ ն ի խ ո սւն շ ի ն ո ս ս ծ ո վ ք շ ր ջա ­փ ա կ եա լ էր զՍ ուրբ Ա թոռովս ք ա կ ե ա լ հ ե ռ ա ֊ ց ո յց (Ս ի մ ե ո ն — Р". Ա .) ի պ ա րսպ էս և յ Ա թ ո ֊ ռ ո յս և ի ւր ո վ ա ր գ ե ա մ բք վե ր ս տ ի ն շի ն ե ա ց զտ ունսն և զեկեւլեցի ն ի հ ի լս ի ս ա կ ո ղ մ ն մ ի ա ժ ո ղ ո վ և բ ն ա կ ա կ ի ց իրեր ա ցյֆ ւ

Վ ա ղա րշա պ ա տ ի Ս. Ա ստ ո ւա ծա ծին ե կ ե ղ ե ­ց ո ւ ա ր ձա նա գր ո ւթ յո ւն ը տ ա լիս է գ յո ւղ ը տ ե ­ղի ց խ ա ղ ա ց ն ե լո ւ թ վա կ ա նն Հ լ . «Շ ի ն ե ց ա ւ ս ո ւր բ ե կ ե ղ ե ց ի ս , և հ ե ռ ա ցա ւ գ ե օ ղ ն յԱ թ ո ռ ո յն ի շի ն ե լ պ ա րսպ ի ա ր գ ե ա մ բք և հրա մ ա նա ւ

2 Ն ո ւյն տ եղ ո ս է, § 1 5 0 , է շ 8 5 , § 7 5 9 , է շ 3 9 4 ,

§ 7Ո 6, էշ 3 0 8 ,

3 Ն ո ւյն տ եղոսՏ, § Ш , էշ 1 0 4 ,

4 Ն ո ւյն տ ե ղ ո ւմ I

Տ « Ջ ա մ բ ռ ս , ' Վ ա զա րշա պ ա տ , 1 8 7 3 թ . , է / 3 6 — 3 7 , — .

Ալիշան, է Ա յր ա ր ա տ », էշ 1 0 3 — 2 0 4 ։

1 95Տ I: X 1Г լ. Ա ի լ

Տէա ո ձ Սիմէոնի Սրբազան Կաթողիկոսի Ե- ր և ա ն ց ւո յ... ի ՌՄԺՋռ (1 7 7 7 թ .)6 ,

Մինչդեռ հիմ՛ա էջմ ի ա ծթ ,ը գա նվում . Վա զարշապատի հա րա վա յին կողմում , և վա ն­քից հա րա վ բնա կութ յուն չկա , յ 7 7 7 ո , ա կ ա ն ի ց ա ռ ա շ Վազարշապաաը շրջապատումէր էջմ ի ա ծ ն ի վա ն քը չո ր ս կ ո ղ մ ի ց , Ա շխ ա ր _ հա կա նների տ ներ « ւ թ ա ղ ե ր կ ա յի ն ո չ մ ի ա յն Հ յո ւս ի ս ո ւմ , ա յլև հ ա ր ա վ ո ւմ , ա յժ մ յա ն Ղ ա ֊,քա րա պ ա տ ի մ ո տ ե ր ք ո ւմ , ա ր և ե լք ո ւմ ( հ ի .

մ ա կ վ ա տ պ ա րա նի ու ճ ե մ ա ր ա ն ի տ ե ղ ը ) և ա ր և մ ո ւտ քո ւմ (ա յժ մ յա ն նոր Վ եհա րա նի շը ր , բ ս կ ա յք ո ւմ )ւ Շա տ հա վա նա կ ա ն է , որ ա յս , պ ես էր ն ա և հ ն ո ւմ , ե ա յս հա ս տ ա տ վ ո ւմ է Ա գա թ ա ն դ ե ղ ո ս ո վ , ը ս տ ս ր ի էջմ ի ա ծ ի ն ը չ ի ն ֊ վ ոսէ է <гԻ մ է ջ ք ա ղ ա ք ի ս , մ о տ յա պ ա ր ա ն ս ն ա րքունիս1, Հ ա ս կ ա ն ա լի է , տը մ ա յր ա ք ա ղ ա ք Վ ա զա րշա պ ա ա ը շա տ ավեքի ը նդա րձա կ ր ա ծ „ լթ յյ ,ւ ն կ ը ն դ գ ր կ ե ր էջմ ի ա ծ ն ի ու ա ր ք ո լ. նի ա պ ա ր ա նքի շո ւր ջը , ք ա ն կ ա ր ո ղ էր ը ն դ _ դրկել Ժ Ը դ ա ր ո ւմ մ ի ս ո վո ր ա կ ա ն գ յո ւղ դ ա ր . ձաձ Վ ա ղա ր շա պ ա տ ր ։ Հ ի ն մ ա յր ա ք ա ղ ա քի ը ն դ ա ր ձ ա կ ո ւթ յա ն մ ա ս ի ն մի մ ո տ ա վ ո ր դ ա ֊ դա վ,ա ր կ տ ա լիս ա յն պ ա ր ի ս պ ը հունա կա ն ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յա մ բ , ո ր լո ւ յս է ե կ ե լ պ ա ա ա - Հական դ ե պ ք ո վ 1 8 6 2 թ վ ա կ ա ն ի ն Վ ա դա րշա -

պ ա տ հ ին մ ա յր ա ք ա ղ ա ք ի ա ր և ե լյա ն պ ա րսպ ի փ լա տ ա կ ն ե ր ո ւմ , ա յժ մ յա ն ճ ե մ ա ր ա ն ի ն ն ջ ա ­րա նի ա մ ա յի բ ա կ ի ա ր և ե լյա ն պ ա տ ի մ ա ս , որի կ ո ղ ք ի ց ա ն ց ն ո ւմ է Ի գ դ ի ր տ ա նող իոՀոլ- գ ի ն »8 , Ա րել ե պ ի սկ ոպ ո ս Մ խ ի թ ա ր /ա ն ց ն ա յգ տ եղը ո ր ո շո ւմ է գ ր ե լո վ . Ծանդր ք ա ն դ ա յժ մ - եա ն կ ա յա տ ե ղ ի ս գ ի լղ ա ց ո ց .. . ի հ ի մ ն պ ա . ը ը ս պ ի ն թ ա ղ ե լո յ ը ն դ հ ո ղ ո վ »9 և ա յլն ,

1 8 4 2 թ վա կ ա նի ն Շ ա հխ ա թ ո լն յա ն ն ա յ ս ֊պ ես էր ն կ ա ր ա գ ր ո ւմ ա յս պ ա ր ի ս պ ը .

" Փ ո ք ր ի ն չ ն շմ ա ր ի ն հ ի մ ո ւն ք պ ա րսպ ի ն ս ֊ րա յա ր և ե լե ա ն կ ո ղ մ ն Կ ա թ „ս լ/,կկ Տա ճ ա ր ի ն 4 ր բ ո յ հ ե ռ ո ւ ա յժ մ ե ա ն ա ր տ ա քին պ ա րսպ է ի րր և ը ո մ բ ա ձ ի դ մ ի հ ր ա ց ա ն ի ց , ո ր ո յ և ե ր ­կ ս , յն ֊ո լթ ի ւն ն ի հ ի ւս ի ս ո յ ի հա րսո դտ ա նի ի ր ր և եօթ ն հա րիւր յի ս ո ւն ք ա յ լ և ի միջին ւոեգւոջ ե ր կ ա յն ո լթ ե ա ն ն ո ւն ի և ղ ն շա ն տ ե գ ֊ ա յ դրա նն ա րևելես& ւ , զ ո ր "Ա ր ե գ դ ո ւռ ն я ա ֊ նուա Տւէին. և հա րա ւա յի ն ծ ա յր հիմ ա նս ա յ ­սորի I, Հա յի ա գ դ ա կ ի րն,ք մէք մ ե ծ ի Կա թ,,, 'մ ՚հ է Ի ՚և ^ մ ե ն ա ս տ ա ն ի ն Գ ւս յի ա ն ե ա յ կ ուսի , ո ր ո վ պ ա րիսպ ն ա ռ ն ո ւ ի մ էջ ի լր գա հ գին

8 քԴ իլա ն հ ա յո ց պ ա տ մ ո լթ ե ա ն » , դ ի ր ք Գ , " Սի մ Հոն

կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ի յիշա տ ա կ ա րա ն ըա , Ա հ ա տ ո ր , Р -իֆ լիս,

1 8 9 4 թ . , Դ յուսւ ГшГниГип Ս. զ ա ռ ա ն ց ի ա ոա քա ր ա նր ,

Էք Я Р ՝’ — Ա լ]|Հա Տ . ՛ Ա ն ա ր ա տ ,, ( « 2 0 9 ,

^ Ա ւյա ^ա ճգհղոս, § 73Г,. Էէ 3 8 4 , § 7 7 0 , Ա 4 0 0 ,8 Րա ւ-|ւա |իմհււս 1.պ |ա կ. Գևւււ-զ յա ն (ճ ա ւ լո ւ ւ - յա է ) .

Վ ա ղա րշւսպ ա ա ր հ Լքմ իա ձինր ի ր ե ն ,/ ււկղրնա կա ն տ ե ­

ղ ո ւմ ե ն » , 1Гո ս կ վ լս , 1 9 0 5 թ . , Լ , 7 8 ,

Я Ն ո ւյն տ ե ղ ո ւմ , կ 9 ,

հ թ ^ ի ն ո լ թ ե ա ն . ի սկ հ , . յի ն ծ ա յր ն ա ռա ջա դեա , ,ա ո 1 Г А 'էհա յե ցո ւա ծ Ի ^ ի գ ի " Ղա յս ձև հեմա1.ո . . " ն ԴՐ- ուսս, ,ց ո լց ա ն է ղ ր ե ձ , “է ^ ե ! ւ 9 " 4 ա նելն՝ե ր կ ա ր ք ա ռ ա ն կ ի լ ն ի ւ ա ր և ե /ե ա ' } " ՚Ր1 ա Կա 1

Ա յս պ ե ս , , , / Հ ե ն մ ւ ՚ո ր ե մ ո ւ ս ւ ս » 1»,

•ա ր ա վ ա յի ն սա հմա նն Ւ, ա նոն / Ալ Քաղաք1' յա ն Գ ա յա նեի մա նոե ՞ ւ ա1ժ մ -" բ * ե ղ է ր Հ ր \ է ն Հ ձ ^ լ: իս: : յ̂ կ ո դ մ ի ց ՛

1 * ա ղ ա ք ա ւ ն » Ա . Այ„ , ի , , ս ն Ը ա ն կ ա է Ոե ս ձ Գ'"յՐ

ս ; ? ք տ ա ~

Լա ղա րշա պ ա ա ի կ ա մ Նոր բա ,,ա քի շինա ն, Ո -ոյին ս ա հ մ ա նն եր ը , Հ ա կ ա ձ կ ՔԻ հիմա կվ,,, Լա ղա րշա պ ա ա ի դեպ ի Հ յո ւս ի ս ֊,ս ր և ե ք ք ' '

4 ա ր ձ ա կ վ ե լ,,, մ ի ա ռ մ ի ն ՝ Հին Վ ա ղա րշա պ ,,,.

‘ա ' ռ 2 ե ք է " ' Վ1{I' ' Ի ' ' <ա> ՚ա վ Հ և մ 1 , , բ - ֊ռ ա ջ խ ա ղ ա ,,,, հ ա կ ո լմ „ Л ,։Ь ш р ՝ ձ դ ,ո ե ,„վտ ա ր ա ծվ ե լո ւ „գՔ ա ս ա ղ գետ ով,>, պ , նրա ,„րք ,. տ ե ս ո ւթ յա ն զա րկերա կն էր ն ա և Հ ն ռ մ ը ,

2) ԱՌԱՊԱՐԻ ԲԵՐԴԱՔԱՂԱՔւ;

Զ վ ա ր թ նո ցը շի ն վ ե , լ Հի ն Վ ա գա րշա պ ա .

" մ " Ա՛ 4 ;1 'Т " հ1։'ւ" ւ քա րքա րոտ , .սռա- պ ա ր տ ե գ ո ւմ , Ս ա կա յն Հիմա դժվա ր է պ ր ն.դ ե լ, թ և ա յս եկ ե ղ ե ցի ն կ ա ո ո ւցվ ե , է ս ո ս կ ,,,, կ ա ն , հո , մ վ ա յր ո ւմ , ,,ր ,„ վ ա ,, ժ .մ ա ն ա կ ն ե ը ո ւմ չե ն ե դ ե , մ ա ր դկա յին ձեոա-կ ե ր ա ն ե ր : Ընդհա կա ռա կը, հետ զհետ ե կ „ լ -" , ա կ ւԼո գ ,/, ա ս , „ երը ը ա ցա հ ա յտ ա պ ա ց ո լցո , մ ե ն , որ Զ վա ր թ նո ցի ա ռա պ ա րը, որ տ ա րա ծ- վոսք է մ ի նչև Օշա կա ն, հնա դա րյա ն խ ոշոր շի ն ա ն ո ց կ կրեք իր դա րա վա նդների վրա ո,մ ո տ ե ր ք ո ւմ ,

10 Հով հա ն ն ես 1.սփ սկ. Շաճքսա|>ւււնյա1ւ. *Ա ,ո ո ր ա գ ր „լ-

1 4 " ն է յմ ի ա է ն ի * , հա տ . Ա , Վա ղա րշա պ ա տ , 1842 թ . , էշ

7 9 — ՏՕ լ Հ մ մ ս ,. 1Լ|.Լ| ա ւ-Ո,պ իսկ,ա| |ա , «Վաղա րշապ ,սա

ք ա ղ ա ք ա մ ա յր Հ ա յա ս ա ա ն ե ա յց օ , Վա ղարքա պ ա տ,

1 8 7 4 թ է ք 5 3 — 8 4 , որտ եղ ա յն կա րծի քն կ հա յտ նր-

վ " ւ մ , թ ե Վ ա ղա րշա պ ա տ լ, 1 ո ա ն կ յա ն /, կ , ե սւարաձ-

վա ձ մ ի ն չև Հ ա ս ա ղ ե Մ ե էա մ օ ր (Ս և չ ո ւ ր ) ,

11 Աք|սւբսւնգեւլոս, § 2 0 6 , կ I I I , Հրա տ ա րա կիչնե-

ր ր — Տեր-1Ոլրօւ<յաՐւ 'հսւ|ւււաււ և Ատ. 'ւա էա յա է— գ ր ո ւմ

են փ որրա տ ա ո, ի ս կ Ա||ւ^ւս6 (է Ա յր ա ր ա տ ո , կք 2 0 7 , 1Լ|»ե| )ւււ||ւէւ||. (Լ է Ո է) և ա յ/ն , ողսւրկևն փ ո ս ՛ Համարեք

են հւստուկ ա նուն , ա յն ի ն չ ա յս Հա սա րա կ ա նոմ, ( '

Հա յտ ն ի ղեււես Հ ա յկ ա զ յա ն ր ա ս ,/ր ր ի ն , (հ ա տ . Ր. Լ է 0 3 7 ) , որր րւսյ/ի Ա գա թ տ ն ղ և ղ ո ս ի հետ ևյա լ հասւվա-

ե ի ւյ, բ ե ր ո ւմ Լ 2 ,/կ ա յո ,/ ! յո ,ն կ Ղ,ևոնղ ւղատմւսղրիյյւ

55

5 6լ 5 1г м » ի ւ 195Տ

Առատին ա ն գա մ Խաչիկ վա րդա պ ետ ն է հ ա - 7 որդել, թ ե «Հռ իփ սի մ եի վա նքից մ ի ն չև Աթա- բ ե կ ,ա ն ի կա լվա ծի (Ն երսեհա պ ա տ գ յ ո ւ ղ ֊ /հ. Ա .) Հա րա վ-ա ր ևելքից հ յո ւս ի ս ընկնող կիսա բոլորա կ բ լուրն ե ր ի շա րքը հին քա ղա քի պ ա րսպ ա բլուրներ են նե ր կ ա յա ցն ո ւմ »™ ։ 1 9 0 4 թվա կա նի ն ո յե մ բ ե ր ի ն Եղիշե վա րդա պ ետ Մ ուրա դյա նն ու Մ եսրոպ վա րդա պ ետ Տ ե ր ֊ Մ ովսիսյա նը Զ վ ա ր թ ոցի շրշա կ ա յք ո ւմ « նրա ա րևելա հա րա վա յին կողմերում» , * ընդա րձա կ բլուրներ ի շա րքերում» գտ նո ւմ են «ա մ ե ն ա - ղա նա ղա ն կ ետ եր ում խ իս տ հա ստ պ ա րսպի հետ քեր, ե ր բե մ ն մ ի ն չև ե րկ ո ւ կես արշին հա ստ ո ւթ յա մբ»■ * Ա յլև ս կ ա ս կա ծ լի ն ե է չէր կա րող,— գրեւ է Տ ե ր -Մ ո վ ս ի ս յա ն ը , որ մեր առաջ ը ն կ ա ծ են մ ի մ ե ծ հին քա ղա քի ա վերա կներ, և որ Խաչիկ վա րդա պ ետ ը ա ր ­դա ր է ե ղ ե լ' հ ա յտ ն ե լո վ , որ ա յդ տ ե ղ ա վերա կ քա ղա ք է գ տ ե բ '3։ Բ ա րթողիմ եոս ե պ ի ս կ ո ­պոս ճ ուղուր յա ն ը 1 9 1 0 թ վա կա նին գ լո ւ մ է ,թե «Զ վա ր թ նո ցի ն կից ա ր և մ տ յա ն կ ո ղ մ ո ւմ բ ա ց վ ա ծ շենքեր ի հիմ քերը դ ր վ ա ծ են ա վելի հնա գույն շենքերի ա յր վ ա ծքնե ր ի վ ր ա ։ Ա ն­հա յտ ժա մա նա կի ց մ ն ա ց ա ծ ս յո ւն ե ր ի երեք հատ ն երքնա խ ա րիսխ ները, որոնց վրա ն կ ա ­տ ելի են հրդեհվա ծքի նշա նն եր , ո չ մի ա ռըն- չ ու թ յո ւն չունեն Զ վա րթ նոցի շենքերի հ ե տ ... հ որոնք մ ե կ -մ ե կ ո ւ կողքի կ պ ա ծ դրվա ծ և ծա ծկ վ ա ծ էին բ ա ց վ ա ծ շե ն քե ր ի ց մ ե կ ի ոչ ղոնե մ եջր , ա յլ հա տ ա կի տ ա կ , գետ ն ի մ ի - քումսս ։ «Որ ա յդ տ ե ղ ում ,— դրել է իր մ ի ա յլգրքում ճ ո ւղ ո ւր յա ն ը ,--- Զ վա ր թ նո ց կ ա մ Ա-ոա պ ա րի Ս. Գրիգորի ե կ ե ղ ե ց ո ւ տ ե ղ ո ւմ ա - ռաք քա ն Ներսես Շինողն և նո ւյն ի ս կ Տրդ ա տ և Լուսավորիչ եղել է ո ր և է հին հա ստ ա տ ու­թ յո ւն , շա տ երս ենթա դրեք և մ ի մ յա ն ց հետ դրուց ե/ են ք , ինչպ ես ես և պ . Կ. Հ . Բ ա սմա ջ- յա ն ը .. . իսկ պ . Հ ե ր մ ե ս ը «Ն որ-Դ ա րումն ( 1 9 0 0 թ . № № 2 0 3 և 2 0 8 ) հա յտ ա ր ա ր ե ցսււդպիսի ենթ ա դրութ յուն» 15ւ Եթե վ ե ր ո դ բ յա - ւի վյւա ա վ ելա ցնենք նո ւ/ն մ ի ջ ա վ ա յր ո ւմ դ ո - յո ւթ յո ւն ր կուրգա նների, որոնց պ եղ մ ա ն ա ն­հաջող փորձ է/ է կա տ ա ր վա ծ ե ղ ե լ^ , ա յ/և

12 Մեսրոպ վա րդա պ ետ (Տե ր-Մ ււվ ս իււյա ն ) «է ջ մ ի ա ­

ծի ն և հ ա յո ց Հնա գույն ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ը » , է չ 1 3 կ ա մ « Ա գ ֊

գ ա գ ր ա կա ն հա նդես ս , Ր ՚ի ֆ յի ս , 1 9 0 7 թ . , գիր թ X V ,

Կ Я 7 ) ,

13 Ն ույն տ եղ ում ։

М Թ արրոդիմեոս ե ս յիսկ. Գ ն որգյս ւն (ճ ո ւ դ ո ւ ր յս ւ ն ) .

ոԴ րա /սոսություն գրա կ ա ն , բա նա սիրա կա ն» , Ա ղ եք ս ա ն- գրււպ ո/, 1 9 1 0 թ . , է յ 18 ։

15 Բ ա րբոդիմեոս ե օլիս կ. Գ և ո ո ,յս ւՏ ( Й п щ т г ] ш Б ) ,

ոԽ երենւսցին հ ո ս ր ե ն ա ց ո վ պ ետ ք է հ ա ս կ ա ն ա ր , Ր

Հ ա տ ., *ի ֆ ւ ի ս , 1 9 0 2 թ . , է , 1 7 » .

18 Մ եսրոպ վա րդա պ ետ , «էջմ ի ա ծ ի ն և Հ ա յո ց Հն ա -

գ ո ւ յն ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ը », '1 ա ղա րշա պ ա տ , է յ 1 4 , կ ա մ «Ա ղ - գա գրա կա ն հ ա ն գ ե ։* , 1 9 0 7 թ . . գիրթ X V , է յ 9 8 г

Ա րգիշտ իի որդի Ռ ուսա յի ( է դա ր մ . թ • ։ ։ . ) ս եպ ա ձև ա ր ձա նա գրո ւթ յա ն գ տ ն վ ե լը Զ վ ա ր թ ­նո ցի ա վ ե ր ա կ ն ե ր ո ւմ հ ա ս տ ա տ ո ւմ ե ն , որ Ա . п ա պ ա րը ( լա յն շր ջա ն ա կ ո վ վ ե ր ց ր ա ծ ) հնա ­դ ա ր յա ն մ շա կ ո ւյթ ի մի կենտ ր ոն է եղեք և ոչ թ ե հնուց ի վեր ա մ ա յի վ ա յր ։

Ա ռա պ ա րը հնա դ ա ր ո ւմ շա տ ա վելի ք ա ր ­քա րոտ պ ե տ ք է ե ղ ա ծ լի ն ի , քա ն ա յժ մ ։ Ով ե ր բև է կ ա ր դ ա ցե լ է հին ա վ եր ա կ ներ ի նկսւ- ր ա գ ր ո ւթ յո ւն և տ ես ել նրա նց ա րդի վիճ ա կր , ն ա հ ե շտ ո ւթ յա մ բ ն կ ա տ ա ծ կ լի ն ի , թե ի ն չ­պ ես ա ր ա գ ո ւթ յա մ բ փ ո խ վ ո ւմ է տ եղի տ ե ս ա ­րա նը ն ո ւ յն ի ս կ մ եկ հ ա ր յո ւր ա մ յա կ ի ը ն թ ա ց ­ք ո ւմ ։ Ա յն վ ա յր ը , ո ր տ ե ղ մ ի ժ ա մ ա նա կ ֊կ ա ­յի ն պ ա րիսպ ներ ու ա շտ ա ր ա կ նե ր , վա ղը կ ա ­ր ո ղ է դ ա ռն ա լ ն ո ւյն ի ս կ ա րտ ա վա րւ Գ յո լղ ե - րի մ ի ջ և ը ն կ ա ծ ա վ ե ր ա կ ն ե լս ու քա ր ք ա ր ո ւտ . ն ե ր ը , ծ ա ռ ա յե լո վ ի բ ր և շի ն ա ն յո ւթ ի հ ա ն ք ա ­վ ա յր , դա նդ ա ղ կ ա մ շտ ա պ ղ ր կ վ ո ւմ են ի ր ե ն ց նա խ կ ի ն քա րքա ր ոտ տ ե ս ք ի ց ։ Իսկ ա յնպ ի ս ի մ ի վ ա յր , ի ն չպ ի ս ի ն Ա ռա պ ա / й է , որ մ ոտ 3 0 0 0 տ ա րի շի ն ա ն ո ց է եղել կ ա մ ը ն կ ա ծ մ ն ա ց ե լ է ո տ ի տ ա կ , է ՛լ ա վ ե լի ա ր ա գ ո ւթ յա մ բ պ ետ ք է ս պ ա ռա ծ լի ն ի ի ր վ իմ ա կ ա ն հ ա ր ր ս ֊ ա ո լթ յո ւն ը I

Կա ւոա րձլա պ ես քա րքա րոտ ա ռա պ ա րի գ ո յո ւթ յո ւն ը մ ի շտ հնա րա վոր է դա րձրեք հնա դ ա ր յա ն քսւրա րերդերի շ ի ն ո ւթ յո ւն ը ։ Մ ի ն չ-հ ա յկ ա կ ա ն բ ո լո ր բ ե ր դ ե ր ը շ ի ն վ ա ծ են քա րքա րոտ ա ռ ա պ ա ր ն ե ր ո ւմ կ ա մ ժա (ււու՚ւ քա րա քթ երի ւ[րւսւ Զ վ ա ր թ ն ո ց ի (կ ր կ ն ո ս է են ք . ընդա րձա կ շր ջա ն ա կ ո վ վ ե ր ց ր ա ծ ) ա ռա պ ա րն է լ, շա տ հա վա նա կա ն է , հ ն ա դ ա ր ո ւմ հ ղ ե լ է մ ի ն չ-հ ա յկ ա կ ա ն բ ե ր դ , ա պ ա և բ ե ր դ ա ք ա ­ղա ք, որը թ ե ր և ս հ ե տ ա գ ա յո ւմ էլ բ ն ա կ ե /ի է եղեք' ե ն թ ա ր կ վ ե լո վ տ ա ր բե ր շրջա ններ ի մ շ ա ­կ ո ւյթ նե ր ի ա զ դ ե ց ո ւթ յա ն ւ Ա յս բ ե ր դ ը եղեք է մ ե կ ը մ ի ն չ-հ ա յկ ա կ ա ն ա քւ կ ե ն տ ր ո ն ն ե ր ի ց , որոնք մ ի թ և ո վ հա րևա ն ե ն ե ղ ե լ հնա դ ա ր յա ն Երիա նի— Ե րևա նին, իսկ մ յո ւս կ ո ղ մ ի ց ' Ա ր- գիշտ ի ներ ի Ա րմա վրինւ Զ վ ա ր թ ո ց ի շր ջա ­կ ա յք ո ւմ մ ի ն չ-հ ա յկ ա կ ա ն մ ի խ ո շո ր շ ի ն ա ֊ ն ո ց ի գ ո յո ւթ յո ւն ը հնա րա վոր է դ ա ր ձն ո ւմ ա յն մ ի տ ք ը , թե Ա րգիշտ իի ո ր դ ի Ռ ուսա յի սեպ ա գիրը բ ե ր վ ա ծ է ոչ թ ե ուրիշ վ ա յր ե ր ի ց , ա յլ ։ ։& կ վ ա ծ է եղեք եթե ոչ հ ե ն ց Զ վ ա ր թ ն ո ­ց ի տ ե ղ ում , դոնե Զ վ ա ր թ ա ց ի ր ն դ ա րձ ա կ Ա ֊ ո ա պ ա ր ո ս № ։

Ա վե/որդ վ ե ճ ե ր ի ց ո ւ հնա րա վոր թ յ ո լ ր ի մ ա ֊. ց ո ւթ յո մ ւն ե ր ի ց խ ուսա փ եքու հա մ ա ր , մ ենք

17 ոԱնկարծիր նա ( ա ր ձ ա ն ա շ ա ր ը Ա . ) ա յս ֊ տեղ է բերված ուրարտեան որևէ շինությունից ւ(Г Ъ и гтц վա րդա պ ետ Տ հ ր -Մ ո վ ս ի ս յա ն , ւ Ազգագրական հանգես», 1 9 0 7 թ . , գիրք XV, էչ И З ) , «Ոչ մի հիմքչկ ա կ ա ր ծ ե լո ւ , թ ե ա յդ ա ր ձ ա ն ա շա ր ը ուրիշ տ եղից

բ ե ր վ ա ծ լի ն ի ա յն տ ե ղ » , (Ր ա ր ր ո ղ ի մ ն ո ս եպ]ւս1| ճ ո \ -

դուրյւսքւ, ^ Գ ր ա խ ո ս ո ւթ յո ւն » , էք 1 8 ) ։

1966 է Я 1Г հ Ա. 0 Ի г.

հնադարյան այս շինանոցը կանվանենք Առապարի բերդաքաղաք, Վերջինս կենտրոնն էր մի երկրի, անշուշտ փոքրիկ երկրի, ավե /, ճիշտ մի գավառի, որ սեպագիր արձանա­գրության մեջ հիշված է հականն հանվանե. այս երկրի անունը Լ նմանն ու Գալննիշչևը կարդացել են Կ ուա րլինի, Աանաալճյանը' Ք ուիդա ու Բասմաշյանր' Կուտոլրլի18, Ա ^,.շա ն ը , խ ո ս ե լո վ Զ վ ա ր թ ն ո ց ի ա ռա պ ա րի մ ա . Աի ն , գ ր ե լ կ, թ ե вա յժ մ մ ե ր ձ ա ւո ր սա հմա նն

Ք ա լթ ա ր ա ձ ո ր կ ո չե ն »™ , Ա յս տ ե ղ ա ն վ ա ն մ ի ­ջիր ձո ր բա ո ր հ ա ն ե լո վ կ մ նա Քա վթսւր կ ա մ

թ ն Ք ա վ թ ա ո ս . որ ա ղոտ հ ի շ ե ց ն ո ւմ Հ Կոսսր— Ք ո ւի դ ա — Կոսոուր մ ա սր սեպ ա գրի տ և ղ ա ն վ ա ն.

Ս եպ ա գիրը վ ե ր ծա ն ո ղ ն ե ր ն ը նդ հ ա նո ւր ա ո մ ա մ բ հ ա մ ե ր ա շխ են ա յն կ ե տ ո ւմ , որ

հա ղթ ա կա ն Ռ ա ս ա ն չո ւր կ հա նն / Իքդարու կ ա մ Ի /գա րուն դ ե տ ի ց դեպ ի ա ռ ա պ ա ր նե ր ը ն ա յգ ի ն ե ր ա նկե/ ( ըս տ Լ նմ ա ն ի ' Ի լդ ա ր ո ւ, ր ս ,„

Բ ա ս մ ա ջյա ն ի ' Ի լդ ա ր ո ւն ), Ա յս գ ե տ ը կա րոդ է ւի ն ե լ կ ա ՛մ Ք ա սա ղը կ ա ՛մ Հ ր ա զ դ ա ն ը ։ Մեգ հ ա վ ա նա կ ա ն կ թ վ ո ւմ , որ ա յս գե տ ը Ք ա ստ ղն կ ։ Ո մ ա ն ց, օրինա կ Ե. Շ ա հ ա զ ի զ ի , հ ա յտ ն ա ծ կ ա ր ծ ի ք ը , թ ե Իլդա րոմւ Հ ր ա ղ դ ա նն , կ , /, Ռ ոսւա յիг ջր ա ն ց ք ը ' Հ ր ա զ դ ա ն ի ց հ ա ն ա ծ դ ե ֊ պի Վ ա ղա րշա պ ա տ ի հա նդ ե ր ր հ ո ս ո ղ Դ ա լմա մ ե ծ ա կ ե ր տ ա ռ ո ւն , հ ե ր ք վ ո ւմ կ « Ջ ա մ բ ո յ) ֊ո վ , ը ս տ որի ա յս «Դ ա լմ ա » ( ծա կ ո վ ի ) ա ռ ո ւն ,որ տ ա ր բեր կ բ ա ն Դ ա լմա ա ռ վ ի ց , ժ է դ ա ­ր ո ւմ հ ա ն ե լ են Ե րևա նցի Պ ուրՃ-Ա չի բ ե կ տ ա ճ ի կ ը , որը «ծ ա կ ե ա լ զ լե ա ռ ն ջուր հա նն և ը ն դ յա տ ա կ ա ւ երկրի բ ե ր կ » ( « Ջ ա մ բ ռ » , էջ 2 0 0 ) ո ւՆ ա հ ա պ ե տ կ ա թ ո ղ ի կոս Ո ւռ հ ա յն ց ի ն , որը տ ա ճկի գոր ծը շ ա ր ո ւն ա կ ե լո վ , ս ծա կնսոյ ղ լե ա ռ ն ձո ր ա կ ի ն , ուր ը ն թ ա ն ա յ գնա ն Հրա դ - դա ն և ջա ղ խ ե լո վ զ վ էմ ս բ ա ն ա լո վ զխ որ ա փ որ ա ռուս մ ե ծ ա լ ա շխ ա տ ո ւթ ե ա մ բ և ա նհա մ ա ր դ ր ա մ ա ծ ա խ ս ո լթ ե ա մ բ եր եր ջո ւ,, ի դ ե ա ո յն

Հ ր ա զ դ ա ն ի , ի գ ե ղ ս մ ե ր (Վ ա ղա ր շա պ ա ա ) ի յօ գ ո ւ տ ա յգ ե ս տ ա ն ա ց ն : (« Ջ ա մ բ ռ ս , էջ 2 6 ու 2 0 1 ) , Հ ա յ պ ա տ մ ա գ ի ր ն ե ր ն է լ հ ա յտ ն ո ւմ են ն ո ւ յն ը ն ա և Ն երսես Շ ի ն ո ղ ի հ ա մ ա ր , թն

ս ա ծ ջուր և ե ր ե ր ղ գ ե տ ո յն և ա րկ ի գ ո ր ծ ղ ա - մ ե ն ա յն վ ա յր ս ն ա ռա պ ա ր, տ ն կ ե ա ց ա յգ ի ս և ծ ա ռ ա ս տ ա ն ս »Տ °, կ ա մ թե «ա ծ ե ա / ջուր ի Ք ա ս ա ղ գ ե տ ո յ' ղ ա մ ե ն ա յն ա ւա զա խ իտ ա ռա պ ա ր դ ա շտ ա վ ա յր ն ի գ ո ր ծ ա ր կ ա ն էր ,

I » 1 Г Ь и г т ч վաւ>դաս|1ւսւ, ւկ չմ ի ա ծ ի ն և Հ ա յո д հնա -

գ ո ւ յն ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ը » , Վ ա ղ ա ր շա պ ա ա . կ 1 0 — 1 3 ,

Ա զ գ ա գ ր ա կ ա ն հ ա ն գ ե ս » . 1 9 0 7 թ . , գիր թ X V , կ 4 4 —ա ,

I » Ս վ |ոա ն , « Ա յ, ,ա ր ա տ » , Վ ե ն ե տ ի կ , 1 3 9 0 / / . , կ Ա Հ ,»օ ււհ բէո ս , բ 1 4 , կ /д г ,

87

"ն կ է ր ա յգ ի ս ն բուրա ստ ա նս Л,„ / ,Հա * տՒ Ի է ՛ "Ո մ եր օրերում է, Խա1 ? 7 դա պ ետ ը էօգ տ վ ե /ո մ հեն( հունից--- քՒ Ա ) ո ^ ՀՐանցքի հունով»

Փ Տ Տ & Յ Տ տ? *ոաօհՆի մ а ... А 1 . աՐՎեի — ա-

՛■■ թ<; У " " ? ՞ ՝ ' ■ "0ՐՐ"ՐԴԸ Ր դարի "կորնեոհն հետ ա քրքրա կա ն փ ա ստ եր են Հա րսս՛.

շատ•-ա ն ի ոռո գմ ա ն

Ա ռա պ ա րի հնա գիտ ա կա ն միջա վա յրն "ր ա հն,ո շա ղկա պ վող ո ռո գմ ա ն պսոո մ ու ^ ն ը մ ե գ հնա ր ա վոր ո ւթ յա ն է ш 2 Т и Ьп

Ր» ի ն ՈՐթե , ն ԿՆե9 Րյ մատտ նա Կ ն լ ա ա յն մ ա ֊

3) ԱՌԱՊԱՐԻ ԸՆՏՐՈԻԹՅՈԻՆՐ

, Նեք Հ Ս, ին/ ա մ ա նա կտ կից պ ա տ միչը՝ Ան-

ա ա 7ոսէ ն Ի Է կ ա դ ր ո ւ մ Ա ռ ա ֊քարոսք կա տ ա ր վա ծ շինա ր ա ր ոլթ յունր , „ шЬ

մ ե ղ պ ա տ կեր ա ցնո ւմ ե ն , Տպ ա վորութ յունն

եեե ե Հ ք կ լ ք ք է Ներսեսւ՛ վա ղա րշա պ ա տ իձ ս Հ ւ Բ յ ձ ր Հ ե լ ևշի ւ է Զ վա ր թ նո ցը և սրա կողքին էլ իր բ ն ա .կա րա նր— Կ ա թ ողիկոսա րա նը, Հեր ա կ լի պ ա տ . մ ո լթ յա ն հեղի նա կր մ ի ա նգ ա մ ա յն հ ա կ ա ֊ ռա կն է ա սում .

« 8 ա յն մ ժա մ ա նա կի արկ ի միտ ս իլր կ ա ֊ թ ա ղ ի կ ո ս ն Հ ա յո ց ներ ս էս շինե լ իս- բ նակ „ ,_ թիւն մ ե ր ձ ա ռ սուրբ ե կ ե ղ ե ց ե ա ց ն , որ ի Վա . ղա րշա պ ա տ ք ա ղ ա ք ի ... Շ իննա ց ա նդ և ե կ ե ­ղ ե ցի մ ի յա ն ո ւն երկնա ւոր Զ ո ս ս ր թ ն ո ց ն »# ,

Ն երսեսի ժա մա նա կ Կա թողիկոսարա նը /■‘[ի ն ո ս տ ա նո ւմ էր . ա յն տ ե ղ ի ց Վ ա ղա րշա ­

պ ա տ ի եկ ե ղ ե ցի նե ր ը գ ն ա լ ֊գ ա լը կա րճ մ ի ջո ­ց ի բ ա ն չէ ր . կա թ ողիկոսն ոլղոսГ էր մերձ լի ն ե լ հ ի շ յա լ ո ւխ տ ա վ ա յր եր ին , և ա յս պ ա տ ­ճ ա ռ ո վ կ ա մ ե ն ո ւմ է բնա կ ա րա ն ունենա լ մ ո -

տ ի կ ։ կջմիա ծնի վա նքը, որ ա յդ տ արիներոսէ ա թ ոռա նիստ չէ ր , կա րող էր բնա կա րա նա յին հա րմ ա րութ յուններ չունենա լ կա թողիկոսի և շք ա խ մ բի հ ա մ ա ր ։ Ա յս տ ե ղ ի ց էլ առա ջ է գ ա ­լի ս ա ռա պ ա ր ում բնա կ ո ւթ յո ւն շի ն ե լո ւ մ տ ա ­դ ր ո ւթ յո ւն ը , Մ ի ա ն դ ա մ , որ կա ռուցվե՛լ էր կ ա թ ող իկոս ի яբն ա կ ա ր ա ն ը» , ա րգելք չկա ր և նպ ա տ ա կա հա րմա ր կա րող էր համարվեք շի ն ե լո ւ а ա նդ և ե կ ե ղ ե ցի մ ի » , Գքխավոր վա ն- ՔՐ կ ա ռ ո ւց վ ա ծ էր Մ ի ա ծն ի ա նունով՝ մ յո ւս -

51 Դւ-աս|սա(1ակեւ-ւոց|ւ, կ 8 8 ,

22 «ГԱ զգա գր ա կ ա ն հ ա ն գ ե ս » , 1 9 0 7 թ գ ի ր թ XV , կ

1 1 6 ։ Հ մ մ տ , ճ ա դ ս ւր յա ն , *հ ո ր ե ն ս ՚ց ի ն Խ ո րենա ցով », Բ , էջ 8 4 — 8 5 , /< ճ ա ւլւս ւ*յա ն , «Գ րա խ ո ս ութ յո ւն . Հ ք Յ ?ւ

Ո I) ե р I. и и . Р ,գ , կ 19 ? ,

55է տ մ ի а о ւ՛ ь 195Տ

նեՐԸ՝ Կ "4 սերի՛ Ւ ն ւ Կ ք - ւ * գոլ ծ " ՛1ա նձինք կա մ ա նձ էր մ նա ցել ա ռա նց ի ր ե ֊ կ ե ռե ցի ն ունենա լու Հա յկա կա ն քրիստ ոնեու- թ յ1 ն տ յգ ծ ն ն դ ա վ ա յր ո ւ մ .- ,Բ ա զմ ո ւթ իւն երկնաւոր զ օր ա ցն , զուա րթ ն ոցն , ո ր ո ց ե ր և ալ

■ \ է ի ն } ի ա եսլհա ն Ս րրոյն Գ րի գոր ի»' (Մ ի ;ա ն -կ ա , ա սենք՝ Ս եբեոսի ա յս վ կ ա յո ւթ յո ւն ը մի հա ստա տ ա պ ա ցո ւյց է , "Ր տ ես իլքի ա 1 ՚ հկա րա գրությոձւը, որ դա նում ենք Ադա թ ա ն- դեդոսի ա յժ մ յա ն բ ն ա գ ր ո ւմ , ընդհա նուր գծերո վ ա րդեն կար է դ ա ր ո ւմ ): Իսկ երբ ո- րոշվո ւմ է շինել ե կ ե ղ ե ցի , ա պ ա ա յն կարող էր կա ռուցվել "բա րձ ր շինո ւա ծո վք և չքնա դ զա րմա նա լե օ ք , ա րժա նի ա ս տ ուա ծա յի ն պ ա ա -ւո յն , որ ո ւմ նուիրեա ցնօւ Մի խ ո ս քո վ ՝ էջմ ի ա ­ծի նը նվա ս տ ա ցնելու կ ա մ Հ ա կ ա -էջմ ի ա ծ ի ն շինե/ո ւ մ ի տ ո ւմ ը , որ վերա գր վում է Ներսե- սին , Հի մ ք չի կա րոդ գտ նել Ս եբեոսի տ ո ­ղե րո ւմ , Ը ն դհա կա ռա կն, էջմ ի ա ծն ա ս ի ր ո ւ­թ յա ն ծն ունդ է Զ վ ա ր թ ն ո ց ը ։ Հ ա ս կ ա նա /ի է, թե մ ի ա ն գ ա մ ա յն ա յլ հա րց է , թ ե ա յս էջ­մ իա ծնա սիրութ յունը հ ա յա փ ա ՝ ո թե հունա - ։իաո բ ն ո ւ յթ ուներ կ ա մ ունեցա վ :

Բ ա յց ի ն չո ՜ւ ա ն պ ա յմ ա ն Ա ռա պ ա րն ը ն ֊ տ ըրվեց Կա թողիկոսա րա ն և Հետ ո է լ ' Զ վա րթ ­նոցը շի ն ե լո ւ հա մա ր:

Յ ի կա րելի ժ խ տ ե լ, որ ա յս հ ա ր ցո ւմ դեր է խ ա ղ ա ցել ա յն ա վ ա ն դ ո ւթ յունը , թ ե ա յս տ ե ղ , ոի վ ե ր ա յ ճ ա ն ա պ ա ր հ ի ն ... ա սեն ը ն դ առա ջ եդև թ ա գա վոր Տրդ ա տ Ս րբոյն Գ ր ի գ ո ր ի ն : Շա տ կա րելի է , որ ա յս կ ե տ ո ւմ Ներսեսը հետ ևել է շա տ տ եղ կիրա ռվող ա յն ս ովո ր ո ւ­թ յա ն , երբ մ ե ծ ա մ ե ծ ն ե ր ը հա րմա ր բ ն ա կ ա ­րա ններ են շինոսք խ ոշոր կ ե նտ ր ո ններ ի ց ք ի չ հ ե ռ ո ւ վ ա յր ե ր ո ւմ , որտ եղ որոշ մ ե ն ո ւ­թ յա ն հո վ է փ չում : Ս ա կա յն կա ն հ ա ն գ ա ­մա նքներ է /, որոնք պ ա կա ս վճռա կա ն ն շա ­նա կութ յուն չո ւնե ն . Մ եր կա րծի քո վ , սրան ց ի ց նշելի ե ն հ ե տ և յա լ չո ր ս ը .

1 ) Զ վա րթ նոցի շուրջը ե ղ ա ծ շենքեր ն ու ա յգի ներ ը շրջա պ ա տ վա ծ են եղել «բա րձր պ ա ր ս պ ա լ » և ա մ բողջ շենքը ն մ ա ն է եղե/ մ ի բե ր դ ի , ա յս են ա պ ւսցուցա նոսէ Դ ր ա ս խ ա ֊ նա կերա ցու խ ո ս ք ե բ ր , թ ե Ղշոլրջա նա կի պ ա ֊ տ ոսսր պա ր п սլա ւ փ ա կևա լ ւսւք ո ս ց ս ւց ա ն է ւ ՝»36: Ժա մա նա կի վտ ա նգա լից պ ա յմ ա ն ն ե ր ո ւմ ա յս ­պիսի մ ի կերա վա ծքի հա մա ր ա նհրա ժեշտ Էր ռա գմա դիա ա կա ն տ ես ա կետ ից քի չ թե շա տ բնա կա ն հա րմ ա րութ յուններ ունեցող վ ա յր . Լեռնոտ տ եղերի հ ա մ ե մ ա տ ո ւթ յա մ բ Զ վա րթնոցի Ա սա պ ա րը մի խ ղ ճ ա լի բ ա ն Է ա յս կ ո ղ մ ի ց . Բ ա յց ա նպ ա շտ պ ա ն տ ա փ ա րա կի հա մ ե մ ա տ ո ւթ յա մ բ նրա դիրքն ա ռա վել Է, մա նա վա նդ, եթե նկա տ ի ո ւն ե ն ա նք, որ Է

24 Ա1|.Լոս, I». ր, կ 10?,“ 5 Ն ո ւյն տ եղում ւ

$0 Դւ4ււս|սւււնւսկ1.ոո(յ|ւ, Է յ

դ ա ր ո ւմ , ա յն Էլ Զ վ ա ր թ նո ցը շի ն ե լո ւց ա ռա ջ, ա յն տ եղն ա ն կա սկա ծ ա վելի քա րքա րոտ Է ե ղ ե լ հա նդիս ա նա լով ա ռա պ ա ր, ր ա ո ի ի ս ­կա կա ն ա ռ ո ւմ ո վ ,

2 ) Ն երսեսն ա յն տ ե ղ շինել Է բն ա կ ա ր ա ն իր ո ւ շ ք ա խ մ բ ի , ա յլև ա նշուշտ ի ր ե ն ց ու ե կ ե ­ղ ե ց ո ւ ս պ ա սա վոր ների Հա մա ր, մ ինչև ա յժ մ երևա ն են Հ ա նվ ա ծ 3 0 - ի ց ա վելի դա հլիճներ և ս ե ն յա կ ն ե ր *7: Կից կ ա ռ ո ւց վ ա ծ Է եղել վ ի թ ­խ ա րի ե կ ե ղ ե ց ի : Ա ս ա ցի նք ն ա և , որ Զ վ ա ր թ ­ն ո ց ն ոմ ւեցել Է Հա ս տ ա բեստ պ ա րիսպ ներ,

ի ն չպ ե ս մ ի ա մ ր ո ւթ յո ւն . Ա յս ր ՚՚լ ո ր ը շինելուհա մա ր խ իս տ մ ե ծ ք ա ն ա կ ո ւթ յա մ բ ք ա ր ա ­

ն յո ւթ Է հ ա րկ ա վո ր , Վ ա ղա րշա պ ա տ ի մոտ վ ա յր ե ր ո ւմ Առա պ ա րն Է ա յն մ իա կ տ ե ղ ր , որ

կա րոդ Էր հ ե շտ ո ւթ յա մ բ մ ա տ ա կա րա րել պ ա ­հա նջվող ք ա ր ա ն յո ւթ ը . Ա ռա պ ա րն ա վելի կա րող Էր ո ւշա դ ր ո ւթ յա ն հրա վիր ե / իր կ ո ղ մ ր , եթ ե Ն երսեսի ժ ա մ ա ն ա կ որոշ շա ւիով կ ա ն ֊ դոմւ կ ա մ նկա տ ելի Էին Ա ռա պ ա րի Հին բ ե ր ­դա քա ղա քի պ ա րիս պ ներն ու ա յլ ա վ ե ր ա կ ն ե ր ։

3 ) Ոչ մ ի ա յն ա ռա պ ա ր ո ւմ ա պ րե լու, ա յլե ա յն տ ե ղ շե ն ք շի ն ե լո ւ հա մա ր ա նհրա ժեշտ Էր, որ ջ/պւ հ ա ս ցվ ե ր ա յն բ ր ո ր ն ե ր / ,. Հ ա յտ ն ի Է, և տ ե ս ա ն ք , որ Խ ա չիկ վա րդա պ ետ ը ջուր Է

տ ա րել Զ վ ա ր թ նո ց սհին ջր ա նցքի Հուննս, ո ղ ֊ ա ա գ ո ր ծե /ո վ . Շ ա տ կա րելի Է, որ Ն երսես Շ ի ­նող]։ ժա մա նա կ ն ո ւյն պ ե ս նկ ա տ ե լի Էր Ա՛­վ ե լի հին ջր ա նցքի Հունը , ա յն ջր ա ն ց ք ի , որ ա ն ց Էր կ ա ցրել Ա րգիշտ իի որդի Ս ա ր դ ա ր ը , և Ն երսեսն Էլ իր հերթին ս դ տ ա գոր ձել Էր ա յն ։ եթե ա յդ պ ե ս չ/ի ն ե ր Է ի հին ժլսմ ա նա կվպ

ջր ա յի ն ճ ա րտ ա րա պ ետ ների հա մա ր դժվա ր չէր գ տ ն ե լ, որ հ ե ն ց Ա ռա պ ա րն է ա յն ա ՚ե ղ բ , որ կա րող է ո ռ ո գ վ ե լ Ք ա ս ա դ ի (Ի /դ ա ր ո ւն ի -— Ի/ի ա ր դ -ո ւն ի Եղի ա ր դ— Եղիվսւրղ ? ) ջր ո վ ։

4 ) Վ եր ջա պ ես, կ ա թ ողիկոսա րա նն ի շ խ ա ­նա նիստ Գվ/ւն ոստ անոլւքն է ր ։ Զ վ ա ր թ ն ո ֊ ց ո ս \ ա պ րողն ս տ ի պ վ ա ծ էր . հա ճա խ ա կի գ ն ա / ու դա / և կ ա մ հ ա ր ա բե ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ո ւն ե ­նա լ Ղ՜ւէինի հ ե տ ։ Առա պ ա րի ա ռ ա վ ե լո ւթ յո ւն ն

նա և ա յն էր , որ ա յս վա յր ն ա վ ե /ի մ ո տ էր Դ վ ի ն ի ն , գ տ ն վ ո ւմ էր հ ե ն ց ս /ո դ ս տ ա յի վյււս• Շ ա տ հա վա նա կ ա ն է , որ ի ն չպ ե ս ա յժ մ , ա յն ­պ ես և է ։լա ր ո ւմ Ա ռա պ ա ր ո վ էր ա ն ցն ո ւմ նա և ա յն ճա նա պ ա ր հ ը , որ Վ ա դա րշա պ ա տ ից տ ա ն ո ւմ էր Ե րևա ն2* ։

Ս րա նք են ա յն ա ռ ա ր կ ա յա կ ա ն ի ր ո ղ ո ւ­թ յո ւն ն ե ր ը , որոն ց պ ա տ ճ ա ռ ո վ Ա ռա պ ա րն է ը ն տ րվ ե լ ի բ ր և Ներսես Գ -ի շի նա ր ա ր ութ յա նՎա Ա "

27 « Տ ե ղ ե կ ա գ ի ր ւ , Բ , Կ 2 0 4 ։

28 Հ մ մ տ . «Գ ի ր ք թ ղ թ ո ց ա, Հ ի ֆ լի ս , 1 9 0 1 թ . , կ 1.11։

(Շսս՝ունակ1>||ւ)

Գ. ՀԱ.ԿՈ|է9Ա.Ն

4ւ1»ք4Ս1*11 ՇՆՈՐՀԱ1 .հ*1, 1;Վ- Ы‘ <1*աՈՈ»11.Կ(ԼՇ(»Ջ1Լ|,|^ՇՆՈՐՀԱԼԻԻՆ •Ա)Ր1Լ'|-Ր4||<Լ ՇԱՐԱկԱՆՆհՐՐ

Շ ա ր ա կ ա նն հր ի Հև ղ ին ա կն հր ի մ եք Շ ն ո ր ­հ ա ծ ն ա մ ե ն ա բ ա ր ձ ր դա ղա թ ն է . նրա որով Է, որ մ հր շա ր ա կ ա ն ն ե ր ն հաււև/ ե ն զ ա ր գ ա ց ­մ ա ն ա մ ե ն ա բ ա ր ձ ր ա ս տ իճ ա նի ն ւ Նա բա ր ձր ա ր վես ո։ ո վ դրեք է բ ա զ մ ա տ ե ս ա կ շա ր ա կ ա ն ­

ներ և գ ե ղ ե ց ի կ տ ա ղ ե ր , ո ր ո ն ց ո վ զ ա ր դ ա բե / I. մ ե ր շա ր ա կ ա ն ն ե ր ի գ ա ն ձ ա ր ա ն ը ՝ շա ր ա կ ­ն ո ց ն ո ։ ժ ա մ ա գ ի ր ք ը : Մեւ) է Ն երսես Շնոր-

հա ր ս գ ր ա կա ն վա ս տ ա կը մ ե ր ՛Հին մ ա տ ե ­ն ա գ ր ո ւթ յա ն մ ե շ : Ա յղ վա ս տ ա կի մ եշ ա ֊ ււա նձնսւհա տ ուկ տ ե ղ են գՀւտվում նրա գրա ծ շ ա ր ա կ ա ն ն ե ր ը : Ս ա կ ա յն դ ժ բա խ տ ա բա րՇ ն ո ր հ ա լո լ շա ր ա կ ա ն ն ե ր բ չե ն ո ւս ո ս է ն ա ս ի ր ֊' վել ի ն չպ ե ս հա րկն Է:

Ո ր պ ե ս զ ի ս լ ա ր զ ո ւ տ մ բ ո ւլջա կ ա ն է ի ն ի Շ ն ո ր հ ա / ո լ ւգ ս ււո կ ե ր ը ո ր պ ե ս մ ե ծ բ ա ն ա ֊

ս տ ե ղ ծ ի և մ ա տ ե ն ա գ ր ի , ա ն հ ր ա ժ ե շ տ Է , ո ր

ո չ մ ի ա յն ո ւ ս ո ւ մ ) :ա ս ի բ վ ե ն ն ր ա ն պ ա տ կ ա ն ո ղ

շ ա ր ա կ ա ն ն ե ր ը , ա յ լ և Հ ր ա տ ա ր ա կ վ ե ն , ո ր պ ե ս

մ ե ր մ ի ջ ն ա դ ա ր ի բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ո ւ թ յ ա ն ը ն տ ի ր , բ ա ր ձ ր ա ր վ ե ս տ ո վ դ ր վ ա ծ դ ո ր ծ և ր :

Շ ն ո ր հ ա լ ո լ ղ ր ս / ծ շ ա ր ա կ ա ն ն ե ր ի մ ա ս ի ն

մ ե ր պ ա տ մ ի չ ն ե ր ի ց ա ո ա ջ ի ն ը խ ո ս ո ս ք Է Կի ր ա կ ո ս Գ ա ն ձ ա կ ե ց ի ն :

Գ ա ն ձ ա կ ե ղ ի ն Շ ն ո ր , 'ա /ա գ ի տ ո ւ թ յա ն , ի -

մ ա ս ա ո ւ թ յա ն ե ,ա մ բ ա ւ Ա ւ մ ա ս ի ն ի ա ս ե լի ո հ ա յ ա ն ո ւ մ Է , թ ե ի ն չ պ ի ս ի շ ա ր ա կ ա ն ն ե ր Է

դ ր ե լ ն ա , օ Ե ւ դ ի Է ր Ն ա ա յ ր բ ա ն ա լ ո ր , բ ա ­

ղ ո ւ մ ի ն չ կ ա ր դ ե ս ւ ց յ ե կ ե դ ե ց ի ք ա ղ ց ր ե ղ ա ն ս ւ - կ ա ւ խ ո ս ր ո վ ե ա ն ո ճ ո վ շ ա ր ա կ ա ն ս և մ ե ղ ե դ ի ս

և տ ա ղ ս ո տ ա ն ա լ ո ր ս , ք ա ն զ ի ն ո ր ա Է Յ ա /Ւ ո ւ ֊ թ հ ա ն Ս ր հ ն ո ւ թ ի ւ ն ե ր ր ո ր դ կ ո ղ ։Ո ւ , և Ա ս տ ո ս ս -

* Շ ա ր ո ւն ա կ վ ա ձ ա մ ս ա գ ր ի 1 9 5 ՚ թ վ ա կ ա ն ի М Թ -ի ցւ

" . ՛ Ի ՛ ևրկսւց ա ,ո ւր ցն , ե Պետ բ ո -" ի և Պ օղսսի Օ ր հնո ւթ ի ն և Մ ա նկա նբ 1 և - ա մ բա ր ձի ն ո ր ո յ ս կ ի , Փ Է ա յս . „ ռՆձա ա յս օ ր ե կ ե ղ ե ց ի ,,, հ Ո բդ ս ,ցն Ո րսա մ ան Օրհ. նով>իւն 'Ո ր Էն Էոլթեա ն Որ գ ի , , /, շՀ ա , կա ն մի Ա ն տ օնի , և երկս,, քհէոդսսի և ,//,

ա ո ա ս ն ի ց ն , և մի Աւսսքեըոցն, և Ա սող Շ ա ֊րաթին երից աւոլրց Օրհնոլթիւն--երկ ուշ աբ-ք)ին, ե ր ե ք շա բթ ի ն , չոր եքշա բթ ի ն ե երկու շա րա կա ն Ցա րութեա ն ճ ա շո ւ և Ն ինոլէա ց. պ ց ն . և Հբե շտ ա կ ա պ ե ա ա ցն ե Ա րբոց Վար­դ ա նա նց և ա յլ բ ա ղ ո ւմ շա րա կա նս » 1В<

Թ եև Գ ա նձա կ հ ց ի ն մ ա նրա մ ա սն դրում Հ Շ նոըհա լուն պ ա տ կա նող շա րա կա նների մա ս ի ն , / .ա յղ մ ե շ բ հրումի վերջին բա սերից երևում է , որ պ ա տ մա բա նը ՇնորՀւսլոլ գրած բ ո /ո ր շա րա կա նների ա նունը չէ որ սոս լի ս էւ է}ստ Գ ա նձտ կ եցո ւ' Շ նորհա լին վերևո ւմ հիշ

վ ա ծ շա րա կա ններից բ ա ց ի գրե/ Լ նա և ՛ա յ/ բ ա զ ո ւմ շա րա կա նս»; Նշա նա կում Է' Գ ա ն ձ ա ֊ կ ե ցո ւ Հա ղորղա ծլ, Շ նորհսւ/ոլ շա րա կա նների մ ա սի ն լր ի վ չ է , որով ՚Հեուհ շա տ շա րա կա ն­ների ա նուն չի հիշվա ծ:

Երկրորդ կա րևոր ա ղ բ յո ւբ բ ներսես Շնոր՝ հա /ու դ րա ծ շա րա կա նների մա սին 1ЯЗЛ թ վա կա նին կ ջմ ի ա ծն ո ւմ լո ւ յս ա ե ս ՚ո ծ "Ձ ա յն յւաղ շա րա կա ն 0-ի ա ռաջա բ ա ն ն Է: Ա յստ եղխ ոս վ ո ւմ Է մեր շա րա կա նների ր ոլոր հ ե ղ ի ­նա կներ ի , որոն ց թ վ ո ւմ նա և Շ նսբհա լո ւ մ ա ­ս ի ն : Ա Հա ա յղ ա ոա ջա բա նի ա յն մ ա սը , ո ՛րխ ո ս վ ո ւմ Է Շ նոր Հա/ու դրա ծ շա րա կա նների

10 Կ իրա կոո Դ ա նձա կեցի, Հ Պ ա տ մ ո ։թ ի ,ն հ ա յո ց •՛.

է . 1 0 9 — 1 1 0 :

էւՍЬ Л Ս՜ •* •*> •* I* V 1у»г>

մ ա ս ի ն . 'Ս ո ւ ր բ ն ն ե ր ս է ս Շ ն ո ր ա լ ի ղ վ Հ

ձ ա յն ն Ա ւ ա գ Օ ր հ ն ո ւ թ ե ա ն , ՚զ ն ի ն ո ւ է ա ց ւ ո ց ն , զ Ա զ ո ւ հ ա ց ի ց ^ ե ի ն կ է ր ա կ է ի ց ն , ղ Ծ ա ղ կ ա զ ա բ դ ի Հ ա ր ց ն , ղ Հ ս դ ւ ո յ ' լ ս ձ ա ն լո ր ս պ ա ա կ ե ր ս ն . զ Վ ա ր գ ա վ ա ռ ի

Հ ե ո կ ո ւ պ ա ա կ ե ր ս ն . և զ Փ ո խ մ ա ն ե ր կ ո ւ պ ա ա կ ե ր ս ն . զ Տ օ հ ա ն ն ո ւ Դ Զ Հ ա ր ց ն . զ Մ ա ր -

գ ա բ է ի ց 1 -2 Հ ա ր ց ն . զ Հ ր ե շ տ ա կ ա պ ե ա ա ց ն ք ղ ն ո ր ա հ ր ա շ ն Վ ա ր դ ա ն ա ն ց , զ Ղ և ո ն դ ե ա ն ց ն , .. ղ Ա յս օ ո ա ն ճ ա ռ ն , զ Ն ո ր ո գ ո ղ ն . զ Ա ս տ ո ս ս ծ ա ն ե ղ ն . զ Ա ր ա ր չ ա կ ա ն ն . զ Ա ր և ա գ ա լի յ ա ր ա ֊ կ ա ն ս ն . զ Օ ր հ ն ե մ ք զ ք ե զ ն . զ Ն ա յե ա ց ս ի ր ո վ ն .

ղ Ի ք է ն հ ա յ ց ե մ ք ն . և ը ս տ ո մ ա ն ց Ա . Յ ա կ ո -

ր ա յն և ս ս ո ր ա է ա ս ա ց ե ա լ » " ,

Շա րա կա նի ա յս ա ռա ծա բա նում էլ լե ն Հիշվում Շնորհա լուն պ ա տ կա նող հա յտ նի շա րա կա ն-երգեր , որոնք կա ն ժ ա մ ա կ ա ր գ ո ւ­թ յա ն և հետ ևա պ ես ժա մ ա գրքի մ ե շ . դրա ն ց ի ց ե ն , օրինա կ՝ «Ն ո ր ա ս տ ե ղ ծ ե ա բ ֊ը , «Ա ռա ւօտ

լուսո յտ -ն , <։Ա շխ ա րհ ա մ ե ն ա յն ս -ը , « Յ իշես - ց ո ւք » և «Ջ ա րթիք» հ ա յտ ն ի գ ի շե ր ա յի ն ե ր գ ե ­ր ը , «նո ր ո գ ո ղ տ ի ե զ ե ր ա ց »-ը և ա յլն ։ ՍւրեմԼ շա րա կա նի ա ռա շա բա նո ւմ էլ Շ ն որ հ ա լու գ ր ա ծ բ ո լո ր շա րա կա նները չե ն հ ի շվ ա ծ, հ ե ­տ ևա բա ր ա յս ա ղ բյո ւր ն է լ լր ի վ չէ> Օ գտ վե­լո վ ա յս երկու հիմ նա կա ն ա ղ բյո ւր ն ե ր ի ց , նա և հիշա տ ա կա րա ններից, ձեռա գր երի ց և ա յլ տ վ յա լն ե ր ի ց , ի ր «ГՇ նորհա լի և պ ա րա ­գա յ իւր» հա յտ ն ի գր ք ո ւմ Հ . Ղ■ Խ 2 անՐ ա 1Դ շա րա կա նների մա սին տ ա լի ,, է հ ե տ և յա լ տ եղեկ ո ւթ յուններ ը , «ժ ա մ ա ս ա ցո ւթ ե ա ն կա մ պ ա րզ ևս ը ս ե լո վ ժա մ ա գրո ց մ է չ Շնորհա լին նոր մ ա սեր կ ա մ ա ղօթ քներ չա ւե լց ո ւց . ա յլ մ ի ա յն նոր ե րգեր մ տ ց ո ւ ց .. . Ա յդ ի ր գ ր ա ծ ­ները կ ա մ իր շա րա դրա ծներն են ՝ ն ա խ ' а Տ ի ֊ շե ս ց ո լք և аՀ ա ր թ ի ք ն » .. . ա պ ա Ա ռա ւօա լո ւ- սոյտ, « Ա շխ ա րհ ա մ ե ն ա յն ։,, «Ն որա ստ եղ­ծն ա լ» . . . ա րա րչա կա ն ե ր գ ը . Ա րևա գա լից ժ ա ­

մուն մ եշ քա նի մը ա րձա կ եր գեր ա ւե լց ո ւց ,1,թ է /քաշու ժա մուն ծա ն ո թ է «Օ րհնեմք զ ք ե զ » եր գ ը , ԱԱյսօր ա ն ճ ա ռ օ-ը , «Ն ա յե ա ց սիրովտ -ը, вԻ ք է ն հ ա յց ե մ ք Տ -ը ... հ ո ս ,— շա ր ո ւնա կ ո ւմ է Ա լիշա նը,— կո ւզեմ ք յա ն ո ս ս ն է ա լ յի շ ե լ իր շա րա կա ն ը ս ա ծ ն ե ր ը ... որ չա փ որ յա յտ ն ի ե ն , կ ա մ կը կա րծուին և ե ն ' 1 . 2 . Երկու Աւագ ա օնից ս րբոց շա րա կա նքն մ ե ծ մ ա ս ա մ բ ւ ա յս ի ն ք ն ' Պետրոսի և Պ օղոսի, Յովհա ննւււ և Յ ա կ ո բա յ. 3 . Ա ռա քելոց շա րա կա նին մ ա սն .

4 . եօթ ւսնա սնիցն' «Իմա սա ութիւն երկնա յինս .5 . Բ-է ոդոսի շա րա կա նին մ ա սն . 6 . Ս. Ա նտ օ- նի մ ա սն . 7 . Ք ա ռա սուն մ ա նկա ն ց մ ա ս ն . 8 . Մ եծ պ ա հոց կիրա կէից կ ա ն ոն քն . 9 . Ն ի ֊

նո ւէա ցւո ցն . 1 0 . 1 1 . 12. Ա սսգ երկուշա բթ ի , երեքշաբթի և չորեքշա բթ ի կ ա նո ն քն . 13.

17 էՏէա յն/ա ղ Շ ա ր ա կ ա ն », է շմ ի ա է ի ն , Էշ Տ ։

Ա ւա գ Ո լրբա թ ու «Ա յս օ ր ի կ ա տ ա ր ո ւմ ն ». 1 4Յ ա րութ եա ն երկու ճ ա շ ո լ շա ր ա կ ա ն . 1 5 . Ը ստ ո մ ա ն ց և օրհնութիւն վա ո ձ ա յն ի Յա րութ եա ն 1 6 . Հ ո գ ե գ ա լս տ ե ա ն Բ օրվա կ ա ն ո ն ն » ,տ; Ա յս պ ի ս ո վ ' գ ո յո ւթ յո ւն ո ւն ե ցո ղ հիմ նա կա ն ա ղ բյո ւր ն ե ր ի հ ա մ ա ձ ա յն ™ . Շ նո ր հ ա լո ւն վ ե ­ր ա գ ր վ ո ւմ ե ն ա ն վ ի ճ ե լի կ եր պ ո վ հեա ևյա չ շա րա կա ններ ն ու ե րգե րը .

1 . Ա ղուհա ցից կիրա կի օրերի (Մ ե ծ պ ա ֊ Հոց կ ի ր ա կ ի ն ե ր ի ) շա ր ա կա ններ ր .

2 . Ծ ա ղկա զա րդի հա ր ցը .3 . Ս. Ա ստ վա ծա ծնի Վ երա փ ոխ մ ա ն երկու

պ ա տ կեր ը.

4 . Վ ա րդա վա ոի ե ր կ ու պ ա տ կ ե ր ը .5 . Ս րբոց Վ ա րդա ն ա նց և Ղ և ո ն դ յա ն ց շ ա ­

րա կա նները-6 . Հ ր ե շտ ա կ ա պ ե տ ա ց կ ա ն ո ն ը .7 . Ա նտ ռն ա ն ա պ ա տ ա կ ա նի շ ա ր ա կ ա ն ը .8 . Թ ե ոդոսի կ ա մ Ս րբո ց Ւ ա ղ ա փ որա ց շ ա ֊

ր ա կ ա ն ն ե ր ը .9 . Հ ա յր ա պ ե տ ա ց կ ա ն ո ն ը .1 0 . Ս. Հ ա կ ո բ Մ ծ բ ն ա ց ո լ շա ր ա կ ա ն ը .1 1 . Ս. Հ ո վ հ ա ն ն ե ս Մ կրտ չի ծ ն ն դ յա ն կ ա ­

նոն ը.1 2 . « Ա րծա թսիրութեւսմրն մ ո լե ա լ» շա ր ա ­

կ ա ն ը .1 3 . Ա վա գ շա բա թ ի ե ր ե ք օրերի շա ր ա կ ա ն -

ները ( բ շ . , գ շ . , դ շ . ) ֊1 4 . աԱյսօր ա նճա ոյօ-ը.1 5 . « Ն որոգող տ ի ե զ ե ր ա ց Տ -ը .1 6 . Հ ո վ ն ա ն մ ա ր գ ա ր ե ի շա ր ա կ ա ն ը .1 7 . Ս. Սա րգսի շա ր ա կ ա ն ը .1 8 . Հ ո գ ե գ ա լս տ յա ն ե ր կ ո ւ պ ա տ կե ր ը .1 9 . « Ա ր ա ր չա կ ա ն »-ը .2 0 . а Ն ո ր ա ս տ ե ղ ծ ե ա բ -ը .2 1 . «Ն ա յե ա ց ս ի ր ո վ տ ֊ը .2 2 . «Ի քէն\ հ ա յց ե մ ք Տ ֊ը .2 3 . «Ա ս տ ո ւա ծ ա ն ե ղ օ -ը .2 4 . « Ա րա րիչ և մ ա ր դ ա ս էր ճ -ը .2 5 . «Ա ռա ւօտ ը ո ւս ո յՏ-ն .2 6 . « Ա շխ ա րհ ա մ ե ն ա յն » - ը .2 7 . « 8 ի շ ե ս ց ո լք » - ը .2 8 . «Զա րթիքո ~ ը .2 9 . Ա րև ա գա լից ե ր գե ր ը .3 0 . Ա վ ա գ օ ր հ ն ո ւթ յա ն վ ա ռ ձ ա յն ը ( Հ ա ­

ր ո ւթ յա ն ).3 1 . 'Քառասուն մա նկա նу շա րա կա նը.3 2 . Պ ետ րոսի և Պ ողոսի շա ր ա կ ա ն ը .3 3 . аՈ ր դլո ցն Ո րոտ մ ա ն » շա ր ա կա նը .3 4 . «Ն ա հա պ ետ ին Ա բր ա հ ա մ ո ւ» փ ոքրիկ

ևՐ Գ Ը ՚ __18 Հ . դ. Ա յիշա ն , « Շ ն ո ր հ ա յի և պ ա ր ա գ ա յ իւրտ,

է։ 4 4 4 - 4 4 ։,19 Հ . Գ . Ա վ ետ իք յա ն , էԲ ա ց ա տ ր ո ւթ ի մ , շա ր ա կ տ ֊

ն ա ց9ւ

Ա յս շա րա կա նների մ ա սի ն որոշ ,ր ա ց ո ւց ի . տ ե ղ ե կ ո ւթ յո ւն հ հ տ ա լիս նա և Հ . Գ . Ա վ Լ . ա ի ք յա ն ը «Բ ա ցա տ րութ իւն չա ր ա կ ա ն ա ք » և Ս Վ . Ա մա տ ունին ի ր «Հ ի ն ու ն որ պ ա րա կա նոն շա ր ա կ ա ն ն ե ր ը » ա ր ժ ե քա վո ր ո ա ո ւմ ն ա ս ի ր ո ւ­թ յո ւն ն ե ր ի մ ե շ<

Ա յժ մ փ ո ր ձ ե նք ծա ն ո թ ա ն ա լ Շ ն ո ր հ ա յո լ շա ր ա կա ններ ի բ ո վ ա ն դ ա կ ո ւթ յա ն ու ձևի գա ղ ա փ ա ր ա կ ա ն ու գե ղ ա ր վ ե ս տ ա կ ա ն ա ր ժ ե ք ­նե ր ի ն ։

Շ ն ո ր հ ա լո ւ շա ր ա կ ա ն ն ե ր ի ց ք ա ն ա կ ո վ ա մ ե - նա շա ա ը Մ եծ պ ս։հոց հ ի ն գ կ ի ր ա կ ի նե ր ի կ ա . ն ո ն ն ե ր ն ե ն . որոնք, կ ո չվ ո ւմ ե ն ' եր կ ր ո ր դ , եր ր ո ր դ , չո ր ր ո ր դ , հ ի ն գ ե ր ո ր դ և վ ե ցե ր ո ր դ կ ի . ■ւակին երի ա ղ ո ւհ ա ց ի ց , Ա յս կ ա ն ո ն ն ե ր ի ց ս ,. մ ե ն մ ե կ ը բ ա ղ կ ա ց ա ծ է «Օ ր հ ն ո ւթ ի ւն »-ի ց , « Հ ա ր ց » -ի ց , <էՄե ծ ւ ս ց ո լս ց է » - ի ց , «Ո ղորմեա ո- ի ց և «Տ Է ր յե ր կ ն ի ց օ ֊ի ց ,

Երկրորդ կիր ա կ ի ի ա ղ ու Հա ց ի ց ի Օրհնու­թ յո ւն ն է ' «Ո ր զ օր էն ս ս ր բո լթ ե ա ն պ ա - հ ո ց » - ը , որն ունի ԳՁ. ( չո ր ր ո ր դ ) ձ ա յն . Հա րցՆ ունի ԱԿ (Ա ո ա ջի ն կ ո ղ մ ) ձ ա յն և ս կ ս վ ո ւմ է «Ո ր յա ռ ա ջ քա ն ւլյա լի տ ե ա ն ս » բա ռ ե ր ո վ Մ ե ծ ա ս ց ո ւս ց ե ն ' «Որ զ կ ե ա ն ս ն ա նմա հա րա ր ■՛, Ո ղ ա ր մ յա ն ' «Որ ա ռ ա ք ե ց ա ր ի հ ա յր ա կ ա ն ծո- ց ո յ » , « Տ է ր յե ր կ Տ ւի ց »-ը ' «Ո ր անմարւՈւոց հ ո ֊ գ ե ղ ի ն ա ց : : Ո ւրեմն Շ ն ո ր հ ա լո ւ գ ր ա ծ ա յս կա նո ն ն ե ր ի ց ա մ ե ն մ ե կ ը բ ա ղ կ ա ց ա ծ է վ երև ո ւմ հիշվա ծ հինզ տ ես ա կ շ ա ր ա կ ա ն ն ե ր ի ց , որոնց

մ եշ է ա կ ա ն ը , որոշիչը հ ա նդ իս ա նո ւմ է Օրհ­ն ո ւթ յո ւն ը , իսկ մ ն ա ց ա ծ ն ե ր ը ա յս կ ա մ ա յե կ ե ր պ լր ա ց ն ո ւմ կ ա մ խ ո ր ա ց ն ո ւմ են օրհնոէ թ յա ն ե ր գ ա ծ գա ղ ա փ ա ր ներ ն ու իմա ստ ը ւ

Երկրորղ կիրա կիի վ ե ր ո հ ի շ յա լ Օ րհնությա ն մ ե շ բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ը գ ե ղ ա ր վ ե ս տ ո ր ե ն մ շա կում I; Փ րկչի Լեոա ն ք ա ր ո զ ը , որի հ ի մ նա կ ա ն ի- մ ա ս տ ը պ ա հ ե ց ո ղ ո ւթ յո ւն ն Է, Ա յս տ ե ղ խ ռ ո ­վ ո ւմ է ն ա և օր ի ն ա պ ա հ ո ւթ յա ն և հ ն ա զ ա ն ­դ ո ւթ յա ն մ ա ս ի ն , Օ րհնութ յա ն մ եշ բ ա ն ա ­ս տ ե ղ ծո ր ե ն ց ո ւ յց Է տ ր վ ո ւմ ն ա խ ա հ ո ր ' Ա դ ա ­մ ի գ ո ր ծ ա ծ ս խ ա լն ո ւ օր ի ն ա զ ա ն ցո ւթ յո ւն ը դ ր ա խ տ ո ւմ , ե ր բ նա զ ա ն ց ա ռ ն ե լո վ օրենքը ճ ա շա կ ե ց գ ա ռ ն ո ւթ յո ւն ը և դա տ ա պ ա րտ վեց տ ա ն ջա ն քներ ի ո ւ մ ա հ վ ա ն ։ Ս ա կա յն ք ր ի ս ­տ ո ն յա բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ը գ տ ն ո ւմ է , որ չպ ե տ ք Լ հ ո ւս ա հ ա տ վ ե լ, ա յլ պ ե տ ք Է զ ղ ջա լ, ա պ ա շ­

խ ա ր ե լ։Հ ե տ և յա լ ե ր ե ք կ ի ր ա կ ի ն ե ր ի Օ րհնությա ն

շա ր ա կա ննե ր ի բ ո վ ա ն դ ա կ ո ւթ յո ւն ը բն ո ր ո շ է ն ր ա ն ո վ , որ ն յո ւթ ը վ ե ր ց վ ա ծ է իրա կա ն կ յա ն ք ի ց , ա ռ ա կ ն ե ր ի ց , իսկ ա ռ ա կ ն ե ր ը ' Ավե - տ ա ր ա ն ի ց ։ Ե րրորդ կ ի ր ա կ ի ի Օ րհնութ յա ն մեջ Շ նո ր հ ա լի ն գ ե ղ ա ր վ ե ս տ ո ր ե ն վերա րտ ա դրում է Ա վե տ ա ր ա ն ի ց Ա ն ա ռ ա կ ո ր դ ո ւ հ ա ն ր ա ծա ­ն ո թ ա ռ ա կ ը ։ Ա յս տ ե ղ նա գ ե ղ ե ց ի կ հ ա մ ե մ ա ­տ ո ւթ յա մ բ մ ե ղ ա վ ո ր մ ա ր դ կ ո ւթ յա ն ը ն մ ա ֊

Հ ե ց ր ե լ է տ նա ոա կ ո ր դ „ ,ն , ՕրՀնո,Այա ն уտ ունն ա ս ո ւմ է . "Տ ՚ ՚ րդ

«Օ ն դ ա նա ռա կին ո րդւո յ գոչեմ ք ա ռ Հա յրդ

Մ եղա ք յե ր կ ի ն ս և առաջի քա լիք ^ .

ել ը ն դ ա ռա ջ սիրով, Հ ա մ ր ո վ

Ա նա ռա կ „ ր դ ի ն զ ,Ա „ սք Ա վ եր ադաոՀ / / ձ ՚ ի ր ՛ա յր ա կ ա ն ս ս ո նը , դա րձի գա չիս Ա ն ե . բո ւմ ն խ նգր ոս Ո Ա յս պ ես էլ մարդը Ա յ . մ ե ղ ա ն չե լո լ Հետ և ա նքով նմա ն է ա նա ռա կ որ . դ ո ւ, որ պ ետ ք է գա ր ձի դա , զ Ա ա , Բ ա րև դ ,,,,, Ա րա րիչը, ի նչպ ես ա նա ռա կ որդու հա յր ը,

սիրով պ իտ ի ըն դ առա ջ գ ա , գրկ ի , Համրս, րի 1լ ՚ էաքրի մ ե ղքե ր ի ց մ ոլորվա ծ մ ա ր դ ո ւ ­թ յա ն ը ւ

Եթե ա յս Օ րհությա ն ս կ զ բի մ ա սում Հա­մ ե մ ա տ վ ո ւմ են ա նա ռա կ որդին ու մա րդկու­թ յո ւն ը մի կողմի;/ ե. ներող հա յրն ո, բ ա ր ե ­գութ Ա րա րիչը մ յո ւս կ ո ղ մ ի ց , ապա Օրհնու­թ յա ն Հետ ևյա լ Հա տ վա ծում Հա մեմա տ վոսէ են որպ ես Հա կա դրութ յուն՝ ա ղքա ա Ղաղա ր ՚՚ս ն ու մ ե ծա տ ո ւն ը , Հա րուստ ը, Հեղինա կ ա յս տ ե ղ ևս վա րպ ետ որեն սդտ ա դործել Է Ա - վես/ա րա նի ա ռա կը . Ա յստ եղ մա րդկությունը

ն մ ա ն ե ց վ ա ծ Է ադքաւո Դ ա ղա րոսին, որը կա- մ ա վոր ա ղ քա տ ո ւթ յա մ բ և ժուժկա լութ յա մբ ա ր ժ ա ն ա ն ա մ Է երկնի ա ր քա յռ ւթ յա ն ր .

"Շ ն ո ր հ ե ս , մ ե ղ տ էր ը նդ աղքաւոաց Օրինակին ՛Լա զա րու ժո լժ կս , լո ւթ ի ւն .Զ ի կ ա մ ս ս ո ր ա դքա տ ութեա մր

արքա յսւթ եա նդ հրեն ի ц ը ն դ ն մ ի ն լի ց ո ւք ա րժա նի.Իր մա քուր վա րքով ու ա ղքա տ դրութ յա մր

՛Լա զա բ ո ս ն ա ր ժա նա նում է անմահ՛ության հա ցի ն , տ եղ է գտ նում դ ր ա խ տ ո ւմ ' հա յր Ա բրա հա մի գ ո ղ ո ւմ .

"Ո ր փ ոխ ա նա կ Հա ցին կա րօտ ութ եա ն Զ հ ա ցն ա ն մ ա հ ա թ եա ն նմա յն ո ր հ ե ց ե ր .Ել ը ն դ մ եծա տ ա ն ն տ նդթութ եա ն

Ի գոգն Ա բրա հա մու զնա ը ն կ ա լա ր ...Ղ~: Ապա Ղ ա զա րոսր հա կա դրվում է մ ե ծ ա տ ա ­

ն ը , որն ագա,հ է , ա ն գո ւթ է մեղա պ ա րտ և դրա հա մա ր էլ ա յր վ ո ւմ , ճենճերվում է դ ժ ո խ ք I Հնոցի բո ց ե ր ո ւմ .

«Լուսա ւորեա զա չս սրտ ից 11տանալ մ ե զ ողոր մութ եա մբԻ քէն Տ է ր զօրութիւն Զի մ ի ը ն դ մ եծա տ ա ն ն հտ յցե ս ցս ւք Ի բ ո ց հնո ցի ն ծա դիւ մա տ ին ջուր ի

զ ո վ ա ցո ւմ ն .

20 «Ձ ա յն ք ա ղ շ ա ր ա կ ա ն Լ ք 1 3 7 ։

21 Ն ույն տ եղ ում ,

22 ն ո ւյն տ ե ղ ո ւմ ։

23 ն ո ւ յն տ եղումւ

62է յ> Ս I' Ա. Ս 1* 195Տ

Տ ո ր ,.ո ,պ կիրա կի օրվա Օ րՈ .ությա ն մեջ Շ նոոՀսղին վա րպ ետ որեն տ վել է տ նտ եսի ա ռա կի օրինա կը' դ ա րձյա լ զղջա լու, .ապաշ- խ ա ր ե լո ւ ղդա ցոսէը հա վ ա ցյա լնև ր ի մ ե ջ ո ւժ * .լա ցն ելո ւ, ա մ րա պ նդելու նպ ա տ ա կո վ . Ա յս

Հո Հ ն ո ւթ յա ն մեջ տ նտ եսի ա ռա կի ֊.ի մ ա ն ։Ա.ա ա յլա րա նորեն տ րվում Է չորս հա ստ ա տ ու­թ յո ւն , տ նտ եսութ յուն կ ա մ պարդ ա սա ծ ր ն - տ ա նիք: Ա ռա ջինը վեըին ա շխ ա րհն Է, ուր Հա ստ ա տ վա ծ են որպ ես տ նտ եսներ «զպ էտ ս Հո եո ինա ց»' հրեշտ ա կա պ ետ նհոր, ք ե ր ո բ ՛ե ­ներն ու վ ե ցթ և յա ն ս ե ր ո վ բ ե ք ը ։ Դա մի ա ն ֊ ■Հասանելի զո ր ո ւթ յո մ ։ Է, ի մ ա ն ա ք ա շ խ ա տ ը .

Օր Հնությա ն երկրորդ տ ա ն մեջ ա յդ վեր ի ն , ան Հասանե/ի տ նտ եսութ յա ն կողքի ն դ ն ո ւմ Է զգա լի ա շ/սա րՀը, Ադեն ի դ րա խ տ ը , որտ եղ Տերը որպ ես տ նտ ես դրեց ա ոա ջին մա րդուն Ադամին-

пՈր տ իրա պ էս մեծա տ ունդ Ս տ եղծեր երկրորդ ա շխ ա րհ զ գ ա յի Ել ի դրա խ տ ն ՛որ յԱ դ ե ն ի Տն տ ե ս ևդեա լ ղմա րդն ա ռ ա ջ ի ն ...»2' ։

Երրորդ ■'ա ս տ ,ս տ ո ւթ յո ւն ը ՝ 'տ ն տ ե ս զքա ըոզ ըա նին ճ շմ ա րտ ութ եա ն», Հա մա րվոսք է Ե կե­ղեցին և ա յդ ճշմա րտ ութ յա ն խ ո ս քը պ ետ ք է քա րոզեն Ե կեղեցու ա ռա ջնոր դներ ը ' վ ա ր դա ­պ ետ ներն ու հա յր ա պ ես,ները.

Երդի վերջում չորրորդ տ նտ եսութ յունը հա մա րվում է մ ա ր դ կ ո ւթ յո ւն ը , մ ա րդ!(ա յին ը ն ո ւթ յո լն ը ' հա տ կա պ ես նրա մ ի տ քն ու ի - մ ա սա ութ յունր .

Մ ե ծ պ ա հոց հինգերորդ կիրա կի օրվա Օր Հնությա ն հիմ նա կա ն միտ քը Դ ա տ ա վորի ա ռա կն է ։ Շ ա րա կա նի երկրորդ հա տ վա ծի երեք տ ներն էլ դ ա տ ա վոր ի, ա րդա րա դա տ ու­թ յա ն և իրա վունքի մա սի ն են խ ո ս ո ս հ

Ա ռաջին տ ա ն մեջ օրհներգն ա ս ո ւմ է , որ ա րդա ր դա տ ա վորը մ եր մ տ ք ո ւմ էլ է հ ա ս ­տ ա տ ել ա րդա րությա ն գա ղ ա փ ա ր ը, որ մ ենք կա րողա նա նք ա րդա րա դա տ լի ն ե լ մ եր հոգու և մ ա րմնի ն կ ա տ մ ա մ բ և ա յդ ի ն ք ն ա դ ա տ ա ս ­տ ա նը կա տ ա րենք ըստ Ք րիստ ոսի ա րդա ր օրենքների.

«Դատեք ղհռգի և ղմա րմինԱ րդա րա պ էս դա տ մա մըք.՛ սու ռրինա ց ք ո ց Ք րիստ ոս . . . » շշ։

Հ ա յց և ա յն պ ե ս մ ա ր դ կ ա յի ն բն ո ւթ յա ն ը հատուկ է և ա նիր ա վ ո ւթ յունը . Ա նիրա վ դա ­տ ա վորը ոչ Տի ր ո ջից է վ ա խ ե նո ւմ և ոչ էւ մա րդ կա նցի ց է ա մ ա չում , ուստ ի կ ո ր ց ն ե լո վ ա մոթն ու խ ի ղ ճ ը ' չի կա րող ա րդա րա դա տ ւի նել և չ], պ ա շտ պ ա նոսէ ղ ր կ վա ծնե ր ի ' ո ր բ ի , ծերերի ու ա յրիների դա տ ր.

2 4 а Я ա յնքա ւլ շա ր ա կ ա ն », կ 1 8 2 ,

2 Տ ն ո ւյն տ եղ ո ւմ , Էք 1 8 7 ,

ււիււկ ա նիր։սւ դ ա տ ա ւո ր ի ն .Որ ի քա ղ ՚՚ք րնո ւթ եա ն մ ե ր ո յ.Ոչ ո ւն ե լո վ ղեր կ իլղ ք ո ս ո ւր ը 'Ել ա նպ ա տ կա ռ ի մա րդկա նէ Ոչ ա ռ ն ե լո վ դա տ ւլրկելո յնօ1* ։Ո րպ եսզի չ ե մ անւէի ա նա րդա ր, ա ն իր ա վ

դ ա տ ա վորի, որպ եսղի մ ա րդը կ ա ր ող ա ն ա ' ի ն չպ ե ս հա րկն է վա րվել իր ո ս ո խ ի Հետ . ա ր ­դա րա դա տ լի ն ե լ , ուստ ի նա դ ի մ ո ւմ է ..ա ն ­մա հ սուրը ւիեսա յինո.

« . . . Ուսո զիրա ւուն ս ք ո ի մ ո ւմ դւստ տ ւորիս Ա ռնել ի ն ձ դա տ ա ս տ ա ն ա րդա ր ը ն դ ո ս ո ­

խ ի մ ա ր մ ն ո յ ի մ ո յո Վերջին կա նոնի մ ե ջ ը ն դ հ ա ն ր ա պ ե ս փ ա ֊

ռ ա ը ա ն վ ո լմ է Ք ր իս տ ո ս ի մ ա ր դ ե ղ ո ւթ յո ւն ը ' մ ա րդուն Ա դա մի մ ե ղ ք ե ր ի ց ա զա տ ելու մ ա ր . Ք րիստ ոսի ա շխ ա րհ դսւլը դ ե ռ շ տ ս ՚վա ղ ուց գուշա կ ել են մ ա ր գ ա ր ե ն ե ր ը - կ ա ­տ ա ր վեց ա յդ գ ո ւշա կ ո ւթ յո ւն ը , ե կ ա վ Նա ա շ­խ ա ր հ , խ ա չվ ե ց , թ ա ղ վ ե ց և ե ր ե ք որ Հետոհա րութ յուն ա ռ ա վ և Հւսմ բա րձա վ .ե ր կ ի ն ք ը : Չ ն ա յա ծ ահեղ- է Նրա երկրորդ գա լո ւս տ ը:ր ա ՚յց Նա գթ ա ռա տ է Ու ն ե ր ո ղ , ըա նա ս տ եդ ծր ց ն ծ ո ւմ է ի ն չպ ե ս ա ն տ ա ռ ի ծ ա ռ ե ր ը ՝ ըս տ ԴաւԼթի ս ա ղ մ ո ս ի ՂԵ գ լխ ի , ուր ա սվա ծ Լ.

«Ց ա յն ժ ա մ ց ն ծ ա ս ց ե ն ա մենա յն, ծա ռքV - ա ն տ ա ռի

Յ ե ր ե ս ա ց Տ ե ա ռ ն ղի դ ա յ, և գ ա յ նա ի դ ա տ ե լ զերկիր »'2*.

Որ պ իտ ի գա Փ րկի չը, կա տ ա ր վի մ ա ր գ ա ­ր եներ ի խ ո ս քը և ա յդ Գ ա ռի ա ր յա մ բ փ ր կ վ ե ­լո ւ է մ ա ր դ ո ւ թ յո ւ ն ը .

'Ը ս տ ա ւետ եսւց մ ա ր գ ա ր էի ն 'ա ռ փ ր կ եա լս ւԱրևամբ գա ռ ի ն գ '

Տ ն ծ ա մ ք և մ ե ք ծ ա ռ ք ա ն տ ա ռ ի 'Ը ն դ գա լուս տ Տ ե ա ռ ն դ կ ր կ ն ա կ ի .Շ նո րհ ե ա մ ե զ Տ է ր ը ն դ ա ր դ ա ր ո ցն 'Ը ն դ ա ռ ի ք է ն յո ն կ ե ա լ ծ ա ռ ո ց ն ,Ա յժ մ յո ւ ս ո վ զուա ր ճ ա նա լ'Ել. յե ր կ ր ո ր դ ի ն ը ն դ ք ե ղ ց ն ծ ա լ» 29։ ' Վ ե ր ց ն ե լո վ Դ ա վթի Ս ա ղ մոսից վերո հի շյւ,ղ

հ ։ս մ ե մ ա տ ո ւթ յո ւն ը 'մ ա ր դ ն ու ա ն տ ա ռի ծա ո ր . Շ նորհա լին վա ր պ ետ ո ր են ա յն զա րգա ցրեք, ը ն դ լա յն ե լ և յո ւր ա տ ի պ է դ ա ր ձր ե լ. Եթե Դա - ւԱւթր ուղղա կի ա ն տ ա ռ ի ծա ռ ե ր ի մա սի ն է խ ո ս ո ւմ , ա պ ա Շ նո ր հ ա լի ն մա րդկա ւթ յա նը ն մ ա ն ե ց ն ո ւմ է ա ն տ ա ռ ի ս ովոր ա կա ն ծ ա ո ե - րի> որ ո ն ք ա ն գ ա մ պ իտ ի ւյնծ ՚ա ն ՛Քրիստ ոսի դա տ ա ստ ա ն գ ա լո ւ , պ ա հին , իսկ ւսրդա րնե - . րին հ ա մ ա ր ո ւմ է Տ ի ր ո ջ կ ո ղ մ ի ց տ նկվա ծ ծա ռ ե ր ։ Ապա խ ն դ ր ո ւմ է Տ ի ր ո ջը , որ ի ր ե ն ք ' սո՛վորա կա ն ծա ռ ե ր ն էլ խ ա ռ ն վ ե ն ա ր դա րն ե-

аԶայնբաղ շարականդ, կ 187, շ7 նույն տեղո՛ւմ, ’ . , . . . "տյ Ս ա ղմոս ՂԵ, ո , - ՝ ; •

29 аЯ այն քաղ շարական* , կ 183,

1958 է Я 1Г ւ. Ա Ծ Ի Ն03

ր ի ' հա տ ուկ տ ն կ վ ա ծ ծա ռ ե ր ի Հետ միա սին և ուրա խ ա նա ն։ *

Ա ղուհա ցիդ կ ա նո ն նե րի մեջ ի ր ե ն ց դ և ֊ ղ ե ց կ ո ւթ յա մ ր ու լի ր ի կ ա կ ա ն ո ւթ յա մ բ աչքի են ը ն կ ն ո ս է Մ ե ծ ա ց ո ւս ց ե ն ե ր ի ց մի ք ա ն ի ֊ ս ր ' պ ա յծ ա ռ ու բ ն ա կ ա ն պ ա տ կ ե ր ն ե ր ո վ ։ Ա յս պ ա տ կեր ները Շ նո ր հ ա լի ն վ ե ր ց ն ո ւմ կ ա ր ե ֊ ՛Լիս՛ 1 " 4 սԻօ> ձ ա ռ ի ց ու ծ ա ղ կ ի ց , բ ն ո ւ թ յո ւ ­ն ի ց ու տ ի ե զ ե ր ք ի ց ։ Ա ս տ վ ա ծա ծի ն ը երգվոսք կ որպ ես՝

(՛Երկիր բա ն ա ւո ր ա ր ե գա կ ա ն օ թ ա ր ա ն ...»30։ սԱ ստ ուա ծա տ ունկ խ ն կ ա բ ե ր ծա ռ , Յ ա նուշա հոա բո լր ա ս տ ա ն կ ն л31»

Ա ռա նձնա պ ես գ ե ղ ե ց ի կ կ վ ե ց ե ր ո ր դ կ ի ­րա կի օրվա Մ հ ծ տ ց ո ւս ց ե շա ր ա կ ա ն ը , Ա յս փ ա ռ ա բ ա ն ո ւթ յա ն մեջ Ա ս տ ա ա ծ ա ծի ն ն ա ֊ վելի պ ա յծ ա ռ կ ք ա ն ե ր կ ի ն ք ը ։ Ա յղ լո ւյս ի ա ռջև կ , որ հ ա լա ծ վ ո ւմ կ ա ն գ ի տ ո ւթ յա ն խ ա ­վ ա ր ը ։ Ա ս տ վ ա ծա ծի ն ը մ ի թ եթ և ու /ո ճ ա վ ո ր ա մպ է , որի ե ր կ ն ա յի ն ծ ո վ ի ց կենա րա ր ա ն ձ­ր և է ց ա ծ թ ա փ վ ո ւմ ծ ա ր ա վ երկրի ։/յ։ա .

ոԱ մպ թ ե թ և և լո ւս ա ս ։/ ,Որ ղւսնձրևն կ ե ն ա ց ի ք ե զ հեղեա լ Ի յե բ կ ն ա յի ն ծ ո վ կ ն 'Զ ո ր ՚ и ս ե ղ ե ր ի յե ր կ ի ր ծ ա ր ա ս ււա . . . ս3 '- ։

Ա յս ե ր գի վերջի ն տ ա ն մեղ էլ Մ ա րիա մը ա ս ա վ ա ծա տ ո ւնկ մ ի փ ա կ պ ա րտ եղ է , մ ի Ե ֊ ղ ե մ , ուր կ ե ն ա ց ծա ռ ը դրա խ տ ի ու Կույսի հո գո ւ մեջ է ա ճ ե լ ե լցրեք տ ի ե զ ե ր քն իր ա ն ­մ ա հ ա կ ա ն պ տ ղ ո վ .

ոՊ ա ր տ էզ ւիա կեա լ ա սա ուա ծա ա ւււնկ ե դ ե մ , Որ և ծա ռ ն կ ե ն ա ց ի մ է ջ դրա խ տ ի■Քո ի Հ ո գ ւո յն ա ն կե ա լ.Ա նմ ա հ ա կ ա ն պ ա զո վն ե լի ց զտ ի ե ղ ե ր ս ...33։ Ե։[ դրա հա մ ա ր էլ երդի ա մ ե ն տ ա ն վ ե ր ֊

ջ ա մ բ ա ն ա ս տ ե ղ ծ ը բա ց ա կ ա ն չո ս է կ.кՍ րա էբէա կա ն ձ ա յն ի ։ զ ք ե զ ը ա ր ե բա ն ե մ լ։ ե ։ Հոգև ո ր ե ր գ ո վ մ ե ծ ա ց ո ւց ա ն ե մ ք »3* ։ Ա զո ւՀ ա ց ի ց շա ր ա կա նն ե ր ն ընդհսւնրա ւգես

վ ի պ ա կ ա ն , ւզա ւ/ւմողա կա ն բ ն ո ւ յթ ե ն կրում , ս ա կ ա յն մ ե ր թ ը ն դ մ ե ր թ Հա տ կա պ ես Մե- ծ ա ց ուս լլե)։ ե ր ո ւմ և մ ա ս ա մ բ ս Տ կբ յե ր կ ն ի ց » ֊ ների մ ե ջ կա ն բ ո ւռ ն հ ո ւզ ա կ ա ն տ ա րրեր։

Ա յս կ ա ն ո ն ն ե ր ի շա ր ա կ ա ն ն ե ր ի բ ո վ ա ն դ ա ­կ ո ւ թ յո ւ ն ու ն յո ւթ ը մ ե ծ մ ա ս ա մ բ բա ն ա - ս տ ե զ ծ ր վ ե ր ց ր ե լ կ Հ ի ն ո ։ Նոր Կ տ ա կա րա ն­ն ե ր ի ց և պ ա տ մ ո ղ ա բա ր ս տ ե ղ ծա գ ո ր ծո ր ե ն օ գ տ ա գ ո ր ծ ե լ է հա վո ւր պ ա տ շա ճ ի ։ Ա ռհ ա ս ա ­ր ա կ ա յս շա ր ա կ ա ն ն ե ր ը մ տ ք ո վ հա րուստ են ու պ ա ր զ , մ ա ն ա վ ա ն դ Ա նա ռա կ ո ր դ ո ւ, Գա -

ЗЯ ..И ա յն յա պ շ ա ր ա կ ա ն », Լշ 1ՀՁ ։

: , 1 Ն ո ւյն ա ն դ ո ւմ , Լշ 1 5 1 ։

32 Ն ույն տ եղ ո ւմ ,

3 3 Ն ո ւյն տ եղ ում I

34 Ն ո ւյն տ ե ղ ո ւմ ։ք

տ ա վ ո ր ի , Տն տ ե ս ի ա ռա կնեոո „ „ „ ն էո ւթ յա ն ա ր տ ա ցոլո ւմ են իրա կս,), կ յ Տ ո ր բ ա յց բա ն ա ս տ ե ղ ծ ն о դա ս։ գո ր ծ ել կ Հ « ա կները ա յլա բա ն ա բա ր ևս,

ո ա Ր Ի ք Ր Հ Դ' ' ' " “ Ա Ր ՚՚վ ա ն -՝Փ 'ր 1ո հ ն՜Ն Հ ' ' * Շ ն " ք ՝ աւԻ^ ներբող,,,

■ Ն( " " մ ա Ր Դ '« ս ի ր ՚ ւ ւ թ յ ո ւ ն ն ։,, հ ,ո ֊

Ш կն ք " ւնէ '՜ Ւ ւ " ? Ըւ " ' ՚ մ ,Ղ '" Հ "1 ' : '“ "ե ր կ նք ո ւմ քերո վբեա կ ա ն աթոո Է ա յս օր Ծ ա ղկա զա րդին, խ ոնա րհութ յա մ բ !„

նստ ,“ * ա վա նա կի և '- • ՛■ ՛ "Ո ր ի բերովըկտ կա ն ա թ ,„ , ըն դ Հսր նստկիր

и , с Ոանգ Աստ ուա ծ,Ա յս օր խ ո նա ր հ ո լթ ե ա մ ր նսաա ր մա ր,քնով

О I . . . 1,ո1' յա ւա նա կի.Հ ք ե զ բա ր ե բա ն ե մ ք Ա ստ ուա ծ հա րցն

. . . . մերոցս3^.Ա յն Փ րկիչը, որին սերովըեներն են միշտ

ս ր բա սա ց ձ ա յն ո վ վւա ռա բա նել, ա յս օր կլ ե բր ա յե ց ի ն ե ր ի կ ողմից օրհնա բա նվում կ պ ես որդի Դ ա վթի.

«Որ ի որով/՛Կիցն ս րբա սա ց ձ ա յն ի լա նդս/դա ր օրհնա բա նիս.

Ա ր օր ի էքա ս/ււց I, բ ր ա յհ ց ւււ չ/Որդի Գ ա լթի փ ա ռ ա բա ն ե ցա ր..

Հ ա րցի վերջին տան մեջ բա նա ս տ եղ ծը վերհ իշում կ, որ ա յս օր Փրկիչը Երուսազեմի ծեր երի ե տ ղա ների բե ր ա ն ո վ փ ա ռա բա նվել կ (էՈվսաննա ի բսւրձունս,} երդով ։

Ծ ա ղկա զա րդի կիրա կի օրվա շարա կա նի բ ա էլերով ա ս ա ծ՝

"Ծ ե ր ք ոստ ովք ձիթ ենեօք ե ւ տ ղ ա յք ոստ ովք ա րմա ւենեոբ Ել ե ր ա մ ե ր ա մ ղա սոլքն ա ղա ղա կ կ ի ն . Ո վսա ննա , օբՀնեա լ եկ հա լ ի յտ ն ւ ,Л

Տեա ռնս3^։Ծ ա ղկա զա րդին ն վի րվա ծ ա յս շա րա կա նից

բ ա ց ի Շ ն ո բՀ ա լի ն ունի նա և մի վւոքրիկ, բ ա յց գ ե ղ ե ց ի կ ա ա ղ "Ծ ա ղկա զա րդ ին/։ վ ե ր ֊ նա դլւո վ։ Ա յս տ եղ ևս բա ն ա ս տ ե ղ ծ ը երգում կ ա վա նա կի վյւա նս տ ա ծ՝ Քրիսսւււսի Երու- IIաղե մ մ տ ն ե լը ե Նրա փ ւսոա րա նվեւը օվ ­ս ա նն ա ներ ո վ .

ոԱիօնի ։յ) ։ծա ն մ ա նկո ւն ք ' ե լեա լ ը ն դ ա ռա ջ, I ՚ ծեր ոց ր ն ծ այ բ ա ն ի ։, ի ա ղ ա յո ց

ձաքնքո. . .Տ իրա կ ան տ ոնիւս ա յս օր եկ ա յք

ց ն ծ ասցու ր»3* ։

Գ Ր Ա Գ Ո Ղ Ն

35 аЦ ա յնրա դ շ ա ր ա կ ա ն », կ 1 9 8 136 Ն ա յն տ եղումւ

37 Ն ո ւյն տ ե ղ ո ւմ , Էշ 1 9 9 1Зц ոՐ ա նր շտփ տւա, կ ՅՏՕւ

( Լ ա п н Гии 1|!»||ւ)